Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 1
Plaatselijk Belang Oude- en Nieuwehorne 28 december 2007
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 2
Inhoudsopgave: 1.
voorwoord voorzitter
2. samenvatting visie Oude- en Nieuwehorne
3-4 5
3. woonomgeving
6-7
4. wonen
7 -10
5. milieu & afval
10 - 11
6. verkeer & veiligheid 7. openbaar vervoer
12 – 17 17
8. saamhorigheid & verenigingsleven
18 - 20
9. voorzieningen
20 - 22
10. onderwijs
22 - 24
11. bedrijven & winkels
24 - 25
12. recreatie & toerisme
25 - 27
13. kunst & cultuur
28
14. plaatselijk belang
29
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 3
1a. Foaropwurd fan’e foarsitter Foar jo leit de doarpsfyzje fan Ald- en Nijhoarne. Dizze doarpsfyzje jout in dúdlik byld hokker rjochting wy op wolle mei ús doarpen. Wy ha dit as bestjoer opsteld, sadat wy ús belied foar de kommende jierren hjir oan hifkje kinne. Foar de gemeente Hearrenfean jout it in dúdlik byld fan de winsken dy’t libje yn ús twalingdoarp. De doarpsfyzje is opsteld oan’e hân fan in enkête dy’t troch bewenners en ferienings ynfold wurde koe. Fanút dizze enkête is in protte ynformaasje beskikber kommen, sadat wy as bestjoer in –yn ús eagen- perfekte doarpsfyzje opstelle koene. Pleatselik Belang stelt him as doel om tegearre mei de ynwenners en ferienings de doelstellings dy’t yn de doarpsfyzje stean mooglik te meitsjen. Dizze fyzje is fan dit eachweid út skreaun; foar Ald- en Nijhoarne. De fyzje kin yn’e takomst bysteld wurde oan’e hân fan nije ynsichten, wertroch doelstellings feroarje kinne. Yn dy sin is it wurd fyzje dus in aktyf tiidwurd foar it hiele doarp. It is net eat wat yn beton getten is, mar wat, dat wy yn de takomst fierder ûntwikkelje sille. Ien fan de wichtige partijen by it útfieren fan ús fyzje is fansels de gemeente It Hearrenfean. Wy ferwachtsje fan’e gemeente op syn minst dat sy by it formulearjen fan it belied optimaal gebrûk meitsje sille fan ús krewearjen. Út’e enkête komt dúdlik foar’t ljocht dat it noflik wenjen is yn ús twillingdoarp; de leefberens is hjir tige grut. It bestjoer fan Pleatselik Belang hopet, dat de aksjepunten yn dizze doarpsfyzje wat oan de fersterking fan de leefberens tadwaan sille. Wy sille dat tegearre mei de ynwenners, ferienings en de gemeente dwaan moatte. Pleatselik Belang is der ree foar. Novimber 2007 Foarsitter Pleatselik Belang Ald- en Nijhoarne Tino van der Ven
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 4
1b. Voorwoord Voorzitter Voor u ligt de dorpsvisie van Oude- en Nieuwehorne . Deze dorpsvisie geeft een duidelijk beeld van welke richting we op willen met ons dorp. Als bestuur hebben we dit opgesteld, zodat we ons beleid voor de komende jaren hier aan kunnen toetsen. Voor de gemeente Heerenveen geeft deze visie een duidelijk beeld van de wensen die leven in ons tweelingdorp. De dorpsvisie is opgesteld aan de hand van een enquête die door individuele bewoners en verenigingen kon worden ingevuld. Uit deze enquête is veel informatie beschikbaar gekomen, waardoor wij als bestuur in onze ogen een perfecte dorpsvisie konden opstellen. Plaatselijk Belang stelt zich ten doel om samen met de inwoners en verenigingen de doelstellingen die in de dorpsvisie staan te realiseren. Deze visie primair vanuit dit gezichtsveld geschreven; voor Oude- en Nieuwehorne. De visie kan aan de hand van nieuwe inzichten bijgesteld worden in de toekomst waardoor doelstellingen kunnen veranderen. In die zin is het woord visie dus een actief werkwoord. En voor de hele dorpsgemeenschap. Niet iets wat in beton is gegoten, maar we in de toekomst verder gaan ontwikkelen. Een van de belangrijke partijen bij het realiseren van onze visie is uiteraard de gemeente Heerenveen. Wij verwachten minimaal van de gemeente dat zij bij het formuleren van beleid optimaal gebruik maakt van onze inspanningen. Uit de enquête komt duidelijk naar voren dat het prettig wonen is in ons tweelingdorp met andere woorden de leefbaarheid in onze dorpen is zeer groot. Wij als bestuur van Plaatselijk Belang hopen dat de actiepunten in deze dorpsvisie bij zullen dragen aan een verdere versterking van de leefbaarheid in onze dorpen. We zullen dit samen moeten doen met inwoners, verenigingen en gemeente. Plaatselijk Belang is er klaar voor.
September 2007 Voorzitter Plaatselijk Belang Oude- en Nieuwehorne Tino van der Ven
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 5
2. Samenvatting visie Oude- en Nieuwehorne Een prachtige (woon)omgeving, voldoende basisvoorzieningen, een actief verenigingsleven, het dorpse karakter en de vriendelijke bevolking vormen de X-factor voor Oude- en Nieuwehorne. De visie voor onze dorpen is er op gericht om enerzijds voort te borduren op deze sterke punten. Anderzijds verdienen de verbeterpunten de volle aandacht, zodat deze het totale gevoel van welzijn verder versterken. Kernpunt van de visie is om Oude- en Nieuwehorne leefbaar te houden. Nu, maar zeker ook in de toekomst. Geconstateerd mag worden dat de mate van betrokkenheid van de inwoners goed is te noemen. Dit geldt ook voor het activiteitenniveau; er wordt veel georganiseerd. Het gevoel van veiligheid is hoog en men houdt een oogje in het zeil bij elkaar. Belangrijke randvoorwaarden om de betrokkenheid, de sociale cohesie en daarmee de leefbaarheid op peil te houden. Oude- en Nieuwehorne is een tweeling dorp gelegen in het oostelijke gebied van de gemeente Heerenveen. Doordat de dorpen beschikken over genoemde X-factor wordt daar door diverse omringende dorpen ook van geprofiteerd. Daarmee heeft Oude- en Nieuwehorne zich ontwikkeld tot een kerndorp en dat willen we zo houden. Om kerndorp te blijven is belangrijk dat het huidige voorzieningenniveau gehandhaafd blijft en bij voorkeur wordt uitgebouwd. Met de toenemende mobiliteit en eisen van de consument ontkomen we niet aan verdere schaalvergroting. Dat is in zekere mate op te vangen door jaarlijks te blijven groeien qua woningcontingent. Gebleken is dat dit slechts mogelijk is door middel van inbreiding op het huidige sportcomplex. Het sportcomplex zal dan verplaatst worden naar de noordzijde van de Schoterlandseweg, waarbij tegelijkertijd de huidige zwaar verouderde gymzaal wordt vervangen door een multifunctionele geïntegreerde oefenhal. Concreet richt de verplaatsing zich op de westkant van de 8e Wijk. Initiatieven hiertoe zijn ontwikkeld vanuit een klankbordgroep die zich heeft gebogen over dit herinrichtingvraagstuk. Plaatselijk Belang is hier nauw bij betrokken geweest. Het invulling geven aan de voorstellen vanuit de Klankbordgroep Herinrichting is essentieel voor het realiseren van onze dorpenvisie. Vele onderwerpen zijn hierop gebaseerd. Oude- en Nieuwehorne is er daardoor veel aan gelegen om deze plannen gerealiseerd te krijgen en heeft nadrukkelijk de wens uitgesproken hier zeer nauw bij betrokken te blijven en ook actief mee te denken. Ideeën zijn inmiddels aangedragen waarbij een stuk zelfwerkzaamheid centraal staat. Een ander terugkerend aspect in onze visie richt zich op de recreatie. Tot nu toe wordt in onze dorpen weinig gedaan op recreatief gebied, terwijl onze omgeving zoveel te bieden heeft. Ook het opzetten en uitbouwen van de recreatie is een belangrijk onderdeel van onze visie. Een leefbaar en aantrekkelijk dorp is bovenal veilig. Ook qua verkeer. Vanuit de dorpen zijn diverse onveilige plekken en situaties aangedragen die we door middel van de visie te lijf zullen gaan. Voor het realiseren van de visie, maar zeker ook van de talrijke andere activiteiten in onze dorpen, is de inzet van vrijwilligers onontbeerlijk. De leefbaarheid van onze dorpen is in belangrijke mate afhankelijk van de betrokkenheid en inzet van deze vrijwilligers. Samen de schouder er onder (blijven) zetten. Dit is de meest cruciale randvoorwaarde voor het laten welslagen van onze plannen.
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 6
3. Woonomgeving De woonomgeving in en rond Oude- en Nieuwehorne wordt in zeer hoge mate gewaardeerd, zo blijkt uit een enquête onder de bevolking. Met name de rustige landelijke woonomgeving, in combinatie met de nabijheid van grotere plaatsen als Heerenveen en Gorredijk, alsmede de snelle ontsluiting richting de snelwegen A7 en A32, maakt onze dorpen zeer aantrekkelijk. Je woont in het dorp, maar direct buiten het dorp sta je midden in de natuur. De omgeving is dan ook zeer geschikt voor fiets en wandeltochten, terwijl ook de dorpen zelf gekenmerkt worden door veel groen. Oude- en Nieuwehorne streeft naar het behoud (en waar mogelijk uitbreiden) van de natuurgebieden. Juist de ligging in deze natuurgebieden geeft de extra waarde aan het wonen. Vanuit de dorpskern komt men immers zeer snel midden in deze prachtige natuur terecht.
Ontsluiting fiets- en wandelpaden Onze omgeving leent zich uitermate voor fietsen en wandelen. Toch wordt hier nog niet volop gebruik van gemaakt. Oude- en Nieuwehorne wil zich daarom inzetten voor het aanleggen van specifieke paden binnen onze dorpen. Niet door grootschalig nieuwe paden aan te leggen, maar vooral door reeds bestaande paden en lanen beter onder de aandacht te brengen en te koppelen. Te denken valt daarbij aan (betere) bewegwijzering. Een optie daarbij is om aan te haken bij de reeds bestaande fietsroutes door onze dorpen. Door dit op strategische punten te koppelen kunnen we proberen om deze passanten een beter beeld van onze omgeving te geven. Daarnaast profiteert op deze wijze wellicht ook de plaatselijke middenstand hiervan. Het onder de aandacht brengen van onze woonomgeving is niet alleen van belang richting de vele passanten. Gebleken is dat ook diverse eigen inwoners nauwelijks weet hebben van de schoonheid van onze omgeving. Waardering voor de omgeving zorgt voor meer betrokkenheid en kan daarmee in sterke mate bijdragen aan het behoud van de natuur. We streven er daarom naar om voor de volgende zomer een begin te hebben gemaakt met het in kaart brengen van specifieke wandel- en fietsroutes in onze dorpen en zeer nabije omgeving. Hiervoor zullen we zeker contacten leggen met onze buurdorpen.
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 7
Groen(stroken) in de dorpskern Zoals vermeld lopen onze dorpen geleidelijk over van natuur in dorpskern en van dorpskern in natuur. Een dergelijke overgang hoort geleidelijk plaats te vinden en dat pleit dus voor veel groen in de woonomgeving / woonwijken. Dat is momenteel op veel plaatsen ook het geval, maar moet ook in de toekomst gegarandeerd blijven. Oude- en Nieuwehorne zal zich daarom bij toekomstige ontwikkelplannen (nieuwbouw / renovatie) inzetten voor het behoud en waar mogelijk uitbreiden van het groen in onze dorpen. Juist bij nieuwbouw wordt dit als cruciaal gezien. De hoge grondprijs van de laatste jaren zou extra druk kunnen leggen op het maximaliseren van het aantal bouwkavels en daarmee opbrengsten van de ontwikkelaars. Oude- en Nieuwehorne zal zich maximaal inspannen voor een evenwichtige verhouding tussen bebouwd oppervlak en groenstroken. Behoud van de karakteristieke boomwallen is daarbij prioriteit nummer één! Groenonderhoud Oude- en Nieuwehorne is dik tevreden over het groenonderhoud in onze dorpen. Een compliment voor de gemeentelijke dienst is op zijn plaats. De grasvelden worden periodiek keurig gemaaid en ook de huidige fietspaden zijn over het algemeen in goede staat. Oude- en Nieuwehorne is bijzonder tevreden over de samenwerking met de afdeling Wijkbeheer voor onze dorpen en streeft er naar om dit op dezelfde wijze te blijven continueren.
