VERKIEZINGSPROGRAMMA Provincie@Inwonersbelangen
Lijst 13
MINDER PROVINCIE “Meer zorg, voorzieningen en woningen voor de Inwoners” Provinciale Statenverkiezingen Utrecht 18 Maart 2015
Inleiding Het belangrijkste signaal dat de kiezers met de gemeenteraadsverkiezingen 2014 hebben afgegeven is dat inwoners van de regio meer directe betrokkenheid wil. Inwoners willen ook meer invloed op zijn/haar eigen leefomgeving kunnen uitoefenen. Het midden bestuur, de provincie Utrecht, staat ter discussie. Met andere woorden: Minder provincie. Een meerderheid van de kiezers heeft in maart 2014 een stem uitgebracht op partijen die geloof en vertrouwen hebben in de eigen kracht van mensen. Inwoners die de rol van de overheid zien als verbindend, faciliterend en regisserend. Een overheid die krachtig investeert in de participatiemaatschappij: een samenleving waarin iedereen meedoet en waarin men naar elkaar omziet. De ontwikkelingen binnen de zorg waarbij mensen langer thuis kunnen wonen en de overheid niet meer alles regelt. Met andere woorden: meer zorg, voorzieningen en woningen voor de inwoners. Provincie@Inwonersbelangen wil jaarlijks 50 miljoen bezuinigen op de provincie. Dit geld gaat naar alle gemeenten van Utrecht. De inwoners van de gemeente kunnen zo zelf bepalen waarvoor de middelen ingezet worden. Voorbeelden zijn: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Zorg en participatie; Behoud van voorzieningen zoals ziekenhuiszorg in de buurt; Verenigingsleven; Goed vestigingsbeleid voor (startende) ondernemers; Huisvesting voor jongeren en ouderen; Vernieuwen scholen;
De bezuinigingen op de provincie betekent meer geld voor gemeenten. Zo krijgt de gemeente Amersfoort er jaarlijks € 6 miljoen extra, gemeente Woerden € 2 miljoen extra en een gemeente Woudenberg € 0,5 miljoen extra. In de bijlage zijn alle extra bedragen per gemeente opgenomen.
Democratie
Lokale partijen zijn sterk vertegenwoordigd in gemeenteraden. Hun kenmerk is dat ze beleid maken met én voor haar inwoners. Meer als 25% van de kiezers kiest bij gemeenteraadsverkiezingen lokaal. Op andere politieke platformen zoals regio’s en in de eerste en tweede Kamer zijn lokalen maar mondjesmaat vertegenwoordigd. Ook nu zal de landelijke politiek alles uit de kast halen om de regionale zaken te overschaduwen zodat er wederom een titanenstrijd kan ontstaan tussen de landelijk gevestigde partijen. Het belang van de regio zal hierdoor ondersneeuwen.
Om ook een lokaal geluid van inwoners te laten horen in de komende vier jaar in de Provinciale Staten van Utrecht is het belangrijk dat lokalen ook daar goed vertegenwoordigd zijn. Zodat uw lokale bestuurder in uw gemeente beter zijn werk kan doen en de ideeën die in de samenleving leven sneller en beter kunnen worden gerealiseerd. Dat is het doel van Provincie@Inwonersbelangen.
Bestuurlijke vernieuwing De afgelopen tijd is de regio Utrecht alleen maar in het nieuws geweest omdat het deel uit zou moeten gaan maken van een superregio. Nog steeds proberen de landelijke partijen in Den Haag zo’n superregio van de grond te tillen. Provincie@Inwonersbelangen ziet het streven naar meer en groter helemaal niet zitten! Groot, groter, grootst; terwijl de trend juist is om meer regionaal samen te werken en niet meer in grootse besturen die geen enkel contact of feeling meer hebben met diegenen waar het om draait: U, de inwoner!
