Det karstonienska tidning
af Nederländerna
G\rg
Rodaktlonsbärå: Chester Carlsongatun 6/, KS-1O:44 Marckfontänn.
- juli
llunr:er 29
1992
)e iat;n vcor lie ve:lii ezt-ii;en .,ra:i C-e :li e:,.,ie -ii;._s:a,,: i s -.,'isi,;el,iel-i c:t zo:låa;5 se;terber a.s. ile.ia::itonianen zull-en dålt n'ei al-leen nun sien -l'-rn::e:r uitb:en;en vccr eer nieu'.,'e vol;<s-/elie fe:r'iioo14i_åi:rg, r:a:.r oclc vcor '1e l3eneent-oreien, rerr,ii jJ- c1e ber.icneis "tan .J.e autorone :egiors åiand, !el-land en Galonia een nieuw regio:::g,L i;arl:nellt zul-l-en kiezen. l,.aar all-e ö.rc'i vövr1
zi i.' 44J-:
i" {-r
i''i urv * rre-.'r'iazin.-cia:r+ v€-rL-u3-L-ll1r::J:,^-
eo-in'^t .,v+rv-.u
nu / ,i-
?i q--v\!1,u,,---l-el1j1,,jgjl i'.-qÄrrrrorl:'
.
:-oci{the:a is de ae.:lslurting','an Ilarstc::ra br; de fu-,. opinieceiJ_ingen .l C ,i e 'fJsd!*r e ri -t Jit:ni 611.1 5jilr r,ror,-l on sp'n LLru een !:ra.-le neer1.v--w+.cJil 6':r,,'ei] aa:i aat slec:-is ce:heri van d.e liarstonianen het eens i-s net d-e door i:et kabire'i, Jörns ge'rcerd.e plc-EG-politiek van de a.f aeiopen IIet )eense trre j rt teg'en "iaz'en. llet verrtr.o.6 van :-eastr:-crt hee f i oe pos:;i e val cle re;ersnie sociaa] ctenocraten er :iiet ns.lt!:el-ijker op 6enaakt. fe ollosi'bionele conservatleve -rarti j r hcevrel in haar verkiezinijslrolj:an::ra v66r d"e aansluiting van l.ars tonia bi j Ce El , ve:ia:l;;de onrl,:iileil;k Cat ock in ialsionia een re,-
is-+'
Ä..* -c'rnrrrlc6
r.rnr.l:n znrr :errt v( tivr
.,lanf.in jralali !:l
Ce be.r-O. UEVV_-___-l:.if r) Zi eh i.rn
rri uJ tsnrei-er-t vulasi!?it
uc
over de vraag of .;'iarstonia zich r.ieI bij eze E0 noet aansLuiten en o-f aar:.vaa.r'dbaar is, en heef t hie::bi,'i d.e steun van d.e d.rie 'ri.-aa.s tricht" .;l-ei::e, 1 -::kse l:.rti j t jes, d.e xrcenen, de con:unrs te:: en cie y:ouivenparti j. .'1s de co:lserva.ti eve :'rrti j ce ve:).::-ezrn.3er -u,'i-iit , za! ze ze.:er een i'eferenrj,un ovea deze ktvestj-e uitsch::i.1ven, zo veri:iaa,ri"e de vocfi:tan van dez: rartij tijriens een televisieCebat. --Iet is overiåens naar oe vraå,q cf ae socraal-denoci.aten Toekomstige uitbreidingen EG .,., c1
rrc-lliazinrar _-__-o,-r
d;:
gaRn v3r-
ezen en aat iiarsionia i r sente'r'oer een cotlser1-i
:rr ti o:rc
: elra:a-.-'i n:" 'rri _"::"_trrcr rlr_u=u.
ilet .cabinei Jö:rns, bestaa.nte ui; een ccali tie van s ociaal-derocraien err cl".:ister-ienccl3:en, steunt l: c: e3:l tr'-;re1:j=: ria::;e ::3r; er--et r-. vL:: 'l r I van C: 72e, ze:rl s +n zelfs ars Ce soci aal-i,e::ccra'ben el -,.rell-:cht tie:: zeiel-s or i,c::-
\/
q
v
*:-r"j Ugl:-r r rna-''l i"ar
ll , LvaL ..h-å1räh
'r'l i i'I
cle neerderheicr bei:.or-rnen ( |f "1.i
^---i v-l* !ii cro;-icqa^r..*ar J=r-.-g.luva
65h =g-!
