Wethouder van Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie. Onderwerp Leerwerkbedrijven en -trajecten voor jongeren

Wethouder van Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie RIS178060_13-JAN-2011 Henk Kool

Gemeente Den Haag

Retouradres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag

De voorzitter van Commissie Samenleving

Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk

BSW/2010.281 – RIS 178060 Doorkiesnummer

070 - 353 57 96 E-mailadres Aantal bijlagen

1 Datum

4 januari 2011 Verzonden 12 januari 2011 Onderwerp

Leerwerkbedrijven en -trajecten voor jongeren Aanleiding De wethouder van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Economie heeft de Commissie Samenleving (vergadering 9 september 2010) toegezegd met een overzicht te komen van leerwerkbedrijven voor jongeren, waarbij specifiek aandacht wordt gevraagd voor de Trix. Omdat er in de praktijk veel verwarring bestaat rond de termen leerwerkbedrijven, leerbedrijven, stages en beroepspraktijkvorming plaatsen enz. wordt in dit memo eerst - ter verheldering - een omschrijving van een aantal begrippen gegeven. Daarna volgt een overzicht van de leerwerkbedrijven en trajecten voor Haagse jongeren tot 27 jaar, waaronder voortijdig schoolverlaters en jongeren die behoren tot de WIJ-doelgroep van de Dienst SZW. In het voorjaar komt het college met het actieprogramma Jeugd en Gezin. Ook hierin zal nader worden ingegaan op de diverse mogelijkheden die er voor jongeren in Den Haag bestaan om in individuele trajecten een verdere invulling te geven aan hun toekomstperspectief. Begripsbepaling De begrippen leerwerkbedrijven, leerwerkplekken, leerbedrijven, BOL, BBL, beroepspraktijkvorming en stages en werkgelegenheidsprojecten, in relatie tot school of werk worden in de praktijk vaak door elkaar gebruikt en zorgen daarmee nogal eens voor verwarring. Daarom eerst een begripsbepaling rond 1. Beroepspraktijkvorming vanuit het onderwijs, 2. Leerwerkbedrijven en leerwerkplekken voor het opdoen van werkervaring en 3. Een overzicht van Leerwerkbedrijven voor jongeren.

Inlichtingen bij

M.W.H.M. (Marina) van der Maazen Postadres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag

Internetadres: www.denhaag.nl

Telefoon: 070 - 353 2651 Fax: 070 - 353 2479

BSW/2010.281

1. Beroepspraktijkvorming (BPV) plaats (stage) Het leren in de praktijk is een verplicht onderdeel van iedere VMBO- of MBO-opleiding. Onderliggende gedachte is dat beroepsvaardigheden c.q. competenties niet alleen op school geleerd kunnen worden, maar ook in de beroepspraktijk van alle dag worden geïnternaliseerd. Het praktijkgedeelte van de opleidingen vindt in een beroepspraktijkvorming (BPV) plaats. Het begrip BPV wordt in de Wet Educatie Beroepsonderwijs (WEB) gebruikt voor het praktijkleren en is uitsluitend van toepassing binnen het reguliere beroepsonderwijs. Jongeren die een reguliere MBO-opleiding volgen, kunnen kiezen uit twee opleidingsvarianten: de voltijd opleiding BeroepsOpleidende Leerweg (BOL), of de Beroeps Begeleide Leerweg (BBL) met een leerarbeidsovereenkomst en één dag per week school. Voor de BOL-variant wordt het BPV deel “de stage” genoemd, soms krijgen de jongeren hiervoor een (kleine) stagevergoeding. In de BBL is dit deel de leerarbeidsplaats, meestal krijgen ze hiervoor een (leerlingen)salaris. Beide varianten kennen dezelfde kwalificatiestructuur en leiden op tot dezelfde diploma’s. 1a. Beroeps Opleidende Leerweg (BOL) Leerlingen/studenten krijgen gedurende de BOL opleiding lessen op school (minimaal 60%) en zij moeten een aantal uren/dagen (maximaal 40%) beroepspraktijkvorming (stage) volgen. Deelnemers staan ingeschreven als voltijd student en ontvangen studiefinanciering. De BPV plaatsen worden door de scholen zelf geworven in samenwerking met Colo en de Kenniscentra. Jaarlijks gaat het om duizenden leerlingen en studenten die BPV plaatsen nodig hebben. Dit is de verantwoordelijkheid van het onderwijsveld. De gemeente heeft hierbij geen enkele bemoeienis. Werkmaat Binnen het reguliere BOL onderwijs is een specifieke variant ontwikkeld voor jongeren die hun opleiding niet binnen de reguliere schoolmuren van het ROC kunnen voltooien: Werkmaat. Werkmaat wordt uitgevoerd binnen het re-integratiebedrijf van de gemeente, of bij werkgevers in hun bedrijven. Werkmaat kenmerkt zich door de extra begeleiding, relatief kleine klassen (20 deelnemers per groep) en het feit dat de helft van de opleiding bestaat uit leren op school en de andere helft uit leren op de werkvloer. Werkmaat is een reguliere BOL opleiding op MBO-1 niveau Algemeen geKwalificeerd Assistent (AKA). De Dienst SZW zorgt bij Werkmaat voor het aanbod van de beroepspraktijkvorming binnen het leerbedrijf van de gemeente (StartBaan) of dat gebeurt bij één of meer werkgevers.

