}

}<(l(tp$=adbcb <

Een échte Haagse krant

Vrijdag 13 februari 2015

Hagenaars willen een huis dat af is

jaargang 9 nummer 405

€ 2,50

Edwin van der Goor (ex-Seinpost) terug in Den Haag met nieuwe bistro

5

7

Le Creuset onder de pannen 9

Henk Jagersma, de jaren bij ADO 10/11

Caesar: 13 hoe heter, hoe beter advertentie

Laatste kans! ElkE vrijdag in fEbruari tot 21 uur: livE muziEk En ‘friday night out’ dinEr (rEsErvErEn 070-7200720)

2>

Den Haag Centraal > Vrijdag 13 februari 2015

archeologie

den haag laag voor laag

Grenspalen weer op de kaart

E

en oude grenspaal tussen Den Haag en Wassenaar is weer op het duin gezet door de wethouders Joris Wijsmuller van Den Haag en Inge Zweerts de Jong van Wassenaar en Georgette Leltz, sectormanager van Dunea. De paal, die hier na een grenswijziging in 1885 is geplaatst, was ooit door winderosie losgeraakt en onder aan het duin beland. Dunea, de beheerder van het duingebied Meijendel, heeft zich jarenlang over de losliggende paal ontfermd, maar is blij dat deze nu weer fier rechtop staat. Aanleiding voor deze ceremonie is het verschijnen van een rapport van de afdeling Archeologie van de gemeente Den Haag over alle nog bestaande grenspalen in de gemeente Den Haag. Daarbij zijn 60 grenspalen letterlijk weer ‘op de kaart gezet’. Deze grenspalen vertellen verschillende verhalen bijvoorbeeld over historische stadsgrenzen, over oude wegen en over het koninklijk jachtgebied. Zowel Koning Willem I (1772-1843) als Koning Willem II (1792-1849) stonden bekend als liefhebbers van de jacht. Zij kochten grote stukken land op in het duingebied van Den Haag en Scheveningen en gebruikten die gebieden als privaat jachtgebied. Vanaf het Noordeinde en de Kneuterdijk hadden zij direct toegang tot dit gebied. De grenzen werden afgebakend met natuurstenen palen, met daarop de tekst “Privatieve jagt van den Koning”. Deze palen zijn te vinden aan de Kerkhoflaan, en twee in het Westduinpark. Door de aanleg van gebouwen en wegen en door allerlei graafwerkzaamheden zijn veel palen in de loop van de tijd verdwenen. Op de gemeente-

‘De prins van Oranje’ (1840-1897). Van deze gieterij komen alleen exemplaren voor in de provincie Zuid-Holland. Met de herplaatsing willen de archeologen aandacht vragen voor het beheer van dit culturele erfgoed. De wethouders en Dunea hebben de intentie uitgesproken om er samen voor te willen zorgen dat de nu nog aanwezige grenspalen voor de toekomst kunnen worden behouden.

V.l.n.r.: De Haagse wethouder Joris Wijsmuller, stadsarcheoloog Corien Bakker, Georgette Leltz van Dunea en de Wassenaarse wethouder Inge Zweerts de Jong. > Foto: Jurriaan Brobbel

grens in het duin tussen het Noorderstrand en de Landscheidingsweg hebben ooit 20 palen van natuursteen gestaan. Daarvan zijn er nu nog zes over. Op dit moment hebben alleen twee zogeheten

jachtpalen, twee gietijzeren kilometer- en twaalf hectometerpalen langs de Leidsestraatweg de status van gemeentelijk Monument. Met name de twee gietijzeren palen zijn bijzonder omdat zij zijn gegoten bij de Haagse ijzergieterij van A. Sterkman, beter bekend als

Het rapport van de afdeling Archeologie over alle nog bestaande grenspalen en de daarbij horende afspraken zijn een mooi voorbeeld van wat bedoeld wordt in het Convenant cultuurhistorie voor de duingebieden Meijendel en Berkheide. Dit convenant is opgesteld en getekend door de gemeenten Den Haag, Wassenaar en Katwijk en de beheerders Staatsbosbeheer en Dunea om alle verborgen en zichtbare schatten die in de duinen door de eeuwen heen zijn ontstaan, door de aanwezigheid van de mens, maar ook door de natuur, te beschermen en te behouden. Vermoedelijk zijn er hier en daar nog meer verborgen grenspalen te vinden die overwoekerd zijn of verborgen zijn geraakt onder het duinzand. Inmiddels heeft zich al één paal aangediend die door groenbeheerders in het Westduinpark is ontdekt, vlakbij de strandopgang bij de Kwartellaan. Wie weet wat u tijdens uw wandelingen nog tegenkomt! Corien Bakker stadsarcheoloog

advertentie

museum Beelden aan Zee De rijke oeuvres van

Leraar worden in de Haagse regio?

Joseph Mendes da Costa & Joost van den Toorn

Kom naar ‘Leraar van Buiten’ op woensdag 4 maart, 19-21 uur Informatiebijeenkomst voor potentiële zij-instromers Hofstad Lyceum, Colijnplein 9, 2555 HA Den Haag

13 februari t/m 10 mei 2015

Welke stappen moet je zetten om leraar te worden in het voortgezet onderwijs in de Haagse regio? Rectoren, lerarenopleiders en ervaringsdeskundigen informeren je over lesbevoegdheid en andere kwaliteitseisen. Meer informatie en aanmelden op www.derodeloper.nu/actueel

www.beeldenaanzee.nl

3

actueel<

Vrijdag 13 februari 2015 > Den Haag Centraal

V&D heeft weer geld, maar wankelt nog steeds Achtergrond Door Casper Postmaa

Herkent u deze verwijzing nog die in het begin van de jaren negentig uit Den Haag verdween? ‘Huishoudelijke artikelen. 4de etage. Andere gebouw’. Vroom & Dreesmann was met Anton Dreesmann aan het hoofd uitgegroeid tot een imperium dat onder de naam Vendex een reeks merken onder haar hoede had: Vendomatic, Vendorama en Vendomus, de uitzendbureaus Vedior en ASB, supermarkten en ketens als Edah en Hunkemöller. Vlaggenschip van V&D was de vestiging aan de Grote Marktstraat dat (met ‘meneer Anton’ nog als filiaaldirecteur) in 1964 het grootste warenhuis van Nederland werd, toen de lichtgrijze nieuwbouw van de Rotterdamse architect H.M. Kraayvanger met de bestaande winkel werd verbonden. Eén warenhuis, maar twee gebouwen. Een koppeling die nooit lekker heeft gewerkt, vooral op de begane grond was de overgang een ramp. In de vroege jaren negentig gingen de lichten in de oudbouw uit en mocht Marks & Spencer het een aantal jaren (tot 2001) proberen. Daarmee was de neergang van V&D definitief ingezet. Om het contrast op scherp te zetten: tot in de jaren tachtig was het warenhuis nog een geduchte concurrent voor De Bijenkorf, die juist toen zijn moeilijkste tijd doormaakte en op een haar na failliet was. Nu is het verschil tussen de twee schrijnend. Het is onduidelijk wat de reddingsoperatie van 130 miljoen euro, opgebracht door eigenaar Sun Capital (goed voor zestig miljoen), banken en verhuurders, nu eigenlijk voor de toekomst van Vroom & Dreesmann betekent, anders dan dat er tijd is gekocht. Dat laatste is mooi voor de werknemers, die nu nog ten minste twee jaar aan de slag kunnen, maar of het warenhuis door deze financiële impuls overleeft is zeer de vraag. Een rondgang door het pand aan de Grote Marktstraat maakt duidelijk dat een

V&D in 1968 toen de nieuwbouw enkele jaren in gebruik was.>Foto: Haags Gemeentearchief

miljoenen kostende renovatie nodig is. Armoedige gevels, dichtgeplakte ramen, smoezelige plafonds, slordig neergezette rekken met kleding, nergens een plek waar de klant wordt verrast; het is geen pretje om door V&D te lopen. Om van marketingbegrippen als fun-shopping en beleving maar niet te spreken. Het koopjeswarenhuis is het contact met de moderne klant en de tijdgeest kwijt. Vroom & Dreesmann is een middengewicht die deze week is neergegaan en door geldschieters weer overeind is geholpen, maar

geen idee heeft hoe het verder moet. Ruud Veltenaar, filosoof en trendwatcher, hield vorige week een lezing bij de Nederlandse Bank waarin hij pleitte voor euthanasie bij bedrijven. V&D was zijn nummer één kandidaat. Er zou een onderneming moeten komen, die bedrijven op een zorgvuldige, langzame manier naar het einde begeleidt, vindt hij. “Niet als een curator, want dat is grote stappen snel thuis, met als gevolg veel financiële en sociale schade. En daarna kiezen voor een geheel nieuwe formule, die past

Kritiek op plan nieuwe parkeergarage in Scheveningen Door Marc Konijn

Den Haag heeft het sein op groen gezet voor een nieuwe parkeergarage in Scheveningen. Het gaat om een garage van bijna 500 plekken onder het plein naast het Circustheater. Het college heeft BAM GO-Park onlangs toestemming gegeven om de plannen hiervoor verder uit te werken. De dochteronderneming van de BAM denkt dat een vierde parkeergarage het leefklimaat in Scheveningen zal verbeteren. De nieuwe garage moet onder meer de pieken wegvangen die ontstaan bij de voorstellingen van het Circustheater. Ook biedt de garage een compensatie voor de 600 parkeerplaatsen die verloren zijn gegaan bij de aanleg van de nieuwe boulevard. Het plan stuit op weerstand. Eerder al lieten omwonenden zich kritisch uit over een parkeergarage voor hun deur. De eigenaar van de andere drie parkeergarages in Scheveningen, BKS Parking, is onthutst over het plan. Ad-

junct-directeur Myrna van den Oever vindt dat iedere noodzaak ontbreekt. “Onze garages staan 350 dagen in het jaar voor een groot deel leeg. Nóg een garage erbij, dat is bouwen voor de leegstand”. BKS Parking is een grote speler als het gaat om het parkeren in Scheveningen. De parkeerpoot van het Beheerskantoor Scheveningen doet de parkeerterreinen aan het Zwarte Pad (450 plaatsen) en het Noordelijk Havenhoofd (390), en bezit de garages aan de Zwolsestraat (2030), bij het Kurhaus (250) en aan de Nieuwe Parklaan (550). BKS heeft een onafhankelijk onderzoek laten uitvoeren door DTV Consultants naar de effecten van de nieuw te bouwen parkeergarage. Daaruit blijkt volgens Van den Oever dat een nieuwe garage geen enkele oplossing biedt. “Alleen op hele warme zomerdagen en met het vuurwerkfestival zijn onze garages vol. Op de andere 350 dagen van het jaar staan ze leeg; de gemiddelde bezet-

tingsgraad is tien procent. Waarom dan een nieuwe garage erbij?’ Alle trends weerspreken de noodzaak van de nieuwe garage, vindt de adjunct-directeur van BKS. Het autoverkeer neemt al jaren af, het openbaar vervoer groeit juist, vooral door de Park + Ride, en het toenemend gebruik van de scooter. Van den Oever: “Gelukkig is het Kurhaus gered, en gaat de Pier weer open. Maar het gaat niet goed met de badplaats. Mensen komen hier niet meer massaal op zondag om te winkelen. Het zou beter zijn om te investeren in een mooie nieuwe attractie”. De komst van de nieuwe parkeerhaven is nog geen gelopen koers. Volgens een woordvoerder van de gemeente moet de BAM een groot draagvlak hebben voor het plan. Daarna moeten alle procedures nog doorlopen worden, met als complicerende factor dat het bouwterrein zich uitstrekt over twee bestemmingsplannen. BKS kondigt alvast aan zich tot het uiterste te zullen verzetten.

bij deze tijd, dat is ook beter voor de werkgelegenheid. Ook warenhuizen hebben met seizoenen te maken. Bij V&D is het nu winter, maar er komt daarna ruimte voor iets nieuws. Dat is mooi”. De formule is uitgewerkt, luidt zijn betoog. Nederland heeft geen behoefte meer aan grote warenhuizen met een compleet assortiment. Meer service, gebruikmaken van moderne technologie en een geheel nieuw concept is zijn advies. Ook het geopperde idee van een miniwinkelcentrum, op-

gebouwd uit nog meer shop-in--shops onder de paraplu van Vroom & Dreesmann is volgens hem geen haalbare kaart. Als succesvol voorbeeld wat dat betreft is Galeries Lafayette in Parijs genoemd, dat helemaal geen eigen collectie meer in huis heeft. Maar Lafayette is als naam nog steeds een instituut, gesteund door een vitale en weloverwogen marketingstrategie, De Bijenkorf nam er de Drie Dwaze Dagen van over, terwijl V&D als merk allang geen glans meer heeft, die op andere zou kunnen afstralen.

Advertentie

Exclusieve brilmode

Hoogstraat 37 2513 AP Den Haag www.hofstede-optiek.nl

4>

Den Haag Centraal > Vrijdag 13 februari 2015

stadsmens

Jeanne Caminada maakt met presentatie van oud en nieuw Den Haag ouderen blij We hebben Den Haag in al zijn glorie kunnen bewonderen: van de allernieuwste gebouwen tot die van ver voor de Tweede Wereldoorlog. Jeanne Caminada doet bij elk beeld uitvoerig verslag. Dan verschijnt er een foto van Hotel Des Indes op haar laptop. “Daar heb ik een mooi verhaal bij over baron Van Brienen”, zegt ze. “Hij was de persoonlijk adviseur van koning Willem III en van hem was bekend dat hij in Des Indes dames ontving. Als er uit het gaatje van de deurknop van zijn kamer een rode veer stak, wist het personeel dat het niet naar binnen mocht”. ‘Jeanne presenteert de stad Den Haag’ is de titel van haar reis door de Residentie, die ze sinds vorig jaar vertoont in vooral verzorgingshuizen. Haar plan is dat te gaan uitbreiden naar onder meer bedrijven, bijvoorbeeld op personeelsuitjes. “Ik ben ook wel bij mensen thuis geweest. Als je slecht ter been bent, is zo’n presentatie een leuk cadeau. En ik kom volledig uitgerust met beamer en scherm”. ‘Oud Den Haag’ en ‘Nieuw Den Haag’ brengt zij (in het Engels) ook voor expats en nieuwkomers. “Ik maak

Jeanne Caminada wil ook Haagse hofjes en ambachten in beeld brengen. >Foto: Eveline van Egdom

dan een combinatie van de twee en geef daarnaast aan waar musea zijn en waar je gezellig kunt koffiedrinken. Deelnemers krijgen een plattegrond, zodat zij de route daarna zelf kunnen lopen”. Haar aanbod omvat inmiddels meer. Jeanne Caminada verzorgt tevens een powerpointpresentatie over 200 jaar koningschap. “Ik laat daarin be-

langrijke en bijzondere gebeurtenissen zien en ook mooie en verdrietige momenten uit het leven van Willem I tot en met het leven van WillemAlexander. Nieuwe plannen staan op stapel. “Ik ben nu bezig, maar dat kost erg veel tijd, om zo veel mogelijk foto’s te maken van de gebouwen in en om het Buitenhof, zoals de Mauritstoren, de Ridderzaal en

As you like it

de Gevangenpoort. Het gaat om de plekken waar veel ouderen zelf niet meer kunnen komen”. Haar werklust houdt niet op, blijkt. “Ik denk ook aan een presentatie over Haagse Hofjes en oude Haagse ambachten, zoals de meubels van Pander”. Na de verkoop eind jaren negentig van het assurantiebedrijf dat zij met haar man Jan Caminada leidde, bracht ze haar tijd twee jaar door met golfen en tennissen. “Niets doen beviel me niet. Ik heb het werken weer opgepakt en ben eerst oppas geweest en daarna gezelschapsdame”. Dat laatste is zij nog steeds en één dag in de week past zij op haar kleinkind. Een gesprek aan de bridgetafel gaf indertijd de aanzet tot de presentaties. Jeanne Caminada, van geboorte Brabantse, vertelde over de nieuwe gebouwen (en hun bijnamen) in de stad en ‘hoe mooi daardoor Den Haag is geworden’. De suggestie van iemand om er een artikel over te schrijven, mondde uiteindelijk uit in de powerpointpresentaties. Haar eerste optreden was in huize Aelbrecht van Beijeren in het Benoordenhout, de wijk waar zij sinds de

jaren zeventig woont. “Ik had nog nooit een microfoon in mijn handen gehouden. Dat was best een ervaring. Nu heb ik er geen moeite meer mee”. En: “De eerste keer was meteen een succes. Je maakt er mensen blij mee, merkte ik”. Sindsdien is zij vaak te gast in verzorgingshuizen, zoals onlangs in het Van Ommerenpark in Wassenaar. Jeanne Caminada neemt de tijd voor een presentatie, die ze in verzorgingshuizen meestal op zaterdag of zondag geeft. ‘Het eerste deel duurt drie kwartier en na de pauze nog twintig minuten”. Tijdens de onderbreking loopt ze rond. “Ik hoor dan soms dingen die ik niet wist. Zo vertelde iemand mij dat in het Oranjehotel op de Van Alkemadelaan, waar in de oorlog verzetsmensen gevangenzaten, het liedje rondging: ‘In deze bajes zit geen gajes, potverdorie alleen maar Hollands Glorie’. Ik heb dat meteen in de presentatie opgenomen”. Joke Korving Informatie: (070) 3242564, 06-12157266 of www.jeannepresenteert.nl

advertentie

van

William Shakespeare

regie

Theu Boermans

met

Hannah Hoekstra Reinout Scholten van Aschat Jappe Claes Antoinette Jelgersma e.a.

nationaletoneel.nl/asyoulikeit

terug in Den Haag 17 t/m 20 februari Koninklijke Schouwburg

5

actueel<

Vrijdag 13 februari 2015 > Den Haag Centraal

Banken financieren geen dure verbouwingen meer

‘Mensen kopen vooral huizen die af zijn’

Het voormalige Shellkantoor in het park Oostduin wordt de komende anderhalf jaar omgebouwd tot ruim 200 appartementen waarvan 72 koop. De verkoop begint in april, er zijn nog geen prijzen bekend. Zie ook parkhoogoostduin.nl >Artist's impression: Cepezed

