------_.-- ._
---- -·-
~ ~~" '\ . -I--~._-_._--_.,,,,~~~:
----Ir-----r+-----·
" (''/\~
. '. ~
n~J )().,,-~ - '''-1
!ffis . ;.;~
--y---
I -'~'io n-e 17 1'):1 0
1 (:
if~
i "\fR .,' 8 . ·i\ : (' 1 j n r ;~ ui d T, j., 1 1·' l lJ 'P"! ! ; i t , .r-> ve mej. _i U n i
, \
-·!t~Ji
e
I
/
5~~
I
-
11
---- -
"JOV}'L: ,Tl.1(}-a f'd e] iY1.p ZUid-Lü:!hurg
o
.............
""'""";1
,~
DIONE
Dione is een uité9l\ve van . afdeling Zuid-Limburg. Redactie:Bddy EchternaCh
m.m.v.:Hans Göertz
F~s
~Qhoffelen
Lay Out:Eddy Echtemach
Hans GtSertz
Doelstelling:H't geven van samc'Va tt1ngen uit boeken, het
bespreken van 1nstrumeaten,het geven van
tips bij fotografie en waarnemingm en het
plaatsen van nieuwe uit de afde1.1ng.
Portokosten voor de lezer + ! 0,35 voor typ en administratie kosten. Verdere informa tie afd. Zuid-Limburg: Hans Göertz
. Kak.ber~eg 25
Beek (L)
Bddy Bchtemach Hoefnagel.hof 17 Brunssum Frau S chotf.• len Koolhofatr.19 Brunssum
Reaoties a&IléJi1.&D.de Dione. Idem boven. Geen uitgeefverpliohtilLg,geen minimtuli pagiDa-&anta1.
Nadruk verboden, tenzij deze nadruk ten gunste komt van de
activiteiten in Zuid-Limburg! I
INHOUD
---------------------------------------------------------Blz. I
2
3 4
5 7 7 8
extra
lIlededelingen
Zonsverd~stering
29-4-76
Ver§adering 5-6-76
belangrijke waarneemobjekten (II)
Open sterrenhopen
Bewegingssterrenhopen
Boekrecensie
Parallactische montering(zelfbouw)
SF-verbaal + Persoonlijk sterrenkundig Sterfo to gra. fi e
Wees actief,schrijf kopij
wees actief,schrijf kopij
wees actief, schrijf kopij
vees actief,schrijf kopij
vees actief,schrijt kopij
vees actief,achrijf kopij I
j
I
MlJDEDEL1NGEN
.............-
....
---------------
De redactie v:il er nog eena.fJop wijzen,da t het schrijven van kopij geld bespaart.Een blz. getypte kopij die wij plaatsen scheelt 15 oent in de aanschaf van Dione. Voor twee blz. getypte kopij ontvangt aen Dione gratis. Geschreven kopij is niet zo veel waard.Twe. blz. door ons getypte kopij staan voor een. reduktie w.n 25 oent. Een blz. meer en men ontvangt Dione gratis. Waarnemingen. vorden voortaan op de volgmde manier ge plaatsts wanneer wij van "n objekt maar 6&n waarneming ontvangen,dan plaatsen wij deze waarneming niet.~nneer wij echter daarna van hetzelfde objekt nog een .aar neming ontvangen, dan worden beide waarnem1n.sen op blz. geplaatst.Dit om vergelijking te vergemakkelilken. Ook worden er aamemingen geplaatst wanneer er om dat objekt heen een stukje kopij wordt geschreven dat over dat bepllalde objekt handelt. Zo staan er in dit nummer bij het artikeltje van de open sterrenhopen ook enige wa lUemingen. waarnemingen kun je sturen naar:Eddy Eohtemach Hoefnagelshof 17 Brunssum Nu het vro egere Titan aan het pro beren is de afdeling
Zuid-Limburg weer wat leven in te blazen,zal het duid
elijk zijn ,dat we niet-JWG leden tmchten over te
halen di. t wel te worden..
Voor de onwetenden: De JWG is een landelijk oréJiL&n
dat 1100 leden tel t,het lidmaa techap brengt vele
voordelen met zich mee,zoals het lenen van dia's en
het kopen van brochures. Verder geeft de JWG een drie
maandelijks blad uit dat 30 kantj es telt. Een jaarlid
maatschap kost f 10,-.
In de afgelopen maanden is er niet veel gedaan aan waar
nemingen, er Jwerden in het totaal ca.12 waarnemingen gedaan
door drie leden.De objekten .ren voornamelijk dubbeJ.
sterren en nevels.
Wij zijn van plan de Peraeiden dit jaar actief waar te
nemen. Verdere geinterreseerden binnen de afdeling kun
nen informatie krijgen bij het centruD4
Deze Dione werd weer eens samengesteld door enkele figuren,
daar willen wij de volgende ~eer v.~dering in zien.Voor
al de leden in Zuid-Limburg( op een paar na) mogen best
eens wat actiever zijn.