Het middenbestuur, de provincie, is achterhaald. Onze slogan is dan ook:
“Minder provincie”,”Meer gemeente” Dus meer directe zorg, voorzieningen en woningen voor de inwoners. Het hele politieke bestel direct omgooien kan echter niet direct, dat beseffen wij zeer goed. Wij willen daarom starten met de lokale bestuurders -‐ en daarmee het grootste blok gemeentelijke stemmers -‐ meer invloed te geven in de regio en in de Eerste Kamer om het bestuurlijk bestel aan te gaan pakken. De provincie Utrecht kost nu 535 miljoen euro per jaar. De zorgtaken zijn naar de gemeente gegaan. de milieutaken naar een Regionale Uitvoeringsdienst (RUD), de veiligheidstaken vallen onder de Veiligheidsregio Utrecht (VRU). De provincie houdt dus veel minder taken over maar kost ons straks nog steeds minstens € 400 tot 450 miljoen per jaar. De provincie heeft straks nog maar weinig taken. Daarbij gaat het hoofdzakelijk om wegenbeheer, gebiedsvisie op ruimtelijke ordening en cultuur. Hoogste tijd dus om de provincie om te vormen en de politiek dichter bij de inwoner te brengen. Dat kan door regio’s te vormen.
Meer invloed regio’s en gemeenten. De resterende taken van de provincie worden bij de regio’s en de gemeenten ondergebracht. Tegelijkertijd wordt daarmee de uitholling van de rol van gemeenteraadsleden tegengegaan (ze gaan er steeds minder over doordat veel taken en de zeggenschap erover elders worden ondergebracht ) en de kloof tussen de lokale politiek en inwoners verkleind. Het levert ook nog eens een enorme bezuiniging op en de efficiency in de besluitvorming wordt ermee versterkt. Ook kunnen allerlei bestuurlijke tussenlagen die niet democratisch gekozen zijn worden opgeheven. Provincie@Inwonersbelangen wil bijvoorbeeld het provinciaal wegenbeheer onderbrengen bij Rijkswaterstaat. En dat de besparing van € 50 miljoen euro direct ten goede komt van de Inwoners.
Regio’s Laten we eerlijk zijn dat behalve de regiogrenzen Oost Utrecht (Heuvelrug en Eemland) en West Utrecht (Groene Hart en Plassengebied) weinig met elkaar gemeen hebben. Het zijn regio’s met een volstrekt verschillend profiel. Zoals bijvoorbeeld het contrast tussen het Groene Hart en de Utrechtse Heuvelrug. Door het Rijk wordt de bestuurlijke verantwoordelijkheid in het kader van decentralisaties voor veel taken steeds meer neergelegd bij gemeenten. Veel taken zijn ondergebracht in gemeenschappelijke regelingen zoals de Veiligheidsregio (VRU) (o.a. de brandweer) en Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) (Milieutaken,vergunningverlening en handhaving). Een van de kenmerken van gemeenschappelijke regelingen is echter dat de invloed daarop voor gemeenteraadsleden nihil is. In 2018 wordt de nieuwe omgevingswet voor Ruimtelijke Ordening van kracht waarvan de uitvoering verplicht wordt neergelegd bij de Regionale Uitvoeringsdienst. Daarmee wordt de rol van gemeenten nog verder verzwakt en dus die van gemeenteraden ook. De provincie gaat straks nog maar over heel weinig taken en de jaarlijkse kosten van 142 mijoen zijn daar niet meer mee in verhouding. Daarom kan er een fors bedrag op worden bezuinigd en dat geld moet naar gemeenten gaan. In Europees verband wordt er al in regio’s gedacht ook als het gaat om subsidieverlening of ondersteuning in andere vormen. Een provinciaal bestel zoals we dat in Nederland kennen is niet meer van deze tijd en kan daarom worden afgeschaft. Provincie@Inwonersbelangen wil daarom regio’s instellen die een deel van de taken van de provincie overnemen en de rol van de lokale politiek (gemeenteraad) versterken Het bestuur dichter bij de inwoners van de regio brengen. Daartoe moet worden geïnvesteerd in een grotere rol voor gemeenteraden en regio’s die qua profiel bij elkaar passen. Bestuurlijk kunnen regio’s veel meer maatwerk leveren op allerlei beleidsterreinen en levert het naast een efficiënter en dus goedkoper bestuurlijk model ook meer directe invloed op het beleid en
uitvoering op. Bestuurlijke Regio’s moeten daarom ook zoveel mogelijk dezelfde geografische indeling kennen. In de praktijk blijken de meeste inwoners het verrassend eens te zijn over zaken die ze willen. Zoals een leefbare wijk met sociale contacten en goede voorzieningen, goede wegen en openbaar vervoer waar zij op kunnen rekenen of een veilige plek om te wonen.....en over zaken die ze nadrukkelijk niet willen.