Door Casper Postmaa

Woningzoekenden in Den Haag kiezen steeds meer voor nieuwbouw. Met name het wonen in de binnenstad is in trek. Grote projecten die aanvankelijk met enige scepsis werden ontvangen, zijn nu vrijwel uitverkocht. Opvallende voorbeelden daarvan zijn woontoren De Kroon naast de nieuwe ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken en woon-winkelgebouw Amadeus (hoek Spui/Kalvermarkt) waar nog één appartement vrij is. De grote belangstelling voor nieuwbouwprojecten is volgens Cees Kimmel, lid van het Algemeen Bestuur van de Nederlandse Vereniging van Makelaars, door verschillende factoren veroorzaakt. Omdat er door de groei van de grote steden krapte op de markt is ontstaan, ook in Den Haag, maar vooral door de opstelling van de banken na de crisis. “In het verleden konden kopers een hypotheek tot 125 procent krijgen, waardoor je dus een forse verbouwing kon betalen. Vandaag krijg je niet meer dan 104 procent en het wordt elk jaar één procent minder. Ik ben ervan overtuigd dat we binnen vijf jaar Duitsland achterna gaan waar tachtig procent de norm is”, aldus Kimmel, die in Den Haag projectmanager Wonen is bij Frisia Makelaars. “Het gevolg is dat mensen vooral huizen kopen die af zijn. Oudbouw waar weinig aan hoeft te gebeuren, maar de nadruk ligt op nieuwbouw. En ook daar gaat het anders dan vroeger. Ontwikkelaars bieden geen casco huizen meer aan waar je zelf vloeren, sanitair, keuken en een gipsen plafond in moest zetten, maar kant-en-klare woningen met alles erop en eraan. Casco’s zijn niet meer te financieren”. Voorbeelden zijn er genoeg. “In het Benoordenhout gingen een paar maanden geleden vier herenhuizen in de verkoop, die waren

zo weg. Ik had er wel veertig kunnen verkopen. Want het is af, mensen willen in deze tijd niet voor financiële verrassingen komen te staan”. Andere projecten die het goed doen en deden zijn De Bouwmeester (uitverkocht) vlakbij het Willem Royaardsplein en de Havenmeester (85 woningen, zie ook dehavenmeesterscheveningen.nl) aan de Dr. Lelykade. “Dat gaat goed omdat het meer te bieden heeft dan alleen een mooi het uitzicht”, vertelt Kimmel, “het ligt ook nog eens op loopafstand van de Frederik Hendriklaan. Die 360 graden oriëntatie is belangrijker dan vroeger”. Projecten in Scheveningen en de binnenstad zijn daarom volgens Kimmel het populairst. Een recent project waar grote belangstelling voor is, is het voormalig ministerie van Binnenlandse Zaken in het Wijnhavenkwartier, dat straks naast het nieuwe theatercentrum aan het Spuiplein ligt. Van de 38 appartementen van 70 m2 tot 165 m2, die tussen € 200.000 en € 700.000 m2 kosten, zijn in korte tijd al elf appartementen verkocht. “Zulke woningen doen het ook goed bij expats. Ik heb in het Wijnhavenkwartier net een penthouse aan een Italiaans gezin met drie kinderen verkocht. Die vinden het heerlijk om in Den Haag te wonen, want veilig en schoon. Die ouders durven hun kinderen rustig alleen op straat te laten gaan, maar het is wel van belang dat je dat niveau vasthoudt. De herinrichting van de binnenstad, de Kern Gezond en het nieuwe stadhuis, dateren allebei uit het einde van de jaren tachtig. Ik denk dat de binnenstad een nieuwe impuls kan gebruiken”. Hoge verwachtingen heeft Kimmel ook van de herziene aanpak van de groene wijk Vroondaal naast het Park Madestein. Daar was aanvankelijk een luxueuze villawijk gepland, maar dat bleek niet haalbaar. “Nu

staan er honderdvijftig woningen van tussen € 285.000 en € 650.000 op stapel, in plaats van een villapark ontstaat daar nu een tweede Vogelwijk. Je zult zien dat het nu wel goed gaat”. Leegstand In vergelijking met andere steden heeft Den Haag door het grote aantal gebouwen van de overheid dat vrijkomt, met name ministeries, te maken met een grote kantorenleegstand. “Als je het over een miljoen vierkante meter hebt, praat je over 10.000 woningen, als je die gefaseerd op de markt brengt zijn ze in vijf tot tien jaar afgenomen. Kun je je de aankondiging van de Vinex wijken herinneren? Alleen in Den Haag 45.000 woningen! Wie moet daar in hemelsnaam allemaal naartoe, vroegen we ons af. Bijna twintig jaar later zijn ze allemaal bewoond”. Of het met de kantoren ook zo loopt, hangt volgens Kimmel mede af van de opstelling van de overheid, en dan met name het Rijksvastgoedbedrijf, de opvolger van de Rijksgebouwendienst. “Nu doen ze het in elk geval niet goed. Je mag als ontwikkelaar met ideeën komen, dan zegt het Rijksvastgoedbedrijf ‘dank je wel’ en schrijft een openbare inschrijving op basis van jouw plan uit. Dan ga je niet nog een keer je nek uitsteken. Transparantie kan ook op een andere manier”. Ministeries en overheidsgebouwen, die op de markt komen zijn onder meer Buitenlandse Zaken (Bezuidenhoutseweg), Sociale Zaken (Schenkkade), Verkeer en Waterstaat (Plesmanweg) en Rijkswaterstaat aan de Koningskade. Zie voor informatie over kantorenleegstand en de aanpak daarvan in Den Haag ook de-kantorenloods.nl

Baldewsingh daagt Klijnsma voor rechter PvdA-wethouder Rabin Baldewsingh heeft besloten een paardenmiddel van stal te halen in zijn strijd tegen de rijkskorting op het budget voor de Participatiewet. Hij stapt naar de rechter in de hoop dat die PvdA-staatssecretaris Klijnsma (Sociale Zaken) eens stevig op de vingers tikt. De PvdA-wethouder voert al maanden strijd tegen de opgelegde rijkskorting op de Participatiewet. Deze nieuwe wet trad op 1 januari in wer-

king en vervangt de bijstandswet, de wet op de sociale werkvoorziening en de Wajong (regeling voor jongeren met een arbeidshandicap). De nieuwe wet heeft voor de gemeente Den Haag tot gevolg dat er jaarlijks 27 miljoen euro minder vanuit het rijk naar de gemeentelijke kas stroomt. Gaat de korting niet van tafel dan dreigen bezuinigingen. De PvdA-wethouder heeft, samen met collega’s van de andere grote

steden de staatssecretaris al meerdere malen op andere gedachten willen brengen. Hierin trekken vooral de steden Den Haag en Utrecht samen op, zij worden van de vier grote steden het meest gedupeerd. Op 24 januari liepen de grote steden opnieuw tegen de blinde muur van de PvdA-staatssecretaris, ze weigerde wederom de verdeelsleutel te versoepelen. Daarop besloot Den Haag naar de rechter te stappen.

“Onze advocaten vinden dat er voldoende aanleiding is om een civiele procedure te starten jegens de Staat der Nederlanden op grond van onrechtmatige daad”, schrijft Baldewsingh aan de gemeenteraad. Hij hoopt dat andere steden meedoen. In zijn brief benadrukt de PvdAwethouder dat hij steun heeft van de wethouder van financiën, de D66’er Tom de Bruijn die angstvallig waakt over zijn gemeentelijke kas. “Ik trek hierbij samen op met

mijn collega wethouder De Bruijn”, aldus Baldewsingh. Op de achtergrond speelt de vrees van Baldewsingh dat wanneer de korting op de Participatiewet niet van tafel gaat, zijn collega’s in het college van b en w, met de wethouder van financiën voorop, begerig kijken naar zijn uitgaven voor het armoedebeleid. Daarvoor is jaarlijks 62 miljoen euro beschikbaar. Daar mag niet aan getornd worden, vindt de PvdA-wethouder.

6> terugblik

Den Haag Centraal > Vrijdag 13 februari 2015

foto’s uit het haags gemeentearchief

Hofstad Lyceum eerste Unesco-school Het Hofstad Lyceum aan het Colijnplein 9 in Den Haag mag zich sinds 14 november 2014 de eerste Unesco-school van Den Haag noemen. Unesco staat voor United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (Organisatie der Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur). Deze organisatie werd in 1945 officieel opgericht, maar al in 1942 – midden in de Tweede Wereldoorlog – kwamen de ministers van Onderwijs van de geallieerde landen in Engeland bijeen. Ze bespraken de manieren en middelen voor de wederopbouw van hun onderwijsstelsel, zodat goed onderwijs zo snel mogelijk na het sluiten van de vrede kon worden gerealiseerd. In 1945 kwamen 44 landen in Londen opnieuw bijeen. Vervolgens hebben 37 landen op 16 november 1945 Unesco opgericht. De constitutie werd uiteindelijk op 4 november 1946 van kracht. Het accent lag bij de oprichting van de organisatie niet alleen op kwalitatief goed onderwijs voor iedereen, de doelstellingen waren ook verbreed. Er was ook aandacht voor vrede en veiligheid, die moesten worden bevorderd door samenwerking tussen landen op het terrein van wetenschap, cultuur en armoedebestrijding. Hierbij stond centraal:

respect voor rechtvaardigheid, de rechtsstaat en de rechten van de mens, zonder onderscheid van ras, geslacht, taal of religie. Het hoofdkantoor staat in Parijs en daarnaast heeft de organisatie vijftig filialen in de wereld. Inmiddels zijn 195 landen lid. Negen landen hebben een geassocieerd lidmaatschap en mogen bij vergaderingen aanwezig zijn en meedenken, maar hebben geen stemrecht. Terug naar het Hofstad Lyceum, want wat maakt een school nu tot een Unesco-school? Unesco-scholen maken deel uit van een wereldwijd netwerk van ruim 9700 scholen. In deze scholen komen de Unesco-thema’s structureel en schoolbreed aan de orde, waarbij de onderwijsinstelling zich inzet voor tolerantie, vrede, mensenrechten, intercultureel leren en duurzaamheid. Daarnaast geven de scholen ieder op hun eigen wijze invulling aan de doelstellingen van Unesco door zich aan te sluiten bij lopende projecten van deze organisatie en door eigen projecten en materialen te ontwikkelen. Tot slot zijn internationale verbondenheid, verdraagzaamheid en solidariteit belangrijke waarden voor scholen met het Unescoschoolprofiel. Het Hofstad Lyceum had al langdurig internationale relaties en organiseerde actief

Luchtfoto van het Sint Janscollege, thans Hofstad Lyceum, aan het Colijnplein 9 in 1961. >Foto: KLM Aerocarto

diverse (uitwisselings)programma’s met scholen van Duitsland tot Japan. Hierdoor verkreeg de school vorig jaar het aspirant-lidmaatschap van het scholennetwerk. Voor het Hofstad Lyceum kwam deze erkenning dus niet helemaal als een verrassing. De gemeente Den Haag is trots op de erkenning en wil graag dat er vóór 2018 nog één Haagse school bij het internationale netwerk betrokken wordt. “Door intercultureel leren kun je van elkaars verschillen leren”, zei rabbijn Abraham Soetendorp bij de officiële bijeenkomst ter gelegenheid van de toekenning van de Unesco-status.

Het Hofstad Lyceum maakt sinds 2011 deel uit van de Haagse Colleges, een samenwerkingsverband tussen zelfstandige scholen. De geschiedenis van het Hofstad Lyceum gaat verder terug. De school begon in 1933 onder de naam De Mient in de Hortensiastraat als hbs-dependance van het Aloysius College. Onder de naam Sint Janscollege verzelfstandigde de school in 1948. Elf jaar later verhuisden de leerlingen naar een geheel nieuw schoolgebouw aan het Colijnplein, hier is het Hofstad Lyceum nog steeds gevestigd. Uit de fusie van het Groen van Prinsterercollege, het Sint Janscollege en de

Technische School Sint Paulus ontstond in 1994 het Hofstadcollege. Vandaag de dag vieren hierdoor het Sint Janscollege en het Hofstad Lyceum hun reünies nog altijd samen. Het scholensamenwerkingsverband Haagse Colleges bestaat uit zes scholen die op diverse locaties in Den Haag gehuisvest zijn. Naast het Hofstad Lyceum zijn dit het Zandvlietcollege aan de Bezuidenhoutseweg 40, Heldring VMBO aan de Morsestraat 1, Hofstad Mavo aan de Albardastraat 25, Hofstede Praktijkschool aan de Droogscheerdersgaarde 70 en Christelijk College De Populier aan de Populierstraat 109. Ondanks al deze samenvoegingen is het het Hofland Lyceum toch gelukt om zich te blijven onderscheiden. ‘Unesco-school ben je niet zomaar”, aldus rector Ruud Grundeken, “tolerantie ten opzichte van elkaar zit in de ziel van de school”. De genodigden waren het over één ding eens: het Hofstad Lyceum heeft zich binnen de Haagse Colleges, met zijn voorbeeldfunctie op het gebied van internationaal onderwijs, die past bij Den Haag als stad van vrede en recht, onderscheiden en heeft daarmee terecht het Unesco-predicaat verdiend.

Nicolette Faber-Wittenberg www.denhaag.nl/haagsgemeentearchief

advertentie

Verras uw Valentijn met een avondje theater in de Koninklijke Schouwburg! Twee 1e rangskaarten en een romantisch pauzearrangement voor slechts €50!* k ie s u it: As you like it – Het Nationale Toneel di 17 t/m vr 20 februari - 20.15 uur Romeo & Julia – Het Zuidelijk Toneel wo 22 april - 20.15 uur Chanson, Une Belle Histoire – Bart Van Loo en Eddy et Les Vedettes vr 24 april - 20.15 uur Zout op mijn Huid – Naar het beroemde boek van Benoîte Groult di 12 mei - 20.15 uur

Kijk op www.ks.nl/ valentijn * Actie geldig t/m zaterdag 14 februari 2015. Niet geldig i.c.m. andere acties.

7

actueel<

Vrijdag 13 februari 2015 > Den Haag Centraal

Edwin van der Goor (Seinpost) terug naar Den Haag

‘Ik word manager bij Bistro de Staat’ noemen ze die kindermenu’s toch tegenwoordig? Ik wil wel best frites voor ze bakken, maar wel goede”.

Door Annerieke Simeone

Hij leek zo zeker van zijn zaak: Edwin van der Goor, voormalig mede-eigenaar van sterrenrestaurant Seinpost, zou in Amsterdam een nieuw leven starten. Het bruiste te weinig in Den Haag, de hoofdstad was zijn thuis. Hij hield van de ziltige lucht van de zee, maar er ging hem niets boven de geur van het IJ. “Daar ben ik geboren, ken ik elke straattegel. En er is veel meer te doen”, zei hij zo’n half jaar geleden nog in deze krant. Aan stoppen met werken dacht hij niet. “Ik wil gewoon een gezellig zaakje, waar ik lekker in mijn spijkerbroek kan rondlopen”. Maar het liep anders. Hij is alweer een tijdje terug in de Hofstad. “Het is mijn Amsterdam niet meer”, verzucht hij. “Ze zijn daar nog bijdehanter dan ik, kun je nagaan. Ik heb het geprobeerd, maar ik heb het niet gevonden. Nu moet ik weer vooruit kijken”. En dat is gelukt. Van der Goor staat vanaf deze zomer zes dagen in de week in een nieuw restaurant aan de Driehoekjes 7, midden in het centrum. Bistro de Staat heet het project van de oude horecarot en strandpaviljoen De Staat. “Ik word daar manager, maar ik sta ook in mijn buis te koken”. Partner is hij niet. Met Seinpost heeft hij een concurrentiebeding dat hij niet in Den Haag mag ondernemen. Maar dat vindt de Amsterdammer niet erg. Lachend: “Kan ik eindelijk voor mijn pensioen sparen”. Erwin Unger, mede-eigenaar van De Staat, kende Van der Goor van de etentjes die Seinpost wel eens in zijn zaak aan het Zuiderstrand organiseerde. “Ik wilde al heel lang met hem samenwerken, dat is er nu van gekomen. Ik denk dat Edwin goed bij ons past. Ondanks dat onze chef van de Bourgondische keuken houdt, en Edwin wat verfijnder kookt, hebben ze een hoop raakvlakken. Bovenal gaat het hun om de kwaliteit”. Op de kaart van Bistro de Staat staan straks traditionele Franse gerechten met een eigen twist. Cuisine familiaire, noemt Van der Goor het. “Comfort food voor het hele gezin”. Hij weet al wat hij gaat maken: onder meer zijn eigen aardappelgratin die hij in Frankrijk heeft leren maken, als ook bouillabaisse, een huisgemaakte hu-

Chef-koks Edwin van der Goor (rechts) en Erik Florissen houden alvast proefsessies voor hun nieuwste project: Bistro de Staat. > Foto: Eveline van Egdom

zarensalade, en veel geroosterde groenten. Daarbij de keuze uit vijftien witte en vijftien rode wijnen. “Uit welk land ze komen, maakt me niet uit, als ik het maar lekker vind”,

aldus Van der Goor, ooit uitgeroepen tot beste wijn-spijsspecialist van Nederland. Ook jeugdige gasten krijgen serieuze gerechten. “Geen Henkie Penkie en Lucky Duckie-gedoe, ja zo

Discussie Zodra de nu nog kale ruimte met een vloeroppervlakte van 280 m2 een horecabestemming krijgt, komt er een geheel nieuwe inrichting. Vintage en industrieel zijn een beetje passé volgens Unger. “We denken aan een stoere uitstraling gecombineerd met wat tuttigheid passend bij een bistro”. Dat is Van der Goor met hem eens. “Ruig is prima, zolang het maar niet studentikoos wordt. En de verlichting moet goed zijn, dat vind ik wel een vereiste. Wat ik nog meer wil? Nou van die dikke porseleinen borden die je vroeger in stationsrestauraties had, met een dun rood randje. Daar ben ik naar op zoek”. Tijdens proefavonden bij de Kleine Staat aan de Statenlaan presenteren Erik Florissen, chef-kok bij De Staat en Van der Goor een driegangenmenu à € 35,00. “Het eerste menu dat we op Facebook plaatsten, leverde al meteen discussie op”, bekent Unger. “Edwin is een sterrenzaak gewend, die wilde een gerecht met foie gras, maar onze gasten bleken daar niet van gediend. Na een hele discussie op de site, hebben we het aangepast. Nu staat er Livar-paté op met krokante procureur”. Van der Goor vindt het prima. “Ook al heeft het beestje een label rouge, dat verwijst naar de diervriendelijkheid, ik ga de boel niet uitdagen”. Inmiddels is de ganzenlever terechtgekomen op de kaart van Bij Pierre, de wijnbar waar Van der Goor tijdelijk twee dagen in de week kookt. “Loopt als een trein, maar ja, dat is heel ander publiek dan bij De Staat. Die zijn hipper”. Volgens Unger is dat wel goed voor Van der Goor. “Krijgt ie een beetje tegengas”. De oude Seinpost-eigenaar beaamt dat. “Ja vind ik wel leuk. Anders word ik zo’n ouwe lul, en daar heb ik helemaal geen zin in”. Voorproeven bij Bistro de Staat kan voorlopig elk weekend in De Kleine Staat, Statenlaan 38K. De eerste sessie is op 13 en 14 februari. Reserveren vanaf 13 februari, via [email protected] of via (070) 75 77 300 onder vermelding van Bistro de Staat.

