Panama Avontuur Exploratie
1. Reisinfo 1.1 Reiskenmerken Algemene kenmerken brochure Avontuur: ● ● ● ●
actief een reis beleven reizen in kleine groep aandacht voor duurzaam reizen ontmoetingen met lokale bevolking
Algemene kenmerken formule Exploratie: ● ● ● ●
dé typische Joker-reis vol afwisseling individuele vrijheid en een flexibel dagprogramma lokaal transport, kleine groepen, eenvoudige logies openstaan voor het onverwachte
Meer info over de Joker-reisformules: zie www.joker.be/reisformules Deze reis is iets voor jou als je: ● ● ● ● ●
een minder bekend en apart land in Centraal-Amerika wil ontdekken graag de tijd wil nemen om de ongelofelijke biodiversiteit van dit kleine land te bewonderen de boeiendste stad van Centraal-Amerika wil ontdekken interesse hebt in lokale indianengemeenschappen wil genieten van de Caraïbische sfeer op enkele eilandjes
De hoogtepunten volgens onze deelnemers: ● ● ● ● ●
verkenning van Panama City en El Valle Volcán Baru en Parque Internacional La Amistad ‘Sendero Los Quetzales’ en Boquete bij de Naso-indianen de Archipel van Bocas del Toro
1.2 Joker-kenmerken 1.2.1 Actieve beleving Met Joker maak je écht kennis met je bestemming en haar bevolking, dat zit ingebakken in onze manier van reizen. Door de activiteiten die we doen, het transport en de logies die we kiezen en met het duwtje in de rug van de reisbegeleider, heb je de kans om werkelijk wat te beleven en dingen te doen die je misschien nooit eerder deed. En uiteraard is er ook tijd voor actie. Hoe we dat allemaal concreet maken op deze reis, dat lees je hieronder. Een avontuurlijke wandeling door primair regenwoud, over een stalen kabel zweven over de boomkruinen (canopy), snorkelen tussen mooi koraal en kleurrijke vissen, raften op een wildwaterrivier, een kanotocht naar een indianenstam: alle sportieve activiteiten spelen zich af in een prachtige natuur. Ook van de rustige activiteiten zoals een duik in een waterval, een warmwaterbad met moddersessie, strandplezier, het nippen aan een cocktail, kunnen we extra genieten gezien deze mooie omgeving.
1.2.2 Duurzaamheid Joker streeft ernaar om op een duurzame manier te reizen, met respect voor mens, cultuur en natuur. Dat blijft een zoektocht en is geen absolute waarheid met strikte regels en normen. De begeleider inspireert je in het vinden van antwoorden, zowel op de vertrekvergadering als tijdens de reis. We hechten veel belang aan het steunen van de lokale economie en dus de bevolking.
Aangemaakt op 20/01/2014
Pagina 1 / 13
www.joker.be
Panama Avontuur Exploratie
Dit doen we door te kiezen voor kleinschalige logementen en restaurants en door samen te werken met plaatselijke organisaties en gidsen. Specifiek voor deze reis werden volgende 'duurzame' keuzes gemaakt. Onze hotelletjes zoeken we dichtbij de plaatselijke bevolking. In Panama City in het oude, gerestaureerde en bruisende stadsgedeelte, in de andere stadjes in het gezellige centrum. We kopen een picknick op het marktje of in de winkeltjes om de hoek. Specialiteiten proeven we in de vele restaurantjes of in de lodge waar we te gast zijn. Plaatselijke gidsen geven uitleg over fauna en flora, zoeken met ons naar het hol van een tarantula en speuren met ons naar de wondermooie quetzal, loodsen ons langs de mooiste plekjes naar de top van een heuvel en terug naar het dal of introduceren ons bij een indianenstam.
1.2.3 Contact lokale bevolking Reizen met Joker betekent mensen ontmoeten en een andere cultuur en manier van leven ontdekken. Hoe we tijdens de reis kansen creëren om mensen te leren kennen, dat lees je hier. Tijdens de verplaatsingen met lokaal transport, kuierend door de straatjes van het oude Panamese stadgedeelte of de kleine stadjes en dorpen waar we verblijven, worden we uitnodigend aangesproken door de lokale bevolking. Ook bij de indianenstammen nemen we de tijd om hun omgeving en hun gebruiken te ontdekken.
