Jaarverslag / Zorggroep Groningen
Bouwen aan een gezonde toekomst!
Jaarverslag / Zorggroep Groningen
COLOFON: Dit jaarverslag is een uitgave van Zorggroep Groningen, dit jaarverslag wordt verstrekt aan toezichthouders en andere relaties van Zorggroep Groningen, tekst: Raad van Bestuur en medewerkers Zorggroep Groningen, EINDREDACTIE: Wilma Douma, Fotografie: Sake Elzinga, DTP: Denice Oldenburger, vormgeving: WEDA Design & Advertising.
Inhoud
Voorwoord.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 7 1.
Uitgangspunten van de verslaggeving................................................................................................................................................................................................................. 9
2.
Profiel van de Organisatie.................................................................................................................................................................................................................................................................11
2.1 Algemene identificatiegegevens.............................................................................................................................................................................................11 2.2 Structuur van het concern....................................................................................................................................................................................................................11 2.3 Kerngegevens............................................................................................................................................................................................................................................................15 2.4 Samenwerkingsrelaties.............................................................................................................................................................................................................................16 3. Governance..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................17 3.1 Normen voor goed bestuur...............................................................................................................................................................................................................17 3.2 Raad van Bestuur................................................................................................................................................................................................................................................18 3.3 Raad van Toezicht...............................................................................................................................................................................................................................................18 4. Bedrijfsvoering.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................23 4.1 Risicobeheersing...................................................................................................................................................................................................................................................23 4.2 Maatschappelijke aspecten...............................................................................................................................................................................................................25 4.3 Onderzoek en Ontwikkeling.............................................................................................................................................................................................................29 5. Visie, beleid en prestaties..................................................................................................................................................................................................................................................................31
“Als je iets wilt, spant de hele wereld samen om je daarbij te helpen” Paulo Coelho, Braziliaans schrijver
5.1 Missie en visie..........................................................................................................................................................................................................................................................31 5.2 Meerjarenbeleid.....................................................................................................................................................................................................................................................31 5.3 Beleid verslagjaar...............................................................................................................................................................................................................................................35 5.4 Prestaties............................................................................................................................................................................................................................................................................39 5.5 Personeel...........................................................................................................................................................................................................................................................................41 5.6 Financieel...........................................................................................................................................................................................................................................................................41 5.7 Investeringen..............................................................................................................................................................................................................................................................45 5.8 Algemeen kwaliteitsbeleid................................................................................................................................................................................................................45 5.9 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van cliënten..............................................................................................................................................................45 5.10 Klachten................................................................................................................................................................................................................................................................................47 5.11 Toekomst............................................................................................................................................................................................................................................................................48
J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n / 5
Vol trots presenteren wij u dit jaarverslag. 2013 was een enerverend jaar waarin duidelijk werd voor welke uitdagingen de sector zorg en welzijn zou komen te staan en zo ook Zorggroep Groningen. Ondanks dat alle details in weten regelgeving nog niet bekend zijn, wordt de richting steeds duidelijker. Voor ons was - en is het zaak om na te gaan hoe wij met deze nieuwe wereld, de wereld van de participatiemaatschappij, willen én kunnen dealen in het belang van onze huidige en toekomstige cliënten. Dat vraagt om focusvorming en op grond daarvan aanpassing van de organisatie. Dat zal niet zonder slag of stoot gaan. Om toekomstbestendig te zijn, moeten besluiten genomen worden waarvan we weten dat ze pijn doen. Het afschaffen van de lagere zorgzwaartes betekent dat ons bedrijf afscheid moet nemen van dat deel van de zorg. De kaasschafmethode toepassen en overal een beetje minder, biedt geen passend antwoord op de vraag vanuit overheid en maatschappij. Begin 2014 heeft Zorggroep Groningen de keuzes geformuleerd: de focus is gericht op wonen, zorg, welzijn en behandeling aan ouderen en chronisch zieken met een complexe zorgvraag en met name in een intramurale setting. In het verlengde van deze herpositionering hebben wij besloten om het nieuwe Innersdijk iets kleiner te bouwen, de afbouw van de lagere zorgzwaartes te concentreren in Maartenshof en de hogere zorgzwaartes te verdelen over de locaties afhankelijk van demografische ontwikkelingen. Waar ben ik dan in deze woelige tijd trots op? Op het feit dat we zoveel cliënten van goede zorg hebben kunnen voorzien, dat onze medewerkers ieder vanuit de eigen positie en rol een grote bijdrage daaraan hebben geleverd en dat we tot keuzes hebben kunnen komen waarbij wij als Zorggroep Groningen het perspectief hebben ook in de toekomst cliënten kunnen leveren wat zij nodig hebben. Iets om met recht trots op te zijn!
Voor woord
6 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
Groningen, april 2014 Margriet Hommes Raad van Bestuur
J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n / 7
1. Uitgangspunten van de verslaggeving “Recente maatschappelijke ontwikkelingen hebben onze organisatie in 2012 veel kansen opgeleverd. Om deze en toekomstige kansen te kunnen benutten, zullen we onze positie op de Noordelijke zorgmarkt nog verder moeten verstevigen. Een prachtige uitdaging!”
Dit verslag heeft tot doel de lezer en alle belanghebbende instanties, waaraan Zorggroep Groningen zich jaarlijks dient te verantwoorden, te informeren over de wijze waarop Zorggroep Groningen gedurende 2013 haar doelen heeft gerealiseerd. In lijn met de landelijke uitgangspunten voor verslaglegging verantwoordt Zorggroep Groningen zich door middel van één verslag voor de hele organisatie. Als gevolg daarvan vindt de verantwoording plaats op ge-aggregeerd niveau. Daar waar dat toegevoegde waarde heeft is ervoor gekozen specifieke resultaten en verantwoordingsgegevens van de afzonderlijke locaties te vermelden.
Nuchter zijn en twijfelen, dat is de kern van wijsheid.
In 2013 is binnen Zorggroep Groningen hard gewerkt om op een adequate wijze wonen, zorg, welzijn en behandeling te leveren aan mensen die dat nodig hadden. Wij doen dit vanuit onze vijf locaties in de provincie Groningen en vanuit het Expertise Behandelcentrum Zorggroep Groningen. Tevens zijn in 2013 de uitgangspunten van het kabinet van de toekomst van de ouderenzorg in Nederland zichtbaar geworden. Voor Zorggroep Groningen was het van groot belang om in te spelen op deze ontwikkelingen. Duidelijk is dat dit grote gevolgen zal hebben voor Zorggroep Groningen en haar huidige cliënten en personeelsleden. Echter door hier tijdig en adequaat op in te spelen bouwt Zorggroep Groningen aan een gezonde toekomst.
De totstandkoming van het jaardocument is een jaarlijks terugkerend proces. De gewenste gegevens worden gedurende het verslagjaar gegenereerd en verzameld in het verlengde van de maand-, en kwartaalrapportages en de daaraan gerelateerde planning & control cyclus.
Epicharmus, Griekse dichter, 520 - 460 v. C.
8 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n / 9
Profiel van de Organisatie 2.1
Algemene identificatiegegevens
Naam verslagleggende rechtspersoon Adres Postcode Plaats Telefoonnummer Nummer Kamer van Koophandel E-mailadres Internetpagina
2.2
Structuur van het concern
Stichting Zorggroep Groningen stelt zich ten doel ‘het bieden van zorg aan personen, die deze hulp naar objectieve maatstaven behoeven, alsmede het verrichten van al hetgeen met één en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord’. Zorggroep Groningen tracht dit doel te bereiken door*: a. het bieden van huisvesting, verzorging, verpleging, begeleiding, behandeling en andere diensten of een combinatie daarvan aan cliënten; b. het scheppen van een optimaal behandelings-, verzorgings-, leef- en begeleidingsklimaat voor de cliënten; c. het nastreven van een doelmatige organisatie, alsmede een zowel functioneel als geografisch optimale toegankelijkheid van de instellingen;
*
10 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
Stichting Zorggroep Groningen Schaaksport 100-102 9728 PG Groningen 050-5354100 02090310
[email protected] www.zorggroepgroningen.nl
d. het voeren van een sociaal beleid dat gericht is op continuïteit van de werkgelegenheid; e. het beheren, administreren, begeleiden, ondersteunen en voor zover nodig het stichten en exploiteren van instellingen, al dan niet met een eigen rechtspersoonlijkheid; f. het bevorderen van een samenhangend zorgbeleid, zowel plaatselijk als regionaal, onder meer door het samenwerken met andere instellingen op het gebied van de intra-, semi- en extramurale zorg en aanverwante sectoren; g. het verrichten van al hetgeen met het vorenstaande verband houdt of daarvoor in de ruimste zin bevorderlijk kan zijn.
Uit de statuten van Zorggroep Groningen J aar v e r s lag 20 1 2 Zorggro e p G roning e n / 1 1
Respect voor eigenheid, ambitieus, verrassend en plezier
Het beleid van de stichting is gericht op respect voor ieders persoonlijke levensovertuiging. De stichting streeft ernaar om met al haar geledingen, zoals de Raad van Bestuur, de Raad van Toezicht, de Centrale Cliëntenraad en de Ondernemingsraad, de werkzaamheden in goed overleg uit te voeren.
gehanteerd. Binnen Zorggroep Groningen fungeert de Raad van Toezicht als toezichthouder, dat wil zeggen dat de Raad van Toezicht toezicht houdt, advies geeft en als klankbord dient voor de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur bestaat uit één persoon. De bestuurder stuurt de organisatie aan conform statutaire bevoegdheden. In dit verslag worden de termen ‘Raad van Bestuur’ en ‘bestuurder’ beide gebruikt. Drie locatiemanagers, de manager Bedrijfsvoering, de manager Expertise Behandelcentrum en de eerstverantwoordelijke arts vormen met de bestuurder het managementteam (MT) van Zorggroep Groningen.
Zorggroep Groningen biedt zorg en diensten aan vanuit vijf locaties: • A.G. Wildervanck te Veendam • Bloemhof in Ten Boer • Innersdijk tijdelijk in Ten Boer en na de nieuwbouw weer in Groningen • Maartenshof te Groningen • Westerhave te Wildervank Daarnaast exploiteert Zorggroep Groningen het Expertise Behandelcentrum. Het Expertise Behandelcentrum (EBC) is 100% dochter van Zorggroep Groningen. Dit multidisciplinair behandelcentrum verzorgt eerstelijns behandelingen en levert behandeling als onderdeel van de zorg op de locaties aan de cliënten van Zorggroep Groningen.
Medezeggenschapsorganen binnen Zorggroep Groningen zijn: • een centrale cliëntenraad en cliëntenraden per locatie; • een ondernemingsraad en een onderdeelscommissie per locatie c.q. organisatieonderdeel. In onderstaand organogram is de organisatorische structuur weergegeven.
