Voorjaarsnota provincie Groningen

Voorjaarsnota 2012 provincie Groningen

versie PS 27 juni 2012

1

2

Inhoudsopgave DEEL 1. HOOFDLIJNEN VAN BELEID 2012-2016 (KOERSVERHAAL) ............................................. 7 INLEIDING .............................................................................................................................................. 7 1. BESTUUR ........................................................................................................................................... 8 2. ECONOMIE EN WERK .......................................................................................................................... 9 3. CULTUUR EN EVENEMENTEN ............................................................................................................. 11 4. ENERGIE EN KLIMAAT ....................................................................................................................... 12 5. LEEFBAARHEID, VOORZIENINGEN EN ZORG ........................................................................................ 14 6. MOBILITEIT, INFRASTRUCTUUR EN GRIJS MILIEU ................................................................................. 17 7. RUIMTE EN LANDSCHAP .................................................................................................................... 19 8. FINANCIËN ....................................................................................................................................... 24 9. PERSONEEL EN ORGANISATIE ........................................................................................................... 25 DEEL 2. FINANCIEEL KADER 2012-2016 .......................................................................................... 27 SAMENVATTING EN CONCLUSIES ........................................................................................................... 27 1. FINANCIEEL PERSPECTIEF 2012-2016 .............................................................................................. 29 1.1. Ontwikkeling flexibel budget 2012-2016 op basis van aanvaard beleid ................................ 29 1.2. Uitvoering voorgenomen bezuinigingen 2012-2016............................................................... 33 1.2.1. Knelpunten bij uitvoering bezuinigingen ......................................................................................... 33

1.3. Vermogenspositie, reserves en investeringen ....................................................................... 34 1.3.1. Reserve Compensatie dividend Essent.......................................................................................... 34 1.3.2. Reserve ESFI ................................................................................................................................. 35 1.3.3. Rendementsmodel Essent-middelen.............................................................................................. 36 1.3.4. Uitvoering motie 2 Integrale Bijstelling 2011................................................................................... 37

1.4. Cofinanciering Kompas .......................................................................................................... 40 1.4.1. Stand van zaken............................................................................................................................. 40 1.4.2. Stand van de reserve Cofinanciering Kompas ............................................................................... 40 1.4.3. Stand projecten .............................................................................................................................. 40

1.5. Provinciale Meefinanciering.................................................................................................... 41 1.5.1. Stand van zaken............................................................................................................................. 41 1.5.2. Stand van de reserve Provinciale Meefinanciering......................................................................... 41 1.5.3. Stand projecten .............................................................................................................................. 41

1.6. RSP-ZZL................................................................................................................................. 42 1.7. ESFI........................................................................................................................................ 42 1.7.1. MIT ................................................................................................................................................. 42

1.8. Blauwestad ............................................................................................................................. 43 1.9. Onzekerheden ........................................................................................................................ 44 1.9.1. Bestuursafspraken Rijk-gemeenten- provincies-waterschappen, uitwerken Deelakkoorden.......... 44 1.9.2. CAO 2011-2012.............................................................................................................................. 45 1.9.3. Afwijkende ontwikkelingen van inflatie en rente ............................................................................. 45 1.9.4. Wet Houdbare overheidsfinanciën (HOF)....................................................................................... 45 1.9.5. Stabiliteitsprogramma Nederland (principeakkoord d.d. 26 april 2012) .......................................... 45

DEEL 3. BELEIDSWIJZIGINGEN 2012-2016 ...................................................................................... 47 1. BELEIDSWIJZIGINGEN PER PROGRAMMA ............................................................................................ 49 1.1. Leven en wonen in Groningen ............................................................................................... 51 1.1.1. Knelpunten aanvaard beleid........................................................................................................... 51 1.1.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming ....................................................................... 51 1.1.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 ..................................................................................................... 51 1.1.4. Knelpunten bezuinigingen .............................................................................................................. 51 1.1.5. Majeure incidentele knelpunten ...................................................................................................... 51 1.1.6. Nieuw beleid 2012-2016................................................................................................................. 52

1.2. Ondernemend Groningen....................................................................................................... 53 1.2.1. Knelpunten aanvaard beleid........................................................................................................... 53 1.2.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming ....................................................................... 53 1.2.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 ..................................................................................................... 53 1.2.4. Knelpunten bezuinigingen .............................................................................................................. 53 1.2.5. Majeure incidentele knelpunten ...................................................................................................... 53 1.2.6. Nieuw beleid 2012-2016................................................................................................................. 53

3

1.3. Bereikbaar Groningen ............................................................................................................ 55 1.3.1. Knelpunten aanvaard beleid........................................................................................................... 55 1.3.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming ....................................................................... 55 1.3.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 ..................................................................................................... 55 1.3.4. Knelpunten bezuinigingen .............................................................................................................. 56 1.3.5. Majeure incidentele knelpunten ...................................................................................................... 56 1.3.6. Nieuw beleid 2012-2016................................................................................................................. 56

1.4. Karakteristiek Groningen ........................................................................................................ 57 1.4.1. Knelpunten aanvaard beleid........................................................................................................... 57 1.4.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming ....................................................................... 57 1.4.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 ..................................................................................................... 58 1.4.4. Knelpunten bezuinigingen .............................................................................................................. 58 1.4.5. Majeure incidentele knelpunten ...................................................................................................... 58 1.4.6. Nieuw beleid 2012-2016................................................................................................................. 59

1.5. Schoon/veilig Groningen ........................................................................................................ 61 1.5.1. Knelpunten aanvaard beleid........................................................................................................... 61 1.5.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming ....................................................................... 62 1.5.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 ..................................................................................................... 62 1.5.4. Knelpunten bezuinigingen .............................................................................................................. 62 1.5.5. Majeure incidentele knelpunten ...................................................................................................... 62 1.5.6. Nieuw beleid 2012-2016................................................................................................................. 63

1.6. Energiek Groningen................................................................................................................ 65 1.6.1. Knelpunten aanvaard beleid........................................................................................................... 65 1.6.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming ....................................................................... 65 1.6.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 ..................................................................................................... 65 1.6.4. Knelpunten bezuinigingen .............................................................................................................. 65 1.6.5. Majeure incidentele knelpunten ...................................................................................................... 66 1.6.6. Nieuw beleid 2012-2016................................................................................................................. 66

1.7. Gebiedsgericht ....................................................................................................................... 67 1.7.1. Knelpunten aanvaard beleid........................................................................................................... 67 1.7.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming ....................................................................... 67 1.7.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 ..................................................................................................... 69 1.7.4. Knelpunten bezuinigingen .............................................................................................................. 69 1.7.5. Majeure incidentele knelpunten ...................................................................................................... 69 1.7.6. Nieuw beleid 2012-2016................................................................................................................. 69

1.8. Welzijn, sociaal beleid, jeugd, cultuur .................................................................................... 73 1.8.1. Knelpunten aanvaard beleid........................................................................................................... 73 1.8.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming ....................................................................... 73 1.8.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 ..................................................................................................... 73 1.8.4. Knelpunten bezuinigingen .............................................................................................................. 74 1.8.5. Majeure incidentele knelpunten ...................................................................................................... 74 1.8.6. Nieuw beleid 2012-2016................................................................................................................. 74

1.9. Bestuur ................................................................................................................................... 77 1.9.1. Knelpunten aanvaard beleid........................................................................................................... 77 1.9.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming ....................................................................... 78 1.9.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 ..................................................................................................... 78 1.9.4. Knelpunten bezuinigingen .............................................................................................................. 79 1.9.5. Majeure incidentele knelpunten ...................................................................................................... 79 1.9.6. Nieuw beleid 2012-2016................................................................................................................. 79

1.10. Bedrijfsvoering...................................................................................................................... 81 1.10.1. Knelpunten aanvaard beleid......................................................................................................... 81 1.10.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming ..................................................................... 81 1.10.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 ................................................................................................... 81 1.10.4. Knelpunten bezuinigingen ............................................................................................................ 81 1.10.5. Majeure incidentele knelpunten.................................................................................................... 81 1.10.6. Nieuw beleid 2012-2016............................................................................................................... 82

1.11. Algemene Dekkingsmiddelen ............................................................................................... 83 1.11.1. Knelpunten aanvaard beleid......................................................................................................... 83 1.11.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming ..................................................................... 84 1.11.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 ................................................................................................... 85 1.11.4. Knelpunten bezuinigingen ............................................................................................................ 86 1.11.5. Majeure incidentele knelpunten.................................................................................................... 87 1.11.6. Nieuw beleid 2012-2016............................................................................................................... 87

4

DEEL 4. BIJLAGEN BIJ VOORJAARSNOTA 2012 ............................................................................ 89 BIJLAGE 1.1. UITGANGSPUNTEN MEERJARENRAMINGEN 2012-2016....................................................... 93 BIJLAGE 1.2. KAPITAALLASTEN, BESPAARDE RENTE EN DIVIDENDEN 2012-2016 ..................................... 95 BIJLAGE 1.3. APPARAATSKOSTEN PERSONEEL ...................................................................................... 99 BIJLAGE 1.4. OPBRENGST OPCENTEN MOTORRIJTUIGENBELASTING 2012-2016.................................... 103 BIJLAGE 1.5. UITKERING PROVINCIEFONDS 2012-2016 ....................................................................... 105 BIJLAGE 1.6. SUBSTITUTIEVOORSTELLEN ............................................................................................ 107 BIJLAGE 2. INCIDENTELE MAJEURE KNELPUNTEN EN VOORSTELLEN NIEUW BELEID 2012-2016............... 109 BIJLAGE 3. RESERVES EN INVESTERINGEN 2012-2016 ........................................................................ 111 Financiële recapitulatie reserves ................................................................................................. 111 Beschrijvingen per reserve .......................................................................................................... 113 Investeringen ten laste van reserves........................................................................................... 175 BIJLAGE 4.1. PROVINCIALE MIT 2012................................................................................................. 179 BIJLAGE 4.2. BESTEDINGEN 2012 COFINANCIERING KOMPAS............................................................... 219 BIJLAGE 4.3.1. BESTEDINGEN 2012 PROVINCIALE MEEFINANCIERING .................................................. 221 BIJLAGE 4.3.2. BESTEDINGEN 2012 INNOVATIEF ACTIEPROGRAMMA GRONINGEN-2.............................. 223 BIJLAGE 4.3.3. BESTEDINGEN 2012 INNOVATIEF ACTIEPROGRAMMA GRONINGEN-3.............................. 225 BIJLAGE 4.4. BESTEDINGEN 2012 RSP-ZZL....................................................................................... 227 DEEL 5. BEGROTINGSWIJZIGINGEN 2012..................................................................................... 229

5

6

Deel 1. Hoofdlijnen van beleid 2012-2016 (Koersverhaal) Inleiding In 2008 is de economie wereldwijd ernstig getroffen door de kredietcrisis. Overheden in de westerse wereld hebben aanvankelijk veel middelen gestoken in het voorkomen van een crash van het financiële systeem. Vervolgens is een stimulerend beleid gevoerd om de economie gaande te houden. Deze maatregelen hebben weliswaar effect gehad, maar de economische ontwikkeling is nog steeds niet uit de crisis geraakt en de financiële crisis raakt steeds harder de reële economie. Burgers en ondernemers voelen de teruglopende bestedingen, de werkloosheid loopt op, de woningmarkt staat er slecht voor en het vooruitzicht op een spoedig herstel is zeer onzeker. De gevolgen zijn merkbaar in de provincie Groningen. De noodzaak om overheidsuitgaven onder controle te brengen, gaat gepaard met bezuinigingen die de provincie en gemeenten raken. Wij hebben in 2010 tamelijk diep in de begroting van de provincie gesneden. In 2011 was er na de verkiezingen beperkt ruimte voor nieuw beleid. In het collegeakkoord en de voorjaarsnota 2011 heeft dat tot keuzes voor nieuwe bestedingen geleid, in het bijzonder om duurzame (economische) ontwikkeling in onze provincie te stimuleren. Door de meest recente bezuinigingsronde komen wij opnieuw voor de noodzaak te staan om onze ambities bij te stellen. De precieze omvang en reikwijdte van de gevolgen van het aangekondigde pakket rijksmaatregelen is nog niet duidelijk, maar nopen tot ingrijpen. Wij zullen hiertoe aanvullende voorstellen doen, zodra de exacte aard en omvang duidelijk zijn. Na een periode van enkele decennia van sterke economische groei, waarin de provincie samen met andere overheden een krachtige ontwikkelingsagenda voerden, met veel nieuwe grootschalige projecten en een forste woningbouwopgave, zal het dit decennium meer in het teken staan van het uitvoeren, herijken en voltooien van bestaande plannen. In regionaal verband moeten ramingen voor woningbouw en bedrijventerreinen worden aangepast en gesaneerd. Wij hebben stappen in dat proces gezet, onder meer in de regio Groningen Assen, en zullen verdere stappen gezamenlijk met de regionale partners gaan zetten. Hoewel middelen schaars zijn, handhaven wij onverkort onze ambitie om de economische ontwikkelingen te stimuleren, de leefbaarheid te verbeteren en onze leefomgeving naar een kwalitatief hoger niveau te brengen. Om Groningen duurzaam te ontwikkelen, beschikken wij nog over het vermogen dat is verkregen uit de vervreemding van ons aandeel in het energiebedrijf Essent. Wij werken met volle kracht aan het verder in uitvoering krijgen van het RSP-pakket en ons MIT. Dit leidt tot verbetering van het vestigings- en investeringsklimaat, en daarmee tot een versterking van economie en werkgelegenheid. Wij helpen hiermee de bedrijfstak bouw en infrastructuur, die met de recessie te kampen heeft. De taakverdeling en verhouding tussen overheden is aan wijziging onderhevig. Het Rijk bezuinigt en decentraliseert. Dat heeft gevolgen voor ons provinciale domein onder meer: • een versterkte rol van provincies op het terrein van Ruimtelijke Ordening, • verantwoordelijkheid voor natuur en landschap, zij het met sterk ingeperkte rijksmiddelen, • nieuwe vormen van bestuurlijk toezicht. In dit Koersverhaal werken we het collegeprogramma Energiek en scherp aan de wind verder uit en formuleren wij onze verder uitgewerkte plannen en ambities voor deze periode en geven we een doorkijk naar de langere termijn. Wij volgen daarbij de hoofdstukindeling van het coalitieprogramma. In deze Voorjaarsnota presenteren wij een begrotingsbeeld dat sluitend is tot en met 2015, met een beperkte ruimte in het flexibel budget. Wij stellen voor deze resterend beschikbare begrotingsruimte nog niet aan te wenden, totdat later dit jaar meer zekerheid is verkregen over de doorwerking van rijksbezuinigingen.

7

1. Bestuur Communicatie Focus en Zichtbaar De provincie van morgen moet voor de burger een herkenbare bestuurslaag zijn, die laat zien waaraan zij haar legitimiteit dankt. De aloude vraag ‘waartoe zijn wij hier op aarde’ geldt ook voor de provincie: je moet kunnen laten zien dat je nuttig en nodig bent, opdat inwoners in onze provincie hun brood kunnen verdienen, in sterke gemeenschappen goed kunnen leven in een leefomgeving waarin economie en ecologie beter met elkaar in balans komen. De provincie Groningen heeft een duidelijk herkenbare identiteit. De 579.034 inwoners voelen zich Groninger. De buitenwereld volgt de overheid kritisch. Het vertrouwen is aan erosie onderhevig. Inwoners willen meestal vooral dat de overheden ‘gewoon hun werk doen’, aanspreekbaar zijn op resultaten en hun problemen herkennen en erkennen. In de ogen van burgers en bedrijven worden de diverse bestuursorganen vaak tot één geheel beschouwd: de overheid. Enerzijds willen we de zichtbaarheid van de provincie vergroten door actief en structureel te communiceren over de topthema’s van ons beleid (Werk, Energie en Leefbaarheid) en de effecten van dat beleid. Anderzijds is de zichtbaarheid het grootst als we de mensen opzoeken en de dialoog aangaan. We willen proactief uitdragen waar dit college voor staat. Niet een totale omwenteling van eerder ingezette bestuurstijl, maar wel vernieuwend voor wat betreft de aanpak van vraagstukken die beleidsmatige samenhang vragen. Hierbij wordt nadrukkelijk de intentie van cocreatie van beleidsvorming en –uitvoering betrokken door de omgeving te betrekken en laten meedenken en meedoen. Tijdens deze interactieve processen, bijeenkomsten en inspraakavonden is de provincie voor de inwoners heel zichtbaar. De ambitie van dit college is een communicatief beleid te realiseren met oog en oor voor wat er speelt in de samenleving, in samenspraak met belanghebbenden. Met als resultaat: draagvlak voor en betrokkenheid bij het provinciaal beleid. Robuuste gemeenten In 2012 zullen wij de in 2011 gestarte discussie met gemeenten om te komen tot een wezenlijke versterking van de bestuurskracht en samenwerking tussen gemeenten verder uitkristalliseren. De gemeenten evalueren de samenwerking in clusterverband in de eerste helft van 2012. Wij werken hierin nauw samen met de Vereniging van Groninger Gemeenten. Wij stellen in deze periode de provinciale ontwerpvisie en de vlekkenkaart op. Beide trajecten komen in de tweede helft van 2012 bij elkaar. De uitkomsten dienen als input voor een visitatiecommissie, die een oordeel gaat geven over de bestuurlijke organisatie in de provincie Groningen. Omdat het openbaar bestuur ten dienste staat van de burger vinden wij het van groot belang dat burgers, bedrijfsleven en maatschappelijk middenveld worden betrokken bij de gesprekken die daarover gevoerd gaan worden. Interbestuurlijk toezicht Het kabinet heeft, naar aanleiding van adviezen van de commissie Oosting in 2007, besloten dat het stelsel van interbestuurlijk toezicht (het toezicht van de ene overheid op de andere overheid) vereenvoudigd moet worden. Gevolg hiervan is de nieuwe wet Revitalisering Generiek Toezicht (Wrgt), die waarschijnlijk per 1 januari 2013 zal ingaan. Hiermee verandert het interbestuurlijke toezicht van karakter: voorop staat het vertrouwen in horizontale verantwoording (B&W aan gemeenteraad; GS aan PS), het verticale toezicht (provincie op gemeente; Rijk op provincie) is sober en risico-gestuurd. Als de wet in werking treedt, is de provincie ook verantwoordelijk voor het interbestuurlijke toezicht op de taken waar voorheen de VROM-inspectie op toezag. Om goed voorbereid te zijn op het nieuwe toezichtsregime zijn we samen met de gemeente Hoogezand-Sappemeer een pilot gestart. De komende maanden implementeren we de uitkomsten en aanbevelingen van deze pilot in onze ambtelijke organisatie en bij de overige Groninger gemeenten. Hiermee beginnen we inhoud te geven aan het interbestuurlijk toezicht-nieuwe stijl. We doen dit in overleg met de VGG waarbij we het eerste jaar als een experiment beschouwen, Europa Het Europese beleid (2014-2020) staat ten dienste van het behalen van de EU2020-doelen: slimme, groene en inclusieve groei. Dit jaar is een spannend jaar als het gaat om de verdeling van de Europese middelen.

8

In het voorjaar van 2012 wordt door Brussel het Gemeenschappelijk Strategisch Kader (GSK) gepubliceerd. Dit kader vertaalt de doelen van de EU2020 strategie in investeringsprioriteiten van de Europese Unie voor het cohesie-, plattelands- en visserijbeleid. Op basis van dit kader moet een partnerschapcontract worden opgesteld tussen de lidstaat en de Europese Commissie. De lidstaat is verplicht om een partnerschap te organiseren met regionale en lokale overheden, sociale partners en met maatschappelijke organisaties. Het Rijk streeft ernaar om rond de zomer de contouren van een partnerschapcontract zichtbaar te hebben en het contract eind 2012 gereed te hebben. Het Rijk heeft de voorkeur voor het centraal aansturen van de middelen, en deze (vooral) in te zetten in de economische topgebieden (Noord- en Zuid-Holland en Noord-Brabant) en topsectoren. In dat geval gaan er in verhouding aanzienlijk minder middelen naar de regio Noord Nederland. Bij een evenredige verdeling zou ongeveer 10% beschikbaar zijn voor het Noorden. Wij zetten, samen met Fryslân en Drenthe in SNN-verband, in op regionale aansturing en op een meer dan evenredig aandeel. Ook maken we zo optimaal mogelijk van onze zetel in het Comité van de Regio’s, de North Sea Executive Committee en het bestuur van het Huis van de Nederlandse provincies. Daarnaast zetten wij in op het uitbouwen van de samenwerking in Europa, zowel in Duitsland alsook de Noordzeelanden. SNN In 2012 stellen we in SNN-verband de Ruimtelijk Economische Visie Noord-Nederland op. Er is een aantal actuele vraagstukken en opgaven zoals demografische ontwikkeling, klimaatverandering, energietransitie, overgang naar een kenniseconomie en toekomstige schaarste op de arbeidsmarkt die om een antwoord vragen. Deze maken onderdeel uit van een nieuwe ruimtelijk-economische visie en daarvan af te leiden agenda. Aanpak op noordelijk niveau lijkt hiervoor het meest geëigend te zijn vanwege het grensoverschrijdend karakter van deze thema’s. De verander(en)de rolverdeling tussen de centrale (Rijk) en decentrale overheid (provincies, gemeenten) maakt dat de ruimtelijke en regionaal-economische ontwikkeling de verantwoordelijkheid van de regio zelf is. Dat betekent niet slechts dat de regio een grotere vrijheid heeft voor het maken van beleidskeuzen, maar ook dat de beoogde ontwikkeling grotendeels zelf tot stand gebracht dient te worden. Dat vraagt een nadere invulling van de rol van provincies en gemeenten en van het SNN als samenwerkingsverband. Er wordt bezuinigd bij alle overheden. De budgetten we voorheen beschikbaar hadden voor economische stimulering, stedelijke ontwikkeling en een vitaal platteland drogen op. Om de gewenste ontwikkeling toch tot stand te brengen zijn nieuwe samenwerkingsconstructies nodig. De regio is daarbij meer op eigen financieringskracht aangewezen. Dit laat onverlet dat geprobeerd zal moeten worden ook de mogelijkheden voor financiële steun van EU en Rijk te benutten. Dit betekent bijvoorbeeld. dat waar mogelijk aansluiting bij de gewijzigde Europese focus* en het Deltaprogramma wordt gezocht. De Ruimtelijke economische agenda komt tot stand na consultatie van verschillende belanghebbenden en belangenvertegenwoordigers. De eerste opzet voor een visie verwachten wij rond de zomer.

2. Economie en werk Economie Begin 2012 is het Economisch Actieprogramma Groningen 2012 – 2015 vastgesteld. In dit programma hebben wij onze visie en acties voor onze regionale economie beschreven. We geven daarmee richting aan de acties om de economie verder te versterken. We werken aan nieuwe werkgelegenheid en gaan initiatieven bevorderen. Want het gaat natuurlijk om werk en om zoveel mogelijk mensen aan het werk te houden en te krijgen. Groningen is een vitale en ondernemende provincie waar iedereen moet kunnen meedoen en meetellen. Arbeidsmarkt Voor vitale bedrijven en instellingen en participerende mensen is een goed functionerende arbeidsmarkt cruciaal. Daarmee maak je een sterke en innovatieve economie. Daarom investeren wij in een vraag-aanbod afstemming per branche /sector en het oplossen van knelpunten daarin.

9

Versterken wij de structuur van samenwerking tussen onderwijs, overheid en ondernemingen (3 O’s), zetten het arbeidsmarktonderzoek provinciebreed in en bevorderen de participatie in het arbeidsproces van kwetsbare groepen. Bijzondere aandacht hebben we voor de effecten van de invoering van de Wet werken naar vermogen. We zoeken in de komende periode hierin samenwerking met vooral de Oost Groningse gemeenten. Beleidsprioriteiten De beleidsprioriteiten die wij in ons economisch beleid hebben aangebracht voor de komende jaren zijn: - Energie. - Healthy Ageing / Life Sciences. - Biobased Economy / Agribusiness. - Stuwend MKB. Deze beleidsprioriteiten hebben wij vastgesteld tegen de achtergrond van de wetenschap dat de toekomst van onze regionale economie sterk afhankelijk is van de mate waarin succesvol kan worden ingespeeld op trends in onze samenleving. Trends zoals: transitie naar een duurzame energie, toenemende vergrijzing en ontgroening, toenemend gebruik van hernieuwbare grondstoffen en het toenemende belang van kennis. Wij zien dat Groningen, op de sector Energie na, nog te weinig robuuste clusters van toonaangevende bedrijven, MKB en kennisinstellingen. Met de inzet op de clusters Healthy Ageing en Agribusiness/ Biobased Economy willen we de kansen in die sectoren benutten. Topsectoren Het door het Rijk geformuleerde topsectorenbeleid met negen topsectoren sluit goed aan op de focus die wij hebben aangebracht met onze beleidsprioritering. Ondernemers en onderzoekers van de negen topsectoren bundelen hun krachten samen met overheden om met excellente wetenschap innovatieve producten en diensten te ontwikkelen. Om de bovenstaande doelen te bereiken hebben we bij de start van ons college extra provinciale middelen vrijgemaakt voor: promotie vestigingsklimaat, arbeidsmarktbeleid, innovatie in de landbouw, versterking van de toeristische infrastructuur, duurzaamheid/innovatie MKB en intensivering van contacten met Duitsland. Daarnaast putten en combineren we financiële middelen uit verschillende reguliere en doorlopende programma’s zoals het Interreg IV A/B programma, Waddenfonds, PLG/Leader, RSP/ZZL middelen, Innovatief Actieprogramma Groningen en het Fonds Provinciale Meefinanciering. Deze middelen zetten we in voor de duurzame versterking van de economische structuur en de regionale kenniseconomie waarbij we streven naar een ontwikkeling van de werkgelegenheid die positiever is dan het landelijk gemiddelde. Deregulering Wij willen waar mogelijk de regeldruk bij bedrijven onderzoeken en reduceren. Daar stellen we middelen voor beschikbaar. Inmiddels zijn we begonnen met een interne verkenningsfase, waarin mogelijkheden van deregulering bij de provincie Groningen in kaart worden gebracht. Dit moet uitmonden in een voorstel met kansrijke projecten waarmee we aan de slag kunnen. Dergelijke projecten kunnen variëren van het doorlichten van bestaande regels en procedures (wet) tot het verbeteren van de dienstverlening, het stroomlijnen van klantencontacten (loket) tot veranderen van de ‘regelcultuur’ waaronder verandering houding en gedrag van ambtenaren en van politiek en bestuur (beleving). Duurzame landbouw Landbouw is in onze provincie een belangrijke economische drager. De landbouw staat voor grote uitdagingen. Vanuit Europa, de maatschappelijke organisaties, de sector zelf en vanuit de politiek (ook de Groningse) is er sprake van een toenemende druk op de landbouw. Het moet 'anders', het moet duurzamer. De Europese Unie zal na 2013 het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) hervormen. Waarschijnlijk gaat de inkomenssteun voor onze boeren flink omlaag en wordt deze meer dan ooit gekoppeld aan duurzaamheideisen en vergroening.

10

Onze ambitie is helder: wij willen dat de landbouw in de Provincie Groningen koploper wordt in de duurzame ontwikkeling. Onder ‘duurzaam’ verstaan wij: zorgen dat we ook in de toekomst prettig kunnen blijven wonen en ondernemen op het Groningse platteland. Het gaat om gezonde natuur en biodiversiteit, een economisch gezonde landbouwsector en een vitaal platteland. Om invulling aan onze ambitie te geven, zetten wij in op twee sporen. Het eerste spoor is dat wij een integrale visie op de duurzame toekomst van de landbouw op de (middel-) lange termijn zullen formuleren. Deze visie organiseren wij op basis van een dialoog met de sector, maatschappelijke organisaties en burgers. Omdat het een visie betreft over de (middel-)lange termijn zal de dialoog niet leiden tot (fundamentele) wijzigingen in het bestaand beleid met betrekking tot schaalgrootte, zoals weergegeven in en Provinciaal Omgevingsplan (POP), in de Omgevingsverordening en in het ontwerp Partiële Herziening Omgevingsverordening 2012. Het tweede spoor is dat wij projecten ondersteunen die kunnen leiden tot systeemsprongen richting een duurzame landbouw. Een mogelijke paraplu voor de projecten is een Agrodeal Noord-Nederland. Groningen Seaports Groningen Seaports heeft de jaarrekening 2011 met zwarte cijfers geschreven. Afgelopen jaar werd een record aan overslag van goederen behaald. Er is gestart met de Groene Havenvisie 2030: er is een proces in gang gezet waarin met veel betrokken stakeholders wordt gewerkt aan een nieuw perspectief, die naar verwachting in 2012 kan worden vastgesteld. Ook worden er ook nadere stappen gezet in het verzelfstandigingsproces van Groningen Seaports. Door een speciaal ingestelde werkgroep wordt gewerkt om (financiële) informatie bij elkaar te brengen. Verder zijn er nog nadere onderzoeksvragen opgesteld om te komen tot een succesvolle afronding van het proces. De afronding wordt in 2012 verwacht. Groningen Airport Eelde Begin 2012 heeft de Raad van State uitspraak gedaan met als resultaat dat Groningen Airport Eelde door kan met de baanverlenging. Concreet gaan we dit jaar aan de slag met een daarop te baseren businesscase. Een van de doelen hierbij is een verlaging van de overheidsbijdragen. In 2012 verwachten we de businesscase rond de baanverlenging te kunnen afronden.

3. Cultuur en evenementen Cultuur In 2012 zullen wij uitvoering geven aan het laatste jaar van de huidige cultuurnota Stroomversnelling II 2009-2012. Daarin zijn drie programma’s opgenomen die betrekking hebben op cultuurbereik en cultuurparticipatie, het erfgoedbeleid in Het Verhaal van Groningen en de Dynamiek in de Kunsten. Ook geven wij in 2012 uitvoering aan de provinciale taak vanuit de Mediawet door RTV Noord te subsidiëren. Begin 2012 hebben uw Staten de cultuurnota Het Verhaal van Groningen voor de periode 2013-2016 vastgesteld. Dit jaar zullen wij onderdelen uit de nieuwe cultuurnota verder uitwerken. Wij hebben in 2012 de subsidiebeschikkingen vastgesteld en maken met de instellingen prestatieafspraken. Daarnaast werken wij diverse (Rijk)subsidieregelingen uit als de restauratieregeling monumenten, cultuureducatie met kwaliteit en het activiteitenbudget Het Verhaal van Groningen. Evenementen Eind 2010 hebben we de budgetten Middenevenementen en Grote Evenementen samengevoegd in een nieuwe subsidieregeling met de naam Budget Evenementen, in de vorm van een programma dat loopt van 2011 t/m 2014. Het programma kent de budgetten Grote Evenementen, Structurele projectsubsidies en Incidentele projectsubsidies. In de tweede helft evalueren wij het Budget Evenementen tussentijds. Daarbij kijken we of de gehanteerde criteria bewerkstelligen wat wij beogen. Ook nemen we de eerste ervaringen met het digitaal aanvragen mee dat voor dit budget mogelijk is vanaf mei 2012 en daarmee tevens een pilot voor de provincie Groningen is.

11

Regio van de Smaak Het project Hoofdstad van de Smaak krijgt vervolg in de vorm van Regio van de Smaak. Belangrijk doel is dat Groningers meer aandacht krijgen voor voedselproducten uit eigen regio. Daarbij richten we ons op producenten, leveranciers en consumenten: wij willen hen meer met elkaar in contact brengen. Een van de activiteiten in 2012 zijn zogenaamde Smaakdiners waarbij we netwerkvorming en kennisuitwisseling tussen leveranciers en producten willen stimuleren. Consumenten willen we onder andere bereiken met de voortzetting van de Ommelandermarkt, een interactieve kaart (ontwikkeld door de Natuur en Milieufederatie) en een TV-productie i.s.m. RTV Noord in het najaar.

4. Energie en klimaat Energie Begin 2012 hebben we het programma Energie 2012 – 2015 vastgesteld. Met dit programma geven wij een nadere invulling aan ons streven om de provincie Groningen nog nadrukkelijker te positioneren als de Energy Valley / Energy Port van Nederland. Omdat energie een van onze topprioriteiten op het economisch vlak is, maar ook omdat we koploper willen zijn als het gaat om energietransitie. Fossiele brandstoffen zijn eindig en de komende periode moeten we de overgang maken naar een duurzame energiehuishouding. Hierbij zetten we niet alleen in op duurzame energieproductie, maar ook op energiebesparing. Energy Valley / Energy Port Noord-Nederland laat zich onder de naam Energy Valley zien als de energieregio van Nederland. De stichting Energy Valley is hierbij een van de drijvende krachten. In het opgestelde uitvoeringsprogramma is opgebouwd rond de vijf strategische pijlers (zie hieronder) en sluit aan op de Green Deal Noord-Nederland. De inzet is om invulling te geven aan de regionale groeikansen in de energiesector. Daarbij wordt gewerkt aan versterking van de inzet van bedrijven, instellingen en overheden. Onder de noemer Energyport ontwikkelt Noord-Nederland zich verder tot de toonaangevende regio waar opwekking en balancering van energie en bijbehorende kennisontwikkeling plaatsvindt. Het Energyport concept heeft zijn neerslag in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) gekregen. Wij willen dit concept met het Rijk en regionale partners verder uitbouwen. Strategische thema’s In het Energieprogramma focussen we op vijf strategische thema’s. Dat doen we samen met de drie andere Energy Valley provincies Drenthe, Fryslân en Noord-Holland. De strategische pijlers zijn: - Power production & balancing. - Decentrale energiesystemen. - (Groene) Gasrotonde. - Bio-based Energy. - Onderwijs & Onderzoek / Internationalisering. Deze focus sluit aan bij het nationale topsectorenbeleid van het ministerie van EL&I. Ook in de afgesloten Green deal Noord-Nederland zijn op alle vijf pijlers afspraken gemaakt. In de ‘deal’ zitten bijna vijftig projecten. Voor drie van deze projecten, Energy Academy, groen gas project Sugar BV en Hansa Energy Corridor, is een budget binnen gehaald van bijna 10 miljoen euro. De andere projecten krijgen steun in de vorm van: status als demonstratiegebied, wegnemen belemmerende regelgeving en het beschikbaar stellen van kennis en personele capaciteit. Speerpuntprojecten Binnen de vijf strategische pijlers hebben we voor de komende vier jaar speerpuntprojecten. Met projecten dragen bij aan de internationale samenwerking, kennis en innovatie en tegelijkertijd aan de realisatie van duurzame energie projecten.

12

- Energy Academy Europe (EAE) / Energy College Dit jaar start de Energy Academy. Deze Academy moet in de komende jaren uitgroeien naar toonaangevend topinstituut. In samenwerking met de Energy Colleges wordt gezorgd voor een doorlopende leerlijn van MBO, HBO tot WO. Wij zorgen voor een financiële bijdrage zoals vastgelegd in de Green Deal, werken mee aan de totstandkoming van de businesscase en de governance structuur en dragen bij aan de (inter)nationale lobby. - Hansa Energy Corridor (HEC) / ENSEA (European North Sea Energy Alliance) Binnen het HEC wordt de Nederlands-Duitse samenwerking verder uitgebouwd. HEC zorgt voor een substantiële bijdrage uit Europese onderzoeksgeleden ten behoeve van HEC/EAE. Het HEC/ENSEA draagt bij aan de positionering als European region of Excellence on Energy. Samen met de RUG en Energy Valley zijn wij de trekker van dit samenwerkingsverband. - Offshore wind We willen de positie van het Noordelijke bedrijfsleven versterken voor offshore wind. De uistekende ligging en faciliteiten van de Eemshaven ten opzichte van toekomstige Nederlandse en Duitse windparken biedt een wenkend perspectief. We willen de positie van bedrijven in onze regio op gebied van montage, doorvoer en onderhoud van windmolens verbeteren. Om voldoende geschoold personeel voor deze taken te hebben ligt er een belangrijke rol voor de Energy Colleges. - Groen Gas We willen in Groningen per jaar zo’n 50 miljoen kubieke meters groen gas gaan produceren. Er worden twee groen gas hubs gerealiseerd en we werken aan de oprichting van een handelsplatform voor groen gas. Daarnaast werken we aan randvoorwaarden zoals ruimtelijke inpasbaarheid, heldere regelgeving en financiële stimuleringsregelingen om de grootschalige productie van groen gas te realiseren. - Locale Duurzame Energiebedrijven (LDEB) De komende jaren zetten we ons er voor in om vier LDEB’s in bedrijf te krijgen die zorgen voor levering van duurzame energie aan de deelnemers. Wij willen dat meer inwoners zelf actief aan de slag gaan met hun energievoorziening. Minder energie verbruiken, groene in plaats van grijze energie inkopen, zelf energie produceren en door dat samen te doen in buurten en dorpen versterkt tegelijk de sociale cohesie. Bij een gezamenlijk aanpak op lokale/regionale schaal verwachten wij ook meer resultaat, omdat er naast actieve initiatiefnemers ook deelnemers zijn die (passief) aanhaken. Wij zien een aantal mooie initiatieven, onder andere. Grunneger Power, Middag Humsterland, Zijldijk. Vandaar een actieplan met onder andere een Revolving fund (€ 3.000.000,--) en de komende vier jaar € 250.000,-- per jaar om financieel rendabele initiatieven te ondersteunen, communicatie om mensen te stimuleren en de inzet van een coördinator die initiatiefnemers wegwijs maakt. De inzet op deze speerpuntprojecten leidt tot een volgende stap in de energietransitie, bijdrage aan opwekking van grote hoeveelheden duurzame energie, alsmede de lokale opwekking van energie, participatie en werkgelegenheid. Duurzame mobiliteit Het 100.000 voertuigenplan heeft een looptijd tot 2015. In 2011 liep het uitvoeringsplan fase 1 af. In de 2012 maken wij een uitvoeringsplan voor de 2 fase. Hierbij zullen we op een aantal belangrijke onderdelen, zoals een lobby voor een fiscaal gelijk speelveld en algemene communicatie over duurzame brandstoffen, samenwerken met de andere noordelijke provincies en het IPO. (Energie)besparing op openbare verlichting Binnen de programmalijn ‘Slimme decentrale energiesystemen’ van het Programma Energie 2012 – 2015 zullen wij een projectplan opstellen dat tot doel heeft besparing op openbare verlichting in onze provincie te stimuleren en te realiseren. Ten aanzien van provinciale lichtmasten hebben wij al beleid vastgesteld. Ook bij gemeenten lijkt er op dit gebied nog winst te behalen voor bijvoorbeeld energiebesparing, licht en donkerte als ook kennisuitwisseling. Dit willen wij in dit project stimuleren.

13

Gebouwde omgeving Binnen dezelfde programmalijn ‘Slimme decentrale energiesystemen’ zullen wij het Woningenplan 2 opzetten. De ambities uit het 100.000 woningenplan richten zich op 2015. Vorig jaar liep het uitvoeringsplan Woningenplan 1 af. Er lopen momenteel diverse regelingen zoals de Helpende Hand (ondersteuningsregeling voor gemeenten) en Slim wonen met energie (regeling voor consortia die oplossingen op maat bieden). Ook voor het nieuwe uitvoeringsplan geldt dat wij op onderdelen zullen samenwerken in noordelijk verband. Windenergie op land Landelijk is de provincie Groningen, na Flevoland, de grootste producent van windenergie op land. Wij hebben de ambitie om voor 2015 750 megawatt aan windenergie op land te realiseren. Daarvoor zijn drie gebieden aangewezen in het Provinciaal Omgevingsplan (POP). Nu draait er in onze provincie al 356 megawatt. In 2011 is vergunning verleend voor de realisatie van 12 MW in de Eemshaven en 60 MW in Delfzijl (locatie schermdijk). In 2012 wordt naar verwachting gestart met de aanleg van de deze nieuwe turbines. Wij leveren daarmee een forse bijdrage aan de realisatie van de landelijke doelstelling op het gebied van windenergie op land (6000 MW). Ten aanzien van het windpark langs de N33 is het Rijk bevoegd gezag. Het MER rapport wordt in november verwacht. Wij hebben bij het Rijk een zienswijze ingediend op de startnotitie van de MER. Wij vinden het van belang dat er varianten worden onderzocht die aan de zorgen van de gemeenten en omwonenden tegemoet komen. Verder willen wij bezien of het windpark in ruimtelijke samenhang met Drentse windparken kan worden gebouwd. Het Rijk is bezig met de voorbereiding van een Rijksstructuurvisie Wind op Land. Deze visie moet dienen als ruimtelijk toetsingskader voor de Rijkscoördinatieregeling (RCR) voor projecten van meer dan 100 MW in het kader van de Elektriciteitswet. Een aantal initiatiefnemers heeft bij het Rijk aanvragen ingediend voor de realisatie van meer grootschalige windparken in Groningen. Het gaat hier om windparken van meer dan 100 MW. Deze vallen buiten de drie aangewezen gebieden in de provincie Groningen. Het is erg schadelijk voor de natuur, het landschap en economische waarden als wonen, recreatie en toerisme wanneer windturbines als hagelslag over de provincie worden uitgestrooid. In IPO verband streven we krachtig naar provinciale regie bij de inpassing van windparken. Gezamenlijk willen provincies zorg dragen voor de realisatie van de landelijke doelstelling van 6000 MW, waarbij de provinciale ruimtelijke kaders worden gerespecteerd.

5. Leefbaarheid, voorzieningen en zorg Welzijn en zorg Welzijn zien wij - in navolging van het Bestuursakkoord - primair als gemeentelijke taak. De Sociale Agenda met de programmalijnen jeugd, participatie & volksgezondheid en wonen-welzijn-zorg loopt nog door tot het einde van 2012. Op dit moment zijn nog rond de 71 projecten in uitvoering. De voortgang en resultaten van de gebiedsprogramma's worden gemonitord door het Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling (CMO). Uit de laatste monitor, die in januari 2012 verscheen, blijkt dat het gebiedsgericht werken in de meeste regio's zonder meer goed loopt. Na 2012 zullen wij het gebiedsgericht werken welzijnsbeleid met de gemeenten beëindigen. Per 1 januari 2013 worden de subsidies voor een aantal instellingen verlaagd. Het gaat hierbij onder meer om CMO, Zorgbelang en Sensoor. CMO zal zich meer en meer in de richting van een provinciaal Sociaal Cultureel Planbureau te ontwikkelen, met onderzoeks- en monitoringstaken. Dit levert informatie op waar ook de gemeenten gebruik van kunnen maken. Het planbureau omvat conform het programma van eisen onder meer een openbare online databank, ontsluiting en verspreiding van gegevens (o.a. via factsheets, mailalerts, nieuwsbrief) en ondersteuning voor provincie en gemeenten bij onderzoeksvragen en hulp bij het vinden van bestaande onderzoeksgegevens. De onderzoeksgebieden zijn gerelateerd aan het sociale domein, jeugd, krimp en leefbaarheid. Daarnaast blijft het CMO een expertisecentrum voor een aantal steunfuncties, waarbij in ieder geval de volgende thema’s worden gecontinueerd: ondersteuning mantelzorg en informele zorg, ondersteuning/stimulering vrijwilligerswerk (inclusief www.vrijwilligersgroningen.nl en provinciale vrijwilligersprijzen), participatie en diversiteit, het verwerven van Europese subsidies.

14

Voor het investeringsfonds Wonen, Welzijn en Zorg en het Investeringsfonds Zorg komen vanaf 2012 geen nieuwe gelden meer beschikbaar. De resterende middelen uit deze fondsen zullen nog wel worden ingezet. De overige bestaande kredieten zullen worden afgebouwd. Bij het afstoten van taken en rollen in het sociaal beleid betrachten wij grote zorgvuldigheid. Voor de middelen die in de jaren 2013 - 2015 voor het resterend sociaal beleid beschikbaar zijn, stellen wij in de loop van 2012 een nieuw beleidskader op. Vanuit het publieke belang volgen wij de ontwikkelingen en plannen met betrekking tot de zorg (basiszorg c.q. eerstelijnszorg, acute zorg, ziekenhuiszorg) in onze provincie en met name in de krimpgebieden. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn bereikbaarheid, continuïteit en kwaliteit van de zorg, zorgvernieuwing en samenwerking, onder het motto: 'spreiding van zorg waar het kan en concentratie van zorg waar het moet'. In dit verband is ook de continuïteit c.q. behoud van (de) huisartsen(zorg) op het platteland in de krimpgebieden een belangrijk aandachtpunt. Waar nodig en gewenst vervullen wij hierbij een stimulerende en faciliterende rol, in goed overleg met de verschillende 'stakeholders' (zorgaanbieders, zorgverzekeraars, zorgvragersorganisaties en gemeenten). Ziekenhuiszorg Wij vinden het belangrijk dat er een goede spreiding en bereikbaarheid van de ziekenhuiszorg in onze provincie blijft. We pleiten daarom voor een goede taakafbakening en -verdeling tussen de streekziekenhuizen en de topklinische ziekenhuizen in de stad Groningen. Op het terrein van de ziekenhuiszorg volgen wij de ontwikkelingen in Oost-Groningen op de voet. Dit voorjaar presenteren Zorgverzekeraar Menzis en de Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG) het plan voor de toekomst. Het Refaja Ziekenhuis in Stadskanaal richt zich, na het opzeggen van de fusiebesprekingen met de OZG, op samenwerking met de ziekenhuizen in Zuidoost Drenthe. Onderwijs We willen de komende periode opnieuw een investering doen in de kwaliteit van het basisonderwijs. De conclusies en aanbevelingen van het onderzoek naar de oorzaken waarom de kwaliteitsverbetering in Groningen minder snel gaat dan in onze buurprovincies worden met de schoolbesturen besproken. We gaan samen met hen de mogelijkheden voor een nieuw kwaliteitsakkoord basisonderwijs bespreken. Hiervoor is € 450.000,-- gereserveerd. Was het doel van het vorige kwaliteitsakkoord om het percentage (zeer)zwakke scholen terug te brengen tot de landelijke gemiddelden, onze ambitie is uiteindelijk dat alle basisscholen in onze provincie goede kwaliteit leveren. We hebben blijvende aandacht voor het voorzieningenniveau in krimpregio’s. Hierbij gaat het om voorzieningen zoals peuterspeelzalen, kinderopvang en het basisonderwijs waar de instroom van jeugdigen steeds minder wordt. We brengen de partners bijeen en kijken naar diverse mogelijkheden tot samenwerking om de kwaliteit van de voorzieningen op peil te houden of te verbeteren. Huisvesting statushouders De provincie ziet er op toe dat mensen die het Nederlanderschap hebben gekregen, op adequate wijze gehuisvest worden. Zodat zij de kans krijgen om hier een bestaan op te bouwen. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de huisvesting van vergunninghouders. Dit is geregeld in de Huisvestingswet. Twee maal per jaar brengt het Rijk een nieuwe taakstelling voor de gemeenten naar buiten. Gemeenten krijgen een half jaar de tijd om deze taakstelling te realiseren. Toezichthouder op de realisatie van de taakstelling is de provincie. Lange tijd is het de meeste gemeenten in de provincie Groningen gelukt om de taakstelling te realiseren. De laatste paar jaar gaat dat echter moeizamer. Sinds 1 juli 2011 hebben acht gemeenten zelfs een achterstand opgelopen van meer dan één taakstelling. Enerzijds doordat sommige gemeenten te weinig woonruimte hebben aangeboden aan het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) en anderzijds kan het COA sinds het einde van 2011 niet voldoende vergunninghouders meer leveren voor de aangeboden woonruimte. Wij voorzien, dat meer gemeenten bij de uitvoering van de taakstelling een achterstand oplopen. Daarover zijn wij in gesprek met het Rijk en zijn wij ook in VGGverband in gesprek met de Groninger gemeenten. In ieder geval dient het Rijk de taakstelling naar beneden bij te stellen en moeten de gemeenten hun beste beentje voorzetten om de taakstelling te realiseren.

15

Bevolkingskrimp Wie naar de toekomst kijkt, ziet dat de provincie Groningen, de gemeente De Marne, de regio’s Eemsdelta en Oost-Groningen voor een grote opgave staan. Hoe houden we de leefbaarheid in stand in gebieden waar steeds minder mensen wonen, waar het aantal senioren flink stijgt en het aantal jongeren en de beroepsbevolking daalt? Deze ontwikkeling vraagt een integrale aanpak om de leefkwaliteit in de krimpregio's in stand te houden. De aanpak staat beschreven in het Provinciaal Actieplan Bevolkingsdaling dat in december 2011 geactualiseerd is. Dit jaar staat de uitvoering van het Actieplan centraal. Belangrijkste onderdeel zijn de regionale woon- en leefbaarheidsplannen (WLP). Gemeente De Marne is inmiddels gestart met de uitvoering van het WLP. Voor de gemeenten in de regio Eemsdelta geldt dat nog dit voorjaar met maar liefst 40 partijen (woningcorporaties, zorg- en onderwijsinstellingen) een convenant getekend wordt waarin afspraken staan om te komen tot een WLP. Naar verwachting wordt dit WLP in september 2013 aan de Staten voorgelegd. Voor de regio Oost-Groningen geldt dat het WLP midden 2013 verwacht wordt. De provincie ondersteunt de gemeenten met financiële middelen en instrumenten voor de uitvoering. Naast de lopende acties hebben we extra aandacht voor de economische vitaliteit en ruimte voor 'burgerkracht' in de krimpgebieden. Om de uitvoering van het provinciale actieplan mogelijk te maken, moeten we ook werken aan een bredere erkenning van de krimpopgaven en aan nieuwe financieringsinstrumenten. Bijvoorbeeld in de vorm van een transitiefonds, dat kan worden ingezet voor de sanering én verbetering van de woningvoorraad. Convenant Rijk - provincie We werken samen met het ministerie van BZK en de krimpregio’s aan een convenant om de uitvoering van de krimpgerelateerde programma’s te ondersteunen. Essentiële elementen van dit convenant zijn stevige afspraken over nationale betrokkenheid en maatregelen die te maken hebben met de aanpak van de negatieve effecten van de bevolkingsdaling op de terreinen wonen, voorzieningen (o.a. zorg en onderwijs), economische vitaliteit/goedwerkende arbeidsmarkt en de relatie tussen groei- en krimpgebieden (Regiovisiegebied en krimpgebieden). Daarnaast procesafspraken over zaken als monitoring van gemaakte afspraken, visitaties door delegatie BZK/externe deskundigen en periodiek overleg met minister. De verwachting is dat het convenant in de loop van dit jaar ondertekend wordt. Reserve Leefbaarheid krimpgebieden Krimp is op nationale schaal een relatief nieuw begrip; de provincie Groningen is dan ook pionier als het gaat om het omgaan met bevolkingsdaling. In de Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden is tot 2020 jaarlijks € 500.000,-- beschikbaar voor experimenten die bedoeld zijn om oplossingen te vinden voor de leefbaarheid in de krimpgebieden. Het gaat om problematiek op het terrein van wonen, onderwijs, zorg, gezondheid, sociaaleconomische vitalisering, kwetsbare groepen en voorzieningenniveau. Sport Wij willen in 2012 de omslag van het oude naar het nieuwe sportbeleid maken. Concreet betekent dit het afronden van de uitwerking van de sportnota welke in 2011 is gestart, maar nog niet volledig is gerealiseerd. Bij dit proces gaat het om relatief veel partners, met verschillende belangen. Bij de uitwerking ligt de meeste nadruk op de realisatie van het kennis- en dienstencentrum en de nadere uitwerking voor het een Olympisch Plan in Groningen/ Noord-Nederland. Jeugd Jeugdzorg Onze ambitie is het kwalitatief goed uitvoeren van onze wettelijke taak op de jeugdzorg. Daarbij staat het belang van de jeugdige centraal. In de komende jaren worden er ingrijpende veranderingen doorgevoerd. Zo maken wij ons laatste beleidskader jeugd voor de periode 2013 – 2016. In dit beleidskader beschrijven wij op welke manier wij de ‘reguliere’ werkzaamheden voor de jeugdzorg vorm geven. In het beleidskader is ook aandacht voor de transitie van de jeugdzorg.

16

Beleidskader Voor de periode 2013 – 2016 hebben we op hoofdlijnen een visie en ambitie geformuleerd. De jeugdige moet zoveel als mogelijk is meedoen in onze samenleving. Indien er hulp nodig is moet dit zo vroegtijdig mogelijk geboden worden, in de meest lichte vorm en dicht bij huis. Zelfredzaamheid en samenredzaamheid worden daarbij gestimuleerd. Het blijft onze ambitie onze wettelijke taken zo goed mogelijk uit te voeren. Een van de belangrijke aandachtpunten daarbij zijn de wachtlijsten. De wachtlijsten worden gekenschetst door een fluctuerend verloop. We houden voortdurend contact met de instellingen en reageren op signalen om eventuele bijsturingen in gang te zetten. We blijven alert op de (toekomst van de) financiën voor de jeugdzorg. Zeker daar waar het gaat om de doeluitkeringen. Er zijn met het Rijk afspraken in landelijk IPO verband gemaakt voor de jaren 2012 en voor de Jeugdreclassering en –bescherming voor de jaren 2012 en 2013. We continueren onze samenwerking met de Groninger gemeenten. We stellen samen een nieuw Bestuursakkoord Jeugd op en voeren die uit. Voor de transitie intensiveren wij de samenwerking met gemeenten en instellingen en faciliteren daar waar nodig en mogelijk. Transitie De overgang en stelselwijziging van de jeugdzorg van de provincies naar de gemeenten is gepland in 2016, zoals het Rijk in haar begroting heeft kenbaar gemaakt. De provincies (IPO) hebben met het Rijk en de VNG een streefdatum voor overdracht afgesproken op 1 januari 2015. Gezien de wettelijke trajecten die doorlopen en de daaraan gepaarde besluitvorming moet worden geanticipeerd dat de overdracht zal plaatsvinden op 1 januari 2016. In IPO verband vragen nadrukkelijk aandacht voor een aantal voorwaarden waarin het Rijk moet voorzien voor een kwalitatief goede overgang. Op het gebied van de financiën gaat het om toereikende doeluitkeringen voor de verschillende taken waarvoor de gemeenten straks verantwoordelijk zijn. Ook dienen er transparante afspraken gemaakt te worden over de met de overgang gepaarde transitiekosten. Daarnaast zijn wij voorstander van de transitie van alle jeugdzorg naar de gemeenten. De beweging naar meer lichte zorg en preventie kan hiermee gemaakt worden en er wordt geschuif tussen financieringsstromen voorkomen. Wij streven naar een ‘warme’ overdracht van de jeugdzorg naar de gemeenten. De provincie Groningen heeft daartoe het voortouw genomen om in het bestuurlijk Platform Jeugd een routekaart transitieplan te maken. In de routekaart worden een aantal processtappen onderscheiden om te komen tot een warme overdracht van de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Voorlichting, communicatie en participatie zijn van essentieel belang voor het succesvol realiseren van de decentralisatie van de zorg voor de jeugd. De inzet is er volledig op gericht om in het proces zoveel mogelijk samen met alle partners op te trekken en om samen te werken. Gezien de ervaringen in het laatste jaar zien we met vertrouwen de nabije toekomst tegemoet. Ieder kind heeft recht op kwalitatief goed onderwijs en wij hebben blijvende aandacht voor de schakels tussen onderwijs en jeugdzorg.

6. Mobiliteit, infrastructuur en grijs milieu Bereikbaarheid, mobiliteit en doorstroming Een goede bereikbaarheid van onze provincie is cruciaal voor de leefbaarheid en economische ontwikkeling. Voor de investeringen in openbaar vervoer en wegen werken we met twee programma’s; te weten het Regio Specifiek Pakket (RSP) en het Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport systematiek (MIT). We zijn volop bezig met de uitvoering van beide programma’s en waar het kan versnellen we de projecten die daaronder vallen. Uitgangspunt is dat de verschillende vervoersmodaliteiten elkaar versterken en dat er een goede balans moet zijn tussen investeringen en exploitatie, beheer en onderhoud.

17

Openbaar vervoer We zien het openbaar vervoer in onze provincie als een volwaardig alternatief voor de auto. Bovendien is het onmisbaar voor de leefbaarheid in en economische ontwikkeling van onze provincie. Voorwaarde is wel dat het net zo betrouwbaar, comfortabel en snel is als reizen met de auto. Daarom blijven we investeren in alle vormen van openbaar vervoer en HOV-knooppunten. Bovendien willen we de exploitatie van het OV-bureau Groningen-Drenthe weer gezond maken. Met het grote succes van de spoorlijn Groningen-Veendam in ons achterhoofd willen we dit jaar inzetten op verdere verbeteringen van het decentrale spoor. Daarvoor zijn we momenteel in gesprek met diverse betrokken partijen. Dat geldt onder meer voor het doortrekken van de lijn RoodeschoolEemshaven. We geloven erin dat het doortrekken naar de Eemshaven een economische impuls kan geven door het toerisme van en naar Borkum beter te faciliteren. Diverse instanties hebben een bijdrage toegezegd voor het realiseren van dit stuk spoor. We hopen de begroting dit jaar sluitend te krijgen. Daarnaast spelen investeringen in het kader van het rijksprogramma Beter Benutten en de besluitvorming over het spoor van Veendam naar Stadskanaal. Voor het project Knoop Groningen willen wij Provinciale Staten dit jaar een planuitwerkingsbesluit voorleggen. Wat betreft de aanleg van de spoorlijn Groningen-Heerenveen nemen we dit jaar samen met de provincie Fryslân het besluit om de lijn al dan niet aan te leggen. De planontwikkeling voor een gedeeltelijke verdubbeling van het spoor tussen Groningen en Leeuwarden is inmiddels in een vergevorderd stadium. Met onder andere het verdubbelen van het spoor tussen Zuidhorn en Hoogkerk kunnen de gewenste vier treinen per uur gaan rijden. Ook hebben we met de Nederlandse Spoorwegen afspraken gemaakt over de dienstregeling voor de spoorlijn Groningen-Zwolle. Met ingang van de nieuwe dienstregeling eind 2012 zal ook op dit traject vier keer per uur een trein gaan rijden. Bovendien zetten we in op een uitgebreidere dienstregeling van Groningen naar Leer. Per december 2012 verwachten we dan meer treinen in de ochtend en in de middag te kunnen laten rijden. Naast personenvervoer heeft ook het goederenvervoer onze aandacht, in het bijzonder de zogenaamde Oostboog bij Veendam ten behoeve van de ontwikkeling van de railport Veendam. Tot slot willen we eind 2012 een voordracht realisatiebesluit Regiotram eerste fase aan uw Staten voorleggen. De planning is dat we na de zomervakantie de biedingen van de beide consortia kunnen beoordelen en dat we in oktober met een voorstel voor de gunning kunnen komen. Wegen N360 en N361 Voor de planstudie N360 is gelet op de huidige beschikbare middelen door uw Staten besloten de alternatieven die buiten het budget vallen niet verder te onderzoeken. De nadruk van het vervolg van de planstudie komt te liggen op doeltreffende en plaatsgebonden oplossingen. We gaan nu verder met een effectenanalyse van de verschillende alternatieven. Hierbij onderzoeken we ook nadrukkelijk een 0-plusalternatief. Wat de N361 betreft hebben we samen met de gemeenten Winsum en De Marne gewerkt aan een plan om een deel van de nieuwe weg aan te leggen. Dat is het gedeelte tussen Mensingeweer en Ranum. Ook de aanleg van een fietspad van Eenrum naar Baflo hoort hier bij. Provinciale Staten en de gemeenteraden van Winsum en De Marne zijn inmiddels met het plan akkoord gegaan en in 2012 beginnen we met de aanleg. Voor het noordelijk deel (Mensingeweer-Lauwersoog) en het zuidelijk deel (Winsum-Groningen) zullen we ook een vervolg geven aan de verkenning richting een duurzame en veilige oplossing. N366 veilig Doel van het project ‘N366 Veilig – Vaart met Veiligheid’ is in vijf jaar tijd het aantal ongevallen het aantal slachtofferongevallen met vijftig procent te laten dalen tussen Veendam en Ter Apel. Voor het project N366 veilig gaan we dit jaar starten met de voorbereiding om in 2013 twee aansluitingen te reconstrueren. Ook zijn we samen met gemeente Pekela bezig met de voorbereiding van de vervanging van de kruising Zuidwendingerweg bij Nieuwe Pekela te vervangen door een rotonde. In 2012 starten we met de planuitwerking voor verschillende wegvakken van de N366 die moeten leiden tot verdubbeling of verbetering.

18

N33 Dit jaar ondertekent de minister van I en M het tracébesluit voor de verdubbeling van de N33 tussen Assen en Zuidbroek. De aanbesteding voor dit werkt loopt en we verwachten dit jaar te kunnen gunnen. Aanpak Ring Zuid Voor de Aanpak Ring Zuid (ARZ) verwachten we in het najaar van 2012 samen met RWS en de gemeente Groningen een Ontwerp-tracébesluit te kunnen vaststellen. Ook is dan de MER afgerond. Fietspaden In ons collegeprogramma hebben we afgesproken de zogenoemde Fietsroutes Plus versneld uit te voeren. Een Fietsroute Plus is een fietspad dat breder en comfortabeler is dan een gewoon fietspad. Door de aanleg van deze fietsroutes moet het fietsen prettiger en veiliger worden, waardoor op afstanden tot vijftien kilometer meer mensen voor de fiets kiezen in plaats van de auto. In 2012 beginnen we met de uitvoering van de fietsroute tussen Bedum en Groningen. Daarnaast werken wij aan twee verkenningen: voor de route Winsum-Groningen en voor de route Ten Boer-Groningen. Vaarwegen In 2012 willen we de nota beheer provinciale vaarwegen 2011-2020 vaststellen. De nota bevat de visie op de provinciale vaarwegen en de bijbehorende streefbeelden voor de periode 2011-2020. Gestreefd wordt naar een stevig vaarwegennetwerk dat in belangrijke mate bijdraagt aan de economische ontwikkeling van de provincie met daarbij een heldere verdeling tussen de taken voor het Rijk, de provincie en de regionale overheden. In 2011 hebben we afspraken gemaakt met het Rijk en de provincie Fryslân over de overdracht van de vaarweg Lemmer-Delfzijl aan het Rijk. Door het sluiten van dit langslepende dossier kunnen we dit jaar starten met het uitbaggeren van het Winschoterdiep en De Rensel. In verband met de verhoging van de vaarklasse op de route Lemmer-Delfzijl werken we aan het vervangen van diverse bruggen. Voor de vervanging van de bruggen over het Van Starkenborghkanaal bij Aduard en Dorkwerd zijn we volop bezig met de uitwerking van de plannen. In 2012 willen we op basis van deze uitwerking een besluit voor Provinciale Staten voorbereiden Milieubeleid, -vergunning en –handhaving In 2011 zijn we gestart met het ontwikkelen van een milieubeleidskader en deze verwachten we in 2012 te kunnen afronden. Dit maakt het mogelijk om nieuwe milieuvergunningaanvragen te beoordelen op basis van een vast afwegingskader. Bij de ontwikkeling van de beleidskader integreren we Europese en landelijke wetgeving met onze eigen provinciale eisen. Hierover willen we dit jaar het debat met uw Staten voeren. Voorts ronden we in 2012 de audits naar onze risicovolle bedrijven af. Tot slot zijn we druk bezig onze medewerkers voor te bereiden op de komst van de Regionale Uitvoeringsdienst. We koersen op april 2013 als start van de RUD.

7. Ruimte en landschap Herziening van de Provinciale omgevingsverordening Wij willen de regellast van gemeenten verlagen. In ons collegeprogramma hebben wij aangegeven dat wij willen bekijken of we bepaalde taken aan gemeenten kunnen overhevelen. In 2012 zijn we gestart met de herziening van de provinciale omgevingsverordening (POV). Wij willen met de wijzigingen in de POV gemeenten op bepaalde onderdelen meer ruimte bieden om haar eigen afwegingen te maken. Zo wordt bijvoorbeeld de bevoegdheid om te besluiten over agrarische schaalvergroting tussen de 1,5 en 2 hectare aan gemeenten overgedragen. Daarnaast vinden wij het van belang om de planvorming voor woningbouw op regionaal niveau goed af te stemmen. In het voorstel tot herziening van de POV wordt daarom de SER-ladder methode voor woningbouw geïntroduceerd. Deze methode borgt een afweging van woningbouwplannen op regionaal niveau. In de wijziging van de POV worden ook de begrenzingen van milieubeschermingsgebieden, de Ecologische Hoofdstructuur, de landschapswaarden en de reserveringszones voor (energie-)infrastructuur aangepast. Ook is er een regeling opgenomen die voorziet in de bescherming van diepe waterplassen.

19

Bij de herziening betrekken we belangenorganisaties en inwoners van de provincie. Zij kunnen hun visie en reactie geven op de wijzigingen. Voor de zomer zullen wij de herziening met daarbij de reacties van belanghebbenden presenteren. Grootschalige veehouderij Wij hebben besloten om de besluitvorming over plannen voor grote veehouderijen van meer dan 300 NGE (Nederlandse Grootte Eenheid) en meer dan één bouwlaag aan te houden. Ook zullen we nieuwe plannen vooralsnog niet in behandeling nemen. Hiermee geven wij uitvoering aan een motie van uw Staten. De aanleiding hiervoor is het verzoek van het Rijk aan provincies en gemeenten om, vooruitlopend op de uitkomsten van het onderzoek van de Gezondheidsraad, geen besluiten te nemen over bouwaanvragen waarvoor bestemmingsplanwijzigingen nodig zijn voor stallen groter dan 300 NGE en meer dan één bouwlaag. De Staatssecretaris heeft de Gezondheidsraad gevraagd een beoordelingskader op te stellen over de gezondheidsrisico’s voor de bevolking van onder andere verschillende micro-organismen afkomstig uit veehouderijen. Daarnaast heeft de Staatssecretaris aangekondigd dat hij een wetsvoorstel voorbereidt waarin nieuwe wettelijke kaders en regels voor grootschalige veehouderij worden opgenomen. Wij wachten de uitkomsten van onderzoek van de Gezondheidsraad en het wetsvoorstel af. Vooruitlopend op het nieuwe wetsvoorstel hebben wij er bij de Staatssecretaris op aangedrongen om bij de voorbereiding van het wetsvoorstel, rekening te houden met het instellen van overgangsrecht voor gevallen waarin de procedure zich al in een vergevorderde fase bevindt. Wij vinden het vanuit het oogpunt van behoorlijk bestuur essentieel om ondernemers waarmee nu al procedures zijn gestart deze zekerheid te kunnen bieden. Buisleidingenzone De stichting Buizenzone Eemsdelta, opgericht door Groningen Seaports en de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij (NOM), onderzoekt de mogelijkheden om een buizenzone aan te leggen tussen de Eemshaven en Delfzijl. De buizenzone is bedoeld om tussen beide bedrijventerreinen energie, gassen en vloeistoffen te kunnen uitwisselen. In het Provinciaal Omgevingsplan 2009-2013 en de Omgevingsverordening provincie Groningen 2009 staan hiervoor drie mogelijke tracés opgenomen. Het MER onderzoek is afgerond, de rapporten hebben ter inzage gelegen. Dit jaar verwachten wij u mede op basis van de reacties van de belanghebbenden een voorstel te doen voor een voorkeurstracé. Wij vinden het van belang de mening van de omgeving te horen. Uit inspraakreacties op deze rapporten kwam onder andere meerdere malen de suggestie naar voren om onderzoek te doen naar de mogelijkheid van een tracé langs de N33. Deze suggestie hebben wij overgenomen. Op basis van de uitkomsten van het tussentijdse onderzoek zullen we bepalen of een tracé langs N33 daadwerkelijk als volwaardig nieuw alternatief in het kader van het MER en het LER moet worden toegevoegd en onderzocht. Als naar aanleiding van het onderzoek blijkt dat een tracé langs de N33 moet worden toegevoegd aan het MER en LER, dan worden de betrokkenen in het gebied zorgvuldig betrokken en geïnformeerd. Bedrijventerreinen Provinciebreed is er, mede als gevolg van de economische recessie, sprake van een overschot van bedrijventerreinen. Gezien de dalende vraag en het overaanbod is het noodzakelijk op regionale schaal maatregelen te nemen. Onder onze regie sluiten we convenanten af in de verschillende regio’s. Daarnaast geven wij prioriteit aan herstructurering en revitalisering van bedrijfsterreinen. Grondbeleid Wij willen een strategischer invulling geven aan de uitvoering van ruimtelijke opgaven in de provincie. Grondbeleid speelt hierin een belangrijke rol. Er zijn verschillende ruimtelijke opgaven op het gebied van landschap, water, landbouw, natuur, woningbouw, bedrijventerreinen en infrastructuur die direct raken aan provinciale belangen. Door sneller en slagvaardiger te opereren op de grondmarkt kunnen we ruimtelijke opgaven sneller en doelmatiger realiseren. Om een betere en snellere uitvoering van ruimtelijke ontwikkelingsopgaven mogelijk te maken vinden wij een evaluatie van het huidige grondbeleid gewenst. De Noordelijke Rekenkamer is eind 2011 onderzoek gestart naar het grondbeleid in de drie noordelijke provincies. De resultaten van het onderzoek door de Noordelijke Rekenkamer worden in de eerste helft van 2012 verwacht. De aanbevelingen uit dit onderzoek willen we meenemen in de op te stellen Nota Grondbeleid.