1.3 Reisvoorstel
Dag 1 - 4 Panama City en El Valle We nemen de tijd om rond te kuieren door Casco Viejo, het oude stadsgedeelte van Panama City, dat een schril contrast vormt met de hypermoderne wijken met luxueuze wolkenkrabbers. Het Parque Natural Metropolitano ligt aan de rand van de stad en bestaat uit tropisch regenwoud. Hier maken we onze eerste natuurwandeling. Onderweg naar het westen nestelen we ons in het kleine, pittoreske El Valle, dat verscholen ligt in de bergen en gebouwd is in de krater van een uitgedoofde vulkaan. De adembenemend mooie omgeving nodigt uit tot een stevige wandeling op de flanken van de vulkaan.
Dag 5 - 7 Volcán Baru en Parque Internacional La Amistad Via de provinciehoofdstad David rijden we met openbaar vervoer naar de regio rond Volcán Baru. Het aangename klimaat en
Aangemaakt op 20/01/2014
Pagina 2 / 13
www.joker.be
Panama Avontuur Exploratie
de vruchtbare grond zorgen er voor een weelderige plantengroei. We verkennen het nationaal park te voet, maar wie wil kan het park verder ontdekken met de fiets of te paard. Ook de orchideeëntuin is voor de liefhebbers een bezoekje waard. We slapen in cabañas in het regenwoud en omgeven door de geluiden van de jungle worden we één met de natuur.
Dag 8 - 10 Sendero Los Quetzales en Boquete Onder leiding van een lokale gids volgen we het eeuwenoude handelspad Sendero Los Quetzales bergaf naar Boquete. Hier bevindt zich het centrum van de koffieteelt. Wie wil kan tijdens een heus canopy avontuur zweven tussen de boomtoppen. Maar ook het raften op de kolkende Chiriquirivier vergeten we nooit meer.
Dag 11 - 12 Bij de Naso-indianen Met een gemotoriseerde prauw varen we helemaal tot de grens met Costa Rica. We worden er uitgenodigd bij de Nasogemeenschap, een unieke en intimistische ervaring. Deze mensen leven midden in de natuur en hechten veel belang aan hun oude cultuur en taal. Na de actieve dagen in Boquete is verblijven in deze omgeving een cultuurshock. We krijgen er een beeld van een totaal andere manier van leven. Na een eenvoudige maar smakelijke maaltijd bij kaarslicht kruipen we voldaan onder ons muggennet.
Dag 13 - 16 De Archipel van Bocas del Toro Met de watertaxi varen we door een uniek mangrovegebied richting Isla Colón. Snorkelen in de lagunes, dolfijnen observeren of op een verlaten strand luisteren naar de golfslag, dat is genieten! Met een binnenvlucht vliegen we terug naar Panama City. Hier maken we nog even tijd om te zoeken naar de laatste souvenirs en we bezoeken natuurlijk het bekende Panamakanaal.
Aangemaakt op 20/01/2014
Pagina 3 / 13
www.joker.be
Panama Avontuur Exploratie
2. Landeninfo 2.1 Geografie Panama is het kleinste land van Centraal-Amerika en grenst aan de Caraïbische Zee, de noordelijke Stille Oceaan, Costa Rica en Colombia. De oppervlakte van Panama bedraagt zo'n 75.000 km². Het land wordt in oostelijk en westelijk opgedeeld door het Panamakanaal (80 km lang) dat 2 grote oceanen verbindt en een belangrijke verkeersader voor Latijns-Amerika is. Reuzentankers en cruiseschepen varen met slechts enkele centimeters speling de sluizen in- en uit. Het Panamakanaal viert eeuwfeest in 2014. Dit grootste waterbouwkundig project ooit nam zo’n 44 jaar in beslag. De Fransen probeerden in 1873 o.l.v. Ferdinande de Lesseps een eerste poging om het kanaal te graven. Helaas: 22.000 werknemers overleden aan malaria, gele koorts en andere ziekten en na 10jaar trokken de Fransen zich terug. De Amerikaanse president Theodore Roosevelt legde de verbinding weer op tafel. Maar toen de Colombiaanse regering zich verzette tegen de Amerikaanse plannen voor een kanaal tussen de twee oceanen, beslisten de VS de Panamese onafhankelijkheidsbeweging te steunen. In november 1903 scheurde Panama zich af van Colombia en verwierven de VS de zone rond het geplande kanaal. Nadat diverse ingenieurs het snel voor bekeken hielden, kreeg George Washington Goethals (zoon van een Belgische emigrant uit Stekene) in 1907 de leiding over de bouw. Hij bracht de opdracht tot een goed eind en wanneer de waterverbinding op 15 augustus 1914 officieel in gebruik werd genomen, werd Goethals de eerste gouverneur van de kanaalzone. Tijdens