VOORJAAR 2013 ERVARINGEN VAN EEN ARBEIDSDESKUNDIGE WERKPLEZIER EN WERKDRUK: HOE HOUD JE ZE IN BALANS? ELESTIA: EEN COACH OP ÚW NIVEAU

NUMMER 3 / VOORJAAR 2013

ERVARINGEN VAN EEN ARBEIDSDESKUNDIGE WERKPLEZIER EN WERKDRUK: HOE HOUD JE ZE IN BALANS? ELESTIA: EEN COACH OP ÚW NIVEAU

CA DI ON NI PR CASE

DICHTBIJ

ONDERZOEK

NIEUWS

PREVENTIE

/ 03 COLUMN / 04 CASE: DE ERVARINGEN VAN EEN ARBEIDSDESKUNDIGE / 06 DICHTBIJ: STRESS BIJ KINDEREN / 08 ONDERZOEK: WERKPLEZIER EN WERKDRUK: HOE HOUD JE ZE IN BALANS? / 12 NIEUWS: ONDERZOEK ARBEIDSTEVREDENHEID BIJ JONGE ADVOCATEN / 14 PREVENTIE: ELESTIA DIENSTVERLENING

VEERKRACHT IS EEN UITGAVE VAN ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSVERZEKERAAR MOVIR VOOR HAAR VERZEKERDEN. IN VEERKRACHT STAAT DE DIENSTVERLENING RONDOM ONZE PREVENTIE EN RE-INTEGRATIE CENTRAAL. © COPYRIGHT 2013. ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN. NIETS UIT DEZE UITGAVE MAG WORDEN VERVEELVOUDIGD, OPGESLAGEN, OF OPENBAAR GEMAAKT, IN ENIGE VORM OF OP ENIGE WIJZE, ZONDER VOORAFGAANDE SCHRIFTELIJKE TOESTEMMING VAN DE UITGEVER.

VEERKRACHT COLUMN

3

WAAROM PREVENTIE? ‘Er is, zoals we dat noemen, een grote intrinsieke motivatie en een hoog arbeidsethos. Als verzekeraar kunnen we u hierbij ondersteunen.’

Movir is een verzekeringsmaatschappij. Wij verzekeren mensen tegen de financiële risico’s bij arbeidsongeschiktheid. Zij betalen premie en worden ze arbeidsongeschikt, dan keren wij geld uit. Simpel, zou je zeggen. Waarom investeert Movir dan zoveel in preventie en re-integratie en reserveert ze niet uitsluitend voor uitkeringen? Daar wil ik graag iets over zeggen. Wij verzekeren hbo’ers en academici. Mensen die jarenlang hebben gestudeerd om hun vak uit te kunnen oefenen. Mensen zoals u. En na jaren studie wilt u er graag alles aan doen om uw professie gezond uit te oefenen. Er is, zoals we dat noemen, een grote intrinsieke motivatie en een hoog arbeidsethos. Als verzekeraar kunnen we u hierbij ondersteunen. Door preventie te ontwikkelen die de kans op arbeidsongeschiktheid meetbaar kleiner maakt. En juist omdat die kans méétbaar kleiner wordt, zijn de investeringen op dit gebied effectief. Bijkomend voordeel is het gezamenlijk optrekken met beroepsgroepen. Hierdoor krijgen we nóg meer inzicht in de factoren die uw functioneren negatief kunnen beïnvloeden. En dat helpt ons weer om onze preventie nóg beter af te stemmen op onze verzekerden. Een bijzondere vorm van preventie is Elestia. Het onafhankelijke coaching & counselingbureau dat eind 2011 door Movir is geïntroduceerd. Zij werken volkomen vertrouwelijk en bieden u kosteloos coaching op ieder gewenst moment. En na ruim een jaar zien we dat Elestia in een behoefte voorziet. De dienstverlening van Elestia wordt beoordeeld met een cijfer 8,3. Bovendien geeft 57% van de verzekerden aan dat het traject heeft geholpen een arbeidsongeschiktheidsmelding te voorkomen. Dat is een investering waard! Meer over Elestia en andere preventieactiviteiten leest u in deze Veerkracht. Net als de ervaringen van een van onze arbeidsdeskundigen. Want over re-integratie heb ik het nog niet eens gehad… Hierover meer in de volgende Veerkracht. Ik wens u veel leesplezier en inspiratie toe! LOUIS VAN DRUNEN / directeur

CO COLUMN

VEERKRACHT CASE

4

‘DUIDELIJKHEID BIEDEN IN EEN ONZEKERE FASE’ EEN DAG UIT HET LEVEN VAN EEN ARBEIDSDESKUNDIGE

Elbert van Rookhuijzen, arbeidsdeskundige CED Mens

Elbert van Rookhuijzen, 53 jaar, is arbeidsdeskundige bij CED Mens. Al 12,5 jaar begeleidt hij verzekerden van Movir en kent daardoor goed de achtergronden van de beroepsgroepen die Movir verzekert.

CA CASE

‘Elke dinsdag is er multidisciplinair overleg bij Movir over de verzekerden die inmiddels twee maanden of langer uit het arbeidsproces zijn. Eens per drie weken neem ik deel aan dit overleg. Vanochtend bezoek ik eerst nog twee arbeidsongeschikte verzekerden. Mijn eerste afspraak is met een 54-jarige adviseur die zich bij Movir gemeld heeft met overspannenheid. Ik bezoek hem thuis, buiten zijn werkomgeving. De gespannenheid is direct merkbaar en samen bespreken wij welke oorzaken hebben bijgedragen aan zijn uitval. Uit dit gesprek blijkt dat een combinatie van privé- en werkgerelateerde factoren zijn overspannenheid veroorzaakt. Onlangs is zijn dochter geconfronteerd met een onzekere