Ä d
',,,'il.chl;e:, een l--r.o vr;gE
rrö'i's- _
d vg-l
ve::l-ies vatf
I q) -o-.. UglL-,/ 4V
o. V--
',-=-A :.da:
Pcul- Jörrs een nieur,,re re.-er' l,? ;at n vor:te:'1 . le pre;ri-e-:: is overi.jens nie l; -ran pian cr: een ref eu ^-,^v =-
:-.,-.1r.i:I.Lrf,l.l eaari
E::xT:l*F) ^.1 ,.. | /
r lcl2nal I
jalt--
e.'. a altt
i/
:.r:...1:l_
iiomiaiscträi op lange.lermijn
:S "le-'C'':J.i..".f' f is l-and .
V-a ::-.t
I
.li
'-rtaF
i^ 'Jg
/ .
|
71^
n-
J:r
1l
,...i +^ ul -u ug
f -,.^:e
-
h rta.)/t?
-\ /\
I
-,iJln)i!ti,;G; )e iili van iia:stonil:. oevindt zich ict L an,irustqs
thn^^^t?t 1 uaLv V Vll
llu
r-.-
l!
De Tidning is Äeen perrociiek rlai bedoeld is voor het r,ieerqeven van de persoon] i jke reniliS -ran de ir'/ van liarsionia, a1 zzi tn oo="r-;" ari;i1.;elen Cie i'i311i-11{'ri-'1 eens tussea c.e re:els docr le oes:-.e';ien zljn. lat is haast on'.rer:1jile1rjk. Ie r.idning is er,,enweI een onaflankeli.:lte t----! : t.!':;rLi r vI3.arc'/-cr noch ,ie iiarsionial.nse re..qering noch i el:a:r{- anders ieis ie zetiåen heeft. Siechts de redaktie te l,.arckfontänr: becaaii wat vccr a:tikel-en e: r:i de Tianin6 6erriaaisi i,rorc.en. llatu--rr.i:;,i, d.e iiir ]-arstcnia zet ie lidni-:rg in ell;aar en scnr:-jft ii.e a:trlieien, r:a:ir van ciat is geof :-cti e. ili princi-:-.e is nr-Jns i:r.:ie:rs het en:;e rrlncipe ;:;isiå 1"'oclr een o:ra.f.:anLe11jlie ltrar:.t d.ie ez'nåår stleeft o:t ie'se:lchtgeving zo inf ornaii ef en Deiz'ou'"i::-ar nogeli jk te l_aten z- j:r, ai is het o.an eån "fic;ief" blad uit een fictief lancl e:: a1 is ae :i-,,'van,,arstonia repa.ali geen riofesri 3ngsl ;cui.:al isi. i;i.;.r ciit;r:-::cile geicii; br-ij-lnaar nrei vocr soi:i,;ide ar.:.jere reriodiejcen uit frctie-.re ia::ilen. i{ei beilendste voorbeeld is hei yanbaanse;r;ra::tje "Ianba 1',-onih17", dat zich net cl e nislercencle onie-rtiiel- ,'pe::i ocliek i'/ocr geoiictie" tooit en rvaarin sons forse en ool., onjuis.i;å i;ritiei< or: personen en c:3atri saties i'ro:dt ges.rurC. :iei: l:z'enlie:.:. -.'1at ::e!tsen .l-ooi, il'a tt:Fsoonli ..uv-sv.vrrrrL.Jr!s
*.?nt?r.z .:vr!*rrt-)=-.
ta tJuu_:_f uyJ_u:.1 ec nrrhli^oFän
1i---+ Å, ,1 ?.!L u tlä.i-T
XO:tt
:le;
Vaa]< Op neeI, , is een verl,.iel;eli;i^:e zaak. De eerstvoigeno.e yanba,.-ong:.1;r vlaa.rin oo_ nj-eui'r een derg'elijke persoonlrjiie nenin; staat, zal t_< däaron terue-
-- +.--^gll U d!