de bouw van het Panamakanaal hebben uiteindelijk 30.000 mankrachten hun leven gelaten in de jungle. In 1999 droegen de VS het kanaal over aan de Panamese regering. Het beheer berust vandaag bij de Autoridad del Canal de Panamá (ACP). Panama stond de jongste jaren voor een dilemma: miljarden investeren in een hertekening van het kanaal voor de 21ste eeuw of evenveel inkomsten verliezen omdat veel schepen niet meer door het kanaal kunnen. Het kanaal is voor Panama een enorme bron van inkomsten. De tol bedraagt makkelijk tot 200.000 dollar per schip. Uiteindelijk zette de Panamese regering na een referendum eind 2006 het licht op groen voor een ‘nieuw’ kanaal. Aan dit project werken ook diverse Belgische bouw- en baggerbedrijvenmeewerken zoals Jan De Nul mee. In de loop van 2015 wordt het nieuwe Panamakanaal in gebruik genomen. Dankzij zijn lange kustlijnen, kan Panama rekenen op tal van prachtige zandstranden en eilandjes zoals Bocas del Toro in de Caraïbische zee. Toch kan je ook bergen, bossen en exotische tropische regenwouden tegenkomen in het binnenland van Panama. Het hoogste punt is de vulkaan Baru in de provincie Chiriqui (3.475 m). In de omgeving van El Valle en Boquete kan je prachtige wandelingen maken door het regenwoud en de bergen. Koel na al deze inspanningen af onder een waterval of in een van de warmwaterbronnen. Authentieke Naso-indianen kan je tijdens deze reis ook ontmoeten, een echte aanrader! Je maakt kennis met hun unieke cultuur.
2.2 Fauna en flora De Panamese fauna en flora varieert van tropisch regenwoud in Darien en langs het kanaal tot grasland langs de zuidkust, bossen in de bergen en mangrovebossen langs de kusten en op de eilanden. Veel voorkomend in Panama zijn: banaan, bromelia, cactus, liaan, mahonie, mangrove, orchidee, palm. Omdat Panama een landbrug vormt tussen Zuid- en Noord-Amerika, komen er dieren van beide continenten voor. Er leven veel verschillende vogels in Panama en daarbij moet je nog de trekvogels tellen, die het land bezoeken wanneer ze van het ene continent naar het andere trekken. Qua zoogdieren vind je er jaguars, poema’s, tapirs, luiaards, brilberen en apen. In het water zwemmen krokodillen, kaaimannen, zeeschildpadden, walvissen, dolfijnen, haaien en nog veel andere soorten vissen.
2.3 Staatsvorm Panama was tot 1821 afhankelijk van Spanje en vormde tot 1903 een deel van Colombia. Sinds 3 november 1903 is het een onafhankelijke republiek. Huidig president de democraat Ricardo Martinelli. Panama heeft een meer-partijen democratie, het kent omwille van het Panama-kanaal een goede relatie en veel invloed van de Verenigde Staten en daarom is Panama een zeer democratisch land. Panama is opgedeeld in 9 provincies en 5 indianendistricten (comarcas).
2.4 Bevolking
Aangemaakt op 20/01/2014
Pagina 4 / 13
www.joker.be
Panama Avontuur Exploratie
Panama telt 3,5 miljoen inwoners. Het grootste deel, ongeveer 70%, is een mix van Spanjaarden en indianen. Er zijn een vijftal verschillende stammen (Embera, Kuna, Guaymi, Bribri en Naso-indianen), die nog steeds volgens de gewoonten van hun eigen cultuur leven. De overige bevolking bestaat uit Afrikanen, blanken en indiaanse minderheden. De bevolkingsdichtheid bedraagt ongeveer 41 inwoners per km². De levensverwachting van de Panamezen is 75,2 jaar. Meer dan de helft van de Panamese bevolking woont in Panama City en de havenstad Colon.
2.5 Economie De munteenheid van Panama is de balboa, maar dat zijn alleen maar munten. Al het papieren geld zijn Amerikaanse dollars. Panama is in vergelijking met veel van zijn Latijns-Amerikaanse buren een redelijk welvarend land. Het heeft het hoogste inkomen van Midden-Amerika. De economie is altijd sterk verbonden geweest met die van de Verenigde Staten. Dat Panama over het geheel genomen een welvarend land is, betekent niet dat er geen armoede bestaat. Zoals in bijna alle landen van het continent is de rijkdom slecht verdeeld. De helft van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Panamaheeft een goede handelsrelatie met de V.S. Het wordt ook wel 'het Zwitserland van Latijns-Amerika' genoemd. Panama City is het financiële centrum van Latijns-Amerika.