VEERKRACHT CASE

5

diagnose. Het grijpt hem logischerwijs aan, ook tijdens het gesprek raakt hij een paar keer geëmotioneerd. Doorvragend naar zijn praktijk, vertelt hij altijd druk van klanten te ervaren. Zijn praktijk vergt een bijna continue aanwezigheid en paraatheid. De veeleisendheid van klanten en zijn servicegerichtheid hebben hem in een spagaat gebracht. Zijn houding is altijd doorgaan, niet zeuren en doen wat de klant vraagt. Het werk geeft voldoening, maar de laatste tijd lijkt dit minder het geval. Wij bespreken naast de feitelijke situatie en de problemen ook vooral zijn doelstellingen en toekomst. De adviseur wil graag zijn werk hervatten. Zijn behoefte om even afstand te nemen combineer ik met mijn advies voor psychologische ondersteuning en deze tijd te gebruiken voor het krijgen van meer inzicht en bewustwording over zijn uitval. De collega’s hebben tijdelijke waarneming geregeld, dat geeft rust. Over 4 tot 6 weken kan verzekerde een eerste re-integratiestap maken. Tot die tijd zal ik Movir adviseren uit te gaan van een volledige arbeidsongeschiktheid. Een vervolgbezoek is aangekondigd, zo kan ik het verloop goed volgen en de verzekerde beter ondersteunen. Onderweg naar de tweede afspraak bel ik tijdens mijn autorit met de re-integratiebegeleider van Movir die de arbeidsongeschiktheid van de net bezochte adviseur behandelt. Ik vraag hem om met spoed een afspraak te maken bij een van de door Movir geselecteerde psychologen. De tweede afspraak is met een 43-jarige medisch specialist met aanhoudende polsklachten. Na een korte kennismaking komen we ter zake. Ik neem met hem de afgelopen periode door en breng zijn belemmeringen in kaart. Ondanks intensieve therapie houden de klachten aan en deze beperken hem in het gebruik van zijn dominante hand. Tijdens het uitvoeren van specifieke onderzoeken op de poli ervaart hij hinder en daardoor loopt de wachttijd op. De zeurende pijn vergt energie en zijn spankracht is verminderd. We spreken over de uitoefening van zijn beroep en nemen zijn taken binnen de afdeling en maatschap door. Recent zijn de kamers op de polikliniek opnieuw ingedeeld waarbij onvoldoende rekening is gehouden met de ergonomische opstelling. Ik adviseer verzekerde hierover contact op te nemen met de afdelingsmanager en geef enkele tips. Eventueel

‘Tijdens het gesprek raakt hij geëmotioneerd.’

ARBEIDSDESKUNDIGEN zijn specialisten op het gebied van mens, werk en inkomen. Zij brengen in kaart in hoeverre arbeidsongeschikte professionals hun beroep kunnen uitoefenen. Daarnaast coachen zij bij het stellen van reële doelen om terug te keren naar hun beroep. Movir werkt samen met gespecialiseerde arbeidsdeskundigen.

RE-INTEGRATIE Mocht u arbeidsongeschikt raken, dan wordt u bij Movir begeleid door een multidisciplinair re-integratieteam. De spil van het team is de reintegratiebegeleider. Hij of zij is uw persoonlijke aanspreekpunt en zorgt voor coördinatie tussen andere deskundigen die Movir inschakelt voor uw herstel. Dit kunnen zijn een arbeidsdeskundige, verzekerings- of bedrijfsarts en andere gespecialiseerde hulpverleners. Doel is altijd een duurzame terugkeer in het verzekerde beroep, waarbij we uitgaan van de mogelijkheden en wensen van de verzekerde zelf.

kan in overleg met Movir een werkplekonderzoek gepland worden. We nemen samen de re-integratiestappen door en bespreken een redelijke koers. De planning past bij de doelstelling van verzekerde en binnen anderhalve maand verwacht hij weer aan het werk te zijn. Zijn re-integratiebegeleider, die hij al kent van telefonische contacten, zal dan een eindevaluatie met hem houden. Het is inmiddels tegen 13.00 uur. Gelukkig kan ik vanuit mijn rayon Midden-Nederland op dit tijdstip snel in Nieuwegein zijn, waar het kantoor van Movir is gehuisvest. Om 13.30 uur rijd ik de parkeerplaats op, precies op tijd voor mijn overleg met de re-integratiebegeleider en de medisch adviseur. Er staat een aantal dossiers op de agenda, waarover afgestemd zal worden hoe de verdere behandeling van de arbeidsongeschiktheid zal zijn en hoe we de re-integratie op gang kunnen krijgen. We bespreken onder andere hoe we een oudere huisarts kunnen helpen die problemen heeft met de toenemende eisen die de administratie aan hem stelt. Hij is te lang bezig met de afhandeling van administratieve activiteiten en loopt achterstanden op. Hij raakt er onzeker door en we besluiten daarom om hem een adviseur aan te bieden die hem op het gebied van kantoorautomatisering kan helpen efficiënter te werken. Ik zal hem daar vanavond nog over berichten. Om 15.00 uur is mijn overleg afgelopen en ga ik huiswaarts om de verslaglegging van mijn bezoeken van vanochtend uit te werken. Daarna bel ik een accountant die ik vorige week heb bezocht en die een oogoperatie heeft ondergaan. Ze vertelt dat het goed is verlopen en dat ze na het herstel hiervan verwacht haar werk weer helemaal te kunnen hervatten. Ook bel ik nog een interim-manager die na een periode van rugklachten tevreden weer aan het werk is gegaan en dit ook goed kan volhouden. Terugkijkend is het een goede dag geweest. Door voldoende tijd te nemen voor gesprekken met verzekerden krijg ik een compleet beeld van hun problematiek. In de voor hen onzekere fase help je mensen enorm door duidelijkheid te geven. Hierdoor weten zij wat de koers zal zijn voor de komende periode. Zinvol was het overleg bij Movir met de re-integratiebegeleider en de medisch adviseur; het draagt wezenlijk bij aan een zorgvuldig plan van aanpak voor de re-integratie. Waarmee de verzekerde uiteindelijk weer geholpen kan worden om terug te keren in zijn beroep!’

