Visie op primair onderwijs Amstelveen , Samenwerken aan kwaliteit & talentontwikkeling

Visie op primair onderwijs Amstelveen 2012- 2015, Samenwerken aan kwaliteit & talentontwikkeling Amstelveen, November 2011

Visie op primair onderwijs Amstelveen 2012 – 2015, november 2011

1

Inhoudsopgave Voorwoord ........................................................................................................................3 1 Wat voor onderwijs heeft Amstelveen nodig? ...............................................................4 2 De stad Amstelveen ...................................................................................................5 3 De ouders .................................................................................................................6 4 Waar heeft de stad behoefte aan?...............................................................................7 5 Wat gaan we doen? ...................................................................................................7 5.1 Stimuleren ambities scholen ...................................................................................8 5.2 Excellent onderwijs ................................................................................................8 5.3 Transparantie scholen ............................................................................................8 5.4 De school als minimaatschappij ..............................................................................9 5.5 Internationalisering samenleving...........................................................................10 5.6 Preventie uitval en vergroten kansen.....................................................................10 6 Gemeente en rijksbeleid...........................................................................................10 7 Samenvatting..........................................................................................................11 8 Gevraagde Beslissing ...............................................................................................12 Bijlage 1: Facts & Figures primair onderwijs Amstelveen ....................................................14 Bijlage 2: Gemeentelijke taken en verantwoordelijkheden ..................................................18 Bijlage 3: Landelijke trends & ontwikkelingen....................................................................20


2

Voorwoord

Onderwijs is één van de speerpunten van het collegeprogramma 2010 – 2014. In dit kader heeft het college samen met betrokkenen een visie op primair onderwijs ontwikkeld. Een visie op onderwijs van een gemeente is geen vanzelfsprekendheid. De gemeente bepaalt immers niet hoe het onderwijs er uit ziet. Dit is aan de onderwijsbesturen en aan de scholen. Het onderwijs is echter van groot belang voor onze stad. Het draagt in hoge mate bij aan de verdere ontwikkeling en welzijn van Amstelveners, maar ook aan sociale en economische ontwikkelingen. Vanuit dit perspectief ziet de gemeente haar rol in deze visie en is zij in gesprek gegaan met betrokken ouders, organisaties, bedrijfsleven en natuurlijk de leerkrachten en onderwijsbesturen. Deze dialoog heeft geleid tot een aantal speerpunten. Zij vormen het kader waaraan de betrokken partijen gezamenlijk of vanuit hun eigen verantwoordelijkheid activiteiten koppelen om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Het is duidelijk dat een groot deel van deze uitdagingen door het onderwijs zelf wordt opgepakt in de komende jaren. Hoe het onderwijs er over vijf jaar uitziet, kan niemand met zekerheid zeggen. Om toch een idee hiervan te vormen en duidelijk voor ogen te houden waar deze visie toe dient, wordt in de visie een fictief beeld geschetst van een doorsnee schooldag van een achtjarig meisje in 2016. Graag kijk ik tegen die tijd met u terug in hoeverre het beeld overeenkomt met de werkelijkheid en wat speerpunten voor de kwaliteit van het onderwijs hebben opgeleverd. Volgend jaar worden de visie en de afspraken met betrekking tot het voortgezet onderwijs uitgewerkt. Ook hiervoor zullen gesprekken met diverse betrokkenen worden georganiseerd. In dit kader zal ook concreet worden gesproken over de ambities van het college en de raad om een categoraal gymnasium in Amstelveen te realiseren.1

Herbert Raat Wethouder Onderwijs November 2011

1

Op dit moment wordt gewerkt aan een voorstel voor een categoraal gymnasium in Amstelveen.


3

1 Wat voor onderwijs heeft Amstelveen nodig? Amstelveen behoort tot de aantrekkelijkste gemeenten van Nederland. In de Atlas voor gemeenten 2011 staat de stad op nummer één bij veiligheid, op de tweede plaats van de sociaal-economische index en op de derde plaats van de woonaantrekkelijkheidsindex. Het college wil deze plaats bij de top van Nederland blijven behouden en voorkomen dat Amstelveen achterop raakt door de wet van de remmende voorsprong. Dit vraagt om ambitie, vernieuwing en commitment. Onderwijs is hierbij een speerpunt. In deze visie staat dan ook de vraag centraal: Wat voor onderwijs heeft Amstelveen nodig? Hierbij is gekeken naar wat voor stad we zijn en met welke ontwikkelingen we te maken hebben en naar wat er moet gebeuren om het Amstelveense onderwijs te verbeteren en welke rol eenieder hierbij kan spelen. Er zijn ronde tafel gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van scholen, ouders, bedrijfsleven en organisaties die bij het onderwijs betrokken zijn. Deze visie pretendeert niet alles omvattend te zijn, maar geeft wel weer wat de focus voor het primair onderwijs in Amstelveen voor de komende jaren is. Op basis hiervan ontwikkelen scholen, ouders, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en de gemeente al dan niet gezamenlijk activiteiten om de ambities en doelstellingen te verwezenlijken.

Een doorsnee schooldag oktober 2016 van Lotta, 8 jaar Als mama het slot van de fiets vastmaakt gaat het alarm van haar schoolpad in haar rugtas. Over vijf minuten begint de les en Lotta wil voor die tijd nog een foto uploaden op het klassenbord. Gisteren was ze bij de kinderboerderij. Een grote bok heeft de pet van pappa bijna opgegeten. Die foto wil ze laten zien tijdens het kringgesprek. Haar foto verschijnt naast die van Ismael. Hij houdt op zijn foto een kleine baby met een hele grote witte jurk vast. Om hem heen staan lachende vrouwen in kleurige kleding. Hij vertelt dat zijn zusje gedoopt is. Ismael is pas een paar maanden in Nederland, maar praat al best goed Nederlands. Dat is knap. Tot vorige week was hij drie dagen per week op de taalklas. Nu mag hij altijd in de klas en krijgt hij extra taalwerkjes van juf Isa. Soms popt op haar schoolpad een vraagteken op met zijn foto. Dan heeft hij een vraag en mag zij hem helpen.. Dat is cool, is ze net de juf. Op haar schoolpad staat het rooster van vandaag. Na het kringgesprek gaan ze rekengamen, daarna sporten en na de pauze taal. Als laatste krijgen ze videoles maatschappij en techniek.