20

Structuurvisie diepe ondergrond In het Provinciaal Omgevingsplan 2009 – 2013 (POP) en de Bodemvisie zijn de eerste beleidsvoornemens van de provincie voor de ondergrond vastgelegd. De op te stellen structuurvisie voor de ondergrond sluit hierop aan en bevat een verdere uitwerking van deze voornemens. In 2012 zal het Rijk ook een structuurvisie voor de ondergrond opstellen. Die structuurvisie zal richtinggevende uitspraken doen over die onderdelen van de ondergrond waar een duidelijke rijksverantwoordelijkheid speelt en een nationaal belang in het geding is. Het Rijk heeft aangegeven dat provincies de eerstverantwoordelijke partij blijven voor het maken van bovenlokale afwegingen tussen gebruiksfuncties in het ruimtelijk economisch domein. Bij de ontwikkeling van de structuurvisie zal het Rijk daarom rekening houden met standpunten van de provincies en met de regionale belangen. Mede daarom is het van belang onze standpunten in samenwerking met onze omgeving transparant op te stellen en kenbaar te maken. De ontwikkeling van een eigen structuurvisie voor de ondergrond is daarvoor een goed middel. Wij zetten in op het vaststellen van de structuurvisie halverwege 2013. Aan het eind van dit jaar komen wij met een concept ontwerpstructuurvisie, welke vervolgens ter inzage wordt gelegd. Bij dit proces, dat onder andere bestaat uit workshops en toekomstdebatten, worden deskundigen, gemeenten, statencommissieleden en de inwoners betrokken. Bodemdaling In 2012 zullen we een vervolg geven aan de vervolgstappen die we zijn overeengekomen met de Nederlandse Aardoliemaatschappij op basis van de vorig jaar gepresenteerde onderzoeken. In deze onderzoeken is gekeken naar de mogelijke schade aan gebouwen die kan ontstaan door aardbevingen en naar de relatie tussen bodemdaling en schade aan gebouwen. De vervolgstappen bestaan uit het verbeteren van de informatievoorziening, het verbeteren van de monitoring (het gaat hierbij vooral om een verdichting van het netwerk in de omgeving van Loppersum), het bevorderen van de afhandeling van gebouwschade als gevolg van gaswinning via één loket en het hanteren van een eenduidige methodiek hierbij. Ook zal dit jaar het onderzoek in samenwerking met NedMag, het waterschap Hunze en Aa’s en de gemeenten Veendam en Menterwolde naar de bodemdaling in het zoutwinningsgebied van NedMag uitgevoerd worden. De start van dit onderzoek heeft wat langer op zich laten wachten omdat de onderzoekvragen, in overleg met de omwonenden, uitgebreider zijn geformuleerd dan vooraf was voorzien. Dit had ook gevolgen voor de financiering van het onderzoek, deze is nu rond en het onderzoek kan van start. Water In het domein water speelt een aantal verschillende thema’s. Allereerst hebben we in 2011 samen met de waterschappen het project Droge Voeten 2050 opgesteld. In 2012 willen we de eerste fase van het project, het op orde brengen van de modellen, afronden. Bovendien willen we de randvoorwaarden voor de tweede fase bepalen. In fase twee gaan we de maatregelen om wateroverlast te beperken vaststellen. Naast het tegengaan van wateroverlast nemen we ook maatregelen om watertekort te voorkomen. We willen de zoetwaterproblematiek gaan integreren in gebiedsgerichte programma’s. Ook willen we inzetten om vanuit het Noorden tot een eenduidig standpunt te komen welke maatregelen genomen moeten worden om watertekorten tegen te gaan. Verder willen we onze herijkte rol als toezichthouder op de waterschappen verder vormgeven. Dit doen we door een voortgangsrapportage over 2011 op te stellen. Verder willen we concrete afspraken maken met de betrokken waterschappen over de uitvoering van beleid. In dat kader voeren we ook gesprekken over de aanwezige en benodigde bestuurskracht van beide waterschappen, samen met de provincie Drenthe. Zeewering Wat de primaire waterkering betreft gaan we dit jaar de door de waterschappen op te stellen versterkingsmaatregelen voor de primaire waterkering beoordelen. Ook willen we in de discussie over de toekomst van de kustverdediging een actieve en verbindende rol gaan spelen tussen de landelijke overheid en de decentrale partners en opgaven. Dit doen we in 2012 onder andere door te starten met een pilot innovatieve kustverdediging Deltaprogramma. Maar ook zijn we betrokken bij het opstellen van hoogwaterbeschermingsmaatregelen naar aanleiding van de derde toetsingsronde.

21

Gebiedsopgaven Regio Groningen Assen Het huidige programma van de Regio Groningen-Assen (RGA) richt zich op de periode 2010-2020 en is gebaseerd op een visie die tot 2030 vooruit kijkt. Deze visie is echter al in 2003 en 2004 gemaakt, dus ver voor de financiële economische crisis. Het wordt steeds duidelijker dat de ambities van toen niet meer goed aansluiten op de huidige economische situatie. De verwachte groei en forse toename van werkgelegenheid kent grenzen. Met sterk teruglopende aantallen verandert ook de positie van de woningbouw als de sterke drager onder de regionale samenwerking. In dit licht bezien is het tijd voor een overtuigend kwalitatieve herijking van de bestaande visie. Hiermee kunnen we een nieuwe impuls geven aan de regionale samenwerking: een impuls die ons niet alleen zal helpen om zo goed mogelijk uit deze periode van economische stagnatie te geraken, maar ook om de kwaliteiten van de regio nog beter te benutten. Het gaat hierbij niet om het bijstellen van de ambitie de mooiste woon- en werkregio van het land te worden. Deze doelstelling blijft stevig overeind. Wel is het zaak een nieuwe invalshoek te ontwikkelen en een strategie uit te stippelen voor de realisatie van de ambitie. Daartoe zijn in 2012 belangrijke eerste stappen gezet met de bijstelling van het woningbouwprogramma en de bedrijventerreinen als meest urgente. In het jaar 2012 willen wij een stap verder zetten om de regiovisie beter aan te sluiten op de actuele situatie. Dit betekent geen terugtrekkende overheid maar een overheid die vanuit een heldere en enthousiasmerende rol aandacht heeft voor culturele en economische mobilisatie en een sterke partner is in (informele)samenwerkingsnetwerken. Zo werken we toe naar een nieuw perspectief op en een nieuwe omgang met de regionale opgave, nu en in de toekomst. Eemsdelta De Eemsdelta kent complexe en dynamische opgaven, onder meer economische ontwikkeling nabij het Werelderfgoed Waddenzee en de demografische ontwikkeling die grote gevolgen herbergt voor de regio. Het gaat hierbij om opgaven met een bovenlokaal belang en sterke onderlinge samenhang. Dat vraagt om een samenhangende aanpak. In opdracht van provincie en de vier gemeenten in de regio Eemsdelta wordt gewerkt aan de Ontwikkelingsvisie Eemsdelta. Deze willen wij in 2012 presenteren. Daarna wordt de visie op basis van een plan MER verder uitgewerkt tot een intergemeentelijke structuurvisie. Met het oog op de uitvoering van de Ontwikkelingsvisie, het Woon- en Leefbaarheidsplan en de Economische visie wordt momenteel gewerkt aan het bepalen van de gezamenlijke bovenlokale opgaven waar de gebiedspartners uitvoering aan willen geven. Vervolgens worden die op geld gezet en worden afspraken gemaakt over de financiering ervan (inclusief de verdeling van bijdragen over de diverse partners). Dat moet in de loop van 2012 of begin 2013 uitmonden in een investeringsagenda en uitvoeringsprogramma voor de Eemsdelta. Het is onze ambitie om te komen tot een slagvaardige regionale gebiedsorganisatie die deze investeringsagenda uit zal gaan voeren. Blauwestad Het gebied in het Oldambt gaat een nieuwe fase in. Dat wil zeggen, dat we meer dan voorheen de nadruk leggen op de waarde die er is en kan zijn voor bewoners, recreanten en toeristen. We blijven investeren samen met de gemeente, we kijken op welke manier we de Blauwe Stad verder willen ontwikkelen. Om het succes en de waarde van het gebied zichtbaar te maken gaan we actief aan de slag met marketing en zal in de communicatie van het projectbureau het accent op andere zaken komen dan louter de kavelverkoop, zoals de recreatiemogelijkheden van het gebied. Duidelijk is geworden dat BAM en Ballast Nedam de kavels niet hebben afgenomen. Wij stellen een vordering tot schadevergoeding in. Hiervoor wordt een onafhankelijk schaderapport opgesteld. Indien geen onderlinge overeenstemming wordt bereikt, zullen wij verdere juridische stappen zetten. Gebiedsontwikkeling Lauwersmeergebied en Lauwersoog Het Lauwersmeer als geheel willen we in de komende jaren positioneren als een internationale toplocatie op het gebied van natuurontwikkeling en een regionaal vliegwiel voor visserij en toerisme. Onze ambitie is dat het Lauwersmeer en Lauwersoog beide als 'recreatieve poort' bijdragen aan het ontwikkelen van voldoende kritische massa die nodig is voor een breed toeristisch-recreatief voorzieningenniveau in het gehele Lauwersmeergebied c.q. het omringende cultuurhistorische landschap en de Waddenkust.

22

Dit alles uiteraard met respect voor de natuurlijke kernkwaliteiten van het Lauwersmeergebied als Nationaal Park en de Waddenzee als werelderfgoed. Voor zowel het havengebied Lauwersoog als de kern Zoutkamp is een aanzienlijke kwalitatieve impuls noodzakelijk. Wij werken hierbij nauw samen met de gemeente De Marne. De planvorming voor Lauwersoog is uitgewerkt in het programma PROloog, waarover u recent uitvoerig bent geïnformeerd. Als provinciale cofinanciering voor concrete voorwaardenscheppende investeringen wordt bij deze Voorjaarsnota 2012 voorgesteld een investeringsbudget van € 15 miljoen beschikbaar te stellen Samen met andere publieke en private investeerders en relevante Nationale en Europese fondsen kan aldus de komende jaren een substantieel begin worden gemaakt met de realisering van onze ambities. Natuur Met de totstandkoming van het deelakkoord Natuur is natuur een belangrijke kerntaak van de provincie. Hoewel de provincie Groningen tegen blijft, werken we mee aan de uitvoering. Wij blijven investeren in het compleet maken van de Groningse EHS, zoals aangegeven in het Groenmanifest. Wel betekenen de bezuinigingen dat we de EHS moeten verkleinen en op een aantal punten aanpassen. Wij stellen eenmalig budget van € 9 miljoen beschikbaar. Ook komen middelen beschikbaar in de vorm van grond. Om te beginnen herstarten we Ellingserhuizerveld in Westerwolde. Nu is het zaak afspraken te maken met partijen in het landelijk gebied over hoe verder na 2014. Wij willen een beleid dat er echt is voor de natuur en effectief werkt voor alle betrokken partijen. Daarbij kijken wij naar drie zaken: 1) herijking EHS met het Groenmanifest als uitgangspunt, 2) beheer waarbij duidelijk is dat we minder middelen hebben en dus anders moeten opereren, en 3) we kijken welke van de vervallen Rijkstaken (Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG)) wij binnen het beschikbare budget willen voortzetten en in welke mate. Bij het beheer zoeken naar verhoging van het ‘natuurrendement’, naar kostenbesparingen en naar mogelijkheden andere financiering te vinden. Indien dat tot meer efficiency en effectiviteit leidt, kijken we ook naar kansen voor vereenvoudiging, zo nodig buiten het huidige landelijk beheerstelsel, waarbij we overheadkosten minimaliseren en prikkels voor efficiënt werken inbouwen. In het natuurbeleid zoeken wij naar goede samenhang met de Kaderrichtlijn Water en mogelijkheden voor recreatie en toerisme. Wij realiseren ons dat de bezuinigingen fors ingrijpen en de gevolgen voor alle betrokken partijen groot zijn. Grote uitdagingen zijn er op het gebied van beheer, bijvoorbeeld bij terreinbeheerders als Staatsbosbeheer. De positiefkritische houding van betrokken partijen geeft ons vertrouwen dat we met elkaar een eigen Groningse aanpak vinden die veel kan opleveren voor natuur en een vitaal platteland. De resultaten van het proces met de partners in het landelijk gebied presenteren wij in een herzien Programma Landelijk Gebied 2012-2015. Economie en ecologie in balans Het project Economie&Ecologie in balans heeft in het begin vooral in het teken gestaan van elkaar leren kennen en begrijpen om vervolgens gezamenlijk de koers van het project te kunnen bepalen en te komen tot oplossingen. Wij zien dat bedrijven en maatschappelijke organisaties elkaar veel beter weten te vinden. Als overheid willen wij hierbij een nadrukkelijke rol blijven vervullen, wat ook van ons andere manier van denken en werken vraagt. In 2012 komt een bouwsteen voor de Ontwikkelingsvisie Eemsdelta en verwachten wij in juni 2012 een volgende stap te zetten door een samenwerkingsovereenkomst tussen overheden, bedrijfsleven en maatschappelijke partijen te onderteken. Deze samenwerkingsovereenkomst moet een impuls geven aan het vervolg, aangezien deze de borging vormt van de afspraken tussen partijen op de thema's economie, ecologie, milieu en samenwerking. Inzet om zaken meer concreet te maken. Financiering en werkwijze worden in 2012 uitgewerkt. Als het gaat om de economische motor geven alle partijen aan dat de economische ontwikkeling van de Eemsdeltaregio door moet gaan. Er zijn afspraken gemaakt over acquisitie en vergunningverlening. Ondanks dat de wetgeving voldoende ruimte biedt voor een toename aan emissies gerelateerd aan verdere economische groei hebben alle partijen de ambitie uitgesproken om maatregelen te treffen die de milieudruk verder verlagen. Jaarlijks zal hierover gerapporteerd worden.

23

Als het gaat om een rijkere ecologie kiezen partijen voor investeringen in het Eems-Dollard Estuarium om de kwaliteit van het estuarium te verbeteren. Een beter werkend systeem draagt bij aan de robuustheid van dit deel van de Wadden, kan tevens bijdragen aan veiligheid door minder sterke fluctuaties in getijden en helpt de landbouw door het voorkomen van verdere verzilting. Het rapport ‘Spelen met de gulden snede van het Eems-Estuarium, kompas voor natuurlijke verhoudingen’ speelt hierbij een centrale rol. Waddenfonds Sinds dit jaar zijn de Waddenprovincies samen verantwoordelijk voor het Waddenfonds. Totaal komt zo’n € 500 miljoen beschikbaar tot aan 2026, waarvan € 100 mln. tot 2014. Toekennen van middelen gebeurt vanuit een gemeenschappelijke regeling. Doelen en uitgangspunten zoals deze destijds golden bij de start, blijven overeind: kwalitatieve upgrading en verduurzaming van Waddenzee en Waddengebied, zowel ecologisch als economisch, in balans. De aanpak met (co)financieren van projecten door meerdere partijen blijft. Nieuw is de programmatische aanpak die moet leiden tot (meer) samenhang in bestedingen en effecten. Deze verandering moet bovendien vooraf meer duidelijkheid bieden voor projectontwikkeling. Het afgelopen jaar was het Waddenfonds -zoals bekend- gesloten. Juist daarom hechten wij aan een voortvarende start in 2012; het is van belang dat meteen goede en aansprekende projecten komen die over maatschappelijk draagvlak beschikken én snel uitvoerbaar zijn. Hierover zijn wij in overleg met regionale stakeholders zoals gemeenten, recreatieve ondernemer en natuurorganisaties. Wat betreft uitvoerbaarheid is het belangrijk dat ook andere partijen bereid zijn met (co)financiering bij te dragen.

8. Financiën Aanvullende rijksbezuinigingen Volgens recente prognoses van het Centraal Planbureau (CPB) zal het overheidstekort in 2013 zonder nadere maatregelen blijven steken op 4,6% van het bruto binnenlands product (bbp). Het demissionaire kabinet heeft met een Kamermeerderheid een akkoord gesloten over aanvullende lastenverzwaringen en rijksbezuinigingen om het tekort in 2013 zo mogelijk onder de 3% bbp te krijgen. Hiermee wordt beoogd om te voldoen aan de begrotingseisen die de Europese Unie aan de lidstaten stelt. Een nieuwe regering zal waarschijnlijk vanaf 2013 aanvullende rijksbezuinigingen gaan voorstellen. Dit zal gevolgen hebben voor de omvang van het Provinciefonds omdat de ontwikkeling van het Provinciefonds rechtstreeks is gekoppeld aan de ontwikkeling van de rijksbegroting. Onze huidige meerjarenramingen laten tot en met 2015 nog een bescheiden begrotingsruimte zien. Aanvullende rijksbezuinigingen zullen naar verwachting vanaf 2013 al gauw tot begrotingstekorten gaan leiden. Om die reden lijkt het ons gewenst om nu zeer terughoudend om te gaan met het invullen van de nu nog resterende begrotingsruimte. Zodra de aanvullende rijksbezuinigingen zijn vastgesteld en de gevolgen voor onze financiën bekend zijn (mogelijk in septembercirculaire 2012 Provinciefonds) zullen wij u daarover afzonderlijk informeren. Zo mogelijk zullen wij vervolgens in de Integrale Bijstelling 2012 dan wel in de Voorjaarsnota 2013 een nader uitgewerkt voorstel presenteren voor het opvangen van de eventuele financiële gevolgen. Wet Houdbare overheidsfinanciën (HOF) Door de voorbije kredietcrisis en de aanhoudende ongunstige economische ontwikkelingen staan de overheidsfinanciën in de meeste Europese landen in toenemende mate onder druk. Het uit de hand lopen van de overheidsfinanciën kan op iets langere termijn een bedreiging vormen voor de economische groei en de financiële stabiliteit. Daarom hebben de landen van de Europese Monetaire Unie afgesproken strengere maatregelen te treffen tegen landen die het Stabiliteits- en Groeipact (SGP) niet of onvoldoende naleven en begrotingsdiscipline steviger te verankeren op nationaal niveau. Met het oog daarop heeft de Europese Raad in maart 2011 afgesproken om de vereisten uit het SGP te verankeren in nationale wetgeving. Met de Wet Houdbare overheidsfinanciën (HOF) krijgt het kabinet meer bevoegdheden om decentrale overheden (provincies, gemeenten en waterschappen) aan te pakken als hun EMU-saldo hoger uitvalt dan is vastgelegd in recent gemaakte Europese begrotingsafspraken.

24

De Wet HOF moet dan op 1 januari 2013 in werking treden. Dit kan leiden tot een aanzienlijke beperking van de mogelijkheden tot het doen van provinciale investeringen, waardoor investeringen mogelijk moeten worden uitgesteld en in het uiterste geval zelfs moeten worden geschrapt. In IPOverband streven wij samen met de VNG en UVW naar een passende oplossing. Het streven is gericht op behoud van investeringscapaciteit voor decentrale overheden die een sluitende (meerjaren)begroting hebben.

9. Personeel en organisatie Interne organisatie. Wij vinden het van belang om de diversiteit in onze organisatie te vergroten. We zullen daar het komende jaar sterk op inzetten. Hiermee willen we mensen vanuit een achterstandspositie op de arbeidsmarkt, zoals gehandicapten een kans bieden binnen de organisatie. In 2011 is gestart met het traject inzetbaarheid in het kader van de formatiereductie die gerealiseerd moet zijn voor 2015. Dit traject zetten wij in het komende jaar voort. Wij willen medewerkers die boventallig (dreigen te) worden op basis van talenten en ontwikkelingswensen breder inzetbaar maken en van werk naar werk te begeleiden op de interne dan wel externe arbeidsmarkt.

25

26

Deel 2. Financieel kader 2012-2016 Samenvatting en conclusies Het financiële perspectief van onze provincie is in vergelijking met de Integrale Bijstelling 2011 licht verbeterd door een enigszins meevallende ontwikkeling van de personeelskosten, een hogere opbrengst opcenten motorrijtuigenbelasting vanaf 2014 en de inzet van een deel van het vrij besteedbare rekeningresultaat 2011 in de jaren 2012 en 2013. Tegenover deze positieve ontwikkelingen staan verslechteringen door hogere kapitaallasten, een lagere uitkering uit het Provinciefonds vanwege mogelijke aanvullende rijksbezuinigingen met ingang van 2013 en de financiële gevolgen van de tot nu toe genomen besluiten. De nu voorziene ontwikkelingen leiden tot een lichte toename van de gemiddelde begrotingsruimte in de periode 2012-2016 met € 0,48 miljoen per jaar tot circa € 0,76 miljoen per jaar volgens de Voorjaarsnota 2012. In onderstaande grafiek maken wij dit inzichtelijk.

Financieel perspectief 2012-2016 op basis van aanvaard beleid (bedragen x € 1.000,--) 3.000,0

2.000,0

1.000,0

0,0 2012

2013

2014

2015

2016

-1.000,0

Integrale Bijstelling 2011

-2.000,0

Ramingen aanvaard beleid VJN2012

-3.000,0

-4.000,0

-5.000,0

In ons collegeprogramma 2011-2015 hebben wij aangegeven dat wij in deze collegeperiode de opbrengsten van de opcenten op de Motorrijtuigenbelasting (MRB) geïndexeerd op het huidige niveau willen houden. In de meerjarenramingen is vanaf 2013 rekening gehouden met een jaarlijkse indexering op basis van de CPI-index. Deze bedraagt volgens de huidige inzichten gemiddeld 1,5% per jaar. De vrijstelling van de opcentenheffing MRB voor de meeste zeer zuinige auto’s komt met ingang van 2014 te vervallen. Wij stellen voor deze hogere inkomsten vanaf 2014 in eerste instantie ten gunste van het flexibel budget te brengen. In het kader van de Voorjaarsnota 2013 willen wij binnen het dan actuele financiële perspectief bezien – rekening houdend met de dan bekende financiële gevolgen van de beleidsvoornemens van het nieuwe kabinet – of er een mogelijkheid is en draagvlak bestaat voor het gedeeltelijk terugdraaien van de verhoging van het aantal opcenten MRB, die op 1 april 2011 (3,7 opcenten) is doorgevoerd vanwege de toen geldende belastingvrijstelling van zeer zuinige auto’s. Het gedeeltelijk terugdraaien van deze verhoging met bijvoorbeeld 1 opcent kost de provincie circa € 0,62 miljoen per jaar. In deze Voorjaarsnota 2012 presenteren wij u voorstellen voor de in periode 2012-2016 te maken beleidskeuzes. Voor een nadere toelichting op deze beleidswijzigingen verwijzen wij naar deel 3, waarin wij deze voorstellen per programma beschrijven.

27

Als wij het financieel perspectief (zie deel 2, paragraaf 1.1) combineren met de mogelijke financiële gevolgen van de beleidswijzigingen, die wij presenteren in deel 3 van deze Voorjaarsnota, dan ontstaat het beeld, zoals aangegeven in tabel 1. Tabel 1. Confrontatie flexibel budget en de financiële gevolgen beleidswijzigingen Omschrijving/programma

2012

Herzien financieel perspectief o.b.v. aanvaard beleid (zie tabel 2) Beleidswijzigingen 1. Leven en Wonen in Groningen 2. Ondernemend Groningen 3. Bereikbaar Groningen 4. Karakteristiek Groningen 5. Schoon/veilig Groningen 6. Energiek Groningen 7. Gebiedsgericht 8. Welzijn, Sociaal Beleid, Jeugd en Cultuur 9. Bestuur 10. Bedrijfsvoering 11. Algemene dekkingsmiddelen Totaal beleidswijzigingen Herzien financieel perspectief inclusief beleidswijzigingen

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015

1.636,5

1.461,3

1.602,9

2.396,7

-3.300,9

759,3

-2.000,0 0,0 0,0 -2.666,5 30,8 0,0 -2.000,0 0,0 -93,0 0,0 6.660,0 -68,7

-306,0 0,0 0,0 -2.013,0 1,6 0,0 -3.000,0 -239,1 -93,0 0,0 5.492,3 -157,2

-306,0 0,0 0,0 -2.022,9 -0,7 0,0 -3.000,0 -250,6 0,0 0,0 5.492,3 -87,9

0,0 0,0 0,0 -2.032,7 -15,7 0,0 -3.000,0 -162,1 0,0 0,0 5.086,3 -124,3

0,0 0,0 0,0 -32,5 -16,0 0,0 -2.000,0 -167,0 0,0 0,0 2.086,3 -129,2

-522,4 0,0 0,0 -1.753,5 0,0 0,0 -2.600,0 -163,7 -37,2 0,0 4.963,4 -113,5

1.567,8

1.304,1

1.515,0

2.272,4

-3.430,2

645,8

In 2015 nader af te wegen te continueren nieuw beleid 1. Collegeprogramma 2011-2015 2. Moties en amendementen Voorjaarsnota 2011 Ontwikkelingen die (mogelijk) nog op zullen treden: 1. Vertaling Bestuursakkoord in deelakkoorden 2. CAO 2011-2012 3. Afwijkende ontwikkelingen van rente en inflatie 4. Wet Houdbare overheidsfinanciën (HOF) 5. Stabiliteitsprogramma Nederland, gevolgen buiten Provinciefonds

2016 gemiddelde in periode 2012-2016

5.038,0 1.600,0

-p.m. +p.m. +p.m.

-p.m. +p.m. +p.m. +p.m. -p.m.

-p.m. +p.m. +p.m. +p.m. -p.m.

-p.m. +p.m. +p.m. +p.m. -p.m.

-p.m. +p.m. +p.m. +p.m. -p.m.

NB. Bedragen voorzien van een minteken betekenen een tekort ofwel een negatief flexibel budget

Voor een specificatie van de cijfers in bovenstaande tabel verwijzen wij naar bijlage 2. In deel 3 van deze Voorjaarsnota vindt u de toelichting op de in deze bijlage vermelde beleidswijzigingen. Als uw Staten instemmen met bovengenoemde beleidswijzigingen resteert er in 2012 nog een ruimte van circa € 1,57 miljoen. Over de periode 2012-2016 ontstaat er, mede door het voorziene tekort in 2016, gemiddeld een bescheiden begrotingsruimte van circa € 0,65 miljoen per jaar. De tekorten vanaf 2016 worden veroorzaakt door de aangekondigde bezuiniging voor 2016 van € 90 miljoen op het Provinciefonds in verband met de overdracht van de Jeugdzorg naar de gemeenten. In het gepresenteerde financiële perspectief hebben wij verondersteld dat het nieuw beleid dat is vastgelegd voor de periode 2012-2015 volledig zal worden gecontinueerd. Zonder een nieuw Statenbesluit aan het begin van de volgende zittingsperiode (in 2015) zullen deze middelen echter vrij vallen ten gunste van de algemene middelen (in 2016 gaat het om een bedrag van maximaal € 6,64 miljoen). De nu vanaf 2016 geraamde tekorten kunnen worden voorkomen als de in 2015 aantredende Staten er dan voor kiezen om niet al het nieuw beleid uit de periode 2011-2015 vanaf 2016 te continueren. Het financiële perspectief 2012-2016 is met de nodige onzekerheden omgeven. De belangrijkste betreffen wel de mogelijke financiële gevolgen van aanvullende rijksbezuinigingen, die zich als eerste zullen vertalen in een lagere uitkering uit het Provinciefonds. Deze gevolgen zullen naar verwachting niet eerder bekend zijn dan bij de presentatie van de rijksbegroting 2013 op de derde dinsdag in september 2012. In het nu gepresenteerde financiële perspectief hebben wij daar tot op zekere hoogte al een voorschot genomen. In paragraaf 1.1 (onderdeel B.5.c) en paragraaf 1.9 van deel 2 van de Voorjaarsnota 2012 gaan we nader in op deze en de overige in tabel 1 genoemde onzekerheden. Gelet op deze onzekerheden stellen wij voor om nu geen invulling te geven aan de nog resterende ruimte in het flexibel budget.

28

1. Financieel perspectief 2012-2016 1.1. Ontwikkeling flexibel budget 2012-2016 op basis van aanvaard beleid A. Basis voor financieel perspectief Wij hebben het financiële perspectief uit de Integrale Bijstelling 2011 geactualiseerd op basis van de ultimo april 2012 bij ons bekende gegevens. In onderstaande tabel is op basis van voorlopige berekeningen de vrij besteedbare begrotingsruimte in de periode 2012-2016 aangegeven, rekening houdend met de sinds november 2011 opgetreden externe ontwikkelingen (rente, lonen, prijzen, Provinciefonds, opcenten motorrijtuigenbelasting). Tabel 2. Ontwikkeling vrij besteedbare begrotingsruimte 2012-2016 Omschrijving

2012

A. Financieel perspectief IB2011 na 1e wijziging 2012

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015

2016

gemiddelde 2012-2016 276,1

816,4

399,9

1.791,3

2.368,9

-3.996,2

0,0 -842,0 799,6

452,8 -1.331,7 886,2

470,4 -1.922,3 914,9

488,9 -1.210,8 944,9

497,0 -833,0 976,2

-495,6 0,0

-552,7 -259,0

135,5 -782,6

1.358,7 -1.320,8

1.517,3 -1.890,5

3.335,2 -p.m.

3.419,2 -p.m.

3.505,1 -p.m.

2,2 -52,6 -1.730,8

2,1 -53,2 -2.575,7

2,1 -53,9 -2.575,7

1.300,0

2,3 -51,9 -867,6 3.377,8

subtotaal B

764,2

1.656,3

369,9

1.053,2

1.144,4

997,6

subtotaal C

1,0 0,0 567,7 -196,6 -152,6 0,0 201,1 -448,0 3,9 -15,9 95,3 55,9

10,0 0,0 15,5 0,0 6,2 0,0 0,0 -20,0 -22,8 -16,6 -567,2 -594,9

10,0 0,0 27,0 0,0 6,1 0,0 0,0 -20,0 10,6 0,0 -591,9 -558,2

10,0 0,0 -117,7 0,0 6,0 0,0 0,0 0,0 11,1 0,0 -934,8 -1.025,4

10,0 0,0 -85,6 0,0 6,0 0,0 0,0 0,0 11,7 0,0 -391,2 -449,2

-514,4

1.636,5

1.461,3

1.602,9

2.396,7

-3.300,9

759,3

B. Voorziene ontwikkelingen: 1. Accressen lonen en prijzen 2013 2. Kapitaallasten 3. Apparaatskosten personeel (AKP) 4. MRB: a. opbrengst opcentenheffing MRB o.b.v. gewichtsverdeling 31.12.11 b. wijziging uitgangspunten raming opcentenheffing MRB c. afschaffen vrijstelling zeer zuinige auto's m.i.v. 2014: 1. hogere opbrengst op basis van het huidige tarief 2. mogelijk terugdraaien deel tariefsverhoging 1 april 2011 (VJN2013) 5. Provinciefonds: a. doorwerking Decembercirculaire 2011 b. gevolgen opbrengst per opcent MRB2011 voor Provinciefonds c. stelpost gevolgen aanvullende rijksbezuinigingen 6. Vrij besteedbaar rekeningresultaat 2011

C. Knelpunten aanvaard beleid, voorbeslag, substituties: 1. Leven en Wonen in Groningen 2. Ondernemend Groningen 3. Bereikbaar Groningen 4. Karakteristiek Groningen 5. Schoon/veilig Groningen 6. Energiek Groningen 7. Gebiedsgericht 8. Welzijn, Sociaal Beleid, Jeugd en Cultuur 9. Bestuur 10. Bedrijfsvoering 11. Algemene dekkingsmiddelen

D. Herzien financieel perspectief o.b.v. aanvaard beleid (=A+B+C)

2,3 0,0

NB. Bedragen voorzien van een minteken betekenen een beslag op de algemene middelen (flexibel budget)

Deze tabel start met cijfers uit de Integrale Bijstelling 2011. Uit bovenstaande tabel blijkt dat het financieel perspectief over de jaren 2012 tot en met 2016 vanaf 2014 een geleidelijk aan verslechterend begrotingsbeeld laat zien en er met ingang van 2016 bij ongewijzigd beleid zelfs rekening moet worden gehouden met structurele begrotingstekorten. Duidelijk is dat er vanaf 2012 slechts in beperkte mate ruimte aanwezig is om nieuwe structurele bestedingsvoorstellen ten laste van het flexibel budget te doen. Nieuwe structurele beleidskeuzes zijn financieel alleen haalbaar als er binnen het aanvaard beleid bezuinigingen worden doorgevoerd.

29

B. Voorziene ontwikkelingen In deze paragraaf geven wij een korte toelichting op de genoemde ontwikkelingen onder B in tabel 2.

ad B.1. Accressen lonen en prijzen 2013 Op 15 november 2011 hebben wij een besluit genomen over de in de begroting 2013 te hanteren accressen wegens loon- en prijsstijgingen. Doordat de accressen neerwaarts zijn bijgesteld treedt er een voordeel op ten gunste van de algemene middelen. In bijlage 1.1 geven wij u een overzicht welke uitgangspunten wij hebben gehanteerd bij het opstellen van de ramingen 2012-2016.

ad B.2. Kapitaallasten De kapitaallasten zijn ultimo maart 2012 geactualiseerd. Het resultaat is een negatieve bijstelling van de begroting. De negatieve bijstelling wordt per saldo veroorzaakt doordat met name de baten van de uitgezette middelen bij de huidige rentestand onvoldoende compensatie bieden voor de daar tegenover staande lasten (met name beheer en onderhoud Winschoterdiep). In bijlage 1.2 treft u een nadere toelichting aan.

ad B.3. Apparaatskosten personeel Het beslag op de algemene middelen neemt structureel met zo'n € 0,80 miljoen per jaar af vanwege iets lagere toelagen, maar vooral omdat in de oorspronkelijke begroting 2012 het budget voor Apparaatskosten personeel (AKP) op een aantal onderdelen te hoog is geraamd. Zie voor een nadere toelichting bijlage 1.3.

ad B.4. Opcenten Motorrijtuigenbelasting a. opbrengst opcentenheffing MRB o.b.v. gewichtsverdeling 31.12.11 Voor het bepalen van de meerjarige opbrengsten is een nieuw rekenmodel ontwikkeld. Dit rekenmodel is gebaseerd op raming van de ontwikkeling van het aantal voertuigen per gewichtsklasse. Het model dat we eerder hanteerden was gebaseerd op de ontwikkeling van het totaal aantal voertuigen. Het nieuwe model is daarom exacter in de ramingen. Van de belastingdienst is medio januari 2012 informatie ontvangen over de samenstelling van het wagenpark per 31 december 2011. Ook is een definitieve opgave opbrengsten opcenten MRB over 2011 ontvangen. Deze informatie leidt tot neerwaartse bijstelling van de geraamde opbrengsten. b. wijziging uitgangspunten raming opcentenheffing MRB Tot 2013 was onze indexatie gekoppeld aan de wijze waarop het Rijk het maximale opcententarief jaarlijks liet stijgen. Dit betrof de gemiddelde groei van het nationaal inkomen tegen marktprijzen met een correctie voor de groei van het wagenpark. Vanaf 2012 hanteert het Rijk echter het CPI (huishoudens) voor indexering voor het maximale aantal opcenten. Wij stellen voor vanaf 2013 weer aan te sluiten bij de indexatiewijze van het Rijk en de indexatie voor 2013 te baseren op het CPI zoals opgenomen in het CEP2012 van het CPB. Volgens het CEP2012 zal deze index in 2013 uitkomen op 1,5%. De meerjarige indexatie handhaven we op 1,5% per jaar. Overigens bleek één landelijke uniforme indexering van het opcententarief niet haalbaar. Door meerdere provincies is namelijk aangegeven dat één uniforme index de provinciale autonomie zou aantasten. Op basis van realisatiecijfers van het aantal voertuigen kunnen we de jaarlijkse groei van het wagenpark bepalen. Over 2011 groeide het wagenpark met 1,27%. Onze meerjarige groeiverwachting voor het wagenpark is 2,0%. Op basis van realisatiecijfers en het feit dat de huidige financieeleconomische crisis remmend werkt op de groei van het wagenpark stellen we voor onze groeiaannames aan te passen. We stellen voor vanaf 2013 uit te gaan van een behoedzame groei van 1,0%.

30

c. afschaffen vrijstelling zeer zuinige auto’s Het belastingplan 2012 (uitwerking autobrief) meldt dat zeer zuinige auto’s gebruik maken van de weg en daarom enige vorm van belasting verschuldigd dienen te zijn. In dat licht past het niet om een vrijstelling van MRB te verlenen. Daarom wordt vanaf 1 januari 2014 de huidige vrijstelling beëindigd. Slechts voor auto’s met een CO2-uitstoot van niet meer dan 50 gr/km geldt nog een vrijstelling tot 1 januari 2016 ter tijdelijke stimulering van deze categorie voertuigen. In onze meerjarenraming hebben wij tot nu toe rekening gehouden met inkomstenderving van zeer zuinige auto’s. Onze verwachting was dat uiteindelijk 10% van het wagenpark geen inkomsten zou genereren. Onze raming moet door de beleidswijziging worden bijgesteld. Vanaf 2016 is immers het gehele wagenpark belastingplichtig. Op dit moment blijken nog maar zeer weinig auto’s te voldoen aan de uitstootnorm van 50 gr/km. In ieder geval voldoen auto’s met elektromotor hieraan. Voor 2014 en 2015 zullen daarom alle auto’s behalve de auto’s met elektromotor moeten worden meegenomen in de opbrengstenbepaling. De opbrengst van de opcentenheffing zal daardoor vanaf 2014 jaarlijks zo’n € 3,34 miljoen hoger uit kunnen vallen. Uw Staten hebben in 2010 ingestemd met ons voorstel om mede vanwege de inkomstenderving van de zeer zuinige auto’s het aantal opcenten MRB per 1 april 2011 met 3,7 opcenten extra te verhogen. Met het afschaffen van de vrijstelling voor de MRB per 1 januari 2014 vervalt grotendeels de grondslag voor deze extra verhoging. Om die reden zou kunnen worden overwogen om de extra verhoging van 2011 (deels) vanaf 2014 terug te draaien. Elke opcent die vanaf 2014 wordt teruggegeven kost de provincie structureel € 0,62 miljoen per jaar. Wij stellen voor om in de Voorjaarsnota 2013 – afhankelijk van het dan bekende financiële perspectief en de dan naar verwachting bekende financiële gevolgen van de beleidsvoornemens van het nieuwe kabinet – een besluit te nemen over het al dan niet gedeeltelijk terugdraaien van de tariefsverhoging uit 2011. Zie voor een verdere toelichting op bovenstaande onderdelen in bijlage 1.4.

ad B.5. Provinciefonds a. accressen 2012-2016 decembercirculaire 2011 Volgens de decembercirculaire 2011 worden in de jaren 2011-2015 middelen aan het Provinciefonds toegevoegd in verband met nieuwe decentralisatie-uitkeringen dan wel verhoging van bestaande decentralisatie-uitkeringen. Het betreft veelal de decentralisatie-uitkeringen die ten goede komen aan de overige provincies. Door deze toevoeging van middelen aan het Provinciefonds resulteert er vanaf 2012 voor onze provincie wel een beperkte verhoging van het jaarlijkse accres. b. doorwerking opbrengst 2011 opcenten m.r.b. op het Provinciefonds Het betreft hier de doorwerking van de gerealiseerde opbrengst van de opcenten motorrijtuigenbelasting over 2011 in de uitkering Provinciefonds voor 2013 en volgende jaren. c. mogelijke gevolgen van aanvullende rijksbezuinigingen Door de nieuwe recessie als gevolg van de eurocrisis zal volgens het Centraal Plan Bureau (CPB) het overheidstekort slechts in beperkte mate teruglopen. Zonder aanvullende beleidsmaatregelen is het geraamde tekort 3,3% bbp in 2015. Dit is weliswaar duidelijk kleiner dan in 2009 toen de overheidsbegroting door de krachtigste naoorlogse recessie omsloeg van een klein overschot in een substantieel tekort van 5,6% bbp. Maar het is nog steeds niet onder de Europese norm van 3% bbp. En het ligt ruim boven het tekort van 0,9% bbp dat het kabinet beoogt voor 2015. In 2012 loopt het overheidstekort naar verwachting met 0,4% bbp terug tot 4,6% bbp. Ondanks het einde van de recessie en voortgaande bezuinigingen stabiliseert in 2013 het overheidstekort op 4,6% bbp. Het demissionaire dan wel het nieuwe kabinet zullen een besluit moeten nemen over aanvullende bezuinigingen om het tekort in 2013 zo mogelijk onder de 3% bbp te krijgen. Deze bezuinigingen zijn noodzakelijk om te voldoen aan de begrotingseisen die de Europese Unie aan lidstaten stelt. Volgens de in maart 2012 gepubliceerde CPB-cijfers zijn in 2013 een aanvullende rijksbezuinigingen nodig tot een bedrag van tenminste € 9 miljard oplopend tot € 16 miljard in 2015. Dergelijke aanvullende rijksbezuinigingen zullen gevolgen hebben voor de omvang van het Provinciefonds. De gevolgen voor het Provinciefonds van nieuwe rijksbezuinigingen zijn afhankelijk van de aard en omvang van de door het demissionaire en het nieuwe kabinet te nemen besluiten.

31

De ontwikkeling van het Provinciefonds is grofweg gekoppeld aan de ontwikkeling van de uitgaven van de departementen. Als het kabinet bezuinigt op de zorg of sociale zekerheid of als het kabinet de belastingen verhoogt, heeft dat geen gevolgen voor de ontwikkeling van het Provinciefonds. Hoe hoger de rijksbezuinigingen op de departementale uitgaven hoe omvangrijker de bezuinigingen op het Provinciefonds. Vanwege de ontstane kabinetscrisis is er nog geen volledig zicht op de aard en omvang van mogelijke aanvullende rijksbezuinigingen met ingang van 2013. Het demissionaire kabinet heeft op 26 april 2012 in overleg met het parlement voorstellen voor aanvullende rijksbezuinigingen gepresenteerd. Deze aanvullende rijksbezuinigingen moeten er toe leiden dat het EMU-tekort in 2013 niet hoger uit zal vallen dan 3% bbp. (Stabiliteitsprogramma Nederland). Duidelijkheid over de uitwerking van deze afspraken zal waarschijnlijk pas ontstaan bij de presentatie van de rijksbegroting voor 2013 op de derde dinsdag van september 2012. Pas na de vorming van een nieuw kabinet in het najaar van 2012 zal blijken welke structurele maatregelen voor de jaren vanaf 2013 zullen worden genomen. In deze Voorjaarsnota 2012 veronderstellen wij dat er ingaande 2013 voorlopig rekening moet worden gehouden met bezuinigingen (1,5 procentpunt per jaar) op het Provinciefonds, die geleidelijk aan oplopen tot € 50 miljoen in 2015. Ons aandeel in deze veronderstelde rijksbezuinigingen kan worden berekend op circa € 2,58 miljoen vanaf 2015. In de Voorjaarsnota 2013 zullen wij naar verwachting de definitieve gevolgen van de aanvullende rijksbezuinigingen kunnen verwerken. Voor een nadere toelichting op bovenstaande ontwikkelingen verwijzen wij naar bijlage 1.5.

ad B.6. Vrij besteedbaar rekeningresultaat 2011 In onze voordracht met betrekking tot de rekening 2011 (nr. 9/2012) hebben wij voorgesteld om een bedrag van € 4,68 miljoen uit het vrij besteedbaar rekeningresultaat 2011 toe te voegen aan de begrotingsruimte 2012-2016. Het financieel perspectief op basis van aanvaard beleid kent vanaf 2012 een onregelmatig verloop. Met de toevoeging van een deel van het vrij besteedbare rekeningresultaat 2011 aan de begrotingsruimte 2012 en 2013 kan er in deze jaren enige begrotingsruimte worden gecreëerd om daarmee enerzijds in beperkte mate aanvullende voorstellen nieuw beleid te kunnen bekostigen en anderzijds om een deel van mogelijke aanvullende rijksbezuinigingen op te kunnen vangen. C. Voorbeslag, knelpunten aanvaard beleid en knelpunten bezuinigingen Dit onderdeel betreft de reeds door ons college genomen besluiten, de onontkoombare knelpunten binnen het aanvaard beleid vanuit onder meer de analyse van de rekening 2011 met een doorwerking naar komende jaren en substituties die tussen de verschillende programma's moet worden aangebracht. Tabel 3. Voorbeslag, knelpunten aanvaard beleid en substituties 2012-2016 Programma

2012

Knelpunten aanvaard beleid Substituties Voorbeslag Knelpunten bezuinigingen Totaal voorbeslag en knelpunten a.b.

(Bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015

2016

860,5 12,0 -816,6 0,0

66,3 -3,0 -658,2 0,0

115,6 -3,0 -670,8 0,0

115,4 -3,0 -795,0 -342,9

115,4 -3,0 -561,6 0,0

55,9

-594,9

-558,2

-1.025,4

-449,2

NB. Bedragen voorzien van een minteken betekenen een beslag op het flexibel budget (in de vorm van hogere uitgaven dan wel lagere inkomsten). Voor een onderbouwing van de cijfers voor deze onderdelen verwijzen wij u naar deel 3 van deze Voorjaarsnota. In dit deel van de Voorjaarsnota 2012 worden de genoemde ontwikkelingen per programma beschreven. In paragraaf 1.2.1 besteden wij tevens nog afzonderlijk aandacht aan de nu geconstateerde knelpunten bij het uitvoeren van een enkel bezuinigingsvoorstel. De nog op te stellen Wabo-begroting 2012 zal mogelijk financiële consequenties hebben voor het beslag op de algemene middelen en daarmee de begrotingsruimte in 2012. In de Integrale Bijstelling 2012 komen wij daarop terug.

32

1.2. Uitvoering voorgenomen bezuinigingen 2012-2016 1.2.1. Knelpunten bij uitvoering bezuinigingen Uitstel bezuiniging formatie Jeugdzorg in 2015 Wij hebben naar aanleiding van de bezuinigingsoperatie 2011-2015 in de Voorjaarsnota 2010 (pagina 82 en bijlage 2.1) een correctie opgenomen op de ingeboekte bezuinigingsmaatregelen formatie jeugdzorg tot en met 2014. Dit vanuit de inschatting dat de taak jeugdzorg in de toekomst overgaat naar gemeenten. Toen hebben wij reeds opgemerkt dat de definitieve datum nog niet bekend is. Bij de uitwerking van de bezuinigingen zijn wij in eerste instantie uitgegaan van een overdracht per 1-1-2015. Nu het Rijk in haar begroting kenbaar maakt dat de jeugdzorg pas in 2016 overgaat, betekent dit dat onze wettelijke taak langer doorloopt. Wij hebben hierover twee beleidsbrieven van het Rijk ontvangen en wachten op het landelijk transitieplan van het Rijk (verwacht voorjaar 2012). Het Rijk is recentelijk gestart met het wetgevingsproces. In de wetgeving komt te staan dat de overdracht uiterlijk in 2016 plaatsvindt. Wij stellen daarom voor om de voorgenomen bezuiniging op de formatie jeugdzorg met 1 jaar uit te stellen tot 2016 en de kosten van de in 2015 niet te realiseren bezuinigingen (€ 342.900,--) te verrekenen met de algemene middelen. Voor het overige kunnen wij u mededelen dat de uitvoering van de door uw Staten vastgestelde bezuinigingen voor de periode 2011-2015 (voordracht 40/2009 en 40a/2009, inclusief vastgestelde moties en amendementen) vrijwel volledig op schema ligt.

33

1.3. Vermogenspositie, reserves en investeringen 1.3.1. Reserve Compensatie dividend Essent Naar aanleiding van het onderzoek naar het minimaal benodigde weerstandsvermogen heeft onze accountant geadviseerd om een bestemmingsreserve te vormen ter dekking van de voeding ESFI en het opvangen van fluctuaties in de variabelen van het rendementsmodel. Dit advies is door uw Staten overgenomen. Zie ook voordracht nr. 46/2010. De reserve Compensatie dividend Essent moet met ingang van 2012 een omvang hebben van € 208,1 miljoen, terwijl het in deze reserve per 31 december 2011 beschikbare bedrag € 179,5 miljoen bedraagt. Het benodigde bedrag van € 208,1 miljoen is opgebouwd uit het stamkapitaal van € 100,0 miljoen en de brugleningen Enexis van € 108,1 miljoen (exclusief bruglening PBE ad. € 6,0 miljoen). Ten opzichte van de stand per ultimo 2011 een verschil van € 28,6 miljoen. Ten onrechte is de aflossing van de bruglening PBE in 2011 toegevoegd aan de reserve Compensatie dividend Essent. Rekening houdend met deze correctie resteert een tekort op de reserve van € 34,6 miljoen (= € 208,1 miljoen minus € 179,5 miljoen plus € 6,0 miljoen). Dit tekort is als volgt ontstaan. In 2009 is een groot deel van verkoopopbrengst (boekwinst) Essent toegevoegd aan de Algemene Reserve en niet in een aparte reserve gestort (in 2010 is de reserve Compensatie dividend Essent gevormd). Vervolgens is een deel van de middelen anders aangewend. Het gaat in dit geval om de afboeking Blauwestad (€ 28,8 miljoen) en deels de verhoging van het minimaal benodigde weerstandsvermogen (€ 5,8 miljoen). In onderstaande tabel is schematisch aangegeven wat de consequenties zijn van de voorstellen in de paragrafen 1.3.1 tot en met 1.3.3 voor de reserve Compensatie dividend Essent

Reserve Compensatie dividend Essent Saldo 31-12-2011 2011 Correctieboeking bruglening PBE Totaal beschikbaar Benodigd: brugleningen Enexis stamkapitaal

bedragen x € 1 mln. 179,5 -6,0 173,5

108,1 100,0 208,1 -34,6

Totaal benodigd Tekort Verklaring verschil: 2009 Afboeking Blauwe Stad 2009 Aaanvulling weerstandsvermogen Totaal verklaring verschil Voorstel dekking tekort ad € 34,6 miljoen 1. ESFI Onderdeel vrije ruimte: (zie paragraaf 1.3.2.) * Herijking uitgangspunt rendementsmodel 6 mln. * Vrijval oude verplichtingen 2. ESFI Onderdeel gelabeld: (zie paragraaf 1.3.2) * Kolibri/Regio Assen-Groningen 2003-2011 * Kolibri/Regio Assen-Groningen 2012-2020 * Herijking uitgangspunt rendementsmodel 6 mln. 3. Rendementsmodel (zie paragraaf 1.3.3.) * Aanwending deel van vrijval bruglening Enexis Totaal voorstel dekking

34

28,8 5,8 34,6

9,8 3,0 12,4 4,1 3,3 2,0 34,6

1.3.2. Reserve ESFI De jaarlijkse voeding van de reserve ESFI bestaat uit de rendementen van de opbrengsten van de verkoop van de aandelen Essent minus een bezuinigingstaakstelling en de voeding van de reserve leefbaarheid. Een deel van de opbrengst van de verkoop van Essent is afgezonderd en toegevoegd aan de reserve RSP. Deze middelen moeten, samen met het interen op het vermogen, tot en met 2020 voldoende zijn om het huidige MIT - medium variant - te financieren. Waarbij de verwachting is dat er eind 2020 nog een restkapitaal van tenminste € 100 miljoen (exclusief brugleningen Enexis) beschikbaar is om ook na 2020 voldoende middelen te genereren om de reserve ESFI te kunnen voeden. Daarnaast is medio 2009 bepaald welk deel van de reserve per 01-01-2010 verplicht c.q. gelabeld is en welk deel vrij is. Het verplichte c.q. gelabelde deel wordt tot en met 2020 verder aangewend voor de afwikkeling van de verplichtingen en de gelabelde bedragen. Een bedrag van € 6 miljoen is becijferd als vrij. Deze ruimte is vervolgens ingezet voor uitvoering van MIT-projecten en maakt onderdeel uit van het rendementsmodel Essent-gelden. Inmiddels zijn bepaalde verplichtingen lager afgerekend en zijn bepaalde gelabelde bedragen vrijgevallen. In de Jaarrekening 2011 is een vrije ruimte binnen de reserve ESFI gepresenteerd van € 143,1 miljoen. Daarvan heeft circa € 130,4 miljoen betrekking op de nog nader te bestemmen middelen voor het MIT. Dat bedrag is niet vrij aanwendbaar. Zie onderstaand schema.

verplicht gelabeld MIT-programma t/m 2020 vrij totaal

MIT 8.964.798 7.931.093

Overige 63.766.672 62.663.003

Totaal 72.731.469 70.594.096

12.779.769 139.209.443

130.366.038 12.779.769 286.471.372

130.366.038 147.261.929

Het vrije gedeelte bij het onderdeel Overige van € 12,8 miljoen betreft voornamelijk ontwikkelingen (€ 9,7 miljoen) die zijn opgetreden na het vaststellen van het uitgangspunt van het rendementsmodel Essent ad € 6 miljoen. Het betreft onder andere het niet continueren van het onderdeel Wonen, Welzijn, Zorg € 7,3 miljoen (voordracht 40/2009), het anders financieren van het Actieplan verkeerslawaai € 1,2 miljoen (Voorjaarsnota 2010 ten laste van de algemene middelen) en het actualiseren van het onderdeel verplichtingen en voeding € 1,2 miljoen. Daarnaast zijn de verplichtingen bij de Jaarrekening 2011 beoordeeld en voor zover niet meer actueel tot een bedrag van circa € 3,0 miljoen overgeheveld naar het onderdeel vrije gedeelte. Verder is gebleken dat ook een deel van de gelabelde middelen bij het onderdeel Overige kan vrijvallen. In totaal betreft het een bedrag van € 19,9 miljoen. Dat bedrag is als volgt opgebouwd. Binnen de reserve ESFI zijn middelen tot en met 2020 gelabeld voor Kolibri/Regio Groningen-Assen, die zijn gebaseerd op een berekening die circa 10 jaar geleden is opgesteld. Op basis van geactualiseerde meerjaren investeringsprogramma’s in het kader van de regio Groningen-Assen, andere financieringsbronnen zoals MIT en RSP en een lagere opgenomen bijdrage in de meerjarenbegroting blijven middelen binnen de reserve ESFI over (€ 16,6 miljoen). In het kader van de bezuinigingen 2009 zijn middelen binnen de reserve ESFI voor de periode tot en met 2020 vrijgevallen (voordracht nr. 40/2009). Een groot deel zit in de vrije ruimte en een klein deel was abusievelijk nog gelabeld. Als gevolg hiervan valt nog een bedrag van € 3,3 miljoen vrij (betreft vrijval Investeringsfonds Wonen, Welzijn, Zorg 2012-2013 van € 1,7 miljoen en vrijval provinciale bijdrage CIS 2012-2020 van € 1,6 miljoen). Wij stellen voor om de vrije ruimte ad. € 12,8 miljoen en de vrijval van de gelabelde middelen ad. € 19,9 miljoen (in totaal afgerond € 32,6 miljoen) aan te wenden voor de aanvulling van de reserve Compensatie dividend Essent. Zie voor een toelichting het onderdeel reserve Compensatie dividend Essent (zie paragraaf 1.3.1).

35

Na grondige beschouwing van de bijlage ‘Overzicht verloop investeringsuitgaven (bijlage H)’ is gebleken dat op de lijst nog veel projecten waren opgenomen die technisch al geruime tijd waren afgerond. De financiële afwikkeling c.q. afrekening moest echter in een aantal gevallen nog plaats vinden. In de afgelopen periode is een inhaalslag gemaakt en zijn de projecten die voor 1 januari 2010 gereed waren, 71 stuks over een periode van ca. 20 jaar, administratief afgerond. Eén en andere heeft geresulteerd in de constatering dat een deel van de verplichtingen binnen de reserve ESFI kan vrijvallen. In totaal gaat het om een bedrag van bijna € 0,5 mln. Verder wordt voorgesteld om, om projecten eerder definitief te kunnen afrekenen, een deel van de vrijvallende middelen binnen de reserve ESFI te labelen voor nagekomen kosten. Hierbij denken wij aan een bedrag van € 0,2 mln. De criteria met betrekking tot het betreffende budget willen wij de komende tijd verder uitwerken. Hierop komen wij in het kader van de Integrale Bijstelling 2012 terug. Daarnaast is er een positief resultaat ontstaan van bijna € 0,8 miljoen op de investeringsprojecten (dit betreft geen middelen uit de reserve ESFI). Wij stellen voor om het resultaat van € 0,8 miljoen vrij te laten vallen ten gunste van de algemene middelen. In het in deze Voorjaarsnota gepresenteerde financiële perspectief hebben we deze vrijval van € 0,8 miljoen ten gunste van de begrotingsruimte 2012 gebracht. De financiële afwikkeling/afrekening van projecten is een actie die onze voortdurende aandacht heeft. 1.3.3. Rendementsmodel Essent-middelen In 2009 is een doorrekening gemaakt van de opbrengsten als gevolg van de vervreemding van Essent in relatie tot de provinciale investeringen. Uit deze berekening is naar voren gekomen dat als wij het RSP en MIT willen uitvoeren, daarnaast een structurele bezuiniging op de voeding van de reserve ESFI doorvoeren en de reserve Leefbaarheid tot en met 2020 jaarlijks voeden, eind 2020 een stamkapitaal van ten minste € 100 miljoen benodigd is. Wij hebben eind 2011 het rendementsmodel geactualiseerd en begin 2012 aan u voorgelegd (zie onze brief van 24 januari 2012, nr. 2012-02610/4/A.15, FC). De uitkomst hiervan is dat het stamkapitaal eind 2020 uitkomt op € 145,2 miljoen. Er is dus op basis van huidige uitgangspunten een ‘overwaarde’ van € 45,2 miljoen. Deze overwaarde is gevoelig voor fluctuaties in het renteniveau. Onderdeel van de verkoop was onder andere de overname van brugleningen die Essent had verstrekt aan Enexis. Wij nemen deel in een viertal brugleningen met een looptijd van drie, vijf, zeven en tien jaar. De renteopbrengsten van de brugleningen dienen ter dekking van de voeding van de reserve ESFI en zijn dus onderdeel van het rendementsmodel. Begin 2012 is de looptijd van de eerste bruglening verstreken en heeft Enexis besloten om de lening ad. € 27 miljoen af te lossen. In principe worden deze middelen in het kader van de Treasury opnieuw uitgezet op de geldmarkt en komen de opbrengsten ten gunste van de reserve ESFI. Gelet op de overwaarde in het berekende stamkapitaal en de aflossing van de bruglening aan Enexis vinden wij nu het moment om een afweging te maken hoe met deze middelen om te gaan. Op basis van diverse doorrekeningen van scenario’s vinden wij het verantwoord om de afgeloste bruglening niet opnieuw in te zetten voor de voeding van het rendementsmodel c.q. de reserve ESFI. Als gevolg hiervan zal de reserve Compensatie dividend Essent met een bedrag van € 27 miljoen worden verlaagd en zal de jaarlijkse rente over dit gedeelte, welke dient als voeding van de reserve ESFI, bij de Integrale Bijstelling 2012 structureel worden afgeraamd. Wij stellen u voor om de middelen voor een aantal in deel 3 van de Voorjaarsnota 2012 toegelichte knelpunten in te zetten en het resterende deel voorlopig toe te voegen aan de Algemene Reserve. Herijking woningbouw Regio Groningen-Assen Extra investeringsmiddelen PLG Aanvulling reserve Compensatie dividend Essent Toevoeging aan de Algemene Reserve: * reservering Appa * overige (vergroten weerstandsvermogen, gevolgen schatkist bankieren, etc.) Totaal 1 2

1

2,0 miljoen (zie deel 3 onderdeel 1.1.5.1) 2 8,0 miljoen (zie deel 3 onderdeel 1.4.5.1) 2,0 miljoen (zie paragraaf 1.3.1) 3,0 miljoen 12,0 miljoen 27,0 miljoen

Zie onze brief van 28 februari 2012, nr. 2012-09684/9, OMB/PB Zie onze brief van 23 februari 2012, nr. 2012-08773/8/A.24, LGW

36

De middelen, die in bovenstaand voorstel aan de Algemene Reserve worden toegevoegd, kunnen worden ingezet voor: - Het oplossen van de problematiek van de waardeoverdracht van pensioenen van politieke ambtsdragers in het kader van de Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers (Appa). De contante waarde van de opgebouwde pensioenen kan per 1 januari 2012 worden berekend op een bedrag van € 3.035.307,--. In tegenstelling tot deelnemers aan het ABP vindt voor de Appa geen premieafdracht plaats van de provincie aan een pensioenfonds. De Appa-aanspraken worden namelijk gefinancierd uit de lopende provinciale begroting. Dat wil zeggen dat het pensioen ten laste komt van de begroting van de provincie op het moment dat dit pensioen moet worden uitbetaald aan betrokkene. Provincies zijn op grond van het Besluit begroting en verantwoording (Bbv) verplicht een voorziening in te stellen voor pensioenen van gedeputeerden. De reden voor deze voorziening is dat deze verplichtingen onvoorspelbaar zijn. Zij kunnen namelijk sterk fluctueren als gevolg van de mogelijkheid voor gewezen gedeputeerden om de gevormde pensioenrechten tussentijds op te eisen via waardeoverdracht. Het grote effect van waardeoverdracht is dat de waarde van het pensioen op dat moment moet worden gekapitaliseerd en het bedrag van de voorzieningen acuut vrijgemaakt moet worden om het pensioen over te dragen aan een ander bestuursorgaan of aan een pensioenfonds. - Het indien nodig verder versterken van onze weerstandscapaciteit. - Het mogelijk negatieve effect van verplicht schatkist bankieren incidenteel op te vangen. Op dit moment is het moeilijk in te schatten welke gevolgen het verplicht schatkist bankieren voor de provincie Groningen en haar derde partijen zal hebben. Op basis van de uitkomsten van de discussie met uw Staten over deze mogelijke aanwendingsrichtingen zullen wij een en ander in het kader van de Integrale Bijstelling 2012 in de provinciale begroting vertalen.

1.3.4. Uitvoering motie 2 Integrale Bijstelling 2011 Strekking motie Bij de bespreking van de Integrale Bijstelling 2011 op 14 december 2011 hebben uw Staten een motie (nr. 2) aangenomen waarin u aangeeft dat: • Samenhangende informatie over de reserves van de Provincie in onvoldoende mate beschikbaar en/of toegankelijk is voor de leden van Provinciale Staten; • u hierdoor in onvoldoende mate uw sturende en kaderstellende taak m.b.t. de inzet van die reserves kan uitvoeren. Daarom heeft u ons college in deze motie verzocht om: • Jaarlijks bij de voorjaarsnota een meerjarenoverzicht, met een perspectief van 10 jaar, te geven van alle beschikbare reserves, de te verwachten dividenduitkeringen en rentebaten op die reserves en de beoogde investeringen (het zogenoemde cashflowoverzicht); • Hierbij willen wij ook inzicht in wat de juridische verplichtingen zijn, en welk deel van het geld geoormerkt is. • De beoogde investeringen en investeringsprogramma's, voor 10 jaar, afzonderlijk te specificeren in bijlagen bij het cashflowoverzicht, waarbij per investering en/of programmaonderdeel wordt aangegeven wat de totale kosten zijn, wat daarin het provinciale aandeel is en wat de status (acceptatiebesluit, planuitwerkingsbesluit of reserveringsbesluit) is van de betreffende investering of het betreffende programmaonderdeel. Voorgestelde uitwerking Wij stellen voor om in het vervolg aan het begin van elke collegeperiode in de eerste Voorjaarsnota van die periode een complete beschrijving op te nemen van alle op dat moment bestaande reserves. Omdat van deze collegeperiode al een jaar is verstreken hebben wij deze beschrijving nu voor de eerste keer opgenomen in de Voorjaarsnota 2012. De eerste daarop volgende volledige beschrijving komt dan in de Voorjaarsnota 2015.

37

In de tussenliggende jaren kan ons inziens de focus in de Voorjaarsnota worden beperkt tot die reserves: • waarin relatief veel middelen in omgaan; • welke gekoppeld zijn aan specifieke programma's en projecten; • waarin de komende jaren naar verwachtingen grote veranderingen zullen optreden in verband met de uitvoering van programma's en projecten; • die van belang zijn voor het inzicht in de omvang van ons weerstandsvermogen (capaciteit om risico's op te vangen). Op basis van de hierboven genoemde uitgangspunten zullen wij u in de tussenliggende jaren (2013 en 2014) zonder meer informeren met betrekking tot de ontwikkelingen in de volgende reserves: • Algemene Reserve; • Reserve ESFI • Reserve Provinciale Meefinanciering • Reserve RSP • Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden. Uiteraard zullen wij, indien daartoe aanleiding is, u tussentijds informeren over eventuele belangrijke ontwikkelingen met betrekking tot andere reserves. In de beschrijving per reserve (zie bijlage 3) hebben wij de volgende gegevens meegenomen: a. Een beschrijving van achtergrond en doel van de reserve. b. Een beschrijving van de huidige stand van zaken per 31 december 2011 met een uitsplitsing naar: 1. de schriftelijke naar derden aangegane verplichtingen; 2. de gereserveerde/gelabelde middelen, die nog niet hebben geresulteerd in verplichtingen; 3. de nog nader te bestemmen middelen. c. Een beschrijving per reserve voorzien met gegevens met betrekking de verwachte ontwikkeling in de komende 10 jaar. Per reserve moeten de volgende gegevens worden aangeleverd: 1. de prognose van de verwachte voeding in de komende 10 jaar (te beginnen in 2012) 2. de per jaar verwachte bestedingen van de schriftelijke naar derden aangegane verplichtingen; 3. de per jaar verwachte bestedingen van de gereserveerde/gelabelde middelen, die nog niet hebben geresulteerd in formele verplichtingen; 4. de verwachte stand (telkens per 31-12) van de nog nader te bestemmen middelen, rekening houdend met de gegevens m.b.t. de punten 1, 2 en 3. Wij hebben de cijfermatige gegevens in een verzameloverzicht op de volgende pagina samengevat en de beschrijvingen per reserve als achtergrondinformatie opgenomen in bijlage 3 bij deze Voorjaarsnota. In de Statenmotie vraagt u inzicht in de beoogde investeringen en investeringsprogramma's voor de komende 10 jaar. Wij hebben de in de Voorjaarsnota verstrekte informatie beperkt tot de investeringen die (deels) worden bekostigd ten laste van reserves. Grotendeels zijn dit de gegevens die ook al bij onderdeel 1.c.2 en 1.c.3 worden gevraagd. Bij de investeringen ten laste van de reserves maken wij onderscheid tussen eigen investeringen en investeringen van derden. Bij de eigen investeringen maken wij per investering inzichtelijk wat de totale kosten zijn, wat daarin het provinciale aandeel is en wat de status (acceptatiebesluit, planuitwerkingsbesluit of reserveringsbesluit) van deze investering is. Bij investeringen door derden volstaan wij met het alleen vermelden van de hoogte van de provinciale bijdrage en de status van de betrokken investering. In de praktijk zal het hier vooral gaan om de investeringen in het kader van het provinciale MIT en het RSP-ZZL en de provinciale bijdragen in het kader van de Provinciale Meefinanciering. Resultaten In bijlage 3 van deze Voorjaarsnota geven wij u een totaal overzicht van de verwachte ontwikkeling van de verplichte en gelabelde bedragen en de nog nader te bestemmen middelen in de afzonderlijke reserves voor de periode 2012-2022. Het startpunt van dit overzicht sluit daarbij zoveel mogelijk aan bij de gegevens in de Jaarrekening 2011 naar de stand per 31 december 2011. In onderstaande tabel geven wij een samenvatting van deze verwachte ontwikkeling van de gezamenlijke reserves.

