Nieuwsbrief 5, februari 2008
Waterbeheer Putten Via deze nieuwsbrief houdt het waterschap u op de hoogte van de waterprojecten die spelen op het eiland Putten.
Inhoud: Werken aan schoon en voldoende water op Putten 1 Nieuws rondom de waterprojecten 2 - 4 Archeologie 5 Stuwen 6 Visstandbeheerplan (VBP) 6 - 7 Planning 8
Werken aan schoon en voldoende water op Putten Waterschap Hollandse Delta werkt aan de waterhuishoudkundige situatie op het eiland Putten. Dat betekent dat: • de aan- en afvoer van water in het gebied verbetert • de waterkwaliteit toeneemt en • er voldoende ruimte voor het bergen van water komt. Alle waterprojecten die bijdragen aan de verbetering van de waterhuis houdkundige situatie op het eiland Putten vallen onder het project ‘Waterbeheer Putten’. Het gaat om zowel lopende als nog op te starten projecten. Alle waterprojecten in één project samenvoegen heeft als voordeel dat alle werkzaamheden goed op elkaar afgestemd kunnen worden. Dat bespaart niet alleen tijd, maar ook geld.
1
Nieuws rondom de water Kijk voor meer achtergrondinformatie over de water projecten op onze website bij ‘Projecten in Beeld’ of vraag eerder uitgegeven nieuwsbrieven aan via het waterschapsloket (voor contactgegevens zie colofon).
Aanpassing bemaling Putten Aanpassing bemaling Putten Aanpassing bemaling Putten Creëren waterberging Optimaliseren waterhuishouding
Isoleren Het Welvliet Verbeteren waterkwaliteit Het Oostenrijk Baggeren Het Welvliet Verbetering waterhuishouding Zandweg + nieuwe hevel
Baggeren Het Welvliet
Baggeren Het Oostenrijk en Vierambachtenboezem
Baggerwerkzaamheden uitgesteld Baggeren Het Welvliet en Vierambachtenboezem Het baggeren in Het Welvliet is tot na de zomer uitgesteld. Er is namelijk een bezwaar ingediend over de oprichting van het baggerdepot aan de Hogeweg. De verwachting is dat het bezwaar in het voorjaar afgewikkeld kan worden. Vanwege het broedseizoen in maart kan dan niet direct met de baggerwerkzaamheden gestart worden en wordt dit verschoven naar de zomer. Nadeel van het uitstel is dat het baggerdepot waarschijnlijk een zomer langer zal blijven liggen en dus pas later als agrarisch perceel kan worden uitgegeven.
2
In de Vierambachtenboezem, in het gedeelte tussen de Hekelingseweg en het gemaal De Leeuw van Putten, zit te veel puin in de bagger om in het depot op te slaan. Deze bagger wordt afgevoerd naar de Put van Heenvliet. Omdat deze bagger niet naar het depot wordt afgevoerd, wordt alles in het werk gesteld de werkzaamheden voor dit deel nog in februari op te starten.
projecten op Putten
Isoleren Het Welvliet
Molen Geervliet
Karakteristieken De Vooruitgang behouden Aanpassen bemaling Putten Op 9 januari hebben het waterschap en de gemeente Spijkenisse gesproken over de voorgenomen wijziging van de bemaling van Putten, de locatie van het nieuwe gemaal en de renovatie van gemaal De Vooruitgang. Omdat De Vooruitgang een kenmerkend gebouw is binnen
Spijkenisse, is besloten bij de herbouw de karakteristieke elementen die het gemaal nog heeft zoveel mogelijk te behouden. Verder is afgespro ken de plannen die de gemeente heeft in het buitengebied af te stemmen op de voorgenomen wijziging van de bemaling.
Wederom tegenslag bij isoleren Het Welvliet Isoleren Het Welvliet Helaas is het niet gelukt de laatste werkzaamheden, het realiseren van de bypass en de duiker en sifon onder de Slikweg, in het najaar af te ronden. Inmiddels zijn we begonnen met het realiseren van de bypass. Hierna wordt de duiker en sifon onder de Slikweg afgerond. Nadat ook deze werkzaamheden zijn afgerond zal het volledige project nogmaals
worden nagelopen om te controleren of alles volgens bestek en de afspraken met de betrokkenen is uitgevoerd. Vervolgens worden de watersystemen zodanig ingeregeld dat alles optimaal werkt waarna het bestek kan worden afgesloten.
Inloopbijeenkomst Polder Geervliet op 15 januari jl. Verbeteren waterkwaliteit Het Oostenrijk Op 15 januari j.l. is een inloopbijeenkomst geweest voor de betrokkenen in de Polder Geervliet. Tijdens deze inloop werden de geplande maatregelen getoond op kaarten en waren er foto’s ter verduidelijking. De maatregelen hebben vooral tot doel de aanvoer van het water te optimaliseren waardoor uiteindelijk de waterkwaliteit in de polders en Het Oostenrijk verbetert. Eerder aangegeven verbeterpunten uit de streek zelf, zoals meer water voor de volkstuinen en betere doorstroming in de polder, worden in het plan opgelost.
