2011

Muzenstraat 61 Postbus16107 2 5 0 0 BC Den Haag telefoon(070)8881212 fax (070) 8 8 8 1 2 8 0 www.ipo.nl

Aan: de leden van de Algemene Vergadering van vereniging IPO de leden en adviseurs van het bestuur van vereniging IPO

d|ROVINCIALESTATEN

VANOVERIJSSEL

D

0 nt:

In afschrift aan: de colleges van Gedeputeerde Staten (d.t.v. IPO-contactfunctionarissen) de statengriffiers

1 2 SEP 2011 Bijl.:

Routing

1n l e uw brief van

a.d.

uw kenmerk

r p r o v i n c ia a I O f f i r Le_g_ ons kenmerk AV 0 4 8 5 3 / 2 0 1 1

datum

9 September

onderwerp

Uitnodiging en stukken Algemene Vergadering verenging IPO op 29 September 2011

Geachte mevrouw, geachte heer, Hierbij nodig ik u uit voor de (verdaagde) Algemene Vergadering van de vereniging Interprovinciaal Overleg (IPO) op donderdag 29 September 2 0 1 1 van 18.00 tot 20.00 uur in vergader- en congresaccomodatie 'De Witte Vosch', Oudegracht 4 6 te Utrecht. vDe Witte Vosch' is gelegen op loopafstand van Utrecht Centraal. Voor een broodjesmaaltijd wordt gezorgd.

Agenda en stukken Op 21 april 2011 ontving u de eerste met stukken ten behoeve van de Algemene Vergadering, te weten het IPO-Jaarverslag 2010 en de IPO-Jaarrekening 2010. In verband met de verdaging van de Algemene Vergadering zijn deze stukken op 21juli 2011 nogmaals verstuurd. Bijgaand treft u aan de conceptagenda, bijbehorende agendastukken en een vergadervolmacht.

Blauwdruk IPO-AV De Algemene Vergadering in oude samenstelling heeft tijdens de laatste vergadering op 9 december j l . een 'Blauwdruk IPO-AV vastgesteld. Deze blauwdruk is opgesteld ter achtergrondinformatie en ondersteuning van uw werkzaamheden als nieuw benoemd lid van de Algemene Vergadering. Utreft de blauwdruk bijgevoegd aan. Met vriendelijke groet, INTERPROVINCIAAL OVERLEG

Inlichtingen bij Doorkiesnummer Bijlagen

drs. FJ.M. (Ferdi) de Lange

(070) 888 1222 div.

Interprovinciaal Overleg

BLAUWDRUK IPO-AV Handleiding voor het lidmaatschap van de Algemene Vergadering van het Interprovinciaal Overleg

q | -f > O M ^

W

Inhoudsopgave Inleiding

4

Deel 1. Het Interprovinciaal Overleg • Kernfuncties • Structuur • Geschiedenis • Praktische informatie

5

'Deel 2. De Algemene Vergadering • Evaluatie in 2006 • Voorbijeenkomsten • Werkafspraken

8

Deel 3. De organisatie in de provincies • Inleiding • Resultaten inventarisatie • Schematisch overzicht

Bijlagen: • Organogram Vereniging IPO

11

15

-4

Inleiding Voor u ligt de 'Blauwdruk IPO-AV, een beknopte handleiding met praktische informatie voor Statenleden die lid zijn of (kunnen) worden van de Algemene Vergadering van net Interprovinciaal Overleg (IPO), de koepelorganisatie van de provincies. De Blauwdruk IPO-AV gaat in op de organisatie, structuur en geschiedenis van het IPO, met bijzondere aandacht voor de Algemene Vergadering (AV). Daarbij wordt gekeken naar de rol en taken van de leden van de Algemene Vergadering en de rol en organisatie van de AVleden in hun eigen provincie. De Blauwdruk IPO-AV is opgesteld in opdracht van de AV-leden, de IPOvertegenwoordigers van de Staten van de 12 provincies. De handreiking is gebaseerd op feitelijke informatie over het IPO, werkafspraken tussen de IPO-AV en het IPO-bestuur in de periode 2007-2011 en ervaringen van AV-leden zelf. De Blauwdruk IPO-AV is bedoeld om nieuwe leden snel te informeren over hun mogelijkheden en beperkingen als AV-lid. De achterliggende gedachte is dat u door deze bundeling van kennis en ervaring 'het wiel niet opnieuw hoeft uit te vinden'. De totstandkoming van de Blauwdruk loopt parallel aan de evaluatie en transitie van het IPO. De transitie zal mogelijk leiden tot aanbevelingen die ook de IPO-AV kunnen raken. Nu is er echter voor gekozen uit te gaan van de huidige situatie en dus van de huidige structuur van het IPO. Het is niet de opzet om de Blauwdruk in te kleuren als discussiestuk over het functioneren van het IPO. Deze Blauwdruk is een initiatief van de Noord-Hollandse AV-leden en is tot stand gekomen met behulp van de Noord-Hojlandse griffie, het IPO-secretariaat en bijdragen vanuit elke provincie.

-5

Deel 1 . Over het Interprovinciaal Overleg

Kernfuncties De twaalf provincies werken sinds 1986 samen in het Interprovinciaal Overleg (IPO). Het IPO stelt zich ten doel "om de condities waaronder de provincies werken te optimaliseren en om provinciale vernieuwingsprocessen te stimuleren". Het IPO heeft daartoe drie kernfuncties: • Belangenbehartiging: regelmatig overleg met het kabinet, de verschillende overheden en maatschappelijke organisaties; '• Platform: het creeren van gelegenheden om kennis en ervaringen uit te wisselen, gezamenlijke standpunten te bepalen en initiatieven te ontplooien; en • Vernieuwing: het stimuleren van vernieuwingsprocessen binnen provincies. Het IPO is actief op dezelfde beleidsterreinen als de provincies: Landelijk Gebied, Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen, Milieu, Sociaal Beleid (met name Jeugdzorg), Mobiliteit, Water, Europa, Economie, Cultuur, Werkgeverszaken en e-Dienstverlening.

Structuur Het IPO is een vereniging met twaalf leden: de provincies. De organisatiestructuur van het IPO is als volgt: Bestuur De vereniging wordt bestuurd door een bestuur bestaande uit twaalf leden en een voorzitter. De twaalf leden zijn gedeputeerden en worden voorgedragen door de afzonderlijke colleges en bekleden alien binnen het bestuur een inhoudelijke portefeuille. De voorzitter is bij voorkeur een Commissaris van de Koningin. Daarnaast heeft het bestuur drie adviseurs: de voorzitter van de Kring van Provinciesecretarissen en twee leden van de Kring van CdK's. De adviseurs namens de Kring van CdK's behartigen tevens inhoudelijke portefeuilles: in de afgelopen bestuursperiode (2007-2011) betrof dit de portefeuilles Europa en Veiligheid. De algemeen directeur van het IPO treedt op als secretaris van het bestuur. Het bestuur komt normaal gesproken maandelijks bijeen. Algemene Vergadering De twaalf provincies worden door Statenleden vertegenwoordigd in de Algemene Vergadering (AV). Iedere provincie wordt vertegenwoordigd door twee leden. Daarnaast is er een plaatsvervangend lid. DeAV bestaat daarom uit 24 (vaste) leden en komt twee maal per jaar (in juni en december) bij elkaar. De AV benoemt en ontslaat het bestuur, keurt de beleidsstrategie goed en ziet.toe op de uitvoering ervan ('governance'). De voorzitter van de Algemene Vergadering is de voorzitter van het IPO-bestuur. De secretaris van de AV is de Algemeen Directeur van het IPO. Bestuurlijke adviescommissies Het bestuur wordt geadviseerd d.oor elf bestuurlijke adviescommissies. De portefeuillehouder in het IPO-bestuur is tevens voorzitter van de betreffende adviescommissie. De overige leden van de adviescommissie zijn de vakinhoudelijke gedeputeerden uit alle provincies. De adviescommissies komen minimaal vier en maximaal zes maal per jaar bijeen en richten zich op de volgende beleidsterreinen:

-6

Bestuur/Financien/e-Overheid, Cultuur, Economische Zaken, Europa, Landelijk Gebied, Milieu, Mobiliteit, Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen, Sociaal Beieid, Veiligheid/Kring van cdK's en Water. BredeOverleg- enAdviesgroepen (BOAG's) De bestuurlijke adviescommissies worden ambtelijk ondersteund door de Brede Overlegen Adviesgroepen. Het voorzitterschap en het secretariaat van de BOAG's worden op basis van een goede spreiding vervuld door ambtenaren van een van de provincies. In tegenstelling tot de bestuurlijke adviescommissies is het secretariaat niet belegd bij het IPO-secretariaat maar bij de betreffende provincie waar de BOAG-secretaris werkzaam is. Er zijn twaalf BOAG's: Bestuur, Communicatie, Cultuur, Economie, Europa, Landelijk 'Gebied, Middelen, Milieu, Mobiliteit, Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen, Sociaal Beieid en Water. HetIPO-bureau en HNP Het IPO-bureau is het secretariaat van de vereniging, gevestigd te Den Haag en telt ongeveer 61 Fte (ruim 80 medewerkers). Het IPO-bureau wordt aangestuurd door de Directieraad. De Directieraad bestaat uit een algemeen directeur, een plaatsvervangend algemeen directeur,een directeur en een secretaris. De heer Beukema is de huidige algemeen directeur va,n het IPO. De belangenbehartiging van de provincies in Europa gebeurt via het Huis van de Nederlandse Provincies (HNP), gevestigd in Brussel. Het IPO heeft het HNP in 2000 samen met de twaalf provincies gesticht. 1 Fte van het HNP, waar in totaal 19 mensen werken, wordt ingevuld door het IPO (de overige Fte's door de provincies). In de bijlage is een organogram van het IPO bijgesloten. Geschiedenis VanGemeenschappelijke Regelingnaar vereniging Het IPO is de afgelopen jaren van een vrijblijvende samenwerking uitgegroeid tot een koepelorganisatie voor de provincies. In 2003 vond een fundamentele herziening van de bestuurlijke organisatie van het IPO plaats naar aanleiding van de voorstellen van de ad hoc-commissie 'Bestuurlijke Organisatie IPO' (commissie-Hennekeij). De commissieHennekeij heeft in September 2002 het rapport 'Het IPO en de presterende provincies' aan het bestuur van het IPO aangeboden. De commissie concludeerde dat de noodzaak van interprovinciale samenwerking niet ter discussie staat, maar oordeelde wel dat de bestuurlijke organisatie van het IPO niet voldoende is toegerust voor de belangrijke opgaven waarvoor het IPO staat. Voor een slagvaardige en gezaghebbende organisatie deed de commissie een aantal voorstellen. De belangrijkste was wel om de rechtsvorm van de Gemeenschappelijke Regeling tevervangen door die van een vereniging. Ook de rol van deAV werd gewijzigd. Hier wordt nader op ingegaan in deel twee. EvaluatieIPO In maart 2010 heeft het bestuur besloten (conform het Jaarplan) om het IPO te evalueren. De uitkomsten van de evaluatie worden betrokken bij (de uitvoering van) het Jaarplan 2011 en de voorbereiding van de IPO-Meerjarenagenda 2012-2015. Tevens is in juni 2010 besloten om op de begroting van het IPO een korting van 15% door te voeren. Deze korting isverwerkt in de IPO-Begrpting2011.

-7-

De Algemene Vergadering maakt geen deel uit van de evaluatie aangezien de AV nog in 2006 is geevalueerd en in de periode.2007-2011 tussentijdse afspraken zijn gemaakt tussen AV en bestuur. In deel twee, wordt hier verder op ingegaan. Wei heeft de onafhankelijke commissie die de evaluatie uitvoert gesproken met een delegatie van de AV en is net mogelijk voor Statenleden om via de AV-delegatie dan wel via de colleges van GS (met wie de commissie ook spreekt) een inbreng te leveren voor de evaluatie. Op grond van de evaluatie is een commissie-Transitie IPO', onder leiding van Wim Deetman, ingesteld. Het bestuur neemt op grond hiervan besluiten over de bestuurlijke en ambtelijke inrichting en de reikwijdte van het IPO medio September 2011. Bij de eerstvolgende Algemene Vergadering wordt de transitie met de AV-leden besproken.

Praktische informatie Voor leden van de Algemene Vergadering van de vereniging IPO is de volgende praktische informatie van belang: • Leden van de AV zijn lid van Provinciate Staten en worden benoemd door Provincial Staten van hun provincies voor een periode van vier jaar. De nieuwe termijn van de AV start bij de eerste bijeenkomst van de AV na de Provinciale Statenverkiezingen; • De AV komt tweemaal per jaar bijeen in juni en december. De AV van juni staat vooral in het teken van de goedkeuring van het IPO-Jaarverslag en de Jaarrekening. De AV van december staat vooral in het teken van de goedkeuring van het IPO-Jaarplan en de -Begroting. Aan het begin van de termijn wordt tevens de IPO-Meerjarenagenda en de IPO-Meerjarenbegroting goedgekeurd door de AV; • Statutaire stukken (zoals het IPO-Jaarplan en -Jaarverslag) worden tien weken voorafgaand aan de AV per post verstuurd aan de AV-leden. Niet-statutaire stukken worden drie weken voorafgaand aan de AV per post gestuurd aan de AVleden. Tevens worden de stukken gestuurd aan de Statengriffiers in de onderscheiden provincies ter bespreking in Provinciale Staten/Statencommissies; • In het kader van de "governance'-taak van de AV wordt twee maal per jaar (in mei en in oktober) een voortgangsverslag opgesteld door het IPO-bureau en vastgesteld door het IPO-bestuur ter verspreiding onder de leden van de AV, de colleges van GS en de leden van Provinciale Staten (door tussenkomst van de Statengriffiers). Het voortgangsverslag geeft aan wat de stand van zaken is met betrekking tot de uitvoering van het vigerende Jaarplan; • De leden van de AV worden tussentijds ge'informeerd over zaken die van belang zijn voor de uitoefening van de'governance'-taak van de AV; en • In overleg met de AV-leden worden themabijeenkomsten georganiseerd over actuele (inhoudelijke) dossiers. Voor meer informatie over het IPO kunnen leden van de AV terecht bij de adjunctsecretaris van de Algemene Vergadering, tevens secretaris van de directieraad van het IPO. IPO-secretariaat: (070) 888 12 12 Muzenstraat 61te Den Haag Website: www.ipo.nl Twitter: @IPO_Provincies (www.twitter.com/IPO_Provincies)

Deel 2: De Algemene Vergadering

Evaluatie in 2006 De commissie-Hennekeij stelde vast dat het IPO qua taakstelling primair optreedt als orgaan van de colleges van Gedeputeerde Staten. Tegelijkertijd werd voorgesteld in de structuur van de vereniging recht te doen aan de belangrijke relatie met Provinciale Staten. Dat advies werd vooral ingegeven door de behoefte de betrokkenheid van Statenleden in het IPO te vergroten. Daartoe werd de Algemene Vergadering van de vereniging IPO het kaderstellende en controlerende orgaan. De grotere betrokkenheid ' van de Statenleden werd vooral van belang geacht voor het draagvlak voor de taakvervulling van het IPO. Als uitvloeisel van afspraken naar aanleiding van de omvorming van het IPO naar een vereniging liet de AV in 2006 een evaluatie van het functioneren van de AV uitvoeren. In juli 2006 presenteerde de Evaluatiecommissie AV het rapport'Gericht Besturen. Evaluatie en advies voor functioneren Algemene Vergadering IPO'. De evaluatiecommissie kwam tot vier adviezen om de toekomstige rol van de AVvorm te geven: 1. Maak onderscheid tussen het statutair toezicht en de beleidsinhoudelijke rol Richt de AV op de kerntaken (kaders stellen en controleren bestuur), zoals verwoord in de statuten van de vereniging. Daarmee kan met minder vrijblijvendheid een hoogwaardiger controle van de werkzaamheden van het bestuur tot stand komen. Deze rol impliceert meer betrokkenheid bij het meerjarenplan en dejaarplannen. 2. Organiseer themasessies voor het vergroten van de beleidsinhoudelijke betrokkenheid van Statenleden Organiseer twee tot drie keer per jaar themasessies over inhoudelijke onderwerpen. Deze bijeenkomsten zijn bedoeid voor inhoudelijke ondersteuning van alle Statenleden en als platform voor informatie-uitwisseling. Ze kunnen op verschillende manieren worden vormgegeven. De inhoud van de themasessies kan door de AV voor het komende jaar worden vastgesteld. 3. Reduceer de omvang en frequentie van de AV Voor het statutaire toezicht op verenigingszaken volstaat een AV van twee afgevaardigden per provincie, met een plaatsvervanger. Deze AV heeft aan twee vergaderingen perjaar voldoende (over jaarplan/begroting en jaarverslag/jaarrekening). 4. Laat inhoudelijke controle op het IPO beleid over aan provincies In de dualistische verhoudingen past controle op het IPO beleid via de eigen bestuurders in de eigen provincie. De Statenleden worden twee keer per jaar op de hoogte gesteld van het lobbywerk van het IPO door toezending van een voortgangsrapportage en het jaarverslag twee keer per jaar. Daarmee worden Statenleden ondersteund in hun controlerende functie. Na de Statenverkiezingen van maart 2007 is de Algemene Vergadering conform bovenstaande adviezen vorm gegeven. Daartoe zijn ook de statuten gewijzigd.

-9

Voorbijeenkomsten Tijdens de Statenperiode 2007-2011 ontstond er behoefte aan een gedachtewisseling tussen AV-leden over het functioneren van de AV. Een meerderheid van de AV-leden heeft hiertoe in een paar informele bijeenkomsten voorafgaand aan de AV gesproken over hun rol, taakopvatting en mogelijkheden tot verbetering van de AV. De aanwezige Statenleden constateerden dat de in 2006 gekozen en in 2007 doorgevoerde opzet er nog niet optimaal toe heeft geleid dat zij adequaat hun controlerende rol in de AV en de kaderstellende rol in de eigen Provinciale Staten kunnen invullen. Ook de betrokkenheid van Statenleden bij de besluitvorming van het IPO blijkt in de praktijk nog te wensen 'over te laten. Voorafgaand aan de IPO-AV van 26juni.2008 vond een eerste bijeenkomst plaats met de AV-leden van de vier Randstadprovincies1. De bijeenkomst was bedoeld om enerzijds een discussie te starten over de aard en wijze van de betrokkenheid van Statenleden bij het IPO en anderzijds ruimte te creeren voor het uitwisselen van (inhoudelijke) standpunten met betrekking tot de AV2. Tot op dat moment bestond een dergelijk overleg niet en de eerste bijeenkomst werd gebruikt om de behoefte hieraan te peilen. Als vervolg op deze bijeenkomst zijn de IPO-vertegenwoordigers van alle provincies uitgenodigd voor eenzelfde bijeenkomst, voorafgaand aan de AV op 18 december 20083. Onderwerpen waren: • de informatievoorziening door het IPO; • de wijze waarop de verschillende Staten omgaan met de IPO-agenda en • de wijze(n) waarop de kaderstellende en controlerende rollen van AV-leden beter kunnen worden ingevuld. In 2009 en 2010 is nog twee keer een soortgelijke bijeenkomst georganiseerd. De voorbijeenkomsten zijn gebruikt om de met het IPO-bestuur gemaakte afspraken te evalueren, ervaringen uit te wisselen over de behandeiing van IPO-onderwerpen in de provincies, te bespreken bij welke onderwerpen de IPO-vertegenwoordigers in het bijzonder betrokken willen worden door het IPO-bestuur in 2010 en op welke wijze dat moet worden vormgegeven. Ook is gekeken naar het formuleren van gezamenlijke standpunten bij onderwerpen die in de AV worden besproken. Vertegenwoordigers van de verschillende provincies hebben zich tijdens de voorbijeenkomsten regelmatig negatief uitgelaten over de mogelijkheden die hun vertegenwoordiging in de IPO-AV hen biedt en de nadelige gevolgen die dit heeft voor de betrokkenheid van Statenleden bij het IPO. Er zijn in de mate van kritiek verschillen te constateren per provincie. Tijdens de voorbijeenkomsten zijn knelpunten in kaart gebracht. In de voorbijeenkomsten zijn ook mogelijke verbeteringen met elkaar gedeeld. Uiteindelijk hebben de voorbijeenkomsten geleid tot enkele afspraken met het IPObestuur om bepaalde knelpunten op te lossen dan wel processen te verbeteren.

1

Aanwezig warenAV-ledenvan Flevoland,Zuid-HollandenNoord-Holland. Debijeenkomst werd gei'nitieerddoordeNoord-HollandseAV-leden. 3 Bijdezebijeenkomst warenaanwezigAV-leden uit deprovincies Groningen, Friesland,Overijssel, Zeeland, Flevoland,Drenthe,Noord-Brabant,GelderlandenNoord-Holland. 2

- 10

Werkafspraken In de AV's van juni en december 2008 zijn de volgende werkafspraken4 gemaakt met het IPO-bestuur ter verbetering van enkele van de door de AV-leden in de voorbijeenkornsten geconstateerde knelpunten: AV-leden worden voortaan na iedere vergadering van het bestuur op de hoogte gesteld van de uitkomsten die van belang zijn voor de informatievoorziening van de AV-leden; De leden van het bestuur houden voeling met de AV-leden uit hun respectievelijke provincies; DeAV's worden een of twee weken eerder gehouden in plaats van vlak voor de zomer- of kerstvakantie om de opkomst te verhogen; Themabijeenkomsten zullen voortaan gekoppeld worden aan AV's en het Congres, in verband met een mogelijk hogere opkomst; Er worden deze periode ten minste drie bijeenkomsten georganiseerd5; De vertegenwoordigers hebben de mogelijkheid met suggesties voor sprekers te komen; Met betrekking tot de controlerende rol is gesteld dat de begroting en jaarrekening te onduidelijk zijn om adequaat deze rol te kunnen vervullen. In een bijeenkomst voorafgaand aan een AV is daarom informatie verschaft over de opzet van de begroting enjaarrekening. De werkafspraken met het IPO-bestuur betreffen vooral afspraken gericht op een verbetering van de informatievoorziening van het IPO aan de AV-leden, zodat die beter hun kaderstellende en controlerende rol zouden kunnen invullen. Feit blijft dat de IPO-AV "maar' twee keer per jaar bijeenkomt en de GS-leden in hun adviescommissies de voorstellen hebben voorbereid. Daaruit volgt dat de gedeputeerden de meeste kennis hebben van en directe invloed hebben op voorstellen die in voorbereiding zijn. GS zitten aan de 'voorkant' van het proces, zij zijn nauw betrokken bij de totstandkoming van de voorstellen. Statenleden hebben niet direct de beschikking over deze kennis. De invloed van AV-leden op IPO-thema's is daardoor op basis van de huidige statutaire kaders beperkt. Via de griffies of ambtenaren kunnen AV-leden wel de organisatie van behandeling van IPO-onderwerpen binnen hun provincie zodanig vormgeven, dat Provinciale Staten hun IPO-gedeputeerden tijdig en adequaat kunnen Voeden' met standpunten. In de voorgesprekken tussen de AV-leden is over deze interne organisatie diverse keren gesproken. Daarbij is naar voren gekomen dat er verschillen zijn in de werkwijzen van de verschillende Staten. Deel drie van de Blauwdruk gaat nader in op deze werkwijzen.

4

Hetbetreft werkafspraken die iniedergevalgeldenvoor destatenperiodedieloopttot maart 2011. 5 In deperiode 2007-2011zijn drie informatieve bijeenkomsten door hetIPO georganiseerd voor deAV-ledenover het beiastinggebied,decentralisatie (commissie Lodders) ende Kaiser-methode (nieuwefinancieringsmethodeJeugdzorg)

11 -

Deel 3: De organisatie in de provincies

Inleiding Om een overzicht te bieden van de werkwijze in de verschillende provincies met betrekking tot (de ondersteuning van) de IPO-AV en de wijze waarop Provincial Staten en Statencommissies bij de besluitvorming over IPO-onderwerpen zijn betrokken, is een korte inventarisatie gedaan bij de verschillende provincies. Daaraan hebben de AV-leden dan wel de griffiers een bijdrage geieverd. In dit deel wordt kort verslag gedaan van de bevindingen van deze inventarisatie6. Het doel is tweeledig: aan de ene kant wordt het '(nieuwe) AV-lid geTnformeerd over de interne werkwijze en rol en aan de andere kant biedt het een overzicht van (verschillen tussen) de inbedding en benadering van IPObesluitvorming in de verschillende provincies/Provinciale Staten.

Resultaten inventarisatie Uit de inventarisatie blijkt dat de verschillen in werkwijze tussen de provincies groot zijn. Sommige provincies hebben meer dan andere provincies aandacht besteed aan het inbouwen van een overtegstructuur waarbij de Staten tijdig geinformeerd worden en kaders kunnen meegeven aan hun gedeputeerden die betrokken zijn bij het tot stand komen van besluitvorming in het IPO. In onderstaande beschrijving wordt een rode lijn geschetst en in een schematisch overzicht staan de verschillen expliciet genoemd. Hierbij wordt ingegaan op drie vragen: Hoe wordt de inhoudelijke voorbereiding van AV-leden voor de AV vormgegeven? Hoe worden de Staten en de commissies vooraf bij de besluitvorming in de AV betrokken? En hoe vindt de terugkoppeling van besluitvorming van de AV plaats in commissies en Provinciale Staten? Inhoudelijke voorbereiding AV-leden Bij de voorbereiding van de AV van het IPO zijn primair de AV-leden aan zet. Gelet op de omvang van de stukken en het ontbreken van kennis over het voorgaande traject is ondersteuning van de AV-leden veelal wenselijk. Deze ondersteuning wordt in de provincies op verschillende wijzen vorm gegeven. Zo wordt in Zeeland, Noord-Holland, Groningen en Drenthe door de AV-leden regelmatig met de gedeputeerde (lid van het dagelijks bestuur van het IPO) overlegd, met of zonder ondersteuning van de griffie of de ambtelijke organisatie. In andere provincies is niet gekozen voor dit overleg of vindt het incidenteel plaats. Betrokkenheid van de Staten en commissies bij besluitvorming in deAV De betrokkenheid van Provinciale Staten en commissies van de provincies bij besluitvorming in de AV is wisselend en vaak beperkt. In de meeste provincies worden de vergaderstukken wel verspreid of beschikbaar gesteld aan de Statenleden. In een paar provincies vindt vervolgens discussie of besluitvorming plaats over de inbreng in de AV. In Utrecht worden de stukken digitaal verspreid onder alle Statenleden en kan op verzoek worden ondersteund/geagendeerd. In Noord-Brabant, Fryslan en Limburg bereiken de vergaderstukken in beginsel alleen deAV-leden.

12-

Wanneer de stukken expliciet ter bespreking worden geagendeerd, is daar ook verschil in te ontdekken. In Zeeland, Drenthe, Fryslan en Flevoland worden de stukken standaard geagendeerd in eeri Statencommissie, in Overijssel, Gelderland, Groningen en NoordHolland worden de stukken (standaard) in alle Statencommissies geagendeerd of ter kennisgeving toegestuurd. In Zuid-Holland worden de stukken alleen geagendeerd als uit de voorbereiding door de AV-leden blijkt dat dit wenselijk is, agendering vindt dan plaats in de relevante Statencommissie(s). Of deze agendering en bespreking ook daadwerkelijk leidt tot input voor de AV, of dat de voorbereide input wordt aangepast, is niet duidelijk. Alleen vanuit Zeeland, Groningen en Overijssel wordt hier expliciet melding van gemaakt. Terugkoppeling uit deAV Na afloop van de AV wordt er verschillend teruggekoppeld aan de Statenleden van de provincies. In Groningen gaat het verslag van de IPO-AV met een begeleidende brief van de AV-leden naar alle Statenleden. In Limburg vindt sinds kort terugkoppeling plaats in alle Statencommissies. In Noord-Holland vindt standaard terugkoppeling plaats van IPOonderwerpen in de verschillende Statencommissies. In Zeeland wordt regelmatig in de Statencommissie teruggekoppeld, net als in Drenthe en Flevoland. In Overijssel wordt teruggekoppeld wanneer daar behoefte aan is. Gelderland geeft op schrift een korte impressie als terugkoppeling uit de AV. In Zuid-Holland, Utrecht, Fryslan en NoordBrabant vindt op dit moment (voor zover bekend) geen standaard terugkoppeling plaats. Openstaande vragen Uit de inventarisatie komt niet bij alle provincies naar voren welke informatie nu in de voorbereiding aan de AV-leden wordt meegegeven, welke input de bespreking van de agendastukken in commissies oplevert en waaruit de terugkoppeling bestaat en hoe dit gewaardeerd wordt. Het antwoord op deze vragen is wellicht relevant en vergt nader onderzoek.

6

Degegevens zijn voorgelegd aanbetrokkenen. Desondankskanersprakezijnvan onjuistheden.

- 13

Schematisch overzicht Provincie

Voorbereiding AV-leden

Groningen

Voorbereiding door AV-leden met IPO-gedeputeerde en griffie. Tien-weken stukken met begeleidende brief AVleden naar alle Statenleden. Drie-weken stukken in principe alleen naar AVleden.

Fryslan

Agendering in Presidium. Vast contactpersoon vanuit griffie voor AV-leden.

Drenthe

Toezending relevante stukken aan Statenleden. Een keer per kwartaal overleg AV-leden en plv. AVlid met GS, verslag gaat naar PS.

Overijssel

Onregelmatig overleg met gedeputeerde/IPObestuurder.

Gelderland

AV-leden en griffie bereiden voor. Voorgenomen standpunt naar commissies. Aan de hand van commissiebesprekingen de gedragen opvattingen bepalen. AV-leden bereiden de stukken IPO-AV voor.

'

Flevoland

Betrokkenheid vooraf commissies en PS Tien-weken stukken IPO-AV en het IPOvoortgangsverslag met reactie GS zijn bespreekpunt in commissie Bestuur en Financien. Bij majeure besluiten geeft PS bindend mandaat mee aan delegatie. Het IPOvoortgangsverslag wordt in de overige commissies als ingekomen stuk geagendeerd. In beginsel bereiken de stukken alleen de AVleden. Stukken die ter bespreking worden geagendeerd komen in de commissie Boarger en Mienskip. Geannoteerde agendering (door GS) in commissie Bestuur, Financien en Economie (BFE). PS of commissie BFE geven opdrachten / standpunten mee aan AV-leden.

Terugkoppeling commissies en PS Verslag IPO-AV gaat met begeleidende brief AVleden naar alle Statenleden.

Agendering in alle commissies. Vragen en opmerkingen worden door AV-leden meegenomen naar IPOAV. Agenderen en bespreking in alle commissies (m.u.v. rekening en verantwoording).

Naar gelang behoefte. Meestal volgt terugkoppeling aan de hand van de vooraf gestelde vragen en opmerkingen. Korte (eigen) impressie IPO-AV, verslag AV, beide worden geplaatst op SIS.

De IPO-AV wordt voorbesproken in de

Terugkoppeling IPO-AV in commissie Bestuur

Er vindt geen vaste terugkoppeling plaats. Het voortgangsverslag wordt een vast agendapunt in de commissie Boarger en Mienskip. IPO vast agendapunt commissie BFE. Terugkoppeling IPO-AV in eerstvolgende commissievergadering.

- 14

Provincie

Voorbereiding AV-leden

Utrecht

Toezending aan Statenleden.

NoordHolland

AV-leden hebben regelmatig overleg met Gedeputeerde/IPObestuurder, met griffie- en ambtelijke ondersteuning. Voorbereiding door AVleden.

ZuidHolland

Zeeland

Voorbespreking AV-leden met gedeputeerde en ambtelijke ondersteuning.

NoordBrabant

Voorbespreking AV-leden, op verzoek ambtelijke ondersteuning door IPOcoordinator van de provincie. Voorbereiding door AVleden. Geen standaard interne overleggen met bijvoorbeeld GS.

Limburg

commissie Bestuur. Andere IPO onderwerpen worden in de relevante commissies besproken.

door deAV-leden. Terugkoppeling andere IPO onderwerpen in de relevante commissies.

Betrokkenheid vooraf commissies en PS Statenleden kunnen vragen/opmerkingen aanleveren bij AV-leden. Regelmatige agendering en bespreking van IPO onderwerpen in commissies.

Terugkoppeling commissies en PS Niet standaard ingevuld.

Wanneerdit noodzakelijk wordt geacht. In praktijk een uitzondering en alleen bij majeure thema's. Agendastukken ter kennisname commissie Bestuurlijke en Financiele Zaken. Regelmatig vanuit PSof commissie adviezen of opdrachten naar AVleden ofGS. Voorheen via commissie Bestuur en Middelen, op dit moment niet.

Niet standaard ingevuld.

AV-leden kunnen opdrachten meekrijgen vanuit de commissies, bijvoorbeeld nadat zij een inventarisatieronde gedaan hebben.

Standaard terugkoppeling IPO onderwerpen in commissies.

Regelmatig in de commissievergadering.

Voorheen met schriftelijk verslag, op dit moment niet.

Voortaan wordt 'terugkoppeling vanuit IPO' als vast agendapunt opgenomen in alle commissies bij rondvraag / mededelingen, in navolging van de commissie Economisch Domein.

15

Bijlage: Organogram IPO

VerenigingIPO AlgemeneVergactenng

A#iescommisstes

Bestuur

t SredeQverieg-en AtSviesgroepen

:

W0*$imm"

' alg.directeur

• -lDiireetlei;4ai "

'">

plv,alg.direeteur

(

' directeur

Alg,codndtnatie

Europa

Ruimtelijice

Beshiurscoordmatie

Economic

ontwikkeling

seer.BestuurenAV)

Milieu

Wonen

Communicatie

S&ciaalBeieid/jeugdiEorg

Mobiliteit

Werkgeverszaken

Bedrijfsvoering

Water

BesCuurtijkeZaken Financier) E-eteretverlening Landelifkgebied Veiligheid

Cuftuur

o o

IN

Si

E

a o

en <j> (N

01 T3 ID OI

ID T3 ID ID

> r-t OI -U C C 0) o.

°> 5

"U ID ID T3 L. ai

> ID

zo

2

CM HI ( 9 CO

z

UJ

a.

H

H I UJ

C* UJ

Q <

a o

a: fM UJ >

w L* UJ

z

in (9 Q 0C

O O > Q < < Q Z (9 UJ UJ

> (9 UJ <

z a UJ UJ Z u UJ z

o (9 UJ

uQ

XJ

o N CD Cn

*-> L»

XJ

O

5 in CD •i—i

XJ O O O O

> i-

i-

u

JO

*-> CD

u

ro 1-

o

Dl CD XJ

CD

.c u en o >

CD

Q

O

(0 XJ

O U O

ro in

£

en c o u c CD i

3 3 13 3 « XI O O (0 O O en

0) CD 4-t

CD CD O.

r-i CN >

66 o
en c CO

ro . £ CO CD

u CD

cn

E

o o ro > CD CD . Y J* 3 CD CO

CD

u oi XJ

o>

3

N (U

c n n

c

0)


CD Q.

E

CD

i_

CD 1_ 4-J C/>

-^ J*

CD

c CD

!_

Q 0

s - ' CD C 05 j j cn C JJ L CD 5= CD

U SS. XJ

U

XI

c JD

i

CD X J

ro

XJ C

x 3 XJ

N C v-'jD CD CD

1- i - X J CD

-'

c (D

n

CD I-

I

p

±e o 3 0) o 3 o c sN "E O XI

CD cn

-I* J CD . 2

cn o i •5 C5

5S < > oi S

St

sin

X J CD o c 3 t 0 ro oj CO cu > X CD " § c "J XJ J j

CD CD

XJ > CD w z C *—' CD * J v- CD

C3 Li-

o o *• . * i i , 0) w c JC u UJh- 4-t roro E in en }n CD -5 •p 0)

2 >CD >+ J

i
5

> -

i_

•5 2

>

ExJ

CD CO

3 O CD

E

CD

XI

cn

•XJ

o >

CD

CD

cn

(A CD O

c o

•>

a XJ

c ro > (0

i_

V 1.

xi o o 3 c
V

44 I_

>

V

c

XJ

u

IE

§1

c

3 ra c

"5> re a

o CM I_

(U A

E i_

u 3 +J 3 a O (i) Ul

o

HI

CTi 00 N

01 C

re 5

?[• ID (0 > 10

(9 Z r-l

a:

ui < Q < Q a Z ui ui

< > UI

3 W

or ca

rr. « <0 1_

O

Q

0) L.


a

C

U ai

<

a. ui

u<

c n 9)

a O

CO

TJ C

a) cn

ID cn c

ai in

in

4-J

CO

>

1

en 10

>

TH

O (N L.

CU

XI

F a; u at

TJ CTi

C (0

>

ra r

*i_

at TJ

re

C71 i_

01

> cu c
E cu ai

< TJ

c 10

.

a)

TJ

a. o

"E cu 0) u

XI 3 Q. CU

cn w a; TJ 4->

in

•1—1

CO

-— c 3

c/> cu

XI

£

cu a. c

.

c

(0 XI

>_>

«8 Si >5

c 5 cu cn

> IU

C CO >


C XI

> "53 £ O

a)

55 4-J CU

i-i

0) ^ CN

X TH

TJ TJ

cn c 'l_

co CO

TJ

cu > cu < c cu

o

CN 0J !_ - r ,

CO - ° cu

XI

> o> i i

in cu cn cu ^ 5

lag cem evo

c cu D) 10

c CO

> c _cu "53 cn

4-J

CU

x: TJ

"cu x: c cu cn v cu C5

c V Dl

E cu OH

TJ CU

E1

cu >

cu TJ

.

i_ Q. 3 O 3

x: % M t 0) o

=S

u 1—1 C JD

cn o cu c c 5. •-

1 - « o cu cu o > _tJXI ' • 3 4-> cu o cu .^ cu o cu 'u c > cu c > c cu c TJ c

-<= o a>£ '

12 CO

c

C £ 1_ m o fo cu cu T ! O) o c c TJ cu cu c TJ

X ) (0 4- >

EJi

re CO

m TJ CU XI

.. cu

cu •£) TJ 4->

X)

cu 4-> in CU -fa

O L- > cu O CL TJ " cu j-> 3 rn CU TJ U r* -M r ( I C cn re cn j_, "u w b > .E o a; L . o -* ^ o 3 c c 3 c cu

TJ 4-.

o x> c cu ?

x: > E cu cn E ^ cu cu

C

N

E C TJ

« JB c c5 cn cu

M

cu Is

CU O

CN

E > EJ2 CU 10

rH

cu JZ

c CO > c

cu

w c •w . (0 T H TJ *""*

re rvj

CO

(0

O cn ^H f N cu TH o cu TJ CN £ cB S

« CO

o. c CO > ^ cn c c cn c CO ' C 1% (>U °-o > cn cn c cu fo

w 1-

cncn c c

1 s°=

S cu

CO

ro cu

cnai o > c > u c S, cu cn-s t T J o c T ) (p o— > 13 CU 3 X l 4->

i

w cn *~ cu cu x i

CO

«2 SI cn c.

fN .

cu -a — Q. E-n o §!

^-^ cn cu

TJ

o ai

cn S2 cn cu 1-1 wcu c cn-^-i

15 1-1

o

CN

c re CL

I_

re re

TJ Q_

_cu iz\

co =

TH

• ^ »

> cu rn

0

in cu CU

3 XI E

P

10

jn cn 3 .b •4-1 c n cn cu c co cu

I| ?£

CU

c> cu CO cu CO N

c CO

> (0

c

^c

.. cn cy 'u c > p

cu c n TJ

c CO > c cu E cu c cn c

CU

CnJ!

N

> c cu

CO

= c

^

cu > o TJ c c cu CO ai w

-n

•

CO T J

^ ^"J tu U TJ CO

<5 Ji

TJ c o cu 5 ^ cn> J c

5S-S c cu o £ o -c c > «= re co « > TJ XJ

c c o co re o E>3^ W£ 3 TH ' C .y B ^ c TT, in '-I co „ _ CO CO C D

Q. 0 in

CN

^ in CN i ^ £ CQ

cu

01 cn

co "u c >

=

^-re

CT?

o 5 o s —. ^

« ^ £ § o 3 Si > 0 0

>

£ES l-H

3 C
0 cu a. cu X I u

IU U)

> in cn c

"•a c

V +>

v a

m

ui V D3

3 a

c

cn _re cn cu

i« c " i .E > co ^ w

V

o c

CO X)

F. cu cu 0) 03

fM

m c

S M

n c "5 n a.

i-c

o CM u
XI

£ 3 3

a a> O 10 O

-

Cn 00 M rt ••

10

cn c V ca c ro to on > c ffi 0)

5

U> Z w Di IU

< D .*

3

+J

V CD

^

CU XI u

cu •o

>

O O

Q . cu 4-> O 4-1 CD

'•8 (0

e i

e

a.

ro >

Q. c

CU

i—i

o XJ 1_

cu cu •> o oi

c

4-J

c 4-1 CU x : o (U l/l "cu in o

5

c

cu en c

u "cu

CD 4->

ro

E

XJ XJ c CU o Ol

c

CM

cu

C

ro Xcu3 > c 0)

c i-l o ro(N c

Ol

>

CU

c

N

' c .E cu a> ro XI C

oc E^

2-a

c cu 4-1

o

o

J * CN

P,
4-1

to

c

cu d

E^

CN ^ cu • X3 i n

T-4

cu o . cu

C

cu c X J c: ro cu

XJ

gts cu 0J X I XJ 0) cu

> >o o cu >-< Wl j _ ,

5-= XJ £ c c
£U >i- •gJS

>

ro

°4->

ro *%

±i o Si u

roF, fu

c

5 cu

4J

ro cu 'u> t^ QJ XJ - H u ™ c n f i Q- C M

c °

C

c cu cu X J c

4J

>£ > >
roro E

Ol

c

>>

roro

c

•a XJ


Eo 4J

XI l/l cu cu c ^ Ol

O '-* Q- "S< Ol

C

±ini cu >

«8

i—i

:^*

cu

Ol

E 4-1 £

CD

rsi •i-l

o

(N Ol

c O

UJ

cu

O) X) in

>

CU Ol

cu • o +3 O l u cu ro o cu

^^^

:*: oi

0)

c V) w c c

o o >

w

5 11 '1—1

ro :=> H S

o 1—4

XJ

a. X)

u

• i •

c c 3

a (A •M

CO

rH

o N • ^

3

^ B

cZ ^^ • ^ a ro

O CM B^ ^ B

3 ••-I i-l CM

c3 • ^ M

a ro i-i fM

1-4

CM

a o

a o L.

3 3

* J

3 3

* J

10

4-J

•—N

C

cu cu

ro roXUl) r-l

>—i

Q.

6


'E X I

Ol ' N C cu

O fM

o

>

u V

10 l_

V

>

o o /^-> f N 4-J N O l cu

3 C

ro X I fc?5 cu > 1-

ro

x> cu cu

ro [/l •—I

•

O Q.

»—i

i

ro Ol

*-

cu >
ro

i-

i

o c O S

ii

> P- ^


cu c Q, "o E ""-XJ c cu -^ — ro

^< 2o r >§ o>i o> E ro 5

§ 8 a15

52T3X1 ~

t i c° cu c

o

> co So>

ro x i X3

ro nj ro CU ro r; O l o 4-i cu

. £ o i "i cu c -c cu cu •

i ^ X I CN 1-1

V TJ

ro en i_ V

0)

>

c V

E on

6

a. CU

4-1

x: c ro > cu

]-w

2

'5c5 cu

4-1

c

X3

ro > c CU 4J

1 1 1

en n

TJ

(0

_ iH Ol 0 1 rH CU C O O

in

Ron Ivra;

a (<9

IU W

z

<• IU

<

Q Ol

O .

L. <0 13 C

1- z a IU IU E u en z IU o ~j u<

I 1 1

*J

Slui ing

ende iber 2i nning achtin

n de ee erdag 8 en van or 2012 datum it op di t aanh dering ; nemen van die gepland temmen me Algemene V dataAl /2012 d) Planni ring 2 (bijgev

Vergadering van de algemene vergadering van de vereniging IPOop 29 September 2011 agendapuntlb

Paraaf secretaris

'"'•"" ° " ip°

Datum :9 September 2011 Inlichtingen bij :Gerard Beukema/Ferdi de Lange Doorkiesnummer : (070) 888 12 22 Bijlagen :2 Pnderwerp

: Verslag Algemene Vergadering d.d. 9 december 2010

Voorstel 1. Hetverslag van de Algemene Vergadering van 9 december 2011vaststellen; 2. kennis nemen van de openbare besluitenlijst die is gepubliceerd op de IPO-website www.ipo.nl. Toelichtina

Bijlagen 1. Conceptverslag van de Algemene Vergadering d.d. 9 december 2011; en 2. openbare besluitenlijst van de Algemene Vergadering d.d. 9 december2011.

Vergadering van de algemene vergadering van de vereniging IPO op 23juni 2011 agendapunt l b , bijlage 1

• V= CONCEPTVERSLAG van de 21e vergadering van de algemene vergadering (AV) op donderdag 9 december 2010 van 19.00 tot 21.00 uur in de Statenzaal van het Provinciehuis, Pythagoraslaan 101 te Utrecht Agendapunt

Onderwerp

.1.

Opening De voorzitter opent de vergadering om 19.10u. De voorzitter meldt dat berichten van verhindering zijn ontvangen van de volgende leden van de Algemene Vergadering: mevrouw Mansveld (Groningen), de heer Kolkman (Overijssel), mevrouw Hallensleben (Zuid-Holland), de heer Demoed (Zuid-Holland), de heer Vermeulen (Zuid-Holland), de heer Dijkstra (Gelderland), de heer Visser (Zeeland), de heer Roeland (Zeeland), mevrouw Schonknecht (Zeeland), de heer Dorr (Noord-Brabant), de heer Wessels (Limburg) en de heer Nijsten (Limburg). De volgende leden van het bestuur zijn verhinderd: de heer Galema (Fryslan), de heer Moorlag (Groningen), mevrouw Klip-Martin (Drenthe), de heer Van Heijningen (Zuid-Holland), de heer Van Heugten (Noord-Brabant), de heer Hessels (Limburg), de heer Jorritsma (adviseur) en mevrouw Peijs (adviseur). a. Vaststelling agenda Devergadering stelt de agenda ongewijzigd vast. b. Verslag algemene vergadering d.d. 24 juni 2010 De heer Van Wieren (Flevoland) en de heer Berends (Drenthe) geven aan dat de presentielijst van de Algemene Vergadering van 24 juni 2010 wat betreft de provincies Flevoland en Drenthe niet klopt. Devoorzitter zegt toe dat dit gewijzigd wordt. Besluit Het verslag, de presentielijst en de openbare besluitenlijst van de algemene vergadering van 24juni 2010 worden gewijzigd vastgesteld. c. Gelegenheid tot het stellen van vragen Erzijn geen vragen.

2.

Mededelingen a. 2e voortgangsverslag IPO-Jaarplan 2010 Er zijn geen opmerkingen. "' b. "Agenda voor het Bestuursakkbord' De voorzitter geeft een moridelinge toelichting op de stand van zaken van de 'Agenda voor het Bestuursakkoord'. Op 8 december j l . heeft het Overhedenoverleg plaats gevonden: het overleg tussen het kabinet en de decentrale overheden. Namens het kabinet namen de minister-president, de minister van BZK en de staatssecretaris van Financien deel. Namens IPO en VNG namen de voorzitters, vicevoorzitters en algemeen directeuren deel. Voor het

CONCEPTVERSLAG van de 21e vergadering van de algemene vergadering (AV) op donderdag 9 december 2010 van 19.00 tot 21.00 uur in de Statenzaal van net Provinciehuis, Pythagoraslaan 101te Utrecht pagina 2 Agendapunt

Onderwerp ;

r

eerst nam ook de Unie van Waterschappen deel via de voorzitter en algemeen directeur. Tijdens net overleg heeft het kabinet aangegeven dat nog voor het Kersreces door het kabinet een standpunt wordt bepaald over de wenselijkheid van een bestuursakkoord 'met de koepels van decentrale overheden. De voorzitter geeft aan dat hij in het overleg heeft aangegeven dat de liefde voor een bestuursakkoord van twee kanten moet komen en dat het kabinet goed moet begrijpen dat decentralisaties niet eenzijdig kunnen worden opgelegd en dat voor de financiele kaclers dit ook geldt. Om chaos te voorkomen is coordinate nodig. Afgesproken is dat in de komende tijd ambtelijk wordt verkend of een beredeneerde inhoudsopgave voor een bestuursakkoord kan worden vastgesteld. Een dergelijk bestuursakkoord zou een beperkte omvang moeten krijgen en zich yooral moeten richten op principes en proces. Verdergaande inhoudelijke afspraken worden op sectoraal niveau gemaakt. Het 'koepelakkoord' zou binnen twee maanden, dus nog voor de Provinciale Statenverkiezingen van 2 maart 2011, tot stand moeten komen. De te kiezen inzet voor een mogelijk bestuursakkoord worden vanuit het bestuur door een onderhandelingsdelegatie gecoordineerd mede op grond van de inventarisatie door de bestuurlijke adviescommissies. Mevrouw Nagel (Noord-Holland) vraagt of de normeringssystematiek fsamen de trap op en af) gehandhaafd blijft. De voorzitter geeft aan dat de normeringssystematiek in het regeerakkoord hersteld is, maar dat de financiele gevolgen van een groot deel van de andere voornemens nog niet duidelijk is. Dit wordt gemventariseerd en betrokken bij het overleg met het kabinet. Daarbij is het uitgangspunt dat nog door het bestuur bezien moet worden welke voorgenomen kortingen acceptabel zijn of niet. Het bestuur zet tevens in op de handhaving van het eigen belastinggebied met vrije zoom. Wat betreft de herziening van het verdeelmodel provinciefonds geeft de voorzitter aan dat, ondanks het aandringen van de Algemene Vergadering daartoe, het niet gelukt is om in eigen kring tot overeenstemming te komen en dat het kabinet nu met een besluit in januari komt. Dit is ook van belang in het kader van het bestuursakkoord. Helderheid over het verdeelmodel is voor een aantal provincies is verschillende mate voorwaardelijk aan het sluiten van een bestuursakkoord. De heer Van Wieren (Flevoland) verbaast zich erover dat bij decentralisatie hoge efficiencykortingen mogelijk zouden zijn. Dat zou betekenen dat deze taken tot op heden te duur zijn uitgevoerd. Verder stelt de heer Van Wieren dat het rijksbeleid tot zuinigere auto's leidt tot aantasting van de provinciale belastingopbrengsten. De voorzitter antwoordt daf dit punt aandacht heeft van de adviescommissie Financien eh de door de portefeuillehouder wordt meegenomen in het overleg met het kabinet. De voorzitter heeft begrip voor het punt van de heer Van Wieren over de efficiencykortingen. De heer Berends (Drenthe) eh andere leden spreken hun waardering uit voor de standaardmptie 'Open huishduding' waartoe de vorige vergadering is besloten. Wei wordt afgevraagd waarom niet alle twaalf provincies de motie hebben ingediend. De adiunct-secretaris meldt dat alleen de provincie Zuid-Holland de motie niet heeft behandeld. In reactie bp het sturen van de motie aan alle leden van de Algemene Vergadering heeft de vertegenwoordiger van Zuid-Holland, de heer Vermeulen, aan het IPO-secretariaat laten weten dat de motie in Zuid-Holland niet wordt ingediend omdat de noodzaak tot een open huishouding in het vastgestelde document'Profiel Provincies' al is vastgelegd.

