16e KinderopvangCongres

16e KinderopvangCongres Woensdag 26 maart 2008 | De Reehorst Ede

De pedagogisch medewerker als onmisbare opvoedingsondersteuner

Plenaire lezing door Martine Delfos | Keuze uit 20 workshops Bij deelname een boek cadeau Z.o.z. voor details

Kortingsregelingen: Meerpersoonskorting Online-aanmeldkorting KIDDO-korting Studentenkorting Zie achterpagina voor details

Inleiding & Programma Of je nu op een kinderdagverblijf, in de buitenschoolse opvang, op een peuterspeelzaal of als gastouder werkt, voortdurend ben je bezig met nieuwe ontwikkelingen op pedagogisch gebied.

09.00 Ontvangst & Registratie Koffie, thee en bezoek aan informatiemarkt 10.00

Welkom en introductie

Er wordt nogal wat van je gevraagd; je bent een onmisbare schakel in de opvoeding. Je moet de kinderen bijvoorbeeld meer laten bewegen. Wat doe je aan eventuele taalachterstanden? Hoe geef je de natuur een plek in de opvang? Er zijn kinderen die extra aandacht en begeleiding nodig hebben en ouders vragen je om raad. Gelukkig bezit je zelf de meeste kwaliteiten om al deze opgaven en uitdagingen het hoofd te bieden. Je moet daar alleen af en toe bij stilstaan.

10.05

Kracht en vrijheid van de Kinderopvang De opvang biedt houvast voor kinderen. Het is een vrije ruimte, waar ze even kunnen ontsnappen aan de eisen die aan ze gesteld worden en waar ze altijd kinderen vinden om mee te spelen. De aanwezigheid van de pedagogisch medewerker lijkt vanzelfsprekend en gewoon maar zij kan het hart van het kind openen en de hersenen van de ouders op ‘aan’ zetten. Want wat is nou echt belangrijk voor een kind? Martine Delfos

11.00

Koffiepauze Koffie, thee en bezoek aan informatiemarkt

In haar artikelenreeks in het pedagogisch vakblad KIDDO schrijft Martine Delfos over een allerlei aspecten van de kinderopvang. Zij opent dan ook dit kinderopvangcongres. Daarna kun je een workshop naar keuze volgen en vervolgens kies je een van de twee plenaire presentaties. Professionals uit verschillende organisaties en disciplines diepen de onderwerpen uit met praktische en meer theoretische deelsessies:

11.30

Deelsessieronde 1 Keuze uit 20 deelsessies, zie overzicht

12.30

Lunch

13.30

Keuze uit twee Lezingen Thema I Ontvlambare vingers Thema II Curriculum voor de Kinderopvang Omschrijvingen van de thema’s vind je in het deelsessie-overzicht op de volgende pagina.

Deze dag geeft je nieuwe energie!

14.30

Theepauze Koffie, thee, fris en bezoek aan informatiemarkt

15.00

Deelsessieronde 2 Keuze uit 20 deelsessies, zie overzicht

16.00

Borrel Hapje, drankje en bezoek aan informatiemarkt

Kom dus naar het 16e Kinderopvangcongres

Bij deelname krijg je een boek cadeau! Je kunt kiezen uit de volgende titels: Luister je wel naar mij? Door Martine Delfos Gespreksvoering met kinderen tussen vier en twaalf jaar

Informatiemarkt Naast diverse stands is er op de informatie markt een deel van de tentoonstelling ‘Sporen van Reggio’ van Stichting Pedagogiekontwikkelingen 0-7 te zien.