4

2 De stad Amstelveen Amstelveen biedt een prettige leefomgeving door het vele groen en de variatie in woonaanbod. Daarbij zorgt de ligging in de metropoolregio Amsterdam voor aantrekkingskracht voor ondernemers en bedrijven. De internationale samenstelling van de bevolking straalt uit dat Amstelveen een plek is waar men uit de hele wereld bij elkaar komt om zichzelf te ontwikkelen en een bijdrage te leveren aan innovatie en creativiteit. Deze unieke combinatie maakt van Amstelveen niet alleen een rustige, veilige plek om te leven, maar ook een stad die kansen biedt voor nieuwe dingen. Om deze bevoorrechte positie te behouden en verder te ontwikkelen kijkt de gemeente samen met haar inwoners, bedrijven en organisaties naar wat de stad in de toekomst nodig heeft. Met betrekking tot het onderwijs betekent dit enerzijds dat je kijkt naar de leerlingenpopulatie en welke onderwijsvormen en focus hierbij wenselijk zijn. Anderzijds zijn scholen ook een afspiegeling van hun omgeving. De sociale en economische context stopt niet bij het schoolplein. De vraag is hoe het onderwijs aangehaakt blijft bij maatschappelijke ontwikkelingen en hierop anticipeert. Voor jonge gezinnen is de kwaliteit van het onderwijs een belangrijk criterium bij het kiezen van een woonplaats. Door te blijven werken aan de kwaliteit van het onderwijs blijft Amstelveen een aantrekkelijke woonplaats voor jonge, hoogopgeleide mensen. Voor het bedrijfsleven is wederom het potentieel aan goed opgeleide mensen een belangrijk vestigingscriterium. Bovendien vraagt het bedrijfsleven om onderwijs dat mensen opleidt met de competenties die nodig zijn binnen de huidige en toekomstige arbeidsmarkt. Dit betekent dat we kinderen al op jonge leeftijd de juiste vaardigheden en kennis aan moeten bieden. Amstelveen krijgt een steeds internationaler samengestelde bevolking. Dit is terug te zien in een bovengemiddeld aandeel van leerlingen van buitenlandse afkomst. Het aandeel ligt met circa 22 % boven het landelijk gemiddelde van 18 %. Met name in het laatste jaar is een sterke stijging te zien (zie bijlage 1, Facts & Figures). Scholen en leerkrachten dienen adequaat op deze ontwikkeling te reageren om de kwaliteit van het onderwijs te kunnen waarborgen voor zowel deze specifieke groep als voor de andere leerlingen in de klas.

Conclusie:  Goed primair onderwijs is een belangrijk vestigingscriterium voor jonge, hoog opgeleide ouders. Amstelveen dient hierin te investeren en in gesprek te gaan met ouders om inzicht te krijgen in hun beweegredenen en wensen.  Het bedrijfsleven vraagt om onderwijs dat mensen opleidt met de juiste competenties. De huidige sociale en technologische ontwikkelingen zijn hierop van grote invloed. Scholen dienen dan ook de competenties te ontwikkelen die hun leerlingen in dit dynamisch krachtenveld nodig hebben.  Scholen dienen in te spelen op de internationalisering van de samenleving.


5

Vervolg schooldag Lotta Ze heeft geen zin in rekenen. Het lukt haar maar niet om naar level 3 te komen. Zou ze iemand om hulp vragen? Voor een aardrijkskundevraag kan ze altijd een edutweet naar opa sturen, maar van gamen snapt hij niks. Juf Isa ziet dat ze nog niet is begonnen en komt naast haar staan. Als Lotta zegt dat ze het niet snapt, vraagt de juf of Ismael naast haar komt zitten. Samen werken ze aan de opdracht. Opeens snapt ze het en is ze eindelijk door naar level 3. Ze zijn nu zo druk bezig met een nieuwe opdracht dat ze verschrikt opkijken als iedereen zijn tas pakt om te gaan sporten. Ze gaan naar het hockeyveld achter de school waar ze les krijgen van de echte trainer van Hurley, best vet. Op het sportveld ziet ze ook Merel weer. Merel is haar beste vriendin. Zij is superslim en mag daarom soms naar de plusklas. Na het sporten, eerst douchen en dan eten. Ze heeft boterhammen met pindakaas in haar trommel en een pakje sap.

3 De ouders Ouders willen het beste voor hun kind. Als de Amstelveense ouder simpelweg goed onderwijs zoekt, heeft hij in Amstelveen geen probleem. Er zijn in onze stad geen zwakke scholen. De Amstelveense scholen worden door de onderwijsinspectie positief beoordeeld. Dit betekent dat kinderen naar behoren taal en rekenen leren en dat de zorgstructuur op school op orde is. Ook de scores van de cito-eindtoets liggen boven het landelijk gemiddeld. Deze cijfers zijn slechts een momentopname. Ze zeggen niets over de ontwikkeling van het kind binnen de school. Wel geven ze een beeld van het potentieel in Amstelveen. Bovenop die basis willen ouders in Amstelveen iets te kiezen hebben. Ze zoeken naar een school met ambities, waar hun kind zich optimaal kan ontwikkelen. Ze vragen openheid van de school en willen waar nodig en mogelijk samenwerken met de school om die ontwikkeling te stimuleren. Conclusie: Ouders hebben behoefte aan transparante en ambitieuze scholen en willen waar nodig en mogelijk samenwerken met de school om de ontwikkeling van hun kind te stimuleren.