CONCEPTVERSLAG van de 21e vergadering van de algemene vergadering (AV) op donderdag 9 december 2010 van 19.00 tot 21.00 uur in de Statenzaal van het Provinciehuis, Pythagoraslaan 101te Utrecht pagina 3 Agendapunt

Onderwerp

Meerdere leden van de Algemene Vergadering betreuren het dat de motie in Zuid-Holland niet is besproken. De voorzitter geeft aan dat de leden van de Algemene Vergadering op de hoogte zullen worden gehouden vanontwikkelingen met betrekking tot de "Agenda voor het Bestuursakkoord'. , De voorzitter maakt melding van het voomemen om een e-Magazine te maken, naar het voorbeeld van het e-Magazine 'Profiel Provinces'. Dit magazine is mede gericht op de kiezer en staat.in het teken van waar de provincie voor staat, wat er in de positionering van d&.provincie in de afgelopen jaren isveranderd en wat is bereikt. Het magazine is ter ondersteuning van (kandidaat)leden van Provinciale Staten en wordt op een later moment verspreid. c. Evaluatie IPO Het agendapunt wordt vertrouwelijk behandeld waarbij deAlgemene Vergadering indringend met het bestuur van gedachten wisselt over de presentatie door de voorzitter van de bestuurlijk-ambtelijke begeleidingscommissie, de heer Van Waveren. De Algemene Vergadering ondersteunt de door het bestuur gekozen lijn inzake de uitwerking van de aanbevelingen. Afgesproken wordt dat alle leden van Provinciale Staten uiterlijk begin 2011 op de hoogte worden gesteld van de bestuursbesluiten. Beslispunten a. IPO-Jaarplan 2011 De heer Berends (Drenthe) e;nandere leden van de Algemene Vergadering geven aan dat de doelstellingen van het IPO breed zijn en niet altijd afrekenbaar. Devoorzitter geeft aan begrip te hebben voor de gemaakte opmerkingen en stelt dat tot doel is gesteld om de IPO-Meerjarenagenda 2012-2015 en de daaruit voortvloeiende jaarplannen compacter, maar vooral strategischer van aard te laten zijn. Dit kan dan ook worden teruggezien in de daarop gebaseerde voortgangsverslagen. De heer van Wieren (Flevoland) geeft aan ervan uit te gaan dat het Jaarplan van 2011 nog aan wijziging onderhevig kan zijn naar aanleiding van het aantreden van een nieuw bestuur en ontwikkelingen naar aanleiding van de evaluatie van het IPO en de mogelijke totstandkoming van een bestuursakkoord. Devoorzitter geeft aan dat de observatie van de heer Van Wieren klopt. Mevrouw Visser-Hendriks (Overijssel) vraagt zich af of de eerste doelstelling onder het kopje "openbaar vervoer' bij hoofdstuk 3.6 Mobiliteit moet worden gelezen dat iedere provincie zelf een visie op het regionaal openbaar vervoer formuleert. Mevrouw Visser-Hendriks vraagt zich af wat de rol van het IPO hierbij is. De heer van Lunteren (portefeuillehouder Mobiliteit) geeft aan dat het wel degelijk de bedoeling is dat de provincjes met een gezamenlijke visie op het regionaal op;enbaar vervoer komen, maar dat de uitwerking ervan op provinciaal niveau plaats vindt. De visie is inmiddels in de bestuurlijke adviescommissie Mobiliteit besproken. Detekst in het Jaarplan wordt op dit punt aangepast om de

CONCEPTVERSLAG van de 21e vergadering van de algemene vergadering (AV) op donderdag 9 december 2010 van 19.00 tot'21.00 uur in de Statenzaal van het Provinciehuis, Pythagoraslaan 101te Utrecht pagina 4 Agendapunt

Onderwerp

onduidelijkheid weg te nemeti. Besluit Dealgemene vergadering keurt het IPO-Jaarplan 2011goed. b. Wijziging IPO-begroting 2010 Erzijn geen opmerkingen. Besluit

'?'-

Dealgemene vergadering keurt de wijziging op de IPO-begroting 2010 goed. c. IPO-begroting 2011 Erzijn geen opmerkingen. Besluit Dealgemene vergadering keurt de IPO-begroting 2011goed. d. Benoeming leden bestuur IPO Erzijn geen opmerkingen. Besluit De algemene vergadering stemt in met de benoeming van het door de provincie Flevoland voorgedragen lid van het bestuur van de vereniging IPO. 4.

Blauwdruk leden IPO-AV De voorzitter geeft aan dat de Blauwdruk een initiatief van de Algemene Vergadering zelf is, met name de leden uit IMoord-Holland en tot stand is gekomen met behulp van de Noord-Hollandse griffie, het IPO-secretariaat en bijdragen vanuit elke provincie. Devoorzitter bedankt alle betrokkenen voor hun inzet. De heer Korthof (Flevoland), mevrouw Visser-Hendriks (Overijssel), de heer Berends (Drenthe), mevrouw De Biil-Baerselman (Noord-Holland) en mevrouw Naqel (Noord-Holland) hebben een aantal opmerkingen en/of een aantal voorstellen tot wijziging of toevoeging op.de Blauwdruk. De voorzitter geeft aan dat de opmerkingen en voorstellen door het IPOsecretariaat, in overleg met de Statengriffie van Noord-Holland, worden verwerkt in de definitieve versie van de Blauwdruk die in een opgemaakte versie aan de griffiers en (plaatsvervangende) leden van de Algemene Vergadering wordt gestuurd.

5.

Planning data Algemene Vergadering / Themabijeenkomsten 2011 Erzijn geen opmerkingen.

CONCEPTVERSLAG van de 21e vergadering van de algemene vergadering (AV) op donderdag 9 december 2010 van 19.00 tot 21.00 uur in de Statenzaal van het Provinciehuis, Pythagoraslaan 101te Utrecht pagina 5 :

Agendapunt

Onderwerp '

6.

Rondvraag

.

i^

:

;-•

De heer Korthof (Fryslan) vraagt.of het verslag van deze Algemene Vergadering voor de Kerst kan worden toegestuurd. Devoorzitter zegt dit toe. De heer Van Wieren (Flevoland) vraagt in welke provincies de afgelopen collegeperiode bestuurskrachtmetingen hebben plaats gevonden. De voorzitter meldt dat in ieder geval in de Randstad en Limburg bestuurskrachtmetingen hebben plaats gevonden en dat er nog een bestuurskrachtmeting in Zeeland gaande is. Mevrouw Visser-Hendriks (Oyerijssel) meldt dat de Statengriffie in Overijssei.een introductieprogramma voorbereidt voor de nieuwe leden van Provinciale St.aten en dat het IPO daar ook onderdeel van uit maakt. Mevrouw Visser-Hendriks vraagt of het IPO hier aan mee wil werken. De secretaris zegt dit toe en geeft aan dat hij graag, net als afgelopen bestuursperiode, een ronde maakt langs de provincies om het werk van het IPO nader toe te lichten. 7.

Sluiting De voorzitter memoreert dat het de laatste Algemene Vergadering in de huidige samenstelling betreft en dankt de leden voor hun inbreng en werkzaamheden de afgelopen jaren. Tevens wenst de voorzitter alle leden die zich wederom verkiesbaar hebben gesteld veel succes. De voorzitter sluit de vergadering om 20.55 uur.

Vergadering van dealgemene vergadering van devereniging IPOop 29s eeptember 2011 agendapunt l b , bijlage 2

Interprovinciaal Overleg

WM

Openbare besluitenlijst van de vergadering van de algemene vergadering (AV) op donderdag 9 december 2010 in het Provinciehuis te Utrecht 1. De AV stelt het verslag, de presentielijst en de openbare besluitenlijst van de algemene vergadering van 24juni 2010 vast. 2. De AV neemt kennis van het tweede voortgangsverslag Jaarplan 2010 dat is vastgesteld door het IPO-bestuur in de vergadering van 11 oktober 2010. Het voortgangsverslag bevat een verslag van de werkzaamheden van het IPO in de periode van 1 mei tot 1 oktober 2010. Middels het voortgangsverslag wordt inzicht gegeven in de vorderingen van de uitvoering van het Jaarplan. Het verslag is eveneens gestuurd aan de colleges van Gedeputeerde Staten en via de Statengriffie in de onderscheiden provincies aan de leden van Provinciale Staten. 3. De AV neemt kennis van de stand van zaken van de 'Agenda voor het Bestuursakkoord'. Het regeer- en gedoogakkoord van het kabinet-Rutte/Verhagen vormt de basis voor de mogelijkheden tot het maken van afspraken tussen het rijk en de decentrale overheden. Het bestuur is, samen met de bestuurlijke adviescommissies, bezig met het formuleren van de inzet van een mogelijk bestuursakkoord die mede gebaseerd is op het document 'Profiel Provincies' en een aantal bestuurlijke en financiele randvoorwaarden. Tijdens het Overhedenoverleg van 8 december 2010 zijn tussen het kabinet en IPO, VNG en UvW afspraken gemaakt over de ambtelijke verkenning van een mogelijk bestuursakkoord. Uitgangspunt van het IPO is dat een bestuursakkoord alleen tot stand kan komen als de wil ertoe bij alle partijen aanwezig is. 4. DeAV bespreekt de evaluatie van het IPO. 5. De AV geeft goedkeuring aan het door het bestuur vastgestelde IPO-Jaarplan 2011. 6. De AV geeft goedkeuring aan de door het bestuur vastgestelde wijziging op de IPO-begroting 2010. 7. De AV geeft goedkeuring aan de door het bestuur vastgestelde IPO-begroting 2011. 8. De AV stemt in met de benoeming van het door de provincie Flevoland voorgedragen lid van het bestuur van de verenging IPO. Het betreft de heer MJ.D. Witteman (Flevoland). 9. De AV stelt de Blauwdruk IPO-AV vast en stemt in met de verzending ervan aan de Statengriffies en de (plaatsvervangende) leden van de AV. De Blauwdruk is een initiatief van de AV zelf, met name de AV-leden uit Noord-Holland. De Blauwdruk is een beknopte handleiding met praktische informatie voor Statenleden die lid zijn of (kunnen) worden van de AV van het IPO. De Blauwdruk is tot stand gekomen met behulp van de Noord-Hollandse griffie, het IPOsecretariaat en bijdragen vanuit elke provincie.

*%/\**J

Vergadering van de algemene vergadering van de vereniging IPOop 29 September 2011 agendapunt 2a

Interprovinciaal Overleg

o lp

Paraaf secretaris : Datum Inlichtingen bij Doorkiesnummer Bijlagen ,Onderwerp

9 September 2011 Gerard Beukema/Ferdi de Lange (070) 888 1222 geen : Benoeming voorzitter en leden van het bestuur van de vereniging IPO

Voorstel Instemmen met de voordracht tot benoeming van de heer J.W. Remkes als voorzitter van het bestuur van de vereniging IPO; 2. Instemmen met de benoeming van de door de provincies voorgedragen leden van het bestuur van de vereniging IPO; en 3. Kennis nemen van de mondelinge toelichting van de voorzitter op detaakverdeling met betrekking tot de portefeuilles binnen het bestuur. Toelichting Benoeming voorzitter De statuten van de vereniging IPO (artikel 10, lid 2) bepalen dat het bestuur voor de functie van voorzitter een bindende voordracht doet aan de Algemene Vergadering (AV) 'met dien verstande dat bij voorkeur een Commissaris van de Koningin voor benoeming ten aanzien van deze zetel in aanmerking komt.' De AV kan, wanneer tweederde van de provincies vertegenwoordigd is, met een tweederde meerde.rheid het bindende karakter aan deze voordracht ontnemen en is vervolgens vrij in de keus, waarbij opnieuw wordt uitgesproken dat bij voorkeur een Commissaris van de Koningin voor deze functie in aanmerking komt. Het bestuur heeft, na consultatie van de colleges van GS, in de vergadering van 23 juni jl. besloten om aan de AV de Commissaris van de Koningin in NoordHolland, de heer J.W. Remkes, bindend voor te dragen als voorzitter van het IPO. Benoeming leden bestuur Artikel 10, lid 2 van de statuten van de vereniging IPO draagt iedere provincie op om voor de functie van lid van het bestuur een afzonderlijke bindende

voordracht te doen aan de Algemene Vergadering waarbij geldt dat 'de voordracht wordt opgemaakt door het College van Gedeputeerde Staten van de betreffende provincie.' De AV kan, wanneer in de vergadering tenminste tweederde van de provincies vertegenwoordigd is, met een tweederde meerderheid het bindende karakter aan deze voordracht te ontnemen. Indien de Algemene Vergadering besluit het bindende karakter te ontnemen dan heeft de betreffende provincie wederom het recht een nieuwe bindende voordracht te doen. Elf van de twaalf colleges van GS van de onderscheiden provincies hebben de volgende bindende voordracht gedaan voor de leden van het bestuur: mevrouw C. Schokker-Strampel (Fryslan); W.J. Moorlag (Groningen); mevrouw drs. T. Klip-Martin (Drenthe); drs. T.W. Rietkerk (Overijssel); dr. J.C. Verdaas (Gelderland); MJ.D. Witteman (Flevoland); J.W.R. van Lunteren (Utrecht); mevrouw E. Sweet (NoordHolland); drs. R.A.M. van der Sande (ZuidHolland);

-2-

G.RJ. van Heukelom (Zeeland); en Y.C.M.G. de Boer (Noord-Brabant). De bindende voordracht van het college van GS van Limburg was bij het versturen van de stukken voor uw Algemene Vergadering nog niet bekend. Dit hangt samen met de benoeming van de Commissaris van de Koningin van Limburg, drs. Th.J.F.M. Bovens, die op 1 oktober 2011 ingaat. Zodra het college van Limburg een bindende voordracht

Bijlagen Geen

heeft gedaan voor een lid van het bestuur van het IPO wordt de voordracht bij de eerstvolgende Algemene Vergadering geagendeerd. Portefeuilleverdeling bestuur Het bestuur besluit tijdens de 2-daagse werkconferentie op 15 en 16 September 2011 over de taakverdeling met betrekking tot de portefeuilles binnen het bestuur. Tijdens de Algemene Vergadering ontvangt u hierover een mondelinge toelichting van de voorzitter.

Vergadering van dealgemene vergadering van de vereniging IPOop 29 September 2011 agendapunt 3a

Interprovinciaal Overleg Paraaf secretaris

O 10

Datum :9 September 2011 Inlichtingen bij :Gerard Beukema/Ferdi de Lange Doorkiesnummer : (070) 888 1222 Bijlagen :1 Onderwerp

: IPO-voortgangsverslag Jaarplan 2011 deel 1

Voorstel Kennis nemen van het eerste voortgangsverslag Jaarplan 2011 dat is vastgesteld door het IPO-bestuur in de vergadering van 26 mei 2011 en op 31 mei 2011 is aangeboden aan de colleges van GSen aan de Statengriffiers ter verspreiding onder alle leden van Provinciale Staten. Toelichting Op grond van de afspraken met de Algemene Vergadering stelt het IPO twee maal per jaar een voortgangsverslag op waarbij verslag wordt gedaan van de vorderingen van de uitvoering van het Jaarplan. Het voortgangsverslag wordt door het IPO opgesteld vanwege de scheiding tussen 'governance', die op het pad van de AV ligt, en de beleidsinhoudelijke controle. Ten behoeve van de beleidsinhoudelijke controle die plaats vindt tussen Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten in de eigen provincie wordt twee maal per jaar het voortgangsverslag opgesteld. Uwordt derhalve voorgesteld om kennis te nemen van het verslag. Het voorliggende voortgangsverslag bevat een verslag van de werkzaamheden van het IPO in de periode 1 januari tot 1 mei 2011. De opzet van het voortgangsverslag volgt de gewijzigde opzet, waarbij gebruik wordt gemaakt van symbolen voor een overzichtelijke en kernachtige weergave van de resultaten. Via deze symbolen wordt aangegeven wat de voortgang van de doelstelling is: doelstelling al behaald (V), de acties lopen nog (») of dat het nu al duidelijk is dat de doelstelling niet gehaald wordt (X). Indien een

doelstelling (gedeeltelijk) niet is gehaald, volgt altijd een toelichting. Bij behaalde of lopende doelstellingen wordt alleen een toelichting gegeven indien dit nodig is voor een beter begrip of om concrete (deel)resultaten van doelstellingen inzichtelijk te maken. Het voortgangsverslag is in de vergadering van 26 mei 2011 van het bestuur vastgesteld. U wordt er op gewezen dat 2011, mede in het licht van de Statenverkiezingen van 2 maart j l . en de transitie van het IPO, een overgangsjaar betreft. Conform de met u in de vergadering van 26 juni 2008 gemaakte afspraak is het voortgangsverslag op 31 mei 2011 rechtstreeks naar u toegezonden. Eveneens is het voortgangsverslag gestuurd aan de colleges van Gedeputeerde Staten en aan de statengriffie in de onderscheiden provincies ter verspreiding onder alle leden van Provinciale Staten. Het tweede voortgangsverslag, over de periode 1 mei - 1 oktober 2011, wordt op 4 oktober 2011 door het bestuur vastgesteld en daarna aan u toegestuurd.

Bijlage Voortgangsverslag IPO-Jaarplan 2011 over de periode 1januari - 1mei2011.

-

° ty°

Vergadering van dealgemene vergadering van devereniging IPOop 29 September 2011 agendapunt 3a, bijlage

VOORTGANGSVERSLAG JAARPLAN 2 0 1 1 Mei 2 0 1 1

Vastgesteld door het IPO-bestuur op 26 mei 2011

INHOUP 1.

pagina

Inleiding

1.1 Algemeen 1.2 Jaarplan 2011:een overgangsjaarplan 1.3 Opzet Voortgangsverslag Jaarplan 2011deel 1

3 3 3 3

2.

Voortgang Jaarplan 2011

5

2.1 2.2 '2.3 2.4 2.5

Bestuurlijke en financiele verhoudingen Verkiezingen Provinciate Staten 2011 Projecten Olympisch Plan 2028 Verantwoording en monitoring

5 5

3.

Voortgang IPO-dossiers 2 0 1 1

10

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12

6 8 9

10 11 12 14 16 17 19 22 23 27 29 30 32

Bestuur Financien Europa Ruimtelijke Ontwikkeli ing en Wonen Landelijk Gebied Mobiliteit Economie Water Milieu Sociaal Beleid Cultuur Elektronische dienstverlening

3.13 Werkgeverszaken 4.

Voortgang organisatie en kerntaken van het IPO

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

Algemene vergadering van de vereniging IPO De organisatie van het IPO De platformfunctie Belangenbehartiging Communicatie

33 33 33 34 34 35

1.

Inleiding

1.1 Algemeen Bij de taken van de Algemene Vergadering van het IPO is een scheiding aangebracht tussen de governancetaak. (toezicht, jaarplan/jaarverslag, begroting/jaarrekening) en de beleidsinhoudelijke taak. De beleidsinhoudelijke controle moet plaatsvinden in de eigen provincie. Het IPO-secretariaat stelt daartoe twee keer per jaar (1 mei en 1 oktober) een voortgangsverslag op. Voorliggend verslag is het eerste voortgangsverslag over het Jaarpan 2011. Het tweede Voortgangsverslag Jaarplan 2011 wordt in oktober 2010 vastgesteld en verspreid. 1.2 Jaarplan 2 0 1 1 : een overgangsjaarplan Het jaar 2011 is een overgangsjaar. Het jaarplan is nog gebaseerd op de meerjarenagenda 2008-2011, terwijl nieuwe ontwikkelingen zich inmiddels aandienen. In het jaarplan zijn de gevolgen van het regeer- en gedoogakkoord van het kabinetRutte/Verhagen niet verwerkt evenals de nieuwe beleidsaccenten voortkomend uit de vastgestelde collegeakkoorden in de onderscheiden provincies. Op de inhoud hiervan, en de consequenties van een nieuw bestuursakkoord kon voor hetjaarplan 2011 begrijpelijk niet worden vooruitgelopen. Op grand van de (externe) evaluatie van het IPO is door het bestuur een transitiecommissie onder leiding van onafhankelijk voorzitter Wim Deetman ingesteld. Media 2011 presenteert de commissie haar advies en worden daarover besluiten genomen. Deze zullen zeker nog gevolgen hebben voor hetjaarplan. Het IPO-bestuur staat de komende periode voor strategische keuzen bij de uitwerking van het in 2010 vastgestelde document 'Profiel Provincies'. Deze uitwerking legt, samen met de andere geschetste ontwikkelingen, de basis voor de nieuwe meerjarenagenda 2012-2015, die in 2011 wordt voorbereid. Het is de ambitie van het bestuur van het IPO om deze nieuwe meerjarenagenda te richten op strategische hoofdlijnen. Tevens is in juni 2010 door het bestuur besloten om voor 2011 een korting van 15% door te voeren op de begroting van het IPO. Uitvoering van het jaarplan is mogelijk binnen deze taakstelling. Met medeneming van bovenstaande opmerkingen wordt u gevraagd kennis te nemen van dit voortgangsverslag. 1.3 Opzet Voortgangsverslag Jaarplan 2 0 1 1 deel 1 Het voortgangsverslag bestaat uit een rapportage van de werkzaamheden van het IPO in de periode tot 1 mei 2011. In het voorliggende verslag worden de resultaten in drie kolommen gepresenteerd. De eerste kolom bevat de doelstellingen zoals geformuleerd in het jaarplan 2011. In de tweede kolom wordt via symbolen aangegeven wat de voortgang van de doelstelling is: doelstelling behaald (V), acties lopen nog (w) of het is nu al duidelijk dat de doelstelling niet wordt gehaald (X). De derde kolom geeft ruimte voor toelichting. Indien een doelstelling (gedeeltelijk) niet is gehaald, volgt altijd een toelichting. Bij behaalde of lopende doelstellingen wordt alleen een toelichting gegeven indien dit nodig is voor een beter begrip, of om concrete (deel)resultaten van doelstellingen inzichtelijk te maken.

De opzet van het voortgangsverslag is alsvolgt. In hoofdstuk 2 komt de voortgang aan bod van de dossieroverstijgende onderwerpen. In hoofdstuk 3 wordt de voortgang gepresenteerd van de veertien IPO-dossiers (Bestuur, Financier!, Europa, Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen, Landelijk Gebied, Mobiliteit, Economie, Water, Milieu, Sociaal Beleid, Cultuur, Elektronische Dienstverlening en Werkgeverszaken). Ten slotte gaat hoofdstuk 4 in op de organisatie en de uitvoering van de kerntaken, zoals Algemene Vergadering, organisatie IPO, platformfunctie, belangenbehartiging en communicatie.

O CM c re Q. L.

ro re I-I

D) C re

t oo

> N

c V OI

c 3

o 01

a e 01

p

OI

c ffl

o

o c JO i_

a OI

n a c "5 o a

a> oo -co ., o co .SJ

2 •£

co;i CD

•S"g "io o £.§

cu en

*I|S •Q

^>

c v . CU cpin

I •Q

§8 c CO Q.

Q.

Q. 5

s§

G O

uiv (0 CD - c

|icoiG o c a

cu -a 1-

c CO

s» •o Q $ •c

CU

SI

3

,« m E

>

o o

sz

CU

ra a. c ro ro

ro

Sro c S3 .
ts |f2 mo

•P !P

u co0 2

"6.C

c

ro > CU

ro

4-1

4-J

c

CU

E o, E CD T3 i_

O O

> Y

ro n c

ro ro c

ro > c

ro 4-J

O

l-

CU 3 u 43- 1

CD

KCD - Q

a >

o

in IM i TH TH

O N

ra

BO Q.

3 3

£

o

O

ro c > CD 4-1

"E C

aico

c

c o 4J c ro o c o

ro

ro V)

4-1

3 JS<:

4-»

CO N CU

4->

c

TH

o

«-R.

CU

ro cu 4-J (I) U)

"ro 4-*

c CU u CU

TJ

S2

3 o o

c roTCJD
> LU CO

4-1 V)

•

•

3 4-> 3 u 4-1 (/l i t CU

CO

o o c ro

o o c ro IN > TD

CU i X J OS

fN

C31

TJ

CU

c

u.

CO

M» U

a)

CU

4->

c

ro > c

_ro Q. CU

sz

si O Dl N C ...

?

o

J . 'C *-i £2 co i-< O o o O > (N « i i ' . . 3 00 10 o • DO y TJ f\l O

CU

4-1

in CO CD

•ill? S3

> u c m c

"Sg

o

01

01: eh

ft p. c co. -a_ ocu

x: c ro 3 > 3 CO

c 0)

J! « m N

^ .

* j

o c

«LJ

T3 CD CO ^ -C X^

to _ CO

•SS > « <0 . C

sis co a 5

* * !

c

CO o

fc!

.CD

8^-s ^ 4 .

c ^ § co c ^ . c ^ S o' c CSS?

Ml

«o

c

CO C3) CO 01

•St*s CO o

co c

111s* •g coq^ •S iu -Q O t3

CU

4-1

E en CD CD

>

O L.

ro

CD TJ

c: c c

u

CO "p

cute ."> .£ •= :c< ro N g, o co c ca

JS

5!?

l| °>S

S

? .CD

s

CD

CD TJ

0)

i_

E a> _co

> o

o

c > • o

W CD

~.

CD

E

CD C CD

CD

aro >

CD CD CJ»TJ

*f3 roN .*"_

Oi cu 5 c E ci c

CD C

^.^ c="

CD —

ro cu

S3 o U O)

.•y
CU

c

o 1ro ro

>

CD

CM

c

TJ

CD

CD

PI

o

CN

>

N 0) 0)

c

0) OI

c

a.

1-

*5 o

« w o c

n

c

:*: N co CD 4-»

cn c

E o o TJ

1"

CD C O 0) OI

o >

c ai TJ c 3

E

CD Ol

o '>

i_

£

i_ >> o

01

S ui

• > — >

c li ro u c > ID

C

E x:ro cu Q. TJ

ra

&

3 3

a

c

a m pi

•a c J2 •o V

o o

r4 i-f O IS

c ID

a

i_ to to •-I 01

c
O

5 g Sg $ "P.

§§K| ro
5

I5

p
=

< "

C

10 - c

pi'oj «j ;nQJ ^

3 : to

fe

1 -

S 0 0 > 4-> 0

t! 2 3 5 c -*

(!)

. O CD -y

QJ

> CO ,C "O C O

5J-Q

I

QJ

1§

§ •Q

s.

C Ol C
to

01 U QJ

fc * ffl QJ "X QJ .C P

•c - B c o <= J"

°&

•S to 5>. - J

P

l ^ s fc<3
a« Q tJ S

C

Cn in ^

S qj a, 3 QJ

o5 P P?c SJ8 QJ - u T3 QJ . •C ^

to^ a 0) t;

o,J2 to ,

QJ - *

111 t c: o •£

* ^ $

5

3

^QJ ^

aj

TH

O

,n til (J

.*

H-1

c>

1/1 aj

4-J

QJ

c c

>

;£? O) u. T J 3 C 3 m _i in Q) •J-I n 0011 c T3J 10 X I (/I Ol

,"<:

QJ

cu


a.

O 0J ( N V to T J QJ

c

ro^—>. to

i_

ro

to

c

XI OJ

c

01

>

C to

OJ T3

z

•a

LQJ

F

>

QJ

QJ QJ

Ero QJ CC

>

c

ro c N o i - 33 3 to

5" QJ . £ QJ Q .

QJ

C £ QJ

C

ai i_ ai QJ

>

0)

OJ

•2 ro—

£•?

o5

3

0

l i

c ="
.4-1 * •-

c >

•5 cto <" 0 1

.- c 2 0 x> Q> .

£ 50

TJ

a>.5

o

-ec

ai

QJ^r

2-SJ

QJ

c

J-I 0J OJ *J

:c? QJ

x -a0

a. UJ

ro c ° F to r j

E E toN°

to 0J a i to a> 0 u c,

h..ES > to

oE; to

tt <" c g J= co •^

'

>

> QJ CJ) Q. C «= Q-

ro | ro

al c 2

^ {£Z ~1

Q . C TJ

5 u in

c Sc

rC 0 ) S U) T3 " £ XJ

c a> ai O J 3 i t ± i QJ < 3 Dl

(0 to

E o o > 3

e

o c

*3

u "3 o H

o c

10

t o

o CM c m n L.

(0 10

>-« Ol

c o Q

C QJ S» <0

* s :& «<-.sv.

** 8 -S8 ro •£ .p $

c

QJ 4->

E2

tu c

,aj,QJ

5fc

IS1

%a & 01 QJ to = J* : = Q) E xi E o E

=OJ EQ>"e»

OJ O) XJ QJ XI QJ OJ 1- .— QJ Ol

iQ,£ to >

QJ C C QJ

PS

tU XJ QJ =

c o

tu«x i tu tu

1

c o fe

p >
C

U

.

Qj

•Sc

<0

T3

(5 QJ

si

p^ ~ N C C (U "5 (0 Oi 2 to

Is*

get

& X ,

to c: cn
S . 8 f c f i 53 -* » o cQj So ?"§

§

5 pm * | QJ QJ t 5 9J

c

§"5 «a •

R 3 j

4 - -Ci . y •«o

is* s i s

SB - O • d p

i-

4-1

lil • ^ "O

°-

Q . QJ - Q QJ

c c
"gig .8G <0

18.8 ft C

0) ±2 01T3

2c C

to tu E
•

•^t

X J •—•

3 .E

"X3 4->

XI c

J) 4-> a.

•i-i

5

4-) tu c ^ to u -a xi o X) tu x:

2 01

c (U

j .


<"

Q-

to tu

to XI

4-1

O

S> 2

1- V)

P to 9 <» h c XJ g- QJ fO

_

4-1 Q.

> p

(0
"bS

fi

N g U * •— C

sI >•

« 3 4-> 3 ro

QJ OJ • n *J 4-1

„ XJ E c fO T 3 E c c ES S c > QJ

O

"a-QJ

sM >xi l_ 3

15 £& Ef !5 §

a. oi c- ^ O QJ to v c — en in o i C

to lro QJ

"" C 4 J OJ

01

|S *

to OL QJ c 5 , c QJ

c£ QJ u "O to OJ OJ i : to X XJ to to

C

S

OJ C;

•o P .

•= .QJ

pE *

P

C C
S

QJ ' ^ - u :Q)

u c

w c QJ G
QJ

11 3 p

tic-2

*g

* . wiG •S"G p

Is _

3

•ti C 9)

4INS -O to C

.wES

C

ec

E-* c P to IS _
Ec "*• «•§ E *£

Q.

c

§«|

££

U) 0 )

QJ .C

P> Q. O

E

o c:
S1 ? • C
BS:s to to to

^ ^ c

tu p

I !

a

e

P

•S
§ Q-Qoa

OJ 3

tu c

4-(

OJ p

OJ QJ

c 4-1 p

aj i . «

QJ 3 JJ

1 - 4-1 Pc QJ U

'S 2 aj '« o! fi •§.E E U) c tu QJ J , " °

> ii'5. "- w in roS Ql

o a i a j

Q. QJ E 0 c ra

•—' QJ N

« C 3 OJ tU 3 01 QJ XJ

c
QJ> . E ^ QJ Q

O Ol

>

m <\)

XI OXJ O >XI

1QJ

(1) til

XJ

p p tu tu

>

to

P

> tu

rQJ

4-1

QJ QJ "J

>

QJ

£

to Ol o

tu to n Ol

p

E

OJ

- * •

Ol

tu

E

OJ OJ

Pj: >


LU

g|

*-N

c QJ QJ XJ, aj QJ x i

o ai u

x: £

5a 9 o. 1ui0

t 5 P

" «S a5

C

a o a.aj

P *

01 4 J -. i - ni CZ

g.ea

J - t o QJ

§EC

to to E Q) 4-J N X " <= Q . b: u S •=. en QJ o 2 Bl L, QJ ir: 3 QJ O l QJ j / Q Oljj 4-> c 3 C OJ L QJ XJ . E T J E P QJ 10

^ ^

ge »

S
«E 2

QJ S fU C = C "CJD (U

|s-


01 •u


tQ 01

cc

J<:

•^5

•— "33

§ 1 1 " Pi §\S

Cn •§•*

C QJ E 01 O XJ

O

Ol r OJ QJ 01

Q XJ E -S

C . QJ — X J "CI

5 3 C

n.

3 TJ

> O 73 > QJ C Q> „ Q. QJ c n . 9 > XJ c: ai QJ>• — m •S Q) o g, _ c" en > 'Eh Q> C QJ^J QJ c •=; ^ tu XI

3

S E oi cm » O [4
Ol
I1!

oi c: >

4 J

i_ QJ to fO

g »SB F, <°

>

» r £

JJ-S 3 3 t i 3

"0 & g >

QJ X I £ c c xi QJ »2 E 1 oi ro !P 1-2 J « Ol > > C Q QJ

tu XJ > . Ol QJ XI QJ •=.

X , QJ C 4J O C 3 ^ (0 X I QJ

pi c c

- H QJ QJ

OJ.S? 4-) m Ol U)

~

r o

JE a E o

QJ tu

c QJ :QJ U ffl

Q.4-1 O)

ni

o o c Qe o

QJ

E

Ol r QJ c QJ l_ QJ QJ to to QJ

c r 3 3 to 3 x: to XJ

ro E-°

QJ

I sg

C 3 QJ XI

tu £ S 3

*.EsE

• - 3 O "d XJ 9-. c c &fc c —.E S OJ t>o QJ

-«g 1_ 4-> 1— O U f l O 3 tu

Stag ^

S «<" r-

— >- E

3

to 9 N

"°

- U S u

•S-2-o XJ

2 C Q. E > o « o c

QJ o i o i

ro

QJ Q.

>

111 £ oa. 4-1

2

&.:CO (U l_ 5

±5 S 5> CD 3 - o

CO T 3

Bc « M

.91 S X I CO
E-g c 10 l_ > o tu E


.£•55 • p . * .5 3

=°£ O Qj

U in

UJ £ S,

3 h «" 11)3 ? C O Q m O

E- S«

5 . E •8"

: : ^ j o tu •»-> • ° Q- 01 ^ • " tu i r o 3 C 13 tU IN C CO t j C O CU UJ 10 (U (N X I

01

c

a w •D 0)

5

o
0 c (1)

JZ U O

1-

C s «
10 Q.

•O Ol

-c p u V. to •=: c to ^

"£ ••fc;o>

P& ?

3

*•••£ -^<0 Q..SS Q U JO ni in •=: 1 a tu S 6 .0 a

.-2 S

O O

O • « C
5

O l (U

»

C

2i M

S C * 2
in CO to XI gi

S >

Dl

tU QJ

.2 3 .2 u o ^ C C g

1- to


u

Q -> S l_

O XI
ocg a)

u & « CO ± i C

10

— "a c

3

« J2I8 C

-

£> tU TJ

«s ° c

to (U tu

iE <"

SJ.& c

"55 c

~^ g c 8fc O > g

IN

o

00

IN

c JO

a o (A

a

E > O

01

O

3 c

Ol 10 Ol 0

t0 >

14

0 IN

c n a to

a 01

c

mm

"3 u

« » 0 a

4i8?t?SS •Q 0 -g to 3 s to i . qj to ,
O J a t S

0

ta^

rT

"5 S 0 ^ SJS . .is * c S OQ a. 0 :

•SiS £ c § 0 8

C c

.

§ & i : •§ tu § is

•Os* J §O s01°•*-|Pi s ! J*

tu

tu 3 > to tu tu X>

"c

> ro c '*±

%* c to 0 u

g>

4-> C c l_ 0 CL O.

i- : =

° O, _ c~ 01
>l 0 s tu £

to in C i_

XJ 4->

^S

8&

c. 0 :0 >

Ol

c_ 8

,--^ O) i_

u g

tu tu

. ~c tu > • = 0

D-C

si > Q.

t=B en— T3 C k to 0 > 0 „,

S-2 ? •'-' tu £ 01 —

K p 0

OJ O

t:0

>

•

CO

CI

Ol

c +5 £U izz u o 1-

Dl C IS

>~

•p CD 5» CD Q. O

e

'5 .c

i

> ^

C c

CD Ol

l_ i £ : ID

5 E^.

CD CU CD ^

ec

>


l_

2 (D

g» ° J=

0) 3

o) 9

CD CD T3 T3

§ a a o o

>

tH

o m in

l-i

c

0)

_

- m i_
c

jo — > cID O l > C

• a g e

» T J O QJ O l f M

a c"


« cs

•J3

cu x : '>_

C

CD

> c CD

5 ££

C ID

a) -hi u o « c

> 4-> b

•

>

•

CD O

N

o e 3 i-r 0>

N

o

CD

CD U)

E

•E o

O

IN

O rH

O 10 ID

n c

"35 en

i_ CD Q. CD

c C

o

o E c c

o Q

V 01

1_

ID

c o o c 10 V

> in

o N (A L. V

w « o

6 Q. Hi

Ol

c (0 Ol

r o o

> n

m

a U V

o

a c IB Ol

o

t

5

o N C ID Q i-

m

(0

n oi 0) in

+J

"3 o a

N

o5 QJ

E c •3

ac
6i?

QJ r : QJ

lS| !S«

lis •
i S°'E i a. fc •

lis2 i ! <M aj O t
(D C r-

i8|

QJ! .( N _

C

SI

> QJ

1-1 > J *

£a> > XI

mom

c Q»

c

0J 'u w en O

QJ

in c c

QJ

( ) ^ in =5

3

c aj g ro c

l - > ro o. g 4-.

a> ~ "uQJ

t3

o D)

c QJ aj

V O c 4J O)

C

>

OJ3

y n in a: c QJ

±, rt>M ZE 1 i _

3 at

c M

•8 OJ •Q

S

QJ

f .0) -G

!°

P c

.52 . C "CI J5 c

C

ro ro oi

c o o 3 c 2 QJ

> a;

N

JS c o

CD

X)

C

ro > ai

i_

c J*: aj 4J Ul 1_ QJ

>

QJ XI

O O

QJ


^

0j

t-3i!*»


m QJ ^

I s*| 5 &JBO

s xi v + J -fcj m ps y o> o< r

i

3*481

aj

ro g

CD

aT.E ^ c C ai Q> Ol QJ ^J l _ 4-»

oro QJ X I

(0

aj

•S «

a

.2 ?>

i~ O

QJ

m p
|p 11

Q C Q Oi

C CD

.* c QJ C ro cu ro o fcxi £ ai .ci >o E.E =>"E o 2 c aj i5 aj QJ £ » &2 >

a XI ro x i

E QJ ro

4-J

,N

do

o
~ «=•£ CD J ^ . E a)

CD C O l CD Ol

QJ C 4 J QJ

"l- JZ cn u QJ cn

XI

o
ro .E

3

-Qxi

"° c

aj x>

aj o.

IS ±Txi

c

^ 3

v QJ

N i_

<- *•

|1 QJ U

N

ro S

t QJ J " 1

XJ ja

o <° •H ui QJ.S?

in u

n QJ

* | ^ o c fc aj a. (

> o

E >_g

S£

in a) V ,

?£.£ S5--S aj.9J.-y ui o>fc,

• "

S' a S

5 iOJ c 4-" CL CQ ro - .—

J^ ui ro CD cn " 3

"So

§ ^ cu a

QJ ° XI > cn aj c

4J cn CD p .!2 QJ in

-v: -S .^

4J

E'E O. Q
Sg S

> c CD a. c

JS

•c IBro

fc p Ol

w o

ro t QJL

ro o c <2 S QJ

»s

• >

c XI c o o

u

Ol 0)

£-§

c QJ QJ X I

9"
Ol t; £ c t3»oQJ ,o aj 5 QJ c •u o QJ S»

C

C: - O QJ QJ

(° in SC i° >.

IS

c o 3 m Q J 5.
QJ -rj QJ E 5 QJ

fe iS P . £ QJ *•-< c\ •*-* en

asa QJ JS

ss

N

QJ

3 -S a - 5 CQ

QJ Ol r-0J—.S0v j

Ol QJ « QJ QJ if QJ ••fc;

§1

S - cf QJ (0 5 S. *•> ••fc! P J? M-

^ s 5 N £ -s

C

0J CD ai 0J

3 E OJ ui in 0J u c r > o o iSxi u in

'i

n1- QJ 4 J oi CD •u X I oi.E

Q J — c ro — o> «> v

Oli!

is Ss

Ul

0) 4-1

„ O

c

- ^

o > g xi 2 o — •^ c ro >

a

3

QJ

2 2

0>

QJ

> c

OJ

-^

O

^ _^

OJ

4J CD

o a. XI

Ul

oM

3 ^ .So 3
E

c

P ro

^ to E

S S£

c =5 = o c OJ

QJ O

I

fN.E > C E r-

2 > ui

S

?§

0) _

«8

OJ v -

x i ro QJ > XJ tn

> o o oi > -£ ro "> QJ N ll c o> '- c

ii JK: t i- o

QJ

ai o

4-1 Ul

ro

52-o

c

<>

« aj

?>QJ > XI

o f> S

o

etc*

fc CD ro

oi ro 2 v oj s£

0) ^

aj-a > c > ^ QJ ro OIJ-" xi > C ro

1 i c CD
ill I" p

j= p <-> fco = ro ui QJ 5 4J > S OJ Ul c c ro QJ ro ™ o* O 4-J aj .!c - E ~4<: 8S c; T S -OJE 55 -e QJ c > 2 3

f

OJ CD

s§ -F l_ o CL XI


5 x> 3 C Q. ID 4-»

01 OT i- E o 0 c > Ol C <" o> c en I D c > T} v> 01 § JE X I U oj m n tu E 4 J L.

•c o

T i l

Ol >

c 3 • Q.

01 L. 2

•§ro

as P SS

in i ; ro U

u 0)

OI— 01 ^ - N O C > (B

«-> n i_ N

t0) ) XI C in o

B to

^fl

o.=> OJ 4-1 ro c
fll

*= o, •S2 .£ 4 j Ql


•SJS CQ

?! ID ^ ID C

feJH c

2 01

P

II is

Oo c

a)

ai

c 'c tU "N l_

o o >

a> c o JM in O

a.

u

01 XI c ID

C 01

C

o _ oi

•a £ <" « ID 4-1 ™ > 3 0» „ Q.

5--"8

"* c " o « tu

Sp « tU ID 0> 4-> 4-S

EJa w

>

" 5 ir, c O w ro

tt> w

4J

5» <£

.£ c c " c 9 .3 E

Oi in

•Si?

a s ^ p o. 01 C 10
N

IU I D CU «N

S-E O
•9 2 to SID in

5'55 C 3 Ol u

.9 c in ~

c .. a. tu ID c

D l ID

3 S •5 <>»

<= S ID 2

>s c

l- c tu o>

cn o .E 'S •

tu 0) XJ "O *IU Q.

c ai •*

cntu ^
>

in o IU xt o c ID 10 £ IU

s i [a tu Q.X.-5
"5<° gin .2: c tu 4-> IU - ^ S

S tu a

E5 =

13a. in


N

0)"53 •S
"*> £

=1 O

•Q 01

tu c - o cu

H 1 cn

is

^1 a8 ID



O X. c ^ iu cn •S.E

Si

&l a> o

cnit! c _ >

4J

5 ID in

«*. | Q m O in

§1

in ID

a tu CTl . c- O l ID c (0 ^ 4^

?

i

J< •V i-

o

in

8 i5 m

c

.
!°<.)

*—». tu •S>' CTl

HI

E •s

1o P. C tu Q to

>

tu XJ

o o > c IU

cn c ai cn tU tu XI o

E c ID

>

01 c 'S u V o 1-

Ol c a

fo >o

o IN c

0) c

i_

•:qj * PN G c ID . ^ . C nj

* t= S?^ •ST5?3 55-c aj 4J C ID O ^ "O O ^ i.

K

*=:

tu cn i

= ID 3 t 3 3 0

ST "> tu c


"5 JO ID

»s ID Q .

ID = > rC ^ ID

<"

IU ID

n . Dl in c

*~ c

=

ilc^ 5 >

t" "

•2

01 0)

X I Q . 10 O « c n 01 4 ) p

-^5 s

iiZ

:<0Q > « = u i U C • 10 c

o a

4J

10 co

a,

JO

cn J= c "- IU tu - o ui C =, t" ID 01 3 4J -t-> 3 ^
c :
«

0

= fl

' o D.

p5 •
pi

Pi

10 c IL

c xi c tu XI c tu

Se

" 2 ID

in u i tu c

4 - 1 4<J

IU ID

c

c

<

§s c >

-

tu aj c^
ai

4-J

f ^ k >c o 0) o cn
k- iu

E = <"

'in iu . £ in > i_ ID iu tu Q.XI O ID 3

c c h 2 ID =

<

a

c c tU ID

E> IU XI >tu >

O cn 0 c JX ID in 13 3

a> tu

ii XI xt 4-1 C

x;

M •S2 E

• ° tu Q.XI O ,_ 4-1

S t°

tu -0 0)

ss c (U «

5*

•o — >n -

01 0 .S2

K

in p oi £

t" 0

O i <J

0

* - OI

<M

O l oj

JE Q 4->

.E xi

ID 4-i

X I UJ

•E <" a cj-c XI Ol 10 Z N

oo

fE

§ 13 9 ID

3 tt>

1SN

ID O < X I

4 J P 4-1

•

c >

N C tu O l O)

.i-s

x ro

UJ „ 4-1 S 01

•

Bij de decentralisa nieuwie regeerakk midde len adequaa

Het bestuurlij verhoudingen plaatsvinden, is lanciel overle et IPO 1 bevorderen In het halfje jke onderwer le verhoudingei n e inzet is geri cht 0 erhoudingen tus sen r nanciele verhoud ingen scretariaatbereic It dit 0

=j

cr c o> c 01 01 c (0

>

c 01 T3 O O

o TJ T>

-21 O

• >

V

u> c o g

"E 4-» 03 ID 3

cr

c tu

(U T> 10

CD

to

01

a to (0

E ai

to

.2 'u c

"> o O)

E o c o 4-1 ro

c

c 01 4-J

0) 0)

E 0) ai

c CD

ro <1) CO

lose u o

t! ._ *> §5c 10 in o C oi > HI co >

> fi- c

_ 0) (U e 4-J 01

4) (U ~

•OQ E c

£

_

-Q

•92 £ § 5 ,„
8i.s

iS s S i

ai P f N 0)

!"&

a C en

J o s ?

4

o

•CJ

I* CQ

-;

& £ .£ oi

sf O) + j •Q-Q

Q 5 (0

01

w L. 0)

> o c •

"Eg g E p> aj

c 0) c

_c

fE .E o>

o in

^- < "

CQ " •

4-J u c c co - 5

-1 o c in 01 cu

Ol £c 01 Ol 4-1 > c :sr> 0)

* E X> Q. 0) ai 1-

S-S co

TJ

"2 01 o c

0 > <4-1 in O Ol

ai

"?

4-* •—

N

g in N o to co

M« ^

.a >•»=

•a c •H c 4-. • c co 01

co —

4 J 4-1

o>g

>

£:§

0) o

— 01 °-o.

o 0)

mP

co - *

—

§2

01 in 33 XI to 3 C in

-K in m^

I * c

co x :

>l § aj to>

• a co c co

is 01 > > o £to o".E

£.E

S oE u c (0 • c

eSM

V

> O

m a p

0) c '£>

«3

0 H

Ol

e a 01 0 0

>

1-1

O N C 10

a ro m Ol

c a

« O O

(U q, C Q - ' 3

Sfi °Q 3 3 *- c

0) L-

> ID O l

o> £3 * 3 1 c j
S « 1 s>I 3 .s;
XI 0) J?

n! co 01 in „ , F

|

r

aj ID n £ J J x : x : -c 3 c -

E8g

o> Ol

+3 • "

O) t D C « I

IU 1- > O x i £ cu

•

± 3

SSI'S se

1 o£ a5a; 2 o>

© c UJ in ID S! c CroOgT : 85:5 c ^ 01 . 01 > . •!=, "- a O c T J m ^

SE "g, 0.c 1 755 1?« Sis a j to K t3i

"° Q . ^ S O r- 1 01 ft > E ^ x i ~ 01 S p c 2 Ol V O in _ U" S co^ a j ^ E

CO > (U 0

(U p
£

c C .a1j ," g01

4-J - u -fei n

xi

^

• O g T 3 tU <0

" in

•SSE« 2

111 J l >

^

^ 7 5 0JT3~ H <" ° C

01 01 C Ol C

«

^

§ 8O i C1QfeQ§, O

aj IB -5 .iu i s 3 c ft 01

c^i w a co c P 0) 5 0> w * J -Q

.in

•0

ctieplan Agenda )wordt centrale

22

L-

22

3

3

N

O C

ffl 0 . 5 = , in = 01

0

to jg

01 01 01

c

E

T3 4-1 ai

E

'c

Q. O Ol C 'i3

cCO

in

4-1

co

0)

^

TZ 3 3 4-> in 0) X1I 0) 4£ O

a. 01

> 0)

' 1 -

x0: 4_i 01 in 1 -

52ro

.1.

x i .in

01

it

>

4-"

N

0)

C

•

c

c 01

to

O CD CM c

0 >

oi2

a j oi 1- in 01 T J -O c

c <" 5 c XI

« ,
J3 co in jg

§•& roi3 0) 4-1

0 0 T3

ro ;^ .E \H T 3 01 •0 m

0 s

~ ? Ol

^=. ">

01 3

Q.

1-

3

3 2 4->

4-1 in ai > T

•

CN

CD

i-


0 XJ

U)

rcu

a)

2 E 0

cu O)

cu "D

•J-J

XI

C

co o X! 01

.<0

4-J

fi §

0) 0) 0) ,h! Irt

S«,

c fc..c oi

b- CO

=>3

till s ifl KO

10

JO w P> •92

I o

3 IN •p *0) fQ cu t o

is 83 J -) 35J 3H e 1318:8 * !