Huilen, boos zijn, ruzie Door drs. H. van Hasselt- Mooy Cursus omgaan met emoties bij kinderen van 0 tot 8 jaar

Wiegedichtjes Door Liesbeth Groenhuijsen versjes voor het slapengaan voor baby’s en dreumesen, Inclusief cd

Ga voor meer informatie naar

www.swpbook.com

Deelsessie overzicht Plenaire presentaties Thema I: Ontvlambare vingers De plenaire presentatie Ontvlambare vingers gaat over kunstzinnig werken dat kinderen ertoe aanzet zich op verschillende manieren uit te drukken. Dergelijke expressievormen bevorderen de gelijkwaardige uitwisseling tussen kinderen en zijn een uitstekend middel om ouders bij de kinderopvang te betrekken, zonder anderstalige ouders uit te sluiten. Op de getoonde film laat een danser zich inspireren op de bewegingen die jonge kinderen maken die net leren lopen. Op hun beurt laten de kinderen zich weer inspireren door de bewegingen van de danser. Dit alles onder begeleiding van de choreograaf Alain Platel. In het tweede deel geeft theatermaker Herwig de Weerdt een aanvulling met een verhalend element.

Thema II: Curriculum voor de Kinderopvang Per 1 november 2006 is het project Curriculum voor de Kinderopvang van start gegaan. Doel van dit project is om samen met het werkveld een landelijk breed geaccepteerd pedagogisch kader voor de kinderopvang van 0-4-jarigen tot stand te brengen. Dit pedagogisch kader is volop in ontwikkeling en een uitdaging voor open, creatieve, goed opgeleide en betrokken leidsters en pedagogen! In het eerste deel worden het doel, de opzet en de inhoud van het curriculum toegelicht. In het tweede gedeelte wordt met de aanwezige deelnemers een verbinding gelegd naar de eigen praktijksituatie: Wat betekent het curriculum voor jouw werk op de groep en met de ouders?

Deelsessies

1 Eten is een feest! (0-2)

Gevoed worden is een basisbehoefte van baby’s. Of dit prettig verloopt, hangt af van het samenspel tussen kind en pedagogisch medewerker. Hoe respecteer je de autonomie van kinderen ook tijdens het eten? Wanneer is een kind eraan toe om met meer kinderen samen te eten? Aan de hand van je eigen ervaringen met eet- en drinkontwikkeling van kinderen, filmbeelden, individuele en groepsoefeningen krijg je inzicht hoe eten een feest blijft!

Helen Janssen, Emmi Pikler Stichting Nederland

2 Spelende baby’s (0-2)

Pedagoge Emmi Pikler zag dat ( jonge) kinderen er plezier aan beleven als zij zelf mogen ontdekken en onderzoeken, zonder hulp of aanwijzingen van volwassenen. Maar hoe begeleid je deze ontwikkeling? In deze workshop komen de volgende aspecten aan de orde: Welk materiaal is geschikt voor de grove en de fijne motoriek? Is het nodig om baby’s te vermaken? Wat zijn de vier verschillende concentratieniveaus tijdens het spel? Wat zijn je verwachtingen van spelende baby’s en dreumesen? Met filmmateriaal uit het Hongaar-

se Pikler Tehuis en de kinderopvang in Nederland en oefeningen.

Lucia de Jong, Emmi Pikler Stichting Nederland

3 Stimuleren van de spraak- en taalontwikkeling van jonge kinderen (0-4)

Door de spraak- en taalontwikkeling van een kind goed te volgen kan de pedagogisch medewerker een kind verder stimuleren. De CED-Groep ontwikkelt hiervoor een observatielijst voor kinderen van 0-4 jaar. Bij de observatielijst krijg je praktische handelingssuggesties met tips en ideeën hoe je de spraak- en taalontwikkeling kunt stimuleren bij jonge kinderen, wanneer uit de observatielijst blijkt dat dit nodig is. Aan de hand van hun eigen antwoorden op vragen over spraak en taal kunnen alle professionals die werken in de opvang van jonge kinderen de spraak/taalontwikkeling op de voet volgen. De deelnemers van deze deelsessie maken in spelvorm kennis met de observatielijst spraak en taal voor baby’s en peuters.

