}

}<(l(tp$=adbcb <

Een échte Haagse krant

Vrijdag 2 januari 2015

jaargang 9 nummer 399

€ 2,50

Hofvijver in lichterlaaie 3

Taxidienst UberPOP

Voor half geld de hele stad door 13 Foto: Bart van Vliet

Megafietsenstalling bij Centraal Station 7

Over het Spuiplein hebben we wél wat te zeggen 3&9

Advocate Famile Fatma Arslan:

‘Tegenover mij tref ik altijd mensen op zoek naar een beter bestaan’ 10/11

2>

Den Haag Centraal > Vrijdag 2 januari 2015

door vreemde ogen

Het is gevaarlijk om vrouw te zijn Het was geen gemakkelijk jaar. Als ik terugkijk, was het soms verschrikkelijk. Waarom ik dit zeg? Een voorbeeld ter verduidelijking. Als het donker wordt, ruik ik (!) als het ware het DNA van de slachtoffers van MH17 in de lucht, ze zijn nog niet allemaal geïdentificeerd. Of: in Mexico zijn op een gewone dag als deze 43 studenten gemarteld, vermoord en verbrand. Nog een voorbeeld: het beeld van die Syrische jongen die tussen de graven van zijn ouders sliep. Hoeveel voorbeelden moet ik geven? Dit jaar zal een beter jaar worden. De oorlogen zullen stoppen. We zullen dunner zijn, we zullen er nog een vreemde taal bij leren. Veel dingen zullen we doen. Eén van die dingen die ik niet wou laten wachten, was het bezoeken van het Rijksmuseum. En dus stond ik daar een paar dagen geleden op de begane grond en keek ik naar Ursula met haar elfduizend maagden, de heilige Ursula die met pijlen werd doorboord en nu wordt aangeroepen tegen oorlog, en ik bedacht dat er in de tijdspanne van de vierde eeuw na Christus tot 2014 wezenlijk niets veranderd is. Die tweehonderd meisjes in Nigeria afgelopen jaar waren er weliswaar geen elfduizend, maar

het waren wel schoolmeisjes die ontvoerd werden. Schoolmeisjes. Wat is er met hen gebeurd? Er volgden zelfs nog meer ontvoeringen. Half mei werden nog eens ruim zestig meisjes en vrouwen ontvoerd uit een stad in het noorden van Nigeria. Nog steeds zijn ze niet gevonden. Blijkbaar weet niemand waar de meisjes zijn! Op zo’n gewone dag, vertelde de juffrouw, toen ik kind was in het Roemenië van Ceaușescu, vielen ineens, zomaar, uit het niets, toen de wind stilhield, de Tataren het land binnen. Toen de vrouwen de stofwolken zagen die door de Tataren te paard werden opgeworpen, namen ze hun zuigelingen in hun armen en wierpen zich in de waterputten. In plaats van verkrachting en slavernij verkozen ze te sterven en zelf hun kinderen te doden. Hele dorpen werden platgebrand, maar de grootste slachtoffers van de oorlog waren de vrouwen en hun kinderen: het ontwrichten van de gemeenschap, verkrachten, vernederen, vernietigen ‒ vanaf het begin van de wereld een beproefde militaire strategie. Stel je eens voor dat je lekker naar ‘dwdd’ zit te kijken, met een kopje thee of een wijntje op het kleine tafeltje naast je zitbank, en ineens wordt de deur van je huis ingetrapt en stormen de barbaren

bij je binnen, verkrachten je en maken je af. Natuurlijk is de kans dat zoiets gebeurt nul komma nul. Maar terwijl wij allemaal dwdd kijken, worden andere deuren ingetrapt. In Syrië, in Ghana en in Congo, waar veertig vrouwen en meisjes per dag worden verkracht. In Soedan en Zimbabwe. Het gebeurt sinds het begin van de wereld. Het gebeurde in Rwanda, in Bosnië. Verkrachten is nog steeds een machtig oorlogswapen. Eén van de refreinen van mijn oma luidde dat het niet gemakkelijk is om vrouw te zijn. En ik, terwijl ik kijk naar Ursula en haar elfduizend maagden, bedenk dat het in 2014 gevaarlijker is om vrouw te zijn. En zover ik heb begrepen, werd Ursula niet verkracht. Terwijl wij hier in het Westen vechten voor een werkkamer, gelijk betaalde salarissen, voor een, twee uur vrij op een middag, of vechten met onze man om hem zover te krijgen dat hij meedoet in het huishouden, of simpelweg vechten voor de laatste afgeprijsde tas zonder rits bij Zara, vechten andere vrouwen om aan hun verkrachter te ontkomen. Van de vierde eeuw tot heden is er niet veel veranderd in de wereld. De tijd staat stil,

In plaats van verkrachting en slavernij verkozen ze te sterven en zelf hun kinderen te doden

bedenk ik, terwijl ik kijk naar de heilige Ursula van Keulen. En als ik daarna in de krant in het café-restaurant van het museum lees dat wie de begrafenis van de Belgische koningin Fabiola wil bijwonen, zich snel moet melden, weet ik dat de tijd daadwerkelijk stilstaat. Alleen de verkrachtingen zijn doorgegaan. En ik weet ook dat mijn oude docent gelijk had toen hij stelde dat de Middeleeuwen helemaal niet zo donker waren als wel wordt beweerd en dat de Renaissance ook niet zo vol licht was als wij graag willen geloven. Alles is relatief, de tijd is maar een notie. En als je dat rare beeld goed bekijkt, herken je tussen die elfduizend maagden kennissen of vriendinnen. Maar 2015 zal een geweldig jaar worden! Mira Feticu

Mira Feticu (1973) is een Roemeense journalist en schrijfster die sinds acht jaar in Nederland woont. In 2012 debuteerde ze in het Nederlands bij uitgeverij De Geus met het boek ‘Lief kind van mij’, dit jaar volgde ‘De ziekte van Kortjakje’. Opgegroeid in een dorp onder een communistisch regime, bekijkt deze expat nu door vreemde ogen de westerse samenleving. Verbazing over zaken die in Den Haag heel gewoon zijn.

advertentie

ALLE MEDEWERKERS VAN OMROEP WEST WENSEN JE EEN PRACHTIG EN GEZOND 2015!

Alle medewerkers van wensen u een gezond en voorspoedig

2015

Ook in 2015 kijk, luister en surf je voor het laatste (sport) nieuws, cultuur en achtergronden naar Omroep West! Nooit meer iets missen? Schrijf je in voor de programmanieuwsbrief via www.omroepwest.nl/nieuwsbrief Download de gratis Omroep West app • • • • •

alle nieuwsberichten met video + audio alle sportnieuws en -video’s het laatste nieuws in 90 seconden uitgebreide regionale weersinformatie en buienradar live televisie kijken

• • • • •

actuele verkeersinformatie alle programma’s van TV West (live en uitzending gemist) live radio luisteren berichten delen mogelijkheid om nieuwstip te sturen met locatie, foto of video

3

actueel<

Vrijdag 2 januari 2015 > Den Haag Centraal

Rem Koolhaas versus Hertzberger/ Coenen en Claus/Van Wageningen Door Casper Postmaa

Op de valreep van 2014 heeft de gemeente bekendgemaakt welke combinaties van architecten en bouwers zijn uitverkoren om mee te dingen naar de opdracht voor het nieuwe Spuikwartier. Het zijn grote namen uit de Nederlandse architectuur: architectenbureau OMA van Rem Koolhaas doet mee samen met bouwer BAM, de architecten Felix Claus Woongebouw de Eekenhof in Enschede van het bureau Claus en Kaan uit 2008. Felix Claus is één van de architecten die deelnemen aan de competitie voor het Spuikwartier. > Foto: Luuk Kramer

en Dick van Wageningen zijn gekoppeld aan bouwer Heijmans, terwijl Herman Hertzberger en Jo Coenen een consortium vormen met de bouwers Boele & Van Eesteren en Visser & Smit. Van de deelnemers hebben Koolhaas, Hertzberger en Coenen al een lange succesrijke internationale carrière achter de rug. Felix Claus werkte vanaf 1987 tot 2013 zeer succesvol samen met Kees Kaan. Daarna ging hij een nieuwe samenwerking aan met Dick van Wageningen. Claus en Kaan waren onder meer verantwoordelijk voor het Nederlands Forensisch Instituut op Ypenburg. Zeven consortia hadden zich voor de grote bouwopdracht ingeschreven. Bij de partijen die zijn afgevallen horen ook de Haagse architecten Eric

Vreedenburgh en Vera Yanovshtchinsky. De nu geselecteerde partijen moeten augustus van dit jaar een ontwerp inleveren voor de nieuwe theaters voor het Nederlands Danstheater en het Residentie Orkest en een nieuwe behuizing voor het Koninklijk Conservatorium. Daarnaast moeten de architecten een stedenbouwkundige visie geven op de directe omgeving van het Spuiplein waar woningen en horeca is gedacht. Als de beoordelingscommissies in augustus 2015 de winnaar hebben aangewezen, zal de bouw in 2016 beginnen en in 2019 zijn voltooid. De opdracht waar de drie partijen om strijden omvat het ontwerpen, de bouw en het onderhoud van het complex. Eind 2015 zal

de gemeente zich gaan buigen over de nieuwe inrichting van het Spuiplein, die niet tot de opdracht hoort waaraan de drie consortia morgen beginnen. Saillant is de deelname van Jo Coenen en Herman Hertzberger aan de competitie. Dezelfde combinatie was ook verantwoordelijk voor de bouw van het muziekcentrum TivoliVredenburg in Utrecht. Ben Elseman was de bouwdirecteur tijdens dit grote project, bij de bouw van het nieuwe Spuikwartier vervult hij dezelfde functie. Bouwkundig is TivoliVredenburg op een drama uitgelopen omdat de gestapelde zalen geluid lekken waardoor ze niet tegelijk kunnen worden bespeeld. Reparatie kost miljoenen.

Oud en Nieuw verloopt rustig

Burgemeester Jozias van Aartsen kan ners konden later op de avond terug tevreden zijn, mede dankzij de verkor- naar huis. De ziekenhuizen Bronovo, te afsteektijden is de jaarwisseling in MCH Westeinde, en MCH Antoniushozijn stad rustig verlopen. De politie ve in Leidschendam hadden het druk: hield tijdens Oud en Nieuw beduidend veertig mensen werden behandeld minder vervoor verwondachten aan dingen door voor misdrijvuurwerk. Voven dan afgelorig jaar ging het pen jaar. Ook nog om twinhet aantal incitig slachtofdenten waarfers. Tijdens bij hulpverleeen steekpartij ners betrokop het Oranjeken waren, plein, moest was lager. In een persoon zes gevallen met verwonwas er sprake dingen naar van geweld tehet ziekenhuis gen een poliworden getieambtenaar. bracht. In totaal zijn Het voorlaatste vuurwerkspektakel op de Vreugdevuur Hofvijver ter gelegenheid van de Vrede zesenzestig mensen aange- van Aken, 1749.> Collectie Haags Traditiegehouden wegens Gemeentearchief/J.C. Philips trouw waren er misdragingen. tijdens de jaarDe brandweer rukte uit voor honderd- wisseling op het strand bij Schevenineenenvijftig meldingen van buiten- gen twee vreugdevuren: Scheveninbrandjes. Bij een brand op de Groente- gen-dorp ten noorden van de haven en weg raakten twee mensen ernstig ge- Duindorp op het Zuiderstrand. Zij strewond. Het aantal autobranden bleef dit den tegen elkaar om het hoogste en jaar beperkt: in totaal brandden achten- mooiste vuur. Dit jaar werd Duindorp dertig auto’s uit, tegenover negenzestig de winnaar. De palletstapel van vijftien in 2014. Tevens waren er tweeëntwin- bij vijftien meter gaat officieel de boetig woningbranden. Omliggende wo- ken in als grootste vreugdevuur ter weningen werden ontruimd. De bewo- reld, zo bevestigde een medewerker

Lichtshow op de Hofvijver.> Foto: Bart van Vliet

van het Guinness Book of Records. Het oude record, ongeveer 1700 kuub, stond sinds 2007 op naam van een groep Sloveense bouwers. Traditie Voor het eerst in ruim 250 jaar waren de Hofvijver en de parlementsgebouwen het decor van een groot vuurwerk. De laatste editie had plaats in 1749. Burgemeester Van Aartsen gaf het startsein voor deze nieuwe oudjaarstraditie.

Mogelijk fusie van NT en KS >Foto Ronald Tilleman

Tilleman maakte foto Koolhaas In Den Haag Centraal van 14 november stond op de voorpagina een portret van architect Rem Koolhaas (zie foto hierboven). Daarbij is verzuimd de naam van de fotograaf te vermelden: dat was Ronald Tilleman. On ze excuses daarvoor.

Het Nationale Toneel (NT) en de Koninklijke Schouwburg (KS) onderzoeken de haalbaarheid van een fusie. Adviesbureau LAgroup presenteert in februari de resultaten van een eventuele samenvoeging van beide organisaties. Het NT en de KS werken al samen op het gebied van programmering, educatie en fondsenwerving. Binnenkort komen daar andere grote vraagstukken bij, zoals het afstemmen van vraag en aanbod, nieuwe vor-

men van publiekswerving, verankering in de stad Den Haag en aandacht voor educatie en talentontwikkeling. Het samengaan van de twee partijen zou volgens beide directies een belangrijke impuls kunnen geven aan de vernieuwing van het Nederlands toneelbestel. Mocht uit onderzoek blijken dat de meerwaarde van een fusie niet of te weinig zal zijn, dan streven de KS en het NT naar een andere vorm van intensieve samenwerking

Meer dan tienduizend Hagenaars waren hierbij aanwezig. 's Ochtends werd de Nieuwjaarsduik gehouden op het strand van Scheveningen. Het werd

geen warm bad, zoals verwacht. De tienduizend deelnemers liepen een frisse zee in met een gevoelstemperatuur van -1, meldde de organisatie.