C

.£

4> f"

o

H ro K 1-1 IN

w N

CU • O '"N

XI f?

01 O l

$ Si

NS

" .9

s«

3 UI

s

a

e

o

6

• JOCK'S Si •S co _ f

-O

ID

CO

« SJ, cu 0 1 0 <° £

c

Q . en

co ~° • XJ C I- •"

in

>x: O

CO UJ

"ci 2

1° "5 > > cn-S c ^ c -* c .?2 cu u!r; cu o CU Q. N i_ (n O 0 ^ • N 0 cJT cu 01

<J

M c • *

0 c CN CU O . OJ cu

cu p 0 2 C O (J CO

<" „ .

H 3 m

X I C3I

CO E

> 5 cnt!

> CD

C 3 "C 3 CO X J

gft

j3 3

cu-oJ

- >

£ o c co j 2 X J CU &

=

CU

?"° C

:

CO C Ul C

C ID

o cu

.3! E

cu "o c xi t= * - s CO

i_ o

§§

"•6

"> > ?•

.— ro _ O CD o

Si-8 JJ

• u CU CO

x i -{3 cu

ui c C CO CO O l

ffisl B 2 ?

i«e

W j j S3 xi coS : • o i l ° sa c . y c5i S E

CQ.cn (U o c

<3>

CO P y3 C« D 5 cr • 3 o n R o c

JS :co g

0. XJ XJ

> *J

ro "L

CU cu SZ XI

XI ^ O a.


c «>

li II

UJ CO ui

(/) CD CO ( 0 Q.X)

o c o w

1

o N

t-

I. UJ

UJ U . (U

«

IN

u. I N

5 f D o

§ a>

0) •Q

P>

n

Cn

§

v-

1) 1 3

e

fi o o

^ *

CU

3 .o>

0) "DI C
3«* 3

cu o • a cu fM XJ cu C C Q. cu cu p en != CJ17;

co "2 _gj

^

^s

XJ o

° 5

co o._a

0 1 XJ

cu

XI U) CO

cu

!_

> c a. o 4J

cu c x: ai o ^ £ ""^

tSg=S! 10 i s ro >••;! x : X) O « CU i_ — ^ 3 XI J-" c: •— 3

to 3> £

X3 CO

UI jg ». r- C 10 o CU

-y

3 in co UJ £ E

1 - 4_i ro

o

BS

c co

04-.

5 1

g XI

« CO A XI 0) r-

C31 CO cu ±i « ai > (0 c

c c cu *s 'N 2 ai 01 *

o — o ai ~o tz j o *

to $ \n S "i £; o fu •a E

ro

c

cu vi

•B' U) > 01

Xj

c c ( 0 'ni Q . L.

c c « 5 "5 > "co c _ cu cu -^ C31 O

a> ±3 1—1 - Q

. o = 0 CO _ « .E X co O o c > £.cu

Lobbyv strategi innovat

a

c

C T3

m qj fO

* & & ** 3 Q
t

E IN

>

c u>.

X I •»™i i UJ X1 _I 0 U) CD X ) CD XJ

m

4-i

>

s

c

E

(-

E

E

E oi

6§

i| li ••fc! CU

•2 £.

m "9 cn-9OJ 5 "33 "^ ?01 E c cu E
c cu •B S

N J-J CU CU •Q -C

« c cu o '•Cj fp

•S1 9 o s •c .?u !2 in g

qj .52

CU

„ E Si P

c 01 CD • "

> aiE c o

Sc aicu

jUJ2

C3>x: "C?

o

Sj-oi 3

| E •0x1

d

* CD CU > 4-1 CD J^:

3

cu 01

H

ro-y

X J CO

XJ co D. C O) N

"-

=•9)

CD CO • N 4J c

—c

o.S ui -fc! c

E

N fc UJ

co •£ —

4,lro

III

• g t i

in x i 5 <" => 2UJXJCO 8 ^

CU CD

"E ro cnO a.

(0 O 4J 7 ! H UJ

CO o u

%

a z

XJ

QJ CD • - J D CU

fi c

| 1E

> | 8

E«

c n ' a j CO

fc 2 -!2

C 3-2 2 in c

0

§11

± ! X I ID 3 " ,_ <2 c 01

O J ro co s S E c c?gj JB UJ " 2

u cE

E"°>

(B — x : V cu (->

• " CN

s o i

at a

il

&F

to

" f t cu (0 >-i •Q Qj

ft*

CN

(o to 5. cu

Hi > - < : CO o

c

^ •£ 35 O

5 2 ? •Q ^

E

CO

3

0 XI 0

4-1

CO c CO 01

>


>

1 - III CO XI N 01 CD C 4-» XI CO CU CU UJ 0 CO XI CO X I c C/l c cu ID cu ID 4-1 4-1 CU

x: c CD

> a.

a) c cu

>

b

01 m 3 cu 4-1 CL m O in in cu c 1cu 0 ) 4-1 ai CU r CO XJ r Ul U) XI n c c c cu en UJ 0 X I CO X J V UJ 01 in _UJ

en x: en c c c

E

> 0

cu CD h U

is <" c-a 0 ) l_ u 0 CD 01 0 N XI >

' N

1-

c c r

CD ; i ^ i X I CO ID en • "55 4cu U l -t i n 0 F, CO O UJ P 01 XI . 0 t XJ 01

>

>

F

'3 XI

•1—»

CD CU f" CD CD 01 c CD 0 1 x : X J ai l~ C > CU 4-1 0 X. CU CD 0 ID l_ J*

4-J CU

L. XUJ UJ J XI ID in

0) c x:

1—4

to c cu en

<

ro -^ en cu co co c: x i S:

c
i c

«

en c

1

(X •5

CO

on t o o >

o IN C IB

a n is •-» oi c

I (fl « o

m C

C

"5 5 5 O >> 5»

SO CD u

•B

^ Rj •—

I

C

SO 4o CO

fr 2 J1* O Q..33ID .cn

5* Si 6i •§ y ffi

O '-Z?

S ? D) o —p > d

a> at

CO 3


52 ai ai c " c

-

c

E "a £ a>

U)

&

s: c

cup •s

.c o

* » CO

01 jn oi

u fo

5= C Dl 01 c

ro >

S| £ co Oi co > i_

Ol

CO t

> r- ^

CU

-j

"S N -

01

S; (o

oS

CO OI •a -a

c cuc

D l <0 CO > 4-1 E at

2> 01
«2 £g ** i i

II C O "5 4-* C • = OI

>

•S "is £o

C

ui D) g

? 1u io

5 52

L e t c C (Q C co > co

c »§; E ' c -c CO — ' O I en £ c c o "S Ol o t cu en >

O

Sg I X3 <"

r £

•* o C3ICN

g s& a>ra_

OI

> oi 4-J 01

35

« Ec

c o i j CU

-a c Q . 3 CO o o ra

•5 § 2

C j o fl) SB (tj S

is S o>

"Si CO S

•S81

e £

.

Q..C0 CO

o ,

L-

«C c


•^ S XJ5 •i—» O

1>§

t ; c Q)

s ^ ^

5

o

Q) c

CO

.in

SJ"

a"5 •

Q) S 3 .
&

gj C S SO 3 * SO

Q

8> +s (D

O 43

••S & te c
•3 !» jn 2 co •'

" •a -s;5> " .or -4=

E

u

E .2 ' o i CO (U > J 3 CU cn oi

S2 E^

.£

ui co

5-° °u 2 o cn m

.32g , _

TJ -t; 4J -* cn

01 O CO O 3 CM

5.E cu

g-g 3 c

CU (0

E> oi cn oi o i

si c

CM U T-l C

2

Ol S -

gro§

O co - -

C

4 j . E co a J - ^ -J E
1=1 co c co (J) CU Z

? E.s>

.5 -91

o

S"5

(0 » Ol L. ,C co

£?§•! c-S ° s8>>

1§

P >~ •£ •jc o

* 4j
£?•!= S

g

cu cu -a* S o ? o cu •*-• «. 4 J co .9)

E£ N

3 ar;, cu 'C S

o oi oi

CO 4 J

"s; cu * .

33 > -C c o cu o • - • ^ . >

0 r?

°"aj.i£ > 4J c E <5 oi •= ^ — 3 01 0 1 >- 4S
Era_

«

*I« c

• ^ 0) £j O l 4 J CU C TJ D l

EoS

i5^ W

-o OJ i a c o 01 co t o> •H
( U H

CN .<"

L. 4 J

o -c oy •o £ Oi-E

c CO ^ V i. o

SE

E g« CO CO Cn

•>*:

•p O Q) U C H i Q.C

.32 o \ c

E

CU 4-1 3 i_

01 c 3 cu

>

cu

ro

101

E E ro o

u

a. a) <

g >

c ro

4-> 01 x:

>

01 o

>

E 3 =
«^ +4 C C (0 CU co . . .

EgE

l i ! > CO Ui ni 4-1 " ~ 01 < u

3 £2

X ? co 3

01 E

2 1

Em.E 3

a:.

i cn i , cu QJ 01T3 Q. C O O

co CO JH

>ts

C CU CU D l Tl C 01 TZ O 01

c 01 •55 > CQ .E

.

,E 2tn «§••£&; fc

w a g co c -Q • Q ,co i

22|

C O

ag § 33


So

S..S CD - Qcu

.O c

•S £ > 4 w CO

CD

"5 -S2

•Q .<0

•=; 5» CO

« CU

E cu •5-°

^° t: > ° -» § c

* J cn cu w oi t i Oi — c

&

EQ .52
co - ^

S 3E _Ol t13ig •SSi rape S *" > „ , 4 ) 0 oi - a v . c c Qcu Ol 1_ E a i co o i EP "> c a i — rf D> D l >01 3 o o

J5 E F,"> ^ 01 X J XI C 3 o n DI cu ^

c cu 01 X3 c co

a 6S2 £5 5

3: o

^ a. O Dl O

CO c _ co O ( 0 iH IO CO ( M CO

E 4-» Ol
C

P2

.C « <0

"S a5 _g} > £

o-S-y-g o E oi oi

a) E
«o-Si*

co c r ? E

5

C

P E.2 v- 0) &

>

C Sg

2«~ °-

CU c c CQ 01 o

C -tF 3
Ol _ -

•g COJ^ 01

c

oi 0)

'S Scocu t

.=

E c t t

0)

CU

°5

3 E

I lis

C/) Q . > 5

miSiugj

So

'Ol 3 O CQ a : z

a lenM rnieuwi er). progr ramm voudi

•SB

9-"5 .
l

f>

C

6 f!

10 ,co i> .10 <1)

c

c Uj cu

CII

CQ u .Ol co 4 j ri "cii cn i3

§ cCD

1

.c Cn c .Cc c o '•>

1"H *1 (1) o i . CN

p

CD CI) -^

CD .52 1~

1.)

c ,o U

c

e o c
o

& §

"5 Cn 2

•S.B

Si 8?

( J 43

1

m

1S-S E fc

cn

gS 5 c > «-ro

E

3

o

2E

4-»

1-

o

§3E

o OJ § CD In 2

0) c > 3.E nj <1>
OJ 4-1

> c cn :E

C C

- * (D "D "CI i_

5 X3
>

> £ .. cn c si

'En <5

« «,-

s|

g cn


.E-S

I D QJ

1=

|

(U

D»4J

>

-

OJ

C

E £

0)



o»'u

L. C
(0

ro c SZ (U T3

(u : ^
E-B ro

J2

g? cn cn c

T3 cn o
E

3 C d)

— cn

c

(0 Q.

o £ X I U) cn ra u> c > >

c

1

1° *i

E o

H

O

5§ o 5) sS >? > J2

>

| 8 OS« 4J E> •8 s


eg

cnTJ u£ « c

c

N

i? ° •^

£ CL

cn
>

1* CD <= to

4J

ID

S3 c

(0

4 S3

&.§•§

C

• H "vS - Q

Old

v..

I*

CD- i

cn o c:

.co ^ - S

g>CQ

§1 P *•«

y "CJ .CD c

HI 42 O &<0 Cn

g

5 5. Uj 5)

•^ W

E E

1-


TO CD O f0 -j£
15§ "C) - 4 - 1 1 - 1 CJ

o ,c c f N S c c "-

•S
.s|i co ^

O 10 <= .£ • - i 4-1

J J cu co it! c cn O O

S3 a. 2 cu

£ E o c

CD o

§

•5

si

cn o •S.B

fig C B q aj

cu c

>

X 3 CO

ci .?2 co -t; ID

c .S2 2

C

4J

"^ X I

cu i3 u cu cu

CU m

OJ O - C N ,

1- x i C" r-

N C

CD

to

E

CI) Ti q> •C

si * |

a* e

Q.-5 o ••§ . 0 10 ~~ o

£

m N •4c 1. CD

§

c: cn ID

c

-o

c cu'" ,b"o c

CM * - CU

O CU «

0°

82

c cu

4-4

"3 E .92 cn

cu-y > x: co

Sc

?? cu •ox.

•Q-CJ S.

aj

5 e

.<=

cn

,<0 i.

i

.w

.1C j - (i) 01 IT)

8

u K

c

-t?

Ctl W

8 cSiS

4->

cu cu x: x:

15 S cn >, c c "5 cu > XI c cn— JJ cu x: xi u cu c in <° Si. co cn cn c

s§! X I cu

c

>- D l CU > ai C -B

w "> « £2

.EE S

ro-t > cu .E -3 o

>iy

-* >co

o

O 5 c

•c aj 3 <" ^ ?. > cu 92

>^.E

11 o <~

£S5

* = ^

^ c u *

4-1 Q . J - 1 CU o CU

cu cu > > T 3 4-> o , x:

XI l -

X c 11

N

4-1 —' 4-1 cn in

cn . u cu *->. cu

!2 u

3

cn o

>

y

_ JZ Q . 4-4

O cn

.2 .2 cu in CL)

'u c

Q.

o

'> CU

!° is " u c

CD CL CD

U

v - CO r O l CD ~ CU C > 4-< O

£ CD

>= .!!; co ex:CUis c

I EI •K t - x i cn j u • =

cu p t

•o o J2 O u t

D . > 4-1

CD > O

> 3c " E *_eu to <" >

Sxi y

CU

c

S r>P 1 - Sro

ro

c i x:

•^- " n 4-1

CU75.E

4-1 — cu CU O X I > CU 4J « r:

> XI 4-1

CU 4-1 J * L . x : L. O 3 o := 3

x . 3 2 — cu

5c a

'N

3

•5 XI

eu x i 4-1

CU ID

a> — , - xi< " •g * c

C

X ) cu

XI o = > 4-1

ft

cn x i 2

gs

ID

3 N (0 cn :=>

TH

X I Q,

o t: *-i > S o

L. C

C cu

. = i_ X I

.il-S

C

c cn ro

DI

co 5 10 5

• C CD

E

a) ro

tar

Eg$ _ X I 4J

.. cu ro

o

. S l oot sc

S?E

X I CU ro a>

IEE

O 1- cu

E^ >

•= ^ o F

? en• i-S C f t XI

(0 c cn c cu 01 ro

E

» d j i

._"

ss ^

c t

ro cu

Era co . £

4-. <" CU X I •«= c

ID -* 10 c

g| w£

cn oi cu ai c n -ca

E

•a o =• c m cu

c
ro a> > >

c cu -S cn

o o

o

—

c?.E

cu x i

ISE 0 E x> o "5 u

ai 3 . ^ •10 ^ in i"

4-1

o u cu

r \ ^> C V C co

cn 0)

ro E E E cn

e Q. 0> 4-f U

<

B cn

CD D1 O. O

O

01

ID

x: c

> .01'qj'

c E w o o c:

3 UJ

> o ±1 ,0

*l

c c ro o o o m Ki

ro ^

c 0) aj >

CD •

c

2" :

(0 o X) c S 1 io

3

c ^-- c

-* fe

>=-£

•0 XI 4J »-f O. 0 c 0 O -1 O fM 3 III •

«


. * ro *, c ==:«•

aE>p

l - QJ •--Q

"5 <" o— o ro > roc . "D o en •
"O in

"5 215 §

0

c aj ro

>

U QJ J=

w


T">

C ID —

m
T3

> •c-as »-
X..S2 a. *° O W 0 •=

•fei

—

> ro a)

ro-g E

0

Eur pees van nieu bev king beTnv ie). I rbind

same met eling them dera dere

•o V !Q

5

&

W QJ Qj .0) •-'

e>

*J "^ *J C- 01

§• •

§ "- .S S ri

.

^ >

.QJ

£S

C (U o)

•9>-S> o.<*s .£

•8

-

«

^ 1

^

if O

•S-ffi

o

"5 J= Q. HJ

ro-ti,x:

QJ

a

ID

•8*1

*- *j

Qj (S

E^ « oi Di in

x: c

en

•5 •8 c jg

•S .£42

> .9J QJ

>»

ro a-*

5 •S |B QJ c40 <JJ 2
c

ro > 101 O)

x: 01 X3 l_ O

o

> ro

•QJ - ^ i n QJ 4-1

in 4-1

Qj C

5« 3 DL in £

aj —

5 QJ 3 ^ >

.2 C cro

°1D^

4-> QJ O I

S v- ro

gj ro 4-f ID

« a) -g ro "o j j

~E| Q. « c

QJ ID QJ

•!= - H •:• QJ in > XI

E
TH

XI > X) •£& C « S aj o
>

C x>

IS ro

3

OJ •£ Q c

ID

o ^

?

E— c

•* X I

i«

w

E OJ a) ^

ro ni 4-J QJ

Q . ' - .E

XI gj

5 ? S c

.!=C

01 01 U1T3

~ ro c w

•1- ai

4-1 >

-j

ts.E

V Dl

£S

E aj Q) x : 0)

<0 <0 O QJ-S L

•**»

sills •Q fe

3

a; ai •a c

.E o c 3 ID - O

o. a) ro = 3

ro Sfi

>5

01

'K c o. c

U ro -o -I ^

u.

w
.2 JJ :=• ro g) JQ ro

=

T
ID : 0 -I O

«

3 ro 0 o XI u 3 i_ (A C 3 ro QiiG'S x> c

c o H01ro ro

V

O •o C

n

> c

10

in

m

0) 3

w ,.

N

QJ b- b5 Q> QJ

§

QJ

•S2 * * «

O ) QJ

"i-t

.c -c 5 c
C

(D -O

•Q F
§J6|

qj u
4^

aj XL C

ro >

01

c

*i_ aj

o ,& 3 aj XI

c

cin

01 4-t QJ OJ

5

t: JS en

c;

•s

E

I
£ (L) Q

XI

c QJ JS dJ QJ > • j d 0J

c

u x: ro

= aJ

aj ID xi > -Q Q,

ro V rofc

01

5 xi . c ^ o fe

QJ

Is w

§i

Si 43J QJ v 2 QJ * XJ

3

ro

sg
Q QJ

aj

S

ID

XI

01 c

in

ro-fj

ai

01 .E

^

1_

XI C

V.

p

QJ > 4-1


If si

c =aj cOJ

3 Dl O ID

U 01 XI

c ID >

OI QJ

5!gs

1

O

' c

QJ —

o ro QJ fM E J=

2fi.ro 3£> ro _ z 1- OJ O QJ 0J O C •a > t

?

o

off!

ro c c o.roro

xi

QJ

b>e x i £ S

ro o . QJ > XI

c JS

43

c

ai c ro c > o c

E ^ 2 J3S2 o

-e

in x i 0J

4O in

>

4J OJ g 4-J U OJ C

:

=-2 ,_

x: > QJ

„

• ° Q-al <1J n. >

ro a

• o a> OJ

= pI c•= 8831 N Q 01 3

a Z

o o o (N

•o

CD CD TJ TJ

«>

u ai j-i

'£? CD 4-i CD CD O XT TJ

in

C jn

cn t

t

-C

• n C Dl
TJ

C

"m in

u ? .=

o « p

: 0 t | Q.

I - 4 J ID

•fcj « ~

2

> " CD O.TJ

£ en >

ou £ O.E c tL £ c

•— u 2 . > u, a i

1

«SI

S Q.cn •° c c

S«

StS

It3 u _

3 ID

x: o

z E 3 XI CD '01 CD

3 3

4-» U)

L.

CD XI

s c c

> c CD TJ 3 O

x: TJ C (0

ti

-S

_ "- CD

c cu s. cu 5 <->

3 c ,» g.92tf •?* SJO.-^Si

Cn CJl fc ^ —s

c

111

•=; c o fo CL

P

CD Q . CD > C/> _

"E 2 c c

CD O CD C n "tj CD 33

?«=1.

N 2.-= CD cn u .b: a) i_ •S g; >

c o

o CD ^ ID Olt

4-1 1_

XI o 5 C ID C I CD J= CL

fi c fo CD CD "-

Q. CD CD tD -Q - a . - TJ

5 E CD S ID « . , 10 £ C ^ 4j CD ID

•o 5 §"=E > ID > :S>

(D C C Olm ID 3 C - ^

CD ? C j j C S= ID ID <« c =

10 L- X ; CD

2ID5"-

<>"°= <S11 "Vs

CD CU TJ O TJ TJ "5 TJ r- TJ O >

E

CD CD

c j c > 5 5 CD 4-i

>

*- -3! t;

CU 4 J CU •"•

g | » ES.p §TJ £4 TJ c n u _

™ cu ffx: cu o E§ (0 C
3 •

c CU

a CU 3 3

CD TJ ID TJ CD

"o1 a.

> z CD

x:

Is

g

S-S

*- - i : •fc' oj c cu o cu W
fit! .•C3 tfi

'55
fi °> !rf ID
^5 c ti

t>1 cu .12 *-i "ti

C

Q ° co c

CU 3 4-4 c

f5 §:£,

§11

CD rn

CD

N

-S c Si

CN c

i~ CQ 5J CU - J CD CU <2

o , o CU * •

(D

S

>

>=; O T J

c cu CU

— TJ 4-1 c

•6¥ CD Q .

5E CD o cn u * c = cu cu TJ a,

S.2> — TJ — O ID X ) 4-1 CU

>§ c cu c >

CU 10 L.

§c

>§ w§

I«

* CD N C

3 CU Q .

ID

a> n

>

r

F

cu TCU J

c

CU

c 4-i cu CU

XI

!

CD T l U)

>E

r

-c: a)

> 4-i

OJ

c O

ID

'u c •>

o CU TJ

c

ID

> 10

it? C CD :00 C5?, D u cn CD CD J->

Q .E

E ID

T J cn cn c c CD m l_ JZ CD CD XI c cu O I l_ O

XI

o 2: cn

VD

on c '& £ U

"5 O H

Dl C

ro

0

20 >

O N C L. Q

n IB

n C

10

5 •3 0

a

V

15 0

c > 0 u a c

acu k

s

L

c cu • *

2 to Q . ID

^10 §>1 CU

* ! 0 ?? 0 s

^°. 39J5

1^1 -Q i s CU

t i b
5iS 1c S S i» P •»=cu . cu -P -G a, p •SciS^foS

go.

5 = 5 at4-. c B s ^ co S, cu s -9 c cu 0 1S -S -S> •«= "q, 2 ID C . 0 X - C

f eaufife g c -S cu ft J«: •S cu p c j2 'a

Q)

CU I D

CD CU

•8| e S^S Q -S -C -C OiT3

>

•-=: T 3 ID

22

"cu x: i_

TJ

i_

CD TJ

>

CU 0

cu

^

v

ES 0 .

CD

0 cn

c

_0J ID

XI

CU

cn cu i_

10 ID XI

CD

> O J*

cu

3 3 4-> in

S

2 XI

= 0. O I CD

si ID a j

c ^ Q-

O

in

cu cn

a

ID CD


s

u

£•>

10 0

Si

31

c cn

CU T J .IT"

3

0

ID XI

cn 'cn

>

ID

c

c

(9 (0

.2 n 01 +4

cu a V

1

cu c

cn cu

c

4-J

ra 10

CU cu

L.

V X)

b 3

c ID CU >

•£ cn 10 £*s- 0 cu

3

•

>

~

CD « O ID

ID £

4J

0

c

2"0c

CD • = ~ 10

CD 1 > •tf 10 T J CD m "O

ID

V •• >

•0

•5 £ 1.

3

CD

.= <

>c i

P CD fc CD g

g>c

ID £ T J c CO « ^ ID

X)

'5

V Xt

cn 0

tc

•5

m (U

1

CO U

.in

O

0)

f? P N to

o . £ cu$.

(0
8§

CD

cu

§E

T3 l u

^S.£ O

1

cu • =

•4-J CU

I w cu _. C C- fO

S
(0 ~ N


m

2"S s » | !•§

C6 e

.c —ch

a3

Dim*

9? £ ; * C C -V •fc

3

cu cu cu cu -5 £ • J* . 5 9J

~

fc cu o , Q.

Cn Cn Cn S Uj o i»

CU

o c

XI
Q.

1

c CU 1_

cu •a co _* cu a> cu CU Q.

cn

cu x:

CU

•a "cu x c

*t

2 * XI OJ

ro "u c

> o

4->

O IOl

!»

CU

>

l_

I o •? 0) . C3lO

co o CU

CO CM p

si Po

(U o X) vo

*•

C ^ .cn

«1
Q-S

8

cu • cu en O F cu rn c ( 0 Cl) H co CI) cu cn >

£ P (0 M0)

• >

c

u

C cn CU c cn o

1_

u

-)

4-1

a.
(0 T 3

c a) cu c t-

cu c -a

CU

~(0 r l_ 2 E 4J

>

CU

c
cu

in

o a.

o

£

o Q. o ai X cn *

13

x: cn 4->

co

>

01 UJ

c

a) cu 4-> X CO _3 c c CO

>

5

js<:

n

Ul CO

CT^ 1 _ (U c a> -a S r a. cu m u) c > <J in (0 (0

c


!u

B^

cu T ) Q . Qy. ? C o 0)c c K c (U O cu a. cu cu JJ o cu o (1) x> X > c >

o. o a (A

c cu CO T 3

> E |

cu > cu to c in cn c

SB

C 1-

cu o > o CU 1 3

C 13
>

c cu ai co >

cu - a

cu XI L.

>

o io X) cu cu C31 O XJ 4-1

o i cn

c 9i

3 c co

CO

co CU

E CO

_c

CU

cu 13

§E cu L. XI o.

cu O l 4-4

N

.E < a « m

c m > a> c CU

o > c o o 13 CU

c c CU Ol CU

cu 5

*

13 Ol C (U Ol

O l cu

= 13 l_ CU D 13 O

§2 _-
sf

H

3 E

Ol 5 (U

a3 x

^E


a. ^ o c l_

$«. XI

* 5 cu cu

>

IO ^ .E £ c c O) ro cu

in Q . cu cu o = U J J co

o

o>

Ol

cu

IO flfe - o Q. Ol 4-i c:

oi

co cu • ° CU

CU 3 in

2 "2 '3 cu in =

"5 .£P

CU

13

Q. O

o

•a

I> c Se

_*: ai cu^ . 3 fc

>iS

S o!«. X i i "31

cu

c cu cu c cu a. o. co x: u

CO

c co

> Q) C

(U

ai LU <"

»13 CU

>^ >

a^ cu

C O CU

.^ 3tfc

S>

*s E

E c( 0

0)

C J2 O ^

>

a. c ro

-5

oS X in

S XJ •*-• £

Q_ CO

•c c (U cu

> c?


>^

cu cu cu c

CU O l O l CU 1 S2 > ^ 52 E

I

c cu O 13

O i-

tro

o cu •a 5

cu co

>

•E E XI

O -

^ ^ ai cu cu a. X o •ee %3

l ^ i £> ^
v >

In

« C 4 ( X J CU to

1 2§

••fe ( U T 3

r o ^ *- * -

3iuJ! £\ E*-•

o:

•VI

fO cu c cu

° Jr •«£:£ '5l.fU -Q

t g In 5),a cu

E o

-^

^ h- D

c cu

E CO N CU Ol

c cu cu

* E o a. cu X 4-1

c

Ol

.y

ro

_cu

"u c

i- cu

o >-

•>

Q. o

c £ cu cu 2> > CO

'<" ^

c co — XI cu c

«« cn 9 3 o in ro CO

§>

>

XI

V ro

« D. cn B ro O > c 0)

a O

4-1

•cm •S2

c

SE Oi -QJ ^ QJ

So .& •0 0) IN g ^ -9

ti

•So? in OJ Ol

I ' ll.<"c

to

o_

«

(0 x i iH Q

in • "
OJ

3 OJ

"c c ro

> 4-»

Q.

(0 OJ a>
J *

OJ

o c

V OJ rsi XJ

OJ

i_

>i O 0) 4J

•gss

2

o

c c

0)

E

OJ N 4-1

"aj •a

s o .0)

aj c XJ OJ

3 §1

la

u .QJ E
xJ

8|

* ** 8* .*» OJ £ ro

to U to to

IE 5 = c -ft ro .52 > c

£ «-aj P

3 -o3| • * • * OJ
O s

J J p to C §

fe*-i J2

s

1-1 1-1

to ro

c

»-i Ol

10

c a

fM

o

>

o o

2

c n

Ol

o

U

Us

ID

5 x> c 10

ro nj

to i_j

1^

o

• a L.

.E a> > S. o en

2% u 53

OJ c

11

<S fffi 3

*- e E^

a

c "8

8°f S-g-S

it 3

•5 O

§ g §•§

aS^

c a S

•o

•e

2 •5

X

Q I C OJ

>

"o ">= "S & ro In at

c

0) 0) TH TH

I c

'c "aj

in i

OJ 0) C 4-1

O IN

4-1

i

4-* r~

"E I * o 3 5| o

•rH

o fM rv a) QJ

•SCL c i ai O 4-1

o O CL o fM

> l_

O >-x: _* u (0

^0 o a

= 7,

o o>

en C 0)

J J J I L

J 1 > 9c °> o-

o cn-w

V Z3 JZ (0

> •F^

X

(n (n

4 ^ '•»£

<0 ffi

QJ OJ

Q. 0) TJ 4-. C

Ol C

oj

go OJ t o OJ ^

•«=Eo 5c

O Oj o CC Ol S

p

3 o x:

Q.

L. 1

2g o S;

8a

s *- P3

ifas|s c SS >-5 O. S

n

en fc V ? OJ c . = X I 0)

OJ L-

C 43 OJ o c >

j2

4-1

Q. CL C QJ QJ ro o o ro 4-> 4->

> en en

0)

aj-o F

o

in 'in ID XI

in XJ ID

c to

ro 01 OJ

E L-

0)

3 O

D. 4-f OJ

c

X OJ

>

•1—1

*1_

XJ OJ XI

L.

o c QJ 4-1

e OJ en

>

Si OJ ID

>>

•

CL ->

OJ

>

C

3 x> xi 3

C

>

X3 2 O

.3! S en c E c ID «

derli

x>^. c 10 OJ c CD > o OJ .^ > c

N 10

roo

_i

c

x: 3

E S-E x : •y c u OJ c tb OJ x> OJ CQ

QJ (0 a. U

°»

to.S

c

CJ

Hi c

IS4J

CL 3 O) —

1 IU

o c o u

TJ OJ

OJ 0) OJ OJ

(0 •a

> •-

OJ Q -

XI c cn ro OJ OJ OOJl cnx>

< •

4) 03

^ •

rromm SER-la instrui irtko

.52 oJ

0) j j

t

-3*x 4-» QJ-^

TH

2> QJ c OJ x> o. OJ CL OJ 9 a. U) o

ti

roJ-.

Q- ai

4-1 O l

3 ro
ID

"io x : x : ro c OJ .y c ,o X) N to en l. 3 3

a*

<J .£

.

' ' - OJ OJ :ET»T-)

t! i

>

W 01 CL to o 4-J Q. (N O o

•

IS

\loog via de men.

dale ement bedrijve* met assin assin roblemen i lit confere orderen o t op

•

±J

to

Q QJ 3 CL

5 c

urzaam beheer; voorkomen slecht onderhc lud: ai cties zetten. Dialoog provi ncies rkmanagement.

en gemee tord en speci ;ameiiwerking rijk gem ional snant mei annen word tandko ming nterreinen itvoeren ci erstructurerin an sturing op

adsho vonde oris.

het door alien volgens p> Verloopt Convena•nt bedrijventen terugtrei kken rijk ech\ doordat hetRijkzich ter

teld. f dit of

•o 0 0 £t ID

x; u

E o c

8 0

1IB5 c o "5 £v.

en

• ^
Oi

c 5 8 "Ll 5 c

.<2 - S 0 , - B

te 0,42 e s $c ®

AT-

c •?> io = N 0]

5 4 >5 X) 2 u, o,

* a"" c ?

0)

cts.!8 to

•S c " •&S

p

2 c en fc
G.2

'" c 01 cu 01 - * C CL > 1_ O 0) Q.

pE 4-1 Zl

>E CD

ro

E ^ >S ID

cu *a % 01 tn

... m •— pi CU c

"°8 o C O 01 J j * .2"S Q- ' a , a i -33 <" X I X I 01

2

3

S ID ID XI N c

o

<" -

a •

^

0) "c o _ o o o > O O 4-1 > > JZ

>-S <° j 3 •>-• -a O E ID " O ID

?3 •c C 0)

0)

P> -S2

c 0)

?

"Si 0) i. 01

t;

4J Q . ID ID ID

c s> !B

c 01 1~

i» u. 10 CO

C

«^ 01 •c

p Si.

0) Ol

?J

0)

^c • Q 4o

•t>

0) U) .C

t ID Ol o a.

•Q

0) Ol

C

ai

XI

01 01 CU X I

01

F|

s*

u «= oi o i l - Q)

:

a i i= • 3 ai

-2 =

«8

•8-° °-75

E |

«

._ ,_ ^ >-

c

3
11

fc.E >E

5»

Ol x> c: c ai

XI Ol

01 0 )

fl5

ID

ID

8

•b

•i-i

0)

> O Q-

C CU O

ai

c cu

en

w f l }= C 0) 01 >

Ql Ol 3 4-> en

ID

'I C

E c 5 .2

'" a i ."1 ID • !_ C

cu o)

01 cu C XI

l3

0 E

4o

Jfl Uj tc 0) •c

it: ai 01 •c

fi 3

0)

•f

.g

•Q

5 • • * 4-1 Q. 0, !0

1-5

< Ol

il

Ol

ID C

o

cu

'oi

cu X) c o

^—s UJ 01 XI c o i_ ID ID

5, c 0) XI XJ

01 ai

E i_ o o > >O ID

xi ^:

0 . 8 ID

c

E | o ,£,

XI XI o

ai

c > . Ql XI . *

01

o cu

O

a , 01

i

c

«

ca

01 Q)

ai

2

a,

en

fi" 01

01

I :* •Q

l« p c!

c 9,

s? •O C

S fo

7 3 01 Q) C C •55 - a 5 a i I D

E o

5 C ID 4J > Ol c

51

"° c

cS 2

c ID O l > C

?«>. f E3 c

3 C C 3 0 ) i-j

c i_ . E a i oi i U) 4 J oi

ai o

ai j n :=> ID ^

01 • £ i_ 2 01 > y

o5 E > E 4-. E E e

4-« « U) ID

ai J!g x : x i <*—> u t: c •S; <° =5 ° 5 S=

.-,-2 , o • P 01

o . > a.

to E 5 oi

2S "2

0)

IDju cu c

M

-1" uj 5

ftEsil-G S 10 01 Ql L—. ti u 01 O Q. Q.

§e feUJTO

O o

> tt) _ c-«=

fl <- 2

N XI

E

o o

> c 0) 0) XI XI

in UJ

c ID > c ai XJ

=r

ID

ai

01 O ) Ol Q. 0 o E

O

§ o c &

s

I I I

•8 •5 o

4o -J

c Ol J* c ID

> 0)

Olg § - ;a i : JO 3 UJ X I

n j) O J3 O ID

j ^

ai

01 ±i

c

u

E &" _ 1° C « a?

c so3° S> o, 4 O

§ §

_OJ

o 1? c ^ ^ 0) 0) - p Dlfe

c

oi c

01 i_ X I

y

9

S *J s

St 0)


0) ( 0 3

S) 0

ja

ai

oi

o

E> "L «" cu a i

p Ol

|s

lo.^ z: c !2 in n

u£ « r - n " 0 0) c fl S1 Eg]3

c

J2 >IDw <Sc

«

ID

i2

SJ

0 2 1
0)

"> 0 ) - O 01 • " « •5; a) oi c •— = ID X I • ° ID r3 E O. '. j * 3

-•2t) S E"

.. O E 05

oi o tf S

Q) 0 ) Ol

°-.E fl •hi E i*

~

ol * - f-^ 01 ID • " X I N ^,-

0)

.<2 > o 5 o g

fi c - ^ 13 ai . E

Si

•

II

>

g ^ o?

£* 10 > O c c

0 )

c

>

gill 3

ID

u E.S o> c P oi

N

•2g

X I cu Ol Ol

5 "a c .2

ID X I ID ai c « ai

>&

ID

O l ID X I Ol

CU O l > c

•e s I- ID O >

§s ^ . oi

Qo

Is O _l

c

s

c

S

C 0)

c

Q

E

0) £ • 0 —

-5<

~ s i ? oi c c S

IQ 0 )

c

S>5

CL c

q

Is cu

S.O!

XI o O l flj

8| Q.I0

82

Ql

c-5 »x:

ID O l ID C O ) 4-J

o QJ

3 01 UJ a . Q. 4J O ID-* X I cu Ol c c 01 0 ) pi XI

E o

c ai

:;z» oi

I'—>

0) I-

C .01 x . i °* xi- 0 ?

ID o

X I ID ~ ID O 4_, C » c

Ol-d

ID 01

n,Ec c EJJ V

IE

E-S-S ID ID C I/) V 01

O IN

c o i S>in
Id5 ••=? E tt> -Q C

C -p c

•i#'s

S 5 U Cn

.O c tn j ~

1 1Sill

P

§1

l| gi. |

Q.a:

Q
Q.CJ1

.2 C C Q. S

Q..SJ s §> ( J O S

CL-g
£ c cu .3 S 3> §.# ffi5

s> •?

<=>? C to

•?>

E

ll

to E S 0 >=!N inQ.ce

'a>

•D

si

21 '> •^»

i_

Si g

"8-K c

Ni

0)

c


qj

S -J" SO n t > **•5 O§ -* 2 .qjto aj #cSi v

»
"1

C a •S

:ti

C to to • n P '53 •as,

P. S Ql 4 j

0 w •s s.

oi est s a i=i

•- •t j •fc'

O N S

O I * J .in

JJ 5

c

,
-I

^1 Is

c

s,I * c P
^ t P-S C

Ul (U 5

•S3 (J £ S
a c E

(0 •£

5 ^

8 ^ ) qj

c

*- -S "S 0 -5 t •S -C 10

0) cc

Q •£ ^ T3-Q til

c

t

•Q

qj

u

S O i.

5J •*
Q.S

qj 3J
b?

•Q S1 <0 .S g) c

® S10

C C

*J

C c: 8 qj t: p 5

g °>

*• qj

?

0) qj •to -kj T 3 Q .(D p .U)

0

c §

o

qj

01

E U) 01 - ~

Ol

0 c 4 J. qr a5 de! S

Su

c. 01 c.-a 0

4 J o>

c 0 1 CO

* ^ (0 4-> 01 CO XJ 0


<0

c: S
.p

'3

•S

c to

01

4~l

c

4-1 4-1

TO

L.

01 01 3

3

4^

Q O C Ol ll 3 tn

4-1

Ol O

.£ -a 0 01 > .«= i _

x:

5

01 Ul

I—

c

0

01 Ul

c

Q

"> 0

0 Ul 01 u c

01

•qj.SJ

>

^ x:

^ ^ '5 2 <0

c 0 O CM S= i_ 3

to

>

c c

0)

i^

3 Ul 4 J Ol

> o

0 -a 0 c

X0I z. c

c c 01 V

a; -*

C

0

cS Q..E

l_

5j Ol ^ 01

c g

c co

C c cji-y

2 n?

3
3

c 10

> c CD

c CD

c jy CD x> C co

3 c cu

01

a>

£•5

c

•

01

%

'

a. o

01 0) en O

c

3 CL Ol C J^

c

U

(U

I

t. p S S , S 'O 4 to•Q S »- o t to 3—.

4o

1

T3 C (0 L.

a)

•n ai

z

•f—1 1-

i

a>

•a XI

13

ro 0 N in

Ul

tn 10


e 3 T3 J*

c

QJ c

4-(

t m Q. 0)

(U

E

3

"oi

L.

i_ 4-»

(U

^a i •.a^ 1-

0

tn

•'—>

^:

•DXl

c

Q)

CD

4-J

CL U

>

c


en fO c 5 n -i i_

01 10

5 n

0

Ol

>-x: .a LU. n (D 0

_ j

T3

0) 0

(n

01

c

N

cu

E o •a c JS CD
i_

t:

qj U rH

h

F

o

§ a. c o {U c
ni

QJ

4-»

s E

4->

w

Q U)

c to

a.

0) Q.

SI u

V.
t

'c c <0 •a

c ro

10

4-f (A
fi QJ

E en

4-1

3 n .a

(!) O

F f\l M

0

10 111 - 1 4-1 - 1 ai

mO U

4-»

U)

> c ., n>
0 0

O

H

•• "5. £ OJ
2 S « J) a c « •O 10 j j

0

« c in cn-a « v c B Di o n

t5 ' v a!

(N

I en

CO

I •s

s

CU OJ •P

a>

E 22. "i-* QJ O

10 QJ 1U QJ l_ C QJ

c

4-1

ro 10

c 10 ro QJ

E X3

2

2 a

5

ml

00

on c S3 £

o

I-

c a OI

£ o o >

o N C n

a i_

n ro

in

an c

in

« o

-Q

oo
P i .a «i .92 c

oj Cn .C

. w
•§ (0

c 92 Oi 9J

S-S

o ? °J

I

Ill O JO -Jrt . £ QJ * •

o

CD

-J .£: •si a QJ

8--S O

P . Cn S

'O 'r- c-

aS-iS'S-C

5Eo

N

U) - p o

.•fc; io

JO * j (U T3 0} cu C *t , P »-(

as *1

T-
*- c Cn-iS •Q
fe

P

W JO P . .0) - o j

G oo s ^

•SIN

flit

2= e

^ B
&

Cn

S E 2

10

Si 3 *1 N *p- - f c : ^
* « * 9>

S >=; s. cnQ

01 QJ

QJ

m c

'oi "u. in 4-1

cn c

o >

II II

01 <0 ai o c C31 01 cn 4-1 D 1.E cn.h: C 01 10 N

> c cn C 01

sXI

QJ 4 - ,

is .E

c OI

E 10 N -^ 01 • "

3

<0

a cn

c s

ro io

>E It"EH

X I CO

X cnx: u> u

5to 92 .E o

E&

P 5

°>z

3 >

4-1 ro

T-) o 0 "

c > 01 cn cn c oi ai

.£3

f

cc


sis o

N

|1 IS • § * •P

Is S>8-ac

10 OJ

Q-P p

.c

• C Q CO

Sue

;o c u p £ "~ (U

^S§

c 01 0) X I

l i s fit s>

4-1 r- ! -

° 92

ai c « 5

x : ^10

01 4-1

D. >

III °l

01 OI

SEf x: c N cn _^

oi .92

oi o
oi a; c

IE > ~

ai — .E

> xi ..

ro 01

5g

c

-

ro ro c o

ro >

ai

ro ro > 01 XI

±= o

cn c ai > c

JU c u r: o

01 JS

ro'— ,? a i . y

'I cn oi oi ro cu > £0

« ^5

c p ro o > o

ai oi tJ

| 3 > 4-J o <->

IN

«= S

10 01

ai TJ

2xi

•x"° p ro *- ** 92

P OI Q.-CJ £ 2 3 ai c E aj-5 x i ro ^ n in c > 01 E oi «u ro v_ > oi

ro ai -aiS 2 cn cnai cn4J a. • • o. 0 *S i_ ro u" a. > .E "« a.

01 4 J C L X> C 4 J

3 a> 0.-C

01 xi

01 4-1 - *

JJ

4. S £ 01 x:

" - x i cn • O u i H U 01

bi "E ai <- cn c .= c o

| I
i_ CM

P o c o o ro g >

oi E x i

ai

^

ro

pa sis 3

c > a:

01 10 01 t o s -

iS «

4J P ' O J

cn =

L;

"g E'5 5ro-c

,_ ro 4 J

>

ra

0 cn

01 "

Q .E

10 ni ±!-XI

IO \J3 ±± &. 7n ai ~ xi 3

k

o-e

^ * oi 4-1 4-1 01

•*

01

* !

oi g cn ai

c XJ "nj 10 X 5 ro| E ^ > ro •El

ro •* a.

Q-4-. c a. T 3 01 Q) ro l-H oi oi o . u C Q. c • * c

£ «

S.S..2

O 4-, 01 OI Q - E ro p > X I OJE ^ <0 = OI - 5 cn * cQJn QJ 4-i ro £ a. XCI X I ID fJ (0 4*J — ro ai c o ro ro X I 5 c

>

-s

c c

c a) .

-a T3 3

P.
10 "O

> c

=5^

j«: c tn iC 0) 10 N 1_ 01 OI 4-1 . . (U • n 1_

s c ro ro c

5

a> N

>

01 •a » c " < o ll r : , - , "a Ul Si -j=> ,_CU
QJ

aj

i-

>

• £
Sin

I o
«s

ni 01

o, c

-1

!_ .S» (11 eg (0c OI> > (-

•w c v

£
£ x01: xi ai m

5

4-* 01 (i)

c x: c 01

10

01

f

3

01 s(U

F. <"

>- >

— o o o (0 c


S io

>-^ P 4J

®

!_ c > o •a £ >

io O >

Sir! cn lO CD

xi 2

cu JZ c co

>

cn c cu

Cl ni

cu X I ... •=> o 1

5 .E

.92 g , o lo . ai 0)

cu |3

oi ai ^ a. •= °

E!3

s» CU X I

cn c cu .92

c-e

x i 01

?i C 4-1

~ro

M > cn C L01 o

XJ

I> <

CN fM

2P co •&

fc
c CD O i X J co c c

I

§ s-

I s 8 g>tj

CO -ft 10

cu X3

Ol vt : c CO N

X) .S C CO

Etp T3 3

P

c

£ O > -Q 01 Dl

£*• CO J J Dl ID 4-i X J

c

CO

"l_

CO

c co

OlCW

•8-5

§§1

Ol .

(0

c

CO •a

C
I

•c —

Is l| C

01

p*& Oi

I c ,
X5 r.

Q

CO CO

• °>

o §

« S 8. co

"£*

-c

fe -E.
3^1

Dl C C CD £ CO

if CO CO

> ••-> c co

JBS co J3

8* x i "5

•g

5 'co

CO

T, c ^co co co co

xi

X I CO U CO C

*y 8> ttQ. .£ o •a x i co o ts (0

. CO >

_1 4J X I

XIE5 o co <S

§-°tt

CO D l

CO S , CO

>

CO Q g)

> CO <" ai-^ =

C

5 c >-

>

G <=g

c •!S c cp 1 ^ co — 10 O l M ^ ,c o :E? rsi cane i s tec:*

? « en 5 o c o>5 'c o t u CO

| f l •S£ o>

Ol

>

•- Ol (0

* fr.

s

sa _c z CO C _ CO CO

en c .^

= Str5 ai co -o x i .E €±e c

a) S

°5

> -p

CO CO c o DCOl co•— £ > • o CO coa> Q . 0 1 co en O t - l

CO > TJ

> o o co

• =
«-°

O CO 0 o> "l_ A s > Q. 01 o "u co 4J y C O l

SI •£co c52,

2§

s = fc

•Kg"8 eie.s 'S & ^ P O •»

§l.s isi

Ol

•ft" 10

2 3 V (9

CO CO

•o o• " fe trf S-*-

-
•c 1- * 1 L

SO o

O M Q

het Bestuursakkoor ken belegd over de ezichtin het waterbe

Q l N ^

3 0

0J

Water vulling r.

de BOAG- Water is een Plan van Aanp et ontwikk elprogram

0

c

8

0 Ti 4 j oi

11)

8. 01 E Ul

e 01 •S3 01

a

(0 (0

CO CD CO (N

« c § C cii cu

'•C 2>

v. m Ql n

S

s 0 CO 0 >1

co 0

i j (N

CO

c o

>

c co

o C _l ~ U5

1IS4-1 O 01 O CO™ CO i i !

'co co a

il co

CO = 1

co


II 5 (u c = co E 3 s to U 3 -I

n (N

-C

ll

am a

CD TO c

c w fi
is P-&

QJ

.9>!c3 == -8

c- CD CD c 1SS> m • C o CD ^ c o Oi-Oc F <0 c CD mo

•5-ti-S k E

f R5 g •o j? c

c

* J

I I&6 .

. p j n "=: +J •Ci o ~> cu
o O c Id

> c

c CD

,ai

c

5
a Sgo

c c . O CD

0

IN . a c a. CD JZ

c Eo •Bra^ -a c 0 in

a. 4-> CD

fa -^

|£ c

*J o 'c en CD

B V in CD CD a) •D X3 'X —,

c CI)

E S «0=

85 If)

CD

0)

r

(1) CD

0

waLu

IU

c

91 o - C a o u

J3 >

E~

ro U o <=•

§ « TOUl a. P o ,53

_)

3 > UJ

CD

•i§ •S>-2

•9-S en

c ? •£ 3

c ^

Si QJ T J

Q.


P N

E * E0

52 CD >

r- rs 111 •S }fl CD

| Eg -9 O E O CD - s

:

I

§81 ^ CD Q ) £ l

Si >=. t a . J <

o Q.

CD

>

c

TJ O XI

O

o CD Dl C

CD

CD 4-1

jn CD

o

ro

TJ JD

'u c •>

e a.

CD ft

i_ CD CD C 4-1 - C* • C : = > CD

IS CD

QJ T J Dl i_

C° i| £. Dl

cu ro

SEE1

c if
•§°§

JS-8 ip 5 H1

QJ t j T3

•W CD O

CD

c= 2

O .£ ^:

fc &I.CD

SO. 2>XJ •S c

>E

Q P3-Q

PI s8§J. s P Q)

3

i . Q) -Q

•8 c 5TO •s -£•£ •8 c o

ID

> Dl C "CD

CD

> CD x: i_ >

O CD TJ

CD N •« c w HH CD

1*

CD

o S> Qj - o

^ ; -s«: C

c

CD 5

-2

<0

T? 5

p QJ *

^ CD P '

! fc8

CD

I*cBc . <us ,i : ll N 2 - F 1-.

