Voordat je de toets maakt

Toets informatieve en andere teksten Niveau C Toets 2 versie 2 (februari) Toets A Niveauniveau A Toets 1 versie 1 (november)

Voordat je de toets maakt

Je gaat een toets maken. In de toets krijg je vijf teksten en 20 opdrachten. Je moet telkens de tekst goed lezen en de opdrachten maken die erbij horen. Geef altijd een antwoord! Succes!

pagina 1 van 15

Toets informatieve en andere teksten Niveau C Toets 2 versie 2 (februari)

Tekst 1 Slimme slip moet leven van Amerikaanse soldaat redden Amerikaanse soldaten krijgen in de toekomst ondergoed dat misschien wel hun leven kan redden. Onderzoekers van de universiteit van Californië hebben een speciale onderbroek voor soldaten ontwikkeld, die signalen afgeeft als de soldaat gewond raakt. Hierdoor kan de soldaat direct pijnstillers krijgen. 5

Meetapparaat Het strakke slipje heeft een meetapparaatje. Dit apparaatje kan bloeddruk, hartslag en andere vitale tekenen van leven meten. Zodra het een afwijking signaleert, reageert de onderbroek daarop. Als er bijvoorbeeld sprake is van een verwonding, dan krijgt een speciale tailleband een signaal om een pijnstillend middel los te laten in het bloed. Hierdoor heeft de soldaat minder pijn. ‘Het systeem is te

10

vergelijken met apparaten die mensen met diabetes gebruiken,’ zegt Leo van IJzendoorn van de Technische Universiteit Eindhoven. ‘Als er een afwijking in hun glucosegehalte is, wordt er insuline ingespoten.’ Opsporen Het ondergoed is gemaakt door ingenieur Joseph

15

Wang. `Dankzij dit project weten we precies hoe het met soldaten gaat op het slagveld,' zegt Wang van de universiteit van Californië. `Het uiteindelijke doel is om meetapparaatjes te ontwikkelen die bepaalde verwondingen kunnen opsporen en identificeren.'

20

Denkende onderbroeken Het meest bekende elektrische signaal is dat wat je ziet op een elektrocardiogram, in de volksmond ook vaak hartfilmpje genoemd. ‘Dergelijke signalen kun je op diverse plekken op het lichaam meten, dus ook in de onderbroek,’ zegt onderzoeker Grundlehner van het Eindhovense Holst Centre. Maar hoe weet de onderbroek dan dat de soldaat is geraakt? ‘Pijn

25

heeft invloed op het hartritme. Dat kun je dus meten.' Ook voor thuis Veel technologische ontwikkelingen beginnen in het leger, maar komen later bij burgers terecht. Intelligent ondergoed zal in de toekomst vast en zeker in iedere kledingkast liggen. Het slipje kan controleren of iemand last heeft van suikerziekte, wanneer een persoon een hartaanval krijgt en of

30

verandering van het dieet gewenst is. Bron: Algemeen Dagblad, 16 juni 2010, www.scientias.nl

pagina 2 van 15


De tekst gaat over een slimme slip. Waarom is deze slip zo slim? A. De slip is strak en heeft een speciale tailleband. Op die manier heeft de soldaat minder pijn als hij gewond raakt. B. De slip kan allerlei tekenen van leven meten. En als er een afwijking is, dan kan de slip daarop reageren door bijvoorbeeld een pijnstillend middel te geven. C. De slip kan van alles controleren, onder andere of iemand last heeft van suikerziekte, een hartaanval krijgt of een ander dieet moet. D. De slip wordt onder andere gebruikt voor mensen met diabetes. Bij een afwijking van het glucosegehalte wordt insuline ingespoten.