Advertentie

Exclusieve brilmode

Hoogstraat 37 2513 AP Den Haag www.hofstede-optiek.nl

4>

Den Haag Centraal > Vrijdag 2 januari 2015

stadsmens

Stichting Haagse Levensboeken wil in elke wijk een steunpunt opzetten De balans opmaken van een leven. Terugkijken op mooie en verdrietige momenten om die te laten vastleggen voor familie en vrienden. De stichting Haagse Levensboeken, onlangs officieel van start gegaan, spreekt van ‘Bewaarde herinneringen’. In een reeks ontmoetingen komt het Levensboek tot stand: een oudere blikt terug, een vrijwilliger noteert of, zoals de stichting het koppel noemt: ‘verteller en schrijver’. Uit de samenwerking ontstaat een in de ik-vorm geschreven boek dat is geïllustreerd met foto’s. Dankzij de nieuwe stichting blijft het Levensboek voor Den Haag behouden. De Haagse vrijwilligersorganisatie HOF, later opgegaan in PEP (Participatie Emancipatie Professionals) zette in 2006 dit programma op. “Maar PEP moest het Levensboek afstoten”, vertelt voorzitter Lies König van de stichting. “Dat zou een groot verlies zijn geweest voor de stad. Het kon echt niet”. Een aantal vrijwilligers pakte vervolgens het project op. De stichting heeft overigens ambitieuze plannen. Zij wil in alle wijken van Den Haag met Levensboeken beginnen. Daartoe worden steunpun-

ouderen omhoog. Ze realiseren zich dat zij veel hebben gedaan en krijgen soms ook nieuwe inzichten”. De presentatie van een Levensboek, dat wordt uitgereikt door de vrijwilliger, is meestal ‘heel feestelijk’, aldus de voorzitter. “Vaak zijn kinderen, kleinkinderen, familie en vrienden erbij”. En: “Tot nu toe zijn er driehonderd Levensboeken verschenen. Wij streven naar zestig per jaar”. Gezien de respons die de stichting krijgt, durft Lies König dit aantal te noemen. Zij rekent daarbij wel op vrijwilligers die als ambassadeur reclame gaan maken voor het Levensboek. Ook wil de stichting een beroep doen op ouderenconsulenten, wijkverpleegkundigen en thuiszorgorganisaties. De stichting helpt dan bij het opzetten van een Levensboekprogramma en geeft voorlichting over het werven van schrijvers en vertellers. Schrijvers moeten overigens een verplichte basistraining volgen. Meestal gaat het bij het Levensboek om tien tot vijftien gesprekken. Tussendoor krijgt de verteller te lezen wat tot dan toe is geschreven. Corine de Jong: “Als de verteller het eens is met het eindproduct, zet de schrijver

Lies König (links) en Corine de Jong: ‘Ontmoeting is het sleutelwoord’. >Foto: Eveline van Egdom

ten gecreëerd, die onder leiding staan van een zogeheten projecteigenaar. Voorzitter König: “Die kan dan in de wijk zelf aan de gang gaan, al dan niet in samenwerking met een verzorgingshuis”. Daarnaast wil de stichting zich op de groep licht dementerende ouderen richten. De opzet is om de mantelzorger, meestal de partner, ‘op een nieuwe manier in gesprek te laten raken’ met deze oudere. “Wij gaan mantelzorgers trainen hoe zij een

Levensboek moeten maken”. Dat Levensboek heeft de afgelopen jaren zijn waarde wel bewezen, verzekert Corine de Jong. Zij is secretaris van de stichting en begon in 2010 als schrijver. “Ik heb altijd affiniteit met ouderen gehad. Hun individuele verhaal intrigeert me. Wat drijft hen? Juist van mensen die nooit in de schijnwerpers staan, wil je dat weten”. Lies König vult aan: “Door de gesprekken gaat de zelfwaardering van

de tekst om in een pdf. De vrijwilliger maakt ook een lay-out met foto’s. Daarna gaat alles naar de internetdrukker”. Beheersing van de Nederlandse taal is een van de vereisten waaraan een schrijver moet voldoen. Andere voorwaarden zijn onder meer goed kunnen luisteren en kunnen omgaan met een computer. Een heel leven trekt voorbij in een relatief korte periode. Corine de Jong en Lies König weten hoe intens de ontmoeting is. “Ontmoeting is het sleutelwoord bij het Levensboek. Je nodigt iemand uit om terug te kijken. Herinneringen die vaak in een diep gat zijn weggezakt, komen naar boven. Er moet wel een klik zijn tussen verteller en schrijver. Ouderen moeten zich op hun gemak voelen om hun verhaal te doen. Er ontstaat vertrouwelijkheid, vertellers worden enthousiast. Ze zoeken foto’s, vragen aan kinderen en familieleden of zij nog weten hoe iets precies is gegaan; men raakt opnieuw in contact. Er gebeurt heel veel. Het proces eromheen is heel bijzonder”. Joke Korving Informatie: www.haagselevensboeken.nl

advertentie

}<(l(tp$=adbcb <

Combineer nu de papieren en de digitale krant Een échte Haagse krant

Vrijdag 17 oktober 2014 jaargang 8 nummer 388

Nieuwe zalen moeten verlies Statenhal goedmaken

€ 2,50

Mode uit een typisch Haagse tijd 13

3

}<(l(tp$=adbcb <

iPad

vrijdag 17 oktober 2014 Week 42 Een échte Haagse krant

Nieuwe zalen moeten verlies Statenhal goedmaken

Vrijdag 17 oktober 2014 jaargang 8 nummer 388

€ 2,50

Mode uit een typisch Haagse tijd 13

3

vrijdag 17 oktober 2014 Week 42

Aus neemt afscheid

Aus neemt afscheid

Foto: Koen Hauser

10/11

10/11

Het is erop of eronder voor vrijplaats de Vloek

Foto: Noa Verhofstad

5 & 14

Dit is een uitgave van

Macbook Air

7

Foto: fotoarchiefAC.nl

Foto: Koen Hauser

Club van 100 wil Aloysius College helpen

Het is erop of eronder voor vrijplaats de Vloek

illustration by kristen n. brown 2011

Bent u nog geen abonnee? Bent u abonnee? 5 & 14

Foto: Noa Verhofstad

Neem dan een abonnement voor slechts € 89 per jaar Ontvang dan Den Haag Centraal (52 nummers), een halfjaarabonnement gratis op uw smartphone, Club van 100 wil Aloysius College helpen € 52 (26 nummers) en een kwartaalabonnement € 28,75 (13 nummers). tablet of pc in combinatie met de Dit abonnement is inclusief gratis toegang tot de digitale versie van papieren krant. de krant. Ook alleen een digitaal abonnement is mogelijk voor € 68 per jaar (52 nummers). Ga naar www.denhaagcentraal.net en vul uw gegevens in voor uw inlogcode. Ga naar www.denhaagcentraal.net voor uw abonnement. 7

Dit is een uitgave van

Foto: fotoarchiefAC.nl

5

actueel<

Vrijdag 2 januari 2015 > Den Haag Centraal

SOS Den Haag wil motieven Stadsbeheer achterhalen

‘Er wordt gesjoemeld met kapvergunningen’ ber zijn dertig punten gemeld die worden besproken met politie en ambtenaren. “Maar zo negatief als Schouten zijn we niet”. Ook Kleikamp-Van Leeuwen is als voorzitter van de Werkgroep Nassaubuurt betrokken bij besprekingen over het groenbeheer, maar ervaart dat ze vaak voor voldongen feiten wordt geplaatst. “De kap van bomen en wat ervoor terugkomt sluit niet aan bij de monumentale en historische waarden. Er wordt respectloos omgegaan met historische stadsgezichten en de kwaliteit van parken en plantsoenen. De logica ontgaat mij”. De gemeente had hier geen antwoord op voor het sluiten van de krant.

Door Saskia Herberghs

Er wordt respectloos omgegaan met het historisch landschap van Den Haag, zegt Enny Kleikamp-Van Leeuwen. Samen met Peter Drijver begon ze op Facebook de pagina SOS Den Haag waarop het stadsbeheer van de gemeente op de voet en kritisch wordt gevolgd. Nico Schouten, oprichter van de website ‘Laat mij staan.nl’ schaart zich achter hen, evenals 184 volgers. Als zij geen bevredigende antwoorden krijgen op de twaalf uitgebreide en gedetailleerde vragen aan wethouder Boudewijn Revis van begin december, overwegen zij met een WOB-verzoek achterliggende motieven te achterhalen. Die zouden kunnen liggen in de financiële opbrengsten, zegt Kleikamp-Van Leeuwen. “Er is een honger naar hout nu Duitsland geen energie uit kerncentrales gebruikt en de VS minder leveren. Electriciteitscentrales moeten bio-massa bijstoken. Wellicht heeft de gemeente in convenanten beloftes gedaan over de hoeveelheid te leveren hout”. Het valt haar op dat er jarenlang geen of nauwelijks onderhoud is gepleegd aan de parken in Den Haag. Daarin is een kentering gekomen. “Het lijkt erop dat het nu oogsttijd is”. Schouten die zijn website Laat mij staan.nl in 2013 is begonnen, ziet uit zijn woonkamerraam hoe (als ‘bosbouwers’) met de groenstrook langs de waterpartij achter winkelcentrum Mariahoeve en het parkje De Horst wordt omgegaan. “Er worden bosjes en bomen weggehaald zonder dat daar iets voor terugkomt”. Met groot materieel trekken houthakkers het park in om bloemenhagen, heesters en bomen weg te halen met achterlating van moddersporen op en langs de paden en kaalslag. “Met de Tuinen van Mariahoeve (volkstuintjes) wordt goede sier gemaakt maar bomen en struiken die het zicht op de bebouwing belemmerden, worden weggehaald”. Wantrouwen Ook hij koestert wantrouwen tegen de motieven van de groenbeheerders. Wat opvalt: de hoeveelheid functies in het parkje is van beperkte afmetingen. Er is een jeu de boulesbaan. “Nooit gebruikt”. Speeltuin. “Goed bezet”. Basketbalveld. Een ramp voor skaters. Bankjes. “Onbereikbaar voor mensen met een rollator. Bergop en in het gras”. IJsbaan. “Hier stond een prachtige plataan waarvan bij storm een tak afbrak.

Afval kan in een opgeschilderde afvalbak of in een ‘pratende boom’ op zonne-energie. In park De Horst zijn pogingen gedaan om het voor velen leuk te maken. SOS Den Haag twijfelt aan de goede bedoelingen. > Foto: Jurriaan Brobbel

Toen is de boom direct gekapt”. Sportapparaten. Vlindertuin. Vlinderpad. “Maar niemand wist dat, dus werd het zaaigoed overlopen”. Wildtunnels. “Maar kikkers en egels komen er niet want er zijn geen bosjes waarin ze zich kunnen verschuilen”. Schouten zou graag zien dat in plaats van het park ‘bruisend’ te maken, de boel goed werd onderhouden

en rotzooi werd opgeruimd. Als kritisch volger van de kapvergunningen die de gemeente uitgeeft, vermoedt hij dat wordt gesjoemeld met kapvergunningen. “Als er wordt gesproken over het verwijderen van houtopstanden in diverse stadsdelen, kan dat een heel bos zijn. Ook worden vaak de diameters genoemd in plaats van stam-

omtrekken. Dat scheelt nogal wat. Zelfs bij het Tournooiveld waar vijf kastanjes en drie linden voor een parkeergarage moeten verdwijnen, doen ze dat. Alsof we gek zijn”. Susan van der Heide, bestuurslid van het Wijkberaad Mariahoeve, onderkent dat parkje De Horst er nog niet bijligt zoals zou moeten. Bij een schouw ‘Blik op de Buurt’ van novem-

De vragen van SOS Den Haag betreffen onder meer: Landgoed Oosterbeek: hoe is compensatiegeld bouw Amerikaanse ambassade besteed? Park De Horst: bomenkap zonder vergunning. Foutje bedankt? Clingendael: hoge rhododendrons vervangen door laagblijvende azaleas/rhodo-struikjes. De Hart Nibbrigkade: bloeiende malussen op stam vervangen door niet-zichtbaar-bloeiende boompjes. Wat is de ‘verbetering’? Vervanging acacia op Van Hoytemaplein door afwijkende soort. Oostduin-Arendsdorp: oude beuken vervangen door kleintjes. Waarom op Waldeck-Pyrmontkade berken aangeplant? Korte Lombardstraat: bomen vervangen door haagbeuken met korte stam. Meidoorns in Van Hoytemastraat vervangen door ratjetoe van soorten. Azalea’s aan Wassenaarseweg vervangen door treurwilgje. Heesters in Rosarium Jozef Israëlsplein vervangen door sombere aanplant. Koninginnegracht: aan één kade alle kastanjebomen gekapt. Dieren en amfibiën vinden kale entrees van ecoducten niet. Binckhorstlaan, Neherkade, Zuidhollandlaan, Waalsdorperweg, Laan van Meerdervoort, Eiland Hofvijver, Korte Voorhout, Toernooiveld, Nieuwe Parklaan: Den Haag wil kampioen omhakken worden?

Crisis GroenLinks naar nieuw dieptepunt Door Jan van der Ven

De crisis in de Haagse afdeling van GroenLinks heeft een nieuw dieptepunt bereikt. Afgelopen weekeinde besloot het raadslid Mustafa Okcuoglu uit de fractie te stappen en alleen door te gaan in de gemeenteraad. Eerder vertrok voorzitter Piet Dofferhoff. Later zegde hij zelfs zijn lidmaatschap van GroenLinks op. Het vertrek van Mustafa Okcuoglu heeft tot gevolg dat GroenLinks nu slechts één raadslid heeft, Inge Vianen. Het bestuur van de afdeling en de landelijk voorzitter van GroenLinks hebben de zijde van Vianen gekozen. Gehoopt wordt dat Okcuoglu zijn zetel beschikbaar stelt, maar hij weigert dit. “Ik ga door als raadslid, maar niet meer voor GroenLinks”, zegt hij. Vianen en Okcuoglu kunnen al geruime tijd niet meer met elkaar overweg. De druppel die de emmer voor

Okcuoglu deed overlopen, was kritiek van Vianen op zijn werk. “Ze zei me een paar weken geleden dat ik als raadslid helemaal niets deed”, aldus Okcuoglu. Hij stapte vervolgens naar het bestuur met het verzoek in te grijpen, omdat geen sprake meer was van een werkzame verhouding tussen de twee. “Maar het bestuur heeft nooit iets van zich laten horen”, licht Okcuoglu toe. “Ik kon daarom maar tot één conclusie komen en dat was dat een goede samenwerking met Vianen niet meer mogelijk is”. Eerder verliet Okcuoglu de fractie van de PvdA. De reden voor zijn vertrek was de gang van zaken rond het Spuiforum. Hij zocht en kreeg vervolgens aansluiting bij GroenLinks, waar hij op nummer twee van de kandidatenlijst kwam. De ruzies binnen GroenLinks kwamen na de raadsverkiezingen in maart tot een eerste uitbarsting. Tij-

dens een besloten ledenvergadering werd een geheim gehouden intern onderzoek besproken naar de oorzaak van het verlies van de partij, GroenLinks zakte van drie naar twee zetels en werd vervolgens niet uitgenodigd voor de college-onderhandelingen. Veel stemmen gingen verloren aan de Haagse Stadspartij.

Solistisch De kritiek spitste zich toe op de werkwijze van Vianen. Ze was te solistisch en niet in staat tot samenwerking met anderen. Een motie van wantrouwen tegen haar, ingediend door afdelingsvoorzitter Dofferhoff werd verworpen. Vervolgens stapte een groot deel van het bestuur direct op. Vianen beloofde beterschap en heeft een coach in de arm genomen. De notulen van die vergadering zijn nooit openbaar gemaakt. Leden die ze bij een bestuurslid wilden inzien, moesten vooraf tassen en jassen inle-

Mustafa Okcuoglu. > Foto: PR

veren, uit vrees dat anders via foto’s de inhoud op internet terecht zou komen. Inge Vianen zegt in een reactie dat het probleem vooral zat in de slechte samenwerking tussen Okcuoglu en de rest van de fractie, inclusief alle medewerkers. Ze weet zich hierin gesteund door het bestuur maar ook door Dwars, de jongerenorganisatie

van de partij. “Er waren gesprekken gaande om de slechte samenwerking tussen Okcuoglu en de rest aan te pakken. En dan ineens laat hij via een app weten ermee te stoppen”. Vianen vindt dat Okcuoglu ‘niet correct’ handelt door een zetel van GroenLinks mee te nemen. “Ik ben zwaar teleurgesteld in de gang van zaken”, aldus Vianen. Met het besluit van Okcuoglu om als zelfstandig raadslid door te gaan telt de Haagse gemeenteraad nu 15 fracties, verdeeld over 45 raadsleden. De Haagse raad geldt daardoor als de meest verbrokkelde gemeenteraad van alle grote steden. Er is op 7 januari een extra ledenvergadering van GroenLinks over de crisis in de partij. Inge Vianen verwacht dat Mustafa Okcuoglu dan de bereidheid toont de achterban tekst en uitleg te geven. “Zoiets mag je toch verwachten van iemand die besloten heeft de partij te verlaten”, aldus Vianen.