1b. Beroeps Begeleide Leerweg (BBL) Bij een Beroeps Begeleide Leerweg (BBL) hebben de deelnemers een leerarbeidsovereenkomst met een werkgever, werken zij vier dagen per week in een erkend leerbedrijf, ontvangen een salaris en volgen één dag per week lessen op het ROC. Deelnemers staan ingeschreven als BBL student bij het ROC, maar komen niet in aanmerking voor studiefinanciering. De primaire verantwoordelijkheid voor het vinden van deze beroepspraktijkvorming c.q. leerarbeidsovereenkomst ligt bij de studenten zelf, zij kunnen daarbij hulp krijgen van de Kenniscentra en (soms) van het ROC. Soms slagen jongeren er echter niet in om (tijdig) een leerarbeidsplaats te vinden. Dat kan het gevolg zijn van de (tijdelijk) verslechterde arbeidsmarktomstandigheden, maar ook van het zoekgedrag van de jongere.

2

BSW/2010.281

Op jaarbasis melden zich naar schatting van het UWV Werkbedrijf circa 250 tot 300 van deze jongeren bij Werkplein Sorghvliet, omdat zij - wanneer ze niet tijdig een BPV plek hebben kunnen vinden - het risico lopen hun opleiding niet te kunnen voltooien. In die gevallen biedt het Werkplein hulp en ondersteuning bij het vinden van een dergelijke BPV plaats. Er wordt geen registratie bijgehouden van het aantal BPV plekken die via Werkplein Sorghvliet worden gerealiseerd, deze zijn opgenomen in het totale aantal banen waarop jongeren worden bemiddeld. Wanneer het ook Werkplein Sorghvliet niet lukt om een geschikte BPV plek te vinden, worden de jongeren geadviseerd om naar alternatieven te zoeken. Het advies kan luiden de opleiding via BOL (voltijd) te vervolgen, maar ook dat jongeren hun zoekgedrag dienen uit te breiden naar andere, meer kansrijke sectoren. 1c. Erkend leerbedrijf voor BOL of BBL Een leerbedrijf is een bedrijf waar een leerling/student/scholier die een opleiding volgt “stage” kan lopen, of anders gezegd waar beroepspraktijkvorming plaats heeft. De BPV-plaats kan alleen worden aangeboden door een officieel erkend leerbedrijf. Een bedrijf moet laten zien dat het bereid en in staat is om leerlingen op te leiden. Het re-integratiebedrijf van de gemeente (StartBaan) is ook erkend leerbedrijf. De officiële erkenning wordt verzorgd door de Kenniscentra. Elke branchevereniging heeft zo’n kenniscentrum. Voorbeelden van deze kenniscentra zijn: Fundeon (bouw en infra), Calibris (zorg), Ecabo (administratie etc.) en VTL (transport en logistiek). Colo, de koepel van de kenniscentra, brengt periodiek een regionale barometer uit, waarin de kansen op beroepspraktijkvormingsplaatsen in de regio Haaglanden zijn weergegeven. De meest recente versie van de barometer is als bijlage toegevoegd. 2. Leerwerkbedrijf en leerwerkplekken Een leerwerkbedrijf (deze term wordt vaak gebruikt bij re-integratiebedrijven) is een plaats waar werknemers werkervaring kunnen opdoen, voordat zij kunnen uitstromen naar regulier werk op de arbeidsmarkt. Leerwerkplekken is de Haagse term voor participatieplaatsen, waar het opdoen van werkervaring centraal staat. Bij een leerwerkplek wordt werkervaring opgedaan met behoud van uitkering of, in het geval van jongeren tot 27 jaar, een WIJ-inkomensvoorziening. 2a. Leerwerkbedrijf Een leerwerkbedrijf is een bedrijf met als primair doel het opleiden van mensen door werk aan te bieden in de praktijk. De term leerwerkbedrijf wordt vaak gebruikt bij re-integratiebedrijven en in combinatie met opleidingen. Ook het re-integratiebedrijf van de Dienst SZW, StartBaan, waar praktijktrainingen worden verzorgd en waar de deelnemers hun beroepsvaardigheden kunnen oefenen is een leerwerkbedrijf, maar tevens een erkend leerbedrijf. Jongeren die aan Werkmaat deelnemen (een reguliere BOL opleiding, buiten de reguliere schoolmuren) hebben binnen StartBaan hun beroepspraktijkvorming plaats. Naast de re-integratietrajecten en de praktijktrainingen binnen StartBaan, wordt een (beperkt) aantal re-integratievoorzieningen extern ingekocht.

