Kirgizië Avontuur Expeditie
1. Reisinfo 1.1 Reiskenmerken Algemene kenmerken brochure Avontuur: ● ● ● ●
actief een reis beleven; reizen in kleine groep; aandacht voor duurzaam reizen; ontmoetingen met lokale bevolking.
Algemene kenmerken formule Expeditie: ● ● ● ● ●
accent ligt op het fysieke; bevat 1 of meer meerdaagse trektochten; dichtbij de natuur en over het algemeen eenvoudige logies; goede fysieke én mentale conditie vereist; uiteraard bevat deze reis ook alle kenmerken van een Exploratie-reis.
Meer info over de Joker-reisformules: zie www.joker.be/reisformules Deze reis is iets voor jou als je: ● ● ● ●
graag een aantal drie- of vierdaagse trekkings combineert houdt van het hooggebergte, je wandelt tussen bergen van 5.000 to 7.500 m hoogte eenvoudige gastvrijheid en home- en yurtstays kan appreciëren de oude zijderoute je intrigeert
1.2 Joker-kenmerken 1.2.1 Actieve beleving Via Joker maak je écht kennis met je bestemming en haar bevolking, dat zit ingebakken in onze manier van reizen. Door de activiteiten die we doen, het transport en het logies die we kiezen en met het duwtje in de rug van de reisbegeleider, heb je de kans om werkelijk wat te beleven en dingen te doen die je misschien nooit eerder deed. En uiteraard is er ook tijd voor actie. Hoe we dat allemaal concreet maken op deze reis, dat lees je hieronder.
● ● ●
We wandelen in prachtig en divers gebergte Wie wil kan 2 dagen op een paard rijden in de bergen Indien mogelijk verkennen we de omgeving van Kasghar één dag per fiets
1.2.2 Duurzaamheid Joker streeft ernaar om op een duurzame manier te reizen, met respect voor mens, cultuur en natuur. Dat blijft een zoektocht en is geen absolute waarheid met strikte regels en normen. De begeleider inspireert je in het vinden van antwoorden, zowel op de vertrekvergadering als tijdens de reis. We hechten veel belang aan het steunen van de lokale economie en dus de bevolking. Dit doen we door te kiezen voor kleinschalige logementen en restaurants en door samen te werken met plaatselijke organisaties en gidsen. Specifiek voor deze reis werden volgende 'duurzame' keuzes gemaakt. In Kirgizië werken we voor de trekkings, transport en vervoer samen met CBT. Dit staat voor Community Based Tourism. Net zoals Joker streven zij om de principes van het duurzaam reizen zo goed mogelijk toe te passen. Hierbij focussen zij op 3 aspecten:
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 1 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
● ● ●
ecologie, een zo klein mogelijke impact op de natuurlijke omgeving sociaal welzijn, welke voordelen heeft toerisme op de lokale bevolking economisch, steun aan de lokale economie
1.2.3 Contact lokale bevolking Reizen met Joker betekent mensen ontmoeten en een andere cultuur en manier van leven ontdekken. Hoe we tijdens de reis kansen creëren om mensen te leren kennen, dat lees je hier.
We slapen in een kamer, yurt of herdershuisje bij de families. Vaak eten we wat de pot schaft en delen we de gemeenschappelijke ruimtes met de familie. ● Lokale gidsen staan in voor de vertaling met de families. Daarnaast doet een bal, frisbee, spel, lied of lach vaak wonderen. ●
1.3 Reisvoorstel Dag 1 - 6 Trekking Karakol Het Sovjetverleden van de hoofdstad toont zich in de sobere architectuur en de rijzige staatsgebouwen, gelukkig afgewisseld met parken en bazaars. We zoeken echter al snel de natuur op. Met de bus rijden we langs het meer Issyk-Köl naar Karakol, vroeger dé uitvalsbasis voor flink wat expedities. De Terskeybergketen maakt deel uit van de Tien Shan en telt een hele reeks vijfduizenders. De bergen doen denken aan Zwitserland maar zijn hoger, grootser en vooral wilder. Een pittige trekking van 4 dagen brengt ons over een pas van 3.850 m tot aan de warmwaterbronnen van Altyn Arashan. We moeten stevig stijgen en dalen, een lokale gids wijst ons deweg. We overnachten in tweepersoonstentjes en het eten wordt klaargemaakt door onze gids en dragers. Zelf dragen we een beperkte trekrugzak met daarin onze persoonlijke spullen die we voor die trekking nodig hebben. à Dag 7 - 10 Stap- of paardentrekking aan Chatyr-Köl Vanuit Tash Rabat maken we een 2-daagse stap- of paardentocht naar één van de jailoos in de omgeving van Chatyr-Köl. Jailoos zijn bergweiden waar de Kirgiese nomaden in de zomermaanden hun yurts opslaan en hun kuddes hoeden. We delen er het leven van de herders en slapen in een yurt. In Tash Rabat bezoeken we een oude karavanserai langs de zijderoute, en dan leidt onze weg over de Torugartpas (3.725 m) naar China. De grensformaliteiten zijn een ervaring op zich en eens in China verandert het groene erglandschap geleidelijk in de zandwoestijn van de Taklamakan.
Dag 11 - 14 Trekking tussen mastodonten Over het Chinese deel van de Karakoram Highway rijden we richting de grens met Pakistan en Tadzjikistan. Tussen de ijskappen van de Muztagh Ata (7.546 m) en de Kongur (7.719 m) maken we een 3- of 4-daagse trekking. Ook hier komen we gastvrije Kirgiese nomaden tegen. We wandelen constant op een hoogte van meer dan 3.500 m, wat een stevige inspanning vraagt. Wanneer de weersomstandigheden het toelaten, is een klim tot 5.100 m mogelijk.
Dag 15 - 16
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 2 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
Kashgar, centrum van de zijderoute Kashgar was hét knooppunt van de oude zijderoute en wordt nog altijd in overgrote meerderheid bevolkt door Oeigoeren, Turkstalige moslims. Maar ook hier is het moderne China alnadrukkelijk aanwezig. We bezoeken de oude stad, de tombe van Apak Hoja en de Id Kah Moskee. Maar dé trekpleister van Kashgar blijft de uitgestrekte dierenmarkt op zondag: er is niets wat we hier niet vinden!
