www.theosofie - noordwest.nl Theosofie de archaïsche wijsheid, het pad van het zoeken, niet van geloven.
De Eerste brief van K.H. aan A.O.Hume Deze brief is opgenomen in het boekje Gecombineerde Chronologie voor het gebruik van de “Mahatma Brieven aan A.P.Sinnet “ en “Brieven van H.P.Blavatsky aan A.P.Sinnet”. Het artikel is “gescand” vanuit de eerste druk. Het taalgebruik is niet aangepast.
*******
Het origineel van deze brief is niet voorhanden, hoewel het grootste deel ervan wel in The Occult World verscheen. Waarom de brief niet werd opgenomen in De Mahatma Brieven aan A.P.Sinnett is niet bekend. We kunnen slechts vermoeden dat de kopie, die Patience Sinnett ervan maakte, niet ter beschikking was toen Trevor Barker bezig was de Mahatma brieven over te schrijven, anders zou hij deze ongetwijfeld in zijn uitgegeven boek hebben opgenomen. Hij voIgt op de brief van K.H. van 29 oktober (1880) aan de heer Sinnett (M.B. 4). Wij geven de brief in zijn geheel weer, geverifieerd met het met de hand geschreven exemplaar van mevr.Sinnett uit het Britse Museum (Mahatma Papers, Vol. VII, Additional MS. 45289 B). Deze kopie is voorzien van blauwe potloodaantekeningen, die er waarschijnlijk op wijzen dat A.P.S. hem voor publikatie gereed maakte, en op drie plaatsen zijn verscheidene zinnen - destijds terecht - doorgehaald. Zoals gezegd, is de hier gebruikte tekst woord voor woord gelijk aan de kopie van Patience Sinnett. Het is van belang te weten dat, ondanks latere moeilijkheden, die zijn uitgelopen op de definitieve breuk tussen de heer Hume en de Broeders, zijn "eerste brief zo oprecht was, de geest die eruit sprak zo veelbelovend, de kansen die hij bood voor het algemeen belang iets te doen schenen zo groot, dat ik hem meenam naar onze geëerde Chef" (K.H. aan A.O.H., M.B. 231). -G.F.K. (Grace F.Knoche). ******* Geachte Heer, Gebruik makende van mijn eerste vrije ogenblikken om Uw brief van de 17e van de vorige maand formeel te beantwoorden, wil ik U nu het resultaat meedelen van mijn bespreking met onze chefs van het daarin vervatte voorstel; tegelijk zal ik proberen al Uw vragen te beantwoorden. Ik moet U in de eerste plaats, namens de gehele afdeling van onze broederschap, die in het bijzonder is geïnteresseerd in het welzijn van India, danken voor de aangeboden hulp, waarvan het belang en de oprechtheid door niemand in twijfel kan worden getrokken. Teruggaande in het verre verleden van ons voorgeslacht en de wederwaardigheden van de Indische beschaving, vinden wij steeds een liefde voor ons vaderland, zo diep en hartstochtelijk, dat ze is blijven bestaan ondanks de verruimende en kosmospolitiserende (vergeef als dit geen [Engels] woord is) invloed van onze studies van de verborgen wetten van de natuur. En daarom koester ik, en iedere andere Indische patriot, gevoelens van de diepste dankbaarheid voor ieder vriendelijk woord of vriendelijke daad jegens dit land. U kunt zich dus indenken dat, daar wij ervan overtuigd zijn dat de degeneratie. van " Werken in het belang van de mensheid is de eerste stap " H.P. Blavatsky
blz. 1 van 9.
www.theosofie - noordwest.nl Theosofie de archaïsche wijsheid, het pad van het zoeken, niet van geloven.