Onze nieuwe slogan: Weee actief,schrijf kopij I
Ook worden er vrijWilligers gevxaagt voor het "ontwerpen van een cov8fI". Met ~e Bf-re.ensies houden wij voorlopig op,dit omdat hierop nogal wat kritiek kwam. SF-verhaaltjes echter blijven wij voorlopig plaateen.
'611
e
e
rr
ij "tI I '3
iel' V,-" , ' c' ('::-1ct: c . " c,
ë:;.
\ ~c
_', (~ ,'
} (;
S j'~
T G
c;l L ele rC:(3 ",J, taten val1 de. 1'fe lt';eslaQ iccle
.:.~a ,
ze) , '
D RI
i ' 1 Lrn'lS SèlJ'
(j,)
G,l
OlilS t TeV
on ' he ij ;; (:)(1
VJ;Î,i~r ')' C"ÎO '! '(~!:1,;dJ.>r,.J!ü1e,Lartiell
cn , :a"18
llet i'ÜL'1:Ö,~;J.'d'1 . '_ ,) ve'. ! ~,l',:; l:' Ij' , ; :' '\ "1 1 ~,c,!; e::r':: ' ,: ~,~ i ,j ,; W'O 0 r f j to 's :'~ e;'lE:.a >t , ilO 1001.'..1 ~ !,~C . ;.:O :(;ol 'ui, i l( J. ' : i , l deze ,!.1io :'1 e teulcJ,o.l;se r ',. :;_ r~ r ' c ' '(; t e' (; t:',., ":c , · va "\ ..al S I,;öertz tf) . ..:ee1:,;,;eLi[l-', ', '.t "h o
~ e ';,
, r"
i,i. 1
.v.
de
/
•
va 'l
,:\ro. ~ )s
vJ,a',~
VOOT
,)1~ ,)'icei ; i(;;le:;~1 ()J. e
'
"
\
( .
\ ,
:
,'u ' i" , c
/' /
!
\
\
\
~-
-.
~\\
'""-
1
\
TI
/~-
':
\ "
.:..
\ ,
,-,
"
1\ \ \
\ \ \ \'"
\
\\
\
'
~~ .
" C'
\,~ 'v " ,
:, ,' !
c; ':
' <:
, ~I ' ;
~\ ~ .
_.. t
~-' ~, :
( l: ' :
'
'.; , : ~L
: "j'·0 . j e
. (::
< '- u. \_:7
': --J...l.') u
i 1(""". 1, , ' : =J L; . \)',..
~) ::.::L.c~ r~
il 1 8 ö c;'t c ', : a ~ ' e'l,C: :,',' : \'JC :· ) !,} 1 l... ~·:J.·T·a ét.O r ,l:=:~-0 X
ol..
:Ü, L',' '
I~ .
" cc ' -(J)
(:. ~ ; ,-:
~_ =i(). ~ ~
\ ~,
2'-)
j i ] :.:::1 0. il,7 vI =] 1. 4 s
l"l·.. .f I '. ";5=}
~~ ;::'.1 ~ .• ~. ' ::.~ · I' :::: J .. . L~ :
#
':
=41..} x
ei. 5\)
1 ,' =l:l. i ()
projectic:"~ e l; j 'J(~'::'
~·=1 :L .
12
5=l 1.;()
.~'
r'
J.
N.B.l In het begin van dit jaar 1s er ook een kleine maansverduistering geveeet. Wie dit verschijnsel. opgetekend heeft,kan de resultaten naar het centrum opaturm. ~~_!!!~~!~~_~_2=~72~ Pull ten: I) Het on te taan van Ti tan en van het bezo ekende
groepje uit Maastr1cht. ;) Het probleem in Zuid-Limburg J) Het opnemen van kon takten met de .og onbekend. leden in Zuid-Limburg. 4 ) De financie~. 5 ) Het organiseren 'Van een alSemene ledenvergadering in een oentraal punt 1n ZUid-Limburg. 6) W&arneemaoties, waarneemavonden e. d. 7 ) Kon takten met het buite~d. I) De geschiedenis van Titan kennen jul11e,de oprichting van het groepje uit Maastricht zullen we in het kort behandelen: Het is een ·groepje van 10 personen met een. kem van 5. Het astronomisch gebeuren ~at vrijwel helema&! via de school omdat er op deze school zich een 10 cm. refractor bevindt,op een azimutale montering.'Ook krijgt dit groepje hulp van verschillende kanten.(~otoclub e.d.) waargenomen hebben ze nog niet,omdat z1j de azimutale montering van de echooltelescoop,begrijpelijk,willen parallaotiseren.Het kontaktbeetuurslid van Maastricht is: Paul Schilatra Pallashof 37 Maastricht. 2) Het probleem in Zuid-Limburg bestaa.t hieruit dat de leden onderling elkaar vrijwel niet kennen en elkaar nooit opzoeken.Met uitzondering van een paar grote kernen(Brun ssum,Heerlen en Maastricht).Een Opl08B~ voor dit pro bleem is niet al te gemakkelijk te vinden. We wil den beginnen met de vo rming van een kontaktraad. Dit is een groepje van 2 ~ 3 jongens die de taak van kontaktpersoon onderling verdelen. Dit heeft ale voor deel dat de laden elkaar regelmatiger sOhrijven,tele foneren of opzoeken. 3) Aaangezien het grootste gedeelte van de nog onbekende
leden zich in Maastricht bevindt,zal het p1a&tselijke
groepje zich moeten. ~an belasten met het schrijven
of opzoeken van deze leden. Verder zullen wij hier in
Brunssumkontakt trachtten op te nemen met de leden
in: Heerlen, Sittard,Geleen en Oirebeelqin het totaal
6 man.