VEERKRACHT DICHTBIJ

6

DI

Loes Nijland, directeur Het Studiekabinet

DICHTBIJ

STRESS BIJ UW KIND WAT ZIJN DE OORZAKEN EN HOE KUN JE ER MEE OMGAAN?

Stress. Niet alleen volwassenen hebben er mee te maken, ook kinderen en jongeren kunnen er last van hebben. Hiervoor zijn verschillende oorzaken aan te wijzen. Een aantal van die oorzaken kun je als ouders/ verzorgers gelukkig positief beïnvloeden. Want minder stress bij kinderen is voor het hele gezin prettiger en gezonder. Kinderstress wordt volgens Nijland vaak niet als zodanig herkend. Jonge kinderen benoemen het vaak als hoofdpijn, buikpijn of andere lichamelijke klachten. Maar ook een slechte eetlust en concentratieproblemen zijn mogelijke gevolgen van stress. Op oudere leeftijd kunnen kinderen het beter benoemen, constateert Nijland: ‘Tieners zeggen bijvoorbeeld: ‘Mijn hoofd zit helemaal vol’.’ Toch blijft stress bij tieners ook vaak onopgemerkt, omdat zij vaak struisvogelpolitiek bedrijven: het vermijden of ontkennen van stressvolle situaties. Loes Nijland adviseert ouders en verzorgers om bij stress eerst in kaart te brengen welke stressverhogende activiteiten kinderen allemaal hebben. Een druk weekschema met meerdere sport- en clubactiviteiten lijkt heel leuk, maar elke dag ergens

anders heen moeten kan voor een kind heel stressvol zijn, zeker als daarvoor gehaast moet worden of als het onzeker is of papa of mama wel op tijd zal komen. Tieners kunnen door uitstelgedrag voortdurend in stressvolle huiswerk- en schoolsituaties terechtkomen. In beide gevallen is het noodzakelijk om het weekschema te ‘ontstressen’ door keuzes te maken die rust, reinheid en regelmaat bevorderen. PRESTATIEDRUK

Van kinderen worden al op jonge leeftijd allerlei prestaties verwacht. Scoren op het voetbalveld, het halen van een zwemdiploma en het maken van Cito-toetsen. Kinderen voelen deze verwachtingen van ouders en dat kan stress opleveren. Volgens Nijland is het belangrijk dat ouders de prestaties

VEERKRACHT DICHTBIJ

7

van hun kind niet koppelen aan hun liefde voor hun kind. ‘Ik adviseer in het geval van de Cito bijvoorbeeld de feiten op te sommen: als je score X haalt ga je naar de havo en als je score Y haalt naar het vwo, en of je nu score X of Y haalt, beide zijn goed.’ Ouders hebben volgens Nijland nogal eens de neiging de sociale druk die zij zelf ervaren op hun kinderen over te brengen.

tijd heeft, zodat je eindexamenkind niet voortdurend in de verleiding wordt gebracht om met leuke gezinsdingen mee te doen. Las ook regelmatig pauzes in en gebruik deze vooral om lekker naar buiten te gaan; laat ze de frisse lucht inademen. Grote events zoals een familieweekend kun je in de periode voor de examens beter vermijden, net zoals grote verrassingen. ‘Rust, reinheid, regelmaat’. Ouderwets en hartstikke actueel.’

SCHEIDINGEN

Een sterk onderschatte oorzaak van stress is het type scheiding dat ogenschijnlijk heel vlekkeloos verloopt. ‘Ouders gaan als vrienden uit elkaar zonder ruziesfeer. Alles wordt netjes geregeld, compleet met lijvige dagschema’s en roosters. Ouders denken dan dat het prima voor elkaar is. Maar kinderen overzien die structuren niet zoals volwassenen. Dat je de ene week op woensdag bij papa bent en de andere week bij mama kan al stress opleveren’, aldus Nijland. ‘Ouders vragen mij om tips. Die heb ik wel: neem beslissingen in het belang van je kind. De invulling hiervan kan heel uiteenlopend zijn. Ik heb wel eens gehoord dat ouders van huis wisselen en hun kinderen in het oude huis laten wonen. Niet te doen zul je zeggen, veel te ingewikkeld voor ons als ouders. Maar dat vraag je dan wel van je kinderen. Naast deze rigoureuze keuzes kan het soms ook veel eenvoudiger. Overblijven op school kun je als ouder misschien niet de beste keuze vinden, maar de ene dag bij opa en oma, de volgende dag op school en de derde bij een vriendje lunchen is vaak nog veel stressvoller. Voor tieners kan het aanschaffen van een extra schoolboekenpakket of sportuitrusting veel rust opleveren.’ EINDEXAMENSTRESS

Op Het Studiekabinet wordt huiswerkbegeleiding gegeven, ook aan examenleerlingen. ‘Ouders vragen mij wat zij juist in deze stressvolle periode voor kun kinderen kunnen betekenen. Ik geef dan de volgende tips: zorg voor een structuur waarin je kind zich kan focussen op de studie. Wilskracht is per dag maar in beperkte mate voorradig en je kind heeft al zijn wilskracht nodig om aan de studie te gaan. Help je kind dus bij de rest: zorg actief dat het op tijd opstaat, goed en op regelmatige tijden eet, en breng daarnaast structuur aan in de werktijd. Zorg dat het hele gezin op dezelfde tijden aan het werk is en op dezelfde tijden vrije