2.6 Godsdienst 85% is rooms-katholiek. De rest is protestants, moslim, hindoe of joods. Panama biedt ook nog plaats aan allerlei kleinere religieuze groeperingen, inclusief aan één van de zeven Baha'i tempels in de wereld. Dit is een monotheïstische geloof die de geestelijke eenheid van de mensheid benadrukt. En dan heb je nog de verschillende indianenstammen die elk hun eigen tradities hebben. Carnaval en de Semana Santa worden ook uitgebreid gevierd in Panama. Het Carnaval van Las Tablas, ieder jaar in het weekend vóór Aswoensdag trekt massa's mensen.
2.7 Lokale gebruiken en gewoonten In Panama begroeten mensen elkaar eerder met 'Buenas' dan met 'Buenos dias' or 'Buenas noches'. Daarna begint het eigenlijke gesprek pas. Als je een gemeenschappelijke ruimte binnenkomt, zoals een restaurant of wachtkamer, is het ook beleefd een algemene groet te geven aan iedereen in de ruimte. Een simpel buenos días of buenas tardes voldoet ook hier. Panamezen hebben een ander begrip van het concept tijd, noem het ‘la hora panameña’. De inwoners zijn ook dol op muziek, dansen en carnaval. Een groot deel van hun inkomen wordt hieraan uitgegeven. Afdingen is in Panama alleen gebruikelijk bij het kopen van souvenirs of kunstobjecten. Etenswaren hebben op de markt en in winkels gewoon een vaste prijs.
2.8 Tijdsverschil Het tijdsverschil bedraagt tijdens onze zomertijd 7 uur. Tijdens onze wintertijd is het in Panama 6 uur vroeger.
2.9 Elektriciteit De netspanning in Panama is 110 volt, met stekker type A en B. Neem best een adaptor en wereldstekker mee. Er komen ook regelmatig stroomstoringen voor. Reservebatterijen en een zaklamp zijn zeker handig om mee te nemen.
2.10 Documenten Je hebt een geldig internationaal paspoort nodig dat nog 6 maanden geldig is na terugkeer. Meer info op http://diplomatie.belgium.be/nl/.
2.11 Veiligheid Aangemaakt op 20/01/2014
Pagina 5 / 13
www.joker.be
Panama Avontuur Exploratie
Met gezond verstand en gewone voorzorgsmaatregelen kom je al heel ver. Draag geen waardevolle juwelen en neem geen grote sommen geld mee, hou je fototoestel en GSM in het oog, laat originele documenten (paspoort!) achter in je hotelkluis. Wees bij het zwemmen in de Stille Oceaan en de Caraïbische Zee voorzichtig, je hebt er namelijk verraderlijke onderstromingen en het rip tide (of rip current)-fenomeen, waarbij water vlakbij de kustlijn zich heel snel zeewaarts beweegt. In sommige wijken van het oude en nieuwe stadsgedeelte van Panama-stad kunnen er roofovervallen en diefstallen voorkomen. Verplaats je je met de wagen, doe portieren op slot en hou de ramen dicht. Meer info vind je via Buitenlandse Zaken op http://diplomatie.belgium.be/nl/.
Aangemaakt op 20/01/2014
Pagina 6 / 13
www.joker.be
Panama Avontuur Exploratie
3. Concrete info 3.1 Transport 3.1.1 Heen en terug Joker werkt samen met betrouwbare luchtvaartmaatschappijen. Hieronder vind je de vluchturen zoals ze beschikbaar zijn op 20/12/2013. Het definitieve vluchtschema vind je in het vertrekdocument, dat je 2 weken voor vertrek via e-mail ontvangt. Heenreis: vertrek vanuit Brussel op 6/9 om 10u, via Newark, en aankomst in Panama City om 21.25. Terugreis: vertrek vanuit Panama City op 20/9 om 10.05, via Newark, en aankomst In Brussel om 7.45 de volgende ochtend.
3.1.2 Ter plaatse We streven op onze bestemming naar een variatie aan transportmiddelen (trein, boot, fiets, bus, auto, te voet, ...) De schaarse plaatsen van lokale bevolking inpalmen op de bus doen we niet, ook dat is verantwoord transport. Een deel van de reis verplaatsen we ons met lijnbussen op de Inter American Highway. Het wegennet is prima zowel in als tussen de steden. Secundaire wegen kunnen onverhard zijn maar dit valt wel mee. Met uitzondering van Panama City, is het in Panama helemaal niet druk. Tijdens de reis maken we ook gebruik van bootjes, watertaxi (soort mini-ferry), minibus, gewone taxi en de fiets. We maken één binnenlandse vlucht van ongeveer een uur tussen Bocas del Toro en de hoofdstad (deze vlucht kost ongeveer € 100 à 120 en is inbegrepen in het budget).