4) De nodige geldvooraad wordt door de JWG vers trekt in
de vorm van subsidie.Hoe en wanneer wij deze subsidie
krijgen veten we nog niet, hierover moeten wij het nog
nader over hebben met Willem Dekker.
S) In de herfstvakantie willen wij alle l.eden in Zuid-Limburg uitnodigen om te komen naar eell al.gemene ver81dering in een centraal pUIlt in Zuid-Limburg. Ook Willem Dekker zal op deze yergadering aanwezig zijn. 6) Over waarneemakties over g8hee~ Zuid-L~burg hoeven we
voorlopig nog niet te denken, eerst moeten we zien dat
we na de herfstvakantie een fatsoelldo.lijke afdeling
op poten krijgen.
• .d,}i .
1. '.):•• :
~ tI ·
•
..
7) Voor punt 7 geldt hetzelfde als voor punt 6• Gegevens vergadering: aanwezigen: Frans ,Emile,Martien,Hans , Eddy , Paul-Nare, Paul Schilstra.,Han Hameleers,Andr6 Won Winssen.
tijdsI3.30-15.45 Zo dit
de
dan ons eers te afdelingsnieuwtj e,hope1.ijk begint hier nu eindelijk te draaien. De kontaktraad
\BS
~ak
Zwaan: dit sterrenbeeld is rijk
I l
~
I
I ~ \-
i I
I -\;.I
/
/
61
/0-"'"
•
Hercules is rijk aan dubbel s terren waarvan ve er hier drie noemen z alfa m=3,O/5,4 d=4,6 n mo m=4,5/5,5 d=4"
/ 4
/
0/
I
·-h-- - f 'L
i'
1
Pt \
!
. /
J'
t r~
\
I
95
>
m=5,1/5,2 d=6,5"
M 13 is een veel bekeken hoop.m=5,6
Ook M 92 is mooil m=6,5
bol~
' -...
• ~$
!
;a
/i-~
i ., i
m=3,2/5,4 d=34,6" m=5,6/6,I d-27"
I
~ NI~?.
II
b~ta
", /!,
~\
I !
rijk aan sterren te zien kun je het bes te kijken naar de omgeving van ~mma.Mooie dubbelsterren zijnl
.'~
-
!
aan open sterrenhopen,om een
-r~
I, ~.«
'\ ~ •
•
y
- - -'-1, rI - ---------- / .--Pegasus heeft twee mooie ob : ,-~K" jekten,66n is epsilon, die een 0
\
dubbelster iSI~,5/7,8
cI.138"
M 15 is weer een bo1hoop:
m= 6,0
\
..
•
~ \\
~
- - --------- -,- --
€
• ~
~.
•
\'1'1
-- - - -
~ ":L e :r- w,
l': u:u en e j, : :enJ,i ,j ~ i.J. l bes ch OUvTd t;: 0 ';';">ü ;s , ua ,lt. l iB..n cL'la r af is ü e t n O i~) ,:n, ,,' l; ~! 1.,_Uj ll sta o 'ie : )Ea j~' de e c~d,e 0 ,e <1. s '~02 r :r e:nh o S/ en . De ..' ;~ .. G:c ~::;;,; (: :,':,' e '1 ~l.o ,C, l ~.. 8 z i :;;', 011 C O ,'I t ie '1 tal st e rren terui ,i l i' e TO ,) '> ' t <: l e \ ~ (; ö '~ ::j ~C , l \ , ; ; : ! hc~:.il; ! , O'1 1: u ' 0 '11 • ..jen vaYl de ~c\ ', cHl .,~~ l,c i , ~ ,\W ] L Lr' ( d,ü lle :ia ( 151) i ,n. ,jtic:c , uc t het b l ote ,, :. z.i o -; e : j, e l' l îc t ":o e ,;, 'JE.;u r S O iS 3.J. ..::::cY' d.a:n t i e n sterren , dO I J : ' 1'0 i" l; lr :~, i 1; e l 's ;", 'c: r dan t u c; \;c'üi z c (),d . 1(' : :::>. "L C', 8Vü ; oe;1.r3 i ~ ..J':;i e r , l i " e n !10 :,\ dic:i.~ er b i ;j , eü zi ;i. l
\[()"Y<
,
_ ; 'v : ~
j "
v :i. i t'voud i:~E; s t
F'.ln 0
(>1.