EINDEXAMENTIPS

1

2

3

4

5

6

7 8

Slapen. Een uur langer slapen is beter dan een uur langer studeren. De extra kennis die je opneemt weegt niet op tegen de fouten die je maakt door minder slaap. Stress gedogen. Gestrest zijn mag, is normaal, en betekent niet dat je het examen niet haalt. En vergeet niet, fouten maken mag ook tijdens het examen. Als je 25% niet weet haal je nog steeds een voldoende. Breng structuur aan. Bijvoorbeeld door elke vraag op een apart vel papier te beantwoorden. Het kost wat extra papier, maar zorgt ervoor dat je een antwoord later weer kunt aanvullen. Sprokkelmethode. Ga op zoek naar vragen die je weet. Beantwoord deze eerst, dan heb je die punten alvast binnen. Dat vergroot je vertrouwen. Heb je last van een black-out? Begin je antwoord dan met het herhalen van de vraag gevolgd door begrippen of formules die ermee te maken hebben die je nog weet. Grote kans dat je daarna ineens weer weet hoe je verder moet. Neem korte pauzes. 3 uur concentreren is erg lang. Even om je heen kijken (let op dat het niet op afkijken lijkt), even uitstrekken zodat de zuurstof weer rond kan, een paar keer diep ademhalen, iets eten en drinken en weer verder. Bewegen! Het zorgt voor een rustige geest én voor een uitgerust lichaam. Geef uw kind zelfvertrouwen. Hoe voelde ú zich tijdens de examenperiode? En welke steun had u toen graag gehad? Bedenk dat er zoiets bestaat als herexamen. Geef je kind het gevoel dat hij of zij hoe dan ook de moeite waard is.

‘Dat je de ene week op woensdag bij papa bent en de andere week bij mama kan al stress opleveren.’

ELESTIA, OOK VOOR UW KINDEREN Stress uit zich niet alleen in werk maar ook in gezinssituaties. Daarom biedt Movir verzekerden én inwonende gezinsleden de mogelijkheid kosteloos gebruik te maken van onafhankelijke coaches en counselors. Bel voor meer informatie of kennismaking 0800 22 44 228. Elestia werkt altijd vertrouwelijk.

VEERKRACHT ONDERZOEK

8

WERKPLEZIER EN WERKDRUK: HOE HOUD JE ZE IN BALANS? DE VISIE VAN TWEE GENERATIES MOVIRVERZEKERDEN OP HET HUISARTSENVAK De huisarts is de eerste medische professional waar we aankloppen met onze gezondheidsklachten en vragen. En die zorgbehoefte stijgt alleen maar. De huisarts neemt steeds meer taken en zorg van het ziekenhuis over. Ook het aantal administratieve taken stijgt. Bovendien worden patiënten steeds mondiger. Wat doet dit met de huisarts? Hoe is de werkdruk? Zijn er veel stressfactoren? En belangrijk, wie zorgt er in dat geval voor de huisarts?

Vragen die Movir bezig hield en daarom zetten we medio 2012 een landelijke enquête uit onder Nederlandse huisartsen. Onderwerp van het onderzoek: meer inzicht krijgen in factoren die langdurige stress onder huisartsen veroorzaken. De resultaten waren opmerkelijk en werden landelijk nieuws toen ze op 1 november 2012 werden gepresenteerd. Zo ervaart 70% van de Nederlandse huisartsen stressfactoren bij zichzelf en maar liefst 80% herkent deze factoren bij collega’s. Bijna 15% geeft aan weleens overspannen of burn-out te zijn geweest. Niettemin zijn huisartsen erg tevreden over hun werk: ruim 60% geeft het cijfer 8 of hoger. Slechts 3% geeft een onvoldoende aan zijn arbeidstevredenheid. We bespreken een aantal uitkomsten van het onderzoek met twee Movir-verzekerden: Joachim Knap, 62 jaar, tot voor kort huisarts in Bos en Lommer en Sophie van der Voort, 29 jaar en huisarts in opleiding. Zij geven beiden hun visie op een aantal uitkomsten van het rapport. HOE LANGER IN HET VAK, HOE GROTER DE KANS OP EEN LAGE ARBEIDSTEVREDENHEID.

Sophie van der Voort: ‘Als huisarts in opleiding ben ik nog voortdurend bezig te groeien in mijn vak. Iedere dag leer je bij wijze van spreken weer iets

nieuws. Ik kan me voorstellen dat als je dertig jaar huisarts bent, dat er zelfs in het medische vak een zekere mate van routine kan ontstaan. Dat zou kunnen verklaren waarom mensen die langer in het vak zitten, een grotere kans maken op lagere arbeidstevredenheid.’ Joachim Knap: ‘Ja en nee. Als je langer in het vak zit en meer ervaring hebt, weet je veel beter wat je sterke en zwakke kanten zijn. Je kent (het merendeel) van je patiënten en zij kennen jou, er is vertrouwen. Bovendien raak je steeds meer vertrouwd met de specialisten en andere disciplines waar je mee samenwerkt. Allemaal factoren die het werken aangenamer en makkelijker maken.Aan de andere kant leer je moeilijker nieuwe dingen naarmate je ouder wordt. En dan bedoel ik niet zozeer medisch inhoudelijk, want dat is je vak en daar ligt je interesse. Maar denk eens aan de administratie. Als huisartsen hebben we de laatste jaren erg veel veranderingen meegemaakt. Vooral de ketenzorg met zijn administratieve rompslomp en de veranderde financiering in 2006, dat was echt een ramp! Een ander mooi voorbeeld is het werken met computers: hoeveel ouders moeten hun kinderen niet om hulp vragen als die weer eens vastloopt?’

ON ONDERZOEK

Joachim Knap, huisarts

BELANGRIJKSTE VEROORZAKERS VAN STRESS: WEEKENDDIENSTEN, ADMINISTRATIE EN TE WEINIG TIJD PER PATIËNT.