6>

Den Haag Centraal > Vrijdag 2 januari 2015

terugblik

foto’s uit het haags gemeentearchief

Op de step, op de step… Het begon allemaal in maart 1968 met een sportieve ontmoeting tussen leden van de leerlingvereniging La Confrèrerie van de Hogere Hotelschool in Scheveningen en die van leerlingvereniging Amphytrion van de Hogere Hotelschool in Maastricht. Hoewel Den Haag tijdens dit sportieve evenement de Limburgers glans-

‘In de Haarlemmermeer stond een man voor zijn raam die met een wijsvinger tegen z’n voorhoofd tikte. Ik dacht: man, je hebt eigenlijk wel gelijk’.

rijk versloeg, werden de Haagse scholieren voor ‘slappe hap’ uitgemaakt. Die kwalificatie kon en wilde La Confrèrerie niet over haar kant laten gaan. De Haagse leerlingvereniging besloot de Maastrichtenaren eens een lesje te leren en bedacht dat dit in de vorm van een autopedtocht moest zijn. Kees Minnes, 21 jaar oud en eersteklasser van de Hogere Hotelschool in Den Haag, viel de eer te beurt om zich van deze taak te kwijten. Zo gebeurde het dat Kees op zaterdagochtend 23 maart 1968 om zes uur in de startblokken stond voor een tocht per step van Den Haag naar Amsterdam en weer terug. Het Vrije Volk deed hiervan uitvoerig verslag. Het betrof een gewone step, voor deze gelegenheid voorzien van een bromfietsstuur van een hoog model dat in die jaren in zwang was. Dergelijke hoge sturen werden met name gemonteerd op brommers van het merk Puch. Door het brommerstuur op de step kon Kees rechtop staan, zodat hij de monsterrit beter zou kunnen volhouden. Ook aan de inwendige mens was gedacht. Een lerares van de Hotelschool had speciaal voor deze gelegenheid krachtvoer voor Kees samengesteld dat bestond uit een cocktail van melk, eieren en cognac en verder bruine bonensoep en bananen. Kees werd van dit proviand voorzien door zijn bege-

Aankomst van Kees Minnes bij het viaduct Leidsestraat na zijn tocht per step van Den Haag naar Amsterdam en terug op 23 maart 1968. >Foto: Stokvis

leiders op brommers, op een motorfiets en in een auto. Op de heenweg naar Amsterdam had Kees de wind in de rug en haalde hij een gemiddelde snelheid van 20 kilometer per uur. De terugweg was veel zwaarder. Met een stormachtige wind pal tegen kwam hij niet boven een gemiddelde van 10 kilometer per uur. Op de foto zien we de aankomst in Den Haag die middag om half vijf. Hij had toen 110 kilometer gestept. “Da’s eens, maar nooit weer”, riep Kees bij aankomst uit. “In de Haarlemmermeer stond een man voor zijn

raam die met een wijsvinger tegen z’n voorhoofd tikte. Ik dacht: man, je hebt eigenlijk wel gelijk”. Of de leden van La Confrèrerie zich bij het idee een tocht per step te organiseren hebben laten inspireren door het lied ‘Op de step’ van Wim Sonneveld is niet bekend. Feit is wel dat een maand vóór de tocht van Kees Minnes in een aflevering van de populaire televisieserie ‘Ja Zuster, Nee zuster’ Wim Sonneveld een gastrol vervulde. Daarin vertolkte hij onder meer het lied ‘Op de step’ en suggereerde hij dat hij op zijn autoped vele kilometers

door Nederland aflegde. Diezelfde uitzending was met een kijkdichtheid van 78% de best bekeken aflevering van dat jaar. In aanmerking genomen dat er toen nog slechts twee televisiezenders waren, was er een groot aantal mensen met dezelfde gedeelde kijkervaring. Het is waarschijnlijk dat dit ook aan de leden van La Confrèrerie niet onopgemerkt is voorbijgegaan. Henk Duits www.denhaag.nl/haagsgemeentearchief

advertentie

ontdek de wereld Hoe weten wij wat dinosauriërs aten? Je ervaart in deze tentoonstelling hoe de vleesetende T-Rex en de plantenetende Edmontosaurus op totaal verschillende wijze hun dagelijkse maaltijd bij elkaar sprokkelden. Ontdek via een levensgroot fascinerend animatronic model hoe de tanden en kaken van de dinosaurus in perfecte harmonie verscheuren, vermalen en kauwen. Met wetenschappelijke analyses van wat de dino’s aten en hoe ze aan hun voedsel kwamen. Bezoek het dinosauruslab en graaf naar fossielen!

vanaf 10 oktober!

Dino Jaws Eten of gegeten worden?

7

actueel<

Vrijdag 2 januari 2015 > Den Haag Centraal

Centraal Station krijgt facelift

Megafietsenstalling en nieuwbouw De voorkant van het Centraal Station moet een echte stadsentree worden. De gemeente wil een nieuwbouwproject bouwen op het Koningin Julianaplein. Daaronder komt een enorme stalling voor tienduizend fietsen. Door Annerieke Simeone

Na de oplevering van de nieuwe stationshal krijgt ook het Koningin Julianaplein (KJ-plein) een facelift. Begin 2015 start de bouw van een ondergrondse fietsenstalling met plek voor tienduizend tweewielers. De bergruimte voorziet in een grote behoefte volgens wethouders Tom de Bruijn (Verkeer) en Boudewijn Revis (Buitenruimte). De Bruijn: “Om het gebruik van de fiets aantrekkelijk te houden en nóg meer mensen op de fiets te krijgen, moeten we dus ook zorgen voor goede en veilige stallingen”. De toekomstige stalling met tweelaagse rekken krijgt een makkelijke verbinding met de stationshal, zodat fietsers snel de trein kunnen pakken. De oplevering is in de loop van 2016. Het plan om de fietsenstalling in de nabijgelegen Rijnstraat te vernieuwen, komt te vervallen. De nieuwe stalling is groot, maar niet de grootste ter wereld. Bij Utrecht CS bouwt men momenteel een stalling voor 12.500 fietsen. Het KJ-plein krijgt volgens Revis een nieuwe start nadat het plan voor het M-gebouw van Rem Koolhaas in 2010 vanwege financiële risico’s mislukte. “De oude plannen voor het KJplein, waarin de kantoorruimten centraal stonden, zijn niet meer realistisch. Tijd dus om de plannen bij te stellen, anders ligt het plein er over tien jaar nog zo bij”. In de ogen van Revis is het plein nu te weids en te leeg, daarom wil hij het opnieuw la-

Deze studie geeft een indruk van het nog te ontwerpen gebouw dat het KJ-plein aantrekkelijker moet maken. Onder het plein bouwt de gemeente een gigantische fietsenstalling. > Artist's impression Gemeente Den Haag

ten inrichten. Uit de huidige schetsen is af te lezen dat de gemeente een U-vormig gebouw wil neerzetten voor het markante kantoorgebouw Stichthage. In de nieuwbouw is plek voor winkels, woningen en horeca. Samen met groenvoorzieningen en

terrasjes krijgt het plein hierdoor meer geborgenheid. De vorm van de U staat vast, net als de maximale hoogte van veertig meter. Verder is er een wens om de twee gebouwen door een glazen dak met elkaar te verbinden. Overige details laat de ge-

Gemeente en provincie weer in gevecht over detailhandel Door Adrie van der Wel

De gemeente is de bemoeienis van de provincie met het detailhandelsbeleid zat. Dit bleek afgelopen week tijdens een rechtszitting bij de Raad van State. De gemeente ging daar in beroep tegen een ingreep van de provincie in het gemeentelijke bestemmingsplan voor het gebied bij de Laakhavens. Tot woede van de gemeente stelde de provincie enkele onderdelen van dit bestemmingsplan buiten werking. Die gaan over de mogelijkheid voor de vestiging van een tuincentrum op de plek van een bouwmarkt en de toegelaten detailhandel in het complex The Globe aan de Waldorpstraat. De gemeente heeft de Raad van State nu gevraagd om aan te geven hoe ver de provincie kan gaan. De provincie komt veel te snel met een veto en dat is al bij meerdere recente bestemmingsplannen gebeurd. De discussie over welke winkels zich op diverse plaatsen in de stad mogen vestigen, moet nu maar eens worden gestopt, vindt de gemeente. De provincie en de gemeente zijn het erover eens dat detailhandel vooral thuishoort in het centrum en enkele andere daarvoor aangewezen gebieden. Nieuwe detailhandel daarbuiten is in principe verboden. Het centrum en de aangewezen gebieden

moeten hun levendigheid behouden. Maar de bemoeienis van de provincie gaat zo ver dat de verhuurbaarheid van bestaande winkelpanden in gevaar komt. In The Globe zitten nu een fietsenwinkel en een filiaal van Bever-zwerfsport. Zouden die winkels daar vertrekken, dan mogen van de provincie daar alleen maar een fietsenwinkel en een filiaal van een zwerfsportwinkel terugkomen. Een bakker of slager is verboden. Een ander probleem voor de gemeente is de omzetting van een bouwmarkt naar een tuincentrum. Daarmee maakt de gemeente een andere invulling van een pand mogelijk en dat vergroot ook de verhuurbaarheid. Ook hier ligt de provincie dwars. Volgens de provincie moet eerst met een marktonderzoek en regionaal overleg worden aangetoond dat een tuincentrum geen verstoring van de markt veroorzaakt. De gemeente vindt dit onzinnig en zegt ook dat de provincie dit helemaal niet kan eisen. De Raad van State toonde ook grote twijfels bij de bemoeienissen van de provincie. De kans dat de provincie door de Raad wordt teruggefloten, lijkt groot. De uitspraak volgt over twee maanden.

meente over aan de markt. “We zijn niet het college van de tekentafel”, liet Revis weten. “Dit is een stedenbouwkundige visie op het gebied, we vragen projectontwikkelaars met ideeën te komen”. Tussen Stichthage en het nieuwe gebouw zit minimaal

vijftien meter. Dat laat onverlet dat de onderste etages straks geen vrij uitzicht meer hebben. Maar volgens Revis hoort dat bij een stad. “Als je in een kantoor zit, is het niet zo gek dat je de overburen ziet”. Het is nog onbekend hoeveel de bouw gaat kosten.

Wat is het beste boek van 2014?

Wordt het Nijntje an zei of De stamhouder? Of toch misschien Made in Europe? De selectie van boekhandel Paagman, samengesteld door het eigen personeel, is behoorlijk divers. Wie het beste boek van 2014 er bij ziet staan, kan de hele maand januari stemmen op de volgende twaalf boeken: Een dwaze maagd (Ida Simons), Made in Europe (Piet Steinz), Gouden jaren (Annegreet van Bergen), De mooie voedselmachine (Giulia Enders), Powerfood (Rens Kroes), Een weeffout in onze sterren (John Green), De waarheid over de zaak Harry Quebert (Joël Dicker), Ik ben pelgrim (Terry Hayes), De stamhouder (Alexander Münninghoff), Nijntje an zei (Dick Bruna), Bres (Jan Dijkgraaf) en Het vergeten verhaal van een onwrikbare liefde in oorlogstijd (Charles den Tex en Anneloes Timmerije).

Of uw eigen keuze:

Mocht uw favoriete boek niet bij dit lijstje staan, dan kunt u zelf uw keuze doorgeven. Enige voorwaarde is dat het boek verschenen moet zijn in 2014. Digitaal kan gestemd worden v i a w w w. p a a g m a n . n l / b e s te boek2014 en www.denhaagcentraal. net. Ook kunt u uw voorkeur kenbaar maken via de stembussen in de winkels van Paagman en in de Centrale Bibliotheek.

Happy , 15! 15 topvoorstellingen voor slechts €15,Bestel snel uw kaarten op www.ks.nl met actiecode ‘happy15’

KijK voor de actievoorwaarden en de 15 geselecteerde voorstellingen op www.Ks.nl

9

actueel<

Vrijdag 2 januari 2015 > Den Haag Centraal

‘Haagse Vijf ’ reiken een oplossing aan

Viaduct

Over het Spuiplein heeft Den Haag nog wel wat te zeggen Na de zomer maakt de gemeente bekend hoe het nieuwe theatercomplex aan het Spui er uit gaat zien, maar dan is de klus nog niet geklaard. Ook het Spuiplein moet opnieuw worden ontworpen: ‘de Haagse Vijf’ presenteren voor die opgave een uitdagende visie.

advertentie

Stadhuis Bomencarré Colonnade Spui Nieuwe Kerk

Filmhuis Theater aan het Spui

Plattegrond van het nieuwe Spuiplein en omgeving volgens ‘de Haagse Vijf ’

Door Casper Postmaa

Vandaag beginnen drie architectencombinaties aan hun ontwerp voor een nieuw theatercomplex ter vervanging van de gebouwen van NDT, Residentie Orkest en het Koninklijk Conservatorium. Een eerdere poging, het Spuiforum, sneuvelde. Tegelijkertijd ontwerpen de deelnemers aan de competitie ook de omgeving van de theaters waar woningen en horeca zijn gedacht. Als het winnende ontwerp eenmaal is aangewezen, komen bewoners en gemeenteraad er niet meer aan te pas. Eén plek is daarvan uitgezonderd, het Spuiplein, daarover mag de stad nog wel zijn mening geven en een bijdrage leveren aan het ontwerp. Geen eenvoudige opgave, want hoe je het ook bekijkt, overal duiken problemen op. Niet voor niets wordt het huidige Spuiplein als een mislukking beschouwd. Vier architecten (Jan Brouwer, Flip Rosdorff, Paul Bontenbal en Job Roos) en een kunstenaar (Auke de Vries), verenigd in ‘de Haagse Vijf’, hebben zich over het plein gebogen en geven aan wat de mogelijkheden zijn. Maar eerst de opgave en de bijbehorende problemen: de vijf Hagenaars hebben zich vooraf ten doel gesteld een nieuw plein te ontwerpen, dat zich presenteert als een buitenkamer van de stad, een plek die visueel aansluiting zoekt bij nieuwe en bestaande bebouwing. Het door ‘de Haagse Vijf’ gehanteerde begrip buitenkamer verwijst naar de klassieke opvatting over het ideale plein, een kamer in de stad met gesloten wanden en toegangen op de hoeken die zo zijn geplaatst dat je het plein pas in zijn volle omvang ziet bij het betreden ervan. De bouw van een plein in een moderne

Muziektheaters

dat uitvalt weten we pas aan het einde van de zomer. De belangrijkste ingrepen van ‘de Haagse Vijf’ hebben dan ook plaats aan de twee resterende kanten van het plein. Die zijn essentieel om het vernieuwde Spuiplein het gewenste besloten karakter te geven. Het is niet mogelijk om naast het stadhuis van Richard Meier een gebouw neer te zetten, dat zou het pleintje tussen bibliotheek en atrium verpesten en de stedenbouwkundige opzet van Meier op losse schroeven zetten. De oplossing van ‘de Haagse Vijf’ is eenvoudig, het gat is gedicht met een carré bomen, daarmee is ook tegemoet gekomen aan de roep om groen op het plein.

Het Spuiplein met bomencarré voor het stadhuis.>Illustraties en plattegrond: ‘de Haagse Vijf ’

haaks daarop de trap van hotel Mercure.