.L .D, ·-
C:r \ 'C' l,
; 8.:1 s ':~ e Y':" (]
CJ . i . l 1 ~ O ~,""
i ·~
.l o. ': .. )c s ,Jl ;Cj "(" c "t ,4 e E
On
-; ~C
l0 8 sell .
,r c J',L .. ' if' , (,\, i iL } TC;" :2' t e C',\ 1,: O,:)j, v 'J o r b e c lrl , à. e ze is m.e t het :)l o :~ c 0 :) ; , cch t e r :rü e "t :'L, i a f z o 'n, 0 e~,-'li i ~ ~ e stcr :'en t e s chei d e n . ,) 1.: \ TC l" : e ': , :~ i '8 cli u 'lc ',:c r va ' 0 .r~ 'l c t e r :cenll o oo varierd t': e~ ',üd à. eld va 1 - ) ,18. '(>~ ; e c , eT z L jili ec d ;c::,' u i. 'tzo nc1e ri i.l ;e 'l 'Vi8.D. r de d ia ,;let (-; r b i ; ILR ~ 0 :)é), T~] c c 'b e, ~ raD. ";t . ,.Je ,') ~ Gü i3t.. c rr C"L.lO'UO" 1 \'lorden. v o l '
.
,
~
••
; " ., .~ • -r, • • , "-'1:' • • • • •
•
• f'
f'
•
,
,. ,
, •
..
•
.: ..... • •••• •• ..
•
D
..
fJ
• • ••• •• • • 4·
•
1 :.:; t OJ'1ce 1 I i. incler conco,! tr'O. t i e s te '~ k \ t o ci1 dui
clcJi :i l ;
•
•
'
,
•
..
•
•
•
•
• • •• •• • • • •
• •
•
IV i'·;'o e i l i ,jk zich t baar
I') ) :).<:.. ,1 t aJ s t c r :c 8V" p( oo or ) =itii ':dc T a l f: ~)O 8 '~ C J ' J.' e) I:i ( : i1 0 ( cYQ. !:el , ) = ' iO - l û U 8 te l.'}'c':,
r( ï:, i c ~ l J=' ,C C '(> {), 1 ~ ! J,l.i() ~~ '; , eL I' V 1
r.;) 1 2
~l. L: e : ; ~~ c rT C' ! ~e
" ob'c '
~ eJ _ r~ c '! " I(~' ·~,;, ~;:
zi'~ 1
Jeze] :i:'d c h e l d erheid e l i ., :' ,e. ':~ i : " v erd ',:) ul d o v e r e e n ,;ro ot
O Yl. f' 8 V ()C :C
be ': ' ..;:L~" )
I
;':~u l.; e ~,e J. Lh: 1;, , (; i ,': ! , 'J C'.!..': : r.;
. i L : (}:1 , v e i;; l z \c 1;: ' " e , \'Tein i ,'-: ! 1 elo. e:c<..:
s -j', C ·,I "J 'e ·') . Je l 'l cÜ2,: 8 :1 , L e ~ , "cl r ;_'L~fJ : :r ' G t~ G l i ;' ,
i
'h
(;J.(L er~ L\? i C.
I~ LI'
J. 2 r
l.
'\Tu L () lri c
'c
8 t (; r~ ~c , ( ~ l, :i. l:e ~,..i.
e:'] .. :C':;l' a l s
r ' ' C\; ,i 1. 8 '~ \.]" e(. c , J
i>, e
1 1 3 :r ':, ro t e v e rschilleJl, o o~ : : Jyadeil 11 3 nl ,
C l a .38 i L'ü~~l " Gie : }' l eia de~1 c O .'l ce l'~ l a t i e ,
l Ol! s -:;c r r A.1.
:'~ ()
s t o ,"~;ll:' O " en 1r:Q.n lUMM üi et ' .l Ul,I" 1!18 ;-; >' c-~ b10 ",; (; 1)) P_:.'zü . '\;(; 7'] L. '-J ~ ,e s t GT1' en Ges c 11. e idel1 \ :0:; 'u Oil, 0 ,)\ :-.;rc:'.. lr , ~ :L c '~ ;' ,:C T . ' et 1'1 e :Ln e re i ',~ s tl'u : .eIl ten .oou ro ;u Î lC t: :, ' <; d.e ';;'~:3, ~'~,i" .:..1, ;:.;t ,'u .clO OU Lf) l~~: i ::; Y' als e Is t e een lijst V a il o l .-ic: ctC ,l U:~;I ~ ', es t c J.cJ , ~1 i .i ,\.fQS TIa:c eli,j:': ' k o "',l et en j a :: el" c ' l .:i j \.'i J.(:, c , ; ie ~: cOi "c; ~\: e :_.' l" a l ()cr,',c n e v e l s , s t 8r r en h o ,)e n e . d .