Knap: ‘Een goede administratie met probleemlijsten, coderingen, medicatieoverzichten en ga zo maar door, is absoluut essentieel voor een verantwoorde manier van werken; je móet daar voldoende tijd voor kunnen nemen. Patiëntencontacten zijn natuurlijk de kern van het werk, ook daar mag nooit op beknibbeld worden. Als het tijdmanagement van deze zaken niet goed lukt, liggen de gevaren van stress op de loer. Mijn oplossing hiervoor is simpel: minder patiënten per huisarts. Hierdoor creëer je meer tijd per patiënt, inclusief de administratieve handelingen die daar nu eenmaal bij horen.

Avond-, nacht- en weekenddiensten (ANW-diensten) zijn sinds de intrede van de huisartsenposten niet meer zo zwaar: ze duren maar een aantal uren, je bent niet alleen, maar met collega’s,

assistenten en een chauffeur. Dat is echt een zegen! Daar komt bij dat je veel minder administratie hoeft te doen dan in de eigen praktijk. Wat ik zelf ook erg mooi vind aan de ANW-diensten is dat je een bonte stoet aan mensen met zeer uiteenlopende zaken ziet langskomen. Soms zijn hun situaties spoedeisend, maar soms ook is er alleen maar sprake van grote ongerustheid. Zo zijn ANW-diensten voor mij vaak de krenten uit de pap; wel vermoeiend maar niet per se stressvol.’ Van der Voort: ‘Ik wil arts worden om mensen beter te maken, niet om een administratie bij te houden. Ik zie dit meer als een noodzakelijk kwaad. Te weinig tijd per patiënt is voor mij nu al een duidelijke stressfactor. Ik ben ervan overtuigd dat ik betere zorg kan bieden als ik wat meer tijd heb om de persoon achter de patiënt te leren kennen en zo mijn beleid nog meer op hem of haar kan toespitsen.’

‘Ik ben ervan overtuigd dat ik betere zorg kan bieden als ik wat meer tijd heb om de persoon achter de patiënt te leren kennen.’

VEERKRACHT ONDERZOEK

‘Er komt een carrièregerichte generatie huisartsen aan met veel vrouwen die gezin, werk en hobby’s willen combineren.’

DE MEESTE HUISARTSEN HEBBEN MOEITE MET HET ONDERKENNEN VAN STRESSKLACHTEN.

Sophie: ‘Ik denk dat het imago ‘arts’ een belemmering kan zijn in het erkennen van je klachten. Hulpverleners krijgen in het algemeen de eigenschap ‘stabiel’ toebedeeld. Hulp ontvang je immers van iemand die wél weet hoe het moet. Dus niemand wil behandeld worden door een arts die zelf gestrest is. De vraag is overigens ook hoe je met stress omgaat. Door mijn opleiding werk ik in verschillende praktijken en spreek tijdens de opleiding veel andere huisartsen. Ik zie grote verschillen, bijvoorbeeld in timemanagement. Er zijn huisartsen die door hun spreekuur jagen en uitkijken naar het laatste consult. Alsof patiëntencontact een noodzakelijk kwaad is dat moet worden afgewerkt voordat men naar huis mag. Maar ik ken ook een huisarts die uren uit kan lopen en daardoor laat aan de eettafel thuis verschijnt, maar echt plezier heeft in zijn vak. Ondanks de hectiek in zijn praktijk blijft hij rustig en krijgt energie van elk patiëntencontact. Opvallend is dat hij thuis een sterk vangnet heeft; zijn vrouw heeft veel begrip voor zijn wisselende uren als arts. Bovendien maakt hij van zijn vrije tijd een feestje. Hij gaat geregeld op vakantie en maakt veel uitstapjes. Mogelijk dat het voorkomen van stress dus toch ook sterk samenhangt met het in balans houden van werk en privé.

10

Sophie van der Voort, huisarts in opleiding

Daarnaast denk ik dat mannen en vrouwen verschillend omgaan met stress. Vrouwen lijken eerder geneigd naar zichzelf te kijken en signalen van stress te delen met anderen. Mogelijk doordat het van hen meer geaccepteerd wordt om hun zwakte te tonen.’ Joachim Knap: ‘Huisartsen zijn erin getraind om stressklachten bij anderen te herkennen; ik denk dat ze dat bij zichzelf ook wel zouden kunnen. Het probleem zit hem in het erkennen daarvan en er vervolgens naar handelen. Huisartsen vragen moeilijk hulp, doen het liever zelf, modderen maar door. Ik denk dat er bij dit aspect ook een verschil zit tussen ouderen en jongeren: de jongere generatie leert in de opleiding beter hoe ze stress kunnen herkennen en wat ze eraan kunnen doen. Ook denk ik dat vrouwen er beter mee kunnen omgaan dan mannen: zij kunnen zich kwetsbaarder opstellen en vragen makkelijker om hulp wanneer ze dat nodig vinden.’ WORDT ER IN DE OPLEIDING REKENING GEHOUDEN MET TOEKOMSTIGE STRESSFACTOREN?

Van der Voort: ‘In de huidige huisartsenopleiding staan zelfreflectie en persoonlijke ontwikkeling centraal. In mijn opleidingsgroep wordt er regelmatig bewust op aangestuurd stil te staan

11

bij wat het artsenvak met je doet. De begeleiding wordt naast een huisarts ook door een gedragswetenschapper gedaan die gespitst is op persoonlijke conflicten. Dit werkt erg goed, er wordt openlijk gesproken over alles wat ons bezig houdt. Maar ook wordt samen gekeken naar oplossingen. Deze proactieve en daardoor preventieve aanpak lijkt heel zinvol.’ WAT ZIJN LESSEN VOOR DE TOEKOMST?