De principes van de Zorgbrede Governance Code worden RvT
RvB
OR
zijn onze kernwaarden
Bedrijfsvoering
CCR
Bestuurssecretariaat
IC ICT Q
Meer Jarenbe Lei DspLan 2011-2014 Zorggroep Groningen
M&C FBA
EAD
Bloemhof
12 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
P&O
info WZW
Innersdijk
Maartenshof
A.G. Wildervanck en Westerhave
Expertise Behandelcentrum BV
J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 1 3
2.3
“Zoek de kleine dingen die aan het leven vreugde en voldoening geven” Confucius, Chinees filosoof 551 v.C. - 479 v. C.
Kerngegevens
De kernactiviteiten van Zorggroep Groningen bestaan uit het organiseren van wonen, zorg, welzijn, behandeling en dienstverlening voor met name ouderen. Het gaat daarbij om: • persoonlijke verzorging • verpleging • behandeling • ondersteunende begeleiding • activerende begeleiding • verblijf • huishoudelijke verzorging • eerstelijns medische en paramedische dienstverlening • diensten (bijvoorbeeld maaltijdvoorziening en personenalarmering) De productie bestaat hoofdzakelijk uit zorgdiensten die bekostigd worden uit de AWBZ, de Wmo en de Zvw. De opbrengsten komen grotendeels uit het wettelijk budget.
Kerngegevens Cliënten Aantal intramurale cliënten per einde verslagjaar Aantal cliënten dagactiviteiten per einde verslagjaar Aantal extramurale cliënten exclusief cliënten dagactiviteiten per einde verslagjaar Aantal extramurale Wmo cliënten per einde verslagjaar Capaciteit Aantal beschikbare plaatsen met AWBZ-verblijf per einde verslagjaar Productie Aantal intramurale verzorgingsdagen in verslagjaar Aantal intramurale verpleegdagen in verslagjaar Aantal dagdelen dagactiviteiten in verslagjaar Aantal uren extramurale productie in verslagjaar (exclusief dagactiviteiten) Personeel
Aantal/bedrag 2013
Aantal/bedrag 2012
702 120 36
696 132 46
297
236
722
722
101.512 120.500 26.020 10.833
102.941 162.818 26.673 11.140
Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Aantal fte personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Bedrijfsopbrengsten Totale bedrijfsopbrengsten in verslagjaar
1.263
1.290
720
723
61.509.045 57.476.139 4.032.906
62.763.163 58.869.925 3.893.238
Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Waarvan overige bedrijfsopbrengsten
14 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 1 5
2.4
Samenwerkingsrelaties
De diverse samenwerkingsrelaties die Zorggroep Groningen heeft zijn voor onze organisatie van groot belang. We hechten dan ook veel waarde aan het onderhouden en versterken van onze relatie met de gemeenten, het zorgkantoor, zorgverzekeraars, woningcorporaties, ziekenhuizen en andere zorgorganisaties, welzijnsorganisaties, patiëntenverenigingen, ouderenraden en onderwijsinstellingen.
Ketenzorg en NPO Zorggroep Groningen participeert in het platform keten-zorg CVA, het Netwerk Palliatieve zorg Groningen Centraal en in het netwerk Dementie. Zorggroep Groningen neemt ook deel aan het Nationaal Programma Ouderenzorg.
Governance
Zorgkantoor, zorgverzekeraar, inspectie en Actiz Ziekenhuizen In 2012 zijn het Universitair Medisch Centrum Groningen, het Martini Ziekenhuis Groningen en Zorggroep Groningen gestart met de realisatie van een Parkinson Expertisecentrum. Ook in 2013 is deze samenwerking voortgezet met als streven een expertisecentrum te realiseren dat geïntegreerde multidisciplinaire zorg gaat bieden aan Parkinson patiënten in Groningen en omgeving.
Het Zorgkantoor Groningen en zorgverzekeraar Menzis hebben als inkopende instanties een relatie met Zorggroep Groningen. Ook zijn diverse inspectieorganen (Gezondheidszorg, Arbeid) bij Zorggroep Groningen betrokken. Tevens is Zorggroep Groningen lid van Actiz en is de bestuurder van Zorggroep Groningen bestuurslid van deze brancheorganisatie.
3.1
Normen voor goed bestuur
Het binnen Zorggroep Groningen gehanteerde Raad van Toezicht Model is ook gedurende 2013 toegepast. Het bestuur is in handen van een eenhoofdige Raad van Bestuur.
Onderwijs en innovatie Tevens werken wij met de ziekenhuizen in onze regio samen middels de front office ZorgnaZorg. Deze centraal gecoördineerde front office bemiddelt de aanvragen voor overplaatsingen vanuit de ziekenhuizen naar de V&V instellingen in de regio. Hierbij is het uitgangspunt dat de cliënten op de plaats van eerste voorkeur geplaatst worden. In 2013 zijn vrijwel alle ziekenhuizen en V&V instellingen in de provincie Groningen aangesloten bij ZorgnaZorg. Hiermee is voor de plaatsing van cliënten vanuit de ziekenhuizen naar de V&V instellingen sprake van provinciale dekking.
Zorggroep Groningen heeft met diverse onderwijsinstellingen contacten, zoals de Rijksuniversiteit Groningen, hogescholen, ROC’s en het voortgezet onderwijs. Dit contact loopt uiteen van vragen naar stages of werkbezoeken tot structurele samenwerking. Het gaat hierbij onder meer om uitwisseling van kennis en ervaring en om onderzoek. Zorggroep Groningen participeert tevens in het Zorg Innovatie Forum. Een initiatief van tweeëntwintig zorgaanbieders, zorgverzekeraars, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen en zet zich in voor structurele vernieuwingen in de zorg.
Inzet behandelaars Het Expertise Behandelcentrum heeft met V&V-organisatie Zorggroep Drenthe een contract afgesloten voor de inzet van behandelaars op een locatie van Zorggroep Drenthe.
16 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
De Raad van Toezicht houdt toezicht op het bestuur. De Raad van Toezicht heeft ervoor gekozen om de Zorgbrede Governancecode in volle omvang toe te passen. De statuten, de reglementen van bestuur en toezicht, het profiel en het rooster van aftreden zijn allemaal in overeenstemming met de uitgangspunten van deze code.
tevens een vertrouwenspersoon benoemd. De bezoldiging van de bestuurder is in overeenstemming met de NVZD regeling en is gebaseerd op de van toepassing zijnde CAO VVT 2012-2013 en past daarmee binnen de hiervoor gestelde normen. De vergoeding van de toezichthouders is in overeenstemming met de hiervoor geldende afspraken zoals vastgelegd door de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in de Zorg.
Dat geldt ook voor de contacten tussen de Raad van Toezicht en het managementteam, de Centrale Cliëntenraad en de Ondernemingsraad. De in 2012 door brancheorganisatie Actiz vastgestelde ‘klokkenluidersregeling’ is van 1 oktober 2013 van toepassing. Deze code regelt dat de zorgorganisatie aanspreekbaar is op te goeder trouw gedane meldingen van redelijke vermoedens van onregelmatigheden en van misstanden binnen de organisatie. Zorggroep Groningen vindt het belangrijk dat meldingen van misstanden en onregelmatigheden worden gedaan omdat hierdoor bij wordt gedragen aan het verbeteren van het functioneren van de organisatie. Deze code is opgesteld aan de hand van een modelregeling en is vastgesteld met instemming van de Ondernemingsraad. Met de toepassing van deze regeling geeft Zorggroep Groningen uitvoering aan de Zorgbrede Governancecode. In 2013 is in het kader van deze regeling
J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 1 7
3.2
Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur werkt volgens een bij reglement vastgestelde werkwijze. In het verslagjaar heeft de Raad van Bestuur ervoor gezorgd dat de activiteiten van de stichting Zorggroep Groningen zowel bestuurlijk, juridisch, organisatorisch als financieel ordentelijk zijn geregeld, inzichtelijk zijn en verantwoord worden. De Raad van Bestuur heeft gedurende het verslagjaar verantwoording afgelegd aan de Raad van Toezicht over de gang van zaken binnen Zorggroep Groningen. De nevenactiviteiten van de Raad van Bestuur geven geen aanleiding tot bijzondere afspraken met de Raad van Toezicht. Mocht dit aan de orde komen, dan maakt de Raad van Bestuur dit bespreekbaar met de Raad van Toezicht en worden afspraken gemaakt zodat er geen sprake kan zijn van verwevenheden van belangen. In 2006 zijn de arbeidsvoorwaarden met de Raad van Bestuur vastgesteld op basis van de op dat moment geldende NVZD-richtlijn (Vereniging van bestuurders in de zorg). Deze afspraken worden jaarlijks geëvalueerd en hebben tot nu toe geen wijzigingen ondergaan. Naam: Functie: Nevenfuncties:
3.3
Mevr. drs. G.E. Hommes-Medendorp MBA-H Raad van Bestuur Zorggroep Groningen Bestuurslid van Actiz Lid van de RvT van ROC de Noorderpoort te Groningen, tevens lid van de onderwijscommissie Lid 4 mei comité Haren Ouderling-Kerkrentmeester Protestantse Gemeente Noordlaren Glimmen
De Raad van Toezicht heeft haar werkzaamheden verricht in overeenstemming met de Zorgbrede Governance Code 2010 en binnen door de NVTZ (Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in de Zorg) aangegeven kaders van honorering en aantallen commissariaten/toezichthoudende functies. Zowel in dit verslag als op de website wordt melding gemaakt van hoofd- en nevenfuncties van de leden van de Raad. Bij het voornemen nevenfuncties te aanvaarden wordt de mogelijke belangenverstrengeling besproken. Daarvan was in 2013 overigens geen sprake. De honorering van de leden van de Raad bleef in 2013 ongewijzigd en bevond zich binnen de NVTZ normering. De Raad heeft buiten aanwezigheid van de bestuurder met externe ondersteuning haar eigen functioneren geëvalueerd. Halverwege 2014 zal een tussentijdse evaluatie uitgevoerd worden. De uitkomst hiervan wordt vervolgens gedeeld met de bestuurder. Dit onderdeel van het jaardocument is bedoeld om conform de Zorgbrede Governance Code verantwoording af te leggen over het gehouden toezicht. De Raad van Toezicht meent hiermee ook te voldoen aan de door de overheid aangescherpte regelgeving voor toezichthouders.
In de reguliere vergaderingen (vier plus één extra) stonden de beleidscyclus van jaarplan, de begroting, kwartaalrapportages en jaarrekening centraal. De managementrapportage en zeker ook de aanvullende informatie van de bestuurder gaven de raad voldoende inzicht om toereikend toezicht uit te oefenen. Vanzelfsprekend is ook veel aandacht besteed aan de nieuwbouwplannen voor Innersdijk. Het tempo van besluitvorming werd aangepast aan de onzekerheden over de gevolgen van de regeringsplannen. Onderstaande informatie uit de drie commissies die binnen de Raad actief zijn, werd breeduit in de plenaire Raad besproken. De auditcommissie kwam in 2013 drie keer bijeen. De commissie heeft zich in korte tijd ontwikkeld tot een effectieve vorm van voorbereiding op de bespreking van de beleidscyclus in de voltallige Raad en bovendien als een spiegel voor de bestuurder. Veel aandacht werd besteed aan de nieuwbouwplannen en de risico’s voor de Zorggroep als geheel. Meer dan in de afgelopen jaren is het overheidsbeleid geprojecteerd op de kansen en bedreigingen voor de organisatie. Er werd tevens vruchtbaar overleg gevoerd met de accountant.
