! ! ! ! !
MBO!Facilitaire!Benchmark!2014!!
Onderzoek!naar!facilitaire!kengetallen!en!trends!bij!MBO!instellingen!in! Nederland!over!het!boekjaar!2013! ! Exclusief*deelnemersgegevens! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! Fier.fm! Alphen!aan!den!Rijn,!augustus!2014!! ! Versie!1.0!(definitief)! Sheryl!Limburg!en!Froukje!Terpstra! ! ©!Fier.fm.!De!informatie!in!dit!document!mag!noch!geheel!noch!gedeeltelijk!op!enigerlei!wijze! worden!aangepast!of!gewijzigd!zonder!voorafgaande!toestemming!van!Fier.fm.!De!gegevens!zijn! alleen!voor!intern!gebruik!bestemd.!Anonieme!(totalen!en!gemiddelden)!gegevens!mogen!extern! worden!gepresenteerd!mits!voorzien!van!bronvermelding.
2!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
Samengevat! !
Kengetallen!–!kosten!per!m2bvo! ! ! * Totaal!facilitair!! !
!
!
!
!
€!238!
*
*
€*115*
! ! ! ! ! ! !
€!76! €!!!4! €!!!1! €!15! €!!!1! €!14! €!!!4!
*
*
! ! ! ! ! !
€!!!6! €!10! €!17! €!!!1! €!10! €!17!
!
Huisvesting* * • • • • • • •
*
1.1!Voorzien!in! ! 1.2!Belasting!en!heffing! 1.3!Verzekering! ! 1.4!Onderhoud! ! 1.5!Mutatie! ! 1.6!Energie!en!water! ! 1.7!Beheer! !
Diensten*en*Middelen* * • • • • • •
2.1!Consumptief! ! 2.2!Risicobeheersing! ! 2.3!Schoonmaak! ! 2.4!Verhuizing! ! 2.5!Documentmanagement! 2.7!Verstrekken!van!ruimten!
Informatie<*en*Communicatie*Technologie* *
!
• • •
3.1!Informatiearchitectuur! ! 3.2!Technische!infrastructuur! ! 3.3!Management!en!ondersteuning!
Facility*Management* * • • •
5.1!Strategisch!facility!management! 5.2!Bedrijfsbureau! ! ! 5.3!Inkoopmanagement! !
! Onderzoeksvolume! M2bvo:!1.647.670! Deelnemers!(ongewogen):!234.673! Deelnemers!(gewogen):!189.512! Medewerkers:!21.370! FTE:!16.692! Facilitaire!kosten:!€!367.694.177! Concernkosten:!€!1.661.489.000! !
! !
*
€*61*
€*54*
€!16! €!31! €!!!6!
* €!!!3! €!!!3! €!!!1!
€*7*
8,5!
m2bvo/! gewogen! deelnemer!
!
!
! Kengetallen!–!kosten!per!gewogen!deelnemer! ! ! ! ! * Totaal!facilitair!! !
!
!
Huisvesting* * • • • • • • •
*
1.1!Voorzien!in! ! 1.2!Belasting!en!heffing! 1.3!Verzekering! ! 1.4!Onderhoud! ! 1.5!Mutatie! ! 1.6!Energie!en!water! ! 1.7!Beheer! !
Diensten*en*Middelen* * • • • • • •
2.1!Consumptief! ! 2.2!Risicobeheersing! ! 2.3!Schoonmaak! ! 2.4!Verhuizing! ! 2.5!Documentmanagement! 2.7!Verstrekken!van!ruimten!
*
*
! ! ! ! ! ! !
€!634! €!!!34! €!!!12! €!126! €!!!!6! €!113! €!!!31!
*
*
! ! ! ! ! !
€!!!51! €!!!81! €!143! €!!!!!7! €!!!87! €!140!
Informatie<*en*Communicatie*Technologie* *
!
€!1.986!
!
• • •
3.1!Informatiearchitectuur! ! 3.2!Technische!infrastructuur! ! 3.3!Management!en!ondersteuning!
Facility*Management* * • • •
*
5.1!Strategisch!facility!management! 5.2!Bedrijfsbureau! ! ! 5.3!Inkoopmanagement! !
€*956*
€*510**
€*457*
€!129! €!256!! €!!!53!
*
€**62*
€!!!21! €!!!29! €!!!12!
! Definitie! De!NEN2748!(Nederlandse!norm)!wordt!gehanteerd!als!uitgangspunt!en! bestaat!uit!vijf!functies;!huisvesting,!diensten!en!middelen,!ICT,!externe! voorzieningen!en!facility!management.!Per!onderdeel!worden!de!kosten! voor!eigen!personeel,!ingekochte!goederen/!diensten!(derden)!en! vermogen!(rente/!afschrijving)!meegenomen!incl.!BTW.!Opbrengsten!(niet! zijnde!interne!doorbelastingen)!worden!hierop!in!mindering!gebracht.!Het! uitgangspunt!voor!de!kosten!en!parameters!is!organisatiebreed!en!geldt! over!het!boekjaar!2013.!Voor!de!m2bvo!wordt!de!NEN2580!en!voor!de! gewogen!deelnemer!de!bekostigingsmethodiek!aangehouden. ! !
3!
4!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
! !
Inhoudsopgave! ! ! 1.!INLEIDING! 2.!PARAMETER!
8! 12!
DEFINITIES!.................................................................................................!12! RESULTATEN!...............................................................................................!12! 3.!TOTALE!KOSTEN!
16!
DEFINITIES!.................................................................................................!16! RESULTATEN!...............................................................................................!17! 4.!HUISVESTING!
20!
DEFINITIES!.................................................................................................!20! RESULTATEN!...............................................................................................!21! 5.!DIENSTEN!&!MIDDELEN!
28!
DEFINITIES!.................................................................................................!28! RESULTATEN!...............................................................................................!29! 6.!ICT!
38!
DEFINITIES!.................................................................................................!38! RESULTATEN!...............................................................................................!39! 7.!FACILITY!MANAGEMENT!
42!
DEFINITIES!.................................................................................................!42! RESULTATEN!...............................................................................................!42! 8.!NIEUWE!NORM!
48!
9.!THEMA!
54!
! !
!
5!
!
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! BIJLAGEN!
58!
A.!VERANTWOORDING!..................................................................................!58! B.!BETROKKENEN!.........................................................................................!61! C.!OVER!FIER.FM!.........................................................................................!62! D.!OVER!FSR!.............................................................................................!62! E.!RESULTATEN!IN!DETAIL!...............................................................................!63! !
! !
6!
!
! !
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
1! !
!
7!
INLEIDING!
! !
!
8!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
1.!Inleiding! !
De!MBO!Facilitaire!Benchmark!is!een!jaarlijks!onderzoek!onder!middelbaar! beroeps!onderwijsinstellingen!naar!de!kosten,!kengetallen!en!trends!van! facilitaire!activiteiten!overeenkomstig!de!Nederlandse!norm!NEN!2748.!Het! helpt!facilitaire!organisaties!inzicht!te!krijgen!in!de!eigen!prestaties!en!hoe! deze!zich!verhouden!tot!collega!instellingen.!Het!vormt!een!vertrekpunt!van! discussie!en!een!traject!van!begrijpen,!leren!en!verbeteren.!In!2014!is!het! onderzoek!voor!de!elfde!keer!uitgevoerd!en!hebben!achttien!organisaties! 1 actief!deelgenomen.!Zij!vertegenwoordigen!42%!van!de!MBO!sector .! !
De!rapportage!is!verdeeld!in!een!algemeen!deel!en!een!deel!met! deelnemersgegevens.!In!het!algemene!deel!zijn!de!resultaten!van!de!totale! (referentie)groep!opgenomen.!Dit!deel!is!te!raadplegen!in!hoofdstuk!twee! tot!en!met!negen.!In!deze!anonieme!versie!is!bijlage!E!met!daarin!de! resultaten!in!meer!detail!en!per!deelnemende!organisatie!niet!opgenomen.! In!de!rapportage!zijn!drie!referentiegroepen!te!onderscheiden:!grote!ROC’s! bestaande!uit!meer!dan!10.000!gewogen!deelnemers!(9),!kleine!ROC’s! bestaande!uit!minder!dan!10.000!gewogen!deelnemers!(5)!en!AOC’s!(4).!! !
Indien!een!deelnemer!op!een!onderdeel!geen!of!onvolledige!gegevens! heeft!aangeleverd,!is!zij!niet!in!de!betreffende!figuur!of!tabel!opgenomen.! Voor!het!berekenen!van!de!kengetallen!worden!gewogen!gemiddelden! gehanteerd.!Dit!is!een!gemiddelde!waarvan!de!waarde!het!meest!wordt! beïnvloed!door!de!getallen!met!het!grootste!gewicht,!oftewel!de!totale! (complete)!absolute!aantallen!worden!door!elkaar!gedeeld.!! !
Tot!slot!bieden!we!ook!ditmaal!de!resultaten!in!digitale!vorm!aan!via!de! benchmarktool.!Daarmee!kunt!u!online!analyses!maken!op!basis!van!zelf! gekozen!criteria.!Ook!is!het!rapport!in!PDF!of!XLS!bestand!beschikbaar.!De! tool!en!de!documenten!zijn!te!raadplegen!via!www.benchmark.fm!(alleen! na!inloggen!door!deelnemers).!Voor!een!rapportage!of!advies!dat!is!toei gesneden!op!uw!situatie,!kunt!u!zich!wenden!tot!de!adviseurs!van!Fier.fm.! !
Wij!danken!alle!deelnemende!organisaties!voor!het!aanleveren!van! gegevens!op!basis!waarvan!de!rapportage!is!vormgegeven.!Wij!wensen!u! veel!verhelderende!inzichten!toe!met!daarbij!alle!benodigde!daadkracht!! !
Sheryl!Limburg!en!Froukje!Terpstra! Onderzoekers/!partners!Fier.fm! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! 1
!De!MBOisector!vertegenwoordigt!514.500!deelnemers!(bron:!www.mboraad.nl).!In! dit!onderzoek!zijn!216.637!deelnemers!(excl.!VO!(groen)!en!anders)!meegenomen.!
! !
!
9!