38

2011

2012

2013

2014

(bedragen x € 1 miljoen) (verwachte) stand per 31 december 2015 2016 2017 2018

2019

2020

2021

2022

228,0 595,8 171,0

134,5 596,0 147,7

119,3 561,5 144,0

59,3 566,5 74,2

138,0 474,0 122,0

55,6 468,5 113,1

53,6 438,8 112,1

34,2 416,7 110,8

25,1 392,5 110,9

14,3 402,4 76,2

48,8 337,1 76,1

3,5 337,5 76,1

994,8

878,3

824,8

700,0

734,0

637,2

604,4

561,8

528,4

492,9

461,9

417,2

24,3

27,9

27,9

27,9

27,9

27,9

27,9

27,9

27,9

27,9

27,9

27,9

130,4 12,8 3,5 171,0

104,4 12,8 2,6 147,7

101,3 12,8 2,1 144,0

31,6 12,8 2,0 74,2

79,4 12,8 1,9 122,0

70,6 12,8 1,8 113,1

69,7 12,8 1,7 112,1

68,5 12,8 1,6 110,8

68,7 12,8 1,5 110,9

34,1 12,8 1,4 76,2

34,1 12,8 1,3 76,1

34,1 12,8 1,3 76,1

Omschrijving

Verplicht Gelabeld Nog nader te bestemmen

Specificatie nog nader te bestemmen: - Algemene Reserve: risicobuffer - Reserve ESFI: a. MIT/rendementsmodel b. vrije ruimte overige onderdelen ESFI - Overige bestemmingsreserves

De reeds aangegane verplichtingen zullen in de loop van de komende jaren geleidelijk worden afgewikkeld. Het betreft hier met name verplichtingen in het kader van cofinanciering Kompas, Provinciale Meefinanciering, het provinciale MIT, het Regio Specifiek Pakket ZZL e.d. Wat opvalt, is de omvang van de in de reserves gelabelde middelen. Dit betreffen enerzijds middelen die zijn gelabeld voor de uitvoering van specifieke programma’s, projecten of activiteiten (vooral MIT en RSP) en anderzijds middelen die zijn gelabeld voor onder meer het eeuwigdurend genereren van inkomsten uit vermogen, het eeuwigdurend kunnen bekostigen van beheer en onderhoud van wegen en waterwegen en het kunnen bekostigen van toekomstige vervanging van kunstwerken Winschoterdiep. De nog nader te bestemmen ruimte in de Algemene Reserve moet beschikbaar blijven als buffer om toekomstige risico’s op te kunnen vangen (€ 27,9 miljoen). De nog nader te bestemmen ruimte bij het onderdeel MIT, in de reserve ESFI, is uiteindelijk nodig voor de bekostiging van projecten, die in de komende jaren geleidelijk aan zullen worden gelabeld en uiteindelijk zullen worden verplicht. De vrije ruimte in de overige onderdelen van de reserve ESFI bedraagt circa € 12,8 miljoen. Voor de bestemming van deze middelen verwijzen wij naar ons voorstel in paragraaf 1.3.2 betreffende de voorgestelde aanvulling van de reserve Compensatie dividend Essent. Uit het bovenstaande kan de conclusie worden getrokken dat er op wat langere termijn nauwelijks ruimte in de reserves aanwezig is, die kan vrijvallen. In bijlage 3 treft u van elke reserve een beschrijving aan van de achtergrond, het doel en verwachte toevoegingen en onttrekkingen aan de reserve in de periode 2012-2022. Tenslotte geven wij u nog een aantal overzichten van investeringen ten laste van de reserves. Voor zover die gegevens al zijn opgenomen in andere bijlagen volstaan wij met een verwijzing naar die bijlagen. In onderstaande tabel geven wij een samenvatting van de geprognosticeerde investeringen en investeringsbijdragen ten laste van de belangrijkste provinciale reserves. (bedragen x € 1 miljoen) 2015 2016 2017

Reserve

2012

2013

2014

RSP ESFI - MIT ESFI - overig Cofinanciering Kompas Provinciale Meefinanciering

11,1 35,1 55,1 0,7 12,8

12,5 12,1 12,9 0,5 22,0

79,7 79,4 6,8 0,5 21,5

2,5 10,2 2,9 1,7 8,5

24,1 19,6 1,8 0,0 8,5

114,8

60,1

187,9

25,8

54,0

Totaal

2018

2019

2020

33,6 11,9 1,7 0,0 8,5

33,1 11,9 1,7 0,0 8,5

31,1 10,7 1,7 0,0 8,5

32,5 45,2 1,7 0,0 8,5

55,7

55,3

52,1

87,9

In bijlage 3 geven wij een verdere detaillering van bovenstaande cijfers.

39

1.4. Cofinanciering Kompas Voor de voeding van de reserve Cofinanciering Kompas hebben uw Staten in de periode 2000-2008 via jaarlijkse donaties in totaal € 33,8 miljoen beschikbaar gesteld. Daarnaast zijn er nog incidentele baten tot een bedrag van circa € 0,6 miljoen aan de reserve toegevoegd. De totale voeding van de reserve bedraagt derhalve € 34,4 miljoen. Deze middelen zijn bestemd om projecten mee te cofinancieren, die tevens gefinancierd worden uit een aantal met name genoemde andere financieringsbronnen binnen het Kompasprogramma, te weten EZ/EFRO, Leader, Interreg, GDU, EU PLOP en SGB. 1.4.1. Stand van zaken Van de beschikbare € 34,4 miljoen is tot nu toe circa € 31,1 miljoen gecommitteerd dan wel gereserveerd en een bedrag van € 2,7 miljoen vrijgevallen (zie voordracht nr. 40/2009 en voordracht nr. 40a/2009). Deze vrijval van € 2,7 miljoen is aangewend voor de voorziening frictiekosten provinciale bezuinigingen 2011-2015. In de periode 2012-2014 zullen de nog resterende projecten worden afgerekend. Op basis van de huidige inzichten - rekening houdende met de reservering van € 1,67 miljoen voor projecten glastuinbouw - voorzien wij op dit moment een vrijval van circa € 0,63 miljoen. Daarnaast moet er in 2012 nog een bedrag van € 0,2 miljoen ten laste van de reserve worden gebracht als correctie voor de bedragen die in de afgelopen jaren abusievelijk niet met de reserve zijn verrekend. De mogelijke vrijval komt daarmee uit op een bedrag van circa € 0,4 miljoen. Bij de definitieve afrekening van de betreffende projecten zal moeten blijken of deze inschatting juist is. 1.4.2. Stand van de reserve Cofinanciering Kompas Tabel 4 geeft inzicht in de stand van de reserve van 1999 tot en met 2015. Tabel 4. Cofinanciering Kompas 1999-2015 stand van zaken VJN2012 (bedragen x € 1.000,--) Omschrijving 19992012 2013-2015 2011 1. Stand reserve Cofinanciering Kompas per 1-1 2. Mutaties: a. Voeding b. Bestedingen/ Committeringen c. Afwikkeling restant committeringen voorgaande jaren (prognose)

0

4.767

4.093

34.433 29.666

674

1.000 791 1.670

d. Reservering projecten glastuinbouw Totaal mutatie (2a-2b-2c-2d) 3. Stand reserve Cofinanciering Kompas per 31-12 (= 1 + 2)

4.767

674

3.461

4.767

4.093

632

1.4.3. Stand projecten Vanaf 1999 tot en met 2011 is er in totaal circa € 27,0 miljoen besteed en € 2,7 miljoen vrijgevallen en afgeroomd. Het totaal van deze bedragen is onttrokken aan de reserve cofinanciering Kompas. Zie tabel 4. De wijzigingen van de ramingen 2012 in de Voorjaarsnota 2012 (tabel 4, kolom 2012, regel 2b) e hebben wij verwerkt in de 3 wijziging van de begroting 2012. Ter toelichting wordt in bijlage 4.2 op projectniveau inzicht gegeven in de verwachte bestedingen 2012.

40

1.5. Provinciale Meefinanciering In het najaar van 2007 hebben wij afzonderlijke voorstellen aan u voorgelegd met betrekking tot de inhoudelijke en financiële invulling van de reserve Provinciale Meefinanciering evenals de set met definitieve criteria. Op 18 mei 2009 hebben wij u toegezegd om jaarlijks te rapporteren over de voortgang van de reserve Provinciale Meefinanciering en de vanuit Groningen gecommitteerde projecten voor Koers Noord en het OP EFRO waaraan ook een bijdrage uit deze reserve is toegekend. De rapportage over 2011 heeft u als onderdeel van de Jaarrekening 2011 ontvangen. 1.5.1. Stand van zaken In de periode 2007-2011 was er voor de voeding van de reserve Provinciale Meefinanciering jaarlijks een bedrag beschikbaar van € 7,5 miljoen in 2007 oplopend tot € 11,5 miljoen in 2011. Vanaf 2012 is deze voeding in het kader van de provinciale bezuinigingen 2011-2015 verminderd met € 7 miljoen tot € 4,5 miljoen per jaar. Op basis van het collegeprogramma 2011-2015 is de voeding van de reserve structureel weer verhoogd met € 4 miljoen per jaar tot € 8,5 miljoen per jaar. In voordracht nr. 44/2011 met betrekking tot de uitvoering van het nieuw beleid hebben wij aangegeven dat ter bekostiging van de extra formatieve inzet een beroep op deze middelen zal moeten worden gedaan (€ 333.100,-- per jaar). 1.5.2. Stand van de reserve Provinciale Meefinanciering Tot en met 2011 is er voor de voeding van de reserve Provinciale Meefinanciering in totaal € 48,9 miljoen beschikbaar gesteld. Tot en met 2011 is daarvan € 13,7 miljoen besteed en € 3,5 miljoen vrijgevallen (€ 2,1 miljoen ten gunste van de algemene middelen en € 1,4 miljoen ten gunste van de voorziening Frictiekosten). In 2012 komt naar verwachting een bedrag van circa € 12,8 miljoen tot besteding. Daarnaast zal er naar verwachting voor de komende drie jaren een bedrag van in totaal € 52,9 miljoen worden toegekend dan wel gereserveerd. Tabel 5 geeft inzicht in de (verwachte) stand van de reserve van 2007 tot en met 2015. De bedragen in volgende tabel worden op kasbasis vermeld. Tabel 5. Provinciale Meefinanciering 2007-2015 stand van zaken Voorjaarsnota 2012 (bedragen x € 1.000,--) Omschrijving 2007-2011 2012 2013-2015 1. Stand reserve Provinciale Meefinanciering per 1-1 2. Mutaties: a. Voeding b. Bestedingen/ committeringen c. Afwikkeling restant committeringen voorgaande jaren (prognose)

0

31.699

27.412

48.913 17.214

8.500 12.787

25.500 p.m. 16.160 35.827

d. Reserveringen Totaal mutatie (2a-2b-2c-2d) 3. Stand reserve Provinciale Meefinanciering per 31-12 (= 1 + 2)

31.699

-4.287

-26.487

31.699

27.412

925

1.5.3. Stand projecten e De wijzigingen van de ramingen 2012 in de Voorjaarsnota 2012 hebben wij verwerkt in de 3 wijziging van de begroting 2012. Ter toelichting wordt in bijlage 4.3 op projectniveau inzicht gegeven in de verwachte bestedingen 2012 (regel 2b in tabel 5).

41

1.6. RSP-ZZL Het Regio Specifiek Pakket ZZL (RSP) bestaat uit een Ruimtelijk Economisch Programma (REP) en uit Mobiliteitsprojecten (onder te verdelen in Concrete Projecten, projecten in een Regionaal Mobiliteitsfonds (RMF) en projecten opgenomen onder de motie Koopmans). Met uw Staten zijn wij overeengekomen dat er jaarlijks op programmaniveau over de stand van zaken rond het RSP zal worden gerapporteerd. De meest recente rapportage heeft u in december 2011 ontvangen. Voor zover er sprake is van actualisering van de inzet van financiële middelen voor specifieke e projecten met consequenties voor de provinciale begroting 2012 hebben wij deze verwerkt in de 3 wijziging van de begroting 2012 en bijlage 4.4.

1.7. ESFI De jaarlijkse voeding van de reserve ESFI bestaat uit de inkomsten uit beleggingen e.d. verkregen uit de verkoop aandelen Essent minus het aandeel RSP minus de bijdrage in de bezuinigingstaakstelling (ingaande 2011). Deze middelen moeten, samen met het interen op het vermogen, tot en met 2020 voldoende zijn om het huidige MIT - medium variant (zie paragraaf 1.7.1) - te financieren. Waarbij de verwachting is dat er in het jaar 2020 nog een restkapitaal van tenminste € 100 miljoen (exclusief brugleningen Enexis) beschikbaar is om ook na 2020 voldoende middelen te generen om de reserve ESFI te kunnen voeden. De reserve ESFI zal - naast de reeds eerder aangegane verplichtingen (zoals onder meer voor de verdubbeling van de N33 en de jaarlijkse bijdrage aan de Regio Groningen-Assen) - de komende jaren met name worden ingezet voor de bekostiging van projecten in het kader van het provinciale MIT. Daarom besteden wij in deze paragraaf alleen aandacht aan dit onderdeel. 1.7.1. MIT In het eerste provinciale MIT (2009) is opgenomen dat het MIT jaarlijks wordt geactualiseerd. Dit betekent dat de tabel en projectformulieren zodanig worden aangepast dat daaruit de voortgang valt op te maken. Dit in de vorm van een bijlage bij de Voorjaarsnota. In 2012 heeft de derde actualisatie plaatsgevonden. Deze actualisatie is bijgevoegd. Zie bijlage 4.1. Over dit geactualiseerde MIT hoeft geen besluit te worden genomen. Dit komt omdat de besluitvorming over de in het MIT opgenomen projecten via afzonderlijke voordrachten aan Provinciale Staten wordt voorgelegd. Voor nieuwe in het MIT op te nemen projecten worden eveneens bij voordracht opnamebesluiten van uw Staten gevraagd. Bij het geactualiseerde MIT hebben wij de versie van 2011 als vertrekpunt aangehouden. De wijzigingen t.o.v. vorig jaar hebben wij in vet aangegeven. Net als in 2011 het geval was hebben wij ook bij deze actualisatie aansluiting gezocht bij ons collegeprogramma. Dit betekent dat wij het MIT 2012 hebben vorm gegeven conform de ABCD-lijst zoals die in bijlage 2 van ons collegeprogramma 2011-2015 is afgedrukt. In het eerste MIT (2009) is m.b.t. de financiën een indicatief beeld gegeven van de kostenkant van het MIT en het uiteindelijke provinciale aandeel daarin. Als aanname voor de financiële dekking van het provinciale aandeel is destijds uitgegaan van het maximum van de bandbreedte, zijnde € 245,8 miljoen (prijspeil 2009). In het kader van de bezuinigingen (voordracht 40/2009) is in 2010 besloten de bandbreedte voor het MIT in te perken tot de mediaan (= het midden van de bandbreedte). Dit betekent een taakstellend budget van € 218,8 miljoen (prijspeil 2009) voor het gehele MIT. Tevens is destijds besloten dat de financiering van projecten die financieel tegenvallen binnen het MIT moeten worden opgevangen. Daarbij is ook aangegeven dat als projecten onverhoopt niet doorgaan de betreffende gereserveerde middelen terugvallen naar de reserve ESFI. Het genoemde taakstellende budget voor het MIT is bij de Voorjaarsnota 2011 veranderd en verlaagd tot € 214,8 mln. Dit komt omdat er rekening mee is gehouden dat de middelen die gemoeid waren met MIT-project Netwerkanalyse vaarwegen/opwaardering Aduarderdiep konden terugvloeien naar de reserve ESFI.

42

Veranderd is niet het besluit om tegenvallers bij de uitvoering van het MIT binnen het MIT moeten worden opgevangen. Het laten terugvloeien van middelen naar de reserve in ESFI in het geval MITprojecten niet doorgaan is inmiddels niet meer aan de orde. Voor de bestemming van eventueel vrijvallende middelen uit projecten, die geen doorgang kunnen vinden, hebben wij in ons collegeprogramma 2011-2015 de volgende uitgangspunten geformuleerd: • Voor Oost Groningen geldt dat vrijvallende gelden van infrastructurele projecten ook worden herbestemd in Oost Groningen; • In het geval OV-projecten geen doorgang vinden dan herbestemmen we de middelen exclusief voor investeringen in het openbaar vervoer; • In het geval verkeerswegenprojecten geen doorgang vinden, dan worden de middelen exclusief herbestemd voor investeringen in wegen. In lijn met deze uitgangspunten heef u inmiddels besloten de € 4 miljoen die is vrijgevallen als gevolg van het niet doorgaan van het MIT-project Netwerkanalyse vaarwegen/opwaardering Aduarderdiep beschikbaar te houden binnen het MIT en te bestemmen voor de eventuele dekking van de klaverbladoplossing N33/A7. Wij verwijzen u in dit verband naar voordracht 16/2011 waarin wij hebben aangegeven dat het bij het klaverblad gaat om een noodzakelijke voorinvestering in de verdubbeling van de N33 ten noorden van de A7 (MIT-project nr. 3 rubriek B). Daarmee is het taakstellend budget voor het gehele MIT nu (weer) op € 218,8 miljoen (prijspeil 2009) gekomen. Zoals u weet heeft besluitvorming uwerzijds er in geresulteerd dat voor drie projecten is afgeweken van de eerder genoemde MIT-mediaan. Het betreft de projecten Regiorail - Regiotram (+ € 0,8 mln.), Hoofdontsluiting Leek - Roden (+ € 1,5 mln.) en bruggen Aduard - Dorkwerd (+ € 1,0 mln.). Hiermee is in totaal € 3,3 mln. gemoeid. Weliswaar is het taakstellende budget voor het gehele MIT volledig uitgesmeerd over de onderscheiden MIT-projecten, voor de uiteindelijke dekking van de genoemde € 3,3 mln. zullen wij binnen het MIT een dekking moeten vinden. Zoals wij in de Voorjaarsnota 2011 hebben toegezegd zullen wij in deze collegeperiode een oplossing voor deze bezuinigingstaakstelling ter besluitvorming aan u voorleggen.

1.8. Blauwestad Nu de grondexploitatie Blauwestad een geheel eigen financiële verantwoordelijkheid is van de provincie zal de actualisatie van deze grondexploitatie onderdeel uitmaken van de bestuurlijke planning & control documenten. De actualisatie van de GREX 2011 Blauwestad bij de Voorjaarsnota 2012 betreft een technische actualisatie. Dat wil zeggen dat de gerealiseerde kosten (inclusief rente) en opbrengsten van het boekjaar 2011 verwerkt worden in de jaarschijf 2011. Activiteiten die voorzien waren in 2011, maar die nog niet (geheel) gerealiseerd zijn, worden doorgeschoven naar de jaarschijf 2012 en soms 2013. Ook eventuele wijzigingen als gevolg van het door ons college en B&W van de gemeente Oldambt vastgestelde Werkplan Ontwikkelingsvisie Blauwestad 2012 en de daarbij behorende begroting zijn verwerkt. Door verwerking van deze wijzigingen ontstaat een geactualiseerde grondexploitatie: de GREX 2012 Blauwestad. Zoals reeds aan uw Staten gemeld bij de Voorjaarsnota 2011 zijn de economische ontwikkelingen en de gevolgen daarvan voor de woningmarkt niet gunstig. Onze verwachting is dat deze economische situatie langer zal duren dan was voorzien in de grondexploitatie Blauwestad. Bij de Integrale Bijstelling 2011 meldden wij uw Staten dat wij in de eerste helft van 2012 de huidige ontwikkelingsvisie (en dus ook de grondexploitatie) tegen het licht zouden houden. Enerzijds om te bezien of het met een aangepaste strategie mogelijk is de opbrengsten op de korte tot middellange termijn te verhogen (de verkoop van kavels voor vrijstaande woningen genereert momenteel onvoldoende opbrengsten). Anderzijds stelden wij voor te onderzoeken welke neerwaartse kostenbijstellingen doorgevoerd zouden kunnen worden zonder de kwaliteit van Blauwestad aan te tasten. Momenteel wordt druk gewerkt aan de actualisatie van de Ontwikkelingsvisie en de bijbehorende GREX. In de loop van 2012 hopen wij u onze voorlopige voornemens te doen toe komen. Besluitvorming voorzien wij bij de Integrale Bijstelling 2012.

43

1.9. Onzekerheden Het financiële perspectief is met de nodige onzekerheden omgeven. De belangrijkste betreffen wel de onzekerheden met betrekking tot de middelen die de provincies ontvangen van het Rijk, in het bijzonder de uitkering uit het Provinciefonds. Vanaf 2013 zullen gemeenten en provincies er rekening mee moeten houden dat aanvullende rijksbezuinigingen hun weerslag zullen hebben op de hoogte van de uitkeringen, die gemeenten en provincies ontvangen uit het Gemeente- respectievelijk Provinciefonds. In paragraaf 1.1, onderdeel B.5.c, zijn wij daar al nader op in gegaan. In 2011 zijn er Bestuursafspraken gemaakt tussen het Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen. Een deel van deze afspraken is verder uitgewerkt in deelakkoorden. Met betrekking tot een aantal van de gesloten deelakkoorden, waaronder Natuur, zijn de financiële en overige gevolgen nog niet helemaal te overzien. Daarnaast moeten de decentrale overheden (gemeenten, provincies, waterschappen) vanaf 2013 rekening houden met de mogelijke beperkingen van de uitvoering van investeringen als gevolg van de bepalingen in de Wet Houdbare overheidsfinanciën (HOF). Zie de toelichting bij onderdeel 1.9.4. Tenslotte zijn er op 26 april 2012 tussen het demissionaire kabinet en het parlement afspraken gemaakt over aanvullende rijksbezuinigingen met het oog op de rijksbegroting 2013 (Stabiliteitsprogramma Nederland). Deze bezuinigingsmaatregelen zullen, afgezien van de gevolgen voor onze uitkering uit het Provinciefonds, ook nog andere gevolgen hebben. Op die mogelijk andere gevolgen gaan wij nader in bij onderdeel 1.9.5. 1.9.1. Bestuursafspraken Rijk-gemeenten- provincies-waterschappen, uitwerken Deelakkoorden Decentralisatieakkoord Natuur In 2011 werd duidelijk dat het Rijk de bezuinigingen op het natuurbeleid doorzet. Gebiedsontwikkelingen liggen daardoor in 2011 en begin 2012 vrijwel geheel stil. In februari 2012 zijn uitvoeringsafspraken gemaakt tussen IPO en het Rijk die een aanvulling zijn op het onderhandelingsakkoord decentralisatie natuurakkoord van eind 2011. Hieruit blijkt dat de provincies de kerntaak Vitaal Platteland van het Rijk overgedragen krijgen, inclusief de regie op het beheer van natuur (binnen de EHS) en landschap, aansturing van SBB en de DLG. De provincie Groningen heeft niet ingestemd met het natuurakkoord. Wel wordt medewerking verleend aan de uitvoering van de afspraken zoals deze zijn gemaakt. De consequenties van het akkoord zijn dat het Rijk structureel alleen nog geld beschikbaar stelt voor het beheer en dat voor de overige taken (vervallen rijkstaken) vanuit het Rijk geen middelen meer beschikbaar worden gesteld. De middelen voor beheer zullen niet toereikend zijn om het volledige beheer op basis van de huidige situatie te kunnen bekostigen. Voor de inrichting- en verwervingskosten worden geen rijksmiddelen meer beschikbaar gesteld. Voor de landelijke verwervingsopgave van 17.000 ha en 40.000 ha inrichting is t/m 2016 6.000 ha BBL-bezit (van Rijk) beschikbaar. Het restant zal op andere wijze gefinancierd moeten worden. In 2016 vindt een evaluatie plaats en wordt bezien of dit mogelijk door het Rijk wordt aangevuld (maximaal 14.000 ha. BBL-bezit). Wij hebben het Groenmanifest van de partners als uitgangspunt voor de herijking van de EHS in Groningen omarmd. Als we uitgaan van de ambitie zoals deze in het Groenmanifest is verwoord dan bedraagt de restanttaakstelling voor de provincie Groningen, verwerving ca. 2.400 ha en inrichting ca. 6.300 ha. Op basis van het huidige beleid zal hiervoor vooral vanuit externe financieringsbronnen een aanzienlijke hoeveelheid financiële middelen nodig zijn. Wij denken dit te kunnen realiseren door onder andere werk met werk te maken, optimaal gebruik te maken van andere financieringsbronnen en ook de gebiedspartners uit te nodigen om hun aandeel te leveren, waardoor het provinciale aandeel kan worden verlaagd. De komende tijd willen we gebruiken om dit verder met de gebiedspartners uit te werken en dit in een aantal projecten ook al in de praktijk te brengen. Voor het beheer ligt er een opgave om ca. € 4 miljoen te bezuinigen. Ook hierbij zullen we de samenwerking met de gebiedspartners zoeken. In IPO-verband zal een commissie van wijzen zich buigen over de verdeling van de BBL-gronden over de provincies. Rond de zomer zal hier meer duidelijkheid over komen.

44

1.9.2. CAO 2011-2012 Medio 2011 is de laatst afgesloten CAO afgelopen. Er moet nog steeds een nieuwe CAO worden afgesloten. De uiteindelijke CAO kan uiteindelijk afwijken van de nu door ons veronderstelde stijging van de loonkosten en daardoor tot een hoger of lager beslag op het flexibel budget leiden. In het Stabiliteitsprogramma Nederland (zie 1.9.5) heeft het demissionaire kabinet met betrekking tot de lonen voor ambtenaren (exclusief zorg) uitgesproken om voor 2012 en 2013 de nullijn te willen hanteren. Daardoor zullen de marges waarbinnen de provincies voor 2012 en 2013 CAO-afspraken kunnen maken mogelijk verder worden verkleind. In de Integrale Bijstelling 2012 hopen wij u te kunnen informeren over de mogelijke financiële gevolgen. 1.9.3. Afwijkende ontwikkelingen van inflatie en rente Bij het opstellen van het financieel meerjaren perspectief 2012-2013 hebben wij ons voor de verwachte loon- en prijsontwikkelingen tot en met 2013 gebaseerd op de verwachtingen die het Centraal Plan Bureau in de Macro Economische Verkenningen 2012 (gepubliceerd in september 2011) heeft gepresenteerd. De geraamde ontwikkeling van de kortlopende rente hebben wij gebaseerd op onze verwachtingen en inzichten naar de stand van maart 2012. De kans bestaat dat in de loop van de komende jaren zal blijken dat er sprake is van een afwijkende ontwikkeling van lonen, prijzen en rente. Afhankelijk van de richting van de afwijkingen kan dit leiden tot verslechteringen dan wel verbeteringen van het financiële perspectief. 1.9.4. Wet Houdbare overheidsfinanciën (HOF) De landen van de Europese Monetaire Unie hebben afgesproken strengere maatregelen te treffen tegen landen die het Stabiliteits- en Groeipact (SGP) niet of onvoldoende naleven en begrotingsdiscipline steviger te verankeren op nationaal niveau. Met het oog daarop heeft de Europese Raad in maart 2011 afgesproken om de vereisten uit het SGP te verankeren in nationale wetgeving. Met de Wet Houdbare overheidsfinanciën (HOF) krijgt het kabinet meer bevoegdheden om decentrale overheden (provincies, gemeenten en waterschappen) aan te pakken als hun EMU-saldo hoger uitvalt dan is vastgelegd in recent gemaakte Europese begrotingsafspraken. De Wet HOF moet dan op 1 januari 2013 in werking treden. Dit kan leiden tot een aanzienlijke beperking van de mogelijkheden tot het doen van provinciale investeringen, waardoor investeringen mogelijk moeten worden uitgesteld en in het uiterste geval zelfs moeten worden geschrapt 1.9.5. Stabiliteitsprogramma Nederland (principeakkoord d.d. 26 april 2012) Op 26 april 2012 heeft het demissionaire kabinet in overleg met het parlement overeenstemming bereikt over een pakket aanvullende rijksbezuinigingen, die er voor moeten zorgen dat het EMU-tekort in 2013 niet boven de 3%-bbp uitkomt. Een belangrijk deel van de voorgenomen bezuinigingen leidt tot lastenverzwaringen voor burgers en bedrijven. De overige voorgenomen bezuinigingen moeten leiden tot bezuinigingen op de rijksuitgaven bij de departementen, zoals de tijdelijke bevriezing van de ambtenarensalarissen. Vooral deze laatste categorie bezuinigingen hebben hun doorwerking naar het Gemeente- en Provinciefonds. In deze Voorjaarsnota hebben we daar al een voorschot opgenomen. Het terugdraaien van een deel van de bezuinigingen (€ 200 miljoen) op het natuurbeleid geeft de provincies mogelijk ruimte bij het ontwikkelen van het natuurbeleid. In het kader van het Stabiliteitsprogramma Nederland heeft kabinet afgesproken om in 2013 verplicht schatkistbankieren zonder leenfaciliteit in te voeren voor gemeenten, provincies en waterschappen. Dit heeft volgens het kabinet een positief effect op de omvang van de staatschuld. Op dit moment is het moeilijk in te schatten welke gevolgen het verplicht schatkistbankieren voor de provincie Groningen en haar derde partijen zal hebben. In het Stabiliteitsprogramma staat dat depositotarieven en inleentarieven worden geharmoniseerd. Wat dit gaat betekenen is nog niet duidelijk. Daarnaast weten wij niet of er een overgangsregime komt voor reeds lopende uitzettingen op de kapitaalmarkt. Zodra duidelijkheid ontstaat over de verdere uitwerking van dit kabinetsvoornemen en de consequenties voor gemeenten, provincies en waterschappen duidelijk worden zullen wij u hierover nader informeren.

45

46

Deel 3. Beleidswijzigingen 2012-2016

47

48

1. Beleidswijzigingen per programma In dit deel van de Voorjaarsnota 2012 beschrijven wij de ontwikkelingen per programma. Het gaat daarbij om: 1. Wijzigingen in het kader van het aanvaard beleid ten opzichte van de Integrale Bijstelling 2011: • Knelpunten aanvaard beleid • Substitutievoorstellen met wijziging van de oorspronkelijke bestemming • Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 • Knelpunten bezuinigingen. 2. Beleidswijzigingen 2012-2016: • Majeure incidentele knelpunten • Nieuw beleid 2012-2016. Alleen die programma's, waarin wijzigingen worden doorgevoerd, worden in het kader van deze Voorjaarsnota 2012 belicht. In de Programmabegroting 2013 zullen de verwachte ontwikkelingen binnen alle programma's worden beschreven. In bijlage 2 treft u een totaal overzicht aan van alle voorstellen die moeten leiden tot het oplossen majeure incidentele knelpunten en voorstellen nieuw beleid 2012-2016.

49

50

1.1. Leven en wonen in Groningen Omschrijving

2012

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015 2016

dekking

1.1.1. Knelpunten aanvaard beleid

1.1.2. Substitutie

1.1.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 1.1.3.1. Stichting Zeggenschap Meerstad

-p.m.

-10,0

-10,0

-10,0

-10,0

flexibel budget

1.1.4. Knelpunten bezuinigingen

1.1.5. Majeure incidentele knelpunten 1.1.5.1. Herijking woningbouwafspraken Regio Groningen-Assen 1.1.6. Nieuw beleid 2012-2016 1.1.6.1. Krediet leefbaarheid niet krimpgebieden

afromen vermogen

2.000,0

306,0

306,0

sectorale middelen

1.1.1. Knelpunten aanvaard beleid Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.1.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.1.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 1.1.3.1. Stichting Zeggenschap Meerstad De planherijking van Meerstad heeft tot gevolg dat de positie van de provincie in het plan Meerstad per 1 maart 2012 is beëindigd (zie onze voordracht nr. 45/2011). Dit houdt in dat de positie van de provincie in de Stichting Kapitaal en Stichting zeggenschap met hun rol in GEMM zal worden beëindigd. De Stichtingen zullen in de loop van 2012 worden opgeheven. Als gevolg hiervan kunnen de in de meerjaren begroting opgenomen middelen van € 10.000,-- vanaf 2013 structureel vrijvallen ten gunste van de algemene middelen. De in het jaar 2012 beschikbare middelen zijn nog benodigd voor de afwikkeling van de betreffende Stichtingen.

1.1.4. Knelpunten bezuinigingen Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.1.5. Majeure incidentele knelpunten 1.1.5.1. Herijking woningbouwafspraken Regio Groningen-Assen De Regio Groningen-Assen gaat het woningbouwprogramma beperken en sterker inzetten op kwaliteit. Aanleiding hiervoor is de economische recessie en de slecht functionerende woningmarkt. Met het beperken van het woningbouwprogramma wil de regio voorkomen dat nieuwe risico's worden genomen, de nog aanwezige woningmarkt zo goed mogelijk wordt bediend en de regionale woningmarkt wordt gestimuleerd. Een forse bijstelling (circa 3400 woningen) vindt plaats binnen de taakstelling van de Intergemeentelijke Structuurvisie (IGS) Leek/Roden.

51

De provincies Drenthe en Groningen zijn op basis van een samenwerkingsovereenkomst gecommitteerd om ontbrekende financiële middelen te verwerven. Daarnaast hebben wij een duidelijke rol gehad in het aansporen tot het verwerven van gronden. Vanuit dit oogpunt stellen wij voor een deel van de verantwoordelijkheid op ons te nemen door € 2 miljoen (per provincie) bij te dragen aan het grondexploitatietekort in ons geval aan de gemeente Leek. Daarnaast nemen de gemeenten zelf een grote (financiële) verantwoordelijkheid en draagt de Regio in financiële zin bij aan exploitatietekorten van de zogenaamde schragende gemeenten Leek, Noordenveld en Hoogezand-Sappemeer. De schragende gemeenten worden voor een belangrijk deel ontlast van een zware regionale woningbouwtaakstelling. Binnendorps en binnenstedelijk bouwen gaat boven nieuwe uitleg, waardoor het kwetsbare landschap wordt gespaard. Met de gemaakte afspraken in de stuurgroep van de Regio Groningen-Assen van 24 februari 2012 stellen de 12 gemeenteraden in het voorjaar van 2012 een nieuw woningbouwprogramma voor de komende periode vast. Vanaf juni/juli 2012 is er voor de Regio Groningen-Assen sprake van een herijkt woningbouwprogramma. De regio gaat terug van een woningbouwproductie van 2.900 woningen per jaar naar 1.000-1.500 woningen per jaar. Wij stellen voor de toegezegde provinciale bijdrage van € 2 miljoen te bekostigen uit de middelen die kunnen worden vrij gespeeld door het afromen van een deel van het beschikbare provinciale vermogen. Zie paragraaf 1.3 van deel 2 van deze Voorjaarsnota 2012.

1.1.6. Nieuw beleid 2012-2016 1.1.6.1. Krediet leefbaarheid niet krimp-gebieden Wij willen voor de jaren 2013 en 2014 een krediet instellen om naar analogie van de subsidieregeling Leefbaarheid Krimpgebieden geld beschikbaar te stellen aan bottom-up projecten in niet krimpgebieden. Aangezien ook in niet krimpgebieden (vooral in de randen en de kleine dorpen) evengoed en ook vergelijkbaar leefbaarheidproblemen bekend zijn. Het te vormen krediet is in lijn met de strekking van motie nr. 6 d.d. 31 maart 2010 inzake het continueren van het gebiedsgericht werken in 2013 en 2014. Daarnaast is het instrumentarium reeds aanwezig en kan betrekkelijk eenvoudig worden ingezet. De benadering van onderaf past bovendien in onze ambitie voor meer burgerparticipatie uit het Collegeprogramma. Een nader uitgewerkt voorstel doen wij u in de loop van 2012 toekomen. Voor de wijze waarop wij dit voorstel willen bekostigen verwijzen wij naar de toelichting bij onderdeel 1.7.6.2 Gebiedsgericht.

52

1.2. Ondernemend Groningen Omschrijving

2012

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015 2016

dekking

1.2.1. Knelpunten aanvaard beleid

1.2.2. Substitutie

1.2.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012

1.2.4. Knelpunten bezuinigingen

1.2.5. Majeure incidentele knelpunten

1.2.6. Nieuw beleid 2012-2016

1.2.1. Knelpunten aanvaard beleid Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.2.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.2.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.2.4. Knelpunten bezuinigingen Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.2.5. Majeure incidentele knelpunten Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.2.6. Nieuw beleid 2012-2016 Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

53

54

1.3. Bereikbaar Groningen (bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015 2016

Omschrijving

2012

1.3.1. Knelpunten aanvaard beleid 1.3.1.1. Afwikkeling investeringsprojecten

dekking

-784,7

flexibel budget

235,0 -15,3

sectorale middelen flexibel budget

1.3.2. Substitutie

1.3.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 1.3.3.1. Uitvoeringskosten jaarplan 2012 RSP-ZZL 1.3.3.2. Areaalwijzigingen

-15,5

-27,0

117,7

85,6

1.3.4. Knelpunten bezuinigingen

1.3.5. Majeure incidentele knelpunten

1.3.6. Nieuw beleid 2012-2016

1.3.1. Knelpunten aanvaard beleid 1.3.1.1. Afwikkeling investeringsprojecten Bij de afwikkeling van zo’n 71 investeringsprojecten is uiteindelijk een positief saldo (vanwege hogere baten en lagere lasten) van circa € 784.700,-- ontstaan. Wij stellen voor om dit positieve saldo ten gunste van de algemene middelen te brengen.

1.3.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.3.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 1.3.3.1. Uitvoeringskosten jaarplan 2012 RSP-ZZL Op 7 februari 2012 hebben wij het jaarplan 2012 van het programma Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn vastgesteld. Dit jaarplan laat zien welke activiteiten voor 2012 op de rol staan. Net als vorig jaar hebben wij bij het vaststellen van dit jaarplan de programmamanager RSP mandaat verleend voor een totaalbedrag van € 235.000,-- bestemd voor : • actualisatie risicoanalyses (€ 50.000,--); • uitvoeren communicatieplan (€ 75.000,--); • externe adviezen (€ 100.000,--); • diverse kosten (€ 10.000,--). Tevens hebben wij ermee ingestemd deze kosten te dekken uit de renteopbrengsten van de reserve RSP. 1.3.3.2. Areaalwijzigingen In voordracht 1/2009 over de herinrichting kruisingen N366 met de Van Boekerenweg (N378) en de Onstwedderweg (N974), is destijds aangegeven dat ten gevolge van de hieraan gerelateerde areaaluitbreiding de onderhoudskosten met ca. € 15.000,-- (prijspeil 2009) zouden stijgen. Inmiddels heeft uitvoering van de werkzaamheden plaatsgevonden en is ook nog een rotonde gerealiseerd op de N378 ter bevordering van de verkeersafwikkeling en verkeersveiligheid bij het Refajaziekenhuis in Stadskanaal.

55

Wij stellen daarom voor de onderhoudskosten met ingang van 2012 structureel met een bedrag van in totaal € 15.985,-- te verhogen. In voordracht 4/2011 is aangegeven dat de Westerstraat/N364 (ca. 2,2 km) aan de gemeente Vlagtwedde zou worden overgedragen. (De afkoopsom hiervoor (€ 645.643,--) is ten laste gebracht van het rekeningresultaat 2010.) Dientengevolge zouden de onderhoudskosten afnemen met een bedrag van € 29.054,-- (prijspeil 2008). Omdat het weggedeelte inmiddels per 1 januari 2012 is overgedragen, stellen wij voor de onderhoudskosten met ingang van 2012 structureel met een bedrag van € 31.238,-- te verlagen. Wij stellen voor om de per saldo verlaging van de onderhoudskosten met € 15.253,-- ten gunste te laten komen van de algemene middelen. Wij stellen bovendien voor om de wijzigingen in de onderhoudskosten die zijn opgenomen in voordrachten waarvan de areaalwijziging plaatsvindt na 2013 maar die wel reeds geaccordeerd zijn door PS (voordrachten 6/2010, 23/2011, 29/2011, 31/2011, 32/2011, 34/2011, 40/2011 en 2/2012) nu ook mee te nemen als wijziging op de provinciale begroting. Voor de jaren 2014, 2015 en 2016 betekent dit respectievelijk een wijziging van de onderhoudskosten met -/- € 11.100,--, € 134.100,-- en € 102.600,-- die respectievelijk ten gunste komt c.q. ten laste wordt gebracht van de algemene middelen.

1.3.4. Knelpunten bezuinigingen Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.3.5. Majeure incidentele knelpunten Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.3.6. Nieuw beleid 2012-2016 Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

56

1.4. Karakteristiek Groningen Omschrijving

2012

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015 2016

dekking

1.4.1. Knelpunten aanvaard beleid

1.4.2. Substitutie 1.4.2.1. Cofinanciering project Leve(n)de Dorpen

sectorale middelen

200,0

1.4.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012

1.4.4. Knelpunten bezuinigingen

1.4.5. Majeure incidentele knelpunten 1.4.5.1. Extra investeringsmiddelen PLG deels ten laste van: a. sectorale middelen landschap

1.4.6. Nieuw beleid 2012-2016 1.4.6.1. Monitoring Natuur en landschap

2.830,0

2.000,0

2.000,0

2.000,0

13,0

22,9

32,7

Afromen vermogen/ sectorale middelen

-170,0

6,5

32,5

flexibel budget

1.4.1. Knelpunten aanvaard beleid Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.4.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming 1.4.2.1. Cofinanciering project Leve(n)de Dorpen Per 1 januari 2002 is er een Provinciaal Fonds Project Leve(n)de Dorpen ingesteld, eerst in regio Noord, later ook in Oost en West. Vervolgens is daar ook de regio Centraal Groningen bijgekomen. De financiering van het fonds is in belangrijke mate gerealiseerd met bijdragen van gemeenten, provincie (POP-middelen uit de toenmalige regioprogramma’s en Europees geld uit het LEADER+ programma (in Noord en Oost). In algemene zin wordt het loket ingezet voor activiteiten waarvan de leefbaarheidseffecten voor de bewoners in de dorpen direct aantoonbaar zijn. Het gaat om relatief kleinschalige initiatieven, waarbij een kleine bijdrage uit het project een significante bijdrage aan de leefbaarheid van het dorp betekent. Daarnaast levert het project (bijdragen tot) adviezen, waarbij een idee verder wordt ontwikkeld tot een uitvoerbaar project. Uitgangspunten van het project zijn: • Het voorzieningenniveau in met name de kleinere dorpen vormt een belangrijk punt van zorg en aandacht; • Dorpen moeten voornamelijk zelf komen met initiatieven om tot creatieve combinaties van dorpsfuncties te komen; • Dit proces van vernieuwende initiatieven vanuit de dorpen zelf wil de “regio” met dit project actief ondersteunen: met het aanbod van ambtelijke coördinatie en waar nodig ondersteuning van deskundigen en geld. Hiertoe is een team van experts (regiodeskundigen) aangewezen. Het project Leve(n)de Dorpen blijkt in een grote behoefte te voorzien, met name in regio Noord. Het projectbudget voor deze regio is inmiddels uitgeput. Wel ligt er op dit moment een groot aantal aanvragen (ter grootte van ongeveer € 80.000,--) die wegens ontoereikendheid van de middelen zouden moeten worden afgewezen. Voor de continuering van het project heeft de Lokale Actiegroep (LAG) Hoogeland LEADER middelen beschikbaar gesteld.

57

Deze Europese middelen moeten door provincie en gemeenten worden gecofinancierd. Inclusief personele kosten gaat het om een bedrag van € 200.000,-- dat nodig is om het project Leve(n)de Dorpen in de regio te continueren tot en met 2014. Omdat ook in de regio Noord het Regioprogramma, de vroegere financieringsbron, inmiddels is stopgezet, wordt voorgesteld dit bedrag eenmalig te substitueren van productgroep 9104 Gebiedsgericht werken naar productgroep 9105 Sociaal-economische vitalisering PLG. Zie ook onderdeel 1.7.2.1 Gebiedsgericht.

1.4.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.4.4. Knelpunten bezuinigingen Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.4.5. Majeure incidentele knelpunten 1.4.5.1. Extra investeringsmiddelen PLG Op 23 februari 2012 heeft de provincie Groningen besloten om , na het verwerpen van het eerste akkoord, niet alsnog in te stemmen met het onderhandelingsakkoord decentralisatie natuur d.d. 20 september 2011 en aanvullende afspraken d.d. 7 december 2011, maar wel mee te werken aan de uitvoering van het akkoord. Inmiddels ligt de uitvoering van de te herijken EHS al bijna anderhalf jaar vrijwel stil. In het belang van de natuur, het landelijk gebied en haar bewoners, is het gewenst snel het werk te hervatten. Nu de gesprekken met het Rijk zijn afgerond, willen wij de kerntaken die wij reeds langer ambieerden, oppakken. Dat doen wij binnen de grenzen van wat redelijkerwijs in de huidige omstandigheden van ons mag worden verwacht. In de zomer van 2011 hebben belangrijke partijen in het landelijk gebied, zowel vanuit de landbouw als van natuur- en milieu organisaties, zich achter een gezamenlijk document gesteld: het Groenmanifest. Wij nemen het Groningse 'Groenmanifest' als vertrekpunt voor de discussie die we in de komende periode met de diverse partners willen voeren. In het Groenmanifest zijn ambities geformuleerd over de realisering van de EHS. Die zijn zodanig stevig dat een robuust ecologische structuur overeind blijft. Deze structuur kan ecologisch goed functioneren en draagt daarmee bij aan de doelstellingen van biodiversiteit. Dit weegt voor het College zwaar in haar oordeel over het Groenmanifest. Tevens weegt voor ons zwaar dat er zo'n brede coalitie zich achter het Groenmanifest heeft geschaard. Wij zijn voornemens om eenmalig extra investeringsmiddelen van € 9 miljoen voor de jaren 2012 tot en met 2015 in te zetten voor de uitvoering van het PLG. Met het beschikbaar stellen van deze middelen willen wij in de komende jaren de in het Groenmanifest neergelegde ambities binnen bereik houden met dien verstande dat wij daarbij uitgaan van 2021 als finaal jaar daar waar het Groenmanifest nog uitging van 2018. Met het Rijk is afgesproken dat er in 2016 een evaluatie zal plaats vinden. Dan zal ook duidelijk moeten worden of de ambitie ook feitelijk waargemaakt kan worden. Samen met de partners willen we de creativiteit opbrengen om de middelen in het programma in de komende jaren 'werkende weg' minstens te verdubbelen. Wij willen samen met de partners alle creativiteit aanwenden om aanvullende externe financiering te vinden. Wij stellen voor de extra investeringsmiddelen PLG ad € 9 miljoen tot een bedrag van € 8 miljoen te dekken door het afromen van een deel van het surplus van ons vermogen en tot een bedrag van € 1 miljoen te dekken ten laste van sectorale middelen. Wij stellen voor uit de niet-krimpmiddelen 2013-2014 een bedrag van € 660.000,-- toe te voegen aan het budget voor extra investeringen PLG. Daarnaast stellen wij voor om uit het krediet landschap voor de periode 2012-2015 in totaal € 170.000,-- beschikbaar te stellen. De dan nog ontbrekende middelen kunnen worden gevonden binnen diverse kredieten (cultuur, recreatie, wegen, water, landschap, krimp, gebiedenbeleid, levende dorpen, SEV). Toekenning zal plaatsvinden op projectbasis. Binnen deze kredieten kunnen fysieke maatregelen gefinancierd worden in integrale projecten. Werkende weg zal in de periode 2012-2015 op deze manier invulling worden gegeven aan de resterende € 170.000,--.

58

Omdat het hier om een meerjarig budget gaat stellen wij voor om een eventueel restant aan het einde van het jaar, gedurende de looptijd van het project, automatisch over te boeken.

1.4.6. Nieuw beleid 2012-2016 1.4.6.1. Monitoring Natuur en landschap De taken op het gebied van ruimtelijke ordening en natuur, behoren tot de kerntaken van de provincie. Dat is ook door de huidige regering weer bevestigd. Om deze taken te kunnen uitoefenen is het noodzakelijk dat wij kunnen beschikken over voldoende en kwalitatief goede informatie over de situatie in het veld. Deze gegevens worden onder meer gebruikt voor: • het opstellen van rapportages over de toestand van landschap en natuur in onze provincie (de Toestand van Natuur en Landschap). Daarbij gaat het bijvoorbeeld over de gaafheid van karakteristieke landschapselementen als openheid en verkavelingspatronen. Op basis hiervan kunnen we ons landschapsbeleid in POP en POV evalueren en zo nodig bijstellen; • advisering over landschap bij projecten rond nieuwe infrastructuur en ten behoeve van de RO (bestemmingsplannen); • advisering bij vergunningverlening in het kader van de Omgevingswet, voor de MER en over bestemmingsplannen in de Eems-Delta; • advisering/ondersteuning van gemeenten voor het Loket Landschap en • het uitoefenen van taken op het gebied van water (coördinatie waterberging), ontgrondingen en archeologische vondsten. Bij de bezuinigingstaakstelling 2011-2015 is besloten om het budget voor monitoring van natuur en landschap van € 48.500,-- gefaseerd af te bouwen tot € 15.000,-- in 2015 en is voorts besloten om 0,85 fte (33%) te bezuinigen op de beschikbare menskracht. Inmiddels is duidelijk geworden dat wij, voor het continueren van de landschaps- en natuurmonitoring door de provincie, het genoemde budget niet kunnen missen. Dat wordt mede veroorzaakt door de verdere decentralisatie van natuurtaken naar de provincies op basis van het Natuurakkoord en de nieuwe Wet Natuur. De provincie krijgt op grond daarvan onder andere de regie over de monitoring voor het Subsidiestelsel Natuur en Landschap en voor de Natura 2000-gebieden. Ook de informatie die voor de natuurtaken verzameld wordt, wordt breed in de provinciale organisatie gebruikt. Bijvoorbeeld bij het opstellen van vergunningen in het kader van de Omgevingswet en bij het maken van de inpassingsplannen voor nieuwe infrastructuur. Om de bovengenoemde kerntaken uit te kunnen voeren is de monitoring van landschap en natuur van essentieel belang. Wij stellen dan ook voor om met ingang van 2012 weer structureel € 48.500,-beschikbaar te stellen voor landschaps- en natuurmonitoring en deze aanvulling van het budget te dekken ten laste van de algemene middelen. We willen overigens benadrukken dat hiermee slechts een deel van de bezuinigingen op monitoring van 2009 wordt teruggedraaid. De bezuiniging op de formatie blijft van kracht.

59

60

1.5. Schoon/veilig Groningen Omschrijving 1.5.1. Knelpunten aanvaard beleid 1.5.1.1. Kosten vergunningverlening en toezicht 1.5.1.2. Provinciale advertentiekosten milieu 1.5.1.3. Frictiekosten vorming Regionale Uitvoeringsdienst (RUD)

2012

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015 2016

167,0 -6,3 p.m.

dekking flexibel budget

-6,2 p.m.

-6,1

-6,0

-6,0

11,5

13,8

16,0

16,0

- 13,1

-13,1

-0,3

flexibel budget nog nader te bepalen

1.5.2. Substitutie

1.5.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012

1.5.4. Knelpunten bezuinigingen

1.5.5. Majeure incidentele knelpunten

1.5.6. Nieuw beleid 2012-2016 1.5.6.1. Leren voor Duurzame Ontwikkeling te dekken door: a. stimulering milieuactiviteiten b. krediet MEM

-12,0 -18,8

sectorale middelen

1.5.1. Knelpunten aanvaard beleid 1.5.1.1. Kosten vergunningverlening en toezicht In toenemende mate worden wij geconfronteerd met hoge kosten voor onderzoek en metingen vanwege de uitvoering van wettelijke verplichtingen voortvloeiend uit de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. Deze onderzoeken en metingen zijn het gevolg van onontkoombare ontwikkelingen, met niet of nauwelijks beslisvrijheid voor de provincie. Dergelijke situaties komen onder andere voor bij de voorbereiding van omgevingsvergunningen, waarbij steeds vaker de milieubelasting van de omgeving en daarmee ook de risico’s die wij als bevoegd gezag lopen, in kaart moeten worden gebracht. In de Statenvergadering van 9 november 2011 zijn de dampspanningmetingen en kwaliteit van de invoerstromen bij North Refinery besproken. Hierover is een motie ingediend om de bemonstering af te dwingen. Na toezegging van ons college dat de metingen worden uitgevoerd, is de motie ingetrokken. Om uitvoering aan deze toezegging te doen stellen wij onder meer het volgende voor. Voor 2012 is nu al bekend dat wij in het kader van vergunningverleningen en toezicht de volgende kosten zullen moeten maken: Vergunningverlening: • het fluoridemonitoringsprogramma in de provincie Groningen • voor grofstofmetingen en trillingsonderzoek bij het bedrijf Jager • de hinderenquête van de GGD

€ 18.000,-€ 52.000,-€ 5.000,--

Toezicht: • dampspanningmetingen en kwaliteit van de invoerstromen te meten € 92.000,-Totaal € 167.000,--

61

Omdat het hier gaat om hele specifieke metingen en onderzoeken, moeten wij extern inhuren. Wij stellen voor om het krediet uitvoeringskosten voor vergunningverlening met een bedrag van € 75.000,-- en het krediet metingen t.b.v. toezicht met een bedrag van € 92.000,-- te verhogen en deze kosten ten laste van de algemene middelen te brengen. 1.5.1.2. Provinciale advertentiekosten milieu Sinds de invoering van de Wabo per 1-10-2010 vallen deze kosten onder de neutrale omgevingsvergunningen en komen deze kosten ten laste van het krediet advertentiekosten Wabo. Het onderhavige krediet van € 6.333,-- kan derhalve vrijvallen ten gunste van de algemene middelen. 1.5.1.3. Frictiekosten vorming Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) De vorming van de RUD in 2013 zal leiden tot frictiekosten. Zowel bij de nieuwe organisatie RUD als bij de provincie als latende organisatie. In het eerste geval is dit onder andere het gevolg van meer formatieplaatsen dan dat er taken over gaan. Aan de andere kant zullen ook taken zonder personeel bij de RUD worden ingebracht. Ook kunnen er bij de RUD kosten ontstaan om verschillen in arbeidsvoorwaarden te compenseren. Voor de deelnemende organisaties aan de RUD zal hiervoor een verrekeningssleutel moeten worden bedacht. In het tweede geval ontstaan er voor de provinciale organisatie frictiekosten. Dit zijn kosten die verband houden met herplaatsing van medewerkers waarvan de volledige taak niet overgaat naar de RUD, maar de medewerker wel volledig overgaat aan de ene kant en waar aan provinciekant mogelijk medewerkers achterblijven terwijl een deel van hun taak is verschoven naar de RUD. Daarnaast ontstaan frictiekosten bij de ondersteunende afdelingen (IVT, FZ, PO, FC) als er een gedeelte van het personeel in het primair proces naar een andere werkgever gaat. Zowel voor de nieuwe organisatie RUD als de latende organisatie provincie zal rekening moeten worden gehouden met frictiekosten. Op dit moment kunnen wij de omvang van deze frictiekosten nog niet kwantificeren. De RUD is een gemeenschappelijke regeling. Mochten er door het optreden van bepaalde risico’s onverhoopt tekorten ontstaan bij de RUD, dan zouden deze tekorten moeten worden aangevuld door de deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling, tenzij de deelnemers besluiten de RUD bij de start een eigen vermogen mee te geven dat de RUD als weerstandsvermogen kan aanwenden bij het opvangen van de gevolgen van opgetreden risico’s. Het betreft hier met name bedrijfsvoeringrisico's, die ieder ander bedrijf of organisatie ook kent. Voordeel van laatstgenoemde constructie is dat bij het optreden van dergelijke risico’s het bestuur van de RUD niet voortdurend terug moet naar de deelnemers om deze af te dekken. Wij stellen u voor kennis te nemen van deze problematiek en hierop bij de Integrale Bijstelling 2012 nader terug te komen.

1.5.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.5.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.5.4. Knelpunten bezuinigingen Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.5.5. Majeure incidentele knelpunten Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

62

1.5.6. Nieuw beleid 2012-2016 1.5.6.1. Leren voor Duurzame Ontwikkeling Het Ministerie van ELI heeft het voornemen om voor de periode 2013-2016 met een vervolgprogramma Leren voor Duurzame Ontwikkeling (LVDO: werken aan concrete thema’s duurzame ontwikkeling, het er bij betrekken van zoveel mogelijk (nieuwe) partners, aansluiten bij de mainstream van het beleid) te komen. Naar verwachting zal er € 112.000,- per jaar voor 4 jaren beschikbaar worden gesteld, indien de provincie daar € 38.500,-- per jaar aan cofinanciering bijdraagt. Het gaat om middelen met een grote multiplier, dit omdat tevens de partners ten minste 35% aan eigen bijdragen toevoegen. Duurzame Ontwikkeling wordt bij belangrijke thema’s uit het Collegeprogramma als Energie, Arbeid, Water, Milieu op een concrete wijze projectmatig samen met betrokken externe partijen als bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, andere overheden en niet te vergeten de bevolking concreet inhoud gegeven. Uw Staten hebben bij motie ons college gevraagd om Duurzame Ontwikkeling verder gestalte te geven. Het beleid is er op gericht om door nauwe samenwerking met betrokken partijen duurzame ontwikkeling mee te nemen bij kansrijke besluitvormingsprocessen die leiden tot concrete projecten. De geplande prestaties/activiteiten zijn: • een Ambitiestatement met beleidsuitgangspunten, beleidsthema’s, werkwijze en criteria; • per jaar ongeveer 1 programma met circa 5 uit te voeren duurzaamheidsprojecten; • een evaluatie in de loop van 2016. De na te streven doelen zullen naar verwachting ultimo 2016 zijn gerealiseerd. Wij stellen voor het beschikbare budget voor Leren voor Duurzame Ontwikkeling in de periode 2013-2016 aan te vullen tot een bedrag van € 38.500,--. De hiervoor benodigde dekkingsmiddelen kunnen worden gevonden binnen de nog bestaande kredieten Stimulering Milieuactiviteiten 2012-2015 en Milieu- en Economische Maatregelen (MEM) 2012.

63

64

1.6. Energiek Groningen Omschrijving 1.6.1. Knelpunten aanvaard beleid 1.6.1.1. Energy Valley 1.6.1.2. Terugontvangst voorfinanciering Energy Valley 2011

2012

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015 2016

dekking

120,0

flexibel budget

-120,0

flexibel budget

1.6.2. Substitutie

1.6.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012

1.6.4. Knelpunten bezuinigingen

1.6.5. Majeure incidentele knelpunten

1.6.6. Nieuw beleid 2012-2016

1.6.1. Knelpunten aanvaard beleid 1.6.1.1. Energy Valley Voor 2012 voorzien wij een tekort op het krediet Energy Valley. Voor het jaar 2012 is het bedrag van € 190.000,-- beschikbaar gesteld. Van dit krediet wordt een bedrag van € 20.000,-- besteed voor de gedeeltelijke financiering van de overhead in het Energie Programma 2012-2015. Er resteert dan nog een bedrag van € 170.000,-- voor projecten. Op dit moment is er inmiddels zicht op een lijst van initiatieven, die optelt tot een bedrag van € 269.000,--. Alle projectindieners zullen waarschijnlijk in 2012 een beroep doen op het onderhavige krediet. Doorschuiven naar volgende jaren is geen optie, aangezien de verwachting is dat zich ook dan voldoende projecten zullen aandienen. Wij stellen daarom voor om het krediet Energy Valley in 2012 met een bedrag van € 120.000,-- te verhogen en deze ten laste te brengen van de algemene middelen. 1.6.1.2. Terugontvangst voorfinanciering Energy Valley 2011 Eind 2011 hebben wij een bedrag van € 120.000,-- uit het krediet Energy Valley als voorfinanciering voor activiteiten van de stichting Energy Valley voor het opstellen van innovatiecontracten beschikbaar gesteld onder de voorwaarde dat deze middelen in 2012 zullen worden teruggestort. Wij stellen voor deze terug te ontvangen middelen ten gunste van de algemene middelen te brengen.

1.6.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.6.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.6.4. Knelpunten bezuinigingen Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

65

1.6.5. Majeure incidentele knelpunten Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.6.6. Nieuw beleid 2012-2016 Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

66

1.7. Gebiedsgericht Omschrijving

2012

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015 2016

dekking

1.7.1. Knelpunten aanvaard beleid

1.7.2. Substitutie 1.7.2.1. Cofinanciering project Leve(n)de Dorpen 1.7.2.2. Uitvoering gebiedenbeleid en POP

sectorale middelen sectorale middelen

-200,0 2.866,6 -2.866,6

1.7.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012

1.7.4. Knelpunten bezuinigingen

1.7.5. Majeure incidentele knelpunten

1.7.6. Nieuw beleid 2012-2016 1.7.6.1. Investeringsbudget Lauwersmeer/Lauwersoog 1.7.6.2. Inzet middelen nietkrimpgebieden

2.000,0

4.000,0

4.000,0

-1.000,0 -1.000,0

3.000,0

2.000,0

reserve ESFI sectorale middelen

1.7.1. Knelpunten aanvaard beleid Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.7.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming 1.7.2.1. Cofinanciering project Leve(n)de Dorpen Zie de toelichting bij onderdeel 1.4.2.1. 1.7.2.2. Uitvoering gebiedenbeleid en POP In de begroting 2012 is voor Uitvoering gebiedenbeleid en POP € 1.441.761,-- opgenomen. Bij de overboeking van kredieten in het kader van de jaarrekening 2011 is daarnaast nog € 1.874.848,-overgeboekt naar 2012. Via substituties is een deel hiervan toegedeeld aan het PLG-project Leve(n)de Dorpen (€ 200.000,--, zie onderdeel 1.4.2.1 Karakteristiek Groningen) en aan het programma Klimaatadaptatie (€ 250.000,--, zie bijlage 1.6 van deze Voorjaarsnota). Na verwerking van deze substituties stellen wij voor de resterende middelen binnen het krediet Uitvoering gebiedenbeleid en POP in 2012 als volgt in te zetten:

67

Onderdeel

Budget 2012

1. Energieprogramma 2. Klimaatprogramma 3. Lauwersmeer 4. Veenkoloniën 5. Regio Groningen-Assen 6. Eemsdelta 7. Ring Blauwestad (nieuw) 8. Waddengebied: Kiek over Diek 9. Actualisatie van het POP 10. Cofinanciering gebiedsopgaven 11. Nog nader te verdelen

€

100.000

" " " "

150.000 110.000 5.000 150.000

" " "

225.000 300.000 151.761

Totaal

€ 1.191.761

Overgeboekt 2011-2012 € 3.339 " 28.056 " 35.965 " 3.542 " 24.935 " 51.267 " 150.000 " 49.868 " 27.876 " 1.300.000

€ 1.674.848

Totaal € 103.339 " 28.056 " 185.965 " 113.542 " 29.935 " 201.267 " 150.000 " 49.868 " 252.876 " 1.600.000 " 151.761 € 2.866.609

Toelichting t.a.v. voorgenomen bestedingen: In algemene zin wordt verwezen naar de uitgebreide toelichting op het POP-uitvoeringsprogramma (het ‘PUP’), zoals opgenomen in de Voorjaarsnota 2011 (bijlage 4); korte toelichting per punt: e 1. Energieprogramma: de reservering 2012 ad € 100.000,-- is bestemd voor de 2 fase van het succesvolle programma energiebesparing basisscholen. Hetzelfde bedrag wordt in 2013 gereserveerd. 2. Klimaatprogramma: voorbereidingskosten conform het vastgestelde programma Klimaat. 3. Lauwersmeer: provinciaal aandeel kosten voorbereiding van de uitvoering van het ontwikkelingsprogramma Lauwersmeer/Lauwersoog, samen met de gemeente De Marne. 4. Veenkoloniën: provinciaal aandeel kosten projectorganisatie continuering Agenda voor de Veenkoloniën, samen met de provincie Drenthe, de Gronings/Drentse gemeenten, het Waterschap Hunze en Aa’s en het Waterschap Velt en Vecht. 5. Regio Groningen-Assen: provinciaal aandeel proceskosten uitvoering Regio Groningen-Assen, samen met de betrokken gemeenten. 6. Eemsdelta: provinciaal aandeel kosten voorbereiding ontwikkelingsvisie, samen met de gemeenten Delfzijl, Eemsmond, Appingedam en Loppersum. 7. Ring Blauwestad: provinciaal aandeel kosten voorbereiding werkplan 2012, onderdeel omgeving (‘Ring’) Blauwestad. 8. ‘Kiek over Diek’: provinciaal aandeel in een flankerend programma voor dit in uitvoering zijnde project, gefinancierd door het Waddenfonds met cofinanciering van de provincie en de betrokken kustgemeenten. 9. Actualisatie van het POP en Ruimtelijke Economische Visie: kosten voorbereiding POP-herziening 2013 en kosten voorbereiding opstellen van een Ruimtelijk Economische Visie (REV), inclusief tijdelijke formatie voor ondersteunende werkzaamheden. 10. Cofinanciering gebiedsopgaven: aanvullend op de overige bestedingsdoelen, is dit budget vooral bedoeld voor cofinanciering van investeringen in de prioritaire POP-gebieden. Dit budget is bij de VJN 2011 gevormd, en wordt in 2012 met € 300.000,-- aangevuld. Hiervan wordt een bedrag van € 200.000,- bestemd voor tijdelijke uitbreiding van de formatie voor uitvoering van de gebiedsopgaven. 11. Nog nader te verdelen: hieruit worden in de loop van het jaar nieuwe en aanvullende claims gehonoreerd voor proces- en voorbereidingskosten van POP gebieds- en thematische programma’s en projecten. Tevens stellen wij voor om voor de duur van het huidige Collegeprogramma (dat wil zeggen tot en met de begroting van 2014) de in dit budget resterende middelen aan te merken als automatische, administratief-technische overboeking in categorie 1, en bij de jaarrekening 2014 het krediet definitief af te rekenen. Dit hangt samen met het meerjarige karakter van de uit dit krediet bekostigde activiteiten, waardoor het onpraktisch is om de toegekende werkbudgetten aan de thema’s en de gebieden per jaar te verantwoorden en af te rekenen. In de begroting 2015 wordt dan weer met een schone lei begonnen.