Wat regionaal kan moet regionaal gedaan worden en wat lokaal kan lokaal! Provincie@Inwonersbelangen kiest daarom voor het verstevigen van de rol van gemeenteraden die dicht bij de inwoners staan. De vrijgekomen middelen door het opheffen van provincies worden overgeheveld naar de gemeenten. Er komen hiermee ook middelen beschikbaar voor raadsleden waardoor ze: Beter en meer in contact komen met de inwoners en een betere kwaliteit van bestuur. Daarmee wint het politieke bestel naast meer transparantie ook aan meer directe betrokkenheid met de inwoners. Centralisatie wat de landelijke politieke partijen vaak willen is volstrekt achterhaald omdat regio's sterk verschillen in cultuur en identiteit, sociale en economische structuur en in het normen en waardepatroon.
Vrijwel geen inwoner heeft een idee wat de provincie Utrecht precies voor haar of hem doet en wat het kost. Door deelname aan de Statenverkiezingen wil Provincie@Inwonersbelangen niet alleen meer direkte invloed geven aan inwoners binnen hun regio, maar nadrukkelijk ook in de Eerste Kamer die toeziet op wetgeving. Bestuurlijke vernieuwing op gang brengen is hard nodig de komende jaren en u kunt daar op 18 maart 2015 een begin mee maken door ons uw stem te geven.
Herinrichting landsbestuur conform de opvatting van Provincie@Inwonersbelangen Provincie@Inwonersbelangen wil de provincie opheffen en Nederland opdelen in regionale samenwerkingsverbanden. Zo wordt samenwerking niet van bovenaf opgelegd, maar ontstaat dit door onderling vertrouwen en ‘natuurlijke’ verbintenis.
Wat wil Provincie@Inwonersbelangen in uw regio ? Provincie@Inwonersbelangen heeft al eerder aangegeven dat de gemeenten een grotere rol moeten krijgen in het bestuur en dat een aantal taken daar ook moeten worden ondergebracht. Zo dicht mogelijk bij de inwoners van een regio. Een aantal problemen of wensen die een gemeente heeft zullen soms lokaal van aard zijn maar soms ook in regionaal verband moeten worden besproken.
Hoe kijkt Provincie@Inwonersbelangen naar de huidige provincie Utrecht ? Provincie@Inwonersbelangen ziet in de huidige provincie Utrecht 5 regio’s die allemaal verschillend van aard zijn . Die regio’s zijn: • Stadsregio Utrecht • Utrechtse Heuvelrug • Eemland /Amersfoort • Vecht en Plassengebied • Groene Hart De regio’s moeten worden gekoppeld aan gemeenten met hetzelfde profiel. Daarbij valt te denken aan regio’s met een stedelijk karakter of een landelijk karakter. Vorming van die regio’s is voor Provincie@Inwonersbelangen dan ook over de grenzen van de provincie Utrecht heenkijken.
Hoe ziet Provincie@Inwonersbelangen dan de regio’s ? • • • • •
De stadsregio Utrecht (is de gemeente Utrecht en Nieuwegein,Houten en Maarssen) Utrechtse Heuvelrug (zien wij als regio met Gelderse regio Ede Wageningen) Eemland/Amersfoort (met de Noordhollandse regio Hilversum/Naarden Bussum) Vecht en plassengebied (met de Noordhollandse regio Amsterdam/Amstelveen/Aalsmeer/Uithoorn Wijdemeren) Groene Hart (met de Zuidhollandse Groene Hart regio)
Provincie@Inwonersbelangen vindt dit regio’s die logisch zijn en qua profiel bij elkaar passen. En is van mening dat binnen die regio’s veel beter en slagvaardiger oplossingen kunnen worden gevonden voor de problemen die binnen die gebieden spelen dan de het huidige middenbestuur van provincies. In Denemarken is de hervorming van het middenbestuur binnen enkele jaren doorgevoerd. Het kan dus snel. Provincies zijn daar opgeheven en met veel succes zo bleek uit een recente enquete door de EU. Inwoners van dit land waren het meest tevreden over de bestuursstructuur binnen Europa. Natuurlijk speelt er in elke regio en gemeenten specifieke problematiek. Die kan het best worden opgelost in regioverband. Het regiobestuur wordt gekozen door de gemeenten uit die regio met vertegenwoordigers uit die regio. Daarmee fungeert het als verlengd bestuur van het lokale bestuur.