Dag 17 - 21 Song-Köl, het nomadische hart van Kirgizië We keren langs dezelfde weg terug naar Kirgizië. Onze laatste trekking brengt ons naar Song-Köl, een groot bergmeer op 3.000 m waarrond de meest uitgestrekte jailoo van het land ligt. Voor enkele dagen trekken we van yurt naar yurt. We hebben nauw contact met onze gastheren en eten wat de pot schaft. We stappen door vlaktes die soms oneindig lijken om dan weer dichter bij de bergen te komen. Onderweg lessen we onze dorst met kumyz, gegiste merriemelk!
Dag 22 - 23 Bishkek We eindigen onze reis in Bishkek en keren van hieruit terug naar huis.
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 3 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
2. Landeninfo 2.1 Geografie Kirgizië ligt in Centraal Azië en grenst aan China, Kazachstan, Tadzjikistan en Oezbekistan. Het is ongeveer 7 keer zo groot als België. Kirgizië bestaat voornamelijk uit bergen (de meesten tot boven de 3.000 m) afgewisseld met groene alpenweiden, naald- en loofbossen en rode rotsen. De meeste bergen horen bij het Tian Shan-gebergte. In deze bergen vind je ook verschillende meren, zoals onder andere het Issyk Kul-meer. Laagste punt is Kara-Daryya dat 132 m hoog is, de hoogste berg is Jengish Chokusu (Pik Pobedy) met 7.439 m hoogte. Interessant weetje: de Soelajman-Too is een heilige berg voor moslims en is beschermd door de UNESCO. China is na Rusland en Canada, één van de grootste landen ter wereld. Met een oppervlakte van bijna 10 miljoen vierkante km beslaat het een groot deel van Oost-Azië. Het land kent maar liefst 22.000 km aan landgrenzen (Afghanistan, Bhutan, Myanmar, Hongkong, India, Kazachstan, Noord-Korea, Kirgizië, Laos, Mongolië, Nepal, Pakistan, Rusland, Tadzjikistan en Vietnam) en strekt zich van oost naar west bijna 5.000 km uit. De kust van China is bezaaid met duizenden, meestal onbewoonde eilanden. Je treft in China zowel bergketens, woestijnen, hoogland als vlaktes aan. De Mount Everest in Tibet (deels Nepal) is met 8.848 m de hoogste berg maar je kan er ook meerdere bergen spotten die boven de 7.000 m liggen. Het 'dak van de wereld' ligt in het zuidwesten in de provincies Tibet, Qinghai en Sichuan met een gemiddelde hoogte van 4.000 m. Het noordwesten van China bestaat ook uit hoogvlaktes maar die gaan 'slechts' tot 1000 en 2000 m. Deze vlaktes worden gekenmerkt door het Tien Shan-gebergte met pieken tot boven de 7.000 m terwijl in het oosten het laagste punt van China ligt met 154 m onder het zeeniveau. Uiteindelijk deinen de hoogvlaktes uit in de Gobiwoestijn die zich op zijn beurt uitstrekt tot de hoofdstad Beijing, gelegen in een vruchtbare laagvlakte met uitgestrekte landbouwgebieden. Om je een idee te geven, Beijing telt net geen 20 miljoen inwoners. Shanghai ligt aan de kust en heeft meer dan 25 miljoen inwoners waardoor het één van de grootste metropolen ter wereld is. Iedereen kent de Chinese Muur: een 6.250 km lange verdedigingswal die ooit het keizerrijk moest verdedigen tegen verschillende vijanden. De Muur strekt zich uit van de omgeving van Beijing tot de regio Sinkiang. Sinds 1987 is hij opgenomen door UNESCO in de Werelderfgoedlijst. Dit wil niet zeggen dat hij op alle plaatsen gerestaureerd en toegangelijk is, dit verschilt sterk van provincie tot provincie.
2.2 Fauna en flora In het zuiden van Kirgizië groeien walnootbomen (Kirgizië heeft het grootste natuurlijke walnootbos ter wereld), pistachebomen, amandelbomen en aalbessen. Aan het Issyk Kul-meer vind je naaldbomen. De valleien zijn in het voorjaar begroeid met klaprozen. In het vroege voorjaar bloeien er 40 soorten wilde tulpen en in het najaar groeit er edelweiss. In de bossen leven beren, wolven en lynxen. Hoger in de bergen wonen steenbokken, yaks en de zeldzame sneeuwluipaarden en Marco Poloschapen. Er leven ruim 400 verschillende vogels in Kirgizië waaronder de ibis, adelaar, gier en kraanvogel. Er komen vandaag nog wolven, bruine beren en Aziatische wilde honden voor, maar de kans om ze te spotten is klein. China is een land met de meest diverse dieren- en plantenwereld. De bekendste dieren zijn de grote panda's die je vooral in de buurt van Chengdu kan bezoeken. Deze panda met een bijzonder hoge aaibaarheidsfactor voedt zich vooral met bamboe en zal je dus alleen in deze omgeving zien. Helaas is dit dier met uitsterven bedreigd en ondermeer daarom gebruiken tal van dierenorganisaties de panda als symbool. Een ander bijzonder dier dat zeker een vermelding waard is, is de witte Yangtzedolfijn, één van de enige zoetwaterwalvissen in de wereld. Het is evident dat tal van planten, bomen en bloemen groeien in China. Door de grote geografische verscheidenheid en het verschil in hoogte, kent elk deel van China een specifieke flora. Verrassend is ook dat er meer dan 2.000 eetbare soorten zijn en dat een heleboel planten als medicijn worden gebruikt. Bekend in de oren klinkt zeker en vast ginseng dat een gunstig effect heeft op de bloeddruk en het immuunsysteem. De nationale bloem is de peony met vrij grote bloesems in verschillende lichte kleuren.
