Vogels Inleiding Er zijn veel verschillende vogelsoorten die in Nederland gehouden worden. Tussen de diverse soorten is niet alleen uiterlijk veel verschil, maar ook voeding, verzorging, huisvesting en ziektekunde zijn bij elke soort anders.
Soorten De populairste door particulieren gehouden soorten zijn kromsnavels (parkieten, papegaaiachtigen en ara’s) en volièrevogels (kanaries en vinkachtigen).
Aanschaf
Bij de aanschaf van een vogel is het belangrijk U er van te vergewissen dat U geen illegale vogel koopt. Voor veel soorten geldt dat wildvang verboden is. Dat wil zeggen dat het alleen toegestaan is om daarvan een gekweekte vogel in bezit te hebben. Kweekvogels hebben een gesloten pootring met daarop onder andere het geboortejaar. Het is erg belangrijk U vooraf goed in te lezen over de benodigde huisvesting, verzorging en voeding, zodat U en Uw vogel onnodig leed bespaard blijft. Vooral de kromsnavels hebben veel aandacht nodig. Jonge papegaaien kunnen met wat tijd en aandacht opgevoed worden tot leuke, gezellige huisdieren, maar kunnen zich bij onvoldoende aandacht ontpoppen tot bijtende lastpakken. Sommige soorten (oa agaporniden) kunt U beter als koppeltje aanschaffen. Heeft U al vogels en wilt U er een of meerdere nieuwe exemplaren bij plaatsen, koop dan alleen gezonde dieren en hou ze liefst minimaal 1 maand apart.
Huisvesting Binnenshuis Gaat het om een enkele vogel of om een koppeltje als gezelschapsdier(en), dan zal veelal gekozen worden voor een kooi binnen. Zorg ervoor dat het formaat kooi past bij het formaat vogel. Voor de kromsnavels is het fijn als de spijlen horizontaal lopen, zodat zij beter kunnen klimmen, zonder steeds omlaag te glijden. De zitstokken moeten passen bij het formaat van de pootjes en liefst wat afwisselend van diameter zijn, zodat de pootspieren goed getraind worden. Gebruik nooit de zitstokken met schuurpapier. Deze worden verkocht met het doel de nagels kort te houden, maar veroorzaken in plaats daarvan pijnlijke zoolzweren. Vooral voor kromsnavels kunt U in plaats van de normale zitstokken ook gebruik maken van takken van onbespoten fruitbomen. Vervang deze als ze vies zijn. Zorg ervoor dat Uw vogel altijd de beschikking heeft over vers drinkwater en voer en plaats deze in bakjes die niet om kunnen vallen. De kleinere vogels vinden een badje ook erg leuk. Hang ook wat speelgoed in de kooi. Let er bij de kromsnavels wel op dat dit erg stevig moet zijn. Plaats de kooi nooit in de volle zon of op een tochtige plek. Plaats de kooi liever niet in de keuken, zowel uit hygiënisch oogpunt, maar ook omdat bv tefaldampen giftig zijn voor Uw vogel. Wilt U Uw vogel af en toe los in huis laten vliegen, let dan op de volgende zaken: 1. Controleer van tevoren of alle ramen en deuren gesloten zijn. 2. Zorg ervoor dat er geen grote raamoppervlakken zijn (sluit vitrage of gordijnen). 3. Laat Uw dier nooit zonder toezicht los rondvliegen . 4. Zorg ervoor dat Uw vogel niet in de keuken komt als er gekookt wordt. 5. Let erop dat Uw vogel niet aan giftige stoffen of planten kan komen (zie loodvergiftiging). Buitenshuis Wilt U kweken met Uw vogels of gaat het om meerdere dieren, dan zult U veelal voor huisvesting buitenshuis kiezen. Belangrijk daarbij is dat de vogels voldoende beschutting hebben tegen wind, regen en kou. Zorg ervoor dat een eventuele buitenvolière een betonnen bodem heeft. Deze is goed te reinigen en insleep van ziektes via bodemdieren (regenwormen) wordt voorkomen. Zorg voor voldoende goed te reinigen nestkasten met geschikte nestvulling.