India grotendeels te wijten is aan de verstikking van zijn aloude spiritualiteit; en dat al wat het herstel van die hogere standaard van denken en moraliteit bevordert, een regenererende nationale kracht moet zijn; ieder van ons als vanzelfsprekend en zonder aansporing bereid zou zijn een organisatie voort helpen, waarvan de voorgestelde vorming ter discussie is gesteld, vooral als werkelijk een organisatie moet gaan worden die vrij is van zelfzuchtige motieven, en waarvan het doel is de oude wetenschap te doen herleven, en die ernaar streeft het aanzien van ons land in de wereld te herstellen. Beschouwt U dit maar als vanzelfsprekend, zonder verdere plechtige verzekeringen. Maar U weet, net als ieder ander die van de geschiedenis kennis heeft genomen, dat patriotten tevergeefs het uiterste van zichzelf vergen als de omstandigheden tegen hen zijn. Het is soms voorgekomen dat geen menselijke macht, zelfs niet het vuur en de kracht van de meest verheven vaderlandsliefde, in staat was het ijzeren noodlot van zijn vaste koers te doen wijken, en zo zijn volken uitgedoofd als toortsen die in het water vallen, in de alles verzwelgende duisternis van de ondergang. Zo kunnen wij, die de neergang van ons land beseffen, maar onmachtig zijn het meteen omhoog te helpen, niet doen wat we zouden willen doen, noch in het algemeen, noch in dit bijzondere geval. En met de bereidheid, maar niet het recht, om U in Uw toenadering meer dan halverwege tegemoet te komen, zijn wij gedwongen U te zeggen, dat het denkbeeld dat door de heer Sinnett en U wordt gekoesterd, ten dele onuitvoerbaar is. Het is in één woord voor mijzelf of een andere Broeder, of zelfs voor een gevorderde neofiet, onmogelijk om speciaal te worden aangewezen of te worden bestemd om de leidinggevende Geest of Chef van de Engels-Indische Afdeling te zijn. Wij weten dat het goed zou zijn om U en enkele van Uw uitgekozen collega's regelmatig onderricht te doen geven, en dat U verschijnselen en de grondslag ervan worden getoond. Want hoewel niemand, behalve deze weinigen, overtuigd zou worden, zou het toch een onmiskenbaar winstpunt zijn als zelfs enkele uiterst bekwame Engelsen zich aansloten als bestudeerders van de Aziatische Psychologie. Wij zijn ons van dit alles bewust en van nog veel meer; vandaar dat wij niet weigeren met U te corresponderen en U anderszins op verschillende manieren te helpen. Maar wat wij wel weigeren is enige andere verantwoordelijkheid op ons te nemen dan deze periodieke correspondentie, en hulp door het geven van raad; en, als de gelegenheid gunstig is, U die feitelijke, mogelijk zichtbare bewijzen te geven, die U tevreden zouden stellen ten aanzien van ons bestaan en onze belangstelling. Wij willen er niet in toestemmen U te "leiden". Tot hoeveel wij misschien ook in staat zijn, wij kunnen alleen beloven U zoveel te geven als U verdient. Bij grote verdienste zullen wij eerlijke schuldenaren blijken te zijn; bij kleine kunt U slechts een evenredige beloning verwachten. Dit is niet zomaar een tekst, overgenomen uit het schrift van een schooljongen, al klinkt het zo, maar alleen de onbeholpen weergave van de wet van onze orde; en wij kunnen deze niet overtreden. Daar wij volslagen onbekend zijn met de Westerse, vooral met de Engelse wijze van denken en handelen, zoudt U merken dat als wij ons zouden inlaten met een organisatie van dergelijke aard, al Uw vaste gewoonten en tradities voortdurend zouden botsen, zo niet met de nieuwe aspiraties zelf, dan toch op zijn minst met de methoden van verwerkelijking ervan, zoals die door ons zouden worden voorgesteld.
" Werken in het belang van de mensheid is de eerste stap " H.P. Blavatsky
blz. 2 van 9.
www.theosofie - noordwest.nl Theosofie de archaïsche wijsheid, het pad van het zoeken, niet van geloven.