Kijk in de tekst. Wat is het uiteindelijke doel van het ontwikkelen van de slip? A. om bloeddruk, hartslag en andere vitale tekenen van leven te meten, en om een pijnstiller toe te dienen B. om elektrische signalen, zoals je ziet op een elektrocardiogram, op diverse plekken in het lichaam te meten C. om meetapparaatjes te ontwikkelen die bepaalde verwondingen kunnen opsporen en identificeren D. om te controleren of iemand last heeft van suikerziekte, een hartaanval krijgt en of verandering van dieet gewenst is

In de tekst staat: '... een elektrocardiogram, in de volksmond ook vaak hartfilmpje genoemd.' (regel 22) Wat wordt bedoeld met in de volksmond? A. in gewone taal B. in lichaamstaal C. in moeilijke taal D. op een vast tijdstip

Waarvoor zal de slip in de toekomst buiten het leger gebruikt gaan worden? A. om ervoor te zorgen dat je intelligente beslissingen neemt B. om pijn op te sporen wanneer je gewond bent geraakt C. om te ontdekken of je een dieet nodig hebt D. om verschillende soorten ziektes te constateren

pagina 3 van 15


Tekst 2 Talent voor aandacht Celebrity’s zijn mensen die iets speciaals lijken te hebben en een aparte status hebben veroverd in de media. We zijn echt benieuwd naar alles wat zij uitvoeren: hun laatste veroveringen en uitspattingen, hun nieuwste outfit en hun recente opname in de ontwenningskliniek. 5

Waarom eigenlijk, want zijn ze nu echt zo bijzonder en wie is er nu alleen maar beroemd en wie is er een echte celeb? Nieuwsgierig Als je bekend bent, ben je nog niet vanzelfsprekend een celebrity, want dan zouden alle nieuwslezers ook het aanzien van een idool hebben. Je ziet ze namelijk dagelijks en hun

10

gezichten zijn bekend bij velen, maar volgens Hilde van den Bulck zijn dat geen celebrity’s. Volgens deze hoogleraar mediastudies aan de Universiteit Antwerpen ben je pas een wezenlijke celebrity als mensen meer behoefte hebben aan de laatste details over je privéleven dan aan de laatste informatie over je zang- of voetbalprestaties. Zo is een zwemmer als Pieter van den Hoogeband wereldwijd befaamd om zijn zwemprestaties, maar dat wil nog niet zeggen dat we branden van nieuwsgierigheid naar zijn woning

15

of relatie. Wat maakt iemand dan interessant genoeg om zijn of haar relatieproblemen en huizenjacht te volgen oftewel: wat maakt van iemand een celebrity? Driehoek bouwt imago Het sterrendom van idolen lijkt misschien vanzelfsprekend, maar in werkelijkheid zit daar een ingewikkeld proces achter. Volgens Van den Bulck ontstaat de status van celebrity door een wisselwerking tussen

20

drie groepen: de sterren, de media en het publiek. De ster moet zelf natuurlijk een talent hebben, zoals een bijzondere zangstem of een uitzonderlijk sporttalent. Maar als je de kunst van het aandacht trekken beheerst, dan is dat ook goed. Daarnaast moet je natuurlijk zo gunstig mogelijk in de publiciteit komen. De media bepalen welke sterren de meeste aandacht krijgen en beroemdheden zijn wat betreft hun imago dus afhankelijk van journalisten. Het publiek speelt natuurlijk een belangrijke rol, want de media

25

publiceren wat het publiek wil. En het publiek wil over het privéleven van beroemdheden weten. Celebrity’s horen namelijk steeds meer tot je vriendenkring, via internet en televisie, en van je vrienden wil je natuurlijk weten hoe het echt met ze gaat. Bovendien is het een troostend idee dat zelfs je rijkste en mooiste ‘vrienden’ wel eens problemen hebben. Verschillende categorieën

30

Hoogleraar Van den Bulck onderscheidt drie verschillende categorieën celebrity’s. Ten eerste heb je de celebrity’s die hun roem danken aan de plek waar hun wiegje heeft gestaan, oftewel aan hun afkomst. Ze hebben niks speciaals gedaan om beroemd te worden; hun familie was het al, zoals bij Prins Willem Alexander of Paris Hilton. Ten tweede heb je de echte sterren die beroemd zijn omdat ze een prachtige stem hebben, goed kunnen voetballen of zeven keer de Tour de France hebben gewonnen. Deze