Sarinah wordt Italiaans restaurant Het zal veel liefhebbers van Indonesisch eten aan het hart gaan, maar Sarinah is niet meer. Voor eigenaar Ruud David bleek het na de doorstart vorig jaar onmogelijk om zijn bedrijf nog rendabel te krijgen. “Als je veel personeel in dienst hebt en je hebt eten als verkoopproduct, dan ga je het niet redden in deze tijd”. Op zijn pand heeft volgens David een Servische ondernemer een oogje laten vallen. “Hij wil er een Italiaans restaurant van maken”. Maar hij heeft geen naam en ook horecamakelaar VDS wil niet zeggen wie de beoogde ondernemer is. Desondanks denkt David dat een Italiaans restaurant zou kunnen werken, mits er met minder personeel wordt gewerkt. “Daarbij kun je op Italiaans eten makkelijker winst maken. Je hebt goedkope inkoopprijzen en je marges zijn hoog. Een pizza kost misschien twee euro en als je ’m verkoopt voor acht euro, nou tel uit je winst”. David gaat voorlopig van zijn pensioen genieten, maar hoopt in de toekomst toch nog iets kleins voor zichzelf te kunnen beginnen. > Foto: DHC

Belangrijke prijs voor Campert De geboren Hagenaar Remco Campert krijgt De Prijs der Nederlandse Letteren 2015. De 85-jarige schrijver ontvangt de prestigieuze onderscheiding omdat hij met zijn indrukwekkende œuvre lichtheid brengt in de Nederlandse literatuur. ‘Hij is een groot stilist, die in zijn werk steeds relativerend en geestig is en daarmee verschillende generaties blijft aanspreken. Bij Campert zit de diepzinnigheid aan de oppervlakte. Hij kan onverbloemd over het geluk schrijven maar heeft zich nooit vastgereden in clichés’, aldus de jury. In oktober ontvangt Campert de prijs, waaraan een bedrag van 40.000 euro is verbonden, uit handen van de Belgische koning Filip. De driejaarlijkse onderscheiding wordt toegekend door de Taalunie, een samenwerkingsverband tussen Nederland, Vlaanderen en Suriname. Om en om reiken het Nederlandse en Belgische koningshuis de prijs uit. In 2012 viel de eer ten deel aan de Vlaamse dichter Leonard Nolens. Andere winnaars van de belangrijkste Nederlandstalige letterenprijs zijn onder anderen Harry Mulisch, Hella Haasse, Gerard Reve en Hugo Claus.

Haagse namen bij Ocean Race Tijdens de Volvo Ocean Race, ’s werelds grootste zeilrace die half juni naar Den Haag komt, is er ook een groot muzikaal festival in de haven van Scheveningen. Niet alleen Anouk en de Zeeuwse groep Racoon geven acte de présence alsook de Haagse bands The Golden Earring en Di-rect. Via Zuid-Afrika en de Verenigde Arabische Emiraten gingen de zeilers naar China. Daarna gingen de etappes naar Nieuw-Zeeland, Brazilië, de Verenigde Staten en Portugal. De laatste etappe in juni gaat van Frankrijk naar Zweden. Onderweg is een zogenoemde pit-stop in Scheveningen gepland. Eén van de boten vaart onder Nederlandse vlag.

Zwagerman naar het ‘Letterkundig’ Joost Zwagerman heeft zijn omvangrijke literaire archief, bijna tien strekkende meter, geschonken aan het Letterkundig Museum. Het archief bestaat uit onder meer vele persoonlijke foto’s, boeken met opdrachten, dagboeknotities uit de periode 1988-1994 en handschriften, veelal in verschillende versies: onder meer de romans Gimmick!, Vals licht en Chaos en rumoer. Ook ontvangt het museum zijn kindertekeningen en afleveringen van de Zwagergids, een handgeschreven en geïllustreerd eenmanstijdschrift dat Zwagerman maakte toen hij circa dertien jaar oud was. Vele brieven van collega-schrijvers onder wie Martin Bril, Herman Brusselmans, Peter Buwalda, Bart Chabot, Jessica Durlacher, Ronald Giphart, Kristien Hemmerechts, A.F.Th. van der Heijden, Bas Heijne en Tom Lanoye behoren tot de aanwinst, evenals correspondentie met buitenlandse auteurs, onder wie Bret Easton Ellis, Douglas Coupland, Norman Mailer en Michael Cunningham. De geschatte (taxatie-)waarde van de gift is € 200.000.

8>opinie

Den Haag Centraal > Vrijdag 13 februari 2015

De overheidsgebouwen baden in het volle kunstlicht. > Foto: Christopher A. Dominic

Renovatie tramlijn 9 of verlichting A12, waar gaat dit over? Door Willem de Laat

Mijn werkkamer kijkt uit over de Koninginnegracht en dus ook over het tracé van tramlijn 9. Ik heb de afgelopen zes maanden dagelijks kunnen genieten van het uitzicht op de werkzaamheden die werden verricht vanwege de renovatie van tramlijn 9 naar het strand. Weet u niet waar het over gaat? Het is een ‘drukke’ tramlijn en de gemeente wilde nieuwe trams bestellen. Dat is gebeurd. De nieuwe tramstellen waren echter breder dan de oude. Oei, de tramrails moesten dus worden verlegd, anders konden de nieuwe tramstellen elkaar niet kruisen. Dat betekende ook de kap van vele (monumentale) bomen en het opheffen van vele parkeerplaatsen, en het veroorzaken van veel oponthoud en overlast. De werkzaamheden aan de Koninginnegracht tussen Mauritskade en Javastraat (een stukje van minder dan 400 meter) hebben zes maanden in beslag genomen. Er werd bijna evenveel ’s avonds, ’s nachts en in het weekend gewerkt als overdag. Speculatie over de redenen laat ik graag aan u over. Dit belooft niet veel goeds voor de benodigde tijd en problemen voor de rest van het tracé. Er is een belangenvereniging Koninginnegracht gevormd om met de gemeente Den

Haag te overleggen over wat er gebeurt, en waarom. Er is een alternatief plan gemaakt, betaald uit eigen middelen en met hulp van onafhankelijke experts, dat goedkoper is, sneller, minder bomen vernietigt, en meer parkeerplaatsen overlaat. U kunt de afloop van het overleg met de gemeente daarover vast voorspellen. Soms was het moeilijk om de verleiding te weerstaan om met de werkers aan dit renovatieproject een praatje te maken. “Meneer, tja, wij snappen er ook niets van. Weet u dat die nieuwe tramstellen tweemaal zo zwaar zijn en tweemaal zoveel stroom gebruiken? Dat hebben ze u zeker niet verteld? Wij begrijpen het ook niet , maar vinden het wel fijn dat we werk hebben”. Na een oponthoud van bijna zes maanden rijdt de tram nu weer. Voor hoelang? Want ook de bruggen over de gracht moeten worden vernieuwd. Omdat die tramstellen zoveel zwaarder worden, of omdat er over de gracht ook boten onderdoor moeten varen? Vanuit mijn werkkamer is er natuurlijk ook prachtig uitzicht op de bezettingsgraad van de trams. Gedurende de spitstijd is die hoog, en ook op mooie stranddagen. Voor de rest van de tijd valt dit allemaal erg mee en kun je rustig zitten in de tram. Dat is 95%

van de tijd. Vaak zit ik dan te mijmeren wie dit allemaal verzint. Zou ‘gewoon’ een paar trams meer laten rijden – van dezelfde afmetingen uiteraard – het probleem niet ook hebben opgelost? Is het niet verstandiger om meer serieus overleg met de directe omwonenden te voeren? Dat zou heel wat beter zijn dan nutteloze ‘klankbordgroepen of inloopavonden over het hoofdroutenetwerk voor de fiets’ (woorden van de gemeente). Of is het voor de gemeente écht lastig dat er in Den Haag ook ‘burgers’ wonen? Tja, na een erg late terugrit uit Eindhoven via de ’s avonds wegens bezuinigingen onverlichte A12 parkeerde ik, opgelucht door de veilige terugkeer, mijn auto gisteravond weer eens op de bekende plaats aan de Koninginnegracht onder mijn werkkamer. Dat was de afgelopen zes maanden wel eens onmogelijk ondanks het gewoon doorbetalen van de parkeervergunning, en de parkeerbonnen voor onze gasten die dat te laat begrepen hadden. Bij het uitstappen uit mijn auto keek ik verbaasd naar de overheidsgebouwen van Den Haag , die er – badend in het volle kunstlicht zonder bezuinigingen – prachtig uitzagen. Tot slot: een nieuwe brochure van de gemeen-

Gemeenteraad nog te vaak buitenspel Door Aisha Akhiat

Nog te vaak wordt de Haagse gemeenteraad voor een voldongen feit geplaatst als het gaat om ruimtelijke ontwikkelingen in de stad. Zo bleek in de afgelopen weken weer in twee gevallen dat het college al zo ver mee was gegaan met een projectontwikkelaar, dat het tegenhouden van het plan de gemeente veel geld zou kosten. Wat de SP betreft, komt hier een einde aan. Nu kiest het college nog te veel de kant van de projectontwikkelaar en te weinig de kant van bewoners. Te vaak wordt nog gekozen voor sloop van beeldbepalende gebouwen in plaats van voor behoud van cultureel erfgoed. Het eerste voorbeeld is de Schoenmakersvakschool. De voormalige school is door nonprofitorganisatie Schroeder van der Kolk verkocht aan projectontwikkelaar Lens, die het gebouw wil slopen en op deze plek dertien eengezinswoningen wil neerzetten. In de gemeenteraad bestaan grote twijfels over dit plan. Ook omwonenden zijn al geruime tijd in verzet tegen de voorgenomen sloop van dit karakteristieke schoolgebouw. De ontwikkelaar wordt echter al vanaf januari 2014 gesteund door het college en krijgt zelfs ambtelijke ondersteuning. Eerst met steun van PvdA-wethouder Norder en daarna van HSP-wethouder Wijsmuller. Wanneer de gemeenteraad nu het project zou tegenhou-

den, gaat dit volgens de wethouder tussen de twee en vijf ton kosten, omdat bij de ontwikkelaar bepaalde verwachtingen zijn gewekt. Hiermee worden gemeenteraad en betrokken bewoners buitenspel gezet: de school kan blijkbaar alleen nog worden gered als de gemeente de portemonnee trekt. Door deze manier van werken worden niet alleen kostbare belastingcenten verspild, maar wordt ook de democratische zeggenschap van de gemeenteraad ingeperkt. Het tweede voorbeeld is de bouwhoogte van de Nieuwe Kuiperij op Scheveningen. Eind 2013 besloot de gemeenteraad dat de hoogte van de Nieuwe Kuiperij niet 32 meter moest worden, maar 16 meter. De Raad van State besloot later dat deze verlaging niet voldoende was gemotiveerd en dat de belangen van de betrokken ondernemer niet voldoende waren meegewogen. Ook hier had het college bepaalde verwachtingen gewekt bij de betrokken ontwikkelaar. Het voorstel kwam weer terug in de gemeenteraad en een meerderheid ging akkoord met een compromis tussen gemeente en projectontwikkelaar, waarbij de maximale hoogte van de Nieuwe Kuiperij 24 meter wordt. De Haagse Stadspartij probeerde nog tevergeefs de bouwhoogte op 16 meter te houden. In AD Haagsche Courant mopperde een coalitiebron dat het behouden van de 16 meter bouwhoogte de gemeente zeker een half miljoen euro ge-

kost zou hebben. Kennelijk waren ook hier weer dingen beloofd aan de projectontwikkelaar voordat duidelijk was of de gemeenteraad daar wel mee zou instemmen. Als het aan de SP ligt, komt er een einde aan deze manier van werken, ingezet onder voormalig PvdA-wethouder Norder. Telkens opnieuw gebruiken wethouders de smoes dat ‘de juridische consequenties niet te overzien zouden zijn’ als de gemeenteraad achteraf niet akkoord gaat met de beloften die het college buiten de raad om al heeft gedaan. Dat is natuurlijk onzinnig: het college moet ervoor zorgen dat het dit soort afspraken niet maakt zonder dat eerst aan de gemeenteraad voor te leggen, en dat áls dit soort afspraken wordt gemaakt, er een duidelijke afspraak wordt gemaakt dat de toezeggingen worden gedaan onder voorbehoud van goedkeuring door de raad. Zo niet, dan wordt de gemeenteraad feitelijk door het college gechanteerd. Dat kan nooit de bedoeling zijn. De gemeenteraad is er niet voor niets: er moet immers een democratische legitimering zijn voor besluiten in onze stad. Het cultureel erfgoed in Den Haag is van een te groot belang om weg te geven in de achterkamertjes waar projectontwikkelaars en wethouders samen dealtjes sluiten. Aisha Akhiat, lid van de SP-fractie in de Haagse gemeenteraad.

te Den Haag informeert over een nieuw fietspad in de Javastraat (‘het fietspad naar Kijkduin’). Daardoor moet één van de twee rijbanen verdwijnen, de straat gaat zes maanden open, de Javabrug even lang dicht, parkeerplaatsen voor de winkels verdwijnen en helaas zijn er al een paar mkb’ers vertrokken die het drama niet hebben afgewacht. Een collega van me ziet met zijn kantoor uit op de hoek van de Laan van Meerdervoort en ziet de files richting Javastraat steeds langer worden. Dat belooft wat zodra er nog maar één rijbaan over is. Deze files zijn op zich niet het probleem, maar zijn het symptoom van het probleem van het ontbreken van een integraal verkeersplan. Maar we krijgen wel een romantisch klinkend fietspad ,weliswaar langs de meest vervuilde straat van Nederland, maar hopelijk ooit met vrolijk fluitende vogels, en zeker met vrolijk fluitende ambtenaren van de verkeersafdeling van de gemeente Den Haag zodra dit fietspad klaar is. Begrijpt u nog waar dit over gaat? Willem de Laat is bewoner van de Koninginnegracht en is verbonden aan de belangenvereniging Koninginnegracht

uw mening

Nieuwe trams

In de editie van 23 januari stond op de opiniepagina een uitstekend stuk over de teloorgang van het uitzicht op de Nieuwe Kerk, geschreven door H.G. Scheeres. Vooral de laatste zin was pijnlijk raak: ‘Het geld verkwisten in Den Haag heeft intussen al miljarden gekost (…)’. Hieraan moet ik denken wanneer er weer tramrails verplaatst worden, bomen gekapt en wegen heringedeeld om ruimte te maken voor de nieuwe trams die door het stadsbestuur met groot vertoon van ambitie worden aangeschaft. Gaat het nu echt alleen maar om de makkelijke instap voor invaliden of is dat een nepargument? Is het echte argument soms dat de nieuwe trams er gelikt uitzien en Den Haag niet kan achterblijven bij bijvoorbeeld Istanboel? Het zou mij niet verbazen met dit op wereldfaam beluste gemeentebestuur. Jammer dat de HSP er niets meer aan kan doen, de beslissing is al voor hun tijd genomen. Ik hoop dat de HSP wel haar stempel gaat drukken op alle beslissingen die nog moeten worden genomen en erop gaat toezien dat de geldkraan fatsoenlijker wordt beheerd. J.A. van Dienst, Den Haag

Den Haag Centraal verwelkomt ingezonden brieven van maximaal 200 woorden. De redactie behoudt zich het recht voor deze te redigeren. Vermeld altijd uw adres (en liefst ook uw telefoonnummer), ook wanneer u e-mailt.

9

actueel<

Vrijdag 13 februari 2015 > Den Haag Centraal

Le Creuset onder de pannen in de Hoogstraat De klassieker aller pannenmerken heeft, na Amsterdam, nu ook een eigen winkel in Den Haag. Het Franse Le Creuset, bekend van zijn geëmailleerde gietijzeren kookgerei, opende afgelopen week in de Hoogstraat de tweede ‘signature shop’ van Nederland. Door Jasper Gramsma

De etalage van de vroegere juwelier ‘In den Silveren Molenbeecker’ heeft op passanten de aantrekkingskracht van een snoepwinkel. Sinds de opening van de Le Creuset-winkel aldaar drukt menigeen zijn neus tegen de ruit om de stapel kleurrijke pannen te bekijken. Naast het iconische rode ontwerp uit 1925 voert de Franse pannenfabrikant ook trendy kleuren als ‘Mauve Pink’ en ‘Caraïbisch Blauw’. Die kakafonie geeft de zaak een vrolijke uitstraling. Dat men toch slechts mondjesmaat binnenkomt, is niet verwonderlijk. Een beetje pan kost namelijk al gauw tweehonderd euro. “Maar dan heb je er wel één voor het leven”, verdedigt assistent bedrijfsleider Lesley de Jong. Hij krijgt voornamelijk professionals en mensen met een echte passie voor koken over de vloer. Want zo traditioneel als de gietijzeren pannen eruit zien, is ook de manier van koken. “De pannen lenen zich het beste voor slow cooking doordat het gietijzer de warmte lang vasthoudt. Je kunt er bijvoorbeeld heerlijk draadjesvlees in maken. Gewoon op een laag vuurtje zetten en langzaam laten garen”. Om dat te demonstreren, staat middenin de zaak een oven waarmee De Jong – zelf ooit kok geweest – maaltijden klaarmaakt. Hij overweegt om binnenkort op de eerste etage een studio in te richten met een kookplatform voor het geven van masterclasses. Maar er is meer dan gietijzer alleen. In

De felgekleurde pannen hebben een grote aantrekkingskracht op passanten. > Foto: DHC

de nieuwe winkel is het hele assortiment van Le Creuset verkrijgbaar. En dat is de laatste decennia uitgebreid met onder meer wijnaccessoires, siliconen spatels en roestvrijstalen pannen. De jongste uitbreiding van de familie bestaat uit een serie keukenmessen, die in Den Haag als eerste

Leidschendam-Voorburg maakt een enorme zwaai naar links Het nieuwe college van Leidschendam-Voorburg heeft een sterk links karakter. Door de komst van de PvdA en GroenLinks in de coalitie staan begrippen als ‘sociaal’ en ‘duurzaam’ ineens centraal. Het buitenspel gezette VVD zegt het ergste te vrezen. Door Klaas-Jan Droppert

Twee maanden na de implosie waarbij VVD-wethouder Heleen Mijdam gedwongen werd op te stappen heeft Leidschendam-Voorburg een nieuw college. In december pleegde Gemeentebelangen een coup door met de beschuldigende vinger voor het echec van het woningbouwproject Duivenvoorde (dat bijna zestien miljoen euro duurder uitviel) naar de (voormalige) VVD-wethouders Mijdam en Marcel Houtzager te wijzen. Gemeentebelangen zegde het vertrouwen in de coalitiepartner op, ook al om de huidige verantwoordelijke eigen wethouder, Frank Rozenberg, te beschermen. Gemeentebelangen en D66 keren terug in het college en daar komen GroenLinks en de PvdA bij.