Lonneke van Dijk, CED-groep Rotterdam

4 Opvallend gedrag in kinderdagverblijf

en peuterspeelzaal (0-4)

Alle pedagogisch medewerkers van peuterspeelzalen en kinderdagverblijven hebben wel eens een kind in hun groep met opvallend gedrag. Hoe kun je deze kinderen op positieve en planmatige wijze begeleiden? In deze deelsessie leer je aan de hand van een casus omgaan met opvallend gedrag van kinderen. En vooral heel praktisch: wat kun je als pedagogisch medewerker doen om de kinderen verder te helpen? Hoe kun je deze kinderen op een positieve en planmatige wijze begeleiden?

Lonneke van Dijk, CED-groep Rotterdam

5 Peuterdans (2-4)

Leer peuters in hun ontwikkeling te stimuleren met dans en muziek! Yvonne Dingjan geeft uitleg over zowel theoretische als praktische onderdelen van een dansles, die je zelf ook kunt uitproberen. Je krijgt ideeën aangereikt hoe je met peuters op een fantasierijke manier ‘uit de voeten’ kunt. Aan de orde komen onder meer houding, stem, expressie, ruimtegebruik en muziek.

Yvonne Dingjan, Peuterdans

6 Poppenspel (2-4)

Poppen spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van jonge kinderen. In deze workshop leer je hoe je op betrekkelijk eenvoudige wijze poppenspel gebruikt in de dagelijkse praktijk. Je leert in een korte tijd hoe je met je handen een heel poppentheater voor de kinderen kunt maken. Deelnemers werken zelf met vinger- en knooppoppen en maken een minispel. De voorbeelden zijn zo gekozen dat je ze makkelijk in je groep kunt toepassen. Je krijgt een schat aan nieuwe ideeën en je zult verbaasd zijn over wat je zelf allemaal al kunt.

Margo van Schie, poppenspeler

Deelsessieoverzicht 7 Praten over bloot en je lijf (2-4)

Waar let je op als je met jonge kinderen praat over hun lijf en over bloot zijn? In deze workshop sta je stil bij het belang om de geslachtsdelen net zo eenvoudig te benoemen en aandacht te geven als de andere lichaamsdelen. Ook wordt duidelijk gemaakt hoe je dit zou kunnen doen. Welke woorden voor de geslachtsdelen zijn passend en welke woorden worden het meest gebruikt en herkend door jonge kinderen? Hoe verloopt de normale pre-seksuele ontwikkeling van jonge kinderen? Hoe ga je ermee om als kinderen afwijkend seksueel gedrag vertonen? En wat is eigenlijk afwijkend seksueel gedrag? Deze vragen worden in de workshop beantwoord. Kortom: waar let je op als je met jonge kinderen praat over hun lijf en over bloot zijn?

Melanie Meijer, arts i.o en Iva Bicanic, psycholoog

8 Spelen kan met alles (4-12)

Wat gebeurt er als je willekeurige begrippen, voorwerpen en activiteiten combineert? Speeldeskundige Marianne de Valck laat je fantaseren, proberen en ervaren hoe je eindeloos veel nieuwe speelmogelijkheden kunt ontdekken en beleven. Ze brengt een creatief proces op gang dat jou uitdaagt om de kinderen uit te dagen en hen leert te vertrouwen op wat ze zelf kunnen.

Marianne de Valck, Adviesbureau Spelen en Speelgoed

9 BSO de boer op (8-12) Het project BSO de boer op is gericht op het ontwikkelen van activiteiten rondom duurzame voedselproductie. Kinderen in de buiten- of naschoolse opvang komen in aanraking met het thema in de vorm van bijzondere activiteiten. Ook brengen ze een bezoek aan een landbouwbedrijf in de buurt. Dit project richt zich niet alleen op de betrokkenheid bij onze voedselproductie. Ook de kwaliteit van het activiteitenaanbod in de kinderopvang krijgt een impuls. In deze workshop licht Meike Bulten de mogelijkheden van het project toe en voert zij direct een aantal praktische activiteiten uit.