Raad van Toezicht Vergaderingen
De Raad van Toezicht van Zorggroep Groningen telde in 2013 vijf leden. De samenstelling bleef ongewijzigd ten opzicht van 2012: Naam
Bestuursfunctie
Profiel
Datum 1e benoeming
Dhr. G.J. Polderman (1947)
Voorzitter
Openbaar bestuur
01-10-2008
Dhr. G.F. Hes (1956)
Vicevoorzitter
Bedrijfsleven
01-01-2012
Dhr. drs. H. van der Burg (1957)
Lid
Financieel
01-01-2012
Mevr. mr. R.H.E. Pruim (1973)
Lid
Juridisch
26-09-2011
Mevr. drs. H.I.C. van der Wal (1957)
Lid
Arts
01-04-2008
Uit de Raad van Toezicht zijn drie commissies gevormd om het toezicht op bepaalde aspecten van het functioneren van de Zorggroep te verdiepen en om specifieke onderwerpen voor te bereiden ter bespreking in de voltallige raad. Met uitzondering van de remuneratiecommissie is bij alle vergaderingen de bestuurder aanwezig en afhankelijk van het onderwerp bijgestaan door medewerkers uit de organisatie.
Samenstelling van de commissies: • Auditcommissie: Dhr. Van der Burg en Dhr. Hes • Commissie Kwaliteit en Veiligheid: Mevr. Van der Wal en Mevr. Pruim • Remuneratiecommissie: Dhr. Polderman en Dhr. Hes
18 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
De Raad van Toezicht heeft zevenmaal in voltalligheid met de bestuurder vergaderd volgens een vooraf vastgesteld rooster. Twee van deze vergaderingen hadden een thematisch karakter; in beide gevallen was het thema ‘strategische heroriëntatie en herpositionering’. In de najaarsbijeenkomst kreeg het thema de omschrijving ‘Zorggroep Groningen in de toekomst: struisvogel of buizerd?’ Samen met de bestuurder en haar MT is intensief van gedachten gewisseld over de toekomst van onze organisatie in het licht van de regeringsplannen. Deze plannen zijn er op gericht dat mensen veel langer thuis blijven wonen en dat een groter beroep wordt gedaan op de eigen regie van mensen en hun omgeving. Deze hervorming van de zorg heeft verstrekkende gevolgen voor de organisatie en haar medewerkers. Vragen als ‘wel of niet specialiseren?’, ‘wel of niet centraliseren van de te verwachten overproductie?’, ‘alternatieve activiteiten ontplooien’ en ‘samenwerking met anderen om scheiden van wonen en zorg mogelijk te maken’ hebben de discussies bepaald. De erkenning dat 2014 een cruciaal jaar is voor de toekomst van Zorggroep Groningen wordt breed gedragen.
De Commissie Kwaliteit en Veiligheid vergaderde driemaal en heeft intensief gediscussieerd met de bestuurder en de eerstverantwoordelijke specialist ouderengeneeskunde (SOG) over het kwaliteits- en veiligheidsbeleid binnen Zorggroep Groningen. Er zijn niet alleen plannen besproken over de veiligheid van zorg, maar evenzeer over de veiligheid van werk, gebouwen en bedrijfsvoering. Per veiligheidsgebied en medicatie is een risicoanalyse uitgevoerd. De commissie heeft zich ervan overtuigd dat de aandacht voor de thema’s kwaliteit en veiligheid binnen de organisatie een solide basis krijgt door het instellen van een breed samengestelde regiegroep en het zoeken naar verbinding. Het belonen van verbeterinitiatieven kan dit proces versterken.
J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 1 9
Overzicht hoofd- en nevenfuncties leden Raad van Toezicht De Remuneratiecommissie heeft, zoals gebruikelijk, evaluatiegesprekken (twee keer) gevoerd met de bestuurder en zich vergewist dat de bezoldiging van haar, alsmede van de Raad zelf, in overeenstemming is met de geldende normering. Deze toets zal in 2014 plaatsvinden aan de hand van de (nieuwe) Wet Normering Topinkomens die van toepassing is verklaard op onze sector. Overige contacten De Raad van Toezicht onderhield contacten met de Ondernemingsraad (OR) en de Centrale Cliëntenraad (CCR) van Zorggroep Groningen. Een delegatie van de Raad werd ontvangen zowel door de OR als de CCR, terwijl de laatstgenoemde ook te gast was bij onze Raad. Wij deelden de zorg van beide gremia over de gevolgen van het regeringsbeleid voor de sector ouderenzorg. Bovenal herkende de Raad een grote betrokkenheid en de erkenning dat gevolgen voor de Zorggroep positief tegemoet getreden moeten worden.
Zorggroep Groningen in 2013 De Raad van Toezicht heeft met bovengenoemde inzet
gemeend een goed oordeel te kunnen geven over de resultaten van de organisatie. De bestuurder en haar staf heeft de Raad de informatie gegeven die noodzakelijk is voor een adequaat toezicht. Het inzicht in de bedrijfsvoering is onverminderd goed en de focus op kwaliteit en veiligheid heeft in 2013 een impuls gekregen. De financiële resultaten in 2013 vielen tegen door de onverwachtse implementatie van de nieuwe regelgeving met betrekking tot de zorgzwaarte. Dit heeft naar de mening van de Raad de goede zorg die de organisatie nastreeft niet in de weg gestaan. De Raad beseft dat de ingrijpende gevolgen voor de financiering van de sector onze organisatie niet omgemoeid zullen laten. Tevens heeft zij de overtuiging dat de bestuurder met haar staf en de volledige organisatie voorbereid zijn ook met de onzekerheden van deze tijd uitstekende zorg te leveren aan de cliënten die aan de Zorggroep Groningen zijn toevertrouwd. Een woord van dank en waardering voor Margriet Hommes en alle medewerkers is hier geheel op zijn plaats.
G.J. Polderman Voorzitter Raad van Toezicht
Naam
Dhr. drs. H. van der Burg
Nevenfuncties Dhr. G.F. Hes
Lid Raad van Commissarissen Euroborg N.V. Groningen Voorzitter Raad van Commissarissen Werkpro Groningen Voorzitter RvT Bedrijfsmilieudienst Leek Functie Voormalig burgemeester gemeenten Tytsjerksteradiel en Smallingerland
Dhr. G.J. Polderman
Mevr. mr. R.H.E. Pruim
Mevr. drs. H.I.C. van der Wal, psychiater
20 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
(Neven)functies Functie Algemeen directeur van Brain Assist Nevenfuncties Lid van de Raad van Toezicht Hanzehogeschool Groningen Lid van het bestuur van de Stichting Groninger Historische Publicaties Voorzitter van de stichting Alumni Economie en Bedrijfskunde Penningmeester Stichting Gronings studentenplatform voor Levensbeschouwing (GSp) Functie Algemeen directeur Reining Transport B.V.
Nevenfuncties Lid en vicevoorzitter Raad van Toezicht Jeugdhulp Friesland Voogd Van Keimpema te Earnewâld Voorzitter Vrijwillig Fries Fondsenoverleg Voorzitter Raad van Commissarissen ‘”it Gryn” bv te Stiens Voorzitter Raad van Advies Stichting Bouwcultuurfonds Friesland Lid bestuur Stichting Urgente Noden (SUN) Friesland Voorzitter Stichting Fauna Beheereenheid (FBE) Friesland Voorzitter Stichting Ynnatura Lid scheidsgerecht voor de gezondheidszorg Functie Advocaat, vennoot en aandeelhouder bij NV Yspeert vwl advocaten Nevenfuncties Vicevoorzitter vereniging Leading Ladies Voorzitter stichting Bubbles & Business Functie Lid Raad van Bestuur Dimence te Deventer Nevenfuncties Lid Medidel (intervisiegroep psychiater-bestuurders) Lid namens GGZ Nederland van de Overlegtafel Dwangreductie Voorzitter Expertgroep Geneesmiddelenbeleid van GGZ Nederland Lid Commissie Zorgvisie en Normering van GGZ Nederland Bestuurslid St. Praktijkinstellingen voor postdoctorale GGZ-opleidingen Oost-Nederland (SPON) Bestuurslid OOR Psychiatrie N&O-Nederland Lid Raad van Advies Saxion Hogescholen Bestuurslid Leerstoel Geschiedenis van de psychiatrie Lid Stuurgroep GGZ Ecademy Lid Stuurgroep Rob Giel Onderzoekcentrum Lid College Geneeskundig Specialisten
J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 2 1
4 4.1
Bedrijfsvoering
Risicobeheersing
Jaarlijks stelt Zorggroep Groningen in haar begroting de risico’s vast, die zijn onderkend bij het realiseren van de missie, visie en organisatiedoelstellingen. De organisatiedoelstellingen zijn onderverdeeld in onderstaande aandachtsgebieden. • Strategisch (S):
Globale doelstellingen die zijn afgestemd op de missie en visie.
• Financieel (F):
Betrouwbaarheid interne en externe financiële en niet-financiële verslaggeving.
• Operationeel (O):
Effectief en efficiënt gebruik van de bedrijfsmiddelen.
• Wet- en regelgeving (W):
Naleving wet- en regelgeving.
Vervolgens zijn de onderkende risicogebieden intern beoordeeld op kans, impact en verbeterpotentieel:
“Geef me werk wat bij me past en ik hoef nooit meer te werken” Confucius, Chinees filosoof 551 v.C. - 479 v. C.
22 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
• Kans:
De kans dat het onderkende risico zich daadwerkelijk voordoet.
• Impact:
De gevolgen voor de realisatie van de missie en strategie, indien een risico zich daadwerkelijk voordoet.
• Verbeterpotentieel:
De mogelijkheden om middels beheersmaatregelen het onderkende risico te beheersen.
De inschattingen van de kansen, de impact en het verbeterpotentieel zijn gekwalificeerd als hoog (rood), midden (oranje) en laag (groen). Middels deze inschattingen kunnen prioriteiten onderkend worden. Hoewel we ons realiseren dat een dergelijke inschatting geen wetenschappelijke waarde heeft, is het een goed beheersingsinstrument om gedurende de reguliere planning en control cyclus over de onderkende risico’s te kunnen rapporteren en te informeren. Per kwartaal wordt over deze risico’s gerapporteerd aan het MT en de Raad van Bestuur. Tevens wordt deze rapportage met de Raad van Toezicht gedeeld. Op de volgende twee pagina’s is de risicoanalyse weergegeven zoals deze over 2013 is gehanteerd.
J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 2 3
Aandachtsgebied
Risicogebied
S x
F
x
x
O x
W
x
x
Kans
Impact
Verbeter potentieel
Kwantificering van het risico
Beheersmaatregel
Aandachtsgebied
Cliënttevredenheid.
