Romeins Historisch Inlevingsproject LATIFUNDIUM AD FLEVUM (LatAF) p/a Keizer Karelweg 111 1185 HR AMSTELVEEN Tel. 020 – 645 16 48 H. Doornweerd Tel. 020 – 664 33 54 B. Beerenhout, drs Contact:
[email protected] IBAN: NL08 INGB 0006 8913 38 Kamer van Koophandel-Amsterdam nr. 33301797
17de jaargang/juli 2015
* LatAF-NIEUWSBRIEF * het laatste nieuws…nr.35
* Castellum Hoge Woerd krijgt vorm…
Op 11 januari 2015 was er voor een beperkt gezelschap gelegenheid in Leidsche Rijn de “herbouw” van het Castellum Hoge Woerd te bezoeken. Uiteraard waren Margreet en Hans van de partij! Het was imponerend het decor in ware grootte te ervaren! Even wennen wel aan de zwarte kleur van de buitenlaag, maar die wordt nog met hout betimmerd! Jan de Jonge, bestuurslid van de Historische Vereniging Vleuten, De Meern, Haarzuilens leidde ons langs een aantal sprekers die iets vertelden over hun bijdragen aan het project. De eerste was architect Yko Buursma, die samen met een collega vertelde over de architectuur van het project. Arnold Meulenbeld lichtte ons in over de plannen van het Castellum-café. Archeoloog Eric Graafstal gaf inzage in de archeologische haken en ogen bij
de bouw en toonde een ter plekke gedane vondst: een ijzeren muisje dat op een graankorrel knabbelt. Dit zal ongetwijfeld gebruikt gaan worden als logo bij diverse educatieve projecten.
Harm Lammers was duidelijk verliefd op de mogelijkheden van Theater Kikker en Jeroen Onck trakteerde ons in de vicus op soep uit eigen tuin. Veelbelovend allemaal…en koud en nat!
* LatAF-agenda… DE PELGRIM (80)… Op 7 januari 2015 reed Henryc naar Utrecht voor een bezoek aan groep 5/6 van Jenaplanschool Wittevrouwen. Het was mooi weer voor de tijd van het jaar, alleen werd de afslag gemist door de laagstaande zon. Dit leverde een lange omrit door Houten op en een vertraging van een kwartier, hetgeen uitnodiger Monique Dirven letterlijk even in de kou heeft laten staan. De klas werd in de gewenste halve cirkel-opstelling geschoven en Henryc kon beginnen. De uitleg bij de klotendolk zorgt altijd al voor veel hilariteit maar ontaardde hier in een onstuitbare slappe lach. Na een paar pogingen gaf Henryc het maar op en veranderde van onderwerp. In het laatste, beschikbare kwartier werd geïmproviseerd. Henryc moest zijn pelgrims-outfit nog aantrekken en besloot met het verkleden van de mini-pelgrim en de gastvrije boerendochter te beginnen. Na de les schoot het op- en inruimen niet echt op omdat meisjes, die bleven hangen om nog te helpen met sjouwen, nog van alles in de koffers spotten. Wij vinden het niet-beantwoorden van vragen als een gemiste kans om kinderen te motiveren. Dat gaf dus ook nog het nodige oponthoud...maar desalniettemin: graag gedaan! Groepsleerkracht Christien Jellesma bood aan de door haar gemaakte foto’s door te sturen. Rondleiding Castellum Hoge Woerd… Op 11 januari 2015 was er voor een beperkt gezelschap gelegenheid in Leidsche Rijn de “herbouw” van het Castellum Hoge Woerd te
bezoeken. Een kort verslagje staat onder “Castellum Hoge Woerd krijgt vorm…” BARBA (254)… Op 12 januari 2015 reed Barba naar PCBS De Ridderhof in Utrecht/Vleuten. Daar bleek dat er voor twee klassen slechts een tweetal uren beschikbaar was en dus moest de keus worden gemaakt tussen twee uren aan twee klassen of twee maal één uur aan één klas. Barba kennend werd dat dus optie twee. In groep 8B van groepsleerkracht Daan Hoogendoorn bleek dat Barba zijn tunica thuis aan de waslijn had laten hangen en hij de les dus in zijn ondergoed moest geven. De klas gaf zich snel gewonnen en dacht goed mee met de door Barba opgeworpen problemen. Barba beloofde bij zijn volgende bezoek even zijn tunica en complete uitrusting te showen. BARBA (255)… Daarna liep Barba op 12 januari 2015 op PCBS De Ridderhof in Utrecht/Vleuten naar groep 8C van groepsleerkracht Marije van Riet. Ook deze les werd kort maar krachtig en ook hier beloofde Barba zich later nog eens “compleet” te laten zien. Van beide klassen kwamen kinderen met vleiend commentaar en ook beide leerkrachten betoonden zich niet ontevreden. Ook ouders lieten weten dat hun kind zo enthousiast was thuisgekomen… BARBA (256}… Op 15 januari 2015 stapte Barba opnieuw binnen bij PCBS De Ridderhof in Utrecht/
Pagina 2 van 14
Vleuten, dit keer bij groep 8A van groepsleerkracht Fieke ter Bogt. De klas zat al in de halve cirkel-opstelling te wachten en herkenden Henryc de Pelgrim in Barba. Vooral de klotendolk bleek een onuitwisbare indruk te hebben achtergelaten! De les verliep tot tevredenheid, maar weer bleek 1 lesuur te kort te zijn. BARBA (257)… Tenslotte kwam Barba op 15 januari 2015 op PCBS De Ridderhof in Utrecht/Vleuten bij groep 8D van groepsleerkracht Cindy Gelhard. Door de verhuizing uit de het vorige lokaal was er al weer een kwartier van de toch al zo kostbare tijd afgeknabbeld! Maar ook hier deden de leerlingen geamuseerd mee en na afloop kwamen meerdere kinderen speciaal nog even bedanken. Dit was trouwens ook gebeurd bij alle voorgaande klassen en het is voor ons altijd een bijzondere ervaring als kinderen na afloop even duidelijk persoonlijk contact maken! Daar doet een edutainer het voor!
De groep werd aangevuld met een aantal kinderen uit een andere combinatieklas, dus het werd hard werken. Sommige kinderen waren zó enthousiast dat hun deelname bijna averechts werkte. Na een redelijk afgerond verhaal te hebben verteld, kreeg Barba te maken met allerlei leerlingen die wilden helpen met opruimen, transporteren enz. Op zulke momenten komen er één-op-één gesprekjes die een duidelijk beeld geven van hoe de les is overgekomen. Heel vaak trekt Barba dan nog allerlei spullen uit zijn bagage om te laten zien. Een beantwoorde vraag is een niet te missen leermoment! Beide leerkrachten toonden zich ook tevreden. Uitgeleide gedaan door een groepje dragers, kon Barba dus gerustgesteld en tevreden weer op huis aan. Leskist LEU (33)…
Henryc kreeg een uitnodiging voor groep 4 van PCBS Amstelschool in Ouderkerk a/d Amstel. Met groepsleerkracht Lisanne Horstman werd een afspraak gemaakt voor 19 januari 2015. Henryc maakte een voorzichtige inschatting van het rendement van zijn verhaal voor een dermate jonge groep en sneed de les naar hen toe. Maar op zo’n bak vol springkikkertjes had hij niet gerekend en weinig zinnen kregen een begin en een eind. Maar aan het eind van de les kwam het meest “gedreven” jongetje speciaal terug om een hug te geven! Ook in deze groep bleek het van het grootste belang om achter Henrycs leeftijd te komen! Uit een later mailtje bleek hoe veel kinderen thuis nog honderduit hadden verteld!
