Week 1ABC Info: De Verenigde Staten De Verenigde Staten (of Amerika) zijn het rijkste en machtigste land van de wereld. In de V.S. werken 50 staten samen in één land. Omdat de V.S. een heel groot land is, is het weer overal anders. Bijvoorbeeld: In Alaska met sneeuw en ijs is het vaak heel koud. In de woestijnen is het ’s zomers heet. Nationale Parken in de V.S. zijn: - Sequoia Park: met reuzenbomen; - Death Valley Park: een woestijn. In de zomer erg heet! - Grand Canyon: een enorme kloof van meer dan 400 km lang; - Yellowstone Park: 200 warmwatergeisers; -
Niagara Watervallen.
Eeuwen geleden werden zwarte mensen als slaven uit Afrika gehaald. Ze mochten niet hetzelfde als de blanke Amerikanen. Martin Luther King wilde dat alle mensen gelijk zouden zijn. Hierom is hij vermoord. In 2008 kregen de V.S. met Barak Obama hun eerste zwarte president. De oorspronkelijke bewoners van Amerika zijn de indianen. Die leven nu vaak in aparte reservaten. De meeste landen van de wereld werken samen in de Verenigde Naties (VN). Er worden afspraken gemaakt over o.a. vrede, voedsel, onderwijs en kinderen.
Extra Info: Canada In Canada worden twee talen gesproken: Engels en Frans. In het noorden van Canada is het koud. Daar leven zeehonden en ijsberen. In de enorme wouden worden veel bomen gekapt voor het hout. In Canada en in de staat Alaska wonen de Inuit. Inuit betekent mens. Hun kleding is gemaakt van rendier- en zeehondenhuiden. Vroeger trokken de Inuit rond met hondensleeën. In de zomer woonden ze in tenten en in de winter bouwden ze iglo’s. Aan de westkant van Amerika liggen hoge bergen. In Noord-Amerika heten ze de Rocky Mountains en in Zuid-Amerika het Andesgebergte. In de Rocky Mountains leven beren, herten, poema’s en grote roofvogels. De bergen zijn ontstaan doordat West-Amerika omhoog wordt geduwd door grote landplaten die heel langzaam verschuiven.
Week 2ABC Info: Midden-Amerika Landen als Mexico (het grootste land) en Guatemala en de vele eilanden in de Caribische Zee vormen samen Midden-Amerika. Lang geleden heeft Spanje Midden-Amerika veroverd. Iedereen spreekt Spaans en de meeste mensen zijn katholiek. De meeste mensen zijn arm en er is veel geweld. Mexico-City ligt op een hoogvlakte. De lucht is er meestal vies, omdat de stad tussen de bergen ligt. De wind kan de vieze lucht niet wegblazen. Cuba is een groot eiland in de Caribische Zee. Rum en sigaren worden daar gemaakt. Jamaica is ook een eiland in de Caribische Zee. Op Jamaica wordt Engels gesproken. Midden-Amerika heeft vaak last van cyclonen. Een cycloon is een heel sterke wervelstorm met zeer veel regen. Een cycloon ontstaat uit een onweersbui in Afrika. De onweersbui gaat met de wind de warme oceaan over. Op de oceaan groeit de bui uit tot een cycloon. Extra Info: Suriname, de Nederlandse Antillen en de Maya’s Suriname ligt in het noorden van Zuid-Amerika. Het grootste deel van Suriname is tropisch oerwoud. Het hele jaar is het er warm en vochtig. Suriname is vier keer groter dan Nederland. Vroeger was Suriname een kolonie van Nederland. Veel slaven uit Afrika (de Creolen) werkten op plantages. Toen de slavernij werd afgeschaft gingen mensen uit India (de Hindoestanen), Indonesië (de Javanen) en China (de Chinezen) op de plantages werken. In Suriname wonen ook blanken (veel Nederlanders), joden en indianen. In 1975 werd Suriname een eigen land. De Nederlandse Antillen (zes eilanden) liggen in het Caribisch gebied: Aruba, Bonaire, Curaçao (ABC), Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten (SSS). De mensen spreken er Nederlands, Papiaments en Engels. Nu zijn Aruba, Curaçao en Sint Maarten zelfstandig. Bonaire, Saba en Sint Eustatius horen nu bij Nederland. De Maya’s (een indianenvolk) leefden 4000 jaar geleden in Mexico. Ze schreven hun taal in hiërogliefen: in tekens en plaatjes. Nu leven er nog ongeveer zes miljoen Maya’s.