Van der Voort: ‘Ik denk dat het heel belangrijk is dat er veel aandacht aan stress wordt besteed. Er komt een carrièregerichte generatie huisartsen aan met veel vrouwen die gezin, werk en hobby’s willen combineren. Dat geeft meer risico op overspannenheid. Dus is het belangrijk om al vroeg stil te staan bij de risicofactoren van burn-out. Bijvoorbeeld door in de huisartsopleiding al aandacht te besteden aan het herkennen van potentiële risicofactoren en het reguleren van werkdruk. Daarnaast is het goed om je bewust te zijn dat je invloed hebt op je arbeidsomstandigheden. Dus kies een aanstelling en praktijk die bij je passen wat betreft populatie, omvang, werkcultuur en werkroosters. Tot slot zie ik een belangrijke signaleringstaak voor collega’s onderling. In veel groepspraktijken wordt al regelmatig intercollegiaal overleg gepleegd. Er kan veel gewonnen worden als artsen elkaar directer aanspreken wanneer zij signalen van overspannenheid bij elkaar waarnemen.’ Knap: ‘Veel huisartsen hebben burn-outklachten en/of zien die bij collega’s. De belangrijkste oorzaken zijn de hoge tijdsdruk en de vele administratieve handelingen. De allerbelangrijkste oplossing om stress en burn-out te voorkomen is wat mij betreft dus méér tijd. En dat is denk ik alleen te bereiken wanneer een huisartspraktijk minder patiënten heeft. Er zijn daarnaast natuurlijk nog veel meer manieren om stressklachten te voorkomen. Bijvoorbeeld (nog) meer aandacht hiervoor in de opleiding en aandacht voor timemanagement. Maar bijvoorbeeld ook een collega aanspreken als je tekenen van stress ziet. En dan niet even tussendoor, maar zo snel mogelijk en op een rustig moment. En misschien wel het lastigste: trek ook zelf aan de bel als je slecht slaapt, moe of kribbig bent; zorg voor ontspanning en sport. En humor!’

VEERKRACHT ONDERZOEK

DE BELANGRIJKSTE CONCLUSIES UIT HET ONDERZOEK:

- Huisartsen zijn tevreden met hun werk. - Huisartsen rapporteren een forse werkdruk. - Waarnemers rapporteren een hogere gemiddelde tevredenheid dan (mede)praktijkhouders en huisartsen in loondienst. - De werkdruk neemt toe bij een toename van de werkweek. - Ruim 70% van de huisartsen rapporteert wel eens signalen van overspannenheid bij zichzelf te hebben geconstateerd. - Meer dan 80% van de huisartsen heeft signalen van overspannenheid of burn-out geconstateerd bij collega-huisartsen. - Bij signalen van burn-out bij zichzelf, zouden negen van de tien huisartsen dit bespreken met de partner, acht van de tien met een vriend en zeven van de tien met een collega uit de praktijk. - Eén op de acht huisartsen zegt zeker niets te doen bij signalen van overspannenheid of burn-out en gewoon door te gaan met het werk. Bovendien zou bijna een derde overwegen deze signalen te negeren. - Met de stelling ‘het onderwerp burn-out is onder huisartsen moeilijk bespreekbaar’ is ruim de helft van de huisartsen het eens of zeer eens. - Geslacht is niet van invloed op het voorkómen van overspannenheid of burn-out.

VERVOLGSTAPPEN MOVIR

- Een extern bureau ontwikkelt momenteel in opdracht van Movir een geaccrediteerde nascholing voor het vroegtijdig herkennen van stresssignalen. - Een aantal bij Movir verzekerde huisartsen heeft zich aangemeld voor een klankbordbijeenkomst. Doel is om met elkaar van gedachten wisselen over praktische en relevante verbeteringen. - We zullen blijvend aandacht geven aan dit onderwerp bij verschillende stakeholders.

U KUNT HET VOLLEDIGE RAPPORT DOWNLOADEN VIA MOVIR.NL/HUISARTS. HEBT U VRAGEN OF OPMERKINGEN? MAIL DAN NAAR [email protected]

NI NIEUWS

Eline Schiebroek, voorzitter SJBN

ONDERZOEK NAAR ARBEIDSTEVREDENHEID BIJ JONGE ADVOCATEN

‘EEN GOEDE CARRIÈRESTART IS ESSENTIEEL’ Net als bij andere jonge professionals, is salaris voor jonge advocaten veel minder belangrijk dan plezier in het werk, de werksfeer op het kantoor en de werktijden. Dat blijkt uit een onderzoek dat Movir samen met de Stichting Jonge Balie Nederland (SJBN) in november 2012 hield. Het onderzoek besteedt aandacht aan verschillende thema’s die spelen onder deze grote, jonge groep hoogopgeleide professionals. Maarten de Rooij is klantgroepmanager zakelijke beroepen bij Movir. Hij licht de aanleiding voor het onderzoek toe: ‘Als arbeidsongeschiktheidsspecialist voor advocaten willen wij vanuit preventieoogpunt graag hun werksituatie in kaart brengen. Juist omdat wij zo’n sterke focus op preventie hebben. Ons doel is om samen met de direct betrokkenen een beeld te krijgen van relevante thema’s. Van daaruit kun je gaan zoeken naar mogelijke verbeterpunten. Gezien de jonge doelgroep kan dat heel goed via een online onderzoek.’ Eline Schiebroek is voorzitter van de SJBN, een stichting die de belangen van jonge advocaten behartigt. ‘Uit onze onderlinge contacten met andere jonge advocaten horen we wel regelmatig over thema’s die spelen. Maar wij wilden graag op grotere schaal inzicht krijgen in de factoren die werkdruk en werkbelasting beïnvloeden. Dit helpt ons ook om onze rol als belangenbehartiger beter te kunnen invullen. Vandaar ons idee van een landelijk onderzoek.’