Op 28 januari 2015 werd Hans door zijn steun en toeverlaat Margreet met de auto afgezet in Kockengen bij School met de Bijbel De Wegwijzer. Dit was een bezorgdheidsmaatregel omdat Hans wegens ziekte al drie lessen op maandag had moeten afbellen. De les bleek te worden gegeven aan een combinatie van twee klassen 5. Dat was wel even slikken…38 leerlingen is o.i. wat aan de “te vele” kant voor een workshop. Maar het moet gezegd worden: ze waren en-gel-ach-tig! Bijkomend voordeel was dat er twee leerkrachten bij aanwezig waren. Er bleek een storing te zijn geweest in de toezending van het lesmateriaal, waardoor Hans niet daaraan kon refereren. Zoals gezegd: de klas was engelachtig, zeker toen in het ochtendgebed nog voor Hans om steun werd gevraagd i.v.m. zijn gezondheidstoestand! Nou ja…dan kan een les alleen nog maar goed gaan. Na afloop bleken groepsleerkrachten Kees Matze en Atie Brouwer aangenaam verrast te zijn geweest door het gebodene.
BARBA (258)…
Leskist LEU (34)…
Wij gaven in 2002 twee keer een les op PCBS De Polderrakkers in Nieuw-Vennep. Ooit nam leerkracht Lars van der Heide ons mee met zijn verhuizing naar PCBS Johan Westeijnschool. Hierna volgden nog 8 uitnodigingen, t/m 2013, laatstelijk bij groepsleerkracht Jurgen Nuis. Inmiddels is de school gefuseerd en heet nu PCBS Het Mozaïek. Op uitnodiging van groepsleerkracht Tiny Slebe trok Barba der-aarts op 21 januari 2015. Hij werd verwacht in het oude, vertrouwde lokaal, maar verder had alles het karakter gekregen van de nieuwe school. Alleen enkele oudere leerlingen herinnerden zich hem nog.
Vervolgens verhuisde Hans op School met de Bijbel De Wegwijzer in Kockengen zijn spullen naar klas 6 van groepsleerkracht Ria Kroon. Ook deze groep deed goed mee. Een jongetje vroeg, direct na Hans’ inleidende verhaal, trouwhartig of het al voorbij was! Maar hij sloeg zich manhaftig door de rest van het verhaal heen! Hans kijkt terug op twee aparte, maar leuke lessen op een vriendelijke, contactueel open school.
DE PELGRIM (81)…
Leskist LEU (35)…
Pagina 3 van 14
Op 29 januari 2015 waren er winterse buien voorspeld, maar net als na de rampvoorspelling in New York, viel dat gelukkig hard mee. Montessorischool Loenersloot bleek in de ochtendschemering niet direct te vinden in Loenersloot, dus dat Hans vroeg aanwezig was, was ook weer meegenomen. Bij afwezigheid van groepsleerkracht René Timmer werd groep 6/7/8 waargenomen door directeur Sabine Beijsens. Er was heel weinig aan de Limesles gedaan: die was al zó lang van te voren gepland dat het schoolprogramma al weer een project verder was! Daar zaten de kinderen al weer zó diep in, dat er bijna kregelig was gereageerd: nee, he…niet weer Romeinen! Gelukkig wist de archeoloog-vandienst ze helemaal in te pakken, blijkens spontane reacties en bedankjes van verschillende kinderen. Ook de leerkracht kwam zeer tevreden over… Hans moest ijlings zijn spullen inpakken en vertrekken naar Kockengen. Leskist LEU (36)… Precies op tijd kwam Hans op 29 januari 2015 in Kockengen aan bij BS ’t Kockenest. Ook hier was nauwelijks aandacht besteed aan de Limesles: er was al veel aan het onderwerp Romeinen gedaan, o.a. door “eigen” gastdocenten en het onvolprezen internet… Hierdoor was het voor hen moeilijk om nog eens de hele Limes-les-logica te volgen… maar ze verheugden zich op de “archeoloog”. Door het een en ander was ook het werkblad niet afgedrukt en tot overmaat van ramp had Hans zijn map in Loenersloot laten liggen, zodat hij ook geen kopieer-exemplaar kon leveren. Groep 5/6 zat geanimeerd de plaatjes van Hans’ inleiding te bekijken en de workshop begon met een geïmproviseerd vragenformulier, gedicteerd door Hans. Na afloop waren er veel spontane reacties van kinderen en ook groepsleerkracht Lies de Nijs keek blij. Op beide scholen heeft Hans de leerkrachten bezworen hun bezwaren met Kunst Centraal te bespreken. Op de terugweg haalde Hans zijn map op in Loenersloot. Wij kijken vandaag weer terug op twee heel leuke, dankbare lessen!
Groepsleerkracht Leonie van der Smeede keek terecht heel tevreden! Leskist LEU (38)… Daarna schoof Hans zijn spullen op 2 februari 2015 op RKBS Willibrordus in Breukelen naar binnen bij groep 5A. Het moet gezegd worden dat ook deze groep zeer toegewijd luisterde en meedeed. Een meisje had een verscheidenheid aan “archeologica” meegebracht, waaronder een usjapti, een Egyptisch grafbeeldje. Ook een brokje amethist kon niet ontbreken! Groepsleerkracht Tineke van Vliet was volgens ons zeer tevreden. Leskist LEU (39)… OBS De Regenboog ligt in Breukelen één straatje terug en er was tijdruimte voor een welkome middagpauze. Deze werd doorgebracht met chocola uit de automaat. Groepsleerkracht Marga van de Dries verdeelde de kinderen in groepjes en Hans begon zijn verhaal. Het was duidelijk al wat later op de dag maar de kinderen deden hun best, ondanks Hans’ lange verhaal… Een van de jongens kwam na afloop met een aantal gerichte vragen…een natuurtalentje! Leskist LEU (40).. Breukelen again…op 4 februari 2015 reed Hans opnieuw voor bij RKBS Willibrordus. Groep 6A en groepsleerkracht Katinka Pol ontvingen hem met nieuwsgierigheid. De lange inleiding over archeologie werd ademloos gevolgd en het workshopgedeelte ging vlekkeloos. Er werd geamuseerd meegedaan met de kleine rollenspelletjes. Leskist LEU (41)… Daarna verhuisde Hans op 4 februari 2015 op RKBS Willibrordus in Breukelen naar het lokaal van 6B van groepsleerkracht Jolanda v/d Ploeg. Deze les was nagenoeg een duplicaat van de vorige, dus waarom in herhalingen vallen met het verslag? Beide leerkrachten waren aangenaam verrast door de les en genoten van hun leerlingen!