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 4 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
2.3 Staatsvorm Van 1936 tot 1990 was Kirgizië een communistische deelrepubliek van de Sovjet-Unie. Het is een republiek met als president Almazbek Atambajev (Sociaal-Democraat) die zich vooral pro-Russisch profileert. Officiële talen zijn Kirgizisch (dat tot de Turkse taal behoort) en het Russisch. De grondwet zegt dat alle nationaliteiten hun eigen taal mogen gebruiken. In 1991, na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, zijn er lukraak grenzen getrokken. Zo is er na de Kirgizische onafhankelijkheid een staatsgrens getrokken tussen Kirgizië en Oezbekistan, met als gevolg dat veel etnische Oezbeken ineens bij Kirgizië hoorden. De Volksrepubliek China met aan het hoofd een president bestaat officieel uit 23 provincies. 22 daarvan liggen op het vasteland, om eentje wordt er nog volop internationaal gestreden met name Taiwan. Zowel Hong Kong als Macao zijn een deel van de Volksrepubliek maar kregen wel de status van een speciaal bestuurlijke regio. Er zijn ook nog 5 autonome regio's waarvan Tibet (de TAR, Tibetan Autonomous Region) ongetwijfeld de meest besproken is. In 1912 werd Tibet onafhankelijk maar in 1950 trok het bevrijdingsleger het land binnen. Sindsdien behoort het dus ook tot de Volksrepubliek China. In 1959 trok de dalai lama samen met volgelingen naar India in ballingschap. Hun religie wordt onderdrukt en meer en meer Chinezen trekken Tibet binnen waardoor de inheemse bevolking steeds kleiner wordt. Op cultureel vlak echter worden ook delen van India, Bhutan, Nepal en enkele andere provincies van China tot Tibet gerekend. In deze regio's mag je in tegenstelling tot de TAR wel nog vrij rondreizen.
2.4 Bevolking Kirgizië telt 5,5 miljoen inwoners. De meesten leven in de steden waardoor het land een grote bevolkingsdichtheid kent. Velen zijn rondtrekkende nomaden. Zij staan bekend om hun primitieve leven en hun gastvrijheid. De hoofdstad is Bishkek. De grootste etnische groep bestaat uit Kirgiezen, Turkse afstammelingen (69 %). De grootste etnische minderheid zijn Oezbeken (14,5%), Russen (9 %), Tataren (1,9 %), Oeigoeren (1,1 %), Tadzjieken (1,1 %), Kazachen (0,7 %) en Oekraïners (0,5 %). Na de onafhankelijkheid in 1991 zijn veel Russen en Duitsers uit het land vertrokken. De levensverwachting bedraagt 68,5 jaar. Dat ze in China met veel zijn, hoeven we niet meer te zeggen. Hoeveel precies ligt moeilijk maar als we schattingen mogen geloven zijn er ruim 1.300 miljoen Chinezen. De bevolkingsgroei ligt zeer laag, mede omdat China streeft naar een 0% bevolkingsgroei. Er is de voorbije jaren een intensieve campagne voor gezinsplanning geweest waarbij men nog slechts één kind mocht hebben. De gemiddelde levensverwachting bedraagt ongeveer 73 jaar. Sinds 2002 is men vrij een tweede kind te hebben. De eigenlijke Chinezen (Han) vormen ongeveer 92% van de totale bevolking en wonen vooral in het oosten van China. Onderling zijn er ook nog grote culturele verschillen! Bij de overige 8% kunnen we de Tibetanen, Oeigoeren en ondermeer de Mantsjoes rekenen. Sinds de jaren 80 worden niet-Chinese bevolkingsgroepen ook erkend als nationale minderheden die leven in de meer dunbevolkte gebieden. Vaak is het zo dat deze soort volkeren afkomstig zijn van regio's waar de Han-Chinezen naar uitwijken. Politiek gezien is het dus belangrijk om goede banden met hen te onderhouden. Op veel plaatsen is de bevolkingsdichtheid meer dan 1.000 inwoners per vierkante km. In Shanghai bedraagt dit zelfs 19.000 inwoners per vierkante km.
2.5 Economie Kirgizië gaat gebukt onder een groot begrotingstekort en buitenlandse schuld. Het land is afhankelijk van ontwikkelingshulp. Ook zijn er hervormingen op gebied van corruptie, belastingen en administratie nodig. Een belangrijk exportproduct is goud. De som is de munteenheid van Kirgizië. Eén Som is honderd Tyjyn. De naam Som betekent in het Kirgizisch puur (goud). Kirgizië werd in 1998 als eerste Centraal-Aziatische republiek lid van de WTO. De Chinese economie is de snelst groeiende economie ter wereld en blijft constant in ontwikkeling daar waar de
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 5 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
vrijemarkteconomie een duidelijke rol is gaan spelen. Toch kan men vaststellen dat de plaatselijke bevolking minder kan meegenieten van de economische welvaart en hun koopkracht niet evenredig mee groeit. Ook het verschil tussen platteland en stad is enorm. Goedkope arbeidskrachten spelen zonder twijfel een belangrijke rol in deze groeifase: door de lage lonen kunnen bedrijven enorm veel winst maken op de export. In China zijn er heel wat streekproducten die onderling nogal sterk variëren: van automechanica tot suikerriet, van elektronica tot zijde .... Landbouw blijft belangrijk hoewel men oplossingen zoekt om schaarste van landbouwgronden te vermijden. Rijst en tarwe worden het meest geteeld. Ook de productie van katoen, soja en sesam blijft stijgen. China is één van de weinige landen ter wereld die over de meeste mineralen beschikt.
