!"#$%&#$'()*+,-.-'&/ 012!3456#78#59:;"#7<8<
='&>#1$,&>
?,('*@'A(#&%BC&%-'#(A,D@'-,E>'#C(?'&,&F#G:1H I+'#*,@J#%)#%#@'DKC(%(J#+CD'#'DK+%),L')#'$'&#DC('#@+'#,DKC(@%&*'#CM#@+'#D'%&,&F#CM#K-%*'N#I+%@O)#P+'('#K-%&&,&F Q'F,&)N#0,@+#@+'#RA%-,@J#CM#K-%*'S#@+'#D%>,&FS#@+'#C(F%&,L%BC&S#?'),F&,&F#%&?#@+,&>,&FN#IC#'TK-C('S#('%--J#>&CP#@+' K-%*'N#2$'(J#K-%*'#,@)#CP&#)@C(JN#H%&J#)@C(,')#CM#@+,&>'()S#D%>'()#%&?#A)'()N#9-%&&,&F#,)#@+,)#*CDK-'T#CM#)@C(,')S#CM *+%--'&F')S#CM#*C&M(C&@%BC&)S#CM#%--,%&*')N#9-%&&,&F#,)#>&CP,&F#%&?#?(%P,&FS#@+,&>,&F#%&?#,&$'&B&FN#9-%&&,&F#,)#@+' *C&M(C&@%BC&S#@+'#D%T,DAD#)+%(K&'))N#9-%&&,&F#,)#?,U'('&@#'$'(J#?%J#P,@+#?,U'('&@#%*@C()#,&#%#?,U'('&@#)*CK'N 9-%&&,&F#,)#$'(J#%?%KB$'S#,)#A&*'(@%,&#%&?#RA')BC&,&FN#9-%&&,&F#,)#'$'(J@+,&F#%@#C&*'N
NL
NL ontwerp en politiek en Europa?
ONTWERPEN AAN NEDERLAND
CRISIS
KLIMAAT
VERVUILING
ETEN
SOCIAAL
ENERGIE
VERGRIJZEND EUROPA
KRIMPEND EUROPA
ECONOMIE
WAKE UP CALL
FINANCIELE CRISIS
WAT IS ER AAN DE HAND? DOUBLE CRUNCH
BUREAUCRATIE, COMPLEXITEIT, PROCES
Design & politics nr 1 "Als ontwerpers niet meer weten waarom ze ontwerpen. Als bestuurders worden geleid door voortgang en niet door doel en resultaat. Als het proces leidend is en de opgaven, hoe manifest ook, niet worden omarmd dan geeft de inhoud zich gewonnen. Dan worden waan van de dag, proces en reactiviteit onze leidende principes. Maar de opgaven zijn te groot, te manifest en te urgent om dit te laten gebeuren.“
GROTE OPGAVEN, CRISES, MOMENTUM
GLOBAAL - LOKAAL: EU
EUROPESE UNIE
KRIMPEND EUROPA (BEVOLKING)
KRIMPEND EUROPA!
VERGRIJZEND EUROPA
KRIMPEND EUROPA (GDP)
INNOVATIEF EUROPA?
INNOVATIEF EUROPA?
INNOVATIEF EUROPA?
4.44
4.69
VERVUILD EUROPA?
OPEN EUROPA?
OPEN EUROPA?
GRENZEN
STEDEN ZIJN MEER EN MEER DE PLEK WAAR MENSEN LEVEN
MARKTEN ZIJN STEEDS INTERNATIONALER
DE WERELD IS MEER GEFRAGMENTEERD
PROTECTIONISME
PROTECTIONISME
CRISES COMPLEXITEIT
gisteren
vandaag
morgen
overmorgen
CRISES COMPLEXITEIT
gisteren
vandaag
tomorrow
day after
CRISES >> GESLOTEN
NL VAN VERSCHILLEN
NL VAN VERSCHILLEN
NL VAN VERSCHILLEN
RISICO’S NEMEN EN HET VERSCHIL MAKEN
RISICO’S NEMEN EN HET VERSCHIL MAKEN
BELANG(RIJKHEID) VAN STEDEN
BELANG(RIJKHEID) VAN STEDEN
50% >> 75%
STEDEN MAKEN HET VERSCHIL
CONFRONTATIE
QuickTime™ and a None decompressor are needed to see this picture.