Leskist LEU (37)… Leskist LEU (42)… Op 2 februari 2015 stapte Hans binnen bij groep 5A van RKBS Willibrordus in Breukelen. Wij gebruiken het woord “engelachtig” de laatste tijd nogal eens, maar dat moet zeker ook weer gebruikt worden voor deze groep. Uiterst welwillend volgden zij het toch wel lange verhaal van de archeoloog.
Op 5 februari 2015 reed Hans weer door Breukelen. Groep 5/6 van CBS De Schepershoek was dit keer zijn doel. Groepsleerkracht Bas Vader ving hem op het schoolplein op. Het bleek dat er twee groepen gecombineerd werden…bijna 50 leerlingen! Gelukkig was ook
Pagina 4 van 14
groepsleerkracht Wanda Boele aanwezig. Beneden in de hal was ruimschoots accommodatie, maar er was geen digiboard. Alle kinderen werden dus in een lokaal boven gepropt en Hans gaf, als een popster in een stadion, de inleiding. Daarna werden de groepen ingedeeld en de helft verdween met hun onderzoeksobjecten naar beneden. Hans rende een paar keer de trap op en af om te controleren en te assisteren. Tot slot werd de bespreking weer boven bij het digiboard gedaan. Stemmetjes van dankbare kinderen volgden Hans tot aan het hek. En of hij nog een keer kwam! Leskist LEU (43)… Na een korte, touristische rit langs de Vecht stapte Hans in het begin van de middag, op 5 februari 2015, binnen bij BS Podium in Loenen a/d Vecht. Groep 5/6 van groepsleerkracht Linda Brouwer luisterde geduldig naar Hans’ woordenstroom en werkte het workshopgedeelte toegewijd af. Hans drukte doorlopend op verkeerde plaatsen van het digi-scherm, zodat er regelmatig correcties nodig waren van de leerkracht. Hetgeen maar weer bewijst dat hij geen ezel is…die stoot zich in het algemeen niet twee maal aan den zelfden steen! 25ste Steentijddag… Op 7 februari 2015 namen Bob en Hans deel ste aan de 25 Steentijddag op uitnodiging van Marie France van Oorsouw. Deze vond plaats op de UniLeiden/Lipsiusgebouw/zaal 011 in Leiden. (Een kort verslagje staat onder Bezochte symposia & congressen…) Leskist LEU (44)… Monter stapte Hans op 9 februari 2015 in Breukelen binnen bij CBS De Bijenschans in Breukelen. Hier bleek dat hij veel vroeger verwacht was en dat er zelfs al met Kunst Centraal gebeld was. Wij hadden in onze administratie eindtijden aangezien voor begintijden! Gelukkig werd er geen probleem van gemaakt dat de lessen gewoon gegeven werden vanaf dat latere tijdstip. Groep 5 van groepsleerkracht Femke Sloesarwij werd aangevuld met groep 4 van groepsleerkracht Annemarie van Well, hetgeen het leerlingaantal drastisch verhoogde. Er werd verteld dat sommige leerlingen zéér bewegelijk waren, maar ze hielden zich keurig, tot ontroering van de leerkrachten. Beiden toonden zich zeer tevreden met de les en ook de kinderen reageerden blij en dankbaar.
Leskist LEU (45)… Na de middagpauze op 9 februari 2015 op CBS De Bijenschans in Breukelen gaf Hans (als gepensioneerde heb je toch de tijd aan jezelf!) de les aan groep 6 van groepsleerkracht Sandra Gaasbeek. Ook deze les werd met graagte geconsumeerd. De schriftelijke reactie van de leerkracht deed ons goed: ”Het was echt genieten! Dank u wel.” Leskist LEU (46)… Op 11 februari 2015 reed Hans naar Nigtevecht. Dat leverde weer zo’n moment op van wat een leuke, karakteristieke huisjes… nooit geweten toen wij hier vroeger langs reden. Door deze limesles leer je je eigen omgeving pas echt kennen! Het doel was CBS De Flambouw met groepsleerkracht Dieuwke Wolters van groep 5. Het betrof een snoeperig groepje met gretige gezichtjes. Ze sloegen zich manmoedig door de verbale inleiding heen en deden goed mee. Tussen de inleiding en de workshop deed Hans even een spelletje par/impar. Ook de leerkracht was positief over de les. Leskist LEU (47)… Daarna verhuisde Hans op 11 februari 2015 op CBS De Flambouw in Nigtevecht naar het lokaal van groep 6/7 en groepsleerkracht Menno Kolk. Dit was andere koek…grotere kinderen en heel wat meer. Een enkele jongen moest in het begin al een beetje toegesproken worden omdat hij een meisje aan het plagen was, maar in de loop van de les werd hij een stuk aandachtiger. Er werd een aantal opvallend zinnige vragen gesteld en ook de workshop verliep goed. Onder leiding van de leerkracht werd er aan het einde nog een algemeen vragenrondje gehouden, waarop Hans zo adequaat mogelijk reageerde. Ook hier leek de leerkracht behoorlijk positief… Leskist LEU (48)… Groepsleerkracht Dominique Gelderman van groep 5 stopte Hans’ USB-stickje in de computer en constateerde dat dit defect was geraakt. De les met plaatjes werd dus noodgedwongen een les met praatjes! Het werd dus een verhaal met veel armzwaaien… Als intermezzo werd er een paar spelletjes par/impar ingelast. Daarna gingen de kinderen in groepjes aan de gang met de vondsten uit de leskoffer en het opdrachtblad. Tot slot werd er nog een verscheidenheid aan meegebrachte “archeologica” bekeken.
Pagina 5 van 14
Leskist LEU (49)…
Leskist LEU (52)…
Daarna was op 12 februari 2015 op KBS Sint Ludgerus in Loenen a/d Vecht de beurt aan groep 6/7. Groepsleerkracht Marjolein Smit probeerde voor de vorm nog een keer de USBstick, maar onverrichterzake. Lou loene… Maar ook deze groep volgde de les heel goed. Er werden verbluffend ter zake vragen gesteld over het onderwerp en archeologie in het algemeen. Ook hier kwam de workshop na een, als verfrissend bedoeld, spelletje par/impar. Dit verliep prima en daarna passeerde een groot scala aan halfedelstenen, fossielen, botten e.a. “archeologica” de revue. Na de klas uitbundig te hebben geprezen om hun positiviteit, pakte Hans zijn spullen bij elkaar, aandachtig gevolgd door leerlingen die daarna nog weer eens met vragen kwamen. Wij vinden het altijd nodig om op die vragen in te gaan omdat we het anders een gemiste kans voor onderijs vinden! Dit waren twee zeer bevredigende lessen!
Op 18 februari 2015 reed Hans opnieuw naar Nigtevecht voor groep 5/6 van OBS De Tweemaster. Eerst moest er nog verhuisd worden naar een ander lokaal omdat de zon het kijken op het digiboard bemoeilijkte en de naburige klas een musical repeteerde met zang en dans. De groep luisterde aandachtig naar de inleiding en stelde vragen die, wat je noemt, hout sneden. Het werd een leuke les. Groepsleerkracht Muriel Couvee hield de tijd in de gaten om Hans op tijd naar zijn volgende afspraak te laten vertrekken. Haast gaat altijd ten koste van de les, zo ook nu. Gelukkig betoonden klas en leerkracht zich tevreden.