! Uit!de!FSR!werkgroep!benchmark! *
Vaak!wordt!ons!als!werkgroep!gevraagd!naar!het!nut!en!de!noodzaak!van!het!jaarlijkse! onderzoek!'MBO!Facilitaire!Benchmark'.!Wegen!de!baten!op!tegen!de!lasten?!Oftewel,!is! het!de!moeite!waard!om!facilitaire!gegevens!te!verzamelen,!te!rubriceren!om!hiermee! managementinformatie!te!genereren!in!de!vorm!van!kengetallen?!Het!antwoord!op!deze! vraag!is!afhankelijk!van!de!individuele!wensen!die!managers!in!organisaties!hebben!en! daardoor!niet!eenduidig!te!beantwoorden.! !!
Mijn!inziens!is!het,!zeker!in!deze!tijd!waarin!veel!facilitaire!organisaties!worden! geconfronteerd!met!een!extra!focus!op!doelmatigheid,!efficiënte!inzet!van!de!schaarse! middelen!en!het!reduceren!van!vaste!kosten,!ondenkbaar!dat!je!als!facilitair! verantwoordelijke!geen!inzicht!hebt!in!de!kosten!van!je!activiteiten.!Daarnaast!wordt!van! ons!verwacht!te!werken!aan!de!professionaliteit!van!de!dienstverlening!en!het!steeds! verder!ontzorgen!van!de!organisatie.!Reden!genoeg!om!het!instrument!benchmarking!te! omarmen.! !!
De!resultaten!uit!het!onderzoek!geven!een!beeld!van!de!kosten,!afgezet!tegen!bijvoorbeeld! een!deelnemer!of!vierkante!meter,!van!de!dienstverlening!van!zowel!individuele! organisaties!als!referentiegroepen.!Tevens!worden!verhoudingen!getoond:!verdeling!van!de! kosten!over!verschillende!activiteiten!of!de!indeling!naar!diverse!kostensoorten,!maar!ook! het!aandeel!van!de!kosten!van!een!bepaalde!facilitaire!activiteit!in!de!totale!concernkosten.! Omdat!het!onderzoek!jaarlijks!wordt!uitgevoerd,!is!ook!de!trend!in!jaren!opgenomen.! !! In!het!onderzoek!van!2014,!over!het!boekjaar!2013,!zien!we!een!daling!van!de!facilitaire! kosten!per!gewogen!deelnemer!van!circa!4!procent!ten!opzichte!van!vorig!jaar.!Of!met!deze! daling!een!trend!is!ingezet,!zal!de!toekomst!moeten!uitwijzen!en!is!moeilijk!in!te!schatten! met!alleen!deze!gegevens!uit!het!verleden.!Een!inschatting!is!wel!te!maken!als!je!inzage! hebt!in!je!huidige!kostenpatroon!van!de!facilitaire!activiteiten!en!de!ontwikkeling!van!de! deelnemersaantallen.!Een!doorvertaling!kan!dan!gemaakt!worden!naar!de!toekomstige! huisvestingsbehoefte,!de!daarmee!gepaard!gaande!kosten!en!de!invloed!op!het!niveau!van! de!facilitaire!dienstverlening.!Maar!hiervoor!blijft!het!vertrekpunt!belangrijk!en!hierbij!kan! de!facilitaire!benchmark!helpen.!De!resultaten!berusten!op!feitelijke!informatie!en!bieden! een!basis!om!met!elkaar!in!gesprek!te!gaan!en!bewustere!keuzes!te!maken!voor!de! toekomst.! !! Op!een!organisatie!na,!hebben!alle!deelnemers!de!benchmark!volledig,!op!alle!activiteiten,! ingevuld.!Wat!opvalt!is!dat,!in!tegenstelling!tot!voorgaande!jaren,!de!ICT!kosten!door! iedereen!in!beeld!zijn!gebracht.!We!hopen!dat!het!vereenvoudigen!van!het!invuldocument! voor!dit!onderdeel!hieraan!bijgedragen!heeft.!In!totaal!verantwoorden!de!deelnemende! instellingen!bijna!€368!miljoen!aan!facilitaire!kosten.!Deze!facilitaire!kosten!vormen!22%! van!de!concernkosten!van!de!deelnemende!organisaties,!zijnde!42%!van!de!totale!MBO! markt.!Dus!zeker!kunnen!we!hier!spreken!van!een!representatieve!‘steekproef’.! !! Ik!wens!u!namens!de!werkgroepleden!veel!leesplezier!toe!en!vertrouw!erop!dat!u!met!deze! rapportage!in!de!hand!een!nog!betere!afweging!kunt!maken!over!uw!uitgaven.* * Marcel*Verstraaten,*voorzitter*werkgroep*Benchmark*
! !
10!
! ! !
! !
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
2! !
!
11!
PARAMETER!
! !
! !
!
12!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
2.!Parameter!
! Onderstaande!parameters!vormen!de!basis!voor!het!berekenen!van!de! kosten!kengetallen!conform!de!NEN!2748!en!geven!tevens!de!mogelijkheid! om!algemene!kengetallen!te!presenteren.!!
Definities* ! Deelnemer! Een!inschrijving!bij!een!MBO!organisatie!welke!wordt!geteld!waarbij!de! deelnemer!actief!is!op!1!oktober!2013!van!het!betreffende!studiejaar! (2013i2014),!ongeacht!de!bekostigingsstatus.! ! Gewogen!deelnemer! Het!aantal!gewogen!deelnemers!wordt,!gelijk!aan!de!bekostigingsregels,! berekend!met!de!formule!BOLivoltijd!+!VO!(groen)!+!0,35*(BBL!+!BOLi deeltijd!+!volwasseneneducatie!+!anders).! ! Vierkante!meter!bruto!vloeroppervlak!(m2bvo)! Oppervlakte!van!een!ruimte!of!groep!van!ruimten,!gemeten!op!vloerniveau! langs!de!buitenomtrek!van!de!opgaande!scheidingsconstructies,!die!de! desbetreffende!ruimte!of!groep!van!ruimte!omhullen!conform!NEN!1824!en! 2580.! ! Fulltime`equivalent!(FTE)! Een!rekeneenheid!waarmee!de!omvang!van!een!functie!of!de!personeelsi sterkte&kan&worden&uitgedrukt.&Eén&fte&is&1.689&uur&(gelijk&aan&een!fte!van! de!onderwijs!CAO)!per!jaar.!In!dit!onderzoek!wordt!gevraagd!naar!het! aantal!fte!in!dienst!bij!de!organisatie!op!31!december!2013!(indien!de! afwijking!in!dat!jaar!meer!dan!5%!betreft!wordt!het!gewogen!aantal! gebruikt).!Externe!inhuur!is!hierin!uitgesloten.!
Resultaten*
! In!het!onderzoek!van!2014!zijn!234.673!deelnemers!en!189.512!gewogen! deelnemers!meegenomen.!Verdeeld!over!achttien!instellingen!en!1.647.670! 2 m2bvo!komt!het!kengetal !m2bvo!per!gewogen!deelnemer!uit!op!8,5.!Dit! betekent!dat!een!gewogen!deelnemer!gemiddeld!8,5!m2bvo!van!het! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! 2
!Hierbij!is!het!aantal!m2bvo!huur/!eigendom!inclusief!leegstand!en!exclusief!verhuur! aan!derden!gehanteerd!(1.606.236)!
! !
!
13!
! onderwijsgebouw!tot!zijn!of!haar!beschikking!heeft.!Dit!is!een!belangrijk! gegeven!om!bij!de!interpretatie!van!ieder!kostenkengetal!mee!te!nemen.!! ! ! Boekjaar!2011! Boekjaar!2012! Boekjaar!2013! ROC!groot! 8,9! 9,7! 8,2! ROC!klein! 9,2! 8,8! 7,5! AOC! 10,7! 11,9! 12,1! Totaal! 9,0! 9,8! 8,5! Tabel*A:*m2bvo*per*gewogen*deelnemer*per*referentiegroep*en*boekjaar*
! De!verdeling!van!de!m2!van!een!gemiddelde!MBO!instelling!is!hieronder! gepresenteerd.!! ! * *
Juridische!staat! !
15%!
!
gehuurd!
85%!
eigendom!
.! Leegstand!
!
Verhuur!!
3%!
4%!
Jong!<10jr!(37%)! Belegen!10i40jr!(48%)! Oud!>40jr!(15%)!
Ouderdom! ! !
!
!
m2!WO!kantoor!(33%)! m2!WO!theorie!onderwijs!(20%)! m2!WO!praktjk!onderwijs!(20%)! m2!BVO!overig!(27%)!
.!
!
Ruimtesoort!
14!
!
! !
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
3! !
!
15!
TOTALE! KOSTEN! !
! !
!
16!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
3.!Totale!kosten! Definities* ! Met!de!totstandkoming!van!de!NEN!2748!(Nederlandse!norm:!termen!voor! facilitaire!voorzieningen!–!rubricering!en!definiëring)!en!de!bijbehorende! NTA!8101!(norm!technische!afspraak:!toegespitst!op!het!onderwijs)!en!NPR! 2744!(Nederlandse!praktijkrichtlijn:!toelichting!op!de!NEN!2748),!is! eenduidigheid!mogelijk!binnen!het!vakgebied!van!facility!management.! Deze!eenduidigheid!is!de!basis!waarop!onderzoekers!en!gebruikers!op! transparante!en!betrouwbare!wijze!facilitaire!kengetallen!kunnen! ontwikkelen!en!vergelijken.! ! De!NEN!2748!is!gerubriceerd!op!basis!van!vijf!hoofdrubrieken!(functies),! namelijk:! ! Huisvesting;! ! Diensten!en!middelen;! ! Informatiei!en!communicatietechnologie!(ICT);! ! Externe!voorzieningen;! ! Facility!management!(FM).! ! De!laatstgenoemde!functie,!facility!!management,!bevat!de!integrale!sturing! van!voornoemde!rubrieken.!In!dit!onderzoek!wordt!de!functie!externe! voorzieningen!buiten!beschouwing!gelaten.!! ! Elke!functie!is!onderverdeeld!in!activiteiten,!zaken!en!subzaken.!Per!functie,! activiteit,!zaak!en!subzaak!kunnen!de!volgende!kostensoorten!en! opbrengsten!worden!onderscheiden:! ! Kosten!eigen!personeel;! ! Kosten!ingehuurde!of!ingekochte!goederen!en!diensten;! ! Afschrijvingskosten;! ! Rentekosten;! ! Opbrengsten.! ! In!dit!onderzoek!worden!de!afschrijvingsi!en!rentekosten!samen! uitgevraagd!onder!de!categorie!‘vermogenskosten’!en!worden!de! opbrengsten!meestal!in!de!categorie!‘kosten!ingekochte!goederen!en! diensten’!verrekend.! !