3.2 Logies We overnachten in hotelletjes en pensions die veelal in handen zijn van plaatselijke families. Zo ondersteunen we de lokale economie. ● ● ● ● ●
Meerpersoonskamers zijn mogelijk Gemeenschappelijk sanitair is mogelijk Wisselende kamerindeling Gemengde kamerindeling is soms onvermijdelijk Eenvoud en gezelligheid primeren
We logeren vooral in gerieflijke leuke hotels en cabañas, en meestal logeren we 2 à 3 nachten op dezelfde locatie. Daardoor steunen we de lokale economie, kunnen we vlotter contact leggen met de lokale bevolking en leren we beter de eigenheid van het land kennen. In onze filosofie primeren eenvoud en gezelligheid. Comfort is vaak minimaal maar we streven altijd naar een optimale prijs/kwaliteit verhouding. De kamers, variërend van 2, 3, 4, 5 of 6 personen, zijn zuiver en het comfort is degelijk. Meestal is er een eigen badkamer met warm water, en er zijn handdoeken beschikbaar; een eigen slaapzak of lakenzak is niet nodig. Slapen in meerpersoonskamers met regelmatig wisselende kamerverdeling maakt deel uit van onze avontuurlijke manier van reizen. Afhankelijk van het aantal bedden per kamer en het aantal mannen en vrouwen in de groep is een gemengde kamerindeling soms onvermijdelijk.
3.3 Maaltijden Lokale restaurantjes die ons tegen een redelijke prijs 'streekspecialiteiten' serveren zijn dé plaatsen om een land niet alleen te bekijken maar letterlijk te ruiken en te proeven. Culinaire specialiteiten voor deze reis zijn: Lokale restaurantjes, en voor wie wil eetstalletjes, markt¬kraampjes… dat zijn dé plaatsen om een land niet alleen te bekijken
Aangemaakt op 20/01/2014
Pagina 7 / 13
www.joker.be
Panama Avontuur Exploratie
maar letterlijk te ruiken en te proeven. Grote hotel-restaurants en internationale fastfoodketens laten we eerder links liggen! In Panama kan men lekker, gevarieerd en gezond eten. Met een Pacific-kustlijn van 1690 km en een Caraïbische kustlijn van 1160 km heeft men vis in overvloed. De provincie Chiriqui is beroemd voor groenten, fruit en een grote veestapel. Nergens in de wereld is de grond meer vruchtbaar dan hier; aan jullie om het met ons eens te zijn. Typische gerechten Casado: rijst met gebakken banaan, frijoles, lapjes rundvlees, kool, ei en avocado Ceviche: rauwe vis (o.a. langoesten, inktvis …) gemarineerd in citroensap met ajuin en pepers Empanada: maïspannenkoek met vlees Gallo pinto: een typisch ontbijt van rijst, zwarte bonen, kruiden en ei Tamales: maïs met kruiden en kip of varken, gewikkeld in een bananenblad en gekookt Visgerechten: o.a. corvina, kaargemaakt in kokosmelk; ook kreeft, krab, inktvis, garnaaltjes, forel … Typische drankjes Vruchtensap van ananas, meloen, braambes, kokos, wortel … Seco con leché: rum van suikerriet gemengd met melk en ijs … dit is het geliefde drankje van de Panamese boer. Ino de palma: sap van de stam van de palma de corozo Zeer goede lichte bieren met beroemde namen als Balboa, Christal, Atlas, Soberana en natuurlijk Panamá. Koffie uit Boquete … en een koffiejutezak is een origineel souvenir. Klaar voor het culinaire avontuur?
3.4 Bagage Bijkomende informatie over bagage krijg je van je reisbegeleider op de vertrekvergadering. Volgende lijst is alvast richtinggevend: Wat je zoal nodig hebt op deze reis verneem je zeer concreet en gedetailleerd van de reisbegeleider op de vertrekvergadering. Volgende lijst is louter richtinggevend: ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●
grote reistas of rugzak kleine rugzak voor daguitstappen wandelschoenen voor alle terrein, lichte sportschoenen, badkamerpantoffels lichte (katoenen) kledij voor een tropisch klimaat regenkledij : poncho of goretex ; ook een stevige paraplu kan nuttig zijn strand- en zwemkledij snorkelaars kunnen hun basisuitrusting meenemen fleece of trui voor de bergregio van Cerro Punta en Boquete bescherming tegen de zon: pet, zonnebril … zonnecrème met hoge beschermingsfactor en aftersun insectenwerend middel o.a. tegen zandvliegen EHBO met persoonlijke medicatie
In vergelijking met West-Europa is Panama een conservatief land. Vrouwen zijn eerder klassiek gekleed en dragen zelden shorts in het straatbeeld. Mannen dragen er een lange broek en een hemd. De verschillen tussen de hoofdstad en de landelijke regio’s zijn zichtbaar. Bij de zeven indiaanse stammen die Panama rijk is dragen de vrouwen en kinderen hun traditionele kleurrijke kledij. Inbepaalde gevallen (vb. kerkbezoek of traditionele indiaanse regio’s) zullen we onze kledij aanpassen. Zandvliegen kunnen ongemakken veroorzaken; het lichaam maximum bekleden is hier de boodschap!