In tegenstelling tot het provinciebestuur die haar aandacht moet richten op 5 regio’s kan een regiobestuur zich in hoofdzaak richten op de regioproblematiek en in mindere mate op regio-‐ overstijgende zaken.
Wat speelt er in uw regio en hoe denkt Provincie@Inwonersbelangen daarover ? • Stadsregio Utrecht o Luchtkwaliteit en Openbaar Vervoer (OV) In de Stadsregio Utrecht speelt de problematiek van de luchtvervuiling zoals fijnstof etc. Provincie@Inwonersbelangen wil zoveel mogelijk forensenverkeer via het OV via een gereduceerd tarief (Utrecht Bereikbaar). Provincie moet dit subsidiëren. o Geen verbreding A27/Amelisweerd De verbreding van de A27/Amelisweerd is niet noodzakelijk en brengt schade toe aan een natuurgebied waar veel inwoners van genieten, recreëren en tot rust komen. o Rijnenburg Geen windmolens in deze polder maar kiezen voor andere vormen van duurzame energie zoals blauwe energie, zonnepanelen,biomassa en waterstof. o Geen woningbouw en ook geen industrieterrein in deze polder. Maakt deel uit van het Groene Hart en is een van de laagst gelegen polders in de provincie. o Woningbouw Zoveel mogelijk in herontwikkelingslokaties realiseren zoals leegstaande kantoren waarmee ruimtebeslag wordt beperkt en geen woningbouw langs de A12 zone vanwege fijnstof. o Drinkwater Utrecht heeft op termijn drinkwatertekort. Utrecht moet in haar eigen drinkwaterbehoefte kunnen voorzien.
• Vecht en Plassengebied o Ontwikkelingen hand in hand Moet als uniek gebied behouden blijven met een hoge landschappelijke en natuurwaarde. Intensieve recreatie beperken en investeren in de verdere ontwikkeling van het gebied. Dat kan op eenzelfde wijze door een stuurgroep Vecht en Plassengebied op te zetten in navolging van de stuurgroep Groene Hart. Zo kan worden ingezet op ruimtelijke en economische ontwikkelingen waar initiatieven op het gebied van recreatie en toerisme hand in hand gaan met het behoud van de kwaliteit van het gebied
ook als het gaat om water-‐ en bodembeheer en daardoor een natuurlijk evenwicht kan worden bereikt. Door de grootschalige zandwinning in het verleden dienen er nieuwe zandeilanden te komen om het evenwicht te herstellen. Die kunnen tevens een recreatieve functie krijgen. Ook de provincie Utrecht moet hier aan meebetalen. o Verkeersontsluiting Er moet een definitieve oplossing komen voor een veilige verkeersontsluiting naar de A2 en het viaduct bij Vinkeveen.. De N201 moet niet worden verbreed. Dat levert alleen op den duur nog maar meer aanbod van verkeer op. In samenwerking met provincie,rijk en gemeenten moet bekeken worden hoe de verkeersdruk op dit wegtracé kan worden verminderd. o Openbaar vervoer (OV) De OV verbindingen moeten worden verbeterd. Deze regio is gericht op de regio Amsterdam en omstreken. Met name busverbindingen moeten worden juist worden geïntensiveerd. Meer en snellere busverbindingen met Amsterdam. De rechtstreekse busverbinding van Utrecht naar Uithoorn (busknooppunt) en naar Amstelveen (via een busstrook op de A2) moeten terugkomen. Lijn 126 moet weer via het station Abcoude rijden.