Leskist LEU (50)… Op 16 februari 2015 reed Hans weer door Loenen a/d Vecht voor een bezoek aan OBS Graaf Florisschool. Groep 5A van groepsleerkracht Maartje Vedder zat al verwachtingsvol te wachten en zogen de les met enthousiasme in zich op. In deze en de volgende groep werd Hans begroet door leerlingen met de vraag: ”Bent u ook op een school in Breukelen geweest?” Na bevestigend antwoord kwamen dan de namen van scholen voorbij waarop allerlei neefjes en nichtjes, vriendjes e.d. zaten. Ook de leerkracht had al contact gehad met de gelijkpandige BS Podium, dus Hans kwam in alle opzichten met een goede “pers” binnen!
Leskist LEU (53)… Tussen de twee lessen op16 februari 2015 zat precies een kwartier. Als je dan beseft dat er ingepakt en ingeladen moet worden en je op tijd en schadevrij in een kwartiertje naar een andere plaats moet komen… Hinderlijk is dan dat je je op de lange, rechte dijkweg langs het Amsterdam-Rijnkanaal aan de 60 km-limiet wilt houden en dan doorlopend voorbij geraced wordt door weggebruikers voor wie die borden blijkbaar niet gelden. Enigszins te laat en hijgend kwam Hans dan ook aan op OBS Graaf Florisschool in Loenen a/d Vecht. Groepsleerkracht Susan Bijlsma van groep 6 maakte er geen probleem van en ook hier weer ontwikkelde zich een leuke en dankbare les. De school had alle werkbladen van de limesles gebundeld, met een mooi, rood kaftje er omheen. Van een dankbare en blijkbaar door het verhaal geïnspireerde Olivier kreeg Hans een tekening mee.
Leskist LEU (51)… Groepsleerkracht Nienke Denekamp haalde Hans, op 16 februari 2015 op OBS Graaf Florisschool in Loenen a/d Vecht, op voor haar groep 5B. Hans merkte dat hij in de vorige groep al heel wat kruit verschoten had en daardoor wat moeilijker “im Schwung” kwam. De les verliep daardoor wat stroever, maar dat lag absoluut niet aan de kinderen. De workshop werd verrassend goed uitgevoerd door sommige werkgroepjes. Aan het eind van de les werd een aantal kinderen afgehaald door hun ouders, maar de leerkracht vond het toch de moeite waard om de bespreking van de onderzoeksobjecten voor de “overblijvers” af te maken.
Leskist LEU (54)… Vreeland was op 19 februari 2015 het doel. Groep 5 van CSV Ridderhof was o.l.v. groeps-
Pagina 6 van 14
leerkracht Anja Schouten druk bezig het lokaal op te ruimen. Vreeland vierde het 750jarig bestaan en de klassen hadden met veel knutselwerk en meegebrachte bric-a-brac de lokalen omgetoverd tot ware musea…vandaar! Het moet gezegd worden dat de kinderen de hele les aandachtig hebben aangehoord. Ook de juf deed mee met de workshop! Leskist LEU (55)… Op 19 februari 2015 op CSV Ridderhof in Vreeland was groep 6 van groepsleerkracht Michiel te Velde al even bereidwillig. Een aantal kinderen kwam na afloop vertellen dat ze nu toch echt wel archeoloog willen worden! Ook hier deed de leerkracht mee aan de workshop. Volgens ons waren de kinderen in beide klassen best tevreden, evenals de leerkrachten. Leskist LEU (56)… Op 2 maart 2015 begon Hans aan een serie limes-lessen, ter vervanging van een in het ziekenhuis opgenomen (hulp)archeoloog. Aangekomen in Polsbroek bij CBS Eben Haëzer bleek dat de dataveranderingen niet goed waren doorgekomen c.q. verwerkt. Ook was de school bezig aan een uitgebreide weekopening, zodat beginnen om 9 uur sowieso onmogelijk bleek. Besloten werd tot twee drastisch ingekorte limeslessen. Groep 5 van groepsleerkracht Hans Fokker beet het spit af met een limesles van een uur. Evengoed vonden de kinderen het allemaal interessant en spannend. Leskist LEU (57)… Daarna kreeg op 2 maart 2015 op CBS Eben Haëzer in Polsbroek groep 6/7 eveneens een van de kortste limeslessen ooit. Groepsleerkracht Mirjam Meijer en klas lieten zich desalniettemin van harte meevoeren met het verhaal en de workshop. Leskist LEU (58)… ’s Middags op 2 maart 2015 kwam Hans. na een ritje door de polde.r aan in Lopik bij CBS De Regenboog. Het duurde even voordat voor groep 5/6 de les kon beginnen omdat de werkbladen nog afgedrukt moesten worden…eerst opgezocht op de site van Kunst Centraal en daarna via een ingenieus systeem naar een centrale printer gedirigeerd. Leve de moderne tijd! Uiteindelijk ging de les ook hier van start, onderbroken (en aangevuld) met vele kindervragen en -opmerkingen. Groepsleerkracht
Henny Oosterom assisteerde met het verdelen in groepen, omdat bij Hans door de stress een acute aanval van discalculie optrad! DE PELGRIM (82)… Op 5 maart 2015 was Henryc in De Meern uitgenodigd op PCBS De Krullevaar. Groep 6 van groepsleerkracht Mieske Klomp zat al verwachtingsvol te wachten. Het verhaal werd bekort tot 1½ anderhalf uur en werd goed ontvangen. Ook de leerkracht was behoorlijk tevreden en verwachtte volgend jaar vervolguitnodigingen van meerdere klassen. Sowieso was ze regelmatig gebruiker van het lesmateriaal van de Historische Vereniging Vleuten enz. Na een eerdere ontmoeting met Barba was zij ook zeer tevreden over de les van Henryc, die aanknopingspunten bood aan het heden, o.a. m.b.t. de oorsprong van sommige spreekwoorden en gezegden. Een leerling die ziek gemeld was, werd speciaal door zijn moeder op school afgeleverd voor het verhaal van de pelgrim en ’s middags weer opgehaald! “Goed verteld!” was het commentaar van een ander jongetje. Leskist LEU (59)… De lesmarathon Stichtse Vecht had moeten beginnen met drie lessen aan OBS De Regenboog in Breukelen. Hans heeft die dag moeten afbellen vanwege griep en het had heel wat voeten in de aarde om een vervangingsdatum te vinden. Uiteindelijk werd dat 9 maart 2015 en Hans startte bij groep 5B van groepsleerkracht Hans Zilverberg. Het werd een leuke les en ook de leerkracht had het, volgens ons, naar zijn zin. Leskist LEU (60)… Daarna was op 9 maart 2015 groep 6B van OBS De Regenboog in Breukelen aan de beurt. Contactpersoon en groepsleerkracht Marianne Timmer had de klas al behoorlijk voorbereid en het werd dan ook een vruchtbare les. Leskist LEU (61)… Groep 6A zorgde op 9 maart 2015 op OBS De Regenboog in Breukelen voor de derde leuke les op een rij. Groepsleerkracht Isabella van de Pas had alle reden om te genieten van haar groep! Alle moeite om de gemiste lessen in te halen werd dubbel en dwars gehonoreerd! BAP voorjaarssymposium…