6

Vervolg schooldag Lotta Bij de taalles gaan ze eerst samen naar een filmpje kijken. Daarna stelt de juf een paar vragen. Vervolgens maken ze op de schoolpad een paar oefeningen. Als je klaar bent mag je aan je maandproject werken. Lotta heeft de tekst voor een liedje gemaakt en zet daar nu muziek onder. Vorige week heeft ze les gehad over componeren met de schoolpad van de meester van de muziekschool. Ze gaat snel aan de slag met de taaloefeningen, want ze wil graag met haar liedje verder.

4 Waar heeft de stad behoefte aan? Amstelveen heeft behoefte aan onderwijs dat vaardigheden en competenties van kinderen ontwikkelt die zij nu en in de toekomst nodig hebben. Dit is waar ouders en bedrijfsleven om vragen. Het algemene besef dat we in exponentiële tijden leven groeit2. Sociale en technologische ontwikkelingen volgen elkaar snel op. Kinderen die nu op school zitten, gaan werken met technologieën die we nu nog niet kennen en problemen oplossen waar we nu nog geen besef van hebben. We staan dus voor de taak om onderwijs te ontwikkelen waar de toekomst om vraagt. Dit kan niet van vandaag op morgen, maar vraagt wel om het formuleren van ambities met haalbare doelstellingen die stap voor stap het onderwijs in de goede richting brengen. De ontwikkeling van vaardigheden als kritisch leervermogen, inventiviteit, ondernemerschap, samenwerking en communicatie staan hierbij centraal. Alle kinderen hebben hier belang bij, of zij nu hoogbegaafd of kwetsbaar zijn of tot de middenmoot behoren. Deze taak vraagt om ambitie, vernieuwing, commitment en lef van alle betrokken partijen.

5 Wat gaan we doen? Om in te spelen op bovenstaande conclusies en ontwikkelingen wil de gemeente Amstelveen in dialoog blijven met betrokkenen bij het onderwijs, zoals leerkrachten, ouders, onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven. Op basis hiervan worden instrumenten ontwikkeld die bijdragen aan de kwaliteitsverbetering van het onderwijs in Amstelveen. Deze ontwikkeling is al in gang gezet met de ronde tafel gesprekken over de kwaliteit van het onderwijs. De speerpunten die hieruit naar voren zijn gekomen zijn het stimuleren van ambities van scholen, excellent onderwijs, transparantie van de scholen en de school als minimaatschappij. Daarnaast vraagt de internationalisering van de samenleving en het groeiende aandeel van leerlingen van buitenlandse afkomst om een adequaat taalbeleid.

2

Voor meer informatie zie ook “Shift happens”:

http://www.youtube.com/watch?v=TZjRJeWfVtY&feature=related


7

5.1

Stimuleren ambities scholen

Per 1 juli 2011 is de oude regeling voor onderwijsbegeleiding vervallen. De middelen die bij deze regeling pondsgewijs over de scholen werden verdeeld, worden met ingang van het schooljaar 2011 – 2012 anders ingezet in het kader van de “Kwaliteitsimpuls Primair Onderwijs”. De kwaliteitsimpuls primair onderwijs ondersteunt projecten van basisscholen die de kwaliteit van het onderwijs voor hun leerlingen verbeteren. Scholen kunnen dit op veel manieren invullen, of het nu vernieuwend lesaanbod, extra opleiding voor getalenteerde leerkrachten of aanschaf van lesmateriaal is, als het de kwaliteit van het onderwijs maar aantoonbaar verbetert. Voor 2011 - 2012 is een budget van € 120.000 beschikbaar. De financiële ondersteuning bedraagt maximaal 75 % van de kosten. De gemeente vraagt van de school een eigen financiering van 25 %. Een school kan per (school)jaar één projectaanvraag indienen. Het college heeft naast de structurele middelen in 2011 € 50.000 en in 2012 € 100.000 éénmalig beschikbaar gesteld voor de kwaliteitsimpuls. Afhankelijk van de kwaliteit van de voorstellen wordt dit in de komende jaren verder uitgebreid. Amstelveen zet ook in op de digitalisering van het onderwijs zowel op het gebied van onderwijsmethoden, hardware als digitale infrastructuur (bijvoorbeeld glasvezel). Om ambities waar te maken zijn goede leerkrachten nodig. Onderwijsbesturen bieden hiertoe scholingsmogelijkheden. De gemeente hecht belang aan ontwikkeling van leerkrachten. Hiertoe dragen ook kennisuitwisseling en mobiliteit van het personeel bij.

5.2

Excellent onderwijs

Aangezien in Amstelveen het aandeel bovengemiddeld intelligente leerlingen boven het landelijke gemiddelde ligt, vraagt deze groep om een eigen aanpak. Ook de toenemende vraag van het bedrijfsleven naar hoog gekwalificeerd personeel rechtvaardigt een focus op onderwijs aan excellente leerlingen. De gemeente wil het onderwijs hiertoe stimuleren. De coördinator van de plusklas heeft i.s.m. het samenwerkingsverband Amstelzijde een projectvoorstel geschreven om het onderwijs aan excellente en hoogbegaafde leerlingen in Amstelveen te verbeteren. Het project is er met name op gericht dat scholen meer aandacht krijgen voor excellente leerlingen en daar hun onderwijs beter op afstemmen. Alle scholenbesturen voor het primair onderwijs in Amstelveen nemen deel aan dit project. Met dit plan zetten de besturen zich gezamenlijk in voor de verhoging van de kwaliteit van het onderwijs, speciaal gericht op de leerlingen met cognitief talent. De gemeente stelt voor het schooljaar 2011 – 2012 €50.000 beschikbaar voor de doorontwikkeling van het onderwijs aan excellente en hoogbegaafde leerlingen.