2.6 Religie De meeste Kirgiziërs zijn moslim of Russisch orthodox. Ze hebben heel wat sjamanistsiche geloofspraktijken: zo binden ze hun wensen via een lapje stof aan boomtakken in de hoop dat hun wens de hemel bereikt. In Kirgizië zal je dus op veel plaatsen bomen en struiken met vastgebonden stukjes stof tegenkomen. De begraafplaatsen van de Kirgiezen bevinden zich vaak langs de kant van de weg. Soms zijn dit hele bouwwerken in de vorm van traditionele mausolea of yurten die een dorp op zichzelf lijken. China is een atheïstisch land. Iedereen mag zijn godsdienst kiezen, of heeft er geen. De overheid stimuleert het alvast niet. Het is ook perfect mogelijk in China om overdag boeddhist te zijn en 's avonds een andere religie te beoefenen. Chinezen hechten wel veel belang aan ceremoniële voorouderverering aangezien ze ervan overtuigd zijn dat de ziel in contact blijft met het huidige leven. Daarnaast zijn ze enorm bijgelovig: het getal 4 bijvoorbeeld, associëren ze met de dood. Zo zijn nummerplaten met het getal 4 goedkoper en zal je in een gebouw niet snel een 4de verdieping vinden (maar wel een 5de of meer). Toch bestaan er nog steeds traditionele godsdiensten in China: het taoïsme, confucianisme en het boeddhisme. In bepaalde steden wonen ook een groot aantal islamieten: zo kan je in Xi'an op een lokale foodmarket de heerlijke Arabische keuken proeven. Het taoïsme heeft een beschouwende kijk op het leven waarbij de mens zijn eigen natuur moet volgen zonder dat hem beperkingen van buitenaf worden opgelegd. Alles ontstaat uit eigen beweging. Het confucianisme is genoemd naar de Chinese filosoof Confucius die de bevolking - mede dankzij 3.000 regels - de codes, regels en normen van hun gedrag voorhoudt. Het confucianisme zegt dat je niet mag leven zoals je hart het je ingeeft, maar wel zoals de maatschappij dat van je verlangt. Algemene karaktertrekken als ijver, bescheidenheid en eerbied voor het gezin zijn aan dit geloof te danken. Volgens het confucianisme is het belangrijk dat ieder individu intelligent is en emotioneel in balans. In het boeddhisme staat de leer van het inzicht in het menselijk lijden centraal met als grote doel uit de kringloop van de wedergeboorte te stappen en zo nooit te hoeven lijden.
2.7 Lokale gebruiken en gewoonten In Kigizië worden jonge bruiden vaak ontvoerd (geschaakt) omdat vele mensen de kosten van een bruiloft en de hoge bruidsschat (b.v. paarden) niet kunnen betalen. Het schaken van bruiden is officieel al ruim tien jaar verboden. In praktijk wordt het meestal niet bestraft. Mannen schudden elkaar de hand als ze elkaar goeiedag zeggen. Vrouwen geven elkaar een zacht schouderklopje. Jonge vrouwen kussen vaak de wang bij oudere vrouwen als teken van respect. In de bergen en op het platteland dragen vrouwen meestal wijde gekleurde jurken en een hoofddoek. Mannen dragen een soort witte vilten hoed, een alkalpak. Koumis, alcoholische paardenmelk, wordt beschouwd als de nationale drank die aan de kant van de weg wordt verkocht. Bozo is een dikke mousserende drank gemaakt uit gekookt gefermenteerde gierst of andere graansoorten. De gefermenteerde gerstdranken Maksym en Jarma zijn gemaakt van yoghurt en gist. In Kirgizië kan je ook niet rond vilt: de yurts (traditionele tenten), de traditionele tapijten (shyrdaks) en het traditionele
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 6 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
hoofddeksel van de mannen zijn ervan gemaakt. China....het moet gezegd, de Chinese bevolking is sterk verschillend van de Europese. De cultuurverschillen zijn dan ook enorm en ze houden er talrijke verschillende gewoonten op na. Wanneer je met Chinezen praat, lijkt het alsof ze soms boos zijn. Dit is echter niet zo; hun stemvolume is nu eenmaal anders. ● In het verkeer kennen ze vaak geen hoffelijkheid. Je past dus maar beter op als je de straat oversteekt. Ook tijdens het fietsen rijd je beter alleen waar dat mag! ● Op restaurant is het zeer normaal dat men restjes op de grond gooit. Schrik dus niet als je kippenpoten op de grond ziet liggen! Heel normaal! ● Je neus snuiten in een zakdoek is onrein en hem wegsteken in je broek al helemaal. Rochelen in het openbaar is sociaal aanvaard. ● Chinezen hebben angst voor gezichtsverlies. Beledig dus nooit iemand en zelfs als je kwaad wordt, blijf dan glimlachen en ga vooral niet roepen. Als Chinezen het antwoord op je vraag niet weten, zullen ze altijd een fout antwoord geven! Liever dat dan neen zeggen! ● Neen zeggen of een cadeau weigeren is bijzonder onbeleefd. ● Chinezen zijn bijzonder nieuwsgierig, willen met elke buitenlander op de foto en voelen graag aan je om er zeker van te zijn dat wat ze zien wel echt is. Ook een spervuur aan vragen is soms zeer normaal. Zoek een manier om hier mee om te gaan. ● Chinezen kennen geen persoonlijke ruimte. ● Als je wil aantonen dat je over jezelf spreekt, wijs je met je vinger naar je neus. ● Als ze je aandacht willen, wenken ze met de hand. ● Vrouwen die hand in hand lopen zie je regelmatig. ● Als je bij een Chinees wordt uitgenodigd, neem dan altijd een cadeautje mee. Doe altijd je schoenen uit en sta recht als je aan iemand wordt voorgesteld. ● Krijg je een cadeau, haal het dan zeker niet uit de verpakking! ● Je spreekt met hen best niet over politiek, de geboorteperking en wat er in 1989 gebeurde op het Tien'anmen. ●
2.8 Tijdsverschil Het tijdsverschil met** Kirgizië** bedraagt 5 uur in de winter, in de zomer is dit 4 uur. In China is het in de zomer 6 uur later dan in België, in de winter 7 uur.
2.9 Elektriciteit In Kirgizië is de netspanning 220 volt. Voor de aansluiting heb je vaak een verloopstekker nodig. Ook zaklamp en reservebatterijen kunnen van pas komen. In China zijn de stopcontacten soms anders dan bij ons. Afhankelijk van de streek neem je best een verloopstekker mee.