3.5 Geld In de brochure vind je bij elke reis steeds 2 prijzen, één onder de hoofding ‘Brochureprijs’ (betaal je bij inschrijving), één onder ‘Budget ter plaatse’ (neem je mee op reis). Samengeteld geven ze een goed beeld van wat je reis je zal kosten. Enkel persoonlijke uitgaven zoals dranken, souvenirs... en eventuele facultatieve activiteiten of bezoeken zijn extra en niet meegerekend in het budget.
3.5.1 Brochureprijs Inbegrepen in de basisprijs:
Aangemaakt op 20/01/2014
Pagina 8 / 13
www.joker.be
Panama Avontuur Exploratie
● ● ● ● ●
Lijnvluchten Brussel - Panama City en terug Voorafbetaalde luchthaventaksen Organisatiekosten De diensten van een Karavaan-reisbegeleider KBC-reisbijstandsverzekering
3.5.2 Budget ter plaatse Kostenraming voor logies, plaatselijk transport, luchthaventaksen ter plaatse, toegangsgelden en maaltijden. Dranken en persoonlijke uitgaven zijn niet inbegrepen. In PANAMA is de officiële munteenheid de Panamese Balbao (PAB) Richtkoers (op 15/11/13): 1 Panamese Balboa = € 0,77 en USD 0,98 Voor de meest recente wisselkoers:zie www.oanda.com/currency/converter/ Vanaf 17/01/2011 blokkeren Belgische banken de Maestro-functie in de meeste landen buiten Europa. Daardoor is het niet langer mogelijk om -buiten Europa- met een bankkaart te betalen of geld op te nemen. Je kan je bank wel op voorhand vragen je Maestro-functie tijdens je reis opnieuw te activeren. Informeer je dus zeker bij je bank indien je op reis nog gebruik wil maken van je kaart! Voorzie USD 1.050 voor uitgaven ter plaatse.
3.6 Verzekering Bij de Joker-prijs is de KBC-reisbijstandsverzekering inbegrepen. Optioneel kan je ook kiezen voor de KBC-verzekering annulatie en bagage. Hiervoor betaal je 4,4% van de totale reissom. Indien je geen gebruik wenst te maken van de reisbijstandsverzekering, ontvang je een korting van 1% op de totale reissom. Vergeet niet dat een reisbijstandsverzekering verplicht is om te kunnen deelnemen aan een Joker-reis. Meer details over de KBC-verzekeringen vind je op de website of in je Joker-reiskantoor.
3.7 Gezondheid We reizen door Westelijk en Centraal Panama, een gebied met een klein MALARIA-risico. Preventie is mogelijks aangewezen. Malaria is een ernstige ziekte die overgedragen wordt via de malariamuskiet. Deze is vooral actief tussen zonsondergang en zonsopgang. Neem een goed insectenwerend middel mee. Gewone muggenmelk beschermt dikwijls onvoldoende tegen tropische muggen. Er wordt dan ook aangeraden om een anti-muggenprodukt op basis van minimum 50% diethyltoluamide (DEET) te gebruiken. Aanbevolen zijn vaccinaties tegen TETANUS (klem), DIFTERIE, POLIO, BUIKTYFUS en HEPATITIS A. In vele omstandigheden is vaccinatie tegen HEPATITIS B en GELE KOORTS aangeraden. Raadpleeg zeker je huisarts en het Instituut voor Tropische Geneeskunde voor de meest recente informatie via 0900/101.10 (24 uur op 24 uur) of www.itg.be.
3.8 Conditie Dit noemen we een reis die voor iedereen geschikt is met een goede lichamelijke conditie. Er wordt vaak gewandeld, soms bergop en bergaf, maar voor ieder terrein bepalen we samen het gepaste tempo. Er zijn enkele dagen met diverse optionele activiteiten zodat iedereen kan kiezen wat voor hem het beste past. Een groot deel van de reis verblijven we boven de 1.000 meter met een aangenaam klimaat en in Panama City en Bocas del Toro is er een welgekomen zeewind die afkoeling biedt zodat de hitte geminimaliseerd wordt. En de regenbui? Deze varieert van jaar tot jaar maar meteen positieve ingesteldheid zullen we ook dit ongemak overwinnen. Uiterst belangrijk is ook dat je uitgerust aan deze reis begint!