CD

I 10

1-5

' - i QJ
CD QJ QJ • ^ " CCDD

c

C Q.TJ

ID C

I D CD

^ ID Dl CD

O - £ in > aj i_ •P Dl CD

ro

"


TJ t

C

x> c :« ro u

3 >ra

CD CD TJ XI I D Q . v

c o

^^ g

2 CDTJ

> %

Sfi CD ID

C

S c

.32> c u c c c o

c

CD

in

II

0

i« CD

i; x»ro

x:

S'E ro t > CD

CD

4J 4J £j

g CD fc CD •^ TJ *" O c

S1

N

|

c QJ

>

"55 D.
= £.3 > ro j= r- C ro

-2

c

8

£

S » P o

• ^ fc CD £

ca co 3 xi

QJ wO ^ \L»CD 3US TJ 1 - CO

CD

J8>E-

5S>

3 o CD A -ITJ

S

> • QJ

1- C O C o 3

QJ D l > C

CD CD

CD QJ

CD c TJ - g

CD •*

2O

ID QJ ^ Dl

CD

"CD

(D o

CO IN

C CD TJ CD O

>

(D TJ C ID

CD 4-> Q. O

4-> U1

t! °

JJ

C

a> u

IU

e

a> a.

TJ CD in

CD o

SO.

>

i-

TJ O XI

Q)

c

i^l

*-i * J m .£

I:PI 8^1

QJ

8g« C

Q i o S

Q) ?

»t

U) QJ l-i ^ Q ^ U) (0 o

.>-
.to X3 «

CD TJ C

>

a. c

D1 C 'in ID ID

o

ro -S ' E TJ

E =.E 3'

si ro

C TJ

c 3 aj o

ro c "CD i 5 111 .L. J 4-1

roU u O (> l_ n L»

Q . M—

>

C31 CI) C TJ

C

0) Dl CD Dl

QJ l_ 4-1

m

>

4J

ai

c

IDi IU a

5 4V- 1 m 1- x: CD u CQ - j

>

t i o o 0)

O

E *• o ca

(N

£ ? -8P 5 01 X I t P C u 01

oi

•a#e

s m

8^

£ 5,

,
•8 i - "P

3>

OI-JS

-J § c c

S s P Oi P 5) S g re 3> - . T3 Pi P .p'
P

S> P l - P ^

• § £^.<_P _P p

C

l

s -P ® oi *•• g

tug? C c

•CJ

j

p

o

re r-

re P

• - i re

P-Q

•8S sea?

P 1=! P

01
5 !s b-s §

p . p •S P Dl

"X3 -P vP

p . tn 3

111

•sis

II s

01 n i -to

»l§

re oi g oi p01 oi reP i

Ea ec 3.°

s

8

P

§| 01

•c E

c

•8 E • *
m N

h •c ro n c

•8 ^ * « -^ P

PCS*

re « ? s f i ^ 8 %- » sP.-S y 9>ns c c 85 c

p. a i* !

J 6 •»-• P iS

P ^ - aj.
c X J *» •§ c .P P s re P - J «u - . - are

p ..01

Sg-s §Ste.sa

Di -Q fe ID C k

PUJ

53 .!2

£

15

s#.§ m

P. c P
-

•*< 2

re P re c

(U

• 8 ai *J

6-8 | S

re -5

8

10 43 rere£ P 4 in ^ en Si6 ^ P-C£

Piqj

(U p-

° s.P

cnS E E 8 Q

'8is$


a

•

"" re *•> .92
*

01

?S

.

3-S

OI OI

v

"E.E XI

si

p OI C XI C 01

£ en

g.2

3-°Q. •p JJ

01 >

ai

01

s

c

XI 01 01

J2

•5

01

XI c



•P c c •

DI'

E o

01

x: XJ — o JJ X I

§

Q] -CJ

•c

! S
sp BS

P

a •£> C >< "

•¥ +•> • ^

1

5 rP.8

•

oi 01 c o 01

3j g O-CL 01 ID 01 J-> :01 u

If E


III

re oi ^ -p .

0) ^ "^ re "J .c • t ; re

! * 8^

- -C fN . »-l c .
•4C

P

P 9-

o t j P u.43 p > • u (0 re
XJ.S2S

01 y '01 g i C v

(J QJ

01 J -


P - 4 J p

§*

•§ .£"33 •5 .
8

c

^E

1-8 l a 01 c

58

P

•u P

»- "P c:

re c P
EE

01 01

01

.• ap ip "S. 2 ." S» S-8

P

> c

(0 Q.— ID

c 01 ro x i

& ^« P

S-g fir "*-» 3Cfi

2=> >

0)

01
01 XJ 01 ai-0 01 c

Q.XI

N 3ID ^="

01 01

OI "3 c m : XJ3 4-1 .— XJ
3

01 » 01 01 Jj C

> ^"° o x: 01 J J

4J>£:

C

n c oi

«3 > « 01 g 0 c

N XJ 4J

01 X I 01 XJ

\ . > 01 '<J ID n J-1 C p 01 c x: ID c 01 <J c

£ ra ^

O

~ wiSro

c x:.S

C 3

OI k o l/l o

C 10 OI

« -1

ID Q C

B -5 _01 xSi 2Q 3 .^:

QJ XI >

01 a

oi i . _ ^^ ^ x ^— ID > J J 01 T5 IP = • Jr. 01 (jj ,_ O . 01 h

0) 5 c

SS ^ 01

?*

"°I

0) o

ID Q . X> O

03 QJ <0

1- c

„,-

3 > 3 c •D 01

e 01 -

5 " p 3
C

oE

M 3 «» 01 3 O) X I OI X I

E E s

>

X ) 01 - g o N XJ 01 OI XI

c 01 01

OI
SStJ C

.32- ™

« 2 "" C 4 J 01

o." g1

t? c — ii p L

*-
lie 01

> o 32 O

oi

s I « ^

g DO

™j - 3 l _

E c oi t a x i

B OI C

•

en oi o

c 0)

in

e gj •Q

Cn

c

.gj

o c •SG

S

JS CO

0) 0J T3 N qj

c^>

>

> c
IP 0)

a. 3

°m >

3

qj

cu 33 4-J

<° _ >E q> cu

2

•s ° •32 § c a •? c P (0

clE

a*

cu CO

c 0 01

cu a: c

>

ro 01

E

c 0

> cu -a c CD

cn

<" m N
c

>

<

JX:

c

cu

1-

! 8.^

U 3

C

cu c

cD a

C "O

>S

c c cu

cu TJ

•a

0 0

0

S

"53

cn c

(D C > q)

c
•f~t

O c q> Q .

XI C JQ CU 1 - 0 0) ( M T3

qj ID "qiS D1Q-

0) X. XI

CO

u

4-»

cu

ro ra 1-

£'«> Si3

- * -

F oi CD cn a 4-1 o . ro ID 1—1

O

c CD


G6

0)

e c u S - .2 TO j. c

to S . y

Q.§-S

«-•

?»

.cu ,92-S2
B °>
fcfi,

0,0 •S v. • * r- -J* (0 "~i C £ £* C
p .32

«

5

C ' Co

.C
£ •S

1

.

o

+4

.11 C ^

0) S TO

•Ui -ic i-s -Q

Cn

P cn cu

.•tj m a s

§ 5 ^w

-S> •fci cn-~i j g

0) qj ^

P TO

i^

TO 2> CD

c

.11) Q. £
*• "o6c "S

I .11

•2-S •S +•>

!

33 TO

§

•Q o

a qj • , *

.1-1 s^ .

IS

, 0 •r- CD OS

fie

N •£6 5

Q. S

cu -32

.TO

.y (u•£

CD

ID

XI

cu

cn c

s

TJ

g

ID

CJ

ID

^

**.

9--8

N qj •a

1 0)

Q •SS : §

.3? E !5 «• CO Q )

CO

«s ^* 3 =? TJ ~ C 3 CO

ID L-

1-

i-" 3 4-1

o CU

> o c cu a.

CU

§-e cu . cu TJ

£ • = cu

c o

G

atu! E

4-J

cn c

CO x i

roro cu 2

If

x: cu

tro

TJ

cu

cu 5 3 cu

c •r-i

qj

0) - c CD

x: -c c ±233]= 3

•S "u cu ^ X I

"5 c 5: xi ro cu - £ > CO qj ^ « •o C o E •° O T3 o i 2 ij X J t—I L_

_g > (D X) in o Q cu 0)

a o•

•a

•c jg

S «i

isTOffi

c « c

.

^ — -!G

SJ TO

j o >m TO

5J

S S2 E

cu c CO

'co ID CO

ro >c cu o ID

c

TJ

c cn

c

ro

•§

II ^2 c qj c

3 t

TO j ^

•8

.C
^ 3 JO

q>

O TO

Cn

qjta

C

•S

"5^ i 2f

§ 0 -

5S

•C.SS, c !K

c

qj 0) o Q

qj

^ G »-i

q>

r

ro

cu

E2

(D O

CU 0

O O C TZ CU CU

x i a.

5

IN cn

3?iS o j j o qj

r

— cu >

x:

fl)

TJ

>

L_ T J ID ID i_ TJ 0 0 CI) TJ C CU

M0 TH

CN 1 qj

IH 1O f CN X qj

TJ

01 4J

CU c x : CI)

zzz q j a) 4-1

c

> > CU q)

a.

£

X ro uu u cu c

>

CO

•

3

i

0

E cu cu CU T J

c T J CN

>

c ffl^ ro C 3 )TrHt

cu TJ

B p

cu

cu c 4-1 c

u> 10

cu

c

XI

cu u c

> E£

ID

I_

0 a . 4-) CO cu cu TJ A :

c

ro

ID > CU >

cu

>

CU 0

S qj C3I • S i - 2 1 l_ s ro 4) x : > cu

fl) m

c

L.

0) •

*

Ul

CO CN

•D

"3 "3 CO "to

(A

.2 'u o

m

iH TH

o N C

to

a L. CD

CO

01

c V in

« o

a

| *

C

83 o c CD

-c c

ID 6 2 *-5 o p

CO

•S2 (0

CO

^ ! P SB:

c



P. 3>

5*• 5£ S r- (c C 5»P

[U

" I S O 53ico .in « S. .sc " to.co K, m*j 53 -t; *j a m u *;

c CO

c C O l_

o

c o

4-1

a>

L-

E •a

c o ro co S

^^ y-i y-l

o

0) T3 "~ "O

Issi 5 2 "5-9J §>•§

u

S ffi qj to

C Dl CO C ™ CO

c in CO > CO U: X> >

^ Dl

ai c S^ T3 Dl Dl i -

co > c CO T3

aig.£ o. l- o '

(N O O CM

s°

E?

O ?31

Se

Ul

CO

c

CO

l^o

|_ o Co x) «> > :? ui _ 3

o

N T3 3 CO

c cu

CO T3 CO J*

^P c

s cu o

ff-S ob

N TJ Dl • 3 V

=3 3

co^

a s.-a •£ co co 2 •9J -S2'T c Q. Q. co co en c CO g CO

0 E.

J

Oi co

.c o Co Oi

irl is

c t ; CO _ ;

co c

^£p S^ c

3g>s

I o

5 cB to

•==§>& •5.-E

3 co

C CO O ^ ;

s §e

to-g^-3! 0 > ° T 3 § • ! § " •S C C CO v—

•S 5 o -S

- .s CO Ol?3

5 co co •O s5 2£ fo C ^ *-i CO to

v> co

•S s> e • e g ' 5 , ^ qj 3 c y i
Q 5-e

CM

5 rs {jj £ C" S j o 3 2 oi

C i l S It Jl

o

mm 2

Us

IS1 .sa
^ .0)

P .S> !2 re •2•* oi 5 •S *

2-*

S§

8*

c > SL

Ol § C C

io j)

C

•2

P

C

QJ b- QJ

fo

g - C §).§>

s

c

, u

„.Q

E

.01 1 3 re - 0

?
.Ol.Ol c •Q g> _ . * C

* (0

.0) T3 S .
c

1st «£ °>$

c != 10 2c (0 •!= C

S

o

it! 2 ifs

•Q -b Q

§f 45 !* S2

>o >~ O 10 p

o .5-Si 3

i

< oS C •fa-8 roc £ o5 8 Ol£ * c

§&

c

SB

* J QJ

I * S S> P Qj


5 ""-I

si c

2 3 Ol (U re • ^
13 Ol C-S • § £ Qj N o

111fS

1o^ °l Si

JO
£° <0 C

2 -Q

to .32 1 QJ § QJ o QOJ l - * fN

P.E'

cn en c c 'u. *l_ QJ CD

IS QJ

!» H oi 0) oi

a SS

c ^ o, .c • g 9)
<5 03-0) Ol^

c

•=•£

§§

r> p Ol

115 & »» 01

^3 13 T5

N

•S P S Q. ^ oi

Soy

Ss is s re re >w

oi |5 qj "* • Q -40

II

0 )
!

oi.S

^

£ &.

«,«

E 7 . 9 .&« ^ a?

a IS •§


il Oi 10

^ ^

* 1.8 I1 o S. - c o t J ^ •S re _ ~ :*~i re iS < 0 p l 3 re re c- o !s 4o

P "S

s 33o

regiaj^

v. o QJ QJ 5 . *

p> re p 3 Ne Cl

n Ol j - i i

^«

C

Q) TJ

m

>

:E*

M

ra

QJ 2* C 10 J=

c

QJ Ol

E

O N

VI 0)

c

I-

s Ol

•np QJ s C!

2>

o ^ J»- QJ ^!0 «0)

§

01

P

Q)

ns o •c

Q)

a O s c re re c

Q) CQ

•4~l

U) •c

5

-o

I •o Ol

•o

ro

•o o XI c


m "u c o

•>

u o 0J

>

01 u. 01 01

o m Ol 4 J

(0 to

c c

E l_

•I

o c

0J

>

o

N Ol X)

c a

ai 3 a>

o •i— c c

4 -

o

0) ra r 4-J OJ OJ

01 QJ

E

(0

QJ O

5

01

l_

r

QJ

(J Ol 3 a)

(J

C N 0J

c

01

n

r-

c QJ • a

c (U

>

c aj m

4J 3

u E

• a QJ

OJ T )

> m c m

£

-01 -Q) o l_ a) 10 - a

?

o o d

o n

h

Ol

4-1

'< •»

a>

Ol 73

•D

n o T-l U

o

fM _x N S s *•• -~ > 4-1

_ -5 o) Ol XT) . C OJ "Qj 3 "O m 01 o

,**J r U « t r t 1/1

01 1_-

"55 -5G § "2
•gsg

la * ?oTfe -J •= N O B -j . > n— r-n

00 fM

.£> is

P §•§•

,0) 0) T—I

•3ilea

*-" iS -u ^ : Q to

c: 2 C p.,

c

*§> E?1P id 01 0) C •-> 0)

•S2 e> 0) ju 45 2> £ § &"§ G ~J t 3 .32 gj ti

t e c

•S-o Si § 0

|§

c N

V

Q. 01 C

SI

it

y
-S «
4j

,CJl Q . N 0) Q. O

_)

C -=:

0)

g>ll | 1

0)

c o) £ Ol o

!U m SJD 0)

0) Xj

®8

C .in

•32 ju

Q).S

E-S &

•Q 0) c

E1S S"33 3 Ol (0

s CD •I

m

r_ is 0)

1?

0)

.O

o

O i.

0) T3 (0 3

CD ( 0 -si -C o u -c -c -c c oi
0) 0 in fc C £ •2 <e 9 •s "5 £

• %>

5
•S.a 42 2

.gi TO «

SEE

Is 42 .32 *•> S.G-32

usls •Q

c 0) 01

en c

E E P. 0)

c

>

n c

m

in

o !2 _ID u. O O

£ ID

0) in 0) u c

m • o JX i_ L0)

>

n N i~

o o

> > >, o

0)

w

T l k. Q. 0) C 0) U) (A U) (1) O)

m c

>

0)

o O) r o i« N i-

o Xc)

L. Q.

'>

U) 0) u r

o > o 4-) r u (U T3

c

IU

3 <. on • L. o N

3

3 3

U M

c O

"3

3

0)

c n o o >

1-1

o c IB a ID (0 Ol

c 0)

to o

o

r-

- rn 4 J l -

o

«<0

~

ISBNS' ID h

0) £ c

ID

• t j S. "Si O ID - O ID > c 0) i_

y ID

.§ c

«s :^>
> «- E "5 o ID - c Q . C

»? P g,^

4^ O x: x: u _ •c.E

I D Jn „ i_ « c a) > I D > O >

n

.92 &

> 6 t: Q.

C _ U) O ID = 0) V) 0) O i - L-

« Qi — _, i_ a ) UJT3

«

'I

a» -H

x: ro c

•8*

•fe! 1 1
3.92

X->

i_.E 0)

ro

u

^ C O

c

E

"o>

l£> IN CL O Ol

c 4-1 x: u 01

ID

> S"o

2s

o ">

Ul 4 J
> >

«

c ID

a. U1 X> 3 Ul

4-J 0) x : ^4 1-

§1 U) <J

mc

£1

O l 0) a) a i Jb c

"> o

• o fc l_ >

°2.8 = C l0) 3 C 4-1 CD Ul ai

CD

E-e c S to

o

•t—i ID 'C ^i

c t

Q

Ul Ul

0) .£

4-" cr

C

C 0)

i

o

i S E

ID

a) c -* ro c -2 - <*rt o) 3 >n

•

£ E>

0) 0) ID

c c c

•

• * C 0) 0) - a 4-"

• ° <" o3

0) c

= " Q) e n L. > C 3 m "C D * 0)

^ ro >

05"° J^ c

CL O l E

c c 0) •SC ID jD >

"5 32 E

l_ J C N 0) i - c > 3 0)

-1-

ID jy

<= 4ri

^B

fil

O l ^ ID

Ol o

|5 ro E .<2 C
IS ID '—' _s^ 0)

0 ) St:

ID V i ID " 4-> C

Q-.9J Olu

c i. 0 )
c co 0)

01 >J " ^ ID 0) >

§.52 U -s ID S 0) .<2 •r—i —r ^ 3 «J

ob^ SS 2

J u « a) a c

c'3 SZ U U) u. o

> -5 0)

ID 0u ) » ! ; 0) 0 ) ID > XI O

•

IN

Ol XI Q.

Ol C "a ro

c>

O

>

> t!

S c =* = ID dJ 3 X XI

'

? | | 01 _ a. E £. o x; ID

(D-pr 0) XI d9 Q. c m in

p ^ oi

c-* U

OLCE O (U x> C 3 01 — 1- Xt n gi L

% ajai

S>Mg-

XI £ ID
5 o o u o = > JD c ID *JX I

•gxi «


oi K 3

ID oi ID C V 'ui • £ ui • 3 £••£

01 XI c ID

>

ID

J3

ro >

01 o> c

XI ID

> E o 4-1

s

a; N •a E O..TO O 5

ro J, N o c a . a) c E a) 3 oi C c o ID E > a> x: u .52 en o

C a> •a oi

Jo •P 01 > ID

a> oi ID

E

en •g O)

is XI c O) 0) , :0) | "D '

0) w XI 0} ID c c ID O >OI 0) Ol *C Q) X3 X I a> o u i_ S oi > o

4J

oi aj 4-1 XI u ai ro £

c =* ID 01 > OI o ai ai (n c 3 Tn

01 C

"E £ V

c

I .2 '•5 o -C U W

Cncn

ID

+-» a .

l*i

"5-• •'-' 0) Iri .y ID * -

•in. 5 S> C (0 i n s

o fci S Jr -Si 5= 0 . XI <

^g |

ID 15

,og e

0) Q.

1*1 Cn (~ P Ol0) Q.0)13

lie : ^

>

crag g d


S^P-P

si

o u ... "C 3 01 ID = ai oi c >

O JJ oi =5 >> c .E Q. 0 OI

fe <"

£ ID ro ^ ID

M

91

10

s-i

i«

iJ1 E •S ai c 4-_i

a, c

I

•Q o

ai

^•53

S oi oi c

*11

« 8 §•*!

— (0

§ Q5 oi .S JH w S in O •** -w 5 <S oi

•s o .is _. oi

> D.

01 (1) X I 'u c 0) c OI >

»3 > ID

X

u C 01 ID ± i ^

^§ u ID i SG.9J tj C * J O L j - ai cm— c

Z >§ U L. n «

C — OJ

O g>-c

"5a s ,1 EST* c «o ID » S 0) 01

-9

a IBT3 a

O)

o

a

» 5

.« is.

X c

c

N 01 j * 51 = 01 Ol o i

:=< g m

Si S E £ i §GS E^ *~ -c •£ S O S 01 01 c Q .
>

Tj C

|l I? 'i a . 0 ^ oi g

fcE | 5 S g o2

01 rr, Ol > Ol Ol 01 P •5 e Pro E c > ISr c o lOl ID 53 ^ ^- OJ X I ID 01 > ID XI C ID X O •>-> oi "ia 01 ro S « x i ro oi -n " a -

> ^

U) ID

01 • o x T c c n C c OJ •<-' fc-y XI 4-1 01 c > c fc. XI XI 01 0 k c c o— 4-1 C eu 01 x : 01 c

~ro SiOl-° 01

s 01 01 Ol Q-

0

V

o

4->

C

« ro ^ > L. C Ol - c 01 — 4J > gx. § XJ x o c ±; .y 51 i: o in o xi -o tM •>2-fi ID c 01 7= x i i ; > .E

.2S

c o CQ 01.2 01 ~ 01 ro Ol C X I 3 x i ro 81 Oj E c'" Ol 01 ID . E XJ ID > > o w :;=> = 0) _- Ki_ C ^: Ol P- ID ID CD & ID Tj

E c ID 01

Ol g 1

ID ID

i 01^ l _ _ V :: 0 Ol C 01 ™

> o

•2<3 3-£.E

"

% 2 a, ^ , >

n ro Ol S 01 01 > ¥

v

S'|ro C Ol 0 0 01 0J PU -3 •a™

1I« |2E|

E°

•C 5= fc Q 01 o _ v O) < Q_XI ^ . ^.

a. g : o | ai'c aj

>s

C IOl 3

2 $. o c '55

5 3 OI ID X I c

a > ID 4.J

OI

01 n <" c C '"' X ro oi Era oi t : Ol TJ Oi £ XI — x i g „. p (kj o> o

go: Ez o -1-

ID 4-1

OI

J=

,9- ro

^

Olxi

< '5 0 5 C XI CQ .E ID > c
X I: 0

1 2§ £ 8

gs

2 w 0) •E-2 •*= c i S olra " i u C D £ oi -a > Q. v 5. 4J ( n 01 c o> 4-> 1> S E 0) x i c O gm aQ .s o a. V a. c oi .E TJ "O — 3 •E? OJ 0 z XI C o (0 01 OI c 0) c • - ID Q > a oi

.sf e

I! s

13

? E-E ^ £ o5 o i •* C g Ol E ID 0) Si S c ^ ^ X) W € 9 Ol ^ OI — 0 OI ^» s OS .•£e 2 to Q. 1- OI c a . x i ' " 4 - . O X01I X3 =>1D .E x i C X C Ol > *o o 01 c 01 ^ c X I Q . c: Ol Ol 01 c o ai 4-> "C in ID ID ID Ol xi c .E§e r S ? in x 55 aj c £ £ £ S g ajro cID Ol !g<5 0101 > 0) • O X . R > XI U Q o 01

£

u 1-1

z

IS

m

o ro

c IB J* IB N Ul L.

0)

>

5 m m

c

o

o c 10 Ol

t o o >

o INI

c
E

ft* O

*- TJ

o w

O '

en

L 15

^ -!0.5 P

to

<=oi &.

E:§ •a

F * 8> . 2

8,-E

C ID

•Si II-is-

c o

3 Q.

5> C O

Si+•"'€ . O l ID a j Ca a o to c

5 C 13

ID U

o

5 3 01

c 0) C ID

> C 01 Ol

c

c

C Co

E§

E^fefu c "2


£>c o CO i_

CO 5

O-Q

: S In ^ — 10

6 w .s>

r^

$ ? c C

ID

B l I U *-> qj i o D

E

9)


Q.

S

SP .
6

c iS

s

• a s
s.<=

Ea

.0) ?3 ji a c IS.

S c § .

Hi

(n 5U (0

8 b fe

•32 £ O

"3j8 Q - Q ID

sn <0 :

0! O t >

1 o

6

§

TJ C

+

(U

E:a)

C

<"

3 01

T5J§

c

>

ID o ID CD „D

r

JO - *

L

Ol (U o o. aj Q.X1 10

x: u N

i_

!" m

>

4-1 o 10 o 5 T3 C c nj m a> c c ID

4^

Q.

c 01 0) cu

cn

E <"

4-1 01
E ES

II II

1= si

Ol

•ie o i l a o S 3 C 10

•^ p s» •S E

* p \ do
"" Ol

ID

C

Q.

S^2S 3: io o

CU - ^

^tu

f: t

01 O l

to

co S 1 i-

• o XJ

>

|&

c £ o

*E N 10 10 CO

x:i9 >-i2 «c c

3

L. 4-1

x:

oi CO Ol

c

CO s

c

ou •Stt E

CU 3 ^ X 4 J 1(D ID

>

« c3 o

«= p E

TJ CJ14J

> u E CO * 2i

C

S i I D CO

g— -5oC

CO t ;

?E

Ol O 4-1 CU

>1 §

e

1° SG 'c c cu

c

^

0) 0)

c

ID > ^-v C31 (D C (D .E 2 1=!o.

"l- ID

x : £3-

£5 S^ 5£ c

c O CO u

u

?, "> oi

to | o Q-

o o

CD U

E

m

0)

c o

x:

4-J CU

o + <

i

Ol

.SJ *qj ID - 2 I ' d ) C J t

c soi -^

la! "= <° £S

Q.

• i S2 3
gj 'u c c 10

>s o

p a* £ ?- • 4,-S g c jD

5
C

a)xi— JZ c

c o

£


>

o

1_ ID O >

-^ c

s

ID

ID ID

I'5?

c <x>
*i

»s it) cu

=

o

l! ja 0) c

cum • .

i s§ o
c

5 £4 -*

6 ^S 0) = i n
0> •o

? C (U

O

a.

ID

Q-x: a) O D l £ O l X l L. Vrr i n

"I= o cS « 0 ) in


«»e c c ¥

L- o

.E
Ifil

ID 4-J XI := ID

> > Ol Ol . 5
= S |

°-5 cn oi >

ID m t 4 J S 10

- 85 ^S °r-

c a, a>

ID

>

TH

°- O o * -^ (U JZ

r,

L_

01

> o

0)

.ES

Ul 0)

c

01 JZ

4-J

> o

1_

0)

°-Z

s*

>o

CO '<J

IX)

jj

c

•s s 2

•a

c

>

ID

C

ID oi ID

>

£

tH

IN i

co o C

'CO 0)

V o - g CM

*l

c n

Q

o

Ol

ID (0

n c 0

ti

13 o Q

a:

x ID

*•• " > CO c

o > IN c

E 3 iH U—

ID C ID

> >

n i_ o o

T3 II)

p.

fc ID ID

cn 5 co C

~S

U> o-S

'5 XI

I-

c

o

•S

O

u cco aj

43

•~

£g s; Q $u c ^ 10 O (0

IN

O 0. HI

% ra >

c a

J* ID

C V

.2 "5 ra w c (0 Ol Ol

i_

c ra ca +»

o o >

•o IS

E1

> c 0)

E V

J? <

Ol

c U

o H

01

c 10

o

o IN

e ID Q L. IS IS <-l Ol C

U)

i "3 o Q

22

CD £1

E a> <_>

22

c 01

DI c

^r rn XJ Ol

Ol 01 c

01 XJ

Ol 4-1

•8^

01 01 •*->

iy> c

13 ..

c

C Ol

ID CD

ID — XI c

oo >g<xu j ro

», s XJ

r- O

0 O

S O N

_• l-

«"

— x : oi

X> •!-

C

Q.

Ig in

oi aj

Dl

>»or

XJ

° - 01 Ol o ai D|XJ C 1. ig Ol ID (1) (U •n

8 c « jD S

I . - s cn-o

•"» r -

E x: J5

01 4-1 _ ^ oi D i


•rf P-j-> 3 ID Q-U

|°g.

c

•_ ^
C

•a 0

O) XI

<

E > oi

01

C? D l Ol JCD l_ Ol

(/) o

Dl 01 C J_| X J X J

!3> fa g S.™ > D l ^

i» a.

C

ca

a

ID .E

01

HJ 4-1 > (/]

•K c ID X

F

Ol

Ol Dl

n

< St

01

> S2 01 > " ECO 01 < 1 J a? oi > c£ >"?.* c i_ r ? ai n; 4->

O 01 01

CD oi

ID

ID . *

C

<"

Ol . ^

5E >

iri

ID m 4-1 in

l i ._£? Di o

>r O ID

Dl 01

01 J3 O

01

E5 o .v c Ol £

4-» fc

oi V

c -£

< o o E o > c

5>

J

%E

a*

Ol Ol

CO

c

(M

i£ 01

Ol

Ol CD

5 o CM

E o

en c

'i_ 01 XJ ID

cn i_

o>

> 01

c 01

E

Ol Ol

< Q

o >>

Ol XJ L.

o o

> Dl

c

JJ 01 JD

c ca

>

c 01 ID

N iOl

>

°> c < S 0) Ol XJ

E c

£> CD

c .* —

Sg -*• Ol 01 X J

•a c CO • * > Dl

O CD

c IB

>

IS

w c

c.E

01 c XJ,£

IS

o

o 01 4-1

Q '5

V Q N

Dl C

'& o

H o 1-

Ol

c IS

§

o o >

TH

1-1

o

c

IN IS

a Ir.

Ol

IB ry

c

22 V

Ul

2

o O

CD

V

E

3

SB

4-1

•o CD •C C CO CO U)

CO

22

c

CD XJ

22

CO ID •C

CD XJ

a. I-H

4-» 01 SI

c ID

> CD CD 3 ID

>

CD 01 XJ 4£

"D

c

01

4-1

E .. ll

O XJ V — 4 J CD

O Wl O CD > Dl "^ 4->

>

Ol 1CD S2 (J Ul

E o

Ul

..

ID O N 7-H

TH

o

IN CO

o o

c

IN

4-J

ID Q. CD >

E \-

T-l

CN

C CD

D) c

D l Ol Dl CD

«S

> T3

c <S _ 01

CN

ID °

Jig

a

ID

5;

.9? S XJ

c

01 Ol 4-> XJ

S S:

!2o X I >3 01 3

i0 •« 01 C JZ CD ,_

£O


XJ D l o

3

•

b £

' c is 01 .fo o e

•

B?Ol

o _

'l- o Ol fSI

C

c

o

0) CD p XJ .-fc; Q •Q C3l g 0) '-1

3

^gc-SSiE

, C * in O co

cfcm " a 2>XJ a)

° o>TOc o 1

S Si .CUV „ , S i .CD in eg -Q ^ i p "G5 C -Q CQ a N o}

XJ J*t l - - ^ Q fft * - . m 0) U C O . . C CD

van de op de estemd mlssieap van enteert

"•S c

.3

(0 Q.

« O m

c JC

o

u 0

o o >

o IM

Q

c JO

n n >-» 01 0)

o Q


CO j j | ,

< " ..

to"w

3

•> ° 3 8

" c CU C :
•iS*

3

3

10 - 1 C _ 10 i i _ I D L

sir "U

M n m Q) Q . 4-J 4 J

V

N

.E sz u

ID

fe CD £ 0) J*

(U CU

•*=°-£ N _

=_uncu in 5 >
cu rn

"55 8

fc.ffi SE CU U i XI

O C

.2 E E u 2 x p c E

..

oi

c A!

CU ; i

3-P 3 CO

"°>

*. »-»

CU O = IM

CU

c

ID 4-1 — IM XI ID

cu

u— 0) 01 co •£ c

y£

:

Ol

£-

oi


0) XI

- H -l-J L3

_

IK
ro E? CU

-"en's 3=2 .1

c

« o c

£5

<J

E E

C to O CD

D l r

cu co

X> C J-

co c 3 CO

•hi D c

'> O Q.<


CU 4-» (U ,

§ ^.

xT

C

CD ID

01 m •o u c o ID

j*:

cu cu cu <3

v 0) - a i= - o CU = . X » = «CU X XJ — oW 44-f J .1-1 " I «_l D l Ol CU ni CU 4 J JO C CD

O

cu < J CU • • XI < O) O C M J CD to y CU -s > <

xi r- i 2 CO c S 10 c ID S - J Q CU

£ > ° CU N >

> 8 o-t:

COS

l_ 3 CU LU ^

OO

ID • "

xi ~ • c CU 3 JS<: i-i ^

2?

c ? . ^ > CO c w S | | =_ > N JO l_ U

.

CO c

<

cu § U

CO < 4-> CO

TI

%

^CU cu-a >

=5 c 8 O

a:

3

u ID a EE

i - S *•§

XI

o o

CQ ID CU T3 XhJ X OI ID ID C
o CO XJ

e B

"€ ID J=

cu

c o

XI

Dl

c

ID

gs«

"5 m

E a> ni

3 CU

c c u ^ CU «1 CU X I 3 > .9? "5 cu co a. 3 £ c c .E o

^ X l O Q. ZJ ID >

i > o E

us5

*

c

CU CO c ID

3 w

iro

°- •- Jr; 3

!r,

• » « . = ID C CO u

w

:cuxi o

g§ ID - 1

E » -

C o >

U. ID C > Q.0)

ID

b: O 3 C i—i cu cu 3 3 cu o . 4-> 4-1

<"

= ^.

i_r co

CU H I XI


cu £ =5 ui o S

J=a- S " N Ol cu cu E C ""J £ co 5 ((K1co > - cu N co c CU ID ID Ol > ID

•!2 E E 5 x E - S ° c E » » c co
3 =" CU 4 J cy Ol

_ 3

S^E _ o <=a:

EI

- S 4J l m cu CU

ro

cu

. * xi « = • oi <S

ID » N 4J

X ) •— 4-> CO X I ID O l O >

S f l »Si L> 3 S« SE

XI c c cu cu s= o i c

ID

£= N

>

U S


CU CO

cu t o cu 2

cu

cu c "co c : i 3 co CJ . _ — XJ = ^- O l C t N cu 3 CO E

«.£ o

35~ « o •.<

CU • " CO

^ 5 XJ — o

O

<

i!

^,£0

oi^'o cu _ i ui "u » ~

N

:!=> v
cU «

in 2

5> r*

Si* 5 x>
CQ * • 4 J (0

co c oi «

3 . O l 4-1 CO ^ 3 ''~ > CO * • 4 J JO CI i n CO {-> JQ <

m f O g ^

CO •—> XI

" 9-

JO

>

Ol o O l « 4J c .3; x i CO < 4-> CO w

cu g u XI

« cu

§0.8

CU

CL ^

c

>

> £ 3 <-J 3 CU

co U

•"

S

2 E^ 2 E ^o o. o

CU 4 3 3 > ID O i y „ oi'c a C 3 CU

£ CU.I

3

2 U "to

3 :r=>

XJ±i £

O O

OJ u •CU LLI cu 'CU

J? o =

cl?

cu

^cu-e | 8 |

s°? ^> cu «» ro

xi

« «

EID

cu 2

«

XJ

S >- " 0

S O 4-> ID

o .

xi x: c c cu
> .92

E-5

cu CO

O l CO ID

C?E e c o m

CO co ± : O CU t"

^ XI o Z> ID >

10

u 3

E E o u in

u c

o

V

01 c 10

o

$

M e ID

Q L. 10 10 Dl C

1(fl o Q

i - O)

in •* 0)

xi c

c o 6 x: a)

5

Q Ol 4-» 4-1 ID 4-»

ia

5 E cn
.£> c aj (u —

5-a g a, D) ro 'c±i c
<" £

4J

O

T3

•s»"S 0> O

o E 5

£tS. •§«£

cgc ro

ID 4 J 10 ID <J X I _ ID l i C 01

en

£§75 u

E -a .2 ' l - 0>

*S

9-° > w A • V

3

3
'> (D 0)

E E o u Q)

2

•<J

c

o

•>

c 01

c 0)

c 0)

01

c

E ID in

c ID

•s>

f*

=e E2 n

•a v 2

•a -a

c ID

> a) cn ju

0)

>>

c c ID ID

o u cu

c ai 01 c > 'C

oi at

•a

l

~

l

.

cn c o

»9

J*

a>a. 5
••-. Ol ^ S3

0 ) Ol U) T 3 J* l -

in c cn oi

<"^

XI lO 01 _] >

, xi -^

-a-gJS 5

mn,QC g

3: o - U S - o

c 0)

c

5 01 0)

Ol

-a c C 0)

ID

o
fN

cSI c°

a

10

2.

o

8« =e ?o

ID i2

CID

> > o 2

c •-> 0 o

"I i8

£5

— i_

.E-*

£S

E-0

0) O) 01

> a. o

Ol

Q) 3 O

ai-c

• ^

N a.

22 5 01 "in CD O X I Q.

TJ Ol 01 "O

Sc cu

ID C M •U r 01 c

Ol o>

in 3Z>

— ID TJ i-

2-° in cu in a>

o
> •g

o< •XI a -= oi o (0

a) "in - *

^

IS8 ID

ai oi

V gj gj "S Q (3 XI

>. s-

o

36

Vergadering van dealgemene vergadering van de verenlging IPOop 29 September 2011 agendapunt 3b

Interprovinciaal Overleg

Paraaf secretaris

o \p

Datum :9 September 2011 Inlichtingen bij :Gerard Beukema/Ferdi de Lange Doorkiesnummer : (070) 888 12 22 Bijlagen :2 pnderwerp

Bestuursakkoord rijk, provincies, gemeenten en waterschappen

Voorstel 1. Kermis nemen van de stand van zaken van net Bestuursakkoord tussen rijk, provincies, gemeenten enwaterschappen sinds 9 december 2011; en 2. Kennis nemen van en van gedachten wisselen over de mondelinge toelichting van de voorzitter van de actuele stand van zaken van net Bestuursakkoord en het deelakkoord Natuur. Toelichting Wat vooraf ging Het regeer- en gedoogakkoord van het kabinet-Rutte/Verhagen vormde de basis voor de mogelijkheden tot het maken van afspraken tussen het rijk en de decentrale overheden. Op grond van een analyse van het regeer- en gedoogakkoord heeft het toenmalige bestuur besloten om in te zetten op het sluiten van een bestuursakkoord indien dit een meerwaarde zou opleveren voor de provincies. De inhoudelijke basis voor het overleg inzake een mogelijk bestuursakkoord werd gevormd door de 'Agenda voor het Bestuursakkoord' waarvan de kaders door het document 'Profiel Provincies' werden bepaatd. De 'Agenda voor het Bestuursakkoord' is besproken met de Algemene Vergadering in oude samenstelling op 9 december 2010. Sinds de Algemene Vergadering van 9 december 2010 zijn onderhandelingen gevoerd tussen rijk, provincies, gemeen-* ten en waterschappen over de totstandkoming van een bestuursakkoord. Op grond van deze onderhandelingen is op 21 april 2010 een onderhandelaarsakr koord getekend door het kabinet onder leiding van minister-president Rutte en

de voorzitters van IPO, VNG en Unie van Waterschappen. Het bestuur van het IPO heeft voorafgaand aan deze ondertekening gesproken over het conceptbestuursakkoord. Deze bespreking is voorafgegaan door bespreking in de afzonderlijke colleges van GS. Het bestuur heeft toen in meerderheid ingestemd met het ondertekenen van het onderhandelaarsakkoord. De bestuursleden namens de provincies Noord-Holland, Flevoland en Fryslan hebben niet ingestemd met ondertekening van het onderhandelaarsakkoord. Wei is afgesproken dat het onderhandelaarsakkoord wordt voorgelegd aan de colleges van GS en Provinciale Staten in de onderscheiden provincies. Behandeling Bestuursakkoord Inmiddels is het Bestuursakkoord behandeld door Provinciale Staten van negen provincies. Provinciale Staten van Drenthe, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg hebben ingestemd met het Bestuursakkoord. Zuid-Holland heeft voorwaardelijk ingestemd met het Bestuursakkoord terwijl Noord-Holland vooralsnog niet heeft ingestemd. Behandeling van het

Bestuursakkoord is aangehouden in de provincies Fryslan, Flevoland en Groningen. Positie VNG De status van het Bestuursakkoord is een tijd onduidelijk geweest door de uijcspraak van het VNG-bestuur, op grorid van de uitkomsten van het VNGJaarcongres, om in te stemmen met het Bestuursakkoord behalve paragraaf 6,1 'Werken naar vermogen'. Op grond hiervan stelde de minister van BZK, de heer Donner, dat 'niet helemaal, helemaal niet' betekent. Inmiddels hebben de VNG en het kabinet een gezamenlijke basis gevonden om te komen tot uitvoering van het Bestuursakkoord. Daarbij is de uitzonderingspositie van de VNG inzake 'Werk naar vermogen' door het kabinet voor kennisgeving aangenomen, terwijl het kabinet heeft besioten om de vorming van de Regionale Uitvoeringsdieristen (RUD's) alsnog te belasten met een korting voor de gemeenten zoals al was voorzien in de Startnota. Gezien de relatie met de provincies inzake de RUD's heeft bestuurlijk overleg met minister Donner plaatsgevonden waar is vastgesteld dat het kabinet er op toe ziet dat de afspraak met de gemeenten gee'n gevolgen voor de provincies krijgt bij de voorbereiding van de regionale uitvoeringsdiensten. Van 'Bestuursakkoord' naar 'Bestuursafspraken' Mede naar aanleiding van de uitkomsten van de. gesprekken tussen VNG en de minister van BZK naar aanleiding van de uitkomsten van het = VNG-Jaarcongres heeft minister Donner op 2 September}!, een brief gestuurd aan de Tweede Ka-

mer. Via deze brief biedt de minister de 'Bestuursafspraken' aan de Tweede Kamer aan. Het betreft hier het Bestuursakkoord zoals dat ook aan de colleges van Gedeputeerde Staten en Provinciale Staten is aangeboden. Op voorspraak van het kabinet is er echter voor gekozen o m , met ingang van deze brief, te spreken over 'de bestuursafspraken 2011-2015'. In de brief wordt letterlijk gesteld: 'Onder dit pakket wordt verstaand: het voornoemde onderhandelaarsakkoord dat door betrokken partijen op 21 april j l . is ondertekend, de correspondentie tussen kabinet en VNG naar aanleiding van de beslissing van de VNG-leden en brieven van IPO en UvW daarover.' De aanbiedingsbrief (incl. bestuursafspraken/bestuursakkoord) van de minister van BZK is als bijlage 1 bijgevoegd. De brief van IPO en Unie van Waterschappen waar in de geciteerde passage naar wordt verwezen treft u aan als bijlage 2. Voor meer informatie wordt u kortheidshalve verwezen naar de bijlagen. Deelakkoord Natuur Als onderdeel van het Bestuursakkoord is het deelakkoord Water gesloten. Tevens zijn onderhandelingen gestart om te komen tot een deelakkoord Natuur. Deze onderhandelingen duren voort. Tijdens uw vergadering ontvangt u een mondelinge toelichting op de actuele stand van zaken in het algemeen en de onderhandelingen over het deelakkoord Natuur in het bijzonder. U wordt voorgesteld om kennis te nemen van en van gedachten te wisselen over deze mondelinge toelichting

Bijlagen 1. Brief van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan de Tweede Kamer inzake 'Aanbieding bestuursafspraken aan de Tweede Kamer', 2 September 2 0 1 1 ; en 2. Brief van IPO en Unie van Waterschappen aan de minister-president inzake 'Ontwikkelingen Bestuursakkoord', 8 juni 2011..:

VergaderingvandealgemenevergaderingvandeverenigingIPOop29September2011 agendapunt3b,bijlage 1

MinisterievanBinnenlandseZakenen Koninkrijksrelaties

> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag

Aan deVoorzitter van deTweede Kamer der Staten-generaal Postbus 20018 2500 EADen Haag

Directie Openbaar Bestuur en Democratic Cluster Bestuurlijke en Rnanclgle Verhoudingen Schedeldoekshaven 200 2511 EZ Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag www.rljksoverheid.nl Contactpersoon Cathalljne Poppe T 070 426 8898 [email protected] Kenmerk

Datum 2 September 2011 Betreft Aanbiedingsbrief bestuursafspraken aan deTweede Kamer

2011-2000356680

Bijlagen

1

Op 13Jul) 2011heb ik u medegedeeld dat ik op 5juli 2011een reactie aan deVNG heb gegeven op haar brief aan het kabinet over de uitkomst van de ledenvergadering van deVNGover het bestuursakkoord. In die brief van 13juli j l . heb ik ugemeld dat het onderhandelaarsakkoord met de stap van het kabinet voor beide partijen een bindende basis biedt voor constructieve samenwerking in de komendejaren. Endat ik uit de reactie van de VNGafleidde dat zij dit ook zo ziet. Met deVNG,het IPO en de UvW heb ik afgesproken het pakket aan afspraken in het vervolg te duiden als"de bestuursafspraken 2011-2015". Onder dit pakket wordt verstaan: het voornoemde onderhandelaarsakkoord dat door betrokken partijen op 21aprilj l . isondertekend,decorrespondentie tussen kabinet enVNG naar aanleiding van de beslissing van deVNG-leden over het onderhandelaarsakkoord en de brieven aan IPOen UvW daarover. Utreft de bestuursafspraken als bijlage gebundeld aan. Hiermee isvoor alle partijen het pad geplaveid om de afspraken uit dit pakket voortvarend opte pakken en uit te voeren. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

J.P.H. Donner

Pagina 1van 1

Voorwoord Nederlandstaatvooreengroteuitdaging:hetopordekrijgenvandeoverheidsfinancien, gecombineerdmethetversterkenvandeeconomie.Rijk,provincies,gemeentenenwaterschappen hebbendehandenineengeslagenenzijntotbestuursafsprakengekomenoverdeuitgangspuntenen hetprocesbijeenaantalgrotehervormingen.Dezehervormingenzijnnodigomtoteendoelmatige taakverdelingeneencompacteenslagvaardigeoverheidtekomen. Debestuursafsprakenbestaanuithetonderhandelaarsakkoorddatop21aprii2011 door vertegenwoordigersvanRJjk,provincies,gemeentenenwaterschappenisondertekend.Daarnaast bevattenzijdebriefwisselingtussendeVNGenhetRijkendebrievenvanhetRijkaanhetIPOende UvW,naaraanleidingvandeuitspraakvanhetVNG-congresoverditakkoord.Debesluitvorming over hetonderhandelaarsakkoord isnognietinalleprovincies(infinalezin)afgerond.Hetpakketaan afsprakenisindezebundelbijeengevat. Detekstvanhetonderhandelaarsakkoord,genaamd8estuursakkoord2011-2015,vormthethartvan deafspraken.Optweeonderdelenvanditakkoordhebbendepartijenuiteindeiijkgeen overeenstemmingbereikt: 1.OphetVNG-congresvan8juni2011hebbendetedenvandeVNGingestemdmethetvoorstelvan hetVNG-Bestuurom'vasttestellendatdeledenhetonderhandelaarsakkoordvoornun rekening kunnennemen,maardatditniethetgevalisvoorhetonderdeel'werk'.DewetWerkennaar vermogenzaldaarmeevormkrijgeninhetprocesvanwetgevingtussenkabineten Staten-Generaal. Hetonderwerp'werk'komtvoordeverantwoordelijkheidvanhetRijk.MaardeVNGzaldaarbijeen heelactievelobbyvoerenrichtingkabinetenTweedeKamermetalsdoeleenbeterresultaatophet socialeterrein.DeVNGzaldaarovermethetkabinetdooronderhandelen." 2.NaaraanleidingvandebeslissingvandeVNG-ledensteldeministerDonnerhetvolgende:'Evenals deVNGditdoetmetbetrekkingtotonderdeel6.1 stelthetkabinetzichdaarbijvrijeroptenopztchte vanditonderdeelendeafspraakoverhetnietbelastenvandevormingenhetfunctionerenvan de regionaleuitvoeringsdienstenmetdeindestartnotavoorzienekortingophetgemeentefonds." Opdezetweeonderdelenhebbendeteksteninhetonderhandelaarsakkoord voordebetrokken overhedendusgeenbindendestatus. Voorhetonderdeelwateruithetonderhandelaarsakkoordzijnverdereafsprakenuitgewerktinhet bestuursakkoordWater.Op23mei2011ishetbestuursakkoordwaterondertekenddoor vertegenwoordigersvanRijk,provincies,gemeentenenwaterschappen. Overdetotstandkomingvanhetdeelakkoordnatuur/ILGvindenthansnogbesprekingenplaats.Zoals reedsgesteldinhetonderhandelaarsakkoord,isopditpunthetcommitmentvandeprovinciesaan de passageinparagraaf5.1 overdeStartnotapasvantoepassingalsereenafspraak ineen deelakkoordNatuurenLandelijkGebiedtotstandkomt.