Actielijst Woonomgeving 31.
32.
Omschrijving actiepunt Specifieke wandel- en fietsroutes in kaart brengen binnen onze dorpen en zeer nabije omgeving (i.c.m. buurdorpen). Waar mogelijk op strategische punten laten aansluiten bij reeds bestaande, Maximaal inspannen voor het behoud van groen(stroken) bij renovatie en nieuwbouw projecten
wanneer 2008
Continu
4 Wonen De mate van leefbaarheid in een dorp wordt in belangrijke mate bepaald door de mate van tevredenheid omtrent het wonen in dat dorp. In onze enquêtes en daaruit voortvloeiende discussies heeft dit onderwerp dan ook veel aandacht gekregen. Vanzelfsprekend is er geen unaniem standpunt. Maar toch is de meerderheid van mening dat Oude- en Nieuwehorne niet op slot mag gaan qua woningbouw. Dit is in lijn met het standpunt dat is in genomen door de Klankbordgroep die zich heeft gebogen over de herinrichting van Oude- en Nieuwehorne. Oude- en Nieuwehorne is daarom van mening dat het voor onze dorpen van groot belang is om uitbreidingsmogelijkheden te behouden qua woningbouw. In het verleden is Nieuwehorne als kerndorp aangewezen binnen de gemeente Heerenveen. Nieuwehorne heeft zich dientengevolge ook zo ontwikkeld. Vanuit de wijde omgeving wordt gebruik gemaakt van de voorzieningen van onze dorpen. Alleen al het instandhouden van deze voorzieningen vereist dat er een constante groei van de bevolking mogelijk blijft. Mogelijk zou hierdoor zelfs het aantal en de kwaliteit van de voorzieningen kunnen toenemen (zie betreffend hoofdstuk). Willen de buitendorpen binnen de
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 8
gemeente Heerenveen niet helemaal afhankelijk worden van de hoofdplaats, dan zullen er op een paar plekken kerncentra nodig blijven, waar de omringende dorpen zich op kunnen richten. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat Nieuwehorne deze rol moet blijven vervullen. Ook is van belang dat de bevolkingssamenstelling redelijke gelijkmatig verdeeld blijft qua leeftijdscategorieën. Dat is van levensbelang voor het voortbestaan van de scholen maar ook van menige vereniging en wellicht zelfs de middenstand. Hoewel dit moeilijk is te reguleren, verdient dit bij woningbouw toch de aandacht! Aanbevelingen integrale ontwikkelingsvisie “Langs Linten en Lijnen” Zoals in de inleiding is vermeld heeft de gemeente Heerenveen op basis van gewijzigd provinciaal beleid de toenmalige bestemmingsplannen aangepast. In 2005 is door een landschaparchitect een integrale ontwikkelingsvisie voor Oude- en Nieuwehorne (“Langs Linten en Lijnen”) geschreven. Hierin zijn een aantal belangrijke richtlijnen opgenomen; 1. concentreer de woningbouw binnen de lijnen van de Schoterlandseweg en de Buitenweg 2. groei door middel van inbreiden en niet door uitbreiden (dus bestaande ruimtes opvullen en niet nieuwe bestemmingsplannen) 3. laat de natuur langzaam overvloeien in het dorp Vanuit de Klankbordgroep die zich bezig heeft gehouden met de herinrichting van Oude- en Nieuwehorne is deze lijn ook als vertrekpunt genomen bij de discussie over de verplaatsing van de sportvelden naar de noordzijde van de Schoterlandseweg. Oude- en Nieuwehorne deelt bovenstaande lijn van harte, mits hiervoor voldoende mogelijkheden aanwezig zijn. Mocht blijken dat de mogelijkheden voor inbreiding onvoldoende zijn om onze dorpen verder te kunnen ontwikkelen, dan zal uitbreiding alsnog moeten worden overwogen. Ook binnen de geschetste contouren van de integrale ontwikkelingsvisie zal dan gezocht moeten worden naar mogelijkheden. Gestage en evenwichtige groei aantal woningen Groei van het woningenbestand is echter geen doel op zich, het dient te passen binnen voornoemd kader. Daarbij gelden een aantal nadrukkelijke randvoorwaarden: • Oude- en Nieuwehorne is voorstander van een geleidelijke jaarlijkse groei van het aantal woningen. Dit betekent dus ook dat er geen behoefte is aan grootschalige nieuwbouw projecten die tegelijkertijd worden opgeleverd. Gestage groei is beter om het niveau en de omvang van de voorzieningen te laten ontwikkelen (in plaats van sprongsgewijs). Gestage groei is daarnaast ook beter voor de integratie en participatie van de nieuwe inwoners binnen onze dorpen. Men zal sneller aansluiting zoeken en vinden; • De uitbreiding van het woningbestand dient een weerspiegeling te zijn van de huidige opbouw van het woningenbestand. Dat betekent dat er voldoende aandacht dient te zijn voor de ontwikkeling van de sociale woningbouw (zowel koop als huur!). • Speciale aandacht wordt ook gevraagd voor de starters op de woningmarkt. Als we niet in staat zijn om starters een kans te geven zal er noodgedwongen een ongewenste uitstroom plaatsvinden van inwoners, die nu erg bij het dorp betrokken zijn. Oude- en Nieuwehorne is daarom van mening dat hiervoor maximale inspanningen gedaan moeten worden om hen een kans te geven. We realiseren ons dat de ontwikkelingen van het prijsniveau dit niet eenvoudig zullen maken, maar in ieder geval moeten de mogelijkheden worden onderzocht. Het blijkt
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 9
•
•
ook haalbaar te zijn op andere plekken in ons land met dergelijke (vaak financiering) constructies. Waarom dan ook niet bij onze dorpen? De eigen bevolking verdient een voorkeurspositie te verkrijgen bij nieuwbouwprojecten. Gekeken zal moeten worden welke mogelijkheden daarvoor zijn. Gedacht wordt bijvoorbeeld aan een eis dat men minimaal 5 jaar of langer ingezetene dient te zijn van een van de beide dorpen. Indien dit gerealiseerd zou kunnen worden, dan komen elders in de dorpen woningen beschikbaar. Als hier nieuwkomers naar toe gaan bevordert dit de integratie en participatie van de nieuwe instroom (van buiten) op maximale wijze. Beter invulling geven aan bepaalde voorwaarden rond het verkopen van nieuw gebouwde woningen. In koopovereenkomsten zijn vaak clausules opgenomen die het korte termijn winstbejag door snelle verkoop tegen moeten gaan. In de praktijk komt hier helaas echter weinig van terecht vanuit de gemeente, waardoor vrij snel de eerste uitstroom plaatsvindt. Dat komt de sociale cohesie in dergelijke nieuwbouwwijken volstrekt niet ten goede!
Bij de nieuwbouwplannen op de huidige sportlocatie zal rekening gehouden moeten worden met bovengenoemde randvoorwaarden. In de klankbordgroep is destijds afgesproken dat zowel Plaatselijk Belang als de omwonenden betrokken zouden worden bij inrichting. Oude- en Nieuwehorne hecht aan het nakomen van deze beloften! Kleinere uitbreidingsplannen Binnen de bebouwde kom van Oude- en Nieuwehorne zijn nog een aantal mogelijkheden om kleinere nieuwbouwprojecten te realiseren. Gedacht wordt aan de percelen aan de Schoterlandseweg 17 te Oudehorne en Schoterlandseweg 40 te Nieuwehorne. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat dergelijke mogelijkheden met voorrang ingevuld dienen te worden met nieuwe woningbouw. Enerzijds om de groei te kunnen waarmaken. Maar anderzijds ook om visuele verloedering tegen te gaan langs de belangrijke doorgangsroute door onze dorpen. Omdat het veelal gaat om particulier bezit wordt gerealiseerd dat de beïnvloeding gering zal zijn. Toch zal Plaatselijk Belang minimaal de vinger aan de pols houden en aandacht blijven vragen voor dergelijke vraagstukken bij de gemeente. Renovatie Midden jaren zestig is de eerste “nieuwbouw” gerealiseerd in onze dorpen aan de Molenweg. Deze woningen zijn ruim 40 jaar oud, een tijdsduur waarbij verhurende instanties ook de mogelijkheden van renovatie / sloop gaan overwegen. In Heerenveen, maar ook in de ons omringende dorpen kunnen we constateren dat dergelijke plannen ingrijpend zijn voor met name de huidige bewoners. Oude- en Nieuwehorne staat in principe open voor renovatie of saneringsplannen, mits dit toegevoegde waarde biedt voor het dorp maar ook voor de huidige bewoners. Dergelijke plannen zullen wat dat betreft te allen tijde in een vroegtijdige fase met zowel bewoners als met Plaatselijk belang besproken moeten worden. Plaatselijk Belang zal daartoe contacten leggen met betrokken woningcorporaties.
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 10
Aandacht voor groen Het thema wonen mag niet los gezien worden van de visie op de woonomgeving. Nadrukkelijk wordt derhalve verwezen naar het betreffende hoofdstuk; bij nieuwbouwplannen dient sprake te zijn van een evenwichtige verhouding bebouwd oppervlak en groen. Daarnaast mag nieuwbouw nooit ten koste gaan van de bestaande houtwallen. Parkje de Hulstkamp De initiatieven ten aanzien van het opwaarderen van het “parkje” de Hulstkamp verdient dan ook opvolging. Het park is in het voorjaar van 2007 grondig op de schop gegaan ten einde het parkje overzichtelijker te maken en daardoor aantrekkelijker om er naar toe te gaan. De plannen zijn gemaakt door de gemeente in nauwe samenwerking met Plaatselijk Belang en de direct omwonenden. Hierin is een nieuw opvallend en aantrekkelijk speeltoestel voor de jongste jeugd voorzien, ter compensatie voor de gesloopte “blauwe kubus”. Oude- en Nieuwehorne vertrouwt er op dat de afspraken in dit kader met de gemeente zullen worden nageleefd. Daarmee kan het parkje een meer centrale rol in onze dorpen in gaan nemen. Vooral ook wanneer het Zorgpad wordt gerealiseerd en daarnaast de Hulstkamp (deels) onderdeel zal worden van de de te ontwerpen fiets- en wandelpaden. Laatste punt van aandacht betreft nog de toegang. Hierover is afgesproken dat er beter aanwijsborden zullen komen die de ingang zichtbaar maken.
Actielijst Wonen 41
42 43 44
Omschrijving actiepunt Realiseren van advies Klankbordgroep Herinrichting ONH; nieuwbouw op bestaande sportcomplex - zowel PB als omwonenden betrokken worden bij de ontwikkeling - aandacht voor voldoende groen - gefaseerde oplevering; geen ‘big bang’ Stimuleren realisatie nieuwbouwprojecten aan Schoterlandseweg 17 OH en Schoterlandseweg 40 NH PB legt contact met woningcorporaties, zodat deze vroegtijdig bewoners en PB informeren over mogelijke plannen mbt renovatie / sloop Afsluiten werkzaamheden mbt parkje “de Hulstkamp”. Dwz aanleg opvallend speeltoestel (vervanging blauwe kubus) en realiseren toegangsborden
wanneer Start 2008
Continue bewaken Continue bewaken Voorjaar 2008
5. Milieu & Afval Een van de belangrijkste doelstelling van Plaatselijk Belang is het bevorderen van het algemeen welzijn: een beter milieu is een van de steunpilaren voor dit welzijn. Oude- en Nieuwehorne streeft naar een hoogwaardig milieu binnen onze dorpen. Dit kan worden bereikt door de afvalstromen zodanig te organiseren dat de inwoners worden ontlast van hun afvalproblemen. De periodieke afvalinzameling is hiervan een goed voorbeeld. Op basis van de enquête is gebleken dat de bevolking hier over het algemeen tevreden over is.
