امروزه دانشگاهها با مشكلات متعددي درگير هستند. اهداف يا به خوبي تدوين نشده و يا راهبردهاي حاكم آنها را به مقصد

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ اﺟﺮاي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ در آﻣﻮ زش ﻋﺎﻟﻲ ﻛﺸﻮر‬ ‫‪reengineering‬‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ‬ ‫ﺳﻴﺪ ﺻﺎدق ﺑﺤﺮﻳﻨﻲ‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‪:‬‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان و ﻛﺎرﮔﺰاران ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ از ﻳﻜﻲ از ﻧﻮآوريﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻛﺎري ﺟﻬﺖ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺑﻬﺮهوري و ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ در ﻓﻨﺎوري‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ آﻣﻮزش‪ ،‬رﻗﺎﺑﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ و اﻧﺘﻈﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و‬ ‫ﺑﺤﺮانﻫﺎي زﻳﺎدي روﺑﺮو ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬از اﻳﻦرو ﺑﺴﻴﺎري از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻗﺪامﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد و ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺧﻮد روي‬ ‫آوردهاﻧﺪ‪ .‬ﻟﺬا در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬اﻫﺪاف‪ ،‬اﺻﻮل‪ ،‬ﻓﻨﻮن‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪ ،‬ﻣﻮاﻧﻊ‪ ،‬دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺿﺮورت‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ در داﻧﺸﮕﺎه‪ ،‬ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﻓﺮاروي داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﻣﺎﻫﻴﺖ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ در آﻳﻨﺪه ﺑﺤﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﻠﻴﺪواژهﻫﺎ‪:‬‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ـ داﻧﺸﮕﺎه ـ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ـ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان و ﻛﺎرﮔﺰاران ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ‪ ،‬اﻗﺪام ﺑﻪ ﻧﻮآوريﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺟﺎﻣﻊ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد‬ ‫ﻣﺴﺘﻤﺮ‪ ،‬ﺗﺤﻮل ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻧﺪازه ﺻﺤﻴﺢ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﺪف ﻣﺸﺘﺮك ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ روﻳﻜﺮدﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺤﻮه اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻳﻜﻲ از ﻧﻮآوريﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﺪاول ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر )‪ [BPR)[1‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﺑﺎ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﺤﻮري و ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآورد ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎزﻣﺎن ارزش اﻓﺰوده‬ ‫اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ را ﺑﺎ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در آن ﺻﻮرت‪ ،‬اﻧﺮژي ﺳﺎزﻣﺎن روي ﻛﺎرﻫﺎي واﻗﻌﻲ و ارزش آﻓﺮﻳﻦ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ارﺗﻘﺎي ﺑﻬﺮهوري را ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﺧﺪﻣﺎت و ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬در‬ ‫ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ در ﻓﻨﺎوري‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ آﻣﻮزش‪ ،‬رﻗﺎﺑﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ و اﻧﺘﻈﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و‬ ‫ﺑﺤﺮانﻫﺎي زﻳﺎدي روﺑﺮو ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻓﺎﺋﻖ آﻣﺪن ﺑﺮ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و ﺑﺤﺮانﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از آن‪ ،‬ﺑﻪ اﻗﺪامﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد‬ ‫و ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺧﻮد ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺪف داﻧﺸﮕﺎه از ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎدهﺳﺎزي روشﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻓﺰاﻳﺶ رﺿﺎﻳﺖ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺧﺪﻣﺎت‬ ‫اراﺋﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲﻫﺎ‪ ،‬داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن‪ ،‬ﻛﺎرﻛﻨﺎن‪ ،‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺎﻟﻲ و ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲدار ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -1‬ﺑﻴﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ‬ ‫اﻣﺮوزه داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺘﻌﺪدي درﮔﻴﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻫﺪاف ﻳﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﺸﺪه و ﻳﺎ راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺣﺎﻛﻢ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ‬

‫ﻧﻤﻲرﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻋﺎﻟﻴﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻟﺰوم ﺑﺎزﻧﮕﺮي‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺗﺤﻮل روزآﻣﺪ‪ ،‬ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ در ﺑﺮﺧﻲ اﻫﺪاف و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬ ‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺧﻮﻳﺶ را اﺣﺴﺎس ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎﻳﺪ از ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻛﺎﻣﻞ و ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﺮوع ﻧﻤﻮده ﺗﺎ‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﻮن ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﻦ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ﻛﻪ در دﻧﻴﺎي ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر ﻗﻮﻳﺎً‬ ‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ زد‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﺑﺎ دﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎزي و ﻃﺮاﺣﻲ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ذﻫﻨﻴﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻧﻈﺎم ارزﺷﻲ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ و روش اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺗﺤﻮل ﺑﻨﻴﺎدي اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ و اوﻟﻴﻪ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ‪ BPR‬در داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟‬ ‫روش ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪ BPR‬ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم در داﻧﺸﮕﺎه ﭼﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﻲ ﺑﺎﻳﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺷﺮاﻳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻣﺆﺛﺮ ‪BPR‬‬ ‫را در داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮاﻫﻢ آورد؟‬ ‫‪ -2‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ‬ ‫ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎن و ﻳﺎ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻬﺎد اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻫﺪف ﺑﻮده و داراي ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻓﻌﺎل و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ‬ ‫ﺧﺎرﺟﻲ ارﺗﺒﺎط دارد‪ .