• Utrechtse Heuvelrug o Woningbouw In het gebied van de Heuvelrug staan zo’n 42.000 nieuwbouwwoningen gepland volgens de ruimtelijke structuurvisie van de provincie tot 2028. Dit moet terug naar ca. 20.000 woningen als je de landschapskwaliteit van het gebied in de toekomst niet teveel wil aantasten.
o Agrarische gebied Het gebied kent veel agrarische bedrijvigheid door middel van fruitteelt en andere vormen. Dit moet de ruimte krijgen als onderdeel van de Food Valley regio en de verdere doorontwikkeling van producten. Milieuvriendelijk produceren voor eigen behoefte. o Bosgebied Het aaneengesloten bosgebied moet onaangetast en zoveel mogelijk intact blijven. Geen grootschalige ontgrondingen van het gebied. Geen bebouwing ten koste van het
bosgebied. Wel kleinschalige recreatie.
• Regio Eemland/Amersfoort o Weidegebied Het regiogebied Eemland is een vlak open landschap. De afgelopen jaren heeft het ebied forse veranderingen ondergaan door verstedelijking die werd gekenmerkt door grote woningbouwprojecten (Vathorst) en de uitbreidingen van het bedrijventerrein met name vanuit Nijkerk. Die hebben de landschappelijke kwaliteit van het gebied fors aangetast en daar moet wat ons betreft paal en perk aan worden gesteld. o Recreatie In deze regio willen we rustige vormen van recreatie zoals wandelen, fietsen en milieuvriendelijk varen vanwege de rijke flora en fauna (weidevogels) die in dit gebied aanwezig is. o Woningbouw Geen verdere aantasting van het gebied door verdere grootschalige woningbouw. Zet meer in op renovatie van woonwijken binnen het stedelijk gebied van Amersfoort.
• Groene Hart o Weidegebied Aan het groene weidegebied wat zo kernmerkend is voor het Groene Hart wordt steeds meer afgeknabbeld. Zo wil de provincie Utrecht er nog 7000 huizen bouwen en er windturbines neerzetten langs de A2. Ook het ontwikkelen van een industrieterrein in Rijnenburg is in beeld. Daar zeggen we keihard nee tegen. Het Groene Hart moet onaangetast blijven en de scheidslijn is de A12 en de A2. o Recreatie De ontwikkeling van recreatieve mogelijkheden (Het Groene Hart heeft meer water dan Friesland) bieden een goede basis voor economische ontwikkelingen mits die goed worden afgestemd op de landschappelijke kwaliteit van het landschap en behoud van de natuur. o Wonen Wonen in het Groene Hart zoveel mogelijk in bestaande kernen realiseren. Door middel van woningrenovatie en herontwikkeling van voormalige bedrijfsterreinen is al veel winst te boeken. o Agrarische bedrijvigheid De weidegebieden dienen zoveel mogelijk behouden te blijven voor agrarische
bedrijvigheid. Agriërs zijn uiteindelijk voedselproducent en natuur-‐ en landschapsbeheerders.
Hoe ziet Provincie@Inwonersbelangen een mogelijke taakverdeling ?