5.3

Transparantie scholen

In 2012 ontwikkelt de gemeente in samenwerking met onderwijs, ouders en bedrijfsleven een informatiesysteem dat ouders toegang biedt tot essentiële informatie om de kwaliteit van het onderwijs aan hun kind te kunnen bepalen. Hiertoe worden middelen beschikbaar gesteld uit de kwaliteitsimpuls voor onderwijs uit de begroting 2012.


8

5.4

De school als minimaatschappij

Om leerlingen te kunnen voorbereiden op de maatschappij is het nodig dat scholen hun blik naar buiten keren. Door samen te werken met instellingen en bedrijven in hun buurt en de leerstof te verbinden aan de realiteit buiten de school worden leerlingen gestimuleerd om de dingen die ze leren te koppelen aan het dagelijkse leven en hun toekomst. Samenwerking met het bedrijfsleven en instellingen is één van de criteria waarop scholen worden beoordeeld voor hun projectaanvragen in het kader van de kwaliteitsimpuls primair onderwijs. Daarnaast zal de gemeente haar netwerk aanspreken en scholen en bedrijven bij elkaar brengen door bijvoorbeeld een speciale netwerkbijeenkomst te organiseren. Het college stimuleert in dit kader ook de brede schoolaanpak. Vanaf het schooljaar 2011 – 2012 kiest de gemeente voor een ondersteunende rol ten aanzien van de brede schoolaanpak.3 Voor de langere termijn legt het college aan de schoolbesturen voor om de mogelijkheden voor een totaalschool in Amstelveen nader te onderzoeken4.

Slot schooldag Lotta De laatste les van de dag is best spannend. Het is al de derde keer dat ze videoles krijgen van mevrouw Smit van Canon, een heel groot bedrijf voor printers en kopieerapparaten. De les is niet alleen voor hun groep maar ook voor de groepen vijf van andere basisscholen in Amstelveen. Mijnheer Pieterse, een vrijwilliger van TVA, zet de videocamera klaar. Joerie en Merel geven zo meteen een presentatie over de opdracht die ze vorige keer hebben gekregen. De andere klassen kunnen hen dan ook zien. Het gaat over een campagne voor duurzame printers. Daarvoor moesten ze een slogan in het Engels verzinnen. Die hebben ze samen tijdens de Engelse les gemaakt. Iedereen is een beetje druk, maar Juf Isa is nu even streng. Als iedereen stil is, tellen ze samen af en maakt juf verbinding. Op het grote scherm zien we mevrouw Smit in een net pak. Op vier kleine schermpjes aan de zijkant zijn de andere scholen te zien. Mevrouw Smit vertelt nog even kort waar we het de vorige keer over hebben gehad en wat de opdracht was. Daarna presenteren alle scholen hun plan. Aan het einde van de les zegt mevrouw Smit dat ze alle plannen erg mooi vindt en dat ze ze misschien wel in de toekomst gaat gebruiken. 3

De uitwerking hiervan is vastgelegd in de notitie Gemeentelijke ondersteuning Brede schoolaanpak v.a.

schooljaar 2011 – 2012, de grote lijn”, vastgesteld door het college van B&W in de vergadering van 26 april 2011. 4 In dit concept biedt de school zijn leerlingen een gevarieerd totaal programma tussen acht en vijf uur, waarbij lesstof, sport en cultuur elkaar afwisselen en er tussen de middag een warme lunch wordt geserveerd. De toegevoegde waarde van dit concept is dat de leerlingen gedurende de dag meer afwisseling wordt geboden. Bovendien wordt er meer gebruik gemaakt van de bestaande faciliteiten in de stad door de samenwerking met Amstelveense (sport)verenigingen en culturele instellingen.


9

Dan gaat het alarm op haar schoolpad en zijn de lessen afgelopen. 5.5

Internationalisering samenleving

De internationalisering van de samenleving zien we terug in de leerlingenpopulatie. Scholen zijn zoekende hoe zij de groeiende groep kinderen van buitenlandse afkomst kunnen opvangen zonder daarbij het onderwijs aan de overige leerlingen in hun klas aan kwaliteit te laten inboeten. Voldoende taalvaardigheid is een basis om goed onderwijs te kunnen volgen. Tot nog toe heeft de gemeente ingezet op een taalklas om nieuwkomers een eerste opvang te bieden en een basis te bieden voor hun verdere schoolcarrière. De huidige ontwikkelingen vragen echter om een andere, bredere aanpak, waarbij NT2-onderwijs (Nederlands als tweede taal) een belangrijk instrument is om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen, zowel voor de nieuwkomers als de andere leerlingen in de klas. Daartoe moeten leraren over de juiste kwalificaties en instrumenten beschikken. De Amstelveense onderwijsinstellingen willen onder de vlag van het samenwerkingsverband Amstelzijde meer regie over het taalbeleid in Amstelveen voeren. De gemeente juicht dit toe. In het kader van de internationalisering van de samenleving zijn Nederlandse kinderen er bij gebaat om al op vroege leeftijd Engels onderwijs te volgen. In een steeds verder internationaliserende arbeidsmarkt is dit een belangrijke voorwaarde voor hun toekomstige loopbaan.

5.6

Preventie uitval en vergroten kansen

Het college pleit voor voldoende aandacht van de leerkracht voor de individuele leerling. Zolang klassikaal onderwijs standaard is, stelt het college daarom de Amstelveense norm voor de klassengrootte op gemiddeld 27 leerlingen. Het is beter om kinderen op school te houden dan ze van straat te halen. Uitgaande van deze gedachte heeft de raad zich bij het vaststellen van het jeugdbeleid uitgesproken voor een uitbreiding van de capaciteit van leerplichtambtenaren. Een instrument dat de gemeente ondersteunt om de kansen van kinderen te vergroten is de preventieve logopedie. Bij een screening wordt op jonge leeftijd geconstateerd of een kind spraak- of taalontwikkelingsproblemen heeft. Een diagnose op jonge leeftijd voorkomt problemen of zelfs uitval in de latere schoolcarrière.

