Verslag van Imagine IC over het jaar 2012
You win some, you lose some
You win some, you lose some Verslag van Imagine IC over het jaar 2012
Winst en verlies Imagine IC betrok begin 2012 zijn nieuwe huis in gebouw Frankemaheerd aan de Bijlmerdreef in Amsterdam Zuidoost. De verbouwing was in de tweede helft van 2011 ingezet; ver- en afbouwwerkzaamheden liepen heel 2012 door naast de activiteitenkalender van Imagine IC. De samenwerking met de Openbare Bibliotheek Amsterdam waaraan Imagine IC in Frankemaheerd gestalte geeft, ontwikkelde zich in 2012 direct vruchtbaar. De programmering van Imagine IC op de bibliotheekvloer van het gezamenlijke huis vormt, samen met de programmering buiten ’s huis, een belangrijke pijler onder het publieksbereik. In 2012 bereikte Imagine IC ruim 70.000 mensen - in eigen huis, in Amsterdam en erbuiten. Dat is evenveel als in 2011. Voor dit bereik ondernamen wij echter in 2012 veel minder evenementen dan het jaar ervoor (72 tegen 130). De distributiestrategie heeft dus aan efficiency sterk gewonnen. Hiervoor zijn de vaste en de projectpartners van grote betekenis. Niet alleen met de bibliotheek maar ook met de vaste educatiepartners Open Schoolgemeenschap Bijlmer en Bindelmeer College, en met de vaste collectie-partners Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en Stadsarchief Amsterdam is in 2012 uitvoering gegeven aan de in 2011 ontwikkelde samenwerking. De gerealiseerde kwaliteit van de participatie, toegankelijkheid van de collectie en kwantiteit van het bereik zien wij als een mooie opmaat voor de planperiode 2013-2016. De in 2011 ook ontwikkelde vaste samenwerking met Kosmopolis Rotterdam zullen wij voor die nieuwe Kunstenplanperiode helaas moeten missen. De onverwachte beëindiging van de financiering van deze instelling door de stad Rotterdam, is voor Imagine IC ook in Amsterdam een verlies. Voor de periode per 2013 betekent het einde van Kosmopolis Rotterdam dat de samenwerking die werd beoogd met het werkverband Van Vandaag op Morgen – onder aanvoering van Imagine IC en Kosmopolis Rotterdam met Amsterdam Museum, Museum Rotterdam, de UvA en de Erasmusuniversiteit – zijn interstedelijk vergelijkend en verrijkend karakter, vooralsnog verliest. Imagine IC richt zich voor zijn verzameling en presentaties per 2013 nu allereerst op de stad Amsterdam. Deze focus weerspiegelt ook de terugtrekking van het Rijk als financier uit Imagine IC per 2013. 2
Imagine IC, jaarverslag 2012
Amsterdam, inclusief Stadsdeel Zuidoost, zet zijn financiering per 2013 voort en vraagt Imagine IC in het bijzonder om zijn functie als kennispartner op terrein van het verzamelen, presenteren en bewaren van immaterieel erfgoed uit te bouwen.
Werk in uitvoering Imagine IC pioniert in het erfgoed van actueel samen leven. Wij verkennen en verzamelen verhalen van het dagelijks leven van nu. We focussen daarbij op de samenleving die mensen die hier zijn en hier komen, samen maken. Imagine IC wil met het immateriële erfgoed van eigentijdse gewoontes, van nieuwe sociale patronen, bijdragen aan een inclusieve opvatting van erfgoed, van geschiedenis, identiteit en toekomst. Samen met vooral jongeren, documenteert Imagine IC in digitale beelden geluidsproducties verhalen van het leven in de grote stad. Deze presenteren wij ook in exposities en andere presentaties, en bespreken we in verschillende educatie- en gespreksprogramma’s. In bijlage 2 wordt het programma van 2012 gespecificeerd. In 2012 verzamelden en verbeeldden wij in drie projecten nieuwe verhalen – samen met (jonge) deelnemers, met kunstenaars en andere onderzoekers: in Panna’s en Akka’s gingen we met straatvoetballers, fotograaf Guus Dubbelman en studenten van de Universiteit van Amsterdam op zoek naar de codes en modes op voetbalpleintjes en erbuiten; in Mijn God samen met kunstenaar Kostana Banovic en jonge gelovigen in Amsterdam Zuidoost en Nieuw-West naar nieuwe rituelen; en in Gülers Travels met ondernemers en theatermakers naar succesvol ondernemerschap van Turkse komaf. Naast deze verzamelagenda liep in 2012 een zeer volle expositieagenda: Imagine IC realiseerde in eigen huis maar liefst vijf presentaties (gewoonlijk: drie). Dit kwam deels door de afspraak dat we op de OBA-vloer drie maal twee maanden per jaar exposeren, en deels omdat we in 2011, vanwege de tijdelijke behuizing zonder