Voeding Helaas is het zo dat veel dierenwinkels nog alleen zaadmengsels verkopen als compleet voer voor vogels. Het blijkt echter dat deze zaadmengsels op de lange termijn voor grote problemen kunnen zorgen om de volgende redenen:
1. Zaadmengsels bevatten NIET alle noodzakelijke voedingsmiddelen voor Uw vogel (in de natuur eten ook “zaadeters” niet alleen zaad, maar ook wel eens een insect, of een stukje fruit, blad of boomschors. Door deze deficiënte voeding gaat Uw vogel op termijn gebreken vertonen en zal hij vatbaarder zijn voor infecties. 2. Zaadmengsels nodigen uit tot het selecteren van voer. Uw vogel krijgt de kans om uit het mengsel alleen datgene op te eten wat hij het lekkerste vindt, bv alleen de vetrijke zonnebloempitten. Dit leidt al snel tot vervetting. 3. Zaadmengsels voor vogels zijn vaak samengesteld uit tweede keus zaden en granen, vaak zelfs afkomstig uit derdewereldlanden. Dit betekent dat er in die mengsels schimmels en toxische stoffen (oa bestrijdingsmiddelen)kunnen voorkomen die op de langere termijn Uw vogel kunnen vergiftigen. Dit kan uiteindelijk resulteren in nierfalen, leverfalen en ademhalingsproblemen. Beter is het om Uw vogel van begin af aan te wennen aan complete voeding. Voor de diverse vogelsoorten is er van Harrison’s Bird Foods via onze kliniek smakelijk pelletvoer te bestellen dat gegarandeerd vrij is van landbouwgif, schimmels en schimmeltoxinen, kunstmatige geur- en kleurstoffen en conserveringsmiddelen. Ook als Uw vogel gewend is aan een zaadmengsel, dan is het met wat handige tips goed mogelijk om hem over te schakelen op dit uitgebalanceerde voer van Harrison’s. Hou hierbij wel in de gaten dat Uw vogel elke dag eet! Vooral kleine vogels krijgen al snel last van een levensbedreigend energietekort als zij enkele uren niet eten. Naast het normale voer dienen alle vogels ook de beschikking te hebben over het juiste formaat maagkiezel. Dit is noodzakelijk voor een goede vertering. Alle vogels hebben namelijk een spiermaag waarin met behulp van maagkiezel voer vast voorgemalen wordt. Het is niet aan te raden om het schelpengrit op de bodem van de kooi te gebruiken als alternatief voor maagkiezel. Schelpengrit is een prima bodembedekking, maar het is niet aan te raden om uw vogel op de bodem van de kooi tussen zijn eigen ontlasting te laten rondscharrelen. Wilt U Uw vogel ook een keer verwennen, geef dan een stukje vers fruit of groente. Avocado is giftig voor vogels en het spreekt vanzelf dat snacks, chips, chocolade, snoep en “warm eten” ook niet in het menu van Uw gevederde vriend thuishoren.
Verzorging Naast het belang van goede voeding en de juiste huisvesting is het ook noodzakelijk om Uw vogel dagelijks te controleren op gezondheidsproblemen. Kortademigheid, een vieze neus, vieze ogen, waterige ontlasting, braken, geen eetlust, jeuk etc zijn allemaal redenen om met Uw vogel naar een dierenarts te gaan. Controleer ook regelmatig of nagels en snavel niet te lang of afwijkend van vorm zijn. Veel papegaaien vinden het heerlijk om eenmaal daags met een plantensproeier nat gesproeid te worden.