35

celebrity’s hebben daadwerkelijk iets gepresteerd, zoals Marco van Basten of Michael Jackson. Ten

pagina 4 van 15


derde heb je celebrity’s die we alleen maar kennen omdat de media ze die status hebben gegeven, zoals Barbie en Jokertje van Oh Oh Cherso. Oorsprong ‘De term celebrity komt van oorsprong van de Latijnse woorden celeber en celebritas,’ legt Van den Bulck 40

uit. ‘Het eerste betekent zoiets als talrijk, populair en bekend en het tweede verwijst naar veelheid en bekendheid.’ Het woord celebrity stamt volgens Van den Bulck uit het begin van de zeventiende eeuw. Toen werd het voor het eerst gebruikt om een situatie te beschrijven waarin er veel over je werd gepraat. Het sloeg dus nog niet op een persoon, maar op de toestand waar iemand zich in bevond. Pas in de negentiende eeuw werd het woord aan mensen verbonden. En dan betekende het nog niet per se dat je

45

ergens bijzonder goed in was. Nee, het ging vooral om de hoeveelheid gespreksstof die je op gang bracht. Er is nog niets veranderd. Bron: Quest 09/2009

Kijk goed in de tekst. Wat is volgens Hilde van den Bulck het verschil tussen een beroemdheid en een celebrity? A. Een beroemdheid en een celebrity zijn bijna hetzelfde, maar een celebrity heeft een net iets groter talent dan een beroemdheid. B. Een beroemdheid is bij velen bekend, terwijl een celebrity iemand is van wie mensen ook nog alles willen weten. C. Een beroemdheid is bij velen bekend, terwijl een celebrity zowel een bekende persoonlijkheid als zeer talentvol is. D. Een beroemdheid is iemand die bekend is in één land, terwijl een celebrity in de hele wereld bekend is.

Opdracht 6, 7 en 8 staan op de volgende bladzijde.

pagina 5 van 15


Kijk naar het schema van de tekst hieronder. Alle tussenkopjes zijn ingevuld. In het schema moeten de steekwoorden per alinea nog ingevuld worden. Welke steekwoorden horen op de plek van A? A. Barbie, Paris Hilton, Marco van Basten B. de afkomst, het talent, de media C. het imago, de bekendheid, de status D. het publiek, de ster, de media

Driehoek bouwt imago

A

Nieuwsgierig

Celebrity

Verschillende categorieën

Oorsprong

Wat betekent het Latijnse woord celebritas (regel 39)? A. een situatie die feestelijk is B. een situatie waarin er veel gepraat wordt C. talrijk, populair en bekend D. veelheid en bekendheid

In regel 44 staat: ‘En dan betekende het nog niet per se…’. Naar wie of wat verwijst ‘het’? A. naar ‘het Latijnse woord celeber’ B. naar ‘het woord celebrity’ C. naar ‘het begin van de zeventiende eeuw’ D. naar ‘een persoon’

pagina 6 van 15


Tekst 3 Vooral de gelukkige mens geeft gul Nederland geeft nog altijd gul. In de in 2010 gepubliceerde World Giving Index, het resultaat van een Amerikaans onderzoek naar het geven van geld aan goede doelen, staat Nederland op nummer zeven in de wereldranglijst. En er is een reden voor deze vrijgevigheid: de Nederlander is namelijk een zeer gelukkig mens. 5

Geluk en vrijgevigheid Bij het wereldwijde onderzoek werd aan deelnemers niet alleen gevraagd hoe vaak zij de portemonnee trekken voor goede doelen, maar ook naar hoe gelukkig ze zijn. Daarnaast werd het verband tussen liefdadigheid, welvaart en geluk onderzocht, waarbij de conclusie was dat de rol van geluk groter is dan die van rijkdom. Maarten Berg, als dé geluksonderzoeker van Nederland verbonden aan de Vrije

10

Universiteit van Amsterdam, is niet verbaasd over de conclusie omdat ook hij de relatie tussen gelukkig zijn en vrijgevigheid ziet. Volgens hem werkt het beide kanten op: 'Als het goed met je gaat, ben je niet alleen maar met overleven bezig en deel je meer met anderen. Geven is ook interesse tonen in wat er om je heen gebeurt en dat werkt vervolgens ook weer geluksbevorderend.' Rijkdom en vrijgevigheid