3.9 Reisperiode en klimaat Panama is een tropisch land en kent twee seizoenen. Het droge seizoen, van januari tot half april, en het regenseizoen van half
Aangemaakt op 20/01/2014
Pagina 9 / 13
www.joker.be
Panama Avontuur Exploratie
april tot en met december. Aan de noordkant valt twee keer zoveel regen als in het zuiden. Het regent niet constant, maar er vallen korte, hevige buien soms in combinatie met een stevige storm. Panama is een tropisch land en kent twee seizoenen. Het droge seizoen, van december tot en met april en het regenseizoen vanaf mei tot en met november. Aan de noordkant valt twee keer zoveel regen als in het zuiden. Het regent niet constant, maar er vallen korte, hevige buien soms in combinatie met een stevige storm. De temperatuur varieert weinig over de seizoenen en ligt tussen de 27°C en 31°C. Zoals alle Midden-Amerikaanse landen heeft ook Panama een tropisch klimaat met gemiddelde temperaturen tussen de 27°C en 32°C gedurende de dag en ongeveer 21°C ’s nachts. In de bergstreken die we bezoeken (El Valle, Cerro Punta en Boquete) heerst er een milder en aangenaam klimaat met 20°C overdag en 12°C ’s nachts. Het droge seizoen langs de Pacific is van half december tot half april. In de natte maanden kan men zich meestal verwachten aan een dagelijkse portie regen, meestal voorspelbaar in de late namiddag. Een hele dag regen is ook niet uitgesloten! Aan de Caraïbische kust is het een gans jaar door vochtig. De minste neerslag in de provincie Bocas del Toro valt in de septembermaand. Toeristen kennen in vergelijking met het buurland Costa Rica nog niet zo goed de weg naar Panama. Het merendeel bezoekt het land tijdens het droge seizoen. Tijdens onze voorziene reisperiodes is het gegarandeerd niet druk. Hier vind je een klimatogram van Panama:
3.10 Outdoorschool Tijdens heel wat Joker-reizen wordt flink wat gewandeld. Wil je hier wat meer op voorbereid zijn? De Joker Outdoorschool biedt een ruim aanbod aan cursussen en ervaringsactiviteiten. Je kan er meer te weten komen over diverse thema's: • Verbeter je staptechnieken: leer stijgen met minder inspanning… en dalen met meer ontspanning. • Outdoor EHBO: een cursus reizigers-EHBO en diverse medische tips. • Hoe pas, laad en draag ik een rugzak? Voor online boeken en een overzicht van alle programma’s.
3.11 Foto- en filmmateriaal Joker is steeds op zoek naar foto's voor website, brochures enz. … Wil jij je ervaringen delen met anderen? Bezorg ons je foto's of filmpjes en neem deel aan de Joker- wedstrijd. Meer info en insturen.
3.12 Opinies Aangemaakt op 20/01/2014
Pagina 10 / 13
www.joker.be
Panama Avontuur Exploratie
Je mening is voor ons belangrijk. Daarom zal je bij terugkeer een evaluatieformulier in je mailbox vinden. We kijken nu al uit naar je bemerkingen.
Aangemaakt op 20/01/2014
Pagina 11 / 13
www.joker.be
Panama Avontuur Exploratie
4. Algemene info 4.1 De zwaarte van een Joker-reis Om de ‘zwaarte’ van een reis weer te geven, gebruiken we een Joker-reiziger als symbool. De indeling houdt rekening met deze aspecten: ● ● ● ● ●
het aantal uren stappen per dag het hoogteverschil (stijgen en dalen) dat per dag moet overwonnen worden de toestand van de paden het al dan niet dragen van een zware rugzak regen en koude of zon en hitte, weersomstandigheden die een tocht zwaarder kunnen maken
Alle Joker-reizen zijn per definitie actieve reizen! Elke deelnemer van een Joker-reis bezit minimaal een ‘normale’ conditie. Dit betekent dat er zeker sportieve momenten worden ingelast, die voor iedere fitte persoon doenbaar moeten zijn. We gaan enkele uren wandelen of fietsen en klimmen en dalen horen daarbij. De paden en wegen zijn over het algemeen in goede staat. Volledige dagen te voet op pad gaan in een stad of op het platteland is evident. En dus beschik je als deelnemer aan een Joker-reis minimaal over een 'normale' conditie. Even belangrijk is een goede mentale ingesteldheid. We gaan immers op verkenning in een land met andere voedingsgewoonten en mogelijk een vreemde cultuur. Met de juiste instelling verteer je beter de temperatuurschommelingen, de lange transporttijden en de vermoeidheid na geleverde inspanningen. Ook een open groepsgeest en een grote aanpassingsbereidheid worden op dit soort reizen steeds verwacht. Uiterst belangrijk is ook dat je uitgerust aan deze reis begint!