, J~:;
i~ e
va ,' i
d() ~', ü
,):) 0 ';,
"",:':'l7.. ie ll V O,) ":.,' G,)a 1' 0 le c:;,zj i:~ li :îs t u ev2. t l U3 , : i e :('0I1<"8 :;.' vo lr;e " d r j, e \ 'T<.i é.:l .r.l ·:.; .. l j, ; l ~ el v a :1, 0 o e 1. s , c:/!1l,; en , :
")4( I Tl 2 m )
i
oli,i ect e', l . t C Y' r 8 ï U10
") 5 (11 2 r)
r
#,
ow-...
"
c ..
o en nl .
rr- ---- _._,,-
~: ' I iL ., '
1 )J, ;
--.---~-.----r-------------'
a, '
•
o---' _·_-~,,""------- -------~-___il
•
•
• •
•
••
•
•
•
-e
-1
•
•
-
•
•
•
•
•
•
. HYAOEN~_, __ ,_ __~_J.-_ _ _ _ _ _ _---.._ _ _ _ __ Uci.:J.I'flC e~I:': '; (·l J. ,' I " JC .lC81·l lach adres : Uo e f narçelshüf 17 J C:: L':L'''l; i ,j 0. : I4i:c. da tUI. : : : :
\i ~; c :L'f..; 0 I L;l''-~ I Ld i
. !
Er.
\/erj· (., ki,;~ócr
l:il.
c::') : ")
/ 11-
\ .J8.2. J." 1l8 eco ,ijS
tan Cl ~L;, ,;h OC~ en : 4
o · l . ~ fn "~ i.L ·c,) 'J:.': ". C I' C:lL8. c tJ,e : ,JaarDenl:Lnr; :ï..s re,.Leli.i) ~ I ;oe" ; ;nt,Q;·' C, ' CL, :li.i. ·b.~l , T ; :i. ,; à:: spe cl t 0,_) ; ' ei e v erl 'e~= i :i ~ ~er zonder sta '!' ie i é")o";" -r.)" i .l (t e 1-:t'ral jt e J,t "Fan d8 hT(J.arn.b:tJ.n r ': • .0e
.J!
;:~ rH; : ' " , '
di ,C
\ .' :: "
:,;.
, e ' ;:i. I 1
1;!2, ,-~ :I~
1
.va
O'Je r--'8".lst cr.1 ' i; 1. ,'.,: è ... <.:1. 1 S ,' : () e r t; '..: .
• •
•
I I
•
• " • •" • •
fM-5~-L \h-I. :~ . l ·' ~ l.:.~ : : C
} cc ':":
:.1 ~L
•
•
. ! ("
1:"' : ;a
; f-j
:
, ! :.î.
:;
-:
i I.S ..~; -r~ ' LJ.. ; L-; <~ : ~ )(j cla t L_ . : 2 ' _;..' _ ti ,'l \,~, : ~'~ , . /.: '~. I
i (
lVC .. : ~·G(J A . JS '.' .;..: ·.,
',.
•
•
•
:r·(; .I i. act,o~
•
.·0 .... . .
•
.
•
••
".•
v cr Tot i.i; :
(la TUL. :
'
~·O
4-3-'/0
ti ,jd.: 2 LJ.5 ' ) ',~c-~') : .::l·
\I, c ~~·s OJ . e
\lë _~l î ' 11 Ü \..;l l ~O , ,,!"J
'i;o. 'let ,! . :" . : 2 /~) Ü IJf o r !" '\ " c , 'i/ti :'C,: [l ctj 0 , ... '-...J'
.' \ j
1'J
\;:-:':' . l .i ;':J ~ CeL Ol :
él Y'll ee:I!Or.Bta ·' idL i .
01)1.:8rl.cinco'~1
v,::.~~
(1 8
4
: 2/3 T e(la c ~i
..
ede
; (:; ;)OJ1
0'-1 is i"l èi '; we t
\"lt..:. C'.. :r n. C) !
•
•
•
,)
lj
••
••
•
•
:J; eJ5,j l: \'Jaar
'j lc;t()tl
i
l'e~e ~Li j~_ u
'') \le:~, __ :.;_--lG -i; Ul :l
.:; cn s.) ~) rt ;; 8 1. 5, " . ~_~
,'1:'i ,! r
.1 "1 ;" e
\l8;1 .
J'tLJAL l C
..1Li
I:
~j , (:. i
.L "'.· ·l
(' \~l '~,
'Î',G A ':
i ~; 1..: :: "
-'J[~. 'l
, ,; 1.;
tl~Ál
,_
1' û
"\:: <.: .' 10
iJd
e Oi1 ueJa :l!:ri,': : 'e; s"terrennO ';'JC:l , Ol
Vl:l·J.'C:: :Lj:.-c:;:
vno
Cl
'"v ,,, ):"1.,.: (:L;
') ,,;ee ' ~ c , ~ :; j)~
L
. d el1 ',1) ,-.
A
) '+
t:ea.; Jc;a 1
G [,01"]""ej'l:
J 1) 0 '1 = ) - 2
aa : ltal S tcr1'8;1 : 1 20 ,,=1....1 aanta:l stcl"ll'e~,1: ~ (j /·i =='( ~,
.-
~ ..