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 11
Tegengaan van illegaal storten van afval Voornaamste punt van zorg binnen onze omgeving is het illegaal storten van afval. Hiertegen willen we preventieve maatregelen nemen: 1. Bij de bekende illegale stortplaatsen bordjes plaatsen waarop wordt gewezen dat het verboden is om illegaal afval te storten; 2. Samen met de gemeente onderzoeken naar de mogelijkheid om een groen afval depot in onze dorpen te openen, welke periodiek en op gezette tijden geopend is om het grove groenafval te verzamelen. Dit ter voorkoming van het massaal illegaal storten van dit afval in de sloten en boomwallen. Ook inzameling van chemisch afval kan hierbij overwogen worden. 3. In onze omgeving zijn diverse bankjes geplaatst waar gerust en genoten kan worden van onze prachtige omgeving. Zoals verder op blijkt zullen we de plekken van deze bankjes nader in kaart brengen, onderhouden en waar mogelijk uitbreiden. Deze bankjes bieden tevens de gelegenheid tot het preventief inzamelen van klein afval. Bij de inventarisatie van het aantal bankjes en hun plek, zullen we tevens de noodzaak inventariseren om meer afvalbakken te plaatsen. Hondenpoep Een voortdurende bron van ergernis van diverse inwoners is de aanwezige hondenpoep op openbare plekken. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat het primair de verantwoordelijkheid is van hondenbezitters om hun hond uit te laten op die plekken waar de andere inwoners er geen last van ondervinden. Of anders er voor zorg te dragen dat de overlast wordt voorkomen door het op te ruimen. Anderzijds is het de verantwoordelijkheid van de inwoners die hiervan last ondervinden om de betreffende hondenbezitters aan te spreken op hun gedrag. Plaatselijk Belang zal regelmatig aandacht blijven vragen voor deze problematiek, maar ziet geen verdere rol. Recentelijk is de gemeente gestart met een proef rond het inzamelen van hondenpoep in een speciale bakken alsmede het uitreiken van opruimzakjes hiervoor. Oude- en Nieuwehorne zal een poging ondernemen om ook in Nieuwehorne een dergelijke proef te starten.
Actielijst Milieu & Afval 5.1 5.2 5.3 5.4
Omschrijving actiepunt Bordjes (opvallend) plaatsen bij plekken waar regelmatig illegaal afval gestort wordt; Onderzoek naar haalbaarheid klein afvaldepot in onze dorpen; samen met de gemeente Onderzoek naar beschikbaarheid / uitbreiding afvalbakken bij bankjes Initiatief nemen om mee te doen in het inzamelen van hondenpoep in speciale bakken op een openbare plek in het dorp én het verstrekken van opruimzakjes hiervoor
wanneer 2008 2008 2008 2007
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 12
6. Verkeer en Veiligheid Een leefbaar dorp scoort minimaal hoog op het gebied van de veiligheid. Uit onze enquête mogen we concluderen dat dit in Oude- en Nieuwehorne in ieder geval bij haar inwoners een dikke voldoende scoort. Het thema Veiligheid scoorde in de top 5 van uitkomsten van onze enquête. Het is derhalve zaak om het huidige gevoel, want dat is het toch vaak, minimaal te continueren. Veiligheid heeft te maken met meerdere facetten. Overlast van hangjongeren, geluidsoverlast, escalaties ten gevolge van (buren)ruzies etc. Geen van allen zijn momenteel van toepassing in onze dorpen en dat willen we zo houden. Door middel van periodiek overleg met tussen wijkagenten en Plaatselijk Belang zal de stand van zaken periodiek worden geëvalueerd. Waar nodig zal actie worden ondernomen om mogelijke overlast tegen te gaan.
Brandweer Onze dorpen beschikken sinds eind jaren tachtig over een vrijwillige brandweer, die zich al jaren mag verheugen in een jong, enthousiast en gemotiveerd team. Wet- en regelgeving rond de brandweer zorgen er echter voor dat niet alle vrijwilligers zich meer ten volle kunnen identificeren met het beleid. Sommige stoppen daarom met deze belangrijke rol, andere zijn duidelijk minder gemotiveerd en betrokken. Dat is geen goede zaak. De brandweer van Oude- en Nieuwehorne vervult een rol voor onze dorpen maar ook ver daar buiten. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat de veiligheid te allen tijde bovenaan moet staan bij het beleid rond de brandweer, maar dat anderzijds ook recht moet worden gedaan aan de kleinschaligheid van de brandweer in de dorpen. Afspraken rond aanrijtijden van de vrijwilligers dienen enerzijds gerespecteerd te worden. Anderzijds moet het mogelijk blijven om hier pragmatische invulling aan te kunnen geven. Tenslotte zijn onze brandweerlieden capabel genoeg om de juiste afwegingen te kunnen nemen. Samen met de brandweer willen we gaan kijken welke mogelijke knelpunten er momenteel nog bestaan en in hoeverre Plaatselijk Belang hier een rol in kan vervullen bij het oplossen. Aanwezigheid hulpdiensten Het gevoel van veiligheid heeft ook een relatie met de snelheid waarop hulp kan worden geboden in geval van calamiteiten. Hiervoor werd al de rol van de brandweer in deze genoemd. Maar niet minder belangrijk is dat snel hulp kan worden geboden bij bijvoorbeeld medische situaties. Dankzij een eigen artsenpraktijk in Nieuwehorne weten we ons gesteund door snelle medische bijstand. Momenteel wordt echter veel aandacht geschonken aan het beschikbaar hebben van apparatuur in de directe omgeving in geval van een hartstilstand. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat dergelijk apparatuur ook in onze directe omgeving beschikbaar dient te zijn. Hiertoe zal contact worden gezocht met de huisartsenpraktijk en de verenigingen in onze dorpen. Indien nodig zal op hele korte termijn actie worden ondernomen. Verkeer - algemeen Het gevoel van veiligheid wordt ook heel sterk gevoed door het thema Verkeer. Oude- en Nieuwehorne heeft als doelstelling dat er geen ongelukken mogen plaatsvinden in onze dorpen, ten gevolge van onveilige verkeersituaties in onze dorpen. Hierbij wordt gedacht aan het uitbreiden van het aantal 30 en 60 kilometerzones. Vanuit de enquêtes zijn diverse plekken in beeld gekomen, welke in de komende periode nader uitgewerkt zullen worden. Onderstaand staan enkele concreet genoemd. Op een aantal plekken binnen de bebouwde kom zijn al 30 km zones aangebracht. Deze willen we verder uitbreiden. Gedacht
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 13
wordt daarbij aan het hele gebied tussen de Buitenweg en de Schoterlandseweg (exclusief de Schoterlandseweg zelf!) . Voornaamste doelstelling van de 30 km zone is het verder terugdringen van de snelheid in de woonwijken en daarmee de veiligheid van spelende kinderen te vergroten. In het verlengde hiervan zou dan ook overwogen kunnen worden in hoeverre de huidige verkeersdrempels dan nog dienst doen of dat deze verwijderd zouden kunnen worden. Qua 60km zones wordt in zijn algemeenheid gedacht aan het uitbreiden van deze snelheidsbeperking op alle B-wegen in onze omgeving. Ook hier is snelheidsvertraging in combinatie met het verhogen van de veiligheid aan de orde. Maar door het terugdringen van de snelheid op deze relatief smalle wegen zal minder schade aan de bermen worden toegebracht bij uitwijken, hetgeen indirect ook verhoging van de veiligheid tot gevolg heeft. Zowel voor de automobilisten als de fietsers op deze B-wegen. Waarschijnlijk is alleen het aanbrengen van 30 of 60 km bordjes niet direct voldoende om het verkeer af te remmen. In dat geval zal ook serieus overwogen moeten worden in hoeverre het straatbeeld hier verder nog op aangepast dient te worden. Verondersteld wordt dat de gemeente ervaringsdeskundige is op dit gebied en derhalve ons van een goed advies kan voorzien. Toezicht op snelheidshandhaving uitbreiden Het aanbrengen van snelheidsbeperkende maatregelen is niet voldoende. Ook het toezicht op de handhaving hiervan is van belang. Daarbij wordt een beroep gedaan op de politie. Plaatselijk Belang heeft periodiek overleg met de wijkagent, waarbij dit ter sprake wordt gebracht. Daarnaast zal ad hoc contact worden gezocht, als de situatie daartoe aanleiding biedt.
Schoterlandseweg (binnen bebouwde kom) Uit de enquêtes kwam regelmatig naar voren dat onze inwoners de Schoterlandseweg na de reconstructie binnen de bebouwde kom nog niet veilig achten. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat met name de fietsers de auto’s nu heel dicht langs zich voelen rijden. Er is inderdaad veel verkeer en doordat de weg smaller is geworden, is er dus ook minder afstand naar de auto’s. Er is voor gekozen om parkeren toe te staan op Schoterlandseweg met als gevolg dat hierdoor natuurlijke verkeersremmers zijn ontstaan. Zowel de fietsers op de weg als de geparkeerde auto’s zorgen er daarmee voor dat de snelheid verdwijnt. Concreet betekent dit dat de veiligheid van de Schoterlandseweg per saldo dus sterk is toegenomen! Het beperkte aantal ongevallen bevestigt dit. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat de huidige inrichting van de Schoterlandseweg in de bebouwde kom prima voldoet aan de veiligheidseisen. Daarbij echter wel aangetekend dat hierbij als randvoorwaarden blijven bestaan dat de op de fiets naar school gaande jeugd het voetpad mag blijven gebruiken als alternatief voor de weg. Daarnaast moet het mogelijk blijven om te parkeren op de rijbaan, zodat deze verkeersremmers blijven bestaan. Een van de huidige ingebouwde verkeersremmers ter hoogte van de Wijbrandischool te Oudehorne heeft evenwel aangetoond erg gevaarlijk te zijn. Enerzijds omdat de weg ineens versmald hetgeen in de praktijk tot vervelende situaties leidt. Daarnaast is het voor vele automobilisten niet even duidelijk wie voorrang heeft bij de versmalling hetgeen wederom tot risicovolle situaties leidt. Door de Wijbrandischool van meet af aan bij te betrekken kan wellicht
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 14
meteen wat worden gedaan aan de parkeerproblematiek aldaar ten tijde van het halen en brengen van de schoolkinderen. Momenteel zijn de sportvelden gelegen aan de zuidkant van de Schoterlandseweg. Dit is de zijde waar ongeveer 90% van bevolking woont en dus ook het overgrote deel van de sporters. Bij een verplaatsing naar de noordzijde zullen dagelijks veel meer kinderen en volwassen de oversteek moeten maken over de Schoterlandseweg, met alle risico’s van dien. Oude- en Nieuwehorne is daarom van mening dat bij het verplaatsen van de sportaccommodatie ook aandacht geschonken moet worden aan de gevolgen hiervan op de verkeersveiligheid: - gevolgen van de oversteek van sporters naar de accommodatie; realiseren veilige oversteekplaatsen voor fietsers en voetgangers
-
gevolgen van de entree van de sportaccommodatie aan de 8e wijk; kan de 8e wijk het extra verkeersaanbod voldoende aan? Gevolgen voor de kruising met de Schoterlandseweg. - gevolgen van de toestroom van nieuwe inwoners uit de te realiseren woonwijk op het huidige sportcomplex. We willen daarbij geen extra zijweg aan de Schoterlandseweg; zo veel mogelijk via bestaande wegen proberen te reguleren. In overleg met de gemeente en de betreffende buurtbewoners zullen passende maatregelen genomen moeten worden.