Tijdens dit gedeelte van de reis verwachten we dat je als deelnemer een ‘goede’ fysieke conditie hebt. Er kunnen stevige dagtochten en/of meerdaagse trektochten met een dagrugzak of deelbagage op het programma staan. Klimmen en dalen zijn haast zeker van de partij. Ook fietstochten en andere sportieve inspanningen zijn mogelijk. Wekelijks sport beoefenen thuis is wenselijk! Sommige ‘Expedities’ vallen onder deze categorie. Samen met de fysieke inspanning vragen de eventuele primitieve omstandigheden en onzekere weerscondities (hitte, vocht, regen, sneeuw, wind, koude...) een goede conditie.
Tijdens dit gedeelte van de reis verwachten we dat deelnemers een ‘zeer goede’ lichamelijke conditie hebben. Er kunnen meerdaagse, pittige (kampeer)trektochten op het programma staan met behoorlijk veel stapuren met deelrugzak of volledige bagage. Dit, samen met onzekere weersomstandigheden en moeilijk begaanbare paden maken dat een zeer goede conditie vereist is. Wekelijks (meermaals) sport beoefenen thuis is zéér wenselijk! Een degelijk uithoudingsvermogen, zowel mentaal als fysiek is noodzakelijk. Eerdere ervaring met meerdaagse trektochten in de bergen is wenselijk!
Een ‘uitstekende’ fysieke conditie is nodig voor slechts enkele gedeelten van sommige ‘Expedities’. Lange, meerdaagse, zéér pittige trektochten met veel stapuren óf met bagage inclusief tenten en voeding (dus meer dan 15 kg), óf op grote hoogte óf in extreme (weers-)omstandigheden, maken dat je een groot uithoudingsvermogen nodig hebt, zowel fysiek als mentaal. Paden kunnen zéér steil, ruig en rotsachtig zijn. Vanzelfsprekend doe je regelmatig aan sport. Eerdere ervaring met meerdaagse trektochten in de bergen is een vereiste!
4.2 De reisbegeleider De reisbegeleider coördineert de reis in overleg met alle deelnemers en regelt de praktische zaken ter plaatse. Een gids is hij niet: voor achtergrondinformatie over de bestemming en rondleidingen laten we liever lokale gidsen aan het woord. Wél vormt de reisbegeleider een brug tussen jou, de groep en het land met haar bevolking. De reisbegeleider bereidt de reis op voorhand intensief voor. Natuurlijk laat hij genoeg ruimte voor initiatief van de groep: zo stel je mee de picknick samen, zoek je een leuk restaurant of kan je zelf een voorstel doen voor een leuke activiteit. De reisbegeleiders zijn Nederlandstalig en volgden bij vzw Karavaan een door Toerisme Vlaanderen gecertificeerde opleiding
Aangemaakt op 20/01/2014
Pagina 12 / 13
www.joker.be
Panama Avontuur Exploratie
van 2 jaar. De opleiding legt vooral de nadruk op enerzijds contactgericht reizen met respect voor cultuur en natuur en anderzijds zowel praktische vaardigheden als theoretische achtergronden. De reisbegeleiders worden niet alleen klaargestoomd om alles op rolletjes te laten lopen, zij zorgen er ook voor dat jij en je groep een grensverleggend en duurzaam avontuur beleven.
4.3 Respect voor mens en natuur In het kader van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het Kind zullen Joker en Karavaan op geen enkel moment beroep doen op diensten van derden die blijk geven van financiële of seksuele uitbuiting van kinderen of volwassenen (logement, transport, maaltijden, activiteiten…). Wij vragen je om vermoedens van kindersekstoerisme te melden bij www.stopkinderprostitutie.be of via
[email protected]. De souvenirhandel is in heel wat landen een belangrijke bron van inkomsten voor de lokale bevolking. Maar er worden helaas nog steeds souvenirs gemaakt van bedreigde plant- en diersoorten. Op je hoede zijn voor verboden souvenirs wil niet zeggen dat je ateliers, souvenirwinkels en markten niet meer mag bezoeken. Je reisbegeleider informeert je hierover. We verwijzen je alvast naar de folder ‘Een zeldzaam dier is geen souvenir’ uitgegeven door Federale Overheid,Departement volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu.
Aangemaakt op 20/01/2014
Pagina 13 / 13
www.joker.be