CONFRONTATIE
QuickTime™ and a None decompressor are needed to see this picture.
CONFRONTATIE
CONFRONTATIE
CONFRONTATIE
STEDEN LEIDEN door confrontatie in PROBLEEM-OPLOSSEND VERMOGEN EN INNOVATIEKRACHT
MAXIMALE IMPACT
MAXIMALE IMPACT
MAXIMALE IMPACT
STEDEN = WAAR WE LEVEN
KWALITEIT VAN VERSTEDELIJKING
ECONOMIE > IN DE STEDEN
INTERNATIONALE CONCURRENTIEKRACHT
DE GROOTSTE OPGAVE
WERELDSTEDEN
WERELDSTEDEN
STEDEN ZIJN WERELDSPELERS
STEDEN ZIJN WERELDSPELERS
STEDEN = WERELDSPELERS >>> WAT BETEKENT DAT VOOR DE NATIESTAAT?
HERNIEUWD REACTIVISME
THINK – DO - ACT
TIJDSPANNE – HERZIEN VAN ONZE ‘TIMEFRAME’
gisteren
vandaag
morgen
overmorgen
OUTPUT: VERHALEN – INSTRUMENTEN - PROJECTEN
MULTI-DIMENSIONALE AANPAK, ‘REAL LIFE’ IS HET LABORATORIUM
DE NL AANPAK
1. ONTWERP
NL ONTWERPEN
H.P. Berlage.
NL ONTWERPEN
Rotterdam architects, 1922. Left M.J. Granpré Molière and P. Verhagen, right J.J.P. Oud.
NL ONTWERPEN
Dept of City Development Amsterdam, 1930. Cornelis van Eesteren top, seventh from left.
NL ONTWERPEN
De Casseres in his study.
NL ONTWERPEN
Lotte Stam-Beese.
NL ONTWERPEN
J. Vink, director RNP.
NL ONTWERPEN
Signing the contract for the building of Hoog Catharijne in City Hall Utrecht, 1964. Sitting left mayor C.J.A. de Ranitz and right president-director of Bredero’s Bouwbedrijven J. de Vries. In the background ao 'chef' of Public Works Utrecht.
NL ONTWERPEN
Piet Blom
NL ONTWERPEN
Jo Coenen, 1989.
NL ONTWERPEN
Riek Bakker.
NL ONTWERPEN
Pi de Bruijn, 2006.
2. VISIES INSTRUMENTEN PROJECTEN
VISIES – INSTRUMENTEN - PROJECTEN
VISIE - RANDSTAD 2040
RANDSTAD 2040 – onderdeel van een systeem
EIGENAARSCHAP VAN VISIE T/M IMPLEMENTATIE
SHIFT VAN GOVERNMENT/GOVERNANCE – de ‘nieuwe’ Wro
SHIFT VAN GOVERNMENT/GOVERNANCE – van control naar trust
SHIFT VAN GOVERNMENT/GOVERNANCE – differentiatie van schaal en focus
3. REFLECTIE
ONAFHANKELIJK ADVIES VOOR/VAN ONTWERP HET COLLEGE VAN RIJSKADVISEURS Liesbeth van der Pol is de Rijksbouwmeester sinds 15 augustus 2008
ONAFHANKELIJK R&D EN ASSESSMENT
PLANBUREAU VOOR DE LEEFOMGEVING
en meer...