Schoterlandseweg (buiten bebouwde kom) Daar waar binnen de bebouwde kom de snelheid nog redelijk blijft gereguleerd, weet menige automobilist direct na het verlaten van de kom het gaspedaal goed te vinden. Onderzocht zal moeten worden in hoeverre er mogelijkheden zijn om de snelheid hier terug te dringen. Ofwel door met 60 km zones te werken ofwel door bijvoorbeeld meer rotondes aan te brengen. Een optie zou kunnen zijn bij de kruising met de Houtlaan. Dit zal samen met PB Katlijk worden afgestemd. Eilewijk / 2e Sluis Het verkeer dat langs de Compagnonsvaart rijdt passeert ook de Eilewijk en de 2e Sluis. Een tweetal plekken waar de bebouwing relatief dicht is te noemen en dus ook activiteiten zich afspelen, zoals bijvoorbeeld spelende kinderen. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat deze concentratie van huizen een 60 km zone op deze plekken rechtvaardigt, ten einde de risico’s op de weg terug te dringen. Samen met de betreffende buurt zal dit worden opgepakt. Een dergelijke maatregel zal er toe bijdragen dat deze route minder als “sluiproute” wordt gebruikt. Fietsers die vanuit Heerenveen, de Knipe en Bontebok langs de Compagnonsvaart richting Jubbega gaan, kunnen tot aan de Eilewijk gebruik maken van de parallelwegen langs de Compagnonsvaart. De ene zijde wordt veelal gebruikt door de automobilisten, de andere kant door fietsers, zodat per saldo de fietsers relatief veilig hun weg kunnen vervolgen. Bij het opdraaien van de Eilewijk komen echter fietsers en automobilisten voor het eerst samen op één en dezelfde weg ; de verkeersveiligheid neemt ineens heel erg af! In combinatie met voornoemd punt wil Plaatselijk Belang zich ook inzetten voor het verhogen van
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 15
de verkeersveiligheid voor de fietsers. Dit zou kunnen door het aanleggen van een fietspad of strook op de rijbaan. Maar het meer verkeersluw maken van de wegen geniet de voorkeur.
Buitenweg Naast de Schoterlandseweg heeft de Buitenweg zich in de afgelopen jaren ontwikkeld tot een steeds belangrijkere verkeersader in onze dorpen voor wat betreft de oost-west verbinding. Niet alleen doordat nieuwe woonwijken in de loop der jaren een toerit op de Buitenweg hebben gekregen. Maar ook is het aantal activiteiten aan de Buitenweg toegenomen met eveneens een groter verkeersaanbod tot gevolg. Van diverse kanten komen herhaaldelijk klachten binnen over de verkeersituatie op de Buitenweg. Simpel gesteld is de weg te smal voor het huidige verkeersaanbod. Elkaar passerend verkeer moet uitwijken waardoor in de berm, bij nat weer, spontaan diepe “zwembaden” ontstaan. Kortom, de bermen verkeren langere tijd van het jaar in een erbarmelijke staat. Dit brengt weer nieuwe risico’s met zich mee, voor fietsers maar ook voor auto’s die zich vergissen in de diepte van de gaten. Oude- en Nieuwehorne is daarom van mening dat de verkeersituatie aan de Buitenweg aangepakt dient te worden, waarbij meerdere oplossingen mogelijk zijn. Samen met omwonenden gaan we kijken naar de meest effectieve oplossing voor dit probleem. In eerste instantie willen we starten door de Buitenweg in de bebouwde kom tot een 30 km zone terug te brengen en buiten de bebouwde kom naar een 60 km zone. In zijn algemeenheid geldt dat de buitenwegen relatief steeds smaller lijken te worden nu zowel landbouwverkeer als ook de auto’s steeds groter worden. Daarmee wordt het elkaar passeren op de verharde weg een steeds lastiger probleem. Een mogelijkheid zou kunnen zijn om over te gaan tot het aanleggen van zogenaamde passeerhavens of zg “groenstroken”. Onderzocht zal worden of dit een goede oplossing kan zijn.
Tjongervallei Niet alleen de wegen langs de Eilewijk en de 2e Sluis worden gebruikt als sluiproute richting Heerenveen en terug, ook de Tjongervallei ondervindt hiervan grote overlast. Het gaat daarbij niet alleen om de hoeveelheid verkeer, maar vooral ook om de snelheid van het betreffende verkeer. Een situatie die omwonenden maar ook andere inwoners van onze dorpen een doorn in het oog is. Enkele jaren geleden is een poging ondernomen om de Tjongervallei verkeersluw te maken, ten einde het fraaie natuurgebied meer recht te doen. Inmiddels kunnen we concluderen dat de destijds genomen maatregelen niet het beoogde effect hebben gesorteerd. Oude- en Nieuwehorne gaat samen met PB Katlijk en de omwonenden de verkeersituatie nader onder de loep nemen. Afgesproken is om hier (indien mogelijk) ook 3VO bij te betrekken. Overigens realiseren we ons terdege dat het verkeersluw maken van de Tjongervallei moet worden afgewogen tegen een mogelijke toename van het verkeersaanbod in de dorpen. Gevoelsmatig komt 95% van de passanten echter uit de richting van Oldeberkoop. De verwachting is daarom dat bij het verkeersluw maken van de Tjongervallei deze eerder gebruik zullen maken van
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 16
de provinciale weg Oosterwolde-Wolvega, een weg die een dergelijke toename qua verkeersaanbod ons inziens prima kan verwerken. Een zeker demotivatiebeleid moet dus ook niet worden uitgesloten!
Parkeerbeleid scholen Parkeren kan aanleiding geven tot onveilige situaties. Dit is van toepassing bij de beide scholen binnen onze dorpen. Samen met de scholen zal gekeken worden naar de mogelijkheden om de parkeersituatie te verbeteren. Daarbij moet een onderscheid worden gemaakt naar de korte en de lange termijn. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat de voor de langere termijn de oplossing relatief eenvoudig gevonden kan worden door het parkeerbeleid bij de scholen te koppelen aan de plannen voor woningbouw aan de Schoterlandse-weg 17 te Oudehorne (naast Wybrandischool) als de verplaatsing van de sportvelden naar de 8e wijk (achter de Sevenaerschool). Parkeren in woonwijken In woonwijken zien we steeds meer de tendens dat men per woning over 2 auto’s beschikt. Vaak is hiervoor te weinig parkeerruimte op het erf en beschikt een woonwijk niet over algemene parkeerplaatsen. De extra auto komt daar terecht op de straat, welke hier vaak niet op berekend is. Hierdoor ontstaan onveilige situaties door bijvoorbeeld spelende kinderen. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat in woonwijken meer aandacht moet komen voor algemene parkeergelegenheid. Bekeken zal moeten worden in hoeverre nog extra parkeerplaatsen kunnen worden aangelegd (zonder dat dit ten koste gaat van het bestanddeel groen). Bij nieuwe woonwijken zal in ieder geval voldoende rekening gehouden moeten worden met parkeerproblematiek.
Actielijst Verkeer en Veiligheid 6.1 6.2 6.3
6.4 6.5 6.6
6.7 6.8 6.9
6.10
Omschrijving actiepunt Met de brandweer van onze dorpen overleg over mogelijke knelpunten inzake het vrijwilligersbeleid en waar mogelijk samen optrekken. Onderzoek naar de beschikbaarheid van apparatuur in de directe omgeving in geval van hartstilstanden etc. In overleg met huisartsen Uitbreiden van het aantal 30 en 60 km zones in onze dorpen (binnen de bebouwde kom, muv Schoterlandseweg). Eventueel onderzoek starten naar mogelijkheden, samen met betreffende buurtverenigingen en 3VO. Periodiek overleg met wijkagent over controles op de handhaving van snelheidsbeperkingen binnen onze dorpen Entree Oudehorne Schoterlandseweg (wegversmalling) duidelijk aangeven wie voorrang heeft De verplaatsing van de sportaccommodatie heeft gevolgen voor de verkeersituatie. Consequenties in beeld brengen en hier samen met gemeente en buurtbewoners een voorstel voor maken. Eilewijk en 2e Sluis 60 km zone maken Fietspad aanleggen langs het traject Eilewijk en 2e Sluis Onderzoek naar de mogelijkheden voor het verder verbeteren van de verkeersveiligheid aan de Buitenweg. Samen met omwonenden nadenken over de mogelijkheden op dit gebied Samen met PB Katlijk onderzoek naar de mogelijkheden om de verkeersituatie aan de Tjongervallei te verbeteren. Gedacht wordt aan
wanneer 2008 2008 2008
Continue bewaken 2008 Afhankelijk start herinrichting 2008 2009 2008
2008
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 17
6.11
6.12
het betrekken van 3VO. Parkeerbeleid rond de scholen samen met de scholen oppakken, waarbij korte termijn en lange termijn oplossingen (mogelijkheden nav verplaatsing sportaccommodatie /nieuwbouwproject Schoterl.w.17 OH) overwogen moeten worden. Aandacht voor algemene parkeerplaatsen in (nieuwe) woonwijken
2008
2009
7. Openbaar Vervoer Onze dorpen Oude- en Nieuwehorne zijn door middel van buslijn 15 gelegen aan de verbinding tussen Oosterwolde en Heerenveen. In Oudehorne zijn 2 bushaltes; in Nieuwehorne 3. Met name het feit dat de reiziger binnen 20 minuten afstand is van het centrum van Heerenveen of het NS station zorgen er voor dat onze inwoners het thema Openbaar Vervoer nog goed weten te waarderen. Nadrukkelijk “nog goed”, want uit de reacties blijkt een groeiend ongenoegen over de beschikbaarheid van de busverbindingen in de avond. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat voor de leefbaarheid in de dorpen de beschikbaarheid van Openbaar Vervoer van belang kan zijn. Met name voor de jeugd die gebruik maakt van het middelbare of hoger onderwijs in Heerenveen of verder. Maar zeker ook voor de oudere inwoners die het gebruik van de auto (noodgedwongen) mijden. We willen ons daarom inspannen voor het instandhouden van de huidige busverbindingen, maar ook voor de kwaliteit van de dienstverlening hiervan. Als dorpen kunnen we hier uiteraard zelf weinig invloed op uitoefenen bij de busmaatschappij of de provincie (voor het beleidsmatige deel) en daarom gaan wij het initiatief nemen voor een overleg met de andere dorpen uit de gemeente Heerenveen die gebruik maken van buslijn 15. De intentie daarbij is samen onze wensen in kaart te brengen en te delen met de busmaatschappij. We realiseren ons echter ook wel dat de huidige buslijnen commercieel uitgebaat worden en uit de oogpunt op onrendabele tijdstippen minder dienstverlening kunnen bieden. Voor onze inwoners blijft het echter toch van belang om ook op deze momenten te kunnen reizen. Daarom zal, op initiatief van Plaatselijk Belang, samen met de bevolking worden nagedacht over alternatieve mogelijkheden op dit gebied.
Bushokjes Reizen met het openbaar vervoer betekent ook dat men op tijd op een opstapplaats aanwezig moet zijn. Vaak brengt dit een wachttijd met zich mee, in weer en wind. Voorheen waren er diverse overdekte bushokjes langs de busroutes. In de afgelopen jaren zijn diverse van deze bushokjes verdwenen tijdens renovatieprojecten. De wens is geuit om een bushokje bij de Pastorielaan te realiseren, zodat in weer en wind ook geschuild kan worden.
Actielijst Openbaar Vervoer 7.1
7.2
7.3
Omschrijving actiepunt Overleg met andere dorpen aan dezelfde busverbinding met als doel om met Arriva om tafel te gaan en onze wensen kenbaar te maken. Tevens om helderheid te krijgen omtrent huidige status (communicatie) Initiëren werkgroep die nadenkt over alternatieve mogelijkheden om inwoners richting Heerenveen e.o. te krijgen als er geen bus rijdt; bijvoorbeeld carpoolen (via webside vraag/aanbod) Onderzoek naar beschikbaarheid en wenselijkheid van (meer) bushokjes (inventarisatie waar we nu bushokjes hebben
wanneer 2009
2009
2009
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 18
8. Saamhorigheid / verenigingsleven Op het gebied van de saamhorigheid binnen onze dorpen zijn onze inwoners over het algemeen tevreden. Dankzij een bloeiend verenigingsleven en actieve buurtverenigingen, die de hele omgeving afdekken, worden er diverse activiteiten georganiseerd waar men aan kan deelnemen. Het Flaeijelfeest wordt daarbij als grote voorbeeld gezien. Daarnaast hebben we mogen constateren dat over het algemeen ook de sociale controle binnen onze gemeenschap als toereikend wordt ervaren. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat de saamhorigheid een van de allerbelangrijkste randvoorwaarden is om de leefbaarheid van onze dorpen op een hoog niveau te houden. Onder saamhorigheid verstaan wij het gevoel om bij elkaar te horen; je verbonden voelen met elkaar en daardoor ook iets voor elkaar willen doen, iets voor elkaar over hebben. Dit gevoel kan betrekking hebben op de buurt waarin men woont maar ook op de vereniging of instelling waar men toe behoort. En doordat de meeste inwoners op een dergelijke wijze in meerdere van deze “netwerkjes” zitten ontstaat ook snel een gevoel van hechte verbondenheid.