Het plein gezien vanaf de Turfmarkt.

omgeving is moeilijk in dat stramien te passen omdat er veelal hoge gebouwen staan die om ruimte vragen, terwijl ook verkeersstromen moeten worden afgehandeld. Het zijn precies de factoren

waaraan het huidige Spuiplein ten onder is gegaan: het biedt nergens geborgenheid omdat er slechts aan twee kanten gesloten wanden zijn: de weinig boeiende gevels van de theaters met

Klassiek ‘De Haagse Vijf’ lossen niet alle problemen op, maar hebben wel een vergaande poging gedaan de zielloze vlakte weer op een klassiek plein te laten lijken. Ze zijn er daarbij van uitgegaan dat de kant, waar nu Hotel Mercure (met de betonnen trap) staat, in het winnende ontwerp zal zijn vervangen door nieuwe bebouwing. Een van de drie consortia die meedingen naar de opdracht heeft aan verantwoordelijk wethouder Joris Wijsmuller (HSP) laten weten het hotel in het leegstaande ministerie van Justitie te willen onderbrengen. Aan de zijde waar nu de theaters van RO en NDT staan zal het nieuwe complex verrijzen. De Haagse Vijf brengen op dat punt wel een belangrijke wijziging aan. Het theatercomplex moet aan de zijde van het stadhuis opschuiven in de richting van het Prins Bernhardviaduct, zodat op de Turfmarkt een ruime zichtlijn ontstaat naar de Nieuwe Kerk. Het ontbreken van zo’n doorkijk was een van de grote kritiekpunten ten aanzien van het plan Spuiforum van architect Willem Jan Neutelings. Over twee kanten van het Spuiplein hebben ‘de Haagse Vijf’ dus al een uitspraak gedaan, maar halverwege blijkt ook dat de gemeente straks bij het ontwerpen van het nieuwe plein niet geheel vrij is. Twee zijden worden waarschijnlijk bepaald door het ontwerp dat straks als winnaar uit de bus komt. Hoe

Colonnade Blijft over het grote gat aan het Spui, de grote makke van het huidige plein. Ook deze zijde kan niet straffeloos worden dichtgezet omdat dan de verbinding met de andere zijde van het Spui verdwijnt en juist daaraan hecht de gemeente groot belang. De vondst van de vijf Hagenaars is ingenieus, een licht gebouw van slechts een verdieping, dat op tien meter hoge palen staat. Op de tekeningen is de ‘colonnade’ opgetrokken in de stijl van Meiers stadhuis. Dankzij de zuilenrij met dak krijgt het plein een duidelijke afsluiting en blijft het zicht op Filmhuis en Nieuwe Kerk in stand. Doordat de colonnade een open bouwwerk is, zal geen zware schaduw op het plein vallen. Zo heeft het Spuiplein, ondanks de moeilijke stedenbouwkundige condities toch een visueel en ruimtelijk kader gekregen dat de opgave ‘buitenkamer van de stad’ rechtdoet. Ook de oversteek van het Spui is beter geregeld. Voetgangers kunnen het Spui aan twee zijden van het plein oversteken. Daartussen komt, als het aan ‘de Haagse Vijf’ ligt, een speciaal voor deze plek ontworpen, tram- en bushalte. De Haagse ontwerpers keken ook nog naar de Schedeldoekshaven waar het Prins Bernhardviaduct als een rivier van asfalt uitmondt in het Spui. Om het profiel te versmallen stellen zij brede bomenrijen voor, zodat het beeld van een laan ontstaat. Het plan van ‘de Haagse Vijf’ kan de aanzet zijn voor een brede discussie over het nieuwe Spuiplein. Het biedt ongeveer wat Den Haag tijdens de zogeheten Stadsgesprekken van wethouder Wijsmuller verlangde. We moeten tot september 2015 wachten om te weten of dat ook met het nieuwe Spuiforum lukt.

De colonnade aan de zijde van het Spui.

10>interview Vilan

Den Haag Centraal > Vrijdag 2 januari 2015

Advocate Famile Fatma Arslan

Op het station lag een mens stil op de grond. Een dekentje over de benen, een kring van mannen eromheen, ze droegen geelgroene vestjes. Tegen de nieuwsgierigen. Het hielp. Iedereen hield gepaste afstand. Ik ook, maar ik bleef wel kijken.

‘Mijn zaken gaan over pijn. Ik heb vaak huilende mensen aan de telefoon’

Achter de mannen stond een brancard klaar. Dat leek me slecht nieuws, in combinatie met dat stille liggen. Ik wilde graag dat het goed zou aflopen, maar twijfelde eraan. Het kwam door de tijd van het jaar. De afgelopen weken waren er zeker drie mensen overleden, plus een hond van wie zielsveel werd gehouden en die dus evenmin gemist kon worden. Alleen de liefste mensen sterven in december. Degenen aan wie ik een pesthekel heb, nóóit. Die eten lekker door.

Famile Fatma Arslan (43) was dertien jaar geleden de eerste advocaat in Nederland met een hijab. Haar traditionele kledij omhult een uitgesproken geëmancipeerde vrouw met een Nederlandse en Turkse identiteit, rijkgeschakeerd als de prachtige dessins van haar hoofddoeken. Een gesprek in haar kantoor aan de Haagse Zoutmanstraat; ze woont in de Schilderswijk, vlak bij haar ouders. “Heerlijk”.

Een ballonnetje

Dat er een dekentje over die ene mens was uitgespreid, troostte me op een onzegbare manier. Ik maak me vaak zorgen dat er iets met mij gebeurt en dat ik er dan zo oneerbaar zal bij liggen, want ik draag altijd een rok. Door deze aanblik durfde ik erop te hopen dat er ook voor mij een dekentje zou zijn, ergens, van iemand afkomstig. Er kwam beweging. Bijna met tederheid tilden wat geelgroene vestjes die mens van de grond en op de brancard. Het was een man, van onbestemde leeftijd. Een gewoon iemand, die nu een afspraak zou missen of de toegezegde boodschappen (‘Ik ga wel even’) niet zou thuisbrengen. Dat ik daar stond in plaats van op de grond te liggen, leek me een kwestie van geluk. Net als hij was ik die ochtend wakker geworden met plannen, ideeën, voornemens en de vaste zekerheid dat het met een beetje organisatie allemaal best te doen viel. En dan dit. Maar misschien was ik zeven minuten later aan de beurt, piekerde ik verder. Ik zag hoe de brancard behoedzaam naar buiten werd gereden. Daar monterde ik weer van op. Was elke reddingspoging overbodig gebleken, dan hoef je niet zo heel voorzichtig meer te doen. U weet wel, wat ik bedoel. Toen de mannen weg waren, zag ik de wanstaltige haag ballonetjes van de Bruna-winkel, die de aandacht wilde trekken. Met een felle ergernis overwoog ik de ballonnen één voor één stuk te prikken, maar ik dacht aan die ene mens op de brancard en besloot dat het beter was van niet. Rustig aan met zulke dingen, alles hangt met alles samen, het was bepaald een dag om voorzichtig te zijn. Vilan van de Loo

Door Vera de Jonckheere Famile Fatma Arslan wil nooit meer weg uit Den Haag maar dat lag negenendertig jaar geleden toch even anders. Haar vader woonde en werkte al enkele jaren in Nederland toen haar moeder tijdens zijn vakantie in Turkije besloot hem ditmaal te vergezellen op zijn terugtocht naar het verre en koude land in het noorden. “In die tijd, 1975, waren de papieren nog snel te regelen. Mijn ouders, het jongste broertje van mijn vader en ik die toen pas vier was en er totaal geen zin in had, aanvaardden de reis. Het afscheid van onze familie was zeer emotioneel; wij waren het eerste gezin in die regio dat als geheel vertrok”. De reis vanuit het nog van elektriciteit verstoken Palu in Oost-Turkije stond gelijk aan een eeuwigdurende sprong in het duister. Eerst een lange autoreis naar Istanbul, vandaar per vliegtuig naar Frankfurt – ‘mijn vader had het geluk dat hij tickets kon betalen voor ons alle vier’ – en daarvandaan ruim zes uur in de auto door een volslagen onbekende wereld. “Bij aankomst in Nederland konden we niet even bellen naar de familie dat we veilig gearriveerd waren”. Terwijl zij het ene mandarijntje na het andere pelt en offreert, schetst ze de grijze aanblik die Nederland haar aan Turkse veelkleurigheid gewende ogen bood. De totale ontworteling die zij ervoer. De karigheid, niet alleen veroorzaakt door de economische malaise die ons land eind jaren zeventig, begin jaren tachtig trof, maar vooral vanwege de afwezigheid van groenten en vruchten die het Turkse platteland ondanks de armoede in overvloed bood. “Inkopen doen voor het eten was een moeizaam proces. We konden geen vlees eten, omdat we niet wisten waar het

vandaan kwam. Nu zijn er in Den Haag en de rest van de Randstad volop halalslagers en zijn overal de meest uiteenlopende kruiden en ingrediënten voor lekker eten verkrijgbaar”. Ze grinnikt. “Maar patat en broodje kaas eet ik ook graag, hoor”. Emancipatie Dat emancipatie en opleiding hand in hand gaan werd haar van jongs af aan duidelijk gemaakt. Vreemd genoeg, in die tijd, dankzij haar vader. “Hij wilde voor zijn dochters een ander leven dan wat traditie voorschreef: op je vijftiende uitgehuwelijkt worden aan een neef om de familiebelangen te waarborgen. Dus niet vanaf de basisschool thuisblijven om te worden klaargestoomd voor een trouwerij, maar verder leren en studeren om het eigen geld te verdienen”. Ze steekt haar hand uit, palm omhoog: haar vader wilde onder geen beding dat zij haar hand zou moeten ophouden. Arslan sluit even haar ogen: “Een zeer eervolle man, mijn vader”. Er waren ech-

‘Ik voel me vitaal en jong als een vijfentwintigjarige, terwijl vriendinnen van vroeger intussen al grootmoeder zijn’

ter veel tegenkrachten. Allereerst kreeg de slimme oudste dochter aan het eind van de lagere school een IHNO/LHNO-advies. “Huishoudschool was in die tijd gebruikelijk voor allochtone meisje, zoals lts voor de jongens. Leerplichtambtenaren werkten mee als dochters thuis werden gehouden. Ze gaan toch terug, was de redenering die zelfs afwijkend wettelijk gedrag gedoogde”. Haar vader was diep teleurgesteld en weigerde zijn dochter beneden haar niveau te plaatsen. Zij bleef een jaar thuis om zich voor te bereiden op de strijd voor een gang naar de middelbare school en viel daar, bizar genoeg, bijna in de valkuil van menig leeftijdgenoot. “Als leergierig kind vloog ik tegen de muren op, maar het huishouden en mijn zusje en broertje slokten mij op omdat mijn moeder steeds ziek was en regelmatig in het ziekenhuis verbleef”. Een mysterieuze ziekte die later heimwee zou blijken te zijn. Uiteindelijk kon zij terecht op de Leyhage Mavo aan de Amerongenstraat. “De directeur was bereid mij een halfjaar op proef te nemen”. Ze zegt het zonder schamperheid, constateert slechts droogjes dat het schooladvies haar tot een zogeheten ‘stapelaar’ maakte. “Naast het drukke huishouden bleek ik in staat op mijn sloffen het diploma te halen, op het Simon Stevin College vervolgens 4 en 5 havo en na een jaar hbo maatschappelijk werk kon ik met mijn propedeuse doorstromen naar de universiteit”. Zij studeerde in Leiden in vierenhalf jaar af, voor die tijd ongebruikelijk kort. Na vijf jaar als juriste bij de IND speelde haar meisjeswens om advocaat te worden weer op. “Als advocaat-stagiaire verdiende ik echter zo weinig dat ik koos voor stagiaire-ondernemer”. Van de ene op de andere dag was zij ambtenaar af en ondernemer: een ad-

>Foto: Piet Gispen

vocaat met een eigen kantoor, de eerste met hoofddoek dus. De juiste beslissing. “Vanaf dat moment ben ik me met de dag jonger gaan voelen. Door te doen wat bij me past, haalde ik als het ware mijn jeugd in die niet zorgeloos was. In wezen zelfs non-existent omdat ik zo vroeg volwassen zorgtaken had moeten vervullen”. Ze somt het rijtje op van (in die tijd) ten minste belemmerend te noemen factoren: allochtoon, meisje, oudste kind in een arbeidersgezin, zieke moeder, gecombineerd met een verre van voltooid emancipatieproces. Pijn “Ik voel me vitaal en jong als een vijfentwintigjarige, terwijl vriendinnen van vroeger intussen al grootmoeder zijn. Toch kan de advocatuur op sommige momenten zwaar zijn, zeker als je zoals ik aan de menselijke kant ervan opereert. Bij juristen die verzekeringsrecht doen of in de vastgoedwereld opereren, gaat het altijd over spullen en geld. Mijn zaken gaan over pijn. Ik heb vaak huilende mensen aan de telefoon”. Ze behandelt huiselijkgeweldzaken, echtscheidingen, arbeidsrechtelijke zaken en vreemdelingenzaken. “Tegenover mij tref ik altijd mensen op zoek naar een beter bestaan. Ik heb lang zaken gedaan voor vluchtelingen. Wie ben ik om te zeggen: dit gaat niet lukken? Of: waarom heb je nou geen stukken

11

interview<

Vrijdag 2 januari 2015 > Den Haag Centraal

‘Hoe liberaal hij ook moge zijn, iedere landverlater wordt behoudend’

meegenomen en bewijs dat nu maar eventjes?” Bij echtscheidingszaken ziet zij wat voor leed ouders hun kinderen berokkenen door vechtscheidingen of wanneer zij hun verantwoordelijkheid niet kunnen of willen nemen. “Als ik iets voor kinderen of volwassenen kan betekenen geeft dat veel voldoening, daarom heb ik besloten tevens mediator te worden. Probeer altijd in gesprek te blijven”. Doordat de rechtsbijstandsregelingen fors zijn teruggebracht, het griffierecht is verhoogd en de inkomens van mensen teruglopen, treft ze veel betalingsregelingen en staat ook het aantal cliënten onder druk. Mooi aan het ondernemerschap vindt zij de flexibiliteit om daarin te leren schipperen maar er zitten ook minder leuke kanten aan haar werk. “Vaak genoeg een dip hoor. Gelukkig heb ik een goede uitlaatklep”. Zij reist veel. In wereldliteratuur en per vliegtuig. Soms wel vijf keer per jaar naar Istanbul, waar zij appartementen bezit, of naar Zuid-Afrika, Suriname, Maleisië, het Midden-Oosten. “Ik ben God dankbaar dat ik in 2006 nog een bezoek heb mogen brengen aan Syrië. Voor moslims belangrijk vanwege alle geleerden en profeten die er begraven liggen. Een ongekend gastvrij land, als vrouw alleen kon ik er bovendien ’s avonds laat nog over straat. De oorlogssituatie doet des te meer pijn”. Religie is voor haar belangrijk, het

vertrek uit het moederland speelt daarbij onmiskenbaar een rol. “Hoe liberaal hij ook moge zijn, iedere landverlater wordt behoudend. De meegenomen normen en waarden laat hij, op enkele na, niet los. In immigrantengezelschappen krijgt religie een grotere plek dan in het land van herkomst. Als ik in Turkije was opgegroeid, zou ik wel religieus zijn – ik kom nu eenmaal uit een vrome familie – maar minder uitgesproken. In den vreemde biedt geloof houvast; de moskee en de imam worden belangrijker. Niet alleen in de letter, ook qua praktiseren met gebed, spijswetten en kledingvoorschriften”. In OostTurkije is in de afgelopen vijftien jaar intussen veel veranderd; veranderingen die volgens haar niet tot alle Turken hier te lande zijn doorgedrongen. “Mijn nichtjes rijden auto, mogen alleen reizen en kunnen ook buiten de familie trouwen. Nu vindt iedereen het ráár als je niet studeert. Ik was destijds de eerste in de hele familie”. Ze heeft haar geboortegrond al lang niet meer bezocht – geen tijd voor of zin in alle familiebezoeken. “Daar botst mijn Turkse familiezin met mijn Nederlandse hang naar individualisme”. Dialoog Voor de interreligieuze dialoog zet zij zich van harte in – ook hierin is zij voorstander van het met elkaar in gesprek gaan en blijven. “Het is logi-

scher dat minderheden als moslims en Joden elkaar opzoeken dan dat ze elkaar bestrijden. Wij kunnen veel leren van de Joodse emancipatie. Ook trouwens van homo-emancipatie en van vakbonden”. De opleving van religieuze waarden – soms escalerend in radicalisering – bij representanten van de derde en vierde generatie schrijft ze deels toe aan economische verslechtering. “In moeilijke tijden komt God nu eenmaal dichterbij, maar het heeft ook te maken met het maatschappelijk discours. De strijd tussen religieus en niet-religieus: alsof er geen middenweg bestaat! Jongeren kiezen voor religie terwijl ze er misschien niet eens achterstaan”. Als bestuurslid van de Islamitische Zendtijd-vereniging maakte zij veel ruzies mee. “Menigeen die over ‘moslims’ praat, vergeet dat wij geen homogene groep vormen, met alle toestanden van dien”. Ze vertelt geamuseerd over haar rol als penningmeester in een gezelschap van louter mannen. “Het beviel hun niet dat zij voor iedere cent drie keer verantwoording moesten afleggen”. Brede glimlach: “Ja, ik ben goed geïntegreerd, ben een echte krent. Hoezo vacatiegeld, vroeg ik de heren dan, waarvóór?” Als voorzitter van de landelijke klachtencommissie voor islamitisch onderwijs streeft zij naar verbetering van het islamitisch basisonderwijs.