Pagina 7 van 14
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort op 10 maart, op uitnodiging van Franka Kerklaan. (Een kort verslagje staat onder Bezochte symposia & congressen…) Leskist LEU (62)… 12 maart 2015 was een stralende dag…een dag waarop alle weilanden gevuld zouden moeten zijn met dartele lammetjes. Maar het werd een dag van hard werken voor Hans… dit lammetjesgedrag kan in een lessituatie niet bevorderlijk zijn. Groep 5 van PCBS De Nieuwe Wiel in Lopik ( groepsleerkracht Marieke Bijman) was gevuld met heel jonge, speelse kinderen. Om toch nog binnen de tijdslimiet tot een afronding te komen, heeft Hans behoorlijk wat van zijn normale lesopzet overgeslagen. Na afloop kwamen enkele kinderen nog even bedanken en het is altijd hartverwarmend hoe ze dat doen! Leskist LEU (63)… Op 12 maart 2015 daalde Hans vervolgens op PCBS De Nieuwe Wiel in Lopik de trap af naar groep 6 van groepsleerkracht Diana Zwijnenburg. Deze klas was een jaartje ouder en gelukkig een stuk hanteerbaarder. De inleiding van de les werd met welwillende aandacht gevolgd. Ook hier kwamen leerlingen na afloop nog even een complimentje geven. Leskist LEU (64)… ’s Middags op 12 maart 2015 zocht Hans zijn weg door Lopik naar OBS De Zomergaard. Middaggroepen kunnen vaak wat vermoeidheids- en aandachtsprobleempjes vertonen. Groep 5/6 bevatte een paar jongetjes die te druk met elkaar bezig waren om op de les en de lesgever te letten. Enige vermoeidheid begon ook Hans parten te spelen en op een gegeven moment viel hij te scherp uit naar een leerling. Uiteraard betuigde Hans hem na de les zijn spijt. Gelukkig was er ook een jongetje dat blij kwam melden dat hij de grapjes van Hans zo leuk had gevonden| BARBA (259, 260 en 261)… Op 16 maart 2015 reed Hans naar Het VeenLanden College in Vinkeveen, om een drietal Barbalessen te geven. Voor de lessen was 3 kwartier beschikbaar en dat is héél kort! Het was dus een kwestie van uiterst summiere inleiding, alles aantrekken en weer uittrekken, leerlingen alles laten proberen…
Voor de school was de timing niet optimaal… de “Romeinen” waren eigenlijk aan het eind van vorig jaar al afgerond. Een jongen kwam na afloop meedelen dat hij het eigenlijk niet zo nuttig had gevonden. Ook het feit dat de lessen er op korte termijn in het schoolprogramma tussen waren geschoven, viel bij sommige andere leerkrachten slecht. Schoonheidsfoutjes… Barba’s woorden werden over het algemeen geamuseerd ontvangen en sommige leerlingen raakten min of meer geïnspireerd! Annelies van Klaveren was contactpersoon, zij was er alle drie de lessen bij en was persoonlijk ook heel belangstellend. Zij deed haar uiterste best om alles doorgang te laten vinden. Leskist LEU (65)… Op 26 maart 2015 reed Hans naar RKBS St. Victor in Benschop voor groep 6 van groepsleerkracht Claudia de By. De kinderen zaten met stralende ogen te wachten op de les en de leerkracht deed actief mee. De werkbladen waren al afgedrukt en de groepen waren al ingedeeld met een systeem van kleurige kaartjes. Na de les vertrok Hans naar Lopikerkapel voor een volgend schoolbezoek maar ontdekte dat hij zijn USB-stickje was vergeten. Om een heleboel mailcontact en nazenden te vermijden, besloot hij tijd genoeg te hebben om nog even terug te gaan. De leerkracht had al allerlei adressen gebeld en was net in gesprek met KunstCentraal toen Hans binnenstapte! Haar plan was het stickje zelf nog “even” met de auto langs te brengen! Over toewijding gesproken… Leskist LEU (66)… ’s Middagsop 26 maart 2015 werd Hans verwacht in Lopikerkapel door groep 5/6 van CBS Immanuel Groepsleerkracht Lisanne den Hertog had op voorbeeldige wijze met de klas aan de les gewerkt, dat bleek duidelijk uit de uitgebreide fotoreportage die ze op de schoolFaceBook-pagina had gezet. Er stond een tafel klaar met allemaal knutselresultaten van de opdrachten in de Limesles en door de kinderen meegebrachte “archeologica”. De klas volgde de inleiding met aandacht en stelde opvallend relevante vragen. De workshop verliep gedisciplineerd en de leerkracht deed met aandacht mee. Dit schoolbezoek was een waardige afsluiting van deze lessen-marathon in de regio Lopik! 37ste Kroon-voordracht: Five years after Australopithecus Sediba…
Pagina 8 van 14
Op 17 april 2015 had de Kon. Ned. Akademie van Wetenschappen in Amsterdam de Zuidafrikaanse wetenschapper Lee R. Berger uitgenodigd. (Een kort verslagje staat onder Bezochte symposia & congressen…) BARBA (262)… Op 20 april 2015 reed Barba naar CBS Het Kompas in Maarssen (Buitenweg). Bij binnenkomst werd hij al met een soort van herkenning begroet: ”Bent u de geheime meneer?” Groepsleerkracht Hanno de Graaf van groep 5 zette de stoeltjes in een kring. De school had tevergeefs contact gezocht met ARCHEON, waarop een moeder met ons adres kwam aandragen. Barba’s verhaal werd met enthousiasme ontvangen, tot en met het spelletje par/impar BARBA (263)… Na de middagpauze op 20 april 2015 werd Barba verwacht bij een andere groep 5 van CBS Het Kompas Maarssen (Bolensteinsestraat). Op zoek naar het adres werd Barba onderweg alle kanten op verwezen…ingewikkelde stadsindeling! Op deze locatie werd hij ontvangen door groepsleerkracht Dieuwertje Koning. Ook hier werd het verhaal goed ontvangen, alleen moest een hyper enthousiast jongetje binnen de lijntjes worden gehouden. Op beide locaties werd interesse getoond in de andere lessen van LatAF, dus wie weet… De catacomben van Rome… Op 22 april 2015 had het Nederlands Klassiek Verbond, afd. Haarlem, in het Kennemer Lyceum in Overveen een lezing georganiseerd. Prof. Dr. L.V.Rutgers, hoogleraar Late Oudheid aan de Universiteit van Utrecht vertelde over de catacomben van Rome. (Een kort verslagje staat onder Bezochte symposia & congressen…) Van hun voetstuk…Romeinse beelden opnieuw ontdekt… Op 24 maart 2015 reden Bob en Hans naar Nijmegen, waar in Museum Het Valkhof dit symposium werd gehouden. (Een kort verslagje staat onder Bezochte symposia & congressen…) Contactdag AOb-postactieven in NoordHolland …
