STUDIEDAG – PROJECT LiNK – 22 maart 2012
- Niet te vatten ! Verslaafd? Gestoord? Beperkt?
VERSLAVING EN TRAUMAGERELATEERDE STOORNISSEN ANNE VERMEIRE - BIPE
1. Wat is TRAUMA ? TRAUMA
TRAUMATOGENE GEBEURTENIS
TRAUMAGERELATEERDE KLACHTEN/STOORNISSEN
2. Traumatogene Gebeurtenissen (1) Ruime definitie om het even welke gebeurtenis die gepaard
gaat met intense, ingrijpende, onverwachte, oncontroleerbare, overweldigend negatieve ervaringen…. Waardoor kunnen we getraumatiseerd worden ? Zelf ervaren Getuigen zijn van Erover ‘gehoord’ of gezien op TV Eigen fantasie over wat had kunnen gebeuren
2. Traumatogene Gebeurtenissen (2) Eenmalige TG
bijv. verkeersongeval, (groeps)verkrachting, Pukkelpop, zelfdoding van vriend, zien van fysieke aanranding, … Meervoudige TG
bijv. vroegkinderlijke medische behandelingen, seksueel/fysiek/emotioneel misbruik en/of verwaarlozing, pestervaringen, (vecht)scheiding, meerdere verkrachtingen,…
3. Traumagerelateerde Stoornissen (1) Bij een traumagerelateerde stoornis is de ingrijpende ervaring
niet of slechts gedeeltelijk verwerkt of geïntegreerd in het persoonlijk bewustzijn. De gebeurtenis is niet ingeschreven of nog niet geplaatst in de levensgeschiedenis van de persoon. Bij een traumagerelateerde stoornis is er steeds sprake van een
mate van dissociatie of ‘opzij zetten’ van de gebeurtenis of delen er van. Dissociatie geen eenduidig begrip, veel verwarring
overlevingsmechanisme
3. Traumagerelateerde Stoornissen (2) Continuum
Aanpassingsproblemen Angsten/fobieën/gedragsproblemen PTSS Complexe PTSS – DESNOS Dissociatieve Stoornissen Dissociatieve Identiteitsstoornissen
3. Traumagerelateerde Stoornissen (3) Hoe jonger het kind op het moment van de TG, hoe sterker de
impact kan zijn. Hoe langer geleden iets gebeurd is, hoe minder specifiek, hoe
algemener de effecten ervan zijn. Bij kinderen/jongeren, vaak ook regressie roekeloos, risicovol gedrag Verscheidenheid aan stoornissen in verband met trauma’s in de
kindertijd, onder andere (!) middelenmisbruik (zie verder)
4. Window of Tolerance (Ogden&Minton) Zoogdierenbrein - fight - flight - active freeze
HYPERARROUSAL A R R O U S A L
OPTIMAAL
Mensenbrein - geïntegreerd - cogn. functies, oa denken, taal redeneren,… Reptielenbrein
HYPOARROUSAL
- passive freeze - submissie TIJD
5. Verband Trauma en Verslaving (1) Jongeren met chronische traumatisering hebben
een beperkt tolerantiebereik of een “klein” raampje snel buiten hun raam Jongeren met chronische traumatisering hebben
vaak een beperkte affecttolerantie en –regulatie vaak overspoeld door gevoelens geraken moeilijk zelf terug binnen hun raam. Jongeren met chronische traumatisering hebben
vaak hechtingsproblemen geen kalm brein om hen terug binnen hun raam te helpen.
5. Verband Trauma en Verslaving (2) Drugs/alcohol als zelfmedicatie om hyperarrousal
en heftige emoties te milderen. Drugs/alcohol als automutilatie vanuit de
overtuiging niets waard te zijn en zo zichzelf kapot te willen maken of te straffen. Drugs/alcohol als chemische dissociatie mentaal
afstand nemen van zichzelf Drugs/alcohol als verdoving om de pijnlijke
confrontatie met de TG niet te moeten aangaan.
5. Verband Trauma en Verslaving (3) Vroegkinderlijk trauma -> ontregelde stressreactie ->
onderontwikkeling prefrontale cortex ->verslaving Herhaalde triggering leidt tot herhaalde hyperarrousal
middelengebruik gewenning verslaving. Door problematisch drug/alcoholgebruik komen
jongeren vaak in risicovolle situaties terecht waardoor ze kans lopen opnieuw getraumatiseerd te worden. Middelenmisbruik PTSS middelenmisbruik = vicieuze cirkel
6. Aandachtspunten voor Behandeling (1) PTSS en Verslaving = moeizamere behandeling Geïntegreerde aanpak = voorkeur
Start = Motivatie en Psycho-educatie ! Uitleg over symptomen en samenhang ‘Window of Tolerance’ als kader Redenen voor middelenmisbruik : positieve functie/doel Fasen therapie : stabilisatie/confrontatie/integratie Veiligheid : fysiek, pedagogisch, emotioneel…
Dagelijks Leven : slapen, eten, structuur, middelen… Hechting : steunfiguren - coach
6. Aandachtspunten voor Behandeling (2) Affecttolerantie en –regulatie :
- gevoelens kunnen voelen en laten stromen - alternatieven zoeken om met heftige emoties om te gaan, tijdens en tussen traumaconfrontatie. Hechting : hechtingsfiguur met kalm brein
Zelfbeeld en zelfwaardegevoel : een minimum Traumaconfrontatie : integratie van de TG in het
persoonlijk bewustzijn : o.a. EMDR, Cognitieve Gedragstherapie , hypnotherapie, lichaamswerk Behandeling van drang- en hervalmomenten
7. Interactief Gedeelte Ervaringen Vragen Bemerkingen Toevoegingen Casus ….