“Het is belangrijk dat het voldoet aan de vraag. Ook in islamitische kring bestaat behoefte aan goed kwalitatief onderwijs ingevolge Balkenende’s waarden en normen. Mijn zusjes, broertje en ik gingen niet naar een islamitische basisschool, maar mijn neefje Ali (ze wijst naar zijn tekeningen aan de muur, red.) had ik graag naar de Yunus Emre zien gaan. Een van de betere scholen in de Schilderswijk, met helaas een jarenlange wachtlijst”. Tragiek Zij is dankbaar hier te zijn opgegroeid, maar als lid van de anderhalfgeneratie – daar geboren, hier getogen – ziet zij de tragiek van de eerste generatie. “Uit alle macht vasthoudend aan vroeger hebben mensen als mijn ouders hier hun mooie jaren verspeeld met werken en dromen. Levend vanuit het verleden stelden zij zich de toekomst voor als teruggaan en leven als vanouds, zij het in betere omstandigheden”. Haar vader werkte dag en nacht, deed van alles en nog wat om in het levensonderhoud van zijn gezin te voorzien én daarnaast te sparen voor de terugkeer naar Palu. Niet als arbeider maar als eigenaar van een bedrijfje of winkel, of als grondbezitter. “Hij wilde in een onderneming investeren vanuit de wetenschap dat je slijt van ongeschoold werk. Investeren om inkomen te genereren”. Helaas

lukte het haar vader keer op keer niet. “Zodra hij voldoende had gespaard om in Turkije iets op te zetten vertrokken we hoopvol oostwaarts. Bij aankomst bleken familieleden steeds opnieuw dringend om geld verlegen te zitten. Zijn broer, zijn neven, om te trouwen, te studeren, of schulden af te betalen, noem maar op. Aan het eind van de zes weken was het te investeren bedrag als sneeuw voor de zon verdwenen en moesten we weer terug”. Zij vindt het waarschijnlijk tragischer dan haar vader zelf. Als goede dochter heeft het van haar evenwel ‘een investerend typje’ gemaakt, met onroerend goed in de Schilderswijk en in Turkije. Ze vindt de Schilderswijk heerlijk. “Een zeer gemêleerde wijk met veel faciliteiten voor weinig geld. Ik zit in een sociëteit van twintig mensen die het slechte nieuws willen overstemmen”. Een paar Nederlanders, Arslan als enige Turk, haar vriendin Karima als enige Marokkaan en vele andere nationaliteiten. Het is wel eens verwarrend dat zij die zich door en door Nederlands voelt, in het buitenland nooit als zodanig wordt herkend. Zij heeft er te weinig tijd voor maar schrijft graag. Korte verhalen voor het blog ‘wij blijven hier’. En gedichten over zoektochten, haar liefde voor de mens en voor God. In het Turks, een rijke taal met bijvoorbeeld wel achttien woorden voor verdriet. ‘Matem’ als iemand je verlaat; ‘hüzün voor diepe smart; üzüntü voor korte pijn. “De Turkse taalgevoeligheid is groot. Door middel van een enkel woord komt de gehele emotie binnen. Als ik een willekeurige Turk vraag naar ‘gurbet’ – in den vreemde zijn – vullen zijn ogen zich al met tranen”. De toon van de gedichten van Famile Fatma Arslan is, zoals te voorzien viel, melancholiek.

GLAS SCHEIDEN WORDT NU NOG

MAKKELIJKER Glas is eindeloos recyclebaar zonder dat het kwaliteit verliest. Gooi het in de glasbak. Dat is beter voor het milieu. Dit mag voortaan ook met restjes en deksel. Wel zo makkelijk!

mag met el s k e d

mag met restje s 100% RECYCLEBAAR 100% IN DE GLASBAK

DHC trend | winkelen | eten | en meer....

Voor halve prijs van stad naar Kurhaus

Verboden taxidienst ook in Den Haag Uber, de populaire app voor goedkope taxiritten, zet de vervoerswereld op zijn kop. De Nederlandse rechter verbiedt voorlopig alleen de variant UberPOP, waarmee de particuliere autobezitter zijn chauffeursdiensten aanbiedt zonder vergunningen. Maar illegaal of niet: het fenomeen zet nu ook voet op Haagse bodem. Door Jasper Gramsma

T

Om zijn werk te kunnen doen heeft Marcus alleen een telefoon nodig met de app en een navigatiesysteem. Foto: DHC

Haags OBJECT | Na het kerstdiner en de oliebollen even achterover leunen aan tafel? Dat kan op de Tamarinde dining chair met verstelbare rug. De ranke stoel is een ontwerp van het Haagse bureau Studio Schrofer voor het gerenommeerde meubelmerk Leolux. Designer Frans Schrofer liet zich inspireren door de kleurrijke wereldkeuken en de lichtheid van vlindervleugels.



Prijs: vanaf € 1.175,‒ Voor meer informatie: www.studioschrofer.com

axi-app Uber doet de gemoederen wereldwijd steeds hoger oplaaien. In navolging van onder meer Spanje, India en delen van de VS is de vervoersdienst per 1 januari ook in Frankrijk volledig illegaal. Nederland verbiedt alleen het particuliere UberPOP. Onrust onder taxichauffeurs leidt tot protesten, stakingen en in Barcelona zelfs tot autobranden. Afgelopen weekend nam de Brusselse politie nog vier auto’s van Uberchauffeurs in beslag. Dat tumult weerhoudt Uber er echter niet van steeds verder uit te breiden. Sinds begin vorige maand kunnen reizigers in Den Haag ook gebruikmaken van UberPOP. Dat maakt nieuwsgierig. We nemen de proef op de som met een ritje van het Buitenhof naar het Kurhaus. Het Amerikaanse technologiebedrijf achter de app zegde toe eventuele boetes à raison van 1.500 euro voor de bestuurders te betalen in afwachting van het hoger beroep. Toch lijken de amateurchauffeurs de schrik in de benen te hebben. Gewone Ubertaxi’s zijn er te over, maar een UberPOP-taxi bestellen blijkt niet gemakkelijk. Na een hele middag turen op het schermpje van de smartphone hebben we eindelijk beet. Er verschijnt een autootje op de kaart ter hoogte van het Rijswijkseplein. Achter het stuur zit ene Marcus, zo meldt de app. Vijf minuten nadat we de taxi hebben besteld, draait de Volkswagen met het juiste kenteken het Buitenhof op. Tijdens de rit in de kleine stadsauto vertelt Marcus over zijn nieuwe bijbaan. Sinds drie weken is hij naast zijn parttimebaan voor Uber aan de slag. Het enige dat hij daarvoor hoefde te overleggen was een Verklaring Omtrent Gedrag, zijn rijbewijs en sofinummer en de papieren van een auto van maximaal vijf jaar oud. “Ik rijd alleen voor Uber als ik toch al onderweg ben. Net heb ik ergens koffie gedronken en ik ging naar huis om te eten”, vertelt hij. Bang voor een bekeuring is de nieuwbakken chauffeur niet: “Tot nu toe heb ik geen boete gehad, maar Uber betaalt wanneer ik er één krijg. Deze auto lease ik, dus die kan me in elk geval niet worden afgepakt. Voorlopig gaat hij gewoon door. “Voordat de hoogste rechter zich heeft uitgesproken zijn we alweer een paar jaar verder. In-

tussen kijk ik of ik met de moderne middelen iets kan verdienen”. Een vetpot is zijn taxidienst allerminst, maar Marcus heeft geduld en geloof. Ongeveer twintig ritten maakte hij pas. “Lucratief is het nog niet. Gemiddeld heb ik één rit van acht euro in de drie uur. Om iemand op te halen en weg te brengen ben ik al gauw een half uur op pad. Van die acht euro gaat twintig procent naar Uber, vervolgens betaal ik BTW en dan moet de benzine er nog af. Uiteindelijk houd ik er iets meer dan vier euro aan over”, rekent hij uit. “In eerste instantie is het belangrijkste dat ik mijn benzinekosten eruit heb. Straks rijden er meer UberPOPs en dan komt de vraag vanzelf op gang”. Dronken Over nare ervaringen kan de chauffeur niet meepraten. Een confrontatie met boze taxichauffeurs blijft vooralsnog uit, dronken klanten zijn het vervelendste dat hem overkwam. De auto is dan ook onherkenbaar als taxi en hij hangt zijn bijbaan niet aan de grote klok. Bij wijze van voorzorgsmaatregel installeerde Marcus wel een dashcam die registreert wat er rondom de auto gebeurt. “Uber monitort zelf ook veel. Ze weten waar ik ben en zelfs hoe hard ik rijd. De samenwerking is goed, via Twitter en e-mail maak ik heel snel contact”. Marcus draait volop mee in de zogenaamde deeleconomie waarin particulieren elkaar hun diensten aanbieden. “Ik ben iemand die van alles wat de nieuwe tijd te bieden heeft, gebruik maakt. Zo leen ik via Peerby spullen uit aan mensen in de buurt en bestel ik via Thuisafgehaald.nl eten van mensen uit eigen keuken. Als ik mijn auto niet gebruik, leen ik ’m uit met SnappCar en op lange ritten neem ik lifters mee van BlaBlaCar. Mijn huis leent zich niet voor Airbnb, anders deed ik daar ook aan mee”, licht hij toe. “We moeten de deeleconomie omarmen, het is een evolutie. Net als de muziekindustrie destijds, is de taximarkt niet in staat zich snel aan te passen. Ook de wetgeving is te weinig flexibel. Alles wat ik doe is controleerbaar, dus is het gemakkelijk om UberPOP in het witte circuit te brengen”. Het Kurhaus is inmiddels in zicht en direct ontvangen we een e-mail met de nota die zeven euro bedraagt, ongeveer de helft van wat een reguliere taxi kost. Nadat we de gevraagde beoordeling hebben gegeven, stappen we uit zonder de beurs te trekken. Uber schrijft de som namelijk automatisch af met de van te voeren ingevoerde creditcardgegevens. Marcus verdwijnt in het donker, op weg naar zijn avondmaal mits zich geen nieuwe reiziger aandient. De Politie eenheid Den Haag kon in verband met de naderende jaarwisseling geen toelichting geven op de wijze waarop het verbod in de stad wordt gehandhaafd.

Vrijdag 2 januari 2015 Den Haag Centraal

13

Column: juridisch

Winkelen.

Een stad vol nieuw

Te pas en te onpas duikt de term ‘vintage’ op in de Haagse wink gebruikte kleding, meubels en andere voorwerpen schieten als pa selecteerde vijf favoriete adressen voor een

Van koud naar heet

Meester Atticus keek toe hoe duizenden sneeuwvlokken traag tegen het raam van zijn kantoor dwarrelden. Het nieuwe jaar was koud begonnen. Hij nam een slokje lauwe koffie en draaide zich terug naar zijn beeldscherm. Atticus had gehoopt de winterkou te vermijden en tijdens de feestdagen naar een warmere bestemming te kunnen afreizen, maar drukke werkzaamheden hadden hem genoodzaakt door te werken. De echtscheidingsprocedure van zijn cliënte mevrouw Perenboom hield Atticus nu al enige weken intensief bezig. Haar huwelijk was op de klippen gelopen nadat de heer Perenboom eerder dat jaar op Hemelvaartsdag zijn verbijsterde eega opbiechtte een twintig jaar jongere secretaresse zwanger gemaakt te hebben, die nu in blijde verwachting was van een tweeling. Het echtpaar Perenboom bestierde een winkelketen in oud-eikenhouten wandkasten in het oosten van het land, en genoot zelfs enige bekendheid daarbuiten als vooraanstaande leden van de Enschedese society. De knallende vechtscheiding van het echtpaar was daarom breed uitgemeten in het Twents Nieuwsblad. Dit als gevolg van het feit dat mevrouw Perenboom de Maserati van haar man in blinde woede met 85 kilometer per uur in een SRV-wagen had geboord, waarbij gelukkigerwijs slechts enkele pakken waspoeder verloren waren gegaan. Atticus’ praktijk kende een keur aan veeleisende cliënten, maar mevrouw Perenboom spande beslist de kroon. Zeker zes keer per dag spuwde zij telefonisch haar gal, waarbij de advocaat geduldig luisterde en slechts af en toe enkele geruststellende woorden sprak. Nadat de meubelkoningin wat gekalmeerd was, bleek haar strijdlust echter onverminderd en liet zij niet na steeds te benadrukken dat Atticus haar ex ‘geheel kaal diende te plukken’. Dat betekende een boeiende uitdaging voor Atticus, en het beslag dat hij had laten leggen op de verzameling modeltreintjes van de kastenmagnaat had zijn doel onlangs vol getroffen. De pittige briefwisseling die volgde had hem echter geheel uitgeput. Het meest recente epistel dat die ochtend op de deurmat was gevallen, leverde bovendien nieuwe problemen op die geen uitstel duldden. Bij de triomfantelijk klinkende brief van de advocaat van de heer Perenboom was een drietal loepzuivere kleurenfoto’s gevoegd waarop de cliënte van Atticus te ontwaren was in het bijzonder innige gezelschap van een afgetrainde jongeman in een niets verhullend, strak singlet, met bijbehorende gouden kettingen. De wijze waarop beiden waren afgebeeld liet bij Atticus weinig twijfel over de in de brief gesuggereerde aard van de relatie. Hij zag de kansen op de door mevrouw Perenboom gewenste, torenhoge alimentatie als sneeuw voor de zon verdwijnen.