U zoudt geen unanieme instemming kunnen krijgen om zover te gaan als Uzelf zoudt willen gaan. lk heb de heer Sinnett gevraagd een plan te ontwerpen dat Uw beider ideeën bevat, om dit aan onze chefs voor te leggen, daar dit de kortste weg scheen om tot wederzijdse overeenstemming te komen. Uw Afdeling zou onder onze "leiding" niet kunnen gedijen, daar U er niet de mensen naar bent om zich in het algemeen in die zin te laten leiden. Vandaar dat de Organisatie een ontijdige geboorte zou beleven en een mislukking zou worden, en een even tegenstrijdig beeld zou geven als een Parijse Daumont getrokken door een span Indische yaks of kamelen. U vraagt ons U in de ware Wetenschap te onderrichten, in het occulte aspect van de bekende zijde van de natuur: en U denkt dat dit even gemakkelijk kan worden gedaan als gevraagd. U schijnt niet de enorme moeilijkheden te beseffen, verbonden aan het meedelen van zelfs de elementaire beginselen van onze wetenschap aan hen, die zijn opgeleid volgens de vertrouwde methoden van de Uwe. U ziet niet in dat hoe meer men van de ene bezit, hoe minder men in staat is de andere intuïtief te bevatten, want een mens kan alleen denken langs uitgesleten groeven, en tenzij hij de moed heeft deze op te vullen en voor zichzelf nieuwe te maken, moet hij noodgedwongen de oude lijnen volgen. Vergun mij een paar voorbeelden te geven. In overeenstemming met de moderne exacte Wetenschap, onderscheidt U slechts één kosmische energie, en ziet U geen verschil tussen de energie die een reiziger verbruikt als hij een struik opzij duwt die zijn pad verspert, en de wetenschappelijke proefnemer die een gelijke hoeveelheid energie verbruikt om een slinger in beweging te zetten! Wij we!. Want wij weten dat er tussen deze twee een wereld van verschil ligt. De een verspilt of verstrooit kracht op nutteloze wijze, de ander concentreert ze en slaat ze op. En begrijp alstublieft dat ik hier niet doel op het betrekkelijke nut van deze beide, zoals men zou kunnen veronderstellen; maar alleen op het feit dat er in het ene geval slechts sprake is van brute kracht die wordt verspreid, zonder dat die brute energie wordt omgezet in de hogere potentiële vorm van spirituele drijfkracht, en in het andere gebeurt dat juist we!. Denk alstublieft niet dat ik vaag metafysisch spreek. De gedachte die ik wil overbrengen is, dat zich als gevolg van het hoogste gebruik van het intellect in het wetenschappelijk actieve brein, een sublimeerde vorm van geestelijke energie ontwikkelt, die in de kosmische activiteit onbegrensde gevolgen teweegbrengt, terwijl het automatisch werkenbrein slechts een zeker quantum grove kracht in zichzelf vasthoudt en opslaat, die voor het individu of de mensheid geen nut oplevert. Het menselijk brein is een onuitputtelijke generator van de meest verfijnde soort kosmische kracht, uit de lage, grove energie van de natuur; en een volslagen adept heeft zich tot een middelpunt gemaakt van waaruit potentialiteiten stralen, die door de Aeonen heen correlaties op correlaties verwekken. Dit is de sleutel tot het mysterie van het vermogen dat hij bezit om in de zichtbare wereld de men te projecteren en te materialiseren, die zijn verbeeldingskracht heeft opgebouwd uit de inerte kosmische stof van de onzichtbare wereld. De adept schept niet iets nieuws, maar gebruikt en hanteert slechts het materiaal dat de natuur om hem heen in voorraad heeft; materiaal dat door de eeuwigheden heen door alle vormen is gegaan; hij behoeft slechts die te kiezen welke hij nodig heeft en het in " Werken in het belang van de mensheid is de eerste stap " H.P. Blavatsky
blz. 3 van 9.
www.theosofie - noordwest.nl Theosofie de archaïsche wijsheid, het pad van het zoeken, niet van geloven.