Omzien naar elkaar / WMO Oude- en Nieuwehorne kennen een 15-tal actieve buurtverenigingen, vaak georganiseerd vanuit een (deel van een) straat of een wijk. Deze buurtverenigingen organiseren voor hun leden diverse activiteiten. Maar los daarvan is de cultuur nog zodanig dat de buren elkaar echt goed kennen en daardoor een oogje in het zeil houden als daar aanleiding toe is. Dit vormt het belangrijkste fundament voor de sociale controle binnen onze dorpen. Buren staan voor elkaar klaar. In de reacties op onze enquête komt dat ook heel duidelijk naar voren. Men is tevreden over de huidige stand van zaken. Ook nieuwkomers kenmerken de bevolking als open en gemoedelijk. Maar er wordt ook een risico gesignaleerd dat door de relatief sterke instroom van nieuwe inwoners in de afgelopen jaren de neiging ontstaat tot meer individualisme. Dat wordt sterk betreurd. Het is derhalve zaak om juist nieuwe instroom van begin af aan bij het dorp te betrekken. Actieve werving door de verenigingen zou hierin een oplossing kunnen vormen. Ook bij woningbouw zal aandacht moeten worden geschonken aan dit onderwerp. Verwezen wordt naar het betreffende hoofdstuk, wat de visie van Oude- en Nieuwehorne in dezen is. Op 1 januari 2007 is de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) van kracht geworden. De wet beoogt een maatschappelijke beweging in gang te zetten waardoor de saamhorigheid en de gemeenschapszin sterker wordt. Het moge duidelijk zijn dat binnen Oude- en Nieuwehorne de buurtverenigingen hier een hele belangrijke signalerende functie in vervullen en ook verder kunnen vervullen. Maar als verdere ondersteuning wenselijk is moet men terug kunnen vallen op een professionele ondersteuner. In onze dorpen is een professionele, commerciële, zorgbemiddelaar actief die deze rol op zich zou kunnen en willen nemen. Ook individuele inwoners kunnen zich dan rechtstreeks hier melden indien men zorg of andere maatschappelijke ondersteuning nodig heeft.
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 19
Oude- en Nieuwehorne zal zich ervoor sterk maken om samen met de buurtverenigingen en de beoogde professionele ondersteuner invulling te gaan geven aan de WMO. Daarbij gaat de voorkeur uit naar een gemeentelijk steunpunt in de Kiekenhof. Oude- en Nieuwehorne zullen daarnaast naar een vorm van “zorgoverleg” moeten zoeken met betrokken partijen binnen onze dorpen, waarin bovenstaand thema besproken kan worden. Hierbij kan ook gedacht worden aan participatie van de wijkagent, de kerken en wellicht zelfs de huisarts. De intentie van een dergelijk overleg zal voornamelijk preventief gericht zijn; gericht op het voorkomen van ongewenste situaties.
Stimuleren bloeiend verenigingsleven Binnen Oude- en Nieuwehorne kennen we momenteel een heel scala aan verenigingen. We vinden het erg belangrijk dat er binnen onze dorpen zo veel verenigingen actief zijn en ook nog op een breed gebied, zodat ruim invulling wordt gegeven aan de wensen van de bevolking. Uiteraard blijven er altijd wensen, maar zal er eerste voldoende schaal moeten zijn, wil er ook daadwerkelijk een nieuwe vereniging worden opgericht. Het streven van onze dorpen is er op gericht om het huidige niveau aan verenigingsleven minimaal te behouden en waar mogelijk zelfs uit te breiden. De maatschappij ontwikkelt, de bevolking vergrijst en dit alles brengt nieuwe behoeftes met zich mee, ook in onze dorpen. Nieuwe initiatieven willen wij graag stimuleren. De eerder uitgesproken intentie tot een geleidelijke maar continue groei zal ons hiertoe noodzaken. Door een periodiek overleg met de verenigingen verwacht Plaatselijk Belang dit thema op de kaart te kunnen krijgen en houden. Afstemming verenigingsagenda’s Uit de reacties van de deelnemers aan de enquêtes is gebleken dat men het betreurt dat er tussen de verenigingen onvoldoende wordt gecommuniceerd, waardoor het voor komt dat verenigingen op dezelfde dag / avond activiteiten organiseert. Als het gaat om publiek / deelnemers aan hun activiteit, vissen de verenigingen daarmee in dezelfde vijver. Zoals uit het hoofdstuk Recreatie blijkt zien wij hier een taak weggelegd voor ons lokale VVV. Het VVV dient hierin een coördinerende rol te gaan vervullen om de agenda’s beter af te stemmen, zodat een dubbele agenda kan worden voorkomen. Verwezen wordt naar het hoofdstuk Recreatie waar een verdere uitwerking is opgenomen. Door tegelijkertijd deze agenda ook te publiceren op borden bij de belangrijkste entree punten van onze dorpen wordt meteen meer aandacht gevestigd op de activiteiten, waardoor wellicht het aantal toeschouwers zal toenemen. Vrijwilligers / Bestuurlijk kader Een bloeiend verenigingsleven kan niet zonder voldoende vrijwilligers. Vrijwilligers zijn vaak het toonbeeld van saamhorigheid richting een vereniging en vormen het kloppend hart. Zij zullen daarom ook gekoesterd moeten worden. Tenslotte hangt de kwaliteit en het voortbestaan van menig vereniging nauw samen met de mate van beschikbaarheid en kwaliteit van deze vrijwilligers. De verenigingen in Oude- en Nieuwehorne geven te kennen dik tevreden te zijn over het potentieel aan vrijwilligers. Punt van zorg is echter wel dat de groep vrijwilligers vrij constant is. Vaak putten meerdere verenigingen uit deze zelfde groep. Daarmee komt het vaak neer op dezelfde mensen, die dit overigens met veel enthousiasme uitvoeren. Voor de leefbaarheid van de verenigingen is het van belang om een constante groei van het aantal vrijwilligers te waarborgen. Actieve en directe benadering is daarbij het meest succesvolle instrument. Daarnaast achten wij het van belang om meer dan nu de jeugd al in een vroegtijdig
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 20
stadium bij het verenigingsleven te betrekken. Als ze vroeg worden betrokken, zullen ze het sneller als vanzelfsprekend gaan zien om een dergelijke maatschappelijke rol te vervullen. Kortom, nu gaan zaaien om over een poosje te kunnen oogsten. In overleg met de diverse verenigingen zullen we aan dit thema aandacht schenken. Het is in ieder geval van belang dat er meer aandacht wordt geschonken aan al die vrijwilligers die hun vrije tijd deels opofferen. Samen met de verenigingen willen we kijken wat er mogelijk is om de vrijwilligers nadrukkelijk beter in het zonnetje te kunnen zetten.
Actielijst Saamhorigheid 8.1
8.2 8.3 8.4 8.5
Omschrijving actiepunt PB zet zich samen met lokale professionele zorg ondersteuner en de buurtverenigingen in om de consequenties van de WMO verder inhoud te geven. Gedacht wordt onder meer aan een steunpunt in de Kiekenhof. Opstarten preventief “zorgoverleg” waarin de plaatselijke problemen aan de orde komen. Afstemmen activiteiten verschillende verenigingen / instelling via het VVV als coördinator Bij belangrijke entree punten van onze dorpen borden plaatsen waar de dorps agenda kenbaar wordt gemaakt. Opstarten periodiek afstemmings overleg met verenigingen door PB ten einde meer focus op de inzet van de vrijwilligers
wanneer 2008
2008 Eind 2007 2008 2008
9. Voorzieningen De inwoners van Oude- en Nieuwehorne geven aan dat zij zeer tevreden zijn over de basisvoorzieningen die onze dorpen kennen. In de enquête scoorde dit heel hoog. Nieuwkomers geven ook aan dat dit vaak een van de doorslaggevende criteria is geweest om te kiezen voor het wonen in onze dorpen. In het commentaar wordt ook herhaaldelijk gewezen op het belang van dergelijke basisvoorzieningen voor de leefbaarheid van een dorp. De dorpen Oude- en Nieuwehorne voorzien echter niet alleen in een behoefte voor de eigen inwoners. Mensen uit de wijde omgeving maken gebruik van onze voorzieningen. Daarmee wordt aangetoond dat onze dorpen, met hun centrale ligging in het oostelijk buitengebied van de gemeente, wel degelijke een centrale functie vertegenwoordigen. En zoals hiervoor aangegeven willen we dat ook graag zou houden. Qua basisvoorzieningen kennen we momenteel het volgende: Grote supermarkt, bank, bedrijfsleven, actief verenigingsleven, apotheekhoudende huisarts, kinderopvang, kappers, peuterspeelzaal, dorpshuis Kiekenhof, 2 kerken, 2 scholen, agrariërs, doe het zelf zaken, benzinestations, bloemenzaak, fietsenwinkel, zorgcentrum Yn ‘e Finne, etc. etc. etc. Door de sterk toegenomen mobiliteit ondernemen ook onze inwoners makkelijker dan voorheen een ritje naar Heerenveen of een andere grote plaats, waar men terecht kan voor meer grootschalige inkopen en/of evenementen. Maar het is een illusie te veronderstellen dat alle inwoners uit de buitengebieden aangewezen zouden moeten zijn op de hoofdplaats Heerenveen.
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 21
Oude- en Nieuwehorne zullen daarom altijd de basisvoorzieningen, waar onder het verenigingsleven, moeten kunnen aanbieden aan haar bevolking. En doordat in de ons omringende vaak wat kleinere dorpen deze voorzieningen zijn verdwenen, maken ook deze inwoners hiervan gebruik. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat onze dorpen deze centrale functie moet blijven vervullen voor de inwoners in het oostelijk deel van het buitengebied in de gemeente Heerenveen. Voorwaarde is dan wel dat het niveau aan basisvoorzieningen minimaal gelijk moet blijven en op een aantal fronten opgewaardeerd of uitgebreid dient te worden.
Bibliotheek Met het opheffen van de aloude “bibliobus” is mogelijkheid verdwenen om in onze dorpen boeken te lenen. Hiervoor valt men nu terug op de bibliotheken in Heerenveen en Gorredijk. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat de schaal van onze dorpen een bibliotheek functie rechtvaardigt. Qua locatie zou dat prima onder gebracht kunnen worden in het gerenoveerde dorpshuis de Kiekenhof. Door gebruik te maken van de mogelijkheden van de digitale snelweg moet het mogelijk zijn om te voldoen aan een keuzebehoefte zonder direct vele boeken fysiek aan te hoeven bieden. Plaatselijk Belang wil zich samen met de Kiekenhof en de bevolking hard maken voor het realiseren van een uitleenloket van de bibliotheek in onze dorpen. Sportiviteit Oude- en Nieuwehorne kenmerkt zich door een verscheidenheid aan sporten. Deels gebundeld binnen de omni sportvereniging UDIROS (gymnastiek, korfbal, voetbal, volleybal) en deels op eigen kracht zoals biljarten, jeu de boules en de tennis. De toenemende vergrijzing van onze bevolking brengt ook toenemende vraag naar sport met zich mee. Dit wordt verder versterkt in onze maatschappij waarin passiviteit steeds “normaler” wordt. We willen dan ook onze verscheidenheid blijven behouden maar wellicht zelfs verder uitbreiden naar behoefte. Voorwaarde daarbij is dat het meedoen aan de sport laagdrempelig blijft en dat betekent enerzijds een belangrijk beroep moet blijven worden gedaan op vrijwilligers en zelfredzaamheid. Anderzijds zal de gemeente zich tot het uiterste moeten blijven inspannen om de lastenverzwaringen zoveel mogelijk te voorkomen. Vanuit het dorp is daarbij de voorkeur om de sport zoveel mogelijk op één plek onder te brengen en niet versnipperd over het dorp. Qua uitstraling is dat beter, maar ook vanwege de synergievoordelen. Tegelijkertijd vinden wij ook dat dit niet betekent dat je per se moet gaan integreren. Het moet mogelijk zijn om op dezelfde locatie terecht te komen en toch een eigen identiteit te behouden.