! !
!
17!
!
Resultaten*
! Bijna!€!368!miljoen!facilitaire!kosten!conform!de!NEN!2748!is!opgenomen!in! dit!onderzoek.!Gemiddeld!vertegenwoordigen!deze!kosten!22%!van!de! totale!concernkosten.!! ! ! Boekjaar!2011! Boekjaar!2012! Boekjaar!2013! Totaal! €!1.984! €!2.071! €!1.986! Tabel*B:*totale*facilitaire*kosten*per*gewogen*deelnemer*per*boekjaar*
! De!(onderverdeling!van!de)!totale!kosten!van!een!gemiddelde!MBO! instelling!is!hieronder!gepresenteerd.!! * Per!gewogen!deelnemer! ! *
!
€!1.982!
€!1.950! €!2.112!
.!
Verdeling!kostensoort!
ROC!groot!
Personeel! !
18%!
Ingekocht! !
49%!
!
Verdeling!functies! ! !
48%! huisvesting!
26%!
diensten!&!middelen!
! !
ROC!klein!
AOC!
Vermogen! !
33%!
! 23%! ICT!
3%! facility!management!
18!
!
! !
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
4! !
!
19!
HUISVESTING!
! !
! !
!
20!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
4.!Huisvesting! Definities* ! De!functie!huisvesting!van!de!NEN!2748!bestaat!uit!de!volgende! activiteiten:! ! Voorzien!in!gebouw,!installatie,!terrein!en!stallingsplaats!(1.1);! ! Afdragen!van!belastingen!en!heffingen!(1.2);!! ! Verzekeren!van!gebouw!(1.3);!! ! Onderhouden!gebouw,!installatie,!terrein!en!stallingsplaats!(1.4);! ! Muteren!(1.5);! ! Energie!en!water!(1.6);! ! Beheren!huisvesting!(1.7).! ! Voorzien!in!gebouw,!installatie,!terrein!en!stallingsplaats!(1.1)! Onder!deze!activiteit!worden!kosten!meegenomen!die!voortkomen!uit!het! huren!of!in!eigendom!hebben!van!een!gebouw!(casco!+!inbouwpakket! bestaande!uit!bouwkundige!onderdelen!en!installaties),!terrein!en! stallingsplaatsen.!Het!grootste!deel!wordt!bepaald!door!huur,!afschrijving! en!rente.!! * Afdragen!van!belastingen!en!heffingen!(1.2)* De!verplichte!betaling!aan!overheidsinstantie(s)!met!een!direct!aanwijsbare! tegenprestatie.!! * Verzekeren!van!gebouw!(1.3)! Alle!verzekeringen!die!tot!een!betaling!in!de!vorm!van!een!premie!leiden.! * Onderhouden!gebouw,!installatie,!terrein!en!stallingsplaats!(1.4)* Alle!activiteiten,!diensten!en!middelen!die!er!op!zijn!gericht!om!het!object! in!zodanige!(technische)!staat!te!houden!dat!de!huurinkomsten!en/!of! gebruikersmogelijkheden!zijn!gewaarborgd.!Zowel!planmatig!als!nieti planmatig!betreffende!gebouw!(incl.!installaties)!en!terrein!(incl.!groen).! * Muteren!(1.5)! De!kosten!die!worden!gemaakt!indien!het!gebruik!van!een!gebouw(deel)! wordt!beëindigd!(verkoop,!verhuur,!afstoot!of!sloop).* *
! !
!
21!
! Energie!en!water!(1.6)* Abonnementskosten!voor!aansluiting!en!kosten!voor!levering!van!energie! en!water!en!de!coördinatie!hierop.! * Beheren!huisvesting!(1.7)! Het!betreft!hier!alle!kosten!(veelal!personeelskosten)!voor!het!verwerven,! beheren/!exploiteren!van!de!huisvesting.!
Resultaten*
! Ruim!€!175!miljoen!bedragen!de!huisvestingskosten!van!de!deelnemers! over!het!boekjaar!2013.!Het!aandeel!in!de!totale!facilitaire!kosten!komt! daarmee!uit!op!48%.!Van!de!totale!concernkosten!betreft!dit!11%.! ! ! Boekjaar!2011! Boekjaar!2012! Boekjaar!2013! ROC!groot! €!106! €!102! €!115! ROC!klein! €!94! €!85! €!129! AOC! €!85! €!90! €!87! Totaal! €!103! €!97! €!115! Tabel*C:*huisvestingskosten*per*m2bvo*per*referentiegroep*en*boekjaar*
! ! ROC!groot! ROC!klein! AOC! Totaal!
Boekjaar!2011! €!952! €!861! €!915! €!929!
Boekjaar!2012! €!989! €!744! €!1.065! €!952!
Boekjaar!2013! €!944! €!970! €!1.030! €!956!
Tabel*D:*huisvestingskosten*per*gewogen*deelnemer*per*referentiegroep*en*boekjaar*
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
1.1!(66%)! 1.2!(4%)! 1.3!(1%)! 1.4!(13%)! 1.5!(1%)! 1.6!(12%)!
Ingekocht!(50%)! Vermogen!(44%)!
1.7!(3%)!
Figuur*A:*verdeling*huisvestingskosten** naar*activiteiten* * *
! !
Personeel!(6%)!
Figuur*B:*verdeling*huisvestingskosten* naar*kostensoorten*
22!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
! Voorzien!in!gebouw,!installatie,!terrein!en!stallingsplaats!(1.1)* Bijna!€!117!miljoen!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!de! activiteit!1.1.!Het!aandeel!in!de!totale!huisvestingskosten!komt!daarmee!uit! op!66%.!! ! * * 1.1!per!m2bvo! !
€!78!
ROC!groot!
!€!100!! !€!80!! !€!60!! !€!40!! !€!20!! !€!i!!!!
!€!67!!
€!89!
ROC!klein!
€!45! AOC!
€!76!
Totaal!
!€!76!!
!€!62!!
Boekjaar! Boekjaar! Boekjaar! 2011! 2012! 2013!
.! ! Personeel! Ingekocht! !
1%! ! !
! !
!
33%!
!
Verdeling!kostensoort! Vermogen!
!
66%!
!
23!
! Onderhouden!gebouw,!installatie,!terrein!en!stallingsplaats!(1.4)! Ruim!€!23!miljoen!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!de! activiteit!1.4.!Het!aandeel!in!de!totale!huisvestingskosten!komt!daarmee!uit! op!13%.!! * * 1.4!per!m2bvo! !
€!14!
ROC!groot!
€!14!
ROC!klein!
€!22! AOC!
€!15!
Totaal!
!€!15!!
!€!16!! !€!15!! !€!15!! !€!14!! !€!14!! !€!13!! !€!13!! !€!12!! !€!12!!
!€!13!! !€!13!!
Boekjaar! Boekjaar! Boekjaar! 2011! 2012! 2013!
.! Personeel! !
26%!
Verdeling!kostensoort! Ingekocht!
!
74%! !
!
! !
24!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
! Energie!en!water!(1.6)! Ruim!€!20!miljoen!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!de! activiteit!1.6.!Het!aandeel!in!de!totale!huisvestingskosten!komt!daarmee!uit! op!12%.!! * *
1.6!per!m2bvo! !
€!14!
ROC!groot!
!€!14!! !€!14!!
€!14!
ROC!klein!
€!12! AOC!
€!14!
Totaal!
!€!14!! !€!13!!
!€!13!! !€!13!!
!€!12!!
!€!12!! !€!12!! !€!11!!
Boekjaar! Boekjaar! Boekjaar! 2011! 2012! 2013!
.! Personeel! !
1%!
! ! ! ! *
! !
Verdeling!kostensoort! Ingekocht!
!
99%!
!
25!
! Uit!de!FSR!werkgroep!huisvesting! “Deze!benchmark!laat!een!daling!van!de!facilitaire!kosten!zien!en!ik!denk,! dat!huisvesting!daaraan!een!bijdrage!levert!en!in!de!toekomst!ook!zeker!zal! blijven!leveren.!Immers!de!facilitaire!organisatie!is!verder! geprofessionaliseerd!en!dat!zien!we!bij!huisvesting!terug!in!strategische! huisvestingsplannen,!betere!onderhoudsplannen!en!betere!benutting!en! bezetting.!Dat!vertaalt!zich!in!een!beter!inzicht!in!de!huisvesting!en! uiteindelijk!ook!in!betere!beheersing!van!kosten.!We!zien!een!daling!van! het!aantal!vierkante!meter!brutovloeroppervlak!per!(gewogen)!deelnemer.! Het!is!dan!ook!niet!verrassend,!dat!de!kosten!per!deelnemer!zijn!gedaald!en! de!kosten!per!vierkante!meter!brutovloeroppervlak!zijn!gestegen.!Dikwijls! worden!de!huidige!vierkante!meters!meer!en!intensiever!gebruikt,!hetgeen! ook!direct!gevolgen!heeft!voor!meer!kosten!zoals!schoonmaak,!energie!en! onderhoud.!! ! Uit!de!trendvragen!blijkt,!dat!een!behoorlijke!variatie!is!bij!de!toedeling!van! ruimten.!Vrijwel!iedereen!kent!een!relatie!met!het!aantal!deelnemers,!maar! de!wijze!waarop!toedeling!plaats!vindt,!verschilt!nogal.!In!de!werkgroep!is! gebleken!dat!het!ontwikkelen!van!een!uniforme!normering!van!vierkante! meters!aan!opleidingen!een!lastige!is.!Parameters!zijn!in!ieder!geval!aantal! deelnemers,!kosten!en!onderwijsprogramma’s.!We!zien!ook!steeds!meer! dat!roostermakers!gekoppeld!worden!aan!de!facilitaire!organisatie,!zowel! centraal!als!decentraal.”! * Henk*Leever,*voorzitter*werkgroep*huisvesting*
! !