objectief bestaan terug te roepen. Zou dit Uw "geleerde" biologen niet als de droom van een krankzinnige in de oren klinken? U zegt dat er maar weinig takken van wetenschap zijn waarmee U niet min of meer bekend bent, en dat U gelooft in zekere mate goed werk te doen, omdat U de mogelijkheid daartoe hebt verworven door jarenlange studie. Ongetwijfeld doet U dat. Maar wilt U mij toestaan nog duidelijker voor U het verschil te schetsen tussen de methoden van de natuurwetenschappen, vaak uit louter beleefdheid exact genoemd, en de metafysische wetenschappen? De laatstgenoemde die, zoals U weet, niet kunnen worden geverifieerd voor een willekeurig publiek, worden door de heer Tyndall onder de poëtische verdichtsels gerangschikt. De realistische wetenschap van de feiten is daarentegen uiterst prozaïsch. Nu is voor ons arme en onbekende filantropen geen enkel feit van een van deze beide wetenschappen van belang, behalve voor zover het mogelijkheden tot morele resultaten meebrengt en nut voor de mensheid heeft. En wat kan in haar trotse isolement zo volslagen onverschillig staan tegenover iedereen en alles, of zich zo uitsluitend verbonden voelen met de dingen, nodig voor haar eigen vooruitgang, als deze materialistische en realistische wetenschap van feiten? Mag ik dan, zonder van een ijdel "vertoon van wetenschappelijkheid" te worden beschuldigd, niet vragen wat de wetten van Faraday, Tyndall en anderen met filantropie te maken hebben in hun abstracte relaties tot de mensheid, gezien als een integraal geheel? Wat bekommeren zij zich om de MENS als een afzonderlijk atoom van dit grote en harmonische Geheel, zelfs al kunnen zij soms van praktisch nut voor hem zijn? Kosmische energie is iets eeuwigs en zal nooit ophouden te bestaan, stof is onverwoestbaar, en dat zijn dan de wetenschappelijke feiten. Trek ze in twijfel, en men is een onwetende; ontken ze, een gevaarlijke gek, een dweper; beweer de theorieën te kunnen verbeteren een onbeschaamde charlatan. En toch hebben zelfs deze wetenschappelijke feiten de wereld van onderzoekers nooit enig bewijs aan de hand gedaan, dat de natuur bewust de onvernietigbaarheid van de stof in organische vorm verkiest boven die in anorganische vormen; en dat zij langzaam maar onophoudelijk werkt aan de verwezenlijking van dit doel de evolutie van bewust leven uit inert materiaal. Vandaar hun onwetendheid omtrent de verstrooiing en verdichting van kosmische energie in haar metafysische aspecten; hun verdeeldheid over de theorieën van Darwin; hun onzekerheid over de graad van bewust leven in afzonderlijke elementen; en uiteraard, hun minachtend afwijzen van elk verschijnsel dat buiten de door henzelf gestelde voorwaarden valt, en van de idee alleen al van werelden van halfintelligente, zo niet intellectuele krachten, die in verborgen hoeken van de natuur werkzaam zijn. Om U een ander praktisch voorbeeld te geven. Wij zien een enorm verschil tussen de kwaliteit van twee gelijkheden energie, die door twee mensen word verbruikt, van wie de een, laten we aannemen, op weg is naar zijn dagelijkse rustige arbeid, en een naar het politiebureau om een medemens aan te geven, terwijl de mannen van de wetenschap geen enkel verschil zien. Een wij, niet zij, zien het specifieke verschil tussen tussen de energie in de beweging van de wind en die van een draaiend wiel. En waarom? Omdat iedere gedachte van de mens, na te zijn ontwikkeld, overgaat en overgaat in de innerlijke wereld en een actieve entiteit wordt door zich te verbinden,verenigen, zouden we het kunnen noemen, met
" Werken in het belang van de mensheid is de eerste stap " H.P. Blavatsky
blz. 4 van 9.
www.theosofie - noordwest.nl Theosofie de archaïsche wijsheid, het pad van het zoeken, niet van geloven.
een elementaal; dat wil zeggen met een van de halfintelligente krachten van de natuurrijken. Ze blijft bestaan als een actieve intelligentie, een schepsel dat door het denken is verwekt, gedurende een langere of kortere periode, evenredig aan de oorspronkelijke intensiteit van de hersenactiviteit die haar heeft voortgebracht. Derhalve blijft een goede gedachte bestaan als een actieve weldadige kracht; een kwade gedachte als een boosaardige demon. En zo bevolkt de mens voortdurend zijn stroom in de ruimte met een wereld van hemzelf, vol van het kroost van zijn fantasieën, verlangens, impulsen en hartstochten, een stroom die inwerkt op ieder gevoel- en / of zenuworganisme dat ermee in aanraking komt, en evenredig is aan zijn dynamische intensiteit. De Boeddhist noemt dit zijn "Skandha", de Hindoe geeft er de naam "Karma" aan; de Adept ontwikkelt deze vormen bewust, andere mensen werpen ze onbewust af. Om