expositieruimte, achter waren komen te lopen op de expositie-uitvoering. Op de expositiezaal op de eerste verdieping van ons nieuwe huis presenteerden we, op basis van de female hiphop masterclasses uit 2011, Female Hiphop Experience over het grootstedelijk leven van hiphopvrouwen; op de OBA-vloer toonden we Zelf gemaakt, in samenwerking met de Universiteit Utrecht over de (on)zichtbaarheid van ex-Joegoslavische vrouwen; op de OBA-vloer presenteerden we, in samenwerking met fotografe Gabriela Hengeveld, ook Spaanse stemmen, over het leven van José Antonio Cotacochi, ingekleurd door de Bijlmerramp, in 2012 30 jaar geleden; op de expositiezaal plaatsten we de video-installatie Mijn God die Kostana Banovic maakte op uitnodiging van Imagine IC; en op de OBA-vloer en door ‘heel’ Rotterdam en
Imagine IC, jaarverslag 2012
3
Amsterdam programmeerden we de experimentele locatie-theatervoorstelling Gülers Travels, in samenwerking met Kosmopolis Rotterdam en Productiehuis Rotterdam. Buiten het eigen huis organiseerde Imagine IC verder op festivals en andere evenementen veel performances van spoken word werk van de deelneemsters van Female Hiphop Experience. Bovendien kwam Chicks, Kicks & Glory (2010, reizend in 2011) aan op zijn eindbestemming: Stadsarchief Amsterdam. Uit meer oudere projecten zijn beeldverhalen op vaste eindbestemmingen te zien, zoals uit Van huis uit (2008) in het Meertens Instituut. Belangrijk onderdeel van het programma in 2012 was ook de kennisuitwisseling met het Museu da Maré in de gelijknamige favela van Rio de Janeiro, Brazilië. Collega’s van dit succesvolle participatieve buurtmuseum De verkenning ‘Zelf gemaakt’ was op 17 februari het eerste evenement in de nieuwe zaal van Imagine IC.
Jeremy Paesch © Imagine IC 2012
Op 8 maart volgde de Female Hiphop Experience Party.
Jeremy Paesch © Imagine IC 2012
4
Imagine IC, jaarverslag 2012
kwamen in juni op uitnodiging van Imagine IC en Kosmopolis Rotterdam naar Nederland; eind oktober volgde het tegenbezoek. Onderwerp van gesprek waren sociale inclusie, offline en online participatief verzamelen, en samenwerking met kunstenaars en met digitaal experts voor documenteren en tentoonstellen. Samen met Stadsarchief Amsterdam en Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid werkte Imagine IC intussen door aan opzet van de nieuwe online beeldbank. Deze maakt de beeldverhalencollectie van Imagine IC voor gezamenlijk publiek toegankelijk. De verzameling werd in 2012 gewaardeerd en gecatalogiseerd, en geschikt gemaakt voor de beeldbanktechnologieën van de partners. Hiertoe ontwikkelde Imagine IC samen met Grrr ook een nieuwe corporate website.
Communicatie en bereik Imagine IC focust op digitale communicatie en op coverage in digitale media. Met zo’n 100 features op internetlocaties bleef het ten opzichte van 2011 het online mediabereik in 2012 gelijk. De fysieke distributiestrategie en het bereik van live bezoekers is eveneens bestendigd (op 70.000). We hebben daarnaast het online bereik weten uit te breiden tot 43.000. Met name het virale succes (waarmee wij dit bereik in 2012 voor het eerst meten) op onze Facebookpagina heeft hieraan bijgedragen. Zie bijlage 3. Voor het bereik van jongeren – als publiek en als deelnemer – is het ambassadeursnetwerk in de diverse projecten verder uitgebreid: in Panna’s en Akka’s sloten naast Rocky Hehakaija en Bouchra Ait L’Hou ook Ed van Gils, Nabil Akaazoun (a.k.a. The Killer), Mo Boutaka (ook bekend van Fifa Street!) en Mourad Saalioua (M8) aan. Ambassadeur voor de jongerendebatten tegen de achtergrond van Mijn God werd Rikko Voorberg, bekend van de EO. Met dank aan hen heeft de participatie bij Imagine IC in 2012 aan kwaliteit gewonnen: de jongerenredactie Mijn God kwam met fantastische onderwerpen als Geloof 2.0 en Het geluid van het geloof, en met Rikko als presentator ook tot enerverende events. Aan de straatvoetbalevenementen deden met heel veel plezier heel veel jonge tieners mee. Kwantitatief bleef het participatieve bereik echter achter bij het resultaat van 2011 (821 tegen 1.275). Zie bijlage 3. Voor sponsoring losten de ambassadeurs van Panna’s en Akka’s onze verwachtingen in: voor dit project konden wij aanmerkelijke bijdragen in natura zekeren van Skybox (grafische uitvoering van het project en Circus Family (aandeel in de geluids- en beeldregistratie). Zie bijlage 1.