. .:
BEWEGINGSSTERRENHOPEN --------------------Een speciale vorm van een open sterrenhoop 1& de bewe
gingshoop. Deze heeft als kenmark dat de sterren zich
met grote snelheid naar een bepaald punt toebewegen,dit
pun t heet vertex.
De bekendste bnegingahopen zijn;
a) De Hyaden,deze sterrenhoop beweegt zich met een snel
heid van 32 km/sec naar een punt 6 0 ten westen van Betelgeuze.Daar zullen zij over 65000000 jaar als nauwe opea sterrenhoop te zien sijn. b) M 44,deze beweegt zich met 27 km/sec Daar een punt tussen Sirius en Betelgeuse. c) De Pleiaden,deze stroom beweegt zich", in de richting van het sterrenbeeld Pictor(Scnilder}. d) De Grote Beer-stroom,dit is een vreemd ge.l,w.nt tot deze stroom behoren sterren die over de gehele hemel verspreid liggen. Tot deze groep benoren o.a. Sirius en alle heldere sterren van de Grote Beer behalve; alfa en ~ta. De snelheid bedraagt 29 km/eeo,het vertex ligt in een gebied bij Schut-ter en Mikroskoop. Boekrecensie -----------Chriet Titul.aer Els eviers a tlas van de planeten
'.
N.V. Agpn/Blsevier
Amsterdam/Brussel prijs: ca.! 20, 136 blz. met vele 1l.1ustratiea Een goed boek voor deze sohrijver,dit heeft natuurlijk
mede als rede dat het onderwerp nogal op zijn eigen
gebied ligt.
De schrijver behandelt 66n voor 66n. de planeten, en geeft
hierbij vele goede en duidelijke tekeningen en foto's.
Het boek zelf ia geschreven. in een fijne en prettige
leesstijl.Er is geen natuur -of 8ahe~dige kennis
vereist.
Natuurlijk kan vriend Titulaer niet zonder de ruimte
vaart, zodat bij iedere planeet de verschillende mogelijk
heden worden besproken om die planeet te bereiken met
een ruimtevaartuig.
Dit boek doet zeker niet onder voor soortgelijke boeken.
Resumerend; Een over het algemeen redelijk gped boek, prettige leestijl,en vele mooie foto's en tekeningen.Het lezen wel waard I Waarderingl 7
~~2E~~!!~!~!~!!~~!~=~!!~~ FDans Schoffelen Koolhofstr. 19 Brunssum 045-255222 Eddy Bch ternach Hoefnagelshof 17 Brunssum 045-254065 lbile Schoffelen Op de Vaart 9 Brunssum Martien vld Aarssen Peerdendries 29 Brunssum Evert van Leersum Brunssum,Paul-Marc Maastricht PauJ. Schilatra Fallashaf 37 Maastricht 043-38467 Han Hamelears Alvalaan 8 Maastricht Hans OOertz Kakebergveg 25 Beek Andr'van Winssen Widelanken 104 Maastricht
.JI< ../. , _ , .....
. . .~
I
I'
,
. ..
DE MONTERING UIT THIEME'S STERRENBOEK •
doorl Han. Goert••
Deze parallactischa montering die bestemd i. voor klei.e tot mi4delgro te talescopen lijkt mij blijkens m1~n eige. erTariagen met so'n monte ring ten zeerste aan te raden voor diegenen die ean zeer stevige, soepel lopende en .einig kosten verslindende montering zoeken. Er is echter &&n diag van de bouwer vereist, nl. handigheid. Ook als men dit niet h.eft moet men zich niet late. afschrikken want er is vast wel iemand te vin den die beschikt over zaag en hamer, die je bij de vervaardiging van ver schillende onderdelen kan helpen. Ikzelf heb met veel hulp van andere. deze montering in ongeveer een maand tijd voltooid, zonder prObleme. van enige omvang te zijn tegengekomen. Dit kan ook niet ander. want de bouw beschrijving uit het boek vind ik zeer duidelijk. Wel 8i" .e een aantal keren van het bouwprogramma en van de bouwwijze afgeweke.. Ook een aan tal onderdelen hebben w1~ van een aDdere materiaalsoort geaaakt. Zo heb be. wij er maar meteen, inplaats van een montering op tafelstatiet, e•• vaste opstelling van gemaakt door het houten tatelatatief te vervaage. do or een metalen zuil die .e i8 e.a betonnen voetstuk seplaatst hebbea. Het tatelstatiet, zoa18 beschreven in het boek, lijkt mij echter Riet so haa4ig oadat men de be.chikkiDg moet hebbea over een uitzoaderlijk stevige tafel, die ik nage.oes DOg nergens beD tegengekomen. lIen ka-. vOlgena lII1j de suil VaD statief gerust een stuk langer maken zodat men het geheel op de grond kan plaat.en. Voor de vervaardigiDg van een aantal oaderdelen zal men beslist naar een vakman moeten gaan. Als men bv. geen aadere oplossing voor het te gengewicht weet te .bedenten als 1n het boek 1s beschreven, dan spreekt het vanzelf dat de loodgieter het