12 Je eigen kracht en kwaliteit in je team

inzetten (al)

Stel je voor, je gaat met plezier naar je werk en na afloop hou je energie over. Doordat je het beste in jezelf leert aanspreken, breng je ook het beste in anderen (collega’s, ouders en kinderen) naar boven. Je leert in een continu proces samen met je collega’s en leidinggevenden. Belangrijk daarbij is om opnieuw te leren observeren en na te denken over je dagelijkse praktijk en beleid. In deze workshop krijg je informatie over de ervaringen in een nieuw landelijk project Permanent leren als team. De kern van dit project is het professionaliseren van beroepskrachten in de samenwerking met ouders en het op gang brengen van een permanente manier van leren, zowel individueel als op teamniveau.

Ana del Barrio Saiz, ontwikkelingspsycholoog, trainer en adviseur in de kinderopvang en het onderwijs, o.a. voor Bureau MUTANT.

13 Groepsindeling (al)

Groepsindeling raakt de kern van het werk in een kinderdagverblijf. Bij beslissingen over de indeling moet het team over drie aspecten nadenken: De grootte: hoeveel kinderen en hoeveel pedagogische medewerkers per groep? De samenstelling: welke kinderen en pedagogische medewerkers in de groep? De stabiliteit: zorg dragen voor vaste kinderen en vaste pedagogische medewerkers per groep. In deze workshop sta je eerst stil bij deze keuzes. Daarna maak je een groepsindeling voor je eigen situatie. Tot slot inventariseert iedereen de voor- en nadelen van de gemaakte keuzes. De workshop is geschikt voor managers en pedagogische medewerkers van kinderdagverblijven. Het doel van de workshop is om je houvast te geven over beslissingen over de groepsindeling in de eigen situatie.

Meike Bulten, Stichting Veldwerk

Liesbeth Schreuder, Nederlands Jeugdinstituut, auteur van Welkom in de groep

10 Ontvlambare vingers (al)

14 Opendeurenbeleid (al)

Caroline Boudry geeft een workshop over een aantal van de ‘ontvlammende’ activiteiten uit het boek Ontvlambare vingers. Ook maakt zij een verbinding met de pedagogische achtergrond van waaruit het boek opgezet en geschreven is.

Caroline Boudry, VBJK

11 Ouders als partners in opvoedingsondersteuning (al)

Opvoedingsondersteuning draagt het risico in zich van een ongelijkwaardige relatie; er is immers een ‘vrager’ en een ‘adviseur’, er zijn verschillen in kennis- en positiemacht. Alleen vanuit een gelijkwaardige relatie kan vraaggericht en krachtbevorderend gewerkt worden. Wat kan een beroepskracht doen om de gelijkwaardigheid te waarborgen en respect voor diversiteit uit te dragen? Dat ga je verkennen en oefenen in deze workshop.

Leonie Reumers, Bureau MUTANT/K2, trainer en adviseur.

Opendeurenbeleid is een methodiek die in de buitenschoolse opvang en in kinderdagverblijven wordt gebruikt om kinderen meer speelruimte te geven. In het algemeen kun je zeggen: hoe ouder de kinderen, hoe meer opendeurenbeleid: voor baby’s is de methode niet geschikt. In deze workshop ga je in op de wijze waarop je het opendeurenbeleid kunt organiseren en de pedagogische aandachtspunten daarbij. Er wordt ook gediscussierd over de waarde van de eigen stamgroep in een opendeurenbeleid. De workshop is in de eerste plaats bestemd voor pedagogische medewerkers van de buitenschoolse opvang en kinderdagverblijven. Maar ook docenten van ROC-opleidingen en het management kunnen in deze workshop terecht.

Liesbeth Schreuder, Nederlands Jeugdinstituut, auteur van Welkom in de groep

Deelsessieoverzicht 15 Slaap snel, droom wel (al)

Als een kind thuis moeilijk slaapt, zal dit waarschijnlijk ook op het kinderdagverblijf problemen geven. Steeds uit bed komen, moeite met inslapen, bang voor monsters? Door een kind te ondersteunen in het omgaan met dromen, kun je hulp bieden bij de verwerking van intense ervaringen. Lia Timmer gaat in de workshop dieper in op wat er gebeurt als je slaapt en droomt. Ook baby’s hebben dromen die ze nog niet kunnen verwoorden. Hoe kun je hiermee omgaan? Kortom, een eerste hulp bij dromen en nachtmerries. Er is ruimte voor vragen en adviezen en de workshop wordt besloten met een inlevingsoefening.