‬در ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﺎ ﺛﺒﺎت ﺑﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﭘﻴﺶآﻣﺪه ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮﻫﺎي ﺗﺪرﻳﺠﻲ و اﻧﺪك اﻛﺘﻔﺎ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ؛ اﻣﺎ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن‪ ،‬در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﻴﺎ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ درﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﻫﺎي ﺗﺪرﻳﺠﻲ‬ ‫راﻫﮕﺸﺎي ﻣﺸﻜﻼت ﻛﻨﻮﻧﻲ آﻧﺎن ﻧﻴﺴﺖ و ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮاي ﺑﻘﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﻻزم اﺳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ اﺳﺎﺳﻲ و زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ در ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺮوزه در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﻴﺎ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ را ﺑﺎ ﻧﺎم ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻨﺪ؛ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد )‪ (BPR‬روﻧﺪي اﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ در آن وﻇﻴﻔﻪﻫﺎي ﻓﻌﻠﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﺎي ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر ﻋﻮض ﻛﺮده و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن از ﺣﺎﻟﺖ‬ ‫وﻇﻴﻔﻪﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻓﺮآﻳﻨﺪﻣﺤﻮري ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ روﻧﺪ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر و ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ و در‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ رﻗﺎﺑﺘﻲﺗﺮ ﺷﺪن ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬ ‫در ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد را ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﮔﺎمﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ و ﻣﺤﺘﺎط ﺑﻪ اﺟﺮا درآورد‪ .‬اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻗﻀﻴﻪ ﺻﻔﺮ ﻳﺎ ﻳﻚ اﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﺗﺤﻘﻖ ﻧﻴﺎﺑﺪ و ﻳﺎ در ﺻﻮرت ﺗﺤﻘﻖ از رﻳﺸﻪ و ﺑﻨﻴﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬ ‫ﻣﺠﺪد ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ وﺟﻮد دارد ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻛﻨﻴﻢ ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﻫﺎﻳﻲ اﺿﺎﻓﻲ ﺑﺪﻫﻴﻢ و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اﺻﻠﻲ را دﺳﺖ‬ ‫ﻧﺨﻮرده ﺑﺎﻗﻲ ﺑﮕﺬارﻳﻢ؛ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻳﻌﻨﻲ از ﻧﻘﻄﻪ ﺻﻔﺮ ﺷﺮوع ﻛﺮدن‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﻛﻨﺎر ﻧﻬﺎدن روشﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ و اﻓﻜﻨﺪن ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻧﻮ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎر‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد را ﺑﺎ ﻧﺎمﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺎمﻫﺎﻳﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي اﺻﻠﻲ )ﻛﺎﻟﭙﺎن و ﻣﻮرداك(]‪،[2‬‬ ‫ﻧﻮآوري ﻓﺮآﻳﻨﺪي )داوﻧﭙﻮرت(]‪ ،[3‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر )داوﻧﭙﻮرت‪ ،‬ﺷﻮرت و اﺑﻠﻨﺴﻜﻲ(]‪ ،[4‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫)ﻟﻮوﻧﺘﺎل‪ ،‬ﻫﻤﺮ و ﭼﻤﭙﻲ(]‪ ،[5‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺠﺪد رﻳﺸﻪاي )ﺟﻮﻫﺎﺗﺴﻮن(]‪ [6‬و ﻣﻌﻤﺎري ﻣﺠﺪد ﺳﺎزﻣﺎن )ﺗﺎﻟﻮار(]‪ [7‬ﻫﻤﮕﻲ از ﻧﺎمﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ )ﻫﻤﺮ‪.(1377 ،‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻫﻤﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻟﻪ »اﺗﻮﻣﺎﺳﻴﻮن ﻛﺎرﺳﺎز ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي زاﺋﺪ را ﺣﺬف ﻛﻨﻴﺪ«‪ ،‬در ﻣﺠﻠﻪ]‪ H.B.R [8‬در ﺳﺎل ‪ 1991‬ﻧﻈﺮﻳﻪ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد را ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد و ﭘﺲ از آن ﺑﺎ ﭼﺎپ ﻛﺘﺎب ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻫﻤﺮ و ﺟﻴﻤﺰ‬ ‫ﭼﻤﭙﻲ در ﺳﺎل ‪ ،1993‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻛﺸﺘﻲ ﻧﺠﺎت ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي اﻣﺮوزي ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﻳﺪ )اﺑﻠﻨﺴﻜﻲ‪.(1376 ،‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ دﻫﻪ از ﺗﺪوﻳﻦ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻧﻤﻲﮔﺬرد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت در‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻣﻄﺮح ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﺑﺤﺚﻫﺎي داغ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه در ﺧﺼﻮص‬ ‫ﺗﻜﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺣﺎﻛﻲ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺷﺪت ﻣﺒﺎﺣﺚ داغ اوﻟﻴﻪ آن ﻛﻪ ﺣﻜﺎﻳﺖ از ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﻨﻴﺎدي و اﻧﻘﻼﺑﻲ داﺷﺘﻪ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪه و‬ ‫ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮد ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ دوﺑﺎره ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫واژة ﻛﻠﻴﺪي در ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد »ﻓﺮآﻳﻨﺪ« اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﻳﻦ واژه ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶ را در ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺎ دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ دردﺳﺮﻫﺎ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻲآورد‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ دﺳﺖاﻧﺪرﻛﺎران دﻧﻴﺎي ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر ﺗﺎﻛﻨﻮن »ﻓﺮآﻳﻨﺪﮔﺮا«]‪ [9‬ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ وﻇﻴﻔﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻐﻞﻫﺎ‪ ،‬اﻓﺮاد‪ ،‬و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ ﻣﻌﻄﻮف اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ﻋﻨﺎﻳﺘﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺎر‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﮔﺎمﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ »دروﻧﺪاد«]‪ [10‬را ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ و »ﺑﺮوﻧﺪادي«]‪ [11‬ﻣﻲآﻓﺮﻳﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮي‬ ‫ﺳﻮدﻣﻨﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﻨﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﭘﺬﻳﺮش درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻌﻨﻮان »دروﻧﺪاد« و ﺗﺤﻮﻳﻞ رﺿﺎﻳﺖﺑﺨﺶ ﻛﺎﻻ ﺑﺪﺳﺖ وي در‬ ‫ﺣﻜﻢ »ﺑﺮوﻧﺪاد«‪ ،‬و ارزﺷﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻮﺟﻮد آورده اﺳﺖ )ﺻﺪﻳﻘﻴﺎن‪.(1382 ،‬‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﺔ وﻇﻴﻔﻪﮔﺮاﻳﻲ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺧﺮد ﻛﺮدن ﻛﺎر ﺑﻪ ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ اﺟﺰاء و ﺳﭙﺮدن ﻫﺮ ﺟﺰء ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺪت دوﻳﺴﺖ ﺳﺎل ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﺴﻮي اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪﮔﺮاﻳﻲ آﻏﺎز ﮔﺮدﻳﺪه‪ ،‬و اﻳﻦ ﭼﺮﺧﺶ‪ ،‬در دﮔﺮﮔﻮﻧﻲﻫﺎي رﻳﺸﻪاي‬ ‫ﻛﻪ در ﭘﺎرهاي از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻛﻬﻦ و ﺳﺮﺷﻨﺎس رخ داده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺨﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬ ‫ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن وﻇﻴﻔﻪ و ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن ﺟﺰء و ﻛﻞ اﺳﺖ‪ .‬وﻇﻴﻔﻪ واﺣﺪي از ﻛﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً‬ ‫ﻳﻚ ﻧﻔﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬در ﺑﺮاﺑﺮ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﮔﺮوﻫﻲ از وﻇﻴﻔﻪﻫﺎي ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪاي ﺑــﺎ ارزش از دﻳﺪ ﻣﺸﺘﺮي‬ ‫را ﺑﻪ ﺑﺎر ﻣﻲآورﻧﺪ )ﺻﺪﻳﻘﻴﺎن‪.(1382 ،‬‬ ‫‪ -3‬اﻫﺪاف ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد‬ ‫اﻫﺪاﻓﻲ ﻛﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آﻧﻬﺎ اﺳﺖ اﻫﺪاف ﺟﻬﺸﻲ]‪ [12‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻳﻦ اﻫﺪاف ﺳﺒﺐ ﺑﻬﺒﻮد و ارﺗﻘﺎء ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ و‬ ‫اﺳﺎﺳﻲ در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس دﮔﺮﮔﻮﻧﻲﻫﺎي ﻛﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻫﻤﻪ اﺑﻌﺎد ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ از اﺳﺘﺮاﺗﮋي‬ ‫و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﺗﺤﻮل ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺗﺸﻜﻴﻼت و ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي‬ ‫ﻣﺸﺘﺮي و ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص آﻗﺎي داوﻧﭙﻮرت ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻌﻨﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺳﺎزﮔﺎر و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ رﺳﺎﻟﺖ و اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ«‪.