LOKAAL
REGIONAAL
LANDELIJK
1
Inwonerszaken
1
Afvalverwerking
1
Water
2
Zorg / welzijn – 1 lijns huisarts/gezondheids centrum
2
Zorg / welzijn – 2 lijns ziekenhuis en specialistische zorg
2
Wegen (‘buiten de bebouwde kom’)
3
Vergunningverlening
3
Omgevingsvergunningen risicogebieden
3
Toezicht / Rekenkamer
4
Bestemmingsplannen
4
Regiostructuurvisie
4
Landelijk bestuur en beleid
5
Onderhoud groen
5
Wonen (regiobeleid)
5
6
Recreatie – sportvoorzieningen
6
Recreatie – regiogebied
6
7
Horeca / detailhandel
7
Bedrijfsterreinen in de regio
7
8
Evenementen
8
Evenementen -‐ regionaal
8
9
Jeugdzorg/ Maatschappelijke 9 ondersteuning/Arbeidsmarkt
Arbeidsmarktbeleid en uitvoering regio/UWV
9
10
Basisonderwijs
10
Onderwijs – voortgezet hoger en universitair onderwijs
10
11
Wegen (‘binnen de bebouwde kom’)
11
Toezicht en handhaving politieregio, milieu en overige handhaving
11
12
Lokaal belastinggebied
12
Regionale belastingen
12
13
Lokaal bestuur en beleid
13
Juridische zaken
13
14
Bedrijfsterreinen
14
Regionale Uitvoeringsdienst
14
15
15
Overkoepelend beleid Bestuursregio
15
16
Ambtelijke dienstverlening aan gemeenten
17
Waterschap
e
e
Menselijke maat Provincie@Inwonersbelangen ziet dat de voorzieningen in de buurten en wijken onder druk staan. Veel inwoners maken zich daar zorgen over. Regio en gemeenten moeten veel meer vrijwilligersinitiatieven faciliteren en ondersteunen om die voorzieningen op een andere manier in stand te houden (kracht van de samenleving). De maatschappij verandert, dat moeten we accepteren. Dat hoeft echter niet te betekenen dat voorzieningen moeten verdwijnen. Zorg, onderwijs en openbaar vervoer zijn voor Provincie@Inwonersbelangen primaire taken van het Rijk en mogen niet overgelaten worden aan marktwerking. Die moet dat organiseren vanuit de gebruiker en niet vanuit economische motieven. Kleinschaligheid De kleinschaligheid is ook cruciaal in de commerciële sector: Het midden en kleinbedrijf moet zich kunnen weren tegen de concurrentiekracht van grote ondernemingen en winkelketens. Met landelijke distributiesystemen en internationale producten dringen de grote winkelketens de kleine winkels uit de markt, verdwijnen typische lokale producten en daardoor vervlakt de regionale (voedsel)cultuur. Detailhandel in dorpen en steden verdwijnt en leidt tot verschraling van het lokale aanbod en tast de kwaliteit van de leefomgeving ernstig aan. Sport, cultuur en veiligheid Provincie@Inwonersbelangen maakt zich hard voor het behoud van regionale en lokale culturele en sportvoorzieningen. Zoals de plaatselijke voetbalvereniging, kleine theaters, muziekpodia en het verenigingsleven. Ook op het gebied van de veiligheid -‐ het belangrijkste, politieke issue voor veel inwoners -‐ is kleinschaligheid cruciaal. Kleinere gemeenschappen, waar mensen elkaar kennen en waar de sociale controle en cohesie groter is, zijn veiliger en leefbaarder dan grote steden met bewoners die elkaar niet kennen of groeten.
Economische kleinschaligheid Kleinschalige productie heeft vele voordelen: minder milieuschade en horizonvervuiling, kleine bedrijven kunnen flexibeler inspelen op de markt en maatwerk leveren. Er is in kleine ondernemingen minder specialisatie, waardoor werknemers doorgaans 'generalistisch' zijn zodat bij ziekte of afwezigheid collega's elkaar makkelijker kunnen vervangen. Kleine bedrijven kunnen zich makkelijker inpassen in de fysieke en economische structuren van een gemeenschap waardoor het landschap en het dorpsaanzicht blijft behouden. Kleine bedrijven zijn -‐ in tegenstelling tot wat vaak wordt vermoed -‐ meer innovatief dan grote bedrijven en zijn ook vaak meer in staat om te innoveren. Daarom is het midden-‐ en kleinbedrijf goed voor bijna de helft van het bruto nationaal product en blijkt het veel minder gevoelig voor economische schommelingen. De verstikkende regelgeving van Europa en de overheid moet worden aangepakt waar de economie onder zucht. In het Groene Hart van Utrecht is 75% van de bedrijfsactiviteiten niet agrarisch. Er komen veel agrarische bedrijfsgebouwen leeg maar de regelgeving blijkt vaak belemmerend te werken hier een passende vervolgfunctie in te huisvesten.