DE NL AANPAK • ontwerp – risico’s nemen – en verschillen maken
• visies, instrumenten en projecten – think, do, act – trust en investeren
• reflectie – politiek in positie
AGENDA / TE DOEN nationale ruimtelijke ordening is/als/en politiek
RUIMTELIJKE ORDENING / ONTWERP EN POLITIEK • WRR 1998: van volkshuisvesting naar gebiedsontwikkeling • nu: grote opgaven en nieuwe mentaliteit • RO weer confrontatie tussen fysiek – sociaal – economisch • RO weer intelligenter
WAAROM • • • • • •
Complex van crises Economie Urbanisatie Proces Protectionisme Isolationisme
• >> DOORBRAAK
HOUSTON WE HAVE A PROBLEM
‘ON THE GROUND’ • COMPLEX VAN CRISES • COMPLEXITEIT • en hoe zit het met ‘mij’? • BETEKENIS + SPECIFIEK
"You never want a serious crisis to go to waste."
HOE • Steden • Planning as politics • Ontwerp En • Specifiek (echt kennen) • Politiek • Verhalen, mythe
VERSCHILLEN
STEDEN VAN VERSCHIL(LEN)
10 3
KWETSBARE STAD
10 4
KRACHTIGE STAD
10 5
DUURZAME STAD
10 6
SOLIDAIRE STAD
10 7
STEDEN EN NL • • • • • •
Verschillen plannen, planning van verschillen Sterke steden Mooi landschap Krimpend land Stadsstaat ipv natiestaat Planning 2.0
POLITIEKE RO De stad maakt de ruimtelijke ordening politiek. "De stad vergroot onze opgaven uit. Confronteert klimaat met segregatie, kwaliteit met werkeloosheid, innovatie met mobiliteit, creativiteit met recessie en economie. De stad staat voor alle opgaven in één. Een maximale confrontatie van verhalen van morgen vandaag."
VERSCHILLEN
PROJECTEN
11 1
ONTWERP ALS POLITIEK
ONTWERP VOOR VERSCHILLEN • Ontwerp voorop • Stedenbouw • Herbestemming Architectuurnota NL een cultuur van ontwerpen
CRISIS
Hoe kan dit crises complex zich verbinden met people, places en de feiten ‘on the ground’?
WAT CRISIS
ontwerp confronteert alle conflicten ontwerp innoveert door die confrontatie onderzoek door ontwerp ontwerp breekt door
WIE CRISIS
ontwerp personaliseert ontwerp politiceert ontwerp identificeert ontwerp landt "on the ground" ontwerp gat over ‘politics, people, place’
HOE CRISIS ontwerp organiseert ontwerp confronteert alle spelers ontwerp adresseert niet alleen de factoren maar ook actoren ontwerp identificeert en wijst aan ontwerp is proces door ontwerp ontwerp breekt door
CRISIS
ONTWERP VERBINDT
MAAR Dan moet het ontwerp en de ontwerpers de kracht en kwaliteit hervinden om de grote, kleine maar essentiele opgaven van nu en morgen te adresseren en te agenderen en niet alleen antwoorden geven en oplossingen bieden voor het niet-essentiele. Ontwerpers moeten weer beginnen met vragen Dan wordt ontwerp weer politiek
GEEN LAB
GEEN SHOW
HET IS MYTHE
Mark Wallinger, National Galerie Berlin 2007
PLANNING NL Planning als sociaal economische en culturele opgave • Geen middelmaat • Ontwerpen voor verschillen • Politiek van de plek • Specifiek • Ontwerp en innovatie voorop • Kennen en handelen • Stedelijke regio als de test zone • Herontwikkeling als dé ontwikkeling • Politiek van risico’s • Reflectie in positie • Ontwerp als politiek / Politiek als ontwerp
PLANNING NL NL VAN VERSCHIL(LEN)
ADAPTIEF INSTRUMENTARIUM GERICHTE & WISSELENDE ALLIANTIES
SPECIFIEK / GENERIEK
specifiek
specifiek
specifiek
generiek
generiek
specifiek
specifiek
specifiek
DOUBLE TRACK POLITIEK PLANNING
The Power of Yes, David Hare, London 2009
Agenda Sociaal economisch Ontwerp voorop Stedenbouw Hergebruik
en cultureel gedreven en Politiek Stad en dorp Gebouw en plek