‬‬ ‫‪ -4‬اﺻﻮل ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد‬ ‫ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ اﺻﻮل ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫اﻟﻒ( آرﻣﺎن ﻣﺤﻮري‬ ‫ب( ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي داراي ارزش اﻓﺰوده‬ ‫پ( ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻳﺸﻪاي ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﺤﻮري‬ ‫ت( رﻗﺎﺑﺖ ﭘﺬﻳﺮي‬ ‫ث( ﺑﺎزﻧﮕﺮي در ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ‬ ‫ج( ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﮔﺴﺘﺮش ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫چ( ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ اﺻﻞ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ‬ ‫‪ -5‬ﻓﻨﻮن ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد‬ ‫ﻓﻨﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ در ﭼﻬﺎر ﮔﺮوه ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻓﻨﻮن ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ‪ ،‬ب( ﻓﻨﻮن آﻣﺎري‪ ،‬ج( ﻓﻨﻮن ﻣﺪلﺳﺎزي‪ ،‬د( ﻓﻨﻮن ﻣﺘﻨﻲ‬ ‫‪ -6‬ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ]‪ [13‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد‬ ‫اﻟﻒ( درك ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ آن‬ ‫ب( ﺗﺪوﻳﻦ روﻳﻜﺮد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‬ ‫پ( ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬ ‫ت( ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﺤﻮل و ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬ ‫ث( اداره و ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮدن ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ‬ ‫‪ -7‬ﻣﻮاﻧﻊ ﺳﺮ راه ﺗﻼشﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮاﻧﻊ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ در ﭼﻬﺎر ﮔﺮوه زﻳﺮ ﻣﻲﺗﻮان ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻛﺮد‪:‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻣﻮاﻧﻊ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬

‫ب( ﻣﻮاﻧﻊ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و آﺋﻴﻦﻧﺎﻣﻪاي‬ ‫پ( ﻣﻮاﻧﻊ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ‬ ‫ت( ﻣﻮاﻧﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ )‪(Tsichritzis, 1997‬‬ ‫‪ -8‬دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎ و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد در ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد از دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎ را ﻣﻲﺗﻮان در ﭼﻬﺎرﭼﻮب دو ﻣﻜﺘﺐ »ﺗﻨﺪرو« و‬ ‫»ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر« ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار داد‪.‬‬ ‫ﻣﻜﺘﺐ ﺗﻨﺪرو ﺗﻮﺳﻂ »ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻫﻤﺮ«]‪ ،[14‬ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و ﻣﺸﺎور ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ،‬اراﺋﻪ و راﻫﺒﺮي ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬وي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد را ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﻳﻚ روﻳﻜﺮد ﻛﺎﻣﻼً ﺟﺪﻳﺪ و اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻴﺎن ﻣﻲدارد ﻛﻪ اﻳﻦ روﻳﻜﺮد ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺟﺎﻣﻊ‬ ‫ﻛﻪ روﻳﻜﺮد ﺗﺪرﻳﺠﻲ ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )ﺧﺎﻟﻘﻲ‪.(1382 ،‬‬ ‫دوﻣﻴﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﻛﻪ در اﻧﺘﻈﺎرات و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻫﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎرﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ »داوﻧﭙﻮرت« ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺠﺪد و‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدي ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﺑﺰار ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮآﻳﻨﺪ در ﻛﻨﺎر ﺳﺎﻳﺮ اﺑﺰارﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺟﺎﻣﻊ‪ ،‬در ﻧﻈﺮ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ )ﻧﮕﺎﻫﻲ دوﺑﺎره‪.(1382 ،‬‬ ‫اﺧﻴﺮاً‪ ،‬ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺻﻞ ﻣﺸﺘﺮك ﺗﺄﻛﻴﺪ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ دﺳﺘﺎورد اﺻﻠﻲ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً اراﻳﻪ ﻳﻚ روﻳﻜﺮد‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدي و اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﻓﺰاﻳﺶ آﮔﺎﻫﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ در ﻣﻮرد اﻫﻤﻴﺖ ﻓﺮآﻳﻨﺪ و ﻣﺰاﻳﺎي ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن در ﻃﺮاﺣﻲ و‬ ‫ﺑﻬﺒﻮد ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﺑﺮاي ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮ ﻫﺸﺖ اﺻﻞ ذﻳﻞ ﺗﺎﻛﻴﺪ دارﻧﺪ‪:‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻧﺘﺎﻳﺞ را ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻧﻪ وﻇﺎﻳﻒ را‬ ‫ب( ﻣﻮاردي را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ از ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻓﺮآﻳﻨﺪ دﻳﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬ ‫پ( ﻛﺎر ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت را در ﻃﺒﻘﻪ ﻛﺎر واﻗﻌﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‬ ‫ت( ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﻔﺮق از ﻟﺤﺎظ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫ث( ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻣﻮازي را ﺑﻪ ﺟﺎي ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻛﺮدن ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺎ آن ﺑﻬﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫ج( ﻧﻘﻄﻪ ﺗﺼﺤﻴﺢ را در ﺟﺎﻳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻛﺎر در ﺣﺎل اﻧﺠﺎم اﺳﺖ و ﻓﺮآﻳﻨﺪ را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫چ( ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻌﻤﻞ ﻣﻲآورد‬ ‫ح( ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد در ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻬﺎر ﻋﻨﺼﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻨﺎوري و ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎ و‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ﻣﺒﻨﺎﻳﻲ را ﺑﺮاي ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از ﻓﻨﺎوريﻫﺎ و ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺠﺪد ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ -9‬ﺿﺮورت ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ در داﻧﺸﮕﺎه‬ ‫در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ در ﻓﻨﺎوري‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ آﻣﻮزش‪ ،‬رﻗﺎﺑﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ و اﻧﺘﻈﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و‬ ‫ﺑﺤﺮانﻫﺎي زﻳﺎدي روﺑﺮو ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻓﺎﺋﻖ آﻣﺪن ﺑﺮ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و ﺑﺤﺮانﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از آن‪ ،‬ﺑﻪ اﻗﺪامﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد‬ ‫و ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي اداري ﺧﻮد ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در ﻋﺮﺻﻪ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎري از داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد و ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺠﺪد در ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي اداري ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻬﺮه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﻛﻪ ﮔﺰارشﻫﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﺸﺎن اﻋﻼم ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎي ‪Maryland,‬‬ ‫‪ Kansas ,Delaware, Virginia, Sheffield‬و ﺑﺴﻴﺎري از داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎي ﻛﺸﻮر دوﻟﺘﻲ و ﻏﻴﺮ دوﻟﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﺬا در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺑﺘﺪا ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي دوﻟﺘﻲ و ﻏﻴﺮ دوﻟﺘﻲ و ﺗﺄﺛﻴﺮ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺮ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻋﻮاﻣﻞ آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﻓﺮاﺳﻮي داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬ ‫ﻣﺠﺪد در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺗﺸﺮﻳﺢ‪ ،‬و در ﭘﺎﻳﺎن دورﻧﻤﺎﺋﻲ از داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ در آﻳﻨﺪه ﺑﻴﺎن ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ -10‬ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي دوﻟﺘﻲ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان ﺑﺮ ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي دوﻟﺘﻲ و ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺻﺤﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ )اﺑﻠﻨﺴﻜﻲ‪ .(1376 ،‬ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ‬