te slagen en zijn kracht te behouden, moet een adept in eenzaamheid en min of meer in zijn eigen ziel verblijven. Nog minder wordt door de exacte wetenschap ingezien dat, terwijl de bouwende mier, de nijvere bij, de nestelende vogel, ieder op zijn eigen nederige wijze evenveel kosmische energie in haar potentieel vorm verzamelt als een Haydn, een Plato, of een ploeger die zijn vore trekt, op hun manier; de jager, die het wild doodt voor zijn genoegen of eigen profijt, of de positivist die zijn intellect gebruikt om te bewijzen dat x + = - niet minder energie verspillen en verstrooien dan de tijger die zijn prooi bespringt. Zij allen beroven de natuur in plaats van haar te verrijken en zullen allen ,naar de mate van hun intelligentie, bemerken dat zij verantwoordelijk zijn. De exacte experimentele Wetenschap heeft niets te maken met moraliteit, deugd, menslievendheid, en kan derhalve geen aanspraak maken op onze hulp totdat zij overgaat in de metafysica. Daar zij slechts een koude rangschikking is van feiten buiten de mens om, die voor en na hem bestonden, eindigt haar terrein van bruikbaarheid voor ons bij de buitenste begrenzing van deze feiten; en wat de betekenis en resultaten voor de mensheid ook mogen zijn van het door haar methoden verkregen materiaal, daar bekommert zij zich weinig om. Daar dus onze sfeer volkomen buiten de hare ligt - even ver als de baan van Uranus buiten die van de aarde - weigeren wij beslist op enig rad van haar makelij te worden gebroken. Warmte is voor haar alleen maar een vorm van beweging, en beweging brengt warmte voort; maar waarom de mechanische beweging van het draaiende wiel in metafysische zin van hogere waarde moet zijn dan de warmte waarin zij geleidelijk wordt omgezet - is iets dat zij nog moet ontdekken. Het filosofische maar transcendentale (daarom absurde?) denkbeeld van de middeleeuwse theosofen, dat de uiteindelijke vorderingen die de mens maakt in zijn arbeid, gesteund door een voortdurende stroom van ontdekkingen door de mens, eens moeten culmineren in een proces dat, naar het voorbeeld van de energie van de zon - in zijn capaciteit van rechtstreekse motor - zal uitlopen op de ontwikkeling van voedingsstoffen uit anorganische stof - is voor de mannen van de wetenschap ondenkbaar. Als de zon, de grote voedende vader van ons Planetenstelsel, morgen "onder testvoorwaarden" granieten kuikens uit een rotsblok zou broeden, dan zouden zij (de mannen van de Wetenschap) dit als een wetenschappelijk feit aanvaarden, zonder enige spijt te gevoelen dat het gevogelte niet leeft om als voedsel te " Werken in het belang van de mensheid is de eerste stap " H.P. Blavatsky
blz. 5 van 9.
www.theosofie - noordwest.nl Theosofie de archaïsche wijsheid, het pad van het zoeken, niet van geloven.
dienen voor hen die verhongeren en gebrek lijden. Maar laat een Shaberon 1 tijdens een hongersnood de Himalaya oversteken en zakken met rijst vermenigvuldigen om de stervende menigte te voeden, wat hij zou kunnen, en Uw magistraten en ambtenaren zouden hem waarschijnlijk in de gevangenis zetten om hem te laten bekennen welke graanschuur hij had beroofd. Zo is de exacte wetenschap en Uw realistische wereld. En hoewel U, zoals U zegt, onder de indruk bent van de enorme omvang van de onwetendheid van de wereld omtrent ieder onderwerp, wat U heel raak omschrijft als "enkele tastbare feiten verzameld en ruwweg gegeneraliseerd en een technisch jargon bedacht om de onwetendheid van de mens te verbergen omtrent alles wat achter die feiten ligt"; en hoewel U spreekt van Uw geloof in de oneindige mogelijkheden van de natuur - hebt U er desondanks vrede mee Uw leven te besteden aan een werk, dat uitsluitend diezelfde exacte wetenschap steunt. U veroorzaakt een verspilling van tonnen kosmische energie om - figuurlijk gesproken ternauwernood enkele onsjes in Uw boeken te verzamelen. En ondanks Uw intuïtief gevoel voor de grenzeloze omvang van de natuur, neemt U het standpunt in dat, tenzij een expert in de geheime wetenschap bereid is aan Uw Society in wording die energie te verspillen, die hij zonder zijn plaats te verlaten op nuttige wijze onder miljoenen kan verspreiden, U met Uw grote natuurlijke vermogens zult weigeren een helpende hand naar de mensheid uit te steken door het werk in Uw eentje te beginnen, en erop te vertrouwen dat de tijd en de grote Wet Uw arbeid zullen belonen. 