In het college-akkoord is veel aandacht voor zorg, jeugd, duurzaamheid en onderwijs. Het nieuwe college krijgt een zware taak om het miljoenenverlies van Duivenvoorde op te vangen. De partijen willen de gemiddelde lasten voor de inwoners gelijk houden en daarbij de lagere inkomens ontzien. De VVD, die de financiële onderbouwing kraakt, ziet de bui al hangen. “Dat betekent een risico van lastenverzwaring voor midden- en hogere inkomens”, zegt VVD-fractievoorzitter Astrid van Eekelen die ook geen voorstander van het eventueel invoeren van betaald parkeren is. “De automobilist kan in het vervolg betalen”. Floor Kist (GroenLinks) en Nadine Stemerdink (PvdA) treden als deeltijdwethouder toe tot het college, waarin Rozenberg en Saskia Bruines (D66) hun plek hebben behouden. Ook is er geschoven met de portefeuilles. De meest in het oog springende verandering is dat vanaf nu Rozenberg als enige wethouder verantwoordelijk is voor het wel en wee van de Duivenvoorde-corridor.

verkocht wordt. Wie graag een Le Creuset in de keuken heeft, maar niet over een brede beurs beschikt, kan in de winkel altijd nog terecht voor een miniatuurpan in de vorm van een keukenmagneet. Met de komst van Le Creuset is de Hoogstraat in korte tijd drie merk-

winkels rijker. Het afgelopen half jaar openden cosmeticamerk MAC en modebedrijf Michael Kors er hun deuren en binnenkort vestigt het Franse modelabel Zadig & Voltaire zich in het voormalige pand van tapijtenwinkel Con & Verdonck. De opkomst van dit soort winkels heeft te maken met het

veranderende koopgedrag, zo merkt ook De Jong: “Je kunt onze producten ook in de webshop bestellen. Dus als mensen besluiten toch naar de stad te gaan, willen ze het liefst naar een merkwinkel als deze. Voor de expertise, maar ook om de producten even vast te kunnen houden”.

Provincie blundert in strijd met gemeente Door Adrie van der Wel

In zijn poging om grip te houden op het detailhandelsbeleid van de gemeente Den Haag is de provincie uit de bocht gevlogen. Dat blijkt uit een uitspraak van de Raad van State. De provincie heeft onbedoeld ervoor gezorgd dat bestaande detailhandel aan de Leeghwaterkade en het Johanna Westerdijkplantsoen is ‘wegbestemd’. Bij het complex The Globe aan de Waldorpstraat heeft de provincie ook voor een onbedoeld effect gezorgd. Daar is door ingrijpen van de provincie juist een verruiming van detailhandel mogelijk geworden terwijl de provincie het tegendeel wil.

De gemeente klaagt al langer over een bemoeizuchtige provincie die ingrijpt in gemeentelijke bestemmingsplannen. Het gaat de provincie om het behoud van detailhandel in stadscentra. Vestiging van detailhandel daarbuiten is aan strenge provinciale regels gebonden. De provincie is bang dat detailhandel uit de centra verdwijnt, met leegstand en verpaupering als gevolg. De provincie greep daarom ook in in het bestemmingsplan voor het gebied Laakhavens, omdat dit plan teveel mogelijkheden voor de vestiging van detailhandel zou bieden. De gemeente stapte vervolgens naar de Raad van State. Volgens woordvoerders moest de Raad maar eens aangeven hoe ver de provincie kan gaan.

Enige helderheid heeft de Raad wel gegeven. Zo vindt de Raad het terecht dat de provincie nader onderzoek eist voordat bijvoorbeeld een bouwmarkt in het Laakhavengebied wordt omgezet in een tuincentrum. Maar de belangrijkste vraag is nog niet beantwoord. De provincie wil de gebruiksmogelijkheden van panden in het gebied beperken. Een bestaande bakkerij kan worden ingewisseld voor een andere bakkerij. Maar een slagerij kan er niet komen, vindt de provincie. Volgens de gemeente wordt daardoor de verhuurbaarheid van het pand teveel beperkt. De Raad heeft hierover nog geen oordeel gegeven. De blunder van de provincie moet daarvoor eerst worden hersteld.

10>interview Vilan

Potlood venten

Het bericht verbaasde me niet eens. In Utrecht is een potloodventer gesignaleerd, de man ontblootte zich bij een woonflat voor studentes. Als je zoiets in de krant leest, weet je zeker dat de zorg voor psychiatrische patiënten in elkaar is gestort. De potloodventers zijn terug. Jaren geleden zag ik een potloodventer, of nou ja, een jonge man die er zijn best voor deed. De klassieke jas ontbrak, hij stond gewoon bloot in een bosje en keek mij, die langsfietste, hoopvol aan. Ik schrok niet. Wel was ik verrast. Dat smekende van hem heb ik onthouden, en zijn schriele nek, en ook dat het die dag te koud was voor zulke activiteiten. Erna hoorde of las ik zelden meer over dit soort mannen. Voorbij was die tijd. Maar sinds kort is er dus een man aan de gang bij die studentes. Arme man, zeg ik bij voorbaat. Kennelijk weet hij niet dat het internet bol staat van seksuele afbeeldingen, met en zonder het mannelijk potlood. Elke jonge vrouw heeft na een avondje voor de pc meer online gezien dan ze in haar slaapkamer onder ogen zal krijgen. Dus zo’n man die zichzelf laat kennen, dat verrast niet meer. Ze verblikt noch verbloost. Wel belt ze de wijkagent, die het voor dit soort zaken te druk heeft. Dan maakt de studente met haar telefoontje vlug vlug een foto, die ze op Facebook zet, waarna het een kwestie van tijd is eer de potloodventer zal worden achtervolgd door een groep boze studentes. En ze zitten tegenwoordig allemaal op kickboksen. Wat bezielt de man die zijn potlood vent? Verkopen kan hij niets, en het adverteren doet nimmer begeren. Hij staat erbij als een eenzaam symbool van een vergankelijk gebleken tijdperk waarin de naakte man imponeerde en zelfs schrik aanjoeg. Dat weten ze alleen nog in inrichtingen met afdelingen waar patiënten lang konden verblijven. Die vertelden de verhalen aan elkaar, met trots op wat ze teweeg wisten te brengen. Een gillende vrouw. De hele straat in rep en roer. Dat wás wat. Toen. Nu moeten ook deze mannen zichzelf zien te redden in het nieuwe zorgstelsel. Zelfstandig wonen, contact leggen met de anderen in de maatschappij, respect krijgen, het zijn moeilijke zaken en elke hulp is wegbezuinigd. Dus ja, hoe gaan die dingen dan. Binnenkort is het lente. Dan is het warmer, maar dat is dan ook het enige wat de potloodventers mee hebben. Toch nog iets. Vilan van de Loo

Den Haag Centraal > Vrijdag 13 februari 2015

Aftredend RvC-voorzitter Henk Jagersma

‘ADO is kerngezond. We stevenen ook dit seizoen weer af op winst’

Henk Jagersma (57) stapte twee weken geleden, met vijf andere commissarissen, op als voorzitter van de RvC. Na een periode van ruim zeven jaar wordt hij opgevolgd door de Chinees Hui Wang, tevens de nieuwe eigenaar van de club. Een vreemde constructie? “Hier misschien wel. Maar dat is in China heel gewoon”.

Door Arnout Verzijl Het is een prachtige winternamiddag op het Malieveld. De plek waar het voor het Haagse voetbal meer dan 120 jaar geleden allemaal begon. In het Paviljoen Malieveld is het behaaglijk en gezellig druk. Henk Jagersma, directeur bij Syntrus Achmea, een vastgoedbelegger voor pensioenfondsen en honderd procent onderdeel van Achmea, trekt zijn warme jas uit en nestelt zich in een van de rieten stoeltjes. De geboren Fries woont al sinds lange tijd in de Haagse Vogelwijk. De zon schijnt door de ramen en verlicht de omgeving. Precies de juiste plek en entourage om te praten over zijn ervaringen bij ADO Den Haag. Is Den Haag een voetbalstad? “Den Haag is natuurlijk een voetbalstad, maar ADO Den Haag heeft 25 jaar niet serieus meegedaan in het Nederlandse voetbal. Er waren periodes met moeilijkheden, veiligheidsissues, geen service voor sponsoren en publiek, parkeergebrek en er was geen uitnodigend stadion”. Was dat de reden voor u om in 2007 in te stappen? “Nee. Toen ik in 2001 directeur stedelijke ontwikkeling werd in Den Haag, heb ik een aantal wethouders ontmoet met veel specifieke wensen, waar weinig eensgezindheid in zat. De afspraak was dat ik ze allemaal zou helpen. Voor de een was dat de tramtunnel. Voor de ander het bouwen van nieuwe ministeries en voor weer een ander het realiseren van een nieuw stadion. Zo kwam ik in aanraking met ADO Den Haag. En vanaf dat moment, tot twee weken geleden, ben ik er bijna iedere dag mee bezig geweest”. Waar stond ADO Den Haag toen u voorzitter van de RvC werd? “Zeventiende in de Jupiler League. De

club bevond zich in een lastige overgangsfase. Ik werd benaderd door het toenmalige bestuur van de aandeelhouder SSO (Stichting Stadion Ontwikkeling, red.). Omdat ik veel had betekend voor het realiseren van het stadion en in de gemeente ervaring had met saneren en realiseren. Ik vroeg daarop hoeveel tijd het zou kosten. ‘Nou, een paar vergaderingen per jaar’, zei men mij. De eerste drie jaar was ik er 25 à 30 uur per week mee bezig. Later gemiddeld tien uur omdat de organisatie enorm was gegroeid en het herstel zichtbaar werd. Bij mijn eerste vergadering, met onder anderen Pierre Heijen en Paul Beijersbergen, merkte ik meteen dat de cijfers niet klopten. Maar deze waren wel zodanig, dat we waarschijnlijk failliet waren. We hebben het er uitgebreid met de gemeente over gehad, maar op dat moment bestond er veel weerstand om ADO te helpen. Later veranderde dat vanwege het rapport van Klaas de Vries. Die concludeerde dat profvoetbal een enorme bijdrage levert aan de identiteit van de stad. Uiteindelijk hebben Beijersbergen en ik een sms’je gestuurd naar Mark van der Kallen. ‘We zoeken een cowboy’. Hij sms-te terug: ‘Ik zit te paard’ ”.

‘Ook ik zoek nog naar het businessmodel achter de Chinese overname’

Veel mensen beweren dat Van der Kallen ADO als een dictator runde en geen inspraak duldde. Herkent u dat beeld? “Nee. Mark is wel een actief ondernemer. Hij heeft ook wat trekken van ijdelheid. Maar wie heeft dat niet? Ik vond hem vooral heel creatief. Scherp in zijn analyses. Maar als hij in de RvC als enige iets vond, ging hij niet bewust tegenstemmen. De samenwerking tussen RvC en aandeelhouders was altijd spannend. Maar zeer constructief. Spannend vanwege het liquiditeitsprobleem. Er was goed management nodig om te bepalen welke rekening wanneer betaald moest worden. Om financieel rond te kunnen komen. We hadden die eerste jaren een negatief vermogen en een consequent kastekort. Wat doe je wel en wat niet? De trainer wil een speler. Maar er is geen geld. Ze zeiden: ‘De salarissen in het voetbal stijgen altijd’. Wij zeiden: ‘Dan gaat dat vanaf nu anders.’ Uiteindelijk hebben we in die fase een enorme stap gezet richting het gezond worden van ADO Den Haag. Een intensief en scherp traject. Iedereen heeft daaraan meegeholpen. Het personeel op kantoor. Sponsoren troffen moeilijke crediteurenakkoorden”. Van der Kallen en zijn kompaan Beijersbergen deden de contractonderhandelingen en transfers. De Raad van Commissarissen houdt toezicht en bewaakt de financiële continuïteit van de NV ADO Den Haag. Hoe kan je toezicht houden als je over invloedrijke budgettaire beslissingen als transfers en trainersaanstellingen niks te zeggen hebt? “Door de afspraken erover goed te formuleren. Aan de voorkant gaven wij aan hoeveel budgettaire ruimte er was voor de selectie. De staf gaf aan, aan welke spelers ze dachten. Mark en Paul gaven daar commentaar op; wat kan wel en wat niet. Als het paste binnen de afgesproken kaders, maakten zij de deal rond. Zij hebben geen enkele keer de budgettaire afspraak geschonden.

>Foto: Piet Gispen

Wij hebben Mark nooit gevraagd zelf bij te springen. Hij had er al voldoende geld in gestoken. Acht ton in het begin en daar zijn vele miljoenen bijgekomen. Hoeveel exact weet ik, maar dat is aan hem om te zeggen. Hij heeft echt waanzinnig veel gedaan van wat je van een particulier kan verwachten”. ADO Den Haag is een waar kerkhof geweest voor directeuren. Geen gewenste situatie als we spreken over continuïteit, toch? “In de eerste jaren was de situatie zó slecht, dat geen directeur statutaire verantwoordelijkheid wilde nemen. Dus werkten we met interims. Daarna kwamen Dick Vierling en Maurice Westerwoud. Hun opvolger Cees Driebergen was bedoeld voor de langere termijn. Maar hij had moeite met het ‘governmentschap’ op dat moment. Een aandeelhouder en de RvC die overal dicht op zitten. Driebergen stopte ermee en dat was jammer omdat het een kwestie van geduld was. Zowel de aandeelhouder als de RvC wilden meer op afstand gaan besturen. Maar we moesten voorzichtig zijn”. Helemaal uit de hand liep het onder directeur Piet Jansen. Toen kwamen alle partijen tegenover elkaar te staan. Van der Kallen zegt daarover dat hij door deze affaire over verkoop van de club ging nadenken. “We hadden een voetbalman nodig

11

interview<

Vrijdag 13 februari 2015 > Den Haag Centraal

ADO in Europa vrij beperkt is. Dat is het al van Ajax en PSV. Dus moet je op kleinere schaal werken en in kleinere bedragen denken. Maar misschien ben ik te praktisch. We wachten het rustig af en ik hoop dat het goed gaat”. Is het een gezonde situatie dat de eigenaar van de club ook voorzitter is van de RvC? “Dat hoeft niet fout te zijn. Ik heb vanuit mijn werk veel met China te maken. Deze constructie is daar heel normaal. Sterker nog; het is daar onbestaanbaar dat het niet zo is. Daar zit een cultuurelement in. Daar bestaat die keuze niet. Hier wel”.

voor het technisch management en om de nieuwe jeugdopleiding op te zetten. Er werd iemand aangesteld (Rob Meppelink, red.) door Jansen met ervaring op beide terreinen. Er was geen ruimte om twee personen aan te stellen. De RvC stond achter de benoeming van Meppelink. Van der Kallen stond erachter dat hij hoofd jeugdopleiding zou worden. Dit is te snel een prestigestrijd geworden. Iets meer geduld in deze ontwikkeling was beter geweest”. Het zorgde voor onrust en leidde uiteindelijk tot het vertrek van Jansen. Bij de aanstelling van diens opvolger Maarten Fontein werd de RvC niet gekend. Daar was u kwaad over. De RvC voelde zich gepasseerd. “Dat was op zich een onduidelijke procedure. Gebruik was dat RvC de selectie en de voordracht aan de aandeelhouders deed. De aandeelhouders benoemen. In dit geval brachten de oude en nieuwe aandeelhouders gelijk een naam naar buiten. Het was hoogst ongelukkig de aanstelling van Fontein meteen naar buiten te brengen. Vanuit deze aandeelhouders is dit slecht gecommuniceerd. Het was niet netjes tegenover alle andere kandidaten. Veel mensen die betrokken zijn bij ADO, waaronder sponsoren, hadden zich gemeld. Zij vernamen in de krant dat ze het niet gingen worden”. Hoe had dit proces beter gekund?