‫ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺧﺎص اﻳﻦ دو ﻧﻮع ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ را از زواﻳﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار دادهاﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن رﻳﻨﻲ و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ‬ ‫ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي دوﻟﺘﻲ و ﺧﺼﻮﺻﻲ را ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﻴﻄﻲ‪ ،‬ﻣﺒﺎدﻻت ﺑﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﺤﻴﻂ و ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﺎر دروﻧﻲ‬ ‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ و ﺗﺄﺛﻴﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ‪ BPR‬ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪ -1-10‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﻴﻄﻲ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎزار ﻣﺤﻮرﻧﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻮدﺟﻪﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺘﻜﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ اﻧﮕﻴﺰه ﻛﻤﺘﺮي ﺑﺮاي ﺑﻬﺮهوري و ﻛﺎراﻳﻲ و ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻛﺎرا در ﻣﻨﺎﺑﻊ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺳﻮد و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﻨﺒﻪ ﺑﺎزاري دارﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و رﺳﻤﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ وارد ﻣﻲﺷﻮد و‬ ‫ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﻔﻮذﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﺪﻳﺪي از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺮوهﻫﺎي ذﻳﻨﻔﻊ و ﺿﺮورت ﺣﻤﺎﻳﺖ ذﻳﻨﻔﻊﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ )اﺷﺮاق ﻧﻴﺎي ﺟﻬﺮﻣﻲ‪،‬‬ ‫‪.(1383‬‬ ‫‪ -2-10‬ﻣﺒﺎدﻻت ﺑﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﺤﻴﻂ‬ ‫دوﻟﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮﺧﻮرداري از ﻗﺪرت ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ اﺧﺘﻴﺎرات ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﻣﺼﻮﺑﺎت ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻔﺮد‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي دوﻟﺘﻲ را وادار ﺑﻪ اﻃﺎﻋﺖ از‬ ‫دﺳﺘﻮرات ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﻴﻄﻪ وﺳﻴﻊ و اﻫﻤﻴﺖ اﻗﺪامﻫﺎي دوﻟﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻋﺎم ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬارﻧﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻘﺎمﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻣﺮدم ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻟﺬا اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرود ﻛﻪ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ و دوﺳﺘﺎﻧﻪﺗﺮ ﻋﻤﻞ ﻛﺮده و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻗﺪامﻫﺎي ﺧﻮد در‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺮدم ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ -3-10‬ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﺎر دروﻧﻲ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮان در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي دوﻟﺘﻲ از اﺳﺘﻘﻼل ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﻛﻤﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ زﻳﺮدﺳﺘﺎن ﺧﻮد اﻗﺘﺪار ﻛﺎﻓﻲ را اﻋﻤﺎل‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻔﻮﻳﺾ اﺧﺘﻴﺎرات ﺧﻮد اﺑﺎ داﺷﺘﻪ و ﻧﻘﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲﺗﺮي را اﻳﻔﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻮدن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت و‬ ‫اﻧﺘﺼﺎﺑﺎت‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﮔﺮدش ﻣﺪﻳﺮان ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮده و اﻳﺠﺎد ﻣﺤﺮكﻫﺎي اﻧﮕﻴﺰﺷﻲ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻓﺮدي ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي دوﻟﺘﻲ‬ ‫ﻧﺴﺒﺘﺎً دﺷﻮار‪ ،‬و ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و رﺿﺎﻳﺖﻣﻨﺪي ﺷﻐﻠﻲ در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﻲ ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ )رﺣﻤﺎﻧﻲ ﻣﻴﺎﻧﺪﻫﻲ‪.(1380 ،‬‬ ‫‪ -11‬ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﻓﺮاروي داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ‬ ‫داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ در آﻳﻨﺪه ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي روﺑﺮو ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ از‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﻌﺪاد داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي واﺣﺪﻫﺎي درﺳﻲ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻨﺘﺮل دوﻟﺖ و ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ دال ﺑﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺎﺧﺮﺳﻨﺪي‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﻲ از روﻧﺪ ﻓﻌﻠﻲ ﻧﻈﺎم آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬دﭼﺎر ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺤﺮان ﻫﻮﻳﺖ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن‪ ،‬دﻫﺔ ﮔﺬﺷﺘﻪ دوره رﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﻌﺪاد داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و اﻓﺰاﻳﺶ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮده‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ روﻧﺪ در آﻳﻨﺪه ﻧﻴﺰ اداﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن و اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي واﺣﺪﻫﺎي درﺳﻲ ﻣﻮﺟﺐ‬ ‫ﮔﺮدﻳﺪه ﻛﻪ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻫﻮﻳﺖ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻬﺎد ﻣﺴﺘﻘﻞ‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﻤﺒﻮد ﻣﻨﺎﺑﻊ رو ﺑﻪ رو ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺟﺪﻳﺪي ﻫﻢ‬ ‫در دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن و ﻛﻤﺒﻮد ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻧﻮآوري‪ ،‬دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻮ‪ ،‬و ﺗﺤﻮﻻت ﺟﺪﻳﺪ ﻋﻠﻤﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫از ﺳﻮﻳﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﻮاردي از ﻗﺒﻴﻞ ﺗﺤﻮﻻت ﺷﮕﺮف در ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻛﻪ ﻛﻼسﻫﺎي ﻣﺠﺎزي را ﻣﻤﻜﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺨﺎزﻧﻲ از داﻧﺶ را اراﺋﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬وبﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺘﻮن روزآﻣﺪي را ﺟﻬﺖ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺳﻤﻴﻨﺎرﻫﺎ و‬ ‫ﻛﻼسﻫﺎ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺷﺪه اﺳﺖ و ‪ ،...‬ﺗﻐﻴﻴﺮ در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ را ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎب‬ ‫ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﻳﻒ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺟﺪﻳﺪ را ﺿﺮوري ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻄﻮر اﻋﻢ و داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻄﻮر اﺧﺺ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻت و ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ روﺑﺮو ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ در آﻳﻨﺪه ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﻮد از ﺿﺮورتﻫﺎي ﺑﻘﺎ در ﺟﻬﺎن ﭘﺮ از‬ ‫رﻗﺎﺑﺖ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ در آﻳﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺤﺮان ﻧﺎﺷﻲ از ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ذﻛﺮ ﺷﺪه ﻏﺎﻟﺒﺎً در دو ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺎﻟﻲ و ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪ -1-11‬ﺑﺤﺮان ﻣﺎﻟﻲ‬