NaarhetoordeelvandebetrokkenpartijenisermetdeBestuursafspraken2011-2015eenbindende basisvoorconstructievesamenwerkingindekomendejarenbijdeaanpakvandevraagstukkenen hervormingenwaarvoorNederlandgesteld is. DeministervanBinnenlandseZakenenKoninkrijksrelaties, J.P.H.Donner

DestaatssecretarisvanFinancien, F.H.H.Weekers

DevoorzittervanhetinterprovinciaalOverleg, J.W.Remkes

DevoorzittervandeVereniging NederlandseGemeenten, A.Jorritsma

DevoorzittervandeUnievanWaterschappen, P.C.G. Glas

Vergadering van de algemene vergadering van de vereniging IPOop 29 September 2011 agendapunt 3b, bijlage 2

Miuenslraat61 Poslbu516107 2500 BCDenHaag telefoon(070)8881212

UNis:VAN WATTRSCHAPPCN

fax(070)88812 80 www.ipo.nl

Aan de minister-president ministerie vanAlgemene Zaken Postbus 20001 2500 EA 'S-GRAVENHAGE

ihi'MI-IHh'lhHHHh'l r pr ©viitc§ aaI O v *

uw briefvan

uwkenmerk

onskenmerk

datum

BE04690/2011

8junl2011

onderwerp

Ontwikkelingen bestuursakkoord

Geachte heer Rutte, Gezien de uitspraak van de Algemene Ledenvergadering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de reactie daarop van minister Donner namens het kabinet vinden de Unie van Waterschappen en het Interprovinciaal Overleg het van groot belang op korte termijn met de bij het bestuursakkoord betrokken partijen in gezamenlijk overleg vast te steilen wat dit betekent voor het overeengekomen bestuursakkoord. Wij verzoeken u op korte termijn een Overhedenoverleg te organiserenwaarin deze vraag centraal staat.

d?5T.W. Rietkerk waamemend voorzitter IPO

Inllchtlngen blj Doorklesnummer BIJIagen

mevrouw mr Yolanthe C.C. Sinnige (070) 888 12 58 geen

mr.drs. P.C.G. Glas voorzitter UvW

CorresppndentietussenkabinetenVNG

V e r a n i g l n g van NetierSandse Gameentep

"MinisterievanAlgemeneZaken T.a.v.deminister-president M. Rutte [Postbus 20001 2500EA 'S-GRAVENHAGE IMinislerievan BinnenlandseZaken *T.a.v.deheermr. J.P.H.Donner Postbus 20011 2500 EA 'S-GRAVENHAGE uwkcnmcrk

Cojtage(rj)

Wired

ona fccnmnric

datum

Bestuursakkoord

BB/U201101086

14Junt2011

doorViesnummet

[(070)3738001

Geachte heer Rutte,geachte heer Conner, Hiermeestellenwijugraag op de hoogtevandeuitkomstvandeIedenraadpteging ende uitspraak vandeAlgemene Ledenvergadering vandeVNGover het Bestuursakkoord engevenwijonzevisie op hetvervolg. Voorgeschiedenis Bijbriefvan 18aprit jl. gavenwijutekennenhetonderhandeiaarsakkoord tetekenen omhet vervolgens aandegemeentenvoorteleggen.DeledenvandeVNG zouden uiteindeiijk beslissenop deALV. Overigens maaktenwijreeds toenonzezorgen kenbaarop hetgebiedvan.'werk', met namedeWSW. HetbestuurvandeVNGheeft hetakkoord aandeledenvoorgelegd en ineenaantal drukbezochte informatiesessiestoegelicht Voorts heefthetdegemeenten verzocht hunopiniereedsv66rde Algemene Ledenvergadering schriftelijk aandeVNGkenbaar temaken. Dit isingroten getaie gebeurd. Aandevooravond vanhetVNG-congres hebbenwijop26 meien6junijl. met u ende staatssecretarissen van Financien enSocialeZakengesproken over designalen die uit deze Iedenraadptegingnaar voren kwamen.-WijhebbenrU.gemeld,datde Nederlandse gemeenten eendrachtig verantwoordelijkheidwiliennemenvoor eenongekendornvangrijkenambitieuspakket vandecentralisaties ophetgebiedvanjeugdenzorgalsmedevoor belangrijke operaties op beleidsterreinen alsruimtelijkeontwikkeling,wonen,stedelijkeontwikkeling,dienstverlening,en verminderingvan regeldruk.Wijhebben utoenook gerneld,dat degemeenten even eensluidend uitspreken nietdeverantwoordelijkheid tekunnennemenvoor hetonderdeel'werk'alsgevolgvande uitvoeringsvoorwaarden vooral infinancieelopzicht. Opgrand hiervan heeft het bestuurvandeVNG deledengeadviseerd indeALV vasttestellen,datdegemeenten het Bestuursakkoord voor hun rekening kunnen nemen,maardat ditniethetgevalisvoor hetonderdeel 6.1.. datdaarmee verwezen wordt naar het wetgevingsproces.

VNG Postbus30435,2500GKDenHaagTel070-373 8393wwwvpqo!

01

U heeftzichtoenophetstandpuntgesteld,datdeVNGerrekening meemoesthoudendathetkabinet dezeuitspraak zoubeschouwenalseenafwijzing van het Bestuursakkoord. Wijhebbendaaropgeanlwoord,datdiecondusie watonsbetreft nietterecht.zouzijn,aangezienhet akkoorddoorons nietingetrokkenofgeamendeerdwordt, maar datde ledenvandeVNGditdeelniet kunnensteunen. Uitspraak vandegemeenten TijdensdeALVop8junijl. in Ulft hebbendegemeenten met86,6%vande stemmenuiteindelijk het volgende besloten:Vast te stellendatde ledenhetonderhande/aarsakkoordvoor hunrekening kunnen nemen,maardatditniet hetgevalisvoor hetonderdee!'work'. D©wetWerkennaarvermogenzaldaarmeevormkrijgeninhet procesvanwetgevingtussen kabinet enStaten-Generaal. Hetonderwerp'werk'komtvoordeverantwoordelijkheidvan hetRijk.Maarde VNGzaldaarbijeenheelactieve lobby voerenrichtingkabinet enTweedeKamermetalsdoeleen beterresultaatophetsociale terrein.DeVNGzaldaarovermet het kabinetdooronderhandelen.' Tijdens hetdebat indeTweede Kamer op9juniheeftuaangekondigddeVNGtevragen naarde duidingvandit besluit.Wijvoldoen hiermeegraagaandit verzoek. WatdeVNGbetreft iser nogsteeds eenBestuursakkoorddatdegemeentenvoor hun rekening kunnen nemen,ookal isdat niethetgevalvoor 6.1. Gedurendevijf maandenintensief onderhandelenover het Bestuursakkoord hebben het kabinetende VNG (alsmede IPOen Unie) overeengrootaantal moeilijke dossiers goedeafspraken kunnen rnaken eneengezamenlijkemarsroute geformuleerdvoor eeneffectiever enslagvaardigeroverheid. Eriseen goedebasis gevonden voor omvangrijkedecentralisatiesop hetgebtedvanjeugd en zorgwaarbijde gemeenten gezien hetsamenhangende pakketvan beleidsvrijheidendegelijke financiele arrangementeneenstructurelebezuinigingvan€440 mlnvoor hunrekeningnemen. Van hetbegin afaanwaserevenwelverschilvantaxatie over devraagofdeafspraken rond 'werk' voldoendegarantiesopleverdenvoor eenuitvoerbaar geheel.Wijmoetenconstateren,dat dezorg voordegemeenten nietweggenomen isendathetgevaardreigt*datde Wet Werkennaar Vermogen grote financielerisico'svoordegemeentengaatopleverendiezijniet kunnendragen.Aangezien het kabinet zichophetstandpunt stelde,daterinhetkadervan hetBestuursakkoord geen ruimtemeer was omviaverdere onderhandeling dezezorgwegte nemen hebbenwijdecondusie getrokken,dat ditdanzal moetengeschieden gedurende hetwetgevingsproces. Wijzullendaarbij uiteraardzodat kaningoedoverlegmet hetkabinet metvoorstellen komen. Condusieenvervolg Ditallesoverziendeiserwat deVNGbetreft geenaanleiding omdegoedeafspraken inhet Bestuursakkoord alsnietgemaakt tebeschouwen nuwijerbeiden (nog) niet ingeslaagdzijnde terechiesorgvandegemeentenweg tenemen. Hetovergrote deelvandeafspraken inhet Bestuursakkoord kanvoortvarend ter hand worden genomen. Dezeafsprakenzijn inlijnmeizoweldeambitiesaan Rijkszijdealsdievan degemeenten. Maatschappeiijkzijndezeoperaliesnodigenwordt hieropgewacht. Niemand,zeker de mensenniet waar het uiteindelijkamgaat.heeftbelangbijvertragingendievoortvloeien uithet terzijdeschuiven van hetwerkdatdebetrokken overheden reedshebbengedaan. Daarom?ijnwijvanmening,datwijerbeidengoedaandoen metvoortvarendheid langstwee sporen verder teopereren.

VNGPostbus30435. 2500GKDenHaagTel07D-3738393wvw.vrw til

02

Hetenespoor iseendaadkrachtigeeneendrachtigeuitvoeringvandeveleinhetBestuursakkoord gemaakte afsprakenopdeeerdergenoemdeterreinen.Hetanderespoorbetreftdemodemisering vanhetbeleidsterrein "werk'waarbij Rijkengemeentennoodzakelijkerwijsvanuiteeneigenstandige verantwoordelijkhetdopereren,maarwaarover wijgedurendehetwetgevingsproces graagmetu in overleg bfijventeneindedevoorwaardenvooreen uitvoerbare Wwnven in het bijzondervoor deSWbedrijventeverbeteren. DeVNGmaaktover beide sporengraagmetuvervolgafspraken. Totslot Wijvertrouv/enerop metdeze briefdeheiderheidtehebbengebodendiedenoodzakelijke goede samenwerkingop bastsvan hetbestuursakkoord tussendeoverheden optastigeterreinenin een moeilijke tijdmogeiijk blijft maken,Wijachtendit inhetbelangvanonze burgersdieeffectief bestuur vannunoverheidmogenvragen. Hoogachtend, DeVereniging van NedertandseGemeenten,

A.Jorritsma-Lebbink

VNG Pastbus3043S.2500GKDenHaaaTel070-3738393www.vnanl

03

MinisterievanBinnenlandseZakenen Koninkrijksrelaties

> Retouradres Postbus20011 2500 EA Den Haag

Vereniglng Nederiandse Gemeenten T.a.v. mw. A.Jorritsma-Lebbtnk Postbus 30436 2500 GKDen Haag

Directle Openbaar Bestuur en Democratic Ouster Bestuurtijkeen FinancieleVerhoudingen Schedeldoekshaven 200 2511EZ Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag www.rijksovcrhGid.nl Contactpcrsoon Cathalijne Poppc T 070 426 8698 [email protected]

Datum 5juli 2011

Kenmerk 201I-20002530S3

Betreft Reactie op de brief over het onderhandelaarsakkoord

Geachte mevrouw Jorritsma-Lebbink, Deledenvergadering van deVNGheeft op 8juni j l . vastgesteld dat zij het onderhandelaarsakkoord voor haar rekening kan nemen met uitzondering van onderdeel 6.1, "werken naar vermogen"dat zij niet voor haar rekening kan nemen. Op 14juni j l . heeft u de minister-president en mij bij brief nader toegelicht waarom ook het kabinet dit als aanvaarding en niet als afwijzlng van het akkoord zou moeten begrijpen. Het kabinet heeft zich in het licht van het besluit van deVNGen uw nadere toelichting beraden op de situatie. Eenakkoord is pas eenakkoord als men het ook over het laatste punt eens is. In dit geval betrof dat de onderhandelingen over de afspraken rond"werken naar vermogen" in onderdeel 6.1. Teneinde daarover een akkoord te bereiken deed het kabinet een aantal substantive financiele concessies, zoals de afspraak om de vorrning en het functtoneren van de regionale uitvoeringsdiensten (RUD's) niet te belasten met een korting, zoals die was voorzien in destartnota van het financiele beleid van het kabinet. U zult dan ook kunnen begrijpen dat het kabinet die afspraak evenzeer buiten haken geplaatst acht door het besluit van uw ledenvergadering. Ook het kabinet is van mening dat er in de afgelopen periodegoede afspraken zijn gemaaktdie hun weerslag hebben gekregen in het onderhandelaarsakkoord. Het kabinet is zichook zeer wel bewust van het feit dat gemeenten enerzijds de beleidsmatige beweging deSW-sectorte herstructureren zouden kunnen steunen, maaranderzijds zorgen hebben dat definanciele afspraken, die gemaakt zijn in hoofdstuk 6.1, inde prakttjk onvoldoende zullen blijken te zijn. Het kabinet heeft eenen ander maalaangegeven welke mogelijkheden er zijn, In het licht van de beschikbare budgetten, om de lasten van de beoogde hervorming te dekken. In het onderhandelaarsakkoord wasbovendien 400 mln. euro uitgetrokken voor de herstructureringsfaciliteit. Ook heeft het kabinet uitgesproken dat zoalsnog mocht blijken dat gemeenten die ondanks het feit dat zij een beleid hebben gevoerd zoals dat in het onderhandelaarsakkoord werd afgesproken, alsnog geconfronteerd worden met onvoorziene lasten, het kabinet zich daar medeverantwoordelijk voor weet. Ofzoals ik het verwoordde in uw ledenvergadering: 'waar gemeenten solidair het rijksbeleid uitvoeren iser ook soliditeit ten aanzien van de kosten en de risico's.' Daartoe werd in hetonderhandelaarsakkoord expliciet bepaald dat"twee Pagina 1van 2

jaar na destart van de operatie door eenonafhankelijke commissiezal worden beoordeeld wat de stand van zaken isvan deuitvoering van de plannen en de vordering van herstructurering inclusiefdefinanciele aspecten daarvan'.

Datum 5jull2011 Kenmerk 2011-2000253053

In het licht van het feit dat dezeafspraken entoezeggingen de zorgen bij uw leden niet hebben kunnen wegnemenzoals blijkt uit de beslissing over onderdeel 6.1 door uw ledenvergaderlng, wil het kabinet de toezegging versterken dat het een bijzondere verantwoordelijkheid voett ten aanzien van de hervorming van deSwsector voor gemeenten die optimaal inzetten op uitvoering van het beleid zoals voorzien in het onderhandelaarsakkoord. Het kabinet is bereid daartoe de door het buiten haken piaatsen van deafspraak inzake de RUD'svrijkomende middelen te reserveren,zodat de mogelijkheid isgecreeerd de door het kabinet gevoelde verantwoordelijkheid indien noodzakelijk, blijkend uit deevaluatie twee jaar na de start, financieelte vertalen. Daarbij is het kabinet bereid toe te zeggen dat in de mate dat de gereserveerde middelen uiteindetijk -zoals het kabinet verwacht- niet nodig zullen blijken te zijn voor de risico's rond de uitvoering van"werken naar vermogen", over de bestemming daarvan in bestuurlijk overleg (BOFV) uiterlijk in 2015 afspraken kunnen worden gemaakt Opdeze wijze meent het kabinet dat naar aanleiding van de beslissing van uw ledenvergadering van 8juni jl. aisnog een basis gevonden kan worden voor uitvoering vande afspraken van het onderhandelaarsakkoord. Evenals de VNGdit doet met betrekking tot onderdeel 6.1 steit het kabinet zich daarbij vrijer op ten opzichte van dit onderdeel endeafspraak over het niet belasten van devorming en het functioneren van de regionale uitvoeringsdiensten met de in de startnota voorziene korting op het gemeentefonds. Het kabinet zal overigens de uitkomst van het Inhet onderhandelaarsakkoord bevestlgde herstel van de normeringsystematiek m.i.v. 2012 respecteren. Geletop uw brief van 14juni 2011 meen ik dat op deze wijze voor beide partijen de afspraken van het onderhandelaarsakkoord eenbindende basiskunnen bieden voor constructieve samenwerklng inde komende jaren bij de aanpak van devraagstukken en hervormingen waarvoor Nederiandgeplaatst is. Hoogachtend, De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

J.P.H. Donner

Pagina2van2

s

riev en

'"•ZX+ft*—

Ministerievan BinnenlandseZakenen Koninkrijksrelaties

> Retouradres Postbus 20011 2500 6A Den Haag

Interprovinciaal Overieg t.a.v. dhr. J.Remkes Postbus 16107 2500 BCDenHaag

Olrectle Openbaar Bestuur en Democratic Cluster Bestuurtijke en FinancleleVernoudlngen Schedeldoeksliaven 200 2S11EZ Den Haag Postbus 20011 2SO0EA Den Haag www.rljksovcrheld.nl Contactpersoon Cathalljne Poppe T 070 426 8898 catnalljne.poppc@mlnbzk,nl

Datum 13jull 2011

Kenmork 2011-20002B8753

Betreft Stand van zaken onderhandelaarsakkoord Bijtagen 1

Geachte heer Remkes, De ledenvergadering van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft op 8 junl j l . vastgesteiddat zij het onderhandelaarsakkoordvoor haar rekening kan nemen met uitzondering van onderdeel 6.1"werken naar vermogen"dat zij niet voor haar rekening kan nemen. Ik nebop het VNG-Congres en ineen brief aan de Tweede Kamerals reactie op deze ultkomst laten weten dat het kabinet dit besluit niet anders kan begrijpen dan alseen afwijzing van het onderhandelaarsakkoord. De waarnemendvoorzitter van het IPO heeft daarop, samenmet de voorzitter van de UvW, in een brief aan de minister-president kenbaar gemaakt dathij het van groot belang vindt om met de bij het bestuursakkoord betrokken partijen vast te stellen wat de uitspraak vandeVNG-ledenvergaderingen mijn reactie daarop betekenen voor het overeengekomen bestuursakkoord. De afgelopen weken heeft het kabinet zich beraden over deontstane situatie. Ik kan u berichten dat ik op 5julij l .een brief heb gezonden aan deVNG, waarin ik aangeef welke stap het kabinet verbindt aan het besluit van deVNG.Mijn brief aan deVNGtreft u als bijlage aan. Met de inde brief geschetste stap meent het kabinet dat het onderhandelaarsakkoord voor kabinet en VNGeen bindende basis bfedt voor constructieve samenwerking inde komende jaren. Dat betekent ook dat er door al!e partijen voortvarend verder gewerkt kan worden-aande uitwerking-hetonderhandelaarsakkoord. Ik vertrouw erop dat ik uhienmee voldoende heb geTnformeerdover de ontwikkelingen rond het bestuursakkoord enik ga ervan uit dat nader overieg over de betekenis over de ontstane situatie rond het bestuursakkoord nadeze brief niet meer nodig is. Hoogachtend, Deminister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

J.P.H. Donner Paglna 1van 1

MinisterievanBinnenlandseZakenen Koninkrijksrelaties

> Rctouradres Postbus20011 2500 EA Den Haag

Unievan Waterschappen t.a.v. dhr. P.Glas Postbus 93218 2509 AEDen Haag •

Directlc Openboar Bcstuur en Democratic Ouster Bestuurtijkc en HnandSleVerhoudlngen SchedeldoekshavcnZOO 2511EZ DenHaag Postbus ZOO11 2500 EA Den Haag www.rijksavcrheid.nl Contactpcrsoon CathalljnePoppc T 070 426 8898 [email protected]

Datum 13juli2011 Betreft Stand van zaken onderhandelaarsakkoord

Kenmerk 2011-2000288769

Bljlogen 1

Geachte heerGlas, De ledenvergadering van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft op 8 juni j l . vastgestefd dat zij hetonderhandelaarsakkoord voor haar rekening kan nemen met uitzondering van onderdeel 6.1"werken naar vermogen"dat zij niet voor haar rekening kan nemen. Ik hebop het VNG-Congres en in een brief aan de Tweede Kamerals reactie op deze uitkomst laten weten dat het kabinet dit besluit niet anders kan begrijpen danals een afwijzing van het onderhandelaarsakkoord. U heeft daarop,samen met de waamemend voorzitter van het IPO, in een brief aan de minister-president kenbaar gemaakt dat hij het van groot belang vindt om met de bij het bestuursakkoord betrokken partijen vast te stellenwat de uitspraak van de VNG-ledenvergaderingen mijn reactie daarop betekenen voor het overeengekomen bestuursakkoord. Deafgelopen weken heeft het kabinet zich beradenover deontstane situatle. Ik kan u berichten dat ik op 5juli j l .een brief heb gezonden aan de VNG,waarin ik aangeef welke stap het kabinet verbindt aanhet besluit van de VNG.Mijn brief aan deVNGtreft uals bijlage aan.Met de in debrief geschetste stap meent het kabinet dat het onderhandelaarsakkoord voor kabinet enVNGeen bindende basis biedt voor constructieve samenwerking in de komendejaren. Dat betekent dat er door alle partijen voortvarend verder gewerkt kanworden aan de uitwerking van de afspraken uit het onderhandelaarsakkoord, ook aande afspraken diebetrekking hebben op de waterschappen ende afspraken uit het deelakkoord Water behoren daarbij.

Paglna 1van 2

Ikvertrouweropdat ikuhiermeevoldoendehebgelnformeerd overde ontwikkelingenrond het bestuursakkoord en ikga ervan uitdat naderoverlegover debetekenisoverde ontstanesituatie rond het bestuursakkoord nadezebrief niet KenmeHt meernodigis.

Datum 13Jul! 2011 2OU-2000288769

Hoogachtend, Deministervan Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

3.P.H. Donner

Pagina 2 van 2

Onderhandelaarsakkoord tussen Rijk,IPO,VNGenUvW

Bestuursakkoord2011-2015 Verenigingvan Nederlandse Gemeenten, Interprovinciaal Overleg, Unievan Waterschappen en Rijk

Bestuursakkoord 2011-2015 1. Preambule Eenkrachtige,kleineendienstverlenende overheid;eenoverheiddie zichtothaarkerntakenbeperkt enwaarbijtakenzodichtmogelijk bijdeburgerworden belegd. Datiswaar Rfjk, provwiries, gemeenten enwaterschappen voorstaan. Nederlandstaatvoor eengrote uitdaging:hetop orde brengen vande overheidsfinancien gecombineerdmet hetversterken vandeeconomie.Omdit mogelijk te makeniseencompacteen slagvaardige overheid nodigdiegoedtoegerust isophaar taak. Rijk,provincies,gemeenten en waterschappen moeteninsamenhang functioneren alsherkenbare eenheidvoor burgers, bedrijven enmaatschappelijkeorganisaties.Ditkanalleen alstaken,verantwoordelijkheden en bevoegdheden niet versnipperd zijn. Inprincipe zijnzijover maximaaltweebestuurslagenverdeeld;je gaaterover of niet. Het bestuursakkoord biedtdaar hetkader voor.

Om toteendoelmatige taakverdeling enduseencompacte enslagvaardige overheid te komen,wordt een aantat takengedecentraliseerd. Ditiseenomvangrijkehervorming,die ook gepaardgaat met een groteoverhevelingvanbudgetten: circa€8,5 miljard. Dit bestuursakkoord bevat richtinggevende proces-en principeafspraken voor dezedecentralisaties. Daarnaast zijnerafsprakenopgenomen over bestuur, financienen het verminderenvanregeldruk. Hetis nietdebedoeling datdeze afspraken allesomvattendzijn;uitwerking vandedecentralisaties zalvooralvormkrijgennadat hetakkoordis gesloten. Deafspraken vormensameneendisciplinerend kaderwaarbinnen die uitwerking van de decentralisaties kanplaatsvinden. Eerdertussen Rijk, provincies,gemeenten en waterschappen gemaakte afspraken worden inditbestuursakkoord niet herhaald,maar blijven -tenzijanders vermeldonverminderdvan kracht.

Vrijheidenverantwoordelijkheid staanvoor het Rijk centraal.Dat isook bijdedecentralisaties het uitgangspunt. Alseen taak aaneenbestuurslaagwordt toebedeeld,krijgtdeze de grootst mogelijke vrijheid detaak naareigen inzichtuittevoeren.Wet-enregelgeving moetenopde uitvoeringspraktijk aansluiten endeverantwoordingslast wordtzoveelmogelijk beperkt.Tegelijkertijd pakt de medeoverheiddetaak daadkrachtigenresuitaatgerichtop. Ermoetvofdoende bestuurskracht zijnen nauwworden samengewerkt met burgers, bedrijven enmaatschappelijke organisaties.AHeenafs Rijk, provincies,gemeenten enwaterschappen nunverantwoordelijkheid nemenendetoebedeelde vrijheid doelmatig benuttenkandecompacteenslagvaardige overheidontstaan enkunnende noodzakelijke resultaten worden geboekt.

2. Profiel Rijk,provincies,gemeentenen waterschappen 2.1

Profielenoverheden

Nederland iseengedecentraliseerde eenheidsstaal.Gedecentraliseerd omdaterdriezetfstandige bestuurslagenmeteenalgemeneverantwoordelijkheid zijn: Rijk,provincies engemeenten.Zij hebben eenopenhuishouding eneeneigen belastinggebied.Daarnaastvormendewaterschappen een zelfstandigefunctionelebestuurslaag,dieook eeneigenbelastinggebied heeft. Erissprakevan een eenheidsstaat omdatde bestuurslagensamenonderdeel uitmakenvaneengratergeheel. De 'bestuurslagen staanniet hierarchisch tenopzichtevaneikaar. Erisweleen hierarchievanregels.Om deeenheidtebewaren,wordendoor devier bestuurslagen afspraken gemaakt.Onderdeel daarvan zijndeafspraken overde taakverdelingzoalsdie inditbestuursakkoord zijnneergelegd.De decentralisaties waarover indit bestuursakkoord afspraken wordengemaakt sluiten aanbijde profielen zoalsdiehieronder worden beschreven.

Uitgangspunt binnenhet Nederlands bestuurlijk bestelis::decentraalwat kan,centraalwat moet.Dit houdt indat takenbijvoorkeur doorgemeentenofdoor provincies worden uitgevoerd.Het Rijk beperkt zichzoveel mogelijk totdie takenwaarvanwenselijk isdatdie door het Rijkwordenuitgevoerd, bijvoorbeeld uithetoogpunt van rechtsgelijkheid,effectiviteit of doelmatigheid.

2.2

Profiel gemeenten

Gemeenten zijndeeerste overheid;debestuurslaagdie meestalhetdichtst bijdeburger staat. De gemeentedraagtzorgvoor eenveilige enleefbarewoon-enwerkomgeving en ishet eerste loketals hetgaatom voorzieningen voor deburger. Gemeenten hebbentaken inhet sociale,economische en ruimtelijkedomein.Onder hetsocialedomeinvalt bijvoorbeeld debegeleiding vanen naar werk, maatschappelijkeondersteuning,veiligheidenjeugdbeleid. Inheteconomisch domeingaat het bijvoorbeeld om hetstimuleren vande lokale economie,het verzorgen vankwalitatiefen kwantitatief voldoendewerklocaties,detailhandel,stimuleren vantoerismeen recreatie endeaansluiting metde werkgelegenheid enscholing. Inhetruimtelijk domeingaat hetomderuimtelijkeontwikkeling van stad enplatteland inbredezin,waarbijondermeerdeafwegingtussen milieu,natuur,water, economie en woneneenrolspeelt. Ditbeleidwordtvastgelegd instructuurvisies enbestemmingsplannen.

Bovengenoemde takenvangemeenten hebben betrekking oponderwerpen die burgersen bedrijven rechtstreeks raken.Juist omdat.gemeentendichtbijdesamenlevingstaan,passendezetakenbijhen. Door dekennisvande lokale samenleving wetenzijwaterinhungemeenschapspeeltenaanwelk overheidsingrijpen behoefte bestaat. Daardoor kunnenzijsamenhangaanbrengen tussen de verschillende beleidsterreinenuitgaandevandeburger inde lokale situatie.

2.3

Profiel provincies

Heteigentijdse bestuurlijke profielvandeprovinciedraaitom ruimte,economie ende wisselwerking tussen beide.Deprovincie heeft eensterke positieophetdomeinvande ruimtelijke ontwikkelingen

defysieke omgeving('omgevingsbeleid'). Daar liggenhaar kerntakeneniszewettelijk bevoegd. Cultuurhoortooktotde kerntaken vandeprovincies waarditde lokale belangen overstijgt.

Deprovincies spelenop hetgebiedvanhunkerntaken,metinachtnemingvandetaken van (samenwerkende)gemeenten,ophet(inter)regionaie niveaueensectoroverstijgendeen verbindende rol.Deprovinciefungeertalsgebiedsregisseurdoor hetontwikkelen vanintegrate ontwikkelingsvisies, hetuitruilenvanbelangen enhetbewakenen bevorderen vancomplementahteit tussensteden en tussenregio's binnende provincie.

Ook het houdenvantoezicht opgemeenten iseen provinciate taak,tenzij heteenwet betreft diemet deWet Revitaliseringgeneriek toezicht indebijlagebijdeGemeentewetwordt gevoegd.De provincie heeft tevenseenactieverol bijdeoplossing vanbestuurlijkeenfinanciele knetpuntenvangemeenten.

Omde positievandeprovincies inditdomeinteversterkenwordentakentenaanzien van ruimteltjke ordening, regionaleeconomie,natuur enlandschap enverkeer envervoer (verder) gedecentraliseerd. Conform hetrapport van de commissie Loddersvormensocialetakengeenkerntaak van de provincies. 2.4

Profiel waterschappen

De.waterschappen hebben alsfunctioneiedemocratieeen bijzondere plaats inhet binnenlands bestuur.Detaakvan hetwaterschap iswettelijk beperkttot dewaterstaatszorg. Dekerntaak vande waterschappen bestaat opgrondvandeWaterschapswet uithet (regionale) watersysteembeheer en dezuivering vanhetstedelijk afvalwater. Dewaterschappen beherenaldushet regionale watersysteem.Hetwatersysteem wordtdaarbijinzijn totaliteit beschouwd inclusief de waterkeringen enhetgrondwater. Kortgezegd zorgenwaterschappen voordebeschermingtegen overstromingen envoorschoonenvoldoendewater.Zemakendaartoe de noodzakelijke op beheer en uitvoering gerichte keuzes.

Dewaterschappen voeren huntaken uit binnen dekaderszoalsdiedoor dealgemene democratie gesteld worden.Waterschappen beschikken overeeneigenbelastinggebied enover eigen bevoegdheden ophetterrain vanvergunningverlening enhandhaving. De provincies oefenen het toezicht op dewaterschappen uit.

2.5

Profiel Rijk

Het Rijk isindeeerste plaats verantwoordeiijk voor onderwerpen die niet goed decentraal belegd kunnenworden.Voorbeelden hiervanzijn puur nationale onderwerpen,zoals defensie en het buitenlands beleid.Daarnaastishet Rijksysteemverantwoordelijk voor dewettendie in medebewind worden uitgevoerd.Het Rijk heeft echterook eenbrederestelselverantwoordelijkheid. Het Rijk draagt erzorgvoordathetbestuurlijk bestelnaar behorenfunctioneert. Indatverbandwaarborgt het Rijk de

minimumnormenen-rechtenenstetthetRijkdemedeoverhedeninstaathuntakenuittevoeren. Daarbijstaatdevrijheidenzelfstandigheidvandebestuurslagen voorop. HetRijkscheptdekaders,medeopbasisvanEuropeseregels,enzorgtdatdemedeoverhedenover afdoendemiddelenbeschikken.Dewijzewaaropeenmedeoverheidinvullinggeeftaaneentaakis aanhetbetreffendedecentralebestuur.Hetdecentralebestuurmoetdaarookdecentraal verantwoordingoverafleggen.InterbestuurlijkelastenwordendoorhetRijktoteenminimumbeperkt. HetRijkheefleenalgemeneverantwoordelijkheidvoordefinancielepositteenhuishoudingvande overheidenvoordeontwikkelingvanlastenvoorburgersenbedrijven.

3.Bestuurlijkeverhouding,omgangsvormenenbestuurskracht 3.1

Omgangsvormen

IndeCodeinterbesluurlijkevertioudingen uit2004iseen aantalafspraken gemaaktover de omgangsvormen tussen Rijk,provinciesengemeenten.Dezeafsprakenblijvenvan onverminderd belang, maarsinds net sluitenvan deCodeiservooruitganggeboekt, bijvoorbeeld ophetterrein van beleidsvrijheid ensturing.

Deomgangsvormen worden daaromhieronder geherformuleerd.Daamaastgaan dezeafsprakenook geldenvoorde UnievanWaterschappen.Deomgangsvormen endeoverige afsprakenindit akkoord komenindeplaatsvandeCodeinterbestuuflijke vertioudingen,omdatdeoverigeafspraken inde Codehiermeematerieelzijn uitgewerkt. Afspraken Order hetmotto"decentraalwat kan,centraalwat moet"spreken Rijk,het Interprovinciaal Overleg (IPO),de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ende UnievanWaterschappen (UvW) het volgende af: 1.

Deafgelopenjaren isdebeleidsvrijheid van medeoverheden vergroot ende verticale sturing verminderd.Ditpast bijhetvertrouwensbeginseldattussen deoverheden geldt. Deze ontwikkelingwordtvoortgezet door inprincipete kiezenvoor eenzogroot mogelijke beleidsvrijheid,financiering via dealgemeneuitkering,geen specifiek interbestuurtijk toezicht en alleendenoodzakelijke interbestuurlijke informatie enverantwoording.

2.

Wanneereentaak centraalwordt belegd,wordt door het Rijk beargumenteerd waaromdezetaak centraal moet.

3.

Deuitvoering van beleidstaat voorop.Bijdevormgeving van bestuurlijke arrangementen wordt daarom getoetst ofde regeling uitvoerbaar is.Omwillevaneeneffectief beleidkan worden gekozen voordifferentiatie inrijkssturing richting hetdecentrale niveau enmaatwerk op decentraalniveau.

4.

Overheden betrekken elkaar bijdeontwikkelingvannieuwe beleidsvoornemensen knelpunten die eenandereoverheidslaag rakenopeendusdanig tijdstip datdebeleidsvoornemens nog kunnenwordenaangepast, Naafrondingvandevoorstellen volgteenformele consultatietermijn van twee maanden. Dit iseen maximumtermijn.Waarmogelijk reagerendemedeoverheden al eerder. Ingevalde medeoverheden albetrokkenwaren inhetbeleidsproces maken Rijk en medeoverheden afsprakenover eenkorteretermijnvooreen bestuurlijke reactie.

5.

Het Rijkgeeft bijbeleidsvoornemens dierelevant zijnvoor de provincies engemeenten inzicht in definanciele consequenties (art.2Financiele-verhoudingswet)enindebestuurlijke en praktische gevolgen (ontwikkeldekader vantoezichtarrangementen,deteontwikkelen spelregelsvoor interbestuurlijke informatie (ziehoofdstuk 4) en bestuurlijke uitvoeringstoets). Een overeenkomstigebenadering geldtvoordewaterschappen. Debestuurlijke en praktische gevolgen betekenendatbijelkwetgevingsvoorstel dat deinterbestuurlijke vertioudingen raakt, de

argumentenenmotievenwordengenoemdopbasiswaarvandenalevingvande uitgangspunten enbeginselenvan beleidsvrijheid,complementariteitenevenredigheidkunnenworden beoordeeld.Inhetoordeel isbeslotenof beleidsvoornemensinovereenstemmingzijnmetde afsprakenoverde interbestuurlijkeverhoudingenzoaisinditakkoordvastgelegd. 6.

Europawordt steeds belangrijker, ookvoordeinterbestuurlijke verhoudingen. Rijk,VNG,IPOen UvWsprekendaaromaf binnenmaximaaleenjaar te komenmeteenverdere invulling en uitwerkingvanhetactieplan Europa enbinneniandsbestuur. Daarvan zalookdeeigen rotvan medeoverheden in Europees verband onderdeel uitmaken. Deafsprakenover Europa inhet bestuursakkoordalsmedevoordeoverheden beJangrijkeEuropesedossiers worden periodiek geagendeerd ineen bestuuriijk overiegtussenVNG,IPOen UvW metdeminister van BuitenlandseZaken endeministervan Binnenlandse ZakenenKoninkrijksrelaties.

7.

Tijdensdekabinetsinformatiebehoortdekabinets(in)formateur de provincies,gemeenten en waterschappenteconsulteren wanneertijdensde (in)formatievaneen nieuw kabinet wordt gesprokenoverde bestuuriijkeenfinanciele verhouding metmedeoverheden.Het Rijk zalde (in)formateurverzoekendevoorzitters van IPO,VNGen UvW teconsulteren wanneer dit aangewezenis.

8.

Natotstandkomingvaneen nieuw kabinet vindtzospoedigmogelijk eenoverhedenoverleg' plaatsmet IPO,VNG enUvW.Onderwerp vangesprek isde rolvande medeoverheden bijhet realiserenvanmaatschappelijkeopgavenzoalsopgenomeninhetregeerakkoord,met respect vooreikaarspositie.

9.

Partijen hechtenaan nalevingvandeafspraken enkomendaarom overeengebruik temaken vandevolgende mogelijkheden: a) Inartikel 17,tweede lid,vandeWetopde RaadvanStateisbepaalddatderegeringde Raad voortshoortoverallezakenwaaromtrentde regeringdatnodigoordeelt.Deminister van Binnenlandse ZakenenKoninkrijksrelaties zalvandie mogelijkheidgebruik makeninde volgendegevallen: •omde Raad tevrageneenperiodiekebeschouwing optestellen (eens indevierjaar,in principehalverwege dekabinetsperiode) over de interbestuurlijke verhoudingen inhet licht vanderegelgevingwaarover de Raad inde daaraanvoorafgaande periode heeft geadviseerd; •voor het vragenvanadvies over specifieke aangelegenheden. b) Ditlaat onverlet datdeminister vanBinnenlandse Zakenen Koninkrijksrelaties inde aanbiedingsbrief aande RaadvanStatebijeenverplichte adviesaanvraagals bedoeld in artikel 17,eerste lid,vande Raadvan State(wetsvoorstellenenatgemenemaatregelenvan bestuur)gerichtevragen kanstellen. c) Deperiodieke beschouwingwordt besproken inhetoverhedenoverlegenkantot herijkingvan degemaakte interbestuurlijke afsprakenleiden; d) Vooradviezen opeenanderterreindandeinterbestuurlijke verhoudingeninhet algemeen (bijv.financieel) ligthetmeervoordehandeen (adhoc)commissievanwijzente raadplegen.

1

Overiegtussen rijkenmedeoverhedenondervoorzitterschapvandeminister-president. Deoverigevastedestnemersvanuit het Rijkzijn:de vice-minister-president,deministervanBinnenlandse Zakenen Koninkrijksrelatiesendestaatssecretarisvan Financien.VanuitdeVNG,het IPOende UvW nemendevoorzitters deelaanditoverieg.

Overdesamenstellingendeopdracht vandezecommissiedientovereenstemmingtussen partijentebestaan. e) De resultatenvan de adviseringwordendirect bekendgemaakt aan IPO,VNGen UvW.De advisering ende daaropte nemenacties kerenter bespreking teruginhetoverhedenoverleg.

3.2

Intergemeentelijke samenwerking/centralisering uitvoering

Intergemeentelijkesamenwerking Intergemeentelijke samenwerking neemt inde praktijk vanhetopenbaar bestuureen steeds belangrijker ptaatsin.Maatschappelijke opgaven spelen intoenemendemateop een bovenlokaal niveau.Gemeentenkiezenerdanook vakervoor nuntakenviaintergemeentelijke samenwerking uit tevoeren.Tegelijkertijd kan deeffectiviteit, efflci8ntie of legitimiteit vandeze samenwerking inde praktijk welwordenversterkt.Viadevolgendealgemenemaatregelenwordt hieraantegemoet gekomen.

•

Deminister vanBinnenlandse ZakenenKoninkrijksrelaties komtmeteenaantal maatregelen, waaronder eenvoorstelomdeWGRtewijzigen,omde (werkingvan) publiekrechtelijke samenwerking teverbeteren.Gemeenten kiezenwaar mogelijk voor publiekrechtelijke samenwerking boven privaatrechtelijke.

•

VNG en het Rijk dragen voortsgezamenlijk bijaankennisontwikkelingen -verspreiding random de praktijk vanintergemeentelijke samenwerking.

UitgangspuntenBestuurlijke Uitvoeringdecentralisaties Deoverdracht vantaken van het Rijk naargemeenten gaat gepaardmet autonomic inde uitvoering voorgemeenten omde resultaten zoalsbeoogdinhet bestuursakkoord te kunnen realiseren.Op onderdelen vandeverschillende decentralisaties ishet echter nodigdatde uitvoering op bovengemeentelijk niveauwordt vormgegeven,waarbij debestuurlijkeen financiele verantwoordeiijkheidbijdeafzonderlijkegemeenten blijft Jiggen.De uitgangspunten vande decentralisaties, zoalsonder meerafgesproken in hoofdstuk 6 vanditbestuursakkoord zijn leidend voorde bestuurlijke uitvoering vandetaken.

Afspraken: •

Gemeentendragen zorgvoor hetorganiseren vanvoldoende uitvoeringskracht op de verschillende decentralisaties.Omdeuitvoering voldoende tewaarborgen is hetop een beperkt aantalonderdelen vandedecentralisaties WerkennaarvermogenenJeugdzorg nodigdatde uitvoering bovenlokaalwordt opgepakt.

•

Hetstaatgemeenten vrijzelftekiezenvooreenuitvoeringsvorm:bijvoorbeeld een samenwerkingsverbandop basisvandeWetgemeenschappelijkeregelingen ofeen vrijwillige centrumgemeenteconstructie.Deafweging kenteen mixvanalgemene schaaioverwegingenen specifiek-inhoudelijkeparametersdiezowelbetrekking hebbenopgemeenten alsop maatschappelijke instellingen.Dezeafwegingen vloeienvoortuitdewettelijke taak ende

belangenvandeburger.Voorgemeentenisvan belangdatzij hunindividuelebestuurlijkeen financieieverantwoordelijkheidnogwaarkunnen maken. •

Deperspectieven vandegebruikers/clienten.gemeenten,Rijk enorganisatiesverschillen per beleidsdomein.Tegelijkertijdzijnerwelraakvlakken tussendebeleidsdomeinenenzijn deze veelalgerichtopoverlappende doelgroepen.Het borgenvansamenhangtussendeverschillende terreinen isdaaromvanbelang.Daarnaastverdient de relatie metdeomgeving,zoals ketenpartners, aandacht.

•

Opdedeelterreinen Werken naar Vermogen enJeugdzorgworden inoveriegmet het ministerie van Binnenlandse Zakenen Koninkrijksrelaties, devakministeriesenVNGde randvoorwaarden diegemeenten meekrijgenvoor hetdoenvanvoorstellen voorde bovenlokaleuitvoering verder uitgewerkt naondertekeningvandit bestuursakkoord,voor zover inhetbestuursakkoord de randvoorwaarden nietreedsgegeven zijn.

•

Gemeenten komenbinneneenjaar (of zoveeleerder atswordt afgesproken) nadatduidelijkheid is ontstaan overde betreffende takenenrandvoorwaarden, met eenvoorstelvoor een landsdekkende invulling vandeze bovenlokale uitvoering,welkeoperationeelwordt met ingang vande decentralisatie.Oaarbijwordt tevensaangegeven opwelkewijzeaande randvoorwaarden wordtvoldaan.

•

Indiengemeenten binnen hetjaargeen passende invullingaandeuitvoering hebbengegeven, bepaalt het Rijk hoedattochgeorganiseerdzalworden.

•

Het ministerie van Binnenlandse Zaken enKoninkrijksrelaties enVNGwerkensamenaande ondersteuning van het procesomtekomentotde hier beoogdegemeentelijkesamenwerking.

Efficienterebedrijfsvoering Eenkleinereencompacteoverheidwordtniet alleenbereikt doorde verdeling vantakenover de overheidte verbeteren.maarook doordebedrijfsvoeringen uitvoering vantakenslimmer te organiseren. Rijk,provincies.gemeentenenwaterschappen hebben nunogverschillende ICTsystemenenorganisaties voordebedrijfsvoering. Hoewel ernoggeeneindbeeldis,wetenweweldat ditefficienter kan.Overigens wordt hiermeegeenafbreuk gedaanaandeafsprakendiedaaroverin hetdeelakkoord Water zullenwordengemaakt. Daaromwordt hetvolgendeafgesproken:

•

Erkomteeninterbestuuriijkteam datvoor heteinde vanditjaar een inventarisatie heeft afgerond naar: o of enzojawelke bedrijfsvoeringstaken goedin interbestuurlijke sharedservices-uitgevoerd kunnenworden. o ofen zojawelke uitvoeringstaken geconcentreerd uitgevoerd kunnenworden.Ineerste instantie wordt gekeken naarbelastinginning enhet betalenvanuitkeringen. o

dewinst diemet dezemaatregelenbehaald kanworden.

Dedoor het ministerie vanSocialeZaken enWerkgelegenheid enVNG ingestelde werkgroep die eentechnische verkenning doetvande mogelijkheden tot innovatie vandeadmintstratieloopt hieropvooruit enkanhierbijalsgood practicedienen.

•

Rijk,provincies,gemeentenenwaterschappen spreken afopbasis vandezeverkenning inhet voorjaar van2012 tebesluitenwelkevervolgactieswordenondernomen.

•

Standaardendiezijnvastgesteld door hetCollege standaardisatie dienendoor alle overheidsorganen tewordentoegepast volgens het principe 'pastoeofleguit waaromnief. Het Rijkontwikkeltgenerieke voorzieningen diedoor de andere overhedengebruikt kunnenworden, opinieder gevalde volgendeterreinen:basisregistraties eneen betrouwbareinfrastructuur voor digitate identiteit burgers.

3.3

Werkenbijde overheid

Rijk, IPO,VNGen UvW spannenzich invoor goedwerkgeverschap enrichtenzichdaarbij inhet bijzonderop: Dearbeidsmarkt voor overheidspersoneel. Een veiligepublieke taakvoor personeel en politiekeambtsdragers. -

Hetvergroten vande efficientiedoor hetverhogen van de arbeidsproductiviteit.

-

Deprofessionaliteit van het personeel ende integriteit vandeambtelijkemedewerkersende politieke ambtsdragers inhetopenbaar bestuur.

Arbeidsmarktbeleid Dearbeidsmarkt van hetopenbaar bestuur zalde komendejaren te makenkrijgenmet een groeiende mismatch tussenvraagenaanbod.Ditkomtdoor eencombinatievan bezuinigingen, vergrijzingeneenaantrekkende arbeidsmarkt. Mobiliteitwordt daaromsteeds belangrijker. Mobiliteit verbetert deaansluitingtussen vraagen aanbod,kanhelpenoverschotten entekorten beter teverenigen,kanbijdragen aanvergroting vande bestuurskracht engeeft werknemers meermogeljjkhedentot professionele groei. VeiligePubliekTaak Eenveilige werkomgeving iseenbasisvoorwaarde voorwerknemers meteen publieketaak. Ook bestuurders envolksvertegenwoordigersmoetenhuntaakveiiigen vrijvan intimidatie,bedreiging en andere vormenvanagressie engeweld uitkunnen voeren.Partijenwillende bestaande samenwerkingvoortzetten endeaanpak intensiveren. Desamenwerkingendevoortgang vande activiteiten wordenjaarlijks besproken. Uitgangspunt isdater geen concurrentie magplaatsvinden ten kostevan hetthemaveiligheid. Afspraken: •

Partijen makeneen planvanaanpak om de arbeidsmobiliteitenuitwisseling tussen werkgevers ensectoren tebevorderen.

•

Vooruitlopendopde wettelijke regierolvan gemeenten voor de lokale veiligheid,zullen partijen bevorderendatgemeenten vanaf zomer2011bijhet uitbestedenvanwettelijke taken zoals jongerenwerk enverslavingszorg,vragendatde partijenaanwiewordt uitbesteed maatregelen nemenom agressie engeweld tegen hunwerknemers tegen tegaan.

10

HetRijkenallegemeenten,provinciesenwaterschappenzullenzichverderrichtenop (periodieke)monitoringvandeintegriteit(beleving)indeorganisaties:-

11

4.Verminderingregeldrukencontroletoren HetRijk endemedeoverhedenwillende regeldruk voor burgers,bedrijven,insteltingenen medeoverhedenverminderen.Indat kaderwordende volgende afspraken gemaakt: •

Het Rijk enmedeoverheden verminderengezamenlijk deadministratievelasten voor burgers en bedrijven metminimaal5% perjaarvanaf 2012.Alsonderdeel vande administratieve lasten worden ookdetoezichtslastenteruggedrongen.Daamaast zullen debetrokken vakdepartementen samen met medeoverheden knelpunten oplossen vaninstellingen.Om aandeze afspraak vorm en inhoudtegeven wordtindezomervan2011een uitvoeringsagendaopgesteid.Ook wordt onderzocht ofer gewerkt kanworden met regelvrijezones.

•

Devermindering van regeldruk gaat samenmeteenverbeteringvande dienstverlening.In bovengenoemdeuitvoeringsagenda wordendaar nadereafspraken overgemaakt. Afgesproken wordt inelk gevaldat facturendoor deoverheidtijdigbetaaldworden.

•

In2011wordteen interbestuuriijkedenktank inhet levengeroepen.Dedenktank komtmet aanbevelingen omknelpunten bijuitvoering vanbestaande wetgeving indedecentrale praktijk op te lossenensamenlopenderegelingen te stroomlijnen. Ditdoet zijiniedergevalvoor de domeinen zorg,sociale zekerheid,omgevingsrecht (zie ook volgende afspraak),natuur en burgerzaken.Ook doet dedenktank eenvoorstelomde uitvoeringstoets bijnieuwe regelgevingte versterken.Voordedenktank worden inelk gevaldeG4enG32gevraagd.

•

Het Rijk streeft naar hetcre§renvan eenoverzichtelijk,eenvoudig en samenhangend stelselvan hetomgevingsrecht om tekomentotbetere ensnellere besluitvorming (minder, eenvoudiger en meerbestuurlijke afwegingsruimte),heldere verantwoordelijkheden ("Je gaat erover of niet") tegen lagere kosten.Uitgangspuntisdat Rijk, IPO,VNGen UvW voordezomer van2011een probleemanalyseuitvoeren,heteindperspectief vanhetvernieuwdeomgevingsrecht opstellen en afspraken makenover uitwerkingdaarvan.Ook geeft het Rijk inoverleg met deandere overheden uitvoeringaande adviezen vandeCommissieDekker(FundamenteleVerkenning Bouw).

•

Erkomennieuwe spelregels ominterbestuuriijke informatietebeperken tot hetgeen strikt noodzakelijk isvoor ieders verantwoordelijkheid. Hetgaat hierbijomalletypen informatie;inhet kader vantoezicht,financier enbeleid(monitors/statistieken). Uitgangspunt daarbij isdat zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt vandeinformatiedie medeoverheden aandegemeenteraad, provincialestaten verstrekken. Despelregels voor interbestuuriijke informatie worden inoverleg metVNGen IPOuitgewerkt,krijgeneenverplichtend karakter enwordendaamaast in2011 opgenomeninhet beoordeiingskader interbestuuriijke verhoudingen enhet integraal afwegingskader. Parallelaandittrajectgaan Rijk en UvW naof en, zoja, welke vergelijkbare spelregels kunnen worden opgesteidvoorde interbestuuriijke informatie tussen Rijk,provincies en waterschappen.

•

De spelregels voor interbestuuriijke informatie behorentotdeomgangsvormen,als beschreven in hoofdstuk 3.1, het 5epunt.

12

5.Financiele verhouding 5.1

Inleiding

Rijk,provincies,gemeentenenwaterschappenzienzichdekomendeperiodevoor belangrijke maatschappelijkeopgavengeplaatst,waaronderhetop orde brengenvandeoverheidsfinancien. Dezeuitdagingenvergeneengezamenlijkeaanpak van Rijk en medeoverheden.Oaarbijiseen passendefinanciele verhoudingtussendeoverhedenessentieel.Voortbouwendopde gegroeide verhoudingenmakende averhedengezamenlijk afspraken over vemieuwingenopfinancieelterrein. Oaarbijgeldt hetuitgangspuntdat financien,ambitiesenbeleidmetelkaar inbalansmoetenzijn. Medeoverheden moeten de mogelijkheidkrijgenomingeboekte besparingente realiserenen moeten overvoldoende middelenbeschikkenomhunverantwoordelijkheden waarte maken.De financiele gevolgenvandeStartnota tenaanzienvan definancieleverhoudingen tussen Rijk en medeoverheden staan,tenzijinditakkoordanders isafgesproken,niet terdiscussie.