2 Van Uw verschillende vragen zullen wij, met Uw goedvinden, eerst die behandelen die betrekking heeft op de veronderstelling, dat de "Broederschap" er niet in is geslaagd "in de geschiedenis van de wereld een spoor achter te laten." Zij zouden, naar Uw mening, in staat moeten zijn geweest, gezien hun buitengewoon gunstige situatie,om "in hun scholen een aanzienlijk aantal van de meer verlichte geesten van ieder ras bijeen te brengen." Hoe weet U dat zij niet zo'n spoor hebben achtergelaten? Bent U op de hoogte van hun pogingen, successen en mislukkingen? Hebt U een beklaagdenbank waarin U ze kunt laten verschijnen? Hoe zou Uw wereld bewijzen kunnen verzamelen over het doen en laten van mensen, die angstvallig iedere mogelijke toegangsdeur, waardoor de nieuwsgierige hen zou kunnen bespieden, gesloten hebben gehouden. De eerste voorwaarde voor hun succes was, dat zij nooit gecontroleerd of tegengewerkt zouden worden. Zij weten wat zij hebben gedaan; alles wat degenen buiten hun kring konden waarnemen waren de resultaten, waarvan de oorzaken voor het gezicht verborgen bleven. Als een verklaring voor deze resultaten heeft men in verschillende eeuwen theorieën bedacht over de tussenkomst van "Goden", de Goddelijke voorzienigheid, schikgodinnen, en weldadige of vijandige invloeden van de sterren. Er is nog nooit een tijd geweest, in of vóór de zogenaamde historische periode, waarin onze voorgangers geen vorm hebben gegeven aan de gebeurtenissen en geen "geschiedenis hebben gemaakt", waarvan de feiten vervolgens steevast door de "historici" werden verdraaid om ze aan eigentijdse Tibetaans. Een hoog geplaatste geestelijke, meestal het hoofd van een Klooster. Vaak uitgerust met bijzondere occulte eigenschappen. Sanskriet benaming; Padmapada. (Encyclopedia Theosophical Glossery)
1
2
De laatste negen regels van deze alinea werden in The Occult World weggelaten. " Werken in het belang van de mensheid is de eerste stap " H.P. Blavatsky
blz. 6 van 9.
www.theosofie - noordwest.nl Theosofie de archaïsche wijsheid, het pad van het zoeken, niet van geloven.
vooroordelen aan te passen. Bent U er wel helemaal zeker van dat de zichtbare heldenfiguren uit de achtereenvolgende drama's vaak niet anders dan hun marionetten waren? Wij hebben nooit beweerd gehele naties massaal naar een of andere crisis te kunnen voeren, tegen de algemene stroom van kosmische relaties van de wereld in. De cyclussen moeten hun loop hebben. Perioden van licht en duisternis op mentaal en moreel gebied volgen elkaar op, zoals de dag volgt op de nacht. De grote en kleine Yuga’s moeten volgens de vastgestelde orde der dingen verlopen. En wij, meegevoerd op dit machtige getij, kunnen slechts sommige van zijn kleinere stromen wijzigen en bijsturen. Als wij de vermogens van de denkbeeldige Persoonlijke God bezaten, en de universele en onveranderlijke wetten slechts dingen waren om mee te spelen, dan zouden we inderdaad omstandigheden hebben kunnen scheppen, die deze aarde in een Arcadië voor verheven zielen zouden hebben veranderd. Maar omdat wij met een onveranderlijke Wet te maken hebben, waarvan wijzelf de schepselen zijn, moesten wij doen wat we konden doen en dankbaar zijn. Er zijn tijden geweest dat "een aanzienlijk aantal verlichte geesten" in onze scholen onderricht ontving. Zulke tijden waren er in India, Perzië, Egypte, Griekenland en Rome. Maar zoals ik in een brief aan de heer Sinnett opmerkte, is de adept de bloem van zijn tijdperk, en er verschijnen er altijd betrekkelijk weinig in een eeuw. De aarde is niet minder het slagveld van morele dan van stoffelijke krachten; en de onstuimigheid van dierlijke hartstochten, gestimuleerd door de grove energieën van de lagere groep van etherische machten, is er steeds op gericht de spiritualiteit te doven. Wat zou men anders kunnen verwachten van mensen die zo nauw verwant zijn aan het lagere rijk waaruit zij zich hebben ontwikkeld? Ook is het waar, dat juist op dit moment ons aantal afneemt maar dat komt, zoals ik zei, omdat wij tot