6 Gemeente en rijksbeleid Naast deze specifieke Amstelveense ambities heeft de gemeente ook een rol in het onderwijsbeleid van het rijk. De gemeente heeft de specifieke taak om toe te zien dat er voldoende openbaar onderwijs in de stad wordt aangeboden. Daarnaast voert de gemeente de wet op leerplicht uit, is zij verantwoordelijk voor onderwijshuisvesting en leerlingenvervoer. De gemeente hecht veel belang aan goede onderwijshuisvesting. In het kader van frisse scholen investeert de gemeente hierin €80 mln. Scholen willen zelf ook investeren. De gemeente onderzoekt de mogelijkheid voor scholen om via een revolving fund te kunnen investeren.


10

In het kader van de wet OKE is de gemeente verantwoordelijk voor de coördinatie van vooren vroegschoolse educatie (VVE) en het inrichten van schakelklassen (in Amstelveen de taalklas). Het rijk stelt vanaf 2012 meer middelen ter beschikking om taalbeleid te kunnen uitvoeren5. Met betrekking tot de Lokaal Educatieve Agenda heeft de gemeente een regierol om met de betrokken partijen de taken, activiteiten en ambities op elkaar af te stemmen. De komende jaren heeft het rijk resultaatgerichtheid en passend onderwijs tot speerpunten benoemd. Scholen in Amstelveen krijgen in het kader van dit nieuwe rijksbeleid rond 'passend onderwijs' te maken met een nieuw (groter) samenwerkingsverband. Scholen krijgen de verantwoordelijkheid om zelf passend onderwijs aan zorgleerlingen te bieden. Deze verandering in het onderwijs kan niet los worden gezien van de verantwoordelijkheden die de gemeente in het kader van de jeugdzorg krijgt. Op diverse plaatsen worden jeugdigen met zorgvragen gesignaleerd. Basisscholen spelen hierbij een belangrijke rol. Het is belangrijk dat leerkrachten signalen herkennen en dat deze signalen worden vertaald in sluitende zorg. Hetzij doordat leerkrachten de signalen met ouders bespreken, hetzij doordat zij deze signalen doorgeven aan de intern begeleider, die vervolgens op hun beurt voor aansluiting kunnen zorgen met professionals van het centrum voor jeugd en gezin (CJG). In de bijlagen twee en drie worden respectievelijk de gemeentelijke taken en de beleidsontwikkelingen op nationaal niveau nader toegelicht.

7 Samenvatting Het college kiest voor een eigentijdse en ambitieuze visie op onderwijs, waarbij het kijkt naar wat de stad en haar inwoners nodig hebben. Goed primair onderwijs is een belangrijk vestigingscriterium voor jonge, hoog opgeleide ouders. Amstelveen dient hierin te investeren en in gesprek te gaan met ouders om inzicht te krijgen in hun beweegredenen en wensen. Uit reeds gevoerde gesprekken is gebleken dat ouders behoefte hebben aan transparante en ambitieuze scholen. Het bedrijfsleven vraagt om onderwijs dat mensen opleidt met de juiste competenties. De huidige sociale en technologische ontwikkelingen zijn hierop van grote invloed. Scholen dienen dan ook leerlingen voor te bereiden door die competenties te ontwikkelen die zij in dit dynamisch krachtenveld nodig hebben. Internationalisering van de samenleving heeft zijn weerslag op de leerlingen populatie. Scholen en leerkrachten dienen adequaat op deze ontwikkeling te reageren om de kwaliteit van het onderwijs voor zowel deze specifieke groep als voor de andere leerlingen in de klas te kunnen waarborgen.

5

Op dit moment is niet duidelijk hoe hoog de vergoeding voor Amstelveen zal zijn.


11

In dit licht benoemt het college voor de periode 2011 – 2015 de volgende speerpunten met concrete acties die een bijdrage leveren aan de kwaliteit van het Amstelveense primaire onderwijs:

Speerpunt 1. Stimuleren ambities scholen

Actie Kwaliteitsimpuls primair onderwijs

2. Excellent onderwijs

Stimulering doorontwikkeling van onderwijs aan excellente en hoogbegaafde leerlingen

3. Transparantie scholen

Informatiesysteem primair onderwijs

4. School als minimaatschappij

Kwaliteitsimpuls primair onderwijs

5. Internationalisering samenleving

Actualisering en verbeteren efficiency taalbeleid

8 Gevraagde Beslissing Het college vraagt de raad in te stemmen met de benoemde speerpunten.


12

Bijlagen


13

Bijlage 1: Facts & Figures primair onderwijs Amstelveen Organisatie scholen In Amstelveen zijn 22 scholen, waaronder twee scholen voor speciaal basisonderwijs. Deze scholen zijn samen met negen andere Amstelveense basisscholen ondergebracht bij het bestuur voor openbaar onderwijs, Amstelwijs. Negen scholen voor christelijk onderwijs vallen onder het bestuur van Onderwijsgroep Amstelland. Daarnaast is er een vrije school, De Parcival, die een eigen bestuur heeft en één reformatorische basisschool, De Akker, die valt onder het bestuur van Educatis. 48 % van de leerlingen maakt gebruik van openbaar onderwijs, 52 % van bijzonder onderwijs.

Spreiding scholen Er is een gelijkmatige verdeling van openbaar en bijzonder onderwijs over de verschillende wijken. 