Lia Timmer, Xaliatraining, psycholoog

16 Omgaan met kinderen met specifieke zorgbehoeften (al)

Het Vlaamse Vormingscentrum Opvoeding en Kinderopvang (VCOK) verzorgt een workshop over inclusie in de kinderopvang. Het uitgangspunt is de handleiding Inclusie van kinderen met specifieke zorgbehoeften, dit jaar uitgegeven door het Vormingscentrum voor de Begeleiding van het Jonge kind (VBJK) en ook in Nederland zeer goed ontvangen. De nadruk zal liggen op het onvoorwaardelijke recht van alle kinderen en ouders om erbij te horen, en niet op de beperking van het kind. De workshop is vooral interessant voor leidinggevenden in de kinderopvang.

Katelijne De Brabandere, sociaal agoog en stafmedewerker van VCOK

17 Waardevol opvoeden, hoe doe je dat? (al) Er wordt heel wat afgepraat over waarden en normen, zeker als het over opvoeden gaat. Maar wat zijn waarden en normen nou eigenlijk? In deze workshop ontdek je wat voor jou belangrijk is in het omgaan met kinderen en waarom dat zo is. Je bent zelf op een bepaalde manier opgevoed, in hoeverre neem je dat mee en waar ben je anders over gaan denken? Kortom: waardevol opvoeden, hoe doe je dat?

Het doel van de workshop is bewustwording en het praktisch uitvoerbaar maken van de vier opvoedingsdoelen uit de Wet kinderopvang.

Josette Hoex en Su’en Kwok van het Nederlands Jeugdinstituut, auteurs van het boek Pedagogische kwaliteit op Orde.

19 Aansluiten op lastig gedrag in de bso (al)

In het reguliere basisonderwijs zitten tegenwoordig steeds meer kinderen met gedragsproblemen. Omdat scholen sinds 2007 verplicht zijn om hun leerlingen opvangmogelijkheden aan te bieden, komen er ook steeds meer kinderen op de bso met gedrag dat ‘knap lastig’ is voor groepsleiding. In deze workshop ga je in op het omgaan met lastig gedrag. Welke soorten lastig gedrag kom je in jouw bso-groep tegen en wat is het verschil tussen ‘gewoon lastig’ en ‘speciaal lastig’? Hoe werk je aan de wettelijk verplichte opvoedingsdoelen voor deze kinderen? En is dat wel te combineren met de zorg voor een hele groep? De workshop is geschikt voor pedagogisch medewerkers in de buitenschoolse opvang en voor gastouders die met deze leeftijdsgroep werken. Het doel van de workshop is zicht krijgen op de oorzaken van lastig gedrag en de consequenties hiervan op jouw aanpak. De workshop is gebaseerd op het boek Tis knap lastig! en de cursus Knap lastig!

Marielle Balledux van het Nederlands Jeugdinstituut, projectleider van het project Knap lastig!

20 De hemelse leidster

Alleen al de aanwezigheid van een hemelse leidster maakt dat zij de kinderen iedere dag weer meeneemt op een fantastische ontdekkingsreis op het kindercentrum! De hemelse leidster gebruikt haar kwaliteiten en die van de kinderen om van iedere dag een bijzondere dag te maken. En dat zit niet zozeer in het verzinnen van grootse activiteiten met veel organisatie, maar juist in de kleine dingen en vooral in het gebruiken van je eigen kwaliteiten. Maar hoe doe je dat? Tijdens deze workshop word je je bewust gemaakt van je eigen talenten en krachten zodat je een hemelse leidster bent voor kinderen, ouders en collega’s!