26!
!
! !
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
5 !
!
DIENSTEN!&! MIDDELEN! ! ! !
27!
28!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
5.!Diensten!&!middelen! Definities* ! De!functie!diensten!en!middelen!van!de!NEN!2748!bestaat!uit!de!volgende! activiteiten:! ! Voorzien!in!consumptieve!diensten!(2.1);! ! Risicobeheersing!(2.2);! ! Schoonmaken!(2.3);! ! Verhuizen!(2.4);! ! Documentmanagement!(2.5);! ! Reststoffenmanagement!(2.6);! ! Verstrekken!ruimten,!benodigdheden,!hulpmiddelen/!kleding!(2.7).! ! Voorzien!in!consumptieve!diensten!(2.1)! Onder!consumptieve!diensten!wordt!verstaan:!het!bedrijfsrestaurant,!de! catering!op!de!vergaderplek!c.q.!werkplek!(banqueting),!drankeni!en! versnaperingenautomaten!(vending!en!koffiecorners)!en!de!catering!ten! behoeve!van!evenementen.! ! Risicobeheersing!(2.2)! De!bewaking,!beveiliging,!preventie!en!bestrijding!van!calamiteiten!en!de! receptie!vallen!onder!de!activiteit!risicobeheersing.!Denk!hierbij! bijvoorbeeld!aan!de!bedrijfshulpverlening,!EHBO,!blusmiddelen,!trainingen,! brandmeldcentrale,!bewakingsapparatuur,!surveillanten!en!alarmopvolging.! De!receptie!wordt,!in!afwijking!van!de!NEN!2748!waarbinnen!alleen!de! activiteiten!ten!behoeve!van!het!begeleiden!van!de!bezoekersstroom! worden!gerekend,!volledig!meegenomen.!! ! Schoonmaken!en!reststoffenmanagement!(2.3!en!2.6)! Tot!het!schoonmaken!wordt!gerekend!het!reinigen!van!het!onroerende! goed!inclusief!de!inventaris!(vloer,!meubilair,!sanitair)!en!het!glas! (glasbewassing!binneni!en!buitenzijde).!In!de!benchmark!worden!de!kosten! ten!behoeve!van!reststoffenmanagement!(verzamelen,!opslaan,!afvoeren! en!vernietigen!van!afval)!meegenomen!bij!deze!activiteit.!Binnen!de!NEN! 2748!is!dit!een!aparte!activiteit.! !
! !
!
29!
! Verhuizen!(2.4)* Het!fysiek!verplaatsen!van!een!organisatorische!eenheid!en!personen!wordt! onder!verhuizen!verstaan.!Er!wordt!onderscheid!gemaakt!tussen!interne! (binnen!een!gebouw)!en!externe!verhuizingen!(tussen!gebouwen).! ! Documentmanagement!(2.5)! Het!dupliceren!(reproductie),!transporteren!(verwerking!in!de!postkamer,! postrondes!(ini!en!extern),!digitale!verwerking)!en!beheren!(archief)!van! documenten.! ! Verstrekken!van!ruimten,!benodigdheden,!hulpmiddelen!en!kleding!(2.7)! Alle!activiteiten,!diensten!en!middelen!die!gericht!zijn!op!het!verstrekken! van!losse!inrichting!(zowel!onderwijs!(theorie!en!praktijk!ruimten)!als! ondersteuning),!kantoorbenodigdheden,!kantoorartikelen,!hulpmiddelen! ter!ondersteuning!van!de!te!leveren!diensten!door!de!facilitaire!organisatie,! groenvoorziening!binnen!(beplanting),!kunst,!bewegwijzering!en! bedrijfskleding.!!
Resultaten* ! Bijna!€!94!miljoen!bedragen!de!kosten!voor!diensten!&!middelen!van!de! deelnemers!over!het!boekjaar!2013.!Het!aandeel!in!de!totale!facilitaire! kosten!komt!daarmee!uit!op!26%.!Van!de!totale!concernkosten!betreft!dit! 6%.! ! ! Boekjaar!2011! Boekjaar!2012! Boekjaar!2013! ROC!groot! €!63! €!57! €!61! ROC!klein! €!61! €!60! €!72! AOC! €!41! €!43! €!44! Totaal! €!57! €!55! €!61! Tabel*E:*kosten*diensten*en*middelen*per*m2bvo*per*referentiegroep*en*boekjaar*
! ! ROC!groot! ROC!klein! AOC! Totaal!
Boekjaar!2011! €!546! €!565! €!443! €!549!
Boekjaar!2012! €!543! €!525! €!510! €!535!
Boekjaar!2013! €!500! €!545! €!520! €!510!
Tabel*F:*kosten*diensten*en*middelen*per*gewogen*deelnemer*per*referentiegroep*en* boekjaar* *
! !
30!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
2.1!(10%)! 2.2!(16%)!
Personeel!(21%)!
2.3!(28%)!
Ingekocht!(59%)!
2.4!(1%)!
Vermogen!(20%)!
2.5!(17%)! 2.7!(28%)!
Figuur*C:*verdeling*kosten*diensten** en*middelen*naar*activiteiten** *
Figuur*D:*verdeling*kosten*diensten* en*middelen*naar*kostensoorten*
! Voorzien!in!consumptieve!diensten!(2.1)! Bijna!€!10!miljoen!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!deze! activiteit.!Het!aandeel!in!de!kosten!diensten!en!middelen!komt!daarmee!uit! op!10%.!! * 2.1!per!gewogen!deelnemer!
!
*
€!45!
ROC!groot!
!€!55!!
€!76!
ROC!klein!
€!53! AOC!
€!51!
Totaal!
!€!54!!
!€!54!! !€!53!! !€!52!!
!€!51!!
!€!51!!
!€!51!!
!€!50!! !€!49!! Boekjaar!Boekjaar!Boekjaar! 2011! 2012! 2013!
.! Personeel! !
25%! ! !
Verdeling!kostensoort! Ingekocht!
!
75%!
!
31!
! Risicobeheersing!(2.2)! Bijna!€!15!miljoen!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!deze! activiteit.!Het!aandeel!in!de!kosten!diensten!en!middelen!komt!daarmee!uit! op!16%.!! !
2.2!per!gewogen!deelnemer! *
!
*
€!84!
ROC!groot!
!€!120!! !€!100!!
!€!109!!
€!81!
ROC!klein!
€!54! AOC!
€!81!
Totaal!
!€!97!! !€!81!!
!€!80!! !€!60!! !€!40!! !€!20!! !€!i!!!! Boekjaar!Boekjaar!Boekjaar! 2011! 2012! 2013!
.! Personeel!
Ingekocht!
!
!
76%!
! !
Verdeling!kostensoort!
23%!
Vermogen! !
!1%!
!
32!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
! Schoonmaken!en!reststoffenmanagement!(2.3!en!2.6)! Ruim!€!26!miljoen!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!deze! activiteit.!Het!aandeel!in!de!kosten!diensten!en!middelen!komt!daarmee!uit! op!28%.!!
2.3!per!m2bvo! ! * *
€!17!
ROC!groot!
!€!18!! !€!17!! !€!17!! !€!16!! !€!16!! !€!15!! !€!15!! !€!14!! !€!14!! !€!13!!
€!20!
€!14!
ROC!klein!
AOC!
€!17!
Totaal!
!€!17!!
!€!15!! !€!15!!
Boekjaar! Boekjaar! Boekjaar! 2011! 2012! 2013!
.! Personeel! !
Ingekocht! !
7%!
! !
Verdeling!kostensoort!
93%!
!
33!
! Documentmanagement!(2.5)! Ruim!€!15!miljoen!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!deze! activiteit.!Het!aandeel!in!de!kosten!diensten!en!middelen!komt!daarmee!uit! op!16%.!! !
2.5!per!gewogen!deelnemer! *
!
*
€!88!
ROC!groot!
!€!111!!
!€!120!! !€!100!!
!€!99!!
€!76!
€!104!
ROC!klein!
AOC!
€!87!
Totaal!
!€!87!!
!€!80!! !€!60!! !€!40!! !€!20!! !€!i!!!! Boekjaar!Boekjaar!Boekjaar! 2011! 2012! 2013!
.! Personeel! !
! !
Ingekocht! !
11%! !
Verdeling!kostensoort!
89%!
34!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
! Verstrekken!van!ruimten,!benodigdheden,!hulpmiddelen!en!kleding!(2.7)! Ruim!€!25!miljoen!euro!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor! deze!activiteit.!Het!aandeel!in!de!kosten!diensten!en!middelen!komt! daarmee!uit!op!28%.!!
2.7!per!gewogen!deelnemer! *
!
*
€!139!
ROC!groot!
!€!145!!
€!151!
ROC!klein!
€!126! AOC!
€!140! Totaal!
!€!140!!
!€!140!! !€!135!! !€!130!!
!€!128!! !€!128!!
!€!125!! !€!120!! Boekjaar!Boekjaar!Boekjaar! 2011! 2012! 2013!
.! Personeel! !
7%!
Verdeling!kostensoort!
Ingekocht! !
22%!
Vermogen! !
71%!
!
! !
!
35!
! Uit!de!FSR!werkgroep!veiligheid! “Er!is!een!toename!te!signaleren!in!instituten!die!kiezen!voor!een!integrale! aanpak!van!veiligheid.!De!veiligheidsplannen!zijn!in!de!meeste!gevallen!op! orde!en!er!wordt!meer!aandacht!besteed!aan!de!bekendheid!en!de! doorwerking!hiervan!naar!medewerkers!en!studenten.!! ! Inmiddels!worden!op!bijna!alle!MBO!instellingen!incidenten!geregistreerd!in! een!registratiesysteem!en!vormen!op!die!manier!de!basis!waarop! veiligheidsbeleid!kan!worden!bijgesteld.!Ook!is!de!samenwerking!met! externe!partners!op!het!gebied!van!veiligheid!in!veel!gevallen!vastgelegd!in! een!convenant.! ! Veel!aandacht!gaat!uit!naar!de!plannen!rondom!crisisbeheersing!en!de! communicatie!rondom!crisissituaties.!De!werkgroep!veiligheid!van!FSR! heeft!dit!punt!voor!2014!ook!als!centraal!agendapunt!geagendeerd.!Tevens! wordt!aandacht!gegeven!aan!de!borging!van!het!veiligheidsbeleid!in!de! kwaliteitscyclus.”! * Henk*Meendering,*voorzitter*werkgroep*veiligheid*
! !