15

Geven rijke mensen dan minder? 'Inkomen heeft weinig impact op geluk,' meent Berg, 'rijke mensen scoren in ons onderzoek niet hoger, maar ook zeker niet lager dan minder rijke mensen. In het algemeen geldt: als mensen genoeg geld hebben om in hun primaire levensbehoefte te voorzien, zijn ze vaak al gelukkig.' Nederland is volgens de onderzoeker bovengemiddeld gelukkig dankzij de vrouwenemancipatie en het individualisme. 'Neem ter vergelijking Italië waar zorgen voor je familie erg

20

belangrijk is. Dat pakt geluktechnisch gezien vaak nadelig uit, omdat het niet altijd vrijwillig gebeurt. Als je je eigen leven kunt inrichten, ben je vaker gelukkiger.' Nederlandse gulheid onderschat De gulheid van Nederland wordt volgens hoogleraar filantropie Theo Schuyt zelfs nog onderschat in het Amerikaanse onderzoek. 'Fondsen, nalatenschappen en goede doelenloterijen zijn er niet in

25

meegenomen; daar wordt alleen in Nederland onderzoek naar gedaan. Pas als je ook dat meet, kun je wat zinnigs zeggen over hoe gul landen zijn.' Volgens Schuyt geeft Nederland gemiddeld 5 miljard euro per jaar uit aan goede doelen en dat is zeer gul te noemen. Prestige en vrijgevigheid De hoogleraar beweert tevens dat geven niets met prestige te maken heeft:

30

'Geld omzetten in een maatschappelijke bijdrage geeft aanzien, ook al zien anderen dat niet, want die genoegdoening straal je uit.' Met die stelling is de bekende Amsterdamse filantroop Jacob Gelt Dekker, wiens vermogen door Quote-500 wordt geschat op ongeveer 200 miljoen euro, het niet eens. 'Ik ken veel rijke mensen die het juist om het prestige doen,' zegt Gelt Dekker, 'een

Jacob Gelt Dekker

pagina 7 van 15


35

bijdrage aan een museum leveren bijvoorbeeld, zodat ze bij de opening naast belangrijke mensen kunnen zitten. Veel mensen uit de Quote-500 geven dan ook geen geld uit aan tranentrekkende projecten, maar aan de restauratie van historische panden, omdat dat iets is waar ze zich bij betrokken voelen en waar ze zich kunnen laten zien. Ik heb die fouten in het verleden zelf ook vaak gemaakt.' Verkeerd geld geven

40

En Nederland geeft volgens Gelt Dekker nog altijd verkeerd: 'Volgens mij gaat zeventig procent van het geld voor goede doelen niet naar waar het hoort. En als je arme mensen eten geeft, hebben ze de volgende dag weer honger: geef ze geen vis, maar leer ze vissen. Creëer banen. Nederland geeft misschien wel veel, maar moet nog wel veel leren.' Naar: Algemeen Dagblad, 9 september 2010

Volgens Maarten Berg zijn de mensen in Nederland bovengemiddeld gelukkig. Wat zegt hij over de mensen in Italië? A. Als mensen in Italië niet voor hun familie hoefden te zorgen, zouden zij even gelukkig zijn als mensen in Nederland. B. Mensen in Italië vinden het belangrijk om te zorgen voor hun familie en zijn niet bezig met gelukkig zijn. C. Mensen in Italië zijn gelukkiger dan mensen in Nederland omdat zij hun eigen leven kunnen inrichten. D. Mensen in Italië zijn minder gelukkig dan mensen in Nederland omdat zij voor hun familie moeten zorgen.

Jacob Gelt Dekker zegt dat rijke mensen die geld geven dat vaak doen voor het prestige. Wat vindt Theo Schuyt daarvan? A. Hij is het daarmee eens. Rijke mensen die geld geven stralen een bepaalde genoegdoening uit. B. Hij is het daar niet mee eens. Rijke mensen die geld geven krijgen aanzien, ook al zien anderen dat niet. C. Hij is het daar niet mee eens. Rijke mensen geven liever geld uit aan de restauratie van historische panden. D. Hij is het daar voor een deel mee eens. Rijke mensen die geld geven willen graag naast belangrijke mensen zitten.

pagina 8 van 15


In figuur 2 zie je per regio staan, hoeveel mensen geld geven, hoeveel mensen vrijwilligerswerk doen en hoeveel mensen een vreemde willen helpen. In welk gebieden helpt het grootste percentage van de bevolking een vreemde? A. Australasia & Noord-Amerika B. Noord-Afrika & West-Azië en Midden-Oosten C. Noord-Amerika & Noord-Afrika D. West-Azië en Midden-Oosten & Australasia