‫در اﻛﺜﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﺑﻮدﺟﻪ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ را دوﻟﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و‬ ‫ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ از آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﻮدﺟﺔ اوﻟﻴﻪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ را ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت و اﺟﺮاي ﻃﺮحﻫﺎي‬ ‫)ﭘﺮوژهﻫﺎ( ﺳﺮﻣﺎﻳﻪاي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻮدﺟﻪﻫﺎي ﻣﻨﻈﻤﻲ را ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎء اﻣﺮ آﻣﻮزش و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﻨﻴﺎدي اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫در دﻫﻪﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻋﻤﺪهاي ﻫﻤﭽﻮن ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺳﺎزي و ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ در دوﻟﺘﻬﺎ و اﺳﺘﻘﻼل داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ )ﻛﺎﻫﺶ ﻛﻨﺘﺮل دوﻟﺖ(‪،‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ را ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺤﻮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺑﻮدﺟﻪ ﻣﻮاﺟﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺗﻨﻮع ﻣﻨﺎﺑﻊ و ارﺗﻘﺎي ﻛﺎراﻳﻲ ﺑﻌﻨﻮان ﭘﺎﺳﺦﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺑﺤﺮان‬ ‫ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2-11‬ﺑﺤﺮان ﺳﺎﺧﺘﺎري‬ ‫داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻤﻲ ﺗﺌﻮري آدام اﺳﻤﻴﺖ از ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه در ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺬا‬ ‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻋﻤﻠﻴﺎت وﻇﺎﻳﻒ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )دراﻛﺮ‪.(1373 ،‬‬ ‫ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ در ادﺑﻴﺎت ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ،‬روﻳﻜﺮد ﻛﻞﻧﮕﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ‪ ،‬راهﻛﺎري ﺑﺮاي روﻳﺎروﻳﻲ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﻋﺼﺮ‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪي ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ و اﺟﺮاي اﺻﻼﺣﺎت ﺳﺎﺧﺘﺎري اﺳﺖ‪ .‬و ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﻳﻲ از ﻗﺒﻴﻞ »ﭼﮕﻮﻧﻪ از‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺗﺨﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﻳﻢ؟«‪» ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻴﻢﻫﺎ را ﺟﻬﺖ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ اﻫﺪاﻓﺸﺎن ﻣﻬﻴﺎ ﻛﻨﻴﻢ؟«‪،‬‬ ‫»ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺪار را ﺑﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﻴﻢ؟«‪» ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮان را از ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺑﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﻴﻢ؟« و‬ ‫»ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي اﺻﻠﻲ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و در ﺟﻬﺖ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﻴﻢ؟«‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﻣﻄﺮح ﺷﺪه ﺑﻪ اﺻﻼﺣﺎت ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺒﻨﺎي اﻳﻦ اﺻﻼﺣﺎت‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪ روشﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﺸﺎﻏﻞ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ زﻳﺮﺑﻨﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﻃﻼﻋﺎت و اﺟﺘﻨﺎب از ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪي ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻜﺘﻪ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي اداري و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ در‬ ‫داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﺣﻤﺎﻳﺖ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﻛﺎدﻣﻴﻚ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ اراﺋﻪ ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ -12‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ‬ ‫داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪهاي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬زﻳﺮا‪ ،‬ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻣﺤﻘﻘﺎن در ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺳﺎﺧﺘﺎري داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻣﺮ‬ ‫ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ ﻛﻪ واﺣﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ )ﻣﺜﻼً داﻧﺸﻜﺪهﻫﺎ( ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ را ﺑﻪ روشﻫﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ و ﻣﺘﻔﺎوت اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻣﻲﺗﻮان از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ و ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي اداري ﻧﺎم ﺑﺮد‪ .‬ﻟﺬا ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي‬ ‫اﻟﮕﻮي ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد ذﻳﻞ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ اﻳﺠﺎد ارزﺷﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﻣﻲﮔﺮدد‪:‬‬ ‫اﻟﻒ( ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻧﮕﺮش ﻣﻨﺴﺠﻢﺗﺮ و ﻛﻞﻧﮕﺮﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ اراﺋﻪ دﻫﻨﺪ؟ ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ واﺣﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ اﺛﺮ ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ اﻣﻜﺎن ﻳﻚ ﻧﮕﺮش ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮي از ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﮕﺮش وﻇﻴﻔﻪاي ﻳﺎ‬ ‫ﻛﺎرﻛﺮدي از ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ب( ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻓﺮآﻳﻨﺪي اﻣﻜﺎن ﻃﺮاﺣﻲ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ را ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﺳﺎزد؟ روشﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲ ﻃﺮاﺣﻲ و‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻟﺰامﻫﺎي وﻇﻴﻔﻪاي ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺟﺮا ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺻﺮﻓﺎً از دﻳﺪﮔﺎه ﻳﻚ ذﻳﻨﻔﻊ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي‬ ‫ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﺪل ﻓﺮآﻳﻨﺪي و ﻛﻼن ﺑﻪ ﻣﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻧﮕﺮﺷﻲ ﻣﻨﺴﺠﻢﺗﺮ و ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي از ﺳﺎزﻣﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺪلﻫﺎ اﻳﻦ‬ ‫اﻣﻜﺎن را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآورد ﻛﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي اﺻﻠﻲ اش ﺑﺮ روي اﻗﺪامﻫﺎي ﺑﺮون ﺳﭙﺎري]‪ [15‬ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻳﻚ اﻟﮕﻮي ﻓﺮآﻳﻨﺪي را ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ ﺳﺮي از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﻛﻪ در ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ واﺣﺪ ﻣﺸﺘﺮﻛﻨﺪ و ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ در‬ ‫زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﻣﺪل زﻧﺠﻴﺮه ارزﺷﻲ ﭘﻮرﺗﺮ ﻣﻲﺗﻮان ﻳﻚ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ اﻧﺠﺎم داد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺪل ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﻌﻨﻮان‬ ‫زﻧﺠﻴﺮهاي از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﻪ ارزﺷﻲ اﻓﺰوده اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ در دو دﺳﺘﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي اﺻﻠﻲ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬ ‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﻳﺎ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت و اﻳﺠﺎد ارزﺷﻲ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي‬

‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ اﻣﻜﺎن اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي اﺻﻠﻲ را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآورﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي اﻳﻦ ﻣﺪل‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪيﻫﺎي ذﻳﻞ را ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي‬ ‫داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ داﺷﺖ‪:‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي اﺻﻠﻲ‬ ‫‪ o‬ﺗﻮﻟﻴﺪ داﻧﺶ‬ ‫‪ o‬اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ‬ ‫ب( ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬ ‫‪ o‬ﺟﺬب »ﻛﻤﻚ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ«]‪[16‬‬ ‫‪ o‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻤﻚ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ و ﻗﺮاردادﻫﺎ‬ ‫‪ o‬ارﺗﻘﺎء و اﺳﺘﺨﺪام اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ‬ ‫پ( ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن‬ ‫‪ o‬اﻳﺠﺎد و اداره ﻣﺤﻴﻂ ﻳﺎدﮔﻴﺮي و زﻧﺪﮔﻲ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن‬ ‫‪ o‬ﺛﺒﺖ ﻧﺎم داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن‬ ‫ت( ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬ ‫‪ o‬ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﺎﻻ‬ ‫‪ o‬اداره ﺗﺴﻬﻴﻼت‬ ‫‪ o‬ﺛﺒﺖ و ﮔﺰارش ﺗﺒﺎدﻻت ﻣﺎﻟﻲ‬ ‫‪ o‬اراﺋﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ و زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﻨﻲ‬ ‫ث( ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﻤﻜﻲ‬ ‫‪ o‬اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻐﺬﻳﻪ‬ ‫‪ o‬اﻧﺘﺸﺎرات‬ ‫ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﺑﺼﻮرت ﻣﻌﻨﺎداري ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬ﺗﺪرﻳﺲ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ را ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺠﺪد ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ در ﻓﻨﺎوري‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ آﻣﻮزﺷﻲ‪ ،‬رﻗﺎﺑﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ و اﻧﺘﻈﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻲ در اﻧﺘﻘﺎل ﻋﻤﻠﻴﺎت داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﺴﻮي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬ ‫ﻣﺠﺪد اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻳﻚ داﻧﺸﮕﺎه را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ و ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﻪ دو ﺑﺨﺶ اﺻﻠﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﻤﻮد‪:‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد در ﻋﻤﻠﻴﺎتﻫﺎي اداري و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬ ‫ب( ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد در ﻋﻤﻠﻴﺎتﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ‬ ‫‪ -1-12‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد در ﻋﻤﻠﻴﺎتﻫﺎي اداري‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي اداري و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي آﻛﺎدﻣﻴﻚ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻧﻤﻮدار ذﻳﻞ ﺗﻔﺎوت‬ ‫اﻳﺪهﻫﺎي ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺪار )ﺳﻨﺘﻲ( ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﺪار )ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﺷﺪه( را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﺎزﻣﺎن از "وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺪاري" ﺑﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﺪاري ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﻫﺎي ذﻳﻞ ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدد ‪:‬‬ ‫اﻟﻒ( ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ ﺑﻪ ﺗﺨﺖ‬ ‫ب( ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺑﻲ‬ ‫پ(ﺗﻐﻴﻴﺮ "ﺗﺼﻤﻴﻢﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ" ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺳﺎزي‬ ‫ت( ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺎرﻣﻨﺪ از وﻇﻴﻔﻪﻣﺪار ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي‬ ‫اﻟﻒ( ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺨﺖ‪ :‬اﻏﻠﺐ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ و ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺗﺌﻮري ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ و ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه اﻳﺠﺎد‬ ‫ﺷﺪهاﻧﺪ و داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺗﻼش ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺌﻮري ﺗﺪرﻳﺲ و ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻠﺴﻠﻪ‬

‫ﻣﺮاﺑﺘﻲ ﺑﻪ رواﺑﻂ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ و ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺎﻻ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺨﺖ ﺑﻪ رواﺑﻂ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ و ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﻌﻨﻮان ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ از ﻧﺮدﺑﺎن ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺨﺖ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‬ ‫ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻣﻴﺰان ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از ﻓﺮآﻳﻨﺪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ اﻓﺮاد ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎ و روﻳﻪﻫﺎي ﻣﻔﺼﻞ ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺨﺖ اﻓﺮاد در ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﻣﺸﺎرﻛﺖ داده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ب( ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي‪ :‬ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي داﺷﺘﻦ اﺧﺘﻴﺎر‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ و ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ در ﻛﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺤﺚ اﺻﻠﻲ در ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‬ ‫ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺮ دادن اﺧﺘﻴﺎر و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﺗﻴﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي اﺣﺴﺎس ﺗﻌﻬﺪ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻋﻤﻴﻘﻲ را‬ ‫ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺗﻴﻢ در ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از اﺟﺮاي ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآورد‪.‬‬ ‫پ( ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي‪ :‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﮕﺮش ﻛﺎرﻛﻨﺎن از ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻐﻞ ﺑﻪ ﭼﺮاﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻐﻞ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﻋﻤﺪهاي در ﻛﻴﻔﻴﺖ‬ ‫ﺳﺘﺎدهﻫﺎي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﺷﺪه ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﺗﻴﻢ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ذﻫﻦ و داﻧﺶ ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي در ﻣﻮرد ﻧﻘﺶﻫﺎي دﻳﮕﺮ‬ ‫اﻋﻀﺎء در ﺗﻴﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮان ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻓﺮﺻﺖ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺑﺮاي اﻋﻀﺎء ﺟﻬﺖ درك ﻧﻘﺶﻫﺎي ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ در ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬اراﺋﻪ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬در ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﺷﺪه ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﻛﺎري ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺗﺮﻛﻴﺐﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻴﻢ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮان در ﻫﺮ‬ ‫ﺑﺨﺶ داﻧﺸﮕﺎه ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ و داﻧﺶ ﻛﺎﻓﻲ در ﻣﻮرد اﻫﺪاف و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻫﺪاﻳﺖ ﺗﻴﻢ ﻓﺮآﻳﻨﺪ را دارا ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ت( ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺑﻲ‪ :‬ﻣﺪﻳﺮان ﺟﺪﻳﺪ در ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﺷﺪه‪ ،‬اﻓﺮادي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ رﺷﺪ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮان ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺠﺎي رواﺑﻂ ﺻﺮﻓﺎً ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ و از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ داراي وﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮن اﻋﺘﻤﺎد و ﺻﺪاﻗﺖ در‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي‪ ،‬درك ﻓﺮآﻳﻨﺪ و داﻧﺸﻲ ﻛﺎر ﺗﻴﻤﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2-12‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ‬ ‫ﻣﺪل ارﺗﺒﺎط ﻓﺮدي در آﻣﻮزش‪ ،‬روش ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﺪرﻳﺲ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪل اﺛﺮ ﺑﺨﺸﻲ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ‬ ‫ﻋﻠﻤﻲ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ داﻧﺸﺠﻮ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺗﻌﺪاد ﺳﺎﻋﺖﻫﺎي ﺣﻀﻮر در ﻛﻼس ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻗﺮنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﭘﻴﺶ‬ ‫آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺪل ارﺗﺒﺎط ﻓﺮدي ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺠﺪد ﮔﺮدﻳﺪه و ﺑﻪ ﻣﺪل ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ارﺗﺒﺎط دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﺗﺪرﻳﺲ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺪل ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬اﺳﺘﺎد ﻧﻘﺶ ﺟﺪﻳﺪي ﺑﻌﻨﻮان ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪه و راﻫﻨﻤﺎ دارا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺤﻘﻘﺎن و ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪل ﺟﺪﻳﺪ ﭼﻨﺪ وﻳﮋﮔﻲ دارد‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزﺷﻲ اﺳﺘﺎد ﻣﺤﻮر ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزﺷﻲ داﻧﺸﺠﻮ ﻣﺤﻮر و ﻳﺎ داﻧﺸﺠﻮ ‪ -‬اﺳﺘﺎد ﻣﺤﻮر‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در ﭘﺎراداﻳﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﻓﻨﺎوري ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪهاي ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟﺮاي اﻳﻦ ﻣﺪل اﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻋﻠﻤﻲ را ﺑﻪ دو ﺑﺨﺶ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺨﺶ اول ﺗﺪرﻳﺲ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻛﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در ﻛﻼس‬ ‫درس‪ ،‬ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬و ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ داﻧﺸﺠﻮ‪ .‬ﺑﺨﺶ دوم ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزﺷﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ دورهﻫﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ‪،‬‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ و آﻣﻮزش از راه دور ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ -1-2-12‬ﺗﺪرﻳﺲ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي‬ ‫ﺗﺪرﻳﺲ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي اﻣﺮوزه ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻓﻨﺎوري ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ و ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺷﺎره ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ‪ ،‬ﻫﻮش و اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژيﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﻣﺤﻴﻂﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ را‬ ‫ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻓﻨﺎوري‪ :‬ﻓﻨﺎوري ﺑﺨﻮدي ﺧﻮد اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﺮآورده ﻧﻤﻲﺳﺎزد و ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺘﺎدهﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﺗﺪرﻳﺲ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي‬ ‫ﻧﻤﻲﮔﺮدد‪ .‬داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟﺮاي ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻓﻨﺎوري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬ ‫ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ از ﺧﻮاﺑﮕﺎه‪ ،‬ﻛﻼسﻫﺎ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎه‬‫ ارﺗﺒﺎط ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻪ اﺗﻔﺎق ﻫﺮ ﻳﻚ از اﺳﺎﺗﻴﺪ‬‫ ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺳﺨﺖ اﻓﺰارﻫﺎ و ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز و ﺗﻴﻢ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬‫‪ -‬ﻣﺮاﻛﺰ آﻣﻮزﺷﻲ ﺑﺎ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎ ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي ﺑﺮاي اﺳﺎﺗﻴﺪ و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن‬

‫ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎي وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ و ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺮدازش ﺑﺎﻻ‬‫ب( ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ‪ :‬ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﻠﻴﺪ اﺻﻠﻲ ﮔﺸﻮدن ﺟﻬﺎن ﺟﺪﻳﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺑﺮاي داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي از ﻓﻨﺎوري را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ آن داﻧﺸﮕﺎه ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ زﻳﺎدي در‬ ‫ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﻓﻨﺎوري در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﭘﺮﺳﺶ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲﻫﺎ را ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ‬ ‫آﻣﺎده ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻜﺎت در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ در ذﻳﻞ اراﺋﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪:‬‬ ‫ اﻳﺠﺎد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺪاوم و ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻳﺎدﮔﻴﺮي اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن‬‫ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﻣﺮﻛﺰ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺑﺎ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي ﺑﺮاي ﻛﻤﻚ ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﺟﻬﺖ ﻳﺎدﮔﻴﺮي‬‫ اراﺋﻪ وﻗﺖ آزاد ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬‫ اﻳﺠﺎد ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﺎداش ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻮآوراﻧﻪ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲﻫﺎ از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ‬‫پ( ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن‪ :‬اﺳﺎﺗﻴﺪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﻓﻨﺎوري ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮﺳﻌﻪ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ارﺗﺒﺎط‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ و ﺗﻮﻗﻊﻫﺎي اﺳﺎﺗﻴﺪ دارد‪ .‬اﻣﺮوزه در ﺗﺪرﻳﺲ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي‪ ،‬اﻏﻠﺐ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬ ‫آﻣﻮزﺷﻲ ﺑﻬﺮه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﺎ اﺳﺎﺗﻴﺪ و ﺳﺎﻳﺮ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻓﺮاﺗﺮ‬ ‫از ﺻﺮﻓﺎً اﺑﺰار دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ و ﻧﮕﺮﺷﻲ اﺳﺘﺎد ارﺗﺒﺎط دارد‪ .‬ﻣﺰاﻳﺎي ﻓﻨﺎوري در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ در ﺷﻜﻞ‬ ‫ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردي‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻔﻜﺮ اﻧﺘﻘﺎدي و ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن در زﻣﻴﻨﻪ ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺨﺸﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬ ‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺮاﻛﺰ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺑﺎ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي )ﭼﻨﺪ ﻣﻬﺎرﺗﻲ( ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2-2-12‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﻲ‬ ‫در ﺑﺨﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﺮ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﻨﺎوري ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ‬ ‫ﺑﺨﺸﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﻲ ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ )ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ(‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت )ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ( و آﻣﻮزش ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬ ‫)ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردي‪ ،‬و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ( ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﻲ ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ‪ :‬در دوره ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﻲ اﺳﺘﺎد‪ -‬ﻣﺤﻮر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻨﻮز ﺑﻌﻨﻮان ﺗﺌﻮري ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮاي ﺗﺪرﻳﺲ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي‬‫اداﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺗﺪرﻳﺲ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎ‪ ،‬اراﻳﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﺑﺤﺚ ﮔﺮوﻫﻲ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت )ﭘﺴﺖ‬ ‫اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ(‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در آﻳﻨﺪه وبﻫﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻤﺪهاي در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﻲ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ‪ :‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي دورهﻫﺎي ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از اﺳﺘﺎد ﻣﺤﻮري ﺑﻪ اﺳﺘﺎد‪ -‬داﻧﺸﺠﻮ ﻣﺤﻮري‬‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪل‪ ،‬داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن در ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺪرﻳﺲ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ورودي و داده داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ‬ ‫در اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺘﻮن و اﺑﺰارﻫﺎ آزاد ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ )ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردي‪ ،‬و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ( در‬ ‫ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه و زﻣﺎن ﺑﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ‪ ،‬داﻧﺶ ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﻲ و‬ ‫اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺘﻮن و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺴﻴﺎر ﺿﺮوري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -13‬ﻣﺎﻫﻴﺖ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ در آﻳﻨﺪه‬ ‫در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ‪ ،‬در ﻣﻮرد ﻣﺎﻫﻴﺖ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ در آﻳﻨﺪه ﻧﻈﺮﻫﺎ و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه و ﺗﻼشﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﺮاي ﺣﻞ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻮﻧﺴﻜﻮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ آﻣﻮزﺷﻲ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ‬ ‫در ﺟﻬﺎن ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻈﺮ و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺧﺎﺻﻲ در ﻣﻮرد داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎي آﻳﻨﺪه دارد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﻪ ﺧﻮد را در ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﻧﻈﺎم آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ‬ ‫در ﺟﻬﺎن ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻣﻲداﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻧﻈﺎمﻫﺎ و ﻧﻬﺎدﻫﺎي آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ و دوراﻧﺪﻳﺶ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ رﺳﺎﻟﺖ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﺪف ﻛﻼن ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان آﻧﺮا »داﻧﺸﮕﺎه ﻓﻌﺎل« ﻧﺎﻣﻴﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻓﻌﺎل ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬

‫ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﺮاي آﻣﻮزشﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ ﻛﻴﻔﻲ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎ و ﻛﺎراﻳﻲ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن را ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮدهاي از اﻣﻮر و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي‬‫اداري و ﺗﺨﺼﺼﻲ ارﺗﻘﺎ ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬ ‫‬‫ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﺪان ﻣﻨﻮط ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﻓﻜﺮي و ﺗﻮان ﻻزم ﺑﺮاي ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻓﻌﺎل در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آن‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻣﻜﺎﻧﺎﺗﺶ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﻧﺸﺮ داﻧﺶ اﺷﺘﻐﺎل دارد‪.‬‬ ‫‬‫ﻣﻜﺎﻧﻲ آﻣﻮزﺷﻲ ﻛﻪ اﺳﺎس ﻛﺎر آن را ﺻﺮﻓﺎً ﻛﻴﻔﻴﺖ و داﻧﺶ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫‬‫‬‫ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﻲ از ﻛﺎر و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮد‪ ،‬از ﺗﻘﻮﻳﺖ و ﺑﻪ روز ﻛﺮدن داﻧﺶ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﻧﻴﺮوﻫﺎ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﻛﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺻﻨﻌﺖ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻛﻞ ﻛﺸﻮر را ﺗﺸﻮﻳﻖ و از آن‬‫ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻛﻪ‪ ،‬در آن ﻣﺴﺎﻳﻞ و راهﺣﻞﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﻣﺤﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪاي‪ ،‬ﻣﻠﻲ و ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‬‫ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻛﻪ دوﻟﺖﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻠﻤﻲ و ﺻﺤﻴﺢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺰاﻳﻨﺪهاي ﺑﺮاي‬‫ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺳﻄﻮح ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ در روﻧﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي را ارﺗﻘﺎء ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ‪ ،‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﻛﻪ اﻋﻀﺎي آن ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪي ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ اﺻﻮل آزادي ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬دﻓﺎع از ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮي و ارﺗﻘﺎء‬‫ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ آن‪ ،‬دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ‪ ،‬ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺗﺴﺎﻫﻞ و ﺑﺮدﺑﺎري در ﺟﻮاﻣﻊ ﺧﻮد و ﻛﻞ ﺟﻬﺎن ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و در ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪان‬ ‫ﻣﺘﻌﻬﺪ و اﻳﺠﺎد و ﮔﺴﺘﺮش ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺻﻠﺢ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ و ﺑﺎﻻﺧﺮه‪ ،‬ﻧﻬﺎدي ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺧﻮد را در ﺟﻬﺎن ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺑﺨﻮﺑﻲ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﺪ و ﺧﻮ را ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ و وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺧﺎص ﻫﺮ‬‫ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﻛﺸﻮر وﻓﻖ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻼن ﻧﮕﺮي داﻧﺸﮕﺎه ﻓﻌﺎل‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﻗﺪرت ﺧﻼق آن ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ اﻟﮕﻮﻫﺎ و روشﻫﺎي ﻧﻬﺎدﻳﻦ ﺧﺎﺻﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي‬ ‫ﻧﻴﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ و اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻧﻬﺎدﻫﺎي آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺟﻮاﻣﻊ‪ ،‬ﻛﺸﻮرﻫﺎ و ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺎص ﺑﺎﺷﺪ )‪.(Allen, 1999‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ اﺟﺮاي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺠﺪد در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻮاردي ﻫﻤﭽﻮن‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺗﺎ ‪ %30‬و در ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﺗﺎ ﺳﻘﻒ ﻳﻜﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺷﺪه اﺳﺖ و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ رﺷﺪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ‬ ‫در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻟﺰوم ﺑﺎزﻧﮕﺮي در ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ و ﺗﻐﻴﻴﺮﻫﺎي ﺑﻨﻴﺎدي در ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ آﺷﻜﺎر ﻣﻲﮔﺮدد؛ در‬ ‫اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﺑﺎ رﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ در ﺳﻨﻴﻦ ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﻟﺬا ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ روشﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺟﺮاي اﻳﻦ ﻓﻦ و ﺑﻮﻣﻲ ﺳﺎزي آن ﺑﺮاي اﺟﺮا در آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﻛﺸﻮر و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا در آﻳﺪ‪... .‬‬

‫‪ ‬‬