Donderdag 26 januari 2012 KAMG Congres 'Over-koepelen'
Workshop 7 Postpartum Depressie Snelle screening, gezamenlijke aanpak
Angarath van der Zee – van den Berg MSc., Jeugdarts KNMG Onderzoeker AWJTwente PhD Candidate | University of Twente
Programma • • • • • •
“Postpartum Quiz” Toelichting onderzoek in Twente Betrokken professionals bij PPD Mogelijkheden tot samenwerking Discussie, stellingen TIPS
Vraag 1
Volgens de DSM-IV (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) is een postpartum depressie geen aparte classificatie maar valt deze onder de categorie depressieve stoornis, met de volgende specificatie: A. Een begin binnen 4 weken na de partus B. Een begin binnen 3 maanden na de partus C. Een begin binnen 1 jaar na de partus
Vraag 2 Hoeveel procent van de vrouwen krijgt te maken met een postpartum depressie? A. 2% B. 7% C. 13% D. 19%
Vraag 3 Wat zijn evidente risicofactoren voor een postpartum depressie? A. Eerder doorgemaakte depressies, stresserende lifeevents B. Ethniciteit en lage SES C. Obstetrische factoren en een moeilijk temperament van het kind
Vraag 4 Mag een moeder haar kind borstvoeding geven als ze antidepressiva gebruikt? A. Nee, dit is schadelijk voor het kind B. Ja, bepaalde middelen hebben dan de voorkeur
Vraag 5 Voor een moeder met PPD bestaat het aanbod van een moederkind interventie. Welke van onderstaande beweringen zijn juist? Het gaat er bij de moeder-kind interventie om dat: 1.de moeder een verbeterde sensitieve responsiviteit krijgt; 2.de sociale en emotionele ontwikkeling van het kind verbetert; 3.de veilige gehechtheid bij het kind versterkt wordt. A. 1 en 2 zijn juist B. 1 en 3 zijn juist C. 1, 2 en 3 zijn juist
Vraag 6 Kunnen vaders een postpartum depressie hebben? A. Ja, ook vaders kunnen een postpartum depressie hebben B. Nee, een postpartum depressie kan alleen bij vrouwen voorkomen
Vraag 7 Ouders en kind komen in de postpartumperiode een aantal keer op het consultatiebureau (Jeugdgezondheidszorg). Hoeveel vaste contactmomenten zijn er t/m 6 maanden? • • • •
3 4 5 6
Vraag 8 In de nvab richtlijn ‘Zwangerschap, postpartumperiode en werk’ voor bedrijfsgeneeskundigen wordt gesproken over een preventief consult. Wat hoort niet standaard in een preventief consult thuis? A. Maken van een risicoprofiel; individuele belasting vs. individuele belastbaarheid B. Bespreken of de werkgever de rechten/regelingen tijdens zwangerschap en postpartum (o.a. t.a.v. borstvoeding) heeft besproken C. Algemeen lichamelijk onderzoek D. Advies over de invloed van de zwangerschap op de belastbaarheid, zowel in werk als privé
Vraag 9 Stelling: Een verzekeringsarts kan oordelen dat een vrouw met een depressie in de postpartumperiode niet arbeidsongeschikt is als gevolg van bevalling of de zwangerschap. A. B.