Imagine IC, jaarverslag 2012
5
Vertellers Laura en Faysal in de video-installatie ‘Mijn God’ tijdens de opening op 14 september.
Jeremy Paesch © Imagine IC 2012
‘Mijn God’ werd gemaakt door Kostana Banovic op uitnodiging van Imagine IC.
Jan van der Ploeg © Studio La Meul / Imagine IC
Over geld Met de ver- en afbouw van het nieuwe huis van Imagine IC was een bedrag van € 215.836 gemoeid (zie bijlage 1). Dit wordt in 2012 in één keer afgeschreven, inclusief enkele reserveringen voor nog uit te voeren werk. Hiertoe is besloten omdat enerzijds het lopende huurcontract tot 1 januari 2014 is gesloten, en anderzijds aanmerkelijke winst uit het verbouwde pand niet wordt verwacht. De verbouwing werd merendeels gefinancierd door de gemeente Amsterdam: door Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Amsterdam (OGA) op basis van een besluit door B&W van 11 oktober 2011 in relatie tot de opgeschorte uitvoering van het Getzgebouw waarin Imagine IC oorspronkelijk geherhuisvest zou worden; en via Stadsdeel Zuidoost uit het Programma Investeringen Maatschappelijk vastgoed (PMI). 6
Imagine IC, jaarverslag 2012
De totale financiering á € 215.836 voor de verbouwing van het nieuwe pand is niet opgenomen in de omzet van 2012. Deze bedraagt € 769.798 (in 2011: 811.684). Ten opzichte van deze omzet realiseerde Imagine IC 17% (in 2011 15%) aan private inkomsten (dus ook zonder die voor de verbouwing). Ten opzichte van de totale Kunstenplanmiddelen van Rijk en stad is het percentage aan private inkomsten 22 (in 2011 20). Hiermee haalt Imagine IC ruim de eisen die de overheden op dit punt stellen. De private inkomsten komen van Stichting DOEN, SNS Reaalfonds, Oranjefonds en een lange lijst van kleine en grotere medefinanciers en afnemers van onze programmering. Onder de publieke medefinanciers waren onder meer Stadsdeel Zuidoost en Mondriaanfonds. Er zijn in 2012 middelen gezekerd die in 2013 zullen worden besteed, zoals voor de ontwikkeling van de online beeldbank en verzameltool (van VSB fonds en Mondriaanfonds), en de uitvoering van het project Panna’s en Akka’s (van Mondriaanfonds). Ook Stadsdeel Zuidoost zal in 2013 bijdragen aan de activiteiten van Imagine IC, in het bijzonder ook aan de erfgoededucatie en de ontwikkeling van de debat- en bredere cultureel-maatschappelijke functionaliteit van gebouw Frankemaheerd. Het eigen vermogen nam in 2012 toe tot € 16.414 (tegen € 472 in 2011). Gezien over de vier jaren van het Kunstenplan 2009-2012 is de vermogensontwikkeling echter negatief (positie per 2009 was € 26.219). De inloop in 2012 in de richting van een gezondere vermogenspositie was mogelijk door de aanmerkelijke huurverlaging die ten opzichte van de oude huur werd gerealiseerd bij het betrekken van het nieuwe pand. Tegelijkertijd is het grootste deel van de netto verlaging, volgens afspraak met de hoofdinvesteerder in de verbouwing en verhuizing, de stad Amsterdam, geïnvesteerd in productontwikkeling voor de nieuwe planperiode per 2013. In lijn hiermee zijn ten laste van 2012 enige reserveringen gemaakt voor de erfgoededucatieontwikkeling. Verdere reserveringen zijn gemaakt ten behoeve van Mijn God, dat een klein stukje 2013 inloopt maar mede vanwege afrekenafspraken met financiers geheel ten laste van 2012 wordt gebracht.