het menselijk ras behoren, onderworpen zijn aan zijn cyclische impuls, en niet bij machte deze te keren. Kunt U de Ganges of de Brahmapoetra naar hun bron doen terugkeren; kunt U ze zelfs zo indammen dat het opgehoopte water niet buiten zijn oevers zal treden? Nee, maar U kunt de stroom wel gedeeltelijk door kanalen voeren en zijn hydraulische kracht tot welzijn van de mensheid aanwenden. Zo zijn wij, die de wereld niet kunnen verhinderen in de voor haar bestemde richting te gaan, toch in staat een deel van haar kracht langs nuttige kanalen in een andere richting te leiden. Denk aan ons als halfgoden en mijn verklaring zal U niet bevredigen; beschouw ons als eenvoudige mensen - misschien een beetje wijzer tengevolge van een speciale studie - en zij moet Uw bezwaar kunnen ontzenuwen. “Wat voor goeds," zegt U, valt er te bereiken voor mijn medemensen en mijzelf (beide zijn onafscheidelijk) met deze occulte wetenschappen?" Als de inheemse bevolking ziet, dat de Engelsen, en zelfs enkele hoge functionarissen in India, belangstelling hebben opgevat voor de wetenschap en wijsbegeerten van hun voorouders, zullen zij zich openlijk met de studie hiervan gaan bezighouden. En als zij tot het besef komen, dat de oude "goddelijke" verschijnselen geen wonderen waren, maar wetenschappelijke uitkomsten, zal het bijgeloof afnemen. Zo zal het grootste kwaad, dat thans de herleving van de Indische beschaving in de weg staat en vertraagt, te zijner tijd verdwijnen. Het huidige onderricht neigt ertoe hen materialistisch te maken en de spiritualiteit uit te roeien. Met een juist inzicht in wat hun voorouders hebben bedoeld met hun geschriften en leringen, zou het onderwijs een zegen worden, terwijl het nu vaak een vloek is. Zowel degenen die geen onderwijs hebben genoten als de geleerde inheemsen, beschouwen " Werken in het belang van de mensheid is de eerste stap " H.P. Blavatsky
blz. 7 van 9.
www.theosofie - noordwest.nl Theosofie de archaïsche wijsheid, het pad van het zoeken, niet van geloven.
op het ogenblik de Engelsen vanwege hun Christelijke godsdienst en moderne wetenschap, als te bevooroordeeld om hen of hun tradities te willen begrijpen. Onderling haten en wantrouwen zij elkaar. Deze gewijzigde houding ten aanzien van de oudere wijsbegeerte zou de inheemse Vorsten en de rijken ertoe kunnen bewegen schenkingen te doen aan normaalscholen voor de opleiding van pandits; en oude MSS., tot dusver buiten het bereik van de Europeanen gehouden, zouden opnieuw aan het licht komen, en daarmee de sleutel geven tot veel van wat eeuwenlang voor het volksbegrip verborgen werd gehouden; iets waarom Uw sceptische Sanskritisten zich niet bekommeren en dat Uw godsdienstverkondigers niet durven begrijpen. De wetenschap zou er veel bij winnen - de mensheid alles. Gestimuleerd door de Engels-Indische Theosophical Society, zouden we te zijner tijd een nieuwe gouden eeuw van de Sanskriet literatuur kunnen beleven. Een dergelijke beweging zou de volledige instemming hebben van de Engelse Regering, daar zij preventief zou werken tegen ontevredenheid; alsmede de sympathie van Europese Sanskritisten, die in hun verdeeldheid van opvatting de hulp nodig hebben van inheemse pandits, die nu voor hen onbereikbaar zijn in de huidige toestand van wederzijds onbegrip. Zij vragen zelfs nu al om zulke hulp. Momenteel assisteren twee opgeleide Hindoes uit Bombay Max Muller; en een jonge Pandit uit Guzerat, Lid van de T.S., helpt prof. Monier Williams te Oxford en woont in zijn huis. De eerste twee zijn materialisten en richten schade aan; de laatstgenoemde kan op zijn eentje weinig uitrichten, omdat de man bij wie hij in dienst is een bevooroordeeld Christen is. 3 Als we de blik op Ceylon richten, zien we dat de meest geleerde priesters samenwerken onder leiding van de Theosophical Society om te komen tot een nieuwe exegese van de Boeddhistische wijsbegeerte en - dat op 15 september in Galle een wereldlijke Theosofische school is geopend voor het geven van onderwijs aan de Singalese jeugd, met een opkomst van meer dan 300 leerlingen: een voorbeeld dat op het punt staat te worden nagevolgd op drie andere plaatsen op dat eiland. Als de T.S. "zoals ze nu is