.
i'Iaar ooil ande:re oerioii-eken hebben de laatste tijo een neiging tot hei zo'"'eel- nogeli;k p:'obelen te verzieken van of f1"ii"o:e lel_aties tussen "!0L-lanclen of ;ersoonli;he(re) relaiies tussen hrirs ond.ej:l-ing. en gåen claai'bij sons al-ie fatsoensncanen te buiten. i,ia-i; bei:'eit fictieve norrieL, zoais het alresteren vail d.ir-.ionaien, hei ontvoeren van personen uit ned'e-:r,GL-state::r o:rl l:aa.r eiriel-e voorbeeloeii te riceneli, åur" zai;en i:unnen 'riel-isiia.a:" als slel gezi en en zi jn niei Dersocnil;<, naar geven ",;ordendreigr te iqorcien '"ie'l aan dar åe -'ir-1'L;:e"i-e;r'aCeerC ior eei clubje fj_ciie.re l!'nj'en nj"e efi;aar zovee'i ncgeli;k dlrars prol,:eren ie z-itten in lLaats van net ell
lAl.,.-öh
0eoficiie
leiåt
tot vriendggnn-nron m*cr ha*
boisingen;,;;";;"ä;";;åi;:;'";ä"nl:l i3iil.5 :å ;;;"ffX"*;t"1"g:ar16 kont. 3ovenstaande vige
overscari.Jain;;"
i;;;;-;;";;';:;ä;;"";t
oen cuur tot botsin,3en en het onsl.r.an van";; vrienischal in ruzie en ;:et:s da:.ro: beia:n-::i;.c o: cit scort ged.rag-i;i;C:g åe:l i:alr toe tehai.t. rcelen. Ier- ;:a:;e is 1eulc, ;:a;-r als zo'n ;ra!;i: of e_.n t,zcr-aer,, ;emaa.kte su,3lestie're opnerl:iag cie latsoensnornen clreig'i; te oversc:lrijcien, 4an is:-e tclera::tierlrens be:eilct. lit aeI:.t voor ieCer-.en åie zich:rei geofictie bezig l:ouit en dus ock voc: n:-jze1f. I1: ben tensictie erg ',goåc" in l:et prcvoceren en sons beleriig,en va::^ anderen, zi; l:ei alti_jd.-onbedoel-d'. llen sche:ne tong is e:n ?/aren rvaarnee veel scnaoe aangericht kan '//orieli. Geoficiie beClijven is vaak iret trelclien van ianås;l.renzen. Ta3r l:an ai:n :oe,jevcegc r;orier: i:!.i rler:;.:en van i;ecra;såre::zer1 o :rn j crs kun .je beter r.et geolrctie storren. lan is ?:ei niet leuh;::.e:r.
*w1
f-
\ve:volg' van vocr]asine) De lrocedure rond de aenvraag van l:et liCnartschap ri.ie vori6 jaar rverd. in.leriiend, is vol6ens hen op g:eheel de;:ocratische',,'ijze en 3et steun van zoiiel- de tuee:e;:e:in;sna:iije:r aIs d.e co::ser.ratieve partij verlopen. Cf de }iarstonianen ue1 of niet in cie EG r,rillen za1 na d.e verkiåzingen blijken. :.;aat duid.elijk is clat alleen een eveniueel refelend.un hei toekorrsii i r'lr'-^eatseh:n llv'] Lr vlfjuoe Iraur'lal. no: on:erincn ia h-cnraL'i r vuvr.err u-rire*(!e-r 'ran rqrzon --vir mgt 3fUS--.*.,Jgn sel- zulfen vo15er:C jaar hun eindfase ingaan,'./ai.Tna ilarstonia tesar.en
:--c -et
rrre !si-r v }reier"-
iot
?in'lpnri! rr.rar-u,
Cosion-iilvvö vsrr: -Lu-! on v-r lr,ri!cor],* -ar:.d, in
i995
tog
ze|
treign
Ce Seneenschap. Een ]iarstcniaans ":1e j " betel:e:ri het einde van deze besnrelcrngen en d,e re;ering heeft a1 i.iverse nalen laten weten Cat Cat een rår.p voor het land zov. zi)n. le conselvatieven beane:: dit, naar voe.3:en hier graag aan toe'tvanuege d e huidrge econoiiti-scre crisis, TJ/ae.rin het land. ciankii j Ce sociaat -,l.enocraten terechi is gekor:en. " )e o!!ositie ver'.;i ji ce rå;erin; cat Larsionia ooor het slechte en in feite nislukte econonische bel-eid, in d.eze crisis is beland. en eigenlijk rrear 66n oplossing heeft; Ce EG. Dat zij caari-r ged-eeltelijk gelijk in heboen valt niet te onil<ennen, r,eer zot+e\