Door Annerieke Simeone en Jasper Gramsma

SPOTTdesign

D

e verzamelwoede van Frank Veninga leidde er vijftien jaar geleden toe dat hij het één en ander wel moest verkopen. Inmiddels is zijn vintagewinkel SPOTTdesign uitgegroeid tot een begrip onder liefhebbers en verzamelaars van alle leeftijden. De winkel grossiert in meubels en verlichting uit de jaren vijftig, zestig en zeventig. Maar ook voor een bijzonder vormgegeven tweedehands pendule of een oude percolator kun je er terecht. Stuk voor stuk originele exemplaren, niet te verwarren met nagemaakte retro. Van de Artifort stoelen die Veninga’s liefde voor design deden opbloeien, heeft hij er vrijwel altijd één staan. In zijn jeugdjaren, schafte zijn moeder de Orange Slice en de F510 aan: “Daar werd ik op slag verliefd op, zo goed ontworpen”. Via boedelopkopers en particulieren komt hij aan meubels met de mooiste verhalen. Zoals het bijzettafeltje IJhorst van Constant Nieuwenhuys. De COBRA-kunstenaar ontwikkelde het voor de firma ’t Spectrum, al met al een uiterst zeldzaam

Het zou enige overtuigingskracht kosten, maar Atticus wist hoe hij zijn klant diende aan te pakken en reikte naar de telefoon. Het gesprek duurde aanzienlijk korter dan Atticus had vermoed, en hij redeneerde dat het zeker enkele weken zou duren voordat hij mevrouw Perenboom weer aan de lijn zou hebben. Meester Atticus zette zijn computer uit, pakte zijn jas en opende de voordeur. Tussen de witte windvlagen was hij spoedig uit het zicht verdwenen. Michael van Basten Batenburg Delissen Martens advocaten belastingadviseurs mediation www.delissenmartens.nl

14

Den Haag Centraal Vrijdag 2 januari 2015

Heet Strijken

A

exemplaar. En het pièce de résistance? De leren fauteuil van de Deense ontwerper Poul Kjaerholm in nagenoeg perfecte staat. De stoel is te koop voor de lieve som van bijna zesduizend euro. Toch is er ook goed nieuws voor de koopjesjager, want binnenkort verhuist SPOTTdesign naar een kleiner pand aan de Geest. Daarom begint deze maand de uitverkoop.

ls je ziet hoe professioneel Lisanne Ackermannn haar vintagewinkel aanpakt, kun je je niet voorstellen dat Heet Strijken, zoals de pop-up store heet, van tijdelijke aard is. De beeldend kunstenaar biedt in haar hoekpandje een eigentijdse mix aan van stijlvolle kleding en accessoires uit de jaren zestig tot met negentig. De spullen, die op kleur zijn ingedeeld, komen niet alleen uit eigen land, via handelaren tikt ze ook goederen uit België, Engeland en Duitsland op de kop. Daarbij hanteert Ackermann de vuistregel: vintage moet minstens dertig jaar oud zijn. Deze winter verkoopt ze veel mohairvesten, ’s zomers vliegen de jurkjes de deur uit. Wie meer van hedendaags accessoires houdt, moet richting de toonbank lopen. Daar liggen geometrische sieraden van Liz Klaver die nu aan de Design Academy Eindhoven studeert, leren tassen van Astrid Schuurman en een ‘old school’-leren polsbandje van Anna Treurniet, waar je geld in kan verstoppen. Als straks het winkeltje aan het Westeinde is verhuurd, hoopt Ackermann dat ze ergens anders in de stad terecht kan. Liefst in het Hofkwartier.

Adres: Nobelstraat 3a Open: donderdag tot en met zaterdag van 12.00 tot 17.00 uur en op afspraak Meer informatie: www.spottdesign.nl

Adres: Westeinde 45 Open: woensdag tot en met vrijdag van 11.00 tot 17.30 uur, zaterdag en zondag van 12.00 uur tot 17.00 uur Meer informatie: www.heetstrijken.nl

Atticus zag er tegenop zijn cliënte het slechte nieuws te brengen. Hij deed er goed aan alvast een strategie uit te denken die een positieve weerklank zou vinden. Immers, Atticus werd er voor betaald oplossingen te bedenken, zelfs als de voorliggende vraag niets te maken had met enige juridische regel. Ontkennen dat de uitbundig feestende vrouw op de foto’s mevrouw Perenboom betrof, was zinloos, concludeerde Atticus. De opvallende vlindertatoeage op haar rechterbovenarm was immers pontificaal in beeld te bewonderen. Na enkele minuten ijsberen voor het inmiddels aangestoken haardvuur meende Atticus de oplossing binnen bereik te hebben. Voor het slagen van de tactiek was van belang dat Atticus zijn cliënte omgaand zou verzoeken op korte termijn enkele hardcore kinky party’s in de Tukkerse gay-scene te bezoeken, en zich aldaar zo uitgebreid mogelijk op de gevoelige plaat te laten vastleggen. Daarnaast zou hij haar aanraden een abonnement op de Gay Krant te nemen en een boot af te huren tijdens de jaarlijkse Canal Parade in Enschede. Indien de foto’s ooit in de rechtszaak zouden worden getoond, zou op eenvoudige wijze een plausibel perspectief geschetst kunnen worden, zo speculeerde Atticus.

Lisanne Ackermannn in haar pop-up vintagewinkel. Foto's: DHC

SPOTTdesign.

Pim.

Pim coffee sandwiches & vintage

W

ie onder het genot van een kop koffie of een broodje wil shoppen voor tweedehands woonaccessoires kan terecht in het Zeeheldenkwartier. Op het meubilair na is alles in lunchroom Pim te koop. De stellages zijn gevuld met nostalgische spullen. Van een jaren zeventig beschuitbus met bruin motief tot grootmoeders ingelijste merklap. Op het tafeltje naast de ingang staat een bonte verzameling porseleinen theepotten die voor een paar euro van eigenaar wisselen. En aan de kapstok hangen wat gebruikte leren damestassen, op het oog uit de jaren tachtig. De combinatie van eetgelegenheid en

Stadsgroen.

we oude spullen

keletalages. Nieuwe zaken gespecialiseerd in addenstoelen uit de grond. Den Haag Centraal tweedehands aankoop.

plaats te zetten. Maar Van Langeveld neemt natuurlijk MooiMUF. niet alles aan. Plastic stoelen van Phillipe Starck zal je hier niet vinden. Vindt hij niet mooi. Wel zorgvuldig herbeklede Deense teakhout stoelen, wandmeubelen en modulekasten. Maar we zien ook een moderner dressoir van nog geen tien jaar oud met klikwandjes. Volgens Van Langeveld had deze een winkelwaarde van minstens 6000 euro. Hier is het te koop voor 1250 euro. We worden zo hebberig van al dit moois dat we met twee Deense stoelen uit de jaren vijftig onder de arm de zaak weer verlaten. Adres: Weimarstraat 81-83 Open: donderdag en vrijdag van 12.00 tot 17.30 uur, zaterdag 11.00 tot 17.00 uur, zondag van 12.00 tot 17.00 uur. Meer informatie: www.mooimuf.nl

rood lint mochten ook. De kaarsen werden dan ieder op één van de vier adventszondagen aangestoken.

Midwinter

Acendi Vintage

E

woonwinkel is verrassend, het geheel ademt een trendy sfeer. Door klanten wordt het concept al goed begrepen, want er is veel vraag naar de tweedehands items. “Steeds meer mensen komen er speciaal voor binnen”, vertelt Dilara Turkmen, al sinds de opening bij de zaak betrokken. “Vooral de theepotten gaan razendsnel”. Zodra er iets verkocht is, struinen de medewerkers van de lunchroom weer wat markten af op zoek naar ‘nieuwe oude’ objecten. Daardoor wisselt de collectie continu. Adres: Prins Hendrikstraat 113 Open: maandag, zaterdag en zondag van 10.00 tot 18.00 uur, dinsdag tot en met vrijdag van 08.00 tot 18.00 uur. Meer informatie: www.pimcoffee.nl

MooiMUF

D

e Spullenwinkel aan de Weimarstraat werd hem te klein, dus verhuisde Michel van Langeveld naar een veel groter pand aan de Beeklaan. Bij binnenkomst loop je in het halletje langs een groot Mariabeeld, de deur gaat vanzelf dicht met behulp van een aan een touw hangende steen. Ja, Van Langeveld is een handige kerel. Oude meubels knapt hij zelf op. Hier koop je geen kastje waarbij het deurtje uit de voegen hangt. Alles wordt nagekeken en doorgelopen. En door zijn brede netwerk heeft de eigenaar het prachtig assortiment van jaren vijftig- tot zeventig-meubels naar eigen smaak weten in te richten. Vooral van particulieren krijgt hij regelmatig interessante stukken. Want niet iedereen heeft zin en tijd om zijn spullen op Markt-

én stap in deze damesmodeboetiek en je waant je in de jaren zeventig. Op de vloer liggen Perzische tapijten, de lampenkappen zijn afgewerkt met franjes en in het rek hangen langharige wollen jassen van tegenwoordig ongekend zware kwaliteit. Ook de grof gebreide vesten en fijne zijden blouses hebben een snit die veertig jaar geleden het straatbeeld domineerde. Elke maand reist eigenaresse Daniëlle van den Heerik af naar Duitsland, Frankrijk of België om haar collectie vintagekleding aan te vullen. En soms gaat ze op pad met een specifieke zoekopdracht van een klant. Daarbij zijn er geen merken waar Van den Heerik in het bijzonder het oog op laat vallen, ze volgt vooral haar eigen smaak. Haar typische stijl heeft een groeiende aantrekkingskracht op jonge, hippe dames die authentieker willen zijn dan de sleetse hipster. Sinds kort heeft ze zelfs een heel assortiment bombastische bruidsjurken, compleet met ruches, kant en pofmouwen. Zo meenemen kan, naar wens aanpassen is eveneens mogelijk. Niet alleen door het lijfje in te nemen, ook uit verschillende jurken één nieuwe samenstellen is een optie. “Zoiets zie je in Amsterdam wel meer, maar volgens mij ben ik in Den Haag nu nog de enige”, zegt Van den Heerik trots. Adres: Papestraat 3 Open: maandag en zondag van 12.00 tot 18.00 uur; dinsdag, woensdag, vrijdag en zaterdag van 11.00 tot 18.00 uur en donderdag van 11.00 tot 19.00 uur. Meer informatie: facebook.com/acendivintage

Acendi Vintage.

Wat die ronde krans vol gemeen prikkende hulst, klimop, gifrode besjes en naar kattenpis stinkende buxus aan mijn voordeur betekent, vroeg u zich af? Tja, het is een traditie. En niets meer dan dat. Het schijnt dat de Germanen ermee begonnen zijn. Rond de donkerste dagen van het jaar, wanneer de winterzonnewende begon en het niet meer licht leek te worden, namen ze een paar snipperdagen, gingen aan de knutsel en hingen een met bladeren versierd ‘wiel’ aan het plafond. De Romeinen namen dit over en maakten de kwestie belangrijker: tussen 31 december en 4 januari gaven de inwoners van het oude Rome elkaar, (althans, zij die elkander liefhadden) een versierd wiel om de ander op die manier een goede gezondheid toe te wensen. Dit symbool bevestigde de ontvanger natuurlijk aan de buitenkant van zijn of haar voordeur, zo kon iedereen zien dat je vrienden had! Later in de geschiedenis werd het een christelijk gebruik. Het was Gregorius de Grote (540604) die besloot dat de heidense krans voortaan het symbool van de adventus van Jezus Christus moest worden. De groene krans moest naar zijn idee daarom extra versierd worden: met drie paarse en een roze kaars en paarse linten, maar vier rode kaarsen en een

Er hangt een krans aan mijn voordeur. Nog een paar dagen. Maar sta ik stil bij de symboliek? Sta ik stil bij de vorm, rond, als symbool voor onze wereld? Denk ik bij de altijd groene klimop zoals het hoort aan de komende lente, het jaarlijkse nieuwe begin? Doet de maretak mij denken aan het geluk dat me toe zal komen, dankzij de magische krachten van de Keltische druïden? Of voel ik wat bij de hulst, met zijn scherpe doornen het symbool voor de bloeddruppels tijdens de kruisiging? Even stond ik stil bij het feit dat ik misschien stil moest staan bij het oeroude gebruik van het ophangen van een krans. Ik besloot dat ik in ieder geval wat meer hoorde te weten en startte een Google-sessie. Ik vond slechts wat praktische tips over hoe je al dat groen op die krans vast krijgt (nylondraad!), ik las iets over rendiermos, dat je kunt gebruiken om kale plekjes mee te bedekken (het lijmpistool hanteren!) en ik vond tientallen tips hoe je die onhandelbare krans nu eigenlijk aan je voordeur kunt hangen zonder er een ø6-schroefbout voor in het hardhout te boren. Gebruik nylondraad, gebruik een lint, koop een zuignap of, nog praktischer ... haal een speciale kertskransenhaak bij de doe-het-zelfzaak .... Ik wens u veel symboliek toe in het nieuwe jaar. En veel gezondheid!

Wendy Hendriksen

Vrijdag 2 januari 2015 Den Haag Centraal

15

Vanaf 10 januari in

Film Expositie Tuin Café Meer programma op

www.nutshuis.nl

-

Koken met ...

Paul van Waarden

Adres Vlierboomstraat 545 Telefoon 070 325 27 87 Info www.poesaka-malacca.nl Geopend dinsdag tot en met zondag 17.00 tot 20.00 uur Voorgerechten vanaf € 3,‒ Hoofdgerechten vanaf € 10,‒ Nagerechten vanaf € 2,50

Paul van Waarden is één van de bekendste Haagse chef-koks. Jarenlang zwaaide hij de scepter in zijn gelijknamige sterrenrestaurant in Rijswijk, restaurant At Sea in Scheveningen en De Keuken Van Waarden-Azië. Momenteel is hij culinair adviseur en geeft hij les op de Horeca Academie aan het Esperantoplein 5. Voor Den Haag Centraal schrijft hij wekelijks eenvoudig te bereiden recepten.

Moderne, gezonde Salade Niçoise Nodig voor Na alle gevulde kerstkalkoenen, hazenpepers, 4 personen: kerststollen, gourmetschotels en oliebollen, is 4 plakken verse tonijn van het nu tijd voor een lekkere en gezonde salade. Bereidingswijze: Kook de aardappelen gaar in de schil. Laat ze afkoelen en snij ze in plakken. Gril ze in een grilpan en strooi er wat zout over en druppel er wat olijfolie over. Als de grilpan nu toch warm is, gril dan meteen de tonijn heel kort aan één kant. Zorg er wel voor dat hij rauw blijft. Doe er ook wat zout en olijfolie overheen. Blancheer de boontjes en spoel ze koud in ijswater. Split de boontjes zodat je lange halve boontjes hebt waar je de binnenkant van ziet. Kook de kwarteleitjes in een paar minuten gaar. Pel de eitjes en snij ze door de helft. Maak de rode ui schoon en snij ze in halve ringen. Snij de cherrytomaatjes door de helft. Halveer de olijven en snij de ansjovisfilets in kleine stukjes. Maak een mooie salade van de plakjes aardappel, boontjes, tomaatjes, kwarteleitjes, olijven, ansjovisfilets en rode ui. Maak deze aan met wat olijfolie en frambozenazijn met zwarte peper en zout. Dresseer de salade op een bord. Let op dat op ieder bord alle ingrediënten uit de salade zitten. Maak wat rucolasla aan met olijfolie en garneer de salade ermee. Leg de tonijn een minuut in een voorverwarmde oven en leg deze dan op de salade. Meteen serveren en genieten.

Een kwestie van smaak met ...

Marius van der Vliet Sinds Marius van der Vliet in oktober 2005 zijn zaak Marius, Jouw Wijnvriend! opende aan de Piet Heinstraat, weten buurtbewoners en horecazaken hem te vinden. Hij werkt het liefst met ambachtelijk werkende wijnboeren. En dat die meestal beperkt produceren, vindt Marius juist prima. Die kleine oplagen treft u aan in zijn wijnwinkel.