Op19 mei 2015 reed Hans naar Hotel De Rijper Eilanden in De Rijp; op uitnodiging van Boy Weide en Remmert Pels. Vooral was hij aangetrokken door de beloofde info over de Stelling van Amsterdam en het bezoek aan fort Spiekerboor. (Een kort verslagje staat onder Bezochte tentoonstellingen, musea & evenementen…) BARBA (264 t/m 267)… Op 28 mei 2015 stond Barba in alle vroegte voor een verouderd adres: De School in Zandvoort was inmiddels verhuisd naar een nieuw gebouw. Na enig zoeken en vragen werd het juiste adres redelijk snel bereikt. De bovenbouwgroep was behoorlijk geïnteresseerd en gaf slimme antwoorden. Tot ver op de dag kwamen leerlingen nog even buurten en babbelen. De middenbouwgroep was duidelijk jonger, maar deed dapper mee. Een meisje was duidelijk geïmponeerd door het oorlogsgeweld, schrok van heftige gebaren en hield haar vingers in de oren. (Gelukkig waren daar de veilige armen van de juf!) Een ander meisje viel opeens spontaan ruggelings van haar stoel en bezeerde zich daarbij. Gelukkig kwam dit door haar eigen onrust en niet door Barba’s verhaal. De middag was gereserveerd voor twee onderbouwgroepen die elk een uur kregen toebedeeld. Dit was wel erg speels spul, maar op hun manier waren ze razend nieuwsgierig! Barba was ’s ochtends hees op school gekomen en dat was er in de loop van de vier lessen niet beter op geworden. Desondanks werd hij blij uitgeleide gedaan met een fles witte wijn voor mevrouw Barba. BARBA (268)… Op 29 mei 2015 reed Barba voor bij Jenaplanschool De Sterrewachter in Hilversum(se Meent). De uitnodiging kwam van Esmeralde Borchert voor groep 5. Barba had in dubio gestaan of hij wel of niet zou afbellen: zijn stem was compleet naar de maan! ) Onder het motto “Niet geschoten, altijd mis” meldde hij zich toch op school. Hij stelde de klas voor het maar te proberen (enigszins fluisterend), waarop de klas hem verzekerde dat ze hem best konden verstaan, Het lukte inderdaad om zo een toch nog twee uur durende les te geven! En wat voor een…! De klas reageerde heel enthousiast en dankbaar en de kinderen struikelden over hun eigen benen in hun haast te helpen met inpak-ken! HEMINGR (5)…
Pagina 9 van 14
Op 1 juni 2015 trok Hemingr, nog steeds zonder stem, naar Daltonschool Rijnsweerd in Utrecht voor groep 3 van groepsleerkracht Iris Scholman. Bij binnenkomst van de school werd Hemingr al her en der herkend als de “Romein” en de “Middeleeuwer”. De klas deed erg zijn best om het gefluister van Hemingr te verstaan en het werd een gezellige boel. Klas en leerkracht waren best te spreken, dat bleek wel uit het korte evaluatierondje! HEMINGR (6)… Op 1 juni 2015 op Daltonschool Rijnsweerd in Utrecht was het ’s middags de beurt aan groep 3 van groepsleerkracht Mariken Helmer. Ook hier werd het fluisteren van Hemingr op de koop toe genomen en werd er met plezier geluisterd. Bij de evaluatie vertelde een meisje dat ze het sprookje erg leuk had gevonden. De klas had het, volgens eigen zeggen, leuk en leerzaam gevonden. Hemingr verliet de school met een fles wijn voor mevrouw Hemingr. BARBA (268)… Veel te vroeg meldde Barba zich op 4 juni 2015 op Daltonschool Rijns Weerd in Utrecht. Verkeerde tijd onthouden…Alzheimer light! Na enig inschikken, startte hij bij groep 4b van groepsleerkracht Carla Epskamp. De stem was nog lang niet op orde, maar de klas deed zijn best alles te volgen. Sommige leerlingen waren erg onder de indruk van het wapengekletter, maar daarvoor zijn er de beschermende armen van de juf! De nabespreking was ook hier lovend! BARBA (269)… Op 4 juni 2015 nam Barba op Daltonschool Rijnsweerd in Utrecht een ruime middagpauze om weer een beetje uit de kreukels te komen. Groep 4a van groepsleerkracht Liesbeth Soons deed ook zijn uiterste best om het te kort schieten van Barba’s stem op te vangen. De stagiaire was speciaal op school gebleven om het evenement niet te missen. Beide leerkrachten van vandaag waren zeer toegewijd bij het transport van de uitrusting naar de auto. Jammer alleen dat de autosleutel zich verstopt had in het onderste hoekje van een tasje, dus dat gaf enig, blijmoedig gedragen, oponthoud! DE PELGRIM (83)…
Hij vertelde over de ondergeschikte positie van de gewone man in de ME en over de strenge straf die je kon krijgen. Daarna werd Henryc gevolgd op pelgrimstocht naar Santiago de Compostella en werden er twee kinderen verkleed. DE PELGRIM (84)… ’s Middags op 11 juni 2015 op Daltonschool Rijnsweerd was groep 5 van groepsleerkracht Els Hitman aan de beurt. De klas deed levendig en geïnteresseerd mee en ook de leerkracht en de stagiair genoten zichtbaar. Henryc verkleedde aan het eind een minipelgrim en de boerendochter bij wie de pelgrims hadden gelogeerd. Om de klas even alles van dichtbij te laten zien, stuurde Henryc het stel de klas door. “Laat je gast maar even de boerderij zien”, stelde hij de boerendochter voor. ”Let maar niet op de kinderen…dat zijn gewoon schaapjes!” Een magisch moment was het toen de kinderen, als uit één mond, oorverdovend begonnen te blaten! En of ze de les actief volgden! 19e dag Romeins aardewerk… 12 juni 2015 Radboud Universiteit Nijmegen/ Auxilia in Nijmegen op uitnodiging van Ryan Niemeijer. (Een kort verslagje staat onder Bezochte symposia & congressen…) BARBA (271)… Op 25 juni 2015 reed Barba voor bij RKBS De Oosteinder voor de laatste twee lessen van dit schooljaar. Groep van 5a groepsleerkracht Eveline Hogerwerf beet het spit af. Barba probeerde zijn verhaal sterk te comprimeren, gezien de iets kortere tijd dan gebruikelijk. De groep was een woelig geheel en Barba deed zijn uiterste best om zijn verhaallijn aan te houden. Maar de kinderen toonden zich toch zeer geïnteresseerd BARBA (272)… Op 25 juni 2015 bezocht Barba na de middagpauze op 5b RKBS De Oosteinder groep 5b van groepsleerkracht Jasper Schram. Het werd een plezierige les met heel nieuwsgierige kinderen. Ook zeer springerig maar goed bespeelbaar. In de korte speelpauze werd nog even het spelletje par/impar aangeleerd. Barba verliet de school met een prettige fles wijn voor zijn echtgenote!
Op 11 juni 2015 meldde Henryc de Pelgrim zich op Daltonschool Rijnsweerd voor groep 5 van groepsleerkracht Mechtelien Kok.