36!
!
! !
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
6! !
!
ICT!
! !
! !
37!
!
38!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
6.!ICT! Definities* ! De!functie!ICT!bestaat!uit!de!volgende!activiteiten:! ! Informatiearchitectuur!(3.1);! ! Technische!infrastructuur!(3.2);! ! Management!en!ondersteuning!(3.3).! ! De!totale!kosten!die!in!deze!functie!worden!meegenomen!komen!overeen! met!de!kosten!zoals!bedoeld!in!de!NEN!2748,!echter!is!de!onderverdeling! naar!activiteiten!in!dit!onderzoek!afwijkend!ten!opzichte!van!de!norm.! Hiervoor!is!gekozen!daar!de!huidige!ICT!situatie!zich!beter!laat!indelen! volgens!deze!indeling!dan!de!inzichten!die!tijdens!het!opstellen!van!de! norm!aanwezig!waren.! ! Informatiearchitectuur!(3.1)! De!informatiearchitectuur!gaat!over!de!inrichting!van!de! informatiehuishouding!van!de!organisatie(s).!De!informatiehuishouding! betreft!de!gegevens,!de!applicaties!en!services!waarmee!de!gegevens! kunnen!worden!opgeslagen,!geraadpleegd!et!cetera.!Ook!de!berichten!die! zorgen!voor!de!informatie!uitwisseling,!zijn!onderdeel!hiervan.!Zowel!de! geautomatiseerde!als!de!niet!geautomatiseerde!gegevensverwerking! maken!deel!uit!van!de!informatiehuishouding.!Binnen!het!onderzoek! worden!alleen!de!kosten!rondom!applicaties!gevraagd.!Het!betreft!de! applicaties!voor!de!dagelijkse!uitvoering!van!het!productieproces!en! applicaties!die!besturende!processen!van!plannen!en!begroten!en! verantwoorden!en!analyseren!ondersteunen.!Denk!hierbij!aan!branche! specifieke,!generieke!(standaard!werkplek)!en!bedrijfsondersteunings! applicaties.! ! Technische!infrastructuur!(3.2)! De!technische!infrastructuur!biedt!een!werkplek,!server,!opslag!en!netwerk.! De!werkplek!betreft!de!techniek!die!op!de!werkplek!aanwezig!is:!computing! devices,!operation!system!en!client!application!services.!De!server!omvat!de! ondersteunende!basisservers!die!nodig!zijn!om!de!Business!Application! Services!te!laten!werken.!De!opslag!omvat!online!storage,!nearline!storage,! offline!storage.!En!het!netwerk!omvat!DAN,!LAN,!WLAN,!Telecom,! Operating!system!en!Network!devices.! ! ! !
!
39!
! Management!en!ondersteuning!(3.3)! ICT!management!en!ondersteuning!betreft!de!leiding!en!de!ondersteuning! van!de!ICT!afdeling.!!
Resultaten*
! Ruim!€!84!miljoen!bedragen!de!ICT!kosten!van!de!deelnemers!over!het! boekjaar!2013.!Het!aandeel!in!de!totale!facilitaire!kosten!komt!daarmee!uit! op!23%.!Van!de!totale!concernkosten!betreft!dit!5%.! ! ! Boekjaar!2011! Boekjaar!2012! Boekjaar!2013! ROC!groot! €!52! €!50! €!58! ROC!klein! €!48! €!50! €!49! AOC! €!42! €!37! €!41! Totaal! €!51! €!48! €!54! Tabel*G:*ICT*kosten*per*m2bvo*per*referentiegroep*en*boekjaar*
! ! ROC!groot! ROC!klein! AOC! Totaal!
Boekjaar!2011! €!450! €!463! €!453! €!453!
Boekjaar!2012! €!488! €!455! €!439! €!477!
Boekjaar!2013! €!475! €!369! €!493! €!457!
Tabel*H:*ICT*kosten*per*gewogen*deelnemer*per*referentiegroep*en*boekjaar*
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
3.1!(30%)!
Personeel!(28%)!
3.2!(58%)!
Ingekocht!(43%)!
3.3!(12%)!
Vermogens!(29%)!
Figuur*E:*verdeling*ICT*kosten* naar*activiteiten* *
! !
** *
Figuur*F:*verdeling*ICT*kosten* naar*kostensoorten*
40!
!
! !
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
7! !
!
41!
FACILITY! MANAGEMENT! ! !
! !
!
42!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
7.!Facility!Management! Definities* ! De!functie!facility!management!bestaat!uit!de!onderstaande!activiteiten:! ! Voorzien!in!strategisch!facility!management!(5.1);! ! Uitvoeren!van!het!bedrijfsbureau!(5.2)! ! Uitvoeren!van!inkoopmanagement!(5.5).! ! Het!betreft!de!integrale!sturing!van!de!functies!uit!voorgaande! hoofdstukken,!huisvesting,!diensten!en!middelen,!informatiei!en! communicatietechnologie!en!externe!voorzieningen.!Denk!hierbij!aan! voorzien!in!facilitair!beleid,!marketing!en!innovatie!van!facility! management,!het!voorzien!in!een!bedrijfsbureau!voor!administratie,! planning!en!control,!secretariële!ondersteuning!en!de!personeelszaken!van! de!facilitaire!functie,!het!voorzien!in!een!helpdesk,!c.q.!bewonersservice,!als! ook!het!managen!van!risico’s,!inkoop,!informatie!en!kwaliteit.!
Resultaten*
! Ruim!€!11!miljoen!bedragen!de!kosten!voor!facility!management!van!de! deelnemers!over!het!boekjaar!2013.!Het!aandeel!in!de!totale!facilitaire! kosten!komt!daarmee!uit!op!3%.!Van!de!totale!concernkosten!betreft!dit! 1%.! ! ! Boekjaar!2011! Boekjaar!2012! Boekjaar!2013! ROC!groot! €!8! €!6! €!8! ROC!klein! €!6! €!8! €!9! AOC! €!6! €!4! €!4! Totaal! €!7! €!6! €!7! Tabel*I:*kosten*facility*management*per*m2bvo*per*referentiegroep*en*boekjaar*
!
! ROC!groot! ROC!klein! AOC! Totaal!
Boekjaar!2011! €!69! €!58! €!62! €!66!
Boekjaar!2012! €!62! €!65! €!50! €!61!
Boekjaar!2013! €!63! €!66! €!47! €!62!
Tabel*J:*kosten*facility*management*per*gewogen*deelnemer*per*referentiegroep*en* boekjaar*
! ! !
!
43!
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
5.1!(34%)!
Personeel!(87%)!
5.2!(47%)!
Ingekocht!(13%)!
5.3!(19%)!
Vermogen!(0%)!
Figuur*G:*verdeling*kosten*facility* management*naar*activiteiten* *
*Figuur*H:*verdeling*kosten*facility* management*naar*kostensoorten*
! ! Uit!de!FSR!werkgroep!inkoop! ! Organisatie* “Net!als!in!boekjaar!2012!is!in!boekjaar!2013!bij!het!overgrote!deel!van!de! deelnemers!(88%)!de!inkoopfunctie!ondergebracht!bij!facilitaire!zaken.! Gemiddeld!wordt!2,4!fte!ingezet!op!de!inkoopfunctie.!Het!aantal!fte!dat! zich!decentraal!bezighoudt!met!inkoop!is!bij!slechts!enkele!instellingen! ingevuld!en!wellicht!bij!het!overgrote!andere!deel!niet!bekend.!De! inkoopfunctie!is!centraal!of!als!mixvorm!georganiseerd.!Met!59%!mixvorm! stijgt!deze!groep!licht!ten!opzichte!het!vorige!onderzoeksjaar.!Hierbij!is! geen!significant!verschil!tussen!kleine,!grote!en!groene!instellingen.! ! Inkoopvolume*en*aantal*leveranciers* Het!gemiddelde!inkoopvolume!bedraagt!net!als!vorig!jaar!ruim!€!39! miljoen.!Daarbij!is!nog!steeds!grote!variatie!te!zien!in!percentage! beïnvloedbaar!inkoopvolume,!van!10%!tot!70%.!Het!aantal!facturen!per! leverancier!is!met!4,9!zo’n!15!procent!lager!dan!in!2012.!! ! !! ROC!groot! ROC!klein! AOC! Totaal! Aantal!facturen/!jaar! 22.525! 14.417! 7.569! 17.912! Gemiddelde! €!2.149! €!1.477! €!2.403! €!2.062! factuurwaarde! Aantal!leveranciers! 4.788! 1.736! 2.786! 3.923! Tabel*K:*aantal*en*waarde*facturen*en*aantal*leveranciers*
! !
44!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
! 82%!van!de!instellingen!heeft!een!vastgesteld!inkoopbeleid,!de!rest!heeft! dit!in!voorbereiding.!76%!van!de!instellingen!heeft!een!spendianalyse! uitgevoerd.!* * Contracten! Net!als!in!2012!meldt!90%!van!de!instellingen!dat!zij!werken!met!een! contractenregister.!Het!aantal!contracten!dat!zij!daarin!hebben!verwerkt!en! de!inschatting!welk!aandeel!dat!van!het!totaal!uitmaakt,!verschilt!sterk.!Het! aantal!contracten!dat!per!instelling!in!omloop!zou!zijn,!varieert!van!minder! dan!100!tot!meer!dan!4.000.! ! !! ROC!groot! ROC!klein! AOC! Totaal! Aantal!contracten!in!register! 500! 1.850! 270! 654! %!contracten!in!register! 62%! 48%! 73%! 63%! Aantal!verwachte!contracten! 806! 3.854! 370! 1.038! Tabel*L:*aantal*contracten**
! Aanbestedingen* Het!aandeel!Europese!aanbestedingen!blijft!onveranderd!op!12%.!Het! aantal!Europese!aanbestedingen!per!instelling!is!gestegen!van!vijf!naar! zeven.!Daarnaast!zijn!per!instelling!gemiddeld!vier!openbare! aanbestedingen,!tien!meervoudige!aanbestedingen!en!36!enkelvoudig! onderhandse.!De!spreiding!in!de!aantallen!nietiEuropese!aanbestedingen!is! echter!zo!groot!dat!de!vergelijkbaarheid!van!de!cijfers!niet!hoog!mag! worden!ingeschat.”! * Cees*Sprangers,*lid*werkgroep*inkoop*
! !