Figuur 1: Regionale variatie in geld geven, vrijwilligerswerk en een vreemde helpen Australasia = Australasia

Eastern Asia = Oost-Azië

Southern Asia = Zuid-Azië

North America = Noord-Amerika

Central America = Centraal-Amerika

Northern Africa = Noord-Afrika

Western and Southern Europe = West-

Central and Eastern Europa =

South America and the Caribbean =

en Zuid-Europa

Centraal- en Oost-Europa

Zuid-Amerika en het Caraïbisch gebied

South Eastern Asia = Zuid-Oost-Azië

Sub-Saharan Africa = Sub-Sahara-Afrika

Central Asia = Centraal-Azië

Western Asia/Middle East = West-Azië/Midden-Oosten

Kijk nog eens naar figuur 2. In welke gebieden wordt er door meer mensen geld gegeven dan een vreemde geholpen? A. Australasia, Noord-Amerika & Zuid-Oost Azië B. Australasia, West- en Zuid-Europa & Zuid-Oost Azië C. West- en Zuid-Europa, Centraal Azië & Noord-Amerika D. Zuid-Oost Azië, West-Azië/Midden-Oosten & Australasia

pagina 9 van 15


Tekst 4 Klantenservice De details zal ik u besparen, maar het gaat om een maandenlang probleem dat onze zoon, een aardige student, met T-Mobile had. Een zaak waarin hij overigens volkomen gelijk had. Dat vond ik niet alleen, maar dat vond ook T-Mobile. Ze konden het probleem alleen niet oplossen. Waarom niet? Omdat ze het niet konden oplossen. Maar het was toch hun fout? Klopt, maar de helpdeskmevrouw kon 5

hem niet oplossen. Terwijl dat in een handomdraai kon. Inderdaad, maar daarvoor had zij niet de bevoegdheid. Dat moest schriftelijk. Binnen zes weken kreeg onze zoon dan antwoord. Of hij dan iemand anders van T-Mobile kon spreken? Nee! Waarom niet? Omdat dat niet ging. En kon de mevrouw het door TMobile veroorzaakte probleem niet aan iemand voorleggen en dat die dan terug zou bellen? Nee, T-Mobile belt nooit terug. Kafka in de polder.

10

Mijn vrouw heeft er nog een ochtend aan besteed en werd met dezelfde kluiten hetzelfde riet ingestuurd. Drie mobieltjes heb ik zelf geduldig in de wachtrij leeg gebeld, kreeg hetzelfde begrip van de mevrouw, ook weer het grootste gelijk overigens en de mededeling dat het helaas schriftelijk moest worden afgehandeld. Uiteindelijk gedaan, mijn zoon heeft nog een week in een winkel op zijn beurt mogen wachten om de laatste details te regelen en afgelopen woensdag zou na zes weken zijn nieuwe toestel komen. Hij naar de winkel,

15

uurtje op zijn beurt wachten en toen… toen klopte het weer niet! Weer een fout van T-Mobile. Sorry overigens. Maar de man kon zijn fout niet herstellen. Binnen dit Sovjetsysteem was hij niet bij machte om… Ik besloot om een hoog iemand bij T-Mobile te bellen, maar dat was dom gedacht. Die krijg je gewoon niet aan de lijn. De receptioniste van het hoofdkantoor heeft op straffe dat ze met een gesaboteerde parachute uit een Belgisch vliegtuig moet springen beloofd dat ze geen ontevreden klanten doorverbindt. Ik moest weer

20

een brief schrijven en zou binnen zes weken… Genoeg, dacht ik en uitte mijn ongenoegen op Twitter. Nou is mijn account aldaar geen zeikerig onderonsje met vrienden, maar ik word gevolgd door meer dan veertigduizend mensen, die mijn probleem onmiddellijk herkenden omdat ze zelf ook allemaal in een zo’n soort conflict zijn verwikkeld met Ziggo, Eneco, UPC of een andere onbereikbare T-Mobile. Mijn berichtjes werden een vrolijke olievlek en binnen een half uur kreeg ik een aardige meneer van T-Mobile