5.2

Gemeente-en provinciefonds

Denormeringssystematiek 'samendetrapop,samendetrapaf wordtmet ingangvan2012weer in werkinggesteld,waarbij 2011alsstartpunt geldt.Via denormeringssystematiek werkende rijksbezuinigingen en -intensiveringen evenredig door naargemeente-en provinciefonds. Gemeenten enprovincies leveren opdezemanierdirect hunevenredige bijdrageaanhetgezond maken vande overheidsfinancien.Deontwikkelingen vanderente-uitgaven vanhet Rijk zijnnietlanger relevant voordeontwikkelingvan hetgemeente-enprovinciefonds. Conform dehuidigeramingiserop basis vande normeringssystematiek sprakevaneencumulatief nominaalaccres in2015vancirca€ 650 miljoen.

Twee keerperjaarhoudendefondsbeheerders, IPOenVNG bestuurlijk overlegoverde financiele verhoudingen;Dealgemene uitkeringvanhetgemeente-en provinciefonds muteertalleen door toepassing vandenormeringssystematiek endoor toevoegingen enonttrekkingen inverband met taakmutatiesconformartikei2 Rnancidle-verhoudingswet.Definanciele gevoigenvoor de gemeenten vanhetbredeonderzoek naaromvang enverdelingvan hetgemeentefondsworden door het Rijk helderonderbouwd entijdigopenbaar gemaakt. Ditgeldt ook voorde accressen en de onderbouwingvandenettogecorrigeerde rijksuitgaven.

Methetopnieuw inwerking treden vandenormeringsysternatiek in2012.voordevoeding van het gemeente-en provinciefonds wordtgeen nieuwebehoedzaamheidreserve ingevoerd.Ervaringen uit het verleden lerendat gemeentenenprovincies eendeelvande behoedzaamheidsreserve al meenamenbijhetopstellen vande begroting.Debeoogde stabilisatiefunctie van de behoedzaamheidreserve kwamhierdoor niettot haar recht.

Demaartcirculairewordt afgeschaft. Deaccresmededelinguitdiecirculaire komtinde meicirculaire.. Deseptembercirculaire blijft behoudenom gemeenten enprovincies teinformeren overde

13

tussentijdsebijstellingvandeaccresraming.Insamenhanghiermeewordtdebevoorschottingop grandvandebijstellingvandeaccresraminginSeptemberbijgesteld. Kader Normeringssystematiek

Voordejaren 2009,2010 en2011isindeaarwullendeafsprakentussenRijk enmedeoverhedendenormeringssystematiek (trapop-trapaf-systemaliek)vanhelgemeente-enprovinciefondsbuitenwerkinggesteld.Vanaf 2012treedtdezesystemarJek opnieuwinwerking.Gedachte achterde normereringssystematiekisdatdernedeoverheden evenredig meedelen in ontwikkelingen diezichvoordoehopde Rijksbegroting.

Denettogecorrigeerde rijksuitgaven (NGRU)zijnbepalendvoor dehoogtevande accressen.Conform net Regeerakkoord zijn derente-uitgavennietmeer relevant voordeaccresontwikkeling.Tevens ishet FESleeggeboeklenovergeheveld naar de Rijksbegroting,

BijStartnotazijndeaccressenvoor gemeentenen provinciesgeraamdopnominaalcumulatief 557miljoenin 2015.Omte voorkomendat medeoverheden inbet accresbenadeeldzoudenwordenalsgevolgvandemaatregelen ult het regeerakkoord indesoclalezekerheidheeft het Rijkbesloten hiervoor eenmaligstructureeltecompenserenmet een bedragvan93miljoen. Medeoverheden zouden,wanneer de normeringssystematiek striktword)gehanteerd,wethet negatieve effect (besparingen WSW,Wajongenre-integratie),maarniethetpositieveeffect ophetaccreskrijgen(verschuivingnaarhogere WWB-uitgaven). Het kabinet vindtditnietevenredigenheeft beslotenopditpuntaftewijkenvande(lettervande)accressystematiek en een positievecorrectie doortevoeren. Hierdoor is deaccresraming reedsnuopwaarts bijgesteld met een positief bedrag.oplopend totstructureel 93miljoenin2015enlaterejaren2.Opgeteld bijdeaccresraming le'rdtdit tot eentotaalvan650miljoenin2015.

Dezeramingende NGRUkunnende komendejarenomverschillende redenenveranderen.Eenmogelijkeoorzaak kunnen kasschuivenover dejaren zijn. Hierbijwordt eenuitgave opde Rijksbegroting verschoven naar eenanderjaar. Dit kan een effecthebbenopdeaccrespercentages,met namewanneer een kasschuif plaatsvindtvan2011,hetjaarwaarinde normeringssystematiek nog buitenwerking isgesteld,naareenlaterjaar.Stelbijvoorbeelddat de NGRUvoor20110.5miljard lageruitvallenalsgevolgvaneenkasschuif naar 2012dooruitstel van(voormalige)FES-projecten.DeNGRUvoor 2012 zullen stijgenmet eenzelfde omvang. Deprocentuele groeivande NGRUvan2011op 2012zaldaardoor toenemen.Eenhoger accresishierdoordenkbaar,aangezien dergeiijkekasschuiven relatiefvaak voorkomen bij(ruimtelijke)projecten.

Eenkasschuif zoalsinbovenstaand voorbeeidgeschetst isgeengarantievoorhogereaccrespercentages. Erkunnen tegelijkerUjdontwikkelingen binnende rijksbegroting plaatsvinden metnegatievegevolgen voordeaccressen. Indecirculates wordengemeenten enprovincies geTnforrneerdover anderanderedestandvanzakenomlrent de accresontwikkeling.

5.3

Lokalelasten

Eigeninkomstenlevereneensubstantiatedekkingvandekostenvandemedeoverheden.De medeoverhedenzetteninopbeperkingvandekosten(stijging)ennietopverhogingvande opbrengstenuitlokalebelastingen.Uitgangspuntiseengematigdeontwikkelingvandelokalelasten.

2

DebesparingenopdeWajong,Wswenre-integratieleidentoteenlageraccres,omdat deze postenrelevant zijnvoor de accresontwikkeffng. Tegelijkertijd leidendeze ombuigingen toteenstijgingvandeVWVB-uitgaven(weglekeffect). Omdatde WWBniet relevant isvoorde accresontwikkeling,zoudit niettot eenhoger accres leiden.Medeoverheden zoudendaardoor wel demin. maar nietdepluskrijgen.Dit bedragzaldirect wordentoegevoegd aanhet GFenPF.

14

Demacronormonroerende-zaakbelasting,diegoldvoordejaren 2008 toten met2010,is geevalueerd.OeTweede Kamerishieroverfeitelijk ge'informeerdinSeptember 2010.Vastgesteld is datdeOZB-opbrengst,afgezienvaneenkleineoverschrijdingin2008,binnende marges vande macronormisgebleven.Debestaande normdraagt bijaan netbeheersenvande lokaielastendruk enwordtgecontinueerd.Weiwordt degrondslagberekening vande macronorm conform de aanbeveling inbovengenoemde evaluatie metingangvan2012 vereenvoudigd.

Dewettelijke normering vande provincialeopcenten MRBwordt aangescherpt. Ditgebeurt op een manierwaarbijgeen enkele provincieertenopzichte vandehuidigeopbrengst opachteruit hoeft te gaan. Het belastingtarief wordtwettelijk gemaximeerdop 105.Dejaarlijkse verhogingvandit maximumtariefwordt met ingangvan2013beperkttotdetabelcorrectiefactor3. Naastdeze wettelijke maatregelenspreken Rijk enprovinciesafdatbijdejaarlijkseverhoging vandeprovinciale opcenten terughoudendheidwordt betracht. Indiendefeitelijke stijgingvandeprovinciale opcenten hoger isdan opbasisvaneenterughoudendbeleid magwordenverwacht,zalhierover bestuurlijk overleg plaatsvinden.

HetRijk endemedeoverheden strevennaar zoveelmogelijktransparantieoverdeontwikkelingvan delokaielasten.Daarom hanterenRijk,gemeenten, provincies enwaterschappen gezamenlijk een uniformemonitorvaneengezaghebbende instantie diealsleidendwordt bestempeld. Partijen formulerengezamenlijk deopdracht daartoe.Deoverhedenonderschrijven naarbuitentoede uitkomstenvande monitor.

HetRijkzal geeninitiatiefnemenomverdereveranderingen aante brengeninhet belastinggebied vanprovinciesengemeenten.Daarbijgeldteenvoorbehoud ten aanzien vanhet kabinetsstandpunt dat, naoverlegmetde VNG ende UvW,zalwordeningenomen overdeKamermotiedieoproept tot afschaffingvan deprecariobelasting.

5.4

EMU-saldo

Beheersing vanhet EMU-saldoiseengemeenschappelijke opgavevoor Rijk ende medeoverheden. Partijen herbevestigende bestuurlijke afspraken zoalsdieztjnterugtevindeninde bijlagevande briefvan 15September 2009.4

Tussenhet.Rijk ende medeoverheden isbestuurlijk eenpercentagevan 0,5%van hetBBP overeengekomenals plafond voorhet EMU-tekortvoormedeoverheden.Het plafond voor het EMU tekortvoor medeoverheden van0,5% BBPisopgedeeld ineenplafondvoor het EMU-tekort van 0,38% BBPvoorgemeenten,0,07% BBPvoor provincies en0,05% BBPvoorwaterschappen. In

3

Dit ishet percentagewaarmeede bedragenvande Rijksbelastingen(jaarlijks)wordengeihdexeerd(artikel 10.2vandeWet inkomstenbetasting200) *Zie http://www.rijksoverheid.hl/d(xajmenten-en-publirati« tekortreductie-rijk-en-medeovertieden.html.

15

2011wordteenbreedonderzoek gedaan naar deactualisatie vandeze percentages.Tot afronding vanhet onderzoek geldende huidigepercentages.

HetRijkzalbijeendreigende overschrijding inbestuurlijkoverleg tredenmet provincies,gemeenten enwaterschappenomafeprakentemakenover het gezamenlijk terugdringenvan hetEMU-tekort. Pasafsde EUbesluit Nederlandeenboete opteleggenwegensoverschrijding vande EMU-normen demedeoverheden de 0,5%-normoverschrijden,zal deminister vanFinancien -naregulier bestuurlijk overleg- vaststellen voor welkdeelmedeoverheden bijdragen inde boete.Ofdesanctie voor provincies engemeenten enwaterschappen opcollectiefdanwelindividueel niveauwordt bepaatd zalonderwerp zijnvanbestuurlijk overleg.Rijkenmedeoverheden detendangezamenlijk ineen Europese sanctie.Voor de gemeentenende provincies gaat het om eenkortingop het gemeentefondsrespectievelijk provinciefonds envoorwaterschappen om eenbetalingop aanslag vanhet ministerievan Financien, Het Rijkzalook bijeendreigende sanctie altijdinbestuurlijk overleg tredenmet provincies,gemeenten enwaterschappen omgezamenlijk afspraken temakenover het terugdringen vanhet EMU-tekort.

Gemeenten,provincies enwaterschappen dragenook samenmethet Rijk een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de informatievoorzieningoverhet EMU-tekort van Nederland. Medeoverheden verstrekken kwalitatief goede informatieop basisvandeeisenvan hetCBS.Het Rijk informeert degemeenten,provinciesenwaterschappen overde ontwikkeling vanhet EMU-tekort. Indien noodzakelijk ishet EMU-saldoonderwerp vangesprek inhet Bestuurlijk overleg financiele verhoudingen omtot eengezamenlijke beheersing van het EMU-saldo te komen. Devolledige informatievoorziening EMU (IV3en EMU-begrotingsenquete) zalvallen onder de bestaande sanctieregimestenaanzien van financiele informatievoorziening door de medeoverheden aan het Rijk. 5.5

Wet FIDO/Ufdo

Inde Uitvoeringsregeling Financieringmedeoverheden (Ufdo.maakt onderdeel uit vandeWet Fido) zijnnormenopgenomenwaaraan deleningenstructuur (og) vanmedeoverheden moetvoldoen.De kasgeldlimiet heeft betrekking op'kortgeld' (looptijdtot eenjaar) ende renterisiconormop 'langgeld' (looptijdeenjaaren langer). Decentralisatie vantakenheeft vaak totgevolgdat definanciering en daarmeedeleningenstructuur vanmedeoverheden veranderen.Voor verschillende individuele overheden zullende normenvande Ufdo mogelijk niet langertoereikend zijn. Nahetafsluiten vanhet bestuursakkoordstarteen onderzoek naardevraagin hoeverre de kasgeldlimiet ende renterisiconorm toereikend zijn inhetlichtvande diverse decentralisaties.

5.6

Geldstromen Rijk -gemeenten/provincies/waterschappen

Voor de keuze vandegeldstromen Rijk-gemeenten/provincieswordt aangesloten bijde huidige financieringsvolgorde: 1}algemene uitkering,2)integratie-uitkering, 3)decentralisatie-uitkering en4) specifieke uitkering.

16

Degeldstromenuithoofdevandedecentralisaties wordenontdaanvancompensabele BTW;deze compensabele BTWwordttoegevoegdaanhetBTW-compensatiefonds.Deherverdeeleffectenvan dedecentralisaties via defondsen envanandere herverdelingenindefondsenwordenvoor een gemeentewaarvoordezeeffectennadeligzijn beperkttot-opgeteldvoor alteherverdelingen-€15 nadeel per inwoner perjaar. Ookvoor provincies enwaterschappenzuliendeherverdeeleffecten van decentralisatieszonodig tijdelijk wordengemitigeerd.

HetRijk stuurtactief opde mogelijkheidombestaandedecentralisatie-uitkeringen tebeeindigen. Decentralisatie-uitkeringen,voorzover dezebijhetinstellen nietalstijdelijk zijnaangemerkt,worden. zoveelals mogelijk naar integratie-uitkeringofalgemeneuitkeringovergeheveld. Achterliggende regelgeving wordtdaarbijzoveelalsmogelijk afgeschaft. Bijhet beSindigenvaneen bijdragedienu viaeendecentralisatie-uitkeringioopt, trekthet Rijkook deachterliggende regelgeving in.De totstandkoming vannieuwedecentralisatie-uitkeringenwordtzoveelmogelijk beperkt.

Ook voor specifieke uitkeringen geldtdat uitgangspunt isdat hetaantalspecifieke uitkeringenende totstandkoming van nieuwespecifieke uitkeringenwordt beperkt. Onder anderede metdevoormalige FES-projecten samenhangende specifiekeuitkeringen worden indien mogelijk omgezet in decentralisatie-uitkeringen. 5.7

Terugdringen administratieve fasten en controlefasten financiele functie

Het Rijk ende medeoverhedenwillen komentoteenvermindering vandecontrolelasten financiele functieen deadministratieve lasten.Om hiertoe tekomenwordendevolgende afsprakengemaakt: •

Evaluate vanSingleInformation SingleAudit (SiSa),onder meermetdeAlgemene Rekenkamer, in2011/2012.Onderzocht wordtonder meer of: o

art. 54e lidBapg (rapporteringstolerantiespecifieke uitkeringen) kanworden afgezwakt.

o art. 3aBapg kanvervallen. •

Het Rijk beziet, samenmetVNG, IPOen UvWeninverbandmetSiSa metdeAlgemene Rekenkamer, of bijgemeenten, provincies enwaterschappen hetaccountantsoordeeloverde rechtmatigheidkanwordenvervangen dooreen accountantsoordeel overeendoor het dagelijks bestuuroptestellen rechtmatigheidverklaringindejaarlijkse verantwoordingsstukken.

•

Deafspraken uit het bestuurlijkoverleg vanSeptember 2010over kwaliteitseisen en deelwaarnemingvoor Iv3-kwartaalleveringenworden herbevestigd (ziebijlage).

•

Erwordt actiefgezocht naarandere mogelijkheden omdeadministratieve lastenen controlelasten op hetgebiedvandefinancielefunctieteverrninderen.

5.8

RUD's

Rijk, provincies engemeenten zijngezamenlijkverantwoordelijk voordevormingvan effectief opererende omgevings- of regionale uitvoeringsdiensten (RUD's). DeRUD's gaaneen takenpakket uitvoerentenbehoevevandegemeenten ende provincies ophet gebiedvande milieuhandhaving,.-

17

vergunningverlening en-toezicht. Hetgaat hierbijomeencomplex procesvan kwaiiteitsborging, informatievoorziening,financier en personeelenorganisatie (doordatmilieutakenbijdeze diensten wordenondergebracht zullenmensenvanwerkplek ofwerkgever veranderen). Het Rijk heeft provincies en gemeentende ruimtegegeven hiervoor meteigenvoorstellente komen. Ineenaantal regio's (waaronderZuid-Holland)zijn ondertussensubstantive stappen gezet.

Beleidsmatigbestaatereenduidelijke relatietussenhetopzetten van denieuweomgevingsdiensten endestroomlijningvan hetomgevingsrechtwaartoe het Rijk beslotenheeft, naast het permanent makenvandeCrisis-en Herstelwet. Door meer focusopalgemeneuitgangspunten enmeer samenhangindevormvaneenparaplu ("Raamwetomgevingsrecht")wordtde besluitvormingsneller, beter, goedkoper entransparanter. Deverwachtingisdat destroomlijning van het omgevingsrecht eenbesparing kanopleveren opde plankosten die overheden, burgers enbedrijven moeten maken om ruimtelijke projecten te reaiiserenindevormvan minderebureaucratie engoedkoperecontracten. Aan Rijkszijde ishiervoor een korting ingeboekt op het Infrastructuurfonds van€ 50 mln.vanaf2014. Ook bijmedeoverhedenzaleenaanpassing van hetomgevingsrecht totkostenbesparingen kunnen leiden.

HetRijkende.medepverhede^ njgttebelastenmetjeen Om hetoptredende besparingsverlies optevangen is hetvolgende afgesproken: uiterlijk in2014 zal worden bepaald ofde vereenvoudiging vanhetomgevingsrecht (ziehoofdstuk 4)toteen inte boeken besparing opdeplankosten leidt,waarover alsdan inovereenstemmingmetart2 Fvwoverleg plaatsvindt in het Bofv. Uitgangspunt isdatdeefficiencywinst daarwordt ingeboekt, waar die ontstaat. 5.9

Afvalfonds

DerijksbijdrageaanhetAfvalfonds wordt met ingang van2013beeindigd.Teneinde ervoor te zorgen dateen inzamelingssysteemvoor verpakkingsafvaiblijft draaienengemeentenvergoed zullen blijven wordenvoordetakenof diensten diezijvoor het bedrijfsleven uitvoeren in hetkadervande producentenverantwoordelijkheid maken Rijk,VNG en bedrijfsleven nadereafspraken- onder coOrdinatievandestaatssecretaris van i&M. Het Rijk zaldeproducentenverantwoordelijkheid (zo nodigwettelijk) sluitend regelen.Het kabinet zetvoorts inopafschaffingvande verpakkingenbelasting, waarmee voorhet bedrijfsleven ruimteontstaat omhaarverplichtingen uithet BesluitVerpakkingen te financieren.

18

6. Decentralisaties Deoverheidiservoorde burger. Uitvoeringvanoverheidstakendichtbijde burgerverdient de voorkeur.Dit omdatde lokaleof regionaleoverheidde burger goed kentende toegangtot de medeoverheden laagdrempeligis.Opdiverse beleidsterreinen zijndaarom decentralisaties voorgenomen.Dezedecentralisaties versterken het profielvandediverse bestuurslagen. Bovendien stellendecentralisaties de overheden beterinstaatom integraal,samenhangend befeidtevoeren.Als de decentralisaties goedwarden uitgevoerd,wordtde overheiddaaralsgeheelkrachtiger en kleiner 'van.

Daarvoor isechterwelvanbelangdatdedecentraliserende enontvangende overheider vertrouwen inhebbendat deuitvoering doordeontvangende overheid opeengoede wijzekanplaatsvinden.Dit laatstevraagtombeleidsvrijheid.passendefinanciering,eenterugtredende rijksoverheid, mogelijke faseringenvoldoende uitvoeringskracht. Medeoverheden zijndan instaat om insamenwerking met burgersen maatschappelijke organisatiesop.eengoedewijzeinvulling tegevenaande nieuwetaken. Deafspraken diehierna volgen perdeelterreinzijn bedoeldom ditwederzijdse vertrouwen te bevestigen.

Dedecentralisaties vinden plaatsop debeleidsterreinen: 1. Werkennaar vermogen 2. BegeteidingAWBZ 3. Jeugdzorg 4. Ruimte,natuuren economie 5. Water Voordeverdere uitwerking vandezedecentralisaties worden inditbestuursakkoord richtinggevende proces-enprincipeafsprakenvastgelegd.Dezeafsprakenkunnenzospoedigmogelijk nahet sluiten vanhet bestuursakkoord verder uitgewerktwordenindeelakkoorden.Dezedeelakkoordenworden geslotentussendebetreffende ministerendebetrokken medeoverheden, met betrokkenheidvan het ministerievan BinnenlandseZakenen Koninkrijksrelaties,hetministerievan Financien en het ministerievanAlgemeneZaken.Perdeelakkoordwordt bekekenwelkemaatschappelijke organisaties opwelkewijze bijhetnieuwearrangement betrokken moetenwardenomdedecentralisatiete laten slagen.

Voor deuitwerkingvan de decentralisaties zijndevolgende uitgangspuntenovereengekomen: •

Decentraliseren betekent loslaten.Overeenkomstig hetregeerakkoord zullen decentralisaties gepaardgaanmet maximale beleidsvrijheid eneenminimaleverantwoordingsverplichting enhet wegnemen vanonnodige bureaucratie opdatde burgerzijneigenverantwoordelijkheid kannemen

•

Deuitvoeringsruimtevan medeoverheden wordt vergroot door aftezienvan uitgebreide kwaliteitseisenendichtgetimmerde regelingen.Gemeenten,provincies enwaterschappen zijnzelf

19

verantwoordelijk voordeuitvoeringendemocratischecontrole.Erzijninprincipemaximaaltwee bestuurslagenverantwoordelijkvooreenbeleidsterrein. Pilotsenexperimentenhebbengeenprecedentwerking. Tenaanzienvandesturingenhettoezicht: o wordtingezetopfinancieringzoveelmogelijkviadealgemenefondsen,metdedaarbij behorendevoorwaarden. o wordtgeenspecifiekinterbestuurlijktoezichtingesteld o wordtalleenstriktnoodzakelijkeinterbestuurlijkeinformatieopgevraagd.Deinformatiedie nodigisvooriedersverantwoordelijkheid.

20

6.1 Werken naar vermogen 6.1.1. Doe)vandewet Nederlandkentdiverseregeiingenommensenmeteenafstandtotdearbeidsmarktaandeslagte helpen.Dezehuidigeregeiingenslagener(nog)onvoldoendeinommensennetbesteuitzichzelfte latenhaien.Hierdoorzijnernogteveelmensenmeteenarbeidsbeperkingdienietwerkenterwijlzij daartoe(deels)welinstaatzijn.Ofineenbeschutteomgevingwerken,terwijldatlangnietaltijdnodig is. DeWetwerkennaarvermogen(WWNV)wordteenbredevoorzieningmetzoveelmogelijkgetijke rechten,plichtenenarbeidsmarktkansenvoormensenmetarbeidsvermogendienu nog gebruikmakenvandeverschjllenderegimesvandeWetsocialewerkvoorziening(Wsw),Wetwerken arbeidsondersteuningjonggehandicapten(WetWajong),Wetwerkenbijstand{WWB)/Wetinvesteren injongeren(WIJ). Deuttkeringsvoorwaarden,financiering,ondersteuningenuitvoeringvandehuidigeregeiingen wardenmetdenieuwewetzoveelmogelijkgelijkgetrokken. 6.1.2. Tijdpad DeWWNVwordtingevoerdper1 januari2013omgemeenteninstaattesteiienzichgoedvoorte bereidenopdebijbehorendewijzigtngen.Dezeinvoeringsdatumisovereengekomenonderde randvoorwaardenzoalsbeschreveninparagraaf6.1.3. 6.1.3. Financielerandvoorwaarden Gemeentenkrijgendebeschikkingovereenontschotre-integratiebudgetdatbestaatuithetWWB-reintegratiebudget,hetWsw-budgeteneendeelvanhetbestaandeWajongre-integratiebudget. Bijde uitwerkingvandemaatregeienzijndeombuigingenenhetuitgesteldetijdpaduithetregeer-en gedoogakkoordleidend,inclusiefdepolisvoorwaarden voorWWB/WM,Wajong,Wsw.De voorgenomenbesparing,startendmet400miljoenin2012,ophetre-integratiebudgetwordt doorgevoerd.Tenaanzienvandere-integratiemiddefenWajongwordtafgesprokendatstructureel 122miljoenwordtovergeheveld.Deoverhevefingvanmiddelenvindtoponderstaandewijzeplaats:

I II II II II II T l Toevoeglngaanontschotre-intagratiebudgettvm beperking

15

Wajong

46

61

76

01

106

122

DeverdelingvandeWsw-populatieovergemeentenkentverschillenmetdeverdelingvande bijstandspopulatie.VNGenkabinetwerkengezamenlijkeensystematiekuitdievoorkomtdaternade totstandkomingvanhetontschottere-integratiebudget(onevenrediggrate)herverdeeleffecten ontstaan.Dezenieuwesystematiekheeftbetrekkingopdeverdelingvanhetontschottere-

21

122

integratiebudgetin2013enzaluitertijkinnetvoorjaar van2012,tenbehoevevandemei-circulaire aandegemeentenzijnuitgewerkt. 6.1.4. Socialewerkvoorziening DeregeltngWerkennaarvermogendoeteenberoepopdeveranderkrachtenhetinnovatief vermogenvangemeentenenhunSw-bedrijven.Oeomsiagindenkenendoenisatingezetvanaf 1998enheefteenextrastimulansgekregenmetdeontwikkelingvanvernieuwendeaanpakkenen methodenindeSw-piiots'werkennaarvermogen'dievanafeind2009lopen.HetRijkwilgemeenten enhunbestuurdersondersteunenbijhetredesignvandesocialewerkvoorziening.Omde transitieperiodeteoverbruggenzaleenherstructureringsfaciliteitSw-sectorwordengecreeerd.Het doelvandezogenoemdeherstructureringsfaciliteit isomdetransformatieteondersteunenrichting eenefficienterebedrijfsvoeringvandesector.Deomvangenvoedingvandefaciliteitzijngerelateerd aanonderstaandemaatregelenenwordenvastgesteldconformonderstaandritme(zieonderstaande tabel).Metdeinvoeringvandeherstructureringsfaciliteitwordenalleeffectengedektdieoptredenais gevolgvanherstructureringvandeWsw.

Voeding herstructureringsfaciliteit

I III |

1. Versnellen beperkingWsw (netto)

30

2. StimulerinqsuitkeringWsw 3. Aanvullende bijdrageSZW

70

18 10

30

34

18

32

18

32

18

32

18

32

• • • • • •

Totaal 2012-2018: 400 mllloen

OmdetaakstellingWswtebewerkstelligeniseenomvangrijkeherstructureringvandeSw-sector noodzakelijk.Defaciliteitwordteenmaligvastgesteldopmaximaal400miljoen(overdeperiode2012 totenmet2018).VNGenRijkstellengezamenlijkcriteriavastopbasiswaarvaneenonafhankelijke commissiedeherstructureringsplannengaatbeoordelen.Degemeentendienenuiterlijk 1 januari 2012hunherstructureringsplannenenaanvragenvooreenberoepopdeherstructureringsfaciliteitin, zodatdeherstructureringsoperatievanaf 1 juli2012kanstarten.Tweejaarnadestartvandeoperatie zaldoordecommissiewordenbeoordeeidwatdestandvanzakenisvandeuitvoeringvande pJannen endevorderingvanherstructureringinclusiefdefinancieleaspectendaarvan.RijkenVNG overleggenopbasisdaarvanofaanvullendemaatregelenen/ofextramiddelennoodzakelijkzijn, waarbijactueleontwikkelingenindefinanciSleverhoudingzullenwordenbetrokken.Middelenkunnen uitsluitendwordenaangewendvoordeherstructureringvandeSw-sector(maatregelengerichtop kostenreductieentransformatievanproductie-naarmensontwikkelbedrijven).Alleenmetdetransitie verbondenkostenkunnenuitdefaciliteitkunnenwordengefinancierd.Defaciliteitisnadrukkelijkniet bestemdomexploitatie-tekortenaftedekken.HettrekkingsrechtperSw-bedrijfuitdefaciliteitwordt gemaximeerd.Deverdelingvandefaciliteitvindtzoveelmogelijkplaatsopbasisvanindicatorendie objectiefmeetbaarzijn.

22

Erwordteenqbjectieyetpetsuitgeygerdopdejnterpretatievan,depvereengekomentekstovernet macrobudgetffiiM^ bnderdelendient-navastteg te~worde1fvalingeiFaif?; Vanaf2012wordthetmacrobudgetweervastgestetdconformdesystematiekdiev66rhet bestuursakkoord2008-2011 gold;DemethodiekisbeschrevenindeMemorievanTqelichtingvande

Uitgangspunthierbijisdatyporaliegemeentensameneentqereikendmacrobudgetwordt vastqesteld.HetmacrobudgetwordtvoorlbpigvastgesteldinSeptembervqorafgaandaanhet uitvoerinpsjaarendefmitiefvastgestetdin.Septembervanhetuitvoeririgsjaar,zodatmetdemeest actuele.inzichteninconjunctuurenkabinetsbeleidrekeningkanwordenqehouden.j Hetmacrqbudgetwordtmetdezeujtgangspuntenbepaatd,foqr_uii,tegaanyandegerealiseerdeprijs enihetgerealiseerdevolumeinhetyoqrgaandejaar,vaneeninschattingvandeeffectenvande conjunctuurenkabinetsbe^ priisrVoor,de.conju^

deactueleenonafhankelijkerekenregelendeautpnome

Risjcq'sygqrihdiyjduejegem

dempgeiijkheideenyerzqekomeen

jncidenteleofmeerjarjgeaanyjiljendeiujtkerjngjnteCjtenen,Dezeyoorzjeningenwgrdenujt h^ietalshieryqgrbeschreyen-tqereikendyastgesteldemacrobudgetteteajd.Vogrdeincidentele. aanvuilendeuitkeringoyer2010en20.11 diewordenuitgekeerdin2012en2013blijftdeafspraakujt het'b'esfc^^ HeftnancierdJ MacrobudgetenverdelingihkomensdeeF^WNy, VoordeWWNVisbovenstaandemacrofinancieringssystematiek hetuitgarigspunt,Bezienwordtof voordelang^etermijnderekenregefe

Aanvuilendeuitkeringeninyerbandmetdenjeuwe.loqndjspensatjeregelingwordenbetaalduithet macrobudgetinkomensdeel,HetRijkbiedttransparantieoverdewijzewaaropdenamingvanhet macrobudgettotstandisgekomen.! OmdatdeyerdelingvandenieuwedoelgrqepjaaryerwachtingafwijktvandejyerdelingvandeVVVVB/ zalhetinditverbahdajsTablKetsbel'eidtoegevoegdTbudgetindeeerstejarenvt/m2013separaa't wordenverdeeid"opbasisValTde^KlsWische"verdei1niTv¥r7Waiongers^over^gemeentenJ

23

HetministerievanSocialeZakeTTenWelfcgetegenh^^

ih^dTistartmet

Senb f e d e ^ r t e r i n ^ kunnenoveTdeftoiie'b^^ vanTdelJiitgavenregeiingliVeTkehnaarvermogen.VannjkszjjdenemennaasthetmW^^Cvan SocialeZakenenWerkgelegenheidvertegenwogrdigersyanhetministerievanBinnenlandseZaken enKoninkriiksrelaUes,hetministerievanFinancisnendeRaadyoordeFipancifeleyerhoudjngeri zittjngenvangemeentezijdeeenvertegenwoordigervandeVNG,.eenyertegenwoordigervanPjvgsa enWyerteginwooT^ bezienhoegezorgdkanwprdenJ,dat.risico'syoorgemeentennietgrpeierije^gpzjchtevaridehuidjge "Ikp'^Lde^^ zaijnnernenj 6Tij7""iCg6"hdlspe"nsalii HetRijksteltmetjngangvan.20l^aan^gemeenterj.,hetinstrumentjoondjspensatjeterbeschikkingom fe¥gahlTforde^^ yoorallepergonenindeWWNVdjealsgeyqjgyanjaenyeretandejtjke,licharnetijkeen/ofpsychische beperkjng,danwetbmaridereredenen,njetinstaatzijnzelfstandjg100% vanhetwettelijk minimumloonTteverdieneni Netalsinde!tijdelijkewetlgond[s^ensatjeisersprakevaneentgegangstoets.pitbetekentdatde gemeenteeerstviaeentoegangstoets, ^

dooreengnafhankelijkedjerde-jaatyaststellenof

betrokkenejqtdedpelgrqepbehggrt.yeryolgensdientteryaststeHingvanidespecifjekeloonwaarde eenIbohwa^demetingplaats^ vaneenwerkheme^ ujtkertngeAiny e r b i ^ InkomensdeeD Deinzetvanhetinstrumentjggridispensatjeisin principetjjdejijk.Daaromivjndtperigdiek(jtiieder gevalnanTaximaa^ rteruitT>TilJUdat;dev^TeTij^^ mc^lijlcomhetinstrumentte_blijye^

gemeentenva'ke'rl

§§n,i°oM§3rde!!E6WD9doen. Dezegroepjsjm^ GemeentenkrijgenmetdeVyVVNVdeyerantwqgrdeiiikheiclypgreenduurzamere-integ'ratievan degenendjemetlogndispensatiegaanwerken.Hierbijkrijgengemeenteneeneenduidigfinancfed biipang^rij^^

Na3jaarevaluerenVNGenhetRijkdeinzetvanhetinstrumentjoondispensatie.=

24

6.1.7. Verordening DeVNG"en hetRykkomehoyereendatlgem

werkennaal^rmogen

vastieggem^^^ groejrerfinyerglii$i^ nrenselTnTCeV ylairolrtening^ DsVNG..e.nJiM-?uKlKetendaamaast a f ^ toegankejijkheidvanhetInstrumentbeschulwefk^ eena,ain.toj_pj.ej
gerneentenia§d!i!s.5 aandatlnomvanggeiiikSiliaifvo^eveeq

eetrderdeTBeej'vi!^

ziio~yan,^

yNGi n Rijkkomenovereen^

van

rephten^ lodjratejhie^

^.j^jyjjzejyan v e ^ a n ^ plaatsvfndehl •

Hetsysteernivantlbnzontajeverantiivoordingoplokaalniveaublijftvankracht)

l?„jfeMn'Stene;,yan,SpciaieZakenenvyerkgeiegenheidenyNG~zuHendeontwikkelingenen1' feSuJMgfl.VQ^ zulienjiaartoe^.m • JieiMill^ed?-^^^ hkomej^Dteeejite^

PjjteJ?.gt,wej_de.bes^Eurji|i?e^yormgeymgdecent y§S.°j!fg£§gjMms1jgeloepassingopde:dec'eritralisatievanwerkenVhaaryermogen?

yjjjli1'de,w e r k g ^

25

eenbpyenjgteje u ^ iiroenv^ 6.1.10 Innovatieadministrate NetministerievanSociaieZakenenWerkgeiegenheidenVNC3stejleneen.gezamenlijkewerkgroepin diejgen;te^hlilicf^e7kenn|h^^^yandel^qgeiijkh^efrtptinnpyatieyan^di^^ifiiintelraiBej^ betrokkenheidvanpnderandereVNG,G4,piyqsa.uywendeSodateVerzekeringsbank.Lopende Ln^Latieyenwordenhierbijbetrpkkeri; l l i l y l l y ! t y l ^ t ) n g s - entransjtiekqsteri MP°I.Mjy|tyi?§ri^^ (zjetebej) w o r d ^ ypbTde^ M!;..Gemeente[on0% ^ k?J^§Jtsypojnsj^

wm esa em

b'j

UUvwringsKg&ten^WnVg^Mnteri

27:

HjermeesluitenRijkenVNG^eentotaajakkpordyopr6eutooermg,imp\ementetieer\transjtievande afcchlTffinir^^ refeTelitiCTinimiimioon (ftHK)en'be\7&esign\Ne^b^n\l (alii"vieTvalia'f2012)1

26

6.2 Schrappen AWBZ-functie begeleiding/treffen Wmovoorziening Het isvangroot belang dat meermensen"meekunnendoen"indesamenteving.Daarbijstaat de eigenverantwoordelijkheidendeeigen krachtvande burger enzijnofhaarorngevingvoorop. Tegelijkertijd ishetwenselijk datdeburger, daarwaar datnoodzaketijk is,adequaat ondersteund wordtom zolang mogelijk zelfstandigteblijven participeren.Debegeleidingmoetdaartoedichtbijde .burger,op hetlokaleniveau,door maatwerkgeorganiseerd worden.Op datniveaukunnen gemeentenook verschillende beleidsterreinenmetelkaarverbinden.Zowordt debegeleiding meer doeimatigenmeer effectief georganiseerd.Om dieredenen heeft het Rijk beslotende functie begeleiding uitdeAlgemeneWet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)teschrappen ende metde extramuraleAWBZ-begeleidingtebereiken resultaten onderde reikwijdte vandecompensatieplicht vandeWet maatschappelijkeondersteuning (Wmo)tebrengen.

Deactiviteiten dieonderdeextramurale AWBZ-functie begeleiding vallen.wordenonderde compensatieplicht vandeWmogebracht. Dit isinclusief hetvervoer dataande begeleidingsactiviteitenverbonden is.Deextramurale begeleiding voor Jeugdwordt budgettair betrokken bijde (taakstelling samenhangend met) dethans aandeordezijndedecentralisatie. DeVNG en hetRijk hebbeneengezamenlijke verantwoordelijkheid voordedecentralisatie van de begeleiding.Bijdevoorbereiding opde invoeringvande nieuwetakenwerkenzijsamenineenopte zettentransitiebureau.

Wetswijziging Rijk engemeenten komenovereendatdemetde begeleiding tebereiken resultaten onder de reikwijdtevandecompensatieplicht wordengebracht.Bestaanderechtengaan dusniet over. Alsuitonderzoek blijktdatdejurisprudentierandomde compensatieplicht debewegingvan een meeroptimaleinzet c.q.mix vanindividuele en collectieve arrangementen belemmert,zullen Rijk en VNG naderoverlegvoeren.

Ontbindendevoorwaarden Inaanvullingopdealgemenetekst indeslotparagraafover de disclaimer, wordt voorde Wmo aanvullendafgesprokendateenvergelijkbaresituatie ontstaat wanneer de Eerste Kamerinstemt metdeinitiatiefvoorstellen Leijten.

Persoonsgebonden budget (PGB) Rijk enVNG zullenonderzoekenofhetPGBgeenonredelijke beperkingoplevert voor doelmatigheid endoeltreffendheid indeWmo. Hetligtiniedergevalinde redeom dedoor het Rijk voorgenomen (beperkende) voorwaarden tenaanzienvanhet"solide PGB"uit hoofdevandeAWBZ (wettelijk) door tevertalen naar deWmo.

27

Nalevingstoezicht Voorwatbetreft hetnalevingstoezicht opdekwaiiteitvanbegeleidingspreken Rijkengemeentenaf datartikel3,lid4 vandeWmowordtaangescherpt,zodatgemeenten deopdracht krijgenominhun beleidsplan inhet bijzonder aandachttebesteden aande kwaiiteit vandeovergehevelde begeleiding alsmedeaandewijzewaarop hetkwaliteitstoezicht daaropop lokaal niveauwordt vormgegeven. Gemeenten kunnen daarbijgebaiikmakenvande normenvande beroepsgroepen.Tevens worden gemeenten uithoofde vandeWmoverplicht om periodiek op methodologisch verantwoorde wijze clientervaringsonderzoek te(laten)doenonderclienten diebegeleiding (enhuishoudelijke hulp) ontvangen.Hettoezicht vandeinspectievoor degezondheidszorg opde begeleiding en huishoudelijke hufpkomttevervallen.

Administratieve lasten Rijk engemeenten spannen zich inomdeadministratieve lastenvoorclienten,instellingen en gemeenten zoveelmogelijk teverlagen. Artikel9 Het Rijk heeftindeWmoeensysteemverantwoordelijkheidenziet afvanverticaal toezicht. Afgesprokenwordtdatartikel9vandeWmowordtverbeterd,zodatditde werkihg vanlokale checks enbalances beter ondersteunt.

Fasering Inhet regeerakkoord is afgesprokendatgemeenten vanaf2013 verantwoordelijk zijn voor die mensendievoor het eerst ofopnieuw eenberoepdoenop begeleidingendatgemeenten vanaf 2014verantwoordelijk zijnvoor alle mensendieinaanmerkingkomenvoorbegeleiding. Clientendiealvoor 1 januari2013eenAWBZ-indicatie hebben,behouden hun rechttotdat die indicatie afloopt,metdienverstande datditrecht uiterlijk eindigtop 1januari2014.

Rijk engemeenten gaan naoferredenen zijnom indezenaftewijkenvande afspraken dieinhet regeerakkoord zijngemaakt ten aanzienvande bestuurlijke verantwoordelijkheid. Uitgangspunt is datgemeentenminimaal eenjaar voorbereidingstijd krijgentussen deafronding vandewetgeving in Tweede en EersteKamerendeinwerkingtreding daarvan.Indienditniet wordt gehaald,treden Rijk enVNG inoverleg.

Specifieke/bijzonderegroepen Rijk engemeenten spreken afomv66r dezomervan 2011teonderzoeken voorwelke specifieke groepen specifieke maatregelenmoetenwordengetroffen. Rijken gemeenten spreken verderafomteonderzoeken ofenzoja welk dee)vande middelenvoor debegeleidingvanclienten indemaatschappelijkeopvangenvrouwenopvang ende inloopfunctie GGZvia decentrumgemeenten verdeeld dienenteworden.

28

Gegevensoverdracht HetRijkendeVNGzorgen samenvoor eengoedeoverdracht vanclientgegevens naar gemeenten. Onderwelkefinancielevoorwaardenvindtdedecentralisatie plaats? Demet begeleidingtebereiken resuliatenwordenonderhetaantepassencompensatiebeginsel van deWmogebracht. Debeleidsvrijheid diedit metzich meebrengtstelt gemeenten instaat besparingenterealiseren.Gemeenten zijnbovendien instaat omcliSntentebewegen meergebruik temakenvan-vaak doelmatigere-enmeer passende informele en/of collectievevoorzieningen.Rijk engemeentenzulleninhet aanstaandewetstraject samen bezienofhet huidigeinstrumentariumvan gemeenten hiertoe aanpassing behoeft.

Het in2013(naar rato)en2014overtehevelen bedragstaat thansnogniet vast. Hetbedragwordt aandehandvandevolgende rekenregelbepaald:.de basisvoor hetover te hevelen bedrag in2013 (naar rato)en2014zijndegerealiseerde uitgaven in2010voor dagbesteding, begeleiding en bijbehorendvervoer,inclusief debegeleidingvoorjeugd 5enexclusief begeleidingvoor verblijfsgei'ndiceerden.De kostenvoormensenopdewachtlijst PGB diealsnogeen PGB toegewezen krijgenworden hierbijopgeteld.Datgeldtook voor de middelen voordeinloopfunctie GGZ.Hetovertehevelen bedragwordt verlaagdvoor deeffectenvan de IQ-maatregel, verhoogd metmiddelen uitdeweglek IQ-maatregelen(voorzover dieweglekmiddelentengoede komenaan degemeenten) engecorrigeerdvoor deeffecten van maatregelenom de PGB's beheersbaar te maken. Hetbedragwordt eventueelgecorrigeerd voor bijzondere doelgroepen,kortdurendverbiijf en hulpmiddelenwaarover ultimojuni2011wordt besloten.Demiddelen die betrekking hebbenopde decentralisatievanhulpmiddelenendeinloopfunctie GGZworden niet gekort met 5%.

Naarhuidiginzichtgaat het bijdedecentralisatie van Begeleiding omeen bedragvantussende €2,1en€ 3,3 miljartf in 2014.Hierbijisnoggeen rekening gehouden met degevolgen van dePGBmaatregelen. Deeffecten hiervanzijnopditmoment nognietgoedinteschatten.

Hetover tehevelen bedragontwikkelt zichtot het moment vandecentralisatie in2013/2014met de daarvoor geraamdegroeivoet binnenhet Budgettair KaderZorgdievantoepassing is (deze bedraagt gemiddeld2,5%perjaar)6eneen beschikbare nominate index volgensde thans gehanteerdesystematiek binnen deAWBZ.Op hettotalegeTndexeerdebudget datwordt _. overgeheveld in2013en 2014 wordteendoelmatigheidskortingtoegepast van5%.waarmee beide partijenaccepteren dat de kortinglager ofhogerkan uitvailendan het vastgestelde bedragvan€ 140 miljoen (vanaf 2014)uit het regeerakkoord. 5

Dedecentralisatiekorting voorAWBZ-begeleidingenzorgvoorjeugd bedraagt netto€300miljoen.+5%van hetover te hevelenbedraginclusief begeleiding voorjeugd. 6 HetRijkisdezekabinelsperiodegehoudenaande eigenregelsbudgetdisciplinewaarbijhogeregroeibinnenhet Budgettair KaderZorg moetwordengeredresseerd metpassendemaatregelen.Hetkabinet isvoomemensmaatregelente nemenomde ontwikkelingvandePGB's beheersbaar temakenalvorensovertegaantotwettelijke verankering.

29

Eenonafhankelijke instantie wordt verzochtv66r de meicirculaire2012tetoetsen ofde relevante beschikbare budgettenconform de rekenregelaan degemeenten wordenovergedragen. Demiddelenworden ingebrachtineennieuwe decentralisatie-uitkeringWmobegeleiding dietot en met2015wordtge'i'ndexeerd metdedaarvoor in 2011geraamdereSlegroeiruimtevoordeAWBZ vangemiddeld 2,5%perjaar endejaariijks beschikbare nominale index.

Debestaande integratie-uitkering voor huishoudelijke hulpwordtvoortgezet totenmet2015.De omvangwordt vastgesteld op hetniveau 2011zoalsvermeldin.deseptembercirculaire2010. De middelen voor huishoudelijke hulpbinnendeze integratie-uitkering (€1.184 mln)wordenvanaf 2012 toten met 2015ge'i'ndexeerd met 2,38%.Ditkomt overeen met depercentuele groeivanhet aantal thuiswonende 75-plussers.

Deintegratie-uitkeringwordt voor 2012enverder nominaalge'i'ndexeerdvolgens dethans gehanteerde systematiek voor de integratie-uitkering huishoudelijke hulp.Dehuidigesystematiek met eenonafhankelijke derde,diejaariijks opgrandvande realisatiecijferst-1hetbudget vaststelt voor hetjaar t+1, wordt perdirectverlaten.

Het ministerievanVolksgezondheid,Welzijn enSport enhetministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ontwikkeleninoverlegmetVNGeenverdeelmodel voor dedecentralisatieuitkering,datrechtdoet aanobjectieve verschillen tussengemeenten enrekening houdt met optredende herverdeeleffecten. Deomvang en verdelingvanhetbudgetvoor begeleidingwordt inde eerstejaren nadecentralisatie jaariijks gemonitord.Vanwegede inbeddingstijd vannieuw beleid wordt nieteerder dan2017herzien.

Deintegratie-uitkering huishoudelijke hulpwordt in2016overgeheveld naar deaigemeneuitkering, tenzij uitdeevaluatie normeringssystematiek blijkt datdit nognietmogelijk is.Voor de decentralisatie-uitkering Wmo-begeleidingzalop basisvandeevaluatie normeringssystematiek en voornoemdemonitoring vande verdelingin2015worden bezienwanneer overheveling naar de aigemene uitkering mogelijk is.

Zolang dedecentralisatie-uitkering nietovergaat naar deaigemene uitkering ligt het inde rededat na 2015 de indexering met de hiertoe beschikbare reelegroeiruimte opbasis vanhet CPBvan toepassingis.Bijde evaluatie vande normeringssystematiek wordt naarde indexering van deze decentralisatie-uitkering gekeken.•

Hetministerie vanVolksgezondheid,Welzijnen Sport enVNG ontwikkelen eenvoorstelvoor de inzet vandebeschikbare € 130 miljoenvoortransitiekosten (regeerakkoord) ten behoeve van Voorjaarsnota 2011/Miljoenennota2012volgens de volgendevoorlopige verdeling:€80 miljoen voor

30

gemeentenen€ 50miljoen voor het ministerie vanVolksgezondheid,Welzijnen Sport, zorgaanbiedersenpatifintenorganisaties.Deterealiseren besparingvan€ 20 miljoenin2013is randvoorwaardelijk voor deze afspraak.

Uitvoeringskosten VWSlaatonafhankelijk onderzoek uitvoeren naar dedaadwerkelijk vrijvallende integrate uitvoeringskosten indeAWBZinverbandmet het schrappenvandefunctiebegeleiding,Deze vrijvallende uitvoeringsmiddelenwordenovergeheveld naargemeenten.DeVNGwordtbetrokken bij deopdrachtformuleringen zalplaatsnemenindebegeleidingscommisaiebijdit onderzoek.

Hetkabrnetsteltdaamaast intotaal55 mln.structureelbeschikbaar voor uitvoeringskostenvanzorg voorjeugdenbegeleiding samen.De€55miljoen is"forbetterandforworse";ervindt geen monitoring piaatsoverdegemaakteuitvoeringskosten.

Bovenstaande middelenwordentoegevoegd aandealgemeneuitkering vanhet gemeentefonds. Indiengemeenten hogere kostenmakendanhet Rijkvoor het uitvoerenvandebegeleiding,dan dienendeze kostentewordengedekt uit het overgehevelde budget. In-en uitvoeringskosten Begeleiding (n€ mln.) Vrijvallende uitvoeringskosten bijhetRijk Uitvoeringskosten Jeugd en begeleiding

2011 0

31

2012

2013 2014 2015 struc. PM PM PM PM 45 0 55 35 0

6.3 Decentralisatie Jeugdzorg Gemeentenwordenverantwoordelijk voordeuttvoering vandegehelezorgvoor kinderen,jongeren en hunopvoeders.Doordatdeverschillendeonderdelen vandejeugdzorgbijelkaarworden gebracht op en randplaatsenwaarjeugdigenengezinnenvaakkomenenonderverantwoordelijkheidvande gemeenten worden gebracht zaiintegrateondersteuning enzorg dichtbijhuismakkelijker totstandkomen. Hetgaat niet aileenom het verleggen vanverantwoordelijkheid maarvooral ookom een nieuwe opbouw vaneen inhoudelijk fundament vandeondersteuning enzorgvoorjeugdigen en/of hunopvoeders binnen hunsocialecontext metwaar nodigeenintegrateaanpak vandeproblematiek.Hetsysteem kanveei simpeler en moetprikkels bevatten omdenadruk teleggen op(collectieve)preventie enondersteuning in eenvroegtijdig stadium.Hetiseen uitdaging aansluiting tezoeken bijdemogelijkhedenende kracht van jeugdigen enhunopvoeders endeze te helpen versterken. Dit betekent dus eenandere werkwijze van allebetrokkenpartijen.