!
!
! !
45!
46!
! !
! !
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
8! !
!
47!
NIEUWE! NORM! ! !
! !
!
48!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
8.!Nieuwe!norm!
! Jarenlang!hebben!specialisten!uit!diverse!landen!in!Europa!keihard!gewerkt! aan!een!nieuwe!facilitaire!norm:!de!NEN!EN!15221.!Een!nieuwe!norm!die! aansluit!bij!de!facilitaire!organisatie!anno!2014.!De!‘nieuwe’!facilitaire!norm! NEN!EN!15221!vervangt!de!(ver)oude(rde)!norm!NEN!2748.!! ! De!komende!jaren!zal!de!nieuwe!norm!meer!en!meer!worden!toegepast,!in! het!facilitaire!werkveld!en!in!dit!onderzoek.!Facility!managers!kunnen!de! norm!gebruiken!bij!het!structureren!en!organiseren!van!de!organisatie.!! ! Fier.fm!gebruikt!de!NEN!EN!15221!in!haar!dienstverlening,!onder!andere!in! de!benchmarks.!Het!afgelopen!jaar!is!op!diverse!momenten!aandacht! besteed!aan!de!norm;!wat!deze!inhoudt,!waar!de!verschillen!zitten!met!de! NEN!2748!en!wat!organisaties!ermee!kunnen.!Dit!met!als!doel!om!de!markt! te!laten!‘wennen’!aan!de!nieuwe!norm.!Ook!in!dit!onderzoek!is!hiervoor! een!eerste!aanzet!gedaan!zodat!een!geleidelijke!overgang!van!de!oude!naar! de!nieuwe!norm!nagestreefd!kan!worden.!! ! In!dit!hoofdstuk!geven!schenken!wij!aandacht!aan!standaardiseren,!de!NEN! EN!15221,!de!verschillen!met!de!NEN!2748!en!een!eerste!vertaling!in!cijfers.! ! Standaardiseren! Allereerst!de!vraag:!waarom!een!norm?!Waarom!standaardiseren?!! ! Een!norm!of!standaard!is!een!document!met!erkende!afspraken,! specificaties!of!criteria!over!een!product,!een!dienst!of!een!methode.! Standaarden!kunnen!vastgelegd!worden!binnen!een!bedrijf!of!organisatie,! binnen!een!consortium!van!organisaties!of!door!erkende!standaardisatiei organisaties.!! ! Gezien!vanuit!bijvoorbeeld!een!bepaalde!sector!of!de!Europese!unie! vergemakkelijken!normen!de!uitwisseling,!of!de!Europese!eenwording!en! de!economische!groei.!Met!een!norm!kan!letterlijk!worden!bepaald!wat!de! ‘standaard!is’;!door!dezelfde!begrippen!en!omschrijvingen!te!hanteren! wordt!een!duiding!gegeven!aan!het!vakgebied!en!onderdelen!daarvan.! Door!de!standaard!kan!ook!een!vergelijk!worden!gemaakt,!kan!een! benchmark!worden!uitgevoerd!en!verbeteringen!worden!aangebracht.! !!
! !
!
49!
! De!zeven!delen! De!NEN!EN!15221!bestaat!uit!zeven!delen:! 1. Termen!en!definities;! 2. Richtlijn!tot!het!opstellen!van!facility!management! overeenkomsten;! 3. Richtlijn!hoe!kwaliteit!in!facility!management!te!verwerven/! garanderen;! 4. Taxonomie:!indeling,!classificatie!en!structuren!in!facility! management;! 5. Richtlijn!voor!de!ontwikkeling!en!verbetering!van!processen;! 6. Methode!voor!meting!van!inhoud!en!ruimte!voor!facility! management!(vervangt!niet!de!NEN!2580!);! 7. Richtlijn!voor!benchmarking!van!prestaties!in!facility! management.! ! Verschillen! De!nieuwe!norm!is!veel!meer!omvattend!dan!de!NEN!2748.!Gaf!de!NEN! 2748!vooral!een!duiding!en!mogelijkheden!om!de!kosten!op!een!eenduidige! manier!te!verzamelen,!de!NEN!EN!15221!biedt!voor!elke!facility!manager!op! vele!terreinen!nuttige!handvatten.!! ! Bijvoorbeeld!bij!het!opstellen!van!dienstverleningsovereenkomsten,!het! verbeteren!van!processen,!het!inzichtelijk!maken!van!kwaliteit!en!het! benchmarken!van!facilitaire!prestaties.!In!de!nieuwe!norm!liggen!naast! benchmarkmogelijkheden!op!kosten,!ook!mogelijkheden!voor!het! benchmarken!op!klanttevredenheid.!Een!onderdeel!wat!Fier.fm!nu!reeds! voor!diverse!benchmarkdeelnemers!uitvoert!en!waarbij!de! klanttevredenheid!aan!de!kosten!wordt!gekoppeld.! ! Maar!bovenal:!de!NEN!2748!was!op!veel!terreinen!verouderd!en!werd! alleen!in!Nederland!gehanteerd.!De!nieuwe!facilitaire!norm!is!(gelukkig!voor! ons!Nederlanders)!grotendeels!gebaseerd!op!de!NEN!2748!en!past!weer!bij! de!huidige!tijdsperiode,!bij!de!laatste!stand!van!zaken!in!het!facilitaire! vakgebied.!Het!maakt!een!benchmark!tussen!MBO!instellingen!in! Nederland!en!ook!buiten!onze!landsgrenzen!mogelijk.!! ! De!gehanteerde!structuur,!de!duiding!van!facility!management!is!anders:! Dit!begint!bij!het!eerste!deel.!Dit!deel!gaat!over!de!belangrijkste!termen!en! definities!in!facility!management!en!geeft!inzicht!in!de!scope!van!dit! vakgebied.!Facility!Management!wordt!verdeeld!over:!
! !
50!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
! • •
Ruimte!&!infrastructuur!(zoals!de!accommodatie,!de!werkplek,!de! technische!infrastructuur!en!ook!schoonmaak);! Mens!&!organisatie!(zoals!alle!activiteiten!ten!aanzien!van! gezondheid,!veiligheid,!gastvrijheid,!ICT!en!logistiek).!
! Een!ander!groot!verschil!is!de!veel!bredere!scope!van!de!NEN!EN!15221.! Onder!de!‘hoofdkop’!vallen!niet!alleen!de!voor!facility!managers! gebruikelijke!en!herkenbare!activiteiten!zoals!huisvesting,!consumptieve! diensten,!schoonmaak!en!beveiliging.!Ook!personeelszaken,!financiën,! juridische!zaken!en!zelfs!marketing!zijn!benoemd.!Overigens!hanteert! Fier.fm!‘Bedrijfsvoering’!als!benaming!voor!de!‘hoofdkop’!waar!al!deze! groepen!(en!vaak!dus!afdelingen)!onder!zijn!gerangschikt.!Ook!op!deze! bedrijfsvoeringsterreinen!is!Fier.fm!aan!de!slag!met!het!uitwerken!van!de! activiteiten!en!het!uitvoeren!van!benchmarks.! ! Tenslotte! De!NEN!EN!15221!vervangt!de!NEN!2748.!Deze!laatste!bestaat!officieel!niet! meer.!Wel!is!het!zo!dat!pas!als!‘de!markt’,!u!en!andere!MBO!instellingen,! deze!nieuwe!norm!ook!daadwerkelijk!gaan!gebruiken!de!oude!norm!in!de! vergetelheid!zal!raken.!Dit!zal!echter!ongetwijfeld!gaan!gebeuren.!En!het!is! in!die!zin!net!als!met!een!nieuwe!munteenheid:!op!een!gegeven!moment! kunt!u!het!oude!geld!niet!meer!gebruiken.!Doe!uw!voordeel!met!de!NEN!EN! 15221!en!steek!dus!uw!licht!er!over!op.! ! Vertaling! Om!alvast!kennis!te!maken!met!de!indeling!conform!de!nieuwe!norm! hebben!wij!een!eerste!vertaling!gemaakt!met!behulp!van!een!aantal!extra! vragen!waar!bijvoorbeeld!gevraagd!is!naar!het!aandeel!afval!binnen!de! schoonmaakkosten.!De!drie!hoofdonderdelen!worden!gevormd!door! Ruimte!en!Infrastructuur,!Mens!en!Organisatie!en!Management!en! Ondersteuning.!! ! !€!135,!7%! ! ! ! Ruimte!en!infrastructuur! ! Mens!en!Organisate! ! ! !€!616!,!31%! Management!en!ondersteuning! ! !€!1.212!,!62%! ! Figuur*I:*verdeling*kosten*per*gewogen*deelnemer*conform*NENEN15221*(vertaling)*
! !
!
51!
! !!
!!
gew.!deeln.!
m2bvo!
Ruimte!en!infrastructuur! 1! Huisvesting3! 1.1! Accommodatie! 1.2! Terrein! 1.3! Schoonmaak! 1.4! Werkplekomgeving!
**
***
!!
!!
!!
***
*
!!
Mens!en!Organisatie! 2! Facilitaire!Diensten4! 2.1! BHV,!ARBO,!Beveiliging!en!Milieu! 2.2! Gastheerschap! 2.3! Bedrijfskleding! 2.4! Kantoorartikelen! 2.5! Verhuizen! 3! ICT5! 3.1! Informatiearchitectuur:!applicaties! 3.2! Technische!infrastructuur! 4! Logistiek6! 4.1!i! Reproductie,!post!en!archief! 4.3! 4.5! Mediatheek/!bibliotheek! !!
!!
Management!en!ondersteuning! 5! Management!en!ondersteuning7! 5.1! Management,!advies!en!ondersteuning!
!€!1.212! !€!927! !€!9! !€!148!! !€!128!!
!€!149! !€!114! !€!1!! !€!18!! !€!16!!
!€!145! !€!58! !€!78! !€!i!!!! !€!3!! !€!6! !€!385!! !€!130!! !€!255!! !€!86! !€!85!!