2.10 Documenten Voor Kirgizië heb je een internationaal paspoort nodig dat nog 6 maanden na terugkeer geldig moet zijn. Ook je identiteitskaart moet je op reis meenemen. Sinds drie jaar is de visumplicht afgeschaft voor houders van een Belgisch paspoort voor een verblijf van maximaal 60 dagen. Voor China heb je een internationaal reispaspoort nodig, dat nog ten minste 6 maanden geldig is op het moment van aanvraag, evenals een visum. Voor deze reizen moet je zelf het visum aanvragen: ● ● ●
Joker Kaap 46: Van Hong Kong naar Hanoi (CNKV) en China (CNKC) Joker Avontuur: China en Tibet (CNAT) en China (CNAK) Joker Go-26: Beijing naar Bangkok (CNGO) en China (CNGC)
Het visum (single entry) moet aangevraagd worden bij het Chinese Visa Application Service Center in Brussel
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 7 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
(www.visaforchina.org). Hiervoor neem je volgende documenten mee: je internationaal reispaspoort met 2 blanco pagina's (nog 6 maanden geldig zijn op het moment van aanvraag visum) een kopie van de eerste pagina van je internationaal paspoort (met paspoortgegevens) 1 ingevuld aanvraagformulier (Chinese Visa Application Form): downloaden en invullen op www.visaforchina.org (bij general information - downloads)of online invullen op (http://www.visaforchina.org/BRU_EN/howtogetavisa/quickaccess/index.shtml). Vergeet zeker niet: pagina 4 te ondertekenen,je identiteitskaartnummer in te vullen bij punt 1.9 én punten 1.23 en 1.24 in te vullen. Vul je het digitaal in; dan krijg je een barcode die je meeneemt naar het Service Center. ● 1 pasfoto in kleur (geen kopie) met witte achtergrond ● bevestiging van je reisbureau (je factuur) ● bewijs van hotelreservatie (voor groepsreizen krijg je dit op de vertrekvergadering) ● werkgeversattest in het Engels, gericht aan de Embassy of China, Rue Neerveld 109, 1200 Brussel (te vermelden: naam bedrijf, werkgever, positie, wanneer je precies in China bent en dat je naar China gaat voor toeristische doeleinden, je paspoortgegevens en de gegevens van het bedrijf waar je werkt). ● 50 euro (single entry) + service fee van 36,30 euro. ● ● ●
Je kunt het visum 1 week later afhalen. Aanvraag via post is NIET aangeraden. De openingsuren van het Chinese Visa Apllication Service Centre zijn: ma-vrij van 9u - 15u (voor aanvraag visum), 9u - 16u (voor afhalen visum). Neerveldstraat 109, 1200 Brussel (Sint Lambrechts Woluwe) Tel: 02/7750888
[email protected] www.visaforchina.org Contacteer voor je naar Brussel trekt best het centrum, om de meest recente visumformaliteiten en openingsuren te checken. BELANGRIJK! Je visum van 3 maanden loopt vanaf het moment dat de ambassade het aflevert en je visum moet de hele periode van je verblijf geldig zijn. Vraag je visum dus zeker niet te vroeg aan! De bevestiging van hotelreservatie in China ontvang je tijdens de vertrekvergadering. Deze vertrekvergadering wordt vroeg genoeg gepland zodat je nog tijd genoeg hebt om je visum aan te vragen. Bij reservatie en ten laatste 10 weken voor vertrek ontvangen we graag een digitale kopie van je paspoort zodat we tijdig de treinen kunnen reserveren. In China is het zo dat je pas treinen kan reserveren vanaf 60 dagen voor vertrek. Vanaf het moment dat reservatie mogelijk is, moeten we meteen boeken in de hoop de trein en seat die we wensen te reserveren. Zo snel mogelijk je paspoortgegevens en scan doorgeven is dus een must! Voor de reis Kirgizië & China (KGAC) vraagt Joker het visum voor je aan: Je ontvangt van je begeleider een 10-tal dagen voor je vertrekvergadering een email met meer uitleg. Omwille van organisatorische redenen is het enkel mogelijk dat houders van een Belgisch paspoort aan deze reis deelnemen. Voor de reis regelt Joker een groepsvisum voor China voor je, breng alle gevraagde documenten mee naar de vertrekvergadering. De begeleider brengt de door jou volledig ingevulde en ondertekende documenten samen met je reispas en foto’s naar Joker. Denk eraan dat je je reispaspoort slechts bij vertrek terugkrijgt. Deelnemers die niet aanwezig zijn op de vertrekvergadering kunnen de nodige documenten aanvragen via hun Joker-kantoor of reisbureau. De ingevulde documenten en paspoort dienen uiterlijk 3 werkdagen na de vertrekvergadering aangetekend bezorgd te worden aan: Joker t.a.v. Sara Geerdegemvaart 96-98 2800 Mechelen Documenten die ons niet tijdig bereiken, kunnen helaas niet nabezorgd worden aan de ambassade in kwestie. Je bent in dat geval zelf verantwoordelijk voor het aanvragen van het visum.
2.11 Veiligheid Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 8 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
Vandaag is het redelijk veilig reizen in Kirgizië hoewel waakzaamheid altijd geboden is door mogelijk politieke spanningen. We vermijden de regio's en plaatsen waar de gemoederen mogelijk kunnen oplaaien. Meestal bevinden we ons echter in de bergen, in groep en onder begeleiding van een plaatselijke organisatie. Ga wel niet na zonsondergang alleen op stap en neem bij voorkeur geen taxi van een niet-erkend bedrijf. Meer info vind je hier: http://diplomatie.belgium.be/nl/. In China is het veilig reizen. Het land ligt wel in een seismografisch actieve regio en over de slechte luchtkwaliteit valt ook wel iets te zeggen. Met een mondmasker rondlopen is dan ook zeer normaal! Meer info vind je op http://diplomatie.belgium.be/nl .
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 9 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
3. Concrete info 3.1 Transport 3.1.1 Heen en terug Joker werkt samen met betrouwbare luchtvaartmaatschappijen. Hieronder vind je de vluchturen zoals ze beschikbaar zijn op 01/12/2014. Het definitieve vluchtschema vind je in het vertrekdocument dat je 2 weken voor vertrek via e-mail ontvangt. Voor deze reizen vliegen we met Turkish Airlines. Vertrek op 5 juli ● ●
Heenreis: Vertrek in Brussel om 15u15, via Istanbul, met aankomst in Bishkek om 05u25, de volgende dag. Terugreis: Vertrek in Bishkek om 06u40, via Istanbul, met aankomst in Brussel om 14u15.
Vertrek op 5 september ● ●
Heenreis: Vertrek in Brussel om 18u15, via Istanbul, met aankomst in Bishkek om 08u55, de volgende dag. Terugreis: Vertrek in Bishkek om 03u50, via Istanbul, met aankomst in Brussel om 10u15.