NOSTRE PAÏS 2011

I

n de zomer van 2013 liep ik met Michel Gassier, de producent van het fantastische Rhônewijndomein Château de Nages, langs oude wijnstokken van de druivenrassen syrah, grenache, carignan, mourvèdre en cinsault. Ik besefte ineens dat de beoordeling van wijn méér op basis van genieten moet gebeuren! Het moment van oogsten is de belangrijkste keuze die een wijnmaker moet maken, zo leer ik van monsieur Gassier. Mijn vraag: “Wanneer beslis je deze slapende schoonheid wakker te maken?” De rijpheid van de pitten en schillen bepaalt wanneer er moet worden geoogst. En dit kun je het beste bepalen door te proeven en niet door technische snufjes te gebruiken. Voor deze wijn, Nostre Païs, is extra arbeid verricht. Alles biologisch. De rijpe, gezonde druiven van de oude wijnstokken hebben een van nature lage opbrengst, waardoor de concentratie van het fruit hoog is. Adviseur Philippe Cambie heeft bijnamen als de ‘Paus van Châteauneuf’ en ‘Monsieur Grenache’. Slechts een klein deel van de wijn rijpt op eikenhouten vaten en de wijn wordt daarna ongefilterd gebotteld. En wat er dan ontstaat is één groot feest! Een volle rode wijn met in de neus geurige, rijpe kersen en bessen en slechts een vleugje eikenhout. De smaak zet vol en krachtig in en houdt intens lang aan, waarna de complexere aroma’s van kruiden en specerijen blijven hangen. Geschikt bij: krachtige schotels van bijvoorbeeld eend, maar ook bij gestoofde, kruidige gerechten. Prijs per fles rood 2011 € 10,95 (januari-aanbieding) Bestellen bij: Marius, Jouw Wijnvriend! Piet Heinstraat 93, 2518 CD Den Haag. [email protected] of 070 3633100

+ bediening + saté - openingstijden

Poesaka-Malacca

Eetrubriek

70 gram per stuk 12 kwarteleitjes 1 rode ui 100 gram haricoverts 12 cherrytomaatjes 12 ansjovisfilets 12 lekkere olijven 4 rosevalaardappelen lekkere olijfolie frambozenazijn wat rucolasla zout zwarte peper uit de molen

Contant, pin

Maleisisch

A

l bijna dertig jaar is Poesaka Malacca een begrip in de Vruchtenbuurt. Deze zomer verhuisde de toko naar een groter pand aan de overkant van de Vlierboomstraat, waardoor het nu ook mogelijk is achter het afhaalgedeelte een hapje te eten. Net na de opening van het Maleisische restaurant kreeg ik een aantal berichtjes van enthousiaste lezers. Of ik er niet eens naartoe moest. Dat heb ik gedaan. De eerste keer haalde ik er nasi rames, daarna at ik in het restaurant een uitstekende saté kambing (van lamsvlees, niet van geit) en een gado gado vol knapperige groenten en smakelijke pindasaus. Wat toen al opviel: de aardige en vrolijke bediening. Mede daardoor heerst er een ontspannen sfeer in de eenvoudig aangeklede ruimte. Omdat het vandaag een doordeweekse dag is, krijgen we een kleinere kaart. De twee viergangenmenu’s à € 18,00 moeten we dus een andere keer proberen. Vanavond kiezen we voor een rijsttafel voor twee personen (€ 35,00). Vooraf eten we de soto ayam, een zelfgetrokken Indonesische kippensoep met taugé, flink wat knoflook, en koenjit die aan de bouillon een mooi geel kleurtje geeft. Het hardgekookte ei dat meestal in deze maaltijdsoep drijft, is achterwege gelaten. Vaak gaat een soto ayam door als maaltijdsoep, maar hier kun je spreken van een vrij licht begin. Dat is ook niet erg, rijsttafels zijn doorgaans uitgebreid. We kijken dan ook niet op als er acht bakjes op tafel worden neergezet. Bij onze gebakken rijst (€ 4,00) scheppen we eerst wat rendang en daging smoor op. De twee vleesgerechten zijn lekker mals, aan de pittig-zoete smoor heeft de keuken duidelijk wat ketjap en nootmuskaat toegevoegd, de rendang gelegen in een kokossausje, smaakt nog iets pittiger, maar niet overheersend. Mijn eetpartner neemt onderwijl een slok van zijn Bintang (€ 3,00), een Indonesisch biertje. Mijn toegankelijke Chardonnay (€ 3,00) die ik eerder bij de soep dronk, past beter bij pittige gerechten. Overigens kreeg ik deze volle wijn eerst in een waterglas geserveerd. Onduidelijk waarom, in het zicht hingen immers wijnglazen aan de muur. Er werd wat raar opgekeken toen ik ernaar vroeg, maar ach de bediening is zoals gezegd de moeilijkste niet. Nog even terug naar de rijsttafel: de satés bij Poesaka Malacca zijn uitschieters, in de positieve zin. Deze keer genieten we van de saté ayam: aan stokjes geregen, krokant geroosterde dobbelsteentjes van kip met daaroverheen een heerlijke kruidige pindasaus. De vier stokjes gaan moeiteloos op. Heel aangenaam is de atjar ketimoen: een zoetzure komkommersalade met stukjes rode peper. Ook over de overige groentegerechtjes, de sayur lodeh en de sambal goreng boontjes, zijn we tevreden. Alles is vers en knapperig. Zowel mijn tafelgenoot als ik zijn niet zo gecharmeerd van gekookte eieren, dus voor de vorm proef ik wat van de sambal goreng telor. Op de twee hardgekookte eieren ligt een heerlijke, uiteraard pikante, maar geraffineerde sambal. Na de rijsttafel wil mijn tafelgenoot alleen nog maar wat drinken: een Sourcy (€ 1,50) en een koffie met Tia Maria (€ 5,00). Ik ben nog wel nieuwsgierig naar de pisang goreng (€ 3,00): twee in bloem gefrituurde bananen met wat poedersuiker. Krokant korstje, loeihete zoet-zachte banaan. Een prima afsluiting van de avond. De rekening bedroeg € 71,00, dat is inclusief twee Bintangs en een espresso (€ 1,50). Eigenlijk had de rekening € 65,00 moeten bedragen, want de saté ayam is apart berekend, terwijl deze bij de rijsttafel stond. Desondanks een hele redelijke prijs. We hopen dat Poesaka Malacca zijn uitgebreide kaart ook doordeweeks gaat hanteren. En dat de sluitingstijd (20.00 uur!) iets kan worden opgerekt. De dagen worden per slot van rekening weer langer en lichter. Annerieke Simeone

Vrijdag 2 januari 2015 Den Haag Centraal

17

: M F g a a H Den ! o i d a r s d a t s e s g a a jouw H

n stad. De hele u h n va n e d u o h e Hagenaars die ll a r o vo ultuur en sport. c p , e s ro w u m ie o n é t d e is m M ld Den Haag F uziek afgewisse anisaties, m rg o te e s rs g e a k a k H le n e d va s n e n dag hoor je bij o programma’s te zi jn zi V T g a a H n e naal D 60 seconden’. in g a a H n e ‘D a m Op ons televisieka en nieuwsprogram ig e s n o t e m ld vu aange gen ert René Bom Benefietconefct het benefietconcer t voor nacht-r

he vembe Den Haag FM woensdag 5 no t da , om B é en teund burgemeester R n Tr oje, onders va d ar Pa t he in meer Di-rect, wer d gehouden ampagne. Onder ec am cl re is at den op en met een gr Urban Heroes tra en o tiv or Sp o pp Bom te De Kraaien, Gru de revalidatie van om op ro eu 00 .0 op 4 oktober in haalden samen 10 meester belandde ge ur tb ch na e D . bekostigen een herseninfarct. het ziekenhuis na

h c i r e b l a a t r a Kw Popstad

stda De Foute Feceember stond in het teken van De Fouter-

dan no De hele maand de t net even anders he e w n de de ar we een Feestdagen. Dit ja van! Wat kregen er n de ul sm s ar ra k, foute kerstmaal, en de luiste fe acties, vuurwer af m ze on op s iebollen, hoop reactie rstrondvaarten, ol ke n, tte ke ak tp rs Bovenliedjes, dierenke eautjesruilbeurs. ad tc rs ke de en g ar Parijs weg! kersttruienverkiezin che Winterreis na tis as nt fa n ee e w dien gaven

t

organiseerde le muziekscene en ka lo de nt eu st p Piñata en Den Haag FM eken: voor de groe w tie ac ee tw r be nieuwe daarom in okto rt (foto), die beiden aa ijl ru St Ed er rit twee voor singer/songw en mochten we di en ov B t. ch ra uitgeb erconcerten albums hadden clusieve huiskam ex et m en ak m ij luisteraars bl n. van de muzikante

Week Pop Haagse Pop trouw de Haagse ie werd traditiege n

Marnix Ruekobmst voor de op 23 oktober overleden Haagen-

nt ederom tien dage In de herfstvaka en Haag stond w D d. er se ni ga or Op vrijdag 24 Week ge kale popmuziek. lo de n va n ke te eek aan het lang in het Centrale Biblioth de in st ga te e w dens van oktober waren ending met optre tz ui eliv le ia ec Spui, voor een sp F (foto). Jara, Thin Pillow en

n Haag TV De afscheidsbijeen uitgezonden op De e liv is eb Ru x ni ar arcel Verreck se tekenaar M e sprekers, zoals M nd ille ch rs ve t as den van Den Haag FM. Na ook een kort optre er s wa r le ul m ijs W en wethouder Joris De Règâhs.

Circus

weer stond in oktober nz Re an m er H rcus vrijkaarten Het Nationaal Ci FM gaf tientallen g aa H en D . ld ve op het Malie n. circusvoorstellinge de n va n ee or vo weg

rs Haagse Towpaspemediapartner

t van het concer op zaterdag Den Haag FM istmas Special hr C s er pp To . In de Haagse trum De Opera en nc le za in r ike 20 decembe ar tiesten als M en am kw d an in Mercha weken voorafga Steenwijk en Re a th an m Sa , Avondradio. Peterson mma Haagse ra og pr t he langs in

sic Awards g TV was in oktoHindipop Ma uHiD TV op Den Haa p

n de Hindipo In het programm n de uitreiking va va en zi te g la rs er meer de ber een ve n Philipszaal. Ond to An r. D de in prijzen. Music Awards ewashrie viel in de D Ke a im et Pr p Haagse dansgroe

Osho TV

gt en Van Osho verzor De stichting Vriend n ge in kelijks uitzend vanaf 1 januari we derlands onderet Ne s Bhagwan op Den Haag TV m ronkelijk bekend al sp or (o ho Os n va nd vanaf titelde toespraken l elke dinsdagavo za a m m ra og pr t He luitend de hele Shree Rajneesh). ag TV en wordt aans Ha n De op n zij n zie 19.00 uur te t circa 04.00 uur. avond herhaald to

iebeurs adhuis aan het Spui Haagse Energ t st giebeurs in en bij he

r er trokken, 1.500 mee De vierde Haagse En ge s er ek zo be 0 50 tober 6. organisatie heeft zondag 5 ok ganiseerd door de or ge s wa s ur be urzaam dan vorig jaar. De informeren over du te s er ek zo be om ag verDuurzaam Den Ha eding en duurzaam vo he isc og ol bi , bouw wonen, stadsland beursvloer. zond live uit vanaf de FM ag Ha n De . er vo

Tips?

iviteit promoten ct a n e ig e n e e je ? Wil van Den Haag FM ie udio? ct a d re e d r o vo r optreden in de st e ke Heb jij tips n e e je il W eb je nieuws? in de Wijkflits? H denhaagfm.nl @ io d u st a vi n te e Laat het ons w Trotse partner van

19

SPORT<

Vrijdag 2 januari 2015 > Den Haag Centraal

Henk Blok, still going strong

Chris

Door Theo Bollerman

Voor een 70-jarige oogt Henk Blok een tikje stram. Hij bekent dan ook, dat hij weliswaar driemaal per week golft op Ockenburgh, maar niet elke keer 18 holes loopt. Maar wacht eens even. Op 4 januari wordt Blok 93 jaar oud! De meeste mensen die hun hele leven intensief gesport hebben, zijn behoorlijk versleten als ze die leeftijd ooit bereiken. Zo niet Blok. Hij beoefende de tienkamp met de sprintnummers als specialiteit, volleybalde, windsurfte en skiede zijn hele leven en heeft nu alleen wat last van zijn rechterschouder. Maar geen nood. Als leraar op de Haagse Academie voor Lichamelijke Opvoeding (HALO) was hij al vanaf 1946 gewend de techniek te bestuderen en veranderingen daarin toe te passen. Die schouder compenseer je door de slag enigszins te veranderen, geen enkel probleem. Een tikje jammer, dat je dan wat aan lengte moet inleveren. Dat doet de handicap geen goed. Als rechtgeaard competitiespeler vertikt hij het dan ook te vertellen, wat die nu precies is. Onderduiker Hij groeide op in de Paulus Buijsstraat. Tijdens de oorlog moest het gezin verhuizen naar de Waldeck Pyrmontkade en om aan de Arbeitseinsatz te ontsnappen moest hij onderduiken. Zijn vader schermde met een houten wandje een stukje van de serre af, maar toen de Duitsers kwamen controleren, was het toch wel schrikken. Zo leer je met spanning omgaan. Hij wilde naar het bevrijde zuiden van Nederland gaan, maar bleef steken bij familie in het land van Heusden en Altena. Toen hij na de oorlog op de HALO afstudeerde, werd hij direct gevraagd om als leraar in dienst te treden. Blok: “Je moet niet direct beginnen met uitleggen. Eerst moet je het zelf goed voordoen. Daarna moet de leerling het zelf proberen. Plaatje, daadje, praatje”. Celebes Hij ging atletiek beoefenen bij Celebes, opgericht door de broers Van Hout, die in de Celebesstraat woonden. Vandaar de naam. Ze trainden

Ach, wat leg ik toch te dromen Het is zondag 9 augustus 2015. De 50.000 gelukkigen die een kaartje konden kopen, voelen dat het eindelijk gaat gebeuren. Na jarenlang kansloos geklungel in de kelder van de Eredivisie is er nu de wederopstanding. De Chinese financiële injectie bleek honderdmaal groter dan al die tijd door de media was verondersteld. Jack van Gelder, Jaap de Groot en Johan Derksen, de mastodonten van het Nederlandse voetbaljournaille, in koor: “We hadden ons een paar kommaatjes vergist, kan iedereen gebeuren”.

Henk Blok observeert de paralelschwung van zijn kinderen. >Foto: familiearchief

vaak in het Westbroekpark en in de gymzaal aan de Raamstraat. In de loop der jaren werd een hoog niveau gehaald door bijvoorbeeld Puck van Duyne en Joke Bijleveld, de verspringster. Maar Blok werd ook gegrepen door het volleybal. Canadese militairen hadden materialen achtergelaten en daarvan maakte men dankbaar gebruik. Zijn didactische vaardigheden en technische inzichten maakten dat hij gevraagd werd als coach. In 1963 leidde hij het mannenteam naar het kampioenschap van West-Europa, zodat Nederland met Blok kon deelnemen aan de Olympische Spelen in Japan een jaar later. Blok: “Dat was een geweldige ervaring. Geen enkel incident. Alleen met Jacques de Vink had ik wat te stel-

len. Die wilde namelijk in Japan blijven, maar ik moest hem echt mee terug zien te krijgen!” Maerlant Lyceum Hij bleef nog enkele jaren coach van het Nederlands team, totdat de NeVoBo een fulltimecoach wilde aanstellen. Blok weigerde, want hij had vele ijzers in het vuur. Zo was hij ook nog eens leraar op het Maerlant Lyceum en op Nijenrode; maar hij bleef coachen. Later nam hij de dames van Starlift Blokkeer onder zijn hoede. Blok: “Het verschil tussen het coachen van een damesploeg of een herenploeg zit hem vooral in de wijze waarop de beide geslachten met emoties omgaan. Bij vrouwen blijft het wat langer broeien, de mannen schelden elkaar uit en drinken een biertje”.