Imagine IC, jaarverslag 2012
7
8
Imagine IC, jaarverslag 2012
Imagine IC, jaarverslag 2012
9
Vooruitblik In 2012 heeft Imagine IC de voorbereiding op de toekomst voortgezet. Voor 2013 zijn de middelen voor de uitvoering van de plannen met vaste en met project-partners merendeels gezekerd. Stadsdeel Zuidoost heeft aanmerkelijk meer middelen beschikbaar gesteld € 65.000 (tegen €25.000 in 2012). Het belang dat het stadsdeel hecht aan Imagine IC biedt vertrouwen bij de aanstaande integratie van de stadsdelen in de centraal-stedelijke organisatie. Andere grotere medefinanciers in 2013 zijn Mondriaanfonds en VSBfonds. Samen richten wij ons het komende jaar op de online beeldbank, de cultureel-maatschappelijke functie van gebouw Frankemaheerd en de verzameling en presentatie – ook in erfgoededucatie – van straatvoetbalcultuur in het project Panna’s en Akka’s. De stad Amsterdam heeft Imagine IC in zijn Kunstenplan 2013-2016 opgenomen voor een bedrag van € 249.730 per jaar. De halftijdse evaluatie zien wij met vertrouwen tegemoet: deze richt zich op de uitvoering van de Twee nieuwe ambassadeurs van Imagine IC enthousiasmeren onze deelnemers: Mo Boutaka (boven, links: straatvoetbalclinic voor meiden, 13 juni);
Rikko Voorberg (rechts: jongerendebat over ‘Geloof 2.0’, 25 oktober).
Jeremy Paesch © Imagine IC 2012
10
Imagine IC, jaarverslag 2012
‘nieuwe’ opdracht. De stad vraagt dat Imagine IC zich doorontwikkelt als kennispartner op het terrein van de methodologie van verzamelen, presenteren en bewaren van immaterieel erfgoed. Deze opdracht gaan wij, gericht op een publiek van erfgoedprofessionals inclusief studenten, uitvoeren in ten minste vier kennisevenementen per jaar, onder meer gemodelleerd naar de verkenningen als ‘Echt Nederlands’ en ‘Superdiversiteit’ die wij in 2010-2011 succesvol realiseerden. Bij het schrijven van dit verslag hebben wij in de Reinwardt Academie een vaste partner voor de nieuwe serie verkenningen gevonden. En met de verkenningen ook deelgenomen in een Europese financieringsaanvraag. Gegeven de intensivering van de kennistaak, en gegeven de krappe kapitaalmarkt voor ons werk, hebben wij onze tentoonstellingsagenda bijgesteld: wij gaan één expositie per jaar realiseren op eigen zaal, en maximaal drie op de OBA-vloer van Frankemaheerd. De laatste zijn deels spin-offs van de eerste. Hiernaast blijven wij mobiele exposities voor overname elders aanbieden. Dit alles doen wij met een ingewerkt team van vier mensen in dienst en ‘vaste’ en lossere freelancers. De laatsten zullen zich onder meer richten op de redactie van de kennisactiviteiten, de realisatie van de beeldbank en de opzet en uitvoering van de erfgoededucatie en de private fondsenwerving. In de afgelopen drie jaar hebben wij de vraag hiernaar kunnen omzetten in vaste samenwerking met én veelbelovende belangstelling van vmbo- en havo-vwo-scholen. 2013 staat. Zo ook de plannen voor daarna. Voor de financiering daarvan werken wij in 2013 aan de bestendiging van relaties met sponsoren, alsmede aan nieuwe private medefinanciering. Ondergetekenden zetten vol vertrouwen in hun opvolging en in de toekomst van Imagine IC, voor de laatste keer hun handtekening onder het jaarverslag van deze instelling die op kleine schaal grote ambities waarmaakt.
Dit is het verslag van het bestuur van Imagine IC over het jaar 2012. Het jaarverslag bestaat verder uit: Bijlage 1: Jaarrekening 2012 Bijlage 2: Jaarprogramma 2012 Bijlage 3: Prestatieoverzicht 2012 Bijlage 4: De mensen in 2012 De bijlagen zijn opvraagbaar bij Imagine IC. Coverfoto: Deelnemer aan de Girls Only straatvoetbalclinic op het Museumplein op 13 juni, in het kader van het project Panna’s en Akka’s Foto: Jeremy Peasch © Imagine IC 2012
Imagine IC, jaarverslag 2012
11