De SJBN De Stichting Jonge Balie Nederland (SJBN) behartigt sinds 1976 de belangen van jonge advocaten en treedt op als intermediair tussen de Jonge Balieverenigingen, de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) en verschillende organisaties die zich richten op jonge advocaten. Zij organiseert onder meer het Jonge Balie Congres en toetst sinds 2012 samen met Movir jaarlijks het welbevinden van de jonge advocaat. HET ONDERZOEK Movir deed samen met SJBN onderzoek naar de arbeidstevredenheid van jonge advocaten. Ongeveer 7.000 advocaten werden aangeschreven, 955 respondenten hebben de online enquête ingevuld. Een respons van ruim 13%! De intentie is om dit onderzoek jaarlijks te herhalen om zo trends te kunnen waarnemen. Ook is het onderzoek een waardevolle informatiebron voor de Nederlandse Orde van Advocaten.

WERKDRUK BESPREEKBAAR MAKEN

Het onderzoek levert een aantal concrete resultaten op. Schiebroek: ‘Bijna 90% van de advocaatstagiairs werkt meer dan 40 uur per week. Bij de grotere advocatenkantoren geeft 43% aan meer dan 50 uur per week te werken. Een vijfde van de advocaten ervaart geen goede balans tussen werk en privé. Uit het onderzoek blijkt eveneens dat hoe meer uren men werkt, hoe slechter die balans uitvalt.’ Carolien Thijssen is coach bij Elestia en gespecialiseerd in advocatuur. Zij heeft concrete adviezen naar aanleiding van de resultaten. De uitdaging zit volgens haar in het creëren van een cultuur waarin werkdruk en bijbehorende stress bespreekbaar zijn. Het onderzoek toont ook aan dat hoe beter werkdruk, stress en persoonlijke omstandigheden op kantoor bespreekbaar zijn, hoe meer de jonge advocaat een goede balans tussen werk en privé zal ervaren. Grotere advocatenkantoren scoren hier in dit onderzoek beduidend lager op. Het lijkt dat deze kantoren minder goed letten op de mate waarin dit bespreekbaar is. Thijssen hierover: ‘Zorg dat je iedereen uit je team goed leert kennen. Ga met al je collega’s in gesprek. Stel open vragen en vraag wat hen bezighoudt, wat ze leuk vinden aan hun werk en wat hen motiveert.’

Caroline Thijssen, coach Elestia

BEGELEIDING VAN PATROON

Uit de resultaten komen meer punten naar voren die voor verbetering in aanmerking komen. Zo zou bijna dertig procent van de advocaatstagiairs de begeleiding van zijn of haar patroon anders willen. Volgens Eline Schiebroek is dit een punt dat meer aandacht binnen kantoren verdient: ‘De enige eis om patroon te worden is zeven jaar werkervaring als advocaat. Er zijn geen aanvullende competentie-eisen geformuleerd. Het is goed dat een advocaat die patroon wil worden, zich ervan bewust is dat de rol als opleider ook specifieke competenties van hem vraagt.’ Elestia coach Thijssen: ‘Breng als patroon de wederzijdse verwachtingen vooraf goed in kaart. Niet alleen het vak is voor de advocaatstagiair nieuw, ook het kantoor met bijbehorende cultuur. Een patroon kan verwachtingen managen, ook ten opzichte van zijn eigen coachende rol.’ Daarnaast heeft Thijssen nog meer concrete adviezen: ‘Besteed aandacht aan wat goed gaat. Zorg dat je regelmatig (zichtbare) successen bespreekt. Geef zoveel mogelijk vrijheid en ruimte om het werk gedaan te krijgen. Een professional heeft vooral coaching nodig, geen instructies. En heel belangrijk: geef zelf het goede voorbeeld. Je eigen gedrag laat zien wat je van anderen verwacht.’ VERVOLGSTAPPEN

Schiebroek: ‘Het onderzoek levert door zijn hoge respons veel waardevolle informatie. Om echt trends te kunnen ontdekken is het onze intentie om het onderzoek periodiek te herhalen. Zo kunnen we bijvoorbeeld beoordelen of mogelijke preventieve inspanningen en interventies ook effect hebben. En of er door de tijd verschui-

‘Geef zelf het goede voorbeeld. Je eigen gedrag laat zien wat je van anderen verwacht.’

EEN AANTAL UITKOMSTEN: - 83% is (zeer) tevreden met zijn/haar beroep als advocaat. Slechts 4% is (zeer) ontevreden. - Hoe kleiner het kantoor, hoe vaker advocaten aangeven zeer tevreden te zijn over hun beroep als advocaat. - Advocaten in loondienst ervaren meer stress dan advocaten die zelfstandig zijn. - De meerderheid werkt tussen de 40 en 50 uur per week. Een vijfde werkt meer dan 50 uur per week, dit met name bij grote kantoren. - In de arrondissementen van de vier grote steden is men positiever over het salaris, maar minder positief over werktijden. Bron: SJBN-enquête, 2012

vingen plaatsvinden in het ervaren van werkdruk en werkbelasting. Door intensievere samenwerking met Movir hebben wij naast de samenwerking met de Nederlandse Orde van Advocaten en onze partner Balieplus nu ook beschikking over de kennis van een specialist op het gebied van preventie. De bijdrage van Movir tijdens het laatste SJBN Jonge Balie Congres in november 2012 is daar een mooie exponent van.’ De Rooij: ’Movir heeft naar aanleiding van de uitkomsten tijdens dit congres een interactieve workshop gegeven om jonge advocaten inzicht te geven in eigen gedragspatronen. Een uitstekende en laagdrempelige manier om hen te wijzen op relevante thema’s en te laten reflecteren op hun eigen situatie.’ De Rooij ziet ook het belang van Movir om in een vroeg stadium alert te zijn op werkdruk. ‘Een goede start van de carrière kan ook helpen voorkomen dat de professional later in zijn loopbaan psychische klachten als overspannenheid of burn-out ontwikkelt. Voor ons een reden te meer om hierin te blijven investeren.’

VEERKRACHT PREVENTIE

14

ELESTIA BIEDT PROFESSIONELE COACHING EN COUNSELING

EEN COACH OP ÚW NIVEAU STELT U ZICHZELF WELEENS DE VOLGENDE VRAGEN?