Opwaarderen sportaccommodatie Vanuit de sportvereniging UDIROS is enkele jaren geleden richting gemeente al de wens geuit om het sportcomplex te renoveren. Het huidige complex dateert uit begin jaren tachtig en is hoognodig toe aan een opknapbeurt. Niet alleen de velden maar ook de kleedkamers en de kantine.
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 22
Deze behoefte is meegenomen in de discussie rond de klankbordgroep die zich heeft bezig gehouden met de herinrichting van Oude- en Nieuwehorne. In het voorstel van de klankbordgroep is een nieuw te realiseren sportaccommodatie opgenomen aan de noordkant van de Schoterlandseweg. Daarbij is ook sprake van het realiseren van een oefenhal, ter vervanging van de huidige zwaar verouderde gymzaal (zie ook Onderwijs). Een oefenhal biedt het sportende deel van onze bevolking de mogelijkheid om hun geliefde sport in onze eigen dorpen te beoefenen, in plaats van in de wijde omgeving. Daarnaast verwachten we op korte termijn een toenemende behoefte aan uitbreiding van het aantal binnensporten, met name bij het oudere deel van de bevolking. Momenteel is dat volstrekt onmogelijk, omdat de gymzaal én te klein is én geen plek meer biedt. Het realiseren van een oefenhal zal deze mogelijkheden gaan bieden. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat de huidige ledenaantallen alsmede de verwachte groeicijfers in de nabije toekomst deze opwaardering volstrekt rechtvaardigen.
Zorgcentrum buitengebied Vorig jaar is het zorgcentrum Yn ‘e Finne officieel geopend. Daarmee is een nieuwe loot toegevoegd aan de lijst met voorzieningen binnen onze dorpen. En eentje die van meet af aan voorziet in een grote behoefte bij de oudere inwoners, dat is ook duidelijk uit de enquête naar voren gekomen. Oudere inwoners hebben sterke voorkeur om in onze dorpen te blijven wonen in plaats van het verhuizen naar Heerenveen. Dit geldt ook voor bewoners uit de ons omringende dorpen. Geen wonder dat er nu al wachtlijsten zijn voor het huidige centrum. Oude- en Nieuwehorne ziet de realisatie van zorgcentrum Yn ‘e Finne als een opstap naar een mogelijke verdere uitbreiding van de zorgmogelijkheden. Het verder vergrijzen van de bevolking zal de vraag in de komende jaren alleen maar verder doen toenemen. Juist het huidige brede en complete voorzieningsniveau in Oudeen Nieuwehorne maakt het voor deze groep inwoners erg aantrekkelijk om in onze dorpen te blijven wonen. Maar dan moeten daarvoor wel de voorzieningen aanwezig zijn. Deze voorzieningen zijn bij Yn é Finne, in combinatie met de Kiekenhof, voor elkaar. Bij een mogelijke uitbreiding zou verder gebruik kunnen worden gemaakt van de huidige faciliteiten. Samen met het bestuur van het zorgcentrum en het dorpshuis zullen we de mogelijkheden gaan onderzoeken of het mogelijk is om verder te ontwikkelen naar een centrum voor zorg in het oostelijke buitengebied van onze gemeente. Een dergelijke ontwikkeling sluit aan bij de ideeën van de gemeente zoals verwoord in het recent verschenen “woonplan”.
Actielijst Voorzieningen 9.1 9.2 9.3 9.4
Omschrijving actiepunt Samen met de Kiekenhof actie ondernemen om een bibliotheek uitleenloket te realiseren Verplaatsen sportvelden naar de noordzijde van de Schoterlandseweg, Realiseren van een oefenhal op de nieuwe sportaccommodatie PB onderzoekt samen met Yn é Finne en de Kiekenhof de mogelijkheden en behoefte om het zorgcentrum verder te laten ontwikkelen.
wanneer 2008 2009 2009 2008
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 23
10. Onderwijs Oude-
en Nieuwehorne beschikken over zowel een openbare als een christelijke school, een peuterspeelzaal en meerdere vormen van kinderopvang. Een situatie waar we trots op zijn en welke we in stand willen houden. Vooral nu per 1 augustus 2007 de scholen verplicht zijn buitenschoolse opvang te regelen is het van belang om deze groepen ook in één totaal te blijven bekijken.
Kinderopvang De kinderopvang betreft particuliere initiatieven. Deels gericht op de opvang van baby’s en peuters, deels gericht de opvang van oudere schoolgaande kinderen. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat bij het invulling geven aan de buitenschoolse opvang in onze dorpen een voorkeurspositie dient te worden gegeven aan de eigen voorzieningen binnen onze dorpen. Daarbij zou idealiter een brug geslagen kunnen worden met de combinatiemogelijkheden met verenigingen / muziek, etc. Brede school In steeds meer plaatsen worden initiatieven ondernomen om meerdere scholen onder één dak samen te brengen. Op deze wijze ontstaat een brede school. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat op termijn deze ontwikkeling binnen Oude- en Nieuwehorne ook wenselijk is, waarbij de eigen identiteit behouden moet blijven. Op deze wijze zijn synergievoordelen te behalen op het gebied van de huisvesting en de voorzieningen. Op de huidige locaties zouden dan te zijner tijd nieuwe woningen kunnen worden gebouwd. Zoals al eerder vermeld gaat de voorkeur van het dorp uit naar verplaatsing van de sportvelden naar de noordzijde van de Schoterlandseweg. Daarbij wordt rekening gehouden met het realiseren van een oefenhal ter vervanging van de huidige zwaar verouderde gymzaal. Met het oog op deze ontwikkelingen is Oude- en Nieuwehorne van mening dat planologisch nu al rekening gehouden zou moeten worden met de optie van een brede school. Niet alleen biedt dit nog meer mogelijkheden voor de synergie, het zal ook een relatieve daling van de stichtingskosten met zich mee brengen en tevens hogere extra baten als gevolg van het beschikbaar stellen van meer bouwkavels (op de locatie van de huidige scholen).
Gymnastiekzaal opwaarderen naar oefenhal De Sevenaerschool beschikt over een gymnastiekzaal. Hiervan wordt gebruik gemaakt door beide scholen en door zowel de sportverenigingen uit onze eigen dorpen als van buiten. Alle gebruikers zijn het erover eens dat de huidige gymzaal zwaar verouderd en te klein is, en niet meer voldoet aan de eisen van deze tijd. Dit kan echt niet langer meer zo!! Oude- en Nieuwehorne zijn van mening dat het beschikken over een goede zaalaccommodatie erg belangrijk is voor onze dorpen. Niet alleen voor de lichamelijke ontwikkeling van de schoolgaande kinderen, maar ook omdat hiermee een mogelijkheid wordt geboden om een deel van de zaalsporten vanuit onze eigen dorpen te beoefenen. Voor volleybal en zaalkorfbal zijn wij momenteel aangewezen op de sporthallen in de wijde omgeving. Dit is geen gewenste situatie. Niet alleen vraagt dit veel van de ouders (waardoor leden overwegen ’s winters te
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 24
stoppen met sporten!), maar tegelijkertijd zorgen deze extra autoritten voor onnodige vervuiling van het milieu. Daarnaast is ook vanuit veiligheidsoogpunt hier veel tegen in te brengen. Juist in de herfst en winterperiode zijn tenslotte de risico’s op de wegen het grootst. Door Oude- en Nieuwehorne te voorzien van een grotere zaalaccommodatie wordt tevens de mogelijkheden geboden aan de omringende dorpen om ook in hun eigen dorp te kunnen blijven sporten; doordat UDIROS traint in Jubbega, moeten inwoners van Jubbega uitwijken naar andere hallen. Aldus kan dit worden voorkomen. Een goede zaalaccommodatie betekent dat men de beschikking moet hebben over de juiste faciliteiten. Niet alleen de materialen, maar vooral ook de afmetingen van de zaal en een nette kleed- en douchegelegenheid. Vooral deze laatste beide schieten momenteel ernstig tekort in de huidige gymzaal, waardoor van serieuze sportbeoefening geen sprake kan zijn. Renovatie zien wij daarom niet als optie. Een adequate sportzaal die up to date is biedt mogelijkheden voor het uitbreiden van het aantal binnensporten. Meer bewegen is dezer dagen een belangrijk thema, niet in de laatste plaats om de vergrijzende bevolking kwiek te houden. De behoefte aan meer zaalaccommodatie zal daarom in onze ogen de komende jaren alleen maar verder toenemen. En wel juist overdag, wanneer de beide scholen hiervan gebruik maken. Door rekening te houden met een geschikte oefenhal (ruime afmetingen) zou een prima combinatie gemaakt kunnen worden. Recent is ook steeds meer onduidelijkheid ontstaan over de toekomstige bestemming van de huidige zalenaccommodatie, restaurant de Tjongersprong. Landelijk is een duidelijk trend waarneembaar van het sluiten van horecagelegenheden in dorpen. Wanneer dit ook het scenario voor Oude- en Nieuwehorne dreigt te worden, dan zal er op termijn geen goede accommodatie zijn voor toneel- en muziekuitvoeringen. De akoestiek van de Kiekenhof leent zich hier namelijk niet voor. Ook hier zou de oefenhal een belangrijke rol in kunnen vervullen in de toekomst. Kortom, Oude- en Nieuwehorne is van mening dat in overleg met de gebruikers en de gemeente plannen gemaakt moeten worden voor het vervangen van de huidige gymzaal en het overnemen van de voorstellen vanuit de klankbordgroep. Een dergelijke oplossing komt volledig tegemoet aan de wensen van onze bevolking.
Actielijst Onderwijs 10.1 10.2
Omschrijving actiepunt Lokale kinderopvang instanties voorkeurspositie laten verkrijgen bij buitenschoolse opvang Bij de plannen rond de herinrichting van de sportaccommodatie ook voorkeuren met betrekking tot een brede school (op lange termijn) meenemen, zodat de synergievoordelen voor zowel sportaccommodatie en brede school maximaal worden benut.
wanneer 2008 2009
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 25
11. Bedrijven & winkels De inwoners van Oude- en Nieuwehorne zijn heel tevreden over het aanwezige niveau aan voorzieningen en dat geldt zeker ook voor de bedrijvigheid. Uiteraard is het betreurenswaardig dat in de afgelopen jaren de trend tot het opheffen van kleinere winkels niet gestopt kon worden. Anderzijds is dat met de toenemende mobiliteit, en daarmee toenemende consumentenvraag naar meer diversiteit, een moeilijk te stoppen ontwikkeling. Oude- en Nieuwehorne is van mening dat het voor de leefbaarheid in de dorpen van groot belang is om te blijven beschikken over een actieve en levendige middenstand. Dat brengt met zich mee dat vanuit de wet- en regelgeving ook optimaal meegedacht dient te worden over de mogelijkheden voor het vestigen of mogelijk uitbreiden van onze middenstand. Plaatselijk Belang wil zich samen met de plaatselijke middenstandsvereniging ONMKB inspannen voor het instandhouden en waar mogelijk uitbreiden van de middenstand. Zoals onder recreatie aan de orde kwam verwachten wij een kleine impuls te geven door meer dagelijks passerende recreanten te laten genieten van onze omgeving. Daarbij kan ook de middenstand een graantje meeplukken. Samen met de ONMKB zullen we moeten onderzoeken hoe we dit gestalte gaan geven. Maar er moet ook nagedacht worden over de mogelijkheden van het stimuleren van startende ondernemingen. Van oudsher zijn onze dorpen redelijk vertegenwoordigd in de agrarische sector. Vroeger waren er talrijke boerderijen, maar tegenwoordig zijn er steeds minder boeren nog actief. Onderzocht zou kunnen worden in hoeverre deze vrijkomende panden dienst kunnen doen voor startende ondernemers. Gelet op het beoogde toenemende accent op recreatie zijn wij ook van mening dat de mogelijkheden voor het opstarten van een kleinschalige camping of zo tot de mogelijkheden moet behoren. Onze omgeving leent zich hier prima voor. En het voldoet aan een behoefte, gelet op de tendens tot steeds meer toeristische trek naar de kleinere campings. Qua uitbreidingsmogelijkheden is het essentieel dat hiervoor mogelijkheden worden geboden. Echter niet onbeperkt. Oude- en Nieuwehorne zijn van mening dat uitbreiding nooit mag resulteren in een dusdanige omvang dat dit gezichtsbepalend wordt.