3.1.2 Ter plaatse We streven op onze bestemming naar een variatie aan transportmiddelen (trein, boot, fiets, bus, auto, te voet, ...) De schaarse plaatsen van lokale bevolking inpalmen op de bus doen we niet, ook dat is verantwoord transport. Tijdens de trekking gaan we vanzelfsprekend te voet, een deel van de bagage wordt gedragen door dragers, paarden, kamelen of vervoerd met een minibus. Optioneel kan je zelf enkele dagen paardrijden. De omgeving van Kasghar verkennen we misschien een dag per fiets. Tussen de trekkings in verplaatsen we ons met een gecharterde minibus. Meestal geregeld via één van de CBT's.
3.2 Logies We overnachten in hotelletjes en pensions die veelal in handen zijn van plaatselijke families. Zo ondersteunen we de lokale economie. ● ● ● ● ●
Meerpersoonskamers zijn mogelijk Gemeenschappelijk sanitair is mogelijk Wisselende kamerindeling Gemengde kamerindeling is soms onvermijdelijk Eenvoud en gezelligheid primeren
We slapen in tenten, yurts, homestays (huizen), herdershuisjes en in Kashgar in een hotel. In Kirgizië maken we tijdens de eerste trekking gebruik van tweepersoonstentjes. Daarnaast slapen we in homestays en yurtstays die aangeboden worden door het Community Based Tourism. Zo’n homestay kan je best vergelijken met een bed & breakfast, soms redelijk comfortabel, soms basic maar net. De gastvrouw is steeds zeer hartelijk. Bij een yurtstay overnachten we met de hele groep in één of twee grote vilten tenten, eenvoudig en basic maar toch verzorgd. We wassen ons aan de rivier. Soms vinden we een toilet, of brengt een boom soelaas. Al is dat in een steppelandschap (Issyk Köl) niet altijd even makkelijk. In de yurts, herdershuisjes en tenten slapen we op onze matjes. Er is 1 yurt waar we in bedden slapen. In Kashgar, China overnachten we in een hotel, al dan niet met gemeenschappelijk sanitair. Tijdens de trekking slapen we in
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 10 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
herdershuisjes. Hier en op hotel (China) slapen we in een bed.
3.3 Maaltijden Lokale restaurantjes die ons tegen een redelijke prijs 'streekspecialiteiten' serveren zijn dé plaatsen om een land niet alleen te bekijken maar letterlijk te ruiken en te proeven. Culinaire specialiteiten voor deze reis zijn: Uiteraard maken we kennis met de lokale keuken. In Bishkek en de stadjes in Kirgizië kunnen we wel eens op restaurant, de keuken is eenvoudig en de producten vers. In Kashgar is het aanbod aan eetstalletjes, Oeigoerse en Chinese restaurants en zelfs fastfood zeer uitgebreid, maar de specialiteit zijn de meloenen die reeds in de oudheid een grote naam en faam hadden, ook een bezoek aan een theehuis mag niet ontbreken. Meestal bij onze gastheren in de homestay of de yurt, bestaan de maaltijden uit brood, maaltijdsoepen, eenvoudige schotels met schapenvlees en groenten en melkproducten. Soms moet je wel eens wachten omdat er steeds vers wordt gekookt. Niet-gezoete thee krijg je ook in overvloed te drinken; samen met koekjes en snoep een teken van gastvrijheid. Vergeet niet eens te proeven van kumyz. Deze gegiste merriemelk met een laag alcoholpercentage is de nationale drank van Kirgizië; aan de smaak moet je wennen. Voor vegetariërs is dit geen evidente bestemming aangezien je vaak eet wat de pot schaft en er amper alternatieven voor handen zijn. De meeste schotels bestaan wel slechts voor een klein deel uit vlees, vaak in een stoofpotje of soep met de rest klaargemaakt. Er wordt veelvuldig gebruik gemaakt van melkproducten, dit kan een probleem zijn voor mensen die een allergie hebben voor melkproducten.
3.4 Bagage Bijkomende informatie over bagage krijg je van je reisbegeleider op de vertrekvergadering. Volgende lijst is alvast richtinggevend: • degelijke rugzak • dagrugzak: ruim genoeg voor je drinken, lunchpakket, (fototoestel) en kledij om je te beschermen tegen de zon of koude • warme slaapzak en evt. lakenzak (voorzie 's nachts tot -5°C) • isolerend slaapmatje • lichte zomerkledij • warme kledij voor ’s avonds (’s nacht kan het licht vriezen) • ingelopen wandelschoenen • waterzak of drinkbus van 1 of 2 liter • goede wandelsokken • eventueel stapstokken • degelijke regenjas (water- en winddicht, mag ademend zijn), eventueel regenbroek en/of getten • eventueel thermisch ondergoed • muts, handschoenen en sjaal • zonnemelk en lippenstift • natuurlijk afbreekbare zeep, wc-papier • persoonlijke EHBO-set • trekkershanddoek, oordoppen • zonnebril en pet
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 11 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
• zaklamp en reservebatterijen • flightbag of vuilniszak om je bagage te beschermen tegen de regen
3.5 Geld In de brochure vind je bij elke reis steeds 2 prijzen, één onder de hoofding ‘Brochureprijs’ (betaal je bij inschrijving), één onder ‘Budget ter plaatse’ (neem je mee op reis). Samengeteld geven ze een goed beeld van wat je reis zal kosten. Enkel persoonlijke uitgaven zoals dranken, souvenirs... en eventuele facultatieve activiteiten of bezoeken zijn extra en niet meegerekend in het budget.
3.5.1 Brochureprijs Inbegrepen in de basisprijs: ● ● ● ● ● ●
Lijnvluchten Brussel - Bishkek en terug Voorafbetaalde luchthaventaksen Visumkosten China Organisatiekosten De diensten van een Karavaan-reisbegeleider KBC-reisbijstandsverzekering
3.5.2 Budget ter plaatse Kostenraming voor activiteiten, logies, plaatselijk transport, luchthaventaksen ter plaatse, toegangsgelden en maaltijden. Dranken en persoonlijke uitgaven zijn niet inbegrepen. Voor deze reis voorzie je een bedrag van 995eur. Activiteiten niet inbegrepen: ●
massage in China (110 yuan in 2013)
Sinds 17/01/2011 blokkeren Belgische banken de Maestro-functie in de meeste landen buiten Europa. Daardoor is het niet meer mogelijk om -buiten Europa- met een bankkaart te betalen of geld op te nemen. Je kan je bank wel op voorhand vragen je Maestro-functie tijdens je reis opnieuw te activeren. Informeer je dus zeker bij je bank indien je op reis nog gebruik wil maken van je kaart!