Zorg dat de agrariërs het buitengebied kunnen blijven onderhouden door te investeren in nieuwe ondernemersvormen en toekomstgerichte bedrijfsvoering”. Zorg dat het ondernemers mogelijk gemaakt wordt zich in het buitengebied te kunnen vestigen in leegstaande gebouwen door de regelgeving te vereenvoudigen. Kleine bedrijven zijn echter vaak kwetsbaar door een te smalle kapitaalbasis, weinig productdifferentiatie en door minder spreiding in markten. Particulier initiatief moet worden ondersteund waar mogelijk. De regio moet zorgen voor voldoende bedrijfsterreinen waar de drempels laag zijn om een bedrijf te starten. Het vestigingsklimaat voor bedrijven is van levensbelang voor gemeenten in het kader van werkgelegenheid, demografie, detailhandel en verenigingsleven. Daarnaast moet de overheid zorgen voor een goede ontsluiting van deze terreinen. Tax free zones voor de eerste drie jaar zijn in andere landen een effectief middel gebleken om nieuwe bedrijven naar een regio te halen. Lokale ondernemers krijgen een steuntje in de rug bij het starten van een onderneming. Ook het overdragen van bedrijven aan een familielid moet eenvoudiger en goedkoper worden. Zeker in het licht van de toenemende vergrijzing van huidige aandeelhouders/ eigenaren. De verwachting is dat veel bedrijven tijdens de overdracht zullen sneuvelen door de gecompliceerde regelgeving en financiële consequenties.
Provincie@Inwonersbelangen richt zich op het behoud van familiebedrijven, productiebedrijven en behoud van technische kennis. De regio heeft een stimulerende rol voor de economie in de regio als geheel. Een studie van de Kamer van Koophandel geeft aan dat voor Midden Nederland, waar de regio Utrecht het leeuwendeel van uitmaakt, op korte termijn een tekort ontstaat aan medewerkers met een hoog kennisniveau. De regio heeft de verantwoordelijkheid daar waar mogelijk hier op in te spelen. Onder andere door het investeren in glasvezel. Dat kan niet alleen aan gemeenten worden overgelaten. Provincie@Inwonersbelangen pleit voor een intensieve samenwerking tussen Universiteit en Hogescholen, het bedrijfsleven en de Regio om te komen tot een plan om op korte termijn het kennisprobleem op te lossen. Daarnaast moeten alle regio’s investeren de komende jaren in een glasvezelnetwerk ook in het buitengebied. Dat is noodzakelijk voor een gezonde economische toekomst, de zorg en nieuw ondernemerschap in de detailhandel. Een gezonde economie dient gepaard te gaan met een gezond milieu. Kleinschalige productie is over het algemeen ook duurzamer en kan beter worden ingepast in de natuurlijke omgeving. Door de kleinschaligheid blijft veel van het landschap behouden. Kleinschaligheid is dus belangrijk voor een duurzame ontwikkeling van de regio en de leefbaarheid van de dorpskernen.
Investeer in kleine bedrijventerreinen in de regio’s zodat de werkgelegenheid voor alle bevolkingslagen behouden blijft, de kwaliteit van de terreinen wordt verbeterd en door werk dicht bij huis het forensenverkeer wordt beperkt. Plattelandsproblematiek Kleine woonkernen bieden over het algemeen een veilige woonomgeving met een hoge kwaliteit. Door de sterkere banden tussen bewoners onderling en de grotere sociale controle is er minder criminaliteit en geweld. Kleinere woongemeenschappen gelden doorgaans als de meest veilige van Nederland. Dat wil overigens niet zeggen dat er geen plattelandsproblematiek is. Zo is het drugs-‐en alcoholgebruik van jongeren op het platteland hoog en bleek uit onderzoek van het UMC in Groningen dat er geen verschil bestaat in gedragsproblemen tussen jongeren in de Randstad en de noordelijke regio’s. Of het nu op het platteland is of in de stad, jongeren in armere buurten stoken vaker brandjes, stelen frequenter en zijn meer gewelddadig dan jongeren in meer welvarende buurten. Provincie@Inwonersbelangen wil er voor zorgen dat niet alle gelden voor criminaliteitsbestrijding naar de grote steden gaan, maar dat ook de plattelandsproblematiek op de politieke agenda blijft staan. Provincie@Inwonersbelangen wil aan de landelijke politiek duidelijk maken dat kleine gemeenten dezelfde problematiek hebben als de grote steden.