3

BSW/2010.281

2b. Leerwerkplekken Uitkeringsgerechtigden die wel perspectief hebben op betaald werk, maar nog niet direct bemiddelbaar zijn voor de arbeidsmarkt, kunnen met behoud van uitkering (of in het geval van jongeren met een WIJ-inkomensvoorziening) werkervaring opdoen op een zogenaamde participatieplaats. Deze participatieplaatsen worden in Den Haag leerwerkplekken genoemd. Op deze leerwerkplekken wordt binnen een leerwerkbedrijf onder begeleiding werkervaring opgedaan en tevens kan scholing worden gevolgd. Het doel van een leerwerkplek is om werkzoekenden meer kans te (laten) maken op een betaalde baan. De duur van het opdoen van werkervaring op een leerwerkplek is mede afhankelijk van de uitstroommogelijkheden naar de arbeidsmarkt. Het doel is uitstroom naar een betaalde baan, direct bij een werkgever met de eventuele inzet van een loonwaarde subsidie, of na deelname aan een werkgelegenheidsproject met behoud van uitkering, of WIJ-inkomensvoorziening. Zowel volwassenen als jongeren kunnen gebruik maken van een leerwerkplek. Voor beide groepen gelden echter verschillende voorwaarden. Voor volwassenen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt kan een leerwerkplek in totaal maximaal 3 jaar duren. Jongeren tot 27 jaar die tot de WIJ doelgroep behoren en die nog niet kunnen uitstromen naar regulier werk, kunnen gedurende maximaal 6 maanden gebruik maken van een leerwerkplek. De WIJ wil jongeren immers zo snel mogelijk laten terugkeren naar school of aan het werk helpen. Jongeren met en grotere afstand tot de arbeidsmarkt kunnen een reeks aaneengesloten voorzieningen aangeboden krijgen om hen naar zelfstandigheid te ondersteunen. Een ander onderscheid tussen volwassen en jongeren tot 27 jaar is dat deze laatste niet in aanmerking komen voor een premie zoals bij de leerwerkplek (deze zou namelijk volledig worden verrekend met de inkomensvoorziening WIJ). De leerwerkplekken in Den Haag worden aangeboden binnen het re-integratiebedrijf van de gemeente, StartBaan. Deze noemen we praktijktrainingen. Het gaat om 1.300 plekken. Bij de G8: de acht grote (gemeentelijke) werkgevers, zoals Schroeder van der Kolk, Haeghe Groep, Buurt Beheer Bedrijven, Biesieklette of de Boodschappen Begeleidingsdienst en bij overige werkgevers spreken we van leerwerkbanen (1.200 + 400 bij het Haagse Werkbedrijf). Tot slot kopen we 700 leerwerkplekken in. Hieronder volgt een overzicht van de leerwerkbedrijven waar jongeren werkervaring kunnen opdoen en/of hun persoonlijke competenties verder ontwikkelen. 3. Overzicht van Leerwerkbedrijven en –trajecten voor jongeren Van de onderstaande leerwerkbedrijven zijn de eerste drie vooral gericht op voortijdig schoolverlaters en deze worden grotendeels gefinancierd met VSV-middelen. De overige projecten worden voornamelijk gefinancierd vanuit re-integratiemiddelen, deels in combinatie met de inzet van justitiële middelen. • Sleutelen met jongeren Het project Sleutelen met Jongeren is een particulier initiatief dat wordt uitgevoerd in een erkend leerbedrijf (garage). Voortijdig school verlaters en jongeren die met justitie in aanraking zijn geweest krijgen de kans om een positieve ervaring op te doen en in een periode van drie maanden te werken aan hun motivatie en een toekomstperspectief. Deze jongeren werken en leren in het garagebedrijf en krijgen intensieve coaching en training.