Deze stelling is juist Deze stelling is onjuist
Vraag 10 Waar staat POP in POP-poli voor: A. Postpartum Observatie Poli B. Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie C. Preventive Obstetric Program
AWJTwente • Kernpartners; – GGD Twente – Universiteit Twente – Saxion – UMC Groningen – de veertien Twentse gemeenten • 2 Promotietrajecten – postpartum depressie – preventie van kindermishandeling. • ‘Klein-en-Fijn projecten’
Magda Boere-Boonekamp* Riet Haasnoot – Smallegange** Menno Reijneveld*** Maarten IJzerman* *Universiteit Twente **GGD Twente ***Rijksuniversiteit Groningen
Huidige werkwijze Twente • • • •
Screening door de consultatiebureaus Edinburg Postnatal Depression Scale (EPDS) Momenten van afname Vervolg – Huisbezoek jeugdverpleegkundige – Doorverwijzen moeder huisarts/GGZ – Moeder-kind interventie
Doel & onderzoeksvragen • Hoofdonderzoek: Effectiviteit: welk effect heeft screening op PPD door de JGZ in de eerste 6 maanden na de bevalling, op de gezondheidstoestand van moeder en kind een jaar na de bevalling • Tevens zijn er deelonderzoeken naar: - de mogelijke knelpunten in het vervolgtraject na signalering van PPD in de JGZ - de tevredenheid van ouders en professionals over de screening. - kosteneffectiviteitsanalyse
Methode - Effectiviteitsonderzoek • Prospectief cohortonderzoek in JGZ met: - een interventiearm: EPDS screening op leeftijd 1, 3 en 6 mnd - een controle-arm: care-as-usual • Populatie: moeders postpartum die het consultatiebureau bezoeken; minstens 2517 per onderzoeksarm, bij 80% deelname 3147
Methode (vervolg) Uitkomstmaten • op moederniveau: depressie gemeten met de MINI (mini international neuropsychiatric interview) met 9 mnd. • op kindniveau: sociaal-emotionele ontwikkeling gemeten met de ASQ-SE (Ages&Stages Questionnaire–Social Emotional)met 12mnd
Behandeling PPD • • • •
Huisarts GGZ Moeder-kind interventie POP-poli » Knelpunten » Ervaringen deelnemers
Professionals pre- en postpartum ZWANGERSCHAP
POSTPARTUM Huisarts
Verloskundige Kraamzorg
Jeugdgezondheidszorg Bedrijfsarts Leidinggevende Gynaecoloog Psychiater Kinderarts POP-poli Andere hulpverlening, b.v. AMW, GGV, particulier psycholoog Verzekeringsarts Regulier Regulier voor werkende vrouw
Op indicatie
Samenwerking - Hoe brengen we het systeem weer in balans? • Op de hoogte zijn van elkaars rol en mogelijkheden • Op de hoogte zijn van elkaars betrokkenheid » Moeders gericht adviseren en verwijzen » Actief afstemming zoeken » Coördinerende rol » Uitdragen en informeren
STELLING 1 SCREENING OP POSTPARTUM DEPRESSIE BIJ DE MOEDER IS EEN TAAK VAN DE JGZ
STELLING 2 DE BEDIJFSARTS HOORT DE COÖRDINERENDE ROL TE HEBBEN BIJ WERKENDE VROUWEN MET EEN POSTPARTUM DEPRESSIE
STELLING 3 DE PROFESSIONALS DIE BETROKKEN ZIJN BIJ MOEDERS MET EEN POSTPARTUM DEPRESSIE ZOUDEN ELKAAR STANDAARD MOETEN INFORMEREN OVER DE GEZONDHEID VAN MOEDER EN KIND
TIPS • Wees als betrokken professional alert op signalen van een postpartum depressie en maak het bespreekbaar • Wees op de hoogte van de rol die collega-professionals kunnen spelen en adviseer moeders om daar gebruik van de maken • Vormen van een up-do-date sociale kaart t.a.v. hulpverlening rondom de zwangerschap om gericht te kunnen verwijzen • Maak het afstemmen met andere professionals een standaard werkwijze • Draag de werkwijze uit – bijvoorbeeld via de website van het Centrum voor Jeugd en Gezin
Vragen, opmerkingen & suggesties
Hartelijk dank voor jullie aandacht & deelname aan deze workshop! Websites: www.awjtwente.nl www.lpkz.nl (landelijk kenniscentrum psychiatrie en zwangerschap ) www.nvab.artsennet.nl (richtlijnen –> overig)
[email protected]