68

1.7.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.7.4. Knelpunten bezuinigingen Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.7.5. Majeure incidentele knelpunten Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.7.6. Nieuw beleid 2012-2016 1.7.6.1. Investeringsbudget Lauwersmeer/Lauwersoog In onze brief van 3 april 2012, nr. 2012-14150, hebben wij u geïnformeerd dat wij samen met de gemeente De Marne in voorwaardenscheppende zin willen investeren in de ontwikkeling van het Lauwersmeer, met het accent op Lauwersoog. Daarbij hebben we u aangekondigd aan u te zullen vragen om hiervoor een provinciaal (investerings-) budget beschikbaar te stellen van € 15 miljoen voor met name (toeristische) infrastructuur. Voorts hebben wij u geïnformeerd over: 1. het programma Lauwersmeer en Lauwersoog en de voorgenomen investeringen; 2. de wijze waarop de € 15 miljoen beschikbaar kan komen. Daarom stellen wij u voor een investeringsbudget Lauwersmeer/Lauwersoog van € 15 miljoen beschikbaar te stellen dat wordt gedekt vanuit de reserve ESFI. Dit bedrag komt binnen de reserve ESFI beschikbaar door van één of meerdere bereikbaarheidprojecten uit het provinciale MIT de financiering te verschuiven naar het RSP. Wij zullen u bij komende MIT-realisatiebesluiten expliciet aangegeven bij welk(e) MIT-project(en) de overgehevelde RSP/RMF-middelen hun bestemming krijgen. Het taakstellende budget voor de uitvoering van het MIT blijft hierdoor ongewijzigd. Investeringen zullen niet alleen voor rekening van de provincie kunnen komen. We denken in dit verband aan het doen van een beroep op meefinanciering uit programma's als het Waddenfonds, Europees Visserijfonds, Regionaal Economisch programma (REP/ZZL) en dergelijke. Op deze wijze denken wij tezamen met cofinanciering door bestuurlijke partners als gemeenten en de provincie Fryslân tot een belangrijk investeringsvolume te kunnen komen. Wij willen met dit investeringsbudget vooral de voorwaarden scheppen met publieke investeringen en daarmee private investeringen uitlokken, zodat in combinatie van overheidsinvesteringen in openbare ruimte en particulier initiatief concreet zaken van de grond zullen komen. Daarbij kan het in voorkomende gevallen wenselijk zijn om anticiperende of strategische grondaankopen te doen. Een en ander vraagt om een slagvaardige besluitvorming. Daarom vragen wij u om ons college te mandateren voor investeringen uit het investeringsbudget Lauwersmeer/Lauwersoog. Wij zien goede kansen voor de toeristisch-recreatieve ontwikkeling van het Lauwersmeergebied. "De provincies Fryslân en Groningen, de betrokken gemeenten en het ministerie van LNV hebben de wens uitgesproken om bestuurlijk samen te werken bij de ontwikkeling van het Lauwersmeergebied. Daarbij is de volgende gezamenlijke opgave vastgesteld: • Realisering van een beperkt aantal verblijfsrecreatieve voorzieningen rond het Lauwersmeergebied, met als doel de toeristisch-recreatieve aantrekkingskracht van het gebied aanzienlijk te vergroten. Dit gaat met name om Esonstad, Lauwershage, Lauwerssee, Zoutkamp Buitendijks en de revitalisering van het havengebied rond Lauwersoog. • Zorgvuldige inpassing en aansluiting van deze plannen op de kernkwaliteiten van het Lauwersmeergebied als Nationaal Park, een natuurgebied van internationale allure. De betekenis van het Lauwersmeer voor de waterhuishouding van de provincies Groningen en Fryslân speelt hierbij ook een belangrijke rol.

69

Voor het havengebied Lauwersoog is een aanzienlijke kwalitatieve impuls noodzakelijk. Inzet is om het gebied rond Lauwersoog te ontwikkelen tot dé toeristisch-recreatieve trekpleister van het Lauwersmeergebied. Daarmee wordt een stevige economische impuls voor de werkgelegenheid gerealiseerd en wordt het gebied ook (inter)nationaal op de kaart gezet. Ook verdere toeristische en recreatieve ontwikkelingen in Zoutkamp, als het tweede Groninger ‘hoekpunt’ in de visie Lauwersmeer, juichen wij toe. Voor het Lauwersmeer als geheel denken we aan verbetering van de toeristische ontsluiting en sturing van bezoekersstromen zoals: versterking van de entrees van het Nationaal Park, toeristische overstappunten (TOP's), versterken vaarverbindingen naar het Lauwersmeer Sud Ie vanaf Dokkum en de route Om de Noord via Zoutkamp en ontbrekende schakels voor fietsen, varen en wandelen. Voor Lauwersoog lijken nu in een combinatie van overheidsinvesteringen en particulier initiatief, concreet zaken van de grond te komen, zoals: • aanpassing visserijhaven in relatie met verduurzaming visserij; • uitbreiding van functies visafslag; • vestiging van een hotel; • ideeën (van een gerenommeerde partij) voor een kunstpaviljoen; • informatiecentrum Werelderfgoed/Nationaal Park Lauwersmeer; • versterking recreatieve verbinding tussen de meerzijde en de haven; Deze ideeën worden met betrokken stakeholders nader uitgewerkt, inclusief de daarvoor benodigde publieke investeringen. Naast het faciliteren van (private) initiatieven zoals hiervoor vermeld, biedt het programma Lauwersoog aanknopingspunten voor een publiek investeringsprogramma voor de komende jaren. Op dit moment wordt gewerkt aan gedetailleerdere begrotingen en prioritering van de verschillende maatregelen. Zoals hiervoor aangegeven willen we de middelen flexibel aanwenden, toegespitst op (private) initiatieven. Het gaat dan in hoofdlijnen om: • Herinrichting en functionele veranderingen van de visserijkades en andere infrastructuur in de haven van Lauwersoog; • Verbetering recreatieve verbindingen tussen de 'zoete' en 'zoute' kant; • Verbetering van de toeristische ontsluiting van Lauwersoog zoals ontbrekende schakels voor varen, fietsen, wandelen, parkeren en uitzichtplekken op de dijk; • Aankoop, afbraak en herinrichting van de openbare ruimte op het zgn. Nordshrimp terrein aan de 'zoute' kant (voor nieuwbouw van horeca- en hotelfunctie en informatiecentrum werelderfgoed en nationaal park); • Strategische verwerving van een aantal terreinen waar - op termijn - nieuwe functies zijn voorzien aan de 'zoete' kant. Afhankelijk van de tijdsplanning van private initiatieven, beschikbaar budget, draagvlak en obstakelvrijheid zal het programma in de loop der tijd stap voor stap met concrete projecten worden uitgevoerd. De investeringen kunnen getypeerd worden als voorwaardenscheppende investeringen in de infrastructuur. Hiermee wordt beoogd dat private investeringen worden gestimuleerd, die op hun beurt een extra economische impuls geven aan dit gebied. Daarnaast wordt voorzien dat maximaal € 2 miljoen voor strategische grondaankopen vanuit dit investeringskrediet van € 15 miljoen wordt voorgefinancierd. Voor dit laatste deel loopt de provincie een financieel risico. Dit risico wordt -mocht het zich voordoen- opgevangen binnen het investeringkrediet van € 15 miljoen. Omdat het hier om een meerjarig budget gaat stellen wij voor om een eventueel restant aan het einde van het jaar, gedurende de looptijd van het project, automatisch over te boeken.

70

1.7.6.2. Inzet middelen niet-krimpgebieden Op 31 maart 2010 hebben uw Staten naar aanleiding van de kaderstelling voor de bezuinigingen een motie (nr. 6) ingediend met de volgende strekking: …met een budget van € 1 miljoen (per jaar) het instrument ‘gebiedsgericht werken’ na 2012 in ieder geval nog 2 jaar in stand te houden, ten behoeve van het stimuleren van de lokale en regionale leefbaarheid in niet krimpgebieden... Deze motie is aangenomen. Het bedrag van 2 x € 1 miljoen komt in de provinciale begroting 2013 en 2014 beschikbaar. Wij stellen u voor de beschikbare gelden als volgt te besteden: 1. In de brief aan uw Staten op 23 februari 2012 hebben wij u reeds aangegeven dat een deel van de gelden als dekking gebruikt kan worden voor de extra investeringsmiddelen PLG. Wij stellen u e voor 1/3 deel van de betreffende € 2 miljoen, te weten € 660.000,-- voor PLG-natuur te bestemmen. Zie ook 1.4.5.1. 2. Bij motie van 8 februari 2012 heeft u ons een inspanningsverplichting opgedragen om voor de jaarlijkse subsidies voor het Theater de Steeg (€ 60.000,--), de Borg Nienoord c.q. het rijtuigenmuseum Leek (€ 55.000,--) en Het Grafisch Museum (€ 17.000,--) financiering te vinden buiten de Cultuurnota. Wij stellen voor ten behoeve van deze instellingen voor de jaren 2013 tot en met 2016 € 528.000,-- te bestemmen. Zie ook 1.8.6.3. 3. Projecten die succesvol zijn gebleken in het kader van het gebiedsgericht werken Sociaal beleid periode 2009-2012 en die een vervolg nodig hebben voor succes en verdere implementatie. Voor dit doel stellen wij voor een bedrag van € 200.000,-- te bestemmen. Zie ook 1.8.6.2. 4. Voor het overige resterende bedrag van € 612.000,-- willen wij voor de jaren 2013 en 2014 een krediet instellen om naar analogie van de subsidieregeling Leefbaarheid Krimpgebieden geld beschikbaar te stellen aan bottom-up projecten ter versterking van de sociale cohesie in niet krimpgebieden. Aangezien ook in niet krimpgebieden (vooral in de randen en de kleine dorpen) evengoed en ook vergelijkbaar leefbaarheidproblemen bekend zijn. Het te vormen krediet is in lijn met de strekking van de motie en daarnaast is het instrumentarium reeds aanwezig en kan betrekkelijk eenvoudig worden ingezet. De benadering van onderaf past bovendien in onze ambitie voor meer burgerparticipatie uit het Collegeprogramma. Een nader uitgewerkt voorstel doen wij u in de loop van 2012 toekomen. Zie ook 1.1.6.1.

71

72

1.8. Welzijn, sociaal beleid, jeugd, cultuur Omschrijving

2012

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015 2016

dekking

1.8.1. Knelpunten aanvaard beleid

1.8.2. Substitutie 1.8.2.1. a. Wessel Gansfortprijs b. Organisatie culturele prijzen c. Stimuleringskrediet Kunst en cultuur 1.8.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 1.8.3.1. Innovatiebudget Stedelijke vernieuwing 1.8.3.2. Groninger Museum

-7,0 -2,0

sectorale middelen

-3,0

-40,0 500,0

20,0

20,0

flexibel budget onvoorziene uitgaven

7,1 100,0

18,6 100,0

30,1

35,0

132,0

132,0

132,0

132,0

1.8.4. Knelpunten bezuinigingen

1.8.5. Majeure incidentele knelpunten

1.8.6. Nieuw beleid 2012-2016 1.8.6.1. Jongerenparticipatie 1.8.6.2. Sociaal beleid – gebiedsgericht werken 1.8.6.3. Uitvoering motie 4 Cultuurnota 2013-2016

flexibel budget sectorale middelen sectorale middelen

1.8.1. Knelpunten aanvaard beleid Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.8.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming 1.8.2.1. Wessel Gansfort prijs/ Organisatie culturele prijzen/ Stimuleringskrediet Kunst en cultuur Zie onderdeel 1.9.2.3. Bestuur.

1.8.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 1.8.3.1. Innovatiebudget Stedelijke vernieuwing Wij hebben op 31 januari 2012 aan De GGD Groningen voor het project Healthy Pregnancy 4 All een subsidie van € 60.000,-- verstrekt. Het perinatale sterftecijfer (kinderziekte in de periode rond de geboorte) is in achterstandswijken in de grote steden en in delen van onze provincie hoger dan in de rest van Nederland. Het ministerie van VWS heeft het Erasmus MC een subsidie van € 2,3 mln. toegekend om het programma “Healthy Pregnancy 4 All” uit te voeren om zo verbetering in de situatie te brengen. Omdat de perinatale sterftecijfers in de gemeente Appingedam, Delfzijl, Groningen (bepaalde wijken) , Menterwolde en Pekela op een hoog niveau liggen, heeft het Erasmus MC deze gemeenten geselecteerd voor deelname aan dit project.

73

Het Erasmus NC zal de overall coördinatie van het project verzorgen. Dit in samenwerking met het UMCG, GGD en gemeenten. Er is ruimte voor lokale initiatieven en eigen invulling van het programma. Het project loopt feitelijk van 1 januari 2012 t/m 31 december 2014 en is begroot (wat betreft het onderzoek in de provincie Groningen) op een bedrag van ca. € 195.000,-- voor de totale periode. De gemeenten en Menzis dragen in totaal € 135.000,-- bij, zodat aan de vereiste van cofinanciering van 50% is voldaan. Onze bijdrage van € 60.000,-- wordt gedekt uit het krediet Innovatiebudget stedelijke vernieuwing in 2012. Aangezien dit krediet in 2012 eindigt, is een herschikking van het bedrag over de jaren 2012 t/m 2014 p.j. € 20.000,-- derhalve noodzakelijk. 1.8.3.2. Groninger Museum De afgelopen periode zijn vele stappen gezet in het toewerken naar de oplossing om het Groninger Museum (GM) weer duurzaam gezond te maken. In dit verband zijn onderzoeksrapporten opgeleverd door bureau HEC, de heren Van Os/Hooijdonk en Deloitte Accountants en heeft de heer Verberg een herstelplan opgesteld. De nog aan te trekken nieuwe directeur heeft ons inziens een zeer bepalende rol in de daadwerkelijke implementatie van het herstelplan Verberg. Het herstelplan Verberg is immers nog maar een voornemen. Wij achten het van belang dat het reorganisatieproces van het Groninger Museum goed en zorgvuldig wordt doorlopen, waarbij toegewerkt wordt naar een duurzaam en toekomstvast museum. Hierbij merken wij op dat de resultaten en aanbevelingen van de heren Van Os/Hooijdonk op een goede wijze betrokken dienen te worden bij dit reorganisatieproces. Om dit proces op een goede wijze te kunnen doorlopen stellen wij voor om een bedrag te reserveren van € 500.000,-- binnen de provinciale begroting 2012 om een eenmalige doelsubsidie aan het Groninger Museum te kunnen verlenen. Wij zullen pas tot subsidieverlening overgaan nadat de nieuwe directeur concrete en adequate plannen aan ons heeft gepresenteerd met betrekking tot de reorganisatie en de organisatieontwikkeling. Tevens stellen wij voor om dit te dekken uit de post onvoorziene uitgaven 2012.

1.8.4. Knelpunten bezuinigingen Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.8.5. Majeure incidentele knelpunten Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.8.6. Nieuw beleid 2012-2016 1.8.6.1. Jongerenparticipatie Wij hebben in het collegeprogramma 2011-2015 aangegeven dat wij willen doorgaan met het bewust betrekken van jongeren bij de provinciale politiek. In de bezuinigingsvoorstellen (voordracht nr. 40/2009) is jongerenparticipatie op de nullijn gezet, hetgeen inhoudt dat de provinciale middelen voor jongerenparticipatie ingaande 2013 geleidelijk worden afgebouwd en er vanaf 2015 (vrijwel) geen middelen meer beschikbaar zullen zijn. Wij willen de politieke en maatschappelijke belangstelling onder jongeren vergroten door: • het informeren over de provincie en het provinciaal beleid (communicatie); • het in dialoog zijn met jongeren (interactie); • het actief betrekken van jongeren bij de opstelling en uitvoering van provinciaal beleid (participatie). Binnen het jongerenparticipatiebeleid stellen wij ons tot doel de legitimiteit van het democratisch bestuur uit te breiden naar een grotere leeftijdsgroep (12 tot 25 jaar) en het vergroten van politieke en maatschappelijke belangstelling onder jongeren.

74

Dit willen wij doen door: • het inzetten van (massa)communicatiemiddelen (o.a. Facebook en Twitter); • via het opgebouwde scholennetwerk d.m.v. rondleidingen op het provinciehuis door Statenleden, gastlessen door de CdK, voorrondes van ‘Op weg naar het Lagerhuis’ en het Nationaal jeugddebat; • Het actief betrekken van jongeren bij de opstelling en uitvoering van provinciaal beleid d.m.v. het raadplegen van het Trendteam; • Het up-to-date houden van het educatiepakket. Om een en ander mogelijk te maken is er jaarlijks een budget van tenminste € 35.000,-- noodzakelijk. Wij stellen voor om de aanvulling van de nu beschikbare middelen tot dit niveau ten laste van de algemene middelen te brengen. 1.8.6.2. Sociaal beleid – gebiedsgericht werken Wij stellen voor om in 2013 en 2014 in totaal € 200.000,-- beschikbaar te stellen voor projecten die succesvol zijn gebleken in het kader van het gebiedsgericht werken Sociaal beleid periode 2009-2012 en die een vervolg nodig hebben voor succes en verdere implementatie. Wij stellen voor om voor om de benodigde middelen te dekken ten laste van de gereserveerde middelen voor niet krimpgebieden. (zie 1.7.6.2. in het programma Gebiedsgericht). 1.8.6.3. Uitvoering motie 4 Cultuurnota 2013-2016 Uw Staten hebben in de Statenvergadering van 8 februari 2012 een motie (nr. 4) aangenomen, waarin u ons college opgedraagt om een inspanningsverplichting op zich te nemen om in de periode 20132016 voor de provinciale bijdragen aan Theater De Steeg (€ 60.000,--/jr.), Borg Nienoord c.q. het Nationaal Rijtuigmuseum (€ 55.000,--/jr.) en het Grafisch Museum (€ 17.000,--/jr.) financiering buiten de Cultuurnota 2013-2016 te vinden. Het totaal benodigde bedrag over de jaren 2013-2016 bedraagt € 528.000,--. De genoemde instellingen voldoen niet aan de criteria van het cultuurbeleid zoals opgenomen in de Cultuurnota 2013-2016 Het Verhaal van Groningen. Daarom zal gekeken moeten worden naar de mate waarin de instellingen aansluiten op ander provinciaal beleid en of vanuit het betreffende beleid ook financiering plaats kan vinden in de richting van de instellingen. Voor de jaren 2013 tot en met 2016 is inhoudelijk en financieel aansluiting/dekking gevonden bij de invulling van de middelen ten behoeve van de niet-krimpgebieden vanwege de bijdrage die deze drie instellingen leveren aan het bevorderen van de leefbaarheid in de niet-krimpgebieden. Het gaat in deze jaren om een totaalbedrag van € 528.000,--. Voor een toelichting hierop verwijzen wij u naar de door ons voorgestelde inzet van de beschikbare middelen ten behoeve van de niet-krimpgebieden elders in de Voorjaarsnota (zie 1.7.6.2. in het programma Gebiedsgericht).

75

76

1.9. Bestuur Omschrijving 1.9.1. Knelpunten aanvaard beleid 1.9.1.1. Diverse baten GS 1.9.1.2. Hogere bijdrage SNN 2013 Nordconnect

2012 2,8

2,8

2,8

2,8

2,8

32,8

1.9.2. Substitutie 1.9.2.1. Vermelding Gouden Gids 1.9.2.2. Beleidsvoorlichting 1.9.2.3. Relatiemanagement - Van der Leeuwlezing 1.9.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 1.9.3.1. Hogere bijdrage IPO (IPO-begroting 2012) 1.9.3.2. Lagere bijdrage IPO (IPO-rekening 2011) 1.9.3.3. Lagere bijdrage RHC, Groninger Archieven 1.9.3.4. Vlekkenkaart

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015 2016

dekking flexibel budget flexibel budget

-19,6

-20,2

-20,8

-21,5

19,6

20,2

20,8

21,5

3,0

3,0

3,0

3,0

sectorale middelen sectorale middelen sectorale middelen

31,2

flexibel budget

-48,4

flexibel budget

-15,6 30,0

-15,8

93,0

93,0

-16,3

-16,9

-17,4

flexibel budget flexibel budget

1.9.4. Knelpunten bezuinigingen

1.9.5. Majeure incidentele knelpunten

1.9.6. Nieuw beleid 2012-2016 1.9.6.1. Krediet bestuurlijke organisatie

flexibel budget

1.9.1. Knelpunten aanvaard beleid 1.9.1.1. Diverse baten GS Voormalig gedeputeerde Gerritsen was tot zijn aftreden in 2011 vanuit het vorige college van GS, lid van de Raad van Commissarissen van Groningen Airport Eelde. Binnen ons huidige college van GS is er geen gedeputeerde (bezoldigd) lid van de RvC van GAE. Vanuit oogpunt van corporate governance (belangenverstrengeling) vinden wij het namelijk ongewenst dat een gedeputeerde deze functie vervult. Daarom hebben wij ingestemd met het voordragen van een externe commissaris bij GAE. Wij stellen daarom voor de begrote inkomsten (jaarlijks € 2.750,--) met ingang van 2012 af te ramen en dit bedrag ten laste te brengen van algemene middelen. 1.9.1.2. Hogere bijdrage SNN 2013 - Nordconnect In onze meerjarenraming is de bijdrage aan het SNN voor 2013 opgenomen voor een bedrag van € 482.360,--. (Hierbij is rekening gehouden met een bezuiniging van 20%, oplopend tot 25% in 2014). In deze raming is geen bijdrage meegenomen voor Nordconnect, de projectorganisatie die is opgezet en wordt gefinancierd door het SNN en die tot doel heeft de samenwerking tussen Noord-Nederland en Noordoost-Europa te stimuleren en te verbeteren. Dit vanwege het feit dat niet zeker was of Nordconnect zou worden voortgezet in 2013. In de vergadering van het DB SNN d.d. 28 juni 2011 is besloten dat Nordconnect blijft bestaan tot en met 2013. Wij stellen daarom voor de extra benodigde middelen voor Nordconnect (€ 32.800,--) beschikbaar te stellen ten laste van de algemene middelen.

77

1.9.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming 1.9.2.1. Vermelding Gouden Gids Met ingang van 2013 zien wij af van de jaarlijks advertentie in de Gouden Gids voor wat betreft de telefoonnummers van de onderscheiden afdelingen van de provincie Groningen. Deze advertentie kost jaarlijks € 19.200,--. De kosten zijn te hoog in relatie tot de baten. De vermelding van het algemene nummer van de provincie Groningen, alsmede de adresgegevens, wordt gehandhaafd. In de loop van 2012 zal worden bepaald met welke instrumenten hetzelfde doel kan worden bereikt. Wij stellen voor om het beschikbare budget (geoormerkt onderdeel van het budget beleidsvoorlichting) te handhaven, maar dan als niet geoormerkt onderdeel van het budget beleidsvoorlichting. Zodoende kan het communiceren van relevante telefoonnummers worden gekoppeld aan meer inhoudelijke communicatieve uitingen van de provincie Groningen. 1.9.2.2. Beleidsvoorlichting Zie de toelichting op onderdeel 1.9.2.1. 1.9.2.3. Relatiemanagement - Van der Leeuwlezing Bij de vaststelling van de Cultuurnota 2013-2016 hebben wij besloten dat de organisatie en het budget voor de Van der Leeuwlezing inhoudelijk beter past onder het programma Bestuur, product Relatiemanagement. Wij stellen voor om de bijdrage aan de Van der Leeuwlezing in de jaren 2013 tot en met 2016 van € 3.000,-- per jaar (in totaal € 12.000,--) te bekostigen uit de volgende middelen die in 2012 vrijvallen ten gunste van de algemene middelen: • Wessel Gansfortprijs: € 7.000,--; (Deze prijs wordt vanwege een betere verdeling van prijzen over de jaren niet in 2012 uitgereikt maar in 2013. Dit conform de nieuwe cultuurnota.) • Stimuleringskrediet Cultuur: € 3.000,--; • Budget organisatie culturele prijzen: € 2.000,--. 1.9.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 1.9.3.1. Hogere bijdrage IPO (IPO-begroting 2012) In de IPO-begroting 2012 is het totale aandeel van de provincie Groningen geraamd op € 490.587,--. Onze provincie heeft bij de uitwerking van de bezuinigingsvoorstellen 2010-2015 rekening gehouden met een structurele bezuiniging van € 140.175,-- en deze al in de begroting verwerkt. In onze begroting is hiervoor € 580.825,-- opgenomen. Dit is inclusief de werkzaamheden voor de volgende uitvoerende activiteiten: € 19.510,-• Subsidiestelsel Natuur en Landschapsbeheer (SNL): “ 91.602,-• Gemeenschappelijke Beheerorganisatie (GBO): “ 3.543,-• PRISMA: “ 5.000,-• Provinciale abonnementen: “ 1.823,-• Catalogus Groen Blauwe diensten Totaal € 121.478,-Aangezien deze activiteiten zijn ondergebracht bij de kassiersfunctie voor in totaal € 121.478,--, resteert in onze begroting een bedrag van € 459.347,--. Daarmee ontstaat een tekort van € 31.240,--. Overigens heeft het IPO in de meerjarenbegroting 2012 t/m 2015 aangegeven te bezuinigen. De bezuiniging in 2013 bedraagt ca. € 38.000,-- waardoor een aanvullende bijdrage vanaf 2013 niet meer wordt voorzien. Wij stellen voor onze IPO-bijdrage voor 2012 met € 31.240,-- te verhogen ten laste van de algemene middelen en mee te nemen als voorbeslag op de Voorjaarsnota 2012. In deze begroting is de eventuele jaarlijkse flexpoolbijdrage nog niet verwerkt. Hiervoor zullen bij de IB2012 eventueel aanvullende middelen beschikbaar moeten worden gesteld.

78

1.9.3.2. Lagere bijdrage IPO (IPO-rekening 2011) Op de Algemene Vergadering van het IPO op 21 juni 2012 zal de conceptjaarrekening 2011 van het IPO worden vastgesteld. Volgens deze jaarrekening zal in totaal € 781.458,-- worden gerestitueerd aan de gezamenlijke provincies. Het deel dat aan de provincie Groningen zal worden gerestitueerd is € 48.355,--. Wij stellen voor dit bedrag ten gunste te brengen van de algemene middelen 2012. 1.9.3.3. Lagere bijdrage RHC, Groninger Archieven Het IPO heeft eind 2011 Deloitte het rekenmodel voor de verdeling over provincies van de korting van € 5 miljoen op de RHC's opnieuw laten doorrekenen en verifiëren. Voor Groningen resulteerde deze nieuwe doorrekening in een verlaging van onze bijdrage van € 419.654,-- naar € 404.090,--. De verlaging met € 15.564,-- komt ten gunste van de algemene middelen. De oorzaak van de verlaging van ons aandeel ligt voor een deel in een lager aantal strekkende meters provinciaal archief Groningen en enkele wijzigingen bij andere RHC’s. 1.9.3.4. Vlekkenkaart Op 28 september 2011 hebben uw Staten de motie 'ontwikkeling visie en beleid gemeentelijke (her)indeling' aangenomen. Bij brief van 12 oktober 2011 hebben wij in de richting van de Groninger colleges van B&W en het dagelijks bestuur van de VGG aangegeven, de uitwerking van deze motie nadrukkelijk samen met de gemeenten vorm te willen geven en hen op een later moment over deze uitwerking te informeren. Vervolgens heeft portefeuillehouder, de heer De Vey Mestdagh, een ronde gemaakt langs alle gemeentelijke portefeuillehouders bestuur en financiën. Tevens is overleg gevoerd met de Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG). Op 6 december jl. hebben wij kennis genomen van het concept plan van aanpak ‘Toekomst bestuurlijke organisatie in Groningen’ van de VGG en hebben wij ingestemd met de lijn, dat de provincie een eigen positie/verantwoordelijkheid houdt in het gezamenlijke proces. Wij hebben toen ook besloten dat in maart/april het (per motie gevraagde) vlekkenplan in het college wordt geagendeerd. Inmiddels is het definitieve plan van aanpak door de VGG aan de colleges van B&W gezonden. Inmiddels is er een bureau gevonden voor het opstellen van een vlekkenkaart. Met de vlekkenkaart zal de bestaande, historische, ruimtelijke en sociaal-economische samenhang tussen de verschillende delen van de provincie in beeld worden gebracht. Volgens de offerte bedragen de kosten voor het maken van de vlekkenkaart € 22.932,- excl. BTW, rekeninghoudend met aanvullende kosten van ca. € 7.000,-- voor afstemming en aanscherping van de opdracht (in totaal ca. € 30.000,--). Zoals al eerder geconstateerd zijn voor de jaren 2012 en verder in onze provinciale begroting geen middelen voor bestuurlijke organisatie opgenomen. Verwijzend naar de statenmotie en het besluit van uw college om in maart/april met een vlekkenkaart te komen (d.d. 6 december 2011), is de opdracht onontkoombaar en kan daarmee in geen geval gewacht worden tot de VJN2012. Wij stellen daarom voor om € 30.000,-- beschikbaar te stellen en dit bedrag ten laste te brengen van de algemene middelen.

1.9.4. Knelpunten bezuinigingen Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.9.5. Majeure incidentele knelpunten Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.9.6. Nieuw beleid 2012-2016 1.9.6.1. Krediet bestuurlijke organisatie Tot en met 2011 was per jaar een krediet van € 100.000,-- beschikbaar voor dit onderwerp. Vanaf 2012 was tot nu toe hierin niet voorzien. In het collegeprogramma is aangegeven dat het college initiatieven om te komen tot versterking van de bestuurskracht van locaal bestuur wil ondersteunen en desnoods bevorderen. In september 2011 hebben uw Staten een motie aangenomen, waarin ons college wordt gevraagd om een visie op het lokale bestuur, de structuur en de bestuurskracht. 79

In een gezamenlijk traject van provincie en gemeenten is intussen gestart met een traject dat in 2012 zou moeten leiden tot een gezamenlijk gedragen visie op de bestuurlijke organisatie in deze provincie. De gemeenten voeren een zelfonderzoek naar de huidige clustersamenwerking uit. De provincie stelt vanuit haar verantwoordelijkheid een visie op en tevens een zgn. vlekkenkaart (zie 1.9.3.4). Deze zomer zal een visitatiecommissie de opdracht krijgen om de resultaten van het clusteronderzoek te spiegelen aan de provinciale visie en de vlekkenkaart. In het lopende traject dienen we wel te beschikken over een krediet. In de voordracht over de beleidsintensivering (44/2011) is een bedrag genoemd van € 200.000,-- per jaar dat benodigd is. Daaruit wordt in elk geval de detachering betaald van de senior beleidsmedewerker bestuurlijke organisatie o.b.v. de overeenkomst met Noord-Holland (€ 107.000,--). Met de vaststelling van voordracht 44/2011 zijn de benodigde middelen voor de kosten van de formatieve inzet geregeld. In aanvulling op voordracht nr. 44/2011 moet er zodoende in 2012 en 2013 nog een bedrag van € 93.000,-- per jaar beschikbaar worden gesteld ten behoeve van de programmakosten. Wij stellen voor deze middelen te dekken ten laste van de algemene middelen. Naast de gevraagde middelen kan het nodig zijn dat eventueel separaat nog te bekostigen projecten aan u zullen worden voorgelegd.

80

1.10. Bedrijfsvoering Omschrijving 1.10.1. Knelpunten aanvaard beleid 1.10.1.1. Huuropbrengsten

2012 15,9

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015 2016 16,6

dekking flexibel budget

1.10.2. Substitutie

1.10.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012

1.10.4. Knelpunten bezuinigingen

1.10.5. Majeure incidentele knelpunten

1.10.6. Nieuw beleid 2012-2016

1.10.1. Knelpunten aanvaard beleid 1.10.1.1. Huuropbrengsten Zoals reeds bij de IB2011 gemeld heeft per 1 januari 2011 Stichting VSBfonds in verband met sluiting van haar regiokantoren de huur opgezegd van MK13. Gezien de markt is het op dit moment niet eenvoudig om een nieuwe huurder te vinden. Bovendien zal in verband met het project Basisrenovatie+ de ruimte nodig zijn voor het huisvesten van eigen medewerkers tot 2014. Wij verwachten daarom in de jaren 2012 en 2013 geen huurinkomsten voor MK13 te ontvangen. Dit betekent een inkomstenderving van ca. € 16.000,-- (prijspeil 2012) per jaar. De inkomsten die wij blijven ontvangen zijn de huurinkomsten voor huisvesting van Construction Fitness (jaarlijks € 40.920,-- volgens het nieuwe huurcontract dat loopt van 1 augustus 2011 tot 1 augustus 2016) en de inkomsten voor het externe gebruik van onze parkeergarage (jaarlijks ca. € 4.850,--), in totaal afgerond € 45.800,--. Wij stellen daarom voor de begrote huurinkomsten voor de jaren 2012 tot dat bedrag en voor 2013 tot € 47.600,-- (incl. accres) af te ramen en de afname van de begrote huurinkomsten (€ 15.900,-- in 2012 en € 16.600,-- in 2013) ten laste te brengen van de algemene middelen.

1.10.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.10.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.10.4. Knelpunten bezuinigingen Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

1.10.5. Majeure incidentele knelpunten Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

81

1.10.6. Nieuw beleid 2012-2016 Deze voorstellen zijn bij dit programma niet aan de orde.

82

1.11. Algemene Dekkingsmiddelen Omschrijving 1.11.1. Knelpunten aanvaard beleid 1.11.1.1. Voorfinanciering grote projecten 1.11.1.2. Grondwaterheffing en compensabele btw 1.11.1.3. Onvoorzien 1.11.2. Substitutie 1.11.2.1. Invulling restanttaakstelling Inkoop ten laste van: a. kredieten programma's 1-9 b. apparaatskosten

2012

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015 2016

-579,5

-136,6

-136,6

-136,6

-136,6

flexibel budget

24,4 300,0

24,4

24,4

24,4

24,4

flexibel budget flexibel budget

68,5

68,5

68,5

68,5

68,5 sectorale middelen

-20,3 -48,2

1.11.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 1.11.3.1. Verkenning deregulering provincie Groningen 1.11.3.2. Formatieve claims i.k.v. nieuw beleid 1.11.3.3. Bijdrage reserve RSP-ZZL

882,4 -235,0

1.11.3.4. Onvoorzien

-500,0

-20,3 -48,2

-20,3 -48,2

1.11.6. Nieuw beleid 2012-2016 1.11.6.1. Extra formatie Cultuurnota 2013-2016 (0,6 fte) 1.11.6.2. Bijdrage reserve ESFI in kosten ontwikkeling Lauwersmeer 1.11.6.3. Bijdrage Algemene Reserve – middelen niet krimpgebieden in 2015 en 2016 inzetten voor subsidies cultuur

-20,3 -48,2

-20,3 -48,2

-8,0

flexibel budget 679,4

704,1

1.11.4. Knelpunten bezuinigingen 1.11.4.1. Uitstel bezuiniging formatie Jeugdzorg 2015 1.11.5. Majeure incidentele knelpunten 1.11.5.1. Afromen vermogen t.b.v.: - Herijking woningbouw afspraken Regio Groningen-Assen - Extra investeringsmiddelen PLG

dekking

704,1

503,4

342,9

flexibel budget sectorale middelen sectorale middelen

flexibel budget

-2.000,0

sectorale middelen

-2.660,0 -1.670,0 -1.670,0 -2.000,0

45,7

45,7

45,7

45,7

-2.000,0 -4.000,0 -4.000,0 -3.000,0 -2.000,0

132,0

132,0

-132,0

-132,0

flexibel budget sectorale middelen sectorale middelen

1.11.1. Knelpunten aanvaard beleid 1.11.1.1. Voorfinanciering grote projecten Bij de Voorjaarsnota 2007 is voor de periode 2007-2013 een krediet ad € 250.000,-- per jaar beschikbaar gesteld voor financiering grote projecten. Daarnaast zijn de middelen ad € 136.600,-- per jaar voor het project Baggerwerk Winschoterdiep (VJN2007) in het kader van de versnellingsagenda aan het krediet financiering grote projecten toegevoegd. Bij de Integrale Bijstelling 2011 hebben wij het restantbedrag 2011 ad € 442.900,-- overgeboekt naar 2012 en aangekondigd bij de VJN2012 te rapporteren over de voortgang van de projecten.

83

Baggerwerk Winschoterdiep De voorfinanciering heeft betrekking op baggerwerk op het kanaalgedeelte tussen het A.G. Wildervanckkanaal en Winschoten, waar de scheepvaart de grootste hinder ondervindt van de te geringe waterdiepte. De verwachting was dat het Rijk de middelen pas op een later tijdstip (2014) zou uitbetalen, waardoor voorfinanciering door de provincie aan de orde zou zijn. Inmiddels is in december 2011 met het Rijk overeenstemming bereikt over de afkoop van het beheer en onderhoud van het Winschoterdiep per 1 januari 2012. Onderdeel van deze overeenkomst was dat het Rijk ook de middelen voor achterstallig onderhoud baggerwerk Winschoterdiep betaalbaar zou stellen. Dat heeft inmiddels plaatsgevonden, waardoor voor het baggerwerk Winschoterdiep geen provinciale voorfinanciering meer nodig is. Wij stellen voor het bedrag ad € 136.600,-- met ingang van 2012 structureel te laten vrijvallen ten gunste van de algemene middelen. Voor zover nu kan worden voorzien zijn er op dit moment geen projecten die dit jaar nog ten laste van het krediet voorfinanciering grote projecten van voorgaande jaren zullen moeten worden gebracht. Wij stellen voor het overgeboekte bedrag ad € 442.900,-- te laten vrijvallen ten gunste van de algemene middelen. Voor de begrotingsjaren 2012 en 2013 is nog een bedrag ad € 250.000,-- beschikbaar. 1.11.1.2. Grondwaterheffing en compensabele btw Na invoering van het BCF zijn diverse wetten aangepast zodat het mogelijk bleef compensabele btw tot de kosten van een heffing te mogen rekenen. Deze aanpassing was nodig om de invoering van het BCF voor Rijk, provincies en gemeenten budgetneutraal te laten verlopen. Voor de grondwaterheffing is het wettelijke kader echter niet aangepast. Dit is door het IPO ook geconstateerd en vermeld in het “evaluatierapport BTW-compensatiefonds 2004”. Nadien is de wet echter niet gewijzigd op dit punt. In opdracht van het ministerie van BZK is in 2010 de “handreiking kostentoerekening leges en tarieven” geschreven. Hierin staat nadrukkelijk aangegeven dat compensabele btw geen onderdeel is van de kosten grondwaterheffing. Omdat een wettelijke grondslag ontbreekt en we verwachten dat dit niet meer wordt gerepareerd stellen we voor de compensabele BTW niet langer te betrekken in de grondwaterheffing. De structurele derving van inkomsten ten laste van de algemene middelen bedraagt € 24.400,--. 1.11.1.3. Onvoorzien In voordracht nummer 44/2011 hebben wij u aangegeven dat we een tijdelijke verlaging van de post onvoorzien tot € 500.000,-- verantwoord vonden gezien het beslag wat er in de afgelopen jaren op deze post heeft plaatsgevonden. De beschikbare begrotingsruimte na vaststelling van deze voordracht was voor 2012 nihil. Door het beroep van het onderdeel Groninger Museum is de post onvoorzien uitgeput. Zie ook de toelichting bij onderdeel 1.11.3.4. Het is echter niet wenselijk om al in het voorjaar van 2012 geen post voor onvoorziene uitgaven te hebben. Na het verwerken van de nu voorziene ontwikkelingen, voorbeslag en knelpunten aanvaard beleid zijn er nog middelen beschikbaar. Het lijkt ons wenselijk om de post voor onvoorziene uitgaven voor de nog resterende 7 maanden van 2012 aan te vullen tot een afgerond bedrag van € 300.000,-- (7/12 x € 500.000,--).

1.11.2. Substitutievoorstellen met een andere bestemming 1.11.2.1. Invulling restanttaakstelling Inkoop In het vorige collegeprogramma 2007-2011 is aangegeven dat er door efficiënter inkoop concern op termijn € 1.000.000,-- kon worden bezuinigd. Bij de Voorjaarsnota 2009 is dit bedrag grotendeels structureel ingevuld. Aan het resterende gedeelte ad € 68.492,-- is nu een nadere invulling gegeven.

84

Productgroep 9102 Realisatie ruimtelijk beleid 9102 Realisatie ruimtelijk beleid 3001 Mobiliteitsbeleid 3103 Verkeersveiligheid 6203 Natuur (PLG) 5003 Milieubeleid en duurz.ontw. 5201 Bodemsanering 5502 Toezicht en handhaving 9104 Gebiedsgericht werken 1603 Communicatie 0600 Personele apparaatskosten 0600 Materiële apparaatskosten 0600 Materiële apparaatskosten 0600 Materiële apparaatskosten 0600 Materiële apparaatskosten 0600 Materiële apparaatskosten 0600 Materiële apparaatskosten

Budget Bedrag 691202.440302 Contributies NIROV/IFHP € 500,00 691208.423136 Advertentiekosten WRO € 508,00 630103.423139 Communicatie € 1.940,00 631502.423139 Verkeersmaatregelen € 848,00 662362.440302 Proceskosten (provincie) € 3.364,00 650107.423040 MER coördinatie/beleid € 1.167,00 652102.423040 Stelpost bodemsanering € 4.559,00 655205.423136 Prov. advertentiekstn. milieu € 2.310,00 691401.423139 Stimuleringskrediet omg.bel. € 1.136,00 616300.440302 Kosten beleidsvoorlichting € 3.942,00 42200.423131.KP007 Inhuur personeel € 2.651,00 510230.423060 Overige verzekeringen € 2.298,00 512923.423139 Doc.reproductie door externen € 18.750,00 515113.423139 Personeelsplanning € 4.340,00 516220.423133 Diverse controles € 437,00 518611.423083 Analoge ontsluiting € 15.539,00 542100.423139 Diverse kosten EZ € 4.203,00 € 68.492,00

1.11.3. Voorbeslag Voorjaarsnota 2012 1.11.3.1. Verkenning deregulering provincie Groningen In het collegeakkoord ‘Energiek en scherp aan de wind’ is in hoofdstuk 1 ‘Economie en werk’ een passage opgenomen m.b.t. deregulering: “Ook willen wij waar mogelijk de regeldruk voor bedrijven onderzoeken en reduceren. We stellen hier deze periode extra geld voor beschikbaar” (p. 9). In de begroting is voor het uitvoering geven aan deze wens van het college en is van 2012 t/m 2015 jaarlijks een bedrag van € 250.000,-- als stelpost opgenomen. Deregulering wordt opgevat als een instrument die nader vorm geeft aan de wens om onze organisatie te ontwikkelen richting een nieuwe manier van werken en attitude waarbij integraliteit, zakelijkheid, dienstverlening, omgevingsbewustzijn en klantgerichtheid centraal staan. Om een goed beeld te krijgen op welke wijze deregulering bij de provincie Groningen vorm kan krijgen, hebben wij op 29 november 2011 aan BMC de opdracht verleend voor uitvoering van een verkenning met als centrale onderzoeksvraag: Hoe kan de provincie Groningen het dereguleringsvraagstuk aanpakken vanuit een fundamentele blik en tegelijk vanuit een pragmatische aanpak? Klein beginnen en dan stap voor stap uitvoeren. Wij hebben in 2011 de kosten van deze verkenning (€ 7.950,--) ten laste van werkelijk onvoorziene uitgaven gebracht en wij stellen deze in 2012 te compenseren door € 7.950,-- ten gunste te laten komen van de algemene middelen en ten laste van de betreffende stelpost in onze begroting. 1.11.3.2. Formatieve claims i.k.v. nieuw beleid In voordracht nummer 44/2011 hebben wij u een aantal voorstellen gedaan om de formatie op een aantal onderdelen uit te breiden in verband met de uitvoering van het eerder vastgestelde nieuw beleid, een aantal geconstateerde ontwikkelingen en de noodzaak van verbetering van de kwaliteit van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Rekening houdend met de in voordracht 44/2011 voorgestelde dekking leiden deze voorstellen tot een beslag op de algemene middelen van circa € 0,55 miljoen in 2012 oplopend tot circa € 1,17 miljoen in 2015. In 2016 daalt het voorziene beslag volgens deze voordracht weer tot circa € 0,50 miljoen.

85

Omschrijving

2012

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015

2016

Bestedingsvoorstellen m.b.t. formatie 1. Transitie Jeugdzorg 2. Uitvoering nieuw beleid landbouw en internationale samenwerking 3. Beleidskader gemeentelijke (her)indeling 4. Verbetering kwaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving 5. Materiële apparaatskosten (kosten werkplekfinanciering)

93,9 240,2 97,0 675,1 140,0

93,9 240,2 97,0 507,1 105,0

93,9 240,2 0,0 467,4 95,0

93,9 240,2 0,0 467,4 95,0

0,0 153,4 0,0 467,4 75,0

subtotaal bestedingsvoorstellen m.b.t. formatie

1.246,2

1.043,2

896,5

896,5

695,8

Voorgestelde dekking 1. Vrijval bijdrage aan reserve ESFI t.l.v. exploitatie 2. Onvoorziene uitgaven 2012 en 2013 (middelen boven € 500.000,--) 3. Naar voren halen begrotingsruimte 2015 (voordracht 44/2011) 4. Ongedaan maken van het naar voren halen begrotingsruimte 2015 (VJN2012)

192,4 171,4 331,6 -331,6

192,4 171,4 130,1 -130,1

192,4

192,4

192,4

subtotaal voorgestelde dekking

363,8

363,8

192,4

192,4

192,4

882,4

679,4

704,1

704,1

503,4

Per saldo ten laste van de algemene middelen

-461,7 461,7

Voordracht 44/2011 is op 21 maart 2012 door uw Staten vastgesteld. In het kader van deze Voorjaarsnota constateren wij dat het vanwege de ontwikkeling van de begrotingsruimte in 2012 en 2013 het niet langer noodzakelijk is om bij de dekking van de voorstellen de begrotingsruimte 2015 naar voren te halen. Daarom stellen wij voor dit onderdeel van de in voordracht nr. 44/2011 voorgestelde dekking te laten vervallen. De consequentie van dit voorstel is dat er nu een groter beslag op de begrotingsruimte 2012 en 2013 zal worden gedaan en minder op de begrotingsruimte 2015. 1.11.3.3. Bijdrage reserve RSP-ZZL Zie de toelichting bij het onderdeel Bereikbaar Groningen 1.3.3.1. Uitvoeringskosten jaarplan 2012 RSP-ZZL 1.11.3.4. Onvoorzien Zie de toelichting bij het onderdeel Welzijn, sociaal beleid, jeugdzorg, cultuur 1.8.3.2. Groninger Museum. Na bovenstaand voorstel en een gedeeltelijke dekking van formatieve claims in het kader van nieuw beleid (zie 1.11.3.2) is de post onvoorziene uitgaven 2012 uitgeput. Zie in dat verband ook ons voorstel in het kader van knelpunten aanvaard beleid (1.11.1.3) om de post voorziene uitgaven 2012 weer op een aanvaardbaar niveau te brengen.

1.11.4. Knelpunten bezuinigingen 1.11.4.1. Uitstel bezuiniging formatie Jeugdzorg 2015 Wij hebben naar aanleiding van de bezuinigingsoperatie 2011-2015 in de Voorjaarsnota 2010 (pagina 82 en bijlage 2.1) een correctie opgenomen op de ingeboekte bezuinigingsmaatregelen formatie jeugdzorg tot en met 2014. Dit vanuit de inschatting dat de taak jeugdzorg in de toekomst overgaat naar gemeenten. Toen hebben wij reeds opgemerkt dat de definitieve datum nog niet bekend is. Bij de uitwerking van de bezuinigingen zijn wij in eerste instantie uitgegaan van een overdracht per 1-1-2015. Nu het Rijk in haar begroting kenbaar maakt dat de jeugdzorg pas in 2016 overgaat, betekent dit dat onze wettelijke taak langer doorloopt. Wij hebben hierover twee beleidsbrieven van het Rijk ontvangen en wachten op het landelijk transitieplan van het Rijk (verwacht voorjaar 2012). Het Rijk is recentelijk gestart met het wetgevingsproces. In de wetgeving komt te staan dat de overdracht uiterlijk in 2016 plaatsvindt. Het IPO is het eens met de overheveling in één keer, maar dit betekent wel dat de operatie nog ingewikkelder wordt. Het Rijk heeft in haar begroting kenbaar gemaakt dat de jeugdzorg in 2016 overgaat. De provincies (IPO) zijn in overleg met het Rijk en het VNG overeengekomen te koersen op een streefmoment voor overdracht, dit is op 1-1-2015. Gezien deze krappe planning en de voortgang tot nu toe in het wetgevingstraject anticiperen de provincies op een overdracht van 1-1-2016.

86

Wij stellen daarom voor om de bezuiniging op de formatie jeugdzorg met 1 jaar uit te stellen tot 2016 en de kosten van de in 2015 niet te realiseren bezuinigingen (€ 342.900,--) te verrekenen met de algemene middelen.

1.11.5. Majeure incidentele knelpunten 1.11.5.1. Afromen vermogen Zie de toelichting bij de onderdelen 1.1.5.1 (Herijking woningbouwafspraken Regio Groningen-Assen) en 1.4.5.1 (extra investeringsmiddelen PLG).

1.11.6. Nieuw beleid 2012-2016 1.11.6.1. Extra formatie Cultuurnota 2013 2016 (0,6 fte) Wij stellen voor om de formatie voor het uitvoeren van het provinciale cultuurbeleid met 0,6 fte (functieschaal 10) uit te breiden. Deze uitbreiding achten wij noodzakelijk omdat: • Bij de oorspronkelijke bezuinigingstaakstelling op het provinciaal cultuurbeleid de formatie in verhouding is gebracht met de taakstelling op het voorzieningenniveau/programmageld. Via tussenliggende besluiten van ons college en uw Staten is de taakstelling op het voorzieningenniveau/programmageld teruggebracht van circa 20% naar circa 8%. De taakstelling op de formatie is niet gereduceerd. De uitvoering van het cultuurbeleid vanaf 2013 is daarmee onder druk komen te staan. • De verminderde taakstelling op programmagelden en een bredere interpretatie van het kader en de criteria m.b.t. de cultuurnota door ons college en uw Staten hebben met name geresulteerd in meer structurele subsidierelaties dan bij de taakstelling was voorzien. • De structurele subsidierelaties zullen meer begeleiding nodig hebben, mede gezien de kwetsbare financiële positie van instellingen als gevolg van gemeentelijke en/of rijksbezuinigingen en de economische crisis. • De provincie krijgt vanaf 2012 de rijksregeling restauratie rijksmonumenten overgedragen. Deze decentralisatie houdt in dat jaarlijks een bedrag van ruim € 900.000,-- via een subsidieregeling moet worden verdeeld. Dit vraagt een extra inzet richting het monumentenveld en andere overheden vanwege de inspanningsverplichting om andere geldstromen te generen voor restauratie van rijksmonumenten. Dit is een extra taak die niet meegenomen is in de huidige formatie. • In alle gevallen is de formatie van de afdeling Cultuur en Welzijn hier nog niet op berekend. • Bij de vaststelling van de cultuurnota 2013-2016 hebben uw Staten besloten de extra formatie niet uit de programmakosten te betalen. Derhalve stellen wij voor de kosten ad. 0,6 x (€ 66.200,-- + € 10.000,-- huisvestings- en automatiseringkosten) voor de in de jaren 2013 tot en met 2016 ten laste te brengen van de algemene middelen. Dit is jaarlijks € 45.720,--. 1.11.6.2. Bijdrage reserve ESFI in kosten ontwikkeling Lauwersmeer Zie de toelichting bij het onderdeel 1.7.6.1. 1.11.6.3. Bijdrage Algemene Reserve – middelen niet krimpgebieden in 2015 en 2016 inzetten voor subsidies cultuur Zie de toelichting bij het onderdeel 1.8.6.3.

87

88

Deel 4. Bijlagen bij Voorjaarsnota 2012

89

90

Bijlagen 1. Ontwikkelingen in het begrotingsbeeld aanvaard beleid: 1.1. Uitgangspunten meerjarenramingen 2012-2016 1.2. Kapitaallasten, bespaarde rente en dividenden 2012-2016 1.3. Apparaatskosten personeel 2012/2013 1.4. Opbrengst opcenten motorrijtuigenbelasting 2012-2016 1.5. Uitkering Provinciefonds 2012-2016 1.6. Substitutievoorstellen. 2. Incidentele majeure knelpunten en voorstellen nieuw beleid 2012-2016. 3. Reserves en investeringen 2012-2022 4. Projecten en programma's ten laste van bestemmingsreserves: 4.1. Provinciale MIT 2012 4.2. Bestedingen Cofinanciering Kompas 2012 4.3.1. Bestedingen 2012 Provinciale Meefinanciering 4.3.2. Bestedingen 2012 Innovatief Actieprogramma Groningen-2 4.3.3. Bestedingen 2012 Innovatief Actieprogramma Groningen-3 4.4. Bestedingen 2012 RSP-ZZL.

91

92

Bijlage 1.1. Uitgangspunten meerjarenramingen 2012-2016 Accressen

2012

2013

2014

2015

2016

1. Apparaatskosten:

3,5768%

4,0313%

4,7565%

4,7565%

4,7565%

2. Exploitatie-/budgetsubsidies: - compensatie lopend jaar - compensatie voorgaande jaren - reële index regionale omroepen

2,6000% 2,6000% 0,0000% 3,0500%

1,5000% 2,9000% -1,4000% 2,5000%

3,3000% 3,3000% 0,0000% 3,0000%

3,3000% 3,3000% 0,0000% 3,0000%

3,3000% 3,3000% 0,0000% 3,0000%

3. Vaste bijdragen

0,0000%

0,0000%

0,0000%

0,0000%

0,0000%

4. Goederen en diensten: - Managementcontract Wegen en Kanalen - ten laste van heffingen - overig

3,4000% 2,7500% 2,7500%

1,6000% 2,2500% 2,2500%

3,0000% 3,0000% 3,0000%

3,0000% 3,0000% 3,0000%

3,0000% 3,0000% 3,0000%

5. Belastingen: - Managementcontract Wegen en Kanalen - overig

3,4000% 2,7500%

1,6000% 2,2500%

3,0000% 3,0000%

3,0000% 3,0000%

3,0000% 3,0000%

6. Inkomensoverdrachten: - Managementcontract Wegen en Kanalen - overig

3,4000% 2,7500%

1,6000% 2,2500%

3,0000% 3,0000%

3,0000% 3,0000%

3,0000% 3,0000%

7. Vermogensoverdrachten: - Managementcontract Wegen en Kanalen - overig

3,4000% 2,7500%

1,6000% 2,2500%

3,0000% 3,0000%

3,0000% 3,0000%

3,0000% 3,0000%

8. Te betalen rente: - kortlopend leningen - nieuwe langlopende leningen - eigen vermogen - rente-omslagpercentage via berekening

1,1810% 5,0000% 4,3100% 6,0947%

1,3910% 5,0000% 4,3100% 5,5991%

1,4820% 5,0000% 4,3100% 5,1861%

1,7080% 5,0000% 4,3100% 8,3616%

1,9430% 5,0000% 4,3100% 4,3771%

9. Vergoeding personeelskosten, excl. inc.

2,0000%

2,7500%

3,5000%

3,5000%

3,5000%

10. Vergoeding apparaatskosten

3,5768%

4,0313%

4,7565%

4,7565%

4,7565%

11. Vergoeding goederen en diensten - Managementcontract Wegen en Kanalen - overig - vaste vergoeding

3,4000% 2,7500% 0,0000%

1,6000% 2,2500% 0,0000%

3,0000% 3,0000% 0,0000%

3,0000% 3,0000% 0,0000%

3,0000% 3,0000% 0,0000%

12. Legestarieven

2,7500%

2,2500%

3,0000%

3,0000%

3,0000%

13. Groei voertuigenpark

2,0000%

1,0000%

1,0000%

1,0000%

1,0000%

14. Tarieven opcenten MRB per 1 april

1,0000%

1,5000%

1,5000%

1,5000%

1,5000%

15. Accres Provinciefonds

0,1378%

-1,3622%

-1,3622%

-1,3622%

0,0000%

LASTEN

BATEN

N.B. Uitgangspunten op basis aanvaard beleid

93

94

Bijlage 1.2. Kapitaallasten, bespaarde rente en dividenden 2012-2016 Ten opzichte van de Integrale Bijstelling 2011 hebben de volgende ontwikkelingen plaatsgevonden. Rente Europa zit in een economische recessie met verstrekkende gevolgen voor sommige Euro-landen. Frankrijk verloor zelfs haar triple A status. De crisis is ook te merken in Nederland. In het laatste kwartaal van 2011 is er sprake van een krimpende economie. Door de kapitaalvlucht naar "veilige landen", is de kapitaalrente in Nederland nog steeds laag. De ontwikkelingen in de rente zullen worden bepaald door het verloop van de eurocrisis. De verwachting is dat de lange rente laag zal blijven ondanks de acties van de centrale banken wereldwijd. De verwachting bij de Integrale Bijstelling 2011 dat de Refi-rente verlaagd zou worden is waarheid 3 geworden. De ECB heeft de Refi-rente in 2011 verlaagd naar 1%. De rente voor een 10-jarige staatslening bevindt zich nog steeds op een laag niveau. De rente voor een 10-jarige staatslening bedraagt 2,34% (maart 2012). Gezien de sterk verlaagde kapitaalmarkttarieven doen zich weinig kansen voor om middelen voor langere termijn uit te zetten. De in de ramingen gehanteerde rentetarieven, zowel voor de korte termijn als langere termijnen, zijn naar beneden bijgesteld. Ten opzichte van de Integrale Bijstelling 2011 is de liquiditeitsprognose geactualiseerd. De belangrijkste wijzigingen betreffen: • De kasritmes van RSP en MIT zijn geactualiseerd naar de huidige stand van zaken; • De dividenden, van de ondernemingen verkregen bij verkoop van Essent, zijn aangepast aan de huidige winstverwachtingen en de pay-out percentages. De rente over 2012 geeft - ten opzichte van de Integrale Bijstelling 2011 - per saldo een voordeel. Het voordelig verschil is het gevolg van een combinatie van een lager gemiddeld te behalen rendement en een gemiddeld hoger uit te zetten bedrag. Het verwachte effect van het lagere rentepercentage wordt gecalculeerd op € 3.337.000,--. De lagere opbrengst is onder andere het gevolg van de verschuiving van langere uitzettingen naar kortere uitzettingen. Een gemiddeld hoger uitgezet bedrag heeft een voordelig effect van € 4.446.000,--. Per saldo bedraagt het voordeel circa € 1,1 miljoen. Een totaal overzicht van de effecten voor de periode 2012-2016 is opgenomen in tabel 1 Dividenden In totaal wordt over 2012 een hoger dividend verwacht van € 2.005.731,-- dan bij de Integrale Bijstelling 2011 is geraamd. Het verwachte dividend komt daarmee uit op € 15.677.000,--. De bijstelling van het dividend over 2012 is het gevolg van een aanpassing van de winstverwachtingen van de ondernemingen waarin de provincie een deelneming heeft. Dit resulteert in een positief effect van € 2.006.000,--. Door de verkoop van PBE vervalt de dividenduitkering van deze onderneming. Het gaat hierbij om € 901.000,-- in 2012 en 2013, aflopend naar € 601.000,-- in 2014. De verkoop stond gepland voor 2015.

3

De Refi-rente is de rente die banken/financiële instellingen betalen aan de Centrale Bank wanneer zij geld opnemen. De Refi-rente is een instrument dat door de Europese Centrale Bank (ECB) gebruikt wordt voor het beheersen van de inflatie en de geldmarkt.

95

Tabel 1. Verwacht effect begrote rente Voorjaarsnota 2012 Omschrijving

2012

2013

-1.059 712 -347

-1.006 1.425 419

Van ondernemingen verkregen bij verkoop Essent BNG

-2.006 -37

Totaal effect VJN2012

-2.390

Rente Algemene middelen Essent middelen

2014

2015

2016

-492 2.166 1.673

-1.199 1.951 752

-1.744 2.131 386

183 0

784 0

-3.020 0

722 0

602

2.457

-2.268

1.108

Dividend

De renteopbrengsten en de dividenden komen ten gunste van de algemene middelen en ten gunste van de reserve ESFI In tabel 2 is de verwachte ontwikkeling van de kapitaallasten ten laste van de algemene middelen zichtbaar gemaakt. In tabel 3 worden de gevolgen van de kapitaallasten zichtbaar gemaakt in relatie met de reserve ESFI. Tabel 2. Specificatie kapitaallasten algemene middelen Omschrijving

(bedragen x € 1.000,--) 2015 2016

2012

2013

2014

721,0 -2.280,5

1.102,7 -3.605,4

1.131,0 -3.056,4

399,1 -1.558,8

364,8 -1.900,6

500,0 -1.059,5 -36,5 -331,4 -1.427,4

1.496,2 -1.006,6 0,0 12,7 -993,9

1.432,9 -492,6 0,0 12,7 -479,9

-39,3 -1.199,0 0,0 12,7 -1.186,3

-209,0 -1.744,8 0,0 12,7 -1.732,2

Verrekening me kredieten: 1. Reitdiepproject/ICT-ring Reitdiep - HK-deel 2. Ring Oost Groningen 3. Graafmachine 4. Werkboot 5. Reiderwolderpolder 6. lagere inkomsten Rijk Winschoterdiep

-3,2 -6,1 -1,6 -58,6 -9,5 2.348,5

-2,3 -4,9 -1,2 -52,1 0,0 2.386,1

-1,8 -4,4 -0,9 -48,4 0,0 2.457,7

-6,1 -16,6 -3,0 -108,6 0,0 2.531,4

-0,8 -2,7 -0,4 -38,3 0,0 2.607,3

Totaal verrekening (B)

2.269,5

2.325,5

2.402,2

2.397,1

2.565,2

842,0

1.331,7

1.922,3

1.210,8

833,0

Mutaties: 1. Rente a. Lasten b. Baten 2. Bespaarde rente reserves, voorzieningen en vooruitontvangen rijksmiddelen totaal rente 3. Dividend BNG 4. Lagere afschrijvingen Totaal mutaties kapitaallasten (A)

Netto mutaties kapitaallasten (= A+B)

Voor zover de onderdelen nog niet zijn toegelicht volgt nog een nadere toelichting op de in voorgaande tabel gepresenteerde onderdelen. A.4. Afschrijvingen 2010 Vanwege het actualiseren van de investeringsbedragen 2011 vindt er een wijziging plaats in de daarbij behorende afschrijvingslast. De grote afname kan voornamelijk worden verklaard door het opschuiven van het project Basisrenovatie+ en de aanschaf van het werkschip "de Thomas van Seeratt Tegenover de hogere afschrijvingslast van de werkboot staat de verrekening met de daarvoor al opgenomen post bij onderdeel B, verrekening met kredieten.

96

Verrekening met kredieten: B.6. lagere inkomsten Rijk Winschoterdiep Eind 2011 hebben wij van het Rijk een afkoopsom ad € 53 miljoen ontvangen voor het beheer en onderhoud van het Winschoterdiep (voordracht 37A/2011). De rente baten zijn meegenomen onder onderdeel A1b. Rente baten. Hiertegenover staan het wegvallen van de inkomsten van het Rijk. Per saldo is dit de grootste veroorzaker van het negatief saldo t.l.v. de algemene middelen. De afkoopsom Winschoterdiep is gebaseerd op een rekenrente van 4,5 %. De marktrente is momenteel aanzienlijk lager. Tabel 3. Specificatie kapitaallasten reserve ESFI (bedragen x € 1.000,--) 2015 2016

Omschrijving

2012

2013

2014

Mutaties: 1. Rente 2. Dividenden

712,2 -2.005,7

1.425,0 183,4

2.165,5 783,7

1.951,0 -3.019,9

2.130,8 722,1

1.293,6 0,0

-1.608,4 0,0

-2.949,2 0,0

1.068,9 0,0

-2.852,9 0,0

Verrekeningen: 1. Voeding ESFI Mutatie Essent per saldo

Algemeen In het kort kan worden gesteld, dat de inkomsten uit beleggingen e.d. verkregen uit de verkoop aandelen Essent -/- het aandeel RSP -/- bezuinigingstaakstelling wordt gestort in de reserve ESFI. Deze middelen moeten, tezamen met het interen op het vermogen, tot en met 2020 voldoende zijn om het huidige MIT - medium variant - te financieren. Daarbij hebben wij de verwachting dat er in het jaar 2020 nog een restkapitaal ad € 100 miljoen (exclusief brugleningen Enexis) beschikbaar is om na 2020 middelen te genereren om de reserve ESFI te voeden. Met ingang van de voorjaarsnota 2012 zijn de opbrengsten RSP, conform andere rekening-courantverhoudingen onderdeel geworden van tabel 2 . Indexatie ESFI Bij de projecten die vallen onder het MIT is afgesproken dat deze uitgaven geïndexeerd worden op basis van de door de stichting Bureau Documentatie Bouwwezen (BDB) aangegeven indexcijfers, de zogenaamde BDB-index voor de Grond- Weg- en Waterbouw. Over 2011 bedraagt dit percentage 2,525 %. Voor de jaren 2012 en volgende is vooralsnog uitgegaan van een percentage van 2%. Elk jaar bij de Voorjaarsnota worden de indexcijfers geactualiseerd. Bij de overige onderdelen, welke gefinancierd worden uit de reserve ESFI, vindt geen indexatie plaats.

97

98

Bijlage 1.3. Apparaatskosten personeel Ten opzichte van het moment van het maken van de Programmabegroting 2012 is er, zoals alle jaren, sprake van een aantal wijzigingen in de apparaatskosten personeel (AKP). Deze zijn zo goed mogelijk ingeschat in deze Voorjaarsnota. In de praktijk zal echter blijken dat een aantal inschatting niet volledig of geheel juist zijn. Daar zullen wij bij de Integrale Bijstelling 2012 op terugkomen. Sinds 2011 wordt bij de Voorjaarsnota een andere systematiek toegepast voor de begroting van de AKP. In voorgaande jaren werd begroot op basis van de feitelijke salarissen van de medewerkers, inclusief alle vaste vergoedingen, toelagen, etc. en daarbij werd rekening gehouden met eventuele premiekortingen op basis van leeftijd. Vanaf 2011 worden door middel van normatief begroten de AKP berekend. Uitgangspunt voor de berekeningen is de toegestane formatie. Ook zijn toekomstmutaties en concernformatie op dezelfde manier meegenomen. Op basis van 96,9% van het schaalmaximum en de toegestane formatie per afdeling worden de apparaatskosten personeel berekend; de werkelijke bezetting speelt daarbij geen rol meer. Per saldo heeft deze aangepaste rekenmethodiek nagenoeg geen invloed de omvang van de apparaatskosten, maar wel op de algemene middelen omdat bij de versleuteling van apparaatskosten ook delen van de AKP-budgetten worden toegerekend aan investeringen, diensten voor derden en gesubsidieerde hoofdvaarwegen. Deze nieuwe begrotingssystematiek resulteert in een meer nauwkeurige raming. Tabel 4. Wijzigingen personeelskostenbudget 2012 volgens de Voorjaarsnota 2012 Omschrijving Personeelskostenbudget Voorjaarsnota 2012 Personeelskostenbudget Programmabegroting 2012 Totale stijging personeelskostenbudget Te verreken met kredieten inkomsten (incl. reserves) en stelposten Saldo

Bedrag € 62.206.831 € 59.630.878 € 2.575.953 € 3.375.550 -/- €

799.597

Uit tabel 4 valt af te leiden dat de totale stijging van de personeelskosten € 2.575.953,-- bedraagt. In totaal kan met kredieten, inkomsten (incl. reserves) en stelposten een bedrag van € 3.375.550,-worden verrekend. Per saldo treedt daarmee een verwacht voordeel van € 799.597,-- ten gunste van de algemene middelen op. In de provinciale begroting hanteren wij de systematiek dat verwachte ontwikkelingen in de personeelskosten, waarvan de omvang nog niet precies vaststaat en/of waarvan nog niet duidelijk is hoe de middelen over de afdelingen verdeeld moeten worden, eerst op aparte stelposten in de begroting worden verantwoord. Dit gebeurt in principe bij productgroep 0600 – Saldo kostenplaatsen. Zolang de middelen op die plaats in de begroting staan, maken ze geen deel uit van de AKP. Voor de in deze bijlage genoemde budgetten is echter duidelijk geworden hoe ze in de AKP-budgetten worden opgenomen. Tabel 5 geeft de situaties en de bedragen weer. De AKP-budgetten worden bij deze Voorjaarsnota verhoogd onder gelijktijdige verlaging van de genoemde stelposten. De mutaties in de AKP-budgetten komen tot uitdrukking in de toelichting volgend op tabel 5. De formatie-uitbreiding, zoals is vastgesteld in voordracht 44/2011 (d.d. 21 maart 2012), is nog niet verwerkt in de AKP-budgetten. Deze middelen staan vooralsnog in de beleidskredieten en/of stelposten. Bij de Integrale Bijstelling 2012 zullen deze middelen alsnog aan de AKP-budgetten worden toegevoegd.