de ineenstorting van de voornali.le handelspartner d.e Sov;et-Unie als Ce econoirische recessie in de i*e:'eld.econonie hebben er eveneens voor gezorgd_ dat cle liarstoniaanse econonie nornenteel in een diep Cal zit" Dit is inCerdaad, 'r.et z'taki<e punt van de verliiezingsca;rpe6ne ven d.e re;e:ingspart:jen, near ool< de conservåtieve pa:tij geefi toe niei rei ju:ste ant-
r'rnnrÄ nn rla ^-isis te vieten en sche:r.t /,^'!- .,-i+on haarri'ni ri-a a* yrl Jv:rL{Jr.r-5r-r:g jir!-ulrjavetl o-u oe 'l^ . )it
pl s n"i^ir,-.ef.i sor.inc net he.rirren lattste kan, Sezie:_ de no; nieer
;eritrge popula.riieit die aeze orga.nisa.tie oro.er oe l-ars;oniaanse bevolking;eniet docr alle schandalen en probler:en net nede-AGL-staten en de nislukking van d.e regering Jörns r.rat betref t d.e onverkr^iil.rireli jke ontvoe:in;skr.;es iie, d.e ccnselvatieve pa:ti j r^rei eens -,,.,at l,i;:st orleve:en. Een din; is ze-ler, het in'orllen sDannenCe verkiezir:gen Cie wa,..rschijnlijk uiiloi:en in een nek-aan-nek::ace tussen sociaal-denccraten en coriseivatie'ren. ldaar dat is t'ieer eens l+at antlers d.a:1 cie "ii'aditioneler verki-ezingenr r,raarbi j een parti j, of een ccalitj-e van parti jen, zonder proble-
n:en een neerCerheicl behaal_t.
KARSTOIIIA GÄAT BETREKKTiIGEI,I AAI{ },iET DE I,lTI-EILAiiIE}i
Hei gaat de laatste ja::en goeri aan het lSeolictieve front. ilet ene na het ande:re land- geeft zi-jn jarenlang volgehouden isolationistische nolrtiek o! en geeft er blijk van g:r.ag net de rest van d,e vereld in coniact te treden. )aarbij zijn c.e landen de AGl, favoriei:, want d.eze organisati-e qac ryioh nrrrorr's a1l-e troebelenvan van ci.e laatste tijd, in een relailef grote polulariteit verheugen' Slijirbaar is er op.rl,arde toch niet zo veel rneer dan de åGL, voorzover dit (fictieve) nieuwe staten aan;aat. De laatste eiLanoenGroep, t+ant daa:over lTart het ne:sta1 in dit verband. betreft d.e Iiii-ei1and.en. le regering van r1it land liet na, het opgeven van d.e isola*i nni c-i caira -nl i ti orr .rpou.-
,-reS OVef gf uvcl ug dg rJatat,It eti v,neq Za1,k Y:vvo o- Oei er
€Jr3-
terstnnrl
het;eassocieerCe Lidrnae.tschap van cie i,,C}L aanl rr.af;.rr1ål er overi;ens pronpt stakinEen onder de bevolking en conflicten net Cissel r,ri-tbraken. Cok zcr3le de re5ering Cat e: een goeri uitziend nieu:rsblad cver het land uitliwan. Een goed begin is het halve r.rerk en d-e liii-eilanCen hebben een goed-e start genaakt. l{et enthousiasne, l,raarnee net sinds 1951 onafhanke1i jl<e 1anc1 zich r:lesente.:rde, heef t inn:_cLcels a} in een '"rerkbezoek dat niinis ter iler;lott-iiö jc1 van SuZa ap-n;eresulieer6 Ce hooftis tad Tr,rrangi bracht en daar besprekinEen over het ac.ngaan van diplcr-atieke bet:'eirliingel i:ei rre:::er Stanleton voe:Ce. )e Iiir-eilanien zul'l en pel 1 juli a.s. e_ön anbassade te l;arckfontänn openen, ter,'rij1 Ce liarstonie.anse ambassadeur te S;'dny geaccrediteerd is voor cte l{ii-eilancien. riet streven rs echter on in de na.oi;e tceltoilst ook een I'larstoniaanse arnbassade te !u:an,qi te onenen.