Daarnaast worden er ook enkele verouderde kunstwerken vervangen zoals bij de molen. Ongeveer 40 personen maakten van de gelegenheid gebruik om de plannen in te zien. De reacties waren over het algemeen zeer positief. Het waterschap gaat de komende tijd verdere detail afspraken maken met diverse betrokkenen om zo het plan verder te optimaliseren.
3
Verbreding watergang Westdijk en Hogeweg Optimalisatie waterhuishouding De verbreding van de watergang naar het nieuwe gemaal wordt in delen uitgevoerd. De redenen hiervoor zijn de slechte bodemgesteldheid en de omvangrijkheid van het werk. Half 2008 wordt gestart met de verbreding van het gedeelte tussen de Westdijk en de Hogeweg. De oevers worden uitgevoerd met zogenaam de natuurvriendelijke oevers waarbij taludhellingen van circa 1:3 worden gecreëerd. Mede vanwege de slechte bodemgesteldheid worden de oevers beschermd met zogenaamde doorgroeimatten, zodat oevererosie
wordt tegengegaan. In het project is een moerasgebied en een visstrook opgenomen. Op verzoek van een aantal agrariërs wordt de hoofdwatergang richting Simonshaven ook voor een deel in het project opgenomen. Omdat er in deze polder nog behoefte is aan waterberging dragen deze werkzaam heden bij aan de wateropgave in het gebied. Inmiddels is gestart met het bestek en zijn de benodigde vergunningen aangevraagd.
Ideeën Mallebos uitgewerkt Wateropgave In de voorgaande nieuwsbrief was al te lezen dat er, samen met Staatbosbeheer, plannen waren een perceel in te richten tegen het Mallebos aan.
4
Inmiddels zijn de ideeën hiervoor op papier uitgewerkt. Naast natte natuur zal er in het plan aandacht zijn voor waterberging, vispaai plaatsen en recreatie.
Archeologie Het Bureau oudheidkundig Onderzoek Rotterdam (BOOR) heeft de werkzaamheden tussen de Rietbroekweg en de Westdijk afgerond. In totaal zijn er 133 bo ringen verricht om zo de archeologische waarden in beeld te brengen. De boringen zijn verricht tot een diepte van 3 tot 5 meter onder het maaiveld. In de percelen gelegen aan de Hogeweg/Slikweg was vooraf al bekend dat er vindplaatsen zouden worden aangetroffen. Ook tijdens dit onderzoek kwamen deze plaatsen weer in beeld. Het betreft een vindplaats uit de IJzertijd en een uit de Romeinse tijd. Met name de vindplaats uit de IJzertijd zal voor een groot deel worden verstoord met de verbreding van de watergang. Bij de verbreding van deze watergang, gepland in 2009, moet de vindplaats opgegraven en gedocumenteerd worden.
Ter plaatse van de leidingkruisingen halverwege de Westdijk en de Lageweg zijn er eveneens archeologische sporen aangetroffen. Hier betreft het een deel van de geul en oeverwal van de zogenaamde Calais-geul. Ook hiervoor geldt dat de werkzaamheden, gepland medio 2008, archeologisch begeleid moeten worden.
5
Stuwen Over stuwen is inmiddels bekend dat er circa 17 stuwen moeten worden vervangen en er enkele nieuwe stuwen moeten worden geplaatst. Een deel hiervan lift mee met projecten die de gemeente Spijkenisse gaat uitvoeren, maar het merendeel wordt vervangen door het waterschap. Er is berekend hoe breed de stuwen moeten worden, hoe hoog ze moeten kunnen keren en welke functie ze gaan krijgen in de nieuwe bemalingsopzet. Alle te vervangen stuwen worden geautomatiseerd waarbij met name de stuwen in de afvoerwatergang naar het nieuwe gemaal een belangrijke functie krijgen. Dit zijn ook de breedste stuwen waarbij de stuw aan de Westdijk de breedste is. Uit de berekeningen is gebleken dat deze 12 meter breed moet worden. De stuwen in deze watergang worden vispasseerbaar gemaakt.
De realisatie van Heer en Meester is afgestemd door de gemeente en het waterschap. In het plan is onder meer rekening gehouden met de doorstroming en afwatering van de nieuw te bouwen wijk.