De Horizon (b)

 

De Wereldbol (o) De Akker (b)



Vrije School Parcival (b)

 

Het Palet Zuid (b) 2e Amstelveense Montessorischool (o)



(International School of Amsterdam)



Joost van den Vondelschool (onderdeel De Omnibus) (Bankras) (b)



Martin Luther King (Kostverloren) (o)



1e Amstelveense Montessorischool (o)



Het Palet Noord (b)

Randwijck

 

Roelof Venemaschool (b) Michiel de Ruyterschool (o)

Stadshart



Piet Hein (o)



Het Palet Noord (b)



Roelof Venema School (dependance) (b)



Piet Hein (dependance) (o)

 

De Pionier (Middenhoven) (o) Willem-Alexanderschool (Middenhoven) (b)



De Cirkel (Middenhoven) (b)

 

De Triangel (b) De Westwijzer (o)



Karel Eykman School(b)



De Zwaluw (afdeling van De Pionier) (o)

Groenelaan

Keizer Karel Park

Bankras Kostverloren

Elsrijk

Patrimonium Waardhuizen Middenhoven

Westwijk

Nes aan de Amstel

De twee scholen voor speciaal basisonderwijs bedienen heel Amstelveen en Ouder-Amstel en hebben geen directe buurtfunctie. De Schakel is gevestigd in Bankras en De Wending in Westwijk.


14

Leerlingenpopulatie Aantal leerlingen 6.400 leerlingen bezoeken een basisschool in Amstelveen. Over het geheel is er een lichte krimp te zien in het aantal leerlingen. Een aantal scholen hebben te kampen met een grotere krimp. Uitschieters zijn de 2e Montessori, De Westwijzer en De Cirkel. aantal leerlingen per school

De Parcival; 227 De Akker; 104

Michiel de Ruyter; 379 Martin Luther King; 289

Triangel; 697 Piet Hein; 523

Cirkel; 248 1e Montessori; 323 Horizon; 331 2e Montessori; 203 Joost van den Vondel; 133 De Wereldbol; 79 De Pionier (incl Zwaluw); 301

Karel Eykman; 421

Westwijzer; 368 Willem Alexander; 375 Wending; 115 Palte Zuid; 225 Palet Noord; 373

De Schakel; 116 Roelof Venema; 553

Percentage groei/krimp 2010 20%

15%

10%

5%

0%

-5%

-10%

-15% r n a ri ri el el ol id er er ng on an ng te uw ei so so iz ak ijz di nd Ki em db Zu H nd al uy km r es es el or ch R tw en + Vo en xa et Zw H S nt nt Ey er V he e d le W n Pi es . t o o l l r f d e A e W c o M M W d D re Lu oo e el in el n N D Ka em r hi 1e 2e tin t Ro ill va ic ie le ar M W st on M Pa o Pi Jo e D


C

el irk

Tr

e ng ia

l D

e

r al ke iv rc Ak Pa e D

15

Gewichtenleerlingen Amstelveen heeft gemiddeld een hoogopgeleide bevolking. Dit is terug te zien in het aantal leerlingen met een gewicht6. Dit ligt met 3 % aanzienlijk lager dan het nationale gemiddelde van 14 %. Aandeel leerlingen van buitenlandse herkomst Het aandeel leerlingen van buitenlandse herkomst ligt met circa 22% boven het landelijk gemiddelde van 18 %. Dit is in lijn met de internationale samenstelling van de Amstelveense bevolking. Uit onderstaande grafiek blijkt dat alleen de Wereldbol en de Joost van den Vondel tot de categorie zwarte school behoren. Daarnaast is duidelijk dat in heel Amstelveen het aandeel leerlingen met een buitenlandse herkomst stijgt. 80%

70%

M. de Ruyter 60%

M.L. King Piet Hein 1e Montessori 2e Montessori

50%

De Wereldbol Pionier Westwijzer Roelof Venema

40%

Palet Noord Willem Alexander Karel Eykman 30%

J. v/d Vondel Horizon Cirkel Triangel

20%

De Akker Parcival Landelijk gemiddelde 10%

0% 06 / 07

07 / 08

08 / 09

09 / 10

10 / 11

De Martin Luther King school heeft met 35% een relatief groot deel leerlingen van buitenlandse herkomst. De groei van deze groep vlakt bij deze school iets af, terwijl bij de meeste andere Amstelveense scholen een scherpe stijging te zien is in het laatste jaar. De sterkste groeiers zijn de Joost van de Vondelschool, 2e montessori school en de Westwijzer.

6

Op basis van het opleidingsniveau van de ouders wordt aan leerlingen een gewicht gegeven. Om als school in aanmerking te komen voor de extra financiering moeten de leerling-gewichten bij elkaar opgeteld een drempelniveau overschrijden. Met ingang van het schooljaar 2009-2010 is de drempel vastgesteld op 6%.


16

Resultaten Er zijn geen zwakke scholen in Amstelveen. Alle Amstelveense basisscholen vallen onder het basistoezicht van de onderwijsinspectie7. De scores van de cito-eindtoets liggen boven het landelijk gemiddelde. Deze cijfers zijn slechts een momentopname. Ze zeggen niets over de ontwikkeling van de leerling en geven geen indicatie van de toegevoegde waarde van het onderwijs dat het kind op de school heeft gekregen (= kwaliteit van een school). Wel geven ze een beeld van het potentieel. Dit is ook terug te zien in de doorstroom van het primair naar het voortgezet onderwijs in Amstelveen. Veel leerlingen stromen door naar havo of vwo. Het aandeel bovengemiddeld intelligente leerlingen ligt in Amstelveen hoger dan het landelijke gemiddelde.

Advies doorstroom havo of hoger 90

80

Aandeel leerlingen in %

70

60

50

40

30

20

10

0

. M

7

de

Ru

er yt M

. .L

Ki

ng P

t ie

H

n ei

1e

o M

so

es nt

2e

ri

o M

so

es nt

e D

ri d el er W

l bo

on Pi

r ie

l r a id er rd on an de m de i jz Zu oo riz on ne km an t N w o y t e V x e t H l e V es le lE d Al Pa of W re v/ Pa el m Ka J. li le Ro W

u al Zw

w

l r g el al el ke in ke iv rk ng rc ha nd Ci Ak ia c a e r e P S T W D e D

De onderwijsinspectie stelt een school onder basistoezicht als de inspectie vertrouwen heeft in de

kwaliteit van het onderwijs. Voor inspectierapporten per school zie www.onderwijsinspectie.nl


17

Bijlage 2: Gemeentelijke taken en verantwoordelijkheden De wettelijke rol van de gemeente met betrekking tot het primair onderwijs is beperkt. De lokale overheid heeft een aantal taken en verplichtingen, gericht op: toezicht openbaar onderwijs, leerplicht, onderwijshuisvesting, de lokaal educatieve agenda, leerlingenvervoer, uitvoering van vooren vroegschoolse educatie en de inrichting van de schakelklassen (taalklas).