Pagina 10 van 14
* Bezochte symposia & congressen… 25ste Steentijddag… uniLeiden/Lipsiusgebouw/zaal 011, Leiden 7 februari 2015, op uitnodiging van Marie France van Oorsouw. Gewoontegetrouw namen Bob en Hans hier aan deel. Zoals gebruikelijk gaan verhalen met veel tabellen en schema’s Hans boven het hoofd. Ook was de bediening van de geluidsapparatuur in de geheel vernieuwde collegezaal niet helemaal onder controle, zodat de eerste lezingen slecht verstaanbaar waren. Er werd veel teruggeblikt op de afgelopen 25 jaar en met name de bijdragen van “archeologie-dinosaurussen” Leendert Louwe Kooijmans en Nico Arts waren bal-sem voor de ziel. Zoals gebruikelijk volgde de eindborrel in het Rijksmuseum voor Oudheden RMO. BAP voorjaarssymposium…Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort 10 maart 2015. Hans ging hierheen, op uitnodiging van o.a. Franka Kerklaan. De naam van het symposium was: “Een frisse kijk op oude poep” en dat zegt genoeg…in oude beerputten aangetroffen parasieten vlogen ons a.h.w. om de oren! De laatste lezing “De poep van Plinius” maakte alleen al de reis de moeite waard. Plinius schreef in 47 na Chr : “Tweemaal per dag overstroomt de oceaan een groot deel van hun gebied, zodat het niet goed uit te maken is of dit land tot de zee of tot het land gerekend moet worden. Daar probeert een armzalig volk in leven te blijven door huizen te bouwen op steile heuveltjes. Die heuveltjes zijn met handkracht opgeworpen tot een hoogte die net boven de hoogste vloed uitsteekt. Bij vloed lijken zij schipbreukelingen Zij leven van vis die zij met netten in het slijk vangen. Zij verwarmen hun verkleumde leden door modder te verbranden, die zij meer door de wind dan door de zon hebben laten drogen. Zij drinken niets dan regenwater, dat zij in een kuil voor hun woning bewaren.” Die “modder” is door velen vertaald als “veen” en “turf”. Dat lijkt aannemelijk…alleen is er ter plaatse geen veen! De laatste theorie is: koeienmest, al dan niet met gras gemengd! Er zijn bij terponderzoek vondsten gedaan die deze hypothese ondersteunen! ste 37 Kroon-voordracht (Five years after Australopithecus Sediba… Op17 april 2015 had de Kon. Ned. Akademie van Wetenschappen in Amsterdam de Zuid-
Afrikaanse wetenschapper Lee R. Berger uitgenodigd. Hij maakte duidelijk dat palaeoanthropologen meestal hun leven lang bezig zijn met het onderzoek naar onze verre voorouders, zonder ooit maar een tastbaar overblijfsel van hen te vinden. Op een zeer beminnelijke en blije manier vertelde hij hoe hij in 2008 op de meest onderzochte site Sediba, pal naast de drukste stad van Zuid-Afrika, Johannesburg, een excursie organiseerde en zijn toen 9-jarige zoon Matthew een uiterst belangrijk fossiel opraapte. Het betrof een nog onbekende mensensoort, Australopithecus Sediba. Afdalend in een zeer moeilijk toegankelijk spelonkenstelsel (hiervoor werd een speciale groep speleologen, voornamelijk vrouwen (!), getraind) vonden zij verbluffend goed geconserveerde resten van meerdere individuen. Omdat de resultaten van het onderzoek nog niet zijn vrijgegeven, gaf de spreker geen inhoudelijke informatie prijs en beantwoordde hij minder dan driekwart van de na afloop gestelde vragen! Maar zijn enthousiaste verhaal over de weg naar het doel vergoedde veel… De catacomben van Rome…Kennemer Lyceum, Overveen 22 april 2015. Op 22 april 2015 had het Nederlands Klassiek Verbond, afd. Haarlem, Prof. Dr. L.V. Rutgers, hoogleraar Late Oudheid aan de Universiteit van Utrecht uitgenodigd. Er is in de tufsteen onder Rome een veertigtal catacomben bekend, waarvan de gangen soms kilometers ver reiken. De PR-afdeling van het Vaticaan heeft zich deze begraafplaatsen toegeëigend als symbolen van de vervolgingen van christenen in de laat Romeinse tijd. Net als het Colosseum werd is hun belangrijkheid en betrokkenheid grotelijks overdreven. Catacomben waren geen Romeins verschijnsel: die zetten hun doden bij in familiegrafkelders. De Joodse en Christelijke gemeenschappen hadden er evenwel behoefte aan hun doden “onder ons” te begraven. Onderzoek aan menselijke resten heeft geen aanwijzingen gegeven voor gruwelijke terechtstelling van martelaars. Van hun voetstuk…Romeinse beelden opnieuw ontdekt…Museum Het Valkhof, Nijmegen 24 maart 2015. Heel lang heeft men geloofd dat er in het Romeinse Rijk benoorden de Alpen geen grote bronzen beelden zijn geweest…die zijn nooit ge-
Pagina 11 van 14
vonden. Honderden wel gevonden bronzen scherven werden niet begrepen en genegeerd. Eindelijk zijn deze nu allemaal geïnventariseerd en bestudeerd. Er van uitgaand dat elke tempel een groot beeld moet hebben gehad van de vereerde godheid, al dan niet aangevuld met andere beelden, moeten er vele geweest zijn. Hetzelfde moet hebben gegolden voor officiële gebouwen, zoals in castella, waar toch echt een beeld moet hebben gestaan van de op dat moment heersende keizer. Keizers stierven jong en de beelden moesten worden vervangen, door er een ander hoofd op te zetten of door vervanging.
Beelden werden, zeker als de keizer in ongenade was gevallen, van hun sokkel gerukt en in kleine stukjes gehakt. Deze werden bewaard voor recycling. 19e dag Romeins aardewerk…Radboud Universiteit Nijmegen/AuxiliaNijmegen Op 12 juni 2015 trok Hans per OV naar Nijmegen: Bob had per ongeluk een dubbele afspraak gemaakt en zat in Maastricht! Er werd een breed programma geboden waaruit sommige onderdelen kwartjes lieten vallen in Hans’ leken-bevattingsvermogen. Het stralende weer en het ijsje, dat werd aangeboden bij een studentenactie, maakten er echt een uitstapje van! .
* Bezochte tentoonstellingen, musea & evenementen… Schitterend Romeins…Stadsmuseum Woerden, 22 februari 2015.
Deze tentoonstelling stond al heel lang op ons lijstje, maar raakte vergeten. Vlak voor de einddatum haastten wij ons derwaarts waar bleek dat er een paar weken waren aangeplakt! Het was een kleine tentoonstelling, voor een deel samengesteld met topstukken uit particuliere collecties. Het was een nuttig bezoek want het werd duidelijk dat wij ons Barba-verhaal hier en daar moeten updaten. Een geruststelling was dat Barba’s dolk qua vorm precies bleek te kloppen met de daar gevonden exemplaren. Dat was dus een goede aankoop, destijds in St. Malo [F] ! Samen met de vaste Romeinse afdeling, één trapje hoger, werd ons veel duidelijk over de in de regio gevonden schepen. Late Rembrandt…Rijksmuseum Philipszaal, Amsterdam, 23 februari 2015 Druk! Druk! Druuuuuuk! Maar toch blij gezien te hebben. Weinig, voor ons, nieuw werk gezien, maar door de context van de tentoonstelling was er absoluut een meerwaarde, ook al om ze in werkelijkheid te
zien. De begeleidende toelichtingstekst bracht je vaak tot nadenken. DOMunder…Utrecht, 25 februari 2015
Afgedaald in de krochten van het Domplein. Ontspannen, verhelderende toelichting op de ontstaansgeschiedenis, aan de hand van plattegronden, afbeeldingen en maquette. Hans kwam in de film nog voorbij als bisschop Godebald! De onderaardse tentoonstellingsruimte was kleiner dan de ontwerptekeningen deden verwachten, maar was evengoed indrukwekkend. Markiezenhof…Bergen op Zoom, 28 februari 2015. Tijdens een dagje uit in Brabant vroeg Margreet iets over Romeinse aanwezigheid daar.