4

BSW/2010.281

Veel jongeren stromen daarna door naar een BBL (of BOL) opleiding voor autotechniek. Op jaarbasis kunnen 24 jongeren in traject worden genomen à € 3.350,00. • D’Roem D’Roem is een particulier initiatief met een cateringbedrijf dat zich ten doel stelt om kansarme jongeren en tienermoeders van 14 tot 27 jaar meer mogelijkheden te bieden en hun kansen te vergroten op arbeidsparticipatie, vervolgonderwijs en/of dagbesteding zodat zij uit hun sociale isolement komen. D’Roem werkt aan empowerment en zelfontplooiing van de jongeren. Veel jongeren stromen daarna door naar een BBL (of BOL) opleiding voor horeca, spw of zorg. Op jaarbasis kunnen 18 jongeren in traject worden genomen à € 3.350,00. • Komp U ter hulp Het erkende leerbedrijf Komp U ter hulp is eveneens een particulier initiatief en biedt voortijdig schoolverlaters de mogelijkheid om binnen drie maanden de opleiding Basis PC Technicus te behalen. Op jaarbasis kunnen 28 jongeren in traject worden genomen a € 2.200,00. Het traject wordt nu nog gefinancierd door de Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn in het kader van voortijdig schoolverlaten. Onvoorspelbare kosten en magere resultaten (geringe doorstroom naar een opleiding) zijn argumenten om de financiering in 2011 niet te continueren. • Jeugd Interventie Team (JIT, Zorgtrajecten van Bureau Jeugdzorg) Het JIT streeft in de begeleiding naar deelname van iedere jongere aan een werk- of leertraject. Bij een aantal bemiddelt het JIT rechtstreeks naar werk of school en bij een groot aantal worden de diensten van Werkplein ingeschakeld. Het JIT heeft te maken met een kwetsbare groep die soms veel problemen en stress ondervindt. De uitgangspunten kunnen worden waargemaakt door verbetering van de klantgerichtheid en concrete samenwerkingsafspraken tussen het JIT en de verschillende diensten van het Werkplein. In 2010 zijn 60 trajecten ingekocht met bijbehorend bedrag van € 585.660,00. In 2011 is dit aantal bijgesteld naar 30 trajecten met bijbehorend bedrag van € 292.830,00. In 2011 wordt tevens bekeken hoe de JIT trajecten nog meer kunnen worden gericht op uitstroom naar werk. • Jongeren Toezicht Team (JTT) Het doel van het JTT is om de maatschappelijke positie van de jongeren te verbeteren met als uiteindelijke doel het zelf vinden van een baan of het volgen van een opleiding. Onder de begeleiding van politie houden jongeren toezicht op openbare plekken zoals in het centrum. Tot de doelgroep behoren jongeren tussen de 16 en 23 jaar, die om uiteenlopende redenen nog niet in staat zijn zelfstandig een positie in onze maatschappij te verwerven. Dit komt onder andere omdat zij hun school niet hebben afgemaakt en/of nog niet helemaal bekend of vertrouwd zijn geraakt met de normen en waarden van de huidige samenleving. Naast uitvoeringstaken wordt veel tijd besteed aan de persoonlijke ontwikkeling. De groepssamenstelling is mede door de etniciteit, scholingsniveau, sekse en sociaal-economische positie zeer divers. De jongeren worden begeleid door politiefunctionarissen van het korps Haaglanden en een jongerenwerker. Vanuit de gemeente werden de aanvullende cursussen zoals Nederlands en sport gefinancierd. In 2010 zijn er 60 trajecten beschikbaar voor jongeren. Door het lage aantal aanmeldingen wordt er onderzocht op welke wijze het JTT ook in de toekomst nog succesvol kan zijn. Doordat het contract met Tremus in juni 2010 is beëindigd is er (op dit moment) geen financiële relatie meer met het JTT.