srLvA vEnsus sIo clroilro yooR AGt-iiooGGEREcH?sHOF liu rie Säo:intcniaanse autcnteiien zrcl:. niets van inte:nationale fatsoensnoanen blijken aan te trellken en het]rroces te,1e:: cle in deceribez,.ran lte, 'rori'ge jaar doc: ce geheine dienst van riat land" ontvoeri"e Casca-i s aa Silva oria::l:s alles qer,.rocn plilts zal-.rinclen (a* stroil ha::",:.t ongei,,t:-jfeJ-c al k1-aa-:r) zul-len åe s iraf:taatre..leien d"ie d.e i'ia:stoniaanse re3'eri:ig na d-e ontw.ra-i nr t:ron !3i,*g ;ao.il1 i p rpef p1 had !r:js.,o-dy r'öErr r'cr-To JäO .,::tC::j tcn*- o ..** gel:ana:raafC- wor:Cell en Ctr'entueel zel-f s ui t3ebreid". )e cntr^..i}:ke1i-n1;snulp ( .1. i CO nii; cen ,."" ;,rr) "å.re;erii:g zal- r,'ool onber:aaii.e ti jC 'oe-,r:o:cen bi;;.",en eä c:e heef t bcveirCj_en ncg -äen nC,? aanta] nele'"'rerl:e.t.s neleuerl:ers vs.n v.qr-t ie rio Sän :.rinn.i o---^ -ägn aanta] säo :rntoniaanse -: :, . ., .: : : aribassa.Ce te ].-arcl:f cntänn Cie ve::dac:tt .,rorCer vnn betlolc:lenr:eirl. b:; rie ontvce:'i_ng, rot tJersona ncn 6rata ve'klaart. 0p de anbassad.e zu] l_ån vcor;aan ia:-:inaa1 vigf nensenr,,,raaro:iC.er d.e anbasr.ai.eur zelf, r:toEen blijven en,"rer,lien. Ool: blr;ft a1le culturel-e en econoaische r ' sar.en..,rer.,t.:i ng :rnnrt -;1"-:l--il'--e'rr'r-:!-1rr vu;:rop1$ /* .:'.-" ^n,acnhnr* 1.-r1rl jvl d"e ',+erkzaanheilen ,ran het ;-ard_ irstituui) le uitgif te van visa aen Säo .,intoniaanse sta.atsbu:.gers die liarsicni a r,,i1l_en bezoellen r,'ordt aan strenge(:.e) reget s iiebond.en. I{et is overigens tvi;f elachiig of a1 d.eze straf naatregelen enig resulta.nt tot gevolg zull_en he.c_ ben, :e-.r C.e,iars:or:.iar.nse :e,;::ing ac.:r hei ::iet ro,3eJ-:rix of zinvol on ve:'d e::e s iappen te ondernenen. le vro-.lr,r var lerfao Casca:s da Silva (fri; is KÄJSA cASCArs DA
gedu:'end e zi j:: ve:'b1i jf in ilars ionia geirour,rcl) Casc.ai-s da Silva-Lb,'sson, neer:t i:ier echter geen g:enoegen nee en is nu, nadat er innidi.el_s neer f eiten cver de c:ltrroetrng: bcven .,r,ater zi jn
ilajsa
gekonen en er be'*:-lzen zijn verzatrelC, vån p-.t sn o: de zaa,k e"nnhangig ie naken blj hei ;illl_hco6Ee_ rechtshof te iarjana. f,e iil:agt rle republ_iek Jåo Äntonio aen voor het scher,len van net veidrag, oer A|1L, de rechten van d.e inwone::s van 'at betreftLrclsteten ie aangesloten e:l eist niei a1l-een de
cnri'iielijlte
liajsa Cascais da SilveLars s on
in l"rr;:e:iiss:e.r linq r,'an haar lai:. , neLT bove::o. en eei.r. snarte;;e!-i' r-an tlr'ee ni1-jcen ciollar. Yoor iraar zaall heef i ze::et interne.tionaal bellenåe en vef'naa.rCe Sei:::iscl:e advocatenbureau lonscn, E: Lo:ison ingesci:akeld. Iet i:oj ze:r- ilch i:r i:et najaåT ova? ci.e za:,.1:;ieesti buigen. ]f-ry4 rt^ r-iau nvon vr-r\rur',, nUE ^n
YERIER ALS ÄSSOCIATfELfD nccr,iejt r,/ån Selpiö liggence
?