Week 3ABC Info: Zuid-Amerika De eerste bewoners waren de indianen. Na 1500 veroverden vooral Spanjaarden en Portugezen Zuid-Amerika. In Brazilië wordt Portugees gesproken. En Spaans in de andere landen, zoals Argentinië en Chili. Er is veel armoede en in de grote steden veel geweld. Op het platteland is minder geweld, omdat de mensen zelf hun eten verbouwen en o.a. kippen houden. Aan de westkant van Zuid-Amerika ligt het De cirkel waardoor armoede blijft Andesgebergte. bestaan. Brazilië is het grootste land van Zuid-Amerika. Veel Brazilianen zijn gek op voetbal en het carnaval is wereldberoemd. De helft van Brazilië bestaat uit tropisch regenwoud. Door het woud stroomt de grote rivier de Amazone. De pampa’s zijn de vruchtbare stukken grond in Argentinië. Hierop verbouwen de Argentijnen groenten, granen en fruit. Ook zijn er veel schapen, koeien en paarden. Prinses Máxima komt uit Argentinië. Extra Info: Het Amazonegebied, de Galápagoseilanden en de Inca’s In het Amazonegebied wonen nog steeds indianenstammen. In de regenwouden worden veel bomen gekapt. Mensen willen er wegen en huizen aanleggen. Daardoor verdwijnen er grote stukken regenwoud. De regenwouden zijn belangrijk voor de mens. Want de bomen zorgen voor de zuurstof die wij inademen. De Galápagoseilanden liggen in de Stille Oceaan. Daar waren geen mensen en roofdieren. Daarom vluchten de dieren daar niet voor mensen. De voorouders van de indianen, de Inca’s, hadden een groot rijk. Ze woonden in en rond het Andesgebergte. De Inca’s bouwden bruggen over rivieren en mooie steden met tempels. Zij kweekten in de bergen groenten door terrassen aan te leggen. Ze waren erg goed in handwerken. De Spanjaarden verwoestten het Incarijk en brachten nieuwe ziekten mee. Nu proberen de Inca’s meer rechten te krijgen.
Week 4ABC Info: Australië Australië ligt tussen de Indische en de Grote Oceaan. De hoofdstad is Canberra. In het noorden vind je tropische oerwouden. In het binnenland en in het westen zijn vooral woestijnen. De meeste mensen wonen langs de groene zuidoostkust. Vroeger was Australië een kolonie van Engeland. Er wordt daarom Engels gesproken. Als het bij ons zomer is, dan is het daar winter. Nederlanders ontdekten rond 1640 Australië en Nieuw-Zeeland. In Australië wonen buideldieren, zoals de kangoeroe en de koala. Er zijn ook dingo’s, verwilderde honden. ’s Zomers kan het er erg heet zijn. Daardoor kunnen er enorme branden ontstaan. Door de hitte springen de zaden van de eucalyptusbomen open.
De eerste bewoners van Australië zijn de Aboriginals. Ze maken muziek met de didgeridoo. Ze beschilderen zich met stoffen uit de natuur. Door de komst van de Europeanen hebben de Aboriginals weinig meer te vertellen en is hun cultuur grotendeels verdwenen.
Extra Info: Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland ligt aan de Grote Oceaan. Het land is ongeveer zeven keer zo groot als Nederland. Er wonen ruim vier miljoen mensen. De hoofdstad heet Wellington. De toeristen komen af op de prachtige natuur. Nieuw-Zeeland werd ontdekt door Abel Tasman. Later werd het land een Engelse kolonie. De eerste bewoners waren de Maori’s. Ze dansen vaak en maken dan muziek. Voor het begin van een rugbywedstrijd dansen de mannen woest. Maori’s versieren soms hun lichaam, maar vooral hun gezicht. Op school leren de kinderen de talen Engels en Maori. De bergen en vulkanen in Nieuw-Zeeland zijn ontstaan door aardplaten die langzaam met kracht tegen elkaar botsen en over elkaar heen schuiven. Op het Noordereiland zijn veel vulkanen. Rondom Nieuw-Zeeland zijn af en toe ook zeebevingen.
Week 5ABC Info: Antarctica Antarctica is groter dan heel Europa. Overal ligt ijs en sneeuw. Het ijs is vaak kilometers dik. Nergens op aarde is het zo koud als daar. Het is op de Zuidpool kouder dan op de Noordpool. Dat komt omdat de Zuidpool op land ligt en hoger is. Pinguïns, zeehonden en walvissen hebben geen last van de kou. Ze hebben een dikke speklaag die ze warm houdt. In zee leeft plankton (heel kleine diertjes) en de blauwe vinvis. In de winter van 1911-1912 bereikten de Noor Amundsen en de Engelsman Scott allebei de Zuidpool. Op de Amundsen-Scott basis wordt nu veel onderzoek gedaan. Antarctica is van niemand en er mag alleen onderzoek gedaan worden.
Extra Info: Oceanen Er is twee keer zoveel water als land. Het meeste water zit in de oceanen. De Grote (of Stille) Oceaan is de grootste en diepste oceaan. In de Grote Oceaan liggen veel eilanden, zoals Hawaii. Op Hawaii is de grootste berg van de wereld. De Indische Oceaan is de kleinste oceaan. De Atlantische Oceaan ligt tussen Amerika en Europa. In de oceanen leven heel veel planten en dieren. Veel soorten zijn nog niet ontdekt. Dat komt omdat het zo’n groot gebied is en het er moeilijk zoeken is. Hoe dieper je komt, hoe donkerder en kouder het wordt. De waterdruk is ook enorm. Oceanen zorgen voor regen, waardoor planten kunnen groeien. Oceanen zuiveren het water. Miljoenen piepkleine plantjes maken de zuurstof die wij nodig hebben. Veel mensen hebben werk door de oceanen: vissers, zeelieden en mensen die leven van het toerisme. Oceanen kunnen gevaarlijk zijn, zoals bij overstromingen, zware stormen en cyclonen. Een zeebeving kan voor een tsunami zorgen. Er ontstaan dan enorme vloedgolven.