99

Tabel 5. Mutaties Apparaatskosten Personeel (AKP) Voorjaarsnota 12 t.o.v. de Programmabegroting 2012 (bedragen in euro’s). Omschrijving

In geld

Dekking Inkomsten (incl. Algemene Kredieten reserves) Stelposten middelen

Bijstelling accres soc. lasten, pensioenpremie e.d. Seniorenregeling (vervallen) Lagere raming vaste toelagen

-155.678

-155.678

1

-51.579

-51.579

2

-302.220

3

-264.561

37.659

Hogere raming variabele toelagen

135.284

135.284

4

Bijstelling loonkosten GS

-18.930

-18.930

5

Wachtgeld oud GS-leden

-122.910

-122.910

6

Realisatie formatiereductie Kleiner & Beter BWK

-256.586

-256.586

Frictiekosten Fin. Perspectief (formatiereductie)

149.180

208.805

Restantbudget AKP 2011

435.915

435.915

Persoonlijk Ontwikkelingsbudget

470.904

Taakstelling inkoop CW - inhuur personeel Tijdelijke uitbreiding formatie Ruimtelijke Plannen

Kleiner en Beter (o.a. groen voor grijs)

350.219

-2.651

-2.651

129.796

- idem, werkplekfinanciering Ondersteuning 6e gedeputeerde

120.685

-181.635 -10.000

10.000 -190.910

Reserve RSP

181.226

181.226

Inkomsten detacheringen

378.090

378.090

EU-lobbyist

-226

-226

Archiefinspectie

-140

-140

Regio Groningen-Assen

126.150

126.150

Agenda voor de Veenkoloniën

170.492

170.492

Projectbureau Regiotram

-75.516

-75.516

Frictiekosten Fin. Perspectief (extra formatie)

126.201

126.201

Projectbureau Blauwestad Capaciteitskrediet planuitwerking (RSP/MIT) Capaciteitskrediet realisatie (RSP/MIT, v/h CT2010) Noordelijk archeologisch depot Nuis Personeelsplanning Terzake!

39.707

39.707

177.747

177.747

77.898

77.898

262.057 -139

59.783

59.783

130.606

130.606

75.411

75.411

100.000 Woningenplan

15.108

15.108

-86.829

-86.829

Programmamanagement Energie

62.746

62.746

Versterking energiesector (nieuw beleid)

93.639

103.639

- idem, werkplekfinanciering Bodemsanering

-378

44.944

44.944

Kwaliteitsimpuls 11 fte

39.034

39.034

Formatie WABO

86.553

86.553

Formatie Energieakkoord

45.835

45.835

Administratieve correctie primitieve begroting 2012

-150

-150

147.668

147.668

10.118

Vrijval te hoge raming primitieve begroting 2012 Totaal wijzigingen

100

10.118

9

-10.000

Loket Leve(n)de Dorpen

Frictiekosten muskusrattenbestrijding

8

-280

-378

Gratis OV voor MBO-leerlingen

131.324

262.057

-419

Externe veiligheid Energy Valley

7

311.431

131.324 -190.910

NEND

-59.625

2.575.953

505.576

2.123.459

425.006

-425.006 10

746.515

-799.597

Dekking ten laste van kredieten/programmakosten, totaal + € 505.576,-Voor een deel worden personeelskosten gedekt door een beroep te doen op verschillende kredieten en budgetten voor programmakosten. Het gaat hier met name om aanpassingen in de eerder voorziene dekking. Dekking ten laste (te declareren) inkomsten, totaal + € 2.123.459,-Ook in de te verwerven inkomsten doet zich een aantal wijzigingen voor ten opzichte van eerdere inschattingen, een en ander zoals weergegeven in tabel 5. Dekking ten laste van stelposten, totaal + € 746.515,-Dit gaat grotendeels om de administratieve verwerking van stelposten waarover in de Programmabegroting 2012, de Voorjaarsnota 2011 of eerder al is besloten. Deze worden nu naar de AKP-budgetten van de afdelingen geboekt. Dekking ten laste van de algemene middelen, totaal -/- € 799.597,-De algemene middelen worden uiteindelijk, ten opzichte van de Programmabegroting 2012, voor een bedrag van € 799.597,-- minder belast als gevolg van de in tabel 5 opgenomen correcties. Deze worden hieronder verder toegelicht. 1) Bijstelling accres sociale lasten, pensioenpremies e.d. Bij het opstellen van de primitieve begroting is uitgegaan van een accres van 4%. Bij deze Voorjaarsnota is een herberekening gemaakt van het accres, dit heeft geresulteerd in een verlaging tot 3,67%, waardoor de normbedragen per functieschaal zijn vastgesteld op een niveau 3,67% hoger dan de normbedragen van 2011. Oorzaken zijn de verhoging van de pensioenpremie, wijziging van de ZVW-premie en -premiegrondslag en het vervallen van de spaarloonregeling. 2) Seniorenregelingen Er wordt geen gebruik meer gemaakt van de seniorenregelingen waardoor het geraamde bedrag vrij kan vallen ten gunste van de algemene middelen. 3 en 4) Lagere raming vaste toelagen en hogere raming variabele toelagen In de primitieve begroting 2012 waren de vaste toelagen te hoog begroot en de variabele toelagen te laag begroot (resp. € 302.220,-- en € 135.284,--). 5) Bijstelling loonkosten GS Betreft een bijstelling als gevolg van een actualisatie van de loonkosten van GS. Bij deze Voorjaarsnota blijken de kosten € 18.930,-- lager dan primitief begroot. 6) Wachtgeld oud GS-leden In de Beleidsbrief 2011 hebben wij u geïnformeerd over de bijstelling van de wachtgeldregeling voor oud-gedeputeerden. In aanvulling daarop wordt er minder gebruik gemaakt van de wachtgeldregeling waardoor het beslag op de algemene middelen verlaagd kan worden met € 122.910,--. 7) Taakstelling inkoop CW - inhuur personeel De restanttaakstelling inkoop bij de afdeling CW is gerealiseerd op het krediet Inhuur Personeel van de AKP van betreffende afdeling, zoals in deze Voorjaarsnota in Deel 3 “Beleidswijzigingen 2012-2016”, onderdeel 1. Beleidswijzigingen per programma, onder punt 1.11.2.1. is opgenomen. De gehele taakstelling op inkoop is door het vorige college gesteld € 1.000.000,--. Bij de Voorjaarsnota 2009 is dit bedrag grotendeels structureel ingevuld. Aan het resterende gedeelde ad € 68.492,-- is nu een nadere invulling gegeven, waarvan voor een bedrag van € 2.651,-- bij de afdeling CW. e

8) Ondersteuning 6 Gedeputeerde In 2007 is het college van GS uitgebreid naar 6 gedeputeerden. Ook is toen de ondersteunende formatie uitgebreid. In de AKP van de betrokken afdelingen is deze uitbreiding als tijdelijke formatie geboekt. Daardoor zijn de met deze formatie gemoeide middelen ten onrechte vrijgevallen bij het opstellen van de primitieve begroting 2012. Wij stellen voor deze formatie en de daarbij behorende middelen vanaf 2012 weer structureel op te voeren en een ander te dekken ten laste van de algemene middelen. Voor het jaar 2012 betreft het een bedrag van € 131.324,--.

101

9) Administratieve correctie primitieve begroting 2012 Betreft correctie van een onjuiste verwerking bij de primitieve begroting 2012. 10) Vrijval te hoge raming primitieve begroting 2012 Betreft vrijval ten gunste van de algemene middelen van de stelpost die was opgenomen als structurele doorwerking in 2012 van het onverklaarde verschil bij de Voorjaarsnota 2011.

102

Bijlage 1.4. Opbrengst opcenten motorrijtuigenbelasting 2012-2016 Sinds het verschijnen van de Integrale Bijstelling 2011 is de raming van de opbrengst opcentenheffing motorrijtuigenbelasting gewijzigd. In onderstaande tabel wordt aangegeven wat de meest recente raming is voor de periode 2012-2016. Tabel 6. Ontwikkeling opbrengst opcenten motorrijtuigenbelasting 2012-2016 (bedragen x € 1.000,--) Omschrijving Raming volgens Integrale Bijstelling 2011 Raming volgens Voorjaarsnota 2012 (VJN2012) Verschil ten opzichte Beleidsbrief 2011 Verklaring verschil: 1. Nieuw rekenmodel 2. Actualisatie o.b.v. aantallen 31-12-2011 3. Groei wagenpark van 2% naar 1% 4. Effect afschaffen vrijstelling zeer zuinige auto’s 5. Teruggave (deel) extra verhoging 2011 (in VJN2013) Totaal Aantal te heffen opcenten per 1 april: - door provincie - maximaal toegestaan Gemiddelde opbrengst per opcent Onbenutte belastingcapaciteit

2012

2013

2014

2015

2016

49.167,1 48.671,4 -495,6

50.254,5 49.442,9 -811,6

50.940,0 53.628,0 2.688,0

51.523,9 54.981,0 3.457,1

53.224,4 56.356,2 3.131,8

-167,0 -328,6

-223,1 -329,5 -259,0

-495,6

-811,6

470,7 -335,2 -782,6 3.335,2 -p.m. 2.688,0

1.705,7 -347,0 -1.320,8 3.419,2 -p.m. 3.457,1

1.876,4 -359,1 -1.890,6 3.505,1 -p.m. 3.131,8

83,8 105,0

85,1 106,6

86,4 108,2

87,7 109,8

89,0 111,4

580,8 12.313,1

581,0 12.476,9

620,7 13.514,8

626,9 13.852,6

633,2 14.211,4

1. Nieuw rekenmodel Voor het bepalen van de meerjarige opbrengsten MRB is door ons een nieuw rekenmodel ontwikkeld. Dit rekenmodel is gebaseerd op de ontwikkeling van het aantal voertuigen per gewichtsklasse. Het model dat we eerder hanteerden was gebaseerd op de ontwikkeling van het totaal aantal voertuigen. Het nieuwe model is daarom exacter in de ramingen. De groei van het aantal zeer zuinige auto’s verloopt sneller dan eerder geraamd. We verwachten dat ultimo 2013 het aandeel van 10% van het totale wagenpark al wordt bereikt. In onze eerdere raming gingen we ervan uit dat het aandeel zeer zuinige auto’s van 10% pas ultimo 2014 bereikt zou worden. Voor 2012 en 2013 heeft dit een nadelig effect. 2. Actualisatie o.b.v. aantallen per 31-12-2011 Van de belastingdienst is medio januari 2012 informatie ontvangen over de omvang en samenstelling van het wagenpark per 31 december 2011. Deze realisatiecijfers zijn gebruikt om de verwachte opbrengsten vanaf 2012 te actualiseren. 3. Groei wagenpark van 2% naar 1% Op basis van realisatiecijfers van het aantal voertuigen kunnen we de jaarlijkse groei bepalen. Voor 2011 is het totale wagenpark in totaliteit met 1,27% gegroeid. Onze meerjarige groeiverwachting voor het wagenpark is 2,0%. Op basis van realisatiecijfers en het feit dat de huidige financieeleconomische crisis remmend werkt op de groei van het wagenpark stellen we voor de aannames van de groei aan te passen. We stellen voor om vanaf 2013 uit te gaan van een behoedzame groei van 1,0%. 4. Effect afschaffen vrijstelling zeer zuinige auto’s Het belastingplan 2012 meldt dat ook zeer zuinige auto’s gebruik maken van de weg en daarom enige vorm van belasting verschuldigd dienen te zijn. In dat licht past het niet om een vrijstelling van MRB te verlenen. Daarom is besloten om vanaf 1 januari 2014 de huidige vrijstelling te beëindigen. Slechts voor auto’s met een CO2-uitstoot van niet meer dan 50 gr/km geldt nog een vrijstelling tot 1 januari 2016 ter tijdelijke stimulering van deze categorie voertuigen. Onze meerjarenraming is opgesteld overeenkomstig het besluit om de vrijstelling voor zeer zuinige auto’s vanaf 2014 te beëindigen. Tot 2016 is nog rekening gehouden met een tijdelijke vrijstelling voor auto’s met een CO2-uitstoot van niet meer dan 50 gr/km. Voor onze provincie betekent het beëindigen van deze vrijstelling extra inkomsten opcenten MRB oplopend tot € 3,5 miljoen in 2016.

103

Uw Staten hebben in 2010 ingestemd met ons voorstel om mede vanwege de inkomstenderving van de zeer zuinige auto’s het aantal opcenten MRB per 1 april 2011 met 3,7 opcenten extra te verhogen. Met het afschaffen van de vrijstelling voor de MRB per 1 januari 2014 vervalt grotendeels de grondslag voor deze extra verhoging. Om die reden zou kunnen worden overwogen om de extra verhoging van 2011 (deels) vanaf 2014 terug te draaien. Elke opcent die vanaf 2014 wordt teruggegeven kost de provincie structureel € 0,62 miljoen per jaar. Wij stellen voor om in de Voorjaarsnota 2013 – afhankelijk van het dan bekende financiële perspectief en de dan naar verwachting bekende financiële gevolgen van de beleidsvoornemens van het nieuwe kabinet – een besluit te nemen over het al dan niet gedeeltelijk terugdraaien van de tariefsverhoging uit 2011. Daarom volstaan wij nu met een –p.m.-raming voor 2014 en volgende jaren. Wijze van indexeren vanaf de begroting 2013 In de Integrale Bijstelling 2011 gaven we aan dat het IPO op verzoek van de belastingdienst zou onderzoeken of één uniforme indexeringswijze voor provincies mogelijk zou zijn. Meerdere provincies hebben aangegeven dat een uniforme indexeringswijze de autonome positie van de provincies zou aantasten. Eén uniforme wijze van indexeren bleek daarom onmogelijk. Tot 2013 was onze indexering gekoppeld aan de wijze waarop het Rijk het maximale opcententarief jaarlijks liet stijgen. Dit was op basis van de gemiddelde groei van het BBP (tegen marktprijzen) met een correctie voor de groei van het wagenpark. 4 Vanaf 2012 stapt het Rijk over op een andere indexatiewijze en wordt de tabelcorrectiefactor gebruikt voor het indexeren van het maximum aantal opcenten. Wij stellen voor hierbij aan te sluiten en onze indexering eveneens te baseren op het CPI. De cijfers van het CBS over het CPI zijn echter nog niet bekend als wij de begroting voor het volgende jaar opstellen. Daarom stellen we voor aan te sluiten bij de raming van het CPI door het Centraal planbureau (CPB). Het CPB publiceert ieder voorjaar in het 5 CEP een raming van het CPI voor het eerstvolgende jaar. We stellen voor dit cijfer te hanteren voor onze indexatie. Voor de daarop volgende jaren bestaat geen CPI-raming en willen we blijven uitgaan van een behoedzame raming van 1,5% per jaar. Bij de Integrale Bijstelling 2011 is voor 2013-2016 een indexatie van 1,5% gehanteerd. In het CEP is het geschatte CPI voor 2013 eveneens 1,5%. Omdat de nieuwe indexeringswijze daarmee exact dezelfde indexering oplevert als bij de Integrale Bijstelling 2011 ontstaat hierdoor geen afwijking in de meerjarenraming.

4

Dit is het percentage waarmee de bedragen van de Rijksbelastingen (jaarlijks) worden geïndexeerd (artikel 10.2 van de Wet inkomstenbelasting 2001). Dit percentage wordt afgeleid uit de verhouding van het gemiddelde van de prijsindexcijfers van de achttiende tot en met de zevende aan het kalenderjaar voorafgaande maand, tot het gemiddelde van de prijsindexcijfers van de dertigste tot en met de negentiende aan het kalenderjaar voorafgaande maand. De prijsindexcijfers zijn de cijfers uit de Consumentenprijsindex Alle Huishoudens (CPI huishoudens), afgeleid van het Centraal Bureau voor de Statistiek. 5 CEP: Centraal Economisch Plan 2012; op pagina 122-123 is het CPI voor 2013 geschat op 1,5% (afgeleide index).

104

Bijlage 1.5. Uitkering Provinciefonds 2012-2016 In vergelijking met de Integrale Bijstelling 2011 zijn er bij het onderdeel Provinciefonds slechts enkele beperkte wijzigingen. Vanaf 2012 verschijnen alleen nog een meicirculaire en septembercirculaire met een actualisatie van het Provinciefonds. De maartcirculaire en decembercirculaire verschijnen niet meer. De voorjaarsnota geeft daardoor slechts een beperkt aantal wijzigingen ten opzichte van de integrale bijstelling. In meerjarig perspectief ziet de ontwikkeling van het Provinciefonds er als volgt uit. Tabel 7. Ontwikkeling Provinciefonds 2012-2016 Omschrijving Raming volgens Integrale Bijstelling 2011 (A) Raming volgens Voorjaarsnota 2012 (B) verschil (B-A) Totaal mutaties t.g.v. / t.l.v. algemene middelen: 1. Ontwikkeling accres (decembercirculaire 2011) 2. Actualisatie maatstaf: opbrengst opcenten MRB Totaal

Bedragen x € 1.000 2015 2016

2012

2013

2014

80.534,4 80.536,7 2,3

81.144.0 81.094,4 -49,6

80.467,9 80.417,5 -50,4

72.626,8 72.575,7 -51,1

68.249,0 68.197,2 -51,8

2,3 2,3

2,3 -51,9 -49,6

2,2 -52,6 -50,4

2,1 -53,2 -51,1

2,1 -53,9 -51,8

Hierna worden de wijzigingen in de uitkering Provinciefonds kort toegelicht: 1. Ontwikkeling accres (decembercirculaire 2011) In de decembercirculaire 2011 zijn enkele mutaties op het Provinciefonds opgenomen. Geen van deze mutaties hebben een direct effect op onze provincie vanaf 2012. Doordat de wijzigingen bij andere provincies wel van invloed zijn op de totale omvang van het Provinciefonds ontstaat er een klein positief effect op het accres. 2. Actualisatie maatstaf: opbrengst opcenten MRB De definitieve omvang van de opbrengst opcenten uit de MRB over 2011 is onlangs bekend geworden. De opbrengsten uit de opcentenheffing zijn een maatstaf voor het Provinciefonds. Deze actualisatie heeft voor onze provincie een nadelig effect. Rijksbegroting 2013 Door tegenvallende ontwikkelingen op de rijksbegroting zal het demissionaire kabinet er niet aan ontkomen om aanvullende bezuinigingen in de rijksbegroting voor 2013 door te voeren. Niet eerder dan in de septembercirculaire 2012 zal naar verwachting informatie kunnen worden gegeven over het effect van deze aanvullende bezuinigingen op de accressen van het Provinciefonds. Wij hopen uw Staten hierover in de Integrale Bijstelling 2012 nader te kunnen informeren. Vooruitlopend daarop hebben wij in deze Voorjaarsnota 2012 verondersteld dat er ingaande 2013 voorlopig rekening moet worden gehouden met bezuinigingen (1,5 procentpunt per jaar) op het Provinciefonds, die geleidelijk aan oplopen tot € 50 miljoen in 2015. Ons aandeel in deze veronderstelde rijksbezuinigingen kan worden berekend op circa € 2,58 miljoen vanaf 2015.

105

106

Bijlage 1.6. Substitutievoorstellen In tabel 8 geven wij de substitutievoorstellen weer, voor zover deze leiden tot een verschuiving tussen de productgroepen dan wel de begrotingsfuncties. In de categorie administratieve correcties zijn substituties opgenomen die het vervolg zijn van de Integrale Bijstelling 2011, door ons al zijn besloten of een verhoging c.q. verlaging van de rijksbijdrage. Substituties binnen de materiële apparaatskosten zijn niet opgenomen. Substituties die betrekking hebben op de verrekening met personeelskostenbudgetten komen tot uitdrukking in bijlage 1.3. Tabel 8. Substitutievoorstellen onderdeel administratieve correcties Product- Omschrijving voorstel groep

bedrag 2012

8801 8801

Hogere lasten taken bureau Jeugdzorg Hogere inkomsten taken bureau Jeugdzorg

€ -/- "

180.502,-180.502,--

8801 8801 0800

Hogere lasten Zorgaanbod Hogere inkomsten Zorgaanbod Onttrekking reserve Stimulering zorg

€ 3.565.670,--/- " 3.515.670,--/- " 50.000,--

5502 5502

Ophoging krediet handhaving/toezicht Bijdrage IPO t.b.v. milieuwethandhaving

€ -/- “

15.416,-15.416,--

5202 5202

Lagere lasten nazorg stortplaatsen Lagere onttrekking voorziening nazorg

-/- € -/- "

70.400,-70.400,--

4001 9104

Krediet programma klimaatadaptatie Uitvoeren gebiedenbeleid en POP

€ -/- "

250.000,-250.000,--

0600 0800

Bijstelling kosten project Ter zake! (rubriek 5) Bijstelling dekking project Ter zake! uit Reserve AKP

€ 1.806.174,--/- " 1.806.174,--

3001 3001 3402 3402

Bestedingsplan BDU 2012 uitgaven Bestedingsplan BDU 2012 inkomsten Bestedingsplan BDU 2012 uitgaven Bestedingsplan BDU 2012 inkomsten

-/- € 1.279.002,-" 1.279.002,-" 1.314.003,--/- " 1.314.003,--

5501 0800

Regionale Uitvoeringsdienst Algemene Reserve

€ -/- "

140.000,-140.000,--

1301 0600

Deregulering (nieuw beleid) Deregulering (nieuw beleid)

€ -/- "

242.050,-242.050,--

3302 3302

Lagere lasten hoofdvaarwegen Lagere inkomsten Rijk hoofdvaarwegen

-/- € "

135.579,-135.579,--

3102 3102 3303 3303 3304 0800

Saldo egalisatiefonds MC BWK 2011 uitgaven Saldo egalisatiefonds MC BWK 2011 inkomsten Saldo egalisatiefonds MC BWK 2011 uitgaven Saldo egalisatiefonds MC BWK 2011 inkomsten Saldo egalisatiefonds MC BWK 2011 uitgaven Saldo egalisatiefonds MC BWK 2011 inkomsten

-/- € 768.072,-“ 35.014,-“ 2.709.058,-“ 2.626,--/- “ 49.253,--/- “ 1.929.373,--

3302 3302 3303 3303

Gesubsidieerde hoofdkanalen – Winschoterdiep uitgaven Gesubsidieerde hoofdkanalen – Winschoterdiep inkomsten Overige vaarwegen – Winschoterdiep uitgaven Overige vaarwegen – Winschoterdiep inkomsten

-/- €1.001.426,-“ 183.983,-“ 1.001.426,--/- “ 183.983,--

107

108

Bijlage 2. Incidentele majeure knelpunten en voorstellen nieuw beleid 2012-2016 Omschrijving

2012

1. Leven en Wonen in Groningen 1. Herijking woningbouwafspraken Regio Groningen-Assen 2. Krediet Leefbaarheid niet krimpgebieden

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015

2016 Toelichting/opmerking

2.000,0

majeur incidenteel knelpunt, zie 11.2.b zie 7.2

306,0

306,0

2.000,0

306,0

306,0

0,0

0,0

subtotaal Ondernemend Groningen

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

subtotaal Bereikbaar Groningen

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

6,5 2.830,0 -170,0

13,0 2.000,0

22,9 2.000,0

32,7 2.000,0

32,5 aanvulling tot structureel € 48.000,-majeur incidenteel knelpunt, zie 4.3, 7.2 en 11.2.a ter dekking 4.2

2.666,5

2.013,0

2.022,9

2.032,7

32,5

11,5 -13,1

13,8 -13,1

16,0 -0,3

16,0 tijdelijke aanvulling tot € 38.500,-ter dekking 5.1 ter dekking 5.1

subtotaal Leven en Wonen in Groningen 2. Ondernemend Groningen

3. Bereikbaar Groningen

4. Karakteristiek Groningen 1. Monitoring Natuur en landschap 2. Extra investeringsmiddelen PLG 3. Sectorale middelen landschap subtotaal Karakteristiek Groningen 5. Schoon/veilig Groningen 1. Leren voor duurzame ontwikkeling 2. Stimulering milieu-activiteiten 3. Krediet MEM

-12,0 -18,8

subtotaal Schoon/veilig Groningen

-30,8

-1,6

0,7

15,7

16,0

subtotaal Energiek Groningen

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

2.000,0

4.000,0 4.000,0 -1.000,0 -1.000,0

3.000,0

2.000,0 zie 11.3 ter dekking 1.2 (612), deels 4.2 (660), 8.2 (200) en 8.3.a. t/m c. (528)

2.000,0

3.000,0

3.000,0

3.000,0

2.000,0

7,1 100,0

18,6 100,0

30,1

35,0 aanvulling tot structureel € 35.000,-zie 7.2

60,0 55,0 17,0

60,0 55,0 17,0

60,0 55,0 17,0

60,0 zie. 7.2 en 11.4 55,0 zie. 7.2 en 11.4 17,0 zie. 7.2 en 11.4

0,0

239,1

250,6

162,1

93,0

93,0

subtotaal Bestuur

93,0

93,0

0,0

0,0

0,0

subtotaal Bedrijfsvoering

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

45,7

45,7

45,7

45,7

6. Energiek Groningen

7. Gebiedsgericht 1. Investeringsbudget Lauwersmeer/Lauwersoog 2. Inzet niet krimpmiddelen

subtotaal Gebiedsgericht 8. Welzijn, sociaal beleid, jeugd, cultuur 1. Jongerenparticipatie 2. Sociaal beleid - gebiedsgericht werken 3. Financiering culturele instelling buiten cultuurnota: a. Theater De Steeg b. Borg Nienoord c.q. het Rijtuigenmuseum Leek c. Het Grafisch Museum subtotaal Welzijn, sociaal beleid, jeugdzorg, cultuur 9. Bestuur 1. Krediet bestuurlijke organisatie

167,0

programmakosten

10. Bedrijfsvoering

11. Algemene dekkingsmiddelen 1. Extra formatie Cultuurnota 2013-2016 (0,6 fte) 2. Afromen surplus vermogen t.b.v.: a. Extra investeringsmiddelen PLG b. Intergemeentelijke Structuurvisie (IGS) Leek/Roden 3. Bijdrage reserve ESFI in kosten ontwikkeling Lauwersoog 4. Bijdrage via Algemene Reserve - niet krimp/subs. cultuur

uit vrijvallende middelen aflossing achtergestelde lening -2.660,0 -1.670,0 -1.670,0 -2.000,0 ter dekking 4.2 (8.000) -2.000,0 ter dekking 1.1 -2.000,0 -4.000,0 -4.000,0 -3.000,0 -2.000,0 ter dekking 7.1 (15.000) 132,0 132,0 -132,0 -132,0 in 2015 en 2016 ter dekking 8.3.a t/m c.

subtotaal Algemene dekkingsmiddelen -6.660,0 -5.492,3 -5.492,3 -5.086,3 -2.086,3 Totaal majeure incidentele knelpunten en nieuw beleid

68,7

157,2

87,9

124,3

129,2

109

110

Bijlage 3. Reserves en investeringen 2012-2016 Financiële recapitulatie reserves Verplichtingen Omschrijving

(bedragen x € 1 miljoen) (verwachte) stand per 31 december 2015 2016 2017 2018

2011

2012

2013

2014

2019

2020

2021

2022

Algemene reserve

23,9

10,4

6,4

2,9

2,8

2,0

1,5

1,0

0,5

0,0

0,0

0,0

Economische, Sociale en Fysieke Infrastructuur (ESFI) Stimulering Zorg Huisvesting en inrichting Grondwaterheffing Automatisering Beheer wegen en kanalen Cofinanciering Kompas Ontgrondingen AKP-budgetten Provinciale bijdrage Bodemsanering Afkoopsom wegen/waterwegen Programma Landelijk Gebied (PLG) Provinciale Meefinanciering Regio Specifiek Pakket (RSP) Compensatie dividend Essent Leefbaarheid Krimpgebieden Afkoop vervanging kunstwerken Winschoterdiep Egalisatiereserve Wabo

72,7 0,5 0,0 0,0 0,0 0,0 2,5 0,0 0,0 8,7 0,0 10,0 28,9 76,0 0,0 4,7 0,0 0,0

21,7 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0 1,8 0,0 0,0 11,0 0,0 6,3 16,2 65,2 0,0 1,7 0,0 0,0

32,7 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0 15,0 0,0 1,9 8,1 54,2 0,0 0,0 0,0 0,0

14,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 11,0 0,0 1,5 0,0 29,9 0,0 0,0 0,0 0,0

81,9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 6,5 0,0 0,8 0,0 46,1 0,0 0,0 0,0 0,0

12,6 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,9 0,0 0,0 0,0 39,1 0,0 0,0 0,0 0,0

23,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,7 0,0 0,0 0,0 28,2 0,0 0,0 0,0 0,0

15,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 17,8 0,0 0,0 0,0 0,0

15,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 9,1 0,0 0,0 0,0 0,0

14,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

48,8 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

3,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

228,0

134,5

119,3

59,3

138,0

55,6

53,6

34,2

25,1

14,3

48,8

3,5

(bedragen x € 1 miljoen) (verwachte) stand per 31 december 2015 2016 2017 2018

Totaal

Gelabeld Omschrijving 2011

2012

2013

2014

2019

2020

2021

2022

19,6

4,0

1,3

1,4

2,8

4,3

5,7

7,1

8,5

10,0

11,4

12,9

Economische, Sociale en Fysieke Infrastructuur (ESFI) Stimulering Zorg Huisvesting en inrichting Grondwaterheffing Automatisering Beheer wegen en kanalen Cofinanciering Kompas Ontgrondingen AKP-budgetten Provinciale bijdrage Bodemsanering Afkoopsom wegen/waterwegen Programma Landelijk Gebied (PLG) Provinciale Meefinanciering Regio Specifiek Pakket (RSP) Compensatie dividend Essent Leefbaarheid Krimpgebieden Afkoop vervanging kunstwerken Winschoterdiep Egalisatiereserve Wabo

70,6 0,0 0,8 0,3 3,9 1,3 1,7 1,0 4,2 8,7 83,6 2,0 1,8 177,0 179,5 17,8 22,0 0,0

84,3 0,0 0,7 0,3 1,8 0,0 1,7 1,0 1,3 7,8 83,6 0,7 10,3 180,7 179,5 16,0 22,4 0,0

62,6 0,0 0,8 0,3 2,0 0,0 1,7 0,9 0,9 2,6 83,6 0,0 4,9 183,4 179,5 14,2 22,7 0,0

126,1 0,0 0,9 0,3 1,6 0,0 1,7 0,9 0,4 2,8 83,6 0,0 0,0 131,8 179,5 12,4 23,2 0,0

54,2 0,0 0,6 0,3 1,6 0,0 0,0 0,8 0,0 0,1 83,6 0,0 0,0 116,2 179,5 10,7 23,6 0,0

62,8 0,0 0,4 0,3 1,3 0,0 0,0 0,8 0,0 0,0 83,6 0,0 0,0 102,5 179,5 8,9 24,1 0,0

53,4 0,0 0,3 0,3 0,6 0,0 0,0 0,7 0,0 0,0 83,6 0,0 0,0 82,8 179,5 7,1 24,7 0,0

51,7 0,0 0,3 0,3 0,6 0,0 0,0 0,7 0,0 0,0 83,6 0,0 0,0 62,3 179,5 5,3 25,3 0,0

48,8 0,0 0,2 0,3 0,2 0,0 0,0 0,7 0,0 0,0 83,6 0,0 0,0 41,3 179,5 3,6 25,9 0,0

81,6 0,0 -0,2 0,3 0,1 0,0 0,0 0,6 0,0 0,0 83,6 0,0 0,0 18,5 179,5 1,8 26,5 0,0

34,6 0,0 -0,2 0,3 0,1 0,0 0,0 0,6 0,0 0,0 83,6 0,0 0,0 0,0 179,5 0,0 27,1 0,0

32,9 0,0 -0,1 0,3 0,1 0,0 0,0 0,5 0,0 0,0 83,6 0,0 0,0 0,0 179,5 0,0 27,8 0,0

Totaal

595,8

596,0

561,5

566,5

474,0

468,5

438,8

416,7

392,5

402,4

337,1

337,5

(bedragen x € 1 miljoen) (verwachte) stand per 31 december 2015 2016 2017 2018

Algemene reserve

Nog nader te bestemmen Omschrijving 2011

2012

2013

2014

2019

2020

2021

2022

24,3

27,9

27,9

27,9

27,9

27,9

27,9

27,9

27,9

27,9

27,9

27,9

Economische, Sociale en Fysieke Infrastructuur (ESFI) Stimulering Zorg Huisvesting en inrichting Grondwaterheffing Automatisering Beheer wegen en kanalen Cofinanciering Kompas Ontgrondingen AKP-budgetten Provinciale bijdrage Bodemsanering Afkoopsom wegen/waterwegen Programma Landelijk Gebied (PLG) Provinciale Meefinanciering Regio Specifiek Pakket (RSP) Compensatie dividend Essent Leefbaarheid Krimpgebieden Afkoop vervanging kunstwerken Winschoterdiep Egalisatiereserve Wabo

143,1 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,6 0,0 0,0 0,0 0,0 0,8 0,9 0,0 0,0 1,0 0,0 0,0

117,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,9 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0

114,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0 0,8 0,0 0,0

44,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0 0,7 0,0 0,0

92,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0 0,6 0,0 0,0

83,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0 0,5 0,0 0,0

82,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0 0,4 0,0 0,0

81,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0 0,3 0,0 0,0

81,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0 0,2 0,0 0,0

46,9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0

46,9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

46,9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

Totaal

171,0

147,7

144,0

74,2

122,0

113,1

112,1

110,8

110,9

76,2

76,1

76,1

Algemene reserve

111

Totaal overzicht Omschrijving 2011 Algemene reserve

2012

2013

2014

(bedragen x € 1 miljoen) (verwachte) stand per 31 december 2015 2016 2017 2018

2019

2020

2021

2022

67,8

42,3

35,6

32,2

33,5

34,2

35,1

36,0

36,9

37,9

39,3

40,8

Economische, Sociale en Fysieke Infrastructuur (ESFI) Stimulering Zorg Huisvesting en inrichting Grondwaterheffing Automatisering Beheer wegen en kanalen Cofinanciering Kompas Ontgrondingen AKP-budgetten Provinciale bijdrage Bodemsanering Afkoopsom wegen/waterwegen Programma Landelijk Gebied (PLG) Provinciale Meefinanciering Regio Specifiek Pakket (RSP) Compensatie dividend Essent Leefbaarheid Krimpgebieden Afkoop vervanging kunstwerken Winschoterdiep Egalisatiereserve Wabo

286,5 0,8 0,8 0,3 3,9 1,3 4,8 1,0 4,2 17,5 83,6 12,9 31,7 253,0 179,5 23,4 22,0 0,0

223,3 0,3 0,7 0,3 1,8 0,0 3,9 1,0 1,3 18,8 83,6 7,4 27,4 245,9 179,5 18,5 22,4 0,0

209,3 0,1 0,8 0,3 2,0 0,0 3,0 0,9 0,9 17,6 83,6 1,9 13,9 237,6 179,5 15,0 22,7 0,0

184,4 0,0 0,9 0,3 1,6 0,0 2,1 0,9 0,4 13,8 83,6 1,5 0,9 161,6 179,5 13,1 23,2 0,0

228,2 0,0 0,6 0,3 1,6 0,0 0,4 0,8 0,0 6,6 83,6 0,8 0,9 162,3 179,5 11,2 23,6 0,0

158,8 0,0 0,4 0,3 1,3 0,0 0,4 0,8 0,0 1,9 83,6 0,0 0,9 141,6 179,5 9,4 24,1 0,0

159,0 0,0 0,3 0,3 0,6 0,0 0,4 0,7 0,0 0,7 83,6 0,0 0,9 111,0 179,5 7,5 24,7 0,0

148,4 0,0 0,3 0,3 0,6 0,0 0,4 0,7 0,0 0,0 83,6 0,0 0,9 80,1 179,5 5,6 25,3 0,0

145,7 0,0 0,2 0,3 0,2 0,0 0,4 0,7 0,0 0,0 83,6 0,0 0,9 50,4 179,5 3,7 25,9 0,0

142,7 0,0 -0,2 0,3 0,1 0,0 0,4 0,6 0,0 0,0 83,6 0,0 0,9 18,5 179,5 1,9 26,5 0,0

130,3 0,0 -0,2 0,3 0,1 0,0 0,4 0,6 0,0 0,0 83,6 0,0 0,9 0,0 179,5 0,0 27,1 0,0

83,3 0,0 -0,1 0,3 0,1 0,0 0,4 0,5 0,0 0,0 83,6 0,0 0,9 0,0 179,5 0,0 27,8 0,0

Totaal

994,8

878,3

824,8

700,0

734,0

637,2

604,4

561,8

528,4

492,9

461,9

417,2

112

Beschrijvingen per reserve

113

114

Reserve

: Algemene Reserve

Programma

: Algemene dekkingsmiddelen

Functie

: Egaliseren exploitatiesaldi /weerstandsvermogen

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per In het verre verleden.

•

Instellingsbesluit Onbekend.

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) De algemene reserve is het vrij besteedbare eigen vermogen van de provincie. Deze reserve heeft als belangrijkste functie het vormen van een buffer voor financiële tegenvallers. Tekorten en overschotten op de jaarrekening komen ten laste respectievelijk ten gunste van de algemene reserve. De noodzakelijke hoogte van de algemene reserve wordt mede bepaald aan de hand van het weerstandsvermogen van de provincie. Daarnaast heeft de reserve een functie bij het schuiven van budgettaire ruimte over de jaren heen, onder meer de middelen voor activiteiten, die in het voorbije jaar door omstandigheden niet tot uitvoering zijn gekomen (overboeking kredieten).

•

Beschrijving doelstelling Weerstandsvermogen, omvang afhankelijk van omvang niet gedekte risico's.

•

Voorwaarden voor aanwending 1. Verrekenen van incidentele tekorten/overschotten exploitatie 2. Verrekenen van financiële risico's kan alleen dan wanneer deze zijn benoemd in de paragraaf Weerstandsvermogen. 3. Activiteiten waarvoor bij afzonderlijk besluit middelen zijn toegevoegd aan de Algemene Reserve, waaronder overboeking kredieten.

•

Koppeling programma (indien van toepassing) Diverse programma's, maar in het bijzonder Algemene dekkingsmiddelen.

115

Huidige stand en ontwikkelingen • Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? Verplicht : € 23.868.024,-Gelabeld : € 19.608.380,-- (te bestemmen rekeningresultaat 2011). Vrij : € 24.309.489,-- (beschikbaar weerstandsvermogen).

•

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er?

Op basis van de tot en met 2011 gemaakte afspraken zullen de openstaande verplichtingen vanaf 2012 geleidelijk aan worden afgewikkeld. In de voordracht met betrekking tot de Jaarrekening 2011 wordt een nadere bestemming voorgesteld van het rekeningresultaat 2011. Het rekeningresultaat 2011 wordt als een gelabeld bedrag opgevoerd. Op basis van nadere afspraken zullen deze per 31 december 2011 gelabelde middelen naar verwachting per ultimo 2014 tot besteding zijn gekomen.

Prognose 10 jaar •

Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar?

(bedragen x € 1 miljoen) 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 3,9 0,2 1,5 1,9 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 • Toelichting bij de prognose voeding Voeding 2012: aanvulling weerstandsvermogen € 3,6 miljoen vanuit rekeningresultaat 2011 en sparen voor aanvulling subsidie Marketing Groningen € 0,3 miljoen Voeding 2013: sparen voor aanvulling subsidie Marketing Groningen € 0,2 miljoen. Voeding 2014: sparen voor aanvulling subsidie Marketing Groningen € 0,1 miljoen en reservering rentebaten ten behoeve van Blauwestad € 1,4 miljoen Voeding 2015: reservering rentebaten ten behoeve van Blauwestad € 1,4 miljoen en doorschuiven begrotingsruimte 2015 naar 2012 en 2013 i.v.m. voordracht nr. 44/2011 € 0,5 miljoen. Voeding 2016 e.v.: reservering rentebaten ten behoeve van Blauwestad € 1,4 miljoen. Jaar Voeding

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1 miljoen) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht Gelabeld Vrij Totaal

116

23,9 19,6 24,3 67,8

10,4 4,0 27,9 42,3

6,4 1,3 27,9 35,6

2,9 1,4 27,9 32,2

2,8 2,8 27,9 33,5

2,0 4,3 27,9 34,3

1,5 5,7 27,9 35,1

1,0 7,1 27,9 36,0

0,5 8,5 27,9 36,9

0,0 10,0 27,9 37,9

0,0 11,4 27,9 39,3

0,0 12,9 27,9 40,8

• Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12 Betreft verplichtingen die per 31 december 2011 zijn aangegaan en die vanaf 2012 geleidelijk tot uitbetaling komen, waaronder middelen voor uitvoering van het convenant bedrijventerreinen en provinciale bijdrage in kosten bodemsanering De Eendracht. Daarnaast gaat het om begrotingsruimte, waarvan in 2011 en voorgaande jaren is afgesproken om door te schuiven naar de jaren 2012 tot en met 2015. • Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12 Betreft per ultimo 2011 het rekeningresultaat 2012, waaraan door middel van de voordracht met betrekking tot de Jaarrekening 2011 een nadere invulling wordt gegeven in de jaren 2012 tot en met 2014. Daarnaast gaat het vanaf 2014 om gereserveerde rentebaten ten behoeve van de Blauwestad. • Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12 Betreft het vrij aanwendbare deel van de Algemene reserve dat dient als weerstandsvermogen om financiële risico's op te vangen. Vanuit het rekeningresultaat 2011 wordt het beschikbare weerstandsvermogen met € 3,6 miljoen aangevuld tot een bedrag van € 27,9 miljoen, dat volgens de paragraaf Weerstandsvermogen in de Jaarrekening 2011 minimaal benodigd is om alle beschreven risico's op te kunnen vangen. 1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

117

118

Reserve

: Economische Sociale Fysieke Infrastructuur (ESFI)

Programma

: Diverse

Functie

: Versterking economische, sociale en fysieke infrastructuur

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per

Vanuit het Bestuursprogramma 1999-2003 is deze bestemmingsreserve in het leven geroepen. •

Instellingsbesluit

Bestuursprogramma 1993-2003. •

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.)

Bestemmingsreserve. Verlenen van provinciale bijdragen in programma's en projecten die onder voorwaarden uit ESFI worden gefinancierd. •

Beschrijving doelstelling

Het doel van de bestemmingsreserve is om bijdragen te kunnen verstrekken in projecten voor een duurzame regionale ontwikkeling en het kunnen realiseren van eigen investeringsprojecten op het gebied van infrastructuur. De bestemmingsreserve is samengesteld uit de voormalige reserves CESI/IIE. De bestemmingsreserve ESFI heeft een bestedingsfunctie voor verschillende uitvoeringsprogramma's. De reserve wordt gebruikt voor dekking in de programma's Leven en wonen in Groningen, Ondernemend Groningen, Bereikbaar Groningen, Schoon/Veilig Groningen, Karakteristiek Groningen en Welzijn, Sociaal beleid, Jeugd en Cultuur. De horizon van de reserve loopt tot 2020. • Voorwaarden voor aanwending

•

de uitvoering van het project moet bijdragen aan het realiseren van ons bestuursprogramma; het project heeft betrekking op een incidentele, 'aard en nagelvaste' investering; de bestemming is eenduidig en transparant; er wordt geen provinciale bijdrage verstrekt in de exploitatielasten, die voortvloeien uit de met het project gemoeide investering; het project moet bijdragen aan een duurzame economische ontwikkeling; het project kan niet volledig worden bekostigd uit sectorale kredieten en/of investeringsruimte algemene middelen; het project wordt zonder provinciale bijdrage waarschijnlijk niet gerealiseerd; het project moet bijdragen aan een aantoonbare verbetering van de economische, sociale of fysieke infrastructuur; voor zover het project betrekking heeft de verbetering van de fysieke infrastructuur dient deze te zijn opgenomen in de planning Infrastructurele projecten, die jaarlijks als bijlage aan de Programmabegroting is toegevoegd; ten laste van deze reserve worden de verplichtingen afgewikkeld, die tot en met 1999 zijn aangegaan ten laste van de reserve Meefinanciering; ten laste van deze reserve worden voorts de verplichtingen afgewikkeld, die tot en met april 2004 zijn aangegaan ten laste van de reserves CESI en IIE; voorbereidingskosten mogen t.l.v. projectbudgetten worden gebracht bij het MIT (voordracht 40/2009).

•

Koppeling programma (indien van toepassing)

• • • • • • • • •

• •

119

Leven en wonen in Groningen, Ondernemend Groningen, Bereikbaar Groningen, Schoon/Veilig Groningen, Karakteristiek Groningen en Welzijn, Sociaal beleid, Jeugd en Cultuur.

Huidige stand en ontwikkelingen • Welk bedrag van de huidige stand is verplicht/gelabeld/nader te bestemmen/vrije ruimte? Van de stand per ultimo 2011 ad. € 286.471.372,-- is MIT Overige Totaal verplicht 8.964.798 63.766.672 72.731.469 gelabeld 7.931.093 62.663.003 70.594.096 nader te bestemmen 130.366.038 130.366.038 vrij 12.779.769 12.779.769 totaal 147.261.929 139.209.443 286.471.372 • Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er? MIT: In de jaarrekening 2011 is een nader te bestemmen bedrag van € 130,4 miljoen ten behoeve van het MIT gepresenteerd. Deze nader te bestemmen middelen zullen conform de planning van het MIT uiteindelijk worden gelabeld en verplicht. Voor een nadere toelichting verwijzen wij u naar bijlage 4.1 bij de Voorjaarsnota 2012. Overige: In de jaarrekening 2011 is een vrije ruimte binnen de reserve ESFI gepresenteerd van € 12,8 mln. Wij stellen voor om deze middelen aan te wenden voor de aanvulling van de reserve compensatie dividend Essent. Uit nader onderzoek is gebleken dat een deel van de gelabelde middelen kan vrijvallen. In totaal betreft het een bedrag van € 19,9 mln. Binnen de reserve ESFI zijn middelen tot en met 2020 gelabeld voor Kolibri/Regio Groningen-Assen die zijn gebaseerd op een berekening die circa 10 jaar geleden is opgesteld. Op basis van geactualiseerde meerjaren investeringsprogramma’s in het kader van de regio Groningen-Assen, andere financieringsbronnen zoals MIT en RSP en een lagere opgenomen bijdrage in de meerjarenbegroting blijven middelen binnen de reserve ESFI over (€ 16,6 mln.). In het kader van de bezuinigingen 2009 zijn middelen binnen de reserve ESFI voor de periode tot en met 2020 vrijgevallen. Een groot deel zit in de vrije ruimte en een klein deel was abusievelijk nog gelabeld. Als gevolg hiervan valt nog een bedrag van € 3,3 mln. vrij. In totaal valt een bedrag van € 19,9 mln. vrij. Ook hier stellen wij voor om de middelen aan te wenden voor de aanvulling van de reserve compensatie dividend Essent. Na grondige beschouwing van de bijlage overzicht verloop investeringsuitgaven (bijlage H) is gebleken dat op de lijst nog veel projecten waren opgenomen die technisch al geruime tijd waren afgerond. De financiële afwikkeling c.q. afrekening moest echter in een aantal gevallen nog plaats vinden. In de afgelopen periode is een inhaalslag gemaakt en zijn de projecten die voor 1 januari 2010 gereed waren, 71 stuks over een periode van ca. 20 jaar, administratief afgerond. Eén en andere heeft geresulteerd in de constatering dat een deel van de verplichtingen binnen de reserve ESFI kan vrijvallen. In totaal gaat het om een bedrag van bijna € 0,5 mln. Daarnaast is er een positief resultaat ontstaan van bijna € 0,8 mln. op de investeringsprojecten. Voorgesteld wordt om dit resultaat vrij te laten vallen ten gunste van de algemene middelen. Verder wordt voorgesteld om, om projecten eerder definitief te kunnen afrekenen, een deel van de vrijvallende middelen binnen de reserve ESFI te labelen voor nagekomen kosten. Hierbij denken wij aan een bedrag van € 0,2 mln. De criteria met betrekking tot het betreffende budget willen wij de komende tijd verder uitwerken. Hierop komen wij in het kader van de Integrale Bijstelling 2012 terug. Wij zijn inmiddels met een vervolgactie gestart met betrekking tot projecten die inmiddels technisch afgerond zijn, tot 1 januari 2012.

120

Prognose 10 jaar Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar? (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Voeding 9.178 8.958 9.738 58.093 10.710 11.017 10.727 10.928 10.635 •

2021 n.n.b.

2022 n.n.b.

• Toelichting bij de prognose voeding De voeding van de reserve bestaat uit het dividend dat ontvangen wordt door de deelneming in Essent. In 2015 wordt er een uitkering uit een ESCROW fonds ontvangen. • • •

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) Wat is de prognose nader af te wegen/vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel)

•

Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo

•

Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo

•

Toelichting bij prognose nader te bestemmen saldo (bedragen x € 1.000,--)

Overzicht MIT (x € 1.000) Saldo begin (nader te bestemmen) Voeding

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

130.366 104.446 101.254 9.178 8.958 9.738

31.551 58.093

79.417 10.710

70.563 11.017

69.700 10.727

68.503 10.928

68.706 10.635

139.544 113.404 110.992

89.644

90.127

81.579

80.427

79.431

79.341

Onttrekking MIT

35.098

12.150

79.441

10.227

19.565

11.879

11.924

10.725

45.214

Onttrekking MIT % verplicht

24%

16%

1%

11%

0%

0%

0%

0%

0%

Onttrekking MIT % gelabeld

76%

84%

99%

89%

100%

100%

100%

100%

100%

104.446 101.254

31.551

79.417

70.563

69.700

68.503

68.706

34.127

Saldo eind (nader te bestemmen)

121

Overzicht Overige Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1) Verplicht

63.766

13.778

5.914

3.850

3.536

3.536

3.536

3.536

3.536

3.536

3.536

3.536

Gelabeld

62.663

57.567

52.495

47.736

45.109

43.276

41.543

39.810

38.077

36.345

34.612

32.879

Vrij

Totaal

12.780

12.780

12.780

12.780

12.780

12.780

12.780

12.780

12.780

12.780

12.780

12.780

139.209

84.125

71.189

64.366

61.425

59.592

57.859

56.126

54.093

52.661

50.928

49.195

• Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12 Het na 2015 resterend saldo van € 3,5 mln. heeft betrekking op investeringswerken wegen en waterwegen. Dit zijn projecten die nu in de afrondende fase zitten en binnenkort moeten worden afgerekend. Vervolgens kan worden bepaald welk deel van deze middelen vrij kan vallen. • Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12 Van het restant gelabelde middelen ad. € 32,9 mln. per ultimo 2022 wordt voorgesteld om € 19,9 mln. aan te wenden voor de aanvulling van de reserve compensatie dividend Essent en na instemming van u dit begrotingstechnisch te verwerken bij de Integrale Bijstelling 2012. De dan nog resterende gelabelde middelen ad. € 13,0 mln. hebben met name betrekking op reservering ringwegen na 2015 (€ 4,9 mln.), recreatieve vaarroutes t/m 2014 (€ 3,4 mln.), regio Groningen-Assen (€ 1,7 mln.), havengerelateerde activiteiten (€ 2,1 mln.) en overige (€ 0,9 mln.). Op dit moment is nog niet concreet aan te geven wanneer deze middelen besteed worden. • Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12 Voorgesteld wordt om de vrije ruimte ad. € 12,8 mln. aan te wenden voor de aanvulling van de reserve compensatie dividend Essent en dit na instemming van u dit begrotingstechnisch te verwerken bij de Integrale Bijstelling 2012. 1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

122

Reserve

: Stimulering Zorg

Programma

: Welzijn, sociaal beleid, jeugd, cultuur

Functie

: Stimulering zorgvernieuwing

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per De reserve is per 1-1-2000 van start gegaan.

•

Instellingsbesluit In het collegeprogramma 1999-2003 hebben GS aangegeven dat er een nieuw Stimuleringsfonds Zorg (ouderenzorg, jeugdzorg, geestelijke gezondheidszorg en gehandicaptenzorg) komt dat in deze collegeperiode een omvang zal hebben van ƒ 3 miljoen (= ƒ 750.000,-- of wel € 340.335,-- per jaar).

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Bestemmingsreserve.

•

Beschrijving doelstelling De reserve Stimulering Zorg is bedoeld om zorgvernieuwing te stimuleren. Met de middelen uit deze reserve worden vernieuwende, concrete activiteiten gefinancierd waarvan de effecten voor de zorgvragers- en gebruikers direct aantoonbaar (en blijvend) zijn op het gebied van de jeugdzorg, de gezondheidszorg (algemeen), de geestelijke gezondheidszorg, het gehandicaptenbeleid en het ouderenbeleid in nauwe relatie met de sectoren wonen, arbeid, welzijn en vervoer. De reserve heeft géén betrekking op structurele exploitatie van activiteiten, op kapitaalslasten, op onvoorziene kosten en activiteiten die vallen onder het reguliere aanbod en takenpakket van instellingen, organisaties en overheden. De subsidie wordt verstrekt op incidentele basis voor zover er middelen beschikbaar zijn.

•

Voorwaarden voor aanwending De te subsidiëren activiteiten moeten nauw aansluiten bij de doelstellingen van het provinciale beleid op het gebied van welzijn en zorg, zoals is vastgelegd in de Provinciale Sociale Agenda 2009-2012. 1. de activiteit heeft direct aantoonbare effecten voor de zorggebruiker; 2. de activiteit is vraaggericht; 3. binnen de activiteit staat de zorggebruiker centraal; 4. er is sprake van zorgvernieuwing (innovatie); 5. de activiteit sluit aan bij het creëren van ketenzorg waarbij samenhang in het aanbod van de verschillende voorzieningen wordt aangebracht; 6. de activiteit sluit aan bij de vermaatschappelijking van de zorg waarbij de deelname van de zorggebruiker aan de maatschappij wordt bevorderd; 7. de activiteit sluit aan bij het creëren van samenhang tussen wonen, welzijn en zorg; 8. voor activiteiten jeugdzorg geldt als extra criterium dat de activiteit zorgt voor verbetering van de aansluiting van het gemeentelijk jeugdbeleid op de provinciale jeugdzorg; 9. de maximale subsidie bedraagt 50% van het gevraagde subsidiebedrag. De aanvrager dient de resterende benodigde financiële middelen op andere wijze gefinancierd te krijgen. Gedeputeerde Staten kunnen bij uitzondering besluiten de bijdrage uit het fonds te verhogen.

123

•

Koppeling programma (indien van toepassing) Sociaal beleid, jeugdzorg, gezondheidszorg, ouderenbeleid.

Huidige stand en ontwikkelingen • Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? Verplicht € 549.320,-Gelabeld € 2.003,-Vrij inzetbaar € 210.012,-- *) * Inmiddels is er per 22-3-2012 € 132.300,-- verplicht. Uitgaande van projecten die op dit moment in de pijplijn zijn, zal de “vrij inzetbare ruimte” binnenkort nihil bedragen. •

Prognose 10 jaar • Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar? Geen voeding De vrije ruimte zal in 2012 geheel worden besteed. Het gelabelde bedrag wordt in 2012 uitgegeven. Jaar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Voeding 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 •

Toelichting bij de prognose voeding In de periode 2008-2011 was jaarlijks maximaal € 350.000,-- beschikbaar voor het onderdeel 'zorg algemeen'.

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht Gelabeld Vrij Totaal

124

549 2 210 761

300 0 0 300

89 0 0 89

0 0 0 0

•

Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12

•

Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12

• Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12 Er zitten nu al zoveel aanvragen in de pijplijn dat de beschikbare gelden aan het eind van 2012 geheel zijn toegekend. 1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

125

126

Reserve

: Huisvesting en Inrichting

Programma

: Bedrijfsvoering

Functie

: Egaliseren lasten en baten groot onderhoud huisvesting

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per Niet bekend, maar in ieder geval voor 1985

•

Instellingsbesluit Niet bekend, maar in ieder geval voor 1985

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Egalisatiereserve.

•

Beschrijving doelstelling Reserveren van gelden voor groot onderhoud en inrichting

•

Voorwaarden voor aanwending Kosten moeten betrekking hebben op groot onderhoud en inrichting.

•

Koppeling programma (indien van toepassing) Bedrijfsvoering

Huidige stand en ontwikkelingen •

Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? € 764.056,-- is gelabeld.

127

•

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er? n.v.t.

Prognose 10 jaar Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar? (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Voeding 235,3 235,3 235,3 235,3 235,3 235,3 235,3 235,3 235,3 235,3 •

2022 235,3

• Toelichting bij de prognose voeding Jaarlijks wordt dit bedrag vanuit de exploitatie gestort in de reserve.

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht Gelabeld 764,1 681,9 813,2 877,0 553,0 352,0 275,8 274,4 Vrij Totaal 764,1 681,9 813,2 877,0 553,0 352,0 275,8 274,4 • Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12

173,8 -170,2 -200,9 -68,7 173,8 -170,2 -200,9 -68,7

• Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12 De vermelde bedragen zijn de resultante van de jaarlijkse voeding (235,3) en de onderstaande voorgenomen uitgaven in het kader van groot onderhoud: 2012 Voorzetramen MK12;Koudestraat comp.ruimte;div.schilderwerk MK12/13; reparen lekkages A6;verplaatsen postkamer; stoombevochtigers GS-kamer en Statenzaal. 2013 divers schilderwerk MK12/13 en vervanging tapijt MK12/13 2014 vervanging draadloos vergadersysteem, inspectie en reparatie metselwerk, divers schilderwerk 2015 dakbedekking SJ4 vervangen verdeelinrichting licht MK12/13 2016 vervangen LBK MK12/13, vervangen dakpannen bouwdeel M 2017 vervangen deel beglazing(excl. Restaurant) 2018 vervangen deel beglazing(excl. Restaurant) 2019 aluminium buiten wassen en conserveren, divers schilderwerk 2020 vervangen beglazing restaurant, vervangen doeken screens, divers schilderwerk 2021 reparatie natuursteen entree MK12/13, divers schilderwerk 2022 divers schilderwerk en vervangen tapijt • Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12 1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

128

317,5 104,0 171,5 559,2 436,4 311,5 236,7 335,8 579,3 266,0 103,1

Reserve

: Grondwaterheffing

Programma

: Schoon/Veilig Groningen

Functie

: Egaliseren van lasten en baten grondwateronttrekking

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per

•

Instellingsbesluit

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Egalisatiereserve.

•

Beschrijving doelstelling Met de egalisatiereserve kunnen schommelingen in kosten en opbrengsten in de jaren en tussen verschillende legesopbrengsten worden uitgevlakt.

•

Voorwaarden voor aanwending Voor zover de kosten van uitvoering van de grondwaterheffing leges gerelateerd zijn kunnen deze worden verrekend met de ontvangen leges. Het verschil tussen legesgerelateerde kosten en legesopbrengsten zal jaarlijks worden verrekend met de egalisatiereserve.

•

Koppeling programma (indien van toepassing)

Huidige stand en ontwikkelingen •

Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? Het betreft een egalisatiereserve de middelen mogen alleen worden aangewend voor taken in het kader van grondwaterheffing. Het saldo van de reserve bedraagt per 31 december 2011 € 321.507,--. Hierop rusten nog geen harde verplichtingen.

129

•

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er?

Geen

Prognose 10 jaar Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar? (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Voeding 350 350 350 350 350 350 350 350 220 •

2021 350

2022 350

• Toelichting bij de prognose voeding Uitgegaan wordt van een aanpassing van de heffing in 2013.

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht 0 0 0 0 0 0 0 0 Gelabeld 322 304 306 308 311 313 316 318 Vrij 0 0 0 0 0 0 0 0 Totaal 322 304 306 308 311 313 316 318 • Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12

•

Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12

•

Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12

0 320 0 320

0 323 0 323

0 325 0 325

1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

130

0 328 0 328

Reserve

: Automatisering

Programma

: Bedrijfsvoering

Functie

: Egalisatie van lasten en baten aanschaf, beheer en onderhoud ICT-voorzieningen

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per 1-1-1998

•

Instellingsbesluit

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Egalisatiereserve

•

Beschrijving doelstelling Het egaliseren van de lasten en baten in verband met de aanschaf, beheer en onderhoud van ICTvoorzieningen op basis van de periodiek verschijnende ICT-beleidsplannen.

•

Voorwaarden voor aanwending Binnen de exploitatiebegroting IVT wordt jaarlijks rekening gehouden met een vervangingsinvestering van circa € 800.000,--. De automatiseringsreserve wordt aangewend als het benodigd budget boven de € 800.000,-- uit komt.

•

Koppeling programma (indien van toepassing) Bedrijfsvoering.

Huidige stand en ontwikkelingen • Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? Van het huidige bedrag van de reserve ad € 3.892.667,-- is € 2.551.000,-- gelabeld voor het strategisch informatieplan 2012-2014 en het andere deel als egalisatiebudget voor het vervangingsbudget IVT.

131

•

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er?

Geen

Prognose 10 jaar Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar? (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Voeding 479 187 28 •

2021

2022

• Toelichting bij de prognose voeding Van de per jaar in de exploitatiebegroting IVT gereserveerde € 800.000,-- blijft in de jaren op basis van het huidige vervangingenschema en huidige kosten bovengenoemde bedragen over.

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht 0 0 0 0 0 0 0 Gelabeld 3.893 1.821 2.008 1.571 1.571 1.313 637 Vrij 0 0 0 0 0 0 0 Totaal 3.893 1.821 2.008 1.571 1.571 1.313 637 • Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12

0 625 0 625

0 164 0 164

0 146 0 146

0 128 0 128

• Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12 De vermelde bedragen zijn de resultante van de jaarlijkse voeding en de hieronder vermelde onttrekkingen. Op basis van het huidige vervangingenschema en huidige kosten worden de volgende bedragen (x € 1.000,--) onttrokken aan de reserve om te dienen als aanvulling op de beschikbare exploitatiemiddelen: 2012 2.551 2014 437 2016 286 2017 676 2018 12 2019 461 2020 18 2021 18 2022 18 • Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12 1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

132

0 110 0 110

Reserve

: Beheer Wegen en Kanalen

Programma

: Bereikbaar Groningen

Functie

: Egalisatie van lasten en baten beheer en onderhoud van landwegen en waterwegen

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per 1996.

•

Instellingsbesluit Statenbesluit 22 mei 1996, nr. 6.

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Egalisatiereserve.

•

Beschrijving doelstelling Het egaliseren van de lasten en baten van het beheer en onderhoud van landwegen en waterwegen.

•

Voorwaarden voor aanwending Lasten en baten moeten vallen binnen de reikwijdte van het managementcontract Beheer Wegen en Kanalen (BWK).

•

Koppeling programma (indien van toepassing) Bereikbaar Groningen.

Huidige stand en ontwikkelingen • Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? Het saldo bedraagt ultimo 2011 € 1.290.664,-- en is volledig gelabeld.

133

•

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er?

Het managementcontract BWK kent een vierjaarlijkse cyclus, waarvan de huidige eindigt op 31 december 2012. Voor de periode 2013-2016 zal een nieuw contract worden afgesloten, waarbij de uiteindelijke beslissingsbevoegdheid bij Staten ligt. Besluitvorming hierover zal in het najaar 2012 plaats vinden.

Prognose 10 jaar Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar? (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Voeding •

2022

• Toelichting bij de prognose voeding Op begrotingsbasis wordt verondersteld dat de in enig jaar beschikbaar komende middelen in dat jaar zullen worden aangewend. Bij de jaarlijkse afsluiting in het kader van de Jaarrekening zal blijken welk deel van de beschikbaar gestelde middelen feitelijk nog niet is besteed en om die reden eerst weer wordt toegevoegd aan de reserve om op een later moment alsnog tot besteding te komen.

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht Gelabeld Vrij Totaal •

0 1.291 0 1.291

0 0

Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12

• Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12 Wij veronderstellen dat het per 31 december 2011 gelabelde bedrag in 2012 volledig tot besteding zal komen. Dat zelfde veronderstellen wij ten aanzien van de voor 2012 beschikbaar gestelde middelen. •

Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12

1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

134

Reserve

: Cofinanciering Kompas

Programma

: Ondernemend Groningen

Functie

: Cofinanciering Regionale programma's

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per 1-1-1999

•

Instellingsbesluit Voorjaarsnota 1999.

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Bestemmingsreserve.

•

Beschrijving doelstelling Speerpunt van het Kompasprogramma is de wens de te hoge werkloosheid in het Noorden versneld terug te dringen. Het Kompasprogramma is opgebouwd rond de thema's economische kerngebieden/marktsector, stedelijke centra en landelijk gebied. De marktsector wordt versterkt door scholings-/onderzoeksactiviteiten en door het stimuleren van technologische vernieuwingen. In het landelijk gebied moet ruimte voor landbouw, recreatie, natuur, wonen en andere kleinschalige activiteiten behouden blijven. Speciale aandacht wordt gegeven aan de positie van de stedelijke centra, die belangrijke verzorgende functies vervullen voor een groot gebied. Een speerpunt daarbij is de herstructurering van de woningvoorraad. Een andere prioriteit wordt gelegd bij het goed bereikbaar houden van de VINEX-centra Groningen/Assen, Emmen en Leeuwarden. De uitvoering van het Kompasprogramma heeft betrekking op de periode 2000-2006. Voor nadere informatie over het Kompas voor het Noorden verwijzen wij u naar statenvoordracht nr. 66/1999 en de daarbij behorende nota 'Kompas voor het Noorden'. In de Voorjaarsnota 2004 is besloten om het budget ten behoeve van Cofinanciering Kompas te verhogen en ook in jaren 2007 en 2008 middelen beschikbaar te stellen vanwege een langere doorloop van het programma.

•

Voorwaarden voor aanwending De reserve kan alleen worden aangesproken voor provinciale bijdragen in de kosten van projecten, die zijn opgenomen in het in noordelijk verband vastgestelde Kompasprogramma. In de Voorjaarsnota 2001 en 2002 zijn de onderstaande criteria voor een bijdrage uit de reserve Cofinanciering Kompas vastgelegd: • het project (of tot een programma geclusterde projecten) is (zijn) uitvoeringsgereed; • de totale projectkosten, die met het project (of tot een programma geclusterde projecten) zijn gemoeid bedragen in totaal minimaal € 100.000,--; • het doel van het project (of tot een programma geclusterde projecten) is eenduidig; • voor zover projecten worden geclusterd (tot een programma) moet er in inhoudelijk en technisch opzicht en in de tijd bezien sprake zijn van een samenhangend geheel; • het project (of tot een programma geclusterde projecten) is inhoudelijk getoetst aan het Kompas en wordt beoordeeld als passend binnen de maatregelen van het Kompas;

135

• het project (of tot een programma geclusterde projecten) wordt (tevens) gefinancierd door middel van tenminste één van de in het Kompas genoemde externe financieringsbronnen, niet zijnde de bijdragen van andere regionale overheden (financieringsbronnen zoals EZ/EFRO, Leader, Interreg, GDU, EU PLOP en SGB); • De voorkeursvolgorde voor financiering van projecten (of tot een programma geclusterde projecten) – met uitzondering van de projecten in het kader van de regeling 'gebiedsgericht werken – is eerst externe financieringsbronnen, vervolgens provinciale sectorale middelen en daarna provinciale cofinancieringsmiddelen. Voor de projecten in het kader van de regeling 'gebiedsgericht werken' geldt de in dat kader m.b.t. de financiering afgesproken voorkeursvolgorde. •

Koppeling programma (indien van toepassing) Ondernemend Groningen.

Huidige stand en ontwikkelingen •

Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? Per 31-12-2011 verplicht € 2,5 miljoen gelabeld “ 1,7 miljoen vrije ruimte “ 0,6 miljoen. Van de tot en met 2008 beschikbare gestelde middelen ad € 34,4 miljoen is tot nu toe circa € 31,1 miljoen gecommitteerd dan wel gereserveerd en een bedrag van € 2,7 miljoen vrijgevallen. Deze vrijval van € 2,7 miljoen is aangewend voor de voorziening frictiekosten provinciale bezuinigingen 2011-2015. Daarnaast moet er in 2012 nog een bedrag van € 0,2 miljoen ten laste van de reserve worden gebracht als correctie voor de bedragen die in de afgelopen jaren abusievelijk niet met de reserve zijn verrekend. In 2012 zal een deel van de nog resterende projecten worden afgerekend. Op basis van de huidige inzichten - rekening houdende met de reservering van € 1,6 miljoen voor projecten glastuinbouw voorzien wij op dit moment een vrijval van circa € 0,4 miljoen. Bij de definitieve afrekening van de betreffende projecten zal moeten blijken of deze inschatting juist is.