Annemieke Waage, Pedagoog Triodus

Annet Rombout, Pedagoog Triodus

18 Pedagogisch denken = Pedagogisch doen! (al)

De kinderopvang en de peuterspeelzaal zijn plekken waar kinderen zichzelf en de wereld leren ontdekken. Het is jouw opdracht om dit in goede banen te leiden en te zorgen dat het van goede kwaliteit blijft. De Wet kinderopvang beschrijft vier opvoedingsdoelen waar elke kinderopvangorganisatie aan moet werken. Maar waarom doen we dat, en hoe breng je die doelen in praktijk? Ben jij pedagogisch enthousiast over je taak? In deze workshop staan deze vier opvoedingsdoelen centraal. We laten zien hoe je pedagogiek uitvoert en hoe jij je handelen kan verwoorden. Want pedagogisch denken = pedagogisch doen! De workshop is geschikt voor pedagogische medewerkers in de kinderopvang en peuterspeelzalen.

Doe je aanmelding online via www.kinderopvangcongres.nl en ontvang € 10,- extra korting

Inschrijving Organisatie Het 16e KinderopvangCongres wordt georganiseerd door Uitgeverij SWP in samenwerking met tijdschrift KIDDO. De organisatorische verantwoordelijkheid is in handen van congresbureau Logacom te Amsterdam. Inschrijvingsvoorwaarden Deelname kost € 199,- en is inclusief boek, lunch, consumpties en congresmateriaal. Je kunt je inschrijven via het online aanmeldingsformulier of de aanmeldingsbon in deze folder. Na ontvangst van uw aanmelding zenden wij u een factuur voor de betaling van deelnamekosten. Datum en plaats Het congres vindt plaats op woensdag 26 maart 2008 in congrescentrum De Reehorst te Ede. Algemene Voorwaarden Bij aanmelding zijn de algemene voorwaarden van Logacom van kracht. Hiervoor verwijzen wij naar www.logacom.nl Kortingsregeling Bij meerdere aanmeldingen uit dezelfde instelling krijgt de tweede persoon 10% korting, en de derde en alle volgende 15%. Studenten hebben recht op 20% korting, mits er bij de aanmelding een leesbare kopie van de studentenkaart gevoegd wordt. KIDDO-abonnees krijgen €10,- extrakorting op elke aanmelding.

Online aanmeldingskorting Meld je aan via www.kinderopvangcongres.nl en ontvang € 10,- extra korting

Annuleringsregeling Annulering tot twee weken voor aanvang 75% restitutie, tot één week voor aanvang 50% restitutie, later volgt geen restitutie. Bij verhindering heeft een deelnemer het recht zich zonder kosten te laten vervangen, mits tevoren aan de organisatie gemeld. Contactpersonen Programma: Trude van Waarden, Uitgeverij SWP, [email protected] Organisatie: Arjen Metz, Logacom, [email protected] Nadere informatie Logacom BV, Postbus 257, 1000 AG Amsterdam Tel. 020-3203364, Fax. 020-3308040

AANMELDINGSBON (s.v.p. in blokletters invullen) Voorletters/Naam

m/v

Functie Instelling/Organisatie Adres Postcode

Plaats

E-mail

Telefoon

Mobiel

Fax

Factuuradres

Plenaire presentatie: Boek: Deelsessies:

Als bovenstaand Anders t.w: Thema 1* Luister je wel naar mij?* 1e voorkeur [ ] 2e voorkeur [ ]

Thema 2* * (Aankruizen wat van toepassing is) Huilen, boos zijn, Ruzie* Wiegedichtjes* reservekeuze [ ]

Neemt deel aan het 16e Kinderopvangcongres op 26 maart 2008, en gaat akkoord met de algemeen voorwaarden van Logacom BV. De kosten zullen na ontvangst van de factuur binnen veertien dagen voldaan worden. Wij wensen gebruik te maken van een kortingsregeling (slechts één korting per deelnemer): Meerpersoonskorting (namen,functies en workshopkeuzes overige deelnemers in bijlage) Studentenkorting (kopie studentenkaart bijvoegen) Ik ben KIDDO-abonnee

Datum

Handtekening

Faxen kan ook 020-3308040

Zonder postzegel zenden naar: Logacom / KOC Antwoordnummer 9090 1000 VV Amsterdam