Zijn ervaringen als volleybalcoach legde hij vast in een boek. In 1972 verscheen het ‘Handboek Volleybal’, dat erg in trek was. Erelid Blok volgt zijn sporten nog op de voet. Hij wijst naar zijn breedbeeldtelevisie. “Alleen jammer, dat je dan toch niet alles precies kan volgen. Soms denk je wel eens ‘waarom deze wissel’ of ‘zou hij wel het juiste gezegd hebben’, maar daar kan je eigenlijk geen goed oordeel over vellen”. Als erelid van Haag Atletiek volgt hij het wel en wee van een van de grootste verenigingen van Den Haag op de voet. “De HALO gaat verhuizen naar het Zuiderpark, maar gelukkig mag Haag blijven aan de Laan van Poot”, zegt hij opgelucht.

Het verhaal achter het shirt aan de muur bij Quick

‘Ongelooflijk hoe mooi het bewaard is gebleven’ Hoe blijft het verleden van HV & CV Quick zowel in leven als in ere? Door de niet-aflatende inzet van hun archiefcommissie. Hoog tijd om die eens te introduceren. En hun te vragen naar het verhaal achter een van de pronkstukken van de collectie: het ingelijste shirt van Engeland aan de muur van de Ledenbar. Door Martin van Zaanen

Het is alweer maart vorig jaar dat het nieuwe clubhuis van Quick werd geopend. Toch kijk je er nog steeds je ogen uit. Vanwege de reusachtige ruimte en al dat binnenvallende licht. Maar ook de manier waarop het verleden is geïntegreerd in de moderne en strakke inrichting, tot op de lampenkappen aan het plafond aan toe. “Door de grote glazen wanden is er weinig muur om dingen op te hangen. De inrichter stelde voor om foto’s op de lampen te printen”, zegt Hans Kramer. “Wat ontstond uit ruimtegebrek, bleek een gouden greep”, vult Hans van Zutphen aan.

We zitten in het deel van het clubhuis dat de Ledenbar wordt genoemd. Terwijl Hans Kramer (68 jaar oud en 68 jaar lid) een cappuccino bereidt, spreidt Hans van Zutphen (72 jaar oud en 59 jaar lid) enkele exemplaren van clubblad de Chantecler, een jubileumboek en een uitgave die verscheen bij de opening van het clubhuis op tafel uit. Over het in 1896 opgerichte HV & CV Quick is veel te vertellen. Bijvoorbeeld over alle marineblauwe helden die de eer hadden in het Nederlands elftal te spelen. Zoals Arend Schoemaker die op 10 december 1933 (0-1 nederlaag tegen Oostenrijk) als laatste Quicker voor Oranje uitkwam. Of Leo Bosschart, met negentien interlands recordinternational van de Haantjes. En Jan ten Hoopen, die vier keer in het Nederlands amateurelftal speelde en toen hij in 1960 naar ADO vertrok, de eerste van Quick afkomstige profvoetballer werd. Dan richt de aandacht zich op het pronkstuk van de collectie en tevens hoofddoel van het bezoek: het ingelijste Engelse shirt aan de muur van de legendarische midvoor Vivian Wood-

ward. Een cadeau van Woodward aan Quick-coryfee Lou Otten, die het later op zijn beurt aan zijn club schonk. Woodward overhandigde het na Nederland-Engeland (0-1), Ottens afscheidsinterland. Het stamt uit 1911, maar als je niet beter weet zou je denken dat het hier als spiksplinternieuw exemplaar uit een retrocollectie is opgehangen. “Ongelooflijk hoe mooi het bewaard is gebleven”, verzucht Kramer. “In de loop der jaren is alleen de lijst een keer overgeverfd, voor de rest hebben we er nooit iets aan hoeven doen”, knikt Van Zutphen. Pest Otten (1883-1946) was arts. En niet zomaar één. Hij vond een vaccin uit tegen de pest, dat naar hem werd vernoemd. De verdediger met het glasheldere inzicht speelde twaalf interlands, waarvan vier als aanvoerder. Kramer: “Vervolgens vertrok hij ‘naar de Oost’ en kwam af en toe met verlof terug. Naar aanleiding van zijn laatste interland schonk de KNVB Otten een – zeker voor toen – reusachtige uitvergro-

ting van een luchtopname van het duel dat op 17 april 1911 voor 20.000 toeschouwers op het R.A.P.-terrein in Amsterdam plaatsvond”. Ook die foto hangt bij Quick, naast het shirt. Van Zutphen: “Otten stond bekend om zijn sportiviteit, maar werd op dat gebied afgetroefd door zijn goede vriend Woodward, die toen hij in genoemde interland door Otten in het strafschopgebied werd neergehaald, de Duitse scheidsrechter ervan overtuigde dat een penalty een te zware straf zou zijn”. Niet voor niets noemden ze de speler van Tottenham Hotspur en Chelsea (29 interlands, 23 goals) ‘Football’s Gentleman’. Naast het shirt van Woodward en de luchtopname hangt ook een cartoon van Lou Otten, waarop hij ons met een verbaasde blik aankijkt. Achter die verbaasde blik zit een mooi verhaal. Wilt u dat weten, moet u maar eens vragen naar Hans & Hans van de archiefcommissie van Quick. Die zullen u het graag vertellen. In de geuren en kleuren van toen.

Elke cent is verstandig besteed. Het stadion, in no time voorzien van een tweede en derde ring, kreeg een andere naam: Tscheu La Ling Tabernakel. Hoofdcoach werd José Mourinho, met Pep Guardiola en Carlo Ancelotti als assistenten. Mediamagnaat John de Mol, zestig jaar geleden geboren in Den Haag en dus meer dan wie ook de perfecte algemeen directeur: “Aan risico’s heb ik een pleurishekel, dus heb ik de beste trainers van de wereld aangesteld. Alleen de titel telt, na 25 wedstrijden moet die binnen zijn. En volgend seizoen de Champions League, anders tief ik ze d’r allemaal weer uit, en neem ik Louis van Gaal, met Manuel Pellegrini en Diego Simeone als assistenten”. Dankzij de weliswaar legale maar zelfs voor de meest briljante economen onbegrijpelijke zakelijke constructie met United Vansen is er tot voetbaljaargang 2034-2035 een miljard euro per seizoen beschikbaar voor transfers. En zo staan er op deze zonnige zomerdag elf absolute toppers aan de aftrap van de eerste competitiewedstrijd tegen PSV. De nieuwe Eindhovense trainer Frank de Boer: “Ik was het liefst thuisgebleven, tegen dit ADO valt niet te voetballen, we worden met dubbele cijfers afgedroogd, maar goed dat ik een buisje valium in m’n binnenzak heb”. De Boer zit er niet ver naast. Als scheidsrechter Kuipers voor de rust fluit, staat het 8-0. Treffers van Lionel Messi (4), Arjen Robben (2), Sergio Agüero en Michiel Kramer brachten de roodgroene aanhang in vervoering en zorgden ervoor dat de Fanshop tijdens de pauze alleen al aan shirtjes een omzet van twee miljoen euro kon bijschrijven. Na de rust... ach, wat leg ik toch te dromen, het zal ook dit kalenderjaar wel weer drie keer niks worden met ADO Den Haag. Maar we blijven achter ze staan en hopen op betere tijden. Toch? Chris Willemsen

20>de achterpagina

Den Haag Centraal > Vrijdag 2 januari 2015

>Foto: Eveline van Egdom

1

Bruno van den Elshout Buurt “Behalve van de Bomenbuurt houd ik erg van het Zeeheldenkwartier: een wijk met een Europees karakter en een leuke mix van internationale mensen, mooie winkels, restaurants en design. Ook worden er volop activiteiten georganiseerd, zoals de Pure Markt en Designkwartier”. Koffie “Het liefst kom ik bij Lola Bikes & Coffee. Ik bestel er een cappuccino met dubbel espressocomponent of ik vraag aan de barista waar hij of zij zin in heeft om te maken. Lola heeft de beste koffie en de mooiste fietsen, maar onderscheidt zich door de liefde en aandacht waarmee ze hun werk doen”.

2

>Foto: DHC/Liza Letsch

Uitgaan “In de Huppel the Pub aan de Oude Molstraat leerde ik mijn vriendin Sanne kennen. Dat gebeurde op de dag dat ik de eerste vlucht had geboekt om een jaar door Europa te reizen. Ik kom er nog steeds graag om whisky te proeven of een biertje te drinken”.

Lekkernij “Haring en dan het liefst bij de haringkar bij het Binnenhof <2>. Met uitjes, zonder brood en dan ouderwets happen”. Zeezicht “De zee zie ik het liefst vanaf het stille strand. Bijzonder om de oneindigheid en rust zo dichtbij te hebben. In steden als Barcelona en Nice loopt de stad door tot aan de vloedlijn. Daar wordt het strand geëxploiteerd, hier is het van iedereen. Mijn favoriete plek is bij strandtent de Fuut”. Stijlicoon “Geen mens, maar een gebouw: het Gemeentemuseum. Het toppunt van Nederlandse architectuur en daar dan het mooiste van: ruimtelijk, strak, tijdloos en zonder opsmuk. Grandeur vanuit bescheidenheid. Tot een jaar geleden kwam ik nauwelijks in musea, ik was altijd buiten”. Hagenaar m “Bart Chabot. Ik vind hem een fascinerende figuur bij wie ik me

3

>Foto: PR

PLAATS

Kunstenaar “Theo Jansen maakt strandbeesten van pvc-buizen. Een belachelijk en tegelijkertijd geniaal idee. Het zijn quasi-levende organismes die zichzelf voortbewegen. Fascinerend”.

Winkel “Dat is de Levi’s Store in de Spuistraat. Ik weet dat als ik daar het goede nummer vraag, ik de juiste broek krijg. Met lengtemaat 36 moet ik in andere winkels altijd lang en vaak tevergeefs zoeken”.

altijd afvraag wat echt is en wat gespeeld”.

een stad heeft ruimte nodig om te kunnen ademen”.

Hagenaar v “Dichteres Wendelien Stephanie <3> heeft mooie observaties, lief en kinderlijk, over dieren en het strand. Ze ziet dingen waar de meeste mensen in hun volwassen serieusheid aan voorbijgaan”.

Sportplek “In de zomer voetbal ik iedere maandagavond met vrienden bij het Schapenatjesduin bij Ockenburgh. De club heet FC Hollyhock, vernoemd naar het Stokroosveld waar we in 1996 begonnen”.

4

>Foto: DHC/Liza Letsch

Restaurant “Ik houd van Italiaans eten en bij bijzondere gelegenheden ga ik graag naar Vino e Cucina in de Parkstraat. De twee Siciliaanse broers zijn aardige gasten. Ik eet altijd wat zij me aanbevelen. Favoriet: alles met truffel”.

Door Caroline Ludwig

Expositieruimte “In Panorama Mesdag komen mijn horizonportretten volledig tot hun recht. Schilderijen en foto’s van de horizon, met 120 jaar ertussen, het is een mooie combinatie. Ook Mesdag bedacht een vernuftige technische oplossing om zijn werk te realiseren. Hij tekende het panorama eerst op een kleine gebolde glasplaat, om het daarna te projecteren op een doek van 140 meter omtrek”. Speelplek “Dat is de modelbouwwinkel De Houtloods aan de Loosduinsekade. Vooralsnog meer om te kijken dan om te kopen. Als Lasse later groot genoeg is, gaan we samen mooie treinbanen bouwen”.

5

Gebouw “De Raad voor Cultuur heeft een prachtig pand aan de Schimmelpenninckweg. Een landhuis in de stad, gelegen aan een gebogen straat met villa’s. Door de enorme boom voor de deur kun je nauwelijks naar buiten kijken”. Afbreken “Het Zuiderstrandtheater <4> had er nooit moeten staan. En de rest eromheen moet er nooit komen. Geen woonwijk, geen brug, geen gedoe. Het stille strand moet blijven zoals het is. Neem een voorbeeld aan Berlijn;

Ter plekke

>Foto: Stoomgroep West Zuiderpark

Geheimtip “De stoomtreintjes in het Zuiderpark <5>. Ideaal uitje voor de zondag en voor kinderen een mooie herinnering voor later”.

Precies drie jaar geleden plantte kunstenaar Bruno van den Elshout <1> (Den Haag, 1979) een camera op hotel NH Atlantic en begon hij met het maken van foto’s van de horizon. Zijn project New Horizons mondde uit in een kunstwerk in boekvorm, dat op 4 december verscheen, en in een expositie bij Panorama Mesdag, te bezoeken tot 1 maart. Bruno studeerde international business in Den Haag, Clermont Ferrand en Parijs. Hij woont met vriendin Sanne, zoon Lasse (5 jaar) en dochter Elin (4,5 maand) in de Bomenbuurt.

De Zandmotor Marcel Verreck bespreekt heden en verleden van een bijzondere Haagse plek.

I

k houd van de Wadden. Gelukkig heb ik het afgelopen jaar een aantal malen de tocht naar het Hoge Noorden kunnen aanvaarden. Het is me de reis meer dan waard. Sterker nog, die reis is een essentieel onderdeel van het vakantiegevoel. Want dankzij de ligging van de Waddeneilanden kan je je binnenlands verplaatsen en toch de allure ervaren van een echte reis, zonder gebruikelijk Hollands verkleinwoordje. Een expeditie naar bijvoorbeeld een parel als Schiermonnikoog is tamelijk substantieel, zeker als je ter verhoging van de reisvreugde gebruik maakt van

het openbaar vervoer. Je bent vanuit Den Haag sneller bij de voet van de Mont Blanc. Maar ik hoef helemaal niet naar de Mont Blanc. Ik wil naar het Wad, ons meest exotische gebied, door W.F. Hermans ooit zo treffend omschreven als het domein van het ‘horizontaal alpinisme’. En wel zo vaak mogelijk, zeker nu Groningen en omstreken door de aardgaswinning schuddend en bevend in een sinkhole aan het veranderen zijn. Er gaat niets boven Groningen, zo beweren ze daar zelf, maar dadelijk steekt alleen het topje van de Martinitoren nog boven het maaiveld uit. Is op zich een oernederlandse ontwikkeling. Ruim zes uur kost het me volgens de OV-planner om op Schier te geraken,

maar laatst ben ik vanuit mijn Haagse huis in een kwartier op het Wad terecht gekomen. Het sneeuwde nog niet, maar zuidwestenwinden bliezen door de stad. Ik parkeerde mijn auto in de buurt van camping Ockenburgh en begaf mij leunend tegen de forse bries in de richting van Ter Heijde. Er kwamen mij jodelende fietsers tegemoet, die hun eigen trappers niet meer konden bijhouden, maar ik ploegde door. In de verte doemde mijn doel op: Argus. De observatiepaal op het nieuwste kunstwerk van Maakbaar Nederland: de Zandmotor. Zo vaak was ik hier op de racefiets al langsgezoefd of gestoempt (ook dat heeft met de windrichting te maken), maar nooit had ik dit machtige opgespoten gebied betreden. Ik was zo

ongeveer de enige nu, rondom mijn enkels snelde het zand naar het noorden. De belichting was hemels, het strand toonde duizenden zandkleuren, het water van de binnenmeertjes ribbelde en kolkte, deze niet aflatende choreografie der elementen werd voor mij alleen opgevoerd. Verdwenen was de stad, hier was het Schier. De enige motor die werkt als je er zand ingooit.

Marcel Verreck