25

aan de lijn. Wat het probleem was? Maar problemen waren er toch om opgelost te worden? Daarbij had ik volledig gelijk. Alle fouten waren inderdaad gemaakt door T-Mobile. Sorry, sorry, sorry! Had u maar eerder gebeld! Onze zoon kon onmiddellijk naar de winkel gaan om zijn nieuwe toestel op te halen, zijn oude contract werd daar ter plekke verscheurd en hij mocht met kerst twee weken skiën met de familie van de hoogste baas van T-Mobile Nederland. Onze zoon blij, mijn vrouw verbijsterd en ik vooral vrolijk verbolgen.

30

Twee maanden bonkte onze zoon op de machteloze T-Mobile-vesting, werd van kastjes naar muren en terug het woud in gestuurd, sloeg wanhoopskreten uit tegen medewerkers die hem telkens gelijk gaven, maar helaas niks voor hem konden doen en op het moment dat zijn kwade, beetje bekende vader tegen 40.000 landgenoten twittert dat het geduld op is en hij T-Mobile vrolijk doch beschaafd gaat slopen op het internet, belt het bedrijf in een geur van angstdiarree stotterend dat alles geregeld is. Ondertussen ben ik

35

een soort nationaal meldpunt van de helpdeskterreur geworden en ik proef ook dat het geduld op is. Men is het spuugzat. Klantenservice betekent klantenservice ofwel: service aan klanten! En dat begint niet met een uurtje hangen terwijl je naar zaaddodende muziek moet luisteren. Om over het machteloze vervolg maar te

pagina 10 van 15


zwijgen. Revolutie? Wat mij betreft wel. Hoe? Nog even geen idee, maar voorlopig raad ik iedereen aan om te beginnen met de nuchtere mededeling dat je eigenlijk Youp heet. En nogmaals: niet alleen tegen 40

T-Mobile, maar echt tegen allemaal! We zijn begonnen! Bron: NRC Handelsblad – zaterdag 23 oktober 2010 door Youp

Youp maakt zich druk om een zaak van zijn zoon met T-Mobile. Wat vindt T-Mobile er in het begin, en op een later tijdstip van? A. T-Mobile gaat meteen op zoek naar een oplossing voor de zoon van Youp en stopt pas als de zaak netjes is opgelost. B. T-Mobile geeft de zoon van Youp in alle gevallen gelijk, maar doet er pas wat aan nadat de zaak in de publiciteit is gekomen. C. T-Mobile geeft de zoon van Youp in eerste instantie ongelijk, maar geeft daarna toe dat het een fout gemaakt heeft. D. T-Mobile geeft de zoon van Youp meteen gelijk, maar doet er niks aan; later komt er vanuit het bedrijf spontaan een oplossing.

Lees de tekst nog eens goed. Youp is kwaad op T-Mobile. Uit welke van de onderstaande woorden blijkt dat Youp boos is? A. Dat moest schriftelijk – Onze zoon kon onmiddellijk naar de winkel gaan – service aan klanten B. Mijn berichtjes werden een vrolijke olievlek – mijn vrouw verbijsterd - Nog even geen idee C. Nee, T-Mobile belt nooit terug – ... toen klopte het weer niet – Die krijg je gewoon niet aan de lijn D. Waarom niet? – Hij naar de winkel – Ik besloot om een hoog iemand bij T-Mobile te bellen

Opdracht 15 staat op de volgende bladzijde.

pagina 11 van 15


De zoon van Youp heeft een probleem met T-Mobile. Wat heeft het gezin van Youp achtereenvolgens gedaan om dat probleem op te lossen? A.

Zoon belt.

Youp belt.

Vrouw belt.

Youp belt.

Familie reageert schriftelijk.

Vrouw belt.

Youp belt.


Youp twittert.

B.

Zoon belt.

Youp belt.

Youp twittert.

Youp belt.

Youp twittert.

C.

Zoon belt.


Youp belt.

Vrouw belt.

Youp twittert.

Vrouw belt.

D.

Zoon belt.

Youp belt.