3.6 Verzekering Bij de Joker-prijs is de KBC-reisbijstandsverzekering inbegrepen. Optioneel kan je ook kiezen voor de KBC-verzekering annulatie en bagage. Hiervoor betaal je 4,4% van de totale reissom. Indien je geen gebruik wenst te maken van de reisbijstandsverzekering, ontvang je een korting van 1% op de totale reissom. Vergeet niet dat een reisbijstandsverzekering verplicht is om te kunnen deelnemen aan een Joker-reis. Meer details over de KBC-verzekeringen vind je op de website of in je Joker-reiskantoor.
3.7 Gezondheid Deelnemers aan een Joker-reis moeten over een goede fysieke en mentale gezondheid beschikken. Medische voorzieningen Vaak trekken we met Joker naar afgelegen gebieden, soms op uren afstand van medische voorzieningen zoals dokter, apotheker en/of ziekenhuis. Voorzie steeds een basis EHBO-kit en je persoonlijke medicatie voor de gehele reisperiode.
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 12 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
Informeer je begeleider over eventuele medische aandoeningen, medische bevoegdheid heeft hij echter niet. Bij ernstige medische problemen wordt beroep gedaan op lokale artsen. Twijfel je over je fysieke conditie? Raadpleeg dan je (huis)arts voor je vertrek. Vaccins en inentingen Aanbevolen zijn vaccinaties tegen TETANUS (klem), DIFTERIE, POLIO, BUIKTYFUS en HEPATITIS A. In vele omstandigheden is vaccinatie tegen HEPATITIS B aangeraden. Voor Kirgizië en China zijn geen verplichte inentingen nodig. Raadpleeg zeker je huisarts en het Instituut voor Tropische Geneeskunde voor de meest recente informatie: - telefonisch reisadvies: 0900/101.10 (24 uur op 24 uur) - website: www.itg.be Op grote hoogte is de atmosferische druk veel lager dan op zeeniveau. Voor wie kampt met astmatische aandoeningen, ademhalingsmoeilijkheden, hartziekten of een hoge bloeddruk is deze reis niet geschikt. Raadpleeg je huisarts voor je in te schrijven. Op je vertrekvergadering krijg je meer info over hoogteziekte. Hoogteziekte kan bij iedereen voorkomen, ook al had je er eerder geen last van.
3.8 Conditie Deze reis is geschikt voor iedereen met een zeer goede lichamelijke conditie. Ervaring met het hooggebergte is een pluspunt, hoewel er ook klanten zijn die deze reis ondernemen met een beperkte wandelervaring in de bergen. We voorzien voldoende acclimatisatiedagen om te wennen aan de hoogte maar dit is geen garantie dat je geen hoogteziekte krijgt. Tijdens de eerste trekking slapen we niet op de hoogste punten van de trek zodat de kans op hoogteziekte beperkt blijft. Als je in China last zou krijgen, kan je afdalen en rond de berg stappen in plaats van erover. Een hulpgids of iemand van de lokale bevolking gaat dan met je mee. Kirgizië: In het Karakol gebergte komen we tot 3.879 m. hoog, tijdens de stap- of paardentrekking aan Chatyr-Köl, komen we aan 4.016m. Sommige dagen wandelen we 8 uur, inclusief de stops om te genieten en uit te rusten. De meeste stapdagen zijn 6 uur. Af en toe maximaal 3 uur. Uiteraard allemaal afhankelijk van de weersomtandigheden en de conditie van de groep. Tijdens deze reis is er een afdaling waar je met behulp van touw en gids naar beneden komt. Mensen met hoogtevrees kunnen dit als onaangenaam ervaren. Een alternatief is niet mogelijk. De ervaring leert dat het voor niemand ooit een struikelblok is geweest. In China kunnen we tot aan de Mustagh Ata gletsjer op 5.100m (geen verplichting, anders stappen we tot aan het basecamp van de Mustagh Ata op 4.480m. Het gebrek aan comfort omwille van de verschillende nachten in een tent of yurt vragen een groot aanpassingsvermogen. Een open groepsgeest en een grote aanpassingsbereidheid zijn noodzakelijk.
3.9 Reisperiode en klimaat De beste periode is de zomer want alle passen zijn dan open en toegankelijk. Ook de nomaden hebben hun yurts opgeslagen op de jailoos (bergweiden). Vanaf september beginnen de temperaturen te dalen. De nachten in de bergen zijn ook in juli en augustus koud wegens de grote hoogte maar de zon kan het overdag behoorlijk warm maken. Tijdens de septemberreis zal het dus zowel overdag als 's nachts frisser zijn. In Kashgar kan het in juli en augustus behoorlijk heet zijn, maar de luchtvochtigheid is er laag en dus is het best draaglijk. In Kirgizië zijn de bergen groen en soms stevig begroeid, er valt dan ook regelmatig regen dus ben je daar best op voorzien. Het Chinese deel van de reis verloopt door woestijngebied en de kans op regen is er eerder gering. Hou er rekening mee dat je op 1 dag te 4 seizoenen kan ervaren en de weersomstandigheden heel onvoorspelbaar zijn. In je dagrugzak zal je hier - qua kledij - dan ook op voorzien zijn.
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 13 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
3.10 Outdoorschool Tijdens heel wat Joker-reizen wordt flink wat gewandeld. Wil je hier wat meer op voorbereid zijn? De Joker Outdoorschool biedt een ruim aanbod aan cursussen en ervaringsactiviteiten. Je kan er meer te weten komen over diverse thema's: • verbeter je staptechnieken: leer stijgen met minder inspanning… en dalen met meer ontspanning; • outdoor-EHBO: een cursus reizigers-EHBO en diverse medische tips; • hoe pas, laad en draag ik een rugzak? Voor online boeken en een overzicht van alle programma’s.
3.11 Foto- en filmmateriaal Joker is steeds op zoek naar foto's voor website, brochures… Wil jij je ervaringen delen met anderen? Bezorg ons je foto's of filmpjes en neem deel aan de Jokerwedstrijd. Meer info en insturen.
3.12 Opinies Je mening is voor ons belangrijk. Daarom zal je bij terugkeer een evaluatieformulier in je mailbox vinden. We kijken nu al uit naar je bemerkingen.