Ontevreden cliënten/ familie zal leiden tot minder productie.
x
Cliëntveiligheid.
Reputatierisico indien blijkt dat een cliënt niet veilig is bij Zorggroep Groningen. Risico op claims.
Jaarlijks wordt de cliënttevredenheid gemeten, verbeteracties worden per locatie gemonitord. Jaarlijkse monitoring en rapportage aan MT, in hoeverre wordt voldaan aan de veiligheidseisen. Daarnaast participeert Zorggroep Groningen in de GHOR. Vanaf 2012 is een kwaliteitscommissie ingevoerd. Dagelijks wordt de bedbezetting, in relatie tot de begroting door het Informatiepunt bewaakt. Dagelijks wordt de bedbezetting, in relatie tot de begroting door het Informatiepunt bewaakt. Specifieke managementinformatie gericht op producregistratie DBC GRZ. Deze maakt intergraal onderdeel uit van de reguliere managementrapportages.
S
x
Overproductie ten opzichte van de inkoopafspraken.
Gemiddelde ZZP-tarief voor een maand.
x
Onderproductie ten opzichte van de inkoopafspraken.
Max. risico € 1.700.000. (Inschatting: 5% intramurale omzet)
Realisatie DBC GRZ Vanaf 1-1-2013 toepassing van DBC GRZ. Ingekochte zorgpaden moeten gemonitord worden om financiering middels DBC’s. Tijdige afronding van de zorg- en adm. processes is van groot belang om dit te monitoren.
Onjuiste/onvolledige registratie leidt tot onvolledige financiering en onjuiste managementinformatie. Managementinformatie is tevens de basis voor inkoop DBC GRZ 2014.
Niet voldoen aan eisen HKZ
Niet voldoen aan de HKZ normen. In 2012 is voldaan aan de nieuwe eisen. In 2013 moet hieraan in continuiteit voldaan.
x
x
x
x
Laag
x
x
Midden
24 / J aar v e r s lag 2 0 1 2 Zorggro e p G roning e n
Afdeling Kwaliteit rapporteert maandelijks de voortgang aan het MT. Middels interne auditoren vaststellen of gewerkt wordt zoals vastgelegd.
F
Risicogebied
Kans
Impact
Verbeter potentieel
Kwantificering van het risico
Beheersmaatregel
Vanuit uitgangspunten meerjarenbeleid heldere formulering van de ontwikkelrichting. P&O adviseert de organisatie en rapporteert over de voortgang aan het MT. Opleiding/ ontwikkeling van medewerkers moet in de lijn belegd zijn. Meerjaren informatiemanagement en meerjarenbeleidsplan ICT zijn geformuleerd. Vanaf eind 2012 is een projectorganisatie gestart met een projectleider, verantwoordelijk voor de realisatie en implementatie van het ECD (Behandelplan en Zorgleefplan). Voortgang wordt aan het MT gerapporteerd. Invoering ZZP exploitatie zal per locatie projectmatig worden ingericht waarbij sprake is van ZGG-brede uitgangspunten. Monitoring middels managementinformatie. Daarnaast wordt het onderwerp structureel in het MT behandeld. Middels scenario’s en analyses worden finan-ciële gevolgen in beeld gebracht. Actieve participatie in maatschappelijke samenwerkingsvormen en samenwerking met partners in zorgketen. Terugkoppeling van voortgang in het MT.
O
W
x
x
Professionalisering van de organisatie.
Inschatting dat jaarlijks van 5 medewerkers afscheid genomen moet worden. Max. financieel risico € 250.000
x
x
x
x
Strategische keuzes informatiemanagement en ICT meerjarenbeleidsplan.
Onjuiste informatiemanagement en niet actuele toepassing van ICT binnen de organisatie, zal leiden tot verlies van onze concurrentiepositie.
x
x
x
x
x
x
x
x
Exploitatiesysteem comform ZZP-structuur. Vanaf 2012 gestart met systematiek voor Maartenshof. in 2013 systematiek ZGG-breef realiseren. Gevolgen transitie ZZP 1 en ZZP 2 per 1-1-2-2013. Per 1-1-2013 zullen geen ZZP 1 en ZZP 2 indicaties worden afgegeven. Alternatieve aanwending van het ‘vertrek’ van deze ZZp’s moet worden ingevuld.
Exploitatiemodel gebasseerd op ZZP’s zal leiden tot een andere inrichting van de organisatie en de werkprocessen. Wegvallen van ZZP 1 en ZZP 2 heeft gevolgen voor de exploitatie van Zorggroep Groningen. Daarnaast moet alternatieve aanwending worden gekozen voor de vrijgevallen capaciteiten (mensen, middelen, systemen). Wanneer niet actief geanticipeert zal worden op strategische samenwerking in de zorgketen, zal dit leiden tot verlies van onze marktpositie.
x
Strategische samenwerken in zorgketen. In het Regeerakkoord zijn de uitgangspunten voor zorg vastgelegd. Duidelijk is dat dit grote gevolgen voor ons heeft en dat ontwikkelingen hierin continu gevolgd worden en ZGG hier pro-actief in anticipeert.
Hoog
J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 2 5
4.2
Maatschappelijke aspecten
Conform voorgaande jaren stelt Zorggroep Groningen jaarlijks een Koersbrief op. In de bestaande planning en control cyclus legt de Koersbrief de verbinding tussen het meerjarenbeleidsplan 2011-2014 en de praktische uitwerking hiervan voor de organisatie voor het jaar 2013. In de Koersbrief worden de kaders en de richtlijnen voor het komende jaar vastgelegd. Deze brief legt de basis voor de jaarplannen en de begroting. Verdere detaillering is te lezen in de jaarplannen per locatie/dienst waarbij de financiële vertaling is vastgelegd in de begroting. Tevens worden prioriteiten gesteld voor de belangrijkste beleidsontwikkelingen en worden de doelen en de gewenste effecten van de prioriteiten op hoofdlijnen beschreven.
Externe ontwikkelingen Zorggroep Groningen is werkzaam in een complex samenspel van omgevingsfactoren. Politieke, economische, sociaal culturele en technologische factoren zijn continu van invloed op zowel de dagelijkse als de activiteiten op lange termijn. In de Koersbrief hanteert Zorggroep Groningen daarbij de zogenaamde PEST-analyse. Deze analyse is een bedrijfskundig model om de Politieke, Economische, Sociale, en Technologische factoren op macro-omgevingsniveau in kaart te brengen. Aan de hand van de PEST-analyse kunnen we kijken naar de maatschappelijke ontwikkelingen die van invloed zijn op de activiteiten van de Zorggroep. Zoals hierboven is aangegeven maakt deze analyse deel uit van de Koersbrief 2013. Onderstaande tekst is dan ook mede ontleend aan de Koersbrief.
Politieke factoren Zoals bekend is er zowel nationaal als internationaal sprake van een financieel, economisch en politiek roerige tijd. In de begroting van de nationale overheid is er sprake van budgettaire krapte en forse tegenvallers. Daarnaast dreigden de overheidsfinanciën voor 2013 door een nieuwe recessie en lagere economische groei verder te verslechteren. Medio 2012 heeft de overheid het zogenaamde ‘Lenteakkoord’ vastgesteld. Dit akkoord is de basis voor het nationale begrotingsakkoord voor 2013 geweest. In het Lenteakkoord waren ook maatregelen opgenomen die voor Zorggroep Groningen gevolgen hebben gehad in 2013. 26 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
De belangrijkste uitkomst is dat het eerder aangekondigde ‘scheiden van wonen en zorg’ voor de ouderenzorg versneld ingevoerd zal worden. Tegelijkertijd zijn wij in 2013 geconfronteerd met het feit dat zogenaamde overproductie (meer geleverde zorg ten opzichte van de gemaakte inkoopafspraken met het zorgkantoor) niet vergoed is. Vanaf 1 januari 2013 hebben we invulling gegeven aan de levering van Geriatrische Revalidatie Zorg (GRZ). Deze zorg vloeide voort uit de overheveling van de GRZ zorg van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet.
Economische factoren De nationale budgettaire krapte en financiële tegenvallers hebben de nodige ingrijpende gevolgen voor onze sector. Het spanningsveld tussen de toenemende zorgvraag en de druk op de financiële middelen hebben geleid tot ingrijpende maatregelen. Zo is in het najaar van 2013 bekend geworden wat de afbouw van de lagere ZZP’s betekent voor Zorggroep Groningen in 2014. Dat dit ingrijpende gevolgen heeft voor de huidige cliënten, de organisatie en de medewerkers is duidelijk. Als gevolg hiervan is het nieuwbouwplan voor Innersdijk tijdelijk stil gelegd om gebaseerd op de nieuwe toekomstige vooruitzichten, een passende nieuwbouw te kunnen realiseren. Door de stijging van de collectieve zorgkosten in Nederland zal blijvend aandacht voor kostenreductie nodig zijn. Zo zullen zorgaanbieders nog kritischer moeten kijken naar de inzet van de (financiële) middelen in relatie tot de gevraagde kwaliteit van zorg. De afstemming van de levering van zorg in relatie tot de geïndiceerde ZZP’s en de behoefte van de individuele cliënt zal dan ook continue aandacht vergen van het management van Zorggroep Groningen.
Realisatie van de nieuwe website van het Expertise Behandelcentrum
Sociaal-culturele factoren De vergrijzing en in het bijzonder de demografische ontwikkelingen van het verzorgingsgebied van Zorggroep Groningen verdienen veel aandacht. Zo is uit onderzoek gebleken dat er sprake zal zijn van een verwachte krimp in bepaalde vormen van zorgbehoefte van ouderen in OostGroningen. Hierbij is het van groot belang om inzicht te verkrijgen in de gewenste kwantiteit en kwaliteit van de gevraagde zorgconsumptie van toekomstige cliënten. De huidige ontwikkelingen in de ouderenzorg dwingen Zorggroep Groningen na te denken over de wijze waarop de zorg, zowel kwantitatief als kwalitatief, continu gewaarborgd blijft. Daarnaast zal het volledig benutten van het veranderpotentieel van de huidige medewerkers een belangrijk aandachtspunt vormen. Dit zal resulteren in een continu lerende
J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 2 7
organisatie, waarbij veel aandacht wordt gegeven aan zowel individuele als collectieve opleidingen en cursussen.
Technologische factoren Het belang van ICT neemt steeds verder toe. De integrale bedrijfsvoering vereist steeds meer geïntegreerde ICT systemen. Ook de toenemende interne informatie (Electronisch cliëntendossier met een geïntegreerd behandelplan en zorgleefplan) en externe informatie (verantwoordingen) vereisen een verdergaande automatisering. Aan de hand van het in 2011 opgestelde meerjaren ICT beleid heeft Zorggroep Groningen in 2013 verdere stappen gezet in de professionalisering van de automatisering.