Planvorming rotonde Hekelingseweg Het waterschap is gestart met de planvorming voor de rotonde Hekelingseweg/Westdijk/Dorpstraat. Maatregelen uit het project Waterbeheer Putten worden hierop afgestemd. Het gaat hierbij voornamelijk over de duiker onder de Dorpsstraat en de stuw langs de Hekelingseweg. Uit berekeningen is gebleken dat de duiker onder de Hekelingseweg voldoet. Vanuit het oogpunt van onderhoud zal nog worden bekeken of het wenselijk is deze toch te vervangen.
Visstandbeheerplan Een gezonde visstand is van belang voor de waterkwaliteit. Om hieraan te voldoen worden er visstandbeheerplannen opgesteld. Deze visstand beheerplannen geven inzicht in de maatregelen in het watersysteem die genomen worden om een gezonde visstand mogelijk te maken. Het opstellen van de plannen gebeurt mede op initiatief van de Visstandbeheercommissie Putten (opgericht op 9 november 2004). Aanleiding voor de oprichting van deze commissie was de Kaderrichtlijn Water (KRW) die de waterbeheerders verplicht stelt het watersysteem te beschrijven waaronder ook het beschrijven en controleren van de visstand valt. In de Visstandbeheercommissie Putten nemen o.a. de volgende partijen deel: H.S.V. Ons Genoegen, H.S.V. De Watergeus, Visserijbedrijf Firma D. Kraan, HKV Hellevoetsluis, Groot Rotterdam, Het recreatieschap, Federatie Zuid West Nederland en de Beroepsvisserij. Hieronder volgt een interview met een aantal mensen van de H.S.V. Ons Genoegen. In de Visstandbeheercommissie Putten vindt overleg, afstemming en coördinatie plaats ten aanzien van het visstandbeer en de visserij op Voorne-Putten. “Voor ons is deelname belangrijk, omdat een evenwichtige visstand bijdraagt aan een gezond watersysteem. Maar omgekeerd 6
geldt ook dat gezond water zorgt voor een goede visstand”, aldus voorzitter Ren van Bijsterveld. Theo Bakker, de secretaris vult aan: “Een ander voordeel is dat in de Visstandbeheercommissie Putten verschillende partijen vertegenwoordigd zijn en dat ieder vanuit zijn praktijk dingen kan inbrengen”. Het Visstandbeheerplan Putten is in nauwe samenwerking met H.S.V. Ons Genoegen en Visserijbedrijf Firma D. Kraan opgesteld. Allereerst is onderzoek gedaan naar de huidige visstand. “Dit gebeurt door middel van het uitzetten van meterslange sleepnetten in het water. Hiermee meet je dan ongeveer 40 – 60% van de totale visstand. Om ervoor te zorgen dat de vissen hier zo min mogelijk last van ondervinden, wordt dit alleen in de winterperiode gedaan. De vissen planten zich dan niet voort en door de lage temperatuur zijn de vissen rustiger dan in de zomerperiode”, aldus een lid. “We kijken dan naar de hoeveelheid waterplanten, de helderheid van het water en de voorkomende vissoorten. Is het water troebel door bijvoorbeeld te veel plantengroei en komen er weinig vissen voor, dan zetten we meer bodemvissen in om het tekort weer aan te vullen. Andersom zetten we bij te veel vissen, de vissen uit in andere wateren”.
Naast het onderzoek is ook bepaald wat voor visstand wenselijk is voor de betreffende hoofdwatergangen. Aan de hand hiervan zijn de knelpunten in het gebied benoemd.
Knelpunten en aandachtspunten Van de knelpunten die uit het onderzoek naar voren zijn gekomen, hebben de belangrijkste betrekking op vismigratie en inrichting. Momenteel is het niet mogelijk dat vissen tussen het buitenwater, Het Spui en de Oude Maas en de polders kunnen zwemmen. Door de inlaten kan er vanuit de Bernisse en het Voedingskanaal vis meespoelen, maar éénmaal in de polder is er geen weg meer terug. Kortom, er is nauwelijks sprake van vismigratie.
Aandachtspunten in de inrichting • Het aantal natuurlijkvriendelijke oevers in het gebied is zeer beperkt. • De duikers moeten vispasseerbaar gemaakt wroden. Nu is het nog zo dat er in veel duikers vangconstructies voor muskusratten hangen waardoor de doorgang van vis wordt belemmerd. • In het gebied is veel bagger aanwezig waardoor onder meer de plantengroei wordt belemmerd. • Een aantal systemen is verouderd en dient vervangen en/of beter onderhouden te worden.
Oplossingen Samen met onder andere H.S.V. Ons Genoegen heeft het waterschap gezocht naar oplossingen. Om het mogelijk te maken voor vissen om in en uit de verschillende wateren te trekken, wordt een aantal gemalen en stuwen aangepast. Bij het bouwen van een nieuw gemaal en de renovatie van De Vooruitgang wordt hier dan ook meteen rekening mee gehouden. Bij de bouw van het nieuwe gemaal, moeten er enkele hoofdwater gangen worden verbreed. Door de oevers op een natuurvriendelijke wijze in te richten wordt meteen tegemoet gekomen aan het beperkt aantal natuurvriendelijke oevers. Ook door het hier en daar inrichten van moerasgebieden wordt een bijdrage geleverd aan dit tekort.