Actielijst Bedrijven & winkels 11.1
Omschrijving actiepunt Overleg met ONMKB
wanneer Periodiek
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 26
12. Recreatie & Toerisme Dankzij de vele verenigingen en evenementen mag Oude- en Nieuwehorne zich verheugen op vele georganiseerde activiteiten. Met recht kan dan ook gesteld worden we als dorpen zeer actief worden ervaren door onze omgeving. Voor het behoud van de leefbaarheid van de dorpen een heel belangrijke pijler! Oude- en Nieuwehorne zijn van mening dat onze dorpen zich ook als zodanig moeten blijven profileren, waarbij veel activiteiten worden georganiseerd voor allerlei groepen van de bevolking en voor de wijde omstreken. Dit zorgt immers voor een sterke binding en betrokkenheid tussen de inwoners van onze dorpen. Uit de enquête en discussies is naar voren gekomen dat we te weinig gebruik maken van de mogelijkheden van de vele passanten door onze dorpen. Diverse fietsroutes gaan door of langs onze dorpen, zonder dat bijvoorbeeld de plaatselijke middenstand hiervan kan profiteren. Vaak heeft de passant geen idee wat Oude- en Nieuwehorne te bieden heeft! Een uitzondering hierop is uiteraard het Flaeijelfeest dat inmiddels een enorme aantrekkingskracht kent tot ver in het hele land. Plaatselijk Belang wil werken aan het verbeteren van de promotie van onze dorpen. Daarbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan het plaatsen van informatieborden over ONH op strategische punten binnen het dorp, maar ook aan het beter benutten van de mogelijkheden van de website www.oude-nieuwehorne.nl. Dit laatste zal worden gedaan door onder andere onder de plaatsnaamborden de verwijziging naar onze website te vermelden. Dorpsagenda Zoals gezegd worden in ons dorp talrijke evenementen georganiseerd door de verschillende verenigingen. Belangrijk daarbij is een goede afstemming tussen de verschillende organisatoren van deze evenementen. Plaatse|ijk Belang ziet hierin een rol als regisseur, zodat we kunnen komen tot een soort van dorpsagenda. Door deze bijvoorbeeld bij de belangrijkste ingangspunten van onze dorpen te tonen, zal ook de deelname / participatie stijgen. Daarbij is niet uitgesloten dat vanuit een dergelijke aanpak ook bepaalde doublures en/of omissies worden geconstateerd met betrekking tot het aanbod van het programma. In dat geval zal initiatief genomen moeten worden om hier iets aan te doen. Uitzetten fiets- en wandelrouten Zoals hiervoor is aangegeven wonen we in een heel mooie omgeving. Deze omgeving wordt door diverse lanen en paden doorsneden. Deze zijn echter niet altijd goed aangegeven. Plaatselijk Belang gaat specifieke fiets- en wandelroutes uitzetten binnen Oude- en Nieuwehorne (en naaste omgeving). Daarbij zal gebruik worden gemaakt van de bestaande paden. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling om nieuwe paden aan te leggen, mogelijk wel hier en daar een verbinding. Tenslotte zouden nieuwe paden ten koste kunnen gaan van ons natuurschoon en dat is het laatste wat we willen. Door de routes in elkaar te laten overlopen kan aldus een divers aanbod voor wandel- en fietsliefhebbers worden gemaakt met verschillende afstanden.
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 27
Combinatie met watersport De grens van onze dorpen wordt in het zuiden gevormd door het stroomgebied van de Tjonger. Deze vaarroute wordt zomers door meer dan duizend bootjes bevaren en biedt dus kansen om in onze ambitie met betrekking tot de recreatie een rol van betekenis te vervullen. Oude- en Nieuwehorne is in ieder geval van mening dat onderzocht zou moeten worden hoe we meer boottoeristen richting onze dorpen kunnen krijgen. Bijvoorbeeld door vanaf de sluizen faciliteiten aan te bieden, maar wellicht zijn er ook mogelijkheden om een combinatie te maken met de wandelmogelijkheden op de Kiekenberg. Goede, zichtbare, ligplaatsen zijn daarbij een voorwaarde, eventueel zelfs in combinatie met een te realiseren korte (vaar)verbinding vanaf de Tjonger richting Kiekenberg. Afstemming met omringende dorpen aan de Tjonger is daarbij wenselijk. Bezienswaardigheden In het verlengde van het voorgaande vindt Oude- en Nieuwehorne het noodzakelijk dat er betere “wegwijsborden“ komen naar onze bezienswaardigheden. Deze staan momenteel erg slecht aangegeven, terwijl er diverse van deze bezienswaardigheden zijn. Te denken valt daarbij aan het bommengat en het Joodse kerkhof op de Kiekenberg. Door een combinatie te maken met voornoemde fiets- en wandelroutes zal dit in een behoefte voorzien. Uitbouwen huidige VVV Van oudsher kende Oude- en Nieuwehorne een heel actieve handelsvereniging; de ONKB, tegenwoordig de ONMKB. De aangesloten middenstanders organiseerden allerlei evenementen en activiteiten voor de inwoners. Tenslotte waren deze inwoners immers hun klanten. Mede door de toegenomen mobiliteit is de loyaliteit van de inwoners aan de lokale middenstand minder vanzelfsprekend. Daarnaast heeft de schaalvergroting ervoor gezorgd dat steeds minder winkeliers het hoofd boven water wisten te houden. Het ledenbestand van de ONMKB is daardoor sterk gewijzigd. Waren het voorheen overwegend winkeliers, tegenwoordig zijn er steeds meer middenstanders aangesloten wiens relatie naar de inwoners veel minder direct is. Het is dan ook niet meer dan logisch dat de ONMKB steeds minder actief is in het organiseren van activiteiten en evenementen. Zoals hiervoor aangegeven is Oude- en Nieuwehorne van mening dat wij een actief dorp moeten blijven. Activiteiten zoals een fietstocht, de intocht van Sint Nicolaas etc moeten in ere blijven. Hetzelfde geldt voor het jaarlijkse nieuwjaarsfeest. Daarnaast is uit de enquête gebleken dat bij vele inwoners, uit diverse bevolkingsgroepen, de behoefte wordt aangegeven om deel te nemen aan nieuw te organiseren activiteiten. Ideeën genoeg! Oude- en Nieuwehorne ziet daarom volop bestaansmogelijkheden voor een succesvol VVV. Op dit moment is er al een VVV actief, maar deze is zoekende naar haar rol. Plaatselijk Belang wil samen proberen om het VVV als centraal middelpunt te laten fungeren voor de te organiseren activiteiten in Oude- en Nieuwehorne. Het VVV zou onder meer de dorpsagenda kunnen coördineren, maar ook richting de fiets- en wandelroutes een trekkende rol op zich kunnen nemen. Sinds enige jaren wordt op oudejaarsdag een kuiertocht georganiseerd rond het Sint Thomasluiden. Ook dit zou hier een onderdeel van kunnen vormen. Het VVV zal meer dan nu een regisserende rol moeten vervullen in de toekomst. Belangrijke bottleneck op dit moment is echter het financiële plaatje. Diverse evenementen zullen niet kostendekkend blijken. En dus is een startkapitaal nodig. Gedacht zou kunnen worden
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 28
aan het actief zoeken van leden / donateurs die tegen gereduceerde prijzen aan activiteiten deelnemen. Dit zal nader uitgewerkt moeten worden in een plan van aanpak. In ieder geval zal het VVV onafhankelijk moeten opereren, los van Plaatselijk Belang. Herstel oude paden en lanen Het herstel van oude paden heeft momenteel ook de nodige aandacht. Binnen Oude- en Nieuwehorne is de laatste jaren energie gestoken in het aanleggen van het zg Koaipaed. Dit initiatief zal in de komende periode nog verdere aandacht behoeven. Daarnaast wordt ook gedacht aan het in ere herstellen van het zg Jonkerspaed, een wandelpad dat de 2e wijk met de 2e sluis verbindt en wat parallel loopt in het midden van het gebied tussen de Compagnonsvaart en de Schoterlandseweg. Het realiseren van dit pad heeft als extra voordeel dat hiermee de nieuwe beoogde sportaccommodatie makkelijker, sneller en veiliger bereikt kan worden door de bewoners vanuit Katlijk, Bontebok en omgeving 2e Sluis. Vanuit de discussies uit het onderzoek “Tussen Lijnen en Linten” is de wens naar voren gekomen om een verbinding te realiseren tussen de Kalverkamp en het parkje “de Hulstkamp”. Momenteel is deze er niet, waardoor de oost-west doorsteek alleen te maken is via de Schoterlandseweg of de Buitenweg. Een dergelijke verbinding zorgt er daarnaast voor dat de inwoners van “Yn ‘e Finne” en andere minder ter been zijnde mensen sneller bij de winkelkern kunnen komen. Daarom is ook als naam voorlopig het “Zorgpad” gehanteerd. Plaatselijk Belang gaat samen met de eigenaar van de grond (Arqin) en de directe omwonenden kijken hoe deze verbinding gerealiseerd kan worden.
Actielijst Recreatie & Toerisme 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6 12.7 12.8 12.9
Omschrijving actiepunt Plaatsen van informatieborden over ONH op strategische plekken in het dorp Onder plaatsnaamborden vermelden van website ONH Organisatie van de dorpsagenda Plaatsen van borden bij entree van de dorpen waarop de dorpsagenda is te lezen Diverse fiets- en wandelroutes uitzetten binnen OHN; gebruik makend van bestaande lanen en paden. VVV vorm geven; via degelijk plan van aanpak Initiatief tot ontsluiten Jonkerspaed. Samen met Arqin en omwonenden Zorgpad realiseren Onderzoek hoe we boottoeristen richting onze dorpen weten te trekken; combinatie tussen varen en recreatie in ons gebied onderzoeken
wanneer 2009 2008 2007 2008 2008 2008 2009 2009 2010
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 29
13.Kunst & Cultuur Op basis van onze enquête mag geconcludeerd worden dat het thema Kunst & Cultuur in onze dorpen weinig belangstelling geniet. Over het algemeen heeft men er geen mening over. Daar waar reacties komen, heeft het vaak een matigende ondertoon; streef naar begrijpelijk en herkenbaar. Binnen onze dorpen zijn een aantal initiatieven ondernomen op het gebied van kunst en cultuur. Zo kennen we een aantal kleinere exposities. Maar verder komt het niet goed van de grond. De meer openbare kunstuitingen lijken daarnaast ook hun doel te zijn voorbijgeschoten, gelet op de kritische geluiden hierover. Plaatselijk Belang wil met de initiatiefnemers zich inzetten voor het verbinden van de huidige initiatieven om zo kunst en cultuur in onze dorpen geleidelijk de ruimte te geven om zich te ontwikkelen. Een optie zou kunnen zijn om de eerder genoemde fiets- en wandelpaden hiermee te combineren. Ook het betrekken van het VVV verdient aanbeveling. Deze zou kunnen overgaan tot het organiseren van culturele evenementen en/of exposities. De Kiekenhof en de Brink zouden zich hier prima voor kunnen lenen. De Brink Oorspronkelijk was de gedachte dat de Brink te Nieuwehorne het cultuurcentrum van onze dorpen zou worden. Doordat de Kiekenhof is gelegen aan de Brink is hier een perfecte combinatie van te maken. Op de Brink is enkele jaren geleden een “podium” geplaatst, waarop culturele evenementen zouden worden georganiseerd. Het podium is een kolos van stenen en beton, waar in de praktijk heel weinig gebruik van wordt gemaakt. Als dat al gebeurde, waarde ervaringen, bijvoorbeeld qua akoestiek, slecht. Het zeldzame gebruik in combinatie met de lelijke verschijningvorm zorgen er voor dat het podium voor vele inwoners, en de direct omwonenden in het bijzonder, een doorn in het oog is. Oude- en Nieuwehorne onderschrijft de functie van de Brink nog steeds. Gelet op de centrale plaats in het dorp, gelegen voor het dorpshuis “de Kiekenhof”, is het een perfecte locatie voor het organiseren van kleinschalige evenementen. Onderzocht zou daarom moeten worden op welke wijze de huidige Brink deze functie zou kunnen gaan vervullen en in hoeverre het huidige “podium” daarbij nog van dienst kan zijn. Als mocht blijken dat het podium hierbij geen toegevoegde waarde heeft, dan zal overgegaan moeten worden tot het verwijderen van het podium! Dorpsarchief Sinds enkele jaren zijn enkele inwoners van onze dorpen actief in het opzetten en beheren van het dorpsarchief van Oude- en Nieuwehorne. In de Kiekenhof is een specifieke archiefruimte gecreëerd waar de spullen zijn opgeslagen. Daarnaast wordt hard gewerkt aan het digitaliseren van de beschikbare gegevens. Het beschikken over een eigen dorpsarchief wordt als zeer waardevol ervaren door Oude- en Nieuwehorne. Het verder uitbouwen van het archief verdient daarom de nodige aandacht. Het is daarbij van belang dat zowel de huidige als de oud inwoners kennis hebben van het archief en mogelijke waardevolle spullen voor onze dorpen ter beschikking willen gaan stellen.