Toezichthoudende rol openbaar onderwijs De toezichthoudende taken van de gemeente ten opzichte van het openbaar primair onderwijs zijn vastgelegd in de wet primair onderwijs. Bevoegdheid Benoemen, schorsen en ontslaan van bestuursleden. Daarbij moet ten minste een derde doch geen meerderheid van het bestuur worden benoemd op voordracht van de ouders van de leerlingen die zijn ingeschreven op de betrokken scholen Goedkeuren van de begroting Instemmen met de jaarrekening Goedkeuren van voorgenomen statutenwijzigingen Ontvangen van een jaarverslag van het bestuur Vaststellen of er sprake is van ernstige taakverwaarlozing en het nemen van maatregelen Opheffen van een school Ontbinden van de stichting

Bevoegd orgaan Gemeenteraad

WPO Art. 48 lid 6 B

Gemeenteraad Gemeenteraad

Art 48 lid 6 D Art. 48 lid 6 D

Gemeenteraad

Art. 48 lid 7

Gemeenteraad

Art. 48 lid 8

Gemeenteraad

Art. 48 lid 11

Gemeenteraad Gemeenteraad

Art. 48 lid 5 en 159 Art. 48 lid 6 H

Om inhoud te kunnen geven aan deze toezichthoudende rol is in de statuten van Amstelwijs, stichting voor primair openbaar onderwijs vastgelegd dat de gemeenteraad vóór 1 november van het voorafgaande jaar de begroting met een toelichting ontvangt en vóór 1 juni van het daarop volgende jaar het jaarverslag met een toelichting. Verder dient het bestuur de gemeenteraad tijdig te informeren over ontwikkelingen en wijzigingen.

Leerplicht De gemeente is belast met het houden van toezicht op de naleving van de leerplichtwet. In dit kader richten de leerplichtambtenaren zich op registratie en administratie van verzuim, preventie, maatschappelijke zorg, justitiële taken, vrijstelling van geregeld schoolbezoek, voorlichting en overleg met de scholen. Het college is wettelijk verplicht om jaarlijks verslag uit te brengen aan de gemeenteraad over de behandelde leerplichtzaken.


18

Onderwijshuisvesting De gemeente heeft de wettelijke taak te voorzien in de huisvesting van scholen voor primair en voortgezet onderwijs. Schoolbesturen kunnen bij de gemeente aanvragen voor huisvestingsvoorzieningen indienen, voor zowel nieuwbouw als onderhoud aan gebouwen. Jaarlijks stelt de gemeente een lijst op (programma) waarop de voorzieningen staan die het volgende jaar voor bekostiging door de gemeente in aanmerking komen. Dit is geregeld in de verordening onderwijshuisvesting. Hierin zijn tevens normbedragen opgenomen. Bijzonder is dat de gemeente Amstelveen bereid is hierop een toeslag tot maximaal 15% te verstrekken ter realisatie van duurzame schoolgebouwen van goede kwaliteit. In het kader van de brede school is de huisvestingvraag uitgebreid. Het gaat niet meer alleen om scholen die gehuisvest moeten worden. Nieuwbouw moet in de meeste gevallen ook onderdak bieden aan kinderopvang. De kosten van dit laatste komen voor rekening van de kinderopvangorganisatie en niet van de gemeente.

de lokaal educatieve agenda De Lokale Educatieve Agenda is geïntroduceerd als een instrument om het lokaal onderwijsbeleid vorm en inhoud te geven na de wetswijzigingen in het onderwijs(achterstanden)beleid in 2006. Het is een instrument voor gemeenten, schoolbesturen en overige partners om in ‘nieuwe verhoudingen’ (meer gelijkwaardige verhoudingen) tot gezamenlijke afspraken te komen over het onderwijs- en jeugdbeleid. De gemeente heeft hierin de regierol.

leerlingenvervoer Leerlingen kunnen onder bepaalde voorwaarden gebruikmaken van speciaal vervoer, zoals een (taxi-)bus of aangepaste auto, om naar school te gaan. Op basis van de Wet gemeentelijke regelingen leerlingenvervoer kunnen ouders leerlingenvervoer of een tegemoetkoming vervoerskosten aanvragen bij de gemeente.

uitvoering van vooren vroegschoolse educatie De gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van vooren vroegschoolse educatie. Zij heeft een regierol bij het verzorgen van een goed voorschools aanbod voor alle jonge kinderen met een (taal)achterstand. Om dit aanbod te realiseren en om al deze kinderen te bereiken, maken gemeenten afspraken met peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en schoolbesturen. Het rijk stelt voor de uitvoering middelen ter beschikking. De hoogte van dit bedrag wordt bepaald door het aantal gewichtenleerlingen.

inrichting van de schakelklassen (taalklas) In het kader van de wet op het onderwijsachterstandenbeleid (OAB) is de gemeente verantwoordelijk voor de inrichting van de schakelklassen. Schakelklassen zijn klassen voor basisschoolleerlingen met een grote achterstand in de beheersing van de Nederlandse taal. In de schakelklas krijgen deze leerlingen een jaar lang intensief onderwijs, gericht op het wegwerken van de taalachterstand. De gemeente is verantwoordelijk voor het bepalen van de specifieke doelgroep van de schakelklas en voert de regie in het overleg met de schoolbesturen.