5

BSW/2010.281

Momenteel wordt onderzocht hoe de uitgangspunten van het JTT kunnen opgaan in de nieuwe projectvorm: City Sport Stewards (zie hieronder). • City Sport Stewards Is een nieuw project dat gebaseerd is op de principes van het JTT, maar richt zich meer op het hospitality en toezicht. De City Sport Steward werkt vanuit het basisconcept “Service with a Smile” en is hiervoor ook getraind. Naast de specifieke kennis van de stad met alle toeristische informatie is de jongere ook in staat om te werken bij (grootschalige) evenementen. Juist hier speelt een getrainde medewerker een grote rol in de beleving van bezoekers. Een goede ontvangst, begeleiding en ondersteuning van bezoekers draagt bij tot een positief beeld van de stad. De City Steward is van aanvullende meerwaarde naast de inzet van professionals zoals politie, stadstoezicht en beveiliging. Binnen het concept City Sport Steward is de training sportsteward de basis met de bijbehorende modules/trainingen. Deze training is al bekend en gaat ook worden verzorgd voor jongeren die via de gemeente worden aangemeld bij het ROC ID College, dat een nauwe samenwerkingsrelatie heeft met de Stichting City Steward en wordt in samenwerking met ADO Den Haag vorm gegeven. Op jaarbasis kunnen 34 deelnemers geplaatst worden met als doel door te stromen naar een opleiding beveiliger of medewerker sport. De kosten voor een traject zijn € 3.500,00. • Trix De Stichting Trix is een erkend leerbedrijf (lassen, schilderen etc.) voor de re-integratie en rehabilitatie van jongeren en volwassenen die om uiteenlopende redenen niet aan het werk komen, of dat niet weten te behouden. De jongeren die bij de Trix een traject volgen hebben in de meeste gevallen geen startkwalificatie omdat zij hun school niet hebben afgemaakt. De activiteiten die worden uitgevoerd onder leiding van ervaren leermeesters zijn het (ver)bouwen van vaartuigen. Dit leidt wel tot een diploma, maar (nog) niet tot een startkwalificatie. Het aantal mensen dat zich in de periode 2005 - 2009 bij de Trix heeft gemeld bedroeg 153, waarvan 55 deelnemers het traject in die vijf jaar daadwerkelijk hebben gevolgd, de overigen zijn binnen de proefperiode van twee maanden uitgestroomd. Gemiddeld betekent dat een bezetting van circa 10 deelnemers op jaarbasis, waar plaats was voor gemiddeld 20 deelnemers. Uit meer recente gegevens over de periode 2008 tot en met maart 2010 blijkt dat er 32 deelnemers zijn aangemeld door Jeugdformaat, Bureau Jeugdzorg, Bestuursdienst, Werkplein (voorheen CWI), de Waag, Exodus, jeugdreclassering, Mondriaan, Parnassia, Re-entry, taakstraf, Teylingereind, Transvaal college, Triple ex, William Schikker, Werkplan. Niet duidelijk is hoeveel van hen het traject na de proefperiode hebben vervolgd. Gegevens rond de uitstroom naar het reguliere onderwijs of naar werk zijn eveneens nauwelijks bekend, waardoor geen goed oordeel kan worden gegeven over het rendement. Wel is er veel algemene positieve waardering voor de Trix. Het bestuur van de Trix heeft de gemeente verzocht om extra middelen voor de inzet van meer leermeesters. Daarnaast heeft de Trix de gemeente verzocht om extra middelen voor de (ver)bouw van de loods in 2011. Voor dit laatste wordt nog naar een oplossing gezocht. Wel is de financiële bijdrage voor de leermeesters 2011 bekend. Deze is niet hoger dan vorig jaar zoals was gevraagd. Over de financiering van Trix verwijs ik u naar Brief college bezuinigingen Trix, van 21 december 2010.

