Hijsen en tillen Een voorwerp dat zwaarder is als 25 kg mag je niet alleen met de hand tillen. Ook is het verstandig om grote of moeilijk te pakken voorwerpen niet alleen te tillen. Zijn voorwerpen te groot of te zwaar dan zijn er hulpmiddelen om het voorwerp te verplaatsen: - steekwagen - heftruck - takels - hijskranen Welke regels je in acht moet nemen als je met behulp van bovenstaande hulpmiddelen gaat hijsen of tillen: -
gebruik gekeurde stroppen, hijskettingen, kabels en hijsbanden (deze moeten voorzien zijn van een keuringslabel) -
is een strop, hijsketting, kabel of hijsband beschadigd, dan mag je hem niet gebruiken en moet je hem vernietigen en opruimen
-
stroppen, kettingen, kabels en hijsbanden nooit over scherpe hoeken aan de last laten tillen
-
gebruik het hijs- of tilwerktuig waar het voor bedoeld is en haal er geen vreemde dingen mee uit
-
er mogen nooit personen gehesen of getild worden met een hijs- of tilwerktuig alleen met een hoogwerker
-
je mag alleen een hijs- of tilwerktuig bedienen als je de daarvoor bestemde papieren (rijbewijs) voor hebt
-
loop nooit onder de hijslast door
-
loop nooit onder de lepels van een heftruck door
-
een heftruck is voor één persoon dus ga er nooit bij zitten
VEILIG EN GEZOND WERKEN
46
Veilig bewegen op de werkplek Vaak komt het voor dat mensen gewond raken op de werkplek, doordat ze uitglijden, struikelen of zich verstappen. Toch is dit met een paar maatregelen terug te dringen, zodat het minder vaak voor komt. Helemaal voorkomen kun je het natuurlijk niet. De volgende regels kan dus een hoop leed voorkomen: -
draag een goede stevige werkschoen met een goede antislip zool
-
laat geen materiaal rondslingeren op de werkplek
-
ruim je gereedschap telkens op zodat je er niet over struikelt
-
ruim olie die je geknoeid hebt meteen op
-
markeer oneffenheden in de vloer
-
bij gevaarlijke situaties een afzetting plaatsen
-
zorg altijd dat je kunt zien waar je je voeten neer zet
VEILIG EN GEZOND WERKEN
47
Vragen 138. Wanneer moet of mag je een voorwerp niet meer alleen optillen?
139. Wat moet in orde zijn bij stroppen, hijskettingen, kabels en hijsbanden?
140. Wat moet je doen als je een scheur in een hijsband ziet zitten?
141. Wat kun je gebruiken als je op grote hoogte moet werken?
142. Mag je aan een heftruck een kabel hangen waarmee je gaat hijsen?
143. Noteer eens 6 maatregelen om struikelen of uitglijden op een werkplek te voorkomen? 1. 2. 3. 4. 5. 6.
VEILIG EN GEZOND WERKEN
48
Werken op hoogte Het moet duidelijk zijn dat als je op hoogte werkt en er gebeurt iets dat de gevolgen vaak fataal zijn. Daarom moet bij het werken op hoogte ieder risico weggenomen worden.
De ladder als werkplek Elk jaar gebeuren er bij het werken op ladders ernstige ongelukken. Om werken op hoogte in alle bedrijfstakken veiliger te maken, is in 2004 een Europese richtlijn in de Arbo-wet opgenomen waarin het gebruik van de ladder als werkplek fors beperkt wordt. Vanaf juli 2006 gaat de arbeidsinspectie streng toezien op de naleving ervan. Uitgangspunt van de richtlijn is dat het gebruik van een ladder niet is toegestaan wanneer een veiliger arbeidsmiddel als bijvoorbeeld een steiger of een hoogwerker, voorhanden is. Tips en regels bij het gebruik van de ladder Het gebruik van ladders leidt nogal eens tot gevaarlijke situaties en ongelukken, met alle gevolgen van dien voor bedrijf en werknemer. Een veiliger gebruik van ladders kan worden bereikt door de volgende tips in acht te nemen: - plaats de ladder onder een hoek van ongeveer 75 graden, op een stevige ondergrond - voorzie de ladder zonodig van een stabiliteitsbalk aan de onderzijde tegen wegzakken of verglijden - plaats van een ladder niet direct tegen een raam - zet de ladder aan de bovenzijde vast tegen zijdelings wegglijden - zorg ervoor dat de ladder minimaal 1 meter uitsteekt bij vloeren en daken - houd de toegang tot de ladder vrij van obstakels, zonodig met behulp van schrikhekken - sluit een deur af en blokkeer de doorgang als de ladder voor deze deur moet staan - gebruik de ladder niet bij windkracht 6 of hoger - houd de sporten schoon en klim niet omhoog met gladde of vervuilde zolen - sjouw niet alle materiaal over de ladder naar boven maar gebruik een hijsmiddel - houd met minimaal een hand de ladder vast tijdens klimmen en werken - houd beide voeten op de ladder - beklim de ladder nooit hoger dan de vierde tree van boven - laat ladders niet onbeheerd achter - beklim de ladder met je gezicht naar de ladder toe - gebruik de ladder nooit ondersteboven - gebruik altijd een goed onderhouden ladder