“Simpel. De aandeelhouder had bij ons moeten neerleggen dat er een nieuwe directeur moest komen. ‘Willen jullie kijken? Wij kijken mee’. Dan was je samen op hetzelfde uitgekomen. En dan even de media een paar maanden stil houden. Wat er nu gebeurde, was voor alle partijen slecht. Fontein kreeg er geen goede naam mee. ADO niet en de RvC en de aandeelhouder evenmin. Dit had beter gemoeten”. En zo ontstond het beeld dat Van der Kallen alles alleen beslist... “Ja en dat is het beeld wat je niet wilt. Niemand. Ook de aandeelhouder niet. Want die wil, in het algemeen gesproken, graag vooraan staan als het goed gaat. Maar dat wil niemand als het slecht gaat. Dan krijg je alles over je heen en dat houdt niemand langer dan een halfjaar vol. Van der Kallen heeft bewust een stapje teruggedaan uit de publiciteit. Hij is op de achtergrond gebleven omdat hij mediadiscussies wilde vermijden”. Wat gaat er nu met ADO Den Haag gebeuren? “De club is kerngezond. Er is een goede supportersachterban, een mooi stadion, prima sfeer en we spelen structureel in de Eredivisie. Nu gaan we een nieuwe fase in. Ik ken de toekomstplannen niet. Het is essentieel dat de groei van ADO plaatsvindt door structurele inkomsten. Anders krijg je hetzelfde als

er bij Vitesse en FC Utrecht gebeurt. Na een kleine opleving is er een jaarlijks tekort; FC Utrecht staat een paar puntjes boven ADO maar eigenaar Van Seumeren moet elk jaar een miljoen of zes bijbetalen. En als hij morgen onder de tram loopt, bij wijze van spreken, zeggen zijn erfgenamen ‘Doei, wij zijn weg’. Dan is de ramp compleet. Dat mag in Den Haag nooit gebeuren. Het is fantastisch dat er nu extra geld in de club wordt gepompt. Maar de stap erna is belangrijker. Supporters willen altijd meer. De weg terug is de moeilijkste in het voetbal”. Het ‘worst case scenario’ is dus dat er te weinig structurele inkomsten zijn om grote uitgaven te waarborgen. Als Wang dan stopt, zou dat het einde van ADO Den Haag kunnen betekenen. Vindt u dit doemscenario realistisch? “Dat zie ik zo snel niet gebeuren. ADO is kerngezond. De spelers staan voor een vermogen van ‘0’ op de balans. De boekhouding is conservatief en we stevenen ook dit seizoen weer af op winst. ADO hoeft geen spelers te verkopen, iets wat tot een paar jaar geleden noodzakelijk was”. Maar, heeft u vertrouwen in meneer Wang? “Ik ken hem onvoldoende. Ik weet dat hij enthousiast is. Maar ook ik zoek nog een beetje naar het businessmodel achter de overname. Is de lange termijn

filosofie dik genoeg om dit voor elkaar te krijgen”? Ik proef een beetje scepsis “Ik doorgrond het niet. Dat kan aan mij liggen. We zullen moeten zien hoe het in de toekomst gaat. Misschien haalt hij uit zijn netwerk in China een paar grotere sponsoren. Dan heb je als ADO een gouden greep gedaan. Wie zal het zeggen”? U bent een man die houdt van continuïteit. Van vastigheden. Hier is veel onzeker. “Ik zoek graag naar zekerheden en wil begrijpen waar we mee bezig zijn. Ik ben enigszins huiverig voor avonturen omdat ik niet weet waar het eindigt. Maar ik ben ook niet in charge, dus ik hoef het niet te weten”. Waar staat ADO over vijf jaar? “Ik weet het niet. Het hangt volledig af van het loskomen van geldstromen vanuit een onverwachte hoek. Zo niet, staan we met beide benen weer op vaste Haagse grond. Maar dit moet u ook aan meneer Wang en aan Fontein vragen. Er loopt een aantal sponsorcontracten af einde dit seizoen. De kern is: het stadion moet vol. Dat moet je meer in de regio zoeken dan vanuit China. Maar de grote sponsoren vanuit China zouden voor ADO moeten kiezen in plaats van andere Europese clubs. Ik denk dat het marketingeffect vanuit

Bij de laatst gehouden vergadering overhandigde de RvC een overdrachtsdocument aan de nieuwe eigenaar van de club Hui Wang. Wat staat er zoal in? “Het is een elftal ervaringen en adviezen. Juridisch gezien is meneer Wang de eigenaar, onze belangrijke boodschap is, dat ADO Den Haag van ons allemaal is. We hebben onder meer de volgende passage geschreven ‘ADO Den Haag viert dit jaar haar 110-jarig bestaan. Veel supporters eten en drinken ADO Den Haag, gaan ermee naar bed en staan ermee op. ADO Den Haag zorgt voor zingeving in hun leven. De club zit in hun hart. Kortom: ADO Den Haag mag nooit verdwijnen. We hopen dat u trots bent dat u deel gaat uitmaken van de geschiedenis van onze club. In het licht van het bovenstaande is het ook een grote verantwoordelijkheid. Wij wensen u daarbij veel wijsheid. Wij spreken de wens uit dat de komende jaren voor u en ADO Den Haag buitengewoon succesvol worden’ ”. Welk gevoel overheerst als u terugkijkt op uw periode? “Een heel tevreden gevoel. We hebben met veel mensen een enorm moeilijke klus geklaard. De club lag bijna in de afgrond. Iedereen kan trots op ADO zijn. De club is nog steeds een ‘sleeping giant’ met enorme potentie. Gezien mijn drukke bestaan was ik al eerder van plan om terug te treden uit de RvC. Door de overname heeft dat iets langer geduurd. Nu krijg ik wat meer tijd voor mijn oude hobby hardlopen. Ik sport hij bij Haag Atletiek en heb twaalf keer de marathon gelopen. Vanwege de drukte is dat er de laatste jaren bij ingeschoten. Op 8 maart bij de CPC Loop ga ik de halve marathon lopen. Ik hoop onder de 1.45 minuten te finishen”.

}<(l(tp$=adbcb <

Combineer nu de papieren en de digitale krant Een échte Haagse krant

Vrijdag 6 februari 2015 jaargang 9 nummer 404

€ 2,50

Nieuwe winkels en oprukkende leegstand

Ruzie over 3 gevaarlijk kunstwerk

iPad vrijdag 6 februari 2015 Week 6

>Foto: Jurriaan Brobbel

}<(l(tp$=adbcb <

12/13

Een échte Haagse krant

Vrijdag 6 februari 2015

jaargang 9 nummer 404

€ 2,50

De Frick Collection in het Mauritshuis Door Tim Mathot

De eerste tentoonstelling in de nieuwe Royal Dutch Shell Vleugel van Het Mauritshuis is een primeur. Het is de eerste keer dat een deel van de vermaarde kunstcollectie uit New York, aangelegd door kunstverzamelaar Henry Clay Frick (1849-1919), zijn thuisbasis verlaat. Dat het zo ver kwam, heeft alles te maken met de recente verbouwing van Het Mauritshuis. De gelegenheid te baat nemend besloten de twee zusterinstellingen tot een ruil. Ten tijde van de Haagse verbouwing vond in New York in 20132014 de succesvolle tentoonstelling ‘Vermeer, Rembrandt, Hals: Masterpieces of Dutch Painting from the Mauritshuis’, plaats. In ruil daarvoor heeft Het Mauritshuis de komende maanden werken uit de collectie van het Frick Museum uit New York in bruikleen, een museum dat op zijn beurt met verbouwingsplannen rondloopt. “Wat beide musea verbindt is de inzet om de hoogste kwaliteit te tonen in een omgeving die het karakter van een privé-woning heeft behouden,” aldus directeur Ian Wardopper. Te zien zijn meesterwerken stammend uit de dertiende tot en met de negentiende eeuw. En in die zin een welkome, zij het tijdelijke, aanvulling op de unieke verzameling van Het Mauritshuis zelf, die zich nu eenmaal concentreert op de Hollandse meesterwerken uit de Gouden Eeuw. / zie pagina 3

> Foto: Piet Gispen

Nieuwe winkels en oprukkende leegstand

vrijdag 6 februari 2015 Week 6

De Frick Collection in het Mauritshuis Door Tim Mathot

12/13

De eerste tentoonstelling in de nieuwe Royal Dutch Shell Vleugel van Het Mauritshuis is een primeur. Het is de eerste keer dat een deel van de vermaarde kunstcollectie uit New York, aangelegd door kunstverzamelaar Henry Clay Frick (1849-1919), zijn thuisbasis verlaat. Dat het zo ver kwam, heeft alles te maken met de recente verbouwing van Het Mauritshuis. De gelegenheid te baat nemend besloten de twee zusterinstellingen tot een ruil. Ten tijde van de Haagse verbouwing vond in New York in 20132014 de succesvolle tentoonstelling ‘Vermeer, Rembrandt, Hals: Masterpieces of Dutch Painting from the Mauritshuis’, plaats. In ruil daarvoor heeft Het Mauritshuis de komende maanden werken uit de collectie van het Frick Museum uit New York in bruikleen, een museum dat op zijn beurt met verbouwingsplannen rondloopt. “Wat beide musea verbindt is de inzet om de hoogste kwaliteit te tonen in een omgeving die het karakter van een privé-woning heeft behouden,” aldus directeur Ian Wardopper. Te zien zijn meesterwerken stammend uit de dertiende tot en met de negentiende eeuw. En in die zin een welkome, zij het tijdelijke, aanvulling op de unieke verzameling van Het Mauritshuis zelf, die zich nu eenmaal concentreert op de Hollandse meesterwerken uit de Gouden Eeuw. / zie pagina 3

>Foto: Jurriaan Brobbel

Ruzie over 3 gevaarlijk kunstwerk > Foto: Piet Gispen

Zeeheld werd in film geen volksheld UIT/dekunst 5 Portret van de Comtesse d’Haussonville door Jean-Auguste-Dominique Ingres,1845. >Foto: The Frick Collection/Michael Bodycomb

Macbook Air

Dit is een uitgave van

Zeeheld werd in film geen volksheld

Portret van de Comtesse d’Haussonville door Jean-Auguste-Dominique Ingres,1845. >Foto: The Frick Collection/Michael Bodycomb

Dit is een uitgave van

UIT/dekunst 5

Bewoners ongerust over nieuw Willem Rooyaardsplein 7

Bewoners ongerust over nieuw Willem Rooyaardsplein 7

illustration by kristen n. brown 2011

‘Pulchri is een voetbalclub, 5 de sociëteit is de kantine’ regie

‘Pulchri is een voetbalclub, 5 de sociëteit is de kantine’

Genesis Genesis Bent u nog geen abonnee? Bent u abonnee? advertentie

Johan Doesburg

vanaf 15 april exclusief in het Zuiderstrandtheater

advertentie

regie Johan Doesburg

vanaf 15 april exclusief in het Zuiderstrandtheater

boek nu kaarten

nationaletoneel.nl/genesis

boek nu kaarten

nationaletoneel.nl/genesis

Neem dan een abonnement voor slechts € 89,- per jaar Ontvang dan Den Haag Centraal gratis op uw smartphone, (52 nummers), een halfjaarabonnement € 52,tablet of pc in combinatie met de (26 nummers) en een kwartaalabonnement € 28,75 papieren krant. (13 nummers). Dit abonnement is inclusief gratis toegang tot de digitale versie van de krant. Ook alleen een digitaal abonnement is mogelijk voor € 68 per jaar (52 nummers). Ga naar www.denhaagcentraal.net en vul uw gegevens in voor uw inlogcode. Ga naar www.denhaagcentraal.net voor uw abonnement.

DHC BIO | wellness | eten | en meer....

De kleurrijk aangelichte gevel van Caesar is een eyecatcher op de Mauritskade. > Foto: DHC

Baden in weelde

Ruim een jaar is de keizer onder de Haagse sportscholen inmiddels open. Caesar fitness & spa resort gaf het historische zwembad aan de Mauritskade een tweede leven en is nu het toevluchtsoord van de happy few voor in- en ontspannen.

Door Jasper Gramsma

Haags OBJECT | In dit element ontwaart men niet direct een object om op te zitten, maar dat is het wel degelijk. De Haagse ontwerpster Nynke Koster maakt afgietsels van gebouwen en vertaalt die in diverse schuimrubberen voorwerpen. Als basis gebruikt ze bijzondere ornamenten met uiteenlopende bouwstijlen, zoals jugendstil en neoclassicisme. Dit exemplaar van 50 x 39 x 39 centimeter maakte Koster uit een contramal van een rozet uit een barok Amsterdams grachtenpand. Prijs: € 700,00 Voor meer informatie: www.nynkekoster.com

E

en doordeweekse avond, half zeven. We passeren de monumentale brug die tot een jaar of acht geleden leidde naar de ‘Zwem- en badinrichting ’s Gravenhage’. Nu staat er een modern, betonnen gebouw dat geïnspireerd is op het origineel uit 1883. De zon is onder, dus schittert het driehoekige fronton in steeds van kleur veranderend kunstlicht. Met een sporttas onder de arm stappen we naar binnen. Voor het eerst, want met een abonnement van 199,95 per maand plus 150 euro inschrijfgeld is de sportschool kostbaar te noemen. Zelfs de (nog steeds lopende) openingsactie van maandelijks 94,95 is aan de dure kant. Een dagkaart dan maar, voor 29,95. Dat is te overzien. Voordat we ons onderdompelen in de wereld van cardio, yoga en sauna is het tijd voor de inwendige mens. Zowel in de Ibiza-achtige lunchroom in de linkervleugel als in het wat oosters aandoende restaurant op rechts kan worden gedineerd van dezelfde, eenvoudige kaart. Alleen het restaurant is bezet, een viertal dames drinkt er in badjas een sapje. We kiezen voor hun gezelschap en laten ons een kipsaté en een linguine met garnalen en roerbakgroenten aanbevelen door de vriendelijke gastvrouw. Een smakelijke keuze die met twee glazen Chardonnay 35 euro kost. Over calorieën zitten we niet in: die gaan er zo dadelijk weer af. Omdat dit het eerste bezoek is, leidt een instructeur ons rond door het 4.500 vierkante meter tellende complex. Eerst het zuur, dan het zoet. Dus op naar boven, waar zich de open ruimte bevindt met een indrukwekkend fitnesscircuit, een lange rij spinningfietsen met digitale instructeur en een vloer voor krachttraining. Slechts een handvol fanatieke heren werkt zich hier in het zweet, maar in de aangrenzende lokalen worden de poweryoga- en bodypumplessen – voor dames én heren – druk bezocht. “Het gaat goed met Caesar”, vertelt

de sportinstructeur. “Vaak oogt het rustig, omdat we van zeven uur ’s ochtends tot elf uur ’s avonds open zijn. Dat verspreidt de bezoekers. Daarnaast is het gebouw zo groot dat het niet snel druk lijkt”. De jongeman schat ons terecht niet al te sportief in en houdt daarom zijn uitleg kort. Via het beautycentrum, waar gemasseerd, geantiaged en geharst wordt, lopen we naar de kleedkamer. Himalaya Tijd voor het zwembad, waar het ook bepaald niet dringen is. We delen het bad met drie andere zwemmers. De gereconstrueerde sierkolommen en het grote glazen dak maken van de zwempartij een belevenis. Na wat baantjes trekken om het eten te verbranden, vervoegen we ons bij een sportieve dame en een wat oudere heer in de whirlpool. De warmte is zo weldadig, dat het volgende halve uur in een oogwenk voorbij is. Dan eens de sauna’s en stoombaden proberen. De keuze is moeilijk, het zijn er namelijk zes: een kruidensauna met aroma’s van lavendel, mint of rozemarijn, een traditionele Finse sauna, een van honderden jaren oude dennenbomen gemaakte Kelosauna , een stoombad, een sauna met zoutkristal uit de Himalaya en een infraroodinstallatie. Allemaal met hun eigen werking, laten we ons vertellen. Zo hebben het stoombad en de zoutkristalsauna een positief effect op de luchtwegen en helpt de infraroodsauna tegen spierpijn. Onder het credo ‘hoe heter, hoe beter’ zetten we onze zinnen op de honderd graden hete Finse sauna, gevolgd door een verkwikkende ijsdouche. Ontdaan van alle afvalstoffen vervolgen we onze weg naar het infraroodgedeelte om die ene pijnlijke spier in de schouder wat los te laten komen. En wonderwel: het werkt. De hitte dringt diep door en maakt het lijf weer soepel. Een hele opluchting. Na drie uur poedelen is het genoeg. Voldaan en ontspannen leveren we het polsbandje in. Bij het verlaten van het resort voelen we ons even de koning te rijk. Pardon: keizer.

Wellness.

Onder het credo ‘hoe heter, hoe beter’ zetten we onze zinnen op de honderd graden hete Finse sauna

Caesar fitness & spa resort, Mauritskade 10. Open: maandag tot en met vrijdag van 07.00 tot 23.00 uur, zaterdag en zondag van 09.00 tot 22.00 uur. Prijzen: vanaf € 29,95. Voor meer informatie: www.caesar-denhaag.nl.

Vrijdag 13 februari 2015 Den Haag Centraal

13

Column: medisch.

Ali

Ali is 25. Hij heeft geen makkelijk leven gehad tot nu toe. Ali is van de zeven kinderen de één na jongste. Zijn moeder is een schat, maar het hele gezin leed onder het gedrag van vader. Deze man terroriseerde zijn vrouw en kinderen. Hij nam haar en de jongste kinderen op een gegeven moment mee terug naar Marokko. Ze mochten daar niet naar buiten en niet naar school. Door de inzet van de oudere kinderen is moeder gescheiden en is ze met de jongste kinderen kunnen terugkeren naar Nederland. Terug in Nederland heeft Ali moeite om zijn draai weer te vinden. Hij maakt uiteindelijk zijn school niet af. Hij heeft verschillende baantjes. Hij betaalt de ziektekostenverzekering niet en is dus niet verzekerd. Hij denkt er niet over na. Hij is jong en gaat er vanuit dat hem toch niets zal gebeuren. Tot drie weken geleden dan gaat het mis. Hij is ziek, heeft hoge koorts en keelpijn. Hij wil niet naar de dokter, want dat kost geld. Moeder maakt zich ernstig zorgen, maar Ali luistert niet naar haar. Via zijn jongere zus hoor ik dat hij ziek is. Zij is tandartsassistente en zij had via de tandarts al een antibiotica kuur voor hem geregeld. Helaas hij wordt niet beter, maar wel steeds zieker. Uiteindelijk kan hij niet anders en maakt een afspraak bij mij op het spreekuur. Tegenover mij zit een zieke man van 25. Hij heeft een enorme zwelling in zijn hals. Hij kan haast zijn hoofd niet bewegen, heeft koorts en pijn met slikken. ‘Wat nu?’, gaat er door mijn hoofd heen. Ik denk: ‘Het is ernstig en hij moet gelijk naar de eerste hulp. Maar stel dat het niet ernstig is, dan jaag ik hem op kosten die niet nodig zijn’. Hij is gelukkig bereid enige kosten te betalen. Dat moet wel, want anders wil het ziekenhuis hem niet helpen, als het niet levensbedreigend is. In overleg besluit ik tot het laten maken van een echo van zijn hals. En dan gaat het snel . Op de echo blijkt er een trombose (afsluiting van een halsvat) ten gevolge van zeer waarschijnlijk een ontsteking in de keel/ mondholte. Er wordt niet meer gesproken over kosten , want deze aandoening is levensbedreigend. Hij wordt opgenomen. Hij krijgt een infuus met onder andere bloedverdunners en antibiotica. Twee weken ligt hij in het ziekenhuis en dat is lang. Tegenwoordig ben je het ziekenhuis al weer uit, voordat je binnen bent. Ali is door het oog van de naald gekropen. Twee dagen langer wachten was misschien wel fataal geweest. Zijn broer heeft geregeld dat hij nu verzekerd is. Dit betekent overigens dat hij met terugwerkende kracht de premie van de afgelopen jaren moet betalen. Al het gedoe rondom verzekeringen zorgt voor lastige situaties. Het zorgt voor hersenspinsels die helemaal niet te maken hebben met medisch handelen, maar die soms wel het verschil bepalen tussen leven en dood. Gelukkig heeft dit verhaal vooralsnog een goed einde. Ali zal, denk ik, voortaan zijn premie wel betalen. Waar hij het geld vandaan haalt voor de achterstand, dat is nog een ander vraagstuk. Emilie Bolsius Huisarts

14

Den Haag Centraal Vrijdag 13 februari 2015

Bio.