•

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er?

De meeste projecten zitten in de afrondingsfase. 1 project is pas in 2011 gecommitteerd en loopt tot 2015. De reservering van € 1,6 mln. voor glastuinbouw is gelabeld tot nadere besluitvorming in Staten.

136

Prognose 10 jaar •

Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar?

Jaar Voeding •

2012 n.v.t.

2013 n.v.t.

2014 n.v.t.

2015 n.v.t.

2016 n.v.t.

2017 n.v.t.

2018 n.v.t.

2019 n.v.t.

2020 n.v.t.

2021 n.v.t.

2022 n.v.t.

Toelichting bij de prognose voeding Voor de voeding van de reserve Cofinanciering Kompas hebben uw Staten in de periode 2000-2008 via jaarlijkse donaties in totaal € 33,8 miljoen beschikbaar gesteld. Daarnaast zijn er nog incidentele baten tot een bedrag van circa € 0,6 miljoen aan de reserve toegevoegd. De totale voeding van de reserve tot en met 2008 bedraagt derhalve € 34,4 miljoen. Deze middelen zijn bestemd om projecten mee te cofinancieren, die tevens gefinancierd worden uit een aantal met name genoemde andere financieringsbronnen binnen het Kompasprogramma, te weten EZ/EFRO, Leader, Interreg, GDU, EU PLOP en SGB. Na 2008 wordt deze reserve niet meer gevoed.

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1 miljoen) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht 2,5 1,8 0,9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Gelabeld 1,7 1,7 1,7 1,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Vrij 0,6 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 Totaal 4,8 3,9 3,0 2,1 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 • Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12-2015 Verwachting dat uiterlijk in 2013 alle projecten zijn afgerekend met uitzondering van hieronder gemelde glastuinbouw. • Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12-1011 Zie opmerkingen over gelabelde middelen Glastuinbouw. • Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12 Zie toelichting bij huidige stand en ontwikkelingen. 1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

137

138

Reserve

: Ontgrondingen

Programma

: Schoon/Veilig Groningen

Functie

: Egaliseren lasten en baten ontgrondingen

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per 2002.

•

Instellingsbesluit Integrale Bijstelling 2002.

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Egalisatiereserve. Aangezien lasten en baten niet synchroon lopen is er een egalisatiereserve ingesteld.

•

Beschrijving doelstelling Onder de naam “ontgrondingenheffing'' wordt (ten laste van de aanvragers van een ontgrondingenvergunning) vanaf 2002 een directe belasting geheven ter bestrijding van: o Ten hoogste vijftig procent van de ten laste van de provincie komende kosten van werkzaamheden in verband met onderzoek en planning met betrekking tot ontgrondingen en van werkzaamheden, voortvloeiende uit de toepassing van artikel 7b van de (Ontgrondingen)wet (€ 0,065 per m3); o Kosten van maatregelen, gericht op het bieden van compensatie in verband met de gevolgen van ingrijpende ontgrondingen ten behoeve van de grondstoffenvoorziening aan gebieden waar zodanige ontgrondingen plaats vinden of plaatsgevonden hebben (€ 0,035 per m3); o Kosten met betrekking tot schadevergoedingen ingevolge artikel 26 van de wet (€ 0.005 per m3).

•

Voorwaarden voor aanwending Aangezien er hier sprake is van en bestemmingsheffing mogen de inkomsten slechts worden aangewend voor het doel waarvoor ze worden geheven

•

Koppeling programma (indien van toepassing) Schoon/Veilig Groningen.

139

Huidige stand en ontwikkelingen • Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? Zoals volgt uit het bovenstaande is er sprake van een bestemmingsheffing. Het is dus gelabeld geld. Het is wettelijk verboden dit geld vrij in te zetten. Vanaf 1 januari 2007 bedraagt het tarief € 0,01 per m3 (uitsluitend t.b.v. schadevergoedingen). De heffing voor de beide andere componenten planning en onderzoek en compenserende maatregelen is per die datum opgeheven, terwijl het bedrag voor schade vergoedingen is verdubbeld. De helft van dit bedrag is ten behoeve van feitelijke schadevergoedingen, de andere helft t.b.v. onderzoek naar het causaal verband tussen de opgetreden schade en de ontgronding. • Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er? De tarieven zijn niet budgetneutraal. De inkomsten zijn vanaf 2012 begroot op € 10.000,-- en de verwachte kosten € 55.000,--. Zodat er per saldo € 45.000,-- per jaar wordt onttrokken aan de reserve.

Prognose 10 jaar Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar? (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Voeding 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 • Toelichting bij de prognose voeding Aangezien vooraf niet bekend is welke vergunningen voor ontgronding worden verleend is de jaarlijkse toevoeging geraamd op € 10.000,--. De uitgaven laten zich vooraf niet of nauwelijks ramen. Daarom is jaarlijks € 15.000,-- vrij inzetbaar voor planning en onderzoek. Bovendien worden de salariskosten van de beleidsmedewerkers voor ontgrondingen gedeeltelijk uit de egalisatiereserve betaald. De begrote uitgaven zijn gesteld op € 55.000,--. Naar verwachting wordt de Ontgrondingenwet binnen afzienbare tijd ingetrokken en wordt deze geïntegreerd in de nieuwe Omgevingswet. Nog niet bekend is of, en zo ja welke consequenties dit heeft voor de heffing. •

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht Gelabeld Vrij Totaal •

140

0 1.019 0 1.019

0 974 0 974

0 929 0 929

0 884 0 884

0 839 0 839

0 794 0 794

0 749 0 749

Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12

0 704 0 704

0 659 0 659

0 614 0 614

0 569 0 569

0 524 0 524

• Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12 Naar verwachting wordt de Ontgrondingenwet binnen afzienbare tijd ingetrokken en wordt deze geïntegreerd in de nieuwe Omgevingswet. Nog niet bekend is of, en zo ja welke consequenties dit heeft voor de heffing.

•

Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12

1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

141

142

Reserve

: Apparaatskosten personeel (AKP)

Programma

: Bedrijfsvoering

Functie

: Beschikbaar houden van AKP-budgetten gedurende een collegeperiode

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per

•

2004 Instellingsbesluit Voorjaarsnota 2004.

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Egalisatiereserve. De eventuele jaarlijkse over- en onderschrijdingen op de AKP-budgetten moeten via deze reserve worden meegenomen naar een volgend jaar. Daarbij is het van belang onderscheid te maken naar aandeel algemene middelen en het aandeel overige sectoren. Wellicht ten overvloede merken wij op dat deze egalisatiereserve uitsluitend bedoeld is voor de afdelingen die niet vallen onder het Managementcontract Beheer Wegen en Kanalen. Voor de afdelingen vallend onder het Managementcontract Beheer Wegen en Kanalen bestaat reeds een "eigen" egalisatiereserve. Gerekend over één collegeperiode dient het apparaatskostenbudget per afdeling in principe in evenwicht te zijn. In de laatste begroting/ rekening van de zittingsperiode van een college van Gedeputeerde Staten moet dat evenwicht zijn bereikt. Eventuele tekorten moeten zijn gecompenseerd. Eventuele overschotten moeten worden bestemd, voor in principe de volgende doeleinden(of combinatie daarvan): a. terug naar algemene middelen; b. beschikbaar houden voor de nieuwe collegeperiode; c. aanwenden voor invulling van algemene en/of specifieke taakstellingen. Gedeputeerde Staten besluiten hierover op basis van voorstellen van het MT.

•

Beschrijving doelstelling

•

Het gedurende een collegeperiode beschikbaar houden van de budgetten Apparaatskosten personeel. Voorwaarden voor aanwending Onderschrijdingen op het apparaatskostenbudget gaan in principe automatisch mee naar het volgende dienstjaar. De onderschrijding dient van een verklaring te worden voorzien bij de rapportage in het kader van de planning- en controlcyclus. Eventuele onder- of overschrijdingen die worden veroorzaakt door afwijkingen in de raming ten gevolge van buiten de invloedssfeer van de provincie liggende oorzaken, komen ten gunste dan wel ten laste van de algemene middelen.

143

Koppeling programma (indien van toepassing)

•

Bedrijfsvoering. Huidige stand en ontwikkelingen Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar?

•

Omdat het de AKP Reserve betreft dienen alle restanten, ook niet verplichtte of gereserveerde, binnen de collegeperiode binnen de reserve te blijven. Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er?

•

De Reserve AKP bestaat uit de volgende onderdelen: Onderdeel

Eindstand jaarrekening 2011

Kleiner en Beter 697.159,23 Overboeking 2010-11 (pers. opleidingsbudgetten) 142.500,00 Restant stelpost WABO/Woning toezicht MTZ (VJN 2010, pagina 52.500,00 70/71) Concernkredieten (P&O) inzake project NEND 40.000,00 Concernkredieten (P&O) restanten 2011 -15.037,50 Deel personeelsplanning 2011 bestemd voor POB 227.500,00 Restant AKP afdelingen 2011 169.378,77 Restant MT-buffer 2011 229.073,30 Teveel ingeleverde formatie 37.661,86 Incidentele kosten DIV 200.000,00 Zaakgericht werken 2009-12 2.428.934,39 Totaal reserve AKP

4.209.670,05

Prognose 10 jaar •

Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar?

Jaar Voeding

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

• Toelichting bij de prognose voeding Een prognose met betrekking tot de voeding voor de AKP Reserve is niet te geven. Voeding van de reserve bestaat uit de restanten van de AKP van de afdelingen. De AKP Reserve periode loopt tot en met 2014. Verwacht wordt dat aan het einde van deze periode de middelen verbruikt zijn. Zie ook voorwaarden en aanwending (hierboven).

144

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1 miljoen) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Gelabeld 4,2 1,3 0,9 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Vrij 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Totaal 4,2 1,3 0,9 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 • Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12 Voor een toelichting op de stand per 31-12-2011 verwijzen naar het onderdeel Huidige stand en ontwikkelingen.

0,0 0,0 0,0 0,0

Kleiner en Beter/Groen voor grijs In de begroting 2012 wordt rekening gehouden met uitgaaf van circa € 452.114,--, hetgeen ingezet wordt voor de dekking van personeelskosten en voor uitgaven ten behoeve van kwaliteitsverbeteringen. In 2012 resteert er nog een bedrag van € 245.045,--. Dit bedrag zal worden ingezet voor de kosten die tot en met 2011 gedekt zijn uit Mobiliteit in brede zin en doorlopen naar volgende jaren. 1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

145

146

Reserve

: Provinciale bijdrage Bodemsanering

Programma

: Schoon/Veilig Groningen

Functie

: Bekostiging meerjarige projecten en activiteiten Bodemsanering

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per Begin jaren 90

•

Instellingsbesluit Is niet direct herleidbaar. De instelling heeft begin jaren 90 plaatsgevonden.

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Bestemmingsreserve ten behoeve van Bodemsanering

•

Beschrijving doelstelling

Het betreft het volledige Bodemsaneringsprogramma 2010 t/m 2014 met waarschijnlijke uitloop gebaseerd op het convenant met het Rijk (betreft dus alle bodemsaneringsactiviteiten zoals; voormalige gasfabrieken, Spoedlocaties, waterbodems, BIO's en overige locaties). • Voorwaarden voor aanwending Wet en regelgeving (Wbb) Bodemconvenant met het Rijk MeerJarenProgramma Wbb •

Koppeling programma (indien van toepassing) MeerJarenProgramma Wet bodembescherming 2010-2014

Huidige stand en ontwikkelingen € 17.455.270,-• Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? verplicht gelabeld vrij inzetbaar

€ 8.742.989,-€ 8.712.281,-€ 0,--

147

•

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er?

Medio 2013 hebben we beter zicht op de kosten die benodigd zijn voor de aanpak van de spoedlocaties Ritme van de verplichtingen en uitgaven wordt in hoge mate bepaald door een aantal dure en langlopende projecten.

Prognose 10 jaar Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar? (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Voeding 3.815 3.844 3.726 290 290 290 290 290 290 290 • Toelichting bij de prognose voeding •

Gasfabr. Algemeen Bezuiniging DUB ISV

187 315 -5 2.055 1.263

187 315 -10 2.055 1.297

187 315 -18 2.055 1.186

315 -25

2022 290

idem idem

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1 miljoen) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht Gelabeld Vrij Totaal

8,74 11,00 15,00 11,00 8,71 7,77 2,61 2,84 0,00

0,00

0,00

6,50 0,13

1,92 0,00

0,71 0,00

0,00 0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

17,45 18,77 17,61 13,84

6,63

1,92

0,71

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

• Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12 Ritme hiervan wordt in hoge mate bepaald door een aantal dure en langlopende projecten. • Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12 Ritme hiervan wordt in hoge mate bepaald door een aantal dure en langlopende projecten. •

Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12

1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

148

Reserve

: Afkoopsom wegen en waterwegen

Programma

: Bereikbaar Groningen

Functie

: Bekostiging van eeuwigdurend onderhoud van overgedragen wegen en waterwegen

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per 2006 (Overdracht N46 naar de provincie Groningen)

•

Instellingsbesluit

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Inkomen.

•

Beschrijving doelstelling De reserve dient als voeding van de budgetten voor beheer en onderhoud van de naar de provincie Groningen overgedragen wegen en kanalen.

•

Voorwaarden voor aanwending Aanwending niet mogelijk.

•

Koppeling programma (indien van toepassing) Bereikbaar Groningen

Huidige stand en ontwikkelingen •

Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? De gehele reserve (€ 83.585.401,--) is gelabeld t.b.v. de bekostiging van eeuwigdurend onderhoud van overgedragen wegen en vaarwegen. Deze middelen moeten daarom eeuwigdurend in deze reserve aanwezig zijn. Van het per 31 december 2011 beschikbare bedrag is € 53.000.000,-bestemd voor de bekostiging van het eeuwig durend onderhoud van het Winschoterdiep (zie voordracht nr. 37a/2011), € 30.331.000,-- ten behoeve van de N46 en € 254.401,-- voor de N385 te Bareveld.

149

•

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er?

Prognose 10 jaar •

Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar?

Jaar Voeding

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

• Toelichting bij de prognose voeding De voeding van de reserve is afhankelijk van overdracht van wegen en waterwegen en de daarbij door de over te dragen partij te verstrekken afkoopsom.

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1 miljoen) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht Gelabeld Vrij Totaal •

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

83,6

Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12

• Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12 Zie de toelichting bij huidige stand (per 31-12-2011). •

Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12

1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

150

Reserve

: Programma Landelijk Gebied (PLG)

Programma

: Karakteristiek Groningen

Functie

: Uitvoering PLG 2007-2013

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per 1-1-2007

•

Instellingsbesluit Integrale Bijstelling 2007.

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Egalisatiereserve. Het Programma Landelijk Gebied is een meerjarig programma (2007 t/m 2013) en kent financiering vanuit Europese, rijks- en provinciale middelen. De rijks- en provinciale middelen zijn opgenomen op de provinciale begroting. Met het Rijk zijn voor de gehele programmaperiode middels een bestuursovereenkomst afspraken gemaakt over de inzet van de middelen ten behoeve van de realisatie van prestaties. De provinciale middelen zijn veelal gekoppeld aan de rijksbijdragen. Voor de rijksbijdragen geldt dat deze niet kunnen vrijvallen en beschikbaar blijven voor het programma. De huidige systematiek voor de provinciale middelen is dat via de Programma- en de productenbegroting de afzonderlijke deelkredieten elk jaar moeten worden vastgelegd. Aanpassingen vinden eventueel plaats via de Voorjaarsnota en de Integrale Bijstelling. De middelen worden zonodig naar een volgend dienstjaar overgeheveld door middel van overboeking van kredieten in het kader van de Jaarrekening. Omdat het hier om een meerjarig programma gaat is in de IB2007 besloten om een reserve Programma Landelijk Gebied (reserve PLG) te vormen. Op deze manier kunnen de provinciale middelen gedurende de gehele periode 2007-2013 beschikbaar blijven zonder dat er elk jaar sprake hoeft te zijn van overboeking van kredieten van het ene naar het andere jaar.

•

Beschrijving doelstelling

•

Het PLG richt zich op: o Behoud en ontwikkeling natuur en landschap. o Ontwikkeling toerisme en recreatie. o Versterking concurrentiekracht landbouw. o Verbreding en vernieuwing plattelandseconomie. o Bevorderen leefbaarheid. o Integraal waterbeheer. Voorwaarden voor aanwending De in enig jaar nog niet tot besteding gekomen middelen schuiven door naar de resterende jaren van het programma.

•

Koppeling programma (indien van toepassing) Karakteristiek Groningen.

151

Huidige stand en ontwikkelingen • Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? Per 31 december 2011 is de stand van de reserve € 12.789.821,--. Hiervan is € 9.933.727,-- verplicht en gelabeld € 2.046.264,--. Het restant ad. € 809.830,-- is vrij inzetbaar voor de resterende looptijd van het programma.

•

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er?

Prognose 10 jaar •

Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar?

Jaar Voeding

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

• Toelichting bij de prognose voeding Met het Rijk zijn onderhandeling gevoerd over de decentralisatie van natuurtaken. Het decentralisatieakkoord is door de provincie Groningen afgewezen. Wel wordt medewerking verleend aan de uitwerking hiervan. De komende tijd zal meer duidelijkheid komen op welke wijze het Rijk de bestuurovereenkomst wil opzeggen en hoe wordt afgerekend. Ook wordt op dit moment gewerkt aan de voorbereiding van een vervolgprogramma. Om die reden is er nu dan ook geen verantwoorde prognose te geven van de toekomstige voeding van en onttrekkingen aan deze reserve.

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht Gelabeld Vrij Totaal

9.994 2.046 810 12.850

6.294 1.875 1.500 651 0 0 405 0 0 7.350 1.875 1.500

750 0 0 750

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

• Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12 Betreft enerzijds tot en met 2013 de afwikkeling van de aangegane verplichtingen PLG en anderzijds de uitbetaling van de toegezegde bijdragen ten behoeve van Less Favoured Areas en Akkerrandenbeheer. Deze laatste bijdragen lopen door tot en met 2016.

152

0 0 0 0

• Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12 Betreft het bedrag dat is gelabeld ter afdekking van rijkskredieten. • Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12 Wij veronderstellen dat de vrije ruimte in de resterende jaren van het huidige PLG-programma tot besteding zal komen. 1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

153

154

Reserve

: Provinciale Meefinanciering

Programma

: Ondernemend Groningen

Functie

: Cofinanciering Regionale programma's

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per Met ingang van 2007

•

Instellingsbesluit Integrale Bijstelling 2007 onder de naam reserve Cofinanciering ruimtelijke-economische programma's en projecten. Later (IB2009) gewijzigd in de naam reserve Provinciale Meefinanciering.

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Bestemmingsreserve. Verlenen van provinciale bijdragen in programma's en projecten in aanvulling op bijdragen van derden.

•

Beschrijving doelstelling Het duurzaam versterken van de ruimtelijke-economische ontwikkelingen in de provincie.

•

Voorwaarden voor aanwending

A. Het moet in beginsel gaan om projecten die ook uit een van de volgende subsidiekaders wordt gefinancierd (en dus passen binnen/voldoen aan doelstellingen/criteria die voor een belangrijk deel ook door ons zijn onderschreven) o het Piekenprogramma/het OP EFRO o de Interregprogramma's o het Waddenprogramma o het Investeringsprogramma Landelijk Gebied (onderdeel EU POP/Leader) o het Europese Visserijprogramma o het FES o eventuele nieuwe ruimtelijk-economisch relevante subsidieprogramma's. B. Bij projecten die gekoppeld worden aan de programma’s Pieken in de Delta, het OP EFRO en het FES moet in beginsel gaan om structuurversterkende projecten die passen binnen de prioritaire provinciale thema's. Deze projecten moeten goed scoren op de criteria effectiviteit, efficiency, risico's en legitimiteit. Legitimiteit: Is de inzet van overheidsmiddelen legitiem en het meest geëigend voor dit project? Zijn andere maatregelen overwogen? Overheidsingrijpen ter bevordering van innovatie is economisch gezien legitiem, indien de markt maatschappelijk wenselijke ontwikkelingen niet of te traag tot stand brengt. Effectiviteit: Hoe effectief is het project? In hoeverre draagt het bij aan de provinciale doelen? Efficiëntie:Hoe staat het met de kostenefficiëntie van het project? Ook kan hierbij gelet worden op de relatie tussen private investeringen en publieke uitgaven. Deze laatste verhouding zegt iets over de mate waarin met publieke middelen investeringen in de markt uitgelokt kunnen worden en zegt tevens iets over de bereidheid en acceptatie van projecten in de markt. Risico’s: Wat zijn de risico’s van het project? Hier wordt gelet op de mogelijke afbreukrisico’s van het project. Dit om te voorkomen dat wordt geïnvesteerd in een project waar later niets uitkomt. C. Projecten die gekoppeld worden aan de externe financieringskaders zoals de Interregprogramma’s, het Waddenprogramma en het ILG (onderdeel UO POP/Leader) moeten vanzelfsprekend de toets van deze programma’s goed doorstaan, alvorens zij in aanmerking kunnen komen voor provinciale

155

meefinanciering. D. Voor alle projecten waaraan op zich voldoende bestuurlijk belang wordt toegekend, geldt dat goed onderbouwd moet worden dat zonder provinciale bijdrage de financiering niet rond kunnen komen. De provinciale bijdrage moet tevens in een evenwichtige verhouding staan met de bijdrage van andere partijen E. Verder gelden de volgende criteria: • het project (of tot een programma geclusterde projecten) moet uitvoeringsgereed zijn • de totale projectkosten bedragen in totaal minimaal € 100.000 (m.u.v. de Interreg- en Leaderprojecten). • de voorkeursvolgorde voor de financiering van projecten is: eerst de externe financieringsbronnen, vervolgens de provinciale sectorale middelen en daarna de middelen uit de reserve Cofinanciering ruimtelijk economische programma's. Procedure Voorstellen tot cofinanciering van projecten uit de reserve meefinanciering kunnen gedurende het hele jaar worden ingediend. Het college van GS zal haar principebesluit tot subsidietoekenning aan PS voorleggen, met het verzoek daar binnen 3 weken op te reageren. •

Koppeling programma (indien van toepassing)

A. Structuurversterkende projecten met name gekoppeld aan de externe financieringsbronnen als Pieken in de Delta, het OP EFRO, het Fonds Economische Structuurversterking (FES) en eventueel nieuwe programma’s waaruit majeure projecten kunnen worden gefinancierd; het gaat hier m.n. om projecten op het terrein van innovatie, versterking van de regionale kennisinfrastructuur, energie en versterking van het MKB in den brede. B. Projecten gekoppeld aan externe financieringsbronnen als de Interregprogramma’s, het Waddenprogramma en het ILG/onderdeel Leader en EU POP en het Europese Visserijprogramma; het gaat hier met name om de wat kleinschaliger projecten gekoppeld aan prioritaire provinciale thema’s (kennis, water, energie) en om de sociaaleconomische vitalisering van het platteland (waaronder versterking MKB, toerisme en recreatie in relatie tot cultuur/natuur). C. Projecten die niet aan een van de hiervoor genoemde externe subsidiebronnen kunnen worden gekoppeld, maar wel aantoonbare spin-off richting het regionale MKB, de regionale kennisinfrastructuur en de vitaliteit van het platteland hebben. Het moet hier wel gaan om projecten waaraan een voldoende bestuurlijk belang wordt toegekend, die aantoonbaar zonder provinciale meefinanciering niet van de grond komen en die voldoende scoren op de criteria genoemd onder E. D. Procesgeld voor haalbaarheidsonderzoeken en (m.n.) het inhuren van externe expertise om veelbelovende projectideeën uit te werken tot concrete (besluitvormingsrijpe) projectvoorstellen ten behoeve van een van de genoemde externe subsidiekaders. Verwacht wordt dat deze inzet met name nodig is voor het Fonds Economische Structuurversterking en het Waddenprogramma.

Huidige stand en ontwikkelingen • Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? Van de beschikbare middelen per 31 december 2011 ad € 31,70 miljoen is € 28,95 miljoen verplicht, € 1,83 miljoen gelabeld en € 0,92 miljoen nog nader in te vullen.

156

•

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er?

De afgelopen jaren zijn veel verplichtingen aangegaan. Ook de komende jaren zijn de verwachtingen dat de middelen zullen worden ingezet voor o.a. KoersNoord tender projecten, Waddenfonds, Interreg en projecten t.b.v. het nationale topsectorbeleid. We verwachten dan ook dat de middelen de komende jaren zeker nodig zijn.

Prognose 10 jaar Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar? (bedragen x € 1 miljoen) Jaar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Voeding 8,5 8,5 8,5 8,5 8,5 8,5 8,5 8,5 8,5 8,5 8,5 • Toelichting bij de prognose voeding In 2011 bedroeg de voeding € 11,5 miljoen. In het kader van de provinciale bezuinigingen 2011-2015 hebben Provinciale Staten besloten om met ingang van 2012 de voeding te verlagen naar € 4,5 miljoen per jaar. Op basis van het collegeprogramma 2011-2015 hebben Provinciale Staten in de Voorjaarsnota 2012 besloten de jaarlijkse voeding weer te verhogen naar € 8,5 miljoen per jaar. Daarmee is de voeding weer terug op het niveau van 2008. Overigens zal in 2015, bij een nieuwe collegeperiode, opnieuw worden besloten hoeveel middelen er per jaar beschikbaar gesteld gaan worden. •

In het kader van voordracht 44/2011 inzake uitvoering nieuw beleid hebben uw Staten besloten van deze middelen een bedrag van € 333.100,-- per jaar in te zetten ter bekostigen van extra formatie inclusief overheadkosten.

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1 miljoen) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht Gelabeld Vrij Totaal

28,9 1,8 0,9 31,7

16,2 10,3 0,9 27,4

8,1 4,9 0,9 13,9

0,0 0,0 0,9 0,9

0,0 0,0 0,9 0,9

0,0 0,0 0,9 0,9

0,0 0,0 0,9 0,9

0,0 0,0 0,9 0,9

0,0 0,0 0,9 0,9

0,0 0,0 0,9 0,9

0,0 0,0 0,9 0,9

• Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12-2011 en volgende jaren. Hier is uitgegaan van de projecten waarover in GS besluitvorming heeft plaatsgevonden.

• Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12-2011 en volgende jaren Hier is uitgegaan van de projecten waar overleg over is geweest en welke in de FO’s besproken zijn. • Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12-2011 en volgende jaren. Vrije middelen aan het eind van een jaar worden het jaar daarop ingezet. 1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

157

0,0 0,0 0,9 0,9

158

Reserve

: Regio Specifiek Pakket

Programma

: Bereikbaar Groningen

Functie

: Financiering provinciale bijdrage aan RSP projecten

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per De reserve is ingesteld in het boekjaar 2009.

•

Instellingsbesluit Voorjaarsnota 2009.

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Bestemmingsreserve. Verlenen van provinciale bijdragen in programma's en projecten als cofinanciering die onder het convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (RSP-ZZL) vallen.

•

Beschrijving doelstelling Deze reserve dient ter dekking van cofinanciering voor projecten in het regiospecifiek pakket. De reserve wordt ter dekking ingezet bij de programma's Bereikbaar Groningen en Ondernemend Groningen. De totale cofinanciering voor RSP-ZZL bedraagt € 325 miljoen. Het aandeel van de provincie bedraagt € 245 miljoen. De overige € 80 miljoen wordt door de gemeente Groningen beschikbaar gesteld (prijspeil 2007). De dekking van het aandeel van de provincie komt uit de opbrengsten van de verkoop van onze aandelen in Essent. De rentebaten over het saldo van de reserve RSP-ZZL worden ook toegevoegd aan deze reserve. Het uitvoeren van bereikbaarheidsprojecten zoals die zijn ondergebracht in het convenant van het RSPZZL en het hieraan gekoppelde programma. In het kader van het convenant is het programma voor RSP op te delen in drie deelprogramma’s: Ruimtelijk-Economisch-Programma (REP), Concrete bereikbaarheidsprojecten en Regionaal Mobiliteitsfonds. Het REP bestaat uit 12 programmalijnen: Energie, Watertechnologie, Sensortechnologie, Lifesciences, Agribusiness, Chemie, Toerisme, Metaal en scheepsbouw, Algemeen MKB-beleid, Arbeidspotentieel, Vestigingslocaties en Woon- en leefklimaat. Bij het afsluiten van het convenant zijn er concrete projecten benoemd die uitgevoerd dienen te worden. Dit zijn de projecten A7-Zuidelijke Ringweg Groningen, spoorlijn Groningen-Leeuwarden en Kolibri OV Groningen-Assen.

•

Voorwaarden voor aanwending In het convenant RSP-ZZL zijn projecten benoemd die worden uitgevoerd met een Rijksbijdrage en een bijdrage van derden. De concrete bereikbaarheidsprojecten zijn een verplichting om uit te voeren conform het kabinetsbesluit van 16 november 2007.

159

•

Koppeling programma (indien van toepassing) Uit de reserve worden uitgaven voor het programma Bereikbaar Groningen, thema Mobiliteit en infrastructuur gedekt.

Huidige stand en ontwikkelingen • Welk bedrag van de huidige stand is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? Het beginsaldo van de reserve op 1 januari 2012 bedraagt € 253.025.699. Hieronder zijn de percentages van verplichte en gelabelde gelden opgenomen op deelprogramma niveau.

Concrete projecten

Verplicht Gelabeld 100,0% 0,0%

Regionaal Mobiliteitsfonds

48,7%

51,3%

Ruimtelijk economisch Programma Totaal RSP

65,5% 57,8%

34,5% 42,2%

•

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er?

In december 2012 zal het go/no go besluit worden genomen betreft de RegioTram. Het betreft hier een totaal investering van € 112 miljoen. De RegioTram valt onder het Regionaal Mobiliteitsfonds. De impact op de verplichting voor de reserve betreft het provinciale deel van € 84,4 miljoen.

Prognose 10 jaar Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar? (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Voeding 4.001 4.244 3.673 3.178 3.333 3.022 2.204 1.442 614 •

2021 0

2022 0

• Toelichting bij de prognose voeding De voeding van de bestemmingsreserve RSP is de toegerekende rente over het gemiddelde saldo van de reserve in een jaar. De rente die wordt toegerekend, is gebaseerd op een gemiddelde van rente die de treasury realiseert op korte en lange uitzettingen. De voeding van de reserve dient ter dekking van indexatie van de projectkosten. De prognose loopt tot 2020 omdat conform planning de RSP middelen zijn besteed aan projecten.

160

• • •

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel)

Prognose tabel (x € 1 miljoen) Algemeen RSP Voorfinanciering Gemeente Groningen Programmakosten Concrete Projecten t.l.v . reserv e Waarvan

Regionaal Mobiliteitsf onds t.l.v. reserve Waarvan

Ruimtelijk-Economisch-Programma t.l.v. reserve Waarvan

Totaal v ermindering

Verplicht Gelabeld Vrij Verplicht Gelabeld Vrij Verplicht Gelabeld Vrij

2012 2,6 0,5 3,3 100% 0% 0% -0,2 0% 100% 0% 4,9 100% 0% 0% 11,1

2013 3,0 0,5 2,9 100% 0% 0% -0,5 0% 100% 0% 6,7 77% 23% 0% 12,5

2014 19,5 0,5 3,9 100% 0% 0% 53,2 0% 100% 0% 2,6 40% 60% 0% 79,7

2015 -26,4 0,6 3,7 100% 0% 0% 19,5 15% 85% 0% 5,0 69% 31% 0% 2,5

2016 0,0 0,6 3,7 100% 0% 0% 18,0 17% 83% 0% 1,8 15% 85% 0% 24,1

2017 0,0 0,6 4,9 100% 0% 0% 26,5 22% 78% 0% 1,6 3% 97% 0% 33,6

2018 0,0 0,6 4,9 100% 0% 0% 26,0 21% 79% 0% 1,6 0% 100% 0% 33,1

2019 0,0 0,6 4,3 100% 0% 0% 24,6 18% 82% 0% 1,6 0% 100% 0% 31,1

2020 0,5 0,7 4,1 100% 0% 0% 25,7 17% 83% 0% 1,6 0% 100% 0% 32,5

De opgenomen projectkosten zijn gebaseerd op het prijspeil 2011, ieder jaar zal een indexering van de uitgaven plaatsvinden. • Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo Hieronder vallen de concrete projecten. Dit zijn de projecten waarbij de verplichting jegens het Rijk bestaat deze uit te voeren. Daarnaast vallen de projecten uit de andere programmaonderdelen die reeds zijn aangegaan of hard zijn toegezegd onder de verplichtingen. • Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo De budgetten die zijn gealloceerd aan projecten die onder regio autonomie tot stand komen, waarbij nog geen verplichtingen zijn aangegaan. • Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo Er is in principe geen vrije ruimte omdat op basis van het convenant cofinanciering van de projecten moet plaatsvinden door de provincie.

161

162

Reserve

: Compensatie dividend Essent

Programma

: Algemene dekkingsmiddelen

Functie

: Voeding reserve ESFI/opvangen schommelingen in de variabelen van het rendementsmodel

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per Ultimo 2010.

•

Instellingsbesluit Voordracht nr. 46/2010.

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Bestemmingsreserve, met gedeeltelijk het karakter van een egalisatiereserve en gedeeltelijk het karakter van een inkomensreserve.

•

Beschrijving doelstelling Allereerst dient de dekking van de voeding van de bestemmingsreserve ESFI te zijn gewaarborgd. Ten tweede wordt deze bestemmingsreserve gebruikt om schommelingen in de variabelen van het rendementsmodel te egaliseren.

•

Voorwaarden voor aanwending Om de ‘eeuwig durende” voeding van de reserve ESFI te kunnen garanderen kunnen de middelen niet worden aangewend.

•

Koppeling programma (indien van toepassing) Door de koppeling aan de reserve ESFI is er indirect een koppeling aan het programma Bereikbaar Groningen.

Huidige stand en ontwikkelingen •

Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? De stand van de reserve is ultimo 2011 € 179.474.584,--. Deze middelen zijn gelabeld om de ‘eeuwigdurende’ voeding van de reserve ESFI te realiseren.

163

•

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er? Op basis van het rendementsmodel moet de reserve een omvang hebben van € 208,1 miljoen. Dit bedrag is opgebouwd uit het structureel benodigde stamkapitaal van € 100 miljoen en de brugleningen die zijn verstrekt aan Enexis ad € 108,1 miljoen. Deze leningen zorgen ook voor een eeuwigdurend rendement. Omdat de reserve nog niet het benodigde niveau van € 208,1 miljoen heeft bereikt moet de reserve worden aangevuld. Een deel van de boekwinst als gevolg van de verkoop van Essent aan RWE is in aangewend om verlies te nemen op de investering in de Blauwestad ad. € 28,8 miljoen en € 5,8 miljoen is gebruikt ter versterking van het weerstandsvermogen. Als gevolg hiervan is € 34,6 miljoen minder beschikbaar in de reserves dan waar het rendementsmodel vanuit gaat. Een deel is inmiddels aangevuld, zodat nog een bedrag van € 28,6 miljoen benodigd is om de reserve op het gewenste niveau van € 208,1 miljoen te krijgen.

Prognose 10 jaar Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar? (bedragen x € 1 miljoen) Jaar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Voeding 28,6 •

•

2022

Toelichting bij de prognose voeding In 2010 is conform het voorstel in voordracht nr. 46/2010 € 161,7 miljoen aan de reserve toegevoegd. Voor de voeding van de reserve is enerzijds het minimaal benodigde gelabelde stamkapitaal van € 100 miljoen en anderzijds de vrije ruimte in de Algemene Reserve ad € 61,7 miljoen aangewend. In 2011 is hierop een correctie van € 17,8 miljoen aangebracht, zodat de stand per ultimo 2011 € 179,5 miljoen bedraagt. Als gevolg van de aflossing van de lening PBE, die wordt ingezet voor de uitvoering van MIT-projecten, moet nog een bedrag van € 6 miljoen worden toegevoegd aan de reserve ESFI. Hierdoor komt het saldo van de reserve compensatie dividend uit op € 173,5 miljoen. In totaal is € 208,1 benodigd, zodat aanvullend € 34,6 miljoen aan de reserve compensatie dividend moet worden toegevoegd.

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1 miljoen) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht Gelabeld Vrij Totaal

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

179,5

•

Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12

•

Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12 Op basis van voortschrijdend inzicht weten nu dat de reserve Compensatie dividend eigenlijk een omvang moet hebben van € 208,1 miljoen. In het kader van de Voorjaarsnota 2012 zullen daartoe de noodzakelijke herschikkingen tot een bedrag van € 34,6 miljoen binnen het beschikbare vermogen worden doorgevoerd.

164

•

Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12

1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

165

166

Reserve

: Leefbaarheid krimpgebieden

Programma

: Leven en wonen in Groningen

Functie

: Voorkomen en oplossen van problemen op het gebied van leefbaarheid in krimpgebieden

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per 1-1-2011

•

Instellingsbesluit Voordracht 40/2009 vastgesteld door Provinciale Staten op 31 maart 2010

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Bestemmingsreserve.

•

Beschrijving doelstelling

•

Een bijdrage te leveren aan het voorkomen en oplossen van problemen op het gebied van leefbaarheid. Het gaat om vraagstukken op het terrein van wonen, onderwijs, zorg, cultuur, gezondheid, sociaaleconomische vitalisering, kwetsbare groepen en voorzieningen. Deze bijdrage is enerzijds ter ondersteuning van de woon- en leefbaarheidplannen die door de regio's worden opgesteld en de uitvoering ervan. Anderzijds door het stimuleren en ondersteunen van innovatieve projecten en experimenten. Deze moeten gerelateerd zijn aan de krimp en worden aangedragen vanuit de samenleving. Ook dragen ze bij aan de doelen zoals genoemd in het Provinciaal Actieplan Bevolkingsdaling. Voorwaarden voor aanwending

Criteria projecten Regionale Woon- en Leefbaarheidsplannen Inhoudelijk: • Het project draagt bij aan het realiseren van het doel van de Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden, • Het project past binnen het beleidskader zoals opgenomen in de Regionale Woon en Leefbaarheidsplannen. • Het project maakt onderdeel uit van de programma's van de Regionale Woon- en Leefbaarheidsplannen. • Het project is krimp- en regiobestendig. Dat wil zeggen dat de projecten zich richten op de aanpak van de gevolgen van bevolkingsdaling, dat de projecten worden gedragen door de regionale partners en de betrokken partijen en tenslotte in één van de drie krimpgebieden zullen worden uitgevoerd. • De projectomschrijving benoemt de urgentie en de betekenis van het project. Binnen de omschrijving is opgenomen welk leefbaarheidsvraagstuk in relatie tot bevolkingsdaling wordt aangepakt en welke aanpak en strategie daarvoor wordt gekozen. • In het projectplan is de mate waarin het project bijdraagt aan het oplossen van het leefbaarheidsvraagstuk opgenomen en dient te worden aangegeven in hoeverre de bijdrage gemeentegrensoverstijgend is.

167

Administratief: • Een projectaanvraag bevat een inhoudelijke beschrijving van het project en de te leveren prestatie(s). Het betreft een (meervoudige) opgave van maatregelen die bijdragen aan het oplossen van de gevolgen van de bevolkingsdaling. • Het projectplan verschaft financieel inzicht in de totale kosten van het project en de financiering van het project Is na de verlening van de subsidie sluitend of zal dit op korte termijn zijn. In elk geval sluitend voor aanvang van het project. • De Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden gaat uit van cofinanciering. In het project wordt de mate van cofinanciering aangegeven door corporatie, gemeente, Rijk en andere partijen. De gemeente of samenwerkende gemeenten moeten ten aanzien van de cofinanciering in het project een in hoogte vergelijkbare bijdrage leveren als de provincie. • Het project wordt zonder provinciale bijdrage waarschijnlijk niet of niet in voldoende mate gerealiseerd. • Er wordt geen provinciale bijdrage verstrekt in de exploitatiekosten die voortvloeien uit de met het project gemoeide investering. Met uitzondering van eventuele personeelslasten die voortkomen uit de uitvoering van het Provinciaal Actieplan Bevolkingsdaling en die op geen enkele andere wijze gedekt kunnen worden. • Een projectaanvraag inzake een 'aard- en nagelvaste' voorziening bevat een schetsontwerp c.q. bouwtekeningen, begrotingsopzet en dekkingsplan. • Het project mag niet in strijd zijn met het provinciaal planologisch beleid en daarom moeten de voor het project relevante planologische procedures bij de aanvraag zijn doorlopen. • Na subsidieverlening moet binnen een jaar met het project gestart worden. • Het project voldoet aan de eisen die worden gesteld in de Algemene wet bestuursrecht, de Kaderverordening subsidies van de provincie Groningen 1998. Deze vormen het juridisch kader voor de Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden. Criteria voor innovatieve projecten en experimenten Inhoudelijk: • Innovatieve projecten en experimenten moeten bijdragen aan de doelen van het Provinciaal Actieplan Bevolkingsdaling en worden vanuit de samenleving aangedragen. • Projecten en experimenten zijn krimp- en regiobestendig. Dat wil zeggen dat de projecten zich richten op de aanpak van de gevolgen van bevolkingsdaling, dat de projecten worden gedragen door de regionale partners en de betrokken partijen en tenslotte in één van de drie krimpgebieden zullen worden uitgevoerd. • Projecten en experimenten in de krimpreglo('s) moeten bij voorkeur een vernieuwend karakter hebben. • Projecten en experimenten moeten een leereffect met zich meebrengen en resultaten opleveren voor de krimpregio's in de provincie Groningen. • Projectorganisaties moeten bereid zijn om de resultaten met andere partijen te delen. • Projecten en experimenten moeten bijdragen aan de kennis op het terrein van krimp. Administratief: • Een projectaanvraag bevat een inhoudelijke beschrijving van het Innovatieve project c.q. experiment en de te leveren prestatie(s). • Het projectplan verschaft financieel inzicht in de totale kosten van het Innovatieve project of experiment. De financiering is na de verlening van de subsidie sluitend of zal dit op korte termijn zijn. In elk geval voor aanvang van het project. • De Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden gaat uit van cofinanciering. In het Innovatieve project of experiment wordt de mate van cofinanciering aangegeven door corporatie, gemeente, Rijk en andere partijen. • Het project wordt zonder provinciale bijdrage waarschijnlijk niet of niet in voldoende mate gerealiseerd. o Het Innovatieve project c.q. experiment voldoet aan de eisen die worden gesteld in de Algemene wet bestuursrecht, de Kaderverordening subsidies van de provincie Groningen 1998. Deze vormen het juridisch kader voorde Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden. De criteria van de Subsidieregeling Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden zullen na een periode van 2 jaar worden geëvalueerd.

168

•

Koppeling programma (indien van toepassing) Leven en Wonen in Groningen, Karakteristiek Groningen en Welzijn.

Huidige stand en ontwikkelingen • Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? Stand: € 23.380.616,--. Waarvan: - verplicht: € 4.656.938,-- gelabeld: ISVIII € 4.504.148,-- gelabeld: Decentrale middelen Financieel Arrangement Eemsdelta € 13.245.000,-- vrij: € 974.530,--. •

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er?

Prognose 10 jaar Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar? (bedragen x € 1.000,--) Jaar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Voeding 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 p.m. •

•

2022 p.m.

Toelichting bij de prognose voeding De hoeveelheid middelen die beschikbaar is voor de subsidieregeling Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden bedraagt € 3 miljoen per jaar in 2011 en 2012. Voor de periode 2013-2020 geldt dat er ieder jaar € 2 miljoen beschikbaar is voorde subsidieregeling. Deze € 2 miljoen kan op grond van meevallers bij de begroting worden aangevuld met € 1 miljoen extra. Binnen de prioritering van de meevallers bij de begroting staat qua rangschikking op de eerste plaats "Voeding Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden met 1 miljoen extra vanaf 2013". In principe zal bij de inzet van middelen de navolgende verdeling van de middelen worden gehanteerd: A) Projecten Reqionale Woon- en Leefbaarheidsplannen: 1. Eemsdelta: € 1.000.000,-2. Oost-Groningen: € 1.000.000,-- (indicatief) 3. De Marne: € 300.000,-- (indicatief). B) Innovatieve Projecten en Experimenten: € 500.000,-C) Uitvoeringsbudget Provinciaal Actieplan Bevolkingsdaling: € 200.000,-- (indicatief). Na evaluatie van de subsidieregeling en mede op basis van de hoeveelheid extra middelen voor de Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden op grond van de meevallers bij de begroting, wordt bepaald welke verdeling van de middelen wordt gehanteerd in de jaren na 2012.

169

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1 miljoen) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht 4,66 1,66 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Gelabeld 17,75 15,97 14,20 12,42 10,65 8,87 7,10 Vrij 0,97 0,88 0,78 0,68 0,58 0,49 0,39 Totaal 9,36 7,49 23,38 18,51 14,98 13,11 11,23 • Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12 De meeste projecten lopen t/m 2012, een aantal t/m 2013.

0,00 5,32 0,29 5,62

0,00 3,55 0,19 3,74

0,00 1,77 0,10 1,87

0,00 0,00 0,00 0,00

0,00 0,00 0,00 0,00

• Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12 Voorlopig wordt ervan uitgegaan dat de middelen gelijkelijk over de komende 10 jaar weggezet zullen worden. • Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12 Voorlopig wordt ervan uitgegaan dat de middelen gelijkelijk over de komende 10 jaar weggezet zullen worden. 1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

170

Reserve

: Afkoop vervanging kunstwerken Winschoterdiep

Programma

: Bereikbaar Groningen

Functie

: Bekostiging toekomstige vervanging kunstwerken Winschoterdiep

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per: 1 januari 2012

•

Instellingsbesluit

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.)

•

Beschrijving doelstelling

In 2011 is met het Rijk een overeenkomst gesloten omtrent de overdracht van het beheer en onderhoud van het Winschoterdiep/Rensel naar de provincie Groningen over 1 januari 2012. Onderdeel van de overeenkomst is een afkoopsom van € 22 miljoen voor de toekomstige vervanging van de kunstwerken Winschoterdiep. Deze afkoopsom is gebaseerd op de contante waarde van de toekomstige vervangingskosten. Om te borgen dat de hoogte van de reserve voldoende is om de toekomstige vervangingen te financieren is het noodzakelijk dat de reserve jaarlijks gevoed wordt met rente. Het zwaartepunt van de vervanging van de kunstwerken ligt rond de jaren 2026-2029. •

Voorwaarden voor aanwending

•

Koppeling programma (indien van toepassing) Bereikbaar Groningen.

Huidige stand en ontwikkelingen • Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? De reserve bedraagt ultimo 2011 € 22 miljoen, zijnde de ontvangen afkoopsom van het Rijk. Dit is volledig gelabeld t.b.v. de toekomstige vervanging van kunstwerken Winschoterdiep

171

•

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er?

Prognose 10 jaar Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar? (bedragen x € 1 miljoen) Jaar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Voeding 0,4 0,4 0,4 0,4 0,5 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 • Toelichting bij de prognose voeding Jaarlijks zal de reserve gevoed worden met rente, om het doelvermogen op peil te houden •

2022 0,7

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) • Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) (bedragen x € 1 miljoen) Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 •

1)

Verplicht Gelabeld Vrij Totaal •

0,0 22,0 0,0 22,0

0,0 22,4 0,0 22,4

0,0 22,7 0,0 22,7

0,0 23,2 0,0 23,2

0,0 23,6 0,0 23,6

0,0 24,1 0,0 24,1

0,0 24,7 0,0 24,7

0,0 25,3 0,0 25,3

0,0 25,9 0,0 25,9

0,0 26,5 0,0 26,5

0,0 27,1 0,0 27,1

0,0 27,8 0,0 27,8

Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12

• Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12 De gehele reserve (€ 22 miljoen + rente) is gelabeld voor de bekostiging van de toekomstige vervanging van kunstwerken van het Winschoterdiep. •

Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12

1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

172

Reserve

: Wabo

Programma

: Schoon/Veilig Groningen

Functie

: Egalisatie lasten en baten uitvoering Wabo

Achtergrond en doel van de reserve •

Ingesteld per 1-10-2010

•

Instellingsbesluit Voordracht 20/2010. Wijziging Tarieventabel 2010 leges Wabo.

•

Functie van de reserve (egalisatie, inkomen, etc.) Egalisatie.

•

Beschrijving doelstelling Met het instellen van een egalisatiereserve per 1 oktober 2010 kunnen schommelingen in kosten en opbrengsten in de jaren en tussen verschillende legesopbrengsten worden uitgevlakt.

•

Voorwaarden voor aanwending Voor zover de kosten van uitvoering van de Wabo leges gerelateerd zijn kunnen deze worden verrekend met de ontvangen leges. Het verschil tussen legesgerelateerde kosten en legesopbrengsten zal jaarlijks worden verrekend met de egalisatiereserve.

•

Koppeling programma (indien van toepassing) Schoon/Veilig Groningen.

Huidige stand en ontwikkelingen • Welk bedrag van de huidige stand (per 31-12-2011) is verplicht/gelabeld/vrij inzetbaar? Het saldo van de reserve ultimo 2011 is € 0. Op basis van de Integrale Bijstelling 2011 werd op basis van de geraamde kosten en opbrengsten een toevoeging aan de reserve verwacht van € 226.900,--. Op basis van de werkelijke cijfers is er met name als gevolg van tegenvallende opbrengsten een tekort ontstaan van € 389.630,--. Aangezien er nog geen middelen in de reserve beschikbaar waren en een reserve niet negatief mag zijn, heeft er in 2011 geen onttrekking aan de reserve plaats gevonden. Het tekort op de WABO heeft het rekeningresultaat 2011 nadelig beïnvloed. Indien er ingaande 2012 wel een positief resultaat op de WABO ontstaat, moet dit resultaat in eerste instantie terugvloeien naar de algemene middelen tot dat het negatieve resultaat van 2011 is ingelopen.

173

•

Welke inhoudelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichtingen en gelabelde middelen in de reserve zijn er?

Prognose 10 jaar •

Wat is de prognose voor de voeding van de reserve voor de komende 10 jaar?

Jaar Voeding

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

•

Toelichting bij de prognose voeding

•

Wat is de prognose verplichte gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) Wat is de prognose gelabelde gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel) Wat is de prognose vrij inzetbare gedeelte van het saldo van de reserve per 31 december voor de komende 10 jaar? (invullen in tabel)

• •

Jaar

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

1)

Verplicht Gelabeld Vrij Totaal •

Toelichting bij prognose verplicht gedeelte saldo per 31-12

•

Toelichting bij prognose gelabelde gedeelte saldo per 31-12

•

Toelichting bij prognose vrij inzetbare gedeelte saldo per 31-12

1) Het saldo per 31-12-2011 betreft de gerealiseerde stand die wordt meegenomen in de Jaarrekening 2011

174

2022

Investeringen ten laste van reserves RSP Omschrijving/project

Uitgaven concrete projecten pp 2011 A7 - zuidelijke ringweg A7 - zuidelijke ringweg bijdrage MIRT spoorlijn Groningen - Leeuwarden Kolibri: spoor Groningen - Veendam Doorkoppeling en upgrade HS Groningen Infra Q-liners en HOV-bus Transferia en busstations Facelift stations Regiotram Verplicht Gelabeld Vrij Totaal Waarvan ten laste van reserve RSP Uitgaven RMF projecten pp 2011 Groningen Stationsgebied Spoor Groningen - Heerenveen Bereikbaarheid Lauwersmeergebied Bereikbaarheid Veenkolonien Regiotram A7 - zuidelijke ringweg "Project overtekening" Verplicht Gelabeld Vrij Totaal excl. Project overtekening Waarvan ten laste van reserve RSP Uitgaven projecten REP pp 2011 Lifelines Eriba Arbeidsmarkt/onderwijs Versterking Techniek in Provincie Forum Nader te bepalen

totale projectkosten

gerealiseerd 2009-2011

2012

(bedragen x € 1 miljoen) 2013 2014 2015

2016

2017

2018

2019

2020

394,0 210,7 63,2 0,0 29,8 18,9 32,7 48,5 10,5 3,2 811,5 0,0 0,0 811,5 35,7

2,8 1,5 1,1 0,0 18,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 23,8 0,0 0,0 23,8 0,1

2,8 1,5 0,8 0,0 0,1 0,1 3,5 4,6 2,1 0,0 15,6 0,0 0,0 15,6 3,3

2,5 1,3 2,5 0,0 0,1 0,1 3,5 2,1 3,4 0,0 15,6 0,0 0,0 15,6 2,9

3,9 2,1 14,2 0,0 0,1 0,1 3,5 2,1 3,4 3,2 32,6 0,0 0,0 32,6 3,9

62,4 33,4 14,2 0,0 0,2 0,3 3,7 6,6 1,3 0,0 122,1 0,0 0,0 122,1 3,7

62,4 33,4 14,2 0,0 0,8 1,3 3,7 6,6 0,0 0,0 122,4 0,0 0,0 122,4 3,7

62,4 33,4 10,1 0,0 3,3 5,4 3,7 6,6 0,0 0,0 124,9 0,0 0,0 124,9 4,9

66,2 35,4 6,1 0,0 3,3 5,4 3,7 6,6 0,0 0,0 126,6 0,0 0,0 126,6 4,9

66,2 35,4 0,0 0,0 2,1 3,4 3,7 6,6 0,0 0,0 117,3 0,0 0,0 117,3 4,3

62,4 33,4 0,0 0,0 1,8 2,8 3,7 6,6 0,0 0,0 110,7 0,0 0,0 110,7 4,1

31,6 274,0 53,8 48,5 118,0 52,7 -118,6 84,3 494,3 0,0 578,6 193,1

0,0 0,5 0,0 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,7 0,0 0,7 0,3

0,0 1,5 0,0 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 1,7 0,0 1,7 -0,2

0,0 0,0 0,5 0,5 0,0 0,0 0,0 0,0 1,0 0,0 1,0 -0,5

0,0 0,0 4,9 0,5 118,0 0,0 0,0 0,0 123,5 0,0 123,5 53,2

1,1 45,3 10,7 0,5 0,0 8,8 -19,8 9,8 56,5 0,0 66,4 19,5

2,1 45,3 6,3 0,5 0,0 8,8 -19,8 10,9 52,1 0,0 63,0 18,0

9,5 45,3 7,4 11,4 0,0 8,8 -19,8 18,3 64,1 0,0 82,4 26,5

8,4 45,3 7,4 11,4 0,0 8,8 -19,8 17,2 64,1 0,0 81,3 26,0

5,3 45,3 7,4 11,4 0,0 8,8 -19,8 14,1 64,1 0,0 78,2 24,6

5,3 45,3 9,2 11,9 0,0 8,8 -19,8 14,1 66,4 0,0 80,5 25,7

13,0 4,0 3,0 2,5 35,0 38,9

2,6 1,0 0,6 0,0 7,0 0,0

2,6 0,5 1,2 0,5 10,5 0,0

2,5 1,0 1,2 0,8 10,5 4,9

1,9 0,6 0,0 0,8 0,0 4,9

2,8 0,6 0,0 0,5 7,0 4,9

0,6 0,2 0,0 0,0 0,0 4,9

0,0 0,2 0,0 0,0 0,0 4,9

0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4,9

0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4,9

0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4,9

175

Omschrijving/project

Verplicht Gelabeld Vrij Totaal Waarvan ten laste van reserve RSP Totaal Verplicht Gelabeld Vrij Totaal Waarvan ten laste van reserve RSP

totale project- gerealiseerd kosten 2009-2011 57,5 11,2 38,9 0,0 0,0 0,0 96,4 11,2 31,0 3,6

2012

(bedragen x € 1 miljoen) 2013 2014 2015

15,3 0,0 0 15,3 4,9

16,0 4,9 0 20,8 6,7

3,2 4,9 0 8,1 2,6

2016

2017

2018

2019

2020

10,8 4,9 0 15,7 5,0

0,8 4,9 0 5,7 1,8

0,2 4,9 0 5,0 1,6

0,0 4,9 0 4,9 1,6

0,0 4,9 0 4,9 1,6

0,0 4,9 0 4,9 1,6

953,3 533,1 0,0 1.486,4 259,8

35,0 0,7 0,0 35,6 4,0

30,9 1,7 0,0 32,6 8,0

31,5 5,9 0,0 37,4 9,1

35,8 128,3 0,0 164,2 59,6

142,7 61,4 0,0 204,1 28,3

134,2 57,0 0,0 191,1 23,5

143,3 69,0 0,0 212,3 33,0

143,8 69,0 0,0 212,8 32,5

131,3 69,0 0,0 200,3 30,5

124,7 71,3 0,0 196,0 31,3

Aanvullende posten t.l.v. reserve RSP Voorfinanciering Gemeente Groningen Programmakosten

0,5 5,6

1,3 0,4

2,6 0,5

3,0 0,5

19,5 0,5

-26,4 0,6

0,0 0,6

0,0 0,6

0,0 0,6

0,0 0,6

0,5 0,7

Totaal ten laste van de reserve RSP

265,9

5,7

11,1

12,5

79,7

2,5

24,1

33,6

33,1

31,1

32,5

Zie bijlage 4.1 en bijlage 4.4

176

MIT ten laste van de reserve ESFI Omschrijving/project

totale bijdrage uit reserve

gerealiseerd 2009-2011

2012

(bedragen x € 1 miljoen) 2013 2014 2015

2016

2017

2018

2019

2020

Uitgaven projecten pp 2011 RegioRail - RegioTram Eindbeeld N366 Rondweg Zuidhorn N355 Vervanging bruggen Aduard en Dorkwerd c.a. Dynamische verkeersmanagement Instandhoudingsknelpunten provincie Westelijke Ringweg Groningen Hoofdontsluiting Leek-Roden (wordt nog herzien) Verdubbeling noordelijk deel N33 (ingezet voor Klaverblad Zuidbroek) Wegverbinding Groningen-Zuidhorn (N355) Wegverbinding Groningen-Delfzijl (N360-N46) excl.Fietsroute plus (zie A 16)

78,1 15,4 4,6 11,3 11,9 13,7 36,1 11,3 10,3 4,6 27,3

2,5 1,2 0,0 0,0 0,0 1,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

0,0 7,4 1,5 2,8 2,9 9,5 0,0 0,0 10,3 0,0 0,0

0,1 2,8 1,0 2,8 2,9 2,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

65,8 1,9 1,1 3,1 2,9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0

0,2 2,2 1,0 2,8 3,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0

0,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 11,3 0,0 0,9 6,6

2,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,3 0,0 0,0 0,0 0,9 6,6

2,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,0 6,6

1,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 7,5

1,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 36,1 0,0 0,0 0,0 0,0

Toe te kennen BDB-index 2012-2020 Te realiseren bezuinigingen

20,2 -3,4

0,0 0,0

0,7 0,0

0,5 0,0

4,6 -0,8

0,8 -0,8

1,8 -1,8

1,3 0,0

1,5 0,0

1,6 0,0

7,4 0,0

Totaal ten laste van de reserve RSP

241,6

5,4

35,1

12,1

79,4

10,2

19,6

11,9

11,9

10,7

45,2

Verplicht Gelabeld

15,5 226,2

2,9 2,5

8,3 26,7

2,0 10,1

1,1 78,3

1,2 9,1

0,0 19,6

0,0 11,9

0,0 11,9

0,0 10,7

0,0 45,2

Totaal

241,6

5,4

35,1

12,1

79,4

10,2

19,6

11,9

11,9

10,7

45,2

2012

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015

2016

2017

2018

2019

2020

0

0

0

0

0

Zie bijlage 4.1

Cofinanciering Kompas Omschrijving/project

totale bijdrage uit reserve

gerealiseerd 2009-2011

Restauratie graansilo Nieuweschans (BIWO I) Carbohydrate Competence Center CCC Staalproces Noord. Scheepsbouw Cultuurplein Winschoten Reservering Glastuinbouw

65 200 45 1.500 1.670

0 100 36 0

Totaal nog ten laste van reserve Cofinanciering Kompas

3.480

136

65 100 9 500

500

500 1.670

674

500

500

1.670

Zie verder bijlage 4.2.

177

Provinciale Meefinanciering Omschrijving/project

totale bijdrage uit reserve

gerealiseerd 2009-2011

Compartiment A - Majeure projecten structuurversterking Compartiment B - Overige projecten met externe financiers Compartiment C - Projecten zonder financiers als bij A en B Compartiment D - Procesgelden

2012

178

2017

2018

2019

2020

132 613

Verplichtingen t/m 2011 Gelabelde bedragen (SNN-A-lijst, nieuw Waddenprogramma) Nog nader in te vullen middelen 2012-2020

Zie verder bijlage 4.3.1 tot en met 4.3.3.

2016

10.876 783 380 4

IAG-2 (Innovatief actieprogramma Groningen-2) IAG-2 (Innovatief actieprogramma Groningen-3)

Totaal nog ten laste van reserve Provinciale Meefinanciering

(bedragen x € 1.000,--) 2013 2014 2015

0

0

12.787

8.080 913 13.000

8.080 913 12.500

8.500

8.500

8.500

8.500

8.500

8.500

21.993

21.493

8.500

8.500

8.500

8.500

8.500

8.500

Bijlage 4.1. Provinciale MIT 2012 - projectformulieren - projecttabel - risicotabel RSP

In de projectentabel hebben de in de kolom Realisatie gebruikte kleuren de volgende betekenis: Planning op schema

Planning verschoven 0-2 jaar Planning verschoven > 2 jaar

NB. e De Projecten A4 (Doorkoppeling Upgrade HS-Groningen), A9 (Spoorwegveiligheid) en A10 (Europapark ,4 spoor en 4 sporigheid HS) zijn samengevoegd tot project A19 Knoop Groningen (RSP)

179

Projectentabel MIT 2012 (in vet de wijzigingen) Nr.

Projecten

Totaal bedrag oorspronkelijk prijspeil RSP

Totaal bedrag oorspronkelijk prijspeil MIT (mediaan)

Totaal bedrag prijspeil 2011

Verkenning

Planuitwerking

Realisatie

Invalshoek weg/ov

2009 2008-2009 Afgerond 2009-2010 2009-2010 2009-2010

2010-2014 2010-2013 2008-2009 2011-2018 2011-2018 2010-2012

2015-2020 2013-2017 2011 2011-2020 2011-2020 2010-2015

Weg OV OV OV OV OV Weg

Gebied

Status project

Rubriek A Projecten die wij de komende jaren zeker willen realiseren 1 1. 2. 3. 5. 6. 7. 8.

Zuidelijke Ringweg (RSP) Spoor Leeuwarden – Groningen (RSP) Spoor Groningen – Veendam (RSP) Infra Q-liners en HOV-bus (RSP) Transferia en busstations (RSP) Facelift noordelijke stations (RSP) Bereikbaarheid en ontwikkeling Lauwersmeergebied *4

0 0 0 0

657,7 126.5 30,6 32,7 48,5 10,5 53,8

□

8.a Noordelijke deel Mensingeweer-Ranum (rondweg Mensingeweer)

Afgerond

Afgerond

2014-2016

□

8.b Maatregelen verkeersleefbaarbaar (incl. verkeersveiligheid) op het bestaande tracé N361

2012-2013

p.m.

p.m.

□ □

8.c Fietspad Mensingeweer - Baflo

Afgerond

Afgerond

2014-2016

8.d Fietsroute Plus GroningenWinsum

2012-2013

p.m.

p.m

2009 Afgerond Afgerond 2009 2009 2009-2012

2010-2012 2009-2013 2009 2010-2011 2009-2013 2012-2013

2013-2015 2009-2015 2011-2014 2012-2014 2009-2015 2014-2015

OV Weg Weg Weg Weg Weg

11. 12. 13. 14. 15. 16.

Tram lijn 1 en 2 *1 Eindbeeld N366 Rondweg Zuidhorn (N355) Bruggen Aduard – Dorkwerd *1 Oostelijke Ringweg Fietsroute+ Ten Boer- Groningen.

17. 18.

Dynamisch Verkeersmanagement Aanpak MITInstandhoudingsknelpunten

19.

Knoop Groningen (RSP)

180

624 120 29 31 46 10 51

115

54

199,4 75,8 15,5 15 4,6 4,5 11,3 11 0 0 Nog nader te bepalen

Centraal Centraal+West Centraal+Oost Divers Divers Divers Centraal, West+Noord

X

X

2

X

3 X X

4

X X X X

X X X X X

X

X

X

X

X X X X

X X X X

X X

X

X

11,5 13,3

11,9 13,7

2009-2010 2009-2016

2011-2012 2009-2016

2012-2015 2009-2017

Weg/OV Weg

0

56,9

2009-2012

2012-2013

2013-2018

OV

Centraal Oost West West Centraal Centraal+Noord

X X

Centraal Divers

X X

X X

Divers

X

X

X X

Nr.

Projecten

Totaal bedrag oorspronkelijk prijspeil RSP

Totaal bedrag oorspronkelijk prijspeil MIT (mediaan)

Totaal bedrag prijspeil 2011

Verkenning

Planuitwerking

Realisatie

Invalshoek weg/ov

Gebied

Status project

Rubriek B Projecten die wij in principe willen realiseren maar die nu nog onzekerheden/financiële risico's kennen / nadere uitwerking behoeven. 1. 2. 3.

4. 5. 6. 7. 8.

Westelijke Ringweg Groningen Hoofdontsluiting Leek – Roden *1 Verdubbeling noordelijk deel N33 Reservering t.b.v. eventuele dekking Klaverbladoplossing conform besluitvorming over voordracht nr. 16/2011 Maatregelen reistijdverkorting Groningen-Leer-Bremen

35 11 10

N.n.b. 2009 p.m.

N.n.b. 2010-2012 p.m.

Na 2020 N.n.b. p.m.

2009

2010-2012

N.n.b.

Weg Weg Weg

Centraal West Oost + Noord

X X X

Divers

X

4 p.m.

Wegverbinding Groningen – Zuidhorn (N355) Groningen – Delfzijl (N360) excl. Fietsroute Plus A 16 Bereikbaarheid Veenkoloniën (RSP) Spoorverbinding Heerenveen – Groningen (RSP)

36,1 11,3 10,3

p.m.

OV

4,5

4,6

Afgerond

2011-2013

2014-2018

Weg

Centraal+West

X

26,5

27,3

2009-2012

2013-2015

2016-2019

Weg+OV

Centraal+Noord

X

0 0

48,4 608,2

2009-2012 2009-2012

2013-2015 2013-2016

2016-2017 2017-2020

Weg OV

Oost Centraal+West

X X

46 577

X

X

Rubriek C Nieuwe projecten waarvoor wij mogelijk een voorstel tot het nemen van een opnamebesluit aan Provinciale Staten zullen voorleggen 1. 2.

Ringweg Bedum Borkumlijn (Roodeschool-Eemshaven)

Nog nader te bepalen

Nog nader te bepalen 2009-2012

2013-2016

2014-2015

Weg OV

Noord Noord

X X

Rubriek D Projecten die niet doorgaan 1.

NWA / Aduarderdiep ) *2

Vervallen

Taakstelling MIT en te realiseren bezuiniging 225,7 Taakstelling MIT 218,8 3,4 Te realiseren bezuiniging *3 3,3 RSP-projecten zijn prijspeil 2007. Geïndexeerd met resp. 1,477%, 2,137%, 0,028% en 1,41% leidt dit tot prijspeil 2011. MIT-projecten worden m.i.v. 2010 geïndexeerd met de BDB-index. Deze bedroeg over 2010 0,6%, over 2011 2,525%. 1. 2. 3. 4.