6.3.1. Samenhangandere decentralisatie operaties en passend onderwijs RijkenVNGhoudeninhungezameniijkevoorbereiding rekening methetgegeven daterdrie omvangrijke decentralisatieoperaties geplandzijn(AWBZ,werken naarvermogen enjeugdzorg) endat passend onderwijswordt ingevoerd.VNGen Rijk sprekenafdatdewettelijke kadersvanpassendonderwijs en zorgvoorjeugd insamenhangworden uitgewerkt,waarbij uitgangspunten zijndat de verantwoordelijkheden van onderwijs-engemeentebestuurdershelderzijn,de planvorming,de ondersteuning aanhet kind,het gezinende leerkracht endebesteding vangeldover enweer transparent isendat onderwijs- engemeentebestuurders samenwerkingsafsprakenmaken.

6.3.2. Nieuw wettelijk kadervoorzorgvoorjeugd Deopdracht aan gemeenten wordtneergelegd ineen nieuwwettelijk kader7, datenerzijds rechtdoet aan gemeentelijkebeleidsvrijheid enanderzijdsjeugdigen en hunopvoeders dieondersteuning garandeert die nodig is.Deindividueleaansprakenuitde huidigewet-en regelgevingzullen niet op gelijkewijze worden overgeheveld.Ervindt onderzoek plaats naarde positionering vandejeugdgezondheidszorg .

6.3.3. Nadere afspraken Specifiekegroepen Rijk engemeenten spreken afv66rde zomerinkaartte brengenvoorwelkespecifieke groepen eventueel specifiekemaatregelen moetenwordengetroffen,waarnadefinitiefvastgesteldwordt onder welke condities deoverhevelingplaatsvindt. Uitgangspunt blijft datalle zorgvoorjeugdwordt overgeheveld, tenzijerop basis vanonderzoek heeldwingende enzwaarwegende redenen zijnom in bepaalde situaties (geletop hetspecialistische karakter) dezorgniettedecentraliseren naargemeenten, maar bijhet Rijk te houden. Uitgangspunt is datergeenverkokering instandwordtgehouden.

7

Hetgaat om alleJeugdzorg dieonder het Rijk,provincies/GSR's,AwbzenZvwvalt:provinciatejeugdzorg,jeugdbescherming enjeugdreclassering.jeugd-GGZ(inclusiefbegeleiding),zorgaanlichtverstandelijk beperktejeugdigen ende gesloten jeugdzorg.

32

Jeugdbeschermingenjeugdreclassering HetRijkendeVNGerkennenbeidendatdedecentratisatie vandejeugdbescherming en jeugdreclasseringmetspecifiekerandvoorwaardenomkleeddientteworden.Ditvanwege deaardvande taken(het viaeengerechtelijke uitspraak ingrijpeninderechtenvangezinnenen kinderen)ende kwetsbaarheidvandedoelgroep(dezwaardere zorgenjeugdbescherming vormenhet laatstevangnet voorde veiligheid vaneen kind).RijkenVNGnemeneenjaar detijdomgezamenlijkte bezienwelke randvoorwaarden ditzijn en hoedezerandvoorwaarden vormkrijgen.Inditkader zullendevolgende thema's worden uitgewerkt:een leveringsplicht.kwaliteitseisen aangemeentenen uitvoerende instellingen,regionale samenwerking,toezichtenverantwoording en passende financieleafspraken, binnen het algemene financigle arrangement.

6.3.4. Transitieperiodejeugdbescherming enjeugdreclassering Hetuitgangspunt isdat deverantwoordelijkheid voorde uitvoering vandejeugdbescherming en jeugdreclassering inuiterlijk 2016wordt overgeheveld naardegemeenten. Rijk enmedeoverheden deienhetstandpunt dat het voor hetslagenvandedecentratisatie onontbeeriijk isdat bijdeze overheveling in2016beide takenop basisvaneenduidige normenenopeen voldoende kwaliteitsniveau uitgevoerd worden.Ditisvoor gemeenten ook vanbelang,ditomvante voren duidelijkheid te scheppen over hetgeenzijin2016ten aanzienvandejeugdbescherming en jeugdreclassering rnogenverwachten.Concreet betekentditdateenorganisatie die in 2016in opdracht vandegemeentedejeugdbescherming enjeugdreclassering uit wilvoeren daartoe gecertificeerd moetzijn. Rijk enmedeoverheden nemeneenjaar detijdom tebezienaan welke kwaliteitscriteria voldaanmoetworden enomdevormvancertificering tebepalenenhoede toets hierop plaats zalvinden.Dekwaliteitscriteria zullenaansluitenbijdehuidige kwaliteitseisen, algemeen geaccepteerde normenen best practices. Indienhetvoor de uitvoeringvandit model noodzakelijk is wordt eentijdelijke transitiewetopgesteld.

Uitvragenvaninformatie HetRijk isterughoudend bijhet uitvragen vaninformatie bijgemeenten.Alleendie informatie wordt opgevraagd diestriktnoodzakelijk isomzijnsysteemverantwoordelijkheidwaarte maken. Het Rijk sluit hierbij zoveel mogelijkaan bijreeds bestaande informatiebronnen. Wa/ev//jgsfoez/c/7f Geletopdedoelgroep enaardvandezorgishetnodigdatertoezicht door-netRijkwordt gehouden opiniedergeval-degeslotenjeugdzorg,dejeugdigendieonderdeWet bijzondereopnemingenin psychiatrischeziekenhuizen(Wet Bopz)vallen,enop hetvan staatswege ingrijpen (verplichte maatregelenvanjeugdbescherming enjeugdreclassering) enmogelijk opsommigevormen van gespecialiseerde zorg.De matevantoezicht isafhankelijk vandezorgzwaarte en/ofmatevaningrijpen. RijkenVNGwerkendit nader uit.

33

Bestuurlijke voorwaarden Deafzonderlijke gemeentenwordendirectfinancieelverantwoordelijk voor allevormenvanjeugdzorg. Opdeeltakenisvoldoende bestuurskrachtnodigdoor samenwerkingbijde uitvoering. Dit betreft gezamenlijkeinkoopensamenwerking voor eenaantal nognadertebenoemen specifieke doetgroepen/zorgvormen.Devoorwaarden vanbestuurlijke samenwerking zijn binneneenmaandna afsluitingvan hetbestuursakkoord klaar.Voor bijzonderegroepen,zoalsjeugdbeschermingen jeugdreclassering,kanhieraannog nadere invullingworden gegeven. Deze invulling moet uiterlijkv66r de zomervan2011klaar zijn.

BedrijTsvoering Rijk engemeenten spreken afom deadministratievelasten voor instellingen enbedrijven tot een minimum tebeperken. 6.3.5. Transitie en tijdpad Detransformatievanhethuidigestelsel iszowelinhoudelijk alsfinancieelgeensinecure.Het Rijk, IPOen deVNGhebben eengezamenlijke verantwoordelijkheid om dezedecentralisatieoperatie goedte laten verlopen.Hiervoor zijn goedeafsprakentussen Rijk,provinciesengemeentennodig. Deafspraken hebben tenminstebetrekkingop:

Transitieplan Rijk,VNGen IPOsteliensameneen transitieplan opdat naar deTweede Kamerwordtgezonden. Gemeenten enprovincies makensamen afspraken overhoedetransitieinhunregioplaatsvindt, met inachtnemingvandelandelijke afspraken overfasering entransitie.Detransitiewordt gezamenlijk door Rijk,VNG enIPOaangestuurd,iedervanuitdeeigenverantwoordelijkheid. Dewijzewaarop de transitie wordtondersteund.wordt nognader afgesproken.

Experimenter) Om handenenvoetentegevenaan vemieuwingeh indejeugdzorg kunnengemeentenen provincies de maximaleruimtebenuttendiede huidige wetgeving biedt. Daarnaastwordt de mogelijkheidgeboden om teexperimenterenmet nieuwe werkwijzen enervaringen optedoen.Hetwetsvoorstelvoordecentra voor jeugdengezin,datopdit moment terbehandeling ligtindeTweede Kamer, bevateenvoorstelvoor een experimenteerartikel. Dit artikelgeeft demogelijkheid om aftewijkenvaneengrootaantal bepalingen uit deWetopdejeugdzorg.Hetexperimenteerartikel zietniet ophetgedwongen kader.Voorafgaand aan de eerste overheveling van takeniserdussprakevan een periode waarin onder voorwaarden geexperimenteerdkanworden. Rijk,VNGen IPOsteliengezamenlijk eenkader opwaarbinnen deze experimentenkunnen plaatsvinden enmakenafspraken hoe deresultaten gewogen,beoordeeld engeborgdkunnen worden.Bij experimenten moetvolstrekt duidelijk zijnwiedeformeleverantwoordelijkheden,zoals vastgelegd inde WetopdeJeugdzorg,draagt:deprovincieofdegemeenten.

34

Fasering Hetiseenomvangrijktakenpakketdat richtinggemeentenkomt.Eenzekerefaseringindetijdis wenselijk. Depreciezeuitwerkingvandefaseringwordt,vanuiteeninhoudelijke samenhang,geregeld in hettransitieplan. Uiterlijk in2016 moetde decentralisatie vanalieonderdelenvandejeugdzorggerealiseerd zijn. Conform hetregeerakkoordis2013 eenovergangsjaar voor debegeleiding uitdeAWBZ.Inde periode van2014 totenmet 2016zaffasegewijs de ambufantehuipovergaan,dedag-enresidentiefe hufp,de overige onderdelen vande provincialejeugdzorg (kindertelefoon,diagnostiek, indicatiestelling,casemanagement, adviesenmeldpuntkindermishandeling),dejeugd-GGZenjeugd-LVGengeslotenjeugdzorg.De jeugdrectasseringendejeugdbescherming zullenaanhet eindevandeze periodeovergaan (zie hiervoor). Partijenzullenzich inspannendedecentralisatie zospoedigmogelijk vormtegeven.

Dedoorde gemeenten terealiseren besparingvoor hetjeugddomeinkenteenoplopende reeks inhet regeerakkoord.Dezebedraagt netto€ 80miljoen in2015,oplopend tot€ 300miljoenvanaf 2017. 6.3.6. Tijdelijketransitie-commissie Geletophet beiangende complexiteitvandetransitievan hetstelselishet nodigdatereen goede monitoringplaatsvindtvande voortgangvanhettransitieproces. Daartoe stellenpartijen gezamenlijk eentijdelijkecommissiein.Decommissiebestaatuitgezaghebbende personendie zichthouden op hetprocesdatvooralinde regio'szelf moet plaatsvindenenwaarnodig,dit proces aanjagenen ondersteunen,enontwikkelingen signaleren bijdevoor detransitieverantwoordelijkepartijen,waarbij inhet bijzonder aandacht besteedwordt aanjeugdbescherming en -reclassering.Over opdracht, positionering enstartmoment vandecommissie makenpartijen nadere afspraken inhettransitieplan. Over debevindingen vandeze transitie-commissie zalop regelmatigebasisbestuurlijk overieg plaatsvindentussen Rijk,VNG en IPO.

6.3.7. Overig Rijk, IPOenVNGkijkennaar eenovergangsregeling voorafbouwvandesubsidierelatie vande provinciesmet huninstellingen envoor waarborgenvande hulpaanclientendieopbasis vande huidige wet recht hebbenop(somslangdurige)jeugdzorg.

Uitgangspunt isdatgemeenten minimaaleenjaar voorbereidingstijd krijgentussendeafrondingvande wetgevingen-de inwerkingtreding daarvan.Indiendit nietwordt.gehaald,treden Rijk, IPOenVNGin. overleg.

6.3.8. Vaststellenvande teoverhevelen bedragen Voor de berekeningvandeovertehevelen bedragen wordt *

voordebegrotingsgefinancierdejeugdzorg uitgegaan vande bijbegroting vastgestelde

uitkering/subsidie inhetjaar voor overheveling.Dat bedragwordtinhetjaar voorafgaandaanhetjaar voorafgaand aanoverheveling (t-2),puttend uit devastgestelde begrotingvanhet ministerie van.

35

Volksgezondheid,Welzijn en Sport,vastgesteld.Aande uitde begrotingovertehevelenbedragenvoor jeugdwordtdeeventueeltoegekendecompensatevoor loon- enprijsbijstellinginhetjaar voorafgaand aan hetjaarvanoverhevelingtoegevoegd. *

voor deoverheveling vanJeugd-GGZ enJeugd-LVG uitgegaan vandegerealiseerde uitgavenin

hetkalenderjaar driejaar eerder. Dezegerealiseerde uitgavenontwikkelen zichtothet moment van overheveling metdegeraamde groeivoeten uithetBudgettairKaderZorg dievantoepassingzijn.

Debedragenwordengecorrigeerd voordeeffecten vande IQ-maatregelende maatregellage ziektelast uithet regeerakkoord enveriaagdmetdeingeboekte besparingen zoais opgenomen inhet regeerakkoord.

Een onafhankelijke instantie zalwordenverzocht v66rde meicirculaire van hetjaar voorafgaand aanhet jaar vanoverheveling tetoetsen ofaanbovenstaande rekenmethodiek isvoldaan.

Bijdeoverdracht vandejeugdzorg vande provincies naardegemeentenwordt in2016bruto 90miljoen eurostructureel overgeboekt vanhet provinciefonds naar het gemeentefonds. Hetbesparingseffect voor hetjeugddomeinkenteenoplopende reeksinhetregeerakkoord.Deze is€ 80 miljoennettoin2015,oplopend tot€ 300miljoen nettovanaf 2017.Ombeter aante sluiten bijde overhevelingiseenknip mogelijk vande€ 80miljoen per 2015overjaren 2014 en 2015.Deze schuif is ondervoorbehoud van de Voorjaarsbesluitvorming.

6.3.9. Financieel arrangement Partijenonderschrijven de intentieominhetfinancieel arrangement voordejeugd prikkels inte bouwen voor het doelmatigaanbieden vanadequate voorzieningen en hetvoorkomenvan zwaardere zorgvormen (preventie). Hetaanbrengen vanprikkels mag niet leidentothet introduceren vanonevenredig veel administratievelasten,moelinpasbaar zijninhet verdeelmodelenmag niet leiden totschotten. Gekozenzalwordenvoor het financieel best passende arrangement binnen hetgemeentefonds. De voorkeur iigt bijeendecentralisatie-uitkering jeugdzorg binnen het gemeentefonds.

Over deindexeringwordt devolgende afspraak gemaakt: Demiddelenbegeleidingjeugdwordentot het moment vanoverheveling gei'ndexeerdmet de daarvoor in2011geraamde groeiruimtevoorde AWBZvangemiddeld 2,5% perjaar eneenjaarlijkse beschikbare nominate index.Departijen maken nognadere afsprakenover de indexering van deze middelen indejaren 2014 en 2015.Deoverte hevelen bedragen Jeugd-GGZ enJeugd-LVG zorg ontwikkelen zichtot het moment vanoverheveling metdegeraamde groeivoeten uithet Budgettair KaderZorg dievoordeze sectoren vantoepassing zijn.

Bijdeevaiuatievande normeringssystematiek in2015wordenafspraken gemaakt over deindexering van allemiddelen voorjeugdzorg voor2016en verder.

36

Inde provinciatejeugdzorg geldtopditmomenteeneigenbijdragebijuithuisplaatsingvan dejeugdige.In netregeerakkoord isvastgelegddatin2015eenjeugdzorgbredeeigen bijdrage komt.Partijen onderkennen dat nadereafsprakennodigzijnoverde uitvoeringvandezejeugdzorgbrede eigen bijdrage doorgemeenten.Bijdenadereafspraken warden demaatschappelijkeeffecten meegenomen.

Uitvoeringskosten en/hvoeringskosten VWSiaatonafhankelijk onderzoek uitvoerennaar dedaadwerkelijk vrijvallende integrate uitvoeringskosten vanrijkswege inverband metdeoverhevelingvandebegeleidingjeugd, deJeugdLVGzorg,deJeugd-GGZzorgindeAWBZendeJeugd-GGZ zorgindeZorgverzekeringswet. De VNGwordtbetrokkenbijdeopdrachtformuleringenzalplaatsnemen inde begeleidingscommissiebij ditonderzoek.Vrijvallende middelenwordenbeschikbaargesteldaangemeenten.De uitvoeringskosten vande begrotingsgefinancierde provinciatejeugdzorgwordengedekt uit hetover te hevelenbudget.

Het kabinet steltdaamaastintotaal55mln. structureelbeschikbaar voor uitvoeringskosten vanzorg voorjeugdenbegeleidingsamen.De€ 55miljoenis "forbetterandforworse";er vindt geen monitoringplaatsoverde gemaakteuitvoeringskosten. Bovenstaande middelenwordentoegevoegd aandealgemeneujtkeringvanhetgemeentefonds. Indiengemeenten hogere kostenmakendan het Rijkvoorhet uitvoeren vande begeleiding,dan dienendezekosten tewordengedekt uit hetovergehevelde budget.

Voor de invoeringskosten bijJeugd stelthet Rijk -aanvullendopde afsprakenover invoeringskosten voor begeleiding inhet concept hoofdlijnenakkoord - incidenteel€ 64miljoenbeschikbaar. Rijk,IPO enVNG makenafsprakenoverde inzetvandezemiddelen. In-en uitvoenngskostenJeugd (in€ mln.) Vrijvallende uitvoeringskosten bijhetRijk Uitvoeringskosten Jeugden begeleiding Invoeringskosten Stelsei Jeugd

2011

2012 0 0

37

2013 0 16

2014 PM 0 48

2015 PM 35 0

struc. PM 45 0

PM 55 0

6.4 Ruimte,economieen natuur Inhet ruimtelijk-economischdomeindoenzichde komende decennia belangrijkeopgaven voor. Deze opgavenbetreffehhetversterken vanonze Internationale concurrentiepositie.hetvoorbereiden van onslandopklimaatverartderingenopdetransitienaar duurzameenergie,debiodiversiteit enhet ontwikkelenenherstructurerenvanonze stedenendorpen.Deopgaven lopenper regiouiteenen verschillen voorhetstedelijk enhetlandelijkgebied.Ditleidttot regionaleagenda's meteen eigen karakter.

Tegelijkertijdnemende beschikbare budgettensterk af. Daardoor zullen scherpe keuzesmoeten wordengemaakt,opalleoverheidsniveaus.Watdoenwewe(,watdoenwe niet?Datiseen verantwoordelijkheid voor iedereoverheidslaag. De profielendieinhoofdstuk 2van dit bestuursakkoord zijn genoemdgevenrichtingaan deinvullingvandezeverantwoordelijkheid.

Hetkabinet zetdebeweging door methetloslatenvanrijksbeleiden metdeoverdrachtvantakenaan provincies engemeenten. Daardoor krijgen burgers enondernemers meerruimte envermindertvoor henderegeldruk. Medeoverheden zettenzich eveneens invoor meereenvoud enverdere integratie ophetgebiedvanruimtelijke regelgeving.Ditbiedt kansenvoor alle partijenomnunroianders inte vullenenom deopgaven voortvarend aantepakken.

Tegendeze achtergrond zettendeoverheden zichgezamenlijk invoor eenruimtelijkbeleiddat ons. land: •

instaat steltzich economisch verderteontwikkelen,zodat het aantrekkelijk blijft voor (internationale)bedrijven om inNederland teinvesteren;

•

bereikbaar houdt zowelover landenwateralsdoorde lucht;

•

quaenergievoorziening oporde brengt entoekomstbestendigmaakt;

•

beschermttegenoverstromingenenwateroverlast enook bijklimaatveranderingveilig houdt;

•

leefbaar,gezond enaantrekkelijk houdt om intewonen,tewerken,vandenatuur encultuurte genieten.terecreeren,meteengoedebalans tussenallefuncties.

Hetantwoord opelkvandeze opgavenkanwordengevonden dooropelk schaalniveau en voor iederebestuursiaagsamenhang aante brengen inde ruimtelijke afwegingentenaanzien vanwonen, water, mobiliteit, bedrijvigheid,klimaat,energie,milieu encultureel erfgoed.Hetkabinet neemt zich voorom allenationale ruimtelijke uitspraken vastte leggeninde structuurvisie Infrastructuur en Ruimte.

38

6.4.1. UitgangspuntenvanderijVsoverheidvoorde actualisatievanhetruimtelijk (rijks)beleid Deuitgangspunten voordestructuurvisie Infrastructuuren Ruimtehebbenbetrekking opde versterkingvanderuimtelijk-economische structuur,opgezondheid,veiligheid enuniekewaardenen opde(inter)nationalehoofdnetten.

Voorwaardenvoorversterking vanderuimtelijk-economischestructuur Hetnationaal ruimtelijk betang betreft heteconomischevestigingsklimaat indestedelijke regio'smet topsectoren,iniedergevalinde Noord-enZuidvleugel vande Randstaden Eindhoven/Venlo.Eenen ander loopt nietvooruitop toekomstigediscussies overde Randstadende structuurvisie.

Voorwaardenmetbetrekking totgezondheid,veiligheidenuniekewaarden •

HetRijk isverantwoordelijk voorafwegingen over hetgebruik vandediepeondergrond,zoals . voordelfstoffenwinning,geothermie,C02-opslag, aardgasopslag ende opslagvankemafval. Het Rijk betrekt bijzijnafwegingen overondergronds gebruik de andere overheden gegeven hun yerantwoordelijkheden inzakede (regionale) ruimtelijkeinpassing.Uitspraken over deondiepe ondergrond zullenworden beperkttotwaarhet Rijk overgaat.Devolledige verdeling van verantwoordelijkhedenvoor deondergrond wordtopgenomenindestructuurvisie ondergrond.

•

Deverantwoordelijkheid van het Rijkvoor normentenaanzienvan veiligheid engezondheid, waterveiligheid(primairekeringen),waterkwaliteit(hoofdwatersysteem)endefensteterreinen verandert niettenopzichte vanhetvigerendbeleid,afgezien vande vereenvoudiging van het omgevingsrecht.

•

Werelderfgoederen Stelling vanAmsterdam,de BeemsterendeWaddenzeeen het erfgoed Nieuwe HollandseWaterlinievandeVooriopigeLijstWerelderfgoed Nederland krijgen vanwege internationaleverplichtingenvoor instandhouding eenruimtelijk regimedatde unieke kwaliteiten vanelkgebiedversterkt. Deinstandhouding vande overigeerfgoederenopdeWerelderfgoedlijst heeftofkrijgt(Schokland) vormviaeenregimevande Monumentenwet 1988.Ditgeldtook voor degebieden opdeVooriopige Lijst. Dewijzevaninstandhouding vande Limes wordt vastgesteldnanader overlegtussende besluurlijkepartners.

Voorwaardenvoor(international hoofdnetten •

Het Rijk neemtdeverantwoordelijkheid op zich voorhet ruimtelijk mogelijk makenenvoor het functionerenvandehoofdnetten vanweg,water enspoor. Investeringenworden met name gericht opdedriepn'oritairegebieden,deachteriandverbindingenendegebieden uithet Deltaprogramma.

•

DeluchthavensSchiphol, Rotterdam,Lelystad,Eelde,Twente,Maastricht,de militaire luchthaven metburgermedegebruik Eindhoven endehavensvan Rotterdam,Amsterdam,Terneuzen, Vlissingen,Delfzijlen Eemshavenzijnvannationaal belang.

•

Het Rijk isverantwoordelijk voorhet ruimtelijk aanwijzenvan het hoofdbuisleidingennet.

•

HetRijk isverantwoordelijk voor hetruimtelijk mogelijk makenvanhet hoofdelektriciteitsnet. Hiertoe behoortook het aanwijzen vanlocatiesvoordeopwekkingvanelektriciteit (bijv.van

39

kemcentrales.kolencentrales,windparkenop land> 100MW). Erisinmiddelseenakkoordtussen provinciesen Rijkoverdewindparken opland > 100MW waarbijnet Rijk eenstructuurvisie maakt ende inpassing aan medeoverhedenoverlaat. Bekekenzalworden ofdezewerkwijze navolging verdient bijandere grootschalige ruimtelijkeingrepentenbehoeve van deenergievoorziening. •

De rolvanhet Rijk beperkt zichvoordenatuurkwaliteit vangebiedentot netstellenvankaders op grand vaninternationale en Europeseverplichtingen (doelenvoor het natuurbeleid)entot de strategische nationale ruimtelijke planning. Inhet deelakkoord Natuur/ILG(investeringsbudget landelijk gebied)wordtvastgelegd hoede herijkingvan EHS (ecologische hoofdstructuur)/Natura 2000-gebieden wordt uitgewerkt.

6.4.2. Voorstellen rijksoverheid voor deactualisatie van het ruimteiijk beleid Hetkabinet, IPO,VNG en UvW voeren metelkaar bestuurlijk overiegover de actualisatie van het ruimteiijk- enmobiliteitsbeleid. Indatoveriegzalhet Rijkonderstaande voorstellen inbrengen.

•

Inhet Besluit Ruimtelijke Ordeningwordtvoor alleruimtelijke plannen opgenomen om de SERladder toetepassen.Hiermee komthet beleid ten aanzien van bundeling enverdichting te vervallen.

•

Hetconcept 'stedelijkenetwerken'wordt geschrapt. Stedelijke netwerkenliggen door hethele land.Bovendien zijner inhetvigerende beleidgeeninstrumentenvooropgenomen.

•

Overdracht vanbevoegdheden tenaanzienvande begrenzing.het bepalenvanhet regimeende uitvoeringvande rijksbufferzones en nationale landschappen (exclusiefde werelderfgoederen) aande provincies,waarmeetijkssturingrondde stedenkomt tevervallen.

•

Verkennen of -inaanloop naardeomzettingsbesluiten van luchthaven Eeldeen Maastrichten het luchthavenbesluit Twente- hetbevoegdgezag van het Rijk voor deze luchthavens alsook het stellen vanruimtelijke voorwaarden voordeinternationale luchthavensWeeze, Geilenkirchen en andere kanworden gedecentraliseerd naar de provincies.

•

Het Rijk richtzich inde Noord-enZuidvleugel vande Randstad en Eindhoven/Venlo(waarbij niet vooruitgelopen wordt optoekomstigediscussies over deRandstad en structuurvisie) op het investeren indeinfrastructuur enopde voorwaarden vanverstedelijking.Erwordengeen extra ruimtelijke belangen aangewezen,maarhet rijk steltvoor hier tewerken met een interbestuurltjk programma.(NB.Deprovincies zijnhieraan nogniet gecommitteerd.)Bijdeactualisatie vanhet ruimteiijk enmobitite'ttsbeleidwordt verder nagegaan hoe deandere regio's met topsectoren kunnenworden versterktmethetruimteiijk- enmobiliteitsbeleid enwelke roldeverschillende overheden spelen.Afspraken hierover worden inhetdesbetreffende MIRToverieg gemaakt.

6.4.3. Natuur &landelijk gebied Provincies wordenverantwoordelijk voorde inrichting van hetlandelijk gebieden voor het regionale beleidvoor natuur, recreatieen toerisme,landschap,structuurversterking vande landbouw en leefbaarheid.Zijstemmendat integraalafmetde uitvoeringvan hetprovinciate en gemeentelijke ruimteiijk ordenings-,water- en milieubeleid.Deprovincies voerende bovenlokale regie.De rolvan

40

hetRijk beperkt zichvoor denatuurkwaliteit vangebieden tot hetstellenvankadersop grandvan Internationale enEuropeseverplichttngen(doelenvoor het natuurbeleid)entot de strategische nationaleruimtetijkeplanning. Inhet perspectief vanovereenstemmingover de (herijkte) EHS,voldoende structurelemiddelenvoor beheervandie EHS,afrondingvan Recreatie omdeStad(RodS),dezeggenschap over de grondvoorraad endedecentralisatiezijndeprovincies inbeginselbereid binnende lopende bestuursovereenkomstenrUimtetezoekenvoorde bezuinigingen inhetregeerakkoord van€ 600 miljoenop het ILGtot 2014.Destaatssecretaris van Economischezaken,Landbouwen Innovatie en hetIPOhebbenop24maartovereenstemming bereikt overeenplanvanaanpak waarineen samenhangendvoorstelwordtvoorbereid voor: •

een herijkte EHSmet ambitie,waarvan het beheer structureelbetaalbaar is;

•

deafronding vanhet beleidinzake recreatiegebieden ronddestad (RodS);

•

dedecentralisatie van verantwoordelijkheden enmiddelen voorhet natuurbeleid enhetoverig ILG (vitaalplatteland);

•

afspraken overdebeschikkingoverdegrondvoorraad BBL,waarbijdetaakstelling uit het regeerakkoord voorverkoopvangrondwordt betrokken;en

•

eengezamenlijkelangetermijnvisieoverderealisatie vanbiodiversiteitsdoelen ende borging daarvan inhet (gedecentraliseerde) gebiedsbeleid.

Hetplanvanaanpak voorziet erindatuiterlijk op 15juni 2011overeenstemmingwordt bereikt over eenuitgewerkt deelakkoord natuur/ILG. Indittraject zullendeVNG,UvW ende Manifestpartners worden betrokken.Opdit puntishetcommitment vandeprovincies aan depassage inparagraaf 5.1 overde Startnota pasvan toepassingalsereenafspraak inhet deelakkoord totstand komt.De staatssecretaris vanEconomische zaken,Landbouw en Innovatie zalinafwachting vanhet deelakkoord,waarover uiterlijk 15juni2011overeenstemming isbereikt,deherziening vande Wet Inrichting Landelijk Gebied niet inprocedure brengen.Deprovincies stemmenin met het aanhouden vandeafhandelingvanjuridische procedures overde subsidiebeschikkingenILG.

Inhetdeelakkoord zal een afspraak wordenvastgelegd overde wijzewaarop hettoekomstig perspectief vandienst landelijk gebied(DLG) wordt bepaald. Deverantwoordelijkheid voorde beheervergoedingen voor natuurbeheervan Staatsbosbeheer wordt inprincipenaardeprovincies gedecentraliseerd.Ook voorde beheervergoedingen tenaanzien van • recreatieworden nadere afspraken gemaakt. Inhetdeelakkoord worden nadereafspraken uitgewerkt over hettoekomstig eigenaars-enopdrachtgeverschap van Staatsbosbeheer.

Destaatssecretaris van EconomischeZaken,Landbouw en Innovatieis verantwoordelijk voor de vaststelling vanhetnationale Plattelandsontwikkelingprogramma2014-2020 (POP3).De staatssecretaris isverantwoordelijk voordenationale doelenenvoertdaar metbetrokken partijen het overtegover. Geziende decentralisatie vanbeleidkrijgendeprovincieseen grote

41

verantwoordelijkheid bijdevoorbereidingvan hetPOPvoor deregionaledoelen.Zijdragen daartoe zorgvoor deafstemmingmetgemeenten enwaterschappen. 6.4.4. Woningbouw & krimp HetRijkbenoemtinhet rijkskader voorwoningbouw de rijksdoelstellingen gericht opeen goed werkendewoningmarkt in Nederland:dezorgvoorvoldoende omvang,kwaliteit endifferentiatie van dewoningvoorraad. Voorwatbetreftdeprogrammeringmakenpartijenhieroverafsprakenvoor de gebieden Amsterdam c.a.enRotterdam c.a.inhet bestuurlijk overteg(BO) MIRT.

Provinciesvoeren -rekeninghoudend met derijksdoelstellingen- de regieoverde integrate en afweging vanruimtelijkeopgavenvan (boven)regionaal belang.(Samenwerkende)gemeenten zorgen voor de (boven)lokale afstemmingvanwoningbouwprogrammering-binnende provinciate kaders-en uitvoeringvandewoningbouwprogramma's.Waar samenwerkingtussengemeenten uitblijft, stimulerenprovincies actiefdatdesamenwerking alsnogtot standkomt.

Aangezienderealisatie vanderijksdoelstellingen zowelinde regio'smeteen gespannen woningmarkt alsinde regio'smeteenzeerontspannenmarktzeercomplex is,ondersteunt het Rijkde betreffende gemeenten en provincies actiefdoor middelvankennis,experimenten.aanpassen en wegnemen vanhinderlijke regelgevingen uitwerkenvannieuwe verdienmodelleh.VNG, IPOen het kabinet zettendeinterbestuurlijkesamenwerking bijdeaanpak vandegevolgen van bevolkingsdaling voort. Het kabinet zal, in die gevallenwaarindenoodzaak isaangetoond, regelgeving 'krimpbestendig'maken.(Samenwerkende) gemeentenen provincies bevorderenhet maken van afspraken over despreiding vanvoorzieningen.

Methetoogophet opvangen vande(schoksgewijze) demografischeveranderingen doorgroei, stagnatie of krimpnemen IPOenVNG het initiatief omsamenmetdegrote steden enhet Rijk een 'AgendaStedelijke Vemieuwing'optestellen.Dit medemethetoogophetvervallen van het investeringsbudget stedelijke vemieuwing(ISV)na 2014. Inhet regeerakkoord zijn op het domeinwonenen leefbaarheid diverse uitgangspunten en beleidsvoornemensgeformuleerd. DeVNGen het Rijkzullenter uitwerkinghiervanvoor 1 juli2011 eengezamenlijkeagenda wonenenleefbaarheid opstellen.De G4enG32wordenbetrokken bijde formuleringenuitwerkingvandezeagenda.

6.4.5. Regtonaaleconomisch beleid HetRijk trektzichterug uit hetregionaal-economischdomein.Dit heeftgevolgen voor deinstrumenten diedeafgelopen periode zijn ingezet. Medeoverheden en Rijk zullenopbasis van het topsectorenbeleidbezienopwelkewijzede nationale topsectoren inderegio kunnen worden verankerd.Overde regionaleontwikkelingsmaatschappijen(ROM's) wordt inoverleg metde aandeethouders in2011 eenbesluitgenomen.waarbinnen de inzet vande ROM'svoorde nationale topsectoren eenrolzalspelen.

42

Dezeveranderdeinzetvan hetRijk heeftook gevolgenvoordeafspraken enambitiesdiezijnopgenomen inhet'Convenantbedrijventerreinen 2010-2020' (IPO,VNGen Rijk).Inhet convenant 'herstructureringbedrijventerreinen'tussendezeifdepartijen(2009) zijnderijksmiddeten toten met 2013 reeds gedecentraliseerdnaar provincies.Na2013zethet Rijkgeenmiddelen meerinvoor herstructurering vanbedrijventerreinen,waarmeedenationale doelstellingen komentevervailen.

Provincieszijnverantwoordetijk voor hetfaciliteren vande regional© kennisdriehoek, bedrijventerreinenbeleid,regionaalvestigingsklimaatenruimtelijkeinpassing van bedrijvigheid en kennisinsteliingen.Inhetkadervanhet nieuwe bedrijfslevenbeleid ishet Rijk verantwoordelijkvoor deontwikkelingvaneen samenhangendebeleidsagenda voor negentopsectoren overde voile breedte vanhetoverheidsbeleid. Detopteams,dieonder leidingstaan vaneen boegbeeld uit het bedrijfsleven,hebbenexpliciet totopdrachtomdraagvlak teverwerven voordeagenda,waaronderbij medeoverhedens Deze agenda iseenadviesaanhet kabinet.Het ministerie van Economische zaken, Landbouwen Innovatiezaldekomendemaanden ingesprek gaan metde provinciesoverde relatie vandeagenda'svandetopsectoren methetregionaal-economischbeleid.Nade kabinetsreactie zullensleutelspelers uitbedrijfsleven, kennisinsteliingen en(decentrale) overheid,enmogelijk de ROM'senregionale samenwerkingsverbanden,deagendatot uitvoeringbrengenenbewaken.

6.4.6. BDUVerkeer en Vervoer enMIRT Kabinet,provinciesengemeentenwerkenvoordezomervan2011gezamenlijkdeafspraken hierover uit.Daarbijregelenpartijendatprovincies ofgemeenten verantwoordelijkheid kunnen nemenbij MIRT-verkenningen(of daaropvolgende fasesinhet MIRT-proces)conform despelregels van het MIRT.Bijeenstartbesluit vaneenMIRT-Verkenningwordtnadrukkelijk afgesprokenwiewelkerol vervult. Bijdeprogrammeringvanhet Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP)zalnaar analogie vanhetspelregelkadervan het MIRTenhet programma Sneller& Betereen Verkenningenfase warden ingebouwd.

DeBDUVerkeer enVervoer wordt inlijnmet het regeerakkoord overgeheveld naarde algemene fondsen.Tot hetmoment vanafschaffingvandeWGR+wordt de huidige BDU-systematiek gehandhaafd. 6.4.7. Convenant Bodemsanering -• Injuli2009 hebben IPO.VNG, UvWenhet kabinet een convenant afgesloten,waarinafspraken zijn gemaakt voor 1)debesteding vanrijksmiddeleninde periode 2010-2014 voor bodemsanering;2) verderedecentralisatie vande uitvoeringvanhetbodembeleid;3)verbreding van hetbeleid naar een beleid metenvoordeondergrond;4)deversneldeaanpak vanspoedlocatiesen5)de introductie van gebiedsgericht beheer binnenduurzamegebiedsontwikkeling.

43

Voordeperiode2015-2019zullenin2013afsprakenworden gemaakt overdeafronding vande bodemsaneringsoperatie,hetbeheervanhetgrondwater, hetborgen vandenationale belangen inde ondergrond endedaarbij horendeinstrumenten.Hiervoorzijn inbeginsel rijksmiddelen beschikbaar. 6.4.8. Kennisinfrastructuur Demedeoverhedenworden betrokken bijdekennisontwikkeling en -delingophetgebied van ruimtelijken mobiliteitsbeleid.met hetoogophetvoorkomenvanfragmentatie en duplicatie. Daamaast ishet Rijk verantwoordelijkvoorexpertise enscenario-ontwikkeling envoor het signaleren vantrends enontwikkelingen inhetruimtelijkeen mobiliteitsdomein. Kabinet en medeoverheden verkennen hoegezamentijke kennisontwikkeling en -deling vormtegeven enmakenop basis hiervan afspraken in het BORuimteen Mobiliteit najaar 2011.

6.4.9. Waddenfonds Deinhet regeerakkoordvastgelegdedecentralisatie van hetWaddenfonds krijgt per2012 gestalte. Hierover wordendoorhet kabinet metdebetreffende provincies bestuurlijke.afspraken.gemaakt. 6.4.10. Nationale gebiedsontwikkelingen Deiopende nationale gebiedsontwikkelingen, projecten inhetkadervanhet subsidiebesluit Investering Ruimtelijke Kwaliteit (BIRK-projecten)en middelen voor het programma Mooi Nederland kunnen inaanmerking komenvooroverdracht aan provincies engemeenten. Per project wordt bepaald ofhetwenselijk isomhetbetreffende projectende bijbehorende middelente decentraliseren. Deeerste tranchevanvijf nationalegebiedsontwikkelingsprojecten worden indemeicirculaire2011 opgenomen.Het gaatom middelen voor Groningen Centrale Zone,ApeldoornKanaalzone,Den Bosch Spoorzone,Maastricht Belvedere en Noordelijke IJ-oevers.

44

6.5 Water 6.5.1

Grotewateropgaven,doelmatigeuitvoering

Nederlandiswaterfand.We levenmetwaterenwater is mooi.We houdenons landveilig tegen overstromingen.Wezorgenervoordater voldoende water isvoorde velegebruiksfuncties endat wateroverlast zoveelmogelijkwordtvoorkomen.Ook nemenwemaatregelenvooreengoede waterkwaliteit. Drinkwaterbedrijvenbereidengezonddrinkwater uitoppervlaktewateren grondwater. Hetgebruiktedrinkwater zamelengemeenten samenmetregenwater inenvoerenhetviadeHolering •af.Waterschappen zuiverenditafvalwater enbrengen hetschone waterweer terug inhet watersysteem.

Nederlandheeft hiermee eenunieke positieindewereld.Kennisvanwater isaleeuwenlang een belangrijke sleutelvooronzedelta-economie.Dit willenweverder versterken.Ookde innovatieve krachtvandewatersector isgroot.Doorte investereninkennisen innovatiewidenwedatde watersector dekomendejarenverderwordt versterkt inbinnen-en buitenland.Datisook deredendat het Rijkwater alsTopsector heeft aangemerkt; Hierdoor kunnen Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen nietalleenexcelleren,maarook ineconornischezingroeien. Deagendavoor deTopsector water,dit bestuursakkoorden hetdeelakkoord water zulleneen samenhangendgeheelvormenomdedoelmatigheidenhetverdienpotentieel vande sector te verhogen.

Dekomendejarenkomenergrote opgavenopons afdieweopeenduurzamemanier willen oplossen.Wehebben inhetDeltaprogrammaafgesproken omdeveiligheid ende zoetwatervoorziening opordetehebben.Daarzijn groteinvesteringen voor nodig,zowelvoorde korte alsde langetermijn. Daarnaast zijninvesteringen nodigter voorkomingvanwateroverlast, voor het stedelijkewaterbeheer endewaterketen envoor hetverbeteren vandewaterkwaliteit conform de EuropeseKaderrichllijnwater.Tegelijk zijner minder middelen beschikbaar. Zowel Rijk als medeoverhedenhebben taakstellingen om metminder middelendetaken uittevoeren.Datvraagt om eendoelmatigerwaterbeheer, waarweeengoede kwaliteit hatentegenlagerekosten.

Detotalejaariijkse kostenvoorhet beheervanhetwatersysteem endewaterketen zijn in2010 ongeveer€ 7miljard.Weverwachten datdit bedrag zaloplopen.tot € 8a9 miljardin2020 indien we geen maatregelen nemen.Methet uitvoerenvande maatregelen inhetdeelakkoordwaterstreven we naareendoelmatigheidswinstdiegeleidelijk oploopttotjaartijks€750 miljoenin2020.

Dezedoelmatigheidswinst isopgebouwduit€450 miljoen indewaterketen,waarvan€ 380miljoen bij waterschappen engemeenten en€ 70miljoen bijdrinkwaterbedrijven en€ 300miljoeninhet beheer vanhetwatersysteem door Rijk,provincies,waterschappen engemeenten. Vandeze doelmatigheidswinst wordt€ 200miljoengebruikt omde rijksuitgaven ophetgebied van waterveiligheid teverminderen.Deze€ 200miljoen isalsvolgtopgebouwd (prijspeil2010):

45

•

Deoverdracht vande bestrijdingvanmuskus- enbeverrattenvanprovincies naarwaterschappen levertvanaf2011€ 19miljoenop.

•

Degedeeltelijkedecentralisatie vandeaanlegenverbeteringvande primaire waterkeringen van het Rijk naardewaterschappen levert inde periode2011-2013€ 81miljoen perjaarop,in 2014 € 131miljoenen vanaf 2015 structureel€ 181miljoen.

Deoverigedoelmatigheidswinst van€550miljoenstructureel komttengoede aan hetwatersysteem endewaterketen.Hierdoor beperkenwede kostenstijging enzorgenwe ervoordatdelokalelasten vanburgers enbedrijven gematigdstijgenconform hetgestetdeinhet regeerakkoord.

6.5.2. Naareendeelakkoord water. Hetdeelakkoordwater iseenvandevijfonderdelen dievallenonder het Hoofdlijnenakkoord tussen Rijken medeoverhedenoverdecentralisatie. Hetdeelakkoordwater gaatuitvandealgemene uitgangspuntenvan het Rijk: Rijk,provincies, gemeentenenwaterschappen beperken zich tothun kerntaken;takenwordenopeenniveauzodicht mogelijk bijdeburger gelegd;perterrein zijnten hoogstetwee bestuurslagen betrokken.bij hetzelfde onderwerp. Daarbijwerkenweeffectief samenomdegemeenschappelijkedoelenterealiseren. Overde voortgangvande uitvoeringvanhetdeelakkoordwater ende lokale lastenontwikkeling wordt jaarlijksgerapporteerd.De benchmarks vandedrinkwaterbedrijven,degemeentenen de waterschappen wordengecontinueerd enwordendriejaarlijksgehouden.

6.5.3. Heldere verantwoordelijkheden,minder bestuurlijke drukte Waterbeheer iseengezamenlijk domeinvan Rijk,provincies engemeenten enwaterschappen.De Waterwet, dieeind2009inwerking isgetreden,legtgrotendeels vasthoeditgebeurt voor het waterbeheer. HoeweldeWaterwet veelheeft verbeterd,ishetmogelijk verantwoordelijkheden scherper toetedelen, beleiden uitvoeringzovolledig mogelijk tescheiden volgens het tweelagenmodel,het aantal plannenteverminderen,het interbestuurlijk toezicht tevereenvoudigen en zoefficient mogelijk tevoldoen aan Europeseverplichtingen.Dit leidttot minder bestuurlijkedrukte en minderkosten.

Slechts een bestuurslaag uitdealgemene democratie isverantwoordelijk voor hetvaststellen van doelenendedaarbij behorende kaders,normenenbeleid:dekadersteller. Voor het noofdwatersysfeem(inclusief deprimaire waterkeringen ende rijkskanaaldijken) isdekadersteller het Rijk,voor hetregionale watersysteem (inclusief de regionalewaterkeringen) en voor hetgrondwater is ditdeprovincie. Uitvoerende overheden zijnRijkswaterstaat voorde rijkswateren ende waterschappen voor de regionalewateren.Ze zijnverantwoordelijk voor het beheer vanhet gehele watersysteem,dusvoor alhetoppervlaktewater en grondwater inclusief dewaterkeringen,enmaken de keuzesdienoodzakelijk zijnvoor beheeren uitvoering.Dekadersteller vooreenbepaalde taak moetkunnen nagaanofde uitvoerendeoverheid de doelenook daadwerkelijk haalt.Dit gebeurt via beleidsmonitoringenopdoelmatige,transparante ensobere wijze.Deuitvoerende overheid

46

rapporteertop afgesprokentijden(vaakeens perjaar)over devoortgangvan netafgesproken

. .

maatregelenpakket.Dekadersteilerheeft bevoegdheden voor eventuele interventie.

Hetbeleidopnetgebiedvanwater,ruimteenmilieu isnauwverweven.Rijk enprovincies streven naarpfannenwaarin het beleidzoveelmogelijk isge'mtegreerd.Het Rijk ende provincies stellen geen nieuweafzonderiijke waterplannenmeerop.Wemakennadereafspraken hoeintegratevan piannen vormgegeven kanworden.Uitgangspunt hierbijisdatdecorrecteimplementatievanEU-regelgeving isgeborgd.Afstemmingvindtplaats met lopendetrajectenop hetgebiedvan integratie vanmilieu-, natuur-enklimaatbeleiden hetomgevingsrechtzoalsverwoord inhetregeerakkoord.

Rijkswaterstaatendewaterschappen maken beheerprogramma's. Overdevoortgang vande beheerprogramma's vandewaterschappen vindtjaarlijksoverleg plaats tussen provincies enwaterschappen.Ditbiedt demogelijkheid actuele inzichtenteverwerken en tegelijkertijd provinciaal beleidendeuitvoeringdoorde waterschappengoedopelkaar afte stemmen. Dehuidigegoedkeuringvan hetwaterbeheerplanvan hetwaterschap door de provincie vervalt.

Het Rijk isverantwoordelijk voor heteens indezesjaar opstellen/actualiserenvan stroomgebiedbeheerplannenenoverstromingsrisicobeheerplannentenbehoeve vande Europese kaderrichtlijn waterenderichtlijnoverstromingsrisico's.Debeheerprogramma's van Rijkswaterstaat endewaterschappen vormendebasishiervoor. Tevens ishetRijkverantwoordelijk omperiodiek te rapporteren aande Europese Cornmissteoverdewaterrichtlijnen.Het Rijk gebruikt hiervoor bestaande informatie.Hetrecentgestarte informatiehuiswater levert debenodigde gegevens.

6.5.4. Overhevelen vanverantwoordelijkheden Opeenaantalgebieden hebben de provincies de verantwoordelijkheid vooroperationele taken.Het uitgangspunt isomdeze verantwoordelijkheid overtedragen naar een uitvoerendeoverheid. Deprovincies hebben deuitvoering vandebestrijdingvanmuskus- enbeverratten-per 1 januari-2011 overgedragen aan dewaterschappen.Dewaterschappen dragen hiervoor de kosten.Het provinciefondswordtvanaf 2011structureelmet€ 19miljoengekort. Vooreenaantaltakenwordt naderonderzocht of het zinvol isdezetakenovertedragenenzoja, onderwelkevoorwaarden. Uitgangspunt hierbij ishetvergroten van doelmatigheid. 6.5.6. Financiering van deprimaire waterkeringen Uitgangspunt bijdefinancieringvandeprimairewaterkeringen isdat rijkstaken waarmogelijk worden gedecentraliseerd.Inhet regeerakkoord isopgenomendat het Rijk zijn takenophetgebied van aantegenverbetering van primairekeringendie inbeheerzijn bijde waterschappen,overdraagt aan dewaterschappen. Hiermeewordt eenperspectiefneergezet waarinop denduurdeaanfeg, verbetering,beheer,onderhoud enfinancieringvande primairewaterkeringen die niet inbeheervan het Rijk zijn,geheelvoor rekening komenvandewaterschappen.Wezettenindit bestuursakkoord en hetdeelakkoord.water de stapnaareengemengdeverantwoordelijkheid meteen50/50 financiering

47

door Rijk enwaterschappen.Daarmee houdenwe rekeningmetdeonzekerhedeninde aard en omvangvanhet(toekomsttge) HWBP,deactualiseringvan normeringendewens datdetokalefasten zichgematigdontwikkelen. Deaanlegenverbeteringvande primairewaterkeringen inbeheer bijhet Rijk blijvengefinancierddoor hetRijk. HetRijk blijft inallegevallen verantwoordelijk voor de kaders (normen,toetsinstrumentariumenontwerpleidraden) voordeprimairewaterkeringen enhet vaststellen vanhetHWBP.Dewaterschappen zijnverantwoordelijk voorverbetering,beheer en onderhoud entoetsingvan dekeringen.Dewaterschappen plannendenoodzakelijke maatregelen. HetRijk draagt50%bijaandekostenvanverbetermaatregelen vande bijdewaterschappen in beheer zijndeprimairewaterkeringen,metuitzonderingvan het reguiiere beheer enonderhoud.