VEILIG EN GEZOND WERKEN
49
De steiger als werkplek Steigers zijn er in alle soorten en maten. Op bouwplaatsen, constructiewerken, schilder en schoonmaakwerken komen we het vaakst een steiger tegen. Een steiger moet dienst doen als een veilige werkplek voor het werken op hoogte. Daarom worden grote steigers ook vaak gebouwd door erkende steigerbouwers. De belangrijkste regel bij het werken met steigers is:
VERANDER NOOIT IETS AAN EEN STEIGER Tips en regels bij het gebruik van een steiger Het werken op een steiger kan jezelf maar ook voor anderen gevaren opleveren. Een veiliger gebruik van steigers kan worden bereikt door de volgende tips in acht te nemen: - als je de steiger beklimt mag je geen gereedschap of materiaal in je zakken stoppen maar dit later met een touw omhoog hijsen - laat geen materiaal of gereedschap op de steigervloer liggen omdat je daar over kan struikelen waardoor je naar beneden kunt vallen - ook loop je het risico dat je rondslingerend materiaal of gereedschap naar beneden kunt schoppen met alle gevolgen van dien - als de vloerplanken van de steiger glad zijn moet je deze bestrooien met zand of zout zodat ze weer stroef zijn - je mag een steiger nooit verhogen door er een trap of ladder op te zetten - je mag niets (ook geen bouwlift) aan de steiger vast zetten Extra tips en regels bij het gebruik van een rolsteiger - blokker altijd eerst de wielen voordat je een rolsteiger beklimt - beklim de rolsteiger aan de binnenzijde - bij windkracht 6 of hoger mag je niet op een rolsteiger werken - zorg dat bij harde wind een ongebruikte rolsteiger niet om kan waaien - verplaats nooit een rolsteiger met iemand erop - een rolsteiger die hoger is dan 8 meter mag niet verreden worden maar moet eerst in hoogte worden verlaagd - rolsteigers moeten aan de onderzijde geduwd worden bij het verrijden - de ondergrond moet hard en gelijk zijn
VEILIG EN GEZOND WERKEN
50
De hoogwerker als werkplek Een hoogwerker is een apparaat waarmee voornamelijk mensen mechanisch op hoogte worden gebracht. Tips en regels bij het gebruik van een hoogwerker - alleen getraind personeel mag in en met een hoogwerker werken - de hoogwerker moet voorzien van een geldige keuringssticker - overschrijd nooit het maximum gewicht van de hoogwerker - gebruik de hoogwerker nooit als hijskraan - bij windkracht 6 of hoger mag een hoogwerker niet gebruikt worden - de persoon in de bak van de hoogwerker moet een valbeveiliging dragen die aan de reling van de bak vast zit - op drukke plaatsen moet er een assistent op de grond staan - boven de 25 meter moet een portofoon gebruikt worden - let goed op dat je tijdens het draaien nergens tegen aan stoot
VEILIG EN GEZOND WERKEN
51
Werken op daken Daken lijken altijd veilig omdat deze stevig zijn. Maar schijn bedriegt. Jaarlijks gebeuren er veel ongevallen doordat mensen van het dak vallen. Tips en regels bij het werken op daken - als het dakbeschot niet sterk genoeg is bij een schuin dak dan moet je loopplanken gebruiken - gebruik een valbeveiliging in de vorm van een harnasgordel - bij een platdak is een dakrandbeveiliging verplicht - is er risico dat vallend materiaal of gereedschap iemand verwond dan moet er een vangnet geplaatst worden - plaats rond gaten in platte daken en vloeren een hek zodat mensen gewaarschuwd zijn
zo moet het niet
valbeveiliging
dakrandbeveiliging
VEILIG EN GEZOND WERKEN
52
Vragen 144. Waarom is het werken op hoogte gevaarlijk?
145. Wanneer mag je een ladder nog gebruiken om op te werken?
146. Op welke schuinte moet een ladder tegen een muur geplaatst worden?
147. Noteer hieronder eens zes regels die voor jou logisch zijn voor het veilig gebruiken van een ladder. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 148. Wat is de belangrijkste veiligheidsregel bij gebruik van een steiger?
149. Wat doe je als een steiger net 1,50 meter te laag is?
150. Waarom moet je geen gereedschap en materiaal op de steigervloer laten slingeren?
151. Stel je staat lekker te werken op 10 meter hoogte op een rolsteiger en je maten zijn beneden bezig. Wat moet je doen als de steiger twee meter verplaatst moet worden?
VEILIG EN GEZOND WERKEN
53
152. Waarop moet je letten als je een hoogwerker laat draaien?
153. Wie mogen er in een hoogwerker werken?
154. Welke twee beveiligingen kun je gebruiken als je op een plat dak moet werken?
155. Waarvoor wordt er een vangnet onder constructie in aanbouw geplaatst?
VEILIG EN GEZOND WERKEN
54