Iji:ds::.et ten yn;;s ,l;.sSc:j ci i:r.e elfije;iGT,-conf e:entie te l'ince als ileassoåieerd lid" van d.e ,i$L geaccerteeril ,,re'6, is hei er) si:-1- ;e',iorcen rondon het : eitiscire pr.i:rsion. -,e. l:e: itit;)rotli€n va.n inicr::aiieblad net al,ie:l3ne Jefevens orrel het 1:-ni, ciat er overi;ens eei.t. 5;oed. verzorgc uitzag, volgaen geen nieu-',re be:icnie::. cok r:: ie ir juni uligeko_ nen -tr---L-.nfo stond cl ',,r:,t :e,:el S nå, rie-U: cver y:t.,s C:,.s.:lo,j. iii; 1s ;ai:::er en n.r lrun heb ;eassocie::d, lidns.rtscr3p, d"at "l a" be.:oellnz e-r j-::''lrlez"s juisi cl o'erici:l is or het lani zici: te r ate::. r:ese:iteren geclurerrce e=n i:rcef ti ji van e,]11 .;: :at o"r,-"ht .ran berenE voor !^lrli_ree Jaar e::. i s i:et ia::d. zel-f er vocf'ae.ictväie zo te,,,ietei::cr:e:::et.,.,.r.t voor La.:ri ze ie l:ai':en heb'i:en. )e ruicirge inac;iviteit plait vco-rais,:cg niet voor het cr:r:.enen 'ran Yn:''s c;rsgoo a1s vcil-eiig lici van cå.illi,. c::;e;iiijreld lu.ii-a"-:jv";"" Ynys cys,.;od haar rerlenen vccr i:et uitcli jven van pur':i:-catles c\rer rf et 1and, ir jret l'lo:rercl e l::Lif jai.r he.:ii yn;:rs c;isgoå er,,s1,,,,sr rcs een goec.e cn zici :e :::'esen-beren en het lidla:tschap te r,\'erdi-o:reu,,. iiei zolt,ka::s ,,.rs:i liarstoe-:n o,):rer,:e,--;k 1i:.:rd irs t,r:'s J;.s ioit i::e::rlocr t: rr.r.- 'fI i",:: ._r J i:^l1:.::^,i:_'::. __ . ,,.ll1 ur -:L:i: ) ,!... :3 O:-,Ze .
EEl'i II{TETNI}IG TOT HET KARSTOIIIAAIIS Bi jvoegii jke naan',,roolcien
.'*."@eg1ijkenaan1{oorieniniret1iarstoniaansl,lerd.a1 e::i.3szins aangegeven in de beha.nCeling van de zelfsiandi3'e nai-:t'.,-oclden (?:,i.ning 21) en ie ',.rerdr..roor.len (Tidning 2{), naar in deze afl_evering r"rordt al-les even op een ri j geze t. Iiet bi jvoeglijk ila.ärt'vioord r'rorclt in het Karstoniaåns verbogen naår gesfachtr rneervoud. en enkel-voud en bepaalcie of onbepeald.e vorm van het zelf siandig naanl.rocrc. Dit 1i jkt in6er.ril.:lcelder dan het is, ri'a.ni er besiaan in feite naar d.rie urtgangen; -a, -t of geen uitgan3. Terbr:.i;inLg nep-r cesl_acht -t"-" -tett
a]onh* '0O€riJ ' \ (oon qlon'^:o ssrr D lV Ui- Ly
aå.ttlr *]. rlå.ril:.t w tidnin,Tct vasrr4rrb
ni at-nnzi t.ro-*\ t_L-47.;:, U )
Itrerbuiging naar aantal r r O-
' -'oal]-Ea r r 0- .
bOKa 7 t
at^2l1CD
ff
lonerldo
rrnpm
/ c1 anh *c trnalran \ ( q'l a i n.eer', I kran
chte
dh
-f rien riElicn
hnlzl
(1"of
.l Bf ; uo:45
o:rzrjdig; oä1ig + t
rrreervoud
t"r).J |
iÄi :.
Lur-, . o-
-
.
onz. en niet-onz.1 då1ig +
c'i onh' ' \ 'DoeKl ___,..re
I (n" =r.^1.i--i-1.".*t ) bepaalde vorn onz. en niet-anz, "' I enk. en neervoud.l aå.Iig + a -rrle clål i.rp hijserr (ao q.t anhi.--i,,r;;;i; ::at betref t d.e verbuiging in d e bepaolåe vorn, kri jg.t iret bi jvoegli jk il&åtil/oord. alleen als het attributief gebruikt wordt d,e uitgang -a. pred.il:atief ge'rruikt r^rorCt l:e t bi jvoe,31:- jl- na.:.:r,roorC verbogen na:Lr geslacht
-tdet aå.f;"'a tirinin'r
\ sv
\LLv
ur!vflvv
D{uv-t
vv
jlr
o.la u /r
LrvLuvir/
I
J
e::. aa.ntal .