- Ben ik gelukkig over wat ik vandaag heb gedaan? - Waarom loop ik steeds tegen dezelfde problemen aan (bijvoorbeeld in samenwerking, timemanagement en relatie)? - Ervaar ik meer werkdruk dan een jaar geleden, of héb ik ook echt meer werkdruk? - Besteed ik wel genoeg tijd aan mijn relatie/gezin/vrienden? Misschien herkent u dit wel: een hoge werkdruk en sterke focus op de inhoud van uw werk en onderneming. Dan kom je er eenvoudigweg niet aan toe om ook af en toe stil te staan bij je functioneren, je welzijn en levensgeluk. En dat is niet gezond, want een disbalans kan op termijn leiden tot gezondheidsklachten. Elestia biedt hiervoor een prachtige oplossing. Professionele coaches staan klaar om met u te sparren of eens te reflecteren op uw persoonlijke situatie. En dat kan u meer opleveren dan u denkt. Elestia biedt u en uw gezin 24-uurs telefonische bereikbaarheid voor vragen, problemen, informatie en persoonlijk advies. Als u na dit begeleidingsgesprek behoefte hebt aan verdieping, is een vaste coach of counselor twee maanden voor u beschikbaar. Wij noemen dat Dedicated Support. Bovendien kan Elestia u doorverwijzen naar gespe-

cialiseerde counselors en coaches voor deskundige begeleiding door middel van face-to-face gesprekken, telefonische trajecten en e-counseling. U hebt recht op zes kosteloze face-to-facegesprekken van een uur. DE VOORDELEN VAN ELESTIA:

- Een professioneel en onafhankelijk klankbord, 24 uur per dag bereikbaar. - Geen verwijzing nodig van huis- of bedrijfsarts. - Geen wachttijden bij onze professionals. - Ook uw partner en inwonende kinderen kunnen onze coaches raadplegen. - Actieve nazorg na een afgerond traject. - Anoniem en vertrouwelijk (geen terugkoppeling naar Movir). THEMA’S WAAR VERZEKERDEN ELESTIA REGELMATIG VOOR CONSULTEREN ZIJN:

- Het versterken van competenties. - De behoefte aan een persoonlijk en professioneel klankbord. - Het spanningsveld tussen perfectionisme en kwetsbaarheid. - Het aangeven van grenzen. - Vraagstukken en problemen binnen relaties. - Ondersteuning bij het maken van keuzes. - Omgaan met stress. - Herontdekken van werk- en levensvreugde.

Bianca Kamphuis, directeur Elestia

PR PREVENTIE

ERVARINGEN VAN ANDERE MOVIR-VERZEKERDEN

‘Sterk concept, dat absoluut preventief werkt. Mijn coach was een bijzonder plezierige vrouw die beschikt over brede vakkennis en zodoende in staat is om zeer adequaat richting te geven aan het begeleidingsproces.’ Man, ICT’er

EL

‘Heb de dienstverlening zeer prettig, maar vooral heel nuttig gevonden. Heeft zeker bijdrage geleverd aan het hervinden van evenwicht en zeer waarschijnlijk arbeidsongeschiktheid voorkomen. Twee lange sessies gehad op kosten van ELESTIA Movir en toen besloten nog een paar gesprekken te voeren op eigen kosten. Dit voelde als een goed evenwicht tussen preventie van Movir en ‘eigen belang’ en ‘kijken naar de toekomst.’ Man, huisarts ‘Met mijn eerste coach had ik helaas geen ‘klik’. Toen ik dit signaal teruggaf werd dit gelukkig goed opgepakt en kreeg ik een andere coach. Dit bleek een prima match. Na een duidelijke analyse van mijn situatie kwam hij met een mooie oorzaak-gevolgstrategie. Ik ben hem dankbaar voor wat ik in korte tijd heb bereikt, een verschil van dag en nacht.’ Vrouw, tandarts ‘Complimenten en waardering voor mijn coach. Door haar inzichten zijn we erin geslaagd onze relatie weer goed te laten functioneren. Mijn echtgenoot en ik zijn daardoor weer dichter bij elkaar gekomen.’ Vrouw, partner van Movir-verzekerde

VEERKRACHT JAAROVERZICHT 2012

15

8.3

Rapportcijfer

GEBRUIK VAN COACHING NAAR LEEFTIJD <

30 jr.

30-40 jr.

5%

40-50 jr.

23%

>

32%

45%

50 jr. 40%

55%

IETS MEER VROUWEN VOLGDEN EEN COACHINGSTRAJECT 42% TELEFOON

HOE LIETEN MENSEN ZICH COACHEN?

8% E-COUNSELING 50% FACE TO FACE

GEZINSLID MOVIR VERZEKERDEN

TOP 5 COACHING THEMA'S

MOVIR VERZEKERDEN

Onzekerheid

1

Burn-out urn-out klachten

Partner

2

Werksituatie, samenwerking

Werksituatie, samenwerking

3

Depressieve klachten

4

Ouder-kind

5

Onzekerheid Partner Lichamelijke klachten

1 OP DE 5 COACHINGSTRAJECTEN WAREN VOOR EEN PARTNER OF EEN GEZINSLID 4 OP DE 5 COACHINGSTRAJECTEN WAREN VOOR MOVIR-VERZEKERDEN

REDACTIE YVONNE BOSMA PETER GORDIJN LISETTE NACINOVIC JAQUELINE PIETERSEN MAARTEN DE ROOIJ ANITA VERSTEEG EINDREDACTIE BAS JONGELING FOTOGRAFIE BASTIAAN VAN MUSSCHER FRANS VAN LIESHOUT ONTWERP EN OPMAAK HELDERGROEN DRUKWERK BRUMMELKAMP [email protected] (030) 607 87 00