Biologisch boeren op boerderij ’t Geertj

Jong belegen kaas steeds de toppe Door Daphne Browne Midden in het Groene Hart, zo’n twintig kilometer van Den Haag ligt Boerderij ’t Geertje. Een familiebedrijf dat in 1948 begon met het verhuren van roeibootjes. Wim van Rijn, oudste zoon van de oorspronkelijke eigenaren, woont en werkt hier tegenwoordig met zijn vrouw. Roeiboten verhuren ze nog steeds, maar de handel zit ’m tegenwoordig in de verkoop van onder meer verse boter, yoghurt en hun eigen boerenkaas.

W

e ontmoeten Wim in het knusse restaurant, voorheen de koeienstal, waar bezoekers zich tegenwoordig tegoed doen aan broodjes, tosti’s en pannenkoeken. Dat Wim boer zou worden had hij vroeger nooit gedacht. Na een werkreis in Canada ging hij in Nederland in dienst en werkte daarna tien jaar lang als arbeidstherapeut

in psychiatrisch ziekenhuis Vogelenzang in Bennebroek. In zijn vrije tijd maakte Wim toentertijd al geitenkaas, gewoon thuis in de keuken. Hij gebruikte hiervoor de melk van Agnes, de geit die hij op een stuk braakliggend terrein achter zijn huis hield. Toen zijn ouders wegens hun leeftijd met de boerderij moesten stoppen, in 1982, nam Wim de boerderij over met de bedoeling om ook hier mensen te helpen die het moeilijk hadden in de maatschappij zoals hij bij stichting Vogelenzang had gedaan. Uiteindelijk pakte dit toch net wat anders uit, de boerderij is nu vooral een trekpleister voor ouders met jonge kinderen, er worden activiteiten en workshops verzorgd, het restaurant wordt druk bezocht en met name de winkel is een groot succes en inkomstenbron voor de familie. Wim trekt bij de deur zijn laarzen aan en leidt ons rond over het terrein. Het is nog vroeg maar op het erf en in de winkel is het al gezellig druk. In de geitenstal zien we kinderen die de geitjes biks (dierenvoer) voeren en ook bij de varkens kijken de kinderen hun ogen uit. Moeder varken heeft net 10 biggetjes gekregen, zij aan zij liggen ze onder een warme lamp, schattig om te zien. In de winkel helpt één van de dochters van Wim een lange rij bezoekers die onder meer verse boter, melk, honing, biologische sappen, jam, mosterd en

wijn afrekenen. Diverse producten zijn van collega boeren uit de buurt maar alle melkproducten zoals de boter en de yoghurt worden op ’t Geertje gemaakt. Hiervoor wordt de melk van de 125 geiten en 24 koeien gebruikt. “Een geit geeft gemiddeld 3 liter melk per dag terwijl een koe zorgt voor zo’n 20 à 30 liter. Voor een kilo kaas is zo’n 10 liter melk nodig, dus je kan berekenen hoeveel melk we nodig hebben om de winkel draaiende te houden”, legt Wim uit terwijl we richting de geitenstal lopen. Melkproces Bij ’t Geertje kunnen bezoekers het melkproces live volgen. Wim strooit wat voer in een aantal voederbakken die naast elkaar opgesteld zijn. Hij opent het hek van de stal en alle geiten rennen enthousiast naar binnen en storten zich op het voer. Zodra alle geiten met hun hoofd in de voederbak zitten, klapt er een soort hekje naar beneden waardoor de geiten niet weg kunnen lopen terwijl ze gemolken worden. De geitenmelk gaat vervolgens rechtstreeks via buizen die over het plafond lopen naar de kaasmakerij, waar de melk in grote ketels opgevangen wordt. Hier wordt de melk gestremd en verwerkt tot kaas, van kaasjes van een pond tot grote ronde wielen van acht kilo. Wim neemt ons mee naar de kaaskelder, een soort schatkamer

Nog meer bio.

Stadsgroen.

Wie even buiten de stadsgrenzen van Den Haag komt, ontdekt een smakelijke wereld van biologische boerderijen, hoeves en kwekerijen. Een selectie: Alfredo de Lotto, biologische Italiaan in Berkelse polder Aan de kant van de weg wappert een Italiaanse vlag. Hier in de Berkelse polder, op nog geen halfuurtje van Den Haag, bereik je ecoboer Alfredo de Lotto. Van heinde en verre begeven mensen zich naar de Noordeindseweg voor zijn boerenbrood met walnoten, die De Lotto elke zaterdag om vier uur ’s ochtends bakt. Op andere dagen maakt hij geroosterde aubergine en courgette, verse pesto en andere Italiaanse delicatessen, te koop in de boerderijwinkel vol heiligenbeeldjes en andere parafernalia. Ook geitenkaas maakt hij zelf. Evenals de pesto, de pancetta en de vitello tonnato. Alles wat De Lotto verkoopt, is biologisch en komt veelal uit eigen moestuin. Een aantal maal per jaar rijdt hij naar huis, onder Cortina in de Dolomieten, om nieuwe voorraden in te slaan, zoals meel, pasta’s, kaas en olijfolie. Op afspraak kookt De Lotto de gangen die zijn moeder hem leerde. Koken voor een groot gezelschap doet hij hooguit twee keer per week: het moet wel kleinschalig blijven. Adres: Noordeindseweg 107 A, Berkel en Rodenrijs. Geopend: Woensdag en vrijdag van 12.00 tot 17.00 uur, zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur Meer informatie: www.facebook.com/FattoriaAlfredoDeLotto

Biodynamische Druivenkwekerij Nieuw Tuinzight Arnold en Hilde Jansen noemen zich de enige, échte professionele tafeldruivenkwekers van Nederland. Het familiebedrijf Druivenkwekerij Nieuw Tuinzight in Den Hoorn bestaat al sinds 1885. De Jansens zijn de vierde generatie die de Westlandse tafeldruiven kweekt: in veertien druivenserres zijn in totaal 1500 druivenbomen aangeplant. De oude druivenrassen, ‘Westlands Roem’ genoemd, worden biologisch geteeld. Naast druiven verkopen eigenaren ook druivensap en diverse soorten jams. Adres: Zwethkade-zuid 45 Den Hoorn. Geopend: In het druivenseizoen elke werkdag van 11.00 tot 17.30 uur, op zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur. Ons druivenseizoen begint ongeveer in de derde week van augustus en duurt tot midden november. Meer informatie: www.druivenkwekerij.nl

Hoeve Biesland

je

nog er

> Foto’s: DHC

waar ruim 300 verschillende kazen rijpen op een temperatuur van zo’n 16 graden bij 85% luchtvochtigheid, ideale condities voor deze goudgele jongens. Op de planken zien we alle soorten kazen liggen die boven in de winkel verkocht worden, jonge, belegen en oude koeien- en geitenkaas, brokkelkaas, gaten-

Al meer dan honderd jaar ligt Hoeve Biesland in de Bieslandse Polder, overgedragen van vader op zoon en kleinzoon. De biologischdynamische boerderij wordt geëxploiteerd door de familie Duijndam. Zij houdt daar ongeveer honderdveertig stuks melkkoeien van het grote, van oorsprong Duitse ras Fleckvieh. Daarnaast nog honderdveertig stuks jongvee, twee stieren van het ras Montbéliarde, een vijfendertig tal Texelaarse schapen, wat kippen, paarden, een pony en een hond, Balou genaamd. Het Bieslandse vlees verkoopt de familie in de regio aan restaurants, zoals op Hodenpijl te Schipluiden en Uit de Kunst te Delft, maar het is ook te bestellen via de site. Naast vlees verkoopt Hoeve Biesland onder meer honing, sambal, rauwe melk en biologisch-dynamische groenten. Adres: Bieslandseweg 1, Delfgauw. Geopend: Maandag tot en met vrijdag van 10.00 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 18.00 uur. Zaterdag van 09.00 tot 16.00 uur. Meer informatie: www.hoevebiesland.nl

kaas maar ook kazen met kruiden, van peper en paprika tot mosterd, brandnetel en Italiaanse kruiden. Uit het antwoord op de vraag welke kaas het meest verkocht wordt blijkt hoe saai Nederlanders toch ook zijn op het gebied van eten en drinken; jong belegen kaas is nog steeds de topper. Maar deze jonge kaas is alles behalve saai te noemen, vol en romig met body! We proeven nog meer kazen, een pittige boeren gatenkaas en een overjarige koekaas waarvan de zoutkristallen tussen je kiezen kraken, heerlijk! Alle kaas is biologisch wat bij deze boerderij inhoudt dat het gras dat de koeien en geiten eten zonder kunstmest groeit en de dieren voldoende ruimte moeten hebben om zich zowel binnen als buiten te kunnen bewegen. Weer boven aangekomen begeven we ons naar de ruimte waar alle andere zuivelproducten gemaakt worden. In een grote ketel wordt melk gepasteuriseerd voor het bereiden van yoghurt, karnemelk en boter. Op weg naar de koeienstal passeren we opnieuw

de varkens waar twee jongens mest staan te scheppen, de vuurkorven op het terrein zijn inmiddels aangestoken en een groep voor een verjaardagspartijtje wordt warm onthaald. Een doodgewone zaterdag voor Wim en zijn vrouw Ada. Na de rondleiding over het erf drinken we nog een kopje thee met een kaakje aan de keukentafel van het echtpaar. Even voelt het alsof we in een uitzending van Boer zoekt vrouw zitten. We slaan nog onze slag in de winkel en rijden vervolgens terug naar de grote Hofstad. Boerderij ’t Geertje Geerweg 7, Zoeterwoude Openingstijden: maandag tot en met zaterdag 10.00 tot 17.30 uur, zondag 11.00 tot 17.00 uur www.hetgeertje.nl Wilt u ook een rondleiding op de boerderij? Uw eigen kaas maken of één van de andere workshops volgen? Op www.hetgeertje.nl staat een overzicht van alle workshops.

Vieze bomen

Negentien kastanjebomen rondom de Hofvijver waren kerngezond. Vijf bomen ‒ of waren het er nou zes ‒ bleken er echter slecht aan toe. Zo erg zelfs, dat wethouder Revis aan de gemeenteraad schreef dat hij ze wilde gaan kappen. En zulks geschiedde. De vijf (of zes) waren verzwakt, afgeleefd, krakkemikkig en afgeschreven. En we stonden er allemaal bij en keken ernaar. Allereerst was daar de bacterie die de kastanjebloedingsziekte veroorzaakte, wat de bomen behoorlijk had verzwakt. De knopvraat door de halsbandparkieten, die nu juist déze vijf (of waren het er nou zes?) bomen hadden uitgezocht om aan te gaan knagen, bleek uiteindelijk funest. Sinds de kap van de vijf (zes) kastanjes langs de Hofvijver wonen de vliegende mede-veroorzakers van dit leed in de bomen op de Hofweg, luttele meters verderop. Ik sta erbij en kijk ernaar. Wel een kwartier lang, in de avondschemering op een maandag in februari. Ik stond er niet alleen: er waren meerdere mensen van hun fiets gestapt, meerdere wandelaars hadden hun tas op de grond gezet. Boven, in de groteske kale wintertakken van de bomen zitten ze, de honderden halsbandparkieten. Op dit schemeruur geven ze bijna licht. De takken lijken vol, de boel bezet, toch nadert er een volgende equipe. Op volle snelheid, het lawaai, oorverdovend, doet denken aan The

Birds, de horrorfilm geregisseerd door Alfred Hitchcock. De halsbandparkiet is al sinds de tijd van Alexander de Grote in trek als kooivogel. Het beest hecht zich aan zijn verzorger en kan nota bene binnen korte tijd een paar woordjes spreken. Is het niet een idee om de vogel gewoon weer terug in zijn kooi te stoppen? In een grote volière, langs het schelpenpad langs de Hofvijver? Het zijn heus aardige dieren om te zien en je hebt ze in vele vrolijke kleuren: lichtgroen, middengroen, olijfgroen, doperwtengroen, mosgroen en donkergroen. Deze vogels, die weinig angst voor mensen kennen, zijn misschien ook goed inzetbaar bij wijze van toeristische attractie. Daarnaast is het een feit dat dieren in een kooi zich niet meer zo snel voortplanten. Wie weet staat het dier het over twintig jaar op een of andere rode lijst. U bent niet enthousiast, ik merk het al. Maar er is altijd nog plan B: er zijn ruim 500.000 inwoners in onze stad. Als 1 procent van ons nu ‒ net als Alexander de Grote ooit deed ‒ een kooitje koopt en daar een vogelechtpaartje in zet? Op het balkon, in de keuken, op de vensterbank? Hoe gezellig zou dat zijn, nog een beetje aanspraak na het acht uur Journaal! Mocht dit idee aanslaan, komen we zelfs nog zo’n 5000 vogels tekort. Goede plannen, als je het mij vraagt, maar de wethouder heeft zelf ook een plan: nee, schrik niet, hij gaat niet net als bij de Hofvijver ook de bomen op de Hofweg domweg kappen of de parkieten met het dodelijke Polyomavirus besmetten, en ook de grote roofvogelact gaat niet door. Hij gaat de bómen vies laten smaken! Samen met de Universteit Wageningen wordt aan een vaccin gewerkt waarmee de bomen geïnjecteerd worden, zodat ze niet meer te vreten zijn. Creatief denken, wat hou ik ervan! Wendy Hendriksen

Vrijdag 13 februari 2015 Den Haag Centraal

15

gratis advertentie

Eten.

Ik ben leukemiepatiënt

Geef kinderen met een levensbedreiGende ziekte de kracht om kind te zijn. Word donateUr. Alexander (7) wil graag een boomhut als schuilplaats voor zijn geheime club. Dat heeft een magisch effect op ieder kind, maar op Alexander in het bijzonder. Het geeft Alexander, die vanwege zijn ziekte te vaak vooral patiënt is, de kracht om kind te zijn. Het verwezenlijken van zijn droom kan voor Alexander’s toekomst een wereld van verschil betekenen. Om wensen te vervullen steunt Make-A-Wish Nederland op donateurs. Meer donaties betekent dat meer wensen in vervulling gaan. Alexander rekent op u. Make-A-Wish Nederland, bankrekening 36.60.21.222.

®

WWW.makeaWishnederland.orG

> Foto: DHC/Liza Letsch

BitterSweetz: net even iets anders

O

Door Annerieke Simeone

m de hoek van onze redactie is BitterSweetz geopend. Eerst zat daar Streetwise, een uitzendbureau voor studenten, nu een vrolijke, intieme lunchroom naast le Café in de Oude Molstraat. Een plek die uitnodigt om neer te ploffen in één van de vintagestoelen. Met op je tafeltje een dikke taartpunt. Nou, die taart is er, maar dan wel suiker-, gluten- en lactosevrij. Want volgens eigenaresse Susanne van Doorn, zelf intolerant voor deze stoffen, is daar steeds meer vraag naar.

Dino Jaws Eten of gegeten worden? tm 6 sep 2015

maakt Van Doorn met een slowjuicer. Wie de dag goed wil starten, kan hier een superfoodpannenkoek bestellen met onder meer hennepzaad, gojibessen, en moerbei. Overigens, voor wie geen last heeft van allergieën: Van Doorn serveert ook vers brood van buurman ’t Bakkertje in de aanbieding. Met bijvoorbeeld gerookte zalm, sojaroomkaas, dille, kappertjes, rode ui ringen, ijsbergsla en pijnboompitten of avocado, gegrilde groenten, Italiaanse kruiden en olijfolie. De rijk belegde broodjes kosten tussen de zeven en acht euro. Je kunt er koffie bij drinken van het merk Bacchi of één van de frisdranken uitproberen. Van Doorn heeft het Britse merk Fentimans in huis die hun drank op botanische manier brouwen met gemberwortel als basisingrediënt. Maar BitterSweetz is meer dan een lunchroom. Alle vintagemeubels zijn te koop, evenals de foto’s en de schilderijen. Die laatste zijn van een kunstenares uit Pijnacker, Kiek Haket. Zij portretteerde onlangs nog Angela Schijf tijdens Sterren op het Doek. BitterSweetz is een prima aanvulling voor het levendige Hofkwartier.

Maar BitterSweetz is meer dan een lunchroom. Alle vintage-meubels zijn te koop’

Van Doorn vertelt dat ze het zat is om telkens als zij uit eten ging, eigen producten mee te moeten sjouwen. “Liep ik weer met een tas vol spullen”. Toen deze dame die haar hele carrière actief was in de evenementenwereld eens nadacht over een volgende stap in haar leven kwam het eureka-moment. Ze begon, zonder enige horeca-ervaring (‘nou ja, ik heb in mijn studententijd wel een biertje getapt’) aan deze nieuwe droom. Glutenvrij brood met meel van Joannusmolen bakt ze zelf, evenals amandelsinaasappelcake, brownies en wortelkokostaart. Door gebruik van dadels en ahornsiroop worden deze taartjes en cakes toch nog lekker zoet. De smoothies hebben door de natuurlijke suikers van het fruit geen extra zoetstoffen nodig. Verse appelsap

16

BitterSweetz, Oude Molstraat 28a, dinsdag tot en met vrijdag van 08.30 tot 18.00 uur, zaterdag en zondag van 10.00 tot 18.00 uur, www.bittersweetz.nl

Den Haag Centraal Vrijdag 13 februari 2015

Koken met ...