Parasietenbestrijding Vooral nieuw aangeschafte vogels en dieren die in contact komen met andere vogels (shows, wilde vogels) kunnen last hebben van inwendige en uitwendige parasieten. Het kan daarbij gaan om wormen, luchtzakmijten en diverse huidparasieten. In onze kliniek verkopen wij diverse middelen die geschikt zijn voor vogels. Het is daarbij erg belangrijk om rekening te houden met het lichaamsgewicht en de soort. Zo kunnen bijvoorbeeld vinkachtigen niet alle middelen verdragen. Desgewenst kunnen wij U in onze kliniek van een deskundig advies voorzien.
Kortwieken Om Uw jonge vogel handtam te maken, kan het verstandig zijn om hem tijdelijk vleugellam te maken. Dit heet kortwieken. Hierbij worden eenzijdig de vleugelpennen van de ondervleugel geknipt. Uit cosmetisch oogpunt worden de laatste 3 pennen intact gelaten. Bij kleine vogels is het soms nodig om die ook te verwijderen of zelfs om beiderzijds te kortwieken. Een permanente vorm van vleugellam maken is leeuwieken. Hierbij wordt een deel van de vleugel geamputeerd.
Geslachtsbepaling Bij kanaries en sommige prachtvinken is duidelijk onderscheid te maken tussen pop (vrouwtje) en man op basis van het gefluit. De pop piept alleen, terwijl de man mooi kan fluiten. Bij veel vinken is bovendien de kleur van de veren en soms ook van de snavel intensiever bij het mannetje. Bij gezonde grasparkieten is het geslacht te bepalen aan de hand van de kleur van de washuid net boven de snavel. Deze is rose bij de pop en blauw bij het mannetje. Bij enkele vogelsoorten, zoals bijvoorbeeld de edelpapegaai, is het mannetje heel anders gekleurd dan de pop. Dit noemen we geslachtsdimorfisme. Bij de meeste andere vogels is echter uitwendig geen verschil te zien tussen pop en man. Wilt U dan het geslacht van Uw vogel weten, dan kan dat op verschillende manieren. Vroeger was de enige methode via endoscopie. Daarvoor moest de vogel gesedeerd worden en werd via een kleine opening in de buik een camera ingebracht om zo de eierstokken danwel de testikels in beeld te brengen. Tegenwoordig kan het geslacht ook op een veiliger manier bepaald worden via DNA-onderzoek. Voor deze bepaling kunt U een veer inleveren bij onze kliniek. Indien U een officieel rapport nodig heeft voor bijvoorbeeld de verkoop van Uw vogel, dan dient U met Uw vogel een afspraak te maken. Na identificatie van Uw vogel aan de hand van een vaste pootring of een chip, zal door ons een veer verwijderd worden voor onderzoek.
Transport
Als Uw vogel vervoerd moet worden, bijvoorbeeld naar onze kliniek voor onderzoek, dan is het belangrijk om ervoor te zorgen dat Uw vogel zo min mogelijk stress heeft. Grotere vogels zoals papegaaien kunnen vervoerd worden in een stevige, goed afsluitbare kattenmand. Kleinere vogels kunnen eventueel in hun eigen kooi vervoerd worden. Doe dan een deken over de kooi in verband met tocht. Bovendien vermindert een deken stress, omdat vogels rustiger zijn in een schemerige omgeving.
Bezoek aan onze kliniek Heeft U een afspraak gemaakt voor een bezoek aan onze kliniek, bedek dan enkele uren voor de afspraak de bodem van de kooi met aluminiumfolie, zodat hierop verse ontlasting valt. Gebruikt U een andere kooi voor het vervoer van Uw vogel, vouw het aluminiumfolie met de ontlasting dan dicht en neem het mee. De kleur en de consistentie van de ontlasting zeggen namelijk al erg veel en zijn een belangrijk deel van het onderzoek van uw vogel. Neem ook wat voer en eventuele voedingssupplementen of medicijnen die U geeft mee.