Een gezonde bedrijfsvoering is een vereiste om bovengenoemde ontwikkelingen te realiseren. Naast ingrijpende ontwikkelingen in de zorg zal ook het toenemende inzicht in de kosten- en batenstructuur op productniveau benodigd zijn. Dit om maatwerk voor de cliënt mogelijk te maken en om adequaat te kunnen sturen. Veranderingen in de kapitaalslastenbekostiging vereisen visie en realistische lange termijn scenario’s. Een ander aandachtspunt is het verder vergroten van het veranderpotentieel van de medewerkers van Zorggroep Groningen en het verder integreren van ICT toepassingen in zowel de zorg als de bedrijfsvoering. De ontwikkelingen op het gebied van politieke besluitvorming ten aanzien van financiering van de zorg verplicht Zorggroep Groningen om zodanig te handelen dat hierop ingespeeld kan worden.
• Ketenzorg CVA • Ontwikkelen Parkinson Expertise Centrum • Project DBC GRZ • Project ECD • Loon functiegebouw/FWG • Bouwproject nieuwbouw Innersdijk
Onderzoek en Ontwikkeling
Universiteit UMCG RUG/ZGG UMCG UMCG/farmacie
Onderzoeksproject
UMCG
Kinetigraph
UMCG
Voetvorm (onderzoek naar valincidenten in relatie tot voetproblemen en schoeisel) Transferprotocol parkinson state of the art en implementatie Rapid recovery (interviews) Vervolgonderzoek beweegsensoren (in thuissiuatie)
RUG/BW Hanzehogeschool Fysiotherapie RUG/BW
28 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
In totaal zijn er 27 onderzoekaanvragen bij de onderzoekscoördinatoren van de Wetenschappelijke Onderzoekcommissie binnengekomen. Hieronder een opsomming van de onderzoeken die zijn gehonoreerd. Daarnaast vinden er nog een aantal grote projecten plaats die tot uitvoering zijn gebracht, zoals
Samenvatting Externe Factoren
4.3
Binnen Zorggroep Groningen is een Wetenschappelijke Onderzoekscommissie (WOC) ingesteld. De WOC coördineert alle aanvragen voor onderzoek. De onderzoeksvragen kwamen vanuit Zorggroep Groningen maar het merendeel kwam van studenten en de kenniscentra zoals de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool.
Kwaliteit van Leven (promotieonderzoek) Zitproblematiek bij vergevorderd parkinson Retrospectief dossieronderzoek Levodopaverneveling (dossieronderzoek)
J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 2 9
5 5.1
Missie en visie
De missie en visie zijn ontleend aan het meerjaren beleidsplan van Zorggroep Groningen.
Missie werkterrein Zorggroep Groningen organiseert wonen, zorg en welzijn met name voor ouderen in de stad en provincie Groningen. Wij zijn bovenal een ‘maatschappelijke ondernemer’ die midden in de samenleving staat. Wij leveren zorg en dienstverlening in verschillende vormen binnen én buiten de muren van onze vijf locaties. bestaansrecht Met onze producten en dienstverlening richten wij ons op een brede dwarsdoorsnede van de samenleving. Wij verlenen (complexe) zorg en eerstelijnszorg. Wij bieden onze cliënten zorgzaamheid en gastvrijheid en een professionele ondersteuning in een kleinschalige vertrouwde woonomgeving. betekenis voor stakeholders Het zijn onze medewerkers en vrijwilligers die onze ambities moeten waarmaken. Gezamenlijk creëren wij een uitnodi-
Visie, beleid en prestaties gende en inspirerende werkomgeving waarin medewerkers en vrijwilligers worden uitgenodigd om hun talenten optimaal te ontwikkelen. Onze samenwerkingspartners en externe leveranciers leveren een onmisbare bijdrage aan de realisering van onze ambities. Onze locaties zijn laagdrempelige ontmoetingscentra met een gastvrije uitstraling voor oude en jonge bezoekers. normen, waarden en overtuigingen Voor ons is ieder mens uniek. Onze locaties staan open voor mensen van alle gezindten en levensovertuigingen. Respect voor eigenheid, ambitieus, verrassend en plezier zijn onze kernwaarden.
Visie omgevingsbeeld De komende jaren zal de vergrijzing in Nederland alleen maar doorzetten. Dit betekent dat zeker op de langere termijn de vraag naar intensieve zorg toeneemt. Aan de andere kant zien we een tendens dat mensen zo lang mogelijk en zo zelfstandig mogelijk in hun eigen vertrouwde woonomgeving willen blijven leven. De vraag naar specialistische zorg en maatwerk zal hierdoor eveneens toenemen. Een ontwikkeling in de gezondheidszorg is dat ziekenhuizen
“Samen met onze medewerkers creëren we een inspirerende werkomgeving waarin talentontwikkeling alle ruimte krijgt” 30 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 3 1
“Door onze uitgebreide ervaring met specifieke doelgroepen hebben we een sterke troef in handen”
Zeskamp Zorggroep Groningen wederom groot succes!
revalidatieprocessen, na bijvoorbeeld operaties, van patiënten vaker ‘uitbesteden’ aan zorginstellingen, zoals de onze. Voor Zorggroep Groningen bieden deze en andere (maatschappelijke) ontwikkelingen volop kansen. Om deze kansen te kunnen benutten, zullen we onze positie op de noordelijke ‘zorgmarkt’ verder moeten verstevigen. Een optimale schaalgrootte, een heldere strategie, een solide financiële basis en een goed opgeleid en geschoold personeelsbestand liggen hieraan ten grondslag. gedroomde positie Wij willen in het noorden van het land uitgroeien tot een zorginstelling die een breed scala aan doelgroepen kan bedienen. Ons onderscheidend vermogen zal zich vooral manifesteren in specialistische zorg en de wijze waarop we die zorg verlenen. Wij willen graag met onze beide benen midden in de samenleving staan. Onze locaties hebben dan ook een prominente wijkfunctie voor de buurtbewoners. succesformule Met ons organisatiebrede concept van kleinschalige zorg in grootschalige setting, onze kennis en ervaring met specialistische en complexe zorg, ons Expertise Behandelcentrum Groningen en onze prachtige locaties hebben we sterke troeven in handen.
5.2 Meerjarenbeleid Het meerjarenbeleid is ontleend aan het in 2011 opgestelde meerjarenbeleidsplan 2011-2014. Elke drie jaar wordt het meerjarenbeleid voor de komende drie jaar vastgesteld. De specifieke ontwikkelingen per jaar, worden in het jaarplan uitgewerkt. In 2013 is Zorggroep Groningen, net als alle andere aanbieders in de sector, geconfronteerd met grote wijzigingen in de manier van financiering van de zorg. Vanaf 1 januari 2013 werden ZZP indicaties 1 en 2 niet meer geïndiceerd door het CIZ (Centrum Indicatiestelling zorg). Vanaf 1 januari 2014 zal ZZP 3 niet 32 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
meer geïndiceerd worden. In 2013 hebben wij inzicht gekregen in de inkoop van het zorgkantoor voor het jaar 2014. Hieruit blijkt dat de aangekondigde veranderingen in de ouderenzorg, ook voor onze organisatie sneller gevolgen zullen krijgen dan verwacht. Vanaf 1 januari 2014 zal Zorggroep Groningen de komende vier jaren jaarlijks ongeveer 30 verzorgingshuisplaatsen moeten afbouwen. Hiervoor wordt de komende jaren geen financiering meer ontvangen van het zorgkantoor. Dit vloeit voort uit het feit dat de lagere ZZP’s niet meer geïndiceerd mogen worden. Mensen met deze lagere ZZP’s worden geacht middels extramurale voorzieningen in de thuissituatie hun zorg te organiseren. De concrete cijfers over de mate van afbouw van de verzorgingshuisplaatsen heeft Zorggroep Groningen in de herfst van 2013 verkregen. Naar aanleiding van deze ontwikkelingen is het managementteam gestart met een strategische heroriëntatie. De doelstelling van deze heroriëntatie was om te komen tot strategische keuzes rondom intramurale en extramurale zorgverlening en de keuze rondom de verdeling van de resterende verzorgingshuisplaatsen, verpleeghuisplaatsen en de DBC-GRZ (diagnose behandelcombinatie - geriatrische revalidatie zorg) plaatsen over onze locaties. Tevens zijn de gevolgen hiervan voor de nieuwbouw van Innersdijk meegenomen. Immers de aangekondigde afbouw van een groot aantal verzorgingshuisplaatsen heeft invloed op de totale bedrijfsvoering van Zorggroep Groningen. De uitkomsten van de strategische heroriëntatie zal de basis vormen voor het nieuwe meerjarenbeleidsplan 2015-2017. Zoals vorig jaar is aangegeven zal Zorggroep Groningen te maken krijgen met veranderende doelgroepen de komende jaren. De verwachting is ook dat het aantal complexere zorgvragen zal toenemen. Door de afbouw van de verzorgingshuisplaatsen en de toename van de DBC-GRZ zal steeds meer druk ontstaan op het aanwezige deskundigheidsniveau van de medewerkers. Uit de analyses die in 2013 zijn uitgevoerd, blijkt dat het invoeren van ‘scheiden van wonen en zorg’ voor toekomstige cliënten grote gevolgen zal hebben. Het vragen van realisJ aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 3 3
tische huur, waarbij de componenten zorg, behandeling en voeding nog ‘gekocht’ moeten/kunnen worden, heeft grote impact op de financiële huishouding van de toekomstige cliënt en op onze organisatie. Het zal veel creativiteit vragen om dit, op een voor alle partijen acceptabele wijze, vorm te gaan geven. Zorggroep Groningen zal het scheiden van wonen en zorg dan ook meenemen in de strategische heroriëntatie.
‘Specialities’ Zoals in het verslag over 2012 is aangekondigd heeft Zorggroep Groningen in 2013 beoordeeld welke specialities Zorggroep Groningen wil aanbieden. Op de keuze voor aan te bieden specialities zijn de gevolgen van de keuzes van het kabinet van invloed. Door verschuivingen van geldbronnen en verantwoordelijken voor de uitvoering vereist dit nadere analyse. In 2013 is de ontwikkeling van het Parkinson Expertisecentrum verder geconcretiseerd. De ontwikkelingen rondom de dagbesteding en verzorging, noodzaken ons om het aanbod hiervan nog eens kritisch tegen het licht te houden. Wel is besloten om de afzonderlijke afdeling palliatieve zorg in Innersdijk te sluiten. Dit mede omdat palliatieve zorg in feite een regulier aspect van verpleeghuiszorg is. Aangezien alle cliënten kunnen beschikken over een eigen 1-persoonskamer komt de noodzaak van een aparte palliatieve unit te vervallen. Ondanks de ontwikkelingen wil Zorggroep Groningen zich blijven richten op de vorming van ketens van zorg rondom diagnosegroepen.