Pagina 12 van 14
Hans vertelde dat er, op een door hem bijgewoond symposium, iets was verteld over een vindplaats van miniatuur amfoortjes, die als offerande in een ven gegooid waren. Tijdens een wandelingetje door Bergen op Zoom bleek dat die vondst dáár was gedaan, achter de kerk! In het stadskasteel De Markiezenhof troffen zij inderdaad twee exemplaren van de bewuste amfoortjes aan. Het was verder een aangename kennis-making met De Markiezenhof: warm, glanzend en educatief verrassend. Vervolgbezoek nodig… Noordelijk Scheepvaartmuseum Groningen, 19 maart 2015. Nog zo’n verrassend museum! Achter een indrukwekkende, Gothische gevel van baksteen, door gangen en bruggetjes verbonden met een ander gebouw, schuilt een verzameling nautisch genot. En ook nog wat archeologie…daar zoek je verder tevergeefs naar in Groningen-stad! Leuk om daar Romeinse munten en andere links naar het Romeinse verleden aan te treffen! De kruip-door-sluip-door museumroute begint met een indrukwekkende, groot geprojecteerde computeranimatie van het ontstaan van de stad. Leuk om allerlei punten te herkennen uit een dagje slenteren en ze nu pas goed in samenhang te begrijpen! Vermeer Centrum Delft…Delft, 4 april 2015. Denk je Vermeer goed te kennen, blijk je eigenlijk maar bekend te zijn met een schilderij of 3! De geheel uit fotokopieën bestaande tentoonstelling drukt je met je neus op al het overige werk. Opvallend is hoe levensecht en “levend” hij personen wist af te beelden! Allerlei technische aspecten komen aan de orde, zoals zijn gebruik van de camera obscura, die zijn werk perspectivisch zo verbluffend correct maakt! Contactdag AOb-postactieven in NoordHolland/fort Spiekerboor…De Rijp 19 mei 2015. Een aanmerkelijk grotere groep dan verwacht had zich voor dit evenement opgegeven. Plaats van handeling was Hotel De Rijper Eilanden. Het grote, moderne gebouw was van binnen a.h.w. vermomd met allerlei oude café- en restaurantinterieurs. De directie moet uit verwoede verzamelaars bestaan want elk leeg plekje was gevuld met scheepsmodellen, scheepsonderdelen en zelfs complete roeiboten. Verder allerlei trein-memorabilia, gemotoriseerde fietsen en bric-a-brac zo ver het oog reikte. Alles zonder enige
samenhang, maar op een stoffige manier heel sfeervol! Het ochtendprogramma bestond uit twee films over verdedigingswerken in het land-schap en een lezing door vestingexpert René G.A.Ros van Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam.
Buiten stonden antieke vervoersmiddelen en per Londense dubbeldekker ging de excursie naar fort Spiekerboor, hetgeen vele postactieve leerkrachten de verzuchting ontl-okte: ”Waren de schoolreisjes vroeger ook maar zo probleemloos gegaan!” De rondleiding werd ontspannen en vakkundig verzorgd door een oud-marinier. Museum Wierdenland…Ezinge 16 juni 2015.
In een inmiddels ver verleden bezochten wij de beroemde terp van Ezinge en raakten wij teleurgesteld door het feit dat er niets zichtbaar was van de beroemde opgravingen. Aangenaam werden wij dan ook verrast door het prettige, nieuwe museum! Eindelijk oog in oog met tastbare overblijfselen uit vroeger jaren! Leuke experimenteer-mogelijkheden voor kinderen! Het weer werkte mee en dat versterkte het magische effect van staan op die roemrijke wierde! Hans vertelde over zijn edutainers-activiteiten en liet informatie achter.
Pagina 13 van 14
* LatAF op reis… 13/19 mei 2015…met de tent er op uit naar de Achterhoek. Op één dag na prima kampeerweer in een fris gewassen en gesteven agricultureel parklandschap! Op 14 mei gefietst naar Groenlo. Daar startte net een dweilorkestenfestival. Niet verwacht maar wel verrassend leuk! De vestingwerken uit de 80-jarige oorlog bekeken. Deze worden nog steeds flink gerestaureerd en dienen vaak als decor voor reënactment. In een uithoekje daarvan ligt de Joodse begraafplaats.
Uiteraard hebben we ook de oorspronkelijke Grolsch-brouwerij gezien!
Op 16 mei gereden naar een regenachtig Enschede en inkopen gedaan bij de Ridderwinkel van Dragonheart voor onze Hemingrlessen. Hemingr heeft nu een imposant hoofddeksel. Zijn viking-steekstoel werd besteld en is inmiddels nageleverd.
Leuk om eens met eigen ogen te zien waar sommige van onze internetbestellingen vandaan komen en welk gezicht daarbij hoort. Je zal trouwens maar zo wonen…
* Reacties uit het veld… Andrea Keijzer uit Amstelveen blijft ons voorzien van krantenknipsels en boeken! Laatst nog een rijkelijk geïllustreerd tijdschrift over archeologie in Normandië [F]. Marjan Dirkx-Doornweerd uit het Zeeuwse Eede zendt ons regelmatig krantenknipsels, sinds kort ook digitaal. Bekkie Doornweerd uit Eindhoven tipte ons over een interessante lezing in Best [B]. Daarnaast zond zij een exemplaar van een wijkkrantje uit Tongelre met een leuk artikel over een metaaldetectorfanaat. Daarna kwam nog een “Groot Eindhoven”
binnen met nieuws over de opening van het nieuwe Erfgoedhuis. Wim en Dinie Klein Obbink uit Utrecht zonden krantenknipsels m.b.t. de thuiskomst van de De Meern I. Janneke Klein Obbink uit Vleuten en haar broer Kees van de Wal zonden een aantal kranten met soortgelijke artikelen Allen heel erg bedankt! Ook uit het oosten van het land kwamen weer krantenknipsels binnen van Kees en Ineke Voorn uit Ommen. Veel dank…
* Donaties… Kunst Centraal uit Bunnik doneerde n.a.v. onze medewerking aan de “Langs de limes”-les gedurende een marathon van 26 lessen in Stichtse Vecht – kledingfonds Kunst Centraal uit Bunnik doneerde opnieuw n.a.v. onze medewerking aan de “Langs de limes”-les in het Lopikse. Het
betrof acht lessen wegens vervanging van de aldaar opererende “archeoloog” – kledingfonds Daltonschool Rijnsweerd doneerde met complimenteus commentaar n.a.v. een zestal lessen (dank aan Liesbeth Soons) – kledingfonds
Pagina 14 van 14