6.5.7. Doelmatigheidswinst in de waterketen Dewaterketen bestaatuitde productieen leveringvan drinkwater door de drinkwaterbedrijven,het inzamelen enafvoerenvangebruikt drinkwater enovertollig regenwater engrondwater door de gemeenten enhettransportersnenzuiveren vandit afvalwaterdoor dewaterschappen. Het beheer vandewaterketen ligtkwaiitatiefopeen hoogniveau.Dedoelmatigheidindewaterketen kunnenwe nogaanzienlijk vergroten door hetbeheer verderte professionaliseren enkennisencapaciteit te bundelen. Eenregionale aanpak,eensterkerefocusop kennis eninnovatie enverbetering van de feitelijke werkprocessen staan hierbijcentraal.Kosteneffectievere investeringsbeslissingen en systematischerenefftcienter uitvoeren vanoperationele taken moetenhiertot resultatenleiden. Degemeentenendewaterschappen zulleneen besparing realiseren inde afvalwaterketen oplopend tot€ 380 miljoenin2020opdejaarlijkse kosten.Partners indeafvalwaterketen maken regionaal afspraken metdedrinkwaterbedrijven over gebruik enbenutting van hun kennisenervaring.De drinkwaterbedrijven zultenmedeopbasis vandeze afspraken zelf€ 70miljoen besparen opjaariijkse kosten in2020.In2011vindt eenverkenning plaatsvan mogelijkheden om desamenwerkingverder testimuleren enaftedwingen.Onderdeelhiervan isdevoorbereiding vanwetgeving,voor hetgeval deuitvoeringvandeafspraken inhetbestuursakkoord en hetdeelakkoord waterover de waterketen onvoldoende resultaaten voortgangheeft. Dezewetgevingwordtuiterlijk 1 januari 2013 in procedure gebracht,tenzijderesultaten weltijdigwordenbereikt. Dankaninwerkingtreding vandie wetgeving achterwegeblijven.

6.5.8. Samenwerking binnen het waterbeheer Doorwerkzaamhedenvande verschillende overheidsdiensten slimtecombineren kunnen we doelmatigheidswinst bereiken.Hierbijwordt uitgegaanvan bestaande verantwoordelrjkheden en bevoegdheden.Vooreen aantalwerkzaamheden wordenafsprakengemaakt voorsamenwerkingsverbanden.Hetbetreft hetopzetten vaneengezamenlijkeuitvoeringsorganisatie voor het HWBP,een uniformeringvandeaanpak vandeverbetering vanregionalewaterkeringen,het samenwerkenop het gebiedvancrisisbeheersing,hetefficient meten,verzamelenenontsluiten vaninformatie, gezamenlijke inkoop,gezamenlijke prograrnma'svoor kennisenonderzoek, versterkte samenwerking ophetgebiedvanvergunningverteningenhandhaving,het heffen eninvorderen vanbelastingen en het investeren inmenselijkkapitaal.

48

7.Capitaselects 7.1

Burgerparticipatie

Het Rijkwilmaatschappelijkekrachtenenburgerinitiatieven beterbenutten.Deminister van BinnenlandseZakenen Koninkrijksrelaties zaldaarommetde gemeenten inoverlegtredenover een gemeenschappelijkeagenda hedendaagsburgerschap.Deallopende samenwerkingtussen het ministerievan BinnenlandseZakenen Koninkrijksrelaties enVNG ophetterrain van het Actieprogramma lokaa!bestuuren InActie met Burgerszal bijdezeagenda wordenbetrokken.Oeze programmesrichtenzich opdeversterking van hetlokaalbestuur eneengrotere betrokkenheid van burgersdaarbij.

7.2

.. Regionale Historische Centra

Rijk,IPOenVNGonderschrijvengezamenlijk hetbelangvandetakendie de Regionale Historische Centra(RHC's) uitvoeren:namelijk hetverwerven, beheren,ontsluiten entoegankelijk makenvan archieven vooreenbreed publiek: Hetheeftvoor Rijk, IPOenVNG een belangrijke meerwaardedat dearchieven vanverschillendeoverheidslagen inde RHC'sgoedtoegankelijk zijnvoor het publiek. Desamenwerking vandeafgelopenjaren heeft zijnvruchten af geworpen.Erworden verbindingen gelegdmetcollecties vananderecultureleinstellingen waardoor ereen Rijk engevarieerdaanbodop hetgebiedvan (regionale enlokale)geschiedenis mogelijk isgeworden.RHC's leveren daarmeeeen belangrijke bijdrageaaneenvooreen breed publiek toegankelijk cultureel-erfgoed aanbod inelke provincie.

Nieuweverantwoordelijkheidprovincies enfinanci&e consequenties Derijksbijdrageaande 11RHC's wordtconform het regeerakkoord met€ 5miljoengekort. Het Rijk zalindeArchiefwet vastleggendat provincies,neta\sandereoverheden,verantwoordelijk zijnvoor beheerentoegankelijkheid vandeeigen overgedragenprovinciate archieven.Zijgaandaartoe per1 januari2012 meebetalenaande 11RHC'sen- inhetgevalde provincie Zuid-Holland- het Nationaal Archief. De 12provincies gaan structureel€ 5miljoen perjaar bijdragenvoor deeigenarchieven. Nadere uitwerking volgtper RHC.Tevens zalnoggesprokenwordenover de investering en bijbehorende financiering ingemeenschappelijke e-depotvoorzieningenvoor het NationaalArchief en deRHC's.Erwordtaansluitinggezocht bijdeontwikkelingen ophet gebiedvan e-overheid.

Deelnameaandegemeenschappelijkeregelingen •

Het Rijk blijftdeelnemenaande bestaande gemeenschappelijke regelingendiedebasis zijn van de RHC's.

•

Provincies zijnvrijomtoe tetredentotde bestaandegemeenschappelijke regelingen m.b.t.de RHC's,danwelhun bijdrageteleveren indevormvaneen bekostigingsrelatie met het RHC. Provincieszetten deuitvoering vandearchiefzorg voort bijde RHC's en-in hetgevalvande provincieZuid-Hoffand-het NationaafArchief. Naeen periode van4jaar zuffendeeffectenvan desamenwerking inde RHCdoor Rijk, IPOenVNGgezamenlijk endoor samenwerkende

49

partijenper RHCwordengeevalueerd.Wanneer inde loop dertijd efficiencyvoordelenoptreden ophetarchiefbeheer voordeprovincies,wordtditefficiencyvoordeel nietgekort door het Rijk. •

Eengroot aantalgemeenten neemtnoggeendeelaan deRHC'sen/of heeftzelf geen archiefdienst. DeVNGzaldezegemeenten attenderenopde mogelijkhedenomtoetetreden,en opde voordetendie doorschaalvergroting zijnte behalenop hetgebiedvandekwaliteit van het archiefbeheer en de bedrijfsvoering.

Verdereproces Debestaande VNG-IPO-Rijk stuurgroepRHC'sbereidt v66r 1 juli2011besluitvorming voor over: •

dehoogtevande rijks- enprovinciale bijdrage per-RHC (voor de huisvesting in rijksgebouwen wordt een bijzonder regime-conform dehuidigeafsprakenmet degemeenten-afgesproken);

•

(terugdringen vande) huisvestingskostenRHC's;

•

afsprakenover pubiieksactiviteiten endigitalisering papieren archieven.

7.3

Friesetaal en cultuur

Inhetbestuursakkoord Rijk-provincies 2008-2011isafgesproken eenstuurgroep inte stellen metde taak concretevoorstellen tedoenom rijkstaken en-bevoegdheden ophetterreinvande Friese taal zoveelmogelijk tedecentraliseren naar deprovincie Fryslan.Deze stuurgroep-Hoekstraheeft zich beperkt tot depositievan het Friesinhetonderwijs ende mogelijkheden voor decentralisatie opdat terrein. Hetrapportvande stuurgroep isop 3maart2011aangeboden aandeminister van Binnenlandse Zakenen Koninkrijksrelaties,deminister vanOnderwijs, CultuurenWetenschap enhet collegevangedeputeerdestatenvande provincie Fryslan.

Inhetkadervandein het bestuursakkoord Rijk-provincies 2008-2011geformuleerde voomemens makenhet Rijkende provincie Fryslanuiterlijk 31december 2011afspraken over decentralisatie van Rijk naar provincie overde overige terreinenvandebestuursafspraak Friesetaalencultuur. Deze decentralisatie spoort met het kabinetsvoomemenom bestuurlijkedruktetevermijden. Inelk geval wardenafspraken gemaakt overhet vastleggenvande regiona/everantwoordeli/kheidvande provincie Fryslanvoor het instand houdenvaneen basisinfrastructuur voorde Friesetaalen cultuur in Fryslan. Hierbijwordt de herzieningvanhetculturele stelsel,zoalsaangekondigd inde briefvande staatssecretaris vanOnderwijs,Cultuur enWetenschap aan deTweede Kamerop6 december 2010, betrokken. Deregionale omroepinde provincie Fryslan heeft een bijzondere positiealshetgaat om hetbehoud,deontwikkeling endeoverdrachtvande Friesetaalencultuur. Met datgegevenmoetin bovengenoemdebestuurlijke afspraken nadrukkefijk rekentnggehouden worden. Inhet regeerakkoord isafgesproken dat ineenTaalwet degelijkereenter vande Nederlandse ende Friesetaal binnende provincie Fryslan moetenworden gewaarborgd.Deze zullen met namevan toepassing zijnopde positie van het Friesinhet bestuurlijk verkeer eninhet rechtsverkeer. Bezien wordt opwelketerreinenernognadere afsprakengemaakt moeten wordentussen Rijk enprovincie.

50

7.4

Economischeverduurzaming,energieen klimaat

HetRijk heeftdoelstellingengefoimuleerdvoor economische innovatieinclusief verduurzamingen energie.Het Rijkzetook inophetbehalenvande EU-klimaatdoelstellingen.Provincies en gemeenten werkenmeteigen programma'saandezelfdedoeien.Waterschappen zettenzichook invoor energie enklimaatdoeien. IPO,VNGen UvWhebbenalleafzonderlijk afsprakenmet het Rijk gemaakt over klimaat enenergie waarvandelaatsteop31december2011aflopen. Overheden werkenallevanuit huneigenambities enmogelijkhedenverder aan energiebesparing,.en vergroting van(hetaandeel)duurzameenergieproductie. Provinciesengemeenten passen hiervoor deruimtetijkevoorwaarden aanenstimulerendeeconomische aanpassing eninnovatie. Waterschappen gaanzelf meer duurzame energieopwekken.

Indetweede helftvan2011zullen Rijk enkoepelsverkennenwelkeinitiatieven zijnemenomelkaars ambitiesen inspanningendoor afstemmingensamenwerkingteversterken.Zijwerken daarbijsamen omdeaanzet vandeGreen Dealteversterkenenstappentezetten naar een systeernverandering gerichtopduurzaamheid eneconomische groei bijvoorbeeld door aansluitingtezoeken bijde nieuwe SDE Plus regeling.Het Rijk spantzichinombeperkende regelgeving waarmogelijkwegtenemen. 7.5

Huisvesting Statushouders

In2011(opendegemeentendeachterstanden voor het huisvesten van asielvergunninghouders (zogenaamdestatushouders) in.Tegelijkertijd wordenafspraken gemaakt overdewijze waaropde gemeenten deverantwoordetijkheidvoor dehuisvestingvandeze statushouders,conform de Huisvestingswet, uiterlijk 3maandennavergunningveriening,inde praktijk gaandragen.Deze afsprakenworden inde eerste helftvan 2011tussen Rijk,VNGen IPOgemaakt.

7.6

Zorg

Hulpmiddelen Het Rijk heeft, inovereenstemmingmetdeVNG,besloten alle hulpmiddelen random hetthema "zelfredzaamheid inenom dewoning",inlijnmet hetCVZ-rapport "herorientatiehulpmiddelen"uit 2009,onderdewerkingssfeer vandeWmotebrengen.Hulpmiddelen diezichrichtenophet compenserenvaneen specifieke aandoening behorentot hetdomeinvan de Zorgverzekeringswet (Zvw).Over hetmoment waaropendefinanciele voorwaarden waaronder ditovergaat,vindt zo spoedigmogelijk -dochv66rdezomer-overleg plaats.

Preventie Rijk enVNG sprekenaf omtebevorderen datonnodiggebruikvanzwaarderezorgwordt tegengegaan.Onderzocht wordt hoeaverechtswerkende prikkels kunnenwordenvervangen door stimulerendeprikkels. Indat lichtzalnaderwordengekeken naarverbeteringen indeverbinding tussendeWmoendeAWBZendietussendeWmo endeZvwc.q.de eerstelijnszorg.

51

Aanbesteding Begeleiding Gemeentendienen-alsgevolgvanEuropese regelgevmg-debegeleiding,indienze besluitendeze doorderdentelatenuitvoeren,Europeesaantebesteden (28-dienst).DeVNG isvan meningdat verplicht Europeesaanbesteden deeffectieve uitvoeringvandebegeleidingaanmerkelijkzal bemoeilijken.Volgens het Rijk hoeftdaargeensprake vante zijnindieneenenander goedwordt uitgevoerd. RijkenVNG zullenafsprakenmakenomgemeenten enaanbieders teinformerenover eenadequatewijzevanaanbesteden. Vermogensfoefsinde Wmo Rijk enVNG sprekenafzo spoedig mogelijkteonderzoekenof indeWmoeenvermogenstoets kan worden ingevoerdenofdewettelijke bepalingdie rolstoelen uitsluit vaneen eigen bijdrage kanworden geschrapt. Bescherming enondersteuning vanslachtoffers vangeweld in afhankelijkheidsrelaties Rijk enVNG sprekenafom indezekabinetsperiode de positie van slachtoffers vangeweld in afhankelijkheidsrelaties ongeacht leeftijdofsekse teverbeteren.Het gaat daarbijom het verbeteren vande bescherming endeondersteuning binnen deWmo. Indat kader zalereentotaalafspraak wordengemaaktvoor het uitvoeren vanmaatregelenuithetregeerakkoord,adviezenvan commissie "Stelselvrouwenopvang",hetwettelijk regelenvanmeldpunt huiselijk geweld,dereiatiemethet Advies-en Meldpunt KindermishandelingenWet tijdelijk huisverbodendedaartoebeschikbare extra middelen.

Scheiden van wonenen zorg Rijk enVNG brengendegevolgen vanhet rijksvoornemen om hetscheiden vanwonen en zorg verder doorte zettenvoordeWmo inkaartenkomentotovereenstemmingover dewijzewaarop het scheiden vanwonenenzorgconcreet wordt aangepakt en overdecompensatievangemeenten voor eventuele (financiele)gevolgen.

7.7

Elektronische overheid

Rijken mede-overheden willendekwaliteitvandienstverieningaan burgers,bedrijven en instellingen handhaven enwaar mogelijk verbeteren.Ook indezetijdwaardeoverheidsfinancienonder druk staan.Gebruik vandee-overheidis hiervoor randvoorwaardeltjk. Ditleidttoteen compacteoverheid: dieefficient werkt,zodicht mogelijk bijdeburgersstaatendieeenbijdrage (evertaan het goed uit kunnen voeren vande decentralisaties. Overeengekomenisom inhetveriengdevanhetNationaal uitvoeringsprogramma(NUP) een ondersteuningsprogrammaimplementatiee-overheid voor gemeenten inte richten (2011tm2014). Gemeentenzijnzelfverantwoordelijk voordeimplementatie enwordenhierbijvanuit de eigen behoeftegefaciliteerd. Rijk engemeenten zullenvoor de zomer2011nadereafspraken maken over deinrichting en financiering vandit programma.Uitgangspuntbijde afspraken isdatdekosten door

52

het Rijkwordenvoorgefinancierdrniddelseenkasschuifinhetgemeentefonds.Deze kasschuif vindt plaatsvolgensonderstaand kasritme: • 2011 27,5

Nationaal Uitvoeringsprogramma (GR

2012 31,5

2013 2014 2015 31,5 | 31,5 | -122

Opdezemanierkomendekostenpastenlastevangemeentenophet momentdatde baten zich realiseren.Hetondersteuningsprogramma bevateengenerieke deel(toepasbaarvoor alle gemeenten). Dezewordt doorgemeenten en Rijkbekostigd.Deopzetvanhet ondersteuningsprogrammaisnietvrijblijvendmaarwordt gekoppeld aan resultaatverplichtingen.De monitoring vandevoortgang zalbinnen het programmazodanig ingericht wordendatdit zomin mogelijk administratieve lasten voorgemeenten oplevert enanderzijds voidoendezekerheid biedt in devoortgangenderisico'sdaarbij.Ditprogramma wordt nainstemmingdoorde Bestuurlijke Regiegroep dienstverlening ene-overheid ondergebracht binnende bestaande enin2010herijkte govemancestructuuropde e-overheid8.

7.8

Leerlingenvervoer;

Gemeenten hebbeninzake hetleerlingenvervoernualleeneen uitvoerende taak endaarmeeweinig invloedopde spreiding vanvooral hetspeciaalonderwijs.Vanuit hetstrevenvanhet Rijk naar heldere verantwoordelijkheidsverdeling zullen Rijkengemeenteneenonderzoek starten naar de gemeentelijkeverantwoordeiijkheid voor het leerlingenvervoer. 7.9

Onderwijshuisvesting

Het Rijkstarteenverkenning naar dewenselijkheidomdeverantwoordelijkheid voor het buitenonderhoud voor scholeninhet primaironderwijs overte hevelen vangemeenten naar schoolbesturen.Overde opzetenuitvoeringvan ditonderzoek maken RijkenVNGnadere afspraken.

8

Besluittotdevoortopigeinstellingvaneendagelijks bestuurvandeBestuurlijke Regiegroep Dienstverleningene-Overheid, vande Programmaraad e-OvertieidvoorBurgers endeProgrammaraad Stelselvan Basisregistraties (InstellingsbesluitSturing e-Overheid).

53

8.Slotbepalingen Eenkrachtige.kleineen dienstverlenendeoverheid;eenoverheiddie zichtot haarkerntaken beperkt enwaarbijtakenzodicht mogelijk bijde burgerworden belegd.Dat is waar Rijk,provincies, gemeenten enwaterschappen voorstaan. Metde afspraken inditbestuursakkoordwordt indat verbandook eenbelangrijkeen betekenisvolle stapgezet. Een goede uitvoering enverdere invuliing vandeze afspraken brengeneencompacteoverheiddichterbij.Eenoverheidwaar niet meetdantwee bestuurslagenbijeenonderwerp betrokkenzijnen dieslagvaardig optreedt.

Deafspraken inditakkoord geldentussenhetRijk, net IPO;deVNG en UvW,maarom het effect van deafsprakentevergroten, is hetvanbetangdewerkingteverbreden.Afgesproken wordt danook dat het Rijk,waar nodig,het parlementvraagt metdeafspraken uithetakkoord intestemmen. De koepelsstrevennaar eenakkoordvandeindividuelegemeenten,provinciesenwaterschappen.

Hetiscruciaaldatopeen goede wijze invuliingwordt gegeven-aan.de inditakkoord gemaakte afspraken. Partijen sprekendaarom afjaarlijks eengezamenlijkemonitor op televeren,zodat opde realisatievandeafspraken gestuurd kanworden.Hieroverworden inhet eerstvolgende overhedenoverleg afspraken gemaakt. Inlijnmetdit akkoordwordt demonitorzobeperkt mogelijk gehoudenomdelastendruk nietonnodigtevergroten.

Wanneer destandvanzakendaartoe aanleiding geeft,wordt het overhedenoverleg gebruikt omde voortgangte bespreken.Hetoverhedenoverleg zaltwee maalperjaar plaatsvinden,eenkeer inhet voorjaar eneenkeer in het najaar. De.minister-presidentzal hetoverleg voorzitten.Deoverige (vaste) deelnemersvanuilhet Rijk zijndevice-minister-president, de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties endestaatssecretaris van Financien.Vanuit deVNG,IPOen UvW zullen de voorzitters aan hetoverleg deelnemen.

Deafspraken inhoofdstuk 6gevendehoofdlijnen voor deverdere uitwerking vande verschillende decentralisaties. Partijen achten zichaandeafspraken gebonden enzijn vanoordeel datde afspraken en bijbehorende verantwoordelijkheden uitvoerbaar zijndoor Rijk,provincies, gemeenten enwaterschappen.

Indienergedurende het wetstraject wijzigingen worden aangebracht diededoelenachteren/ofde uttvoerbaarheidvande decentralisaties ingevaar brengen,volgtnader overleg over de decentralisatieafspraken tussen Rijk endebetrokken koepel(s).Voor devolledigheid wordt hier opgemerktdatart.2 Financieleverhoudingswet ook geldtvooramendementen. Indieneen onvoorziene cumulatievan maatregelen uithetbestuursakkoord een specifieke groep onbedoeldonevenredig treft treden betrokkenoverheden metelkaar inoverleg.

54

Deafsprakeninditakkoordgeidenvoordeperiodetotenmet2015.Uitzonderinghieropzijnde afsprakenrondjeugdzorg,waarvandelaatsteovertievelingenpasin2016zullenplaatsvinden.

55

Oe staatssecretarisvanFinancier,

DeministervanBinnenlandse ZakenenKoninkrijksrelaties,

J.P.H.Donner

F.H.H. Weekers

DevoorzittervanhetInterprovinciaal

DevoorzittervandeVerenigingvan

Overleg,

NederlandseGemeenten

djQ mevr.A.Jorritsma

J.Franssen

DevoorzittervandeUnievanWaterschappen,

DeministervanInfrastructuuren Milieu,

mevr.M.H,SchultzvanHaegen

P.C.G. Glas

56

DestaatssecretarisvanSocialeZaken

DestaatssecretarisvanVolksgezondheid

enWerkgelegenheid,

WelzijnenSport,

P.deKroni

mevr.IvU^LEJVeldhuijzenvanZanten

DestaatssecretarisvanEconomischeZaken,

DestaatssecretarisvanInfrastructuur

LandbouwenInnovatie,

en Milieu,

H. Bleker

J.J.Atsma

Destaatssecrej

VeiligheidenJustitie,

57

Bljlagebij paragraaf5.7:afsprakenBofv15September2010 Deelwaarneming lv3-kwartaalrapportagBSgemeenten Informatievoorderden(Iv3)isdefinancieleinformatiedieprovincies,gemeentenenwaterschappen verstrekkenaannet CBS enaandefinancieletoezichthouder.Naast debegrotingendefinilievajaarcijfers leverenprovincies.gemeenten en waterschappen viermaalperjaar tussentijdsekwartaalcljfersaan. Inhet Bofvvan2009is afgesprokenonderzoekte doenof voordezetussentijdsekwartaalcijferskanwordenovergestapt opeendeelwaarnemingbijgemeenten,zodat de administratieve interbestuurtijkelastenkunnenwordenverminderdendekwaliteitvandegegevens verbeterdkanworden.Uitonderzoek van hetCBSisgeblekendateendeelwaarneming voordezekwartaalrapportages onderbepaaldevoorwaarden mogelijkis.

Partijenkomenovereenomeendeelwaarneming voorde Iv3informatie intevoeren.Dezezieteralsvolgt uit: 1. Indiengedurendetwee achtereenvolgendekwartalen95%vandegemeenten metmeerdan20.000inwonersdetv3kwartaalrapportages tijdigenmetvoldoende kwaliteit aanleveren,kanovergegaan wordenopdedeelwaarneming.De kwaliteiiseisen(ziepunt 3)zijnstrikterdandehuidigetoetsen inverbandmetnieuwe Europese eisen(nieuwewet per medio 2011). Hetsanctiebeleid(totenmetopschoriingvandebevoorschottingvandealgemene uiikering)istot het moment vaninvoering nog nietvankracht opdeaanvullende kwaliteitseisen.maarwelopdehuidige.regulieretoetsen.Het directinvoerenvandedeelwaarneming isnietmogelijk,omdatde huidige kwaliteit nietvoldoende isomteextrapoleren en daarmeekomlonderandereeenjuistebepalingvanhet EMU-saldoingevaar.Vanaf het derde kwartaal2010zal begonnen wordenmet het bepalenvandetijdigheidenkwaliteit opbasis vandenieuwekwaliteitseisen. 2. Dedeetwaamemingbetreft gemeentenmetmeerdan20.000Inwoners.Gemeentenmetminderdan20.000inwoners hoevendangeenkwartaalrapportages aante leveren;ditstaatgelijk aanongeveer 40%vanallegemeenten.Tot het momentvan invoerenvandedeelwaarneminggeldt voor gemeententot 20.000 inwonersdeaanleveringvande kwartaalrapportages met bijbehorende reguliere toetseneisen inclusief maatregelenbeleid.Voor allegemeenten blijft het voorschrift vanaanleveringvandejaariijkse lv3-rapportages(begroting enjaarrekening) slaan. 3. Erwordenviernieuwe toetsenfngevoerdvoorhet bepalenvande kwaliteitvande lv3informatie. Dekwaliteitseisen bestaan danuitboekhoudkundigeconsistentievandeInformatieenconformiteitaandeBBVvoorschriften(ziebijlage 1vooreen overzicht).Viernieuwetoetsen ophet onderscheid tussenaan-enverkopenvan investeringsgoederenen verbruiksgoederen komentevervallen.Dit iseentegemoetkomingdoor hetCBSaangemeententenopzichte vanhet voorstelvanhet Bofv uithetvoorjaar. Denieuwetoetsenopdevolledigheid vande Iv3informatiekomentevervallen indien herzienebegrotingen aangeleverdworden(zieonderstaand punt4). 4. Gemeentendieindewaamemingvan het CBSzittenmoetenelk kwartaalinaanvullingopde Iv3informatie -indien van toepassing- deherzienebegrotingaanleveren.Het CBS'vertaalt'dezegegevens naarde Europees teverstrekken informatie. 5. Indiendegemeenten metmeerdan20.000inwoners alscollectiefinstaatzijnomnogbeterekwaliteit televerendaniser eenmogelijkheiddatdedeetwaamemingverder verkleindkanworden.HetCBSzalonderzoek doennaarde voorwaarden waaronder dit kan.Het CBS enhetministerie vanfinancier zienaldusoptermijnmogelijkhedenvoor eenkleinere deelwaarneming,maaropditmoment isditniet haalbaar omdat bijeenkleinere deelwaarnemingdekwaliteit vande ramingenonvoldoende isom Europatevoorzienvankwalitatief voldoende informatie.IndienEuropa kwalitatief onvoldoende informatiekrijgt,dankanEuropa extracontrolesgaanuitvoeren. 6. Deaangescherptekwaliteitseisen(nieuwetoetsenendeleveringvan begrotingsgegevens) staanlosvande deelwaarneming,maarkomenvoort uitdewetswijziging (ziepunt 1)diepermedio2011vankrachtwordt.Indien de gemeenten opdatmomentnog nietvoidoenaanheteerstepunt,dangeldendeextraeisenvoorallegemeenten.Vanaf dat momentmakendezeeisenook onderdeeluitvanhetmaatregelenbeleid.

Overzicht toetsen Inonderstaandelabelstaathet overzicht vandetoetsenwaarmeedekwaliteitvaneen Iv3-levering bepaaldwordt. Deze toetsengeldenindienhetCBSelkkwartaaleveneensdeherzienebegrotingontvangtvangemeenten.

58

Toets

Soort toets

Korte beschrijving ''

Bestaand / nieuw2 '

T11.EMU-saldi

T12.Balansmutaties

Bestaand

Boekhoudkundige

Het EMU-saldoniet-financieelenfinancieeiis

consistentie

gelijk.

Boekhoudkundige

Balansmutatieskomenovereenmetde

consistentie

veranderingenvandebalansstanden. Deinterne verrekeningenzijnsiuitend.

Bestaand

Bestaand

T13. Interne

Boekhoudkundige

verrekeningen

consistentie

T31.Begratings-categorie

BBVvoorschriften

Categoric 0.0isnietgevuid.

Bestaand

T32.Balansmutaties op

BBV voorschriften

Financier balansmutaties zijnalleengeboekt

Bestaand

opcategorie 5encategorie 6.3.

cat.5 T33.Geencat.5op

BBV voorschriften

functies. T34.Afvalstoffen

Categorie S.x(met uitzonderingvan categorie

Nieuw

5.7)mag niet voorkomenop defuncties. BBV voorschriften

Debatenopfunctie 725 (reinigingsrecht en

Nieuw

afvalstoffenhefling) zijnalleengeboekt op calegorie 3.4. T35. Rloolheffing

BBV voorschriften

Debatenop rioolhefflngsfuncties zijnalleenop

Nieuw

decategories 4.0.1,4.0.2en6.0 geboekt. T36. 0 2 B

BBV voorschriften

Nieuw

DebatenopdeOZB-functieszijnalleen geboektopcategorie 4.0.1.

——

'' Eenuitgebreidebeschrijvingvandeafzonderiijke toetsenistevindenopdewebsitewww.cbs.nl/Kreooinhetdocument: 20100223memokwaliteitstoetsenlv32010.pdf " Bestaand betekent dat dezetoetssindsheteerstekwartaal 2010wordt toegepast inhet maatregelenbeleid. Nieuwbetekent dat dezetoets vanafdeInvoering vandedeelwaameming (ofurterfijkmedio2011)wordt toegevoegd aande toetsen voorhet maatregelenbeleid.

59

Vergadering van dealgemene vergadering van devereniging IPOop 29 September 2011 agendapunt 3c v

Interprovinciaal OverIeg

o ip

Paraaf secretaris : Datum :9 September 2011 Inlichtingen bij :Gerard Beukema/Ferdi de Lange Doorkiesnummer : (070) 888 1222 Bijlagen : 1 (nazending) • Onderwerp

: IPO-reactie Rijksbegroting 2012

Voorstel Kennis nemen van en van gedachten wisselen over de IPO-reactie op de Rijksbegrating 2012 en de mondelinge toelichting erop van de voorzitter. Toelichtinq Tijdens Prinsjesdag, op 20 September 2011, presenteert het kabinet de Rijksbegroting 2012. In tegenstelling tot voorgaande jaren is besloten af te zien van een embargoregeling. De stukken worden derhalve op vrijdag 16 September 2011 via www.rijksbearotinq.nl gepubliceerd. Zoals gebruikelijk stelt het IPOsecretariaat, in overleg met het IPObestuur, een reactie op de Rijksbegroting op. De reactie wordt, na het uitspreken van de Troonrede op Prinsjesdag, gepubliceerd en gestuurd aan u, het bestuur, de colleges van GS en de leden

van Provinciale Staten. Indien de begrotingsstukken daartoe aanleiding geven, wordt op vrijdag 16 September 2011, in overleg met de voorzitter, al een eerste reactie op hoofdlijnen gepubliceerd. Uiteraard wordt deze eventuele reactie ook naar u gestuurd. U wordt voorgesteld om kennis te nemen van en van gedachten te wisselen over de (op 20 September te versturen) IPOreactie op de Rijksbegroting 2012. Tijdens de vergadering verzorgt de voorzitter een mondelinge toelichting op de IPO-reactie.

Bijlaqe IPO-reactie Rijksbegroting 2012 (wordt op 20 September 2011 toegestuurd)

Vergadering van dealgemene vergadering van devereniging IPOop 29 September 2011 agendapunt 3d

Interprovinciaal Overleg

o ip

Paraaf secretaris :9 September 2011 Datum : Gerard Beukema/Ferdi de Lange Inlichtingen bij Doorkiesnummer (070) 888 12 22 2 Bijlagen pnderwerp

Transitie IPO

Voorstel Kennis nemen van en van gedachten wisselen over de nadere mondelinge toelichting van de voorzitter van het IPO over de stand wanzaken van de transitie van het IPO sinds 9 december 2011 en de uitkomsten van de werkconferentie van het bestuur op 15 en 16 September2011. Toelichting Wat vooraf ging In de Meerjarenagenda van het IPO voor de afgelopen bestuursperiode (20072011) was de doelstelling opgenomen om een evaluatie van het IPO uit te voeren. Deze evaluatie is uitgevoerd door de onafhankelijk commissie-'Evaluatie IPO' die onder voorzitterschap van Henry Meijdam stond. Een delegatie van de Algemene Vergadering in oude samenstelling heeft op 27 September 2010 gesproken met de commissie-Meijdam. Tijdens de Algemene Vergadering van 9 december 2010 zijn de leden van de Algemene Vergadering vertrouwelijk gei'nformeerd over de uitkomsten van de commissie. Op grond van de uitkomsten van de commissie-Meijdam is door het bestuur en de colleges van GS unaniem geconcludeerd dat er behoefte is aan een sterk en stevig IPO, maar dat het IPO in huidige vorm, mede gelet op de veranderende politiek-bestuurlijke omstandigheden, daarbij niet (meer) voldoet. Het bestuur heeft daartoe de commissie-Transitie IPO' ingesteld onder voorzitterschap van de heer drs. WJ. Deetman. De leden van de Algemene Vergadering en de leden van Provinciale Staten zijn hierover per brief van 3 februari 2011 gei'nformeerd (bijlage 1). Opdracht aan de commissie was het formuleren van een advies aan het bestuur over de transitie van het IPO

op grond van de uitkomsten van de evaluatie. Het nieuw samengestelde bestuur (n.a.v. de Statenverkiezingen van 2 maart 2011 en de nieuw gevormde colleges) heeft het advies van de commissie-Deetman op 9 juni jl. besproken. Op grond van deze bespreking heeft het bestuur, in samenspraak met de colleges van GS, een aantal uitgangspunten vastgesteld die de basis vormen voor de transitie van het IPO. Tevens is in de vergadering van het bestuur op 23 juni j l . de heer J.W. Remkes voorgedragen als voorzitter van het nieuwe bestuur. De heer Remkes is de opvolger van de heer J. Franssen had aangegeven geen nieuwe termijn te ambieren. In de periode vanaf mei tot de voordracht van de heer Remkes heeft de vicevoorzitter van het bestuur, de heer Rietkerk, het voorzitterschap waargenomen. Tevens is in deze vergadering de datum voor de verdaagde Algemene Vergadering vastgesteld. De datum is bepaald mede vanwege de noodzakelijke betrokkenheid van de AV bij de transitie van het IPO. U bent over de voordracht van de heer Remkes en de datum van de verdaagde Algemene Vergadering op 24 juni j l . per brief ge'informeerd (bijlage 2).

Werkconferentie IPO-bestuur <*•:. Tijdens de werkconferentie van het bestuur op 15 en 16 September 2011 wordt de uitwerking van de transitie besprbken. Het uitgangspunt daarbij is om de bestuurlijke en ambtelijke adviesstruetuur te beperken, meer focus aan te brengen in de inhoudelijke agenda (vde smalle doch betekenisvolle agenda') van het IPO en kosten te besparen. Het IPObestuur heeft reeds in 2010 onder goedkeuring van de AV besloten tot een bezuiniging van 15% op de begroting bezuinigd. Deze bezuiniging is reeds ver^werkt in de begroting voor 2011. Het bestuur heeft afgesproken dat daarbovenop nog een extra bezuiniging komt in de komende bestuursperiode. Het bestuur heeft daarbij afgesproken dat de bezuiniging samenhangt met de besluitvorming over de structuur en agenda van het IPO. Op grond hiervan wordt ook de IPO-organisatie aangepast en is duideiijk tot welke bezuinigingen dit taakstellend kan leiden. Betrokkenheid AV / PS Op grond van de uitkomsten van deze werkconferentie wordt de AV en daar^mee de leden van Provinciale Staten bij de transitie betrokken. Daarbij ontvangen de leden van AV en Provinciale Staten in de dagen na afloop van de werkconferentie van het bestuur een brief met informatie over de procedurele gang van zaken van de transitie. Tevens zult u als leden van deAV, en ter voorbereiding op deze Algemene Vergadering, nader per brief worden ge'informeerd over de besluitvorming van het bestuur over de transitie. Daartoe ontvangt u ook tijdens de vergadering een mondelinge toelichting van de voorzitter. U wordt voorgesteld om kennis te nemen van deze mondelinge toelichting en op grond hiervan nader van gedachten te wisselen over de transitie van het IPO in het algemeen en de toekomst van de Algemene Vergadering in het bijzonder. Na afloop van de Algemene Vergadering worden de leden van Provinciale Staten

inhoudelijke ge'informeerd over de transitie van het IPO en de uitkomsten van de Algemene Vergadering. Toekomst Algemene Vergadering De Algemene Vergadering in oude samenstelling had grote vraagtekens bij de roll van de Algemene Vergadering als middel om de leden van Provinciale Staten aan het IPO te verbinden. In de praktijk was de constatering dat de AV niet veel verder reikte dan de leden van de AV. Uit de gespreksronde die de commissie-Meijdam met de colleges van GS voerde, kwam hetzelfde beeld naar voren. In het licht hiervan spreekt het bestuur tijdens de werkconferentie ook nadrukkelijk over de relatie tussen het IPO en de leden van Provinciale Staten en de rol van de AV hierbij. Tevens wordt gesproken over de vraag welke rol het IPO precies heeft bij de informatievoorziening aan leden van Provinciale Staten en welke verwachtingen daaromtrent bij leden van Provinciale Staten bestaan. Het bestuur wil hierover graag met de Algemene Vergadering van gedachten wisselen. Ten slotte inzake de planning voor de komende periode het volgende. Op basis van de besluitvorming van het bestuur over de 'smalle doch betekenisvolle agenda' wordt de IPO-meerjarenagenda 2012-2015 en meerjarenbegroting 20122015 opgesteld. Deze wordt medio november door het bestuur vastgesteld waarna deze, conform afspraak, ter goedkeuring wordt voorgelegd aan uw Algemene Vergadering van 8 december 2011. De Meerjarenagenda geeft inzicht in wat het IPO de komende bestuursperiode wel (en niet) doet en geeft aan op welke concrete doelstellingen het IPO in 2015 kan worden afgerekend. Op grond van de Meerjarenagenda worden de IPOJaarplannen en jaarbegrotingen opgesteld.

Bijlaqen 1. Brief inzake Transitie IPO' aan de leden van de Algemene Vergadering van het IPO en de leden van Provinciale Staten, 3fehruari 2011; en 2. Brief inzake 'Voordracht voorzitter IPO/datum verdaagde Algemene Vergadering' aan de leden van de Algemene Vergadering, 24juni2011.

nuzenstraat 01

Vergadering van de algemene vergadering vereniging IPO op 29 September 2011 agendapunt 3d, bijlage 1

Postbus16107 2 5 0 0 BCDen Haag leleloon(070)8881212 lax (070) 8 8 8 12 8 0 www.ipo.nl

Aan: de (plaatsvervangende) leden van de Algemene Vergadering van de vereniging IPO; de leden van Provinciale Staten in de onderscheiden provincies. (d.t.v. de Statengriffiers) In afschrift aan: de leden enadviseurs van net bestuur van de vereniging IPO; de college van Gedeputeerde Staten. (d.t.v. de IPO-contactfunctionarissen)

Inlerprofiflciaal

uw briefvan

uw kenmerk

\J ¥ is r

ons kenmerk

datum

BV 04416/2011

3 februari 2011

onderwerp

Transitie IPO

Geachte rnevrouw, geachte heer, Op 5 juli 2010 bent u via een brief ge'informeerd over het plan van aanpak van de evaluatie van net IPO als uitwerking van de doelstelling van het IPO-Jaarplan 2010. De externe commissie 'Evaluatie IPO' bestaande uit Henry Meijdam (voorzitter VROM-Raad en voormalig gedeputeerde), Theo Toonen (decaan van de faculteit Technlek, Bestuur en Management van deTU Delft), Lambert Verheijen (Dljkgraaf van het Waterschap Aa en Maas en voormalig gedeputeerde) en Berend-Jan van Voorst tot Voorst (voormalig gouverneur van Limburg) heeft in de periode September tot en met november 2010 gesprekken gevoerd met de colleges van Gedeputeerde Staten, de directie van het IPO en delegaties van de Algemene Vergadering, BOAG-voorzitters en IPO-medewerkers. Leden van Provinciale Staten zijn In de gelegenheld gesteld om hun inbreng via de leden van de Algemene Vergadering dan wel het college van GS van de eigen provincie te leveren. De uitkomsten van deze gesprekken zijn in december 2010 besproken in het bestuur en de Algemene Vergadering van het IPO alsmede de colleges van Gedeputeerde Staten. Van evaluatie naar transitie van het IPO Op grond van de bespreking van de evaluatie heeft het IPO-bestuur, in nauw overleg met de colleges van GS, in de vergadering van 25 januari j l . besloten tot het instellen van een commissie 'Transitie IPO'die op grond van de uitkomsten van de evaluatie van het IPO vorm moet geven aan het IPO Nieuwe Stijl waardoor het nieuwe IPO-bestuur, dat aantreedt naar aanleiding van de nieuwe samenstelling van Provinciate Staten en Gedeputeerde Staten op grond van de Provinciale Statenverkiezingen van 2 maart 2011,een vHegende start kan maken. Inzet daarbij is onder meer om de kerntaken van het IPO scherper definieYen en de contacten tussen het IPO en de provincies, zowel ambtelijk als bestuurlijk, te intensiveren. Dit mede In relatie tot het felt dat de maatschappelijke en politieke context waarbinnen het IPO opereert, de afgelopen jaren flink veranderd is. Niet alleen door de gewijzigde positionering en takenpakket van de provincies

Inllchtlngen blj Doorklesnummer Bljlagen

drs. FJ.M. (Ferdi) de Lange (070) 888 12 22 geen

(conform o.a. het advies van de commissie-Lpdders In 2008, net bestuursakkoord rijk-provincies 2008-2011 en het document 'Profiel Provincies' in 2010), maar ook de wijzigingen op het nationale en Europese politiek-bestuurlijke omgevlng (o..a.desamenvoeging van ministeries). Samenstelling transitiecommlssie en begeleidingscommissie De transitiecommissie bestaat uit de volgende leden: drs. W.J. Deetman (onafhankelijk voorzitter, lid Raad van State), prof. dr. Mirko Noordegraaf en drs. G.K. Pikker (onafhankelijk deskundigen, Universiteit Utrecht), drs. M.J. van den berg (cdK Groningen), J.W. Remkes (cdK Noord-Holland), prof. dr. W.BJ.H. van de Donk (cdK Noord-Brabant), Th. H. C. Peters (gedeputeerde Gelderland), W.M. de Jong (gedeputeerde Utrecht), N.MJ.G. Lebens (gedeputeerde Limburg), drs. A.J. van den Berg (provinciesecretaris Fryslan) en mr. drs. T. van der Wal (provindesecretaris Flevoland). Tevens heeft het IPO-bestuur een bestuurlijk-ambtelijke begeleidingscommissie ingesteld die fungeert als klankbord voor de transitiecommissie en proces en tijdpad bewaakt. De begeleidingscommissie bestaat uit: drs. H. van Waveren (voorzitter, gedeputeerde Zeeland en vicevoorzitter IPO-bestuur), mr. F.D. van Heijningen (gedeputeerde Zuld-Holland en lid IPObestuur), mevrouw drs. T. Klip-Martin (gedeputeerde Drenthe en lid IPO-bestuur), mr. H.A. Timrnerman MBA (provinciesecretaris Overijssel en voorzitter Kring van Provinciesecretarissen) en drs. G. Beukema (algemeen directeur IPO). De werkzaamheden van de transitiecommissie dienen afgerond te zijn voor de startconferentie van het nieuwe bestuur die voorzien is voor 26 mei2011. Uiteraard wordt u, indien daartoe aanleiding is, tussentijds op de hoogte gehouden van de stand van zaken van de transitie van het IPO. Ik hoop u hiermee,voldoende geinformeerd te hebben. Mocht u nog vragen en/of opmerkingen hebbentiar/kunWzich weftdefi tot Ferdi de Lange (070 888 12 22 [email protected]).

m Waveren begeleidingscommissie 'Transitie IPO'

Muzenstraat 61

^Vergadering van de algemene vergadering van de vereniging IPO op 29 September 2011 agendapunt 3d, bijlage 2

Postfaus16107 2 5 0 0 BC Den Haag tele!oon(070)8881212 Fax (070) 8 8 8 12 8 0 www.ipo.nl

Aan de (plaatsvervangende) leden van de Algemene Vergadering van de verenging IPO In afschrift aan: — de Statengriffiers; en — de leden en adviseurs van net bestuur van de vereniging IPO.

1f i t e r p r o v i n c i a

uw brief van

uw kenmerk

ons kenmerk

datum

AV 04721/2011

24juni 2011

onderwerp

Voordracht voorzitter IPO (vertrouwelijk) / Datum verdaagde Algemene Vergadering

Geachte mevrouw, geachte heer, Graag informeer ik u over de uitkomsten van de vergadering van net IPO-bestuur van 23 juni jl. Het betreft de voordracht voor het voorzitterschap van het IPO en de datum voor de verdaagde Algemene Vergadering. Voordracht voorzitter IPO Het bestuur heeft , conform artfkel 10, lid 2 van de statuten van de vereniging IPO, de heer J.W. Remkes (Commissaris van de Koningin in Noord-Holland) voorgedragen als voorzitter van het IPO. Dit betreft, conform de statuten, een bindende voordracht die geagendeerd wordt voor de eerstvolgende Algemene Vergadering die plaats vindt op 29 September 2011. De heer Remkes is vanaf het moment van het bestuursbesluit in functie als voorzitter. Het bestuur hecht er aan om u en de colleges van Gedeputeerde Staten te informeren voordat met dit besluit naar buiten wordt getreden. De benoeming van de heer Remkes wordt op woensdag 29 juni a.s. openbaar gemaakt. U wordt verzocht deze informatie tot die tijd vertrouwelijk te behandeien. Indien u prijs stelt op een toetichting kunt u contact zoeken met het lid van het college van Gedeputeerde Staten dat uw provincie in ons bestuur vertegenwoordigt. Datum verdaagde Algemene Vergadering Naar aanleiding van het verzoek van het bestuur daartoe heeft u ingestemd met verdaging van de Algemene Vergadering van 23 juni j i . Inmiddels is een nieuwe datum voor de Algemene Vergadering vastgesteld: donderdag 29 September 2011 van 18.00 tot 20.00 uur op een nader te bepalen locatie te Utrecht. Uwordt verzocht deze datum in uw agenda zeker te stellen.

Inllchtlngenbi] Doorklesnummer Bljlagen

drs. FJ.M. (Ferdi) de Lange (070) 888 12 22 geen

Voor deze vergaderlng worden het IPO-Jaarvefslag en -Jaarrekening 2010 geagendeerd alsmede de voordracht voor voorzitter, leden en adviseurs van het bestuur. Tevens wordt de transitie van het IPO voor deze vergadering geagendeerd. Zoais gemeld in de brief aan u van 27 mei j i . hecht het bestuur er aan om de uitkomsten van de transitie van het IPO met u te bespreken waardoor de regulier geplande Algemene Vergadering van 23 juni niet opportuun was. Het bestuur komt eind augustus of begin September bijeen voor een tweedaagse vergadering waarbij voorstellen voor de transitie van het IPO ter besluitvorming voorliggen. Na afloop van deze tweedaagse worden de uitkomsten hiervan verwerkt in de stukken voor deAlgemene Vergadering op 29 September. Conform de statuten ontvangt u de stukken behorend bij het IPO-Jaarverslag en de -Oaarrekening 2010 op grond van de 10-wekentermijn op 21 juli 2011. De stukken waren al verstuurd met het oog op de originele datum voor de AV, maar worden volledigheidshalve nogmaals toegestuurd. De overige stukken, waaronder de voodracht voor voorzitter, leden en adviseurs van het bestuur en de transitie van het IPO,ontvangt u conform de reguliere 3-wekentermijn op 8 September2011. Aangezien de leden van de Algemene Vergadering namens Limburg nog niet bekend zijn, is deze brief voor deze provincie gericht aan de betreffende Statengriffier. Ik hoop u hiermee voldoende te hebben ge'fnformeerd. Mocht u naar aanleiding hiervan nog vragen en/of opmerkingen hebben dan kunt u zich wenden tot Ferdi de Lange (070 888 12 22 of [email protected]). Met vriendelijke groet, INTERPROVINCIAALOVERLEG

drs. T.W.Rietkerk waarnemend voorzitter

Vergadering van dealgemene vergadering van de vereniging IPOop 29 September 2011 agendapunt 5

Interprovinciaal OverIeg

o lp

Paraaf secretaris : Datum Inlichtingen bij Doorkiesnummer Bijlagen

9 September 2011 Gerard Beukema/Ferdi de Lange (070) 888 1222 geen

Onderwerp

Planning data Algemene Vergadering 2011/2012

Voorstel 1. Kennis nemen van de datum van de eerstvolgende Algemene Vergadering die gepland staat op donderdag 8 december 2011; en 2. Instemmen met net aanhouden van de planning van de data voor de Algemene Vergadering voor 2012 in afwachting van de uitkomsten van de transitie van het IPO. Toelichtinq Planning data AV 2 0 1 1 Conform afspraak worden de data voor de Algemene Vergadering voorafgaand aan het betreffende kalenderjaar door de Algemene Vergadering vastgesteld. Dit betekent dat de Algemene Vergadering in oude samenstelling de data voor 2011 heeft vastgesteld. Bij het vaststellen van de data wordt rekening gehouden met de recessen in de onderscheiden provincies. Tevens wordt er daarbij naar gestreefd om de data van de AV niet te laten samenvallen met de laatste (drukke) week voor het zomer- en kerstreces. De volgende Algemene Vergadering vindt daarom plaats op donderdag 8 december 2011 van 18.00 tot 20.00 uur op een nader te bepalen locatie in Utrecht. U wordt voorgesteld om hiervan kennis te nemen. Planning data AV 2012 Gezien de stand van zaken van de transitie van het IPO en de majeure Bijlagen Geen

wijzigingen die dit binnen de structuur van het IPO teweeg brengt, ligt het voor de hand dat de transitie van het IPO tot een statutenwijziging noopt. Een statutenwijziging is pas van kracht na goedkeuring ervan door uw Algemene Vergadering. Dit houdt in dat het een mogelijkheid is dat in het begin van 2012 een extra AV wordt gepland. Gezien de stand van de transitie ligt het op dit moment niet voor de hand om de data voor de Algemene Vergadering voor 2012 vast te stellen. U wordt daarom voorgesteld in te stemmen met het aanhouden van de planning van de data voor de Algemene Vergadering voor 2012 in afwachting van de uitkomsten van de transitie van het IPO. Zodra er meer duidelijkheid is over het precieze (statutaire) verloop van de transitie wordt u uiteraard onverwijld ge'informeerd.