Youp belt.

pagina 12 van 15


Tekst 5 Hoe de bunzing aan zijn stank komt In een tijd die inmiddels ver achter ons ligt, had de wereld een heel andere aanblik dan nu en hadden sommige dieren ook een heel ander uiterlijk. Wie zou bijvoorbeeld gedacht hebben dat de zwarte en grijze wolf broers waren van de bunzing: en toch is dit de werkelijkheid! Terwijl de wolven hun aardse 5

dagen met jacht vulden, stal de bunzing eieren uit vogelnesten, liet zich de sprinkhanen goed smaken en verorberde heerlijk dikke vliegen. Overal waar de bunzing zich liet zien, werd hij voor dief en lafaard uitgescholden. De wolven schaamden zich diep voor hun broertje, die onvergeeflijke schande over hun familie bracht. De vogels klaagden steen en been bij hen over de eieren, die hij geroofd en over de nesten, die hij

10

vernield had. Op een dag – toen de wolven vonden dat het nu hoog tijd werd zijn diefstallen te beëindigen – ging de zwarte wolf naar de bunzing toe en zei: 'Lieve broer, we krijgen steeds klachten over je. Waarom vang je geen konijnen; je behoort immers toch tot onze wolvenfamilie?' 'Ik vind eieren verrukkelijk,' antwoordde de bunzing, aan wiens snuit nog vers eigeel kleefde. De zwarte wolf schudde zijn kop en zei: 'Het is een schande, hoe is het mogelijk dat een lid van onze familie slechts eieren eet?'

15

en liep verbolgen weg. De grijze wolf riep een grote vergadering bij elkaar te achterhalen wat er verder nog over de bunzing gezegd werd. 'Vertel me welke schade de bunzing jullie heeft berokkend,' riep hij alle dieren toe die gekomen waren, 'ik zal....' 'Hij heeft mijn eieren opgegeten,' onderbrak de duif hem verdrietig en verbolgen, wat meteen beaamd werd door de andere vogels en de muis klaagde verontwaardigd: 'Hij

20

heeft me zo hard aan mijn staart getrokken dat er sinds die tijd geen haar meer op wil groeien.' 'Mijn staart heeft hij zelfs afgebeten,' riep de hagedis, 'en ik geloof niet dat hij weer aangroeit.' Zo klaagden de dieren en er kwam geen einde aan alle bezwaren. Toen zei de grijze wolf: 'Zeg eens, wat zullen we met de bunzing doen?' 'Doodt hem, doodt hem,' riepen de opgewonden dieren. De grijze wolf beloofde het weliswaar, maar hij wilde niet met de bunzing vechten. Hij wachtte en toen de

25

bunzing in zijn hol vast in slaap was gevallen, sloop hij naar zijn hol en sleep met een steen zijn tanden en nagels. Daarna drukte hij hem zo hard op de grond dat de bunzing nog maar zo klein als een marter was en met een schreeuw van pijn wakker werd. 'Wat gebeurt er?' riep hij. 'Niets, broertje, helemaal niets, ik ben alleen gekomen om je te verslinden,' riep de grijze wolf en liet zijn grote muil zien. De bunzing schrok natuurlijk vreselijk en liep als een wervelwind zijn hol uit. Hij kon nog net de laatste

30

woorden horen die de grijze wolf hem nariep: 'Ga waarheen je wilt, ik vind je overal!' De bunzing liep voor zijn leven en toen hij eindelijk bij een rots arriveerde, klom hij vlug naar boven en keek behoedzaam of hij de grijze wolf ook zag.

pagina 13 van 15


De nacht was voorbij en de grijze wolf was nergens te zien, maar daarvoor in de plaats kwam de zwarte wolf naar de rotsen en riep: 'Wees maar niet bang, broertje! Kom maar naar beneden, ik heb iets voor je 35

meegebracht dat je zal beschermen tegen je vijanden!' 'Oh nee, ga weg, ik vertrouw je niet, want jij wilt me ook alleen maar opeten. Zo'n broer heb ik echt niet nodig,' zei de bunzing. 'Ach wat,' zei de zwarte wolf, 'je bent zo klein geworden, dat niemand meer gelooft dat je onze broer bent en bovendien hebben we nooit goed bij elkaar gepast. Wolven zijn nooit zo bang als jij, maar omdat ik niet wil dat anderen je kwaad doen, heb ik dit tovermiddel voor je meegebracht.' Met deze woorden liet hij een kleine buidel