Visie Oude- en Nieuwehorne Blz. 30
Actielijst Kunst & Cultuur 13.1 13.2 13.3 13.4
Omschrijving actiepunt Verbinden van bestaande initiatieven op het gebied van kunst & cultuur binnen ONH Onderzoek in hoeverre en in welke mate de Brink een plek kan gaan worden, als cultuur centrum van ONH Onderzoek naar de functie van het podium op de Brink en de toekomstmogelijkheden Dorpsarchief verder uitbouwen
wanneer 2009 2008 2008 Continue
14. Plaatselijk Belang Plaatselijk Belang kent medio 2007 ca 750 leden. Dit betekent dat een aanzienlijk deel van de bewoners geen lid is van Plaatselijk Belang. Er van uitgaande dat Plaatselijk Belang haar activiteiten ontplooit voor alle inwoners van onze dorpen zijn wij van mening dat dit aantal verder moet toenemen. Gestreefd wordt naar een dekking van 90%. Plaatselijk Belang zal daarom in de komende jaren actiever leden gaan werven. Plaatselijk Belang ziet zichzelf als de verbindende schakel tussen de wensen van Oude- en Nieuwehorne en de gemeente of andere instellingen / betrokkenen die bij de realisatie hiervan betrokken moeten worden. Gestreefd wordt daarbij naar een regierol waarbij vanuit het dorp een gemeenschappelijk standpunt wordt ingenomen. Uiteraard moet er ruimte blijven voor de individuele mening, maar we zullen als dorpen onze doelstellingen sneller kunnen realiseren wanneer we vanuit de dorpen het onderling eens zijn. Plaatselijk Belang wil die rol vervullen en zal daartoe initiatieven nemen. Dit vraagt om een continue communicatie en open relatie tussen PB en de inwoners en verenigingen/instellingen. Waarbij sprake moet zijn van een twee richtingen verkeer. Vereist is daarom een heldere communicatiestructuur tussen inwoners, verenigingen, instellingen en Plaatselijk Belang. Deze communicatiestructuur bestaat al enige tijd, maar zal in de komende periode opnieuw worden bekeken en toegelicht. Plaatselijk Belang gebruik als voornaamste communicatie instrument de dorpskrant “de Hoarnekrite”. In de Hoarnekrite wordt maandelijks vermeld welke activiteiten zich in de afgelopen periode hebben voorgedaan en waar Plaatselijk Belang zich mee bezig houdt. Op basis daarvan kunnen inwoners reageren en contact opnemen met een van de bestuursleden. Plaatselijk Belang heeft daarnaast de beschikking over een eigen website www.oudenieuwehorne.nl. Naar verwachting zal dit medium een steeds krachtiger communicatiekanaal gaan worden en daarom zijn we inmiddels met initiatieven gestart om het gebruik van deze website verder te benutten.
Actielijst Plaatselijk Belang 14.1 14.2
Omschrijving actiepunt Communicatiestructuur PB Actiever beleid mbt website; agenda, uitwisseling informatie etc; uitnodigend voor inwoners
wanneer 2008 2008
Dorpsvisie Oude- en Nieuwehorne Dorpenvisie 2007/2013 Status / gebruik In deze tekst staat een eerste ambtelijke reactie op / interpretatie van de dorpsvisie door de gemeente Heerenveen. De reactie is bedoeld als bespreekstuk voor het overleg tussen Plaatselijk Belang en de wijkwethouder. Daarin wordt o.a. getoetst of de gemeente (de rode lijn van) de dorpsvisie goed begrepen heeft. De gesprekken met de Plaatselijk Belangen gebeuren tussen december 2007 en maart 2008 en zijn onderdeel van het toewerken naar dorpsagenda’s Quick scan dorpenvisie Oude- en Nieuwehorne: 1. Oude- en Nieuwehorne werkt al vele jaren met een dorpenvisie. De laatste dateert van 2002. De nieuwe visie is opgesteld aan de hand van een enquête (+ aansluitende discussies) die is ingevuld door bewoners en verenigingen 2. de leef- en omgevingskwaliteit is te kenschetsen als: • prachtige omgeving, voldoende basisvoorzieningen, actief verenigingsleven, • het is er prettig wonen; de leefbaarheid van beide dorpen is groot; buren helpen elkaar • betrokken bewoners: bereidheid om via zelfwerkzaamheid een bijdrage te leveren • veilig scoort een dikke voldoende; veel saamhorigheid • het omliggende landschap wordt in hoge mate gewaardeerd; karakteristieke houtwallen hebben behoudprioriteit nr. 1 • kleinschaligheid wordt gekoesterd; geen behoefte aan grote ingrijpende wijzigingen 3. de dorpenvisie verwoord de ambitie om: “het totale gevoel van welzijn te versterken door het benutten van sterke punten én de volle aandacht geven aan de verbeterpunten. Centrale thema’s zijn: leefbaarheid en samen de schouders er onder zetten”. De eerste gemeentelijke reactie kort samengevat: - vanuit de gemeentelijke beleidsthema’s lijken er geen belangrijke belemmeringen om acties door te voeren en afspraken te maken - uitzonderingen hierop zijn echter (1) een verdere integrale spreiding en clustering van voorzieningen per (kern-)dorp (accommodatiebeleid wordt gemaakt), (2) openbaar vervoer – beschikbaarheid busverbindingen in de avond (provinciaal beleid), (3) uitwerken ontwikkelingsvisie “langs linten en lijnen” – (eigenstandig traject; komende fase opstellen programma van eisen verplaatsing sportvelden) t.a.v. de gewenste verkeersmaatregelen en het versterken van de bestaande recreatieve functies (o.a. verbinden/aanleg padenstructuur) zal eerst gekeken worden wat gemeentebreed speelt en of het mogelijk is om uitvoering van de wensen over meerdere jaren te spreiden (niet alles kan tegelijk) Bespreekpunten 6 februari: Algemeen 1. welke ondersteuning is (specifiek) nodig om verder te werken aan een dorpsagenda? 2. welke acties gaat Plaatselijk Belang binnenkort zelf in gang zetten? 3. heeft Plaatselijk Belang een idee van hoe straks over de uitvoering van de dorpsagenda afspraken worden gemaakt (met de gemeente, met anderen)? Dorp - zijn alle actiepunten benoemd? welke worden wanneer uitgewerkt? - behoud van landelijk dorpskarakter + houtwallenlandschap; maar dorpen mogen niet op slot - status kerndorp; wens om die rol blijvend te vervullen - uitwerken ontwikkelvisie “langs linten en lijnen”; verplaatsen sportvelden; realiseren oefenhal - natuurterreinen: behouden, uitbreiden, recreatief onderling verbinden - bevorderen verkeersveiligheid; snelheid is een probleem; gericht onveilige wegen aanpakken W.v.t.t.k.
Achtergrond gemeentelijke beoordeling: Overzicht belangrijkste items dorpenvisie Oude- en Nieuwehorne: 1. status kerndorp: Nieuwhorne wil die rol blijvend vervullen 2. de voorstellen van de Klankbordgroep Herinrichting zijn essentieel voor het realiseren van dorpenvisie. Veel onderdelen van de dorpenvisie zijn hierop gebaseerd. De ontwikkelingsvisie “langs linten en lijnen” wordt ondersteund op voorwaarde dat er voldoende realisatiemogelijkheden zijn; kernpunten zijn: • concentreer woningbouw binnen lijnen Schoterlandseweg/Buitenweg • groei door middel van inbreiden • natuur langzaam laten overvloeien in het dorp 3. natuurterreinen behouden, waar mogelijk uitbreiden én recreatief kleinschalig ontsluiten 4. streven naar evenwichtige verhouding tussen bebouwd oppervlak en groen/natuur/landschap 5. bewegwijzering optimaliseren; recreatieve paden op strategische punten koppelen 6. wonen: • de dorpen mogen niet op slot; voorstander geleidelijke jaarlijkse groei • geen behoefte aan grootschalige nieuwbouw; wel uitbreidingsmogelijkheden behouden • speciale aandacht voor sociale woningbouw + starters • nieuwbouw mag daarbij nooit ten koste gaan van de bestaande houtwallen 7. visuele verloedering tweetal locaties aan de Schoterlandseweg met voorrang aanpakken 8. streven gericht op een hoogwaardig milieu binnen de beide dorpen; tegengaan illegale stort van (groen-)afval én overlast; behouden veiligheidsgevoel 9. verkeersproblematiek: • terugdringen snelheid in de woonwijken • vergroten veiligheid spelende kinderen + voetgangers + fietsers • gericht/selectief uitbreiden 30/60 km-zones • verkeersonveilige situatie Buitenweg + Tjongervallei (demotiveren doorgaand verkeer) • te hard rijden is hardnekkig probleem 10. openbaar vervoer: ongenoegen over de beschikbaarheid van de busverbindingen in de avond 11. Flaeijelfeest: groot voorbeeld van bloeiend verenigingsleven én actieve buurtverenigingen 12. WMO: streven naar een gemeentelijk steunpunt in de Kiekenhof, inzet beoogd professioneel ondersteuner, opstarten zorgoverleg binnen de dorpen 13. verenigingsleven: streven is om het huidige niveau minimaal te houden en waar mogelijk uit te breiden; initiatieven worden gestimuleerd; wens om te komen tot een dorpsagenda 14. vrijwilligers zijn kloppend hart van verenigingen; aantal vrij constant; probleem: altijd dezelfden 15. tevreden over basisvoorzieningen; behoud centrale kerndorpfunctie is belangrijk; wens om in de Kiekenhof een uitleenloket van de bibliotheek te realiseren 16. sportaccomodatie: realiseren van een oefenhal 17. Yn é Finne doorontwikkelen tot “centrum voor zorg” in het oostelijk deel van de gemeente 18. op termijn komen tot een brede schoolachtige ontwikkeling waarbij eenieders eigen identiteit behouden blijft 19. stimuleer startende ondernemers; m.n. kleinschalige toeristische bedrijvigheid 20. versterken recreatieve functie: • mogelijkheden benutten van de vele passanten door beide dorpend • uitzetten fiets- en wandelroutes • aanleggen van verbindingen tussen paden; + herstel oude paden en lanen aanleggen om de natuurterreinen te verbinden
Overzicht belangrijkste dorpsoverstijgende/gemeentebrede items vanuit dorpenvisie Oude- en Nieuwehorne: • categorisering dorpen in kern- en overige dorpen • verbeteren bewegwijzering: dorpen, routes en objecten. Strategische koppelingen maken • duurzaam landschapsonderhoud; behoud houtwallen • versterking recreatieve infrastructuur • verkeer/verkeersveiligheid • voorzieningen/accommodaties; gewenst (basis)niveau per (kern-)dorp • woningbouw; beschikbaarheid woningen voor sociale sector + starters • openbaar vervoer: instandhouden huidige busverbindingen Beoordeling van de gemeentelijke organisatie in de dorpenvisie: • dik tevreden over het groenonderhoud in beide dorpen (compliment) • fietspaden zijn in goede staat van onderhoud • bijzonder tevreden over de samenwerking met de afdeling Wijkbeheer • vertrouwen is gebaseerd op het beginsel: afspraak-is-afspraak
Doc. guick scan oude- en nieuwehorne 6-2-08 febr 08 rve