Te nemen opnamebesluit Opnamebesluit genomen Planuitwerkingsbesluit genomen Realisatiebesluit genomen

*1 Overeengekomen bedragen (0,8 ; 1,5 ; 1,0 meer dan mediaan, totaal € 3,3 mln.) *2 Vervallen (€ 4 mln.), blijft beschikbaar voor uitvoering in het MIT *3 Nog te bezuinigen € 3,4 mln.(geïndexeerd) *4 Van de € 51 mln. is € 15 mln. beschikbaar voor de ontwikkeling van het Lauwersmeergebied

NB. De Projecten A4 (Doorkoppeling Upgrade HS-Groningen), A9 (Spoorwegveiligheid) en A10 (Europapark ,4e spoor en 4 sporigheid HS) zijn samengevoegd tot project A19 Knoop Groningen (RSP)

181

182

Rubriek A Nr: 1 Project: Aanpak Ring Zuid (RSP) Probleem De Zuidelijke Ringweg Groningen is het grootste knelpunt in de autobereikbaarheid van e Groningen. De 1 fase Langman-maatregelen is in 2010 afgerond en geeft tijdelijk verlichting. In het RSP-ZZL en het projectenboek MIRT van het e Rijk, is de 2 fase Zuidelijke Ringweg Groningen opgenomen, gebaseerd op de gelijknamige MITVerkenning. Het project wordt uitgevoerd onder de nieuwe naam Aanpak Ring Zuid (ARZ).

Doel

Fase: Planuitwerkingsfase Financiën Taakstellend budget is € 624 mln. (prijspeil 2007).

Politiek / Bestuurlijk □ Project maakt deel uit van het Convenant

□ goede, veilige en duurzame autobereikbaarheid van de regio Groningen □ een goede ruimtelijke inpassing en leefbaarheid van de omgeving is uitgangspunt

Beschrijving oplossing • Hoofdlijnen van het Voorlopig Ontwerp (november 2011): • Ongelijkvloerse kruising tussen Westelijke Ring, A28 en de N7. • Vaste brug over Noord Willemskanaal met doorvaart hoogte van minimaal 5.40 m. • Een verbinding tussen de Hereweg en aansluiting Julianaplein via een (nieuwe) verbindingsweg in twee richtingen langs de Maaslaan. • Drie deksels van ieder maximaal 250 meter lang boven de verdiepte ligging. • ‘Halve’ aansluiting op de Europaweg: vanuit het westen • Nieuwe rechtstreekse aansluiting voor bedrijventerrein Driebond, Eemspoort en Euvelgunne.

Wijziging t.o.v. 2011

Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn. □ Een bedrag van € 200 miljoen komt beschikbaar via het MIRT. □ Bestuursovereenkomst van 10 nov. 2009 □ Aanvangsbeslissing genomen 18 dec. 2009 (Staatscourant 30 dec. 2009) □ Project valt onder de Crisis- en Herstelwet die op 16 mrt. 2010 is aangenomen

Indicatie tijdschema / mijlpalen 2009: verkenning afgerond 2010: planstudie gestart 2010-2014: planuitwerking 2015-2020: realisatie

Verwijzingen • Voordracht over het principeakkoord zoals opgenomen in het Convenant van het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (nr. 12/2008). • Brief GS 'bestuursovereenkomst' dd 17 nov 2009 (kenmerk 2009-66.393/47/A.13). • Brief 19 januari 2010, zaaknr. 229534 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Brief 16 december 2010 (kenmerk: 201067116/50, W) voortgang project ZRG fase 2. • Brief 20 december 2010, zaaknr. 288637 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Brief 12 juli 2011 (kenmerk: 201129.848/28/A.19, VV) betreffende zienswijzenrapport kennisgeving. • Brief 29 november 2011 van het SNN (kenmerk UP-11-14133) over uitkomsten BOMIRT najaar 2011. • Brief 20 december 2011, zaaknr. 369315 betreffende de voortgangsrapportage RSP. • Brief 10 januari 2012, kenmerk (201259.312/2/A. 10, VV) betreffende aanvullende kennisgeving en het reactierapport op het Voorlopig Ontwerp (VO) • Brief 20 maart 2012, kenmerk 2012-11660/12/ A6,VV) over stand van zaken.

Diversen 183

Rubriek A Nr: 2 Project: Spoorlijn Groningen - Leeuwarden (RSP) Probleem Fase: Planuitwerkingsfase De huidige capaciteit van de spoorlijn Groningen - Leeuwarden is onvoldoende om het huidige aantal reizigers en de toekomstige groei te faciliteren. Er rijden nu twee stoptreinen en één sneltrein. Om aan de vraag te kunnen voldoen zouden er twee sneltreinen moeten gaan rijden. De huidige infrastructuur heeft hiervoor onvoldoende capaciteit.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Het realiseren van een kwaliteitssprong op het spoortraject Groningen-Leeuwarden en daarmee het verbeteren van de bereikbaarheid van de regio Groningen-Assen.

□ Project maakt deel uit van het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn. □ Project is opgenomen in het Meerjareninvesteringsprogramma van de Regio Groningen-Assen. □ Samenwerking met de provincie Fryslân en verschillende gemeenten langs de spoorlijn is aan de orde.

In het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn is bij de concrete projecten € 120 mln.(prijspeil 2007) opgenomen voor (partiële) verdubbeling van de spoorlijn Groningen Leeuwarden.

Beschrijving oplossing Om een frequentieverhoging (naar 2x sneltrein en 2x stoptrein) te kunnen realiseren op het spoortraject Groningen-Leeuwarden is het noodzakelijk om het traject deels te verdubbelen en aanpassingen te doen aan diverse stations. Daarnaast moet op verschillende delen van het baanvak de snelheid verhoogd worden, wordt gekeken naar de overwegveiligheid en geluidmaatregelen op het hele traject, infrastructurele maatregelen ten behoeve van de pendeltrein naar Zuidhorn en de mogelijke inpassing van station Hoogkerk

Wijziging t.o.v. 2011

184

Indicatie tijdschema / mijlpalen 2008-2009: verkenning 2010- medio 2013: planuitwerking Medio 2013-2017: realisatie

Verwijzingen • Voordracht over het principeakkoord zoals opgenomen in het Convenant van het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (nr 12/2008). • Brief 17 december 2009, zaaknummer 222012 betreffende uitkomst Bestuurlijk overleg MIRT najaar 2009. • Brief 19 januari 2010, zaaknr. 229534 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Brief 20 december 2010, zaaknr. 288637 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Brief 20 december 2011, zaaknr. 369315 betreffende de voortgangsrapportage RSP. • Voordracht 24/2011 voor het starten van de planuitwerking.

Oplossing, tijdschema en verwijzingen

Rubriek A Nr: 3 Project: Spoorlijn Groningen - Veendam (RSP) Probleem Fase: Realisatiefase In tegenstelling tot de meeste andere grote kernen in de regio wordt Veendam niet bediend door een treindienst. Het baanvak tussen Zuidbroek en Veendam wordt in de huidige situatie alleen gebruikt voor goederenvervoer. Met het oog op de potentiële vervoerwaarde van Veendam biedt dit kansen voor verbetering van de openbaar vervoervoorzieningen.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Het verbeteren van de OV-as Groningen Hoogezand-Sappemeer - Veendam als onderdeel van het regionaal HOV stelsel waarbinnen de belangrijkste woon- en werklocaties in de regio met elkaar verbonden worden. Hierdoor verbetert de reistijdgarantie en daarmee het concurrerend vermogen van het openbaar vervoer.

□ Project maakt deel uit van het Convenant

In het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn is € 29 mln.(prijspeil 2007) opgenomen voor de spoorlijn Groningen Veendam. Op dit moment is € 15 miljoen (excl. BTW) nodig voor de infrastructurele aanpassingen op het traject Groningen Europapark - Veendam. Hiermee blijft nog € 11 miljoen beschikbaar voor de verbinding Groningen - Veendam, onder andere voor de overweg Esperantoweg en viersporigheid bij Europapark.

Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn. □ Het realisatiebesluit voor dit project is

inmiddels genomen (voordracht 19/2008).

Beschrijving oplossing Reactivering van de spoorlijn GroningenVeendam door het openstellen van het baanvak Zuidbroek-Veendam voor personentreinen. Hiernaast is een frequentieverhoging mogelijk op het traject Groningen-Zuidbroek. Uit de reeds uitgevoerd businesscase is gebleken dat reactivering van de treinverbinding GroningenVeendam technisch en financieel haalbaar is.

Indicatie tijdschema / mijlpalen 2008: verkenning 2008-2009: planuitwerking 2011: realisatie en start dienstregeling Het project is inmiddels gerealiseerd maar moet nog financieel worden afgerond.

Verwijzingen Voordracht over het principeakkoord zoals opgenomen in het Convenant van het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (nr. 12/2008). Brief 14 maart 2008 zaaknummer 89929. Voordracht 19/2008. Brief 24 juni 2009 zaaknummer 180240. Brief 1 september 2009 zaaknummer 195173. Brief 6 oktober 2009 zaaknummer 207521. Brief 19 januari 2010, zaaknummer 229534 betreffende stand van zaken RSP ZZL. Brief 20 december 2010, zaaknummer 288637, betreffende stand van zaken RSP ZZL.

Wijziging t.o.v. 2011

Mijlpaal

185

Rubriek A Nr: 5 Project: Infra Q-liners en HOV-bus (RSP) Probleem Fase: Verkenningsfase en planuitwerkingsfase In Noord-Nederland is op zware vervoersrelaties waar geen spoor ligt, gekozen voor de inzet op frequent en snel hoogwaardig openbaar vervoer met de bus (HOV-bussen). Op dit moment worden Q-liners ingezet als HOV-bussen. De Qliner is een hoogwaardige bus die sneller is dan regulier OV door de gestrekte routes en minder stops. In het kader van de netwerkanalyses is aandacht besteed aan deze HOVbusverbindingen. Daaruit blijkt dat een aantal HOV-verbindingen waarop nu Q-liners rijden te kampen heeft met knelpunten die de reistijd negatief beïnvloeden.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Het verbeteren van de kwaliteit van de HOVbussen, onder andere door het versnellen van de Q-liners, zodat deze kunnen concurreren met de auto wat betreft reistijd.

□ Project maakt deel uit van het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn. □ Project is opgenomen in het Meerjareninvesteringsprogramma van de Regio Groningen-Assen.

Beschrijving oplossing Aanleg van businfrastructuur met als doel de kwaliteit van de HOV-bussen te verbeteren door het verkorten van de reistijd. Dit kunnen bijvoorbeeld aparte busbanen zijn voor de Qliners, of het aanpassen van verkeersregelinstallaties zodat de HOV-bussen prioriteit krijgen.

Verwijzingen •Voordracht over het principeakkoord zoals

opgenomen in het Convenant van het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (nr. 12/2008). • Brief 19 januari 2010, zaaknr. 229534 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Brief 20 december 2010, zaaknr. 288637 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Voordracht 8/2011 betreffende de concrete RSP-projecten Transferia en busstations en Infrastructuur HOV-bus en Qliners.

Wijziging t.o.v. 2011

186

In het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn is binnen het budget Kolibri tweede fase € 16 mln. (prijspeil 2007) gereserveerd voor het verbeteren van de infrastructuur van de Qliners en € 15 mln. (prijspeil 2007) voor overige infrastructuur van de HOV-buslijnen.

Het besluit behorende bij voordracht 8/2011 met daarin opgenomen de lijst met projecten die voor een bijdrage in aanmerking komen, is in juni door PS vastgesteld. Ook hebben PS GS gemandateerd voor besluitvorming over de planuitwerkings- en realisatiefase van de verschillende projecten.

Indicatie tijdschema / mijlpalen 2009-2010: verkenning 2011-2018: planuitwerking 2011-2020: realisatie Omdat hier sprake is van een programma waarin verschillende projecten in verschillende fasen zijn opgenomen, is voor het totale project het tijdspad verlengd. Inmiddels is er één beschikking verleend, namelijk: • Sontwegtracé gemeente Groningen Verder zijn de volgende aanvragen in behandeling: • Busbaan project stationsomgeving Haren • Busbaan Europaweg Groningen • Dynamische reisinformatie (bus)

Verwijzingen 2011 •

Brief 20 december 2011, zaaknr. 369315 betreffende de voortgangsrapportage RSP.

Diversen

Rubriek A Nr: 6 Project: Transferia en busstations (RSP) Probleem Fase: Verkenningsfase en planuitwerkingsfase De transferia en busstations voor HOV-bus zijn van belang voor de kwaliteitsverbetering van de Q-liner en toekomstige overige HOV-lijnen. De transferia zijn belangrijke overstappunten tussen buslijnen maar ook tussen auto's, bus en ander OV. De verblijfskwaliteit op de transferia dient goed te zijn.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Aanleggen en verbeteren van de kwaliteit van de busstations en de transferia.

Beschrijving oplossing Het gaat naast de aanleg en verbetering van bestaande transferia en busstations om bijvoorbeeld het maken van wachtruimtes, het plaatsen van verlichting, bevordering van de sociale veiligheid, aanbieden van dynamische reisinformatie en het aanbrengen van overige voorzieningen. In overleg met Regio Groningen-Assen wordt bepaald waar in het netwerk de aanleg of verbetering van transferia en bushaltes gewenst is.

In het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn is binnen het budget Kolibri € 46 mln. (prijspeil 2007) gereserveerd voor de aanleg en het verhogen van de kwaliteit van transferia en busstations.

□ Project maakt deel uit van het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn. □ Project is opgenomen in het Meerjareninvesteringsprogramma van de Regio Groningen-Assen Het besluit behorende bij voordracht 8/2011 met daarin opgenomen de lijst met projecten die voor een bijdrage in aanmerking komen, is in juni door PS vastgesteld. Ook hebben PS GS gemandateerd voor besluitvorming over de planuitwerkings- en realisatiefase van de verschillende projecten.

Indicatie tijdschema / mijlpalen 2009-2010: verkenning 2011-2018: planuitwerking 2011-2020: realisatie Omdat hier sprake is van een programma waarin verschillende projecten in verschillende fasen zijn opgenomen, is voor het totale project het tijdspad verlengd. Er is inmiddels één beschikking verleend, te weten voor het OV-knooppunt Veendam.

Verwijzingen • Voordracht over het principeakkoord zoals

opgenomen in het Convenant van het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (nr. 12/2008). • Brief 19 januari 2010, zaaknr. 229534 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Brief 20 december 2010, zaaknr. 288637 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Voordracht 8/2011. • Brief 20 december 2011, zaaknr. 369315 betreffende de voortgangsrapportage RSP.

Wijzigingen t.o.v. 2011

Diversen

187

Rubriek A Nr: 7 Project: Facelift noordelijke stations (RSP) Probleem Fase: Planuitwerkingsfase, realisatiefase In de huidige situatie zijn de treinstations aan de regionale spoorlijnen in Groningen van onvoldoende kwaliteit. Ook de herkenbaarheid met het oog op de regionale vervoerder laat te wensen over.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Het upgraden van de verblijfskwaliteit van alle treinstations aan de regionale spoorlijnen, zodat ze voldoen aan provinciale basiskwaliteitseisen en die van de reizigers met als doel dat meer mensen gebruik gaan maken van het treinvervoer.

□ Project maakt deel uit van het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn. □ Project is opgenomen in het Meerjareninvesteringsprogramma van de Regio Groningen-Assen.

In het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn is binnen het budget Kolibri € 10 mln. (prijspeil 2007) gereserveerd voor de opwaardering van de stations.

Beschrijving oplossing De stations aan de regionale spoorlijnen dienen te voldoen aan de kwaliteitseisen die gesteld worden aan de stations vanuit de provincie als OV- autoriteit en vanuit de reizigers als gebruikers. Voor een deel worden nog aanpassingen aan de perronhoogte gerealiseerd ten behoeve van een gelijkvloerse instap en volledige toegankelijkheid en het voorzieningenniveau wordt verbeterd met vier deelprojecten: • dynamische/actuele reisinformatie aanbrengen; • fietsenstallingen uitbreiden; • P+R verbeteren en uitbreiden; • Verbeteren/uitbreiden wachtruimtes en gehele stationsoutillage deels uitgevoerd). Daarnaast wordt voor de tien basisstations (met gemiddeld meer dan 1000 in- en uitstappers per werkdag) in onze provincie een integraal plan opgesteld om de deelprojecten uit de Facelift Noordelijke Stations en van andere stakeholders bij elkaar te brengen.

Wijzigingen t.o.v. 2011

188

Indicatie tijdschema / mijlpalen 2009-2010: verkenning 2010 - 2012: planuitwerking 2010-2015: realisatie

Verwijzingen • Voordracht over het principeakkoord zoals opgenomen in het Convenant van het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (nr. 12/2008). • Brief 19 januari 2010, zaaknr. 229534 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Brief 6 april 2010, zaaknr. 246123 betreffende stand van zaken RSP-project Facelift Noordelijke Stations. • Voordracht 41/2010. • Brief 20 december 2010, zaaknr. 288637 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Brief 20 december 2011, zaaknr. 369315 betreffende de voortgangsrapportage RSP. • Voordracht 7/2012, zaaknr. 383034 van 13 maart 2012 betreffende het RSP-project Facelift Noordelijke Stations.

Diversen

Rubriek A Nr: 8 Project: Bereikbaarheid Lauwersmeergebied (RSP) Probleem Fase: Verkenningsfase / Planuitwerkingsfase / Realisatiefase Een belangrijk verkeersknelpunt in NoordwestGroningen is de gebiedsontsluitende weg N361. De kwaliteit van de hoofdontsluiting is onvoldoende. Knelpunten zijn vooral de verkeersveiligheid op de hele route en de verkeersleefbaarheid in de dorpen die door de N361 worden doorsneden.

Doel In het collegeprogramma hebben wij aangegeven dat wij zorg dragen voor een goede bereikbaarheid, vlotte doorstroming en veiligheid.

Beschrijving oplossing Inmiddels is duidelijk geworden dat de aanleg van een nieuwe wegverbinding tussen Mensingeweer-Winsum-Groningen niet meer tot de mogelijkheden behoort. Er wordt nu gekoerst op het uitvoeren van een viertal maatregelen op de N361. Het gaat om: a. Noordelijk deel Mensingeweer – Ranum (rondweg Mensingeweer); b. Maatregelen verkeersleefbaarheid (incl. verkeersveiligheid op het bestaande tracé van de N361; c. Fietspad Mensingeweer - Baflo; d. Fietsroute Plus Groningen - Winsum.

Wijzigingen t.o.v. 2011

Financiën In het RSP-ZZL is een bedrag gereserveerd groot € 51 mln. (prijspeil 2007). Een deel van deze middelen is in beeld om de uitvoering van de voorgenomen maatregelen te bekostigen. € 15 mln. is beschikbaar voor de ontwikkeling van het Lauwersmeergebied.

Politiek / Bestuurlijk □ Er is een MER-tracestudie uitgevoerd waarbij maatregelen op het bestaande tracé en nieuwe tracés zijn beoordeeld. □ Project maakt deel uit van het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn.

Indicatie tijdschema / mijlpalen Realisatie Mensingeweer - Ranum en fietspad Mensingeweer - Baflo: 2014 - 2016. Verkenning Fietsroute Plus 2012 - 2013 Verkenning verkeersveilig maken bestaand tracé: 2012- pm.

Verwijzingen • Voordracht over het principeakkoord zoals opgenomen in het Convenant van het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (nr. 12/2008). • Voordracht 56/2002, 3/2005 en 43/2008 • Brief 2008-14.168/11/A.13,VV. • Brief 2009-53.303/38/A.11,VV • Brief 2010-02143/3/A.15, VV • Brief 2010-30745/22/A.13, VV • Brief 20 december 2010, zaaknr. 288637 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Brief 2011-03477/4/A.24, VV • Brief 2011-04263/5/A.6,VV • Brief 2011-09795/10/A.13,VV • Brief 2011-33.337/29/A.17,VV • Brief 20 december 2011, zaaknr. 369315 betreffende de voortgangsrapportage RSP. • Voordracht 34/2011 betreffende realisatiebesluit nieuwe weg MensingeweerRanum en het fietspad Mensingeweer - Baflo • Voordracht 39/2011 betreffende opnamebesluiten N361 voor de Fietsroute Plus en de aanpak verkeersonveiligheid noordelijk deel N361

Diversen

189

Rubriek A Nr: 11 Project: RegioRail - RegioTram Probleem In de Netwerkanalyse Groningen - Assen 2030 wordt geconcludeerd dat de kerngebieden en de voorzieningen die voor het economisch functioneren van de regio van belang zijn, steeds slechter bereikbaar worden voor het autoverkeer. Knelpunten in de bereikbaarheid in de provincie Groningen doen zich vooral voor in de zone van de Zuidelijke Ringweg Groningen, op het Zernikecomplex, nabij het UMCG en in de binnenstad van Groningen. De Netwerkanalyse concludeert dat voor het verbeteren van de bereikbaarheid van de economische kerngebieden van de regio een breed maatregelenpakket voor de auto, het openbaar vervoer, de fiets en het goederenvervoer noodzakelijk is.

Doel Het verbeteren van de bereikbaarheid van de economische kerngebieden binnen de regio Groningen - Assen en belangrijkste eindbestemmingen in de stad Groningen voor reizigers uit de regio door middel van het kwalitatief verbeteren van het openbaar vervoer en daarnaast ook het betaalbaar houden van kwalitatief goed openbaar vervoer voor de betrokken overheden.

Fase: Planuitwerkingsfase Financiën De RegioTram maakt onderdeel uit van het totale pakket aan maatregelen uit het Raamwerk RegioRail. De kosten voor het volledige pakket tot 2020 aan maatregelen zoals opgenomen in het Raamwerk RegioRail bedragen €702 miljoen. Een groot gedeelte van dit bedrag is echter gedekt binnen de budgetten die beschikbaar zijn voor de afzonderlijke projecten, zoals ook opgenomen in dit MIT. Onder andere het RSP/ZZL-budget t.b.v. de RegioTram (€ 115 mln.). Het resterende tekort op het gehele programma bedraagt €144 miljoen. Rekening moet worden gehouden met een beslag van in totaal €75,8 miljoen (prijspeil 2009) op provinciale middelen, conform voordracht 26/2010.

Politiek / Bestuurlijk □ Het project is deels onderdeel van het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn.

Beschrijving oplossing Het vergroten van de bereikbaarheid van de regio Groningen - Assen en de belangrijkste eindbestemmingen in de stad Groningen voor reizigers vanuit de regio door het aanleggen van hoogwaardig openbaar vervoer in de vorm van RegioTramlijnen en in een volgende fase het integreren van de modaliteiten trein en tram als onderdeel van een breed maatregelen pakket voor het verbeteren van het openbaar vervoer in de hele regio genaamd het Raamwerk RegioRail. Hierbij is het realiseren van twee RegioTramlijnen in de stad Groningen een belangrijke stap in de fase tot 2020 van het Raamwerk RegioRail. Dit zijn de lijnen HS Groningen - UMCG - Zernike en HS Groningen Grote Markt - Kardinge. In de volgende fase (2020-2040) kan vervolgens de integratie van de modaliteiten trein en tram gerealiseerd worden door het doorrijden met de RegioTrams de regio in. Door de systeemsprong in de stad van bus naar tram op de drukste corridors is het daarnaast mogelijk om de exploitatie van

190

Tijdschema / mijlpalen verkenning: 2009 planuitwerking: 2010 - 2012 realisatie: 2013 - 2015

Verwijzingen • Voordracht over het principeakkoord zoals opgenomen in het Convenant van het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (nr. 12/2008). • Brief 2008-26.722,VV en bijbehorend schetsboek Regiotram. • Brief 2009-09263, VV en bijbehorende notities Raamwerk RegioRail, Sporen naar de Toekomst en Tracékeuze lijn 1 HS - Zernike. • Brief 19 januari 2010, zaaknr. 229534 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Voordracht 26/2010. • Brief 20 december 2010, zaaknr. 288637 betreffende voortgangsrapportage RSP ZZL. • Brief GS 5 april 2011 zaaknr. 318002

kwalitatief goed openbaar vervoer in de stad een stuk efficiënter in te richten en dus betaalbaar te houden. Hetzelfde geldt voor de integratie van trein en tram in de volgende fase.

Aanbesteding RegioTram uitslag Prekwalificatie. • Brief GS 4 november 2011 zaaknr. 356136 Aanbestedingsdocumenten Consultatiefase RegioTram. • Brief GS 24 november 2011 zaaknr. 363816 inzake aanbesteding project RegioTram. • Voordracht 42/2011 inzake krediet fase 4 projectbureau RegioTram. • Brief 20 december 2011, zaaknr. 369315 betreffende de voortgangsrapportage RSP.

Wijzigingen t.o.v. 2011

Diversen

191

Rubriek A Nr: 12 Project: Eindbeeld N366 Probleem

Fase: Verkenningsfase / planuitwerkingsfase / realisatiefase.

De N366 vervult een belangrijke rol in de ontsluiting van de regio Zuid-Oost. Op het terrein van de verkeersafwikkeling en de verkeersveiligheid doen zich problemen voor die een bedreiging vormen voor de verdere ontwikkeling van het gebied. .

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

De realisatie van een hoogwaardige verbinding, die bijdraagt aan de regionale ontwikkeling. De verbinding sluit goed aan op het omliggende hoofdwegennet. De weg stroomt vlot en veilig door en is landschappelijk evenwichtig ingepast.

Beschrijving oplossing Door de ombouw van de N366 tot een hoogwaardige stroomweg wordt zowel de doorstroming als de verkeersveiligheid sterk verbeterd. Het gaat vooral om het ongelijkvloersmaken van de aansluitingen met het onderliggende wegennet en het verdubbelen van het weggedeelte Veendam-Pekela. De uitvoering vindt gefaseerd plaats. Op basis van een goede landschappelijke inpassing is het plan voor het eindbeeld aangepast.

Het project wordt gefaseerd uitgevoerd. De regio draagt bij aan de deelprojecten. Op basis van scopeaanpassingen en de landschappelijke inpassing zijn de uitvoeringskosten geraamd op € 42,5 mln. (prijspeil begin 2012), incl. VAT kosten. Rekening moet worden gehouden met een beslag op provinciale middelen van € 17,6 mln. In MIT-kader is nu nog een bedrag van € 15,4 mln. (prijspeil 2011) opgenomen. □ Ombouw van de N366 is een van de topprioriteiten uit de agenda voor de Veenkoloniën. Met de in dit kader uitgevoerde studie is de verkenningsfase grotendeels afgerond. □ Aanpak maakt deel uit van de spaarafspraken in het kader van de BDU. □ In de periode 2005-2007 zijn de eerste twee kruisingen (Alteveer en Stadskanaal) ongelijkvloers gemaakt. Voor 2009 staat de start van de uitvoering van de kruisingen van Boekerenweg en Onstwedderweg gepland. □ In 2009 is in het kader van de versnellingsagenda gestart met de wegverbreding van 7,50 naar 8,60 meter voor het weggedeelte Stadskanaal - Ter Apel. □ In 2012 staat de start van de uitvoering van de kruisingen Exloërweg en Kruisstraat gepland. □ De planuitwerking van de kruisingen Avebe en Nulweg is gestart heeft in 2011 geresulteerd in twee realisatiebesluiten. □ Eind 2011 is gestart met de planuitwerking van het wegvak N391 – Duitse grens. Begin 2012 wordt een realisatiebesluit genomen. □ Begin 2012 wordt een realisatiebesluit behandeld over de landschappelijke en verkeerskundige inpassing en aangepaste financiering van het totale project. □ De planuitwerking van de overige werkzaamheden aan de N366 start in 2012.

Indicatie tijdschema / mijlpalen verkenning: afgerond in 2004 planuitwerking: 2009-2013 realisatie: 2009-2015

Verwijzingen □ Rapport "Eindbeeld N366, N391 en rondweg Emmen". □ Voordracht 6/2006 □ Brief aan PS over de voortgang verbetering N366, nr. 2008-09475/10/A.21,VV □ Voordrachten 1/2009, 6/2009 en 6/2010 □ Voordrachten 31/2011 en 32/2011

Wijzigingen t.o.v. 2011 192

Diversen

Rubriek A Nr: 13 Project: Rondweg Zuidhorn (N355) Probleem

Fase: Realisatiefase

In verband met de voorgenomen vaarwegverruiming van de vaarweg Lemmer-Delfzijl door de provincie Fryslân en Groningen moet de bestaande brug over het Van Starkenborghkanaal worden vernieuwd. De brug in de Rijksstraatweg (N355) voldoet niet aan de vereiste uitgangspunten voor doorvaarthoogte en -breedte. Daarnaast is ten oosten van de kern Zuidhorn gestart met de planontwikkeling voor de nieuwe woonwijk De Oostrand. Door deze twee ontwikkelingen bestaat de wens om de barrièrewerking van de Rijksstraatweg (N355) tussen Noordhorn en Zuidhorn en tussen de nieuwe woonwijk en de kom van Zuidhorn te voorkomen.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Het optimaliseren van het functioneren van de regionale verbinding Groningen- Leeuwarden in en om Zuidhorn waarbij getracht wordt om de barrière tussen enerzijds Noordhorn en de kom van Zuidhorn en anderzijds tussen de nieuwe locatie van de woonwijk De Oostrand en de dorpskom van Zuidhorn als gevolg van de N355 en de aanwezigheid van het Van Starkenborghkanaal te minimaliseren.

□ In het Collegeprogramma 2007-2011 staat het project op de A-lijst Infrastructuur. □ Op 23 maart 2010. hebben GS het overleg gestart t.a.v. het voorontwerp Provinciaal Inpassings-Plan (PIP). E.e.a. moet begin 2011 resulteren in een vastgesteld PIP. □ Op 3 maart 2011 hebben Provinciale Staten de voordrachten t.a.v, het Inpassingsplan en de onteigening vastgesteld □ Op 21 maart 2012 hebben Provinciale Staten de voordracht tbv het realisatiebesluit en het beschikbaar stellen krediet vastgesteld

Beschrijving oplossing Provinciale Staten hebben op 23 april 2008 gekozen voor het tracé van alternatief 4A-III. Dit alternatief voorziet in een omlegging van de N355 ten oosten van de woonwijk Oostergast, kruist met een vaste hoge brug het Van Starkenborghkanaal, buigt vervolgens af naar het westen en sluit ten zuiden van Noordhorn aan op de bestaande infrastructuur. De bestaande beweegbare brug wordt vervangen door een nieuwe beweegbare brug op de huidige locatie.

Wijzigingen t.o.v. 2011

De kosten van alternatief 4A-III zijn geraamd op € 28,9 mln. Hiervan is € 24,4 mln. gedekt. Voor de overige middelen (€ 4,5 mln.) is een beroep gedaan op ESFI-gelden, die waren opgenomen in het MIT.

Indicatie tijdschema / mijlpalen verkenning: afgerond in 2008 planuitwerking: 2009 realisatie: 2011 - 2014

Verwijzingen □ Voordracht 09/2008 (vaststelling tracé door Provinciale Staten) □ Brief 2010-18.495/12/A.9, BW, t.a.v. PIP □ Voordracht 3/2011 (besluit t.a.v. Inpassingsplan door Provinciale Staten) □ Voordracht 2/2011 (besluit t.a.v. start onteigeningsprocedure door Provinciale Staten) □ Voordracht 2/2012 (realisatiebesluit en beschikbaar stellen krediet)

Diversen

193

Rubriek A Nr: 14 Project: Vervanging bruggen Aduard en Dorkwerd c.a. Probleem Fase: Planuitwerkingsfase De bruggen in Aduard en Dorkwerd dienen vervangen te worden in het kader van de opwaardering van het Van Starkenborghkanaal als onderdeel van de vaarweg Lemmer-Delfzijl, naar klasse Va. De bruggen zijn bovendien aan het einde van hun levensduur.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

□ opwaardering Van Starkenborghkanaal; □ goede ontsluiting van het betreffende achterland; □ verbeteren leefbaarheid/veiligheid in het studiegebied waar dat problematisch is.

1 Juli 2009 hebben Provinciale Staten het besluit genomen het bestuurlijk voorkeursalternatief te laten uitwerken. 14 December 2011 hebben Provinciale Staten het realisatiebesluit voor de brug Dorkwerd genomen.

Aangehouden wordt een investeringsbedrag van tussen de € 31 en € 32 mln. Uitgegaan wordt van een vergoeding door Rijkswaterstaat voor strikt het vervangen van de beide bruggen, geraamd op € 17,2 miljoen. Voor het provinciale aandeel in de projectkosten moet rekening worden gehouden met een beslag op provinciale middelen € 11 mln.

Beschrijving oplossing □ vervangen beide bruggen voor alle verkeer; □ een ontsluitingsroute N983 om Aduard en de Nijelandsterpolder heen; □ ongelijkvloerse kruising van de N983 met de N355 met aansluiting op de N355 bij Nieuwklap.

Indicatie tijdschema / mijlpalen afronding verkenning: medio 2009 planuitwerking: 2010 - 2011 realisatie: 2012 - 2014

Verwijzingen Brief van 2 juli 2008, 2008-36.768, BW, betreffende het voorkeursalternatief voor de vervanging van de bruggen bij Aduard en Dorkwerd. Voordracht 9/2009 inzake de planuitwerking Van de Vervanging bruggen Aduard en Dorkwerd. Voordracht 30/2011 inzake de vervanging van de brug Dorkwerd. In 2012 is het realisatiebesluit van de vervanging van de brug Aduard c.a. te verwachten.

Wijzigingen t.o.v. 2011

194

Diversen

Rubriek A Nr: 15 Project: Oostelijke Ringweg Groningen Probleem Fase: Planuitwerkingsfase en realisatiefase. Op de Oostelijke Ringweg Groningen doen zich in toenemende mate capaciteitsproblemen voor. Bovendien voldoet de weg niet aan de inrichtingseisen van een stroomweg. Daardoor gebeuren er relatief veel ongevallen op de kruisingen (twee locaties komen voor in de top 10 van de black spots 2004-2006 Groningen).

Financiën Voor het ongelijkvloers maken van de Oostelijke Ringweg is een bedrag beschikbaar groot € 18 mln. Dit bedrag maakt deel uit van de afkoopsom die ontvangen is bij de overname van het beheer en onderhoud van de Oostelijke Ringweg en de Eemshavenweg van het Rijk. Wij gaan op dit voor de uitvoering van dit project uit van een kostenraming van € 30 mln. Naast de genoemde € 18 mln. kan een beroep worden gedaan op het spaarbedrag voor de aanpak van de Ring Groningen. Er hoeft verder geen rekening te worden gehouden met een extra beslag op provinciale middelen.

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Verbetering van de doorstroming en de verkeersveiligheid door een duurzame en ongelijkvloerse Oostelijke Ringweg. In het kader van de overdracht is met het Rijk afgesproken dit voor 2020 te realiseren. Er wordt naar gestreefd dit in 2015 te hebben gerealiseerd.

□ Het eindbeeld is de gehele Ring Groningen op termijn ongelijkvloers te maken. □ Voor deze aanpak wordt sinds 2001 door provincie en gemeente Groningen jaarlijks een bedrag gespaard groot € 2,67 miljoen. De ene helft uit eigen middelen de andere uit de BDU. □ De eindbeeldstudie Oostelijke Ringweg is door de gemeenteraad Groningen en PS in 2009 vastgesteld. □ Het realisatiebesluit van het eerste deelproject Lewenborg is genomen in mei 2010. □ Het realisatiebesluit van het deelproject Beijum-Zuid is genomen in december 2011.

Beschrijving oplossing Ongelijkvloerse kruisingen en eventueel verminderen van het aantal kruisingen. De uiteindelijke oplossingsvoorstellen zijn ondergebracht in de studie Eindbeeld Oostelijke Ringweg die, na inspraak, in het voorjaar 2009 Is afgerond. Eerste deelproject Lewenborg is in uitvoering. Deelproject Beijum-Zuid gaat in mei 2012 in uitvoering. Deelproject Kardinge gaat eind dit jaar/begin 2013 in uitvoering. Het deelproject Beijum-Noord/Groningerweg bevindt zich in de planuitwerkingfase.

Wijzigingen t.o.v. 2011

Indicatie tijdschema / mijlpalen verkenning: 2009 uitgevoerd planuitwerking: 2009 - 2013 realisatie: 2009 - 2015

Verwijzingen □ Voordracht 32/2006 inzake overdracht Oostelijke Ringweg en de Eemshavenweg □ Brief aan PS kenmerk 2007-13.007/22/A.14. □ Brief over principekeuze (200852.985/39/A.9,VV. □ Voordracht 7/2009 inzake eindbeeld Oostelijke Ringweg □ Voordracht 15/2010 inzake realisatiebesluit eerste deelproject Lewenborg. □ Voordracht 29/2011 inzake realisatiebesluit deelproject Beijum-Zuid.

Fasering en Politiek/bestuurlijk

195

Rubriek A Nr: 16 Project: Fietsroute Plus Ten Boer – Groningen Probleem Fase: Verkenningsfase De kwaliteit van de fietsverbinding tussen Groningen en Ten Boer laat te wensen over. Vooral de aspecten aantrekkelijkheid, comfort en veiligheid zijn een probleem.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Het realiseren van een aantrekkelijke, comfortabele en veilige fietsroute tussen Ten Boer - Groningen, volgens de uitgangspunten van een Fietsroute Plus. Het nevendoel van de studie is de verbetering van de verkeersveiligheid voor de fietsers.

□ In het Collegeprogramma 2011-2015 is de Fietsroute Plus Groningen - Ten Boer op de Alijst geplaatst.

De kosten van de uit te voeren verbeteringsmaatregelen zijn afhankelijk van het voorkeursalternatief dat wordt gekozen. De financiën zijn voor de totale aanpak zijn opgenomen bij het project B 6 Wegverbinding Groningen-Delfzijl (N360 - N46)

Beschrijving oplossing De oplossing is nog niet bekend. In het kader van de planstudie Groningen - Delfzijl is een inventarisatie en analyse gedaan en zijn er globale alternatieven voor de fietsroute ontwikkeld.

Indicatie tijdschema / mijlpalen verkenning: 2009-2012 planuitwerking: 2012-2013 realisatie: 2014-2015

Deze alternatieven worden verder uitgewerkt in een separaat proces.

Verwijzingen Brief aan PS van 26 mei 2010, nr. 201030.638/21/A.7,VV Brief aan PS van 10 april 2012, nr. 391434,VV

Wijzigingen t.o.v. 2011

196

Diversen

Rubriek A Nr: 17 Project: Dynamisch verkeersmanagement (DVM) Probleem Fase: Verkenningsfase Het zal zeker tot 2020 duren voordat alle voorgenomen maatregelen aan de Ringwegen Groningen voltooid zijn. Tot die tijd schiet de capaciteit van de Ringwegen tekort. Bij calamiteiten kunnen weggebruikers maar moeizaam geïnformeerd worden en zoeken mensen op goed geluk andere routes. In het bijzonder tijdens de ombouw van de zuidelijke ringweg tussen 2014 en 2020 is verkeersmanagement noodzakelijk als één van de maatregelen om Groningen bereikbaar te houden. Ook daarna blijven de ringwegen een kwetsbare schakel in de bereikbaarheid van stad en regio. Verkeersmanagement vergroot de robuustheid van de ringwegen. Voor wat betreft het openbaar vervoer hebben klanten behoefte aan een betere informatieverstrekking, met name bij afwijkende situaties zoals vertragingen of calamiteiten.

Financiën De uitvoeringskosten zijn nog niet bekend. Voorlopig moet rekening worden gehouden met een beslag op provinciale middelen van € 11,5 mln. (mediaan). Rijk heeft bijdrage van € 2 mln. toegezegd uit de Mobiliteitsaanpak, actieprogramma wegen (pakket 13). Dit betreft 50% van de kosten. De andere 50% wordt opgebracht door provincie Groningen, gemeente Groningen, provincie Drenthe en het regiofonds Groningen-Assen. Bijdrage provincie Groningen hierin is maximaal €1 mln. (onder voorbehoud instemming PS).

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Met dynamisch verkeersmanagement het verkeer volgen, informeren, geleiden of sturen. Dynamische informatie geven over de beschikbaarheid van openbaar vervoer bij de nieuwe transferia.

□ Dynamisch verkeersmanagement is onderdeel van de bereikbaarheidsstrategie uit de Netwerkanalyse Groningen-Assen, die op 10 juli 2006 is vastgesteld door de stuurgroep regio Groningen-Assen en vervolgens is aangeboden aan de minister van V en W. e □ Besluit Stuurgroep Zuidelijke Ringweg 2 fase tot instellen Taskforce Bereikbaarheid Groningen (2 juli 2009) □ Het VVB heeft op 12 april 2010 ingestemd met het uitwerken van voorstellen voor dynamische reisinformatie op bushaltes. □ PS hebben op 17 mei 2011 de voordracht voor realisatie regionaal aandeel in pakket 13 Mobiliteitsaanpak vastgesteld. (voordracht 15/2011)

Busreizigers continu actuele reistijdinformatie geven op de bushaltes.

Beschrijving oplossing Nog in 2012 wordt een eerste pakket van maatregelen gerealiseerd samen met rijkswaterstaat en de gemeente Groningen, met een rijksbijdrage uit de Mobiliteitsaanpak. Dit “pakket 13” betreft BermDRIPS, Camera's voor incident management, Multi-modale reisinformatie langs A7 en A28 bij transferia Hoogkerk en Haren en optimalisatie VRI-keten Europaplein-Julianaplein. De ambitie is om in 2013 (uiterlijk 2015) effectief verkeersmanagement te hebben op de ring Groningen en de daarop aansluitende hoofdwegen Het team Bereikbaarheid Aanpak Ring Zuid stelt samen met het team Bereikbaarheid Stad Groningen een investerings- en organisatievoorstel op, waarover in het najaar van 2012 besluitvorming kan plaatsvinden. Voorts wordt in 2012 een voordracht voor de plaatsing van dynamische reisinformatie op bushaltes in procedure gebracht.

Wijzigingen t.o.v. 2011

De provincie Groningen werkt samen met de gemeente Groningen en Rijkswaterstaat aan de ontwikkeling van een samenwerkingsorganisatie Bereikbaarheid Stad Groningen.

Tijdschema / mijlpalen verkenning: 2009-2010 planuitwerking: 2011-2012 realisatie: 2012-2015

Verwijzingen Voordracht 15/2011

Diversen

197

Rubriek A Nr: 18a Instandhoudingsknelpunten Project: Hoogovenslakken Marneweg (N361) Probleem Fase: Planuitwerkingsfase De Marneweg is een van de laatste provinciale wegen met de problematiek van een fundering van hoogovenslakken. Door deze fundering ontstaan scheuren en "bloemkolen" in de asfaltverharding met als gevolg dat de asfaltconstructie deformeert en er gevaarlijke situaties kunnen ontstaan.

Doel Opheffen van (terugkerende) gevaarlijke situaties en verbeteren van het rijcomfort.

Financiën Rekening moet worden gehouden met een beslag op provinciale middelen groot € 3 mln.

Politiek / Bestuurlijk De onderhavige problematiek is ondergebracht in de risicoparagraaf van de Programmabegroting. Problematiek is ook genoemd in H2i2.

Beschrijving oplossing Hoogovenslakken constructie modificeren of indien noodzakelijk verwijderen.

Indicatie jaar van uitvoering Uitvoering in 2012. Werkzaamheden in voorbereiding.

Wijzigingen t.o.v. 2011

198

Fase

Rubriek A Nr: 18b Instandhoudingsknelpunten Project: Reconstructie Aduard - Wehe Den Hoorn (N983) Probleem Fase: Realisatiefase De route Aduard - Wehe Den Hoorn is een wegbouwkundig knelpunt. Het betreft een zeer oude asfaltweg zonder zandbed en fundering. Door het ontbreken van bermen is er op veel plaatsen geen zijdelingse steun. Het kost steeds meer moeite om de weg met klein onderhoud in acceptabele staat te houden. Burgers en bedrijven klagen steeds vaker over gevaarlijke situaties als gevolg van de slechte kwaliteit van de weg. In 2008 waren er diverse schades aan velgen van auto's door afgebrokkelde kanten.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Opheffen van gevaarlijke situaties en verbeteren van de verbinding.

De onderhavige problematiek is opgenomen in het overzicht wegbouwkundige knelpunten van H2i2. Er is aangegeven dat de weg tot 2010 met klein onderhoud in de redelijke staat is te houden.

Rekening moet worden gehouden met een beslag op provinciale middelen groot € 3 mln.

Voordracht 01/2010 inzake de uitvoering van fase 1.

Beschrijving oplossing Reconstructie wegvak en verbeteren verhardingsconstructie.

Indicatie jaar van uitvoering Uitvoering in 2011-2012.

Wijzigingen t.o.v. 2011

Geen

199

Rubriek A Nr: 18c Instandhoudingsknelpunten Project: Reconstructie Bedum-Onderdendam (N995) Probleem Fase: Verkenningsfase (bij positief opnamebesluit) De route Bedum - Onderdendam is een wegbouwkundig knelpunt. Het betreft een oude asfaltweg zonder zandbed en fundering met smalle bermen langs het Boterdiep. Met klein onderhoud wordt de weg in acceptabele staat gehouden. Binnen afzienbare tijd moet de weg worden gereconstrueerd.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Verbeteren van de verhardingsconstructie.

Rekening moet worden gehouden met een beslag op provinciale middelen groot € 1 mln.

De onderhavige problematiek is opgenomen in het overzicht wegbouwkundige knelpunten van H2i2.

Beschrijving oplossing Reconstructie wegvak en verbeteren verhardingsconstructie.

Indicatie jaar van uitvoering Uitvoering in 2013.

Wijzigingen t.o.v. 2011

200

Geen

Rubriek A Nr: 18e Instandhoudingsknelpunten Project: Reconstructie Onstwedde - Musselkanaal (N975) Probleem Fase: Verkenningsfase (bij positief opnamebesluit) Langs de weg Onstwedde - Musselkanaal staan ca. 2000 Lindebomen van (zeer) slechte kwaliteit. De bomen staan in een smalle berm tussen de rijbaan en het fietspad. Door deze inklemming zijn de groeimogelijkheden voor een groot aantal bomen dermate slecht dat ze sterven. Om gevaarlijke situaties te voorkomen zijn in de afgelopen periode al een aanzienlijk aantal bomen middels (nood)kap verwijderd. Voor nog ca. 400 bomen is een kapvergunning aangevraagd Op termijn is te voorzien dat (bijna) alle bomen gerooid dienen te worden. De bomen zijn gekapt in 2010.

Financiën Voor het vervangen van de bomen en het aanpassen van de groeiplaatsen moet rekening worden gehouden met een beslag op provinciale middelen groot € 1,2 mln. Het groot onderhoud aan rijbaan en fietspad komt ten laste van het Management contract Wegen en Kanalen.

Bijkomend probleem is dat door de ontstane wortelgroei de verhardingconstructie deformeert. Hierdoor ontstaan scheuren en onvlakheden in de rijbaan en het fietspad, met alle gevolgen van dien. Herplant is verplicht maar niet mogelijk zonder aanzienlijke aanpassingen.

Doel Gevaarlijke situaties (dode bomen, afvallende taken, etc. ) opheffen. Na herplant bomen groeimogelijkheden geven en het herstellen van de verhardingsconstructies.

Politiek / Bestuurlijk Project is niet genoemd in H2i2. Voordracht 30/2009.

Beschrijving oplossing De bomen herplanten en groeimogelijkheden geven door het aanpassen (vergroten)van de groeiplaatsen. Het fietspad herstellen. Hiervoor dient over grote gedeelten de verharding volledig te worden vernieuwd. De weg dient op de plaatsen van de deformatie te worden hersteld waarna groot onderhoud kan plaats vinden. In verband met nader onderzoek naar mogelijkheden om de boomwortelproblematiek op te lossen wordt de uitvoering van het laatste deel in 2012 uitgevoerd.

Wijziging t.o.v. 2011

Indicatie jaar van uitvoering Uitvoering wordt in 2012 afgerond.

Beschrijving en uitvoering

201

Rubriek A Nr: 18f Instandhoudingsknelpunten Project: Reconstructie Ronde Zwijnshok - Oldenhove (N982) Probleem Fase: Verkenningsfase (bij positief opnamebesluit) De route Ronde Zwijnshok - Oldenhove is een wegbouwkundig knelpunt. Het betreft een oude asfaltweg zonder zandbed en fundering. Met klein onderhoud wordt de weg in acceptabele staat gehouden. Reconstructie is op termijn noodzakelijk.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Verbeteren van de verhardingsconstructie.

Rekening moet worden gehouden met een beslag op provinciale middelen groot € 0,3 mln.

De onderhavige problematiek is opgenomen in het overzicht wegbouwkundige knelpunten van H2i2.

Beschrijving oplossing Reconstructie wegvak en verbeteren verhardingsconstructie.

Indicatie jaar van uitvoering Uitvoering in 2017.

Geen wijzigingen t.o.v. 2011

202

Geen

Rubriek A Nr: 18g Instandhoudingsknelpunten Project: Vervangen Brug Balktil (incl. naastgelegen fietsbrug) Probleem Fase: Verkenningsfase (bij positief opnamebesluit) Brug Balktil is een vaste brug in de N980 over het Oude diep. Het betreft een relatief jonge brug uit 1961 waarvan de fundering (palen)verzakt. Er is schade aan het gewapend beton waardoor het risico op calamiteiten is vergroot.

Financiën Voor de vervanging van beide bruggen moet rekening worden gehouden met een beslag op provinciale middelen groot € 1,3 mln.

De naastgelegen fietsbrug is dusdanig verzwakt dat vervanging op korte termijn noodzakelijk is. Er zijn beperkende maatregelen getroffen om oneigenlijk gebruik door autoverkeer te voorkomen.

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Voorkomen gevaarlijke situaties en vervangen van de brug

In H2I2 is opgenomen dat vervanging spoedig dient plaats te vinden.

Beschrijving oplossing De verkeersbrug zal worden gerepareerd (betononderhoud) en de fietsbrug zal nader geïnspecteerd worden. Deze inspectie zal waarschijnlijk uitwijzen dat vervanging noodzakelijk is. Monitoren heeft uitgewezen dat de verkeersbrug stabiel is en niet verder zakt. De verzakking van de fundering van de wegbrug blijkt stil te staan (gemonitord), het is verantwoord om deze brug nog een aantal jaren in stand te houden, wel zal er betononderhoud moeten worden uitgevoerd. Tevens wordt er op dit moment onderzocht of de kosten van betonreparatie van de fietsbrug opwegen tegen de aanschaf van een nieuwe kunststof brug (± € 100.000,--) In verband met de reconstructie van de weg die in 2012 uitgevoerd zal worden, is vastgesteld dat deze niet kan worden uitgevoerd zonder de brug te reconstrueren. Dit betekent dat alsnog zowel de verkeersbrug als de fietsbrug vervangen zullen worden.

Wijziging t.o.v. 2011

Indicatie jaar van uitvoering Uitvoering in 2013. Het asfalt gedeelte rondom de brug zal dan ook meegenomen worden.

Beschrijving en uitvoering

203

Rubriek A Nr: 18h Instandhoudingsknelpunten Project: Vervangen brug Mensingeweer Probleem Fase: Verkenningsfase (bij positief opnamebesluit) Brug Mensingeweer is een oude brug uit 1860 brug in de N984 over het Mensingerweerster Loopdiepje, waarvan de fundering verzakt. Om vervanging uit te stellen en calamiteiten te voorkomen is in 2005 ter versteviging een tijdelijke stalen hulpconstructie onder de brug aangebracht.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Gezien de slechte kwaliteit en de leeftijd dient de brug binnen afzienbare tijd te worden vervangen.

In H2I2 is op genomen dat de brug op korte termijn vervangen moet worden. Er zijn inmiddels tijdelijke ondersteuningsmaatregelen getroffen.

Rekening moet worden gehouden met een beslag op provinciale middelen groot € 0,5 mln.

Beschrijving oplossing Bestaande fundering en landhoofden worden gehandhaafd vanwege monumentale status. Er worden nieuwe landhoofden achter de bestaande landhoofden gebouwd en er wordt een nieuw brugdek over de oude landhoofden en op de nieuwe landhoofden aangebracht. Positieve besluitvorming over de rondweg Mensingeweer heeft plaatsgevonden. Dit betekent dat het weggedeelte waarin de brug zich bevindt t.z.t. zal worden overgedragen aan de gemeente de Marne. Met de gemeente vindt overleg plaats of en zo ja welke werkzaamheden nog aan de brug worden uitgevoerd.

Wijziging t.o.v. 2011

204

Indicatie jaar van uitvoering Eventuele uitvoering aansluitend aan aanleg rondweg Mensingeweer in 2014 of later.

Beschrijving en uitvoering

Rubriek A Nr: 18i Instandhoudingsknelpunten Project: Vervangen geluidschermen Noordelijke ringweg Groningen (N370) Probleem Fase: Verkenningsfase (bij positief opnamebesluit) De geluidschermen langs de Noordelijke Ringweg zijn opgebouwd uit panelen. Deze hardhouten panelen zijn aan de onderzijde op veel plaatsen doorgerot en bijna aan het eind van de technische levensduur.

Financiën Rekening moet worden gehouden met een beslag op provinciale middelen groot € 2 mln.

De noodzakelijke vervanging wordt uitgesteld door het aanbrengen van tijdelijke verstevigingsconstructies. Binnen afzienbare tijd heeft repareren echter geen zin meer en dient ingezet te worden op vervanging van de panelen.

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Vervangen van de geluidschermen.

Vervanging c.q. nieuwbouw van de geluidschermen is geen onderdeel van het managementcontract Wegen en Kanalen. In H2i2 is de problematiek niet genoemd.

Beschrijving oplossing De houten delen in het geluidscherm vervangen door nieuwe. Eventueel kan er voor gekozen worden stalen sandwich panelen toe te passen.

Project wordt naar voren gehaald i.v.m. de aanpak van de ZRG die start in 2015 en de provinciale ringwegen worden als omleidingroute gebruikt.

Indicatie jaar van uitvoering Uitvoering gefaseerd in de periode 2012 tot 2014.

Wijziging t.o.v. 2011

Geen

205

Rubriek A Nr: 19 Project: Knoop Groningen Probleem Op het hoofdstation Groningen komen diverse RSP-projecten samen. Ten eerste spelen er een aantal projecten op het hoofdstation zoals het project Stationsgebied Groningen van de gemeente Groningen, aanlanding van de RegioTram, de doorkoppeling van de regionale treindiensten, de upgrade van het hoofdstation, en de aanleg van een traverse. Daarnaast is er een aantal ander RSP-projecten die direct van invloed zijn op het stationsgebied Groningen en die daardoor een deel van de kosten veroorzaken van de noodzakelijke aanpassingen. Dit zijn de projecten GroningenLeeuwarden, Groningen- Heerenveen, Groningen-Veendam, Viersporigheid Europapark, overwegveiligheid en Doorrijden de regio in.

Fase: Verkenningsfase Financiën Indicatief € 149 miljoen beschikbaar, waarvan € 54 miljoen RSP (prijspeil 2007), opgebouwd uit de volgende onderdelen:
€ 18 miljoen RSP doorkoppeling en upgrade HS
€ 20 miljoen RSP motie Koopmans overwegveiligheid
€ 16 miljoen motie Koopmans viersporigheid Europapark.
€ 2 miljoen restant motie Koopmans
€ 62 miljoen Raamwerk RegioRail HS
€ 20 miljoen afspraken RegioTram stationsgebied Groningen
€ 11 miljoen restant Veendam voor viersporigheid Europapark

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Realiseren vernieuwd hoofdstation waarin Groningen CS gaat functioneren als knoopstation waarbij alle gestelde uitgangspunten vanuit het raamwerk Regiorail worden meegenomen.

□ Project maakt deel uit van het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn.

Beschrijving oplossing In opdracht van de gemeente Groningen en in nauwe samenwerking met de overige betrokken partijen, is een ontwikkelingsvisie uitgewerkt voor het stationsgebied Groningen. Deze visie levert input voor de spoorse maatregelen, zoals bijvoorbeeld de locatie van de passage. Binnen het project Knoop Groningen zullen integraal de effecten meegenomen worden die de volgende projecten op het Hoofdstation hebben ten aanzien van transfer en spoor- en perrongebruik: Groningen-Leeuwarden, Groningen HS - Europapark (4 sporigheid en uitbreiden station Europapark met perron), de doorkoppeling, de spoorverbinding GroningenHeerenveen, de aanlanding van de RegioTram en de upgrade van het Hoofdstation. Rond de zomer 2012 zal naar verwachting van PS een planuitwerkingsbesluit Knoop Groningen worden gevraagd.

Wijzigingen t.o.v. 2011

206

Indicatie tijdschema / mijlpalen 2009-2012: verkenning 2012-2013: planuitwerking 2013-2018: realisatie

Verwijzingen • Voordracht over het principeakkoord zoals opgenomen in het Convenant van het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (nr. 12/2008). • Brief 19 januari 2010, zaaknr. 229534 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Brief 20 december 2010, zaaknr 288637, betreffende Voortgangsrapportage Regio Specifiek Pakket ZZL (RSP) • Brief van 11 oktober 2011, zaaknr. 347803 inzake het stationsgebied Groningen • Brief 20 december 2011, zaaknr. 369315 betreffende de voortgangsrapportage RSP.

Diversen

Rubriek B Nr: 1 Project: Westelijke Ringweg Groningen Probleem Fase: Verkenningsfase De Ringweg Groningen kent in toenemende mate verkeersafwikkelingsproblemen. De Ringweg heeft een belangrijke functie voor het doorgaande, regionale en stedelijke verkeer. Het Rijk, de provincie en de gemeente Groningen hebben de ambitie de Ringweg, als belangrijke drager van het verkeerssysteem van de stad, op orde te houden en te brengen met als motto "de ring moet stromen". In dat verband wordt de komende jaren gewerkt aan de aanpak van de Zuidelijke en Oostelijk Ringweg. Voor de provincie en de gemeente ligt er de opgaaf om de Westelijke Ringweg geheel ongelijkvloers te maken.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Verbetering van de doorstroming en de verkeersveiligheid door een duurzame en ongelijkvloerse Westelijke Ringweg.

□ Het eindbeeld is de gehele Ring Groningen op termijn ongelijkvloers te maken. □ Voor deze aanpak wordt sinds 2001 door provincie en gemeente Groningen jaarlijks een bedrag gespaard groot € 2,67 miljoen. De ene helft uit eigen middelen de andere uit de BDU. □ In de Commissievergadering van 17 februari 2010 is aangegeven dat het project wordt getemporiseerd tot na de uitvoering van de Zuidelijke Ringweg

Beschrijving oplossing Het ongelijkvloers maken van alle gelijkvloerse kruisingen van de Westelijke Ringweg. Het betreft de volgende grote projecten: De kruising Hoendiep. (reeds uitgevoerd) De kruising Friesestaatweg. De kruising Pleiadenlaan.

Voor de verdere aanpak van de Westelijke Ringweg moet rekening worden gehouden met een totale investering van tussen de € 60 - € 80 mln. Het spaarbedrag voor de aanpak van de Ring Groningen in beeld als dekkingsbron maar is voor de periode tot 2020 volstrekt onvoldoende om die investeringskosten te dekken. Vandaar dat in het MIT rekening moet worden gehouden met een beslag op provinciale middelen van € 35 mln. (mediaan).

Indicatie tijdschema / mijlpalen verkenning: niet op korte termijn voorzien planuitwerking: niet op korte termijn voorzien realisatie: Realisatie niet voor 2020 voorzien.

Verder het opheffen en/of combineren van de overige minder zwaar belaste kruisingen, en capaciteitsuitbreiding bij de kruising Westelijke Noordelijke Ringweg. Uit de hinderscan voor het project Zuidelijke Ringweg fase 2 kan blijken dat ten behoeve van de benodigde omleidingsroutes, capaciteitsuitbreiding noodzakelijk is op de Westelijke Ringweg. In dat geval zal een voorstel gedaan worden om voor 2015 maatregelen te treffen.

Verwijzingen

Wijzigingen t.o.v. 2011

Beschrijving en tijdschema

Cie. Economie & Mobiliteit d.d. 17 februari 2010 (temporiseren)

207

Rubriek B Nr: 2 Project: Hoofdontsluiting Leek – Roden Probleem Fase: Planstudiefase Op de bestaande hoofdwegen in/rond Leek en Roden verergeren bestaande problemen en ontstaan nieuwe problemen als er, conform de opgave van de Intergemeentelijke Structuurvisie (IGS) Leek-Roden, tot 2030 5.800 nieuwe woningen worden gebouwd. Door de nieuwe regionale woningbouwafspraken dd. 24 februari 2012 wijzigt de toekomstige verkeersproblematiek en de benodigde oplossing. In 2012 zullen wij met een nieuwe voordracht een voorstel voor herziening van dit MIT-project aan PS voorleggen.

Doel Het ontwikkelen van een voorstel voor een adequate hoofdontsluiting voor Leek-Roden voor de situatie met 5.800 nieuwe woningen, als onderdeel van de Intergemeentelijke Structuurvisie Leek-Roden (IGS).

Beschrijving oplossing In de IGS Leek-Roden is de volgende oplossing opgenomen: Aanleg van een Westtangent langs Leek met aansluitend een oost-westverbinding tot aan de geplande nieuwbouw bij Nieuw-Roden. Ter zijner tijd besluitvorming over het resterende deel van de oost-westverbinding tot aan de bestaande hoofdontsluiting in Roden, afhankelijk van fasering woningbouwopgave en de autonome ontwikkeling van het verkeer. Wordt in 2012 met nieuwe voordracht herzien.

Financiën e

Realisatie 1 fase kost circa € 33 mln. Rekening moet worden gehouden met een beslag op provinciale middelen van €11 mln. Provincie Drenthe heeft ook een bijdrage van €11 mln toegezegd. De resterende € 11 mln. zal moeten worden opgebracht door de betrokken gemeenten. Wordt in 2012 met nieuwe voordracht herzien.

Politiek / Bestuurlijk □ De gemeenteraad van Leek heeft zich 31 maart 2008 uitgesproken voor een westelijke ontsluitingsweg langs Leek/Tolbert. De gemeenteraad van Noordenveld heeft zich op 27 maart 2008 en 21 oktober 2009 unaniem uitgesproken tegen een weg door de Maatlanden. □ De IGS Leek-Roden is op 21 oktober 2009 vastgesteld door de gemeenteraden van Leek en Noordenveld. □ PS hebben voordracht planstudiebesluit op 13 oktober 2010 vastgesteld. □ Besluit stuurgroep Regio Groningen-Assen op 24 februari 2012 over regionale woningbouwprogrammering.

Indicatie tijdschema / mijlpalen verkenning: 2009 planuitwerking: 2010 - 2012 realisatie: PM (Gelet op situatie woningmarkt, werkgelegenheid en financiën is dat realisatie mogelijk pas na 2015 of nog later aan de orde) Wordt in 2012 met nieuwe voordracht herzien.

Verwijzingen Collegeprogramma provincie Groningen 20072011, A-lijst MIP 2010-2020 regio Groningen-Assen Brief GS aan PS dd 31 maart 2009 (nr. 200917.741/14/A.12; idem brief dd 21 april 2009 (nr. 2009-24.495/17/A.13 (incl. rapport studie hoofdontsluiting) Voordracht 9/2010 en 9a/2010.

Wijzigingen t.o.v. 2011

208

Problematiek

Rubriek B Nr: 3 Project: Verdubbeling noordelijk deel N33 Probleem Fase: Verkenningsfase (bij positief opnamebesluit) De huidige sterke economische ontwikkelingen in de Eemsdelta zorgen voor veel extra verkeersbewegingen. De huidige route heeft niet dezelfde hoogwaardige kwaliteit als het zuidelijk deel (Assen-Zuidbroek) over enkele jaren zal kennen. Dat gedeelte wordt de komende jaren verdubbeld.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Het verbeteren van de bereikbaarheid van de Eemsdelta en het verbeteren van de verkeersveiligheid door verdubbeling van het weggedeelte Zuidbroek - Appingedam.

Aangenomen motie van 23 april 2008 met verzoek verkenning te starten. Aangenomen motie van 10 december 2008 met verzoek om afspraken te maken met de Minister voor gefaseerde verdubbeling van de N33 ingeval er bespaard kan worden op de Rijksgelden voor de verdubbeling van het zuidelijke deel van de N33. Tijdens de behandeling van het MIRT in de Tweede Kamer (december 2008) heeft de minister uitgesproken samen met de regio een verkenning te starten. De minister van V&W heeft per brief in 2009 de tweede kamer het volgende laten weten: Er zijn op dit moment geen aanvullende maatregelen nodig, gelet op het feit dat er op dit traject al veel maatregelen zijn genomen, de verkeersveiligheid niet in het geding is en de verkeersintensiteit nu laag is. In ons coalitieakkoord hebben wij aangegeven ons te zullen blijven inzetten voor de verdere verdubbeling van de N33.

Beschrijving oplossing Het verdubbelen van de N33 tot autoweg 2x2 (100 km per uur) ongelijkvloers van Zuidbroek tot het Eemskanaal.

De kosten worden geraamd op tussen de € 60 en € 70 mln. Hiervoor is nog geen dekking aanwezig. Rekening moet worden gehouden met een beslag op provinciale middelen van € 10 mln. (mediaan). Dit bedrag was in het MIT gereserveerd, maar is ingezet ten behoeve van het realiseren van een klaverblad bij Zuidbroek.

Indicatie tijdschema / mijlpalen verkenning: P.m. planuitwerking: P.m. realisatie: P.m. Aangezien het een rijksweg betreft, is opname in het MIRT noodzakelijk om een gezamenlijke verkenning uit te voeren.

Verwijzingen Statenvergadering 23 april 2008 motie nr. 1 Statenvergadering 10 december 2008 motie nr. 2 Voordracht 16/2011

Wijzigingen t.o.v. 2011

Financiering

209

Rubriek B Nr: 4 Project: Maatregelen reistijdverkorting spoor Groningen – Bremen Probleem Fase: Verkenningsfase In de spoorverbinding Amsterdam - Bremen vormt het traject Groningen - Bremen een zwakke schakel waardoor de dienstverlening zeer beperkt is. Gevolg is dat het regionaal (grensoverschrijdend) spoorverkeer niet mee kan in de concurrentie op de weg.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Een volwaardige internationale snelle spoorverbinding Amsterdam - Bremen Hamburg. Dit zou mogelijk moeten zijn door het realiseren van het verhogen van de kwaliteit van het traject Groningen - Oldenburg - Bremen door b.v.: - verkorten reistijd; en/of - verhogen frequentie; en/of - verminderen aantal overstappen (v.a. Amsterdam)

De minister van Verkeer en Waterstaat ondersteunt dit initiatief en heeft indertijd toegezegd dat er ondersteuning zal worden verleend door bijvoorbeeld overleg met Duitse collega's, ProRail en/of vervoerders.

Beschrijving oplossing De verkenning moet uitwijzen welke mogelijkheden er zijn op korte en lange termijn om de kwaliteit van de spoorlijn te verbeteren. De vraag welke oplossingen hiervoor mogelijk en haalbaar zijn, zal onderdeel zijn van de studie. Het eindresultaat dient zicht te geven in de quick wins t/m grote investeringen in de infra. De oplossingen en vervolgstappen zullen in het overleg van de Neue Hanze Interregio worden besproken. De verkenning heeft uitgewezen dat de ambitie haalbaar is, echter tegen hoge kosten en veel inspanningen aan met name Duitse zijde (noodzakelijke spoorverdubbeling tussen Oldenburg en Bremen).

Er zijn nog geen middelen voor infrastructurele maatregelen gereserveerd. Eerst na de uit te voeren verkenning zijn indicaties te geven van investeringskosten. De middels de tijdens de voorjaarsnota (1 juni 2011) aangenomen motie 5 beschikbaar gekomen middelen à € 500.000,- per jaar voor de komende vier jaar, zullen worden ingezet om: • De dienstregeling te verbeteren ( exploitatie) en verkenningsfase optimalisatie dienstregeling middellange termijn • Marketing (bekendheid) • Imago (herkenbaarheid)

In het collegeprogramma 2011 - 2015 is de ambitie opgenomen het project in het MIRT te krijgen. Land Niedersachsen heeft aangegeven dit project te ondersteunen.