-rbo-ren är aåIigt (i:et boek is slecht) -r trr,ni:r;et är låf igtt ( de krant is sreclt)
{
-thijserna är då1i4ar (ae nuizen zijn si.ecnt) de -a riuidt hier neer.voud. aan Een aantal bijvoegli-jke naanl{oorden nret onregelnatige verbuiging !ni-e t- onzi j dig. onzijdig frfrA?1r v ./ / han uss! uvy o \rAri VUI'r3 ') nu \ n].eu1,J niit t lt uo .\/ rcG \/ roooJ röda vit ('.';it) vitt vi ta svart (,/zvart) svart svarta aö-:TFz tlrn-r:rao*) ve v / \ -!varl!4 konkre t ko:1:re ta ! o . /. \ ( r-at nrFn nart n2Td ^ vacker (nooi) vacl:ert vaci
I
r rr'l ä vq on
r,'1
^ +U
?.i
^ IotlDc -^ @Y
-.."1'..:.-^,^^ av !45-t_d
tren srecrale plaats nei:en Le vo1-e::rie bi;voeglr;-:e ni.c"r:r,roorien inl
ten ( t:tein) li tet LilLa is hielbij de ber.vorm enkelvoud en snä is in Ce bepaalae als d.e onbepaalde vorn. -rden lilla bokrrtåe snå bokarr, rtij snå bokart 1:-
gar,ral
( oud )
6d.-LdL
V
Ii:rLai
snä.
d.e meervoud.svorm, zor,.reL
garnla
aantal bijvoeelijke naam\,roorCen lvord.t niet ve:rbogen. Dit zi in a? öah aanial-; bra (5oed") , extra ( e;ctra) , äkta ( echte) , Aa""(""""t j , stackers (arne)
Een
Iljvoegli-jl:e
naanr,rocrden einCrgend op -a, -e en -s l.lorcen in iret a.l n:et v::bogen. iiiervoor zijn geen vaste re;e1s te geven. (bovencien'onoon is r:u n-
lt-aFo
ir^l
s4Dvrsve-r
r
a
NI3IJ-,"IE GESC:ifEDEtiIS
yAI'i tiARSTOtrl.q ( t l)
le staa"isgreep van 19i7 l.ed vergaande pclitieile ge-ro1gen. De sociaal-,1enocratrsche regering die geculenrie de crisisjaren naar d,e nening van veLen niet in stc.at t^ias;e',;eest on de enorne sccia-Le en eccnoniscl:e proi-. lenen r,'orsietde or: te l_cssen, r.rerd aan de kant gezet. )e koning, :i::::,:^l::,-t?"0 eanvan-(e r\J':- e-€"Tzel-end over het in;;u'r jres van hei 1eger, ster:ce uiteince..-+u" 1i.:.; in &-r net l:c: g, vc:nen v'JilLdjl valt vaJl_ e.]., een vove:.cAh-"qzacrj v v- a.a-a, i: Gåu - h,:cJ:.onÄo ,r Jåajr'-LE rri **t d.g kOning zel-f en een aantai hooggeplae,t-"te nilitai len t d.ie-. bi j oe siaaisgreep betrok::en r,,raren 3e',+ees t. De raac jrari tot taak on nieur,",e ve:,rierr-ragur- rroo" de liirsdpj:1-rit j:\-€,+cf:
a! e *å eE c^-..ziirran cv.!a!cj vE:J. staa,i:e gevaarli jl: geachte partr;en,
zcais de iionnunisten en ce c.rverse kJ-eine, linkse arbåiri-rspartiien, r,1-erd.en echier d-e deelnai:.e aån cie verkiezingen ontzegrl en in l:et vocr;åar van 1)JE zel-fs ve::bcLieh. le oveaijaligsraad l-ret de voornannen ven ri.eze pariijen en an,j.ere li::i;se':e':e;r::gerl a::este:e:: en i::ter::er3n. lat;:-r.r,,;erci ca-,:tce ret eers ie j-nterneri:rgsllanp voor s t;.re.tsge.lae.rlr jke nårsctieil or$errcht, en in de loop .ran 1!lE verd',';eneri enllele d.uizenden ',koinunrsten ån cols jår,risten" :raar Crt lianp, ',,'eaa vel-en van l:en onk:.ianen. Je sociae.l-d"enocrat+ scire parti j, hoe,,,rel ( tros) :riet verbocen, r.,rerc het onnogel-ijk genaa.l:t on deel- te ner.en aa::. d,e verl,:iezin.."ern, q+c r"'cor eind 1)J3 v4--:/ru'- nin p-^r'1 ,.,r?