“Wees niet bevreesd om langzaam vooruit te komen, maar wel om stil te blijven staan” Oud Chinees gezegde
34/ J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
Cliëntveiligheid In 2013 is volop aandacht besteed aan de borging van cliëntveiligheid. Door de invoering en toepassing van Triasweb (integraal meld- en verbetersysteem in de zorg) zijn we in staat om gestructureerd de afwijkingen op onze norm te signaleren en te analyseren. Hiermee zal op termijn de cliëntveiligheid steeds verder toenemen. Echter realiseren we ons ook dat cliëntveiligheid niet alleen door gebruik te maken van registratiemiddelen zal toenemen. Door het een vast onderdeel te laten zijn van de normen verantwoorde zorg krijgt het thema een constante positie in de dagelijkse pro-
cessen. Deze normen worden jaarlijks getoetst middels het HKZ-kwaliteitssysteem (Harmonistaie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector). De ontwikkelrichting 2013 kan als volgt worden samengevat: • Voorbereiden en realiseren van de nieuwbouw Innersdijk. • Realiseren van strategische allianties met ketenpartners. • Uitwerken strategisch beleid rondom zorgverlening. • Uitvoering van de DBC-GRZ. • Strategische heroriëntatie als gevolg van de besluit-vorming van de overheid rondom de toekomstige ontwikkelingen in de ouderenzorg.
5.3
Beleid verslagjaar
Voor het jaar 2013 zijn een aantal speerpunten vastgelegd. Hieronder worden deze kort toegelicht.
Gevolgen overheidsbeleid In 2013 is duidelijk geworden welk beleid de overheid voor de komende jaren zal toepassen voor de ouderenzorg. Dit beleid zal grote gevolgen hebben voor de ouderen die afhankelijk zijn of worden van zorg. Ook voor Zorggroep Groningen zal dit beleid grote gevolgen hebben. Om aan te kunnen sluiten bij het beleid van de overheid, zijn wij genoodzaakt onze organisatie anders in te gaan richten en ons dienstenaanbod aan te passen op de veranderingen. De volgende punten staan centraal in het kabinet Rutte: • Meer verantwoordelijkheid burger voor eigen gezondheid. • Meer eigen regie voor cliënt. • Langer zelfstandig (thuis). • Meer inzet informele zorg. • Zorg op maat, dichtbij cliënt. • Meer ketenzorg en netwerken vanuit integraal cliëntperspectief. J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 3 5
Wij staan graag met beide benen in de samenleving
• Kwaliteit van leven staat centraal.
• Extra handen aan het bed.
De wijzingen die het nieuwe overheidsbeleid met zich meebrengen zijn fors. Niet alleen dit jaar, maar zeker tot 2018, moeten wij onze voorgenomen keuzes continu kritisch beoordelen en indien noodzakelijk aanpassen aan de werkelijkheid. Zorg is echter mensenwerk. Daarom is het des te meer frustrerend constant met regelgeving en productieafspraken te worden geconfronteerd waarbij wij ons soms afvragen of dit ten goede komt van onze (toekomstige) cliënten. De praktijk is echter niet anders en evenals alle andere zorgorganisaties in Nederland is Zorggroep Groningen genoodzaakt zich hieraan aan te passen. Dit weerhoudt ons er echter niet van een kritische opstelling aan te nemen. Onder andere via brancheorganisatie Actiz probeert Zorggroep Groningen de aandacht van de overheid te vragen voor praktijksituaties waarbij de kwaliteit van zorg onder druk komt te staan.
Gedurende het jaar is de besteding van de intensiveringsmiddelen middels de kwartaalrapportages gerapporteerd aan zowel het Managementteam en de Raad van Bestuur als de Raad van Toezicht. Onlangs heeft het zorkantoor bevestigd dat de besteding van de intensiveringsmiddelen 2013 op een juiste wijze zijn verantwoord.
Als gevolg van het beleid zullen vanaf 2014 tot en met 2018 jaarlijks vele verzorgingshuisplaatsen afgebouwd moeten worden. Ouderen met een ZZP indicatie van 1 t/m 3 en die nog niet in een verzorgingshuis opgenomen waren, zullen niet meer voor opname in aanmerking komen. In 2016 zal naar verwachting de helft van de huidige ZZP 4 afgebouwd moeten worden. De precieze uitwerking hiervan is echter nog niet duidelijk. Los van de gevolgen voor de ouderen in Nederland, die nu op een andere wijze in hun zorg voorzien moeten worden, heeft deze ontwikkeling ook gevolgen voor Zorggroep Groningen.
Onze locaties zijn dan ook laagdrempelige ontmoetingscentra voor wijkbewoners.
36 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
Begin 2014 zullen de concrete gevolgen voor Zorggroep Groningen en haar diverse locaties gepresenteerd worden.
Intensiveringsmiddelen Evenals in 2013 zijn aan Zorggroep Groningen intensi veringsmiddelen toegekend. Deze middelen moesten worden besteed aan scholing van het personeel en zogenaamde ‘handen aan het bed’. Zorggroep Groningen heeft in 2013 het in 2012 ingezette beleid voortgezet. In 2013 zijn de gelden aangewend voor: • Scholing voor het Kwaliteitsregister. • Verletkosten voor scholing voor Kwaliteitsregister. • Extra instroom van BBL-leerlingen (Beroeps begeleidendeleerweg).
Elektronisch Cliënten Dossier In 2013 is Zorggroep Groningen verder gegaan met het proces om te komen tot een Elektronisch Cliënten Dossier (ECD). Voor dit ECD, dat bestaat uit een zorgleefplan en een zorgbehandelplan, zijn in 2013 samen met de gebruikers de inrichtingsvereisten opgesteld. Aan de hand van dit programma van eisen, zijn leveranciers benaderd. Mede aan de hand van het programma van eisen en proefopstellingen heeft in 2013 een leveranciersselectie en keuze plaatsgevonden. De definitieve afwikkeling hiervan zal in 2014 plaatsvinden.
Invoering DBC-GRZ per 1 januari 2013 Zorggroep Groningen is per 1 januari gestart met de levering van DBC-GRZ zorg. Deze zorg die overgeheveld is vanuit de AWBZ naar de Zvw heeft de nodige gevolgen gehad voor zowel het zorgproces (leveren van zorgarrangementen), de inrichting van een DBC registratie en administratie. Gesteld kan worden dat we hierop met tevredenheid kunnen terug kijken. Als een van de grootste vier DBC-GRZ leveranciers van Nederland, zijn we in staat geweest om het declaratieproces tijdig in te richten. In 2013 bedroeg de gemiddelde ligduur 42 dagen. De uitstroom vanuit de GRZ naar de AWBZ bedroeg 10,4%. Deze uitkomsten liggen onder het gemiddelde van de proeftuinen en onder het landelijke gemiddelde van de afgelopen jaren. We zullen het komende jaar intensief aandacht besteden aan het verder ontwikkelen van de zorgpaden en de relatie met de ketenpartners. Tevens zetten we vol in op het nog verder verkorten van de ligduur door de ambulante vervolgbehandeling verder te ontwikkelen. Deze aanpak past binnen de visie van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).
Parkinson Expertisecentrum In 2013 heeft de ontwikkeling van het Parkinson Expertisecentrum verder vorm gekregen. Met onze samenwerkingspartners Universitair Medisch Centrum Groningen en het Martini Ziekenhuis Groningen,
J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 3 7
werken we samen intensief aan de realisatie van het centrum. Inmiddels is duidelijk dat het centrum in 2015 in Maartenshof gevestigd zal worden. Een belangrijke voorwaarde hiervoor is echter wel dat de financiering vanuit de Zvw wordt gerealiseerd. Gezien de nieuwe constructie waarbij samenloop van AWBZ en Zvw verstrekkingen samen komen, zal dit in 2014 de nodige uitwerking vergen. Zowel van ons en onze samenwerkingspartners, als voor de zorgverzekeraar.
Project Nazorg In 2011 is het project Nazorg gestart, dat zich richt op het zo snel mogelijk plaatsen van uitbehandelde patiënten van het ziekenhuis in een verzorgings- of verpleegbed. In 2013 is dit project gecontinueerd. Eind 2013 zijn alle ziekenhuizen en alle V&V instellingen in de provincie Groningen aangesloten bij dit netwerk. In 2014 zullen de activiteiten naar verwachting in een afzonderlijke rechtspersoon worden ondergebracht. Gezien de zeer positieve ervaringen is het tevens de verwachting dat dit project de komende jaren uitbreid kan worden buiten de huidige provinciegrenzen. Daarmee kunnen we steeds meer cliënten en betrokken families bedienen en ondersteunen in een effectieve en efficiënte doorstroming van een ziekenhuisbed naar een V&V bed.
“De ervaring leert ons dat liefde niet bestaat uit het naar elkaar kijken van twee mensen, maar uit het samen in dezelfde richting kijken”
Marte Meo Om steeds beter aan te sluiten bij de wensen van onze cliënten past Zorggroep Groningen Marte Meo toe. Marte Meo betekent vrij vertaald ‘op eigen kracht’. Werken volgens de Marte Meo methode houdt onder meer in dat de verzorgenden cliënten aanmoedigen en stimuleren optimaal gebruik te maken van hun eigen capaciteiten, mogelijkheden en krachten. Marte Meo helpt aan de hand van video-opnames te herkennen welke mogelijkheden onze cliënten hebben om actief met hun omgeving te communiceren. Gezien de positieve ervaringen die met deze methode zijn opgedaan, leidt Zorggroep Groningen nu eigen medewerkers op die o.a. situaties kunnen filmen en beoordelen.
5.4
Prestaties
Zorggroep Groningen heeft voornamelijk als prestatie de intramurale zorg. Dit zowel in het kader van de AWBZ, als ook in het kader van de Zvw (de DBC-GRZ). De AWBZ productie wordt in ZZP–dagen gedeclareerd en verantwoord. De Zvw productie wordt in 2013 in zowel ZZP-dagen (oude parameters) als ook in DBC’s gedeclareerd en verantwoord. Daarnaast leveren wij ook extramurale AWBZ-zorg en Wmo. Onderstaande tabel geeft weer welke prestaties geleverd zijn.