Paul van Waarden

Adres Oosteinde 14 (Voorburg) Telefoon 070 387 20 81 Geopend ma tot en met vrij lunch: van 12.00 tot 15.00 uur, diner: van 18.00 tot 22.00 uur, zaterdag, diner van 18.00 tot 22.00 uur, zondag, lunch van 12.00 tot 18.00 uur, diner van 18.00 tot 22.00 uur. Gerechten vanaf € 15,‒ Nagerechten vanaf € 9,‒

Paul van Waarden is één van de bekendste Haagse chef-koks. Jarenlang zwaaide hij de scepter in zijn gelijknamige sterrenrestaurant in Rijswijk, restaurant At Sea in Scheveningen en De Keuken Van Waarden-Azië. Momenteel is hij culinair adviseur en geeft hij les op de Horeca Academie aan het Esperantoplein 5. Voor Den Haag Centraal schrijft hij wekelijks eenvoudig te bereiden recepten.

Het perfecte kippetje! Nodig voor 4 personen:

Bereidingswijze: Leg de piepkuikens op de werkbank. Probeer het vel los te krijgen van het vlees. Maar het moet wel op zijn plaats blijven zitten. Breng een grote pan water aan de kook. Zet een grote bak koud water met ijsblokjes klaar. Doe wat zout in de pan met kokend water. Blancheer de piepkuikens één voor één in de pan met kokend water. Steeds 10 tellen onderdompelen in de pan met kokend water en dan daarna gelijk afkoelen in een bak met ijswater. Als je ze alle vier één voor één hebt gekookt. Herhaal hetzelfde proces nog een keer. Nog een keer allemaal één voor één blancheren in de pan met kokend water. Haal de piepkuikens daarna uit het ijswater en laat ze even goed opdrogen. Kort in de oven stoppen. Zet de kuikens in een voorverwarmde oven op 180 graden gedurende of 5 tot 7 minuten. Laat de kuikens hierna helemaal afkoelen op de werkbank. En zet ze rechtop neer, zodat het vocht eruit kan lopen. Laat de kuikens drogen aan de lucht, zoals dat heet. Er mag geen vocht meer uitlopen. Zorg dat je frituur schoon is en 180 graden heet is. Frituur de kuikens één voor één in de hete frituur, zorg dat al het vocht uit de kuikens is gelopen voordat je hem in de frituur stopt. Zorg dat ze helemaal droog zijn voordat je ze frituurt. Strooi wat zout op het vel van de net gefrituurde kuiken. Meteen serveren. Er zitten nog wel botjes in maar hij is heerlijk sappig en krokant. Dus niet te gulzig eten van dit perfecte kippetje anders zit je zo een avond in het ziekenhuis, of misschien nog erger. Geniet!

Een kwestie van smaak met ...

Marius van der Vliet Sinds Marius van der Vliet in oktober 2005 zijn zaak Marius, Jouw Wijnvriend! opende aan de Piet Heinstraat, weten buurtbewoners en horecazaken hem te vinden. Hij werkt het liefst met ambachtelijk werkende wijnboeren. En dat die meestal beperkt produceren, vindt Marius juist prima. Die kleine oplagen treft u aan in zijn wijnwinkel.

‘Prachtig in een groot wijnglas’ Bodegas La Emperatriz Rioja Reserva 2008

A

lle wijnen van Fina La Emperatriz komen van eigen wijngaarden in de Rioja Alta, het beste deel van Rioja (Spanje), op een hoogte van 600 meter. Ruim de helft van de tempranillo- en garnachawijnstokken is meer dan 50 jaar oud. Dit levert een laag rendement op, maar wel druiven met veel concentratie. Deze worden overigens pas in de tweede en derde week van oktober geoogst. Dit is typerend voor de koele ligging van de wijngaard, die een lange en gelijkmatige rijping van de druiven met zich meebrengt. Na de pluk en alcoholische gisting rijpt deze reserva bijna twee jaar in kleine, nieuwe fusten van Amerikaans en Frans eikenhout, waarbij oxidatie zoveel mogelijk wordt voorkomen. Het resultaat is een fraaie, klassieke Rioja reserva. Dankzij de moderne vinificatietechniek heeft deze wijn een uitstekende balans tussen soepelheid en tannine. Schenk deze prachtige wijn bij voorkeur in een groot wijnglas. Helderrood van kleur, met lichtbruine nuances. Een heerlijke geur van kruiden , cederhout, vanille en gekonfijte vijgen. De smaak zet elegant en fris in en ontwikkelt zich kruidig, gerijpt en rond. Heerlijke wijn bij wildgerechten of kruidige stoofschotels. Nu goed op dronk, gemakkelijk houdbaar tot tien jaar na de oogst. Heerlijk bij: wildgerechten en kruidige stoofschotels Prijs: € 15,95 Bestellen bij: Marius, Jouw Wijnvriend! Piet Heinstraat 93, 2518 CD Den Haag. [email protected] of 070 3633100

Contant, pin & creditcards

+ interieur - dragonmayonaise - seizoensgroenten

Central Park

Eetrubriek

◯ 4 piepkuikens in zijn geheel. Een mais piepkuiken zou helemaal een feest zijn. ◯ 1 grote pan met kokend water ◯ veel ijsblokjes ◯ peper en zout ◯ olijfolie ◯ een goede braadpan ◯ een schone frituurpan.

Ik ben verzot op een gebraden kippetje. Het ruikt voor mij net zo lekker als de duurste parfum. Sterker nog, ik durf u best te verklappen dat ik zelfs een beetje opgewonden kan raken van de geur van een vers gebraden kippetje. Er is echter een groot probleem met kippen braden. Een kip bestaat grof gezegd uit 2 verschillende soorten vlees. Het vlees van de borst en van de poten. Beide hebben een andere bereiding nodig. Hoe kunnen we een lekker sappig kippetje bereiden? Ik geef u de oplossing. Het is veel werk met kooktechnieken uit verschillende wereldkeukens. Maar u zult verbaasd zijn over het resultaat. Ga eerst maar eens beginnen met: het perfecte piepkuiken!!

Internationaal

D

irect na het openen van de zware zwarte deur, kijk ik naar beneden. Ja, hoor, hij ligt er nog. Poes Henkie, vernoemd naar de vorige eigenaar, Henk Savelberg, ontspannen opgekruld in zijn mand. Niet alles is blijkbaar veranderd bij Vreugde en Rust, sinds Savelberg naar Bangkok verhuisde en zijn restaurant overliet aan sterrenchef Ron Blaauw en oudgediende Carsten Klint. Zo staat chef-kok Gijs Verbeek, die jarenlang met Savelberg de koers bepaalde, hier nog steeds in de keuken. De nieuwe gerechten zijn misschien ontsproten uit de geest van Blaauw, Verbeek voert ze uit. En Johan Vis, één van de beste sommeliers in Den Haag, loopt hier gelukkig ook nog rond. Maar verder: een complete metamorfose, geen linnen op de tafels, geen schilderijen aan de muur, nee alles is jonger en moderner: bamboevloer, houten tafels, strakke kroonluchters, foto’s van Marilyn Monroe en Brigitte Bardot. Zelfs de vloeibare handzeep met zware damesgeur is vervangen door het frissere merk Rituals. Er zitten nog wel mensen in het pak, maar de meesten zijn casual gekleed, net als de bediening die in spijkerbroeken rondloopt. Alle gerechtjes bedragen €15,00, behalve de twee klassiekers van € 25,‒ die Blaauw als eerbetoon aan Savelberg op de kaart liet staan. Terwijl we de mooie ambiance bekijken, laten we het brood van Menno met wat boter en kaantjes ons welgevallen. De lichtgezouten boter heeft een vleugje karamel en is onweerstaanbaar. Als we treuzelen over onze wijn, zegt Vis: “Ik zet een Chateau Ollieux Romanis op tafel, kijk maar wat jullie ervan vinden”. Verbaasd laat hij ons achter. Maar als hij later terugkomt met de fles zijn we in onze sas. De wijn (€ 5,00) met de onbekendere druivensoorten Roussanne en Marsanne heeft tropisch fruit in zich. De ietwat vettige wijn smaakt toch fris. Mooie keuze. Vrolijk word ik eveneens van mijn gebakken langoustines met prei-uitjes. De chorizo-crème is luchtig en subtiel. Mijn eetpartner heeft de tartaar van coquille met Parmezaanse kaas (supplement vijf euro). De limoenrasp in de tartaar maakt het gerechtje fris, maar is wel erg aanwezig. Bij ronde twee, zwezerik met niertjes, hoort volgens Vis de wijn van de maand: pinot noir van Villa Wolf uit het Duitse Pfalz (€ 6,00), in de mond proef je rijpe zwarte kersen. Het gerecht zelf kan mijn tafelgenoot niet erg bekoren. De gekonfijte niertjes in een likje mosterdsaus en salie domineren het gerecht met linzen en de krokant gebakken zwezerik. Het ruikt en smaakt allemaal naar het orgaanvlees. Een gang voor liefhebbers dus. Mijn gesmoorde kreeft (supplement vijf euro), is een smaakfeestje met onder meer een schuimige beurre blanc, zoete bloemkoolroosjes, amandelen en flinterdunne venkel. Na de geweldenaar Chateau Ollieux Romanis smaakt de chardonnay uit de Ardèche (€ 6,50) in het begin iets wat droog. Later verbetert dat. Van de bijgerechten kijken we op. De frites (€ 5,00) zijn prachtig goudbruin en krokant, maar er zit te veel dragon in de mayonaise. En de groenten (€ 5,00) zijn goed bereid, alleen hadden we ons bij seizoensgroenten gehoopt op bijvoorbeeld pastinaak, pompoen, koolraap of knolselderij. De keuken dacht er anders over: doorsnee bloemkool- en broccoliroosjes. Die dan ook nog eens in een bakje op elkaar zitten gepropt. Bij de desserts denkt mijn eetpartner na over de Dame Blanche Ron Blaauw stijl. Als we het Vis terloops vragen, antwoordt de sommelier: “Het blijft natuurlijk wel vanille-ijs met chocoladecrème, niet zo heel spannend”. Nou, dat is helder. We kiezen iets anders. In mijn cocktailglas zit amandelroom en een bolletje yoghurtijs, daardoorheen wat koude partjes sinaasappel. Aan de overkant staat de chocoladetaart met vloeibaar hart: de taart loopt uit met advocaat zodra je er je vork inzet. Ook het huisgemaakte boerenjongensijs met in rum geweekte rozijnen en de karamel zijn bijzonder lekker. Samen met twee espresso’s bedraagt de pittige rekening € 136,00. Na twee uur dineren, lopen we de voor driekwart gevulde eetzaal uit richting jassen. Henkie ligt nog steeds tevreden in zijn mandje. Zijn nieuwe bazen hebben van Central Park een prachtige zaak gemaakt. Nu nog wat puntjes op de i, en dan komen we over een paar maanden, zodra het nieuwe tuinmeubilair er is, graag weer terug. Annerieke Simeone

Vrijdag 13 februari 2015 Den Haag Centraal

17

18>SPORT

Den Haag Centraal > Vrijdag 13 februari 2015

Chris

Blauw gras, gele bal

Na anderhalf jaar te hebben gevoetbald op kunstgras wil ADO Den Haag weer terug naar de natuur. U weet wel, dat malse voorjaarsgras dat je zo heerlijk tegemoet geurt als je het betreedt. Dat kortgeschoren groen waarop de bal zoals het hoort naar je luistert. Het egale biljartlaken waarop dribbelen een genot is en je strakke schuivers altijd aankomen op de plaats van bestemming. Was het maar waar. Was gewoon gras maar net zo voetbalvriendelijk als kunstgras. Waren er maar geen verborgen hobbeltjes die de bal een andere kant op laten rollen dan je voor ogen had toen je de pass verzond. Kon gewoon gras maar net zo goed tegen regen en andere klimatologische ellende. Had gewoon gras maar net zo weinig behoefte voortdurend te worden ingezaaid en het gehele jaar te worden onderhouden. Nooit meer terug naar natuurgras dus. Kunstgras voetbalt net zo lekker als gewoon gras, heeft de toekomst en wordt de wereldstandaard. Behalve in Groot-Brittannië uiteraard. Zodra daar op duizenden velden het beginsignaal klinkt, wordt tweemaal drie kwartier met oogkleppen op in adembenemend tempo gedraafd. Geen enkele speler heeft enig idee van de ondergrond waarop hij dat doet. Zacht gras, keiharde klei, humus, beton, ijs of een toendra met zeven grassprieten, het zal ze een worst wezen, als ze de turbo er maar op kunnen gooien. Dat ze de toeschouwers daarmee al anderhalve eeuw plezieren, is fantastisch. Maar in Nederland doen voetballers dat niet of nauwelijks. Bij ons gaat het pas op de laatste plaats om inzet, energie, karakter en er alles voor doen om het publiek te vermaken. Welnu, als je dat weet, kun je net zo goed voetballen op kunstgras. Dan komen er in elk geval meer ballen aan bij spelers met hetzelfde shirtje. Bovendien moet je met je tijd meegaan en niet zo bekrompen blijven plakken aan vroeger. Sterker, ik stel voor het kunstgras nog wat verder te ontwikkelen. Doe als bij hockey en tennis waar bal en ondergrond ideaal contrasteren: maak elke voetbalkunstgrasmat blauw met gele lijnen en speel met een gele bal. Zo. Nu nog even iemand vinden die dit in Algemeen Beschaafd Chinees kan vertalen voor meneer Wang en ADO Den Haag heeft binnenkort wéér een primeur. Chris Willemsen

1962. Wedstrijd tussen Ons Eibernest en Westerkwartier aan de Aagje Dekenlaan.> Foto: ANP

De gebroken carrière van korfballer Roel Evenblij

R

Door Theo Bollerman

oel Evenblij (1939) kwam zevenmaal uit voor het nationale team: tweemaal op het veld en vijfmaal in de zaal. Voor de uitwedstrijd in Engeland moest hij wel 25 gulden bijdragen, maar dat deed hij graag, want het was een hele eer. Hij had beduidend vaker geselecteerd moeten worden. Maar een bizar incident heeft zijn interlandcarrière behoorlijk gehinderd. Drie maanden voor een interland mocht je geen wedstrijden spelen, dat was de regel. Dan kon je je in die periode optimaal wijden aan de voorbereidingen. Maar Evenblij had die regel overtreden, hoewel zijn trainer en hij van mening waren, dat die regel uitsluitend competitiewedstrijden betrof en niet het onbenullige bekerpotje, elf weken daarvoor gespeeld. Vlak voor de interland werd bekend, dat zijn toenmalige Amsterdamse tegenstanders hadden geprotesteerd. Het bondsbestuur verwijderde hem ogenblikkelijk uit de selectie en schorste hem. Zijn carrière werd gebroken, luidde de teksten in de krant. Evenblij: “Ik was in de vorm van mijn leven. Ik kon alles en alles lukte”. Geheel Onthouders Zijn club was het roemruchte Ons Eibernest. Opgericht in 1920. Oorspronkelijk heette de club HGOKC Ons Eibernest. HGOKV stond voor: Haagsche Geheel Onthouders Vereeniging. Pas in de tweede helft van de jaren zeventig mocht er in de kantine een pilsje gedronken worden. Evenblij: “Pas op mijn 46ste ben ik gaan hockeyen en cricketen op Groen Geel op de Roggewoning. Daar was het gebruikelijk om na afloop van de match met je tegenstanders gezellig een drankje te drinken. Dat was een open-

baring, dat had ik met korfbal nog nooit meegemaakt”. Geen wonder, want je hoort zelden een groep mensen roepen dat ze gezellig met z’n allen een glaasje water gaan drinken. Maar de tijden zijn veranderd, in veel opzichten.

Mooi? Op zijn 16de werd Evenblij gevraagd in het eerste team te komen spelen. Op de vereniging had zich een groot conflict afgespeeld. Twintig topspelers waren boos opgestapt en vertrokken naar concurrent Die Haghe. De ruzie ging over de stijl van spelen. Moest Ons Eibernest nu ‘mooi’ korfbal spelen of kiezen voor ‘effectief’ korfbal? Voor de buitenstaander een moeilijk te begrijpen conflictpunt. Of botsten enkele leidende karakters? In ieder geval was de weg vrij voor de jonge Evenblij, die beschikte over erg grote longen. Deze stelden hem in staat te blijven gaan. Zijn bijnaam werd ‘de Locomotief’. Zijn loopvermogen was ongekend. Hij meldde zich toen ook aan bij de atletiekvereniging Vlug en Lenig en kwam in het eerste team voor de 800 en 1500 meter. Daar trainde hij met kampioenen als Rob Mahieu en Marius Bos. Beslissend Ook bij het korfbal zijn veel spelregels gewijzigd. Maar nog steeds moet je na elke twee doelpunten wisselen van veld. De aanvallers moeten nu verdedigen en omgekeerd. Evenblij vindt van zichzelf, dat hij meer had moeten scoren. “Bij korfbal mocht je vroeger pas schieten op de korf, als je niet verdedigd werd. Je moest dus eerst vrijkomen. Vaak als ik iemand met een schijnbeweging gepasseerd had, draaide ik net een keer te veel in plaats van te schieten. Ik heb overigens wel degelijk eens een uitermate belangrijk punt gescoord. In de kampioenswedstrijd tegen het Amsterdamse Blauw Wit stond het zelfs na verlenging gelijk. Strafworpen moesten de beslis-

sing brengen. Blauw Wit had de toss gewonnen. Alle acht spelers misten, dat was verbijsterend. Normaal op de training gooi je er negen van de tien in. Toen moesten wij. Mijn zeven teamgenoten misten ook! Als laatste mocht ik. Ik nam mijn tijd. Ik hoorde commentaar van de Amsterdammers. Wacht maar, dacht ik. Hij zat!”

Voor de uitwedstrijd in Engeland moest hij wel 25 gulden bijdragen, maar dat deed hij graag, want het was een hele eer. Verdedigen Verdedigend was Evenblij op z’n best. Hij werd zelfs eens uitgeroepen tot verdediger van het jaar. “De kunst van het verdedigen is, dat je je directe opponent voortdurend in de gaten houdt, terwijl je ook razendsnel de veldsituatie moet doorgronden. Bovendien stelde ik me altijd een tikje schuin op, zodat de tegenstander mij eigenlijk maar langs één kant kon passeren. Men trainde keihard. Op het scoren met een ‘zesje’ van steeds grotere afstand. Een zesje staat voor de beweging, die de korfballer nadat hij de bal met twee handen heeft aangepakt en voordat hij deze boven zijn hoofd werpt. In de zestiger jaren – ha ha – zat er misschien niet veel variatie in de trainingen van Adri van Zwaanswijk, maar je werd er wel superfit van. Hardlopen in de duinen, al hol-

lend schieten en vangen met de linkerhand en de rechterhand, doorloopballen spelen en strafworpen oefenen.