samengesteld" inderdaad geen "echte levenskracht" bezit en toch op haar bescheiden wijze zoveel heeft gedaan wat van praktische waarde is, hoeveel grotere resultaten kunnen dan niet worden verwacht van een lichaam dat georganiseerd wordt volgens het betere plan dat U aan de hand zoudt kunnen doen! Dezelfde oorzaken die de Hindoese geest materialistisch maken, beïnvloeden evenzeer het gehele Westerse denken. Het onderwijs plaatst het scepticisme op de troon, maar zet het spiritualisme gevangen. U kunt ontzaglijk veel goed doen door eraan mee te helpen de Westerse volken een stevige ·basis te geven, waarop zij hun afbrokkelend geloof weer kunnen opbouwen. Wat zij nodig hebben zijn bewijzen, die alleen de Aziatische psychologie kan verschaffen. Geef deze en U zult duizenden innerlijk gelukkig maken. Het tijdperk van het blinde geloof is voorbij; die van het onderzoek is aangebroken. Onderzoek, dat alleen dwalingen ontmaskert zonder iets te ontdekken waarop de ziel kan bouwen, levert slechts beeldenstormers op. Een Beeldenstorm kan juist vanwege zijn destructief karakter niets geven, hij kan alleen wegvagen. Maar de mens kan niet bevredigd blijven door blote ontkenningen. Het agnosticisme is slechts een tijdelijk rustpunt. Dit is het ogenblik om leiding te geven aan de terugkerende impuls die spoedig moet komen, en die deze eeuw in de richting van een extreem atheïsme stuwen, of zal terugsleuren naar
3
De laatste elf regels van deze alinea werden in The Occult World weggelaten. " Werken in het belang van de mensheid is de eerste stap " H.P. Blavatsky
blz. 8 van 9.
www.theosofie - noordwest.nl Theosofie de archaïsche wijsheid, het pad van het zoeken, niet van geloven.
een extreem priesterdom, als hij niet naar de oorspronkelijke en zielbevredigende wijsbegeerte van de Ariërs wordt gevoerd. Hij die acht slaat op wat er op het ogenblik gaande is, enerzijds onder de Katholieken, die even snel wonderen voortbrengen als de witte mieren hun jongen, anderzijds onder de vrijdenkers, die zich en masse tot het agnosticisme bekeren, ziet hoe de loop der dingen is. Deze eeuw verlustigt zich in een orgie van verschijnselen. Dezelfde wonderen die de spiritisten aanvoeren in hun verzet tegen de dogma's van eeuwige verdoemenis en plaatsvervangend lijden, voeren de katholieken aan als het krachtigste bewijs voor hun geloof in wonderen. De sceptici drijven met beiden de spot. Allen zijn blind en er is niemand om hen te leiden! U en Uw collega's kunnen helpen het materiaal te leveren voor een universele godsdienstige wijsbegeerte, waaraan behoefte bestaat; een wijsbegeerte die bestand is tegen wetenschappelijke aanvallen, omdat zijzelf het laatste woord is van de absolute wetenschap; en een godsdienst die deze naam inderdaad waardig is, omdat hij zich bezighoudt met de betrekkingen tussen de stoffelijke en de psychische mens, en tussen deze beide en alles wat er boven en beneden is. Is dit niet een klein offer waard? En indien U, na te hebben nagedacht, mocht besluiten deze nieuwe loopbaan te volgen, laat dan weten dat Uw Organisatie geen club is om wonderen te doen of feestmaaltijden aan te richten, en zich evenmin speciaal bezighoudt met het bestuderen van verschijnselen. Haar voornaamste doel is de bestaande vormen van bijgeloof en scepticisme uit te roeien, en uit lang verzegeld gebleven oude bronnen het bewijs te putten, dat de mens zijn eigen toekomstig lot kan vormen, en met zekerheid kan weten dat hij hierna kan voortleven, indien hij dit slechts wil; dat alle "verschijnselen" slechts manifestaties van natuurwetten zijn en het de plicht is van ieder intelligent mens te proberen deze te begrijpen. 4 U hebt zich persoonlijk vele jaren gewijd aan een taak, die U op humane wijze hebt opgevat en gewetensvol hebt uitgevoerd. Geef Uw medemensen de helft van de aandacht die U Uw “kleine vogeltjes" hebt geschonken, en U zult een nuttig leven afronden met een groots en edel werk. Oprecht Uw vriend
Gecombineerde Chronologie blz. 31- 40. © 1979 Theosophical University Press Agency Daal en Bergselaan 68, 2565 AG Den Haag
4
In The Occult World eindigt de brief hier. " Werken in het belang van de mensheid is de eerste stap " H.P. Blavatsky
blz. 9 van 9.