Prestatie
Vorig jaar
Verslagjaar
Intramuraal AWBZ in ZZP dagen
258.571
217.013
Intramuraal Zvw in ZZP dagen (oude parameters)
36.658
Intramuraal Zvw in afgesloten
503
DBC’s Extramuraal AWBZ in uren Dagbesteding extramuraal AWBZ in dagdelen Wmo in cliënten
11.140
10.833
26.673
26.020
360
340
Antoine de Saint-Exupéry, Franse schrijver 1900-1944
38 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 3 9
5.5
Personeel
Het personeels-, organisatie- en opleidingsbeleid van Zorggroep Groningen is een geïntegreerd onderdeel van het totale beleid. Het is gericht op het realiseren van de doel- en taakstellingen, zoals onder meer vermeld in het meerjarenbeleidsplan.
gelijkbare omzet in 2012 (ZZP 9a) door onduidelijkheden bij de overgang van ZZP 9a naar de DBC structuur in de eerste helft van 2013. Het exploitatieresultaat van 2012 en 2013 ziet er als volgt uit:
Resultaat
Het leveren van zorg, welzijn en diensten is voor het grootste deel mensenwerk. De belangrijkste succesfactor van onze organisatie is dan ook de inzet van deskundige, geïnspireerde en gemotiveerde medewerkers. Zorggroep Groningen wil een lerende organisatie zijn en heeft de principes van co-creatie en Appreciative Inquiry (AI) omarmd. AI is een aanpak voor organisatieverandering waarbij mensen samen onderzoeken wat er werkt in plaats van wat er verkeerd gaat. AI verlegt de focus van problemen naar perspectief en van ontkennen, klagen en kritiek geven naar verantwoordelijkheid nemen, eigenaarschap en samenwerken. Dit levert de creativiteit, betrokkenheid, acties en initiatieven op die nodig zijn om veranderingen succesvol te realiseren. Deze visie vormt het uitgangspunt voor het P&O-beleid van Zorggroep Groningen. In 2013 is begonnen met een leergang voor het middenkader. De leergang is in geheel vormgegeven volgens de principes van de lerende organisatie en co-creatie en is in eigen beheer ontwikkeld en georganiseerd. In vervolg op de nieuwe scholingscatalogus is een Learning Management System in gebruik genomen, hiermee wordt op korte termijn een flinke efficiency slag gemaakt rondom de scholingsadministratie. In de cyclus die binnen Zorgggroep Groningen is afgesproken ten aanzien van de medewerkerraadpleging heeft, aan het einde van het jaar een medewerkers tevredenheidonderzoek plaatsgevonden. De uitkomsten hiervan worden in 2014 tot plannen van aanpak verwerkt.
5.6
Vorig jaar
Verslagjaar
€ 923.420
-€ 1.275.995
De daling van het resultaat met € 2,2 miljoen is met name het gevolg van de lagere omzet en hogere personele lasten, onder andere door niet betaalde overproductie AWBZ van ongeveer € 0,6 miljoen.
Ontwikkelingen gedurende het boekjaar De ontwikkelingen gedurende het boekjaar worden hieronder in verschillende onderdelen toegelicht.
Personeelskosten De personeelskosten zijn in 2013 gestegen met € 2,4 miljoen ten opzichte van 2012. Dit is voor een belangrijk deel veroorzaakt door de uitbreiding van de capaciteit als gevolg van de invulling van de opdracht van de minister voor ‘meer handen aan het bed’ en de bezetting aanpassen op de zwaardere ZZP-mix. Hoewel de eindstanden 2012 en 2013 beide op ongeveer 730 fte uitkomen, is er in 2013 gemiddeld 32 fte meer ingezet dan in 2012. Naast deze personele uitbreiding, zijn ook de sociale lasten en pensioenpremies in 2013 bijna 5% hoger geworden dan 2012.
Afschrijvingen vaste activa De afschrijvingen op de vaste activa zijn in 2013 € 1,5 miljoen lager dan in 2012. Dit hangt voornamelijk samen met afschrijvingen van de tijdelijke huisvesting Innersdijk, die in 2013 lager zijn doordat we één jaar langer in Ten Boer blijven. Hierdoor wordt de tijdelijke huisvesting ook een jaar langer afgeschreven.
Financieel
Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum.
Behaalde omzet en resultaat De omzet van 2012 en 2013 ziet er als volgt uit:
Omzet
Vorig jaar
Verslagjaar
€ 62.763.163
€ 61.509.045
De omzet is in 2013 voornamelijk gedaald door een daling van de AWBZ-omzet en de DBC omzet. De AWBZ omzet is lager uitgekomen door niet betaalde overproductie van het Menzis zorgkantoor en de DBC omzet is minder dan de ver40 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 4 1
Financiële baten en lasten In 2013 zijn per saldo de financiële baten en lasten ten opzichte van 2012 gedaald met € 0,1 miljoen. Dit wordt veroorzaakt door lagere rentebaten in 2013 door een iets lagere, maar nog steeds goede cash-flow positie gedurende 2013 en een laag rentepercentage. Deze lagere cash-flow positie wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de DBC-GRZ omzet niet meer voorgefinancierd is in 2013.
Stelselwijziging In 2013 hebben zich de volgende stelselwijzigingen voorgedaan: 1. Het financieringstekort is nu niet meer gesaldeerd weergegeven, maar conform de regelgeving worden deze afzonderlijk gepresenteerd. Enerzijds een saldering van tekorten en anderzijds een saldering van overschotten. Deze wijziging heeft geen effect op het resultaat en vermogen, maar wel op enkele financiële kengetallen. 2. Ten aanzien van de AWBZ opbrengsten hebben we geconstateerd dat de na-indexering niet op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld, omdat voor de berekening geen eenduidige en objectieve uitgangspunten beschikbaar zijn. Dit geeft veel ruimte voor eigen interpretaties. Het is moeilijk een betrouwbare inschatting te geven van de te realiseren productie in 2014 en de kortingen, prijsafslagen en gunningpercentages vast te stellen die zijn afgesproken voor het tarief. Hierbij valt te denken aan: • Tarieven zijn een uitkomst van de onderhandeling tussen zorgaanbieder en zorgkantoor, de tabellen gaan uit van maximum tarieven, het is dus de vraag hoe bepaalde indexen in het afgesproken tarief zijn verwerkt. In de rekenstaten is deze indexatie ook niet zichtbaar. • Onder andere door extramuralisatie, de invoering van de Wmo en de invoering van de DBC-GRZ zal de productie 2014 mogelijk een minder voorspellende waarde zijn dan in het verleden.
Financiële positie Op 6 juni 2013 ontvingen negen medewerkers van Zorggroep Groningen het certificaat Perfecto.
42 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
In het algemeen is de financiële positie van Zorggroep Groningen goed te noemen. De sterkte van deze positie kan worden afgeleid uit de mate waarin Zorggroep Groningen kan voldoen aan haar verplichtingen. Dit blijkt uit de financiële kengetallen. Doordat de definitieve verrekening met de NZa over het jaar 2012, met name inzake de tijdelijke huisvesting Innersdijk in Ten Boer, nog niet heeft plaatsgevonden, blijven zowel de vordering als schulden op een hoog niveau. Daarboven komt nu ook nog de vordering van 2013 op de NZa.
Financiële kengetallen voor Stelselwijziging: Liquiditeit
Vorig jaar
Quick ratio (vlottende activa, inclusief liquide middelen) / kortlopende schulden Solvabiliteit
0,87
Solvabiliteit (totaal eigen vermogen/ balanstotaal)
46%
Solvabiliteit (eigen vermogen/ totaal opbrengsten)
27%
Vorig jaar
Door de stelselwijziging, het niet gesaldeerd weergeven van het financieringstekort, is zowel de activa (vorderingen) als ook de passiva (schulden) in 2012 met € 7,6 miljoen toegenomen. Financiële kengetallen na Stelselwijziging: Liquiditeit
Vorig jaar
Verslagjaar
Quick ratio (vlottende activa, inclusief liquide middelen) / kortlopende schulden Solvabiliteit
0,91
1,04
Vorig jaar
Verslagjaar
Solvabiliteit (totaal eigen vermogen/ balanstotaal)
38%
35%
Solvabiliteit (eigen vermogen/ totaal opbrengsten)
27%
26%
Kasstromen en financieringsbehoeften De kasstroom uit operationele activiteiten (resultaat vermeerderd met de afschrijvingen, de mutatie in de voorzieningen en werkkapitaal) over 2013 bedraagt € 0,1 miljoen negatief (2012: € 0,5 miljoen positief ). De kasstroom is voor € 1,8 miljoen benut voor met name reguliere investeringen in materiële vaste activa. De liquiditeit is hierdoor met € 1,9 miljoen afgenomen Voor de verwachte investeringen voor de nieuwbouw Innersdijk in Groningen zullen in 2014 door middel van een goed onderbouwde business case, inclusief meerjarenbegroting, aan verschillende banken offertes worden aangevraagd om aan de financieringsbehoefte te kunnen voldoen.
J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 4 3
5.7
Competitie ‘Blik op kwaliteit en veiligheid’
Investeringen
De investeringen van Zorggroep Groningen zijn, net als in 2012, in 2013 allen regulier te noemen. Dat houdt in dat er voornamelijk is geïnvesteerd in gebouwen en inventaris voor de verpleeg- en verzorgingshuizen.
5.8
Algemeen kwaliteitsbeleid
Kwaliteitssysteem Zorggroep Groningen werkt met het HKZ-gecertificeerd kwaliteitssysteem. De doelstelling is het organiseren van de kwaliteit van zorg- en dienstverlening conform onze visie en missie, op zodanige wijze dat onze cliënten tevreden zijn. Jaarlijks wordt dit beleid uitgewerkt in een jaarplan met prestatie-indicatoren/doelstellingen, die elk kwartaal worden geëvalueerd. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van een Balanced Scorecard.
HKZ-certificaat In september 2013 heeft de certificerende organisatie Det Norske Veritas (DNV) de periodieke externe audit volgens de ‘Next Generation Risk Based Certification’ methodiek uitgevoerd. DNV geeft aan dat Zorggroep Groningen bezig is met de verdiepingsslag in kwaliteitszorg. Er wordt twee keer per jaar een werkconferentie met het gehele middenkader georganiseerd. De narratieve benadering van kwaliteitsverbeteringen onder andere met Appreciative Inquiry (AI) ‘Van Vinken naar Vonken’ en ‘Van dossier centraal naar cliënt centraal’ bij het multidisiplinair overleg zijn daar voorbeelden van.
Competitie ‘Blik op kwaliteit en veiligheid’ We zijn in 2013 gestart met de interne verbetercompetitie ‘Blik op kwaliteit’. De competitie heeft tot doel het succes van kwaliteit- en veiligheidsverbeteringen binnen Zorggroep Groningen onder de aandacht te brengen. Door successen zichtbaar te maken kunnen we van elkaar leren en kan de kwaliteit en veiligheid van zorg en werk verbeteren.
Interne audits Ieder kwartaal vinden er op alle locaties vanuit een vooraf vastgestelde planning interne audits plaats. De interne audits worden op basis van de HKZ normen uitgevoerd. Het uitgangspunt is om vanuit een waarderende benadering te komen tot kwaliteitsverbeteringen. Vanuit het ‘waarderend auditen’ ontstaan dialogen die inspirerend werken en de basis zijn voor vernieuwing en verbetering. 44 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
Thematisch werkprogramma ‘Vernieuwd kwaliteitsbewustzijn Zorggroep Groningen is in 2012 in samenwerking met de branchevereniging Actiz gestart met het thematisch werkprogramma ‘Vernieuwd kwaliteitsbewustzijn’. Het programmadeel ‘Kwaliteitsbewustzijn en interne verbetering’ richt zich op het bevorderen en onderzoeken van kwaliteitsbewustzijn, reflectie en verantwoording. De leermiddelen die gevolgd worden door het onderzoeksteam van Actiz zijn het multidisciplinair overleg, de video interactie Marte Meo en het omgangsoverleg. In het programmaonderdeel ‘Kwaliteitsbewustzijn en externe verantwoording’ wordt binnen de opleiding Sociale Interventie (LESI: Landelijk Expertisecentrum Sociale Interventie) onderzoek gedaan naar de eigen kwaliteits- en verantwoordingspraktijk.