Trainer Op zijn 30ste kreeg Evenblij een brief van het bestuur. Dat vond dat hij te oud was en hij moest plaatsmaken voor de jeugd. Evenblij werd toen trainer bij PAMS – Pakt Aan Maar Samen – een club met veel Indische mensen en reuze gezellig. In 1990 fuseerde de club met VES en ging SV Futura heten. Ze spelen nog steeds op het Stokroosveld. Na een paar jaar werd hij alsnog gevraagd weer in het eerste van Ons Eibernest te komen spelen. Blijkbaar waren de jongeren niet goed genoeg. Landskampioenschappen Ons Eibernest had diverse verhuizingen achter de rug. Eerst speelde de club aan de Beyerstraat, daarna op het Stokroosveld en ten slotte aan de Aagje Dekenlaan. Uiteindelijk is Ons Eibernest op het veld zeven keer landskampioen geworden en evenveel keren in de zaal. De Europa Cup werd ook zeven keer gewonnen. In 1992 fuseerde de club met de één jaar oudere Haagse Korfbal Vereniging Voorwaarts (HKV), die in 1958 en 1960 de landstitel had behaald. Aan het eind van de tachtiger jaren nam de dominante positie van de Haagse clubs af. HKV Ons Eibernest speelt nu in de op één na hoogste divisie. Een andere Haagse club speelt nog wel eredivisie. KVS/Maritiem werd in 1927 opgericht. De ‘K’ staat voor Kontakt. In eerste instantie ging het om het beoefenen van diverse sporten. Op het strand en bij de watertoren werd gekorfbald. Pas in de oorlog besloot men het korfbal af te scheiden en er een aparte vereniging voor op te richten, de Christelijke Korfbal Vereniging Scheveningen. Sinds de jaren vijftig speelt men in het Westbroekpark. Topsport staat er hoog in het vaandel. Toch is het lastig je te handhaven op het hoogste niveau.

19

SPORT<

Vrijdag 13 februari 2015 > Den Haag Centraal

Requiem voor een honkbalclub

Nooit meer ‘Let’s play ball’ bij de AdoLakers je blik naar het verre veld wordt getrokken, naar het werkloze scorebord met daarachter de opvallend gekleurde flats of de occasions van het autobedrijf en de Vuurwerk Cash en Carry langs de Erasmusweg. En bedenk je je, kuierend richting verlaten bullpen, waar zich nooit meer een pitcher zal opwarmen om in het spel te komen, wat je je wel vaker bedenkt wanneer het over de teloorgang van het honkbal gaat: dat zo’n wedstrijd minstens drie uur duurt. En je, om een kleine marge ten opzichte van je tegenstander te behalen, eerst enorm veel tijd, energie en concentratie moet investeren. Dat de mensen tegenwoordig wel wat beters hebben te doen. En ook jij heus wel snapt dat Ado met nog maar een handjevol teams de financiële lasten onmogelijk nog kon dragen.

Natuurlijk wist je dat honkbal in Nederland zo’n subcultuur aan het worden is dat steeds meer clubs het steeds moeilijker krijgen. En was je er heus wel van op de hoogte dat de AdoLakers vorig seizoen nog amper het hoofd boven water hielden. Toch ging je er niet vanuit dat ze echt kopje onder zouden gaan. Door Martin van Zaanen

En had je nou maar geweten dat er wel degelijk een eind aan de enige Haagse tophonkbalclub zou komen. Dan had je vorig jaar nog een keer extra koers naar Morgenstond gezet om daar dat verborgen weggetje tussen de flats in te slaan en na die kleine bocht links het ‘Home of AdoLakers’, zoals boven de toegangspoort van het Leen Volkerijk Stadion staat, binnen te gaan. Al was het maar om daar nog één keer het klassieke ‘Let’s play ball’ te horen. En daarna het clubhuis in te lopen om je daar met je pet in je hand te vergapen aan memorabilia en foto’s van spelers en plekken uit vervlogen tijden. Maar dat deed je niet, omdat je dacht dat het wel los zou lopen. Wat niet wil zeggen dat je het, zelfs aan de vooravond van een seizoen dat niet meer begint, niet alsnog kan doen. Dan zou je jezelf op pakweg een zondagmiddag in het verlaten Leen Volkerijk Stadion terugvinden. Met als enige getuige een caravan met daarin het laatst overgebleven clublid dat tegen beter weten in de website zit bij te werken. En dringt het voor je het weet duidelijker dan ooit tot je door dat er in het kassahuisje, dat je zojuist passeerde, al tijden geen glas meer in de kozijnen heeft gezeten. En dat die twee uitgebluste, tegen het clubhuis leunende barbecues, waarvan de geur op lange zomeravonden tot op de balkons van Wateringse Veld was te

Pas als je op het AdoLakers-terrein loopt, valt op hoe erg het hout al aan het vermolmen is.>Foto: Bert Tielemans

ruiken, daar ook de komende tijd wel zullen blijven staan. Ook kan het zijn dat je één van de tribunes op gaat die er nog wel staan maar ineens wat minder lijken te bestaan. En het je ook hier nu pas opvalt hoe erg het hout al aan het vermolmen

is. Wie weet, raak je het omroephok aan en realiseer je je, terwijl je de oude luidspreker in je opneemt, dat daar nooit meer de namen uit zullen schallen van eerste, tweede en derde honkmannen die hier het veld van hun dromen in groen en geel betreden. Of merk je hoe

Verlies Maar wanneer je nagaat dat de hoogste Nederlandse honkbalcompetitie het nu zonder de Haagse vereniging, die in 1949 als tak van voetbalclub Alles Door Oefening werd opgericht en in 1992 de landstitel en het jaar erop de Europese clubtitel won, nog maar zeven clubs telt en dus een probleem heeft, ga je er automatisch ook vanuit dat ze daar wel een oplossing voor zullen vinden. Al was het maar omdat honkballers ‒ aangezien zelfs de beste slagmannen ter wereld zeven van de tien keer missen en de beste ploegen één van de drie keer verliezen ‒ van alle sporters het meest snappen van het nemen van je verlies. Honkbal is bij uitstek de sport waarin alles met één inning, één goed geraakte bal, weer ten goede kan keren. Zo schudden ze iedere foutslag direct van zich af. Om onaangedaan weer door te gaan. Maar voor AdoLakers helpt zelfs die instelling niet meer.

Saamhorigheid troef na herstart tennispark

Never Out Houtrust draait beter dan ooit Een jaar geleden leek het over en uit voor Never Out Houtrust. De commerciële verhuurder stopte ermee en de tennisvereniging stond op straat. Maar Never Out Houtrust nam het tennispark in eigen beheer en nu gaat het beter dan ooit. “We hebben het hele jaar de wind mee gehad”. Door Klaas-Jan Droppert

“Ik had er wel vertrouwen in dat we dit konden”, zegt voorzitter Jos Bakker van Never Out Houtrust. “Maar dat het zo goed zou gaan, had ik ook niet verwacht. Ik moet wel zeggen dat we het hele jaar de wind hebben mee gehad. Organiseerden we iets, dan zat bijvoorbeeld ook het weer mee. Maar dat is niet de belangrijkste reden dat het goed gaat. Wat vooral opvalt, is dat de sfeer enorm verbeterd is. De saamhorigheid is veel groter geworden. Vroeger wachtte je op de beheerder totdat hij de baan van blaadjes had ontdaan. Nu pakken leden zelf de bezem, want ze hebben het gevoel dat het hun park is”. Hoe anders was het eind februari vorig jaar. De commerciële pachter kon het niet meer bolwerken en had ook nog een belastingschuld openstaan. “Dat leidde tot een openbare veiling op 28 februari. De hele inboedel werd door de Belastingdienst opgekocht. Zelfs de lichtmasten. Dat laatste heeft

Voorzitter Jos Bakker: “Het 65-jarig bestaan willen we zeker vieren. Dan gaan we uit ons dak in een opgeknapt paviljoen”. >Foto: Bert Tielemans

de gemeente kunnen terugdraaien, maar wij stonden in principe op straat”. Een andere pachter was er niet, waardoor Never Out Houtrust al in november 2013 de vraag had gekregen om het tennispark in eigen beheer te nemen. “Daar moesten we wel even goed over nadenken. Uiteindelijk hebben we het gedaan. Er is een stichting opgericht, een businessplan geschreven en de tennisschool deed een voorfinanciering. En onder de leden is

via obligatieleningen veertigduizend euro opgehaald. Half maart kregen we de sleutel van de gemeente”. Wat toen volgde, was een ongebreidelde inzet van de leden. De banen 1 tot en met 7 werden gerenoveerd, het hekwerk werd vervangen en ook het clubhuis werd opgeknapt. Ondertussen werd geflyerd voor nieuwe leden. “Door de perikelen was een aantal leden weggelopen. Nu zitten we weer op het aantal van voor de problemen, tussen de 350 en 380.

We willen op termijn naar de 500 leden”. Paviljoen Met recht kan gezegd worden dat Never Out Houtrust, dat enkele jaren geleden van tennispark Waldeck naar de Laan van Poot verhuisde, beter dan ooit draait. “Dat doen we dankzij vrijwilligers die het tennispark en het clubhuis runnen. En leden hebben een code om tussen 12.00 en 15.00 uur, de daluren, zelf het park op te

kunnen. We moeten dit wel doen met vrijwilligers willen we een tennispark dagelijks van 09.00 tot 23.00 uur openhouden. De gemeente heeft ons geholpen bij het overnemen van het tennispark met huurgewenning en met een subsidie voor de uitgevoerde renovatiewerkzaamheden”. Maar er moet nog wel veel gebeuren bij Never Out Houtrust, dat op 21 maart vanaf 13.00 uur de jaarlijks open dag houdt. Dit voorjaar worden de banen 8 tot en met 11 aangepakt. Maar een veel grotere klus is het renoveren van het clubhuis. Dit pagodeachtige gebouw met het piramidedak, dat de naam Koning Willem II Paviljoen draagt, heeft een roemrijke geschiedenis. Het in 1909 gebouwde paviljoen was de horecagelegenheid van achtereenvolgens HBS en Holland Sport en is het enige overblijfsel van de historie van Sportterrein Houtrust. “Maar de gemeente laat het opknappen ervan aan ons over, ook al is ze wel eigenaar van het paviljoen en heeft zij het pand met groot achterstallig onderhoud aan ons overgedragen. De vereniging probeert nog steeds de gemeente te overtuigen om gezamenlijk het pand op te knappen. Hopelijk lukt dat. Het 60-jarig bestaan is vorig jaar door alle perikelen erbij ingeschoten, maar het 65-jarig bestaan willen we zeker vieren. Dan gaan we uit ons dak in een opgeknapt paviljoen”.

20>de achterpagina

Den Haag Centraal > Vrijdag 13 februari 2015

1

Ter plekke Door Caroline Ludwig

Harry Berg Uitgaan “Giuliano’s in de Schoolstraat is een Italiaan met heerlijke truffels, vongole en mooie vis. Hij is 22 jaar geleden begonnen, een paar maanden na ons. Zebedeus onder de Grote Kerk heeft het mooiste terras van de stad. We gaan daar graag eten en laten het leven voorbijtrekken. De Griek aan het Kerkplein ‒ Knossos ‒ is onlangs trendy verbouwd. Wij komen er al sinds onze prille verkering”.

2

>Foto: Marsel Loermans

Winkel “Bij het Prentenkabinet in de Molenstraat weten ze alles van kaarten en geschiedenis. Na een stedentrip koop ik hier altijd een mooie oude kaart. Zo hebben we een prachtige stadsplattegrond van het Venetië van 1910 hangen”.

PLAATS

Hagenaar m “Chris Schram is de bedenker van de Ooievaart en de Willemsvaart. Hij schrijft over Den Haag, heeft een mooie site en weet veel van

de stad. Hij komt hier altijd in de winkel met een camera op zijn buik. Een bevlogen man, met het hart op de goede plek”. Hagenaar v “Wilma Marijnissen <2> is de mama van de Binckhorst. Haar vader had er een garagebedrijf. Ze organiseert theatershows en maakte een film. Haar werk zit op de grens van kunst en opbouwwerk. Zij ziet poëzie in eenvoudige dingen”. Restaurant “Laatst hebben we een ontzettend leuk uitje gehad met het personeel in de Hoftrammm <3>. We stapten op bij de Grote Kerk en reden in het donker door de hele stad. Het eten van Pierre Wind was vrolijk, bijzonder en lekker”. Vakantiegevoel “Bij strandtent De Fuut is het vakantie, zeker als de strandbeesten van Theo Jansen er staan. Zomeravond, zonsondergang, lekker eten, jazz, theater, dans, een kermisachtig sfeertje. En dan ’s nachts door het donker terugfietsen naar huis. Meestal vieren we vakantie ver van huis. In maart gaan we fietsen door Vietnam en dan bezoeken we de oud-eigenaren van Piccolo Mondo op het Spuiplein”.

3

Gebouw “Dat is de oude Panderfabriek aan het Binnendoor. Toen het gebouw dreigde te worden platgegooid, is de kraakbeweging opgestaan. We wonen hier vanaf het begin. Alle leeftijden en woonvormen lopen door elkaar; het is een sociale omgeving tegen de stroom in”.

4

Boek “De straatbeelden van fotograaf Piet Gispen in het boek ‘Den Haag met eigen ogen’ <4> zijn echte klassiekers. Hij weet de sfeer heel mooi te vangen”. Band “Smutfish van Melle de Boer. Laatst heb ik ze nog gezien in het Paard. Ze traden op met fanfareorkest Klein maar Dapper. Dan kan ik natuurlijk niet wegblijven”.

>Foto: Piet Gispen

Schrijver “Kees Ruys is een geboren Hagenees die perfect Indonesisch spreekt. Hij schrijft heel mooi en heeft verschillende boeken uitgebracht, fictie en non-fictie. Bijvoorbeeld de biografie van Aya Zikken en een prachtig boek over Hotel Des Indes”.

Ondergewaardeerd “Het carillon van de Haagse Toren is gewoon heel mooi. En Gijsbert Kok is de beste beiaardier van de wereld. Iedere dag tussen 13.00 en 14.00 uur speelt hij. De muziek is steeds anders. Toen Demis Roussos was overleden, klonk er iets van hem. Ik ben boven geweest, het is net een houten schip”.

5

Koffie “Bij Boon in de Prinsestraat laten we een speciale Stanley & Livingstone-blend maken. Het is een mix van Malawi, Honduras, Brazil en Indonesia. Het beste van vier continenten, een stoeremannenkoffie”. Lekkernij “De krentenbol van bakker Bosman in de Vleerstraat”.

>Foto: PR

Als het koud is, komt er stoom uit zijn bek. Ze is een opvallende verschijning met haar rode haar; iemand met jaloersmakend veel energie”.

>Foto: Eveline van Egdom

Buurt “Het centrum, maar dat is eigenlijk geen buurt. Want: het centrum is immers het centrum. Dat is wel onderverdeeld in allerlei wijken, maar het is onduidelijk wat waar begint of ophoudt”.

Kunstenares “Van Ingrid Rollema staan verschillende beelden in Den Haag. Voor het Pandergebouw maakte ze een huilende wolf van brons.

>Foto: PR

Omrijden “Voor een feestje of etentje zoek ik bij kaasboer De Ruijter <5> in de Elandstraat graag passende kaasjes bij de wijn van die avond”.

Het leven van Harry Berg <1> speelt zich af op de vierkante kilometer rond de Grote Kerk. Dat is best vreemd voor iemand die graag en vaak reist. En dan is hij samen met zijn vrouw Nasja ook nog eigenaar van reisboekenwinkel Stanley & Livingstone. Ze namen de voormalige slagerij van haar opa over, een rijksmonument in de Schoolstraat. Harry (1957) groeide op in Sassenheim en vestigde zich in 1980 in Den Haag. Hij maakt deel uit van de groep Tom, Dick & Harry, volgens hemzelf het allerleukste jazzduo van Nederland.

Fahrenheitstraat Marcel Verreck bespreekt heden en verleden van een bijzondere Haagse plek.

H

et gebeurt niet zo vaak dat vlak onder je raam een flink stuk van de stad op de schop gaat. Natuurlijk, in elke straat ligt wel eens stoepje open of staat er plotseling een parkeermetertje (dat vervolgens nooit meer wordt weggehaald), maar in deze maanden is de Fahrenheitstraat in totaal ontklede staat te bezichtigen. Vanuit mijn werkkamer heb ik een mooi uitzicht op de grootscheepse activiteiten. En als ik niet kijk, dan voel ik wel wat er gebeurt. Machtige machines verpulveren het asfalt en

denderen met manshoge rioolbuizen op de vork door de straat. Hup, die moeten daar. Het huis staat te schudden als een Groningse boerenhoeve. In de vroege ochtend van de eerste werkdag heb ik gefascineerd staan kijken hoe een gretige grijper, achteloos aangestuurd door een pookjesvirtuoos, in een half uur tijd het plaveisel bij mijn pleintje verwijderde. Het wegdek werd opengeritst als de voltooide legpuzzel die weer in de doos moet. Diepe kuilen ontstonden in het weggehapte zand en de coulissen van ons luxe bestaan kwamen bloot te liggen. Niet de medische wetenschap maar de aanleg van het riolen-

stelsel heeft ons de meeste levensjaren extra opgeleverd. De choreografieën starten om acht uur ’s ochtends en men gaat voortvarend te werk. Dat moet ook wel om het drama voor de toch al zo geteisterde winkeliers te beperken. Verder is het passen en meten op de overgeschoten stukjes stoep. Nu wordt pijnlijk duidelijk wie er bereid is met een ander rekening te houden en wie alleen geïnteresseerd is in zijn eigen voortgang. Nou ja, ter hoogte van Halfords en Schoenenreus was het al een stuk minder druk. Bij de Blokker zijn ze nog niet begonnen, maar de kans bestaat dat tegen die tijd deze winkel ontpruld is en nog slechts

enkele zuilen bevat waarop je producten via internet kunt bestellen. In de ‘Fahrenheit’ is geen Vroom en Dreesman, maar als des avonds de graafmachines als slapende dieren op het zand van de middenweg staan, dan oogt de straat als een V&D bij dag. Maar ziet, rondom de enkels van de groente- en de viskraam rukt de nieuwe bestrating op. Het zou me niets verbazen als eind van de maand de Laan van Meerdervoort is bereikt. Inmiddels ligt de productiviteit van de straatwerkers veel hoger dan de mijne. Er is te veel te zien. Marcel Verreck