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 14 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
4. Algemene info 4.1 De zwaarte van een Joker-reis Om de zwaarte van een reis weer te geven, gebruiken we een Joker-reiziger als symbool. De indeling houdt rekening met deze aspecten: ● ● ● ● ●
het aantal uren stappen per dag het hoogteverschil (stijgen en dalen) dat per dag moet overwonnen worden de toestand van de paden het al dan niet dragen van een zware rugzak regen en koude of zon en hitte, weersomstandigheden die een tocht zwaarder kunnen maken
Alle Joker-reizen zijn per definitie actieve reizen! Elke deelnemer van een Joker-reis bezit minimaal een ‘normale’ conditie. Dit betekent dat er zeker sportieve momenten worden ingelast, die voor iedere fitte persoon doenbaar moeten zijn. We gaan enkele uren wandelen of fietsen en klimmen en dalen horen daarbij. De paden en wegen zijn over het algemeen in goede staat. Volledige dagen te voet op pad gaan in een stad of op het platteland is evident. En dus beschik je als deelnemer aan een Joker-reis minimaal over een 'normale' conditie. Even belangrijk is een goede mentale ingesteldheid. We gaan immers op verkenning in een land met andere voedingsgewoonten en mogelijk een vreemde cultuur. Met de juiste instelling verteer je beter de temperatuurschommelingen, de lange transporttijden en de vermoeidheid na geleverde inspanningen. Ook een open groepsgeest en een grote aanpassingsbereidheid worden op dit soort reizen steeds verwacht. Uiterst belangrijk is ook dat je uitgerust aan deze reis begint!
Tijdens dit gedeelte van de reis verwachten we dat je als deelnemer een ‘goede’ fysieke conditie hebt. Er kunnen stevige dagtochten en/of meerdaagse trektochten met een dagrugzak of deelbagage op het programma staan. Klimmen en dalen zijn haast zeker van de partij. Ook fietstochten en andere sportieve inspanningen zijn mogelijk. Wekelijks sport beoefenen thuis is wenselijk! Sommige ‘Expedities’ vallen onder deze categorie. Samen met de fysieke inspanning vragen de eventuele primitieve omstandigheden en onzekere weerscondities (hitte, vocht, regen, sneeuw, wind, koude...) een goede conditie.
Tijdens dit gedeelte van de reis verwachten we dat deelnemers een ‘zeer goede’ lichamelijke conditie hebben. Er kunnen meerdaagse, pittige (kampeer)trektochten op het programma staan met behoorlijk veel stapuren met deelrugzak of volledige bagage. Dit, samen met onzekere weersomstandigheden en moeilijk begaanbare paden maken dat een zeer goede conditie vereist is. Wekelijks (meermaals) sport beoefenen thuis is zéér wenselijk! Een degelijk uithoudingsvermogen, zowel mentaal als fysiek is noodzakelijk. Eerdere ervaring met meerdaagse trektochten in de bergen is wenselijk!
Een ‘uitstekende’ fysieke conditie is nodig voor slechts enkele gedeelten van sommige ‘Expedities’. Lange, meerdaagse, zéér pittige trektochten met veel stapuren óf met bagage inclusief tenten en voeding (dus meer dan 15 kg), óf op grote hoogte óf in extreme (weers)omstandigheden, maken dat je een groot uithoudingsvermogen nodig hebt, zowel fysiek als mentaal. Paden kunnen zéér steil, ruig en rotsachtig zijn. Vanzelfsprekend doe je regelmatig aan sport. Eerdere ervaring met meerdaagse trektochten in de bergen is een vereiste!
4.2 De reisbegeleider De reisbegeleider coördineert de reis in overleg met alle deelnemers en regelt de praktische zaken ter plaatse. Een gids is hij niet: voor achtergrondinformatie over de bestemming en rondleidingen laten we liever lokale gidsen aan het woord. Wél vormt de reisbegeleider een brug tussen jou, de groep en het land met zijn bevolking. De reisbegeleider bereidt de reis op voorhand intensief voor. Natuurlijk laat hij genoeg ruimte voor initiatief van de groep: zo stel je mee de picknick samen, zoek je een leuk restaurant of kan je zelf een voorstel doen voor een leuke activiteit. De reisbegeleiders zijn Nederlandstalig en volgden bij vzw Karavaan een door Toerisme Vlaanderen gecertificeerde opleiding
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 15 / 16
www.joker.be
Kirgizië Avontuur Expeditie
van 2 jaar. De opleiding legt vooral de nadruk op enerzijds contactgericht reizen met respect voor cultuur en natuur en anderzijds zowel praktische vaardigheden als theoretische achtergronden. De reisbegeleiders worden niet alleen klaargestoomd om alles op rolletjes te laten lopen, zij zorgen er ook voor dat jij en je groep een grensverleggend en duurzaam avontuur beleven.
4.3 Respect voor mens en natuur In het kader van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het Kind zullen Joker en Karavaan op geen enkel moment beroep doen op diensten van derden die blijk geven van financiële of seksuele uitbuiting van kinderen of volwassenen (logement, transport, maaltijden, activiteiten…). Wij vragen je om vermoedens van kindersekstoerisme te melden bij www.stopkinderprostitutie.be of via
[email protected]. De souvenirhandel is in heel wat landen een belangrijke bron van inkomsten voor de lokale bevolking. Maar er worden helaas nog steeds souvenirs gemaakt van bedreigde plant- en diersoorten. Op je hoede zijn voor verboden souvenirs wil niet zeggen dat je ateliers, souvenirwinkels en markten niet meer mag bezoeken. Je reisbegeleider informeert je hierover. We verwijzen je alvast naar de folder ‘Een zeldzaam dier is geen souvenir’ uitgegeven door Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Joker ontving in 2014 als eerste Belgische touroperator het Travelife duurzaamheidscertificaat, een internationale erkenning voor onze inspanningen om duurzaam te reizen en ondernemen. Lees meer...
4.4 Volg Joker Blijf je graag op de hoogte van alle laatste reis-nieuwtjes? Volg Joker op Facebook en Twitter. Meer reisinspiratie lees je op de Joker-Reisblog. Beelden om van weg te dromen zie je op de Joker Pinterest.
Aangemaakt op 06/03/2015
Pagina 16 / 16
www.joker.be