!€!18! !€!7!! !€!10!! !€!i!!!! !€!i!! !€!1!! !€!47!! !€!16!! !€!31!! !€!11!! !€!11!!
!€!i!!!! !! ! !€!135!! !€!135!!
!€!i!!!! !! ! !€!17!! !€!17!!
Tabel*M:*kosten*per*gewogen*deelnemer*of*m2bvo*per*onderdeel*conform* NENEN15221*(vertaald*vanuit*NEN*2748).*In*de*voetnoot*is*aangegeven*uit*welke* NEN2748*activiteiten*de*NENEN15221*onderdelen*zijn*opgebouwd.*
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! 3
!Accommodatie:!1.1!(excl.!terrein),!1.2,!1.3,!1.4!(excl.!terrein),!1.6!en!deel!van!2.3! (afval).!Terrein:!deel!van!1.1!(terrein)!en!deel!van!1.4!(terrein).!Schoonmaak:!2.3! (excl.!afval).!Werkplekomgeving:!2.7!(excl.!kantoorartikelen).! 4 !BHV:!2.2!(excl.!receptie).!Gastheerschap:!2.1,!deel!van!2.2!(receptie)!en!arbo.! Kantoorartikelen:!deel!van!2.7!(kantoorartikelen).!Verhuizen:!2.4.! 5 !ICT:!3.1!en!3.2.! 6 !Logistiek:!2.5!en!mediai/bibliotheek.! 7 !Management!en!ondersteuning:!1.7,!3.3,!5.1!en!5.2.!
! !
52!
! !
! !
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
9! !
!
THEMA!
! !
! !
53!
54!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
9.!Thema!toekomstgerichtheid!
! Het!onderwijs!staat!aan!de!vooravond!van!ingrijpende!maatregelen!welke! ingegeven!worden!door!diverse!ontwikkelingen.!Met!name!demografische! ontwikkelingen!spelen!een!rol.!Denk!daarbij!aan!de!terugloop!van!de! deelnemersaantallen!en!de!vergrijzing!van!het!lerarenapparaat.!Althans,! dat!is!de!beeldvorming!van!de!onderzoekers.!Aan!de!deelnemers!is! gevraagd!in!hoeverre!dit!van!toepassing!is!binnen!de!eigen!organisatie.! ! Ontwikkelingen! 8 Op!alle!‘destep’ !gebieden!spelen!ontwikkelingen!die!de!komende!vijf!jaren! invloed!hebben!op!een!of!meerdere!facilitaire!organisaties.!Op!het!gebied! ‘demografisch’!spelen!ontwikkelingen!die!invloed!zullen!hebben!op!bijna! alle!facilitaire!organisaties!(94%).!‘Economisch’!en!‘technologisch’!volgen!op! de!tweede!en!derde!plaats!met!respectievelijk!63%!en!50%.! 38%!
politek! economisch! technologisch! sociologisch! ecologisch! demografisch!
63%! 50%! 19%! 19%! 94%! 0%!
10%! 20%! 30%! 40%! 50%! 60%! 70%! 80%! 90%! 100%!
Figuur*J:*gebieden*waar*ontwikkelingen*plaatsvinden*die*volgens*de*deelnemers* invloed*hebben*op*de*facilitaire*organisaties*
!
!
De!meeste!impact!wordt!verwacht!vanuit!de!demografische!hoek.!63%! geeft!aan!dat!deze!ontwikkeling!van!alle!ontwikkelingen!de!meeste!impact! op!de!facilitaire!organisatie!heeft.!Het!gaat!dan!met!name!om!de!verwachte! terugloop!van!het!aantal!deelnemers.!! ! Maatregelen! Bovengenoemde!ontwikkelingen!vragen,!ook!van!de!facilitaire!organisatie,! om!creatieve!maatregelen.!Maatregelen!rondom!personeel!en!huisvesting! zijn!de!meest!genoemde.!Bij!personeel!gaat!het!om!de!inzet!van!minder!en! meer!flexibele!mensen.!Voorbeelden!die!door!de!deelnemers!worden! genoemd!zijn:!natuurlijk!verloop,!reorganisatie!ondersteuning,!flexibele! schil,!flexibiliteit!vergroten/!multiiinzetbaar.!Opvallend!is!dat!deze! maatregelen!met!name!bij!de!grotere!instellingen!van!toepassing!zijn.!Bij!de! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! 8
! !
!demografisch,!economisch,!sociologisch,!technologisch,!ecologisch!en!politiek!
!
55!
! kleinere!en!middelgrote!organisaties!daarentegen!ligt!de!focus!meer!op! huisvestingsgebied.!Het!gaat!dan!om!betere!benutting,!flexibele!vierkante! meters!en!het!afstoten!van!(delen!van)!locaties.! ! Het!merendeel!van!de!organisaties!behandelt!tijdens!een!overleg!op! directieniveau!en!binnen!de!facilitaire!afdeling!de!lange!termijn!ontwiki kelingen.!Met!de!leverancier!of!andere!ondersteunende!afdelingen!staat!dit! onderwerp!nog!nauwelijks!op!de!agenda.!Slechts!20%!heeft!in!de!facilitaire! visie,!strategie!of!het!jaarplan!de!ontwikkelingen!geen!plaats!gegeven.! ! Prognoses! Het!Ministerie!van!Onderwijs,!Cultuur!en!Wetenschap!brengt!de!landelijke! trends!en!kaart!in!presenteert!deze!in!het!rapport!‘Trends!in!beeld.!Uit!de! laatste!versie!blijkt!dat!het!aantal!deelnemers!in!de!MBO!sector!de! komende!jaren!nog!licht!zal!groeien,!maar!dat!vanaf!2018!de!daling!wordt! ingezet!met!zo’n!15%!tussen!2020!en!2030.!!
!
Figuur*K:*ontwikkeling*van*het*aantal*deelnemers*per*sector*incl.*groen*onderwijs,* index*1995*=*100*(bron:*Trends*in*beeld*2013,*Ministerie*van*OCW)*
* Alle!individuele!organisaties!die!deelnemen!aan!de!MBO!Facilitaire! Benchmark!maken!prognoses.!Deze!hebben!met!name!aandacht!voor!de! aantallen!deelnemers.!Het!aantal!medewerkers!wordt!bij!het!merendeel! ook!meegenomen.!De!samenstelling!wordt!vaker!bij!de!medewerkers!dan! bij!de!deelnemers!in!kaart!gebracht.!Daarnaast!worden!prognoses!op!de! korte!termijn!(<2!jaar)!vaker!gemaakt!dan!die!voor!de!lange!termijn!(>5! jaar).!Voor!het!vormgeven!van!facilitaire!beleidsplannen!worden!zowel!de! prognoses!voor!de!korte!als!de!lange!termijn!toegepast,!waarbij!een! minimaal!accent!bij!de!korte!termijn!ligt.
! !
56!
! !
! !
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
! !
BIJLAGEN!
! !
! !
!
57!
58!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
Bijlagen! A.*Verantwoording* ! De!MBO!Facilitaire!Benchmark!is!in!2014!voor!de!elfde!keer!uitgevoerd.!Dit! onderzoek!geeft!de!situatie!weer!binnen!de!facilitaire!organisatie!over!het! boekjaar!2013!van!een!groot!aantal!MBO!organisaties.!Tevens!worden! trends!weergegeven!over!meerdere!jaren!indien!gegevens!voorhanden!zijn.!! ! Proces!totstandkoming!resultaten! De!informatiebijeenkomst!heeft!op!21!januari!en!de!startbijeenkomst!op!12! maart!plaatsgevonden.!Tijdens!deze!bijeenkomsten!zijn!de!(potentiële)! deelnemers!geïnformeerd!over!de!aanpak!en!is!de!kennis!over!en! toepasbaarheid!van!de!NEN!2748!opgefrist.!! ! De!web!applicatie!www.benchmark.fm!is!op!1!maart!geopend!voor!de! deelnemers.!Tot!en!met!1!juni!was!het!mogelijk!de!gegevens!aan!te!leveren! en!op!de!web!applicatie!in!te!voeren.!In!mei!heeft!bijna!iedere!organisatie! deelgenomen!aan!een!(regionale)!validatiesessie!die!door!één!van!de! adviseurs!van!Fier.fm!is!georganiseerd!om!een!controle!op!de!cijfers!uit!te! voeren!en!de!organisaties!te!ondersteunen!bij!het!aanleveren/!vertalen!van! de!gegevens!waar!nodig.!Op!20!mei!is!een!eerste!kostenoverzicht!opgesteld! (op!basis!van!de!gegevens!van!19!mei).!Op!basis!van!dit!overzicht!is!een! individuele!kostensheet!inclusief!opvallende!zaken!beschikbaar!gesteld.! Deze!vormde!het!uitgangspunt!van!een!tweede!validatieslag.! ! In!juni!zijn!de!aangeleverde!gegevens!verwerkt,!geanalyseerd!en! vormgegeven!in!een!conceptrapportage.!Deze!conceptversie!is!11!juni! voorgelegd!aan!de!werkgroep!benchmarken.!Vervolgens!is!deze!met!enkele! aanpassingen!aan!de!deelnemers!op!13!juni!verstuurd.!Indien!verklaringen! of!aanvullende!informatie!door!de!deelnemers!zijn!aangedragen,!zijn!deze! opgenomen!bij!het!betreffende!onderdeel!in!bijlage!E.!! ! Ondanks!deze!drie!controles!is!het!voor!Fier.fm!onmogelijk!te!garanderen! dat!alle!gegevens!die!voor!de!analyse!zijn!gebruikt!ook!juist!zijn.!Benadrukt! wordt!dat!in!eerste!instantie!de!verantwoordelijkheid!bij!de!betrokken!MBO! organisaties!ligt!om!de!gegevens!goed!aan!te!leveren,!conform!de! gehanteerde!definities!en!regels.! !
! !
!
59!