19

Bijlage 3: Landelijke trends & ontwikkelingen Opbrengstgericht werken Opbrengstgerichtheid in het onderwijs is het bewust, systematisch en cyclisch werken aan het streven naar maximale opbrengsten. Bij opbrengsten gaat het dan om: • cognitieve resultaten van leerlingen; • sociaal-emotionele resultaten; • tevredenheid van leerlingen, ouders en vervolgonderwijs. Vanaf 1 augustus 2010 is de wet referentieniveau taal en rekenen van kracht. Hierin staat beschreven wat leerlingen op verschillende momenten in hun schoolloopbaan op het gebied van taal en rekenen moeten kennen en kunnen. Daarmee wordt het referentiekader een leidraad voor scholen, docenten en onderwijsprogramma’s in het primair, voortgezet, speciaal en middelbaar beroepsonderwijs en vormt het de basis voor doorlopende leerlijnen taal en rekenen. Het doel van de invoering van de referentieniveaus is het verbeteren van de taal- en rekenvaardigheden bij leerlingen.

Transparantie en verantwoording Een andere landelijke trend is dat scholen zich (publiekelijk) verantwoorden over hun resultaten. Overzichten in Trouw en Elsevier, Vensters voor verantwoording van de VO-raad, de Amsterdamse spiegels voor PO en VO en de site van de inspectie voor het onderwijs zijn daarvan voorbeelden.

Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (OKE) De wet OKE regelt allereerst de basiskwaliteit voor alle kinderen die naar de peuterspeelzaal gaan. Ten tweede regelt het wetsvoorstel een aantal zaken rond vooren vroegschoolse educatie. Gemeenten hebben een regierol bij het verzorgen van een goed voorschools aanbod voor alle jonge kinderen met een (taal)achterstand. Om dit aanbod te realiseren en om al deze kinderen te bereiken, maken gemeenten afspraken met peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en schoolbesturen. Verder gaan gemeenten afspraken maken met schoolbesturen over de resultaten van vroegschoolse educatie. Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) is onderwijs bestemd voor zeer jonge kinderen met een (taal)achterstand. Om een slechte start op de basisschool te voorkomen, krijgen deze kinderen via speciale onderwijsprogramma’s bijscholing. VVE begint op de peuterschool of de kinderopvang en loopt door tot in de eerste groepen van de basisschool. Er zijn verschillende programma’s voor vooren vroegschoolse educatie. Ook het aanbod van voorschoolse educatie moet aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen. De eisen houden in dat voorschoolse educatie ten minste vier dagdelen of 10 uur per week wordt gegeven op een peuterspeelzaal of een kinderdagverblijf. De programma’s waar mee gewerkt wordt, moeten van goede kwaliteit zijn. Deze programma’s stimuleren op speelse wijze de taal- en rekenontwikkeling, de sociaal-emotionele ontwikkeling en de motoriek van kinderen. Ook worden er eisen gesteld aan de professionaliteit van de leidsters die voorschoolse educatie geven.


20

Passend onderwijs Met de invoering van passend onderwijs wordt de vaak bureaucratische indicatiestelling afgeschaft en krijgen scholen een zorgplicht. De zorgplicht voor scholen moet voorkomen dat ouders van het kastje naar de muur worden gestuurd. Scholen moeten rekening houden met de zorgbehoefte van het kind en met de voorkeuren van de ouders, maar ook met de mogelijkheden die een school heeft om de leerling passend onderwijs aan te bieden. Scholen in het primair en voortgezet onderwijs gaan daarbij samenwerken in regionale samenwerkingsverbanden. Kan een school geen passend onderwijs aanbieden, dan wordt binnen dit samenwerkingsverband gezocht naar een andere school in het reguliere of speciaal onderwijs. Het speciaal onderwijs blijft bestaan met voldoende capaciteit voor ca. 70.000 leerlingen (landelijk). De belangrijkste maatregelen die worden genomen in het kader van passend onderwijs zijn:  Een passende plek voor ieder kind  Speciaal onderwijs blijft bestaan en wordt verbeterd  Leraren worden beter toegerust  Ouders worden niet meer van het kastje naar de muur gestuurd; scholen hebben een zorgplicht en zoeken een passende plek voor ieder kind  Rugzakgeld gaat voortaan rechtstreeks naar scholen; meer flexibiliteit en minder bureaucratie  Voortaan een bundeling van de zorg binnen regionale samenwerkingsverbanden in het primair- en voortgezet onderwijs  Een referentiekader wordt met het veld opgesteld om samenwerkingsverbanden te ondersteunen bij de invoering van passend onderwijs  Betere samenwerking tussen scholen, jeugdzorg en gemeenten (bron: website OCW)

Maatschappelijke rol school: Brede school Nederland telt steeds meer brede scholen. Dit zijn scholen waarbij onderwijs wordt gecombineerd met bijvoorbeeld opvang, zorg, welzijn, sport en cultuur. Brede scholen bieden leerlingen een stimulerende en uitdagende leeromgeving zodat kinderen hun talenten leren ontdekken en ontwikkelen. Het kabinet streeft naar 1.500 brede basisscholen en 460 brede scholen voor voortgezet onderwijs in 2011.

Internationalisering samenleving De internationalisering van de samenleving is enerzijds terug te zien in de samenstelling van de bevolking in Nederland. Bijna 20% van de bevolking is van buitenlandse afkomt. Iets meer dan de helft hiervan is van niet-westerse herkomst. Daarnaast is er met het oog op de kenniseconomie steeds meer arbeidsmigratie en ontwikkelen zowel werkgevers als werknemers een meer internationale oriëntatie. De aanwezigheid van talrijke kinderen met een migratieachtergrond in de onderwijsinstellingen brengt belangrijke uitdagingen met zich mee. Algemeen uitgangspunt van het Nederlands onderwijsbeleid is dat achterstandenbeleid, geen doelgroepenbeleid wordt gevoerd. Nederland staat voor goed onderwijs aan alle kinderen ongeacht hun afkomst.


21

Visie op primair onderwijs Amstelveen , Samenwerken aan kwaliteit & talentontwikkeling

Recommend Documents