Indicatie tijdschema / mijlpalen Voorjaar 2009 : verkenning Voorjaar 2011 : besluitvorming vervolgstappen Najaar 2012 : besluitvorming verkenning

Verwijzingen Brief met kenmerk 2008-51.852/38, VV Brief met kenmerk 2008-62.120/46/A.7, VV

De aanvullende verkenning richt zich met name op infrastructurele maatregelen op het traject Groningen-Leer.

Brief van 23 juni 2009 zaaknummer 187521 betreffende verkenningsstudie. Brief van 12 maart 2010 zaaknummer 240746 betreffende Business case. Brief april 2011 zaaknummer 508036 betreffende vervolgstappen. MOTIE 5 voorjaarsnota 2011

Wijzigingen t.o.v. 2011

Diversen

210

Rubriek B Nr: 5 Project: Wegverbinding Groningen - Zuidhorn (N355) Probleem Fase: Realisatiefase/verkenningsfase Op deze gebiedsontsluitingsweg A is met name in de ochtend- en avondspits in toenemende mate sprake van verkeersafwikkelingsproblemen (auto en OV). Het weggedeelte tussen Aduard en aantakking aansluiting Ringweg Groningen springt er hier in negatieve zin uit. Daarnaast kent de weg op slechts enkele plekken een parallelstructuur, waardoor conflicten optreden met het aanwezige landbouwverkeer. Ten aanzien van het fietsverkeer voldoet de huidige voorziening niet aan de eisen qua breedte, comfort en scoort deze slecht op verkeersveiligheid. Daarnaast zijn er veel onveilige fietsoversteken over de drukke N355. Het openbaar vervoer fungeert in de huidige vorm nog niet als een goed alternatief voor de auto. De aanpak van de wegverbinding Groningen Zuidhorn is onderwerp geweest van studie.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Verbetering van de verkeersafwikkeling (ook voor het OV) op de N355 en een verbetering van de fietsverbinding tussen Groningen en Zuidhorn. Het nevendoel is de verbetering van de verkeersveiligheid op dit weggedeelte.

□ Aanpak maakt deel uit van de spaarafspraken in het kader van de BDU. □ Er bestaat een relatie met het project vervanging bruggen Aduard / Dorkwerd c.a.

Voor de uitvoering van de Fietsroute Plus Groningen-Zuidhorn hebben PS via voordracht nr.16/2006 een krediet beschikbaar gesteld. De overige verbeteringsmaatregelen zijn in 2006 begroot op € 11,5 mln. Rekening moet worden gehouden met een beslag op provinciale middelen van € 4,5 mln. (mediaan).

Beschrijving oplossing □ Aanleg Fietsroute Plus □ Aanpak aansluiting N355/Aduard □ Opheffen van de aansluiting Zijlvesterweg (aansluiting Hoogkerk) na realisatie van de noord-zuidroute □ Opvangparallelwegen zuidzijde □ Aanleg van een parallelweg aan de noordzijde. Opheffen van wegaansluitingen □ Aanpassen brug Aduarderdiep.

Indicatie tijdschema / mijlpalen verkenning: afgerond in 2006 planuitwerking: 2011 - 2013 realisatie: 2014 - 2018 realisatie Fietsroute Plus: 2010 - 2012 De aanleg van de Fietsroute Plus is behoudens de aansluiting Nieuwklap uitgevoerd.

Verwijzingen □ Hoofdrapport is vastgesteld door Provinciale Staten in de vergadering van 29 maart 2006 (zie brief van 30 januari 2006 nr. 200524160a). □ De voordracht Fietsroute Plus is vastgesteld in op 13 juni 2006 (voordracht 16/2006).

Wijzigingen t.o.v. 2011

Mijlpaal

211

Rubriek B Nr: 6 Project: Wegverbinding Groningen-Delfzijl (N360 - N46) Probleem Fase: Verkenningsfase Momenteel verkeert de studie gaande naar deze wegverbinding in een afrondend stadium. Aanleiding voor deze studie is de toenemende doorstromingsproblemen op het traject Ten BoerGroningen, alsook de behoefte aan een actuele visie op functie en bijpassende vormgeving op de gehele route. Tevens wordt gestudeerd op de mogelijkheden en effecten van een eventuele kortsluiting tussen de N360 en de Eemshavenweg (N46) al dan niet in combinatie met capaciteitsverruiming van de Eemshavenweg tussen Bedum en Groningen.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Het verbeteren van de verkeersafwikkeling op het huidige tracé en het onderzoeken van de mogelijkheden die een kortsluiting met de provinciale Eemshavenweg (N46) biedt voor het afvangen van verkeerstromen. Het nevendoel van de studie is de verbetering van de verkeersveiligheid voor de gehele route.

□ Overeenkomstig het investeringsprogramma 2005-2009 Regio Groningen-Assen is in 2007 gestart met de planstudie Groningen-Delfzijl N360-(N46). □ Aanpak maakt deel uit van de spaarafspraken in het kader van de BDU.

De kosten van de uit te voeren verbeteringsmaatregelen zijn in MIT-verband ingeschat op een bedrag van tussen de € 50 en € 70 mln. Rekening is gehouden met een beslag op provinciale middelen van € 26,5 mln. (mediaan).

Beschrijving oplossing De oplossing is nog niet bekend. De eerste fase van de planstudie is afgerond met een verkeerskundig vooronderzoek. Inmiddels loopt de volgende fase van de inventarisatie en analyse en het ontwikkelen van alternatieven. In het voorjaar van 2009 heeft de stuurgroep voor de Planstudie besloten het zoekgebied uit te breiden naar het zuiden van het Eemskanaal. Dat heeft tot geleid tot een gedeeltelijke herstart. In mei 2010 zijn de reële alternatieven bekend gemaakt. In juli 2010 hebben PS een motie aangenomen om een extra alternatief te onderzoeken. Dit alternatief is uitgewerkt en vervallen. Er resten nu nog drie alternatieven en er wordt een nulplusalternatief ontwikkeld. Besluitvorming wordt nog dit jaar voorzien.

Indicatie tijdschema / mijlpalen verkenning: 2009-2012 planuitwerking: 2013-2015 realisatie: 2016-2019

Verwijzingen Brief aan PS van 26 mei 2010, nr. 201030.638/21/A.7,VV Brief aan PS van 29 november 2011, nr. 201153.472/48/A.27, VV Brief aan PS van 10 april 2012, nr. 201216.514/15/A.8, VV

Wijzigingen t.o.v. 2011

212

Diversen

Rubriek B Nr: 7 Project: Bereikbaarheid Veenkoloniën (RSP) Probleem Fase: Verkenningsfase In de Veenkoloniën is behoefte aan structuurversterking om de vitaliteit van dit gebied te behouden en te versterken. Om te voorzien in deze structuurversterking van de Veenkoloniën is in het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn ook een bedrag voor de Veenkoloniën opgenomen. In het gebied ontbreekt het nu aan een hoogwaardige OVvoorziening.

Doel Bieden van een goede ontsluiting waarbij in eerste instantie hoogwaardige OV-verbinding tussen Stadskanaal en Groningen in beeld is die bijdraagt aan de regionale ontwikkeling en ontsluiting van Oost-Groningen.

Beschrijving oplossing Het bedrag in het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn is gereserveerd voor het realiseren van een goede ontsluiting van de Veenkoloniën. Inzet is de realisering van een spoorlijn tussen Veendam-Stadskanaal. Deze aanleg ligt in het verlengde van de reactivering van de spoorlijn Groningen-Veendam. In de verkenning wordt gekeken naar de meest geschikte tracés en wordt ook nagaan of en op welke wijze de lijn verantwoord te exploiteren zal zijn. Mocht dit niet tot de mogelijkheden behoren komen andere maatregelen ter verbetering van de bereikbaarheid van het gebied in beeld.

Financiën Een eerste raming van de aanlegkosten en exploitatiekosten moet blijken uit de verkenning. In het RSP-ZZL is een bedrag gereserveerd groot € 46 mln. (prijspeil 2007).

Politiek / Bestuurlijk □ Project maakt deel uit van het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn. In december 2008 is opdracht verleend aan het consortium Arriva, ProRail en Ballast Nedam voor het uitvoeren van een verkenning naar de mogelijkheden voor personenvervoer op de spoorlijn Veendam - Stadskanaal. De uitkomst is, dat met de voor dit onderzoek vastgestelde uitgangspunten, realisatie binnen het beschikbare budget niet haalbaar is. Bestuurlijk is afgesproken nog een aanvullende studie te doen. Hierbij is het uitgangspunt dat de spoorlijn, nu in bezit van de STAR, weer onderdeel wordt van de hoofdnet. Daarnaast wordt op initiatief van Arriva gekeken naar mogelijkheden voor gebiedsontwikkeling om op die manier een deel van de exploitatiekosten te kunnen genereren. De bedoelde aanvullende planstudie zit op dit moment in de eindfase.

Indicatie tijdschema / mijlpalen 2009-2012: verkenning 2013-2015: planuitwerking 2016-2017: realisatie De aanvullende studie door ProRail heeft langer geduurd dan voorzien. Hierdoor schuift de gehele planning met circa twee jaar op. Najaar 2012: besluitvorming planuitwerking

Verwijzingen • Voordracht over het principeakkoord zoals opgenomen in het Convenant van het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (nr. 12/2008). • Brief 19 januari 2010, zaaknr. 229534 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Brief 26 oktober 2010, zaaknr. 283422, betreffende aanbieding en vervolg planstudie Veendam-Stadskanaal. • Brief 20 december 2010, zaaknr. 288637 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Brief 20 december 2011, zaaknr. 369315 betreffende de voortgangsrapportage RSP.

Wijzigingen t.o.v. 2011

Mijlpalen / verwijzingen

213

Rubriek B Nr: 8 Project: Spoorverbinding Heerenveen - Groningen (RSP) Probleem Fase: Verkenningsfase De congestie aan de westkant van Groningen neemt toe. Om de bereikbaarheid van de regio Groningen - Assen in de toekomst te kunnen waarborgen dient ingezet te worden op een hoogwaardige openbaar vervoerverbinding. Op dit moment is er geen spoorlijn tussen Heerenveen en Groningen en wordt Drachten niet door het spoor ontsloten. Drachten is op dit moment de grootste plaats van Nederland die niet door het spoor ontsloten wordt.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

Het verbeteren van de bereikbaarheid op het traject Groningen - Heerenveen met e hoogwaardig openbaar vervoer, als 1 deel van de Zuiderzeelijn.

□ Project maakt deel uit van het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn. □ Samenwerking met de provincie Fryslân is aan de orde □ Samenwerking met doorkruisende gemeenten.

Beschrijving oplossing Een oplossing is de aanleg van een spoorlijn tussen Heerenveen en Groningen. Daarnaast wordt ook Drachten met deze spoorlijn aangesloten op het landelijke spoorwegnet. Deze spoorlijn kan tevens de A7 op het traject Heerenveen-Groningen ontlasten. Bij de nadere uitwerking zal tevens worden gekeken naar de mogelijkheden om Leek/Roden te ontsluiten per spoor via deze lijn. Verder wordt onderzocht of deze lijn technisch zo kan worden vormgegeven, dat zij naast een eventuele toekomstige hogesnelheidslijn ook een tramverbinding zou kunnen faciliteren.

In het Convenant Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn is € 577 mln. (prijspeil 2007) opgenomen voor de spoorlijn Groningen - Heerenveen.

Indicatie tijdschema / mijlpalen 2009-2012: verkenning 2013-2016: bij go: planuitwerking 2017-2020: realisatie

Verwijzingen • Voordracht over het principeakkoord zoals

opgenomen in het Convenant van het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (nr. 12/2008). • Brief van 14 april 2009 zaaknummer 172818, betreffende stand van zaken.

• Brief 19 januari 2010, zaaknr. 229534 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Voordracht 15 juni 2010, zaaknr. 226722, betreffende voorstel vervolg verkenningenfase en start eerste fase aanbestedingsprocedure. • Brief 20 december 2010, zaaknr. 288637 betreffende stand van zaken RSP ZZL. • Brief 9 februari 2011, zaaknr. 305107, betreffende stand van zaken spoorlijn. • Brief 4 oktober 2011, zaaknr. 352912, betreffende stand van zaken spoorlijn. • Brief 15 december 2011, zaaknr. 368816,betreffende stand van zaken spoorlijn. • Brief 20 december 2011, zaaknr. 369315 betreffende de voortgangsrapportage RSP. • Brief 24 februari 2012, zaaknr. 381534, betreffende stand van zaken spoorlijn.

Wijziging t.o.v. 2011

214

Planning en verwijzingen

Rubriek C Nr. 1 Project: Ringweg Bedum Probleem

Fase: Voorbereiding opnamebesluit

Het centrum van Bedum wordt in toenemende mate belast door vrachtverkeer van en naar de zuivelfabriek. Dit beïnvloedt de verkeersleefbaarheid in Bedum.

Financiën

Doel n.n.b.

Politiek / Bestuurlijk

Beschrijving oplossing

Indicatie tijdschema / mijlpalen

N.n.b.

Met de gemeente Bedum is afgesproken de problematiek gezamenlijk te onderzoeken. Inmiddels is het onderzoek uitgevoerd. PS zullen dit voorjaar worden geïnformeerd over de resultaten.

Middels onderzoek wordt de problematiek in kaart gebracht en voorstellen gedaan voor het vervolg. Afhankelijk van de uitkomst van het onderzoek wordt nagegaan hoe en of de problematiek door infrastructurele maatregelen kan worden opgelost.

Verwijzingen

Wijzigingen t.o.v. 2011

Diversen

215

Rubriek C Nr. 2 Project: Doortrekken spoorlijn Roodeschool naar de Eemshaven Probleem Fase: Voorbereiding opnamebesluit Op de bootverbinding van de Eemshaven (terminal AG Ems) naar Borkum is momenteel geen regulier openbaar vervoer aangesloten. In het projectenboek MIRT van het Rijk is de doortrekking van de spoorlijn Roodeschool Eemshaven opgenomen als quickwin-maatregel. Door het doortrekken van de spoorlijn naar de bootterminal in de Eemshaven kan een verdere groei op het spoor worden bereikt door een verbetering van het regionaal openbaar vervoer. Op die manier wordt ook het toerisme tussen Groningen en Borkum verder bevorderd.

Financiën

Doel

Politiek / Bestuurlijk

□ verbetering van het regionaal openbaar vervoer □ ontsluiting Eemshaven/bootterminal AG Ems per spoor □ bevordering van het toerisme van en naar Borkum en Groningen

□ Een bedrag van € 4,6 miljoen komt beschikbaar via het MIRT (vastgelegd in het BO MIRT voorjaar 2009) □ Overige dekking van Groningen Seaports, gemeente Eemsmond, AG Ems (naast investeringsbijdrage ook gemaximaliseerde exploitatiebijdrage), EDR, Land Niedersachsen, Landkreis Leer, gemeente Borkum, Inselverein Borkum, Regio Groningen - Assen.

Beschrijving oplossing

Indicatie tijdschema / mijlpalen

De uitwerking van de spoorlijn dient op een sobere en doelmatige wijze plaats te vinden. Momenteel wordt de benodigde dekking voor de investeringskosten gezocht. Bij voldoende dekking zal de planuitwerking worden vervolgd en de aanbesteding gestart.

2010: verkenning gestart 2012: opnamebesluit 2012-2014: planuitwerking en aanbesteding 2014-2015: realisatie

Huidige geactualiseerde raming ProRail: ca. € 20 miljoen. Beschikbare bijdragen van het Rijk (MIRT), en diverse regionale partijen waaronder Groningen Seaports, gemeente Eemsmond, AG Ems, gemeente Borkum, Landkreis Leer, Land Niedersachsen. Afhankelijk van de hoogte van de dekking zullen betrokken bestuurders medio 2012 een voortgangsbesluit nemen ten aanzien van de verdere voorbereiding van de aanbesteding.

Verwijzingen Afspraken BO MIRT voorjaar 2009

Wijzigingen t.o.v. 2011

216

Diversen

Overzicht RSP-projecten: Voornaamste risico's per project [conform toezegging gedeputeerde Moorlag tijdens de statencommissievergadering BFE van 30-11-2011] Concrete Projecten Aanpak Ring Zuid

trekker RWS

(voornaamste) overige partijen provincie en gemeente Groningen

(A7 Zuidelijke Ringweg Groningen fase 2)

Spoor Leeuwarden - Groningen

Rijk

provincies Groningen en Friesland + gemeenten Prorail

Spoor Groningen - Veendam Infra Q-liners en HOV-bus / Transferia en busstations

provincie provincie

gemeenten / Rijk / RGA

Facelift Noordelijke Stations

provincie

Prorail / gemeenten / Arriva

risico Scope binnen budget krijgen Tempo besluitvorming Draagvlak Bereikbaarheid tijdens werk in uitvoering • Mogelijk onvoldoende middelen voor gewenste ongelijkvloerse oplossingen overwegen binnen de gemeente Groningen uit dit budget • Langere doorlooptijd door MERprocedure en/of bezwaren • Kwaliteit stukken ProRail onvoldoende voor besluitvorming. project is inmiddels gerealiseerd • Geen financiële risico's / budget is bepalend • Gemeenten krijgen cofinanciering niet rond • Tempo besluitvorming • Geen financiële risico's / budget is bepalend • Trage besluitvorming door (deels) afhankelijkheid van overige partijen • Afspraken tussen het ministerie en ProRail over beheer en onderhoud zijn niet op tijd afgerond. • • • •

217

Projecten Regionaal Mobiliteitsfonds Stationsgebied Groningen

gemeente Groningen

provincie / Rijk / Prorail

Knoop Groningen

provincie

gemeente Groningen / Prorail / NS / Rijk

Bereikbaarheid Lauwersmeergebied Mensingeweer-Ranum + fietspad Mensingeweer-Baflo • Veiliger maken zuidelijk deel N361

provincie

gemeenten

provincie

gemeenten / Regiopolitie

• Veiliger maken noordelijk deel N361

provincie

gemeenten / Regiopolitie

• Fietsroute Plus Groningen-Winsum N361

provincie

gemeenten / Regio GA

Bereikbaarheid Veenkoloniën

provincie

gemeenten / Prorail

Spoorverbinding HeerenveenGroningen Regiotram - Kolibri

provincies Groningen en gemeenten / Prorail Friesland gemeente en provincie Prorail Groningen / RGA

218

trekker

(voornaamste) overige partijen

risico • Nog geen budget voor ambities tot 2040 • Mogelijk ontoereikend budget • Tempo besluitvorming • PS hebben een realisatiebesluit genomen / risico van budgetoverschrijding • Mogelijk onvoldoende budget voor infrastructurele maatregelen • Mogelijk onvoldoende draagvlak voor maatregelen • Vertraging door communicatie met de omgeving • Mogelijk onvoldoende budget voor infrastructurele maatregelen • Mogelijk onvoldoende draagvlak voor maatregelen vanwege niet doorgaan nieuwe weg • Draagvlak voor voorkeursalternatief • Mogelijk weerstand vanwege ontbreken openbare verlichting • Onvoldoende budget voor realisatie, beheer en onderhoud en exploitatie • STAR, als eigenaar tracé • onvoldoende budget voor realisatie en exploitatie • Scope binnen budget krijgen/houden • Draagvlak bij bevolking • Trage besluitvorming, waardoor aanbesteding vertraagd; • Tramtechniek op Zernikecomplex

Bijlage 4.2. Bestedingen 2012 Cofinanciering Kompas Financier Kompas Kompas Kompas Kompas

Elem. 1 671103 671208 671507 683256

Elem. 3 PS0142 PS0134 PS0184 PS0355

Omschrijving Restauratie graansilo Nieuweschans (BIWO I) Staalproces Noordelijke Scheepsbouw Carbohydrate Competence Center CCC Cultuurplein Winschoten Algemeen totaal

Samenvatting:

Cofinanciering Kompas Productgroep 7103 Productgroep 7106 Productgroep 7109 Productgroep 8311 Algemeen totaal (ten laste van productgroep 0800)

Raming VJN 2012 65.000 9.019 100.000 500.000 674.019

Raming VJN 2012 65.000 9.019 100.000 500.000 674.019

219

220

Bijlage 4.3.1. Bestedingen 2012 Provinciale Meefinanciering Elem. 1

650425 650425 650425 650425 650425 650425 650425 650425 650425 650425 650425 650425 650425 650425 650425 650425 650425 650426 650426 650426 650434 661110 661110 661110 661110 661110 661220 670204 671111 671405 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 671511 673325 673325 683354

Elem. 3

Omschrijving

PS0227 PS0231 PS0233 PS0250 PS0282 PS0292 PS0304 PS0326 PS0327 PS0343 PS0344 PS0346 PS0347 PS0348 PS0360 PS0378 PS0383 PS0352 PS0372 PS0382 PS0388 PS0255 PS0271 PS0275 PS0299 PS0318 PS0273 PS0306 PS0293 PS0291 PS0252 PS0284 PS0285 PS0289 PS0295 PS0296 PS0314 PS0324 PS0325 PS0328 PS0329 PS0335 PS0336 PS0341 PS0342 PS0350 PS0362 PS0377 PS0379 PS0380 PS0381 PS0387 PS0389 PS0332 PS0338 PS0311

Compartiment A - Majeure projecten structuurversterking Flexines Energy Valley III Bio Energie Noord II Crystal Q Voorbereiding buisleidingstraat Eemsdelta EDGaR (Grasp) 100.000 Woningenplan Flexigas EDIAAL Ontwikkeling Groen Gas Hubs BioBrug SepCO Biogascentrum Noord Groningen (vh.Biovec) BioCab Smart Dairy Farming Duurzame energie in bestaande bouw Woodspirit 4Power Green Corridors Groen Gas Majeur training/opleidingscentrum offfshore wind STINAG TRI Blauwestad Meerweg ontwikkelt Meer 1e fase TRIP Paterswoldse meer IGS Leek-Roden, deelproject Nienoord Versnelling Noordelijke Vaarverbinding Blauwestad Acquisitie Ondersteunend Programma SXC Seaport Experience Centre Revitalisering Winschoterdiep Drug delivery Target Healthy Ageing (HANNN) Consortium Drug Discovery and Development CDDD Life Lines ERIBA Sensor and Waters SAWA Redox Breath Analyzer (RBA) Wateralliantie Wenckebach II SKA Noord-Nederland (Cofin. aan Drenthe) Valorisatieprogr. CVO CCC2 InForCare Spiervermoeidheid (Inbiolab BV) Bioactieve grenslaag voor medische implantaten Springboard 2.0 Innovatieve Collageen eiwitten Ter Apelkanaal Kennis en Kundecentrum MSO Power Cross ChaperonAge Sprint ZOOG Aardappelraspproject Geonema (vh GEOWEB) EBBA awards Subtotaal

Raming VJN 2012

149.000 30.000 11.506 30.000 120.055 1.000.000 300.000 152.014 280.000 58.163 102.000 153.095 82.342 244.568 100.000 60.000 440.488 21.500 50.000 111.073 30.000 300.000 605.000 350.000 200.000 200.000 750.000 182.000 200.000 480.000 40.000 450.000 85.500 175.000 1.000.000 750.000 100.000 56.669 100.000 77.692 77.692 350.000 142.000 54.300 15.540 50.000 35.000 115.000 140.000 13.498 48.000 70.000 35.000 40.000 22.000 40.000 10.875.695

221

Elem. 1

Elem. 3

Omschrijving

661111 661111 662513 671512 671512 671512 671512 671512 671512

PS0278 PS0322 PS0354 PS0223 PS0256 PS0262 PS0297 PS0353 PS0392

Compartiment B - Overige projecten met externe financiers Net(z)werk TOEKOMST incl. deelproject fietsknooppunten Groningen Kiek over Diek Vissers op de Wadden Innovatie Foresight Planning NV NOM - European Regions for Innovative Productions Interregional Supply Clusters along the North East Corridor Europees Visserijfonds WERA North Sea Fish Subtotaal

50.000 300.000 42.000 16.426 8.787 125.185 118.200 38.120 84.000 782.718

661222 671513 671513 681206 683254

PS0298 PS0272 PS0331 PS0261 PS0263

Compartiment C - Projecten zonder financiers als bij A en B Boerenlandpaden Projectplan Op de Wierde Leens Winkelcentrum Leens Duurzaam leren in de Veenkoloniën Strokartonfabriek De Toekomst Subtotaal

96.000 80.000 60.000 103.872 40.000 379.872

671213 PS0366

Compartiment D - Procesgelden PITS SME's Subtotaal

Algemeen totaal Samenvatting:

222

Raming VJN 2012

3.750 3.750

12.042.035

Provinciale Meefinanciering (excl. IAG-2) Productgroep 5004 Productgroep 6101 Productgroep 6102 Productgroep 6205 Productgroep 7002 Productgroep 7103 Productgroep 7106 Productgroep 7108 Productgroep 7109 Productgroep 7303 Productgroep 8102 Productgroep 8311 Productgroep 8312 Algemeen totaal (ten laste van productgroep 0800)

Raming VJN 2012 3.525.804 2.005.000 846.000 42.000 182.000 200.000 3.750 480.000 4.511.609 62.000 103.872 40.000 40.000 12.042.035

IAG-2 (Innovatief actieprogramma Groningen-2 en 3) Productgroep 7109 Algemeen totaal (ten laste van productgroep 0800)

Raming VJN 2012 744.974 744.974

Bijlage 4.3.2. Bestedingen 2012 Innovatief Actieprogramma Groningen-2 Deze bestedingen worden eveneens gedekt uit de Reserve Provinciale Meefinanciering. Elem. 1

Elem. 3

671518 P00203

Omschrijving

Raming VJN 2012

Technische bijstand IAG-2

131.628

Algemeen totaal

131.628

223

224

Bijlage 4.3.3. Bestedingen 2012 Innovatief Actieprogramma Groningen-3 Deze bestedingen worden eveneens gedekt uit de Reserve Provinciale Meefinanciering. Elem. 1

671524 671524 671524 671524 671524 671524

Elem. 3

Omschrijving

PS0339 PS0359 PS0357 PS0367 PS0368 PS0369

IAG-3 - Life Sciences A01 Boezemfibrilleren A03 Allergiepreventie dmv eenvoudige allergeen vaccinatie A04 Ontw.Gen.middelen tegen beschadiging van cellen en organen A05 Ontw. Diagnostische producten in droge vorm A06 Ontw. Temp.gestuurde pomp preseveratie donorlevers A07 Ontwikkeling orgaanschade testen Subtotaal

Raming VJN 2012

14.850 38.400 47.850 66.456 40.202 25.004 232.762

671525 PS0374 671525 PS0375

IAG-3 - Biobased Economy B02 Bio-TRIP B03 Duurzame algen/bitumen Subtotaal

671527 671527 671527 671527 671527 671527 671527

IAG-3 - Transsectorale Innovatie D01 Fighting Bugs for care and cure D02 Disposable Bioreactoren D03 Antistoffen: vervangers antibiotica in vee en mens D04 CROP-R D08 Intelligente Straatverlichting D07 VitalinQ D06 Ontw. LTE Wafer Subtotaal

38.287 38.771 51.722 49.968 38.280 30.000 50.000 297.028

Algemeen totaal

613.346

PS0356 PS0361 PS0370 PS0376 PS0384 PS0385 PS0386

49.636 33.920 83.556

225

226

Bijlage 4.4. Bestedingen 2012 RSP-ZZL Besturing

ProductOmschrijving groep

Aandeel reserve RSP

Raming VJN2012

Rijksbijdrage Provinciefonds

Reserve RSP

1.138.745 788.174 2.247.346 107.229 25.868

813.389 562.981 1.605.247 76.593 18.477

41,67% 41,67% 41,67% 41,67% 41,67%

Concrete Projecten (CP)

3402 3402 3402 3402 3402

Facelift stations Transferia Qliners en HOV-bus Onderzoekskosten doorkoppeling en upgrade HS Groningen Spoorverbinding Groningen-Leeuwarden

1.952.134 1.351.155 3.852.593 183.822 44.345

RMF

3402

Spoorverbinding Groningen-Heerenveen

1.379.558

577.566

801.992

58,13%

3402 3402 3101

Bereikbaarheid Veenkoloniën Stationsgebied Groningen Bereikbaarheid Lauwersmeergebied

188.952 851.000 1.347.951

79.107 356.280 564.334

109.845 494.720 783.617

58,13% 58,13% 58,13%

REP

7103 7103 7106 7106 7106 7106 5004

Versnellingsagenda arbeid en scholing Versterking techniek in scholen Groninger Forum ERIBA LifeLines Uitvoeringskosten REP Energy Valley

691.304 288.043 6.048.913 298.989 1.493.793 31.685 181.467

508.696 211.957 4.451.087 220.011 1.099.207 23.315 133.533

42,39% 42,39% 42,39% 42,39% 42,39% 42,39% 42,39%

Overig

3001

Programmakosten RSP

235.000

100,00%

13.341.556

12.149.667

Algemeen totaal

1.200.000 500.000 10.500.000 519.000 2.593.000 55.000 315.000 235.000 27.068.510

1.577.287

Bij Concrete Projecten en REP-projecten wordt de rijksbijdrage gehaald uit het Provinciefonds. Bij RMF-projecten wordt de rijksbijdrage als bijdrage direct tegenover de kosten gesteld. Dekking programmakosten RSP vindt plaats ten laste van rentebaten over de reserve RSP (voorbeslag VJN2012). Voor dekking programmakosten REP zie REP-projecten. Vanuit de begrote lasten voor Concrete Projecten en een aantal RMF-projecten wordt in totaal € 837.367 overgeheveld naar capaciteitskredieten. Zie voordracht 41/2011. Samenvatting:

Begrote lasten RSP-ZZL ten laste van reserve RSP Productgroep 3001 (programma Bereikbaar Groningen) Productgroep 3101 (programma Bereikbaar Groningen) Productgroep 3402 (programma Bereikbaar Groningen) Productgroep 5004 (programma Energiek Groningen) Productgroep 7103 (programma Ondernemend Groningen) Productgroep 7106 (programma Ondernemend Groningen) Algemeen totaal (ten laste van productgroep 0800)

Totaal 235.000 wordt meegenomen in de 4e wijziging van de begroting 2012 783.617 waarvan € 247.951 naar capaciteitskredieten (productgroep 3101) 4.483.244 waarvan € 589.416 naar capaciteitskredieten (productgroep 3101) 133.533 720.653 5.793.620 12.149.667

227

228

Deel 5. Begrotingswijzigingen 2012 e

3 wijziging begroting 2012 – bijdragen 2012 ten laste van de reserves Cofinanciering Kompas, Provinciale meefinanciering en RSP e 4 wijziging begroting 2012 – aanpassingen ramingen lasten en baten aanvaard beleid 2012 e 5 wijziging begroting 2012 – beleidswijzigingen 2012-2016

229

230

PROVINCIE GRONINGEN

Nr. Gewone dienst

16/2012 Dienstjaar: 2012 3e wijziging

Provinciale Staten van Groningen:

BESLUITEN:

de begroting van lasten en baten te wijzigen als volgt:

231

LASTEN

3e WIJZIGING BEGROTING 2012 Omschrijving

BEDRAG VAN nieuwe post/ verhoging

verlaging

nieuwe raming

GEWONE DIENST 2. 6101 7002 7103 7106 7108 7109

ONDERNEMEND GRONINGEN Bedrijvigheid Toerisme en recreatie Promotie en acquisitie Arbeidsmarkt Regioprogramma's Fysieke bedrijfsomgeving Marktsectoren

3101 3402

BEREIKBAAR GRONINGEN Mobiliteit en infrastructuur (Re)constructie wegen en fietspaden Collectief personenvervoer

6205

KARAKTERISTIEK GRONINGEN Natuur en landschap Natuur en landschap

6102 7303

PLG Toerisme en recreatie Landbouw

5004

ENERGIEK GRONINGEN Energie en klimaat Energie en klimaat

2.005.000 182.000 1.965.000 13.679.769 480.000 5.356.583

40.081.587 3.111.017 626.350 3.168.822 15.472.523 2.357.875 7.218.936

1.937.367 9.214.143

130.781.639 6.934.598 66.640.524

42.000

4.345.334 4.345.334

846.000 62.000

47.319.422 2.226.256 7.566.194

3.840.804

11.373.784 10.789.591

8102

WELZIJN, SOCIAAL BELEID, JEUGD, CULTUUR Jeugd Onderwijsbeleid

103.872

44.745.268 748.733

8311 8312

Cultuur en media Het verhaal van Groningen Dynamiek in de kunsten van stad en regio

540.000 40.000

22.492.092 4.164.367 3.701.187

3.

4.

6.

8.

Totaal

232

40.294.538

0

BATEN

3e WIJZIGING BEGROTING 2012 Omschrijving

BEDRAG VAN nieuwe post/ verhoging

verlaging

nieuwe raming

GEWONE DIENST

3. 3101 3402

BEREIKBAAR GRONINGEN Mobiliteit en infrastructuur (Re)constructie wegen en fietspaden Collectief personenvervoer

564.334 1.012.953

83.141.837 720.094 57.004.089

0200 0800

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN Totaal Algemene uitkering provinciefonds Mutaties reserves

13.341.556 25.375.695

248.540.181 93.875.956 55.296.192

Totaal gewone dienst

40.294.538

0

233

Aldus vastgesteld door Provinciale Staten van Groningen in hun vergadering van

, voorzitter.

, griffier.

234

Toelichting op de 3e wijziging van de provinciale begroting 2012 In deze begrotingswijziging worden de kredieten in het kader van Cofinanciering Kompas, Provinciale Meefinanciering en bestedingen Regiospecifiek Pakket (RSP) in overeenstemming gebracht met de ramingen volgens bijlagen 4.2, 4.3 en 4.4 bij de Voorjaarsnota 2012. Tegenover de wijzigingen van de kredieten staan overeenkomstige wijzigingen in de onttrekkingen aan de reserve Cofinanciering Kompas/Provinciale Meefinanciering/RSP. LASTEN Productgroep 2. 6101

Omschrijving ONDERNEMEND GRONINGEN Bedrijvigheid Majeure projecten structuurversterking: • STINAG • TRI Blauwestad • Meerweg ontwikkelt Meer • 1e fase TRIP Paterswoldsemeer • IGS Leek – Roden, deelproject Nienoord Overige projecten met externe financiers: • Netwerk TOEKOMST incl. deelproject fietsknooppunten Groningen • Kiek over Diek

7002

7103

Majeure projecten structuurversterking: • Acquisitie Ondersteunend programma Kompas: • Restauratie graansilo Nieuweschans Majeure projecten structuurversterking: • Seaport Xperience Center RSP-projecten - onderdeel REP: • Versnellingsagenda arbeid en scholing • Versterking techniek in scholen

7106

300.000 605.000 350.000 200.000 200.000

50.000 300.000 2.005.000

182.000 65.000 200.000 1.200.000 500.000 1.965.000

Kompas: • Staalproces Noordelijke Scheepsbouw

9.019

Procesgelden: • PITS SME's

3.750

RSP-projecten - onderdeel REP: • Uitvoeringskosten REP • Groninger Forum • ERIBA • LifeLines 7108

Specificatie (in euro's)

Majeure projecten structuurversterking: • Revitalisering Winschoterdiep

55.000 10.500.000 519.000 2.593.000 13.679.769

480.000

235

Productgroep 7109

Omschrijving Kompas: • Carbohydrate Competence Center (CCC) Majeure projecten structuurversterking: • Drug delivery • Target • Healthy Ageing • Consortium Drug Discovery and Development • Life Lines • ERIBA • Sensor and Waters • Redox Breath Analyzer • Wateralliantie • Wenckebach II • SKA Noord-Nederland • Valorisatieprogramma CVO • CCC2 • InForCare • Spiervermoeidheid • Bioactieve grenslaag voor medische implantaten • Springboard 2.0 • Innovatieve Collageen eiwitten Ter Apelkanaal • Kennis en Kundecentrum MSO • Power Cross • ChaperonAge • Sprint • ZOOG Overige projecten met externe financiers: • Innovatie Foresight Planning • NV NOM – European Regions for Innovative Productions • Interregional Supply Clusters along the North East Corridor • Europees Visserijfonds • WERA • North Sea Fish Projecten zonder financiers: • Projectplan Op de Wierde Leens • Winkelcentrum Leens Innovatief Actieprogramma Groningen-2 • Technische bijstand

236

Specificatie (in euro's) 100.000 40.000 450.000 85.500 175.000 1.000.000 750.000 100.000 56.669 100.000 77.692 77.692 350.000 142.000 54.300 15.540 50.000 35.000 115.000 140.000 13.498 48.000 70.000 35.000 16.426 8.787 125.185 118.200 38.120 84.000 80.000 60.000 131.628

Innovatief Actieprogramma Groningen-3 Life Sciences: • A01 Boezemfibrilleren • A03 Allergiepreventie d.m.v. eenvoudige allergeen vaccinatie • A04 Ontw. gen. middelen tegen beschadiging cellen/organen • A05 Ontwikkeling Diagnostische producten in droge vorm • A06 Ontw. temp. gestuurde pomp perseveratie donorlevers • A07 Ontwikkeling orgaanschade testen

14.850 38.400 47.850 66.456 40.202 25.004

Biobased Economy: • B02 Bio-TRIP • B03 Duurzame algen/bitumen

49.636 33.920

Productgroep 7109

3. 3101

Omschrijving Transsectorale Innovatie • D01 Fighting bugs for care and cure • D02 Disposable Bioreactoren • D03 Antistoffen, vervanger antibiotica in vee en mens • D04 CROP-R • D06 Ontwikkeling LTE Wafer • D07 VitalinQ • D08 Intelligente straatverlichting

BEREIKBAAR GRONINGEN Mobiliteit en infrastructuur RSP-projecten - onderdeel Regionaal Mobiliteitsfonds: • Bereikbaarheid Lauwersmeergebied waarvan naar capaciteitskredieten: RSP-projecten - voeding capaciteitskredieten: • vanuit RSP-projecten productgroep 3101: • vanuit RSP-projecten productgroep 3402:

3402

RSP-projecten - onderdeel Regionaal Mobiliteitsfonds: • Spoorverbinding Groningen-Heerenveen • Bereikbaarheid Veenkoloniën • Stationsgebied Groningen waarvan naar capaciteitskredieten (zie 3101-lasten): RSP-projecten - onderdeel Concrete Projecten: • Facelift stations • Transferia • Qliners en HOV-bus • Onderzoekskosten doorkoppeling en upgrade HS Groningen • Spoorverbinding Groningen-Leeuwarden waarvan naar capaciteitskredieten (zie 3101-lasten):

4. 6205

6102

KARAKTERISTIEK GRONINGEN Natuur en landschap Overige projecten met externe financiers: • Vissers op de wadden PLG Majeure projecten structuurversterking: • Versnelling Noordelijke Vaarverbinding Blauwestad Projecten zonder financiers: • Boerenlandpaden

7303

Majeure projecten structuurversterking: • Aardappelrasproject • Geonema

Specificatie (in euro's) 38.287 38.771 51.722 49.968 50.000 30.000 38.280 5.356.583

1.347.951 -247.951 247.951 589.416 1.937.367 1.379.558 188.952 851.000 -578.564 1.952.134 1.351.155 3.852.593 183.822 44.345 -10.852 9.214.143

42.000

750.000 96.000 846.000 40.000 22.000 62.000

237

Productgroep 6 5004

Omschrijving ENERGIEK GRONINGEN Energie en klimaat Majeure projecten structuurversterking: • Flexines • Energy Valley III • Bio Energie Noord II • Crystal Q • Voorbereiding buisleidingstraat Eemsdelta • EDGaR (Grasp) • 100.000 woningenplan • Flexigas • EDIAAL • Ontwikkeling Groen Gas Hubs • BioBrug • SepCO • Biogascentrum Noord Groningen (vh. Biovec) • BioCab • Smart Dairy Farming • Duurzame energie in bestaande bouw • Woodspirit • 4Power • Green Corridors • Groen Gas Majeur • Training/opleidingscentrum offshore wind RSP-projecten - onderdeel REP: • Energy Valley

8. 8102

8311

238

149.000 30.000 11.506 30.000 120.055 1.000.000 300.000 152.014 280.000 58.163 102.000 153.095 82.342 244.568 100.000 60.000 440.488 21.500 50.000 111.073 30.000 315.000 3.840.804

WELZIJN, SOCIAAL BELEID, JEUGD, CULTUUR Jeugd Duurzaam leren in de Veenkoloniën

103.872

Cultuur en media Kompas: • Cultuurplein Winschoten

500.000

Projecten zonder financiers: • Strokartonfabriek De Toekomst 8312

Specificatie (in euro's)

Majeure projecten structuurversterking: • EBBA Awards

40.000 540.000

40.000

BATEN Productgroep 3. 3101

3402

0200

Omschrijving

BEREIKBAAR GRONINGEN Mobiliteit en infrastructuur Rijksbijdrage RSP-projecten onderdeel Regionaal Mobiliteitsfonds: • Bereikbaarheid Lauwersmeergebied Rijksbijdrage RSP-projecten onderdeel Regionaal Mobiliteitsfonds: • Spoorverbinding Groningen-Heerenveen • Bereikbaarheid Veenkoloniën • Stationsgebied Groningen

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN Bijdrage RSP-projecten - onderdeel Concrete Projecten: • Facelift stations • Transferia • Qliners en HOV-bus • Onderzoekskosten doorkoppeling en upgrade HS Groningen • Spoorverbinding Groningen-Leeuwarden Bijdrage RSP-projecten - onderdeel REP: • Versnellingsagenda arbeid en scholing • Versterking techniek in scholen • Groninger Forum • ERIBA • Lifelines • Energy Valley • Uitvoeringskosten REP

0800

• • •

Bijdrage vanuit Reserve Cofinanciering Kompas Bijdrage vanuit Reserve Provinciale Meefinanciering Bijdrage vanuit Reserve RSP

Specificatie (in euro's)

564.334 577.566 79.107 356.280 1.012.953

1.138.745 788.174 2.247.346 107.229 25.868 691.304 288.043 6.048.913 298.989 1.493.793 181.467 31.685 13.341.556 674.019 12.787.009 11.914.667 25.375.695

239

240

PROVINCIE GRONINGEN

Nr. Gewone dienst

16/2012 Dienstjaar: 2012 4e wijziging

Provinciale Staten van Groningen:

BESLUITEN:

de begroting van lasten en baten te wijzigen als volgt:

241

LASTEN

4e WIJZIGING BEGROTING 2012 Omschrijving

BEDRAG VAN nieuwe post/ verhoging

verlaging

nieuwe raming

GEWONE DIENST 1. 9101 9102

LEVEN EN WONEN IN GRONINGEN Wonen en leefbaarheid Regionale planning Gemeentelijke plannen

7107 7201

ONDERNEMEND GRONINGEN Bedrijvigheid Provinciale bedrijven Nutsvoorzieningen

3001 3101 3102 3103 3301 3302 3303 3304 3402

BEREIKBAAR GRONINGEN Mobiliteit en infrastructuur Mobiliteitsbeleid (Re)constructie wegen en fietspaden Onderhoud en beheer wegen en fietspaden Verkeersveiligheid (Re)constructie waterwegen Onderhoud en beheer hoofdvaarwegen Onderhoud en beheer overige vaarwegen Onderhoud en beheer sluizencomplex Lauwersoog Collectief Personenvervoer

6203 9105

KARAKTERISTIEK GRONINGEN PLG Natuur Sociaal-economische vitalisering

155.056

47.471.114 30.460.123 2.763.815

4001

SCHOON EN VEILIG GRONINGEN Water Water

259.510

2.602.776 2.098.253

5003 5201 5202 5501 5502

Milieu Milieu (algemeen) Bodemsanering Afval Vergunningverlening Toezicht en handhaving

2001

Risicobeleid/veiligheid Openbare orde en veiligheid

5004

ENERGIEK GRONINGEN Energie en klimaat Energie en klimaat

2.

3.

4.

5.

6.

242

25.360 1.008

41.778.707 380.696 8.802.012

100 1.697.020

1.045.942 403.010 783.325 848 266.970 1.137.005 3.719.754 46.363 1.314.003

3.364

1.167 4.181 131.254 215.000 98.773

75.411

25.336

13.096.495 4.428.667 1.665.965

133.471.893 17.734.206 7.337.608 15.049.740 3.034.456 2.970.506 10.044.269 8.471.984 470.741 67.954.527

17.902.098 1.522.953 5.159.295 1.208.280 4.991.850 4.765.988 1.855.453 1.855.453

11.399.120 10.814.927

BATEN

4e WIJZIGING BEGROTING 2012 Omschrijving

BEDRAG VAN nieuwe post/ verhoging

verlaging

nieuwe raming

GEWONE DIENST 1. 9101

2.

LEVEN EN WONEN IN GRONINGEN Wonen en leefbaarheid Regionale planning

267.495 267.495

114.121

ONDERNEMEND GRONINGEN Bedrijvigheid 7201

Nutsvoorzieningen

3001 3101 3102

BEREIKBAAR GRONINGEN Mobiliteit en infrastructuur Mobiliteitsbeleid (Re)constructie wegen en fietspaden Onderhoud en beheer wegen en fietspaden

3302 3303

Onderhoud en beheer hoofdvaarwegen Onderhoud en beheer overige vaarwegen

3402

Collectief Personenvervoer

4001

SCHOON EN VEILIG GRONINGEN Water Water

3.

5.

14.160.587 1.348.747

14.040.887

1.279.002 1.124.628 35.014

2.668.062 181.357

7.275.988 832.167

1.314.003

58.318.092

9.510

535.190 535.190

Milieu

5202

Afval

5502

Toezicht en handhaving

5004

ENERGIEK GRONINGEN Energie en klimaat Energie en klimaat

6.

81.779.747 13.165.862 1.844.722 186.366

381.196

70.400

289.600

15.416

15.416

120.000

120.000 120.000

243

LASTEN

4e WIJZIGING BEGROTING 2012 Omschrijving

BEDRAG VAN nieuwe post/ verhoging

7. 9104

GEBIEDSGERICHT POP/gebiedsgericht Gebiedsgericht werken/uitvoering POP

8001 8201 8701

WELZIJN, SOCIAAL BELEID, JEUGD, CULTUUR Sociaal beleid Ontwikkeling welzijnbeleid Sport Ouderenbeleid en -zorg

8801

Jeugd Jeugdzorg

8311 8312

Cultuur en media Het verhaal van Groningen Dynamiek in de kunsten van stad en regio

8.

9.

verlaging

451.136

nieuwe raming

6.866.217 6.866.217

1.890 213.310

8.286.212 5.580.086 471.417 458.913

3.746.172

48.491.440 47.630.302

8.049 488.000

22.988.141 4.172.416 4.189.187

40.000

BESTUUR

1301 1501 1601

Bestuurlijke samenwerking Bestuurlijke organisatie (Uitvoering van) wettelijke regelingen Bestuurlijke samenwerking

1603

Communicatie Communicatie

1602

BEDRIJFSVOERING Totaal Voorziening personeel

0010 0110

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN Totaal Financieringsmiddelen Geldleningen

0410 0500 0600 0800

Deelnemingen Onvoorzien Saldo kostenplaatsen Mutaties reserves

3.942

3.910.805 2.546.374

1.220

2.401.944 269.521

5.243.760 6.358.510

70.659.556 9.793.929 26.042.900

8.370 950.868 4.284.006 416.750 Totaal

244

15.564 17.115

4.588.017 471.383 1.595.088 2.035.580

272.050

29.196.619

4.733.853

34.860 1.578.787 6.202.255 25.823.362

BATEN

4e WIJZIGING BEGROTING 2012 Omschrijving

BEDRAG VAN nieuwe post/ verhoging

7. 9104

8.

GEBIEDSGERICHT POP/gebiedsgericht Gebiedsgericht werken/uitvoering POP

verlaging

nieuwe raming

170.492

170.492 170.492

3.696.172

46.292.562 46.292.562

WELZIJN, SOCIAAL BELEID, JEUGD, CULTUUR

8801

Jeugd Jeugdzorg

8311

Cultuur en media Het verhaal van Groningen

1101

BESTUUR Provinciale staten Gedeputeerde Staten

9.

280

105.493 105.493

2.750

0 0

Bestuurlijke samenwerking 1501

(Uitvoering van) wettelijke regelingen

1602 1701 1702

BEDRIJFSVOERING Totaal Voorziening personeel Diensten voor derden Verhuur gebouwen

0010 0110 0200 0310 0410

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN Totaal Financieringsmiddelen Geldleningen Algemene uitkering provinciefonds Eigen middelen Deelnemingen

0800

Mutaties reserves

43.970 140

43.970

15.900

2.337.244 358.106 1.933.338 45.800

335.006 468.196

Totaal gewone dienst

36.538

268.996.988 10.779.931 53.844.256 93.878.298 48.671.409 86.688

6.030.962

61.327.154

2.997.136 11.885.473 2.342 495.644

29.850.099

4.567.192

245

Aldus vastgesteld door Provinciale Staten van Groningen in hun vergadering van

, voorzitter.

, griffier.

246

Toelichting op de 4e wijziging van de provinciale begroting 2012 LASTEN Productgroep

9101

9102

7107

7201

3001

3101

Aanpassing

Specificatie (in euro's)

LEVEN EN WONEN IN GRONINGEN Wonen en leefbaarheid Aanpassing van de raming als gevolg herberekening van de kapitaallasten: - rente deelneming Blauwe Stad - rente lening Blauwe Stad - rente Stichting kapitaal t.b.v. Meerstad

110 27.200 -52.670 -25.360

Taakstelling inkoop: - contributie NIROV/IFHP - advertentiekosten Wro

-500 -508 -1.008

ONDERNEMEND GRONINGEN Bedrijvigheid Aanpassing van de raming als gevolg herberekening van de kapitaallasten: - rente NOM

100

Aanpassing van de raming als gevolg herberekening van de kapitaallasten: - rente achtergestelde lening NV Enexis - rente lening NV Enexis 10 jaar - rente lening BV PBE - rente bruglening NV Enexis - rente deelneming diversen NV Enexis - rente Waterbedrijf Groningen

BEREIKBAAR GRONINGEN Mobiliteit en infrastructuur • Uitvoeringskosten jaarplan 2012 RSP-ZZL (zie 0800-baten) • Taakstelling inkoop - communicatie • Bestedingsplan BDU 2012 (zie 3301-baten)

389.360 307.390 -297.330 1.273.450 23.990 160 1.697.020

235.000 -1.940 -1.279.002 -1.045.942

Aanpassing van de raming als gevolg herberekening van de kapitaallasten: - rente tertiaire wegen - rente provinciale wegen vanaf 1993

850 402.160 403.010

Saldo egalisatiefonds BWK 2011 Areaalwijzigingen

3102

• •

3103

Taakstelling inkoop - verkeersmaatregelen

-768.072 -15.253 -783.325 -848

247

Productgroep 3301

3302

Aanpassing •

Aanpassing van de raming als gevolg herberekening van de kapitaallasten: - rente waterwegen - afschrijving waterwegen

•

Aanpassing van de raming als gevolg herberekening van de kapitaallasten: - rente ICT-ring Reitdiep (aandeel hoofdkanalen) - rente Reitdiepproject (aandeel hoofdkanalen) - verschil kapitaallasten aframen van krediet boordvoorzieningen Lagere bijdrage Rijk gesubsidieerde hoofdkanalen (zie 3302-baten) Substitutie Winschoterdiep (zie 3303-lasten)

• •

3303

•

• •

3304

•

•

Aanpassing van de raming als gevolg herberekening van de kapitaallasten: - rente ICT-ring Reitdiep (aandeel overige waterwegen) - rente Reitdiepproject (aandeel overige waterwegen) - rente ring Oost-Groningen (aandeel overige waterwegen) - verrekening kapitaallasten ring Oost-Groningen Substitutie Winschoterdiep (zie 3302-lasten) Saldo egalisatiefonds BWK 2011

Aanpassing van de raming als gevolg herberekening van de kapitaallasten: - rente ICT-ring Reitdiep (aandeel Lauwersoog) - rente Reitdiepproject (aandeel Lauwersoog) - rente erfpachtterrein Saldo egalisatiefonds BWK 2011

3402

Bestedingsplan BDU 2012 (zie 3402-baten)

6203

KARAKTERISTIEK GRONINGEN PLG Taakstelling inkoop - proceskosten natuur

9105

4001

5003

248

• •

Verrekening AKP met loket levende dorpen Loket Levende Dorpen

SCHOON/VEILIG GRONINGEN Water • Aanpassing van de raming als gevolg herberekening van de kapitaallasten: - rente Reiderwolderpolder 5 • Programma klimaatadaptatie

Milieu Taakstelling inkoop - MER-coördinatie

Specificatie (in euro's) 286.420 -19.450 266.970

1.900 1.300 -3.200 -135.579 -1.001.426 -1.137.005

8.400 870 6.110 -6.110 1.001.426 2.709.058 3.719.754

1.400 1.400 90 -49.253 -46.363 1.314.003

-3.364 -44.944 200.000 155.056

9.510 250.000 259.510

-1.167

Productgroep 5201

Aanpassing

Specificatie (in euro's) 378 -4.559 -4.181

• •

Verrekening AKP met Bodemsanering Taakstelling inkoop

5202

• • •

Bespaarde rente voorziening Nazorg stortplaatsen Bespaarde rente voorziening Baggerdepots Lagere lasten nazorg stortplaatsen

5501

• •

Kosten vergunningverlening Regionale Uitvoeringsdienst (zie 0800-baten)

75.000 140.000 215.000

5502

• • • •

Provinciale advertentiekosten milieu Kosten toezicht Taakstelling inkoop - stelpost bodemsanering Metingen ten behoeve van toezicht

-6.333 92.000 -2.310 15.416 98.773

2001

5004

9104

-72.407 11.553 -70.400 -131.254

Risicobeleid/veiligheid Verrekening AKP met externe veiligheid

-75.411

ENERGIEK GRONINGEN Energie en klimaat • Energy Valley (zie 5004-baten) • Verrekening AKP met: - Versterking energiesector - Energy Valley - Programmamanagement Energie - 100.000-woningenplan

120.000 -103.639 86.829 -62.746 -15.108 25.336

GEBIEDSGERICHT POP/Gebiedsgericht • Taakstelling inkoop - stimuleringskrediet omgevingsbeleid • Substitutie naar cofinanciering levende dorpen (zie 9105-lasten) • Uitvoering gebiedenbeleid (zie 4001-lasten)

8001

WELZIJN, SOCIAAL BELEID, CULTUUR Sociaal beleid Innovatiebudget Stedelijke Vernieuwing

8201

Aanpassing toegerekende rente Provinciaal Accommodatiefonds

8701

Achtergestelde lening De Hoven

-1.136 -200.000 -250.000 -451.136

-40.000 1.890 213.310

249

Productgroep 8801

8311

8312

1301

Aanpassing Jeugd • Hogere lasten (zie 8801-baten): - taken bureau Jeugdzorg - zorgaanbod • Hogere lasten zorgaanbod (zie 0800-baten)

Cultuur, media, erfgoed • Toe te rekenen rente renteloos voorschot Menkemaborg • Rente achtergestelde lening Groninger Monumenten Fonds • Verrekening AKP met NAD Nuis

• • • •

Wessel Gansfortprijs Organisatiekosten prijzen/opdrachten Stimuleringskrediet Kunst en Cultuur Herstelplan Groninger Museum

BESTUUR Bestuurlijke samenwerking • Opstellen vlekkenkaart voor plan van aanpak ‘Toekomst bestuurlijke organisatie in Groningen’ • Deregulering (zie 0600-lasten)

1501

Lagere bijdrage Regionaal Historisch Centrum (Groninger Archieven)

1601

Bijdrage IPO: - rekening 2011 - begroting 2012

1603

Communicatie Taakstelling inkoop - beleidsvoorlichting

1602

BEDRIJFSVOERING Totaal Lening stichting personeelsfonds

250

Specificatie (in euro's)

180.502 3.515.670 50.000 3.746.172

600 7.310 139 8.049 -7.000 -2.000 -3.000 500.000 488.000

30.000 242.050 272.050 -15.564

-48.355 31.240 -17.115

-3.942

1.220

Productgroep 0010

0110

0410

Aanpassing

Specificatie (in euro’s)

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN Aanpassing van de raming als gevolg van herberekening van de kapitaallasten: - rente rekening-courant SNN - rente regiovisie - rente regiovisie streekrekening - rente Stichting Landinrichting en bodemverontreiniging - rente OV-bureau Groningen Drenthe - rente Regiotram - administratieve boeking i.v.m. financieringsoverschot - bespaarde rente BDU - bespaarde rente rijksmiddelen RSP - bespaarde rente rijksmiddelen SDV - bespaarde rente rijksmiddelen BLS - bespaarde rente ILG

811.689 -89.646 100.000 614 -100.272 -1.360 3.277.431 -145.000 1.406.850 -9.806 -66.740 60.000 5.243.760

Aanpassing van de raming als gevolg van herberekening van de kapitaallasten: - rente beleggingen

6.358.510

Aanpassing van de raming als gevolg van herberekening van de kapitaallasten: - rente deelneming aandelenkapitaal BNG

8.370

Voorfinanciering grote projecten Verlaging onvoorzien t.b.v. bijdrage Groninger Museum (zie 8312-lasten) Post onvoorzien op peil brengen Formatieve claims

0500

• • • •

0600

Bij volgende kredieten moet de raming worden aangepast • Aanpassing van de raming als gevolg van herberekening kapitaallasten: - rente gebouwen - afschrijving gebouwen - rente kelder PCCV - rente PAC noodvoorziening - rente hydraulische graafmachine - verrekenen hydraulische graafmachine - rente werkboot - afschrijving werkboot - verrekenen werkboot • Stelpost restanttaakstelling inkoop • Invulling restanttaakstelling inkoop: - overige verzekeringen - reproductie door externen - diverse controles - analoge ontsluiting - diverse kosten EZ - personeelsplanning • Formatieve claims nieuw beleid (zie voordracht nr. 44/2011) • Verkenning deregulering provincie Groningen • AKP verhoging Voorjaarsnota 2012 ten opzichte van Begroting 2012 • Personeelsplanning POB • Personeelsplanning • Werkplekfinanciering FZ • Werkplekfinanciering IVT

-579.500 -500.000 300.000 -171.368 -950.868

245.360 -324.641 220 2.040 1.590 -1.590 45.960 12.670 -58.630 65.841 -2.298 -18.750 -437 -15.539 -4.203 -4.340 550.837 -7.950 2.575.953 -120.685 -59.783 13.000 7.000

251

Productgroep 0600

0800

Aanpassing • • • • • • • • • • • • • • •

Project Ter zake Stelpost RP Stelpost formatie RP werkplekfinanciering Stelpost formatiereductie Kleiner en Beter BWK Stelpost formatiereductie Financieel Perspectief Stelpost kwaliteitsimpuls Stelpost WABO Stelpost Energieakkoord Stelpost Gratis Openbaar Vervoer voor mbo-leerlingen Frictiekosten Mura Vrijval te hoge raming primitief 2012 Taakstelling inkoop - inhuur personeel CW Deregulering (zie 1301-lasten) Bijstelling kosten project Ter zake Formatieve claims nieuw beleid

•

Aanpassing van de raming als gevolg van herberekening kapitaallasten: - bespaarde rente egalisatiereserve RSP - bespaarde rente egalisatiereserve Grondwaterheffing - bespaarde rente Kunstwerken Winschoterdiep - opbrengst dividend Enexis (bijdrage aan reserve ESFI) Reserve ESFI - bijdrage t.l.v. exploitatie (voordracht formatieve claims)

•

252

Specificatie (in euro’s) -130.606 -311.431 -10.000 256.586 59.625 -39.034 -86.553 -45.835 150 -147.668 -425.006 2.651 -242.050 1.806.174 695.378 4.284.006

-1.037.612 -2.155 355.347 1.293.570 -192.400 416.750

BATEN Productgroep

9101

7201

Aanpassing LEVEN EN WONEN IN GRONINGEN Wonen en leefbaarheid • De aanpassing op deze productgroep heeft betrekking op veranderende rentebaten: - lening Blauwestad - stichting kapitaal t.b.v. Meerstad • Verrekening AKP met Blauwestad

-26.040 -75.254 215.415 114.121

ONDERNEMEND GRONINGEN Bedrijvigheid De aanpassing op deze productgroep heeft betrekking op veranderende rentebaten: - brugleningen Essent - dividend Enexis

3001

BEREIKBAAR GRONINGEN Mobiliteit en infrastructuur Bestedingsplan BDU - (zie 3001-lasten)

3101

•

•

-656.984 2.005.731 1.348.747

-1.279.002

Verrekening AKP met capaciteitskrediet voor: - planuitwerking - realisatiefase Afwikkeling investeringsprojecten

3102

Saldo egalisatiefonds BWK 2011

3302

• • •

Substitutie Winschoterdiep (zie 3303-baten) Lagere rijksbijdrage gesubsidieerde hoofdkanalen (zie 3302-lasten) Rijksbijdrage Winschoterdiep

3303

• •

Substitutie Winschoterdiep (zie 3302-baten) Saldo egalisatiefonds BWK 2011

3402

Bestedingsplan BDU 2012 (zie 3402-lasten)

4001

SCHOON/VEILIG GRONINGEN Water De aanpassing op deze productgroep heeft betrekking op veranderende rentebaten: - Reiderwolderpolder

5202 5502

Specificatie (in euro’s)

77.898 262.057 784.673 1.124.628 -35.014 -183.983 -135.579 -2.348.500 -2.668.062 183.983 -2.626 181.357 1.314.003

9.510

Milieu Onttrekking voorziening nazorg i.v.m. lagere lasten Bijdrage IPO ten behoeve van milieuhandhaving

-70.400 15.416

253

Productgroep

Aanpassing

Specificatie (in euro’s)

5004

ENERGIEK GRONINGEN Energie en klimaat Terugontvangst voorfinanciering Energy Valley (zie 5004-lasten)

120.000

9104

GEBIEDSGERICHT POP/Gebiedsgericht Verrekening AKP met Agenda voor de Veenkoloniën

170.492

8801

WELZIJN, SOCIAAL BELEID, JEUGD, CULTUUR EN MEDIA Jeugd Hogere bijdrage Jeugdzorg (zie 8801-lasten)

8311

Cultuur en media Verrekening AKP met NAD Nuis

1101

BESTUUR Overige bestuursorganen Lagere baten GS in relatie tot Raad van Commissarissen Groninger Airport Eelde

1501

Bestuurlijke samenwerking Verrekening AKP met archiefinspectie

1602

1701

1702

254

BEDRIJFSVOERING Verrekenen met AKP: - voorziening frictiekosten uitgestelde formatie reductie staf - voorziening frictiekosten extra informatie

Verrekenen met AKP: - Detachering - EU-lobbyist - Regiofonds - Regiotram - NEND - SNN - EDR

Lagere huuropbrengsten Martinikerkhof 13

3.696.172

-280

-2.750

-140

208.805 126.201 335.006

298.704 -226 126.141 -75.516 39.707 79.593 -207 468.196 -15.900

Productgroep 0010

0110

0200

Aanpassing ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN De aanpassing op deze productgroep heeft betrekking op veranderende rentebaten: - daggeld - kasgeld - nazorg - baggerspeciedepots - Nationaal Groenfonds (ILG) - Nationaal Groenfonds (EHS) - rekening-courant Blauwestad

De aanpassing op deze productgroep heeft betrekking op veranderende rentebaten: - beleggingen nazorg - overige beleggingen - bijdrage verdeeldienst i.v.m. bespaarde rente

485.000 2.550.000 -25.545 11.553 35.000 -600 -58.272 2.997.136

-46.862 -623.647 12.555.982 11.885.473

Aanpassing uitkering Provinciefonds in verband met de decembercirculaire 2011: - diverse mutaties 2012

0310

Lagere opbrengst opcentenheffing motorrijtuigenbelasting

0410

De aanpassing op deze productgroep heeft betrekking op veranderde rentebaten betrekking hebbend op dividend NV BNG

0800

Specificatie (in euro’s)

• • • • • • • • • • • •

2.342 -495.644

36.538 1.300.000 235.000 50.000 140.000 1.806.174 1.929.373 181.226 350.219 435.915 -181.635 -190.910 -24.400 6.030.962

Inzet vrij besteedbaar rekeningresultaat 2011 Onttrekking reserve RSP (zie 3001-lasten) Onttrekking reserve Stimulering zorg (zie 8801-lasten) Onttrekking Algemene Reserve (zie 5501-lasten) Reserve AKP - bijstelling dekking project Ter zake Reserve BWK - saldo Managementcontract 2011 Reserve RSP - verrekening AKP Reserve AKP - POB Reserve AKP - overboeking 2011-2012 Reserve AKP - Kleiner en Beter RP Reserve AKP - Kleiner en Beter groen voor grijs Reserve Grondwaterheffing - compensabele BTW

255

256

PROVINCIE GRONINGEN

Nr. Gewone dienst

16/2012 Dienstjaar: 2012 5e wijziging

Provinciale Staten van Groningen:

BESLUITEN:

de begroting van lasten en baten te wijzigen als volgt:

257

LASTEN

5e WIJZIGING BEGROTING 2012 Omschrijving

BEDRAG VAN nieuwe post/ verhoging

verlaging

nieuwe raming

GEWONE DIENST 1. 9201

LEVEN EN WONEN IN GRONINGEN Wonen en leefbaarheid Bouwen en wonen

6205

KARAKTERISTIEK GRONINGEN Natuur en landschap Natuur en landschap

6203

PLG Natuur

5003

SCHOON EN VEILIG GRONINGEN Milieu Milieu (algemeen)

9104

GEBIEDSGERICHT POP/gebiedsgericht Gebiedsgericht werken/uitvoering POP

1301

BESTUUR Bestuurlijke samenwerking Bestuurlijke organisatie

4.

5.

7.

9.

163.510

4.181.824 4.181.824 50.301.114 33.290.123

2.830.000

30.800

Totaal

258

15.096.495 9.001.863

2.000.000

17.871.298 1.492.153

2.000.000

8.866.217 8.866.217

93.000

4.681.017 564.383

6.923.000

194.310

BATEN

5e WIJZIGING BEGROTING 2012 Omschrijving

BEDRAG VAN nieuwe post/ verhoging

verlaging

nieuwe raming

GEWONE DIENST

0800

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN Totaal Mutaties reserves Totaal gewone dienst

275.656.988 67.987.154

6.660.000 6.660.000

0

259

Aldus vastgesteld door Provinciale Staten van Groningen in hun vergadering van

, voorzitter.

, griffier.

260

Toelichting op de 5e wijziging van de provinciale begroting 2012 LASTEN Productgroep

9201

6205

6203

5003

Aanpassing

Specificatie (in euro's)

LEVEN EN WONEN IN GRONINGEN Wonen en leefbaarheid Herijking woningbouwafspraken Regio Groningen-Assen (zie 0800-baten)

2.000.000

KARAKTERISTIEK GRONINGEN Natuur en landschap • Monitoring natuur en landschap • Sectorale middelen Landschap (zie 6203-lasten)

6.490 -170.000 -163.510

PLG Extra investeringsmiddelen PLG (zie 6205 lasten en 0800-baten)

2.830.000

SCHOON/VEILIG GRONINGEN Milieu • Stimulering milieuactiviteiten • Krediet MEM

9104

GEBIEDSGERICHT POP/Gebiedsgericht Investeringsbudget Lauwersmeer/Lauwersoog (zie 0800-baten)

1301

BESTUUR Bestuurlijke samenwerking Krediet bestuurlijke organisatie

-12.000 -18.800 -30.880

2.000.000

93.000

261

BATEN Productgroep 0800

262

Aanpassing ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN • Reserve Compensatie dividend Essent – afromen vermogen: - Herijking woningbouwafspraken Regio Groningen-Assen (zie 9201- lasten) - Extra investeringsmiddelen PLG (zie 6201-lasten) • Reserve ESFI : - Investeringsbudget Lauwersmeer/Lauwersoog (zie 9104-lasten)

Specificatie (in euro’s)

2.000.000 2.660.000 2.000.000 6.660.000