! In!juli!zijn!de!laatste!wijzigingen!verwerkt,!analyses!gemaakt!en!is!de! definitieve!rapportage!tot!stand!gekomen.!Dit!definitieve!rapport!wordt! begin!september!onder!de!deelnemers!verspreid.!Op!16!september!wordt! een!benchmarkcongres!georganiseerd!(voor!alle!benchmarkdeelnemers!van! Fier.fm).!En!op!2!oktober!vindt!de!rondetafelbijeenkomst!(voor!MBO)!plaats! om!aan!de!slag!te!gaan!met!de!resultaten.!Tijdens!het!FSR!jaarcongres,!dat! op!6!november!plaatsvindt,!zal!aandacht!worden!besteed!aan!het! onderzoek!en!de!resultaten!middels!workshops.! ! Via!de!website!www.bechmark.fm!is!het!mogelijk!om,!naast!het!aanleveren! van!gegevens,!documenten!voortkomend!uit!de!MBO!Facilitaire!Benchmark! (verslagen,!presentaties,!(concept)rapportages,!e.d.)!te!raadplegen.! Hiervoor!zijn!organisatiegebonden!inloggegevens!nodig.!Deze!zijn!aan!het! begin!van!het!project!verstrekt!aan!de!hoofdcontactpersoon.! ! Rapportage! De!opgenomen!kosten!in!dit!onderzoek!worden!gedefinieerd!en! afgebakend!aan!de!hand!van!de!NEN!2748/!NTA!8101.!In!de!rapportage! wordt!een!gewogen!gemiddelde!uitgerekend!bij!de!kengetallen.!Dit!is!een! gemiddelde!waarvan!de!waarde!het!meest!beïnvloed!wordt!door!de! getallen!met!het!grootste!gewicht.!Dit!gemiddelde!wordt!alleen!berekend! over!kengetallen!waarbij!zowel!waarden!zijn!ingevuld!bij!de!noemer!als!de! teller.! ! In!de!tabellen!is!een!resultaat!per!organisatie!en!een!(gewogen)!gemiddelde! opgenomen.!U!kunt!hierdoor!op!twee!manieren!conclusies!trekken!uit!deze! resultaten,!namelijk!door!te!beredeneren!hoe!u!ten!opzichte!van!het! gemiddelde!scoort!en!hoe!u!ten!opzichte!van!vergelijkbare!organisaties! scoort.!Bij!het!uitbrengen!van!de!definitieve!rapportage!is!de!online! benchmark!tool!op!www.benchmark.fm!beschikbaar!gesteld.!Hierop!kunt!u! zelf!criteria!instellen!en!op!basis!daarvan!vergelijken.! ! Indien!deelnemende!organisaties!gegevens!(op!een!onderdeel)!niet!hebben! aangeleverd,!zijn!zij!niet!in!de!figuren!en!tabellen!weergegeven.!! ! De!vertrouwelijkheid!van!de!benchmark!ligt!besloten!in!het!onderzoek.!Bij! aanvang!van!het!traject!is,!in!de!overeenkomst!opgenomen!dat!de! gegevens!van!de!individuele!deelnemers!bestemd!zijn!voor!de!deelnemers! en!binnen!de!deelnemende!organisaties!blijven!en!niet!aan!derden!worden! verstrekt.!Dit!geldt!voor!alle!betrokken!partijen.! ! ! !
60!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
! Betrokkenen! Verschillende!partijen!zijn!betrokken!bij!de!totstandkoming!van!de!MBO! Facilitaire!Benchmark:!deelnemende!MBO!organisaties,!FSR!Werkgroep! Benchmarken,!MBOiraad!en!Fier.fm.!Alle!betrokkenen!zijn!opgenomen!in! bijlage!B.! ! De!MBO!Facilitaire!Benchmark!wordt!geïnitieerd!door!het!FSR!en! uitgevoerd!door!Fier.fm.!Deelnemende!onderwijsorganisaties!hebben! individueel!een!contract!afgesloten!met!het!FSR.!Het!FSR!heeft!een!contract! afgesloten!met!Fier.fm!waarbij!het!FSR!als!opdrachtgever!fungeert.! ! Het!project!wordt!gestuurd!vanuit!de!Werkgroep!Benchmarken!(onderdeel! FSR),!onder!leiding!van!Marcel!Verstraaten.!De!werkgroep!bestaat!uit! Marcel!Verstraaten!(voorzitter),!Harry!Burggraaf,!Marcel!van!Etten!en!Joris! van!den!Heuvel.!In!deze!werkgroep!neemt,!desgewenst,!Fier.fm!zitting! tijdens!overleggen!om!als!adviseur!op!te!treden.!De!werkgroep!heeft!de!rol! om!jaarlijks!het!project,!zowel!inhoudelijk!als!projectmatig,!in!te!richten! tijdens!een!viertal!vergaderingen.!! ! Dit!jaar!nemen!19!organisaties!deel!aan!het!traject!en!hebben!18! organisaties!hun!gegevens!aangeleverd.!Regio!College!heeft!dit!jaar!andere! prioriteiten!en!neemt!deel!als!passieve!deelnemer.!De!actieve!deelnemers! vertegenwoordigen!42%!van!het!totaal!aantal!landelijke!ongewogen! deelnemers!binnen!de!MBO!sector!(excl.!educatie!en!VO(groen)).!In!2011! was!dat!56%,!in!2012!46%!en!in!2013!51%.*! ! De!projectorganisatie!vanuit!Fier.fm!wordt!bemenst!door!Sheryl!Limburg! (projectleider!en!aanspreekpunt!voor!het!FSR!en!de!deelnemers)!en!Froukje! Terpstra.!Beiden!zijn!adviseur!en!eigenaar!van!Fier.fm!en!gespecialiseerd!in! benchmarkonderzoeken!op!het!gebied!van!Facility!Management.!Nihat! Yilmaz!levert!vanuit!het!FSR!diverse!secretariële!werkzaamheden.!!! ! Ontwikkeling! Begin!2015!zullen!wij!het!plan!voor!het!onderzoek!2015!over!boekjaar!2014! communiceren.!Samen!met!de!werkgroep!zal!het!plan!worden! vormgegeven.!Hierin!spelen!de!uitkomsten!van!de!in!het!najaar!uit!te! voeren!evaluatie!onder!de!deelnemers!een!belangrijke!rol.!
! !
!
!
B.*Betrokkenen* ! De!hoofdcontactpersonen!van!de!deelnemende!organisaties! Organisatie! Naam! Albeda!College! Sjaan!Broekzitter! AOC!Oost! Arjan!Broeks! Citaverde!College! Ans!Christophe! Deltion!College! Margon!voor!de!Poort! Friesland!College! Homme!Peereboom! Graafschap!College! Lianne!te!Winkel! Helicon!College! Anita!Booij! Horizon!College! Lieuwe!Elzinga! Landstede! Piet!van!der!Vegt! Regio!College! Sonja!van!der!Hijden! ROC!de!Leijgraaf! Marcel!Verstraaten! ROC!Flevoland! Jos!Reizevoort! ROC!Midden!Nederland! Jan!Eilers! ROC!Nova!College! Jan!Verbeek! ROC!van!Amsterdam! Jos!Reizevoort! ROC!van!Twente! Koos!de!Groot! Scalda! Chris!Heiligers! Stichting!Aeres!Groep!(Groenhorst)! Dick!van!den!Dool! Summa!College! Fieke!de!Wit! ! De!FSR!werkgroep!benchmark! Organisatie! Naam! ROC!de!Leijgraaf! Marcel!Verstraaten! ROC!West!Brabant! Marcel!van!Etten! Wellantcollege! Joris!van!den!Heuvel! Zadkine! Harry!Burggraaf! ! De!projectorganisatie! Organisatie! Naam! Fier.fm! Sheryl!Limburg! Fier.fm! Froukje!Terpstra! FSR! Nihat!Yilmaz!
! !
61!
62!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
C.*Over*Fier.fm*
! Facilitair!advies`!en!onderzoeksbureau! Op!een!persoonlijke!manier!facilitaire!organisaties!professioneler!maken.! Dat!is!de!missie!waar!de!adviseurs!van!Fier.fm!dagelijks!aan!werken.!Dit! doen!wij!met!een!duidelijk,!kort!verhaal!wat!tot!denken!aanzet.!In!onze! opdrachten!worden!kennis!en!ervaring!altijd!gecombineerd!met!een!flinke! dosis!enthousiasme!en!plezier.! !! Inzicht,!doorzicht!en!daadkracht!binnen!de!publieke!sector! Inzicht,!doorzicht!en!daadkracht:!onze!drie!pijlers!waarmee!we!organisaties! in!staat!stellen!in!controle!te!zijn,!te!leren!en!te!verbeteren.!Dit!doen!we! met!name!binnen!de!publieke!sector.!Voorbeelden!hiervan!zijn!de! ondersteuning!bij!visiei!en!strategieontwikkeling,!benchmarking,! kennisuitwisseling!en!prestatiemetingen.! !
D.*Over*FSR*
! Roc’s,!aoc’s!en!vakinstellingen!werken!op!facilitair!gebied!samen.!Dit!doen! zij!binnen!het!Facilitair!Samenwerkingverband!Roc's,!aoc's!en! vakinstellingen!(FSR).!Dit!is!het!platform!van!de!MBO!Raad!waar! medewerkers!die!werkzaam!zijn!binnen!de!facilitaire!diensten!van!de!mboi scholen!kennis!delen!en!krachten!bundelen.!Bij!het!FSR!zijn!49!mboischolen! aangesloten.!Daarmee!vertegenwoordigt!het!platform!85%!van!de!mboi sector,!als!percentage!van!het!aantal!leerlingen.! !
E.*Resultaten*in*detail* In!deze!anonieme!rapportage!is!bijlage!E!met!daarin!de!gegevens!in!meer! detail!en!per!organisatie!niet!opgenomen.!Deze!gegevens!zijn!alleen! beschikbaar!voor!deelnemende!organisaties.!! !
Meer*informatie*
Heeft!u!interesse!om!volgend!onderzoeksjaar!deel!te!nemen?!Of!heeft!u! vragen!over!het!onderzoek?!U!kunt!ons!dit!laten!weten!via!info@fier.fm.! Wij!houden!u!dan!op!de!hoogte!van!!ontwikkelingen!rondom!het!onderzoek! zodat!u!weet!wat!het!plan!is!voor!2015!en!wanneer!(informatie)i bijeenkomsten!plaatsvinden.!Ook!komen!wij!graag!bij!u!langs!om!een!en! ander!nader!toe!te!lichten!en!uw!vragen!te!beantwoorden.! ! !