aange.ezen adres ia. Voor het draaien van schroefdraad in de asseD moet me. natuurlijk II&U' een draaierij stappen. Tv:ee onderdelen moet men echter geheel zelf bouwen en wel de finregelingen. Deze moeten aet de grootste nauwkeurigheid ver vaardigt worden ~ant hier hangt nl. de soepelheid vaa het volgen voor een groot deel van af. Als men bijvoorbeeld de stelschroef S (zie fig. 2) niet precies loodrecht in moerdrager M plaatst, zal men hobbelen4 en sto tend het object moe tea volgen. Het oageluk schuilt dus i. eea klein hoekje. Dit kan alleen voorkomen worden door zeer zorg vuldig werke.. Ben ander punt om bij op te passen ~ijn de beyestig1ngsbeugels voor de kijker. Dit lijkt zo op het eer ste gezioht geen probleem te zijn want ~ me. kan ze toch bv. van hardhout ma5 ken, dacht je (in het boek wordt nl. ~ . niet aqngegeven van welk materiaal je deze moet maken). Maar door het vele gebruik gaan ze na verloop van tijd scheuren. Dit oDheil is mij ook overkomen waardoor een der beugels zo goed als onbruikbaar is ~eworden. De enige goede oplossing vind ik metalen beugels. Wanneer men alle onderdelen met 4e grootste voorzichtigheid en nauw keurigheid maakt, ben ik er zeker van dat je nog heel wat waameemple zier te wachten staat, zoda~ we met recht de aaaa 'lori-II kuanen veran derea ia Glorie-II. HaRS GÖertz,
Kakebergweg 25, Beek (1).
I! .
...
~
•
.
---e::::t:ra-- -:----SCIENCE FICTION SHORT STORY---------------SCIENCE FICTION SHORT STORY----------------SCIE~ . Daar we gunstige reacties kregen op de short stories in nIONE 16 hier weer een aflevering uit de TITAN bundel 3 . . . En z ij vermoordden hem •.
..
Het schip had hem verlaten.Gewoonweg op ean vreemde planeet afgezet als misdadiger. Hij had geweten wat er had kunnen gebeuren toen hij de overval pleegde,maar~met de mogelijkheid om echt gegrepen te worden had hij geen rekening gehouden. Hij,een priester van de eerste orde verbannen naar een achterlijke planeet ergens in het heelal : Hoe kwamen ze op dat op ziCh al misdadig idee , Nu ja,nu hij hier was zou hij ervoor zorgen dat hij snel weer een soortgelijke positie op deze planeet zou veroveren,als op zijn thuisplaneet,Chr~tain. Na enige onderzoekingen kwam hij tot de conclusie dat de planeet inderdaad barbaars was .Het werd overheersd door slavendrijvers die zich koningen noemden • Verder heersten er nogal feodale toestanden zoals 7000 jaar geleden op zijn planeet. Allereerst moest hij aandacht trekken voor zijn priesterschap en dan proberen een paraboolzender te bouwen~hoe moeilijk di~ laatste ook mocht zijn.Zogauw hij contact met zijn handlangers had kon hij vluchten. De spraak was voor de priester geen probleem en zo begon zijn tocht naar de top. Zijn aanhang was in den beginne niet erg groot maar groeide gestadig,en 3 jaar later voelde hij zich sterk genoeg om het bestuurscentrum met een bezoek te vereren. Ondertussen had hij een aantal getrouwen om zich heen verzamelt die het vuile werk deden.Zo Natuurlijk moest ik deze primitieven ontzag inboezemen en dat deed ik dmv mijn standaard ruimtevaart-medicamentenstaaf.Ik heelde enkelen en mijn volgelingen werden nog vuriger.In de stad stuitte ik op tegenstand van de daar heersende gezagsgroep,maar daar stoorde ik me niet aan. En toen maakte de priester een fout,die hem het leven zou kosten: Hij nam de mensen hun pleziertjes.Wat bedoeld was als spektakelstuk werd opgevat als roof van de vrijheden van handel en upleEier.Het volk verraadde hem en eistte zijn dood. Toen hij voor zijn rechter stond stuitte zijn paranormaal begaafd brein op een onoverkomelijk probleem. Er was een telephaat in de buurt!! Zijn verwilderde hersenstromingen wezen erop dat hij zich niet van dit fei~ bewust was.Wat hij niet vermoende was dat hij de priester voledig verdoofde,zodat deze er geen woord uit kon brengen. Voor hij het wist,was hij veroordeeld tot de dood.Hij zou hier op een afgelegen onbekendeplaneet sterven~~ Aan het kruis deed hij een laatste poging om telepatisch zijn handlangers te hulp te roepen maar god en de andere galactische vluchtelingen konden hem niet meer helpen .•.