40

zien. 'En dat moet mij tegen vijanden beschermen?' vroeg de bunzing wantrouwig. De zwarte wolf deed de zak open en in een ogenblik verspreidde zich zo’n walgelijke walm, dat de bunzing een stuk wegliep. 'Zie je wel,' lachte de wolf goedig, 'maar je moet weten dat de bezitter van de buidel geen last heeft van deze stank.' 'Wat zit er dan in de buidel?' vroeg de bunzing nieuwsgierig. 'Eigenlijk is dat een geheim,' zei de wolf, 'maar vooruit, ik zal het je toevertrouwen: lange tijd geleden

45

vond mijn grootmoeder een bedorven eendenei. Aangezien ze erg pienter was, bracht dit haar op het volgende idee: ze mengde het ei met de adem van de gier, het zweet van de beer en de mest van de panter en voegde alles bij elkaar in deze buidel. Ze gaf hem mij met het verzoek om hem te geven aan een wolf of bunzing die in nood was. En omdat je nu in nood bent, heb ik aan jou gedacht...' De zwarte wolf legde de buidel aan de voet van de rotsen en verdween en de bunzing nam de buidel

50

mee en scheidde ook niet meer van hem. Hij zag al gauw dat hij de buidel maar een heel klein beetje open hoefde te doen... en al zijn vijanden gingen, nog voor ze hun tanden hadden laten zien, er als een speer vandoor. Naar: Volksverhalen Almanak - Stichting Beleven (www.beleven.org)

Wat voor soort tekst is dit? A. een betoog B. een fabel C. een heldendicht D. een sprookje

Welk woord in de tekst betekent ongeveer hetzelfde als verbolgen (regel 15)? A. opgewonden B. verdrietig C. verontwaardigd D. wantrouwig

pagina 14 van 15


Wat betekent het woord beamen (regel 19)? A. zeggen dat het gestopt is B. zeggen dat het klopt C. zeggen dat iets er goed uitziet D. zeggen dat iets heel vervelend is

De tekst gaat over een bunzing die vijanden heeft. Lees de tekst nog eens goed. In de tekst staat een tegenstelling. Wat is die tegenstelling? A. De bunzing zegt dat hij eieren verrukkelijk vindt – hij steelt ze van de duif en van andere vogels - en toch eet hij ook dieren, vooral insecten als sprinkhanen en dikke vliegen. B. De duif, de vogels, de muis en de hagedis hebben allemaal een reden om de bunzing te haten. Toch ondernemen ze niets om hem te pakken of op andere gedachten te brengen. C. De grijze wolf vindt dat de bunzing de familie tot schande is. Hij probeert hem op te eten, maar dat lukt hem niet zodat de bunzing toch door kan gaan met het roven van eieren. D. De zwarte wolf vindt dat de bunzing de familie tot schande is. Toch geeft hij hem een geur waarmee hij vijanden op afstand kan houden en door kan gaan met eieren roven.

Wat is de chronologische volgorde? A. de bunzing steelt – de wolven schamen zich – er is een dierenvergadering – de grijze wolf laat de bunzing schrikken – de grootmoeder maakt een stinkend goedje - de zwarte wolf geeft de bunzing een stinkend goedje – alle dieren lopen van de bunzing weg B. de bunzing steelt – de wolven schamen zich – er is een dierenvergadering – de grijze wolf laat de bunzing schrikken – de zwarte wolf geeft de bunzing een stinkend goedje – de grootmoeder maakt een stinkend goedje – alle dieren lopen van de bunzing weg C. de grootmoeder maakt een stinkend goedje - de bunzing steelt – de wolven schamen zich – de grijze wolf laat de bunzing schrikken - er is een dierenvergadering – de zwarte wolf geeft de bunzing een stinkend goedje – alle dieren lopen van de bunzing weg D. de grootmoeder maakt een stinkend goedje - de bunzing steelt – de wolven schamen zich – er is een dierenvergadering – de grijze wolf laat de bunzing schrikken – de zwarte wolf geeft de bunzing een stinkend goedje – alle dieren lopen van de bunzing weg

pagina 15 van 15

Voordat je de toets maakt

Recommend Documents