Theo Bakker licht toe: “In de Visstandbeheercommissie is niet alleen besproken dat er natuurvriendelijke oevers moeten komen, maar hebben wij ook aangegeven dat hierbij rekening gehouden moet worden met de vissers door bijvoorbeeld het aanleggen van steigers en parkeerplaatsen bij de steigers. Doordat wij deelnemen aan de Visbeheercommissie kunnen we deze praktische zaken inbrengen. Vaak wordt er namelijk niet bij stilgestaan dat natuurvriendelijke oevers voor vissers lastig te bereiken zijn. Door dit onderling te bespreken, kan men dit bij de aanleg van deze oevers meenemen”. De Visstandbeheercommissie gaat met de provincie overleggen over het verplaatsen van de vangconstructies voor muskusratten. De bagger in het gebied wordt veroorzaakt door de slechte bodem gesteldheid, waardoor veel oevers afkalven. Regulier worden de watergangen eens in de zeven jaar gebaggerd. Het waterschap gaat onderzoeken of dit voldoende is of dat er toch vaker gebaggerd moet worden. De inrichting van nieuwe natuurvriendelijke oevers vindt op een duurzame wijze plaats. De oevererosie en daarmee de bagger wordt hierdoor ook aanmerkelijk minder. Verder lopen er enkele grootschalige baggerprojecten op Putten. Naast Het Oostenrijk wordt ook de Vierambachtenboezem en Het Welvliet gebaggerd. Theo Bakker geeft aan: “Ook is het zo dat als wij zien dat een bepaalde watergang nogal troebel is door bijvoorbeeld een grote hoeveelheid bladeren die er in is gevallen, dan geven wij dat door aan het waterschap. Vervolgens wordt dan overlegd wanneer en hoe dit aangepakt gaat worden”. De Visstandbeheercommissie zal samen met de beherende instanties overleg gaan voeren over het huidige onderhoud en beheer van de oevers. “Door zaken goed onderling af te stemmen en dingen vanuit verschillende partijen in te brengen, kunnen we komen tot een goede en gezonde visstand in Putten”, aldus Theo Bakker.
Het visstandbeheerplan Putten is te downloaden via: www.wshd.nl
Op zaterdag 26 januari jl. vond de jaarlijkse open dag plaats van H.S.V. Ons Genoegen uit Spijkenisse. Dit jaar stond de open dag in het teken van het 60-jarig jubileum van de Hengelsportvereniging. Op deze dag presenteerde de vereniging zich aan alle leden en belangstellenden. Het waterschap was ook vertegenwoordigd met een stand. In totaal hebben 100 mensen de open dag bezocht. De dag kon al met al zeer geslaagd genoemd worden.
Philip Wolfert overhandigt een cadeau ter ere van het 60-jarig jubilieum van de H.S.V. Ons Genoegen
M.b.v sleepnetten wordt de visstand bepaald. 7
Planning • afronden project Isoleren Welvliet • baggeren Welvliet en Vierambachtenboezem • verbreding De Dalle tussen de Westdijk en Lageweg • vervangen fietsbrug Malledijk en aanleg extra duiker naar Vierambachtenboezem
Omschrijving
In 2008 zijn de volgende werkzaamheden in de polders gepland: • vervangen inlaten en nabij gelegen duikers • vervangen stuwen (wordt in gedeelten uitgevoerd) • werken in kader waterkwaliteitsverbetering Het Oostenrijk
2006
Aanpassen bemaling Verbetering waterhuishouding Zandweg en hevel Baggeren Het Welvliet Baggeren Het Oostenrijk en Vierambachtenboezem Isoleren Het Welvliet Verbeteren waterkwaliteit Het Oostenrijk Creëren wateropgave Optimalisatie waterhuishouding Voorbereiding
2007
2008
2009
Gereed!
Uitvoering
Colofon Uitgave: waterschap Hollandse Delta Johan de Wittstraat 40 3311 KJ Dordrecht Oplage: 850 stuks Ontwerp en uitwerking: Made of Man, visual identity Over wshd: Waterschap Hollandse Delta beschermt de Zuid-Hollandse eilanden tegen wateroverlast, beheert het oppervlaktewater en de (vaar)wegen, zuivert het afvalwater en draagt bij aan de ruimtelijke invulling van dit gebied. Meer informatie over Hollandse Delta vindt u op www.wshd.nl. Voor vragen, klachten en meldingen kunt u contact opnemen met het waterschapsloket via telefoonnummer 0900 2005 005 (10ct/min) of mail naar:
[email protected] 8
februari 2008