6

BSW/2010.281

Voor de financiering voor 2011 is tevens onderzocht of onderwijsmiddelen ingezet zouden kunnen worden. Er worden echter onvoldoende aanknopingspunten gezien om vanuit onderwijs een financiële bijdrage te leveren, omdat er geen sprake is van het behalen van startkwalificaties (minimaal MBO-2). • De Uitdaging De gemeente Den Haag heeft extra trajecten ingekocht voor Haagse jongeren voor wie disciplinering noodzakelijk is en nodig om ze tijdelijk uit hun (sociale) omgeving te halen. Deze trajecten worden uitgevoerd door Defensie. De begeleiding van de jongeren, onder andere tijdens de wekelijkse reis tussen Den Haag en de defensiebasis, maar ook op persoonlijk vlak en in relatie tot de thuisomgeving, wordt verzorgd door Jeugdzorg/ Jeugd Interventie Team (JIT). Het project De Uitdaging sluit niet goed aan bij jongeren die recht hebben op een werkleeraanbod. Het project werd in het verleden grotendeels gefinancierd vanuit het Ministerie van Jeugd en Gezin en de gemeente Den Haag. In 2010 zijn er 24 trajecten beschikbaar. De kosten per traject zijn € 4.500,00. De financiële bijdrage aan het project zal in 2011 vanuit de gemeente Den Haag worden beëindigd. • Praktijktrainingen StartBaan / Werkmaat De gemeente Den Haag leidt veel klanten op binnen het eigen re-integratiebedrijf: StartBaan. Daar worden jongeren (en volwassenen) getraind om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen. De trainingen bevatten naast het aanleren van diverse algemene vaardigheiden (sociaal, communicatief) ook het vergroten van de werknemerscompetenties. De trainingen zijn ingericht naar sectoren: Dienstverlening sociaal of zakelijk en Techniek. Daarbinnen worden verschillende vaktrainingen verzorgd. StartBaan is tevens een erkend leerbedrijf, waar beroepspraktijkvorming plaatsvindt. Een van de trainingen, specifiek gericht op jongeren die nog geen startkwalificatie hebben, maar deze niet binnen het reguliere onderwijs kúnnen behalen, is Werkmaat. Dit is een BOL opleiding op MBO-1 niveau (Arbeidsmarkt geKwalificeerd Assistent), die in nauwe samenwerking met het ROC Mondriaan wordt aangeboden, buiten de reguliere schoolmuren. Jongeren worden geplaatst in kleinere klassen, krijgen extra begeleiding en volgen veel praktijkonderwijs. Daarmee passen deze trajecten goed in het door het rijk gevoerde beleid om schooluitvallers, voortijdige schoolverlaters en jeugdige werklozen alsnog via een opleiding naar een startkwalificatie te leiden. • The Working Class Doel van The Working Class is het scholen en trainen van jongeren en hen onder intensieve begeleiding ervaring laten opdoen in administratief werk. The Working Class biedt jongeren een stageplek aan van zes maanden om werkervaring op te doen in een echt bedrijf. Samen met de begeleiders van The Working Class wordt gekeken welke opleiding/ cursus een jongere nog nodig hebt. Naast de stage wordt de jongere ook geholpen om een betaalde baan te vinden. Deze stage is een opstap naar een nieuwe baan. Verder is er ook veel aandacht voor de ontwikkeling en creativiteit van de jongere in deze stage. Doelstelling: jongeren ervaring laten opdoen in administratief werk, door middel van begeleiding/scholing naar een baan van minimaal zes maanden, het aantal trajecten bedraagt 50. Het project zal in 2011 worden gecontinueerd.

7

BSW/2010.281

Aan de Bak Project van de praktijkschool Johan de Witt, waarbij een coach uitvallers uit het onderwijs in de wijk oppakt met als doel hen (terug) te leiden naar school of werk. Het aantal trajecten is 20 op jaarbasis en de trajectduur loopt van 1 januari 2010 tot en met 30 juni 2012. • Beveiligingsproject, gastheer/gastvrouw SCDW Aan het werkgelegenheidsproject Beveiliging nemen niet alleen jongeren, maar ook volwassenen deel. Deelnemers worden opgeleid tot beveiliger en volgen daartoe de opleiding Beveiliging II, in combinatie met gastheer/gastvrouw van de Stichting Culturele Detachering Werkzoekenden (SCDW) die langdurig werklozen opleidt naar een reguliere baan in de beveiligingsbranche. Na het behalen van het diploma worden de deelnemer uitgeplaatst op een reguliere arbeidsovereenkomst. • BBL-projecten Tot slot zijn er nog talloze BBL- voorschakelprojecten, waarbij jongeren (soms in combinatie met volwassen deelnemers) worden opgeleid en voorbereid op de instroom in een BBL-2 traject. Een aantal voorbeelden van deze voorschakelprojecten zijn: Stichting ZHB - werken en leren in de bouw, SPG Infra - grondwerk, Innovam - Autotechniek, Koken naar een Baan - koks, Werkmaat administratie, installatietechniek, schilderen en stucen. Met vriendelijke groeten, H. Kool Wethouder van Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie

8