p-- :~--l:{--B--O--O--N --J,--J --,T--K
s terrenkU:l (li cr
Op 5 rna.art vond ik onder mijn post een brief van sterrenwacht Dene kamp, die ik. enthousinst, over het aan mij eestelde interesse opende. Ir: venTci cntl'1.r: van eeD persoonli.ik schrijven werd ik tel eUr!~e8 telde Het be~rof slecYt ts een infonna. tieblad dat ik met ijver en groeieYlde ver~lzln,",: doorlas. De7,8 sterrenwacht die door de subsidiehand van ons IilJ er goddeli :ikste minister Van CRB niet zo rijkelijk bedeeld was,pro heerde d. Tfl. v. \vervin {( van dona teure een tekort te dekken. 1)\ t dit ver 7,0 ek r'epaart !'Ua t met de hes chri jvin p; van het ter ziele GB-an van afd. ':Hen t~. vond ik uiters t d enrimerend. Ik p;eef deze afdeling groot e;eli jk dat Zl.l p:eld voor de instandhouding verzamelen wil,maar om een lid in Zuid-1imburrr, die nor; nooit de s ter:cenvacht gezien heeft en deze waar s
f
r ~ • . '.
I
ê!~~!QQ~E!~_!_~!!~~_2!!!Z~-!~
...
"
j
,
!
De f~ moet natuur1ijk redelijk gevoelig zijn;liefst 27 din of meer.Hele Fede ree~taten verkrijg je met Kodak Tri-X. Voor degene die met gevoeligere film wil ~n verken is 1LFORD HP-4 31 din film nog bruikbaar. Je moet er dan. echter wel rekening mee houden dat de film dan we erg gauw §aat sluieren,d.w.z.dat er een waas op het neaatief komt,doordat de naChthemel nooit perfekt donker is. Je kunt zo 'n fiJm verder oppeppen met Diafine,de fatograaf doet dit niet,hiervoor zS1 je een kennis moeten opzoeken. De belichtingstijd hangt natuurlijk af van de helderheid van het objekt. Voor volle maan 1s 1/60 goed te gebruiken, maar met minder gaat het ook al. Voor eerste kwatie kun je het beste 1/30 of iets korter gebruiaan.Voor de heldere planeten is onder gunatige OIDS tandigheden 1/30 bru.ik1:8ar, waAIleer de omstandi€1leden minder goed njn moet je !langer belicb.ten. Verder beeiaat er een DIlnmale be1ichtingstijd,die af hankelijk is van de gevoeligheid van de fi~.Hieronder geven we een ta bel _ar de openin~verhoud.ing( f/D) s taa t uitgezet op de filmgevoeligh.&id,de max. belichtingstijd: is dan makkelijk af te lezen.Op de plaatsen waar streepjes staan geldt,dat er in ons land baast geen mogelijkgeden bestaan om deze belichtingstij te gebruiken. Verder wijken de tijden af van de theoretische tijden,dit omda t in ons land de oms"tandigheden nooit optima! zijn. filmgevoeligheid f/D 21 din 27 din 30 din 1,4 5 min 70 sec 20 sec 2 12 min 3 min 45 sec 2,8 100 sec 30 min 7 min 75 min 18 min 5 min 4 5,6 3 u 45 min 10 min 8 100 min 25 min 7,5 u 11 45 min 3u 16
7 u 100 min 22
3u 7 u 27
Wanneer je niet over een volginaiallatie beaahikt,kun je ook zeer mooie eterrenfoto's maken.Je kunt dan de kam era een tijdje open zetten, zodat de sterren streepjes trekken over het negatief,je kunt ook korter dan 40 sec beliChten, dan zijn de sterren namelijk ellipeen,die rondvonnig lijken. Volgens deze laatste methode zijn vele mooie opnames gemaakt. De volgende tabel geeft aan welke magnitude bij welke be lichtingstijd en diamter van het opjektief nog net te zien is. Ook deze waardes zijn aangepast. diameter objektief belichtingstijd
20 mm 40 mm 60 !Dm 80 mm
12 8,5 9,6 10,9 5 min.
9,2 10,3 11,6 12,7 10 m.
9,6 10,8 12 . 1;3,1 15 m.
10,2 11,4 12,6 13,7 30 m.
10,8 I2 13,I I u.
14.,3 11,5 12,6 13,9 2 u.
14,8
•
.
...
Kortom,al heb je maar een klein toest.~l.tje;zolang je
kun t kiezen tuàa en de vers chilleiLd.e diafragma' 8 en be
lichtingstijden,kun je aardige foto's maken•
Natuurlijk ie een spiegelrefiex-kamera bijna ideaal,je
kunt dan namelijk door de zoeker het objekt schrpetellen..
Spiegelreflexcamera's zijn verkrijgbaar vanaf ca.! 100,-.,
Aanbevolen lektuur: Thiemes Sterrenfotoboek
Veel succes bij het fotograferen!
Zo luitjes dit was het dan,ik hoop dat dit aummer goed
genoeg was.De volgende Dione komt waarschijnlijk begin
september uit!
DE REDA.CT1E
I
; 'I
;
l.! .