öh r-cnr ::.:i^"]i^-?: Y"1.',v.isir. /ee1 voor1ansta.and.e r-v-v{-/rr'j+ sociaal-d.enocraten rcerCen ult hun funciies o:ltlteven en ve:volgens gei:terneerd.. Cp veel pla::,tsen ontstond naiuurlijlc verzet tegen Ce or:.d.emocraii-sche ha.niels'.';ijze van i.e over;a::.israicr naar aneerszijd-s olie:r,,o::cen ce naat:e6ei3n'rårt de raao cok d.e steun van een niet onaanzienlijk deel van o-e iiarsioni:le.nse bevcll:i::,g, :iet na:e op hei llattelana.3ij i.e verLiiezingen behaalden d-e rech.tse en extreei,.i-rechtse parti jen d.ar-ror1 e€n neerd.erneid. in de F.l j1';sCag, hoei+e1 oe rechtsgeldigreid. van de ve:clc:-ezingen d-cor vel_e l(ar'stotrranen betw:-;fe1d werd en velen:r:er gin.Jen ster:ren. lenonstraties te;en ce laad. en de cre-beveging r,;ercen net 6ei.ield. urteen gejaagd. Je l,:oning bencerde d.e vcornan van d.e Cre-0e.,,,'eglnsr :Ijah:.ar ]?.eutersväi:d_, iot prenier. -l.euiers'rärls anirroorrl op de econor.:ijche-prcblenen van i:et l-ar:c en de dreigi::.3 van r.et sovjet-co:'r:u::isne, ,.,,as het zoe.<e:: var: ioenalerir,S tot X-,+e,len, Estland, letland en vccral )uitsl-and., clat hi j a1s de ::atuurl-l;l:e bcnc;enoct teEe:r ce sovjet-;:ri3 z:l.J'. le beirek_.:i::5en net d.e Sovjet-Unie kt'ra::en hi-erdoor onder zl"rare cruk ie staen en ',,;e::d.en uiteinde'l i i lr rra rr^ rnl.or
ioch is Reutersvärd" op net de :"ai volrzic::i:gere 1ijn. nazi-luitsl-and., r.zar relst net vertegen'",'ocli.igels van
.:ebied van buitenl a.n,1 :.,e zat en een aanhanger van Lij ond.:rtekent een sanen',.rerl:ingsr,,erd.rag nei ook naar Lond.en en ?ari;s o:l ie cndernanrlelen de lJn5else en cLe ?ranse 1'e;el:-nå. Als llr:itsl-anC tn 1jj! Polen binnenvalt hcud.'i; i,arsionia zi ni. nsi. f -n
c
i
:aif
iOOf raVVI
Cie U_)rIW-.rAU!g:!g C. .lrl o.r: ti ci:c na he i onderteUg
dru.< clie de S ov j e t- inre , kenen van het niet-aanvaisrrez.drag tussen Duitslanå en d e So.rjet-llnie in augustus van dat jaar', oi: br.i:.rl-and Estl-anå e:t 1ar--
-sa
^^'UU:\
T^!--.--.: !s i!(:--
:
-.:r--F^*+ 4i U'Zr
i-I
Ut
,.^.-,-+ !jV-.-
:'--^+^D
U --LI
UU-
nie neer er :reer i:: åe arnen van luitslanc gedrel,'en. ilitler cel-ooft Reutersvärd. r='i'l i tei -a ltr:l n i'r .'cr;rl o - i.-'.'i .io Sn'rrict-:'ni il
rcr.oqqi rrrn o fren r er.4ör *allorqtr-i. '^a!
brui]< van en.,lele havens toestaat vocr de bevoorra'ri::, va:i )u:;se schenen. .\1s )uitsland in 1941 d e So'.rjet-Linie binrrenvalt
hlii-"-e- rieza i'zvens van vitaa] irerrr;: te zi;:: voor e ar:rvcer van nalerieef na...r ire: front. :ioia:.ng 'ie ocrlog in ret voordeel- van fuitsiard .r-e:loort',ie::1:t het re,;i::e Le'i.tiersv5.rl yc: cJ :ee ii:1.j'i. deze tri:rns;CI':3n. .lrl,:S tCl' a j S ::U eetl VaIelS ii:.1.t ;re-l vo:cen. ( or ie ic:c: .-; alrar .1er: ,ersr'ä:d ) 11