Prospectieve risico-analyse Er worden prospectieve risico-analyses uitgevoerd in alle processen om eventuele risico’s tijdig te signaleren. De analyses zijn uitgevoerd op onder andere ‘uitvoering risicovolle en voorbehouden handelingen’, bedrijfshulpverlening, informatiebeveiliging DBC-GRZ en voedingsprocessen.
5.9
Kwaliteitsbeleid ten aanzien van cliënten
Triasweb Zorggroep Groningen is in 2012 gestart met het melden van incidenten in het meldingssysteem Triasweb. Triasweb is een hulpmiddel waarmee alle medewerkers op een eenvoudige manier kunnen bijdragen aan meer kwaliteit en veiligheid. Triasweb stimuleert de communicatie direct op de werkvloer, tussen betrokken medewerkers, hun collega’s en hun leidinggevende. Het draagt bij aan meer bewustwording en doet een beroep op de verantwoordelijkheid van alle betrokkenen bij incidenten. Melden in Triasweb staat in het teken van verbeteren. In 2013 is het gebruik van Triasweb verder doorontwikkeld. Het melden van (vermoeden) van ouderenmishandeling/pesten is toegevoegd aan het meldplein. De verbeteringen ten aanzien van incidenten op cliëntniveau worden in de lijn op de afdeling/woning doorgevoerd.
Intensiveringsmiddelen Zorggroep Groningen heeft de intensiveringsmiddelen ingezet voor extra handen aan het bed van cliënten, kwaliteitsbevordering en scholing. Het zorgkantoor heeft vastgesteld dat er meer gelden zijn ingezet aan extra inzet personeel dan wel aan opleidingskosten dan we hebben ontvangen. J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 4 5
De intensiveringsmiddelen zijn op de juiste wijze verantwoord.
• Nadere inkleuring (bijvoorbeeld: waar bestaat het algemene gevoel van onveiligheid uit?). • Illustrerende verhalen (citaten).
Kwaliteitsregister Binnen Zorggroep Groningen zorgen we samen voor de beste kwaliteit van zorg voor onze cliënten. Verzorgenden en verpleegkundigen van Zorggroep Groningen spelen hierin een cruciale rol. Zorggroep Groningen heeft met de keuze voor het Kwaliteitsregister V&V een belangrijke stap gezet. Hiermee wordt het nog meer dan voorheen mogelijk om aan de buitenwereld kenbaar te maken hoe goed de kwaliteit van onze zorg daadwerkelijk is. Doelstelling voor 2013 was dat 40% van alle zorgmedewerkers geregistreerd stonden in het register. Dit hebben we kunnen realiseren.
Zorginhoudelijke cliëntmeting Jaarlijks wordt voor de cliënten van Zorggroep Groningen in de langdurige zorg een zorginhoudelijke meting uitgevoerd. De gegevens komen via een portal in de landelijke database. Uit de rapportage komen aandachtspunten die gebruikt worden voor interne verbetering. Naast de landelijke meting wordt er bij de cliënten twee keer per jaar een preventieve risico signalering uitgevoerd om mogelijke (toekomstige) problemen tijdig te signaleren en waar nodig opvolging aan te geven.
Professioneel handelen Het bekwaam en bevoegd houden van personeel wordt gefaciliteerd door middel van opleidingen, cursussen en trainingen. Hiervoor worden jaarlijks opleidingsplannen opgesteld voor Zorggroep Groningen als geheel, per locatie en per dienst. We kunnen monitoren of opleidingen volgens plan zijn uitgevoerd. Sommige bevoegdheidsverklaringen moet iedereen hebben. Het is echter niet nodig dat een werknemer alle bevoegdheidsverklaringen heeft. Dit is alleen noodzakelijk wanneer een cliënt op de afdeling aanwezig is die de specifieke verzorging nodig heeft. We zijn gestart met de ontwikkeling en implementatie van een ‘Learning Management Systeem’. Tot slot maakt Zorggroep Groningen gebruik van de ‘Kick protocollen’ van Vilans.
Cliënttevredenheidsonderzoek In het laatste kwartaal van 2013 is het cliënttevredenheidsonderzoek (CQI) uitgevoerd. Het onderzoek is uitgevoerd door Zorgfocuz. Na het onderzoek zal er een verdiepingsonderzoek worden uitgevoerd. Daarbij is aandacht voor de ‘zachte kant’ van de zorg. Het uitgangspunt van Zorgfocuz is: ‘Echte mensen, echte verhalen, echte verbeteringen’. Het gaat om dieper inzicht te krijgen in wat een cliënt nu écht beleeft. Door middel van interviews en groepsgesprekken zal verdiepende informatie worden verkregen op de met de (CQI-) vragenlijsten verkregen informatie. De uitkomsten van de verdiepingsslag zullen worden verwerkt in een rapport (samen met de uitkomsten van de CQI-meting). In dit rapport worden de CQI-resultaten (inclusief aanvullende statistische analyses) opgenomen en worden deze voorzien van: • Verklaringen (bijvoorbeeld: hoe is een bepaald gevoel van bejegening bij de cliënt te verklaren). 46 / J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
5.10 Klachten Cliënten ontvangen bij opname informatie over de klachtenregeling van Zorggroep Groningen. Het streven is om de klachten zoveel mogelijk kenbaar te maken en af te handelen in de lijn. Dat is de kortste weg. Een gesprek neemt bovendien vaak al veel ongenoegen weg en zorgt meestal voor een goede oplossing. De cliënt kan ook rechtstreeks een klacht indienen bij de Klachtencommissie Zorg in de provincie Groningen waarbij Zorggroep Groningen is aangesloten. Deze commissie rapporteert na een hoorzitting aan de klager en aan Zorggroep Groningen. Als de cliënt het niet eens is met de uitspraak kan deze een klacht indienen bij de Geschillencommissie Verpleging Verzorging en Thuiszorg in Den Haag. Deze doet dan een bindende uitspraak. In 2013 zijn er 21 klachten behandeld. De meeste klachten zijn naar tevredenheid afgehandeld door direct betrokkenen. De Klachtencommissie Zorg in de provincie Groningen heeft twee klachten in behandeling genomen. Een anonieme klacht kon deze commissie niet in behandeling nemen. Voor één klager was de uitspraak van de klachtencommissie aanleiding om de klacht in te dienen bij de Geschillencommissie Verpleging Verzorging en Thuiszorg in Den Haag. Een andere klager heeft eind 2013 een klacht ingediend bij de Geschillencommissie Verpleging Verzorging en Thuiszorg. De betrokkene in dit geval was het niet eens met de uitspraak van de Klachtencommissie Zorg van oktober 2012. Behandeling van deze klacht vindt in 2014 plaats. De klachten hadden betrekking op: de zorg (vijf keer), communicatie/bejegening (vier keer), te laat reageren op de alarmbel (drie keer), medisch handelen (een keer), omgaan met eigendommen (een keer), omgang cliënten onderling (een keer), maaltijden (een keer), factuur (een keer), klem J aar v e r s lag 20 1 3 Zorggro e p G roning e n / 4 7
tussen de branddeur (een keer), te vroege sleuteloverdracht (een keer), schoonmaak (een keer) en letsel na een val (een keer). Iedere klacht is met zorg door Zorggroep Groningen behandeld. Daarbij maakt het geen verschil of de klacht gegrond of ongegrond is. In alle gevallen is het streven de klacht naar tevredenheid op te lossen.
5.11 Toekomst De regering heeft met de gemaakte keuzes in 2013 een duidelijke richting aangegeven. Door de (financiële) vertaling van deze richting door het zorgkantoor, zien we dat de gemaakte keuzes grote gevolgen hebben voor zowel de ouderen als voor Zorggroep Groningen. Op diverse posities in het zorgproces is en wordt momenteel hard gewerkt om de gevolgen van de keuzes te interpreteren en om nieuwe zorgvormen samen te stellen. Ondanks het feit dat het ook voor Zorggroep Groningen grote gevolgen heeft - en nog zal krijgen - willen wij graag onze verantwoordelijkheid nemen om op lange termijn (financieel) duurzaam de zorg, en met name de ouderenzorg, te organiseren. Zoals uit dit verslag blijkt zijn wij al met diverse partners in de zorgketen aan het samenwerken. De samenwerking met het Universitair Medisch Centrum Groningen en het Martini Ziekenhuis Groningen in het kader van het Parkinson Expertisecentrum. Met dezelfde partners willen we in 2014, samen met alle deelnemende ziekenhuizen en V&V instellingen een rechtspersoon oprichten waarin we de gezamenlijke activiteiten rondom ZorgnaZorg onderbrengen. Ook de samenwerking van het Expertise Behandelcentrum met de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool Groningen op het gebied van wetenschappelijk onderzoek, willen we hier graag noemen. Allemaal mooie en goede voorbeelden waarmee op een effectieve en efficiënte wijze de zorgverlening nieuwe stijl zal moeten worden vormgegeven. Het managementteam van Zorggroep Groningen zal in 2014 de strategische heroriëntatie realiseren. Hierbij zal het uitgangspunt ‘Structuur volgt strategie’ worden gehanteerd. Dus daar waar het voor het bereiken van de strategie nodig is om de structuur aan te passen, zullen wij dit doen. We realiseren ons dat de huidige ontwikkelingen ook grote
48/ J aar v e r s lag 2 0 1 3 Zorggro e p G roning e n
gevolgen hebben voor onze medewerkers. De afbouw van het aantal verzorgingshuisplaatsen de komende jaren zal zijn weerslag krijgen op het aantal medewerkers. Echter, we zien ook een toename in de vraag naar hoger gekwalificeerd personeel. Er ligt een uitdaging om deze omslag met elkaar te realiseren. We willen doorgaan met de interne opleidingen waarbij we alle medewerkers van de diverse locaties samen en gelijktijdig opleiden. Deze vorm van intern opleiden, waarbij de uitgangspunten van co-creatie en Appreciative Inquiry centraal staan, heeft het afgelopen jaar al vele mooie ontwikkelingen te zien gegeven. Ook onze participatie in het kader van het thematisch werkprogramma ‘Vernieuwd Kwaliteitbewustzijn’ van Actiz zal in 2014 gecontinueerd worden. Samen met Actiz en de vier andere aangesloten verzorgings- en verplegings-organisaties zal Zorggroep Groningen actief bijdragen in het onderzoek naar vormen van narratieve verantwoording. Kortom de zorg is blijvend een uitdagend aandachtsgebied, waar momenteel en in de komende jaren vele uitdagingen op ons af zullen komen. Zorggroep Groningen realiseert zich dat dit grote wijzigingen voor zowel de ouderen als de medewerkers tot gevolg zal hebben. Echter, met de gemaakte keuzes en de in 2013 ingeslagen weg, nemen wij graag onze verantwoordelijkheid en bouwen we samen aan een gezonde toekomst!