Bewoonbaar houden
Meer dan de grote stad voelt het buitengebied de dorpen en kernen de problemen van vergrijzing, bevolkingskrimp en het verlies van voorzieningen en werkgelegenheid. Er ontstaan zogenoemde woondorpen, zonder voorzieningen als scholen, winkels, banken en supermarkten. En terwijl de bevolking vergrijst en meer afhankelijk wordt van publieke voorzieningen verdwijnen het openbaar vervoer en de sociale en medische zorg. Ook zijn er voor starters op de woningmarkt vaak moeilijk woningen te vinden zodat zij wegtrekken en gaan wonen op plekken waar wel werk en voorzieningen te vinden zijn. De regio moet de huisvesting van kinderopvang en scholen in de kleinere woongemeenschappen stimuleren om het platteland bewoonbaar te houden. Vaak betreft dit een multifunctioneel gebouw waarin verschillende voorzieningen zijn ondergebracht als scholen, buurtwinkels, bibliotheken, lokale bank, verenigingen en huisartsenposten. Provincie@Inwonersbelangen wil deze 'reanimatie' vormgeven als nieuw 'dorpscentrum', een multifunctionele locatie/gebouw waarin verschillende voorzieningen zijn ondergebracht als scholen, winkels, bibliotheken, verenigingen en huisartsenposten, maar ook publieke gemeentelijke diensten, politie en brandweer, semipublieke organisaties Zo kan de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van kleine dorpen en steden weer worden vergroot of behouden.
Provincie@Inwonersbelangen pleit er voor om de woningbouw af te stemmen op de behoefte van de inwoners, deze levensloopbestendig te maken en de toewijzingsregels voor jongeren te verbeteren door ze voorrang te geven bij de toewijzing. Het toewijzingsbeleid voor huur-‐ en koopwoningen moet op de schop en er moeten betaalbare woningen worden gebouwd in gebieden waar dat kan. Woningmarkt Door de veranderende zorg zullen mensen langer thuis moeten blijven wonen. In de provincie Utrecht betekent dat ongeveer 30.000 woningen die moeten worden aangepast. Door de huurdersheffing en de veranderende rol van corporaties vindt er nauwelijks nog investering plaats in betaalbare huurwoningen. De woningmarkt is de afgelopen jaren fors veranderd en grootschalige bouw van woonwijken is tot stilstand gekomen. De vraag naar woningen is echter onverminderd ondanks de bouwafname en de stringentere financieringsregels. Daarnaast wordt de vraag naar een woning ook nog eens onder druk gezet door de toename van alleenstaanden, statushouders, banenverlies en inkomenswijziging en echtscheidingen. Bij de toewijzing van bouwkavels in de dorpen moet rekening gehouden worden met de sociale en economische gebondenheid, zodat de jongeren in de dorpen kunnen blijven wonen. Als we willen dat jongeren uit de eigen kern niet meer wegtrekken dan moeten zij ook voorrang krijgen in de toewijzing van de woning. Veel jongeren zijn in een dorp opgegroeid en willen daar blijven wonen maar kunnen dat binnen de huidige regelgeving niet. De regelgeving voor de toewijzing van huurwoningen moet op de schop. De huidige regelgeving en het in de afgelopen jaren vastgestelde beleid voldoet niet meer en zorgt voor ongewenste effecten. Goede scholing en werkgelegenheid bevorderen een vitale inbreng van de jeugd en verlevendigen onze omgeving. Provincie@Inwonersbelangen pleit voor een integraal jongerenbeleid, dat erop gericht is dat jongeren in een gezond en veilig milieu opgroeien. Jonge mensen moet perspectief geboden worden, zowel qua scholingsmogelijkheden alsook wat werkgelegenheid en huisvesting betreft. “Bijna 14% van de kantoorruimte in de regio Utrecht staat al leeg en zal in de komende periode alleen nog maar toenemen. Transformeer dat door middel van slimme woningbouwoplossingen ten behoeve van betaalbare woningen in de stedelijke “agglomeraties” Het is ook nog eens ruimtebesparend! Geen prestigieuze woningbouw waar geen behoefte aan is en ook geen aantasting van het Groene Hart, Heuvelrug of plassengebied. Stop definitief met de plannen voor woningbouw in Rijnenburg! Woningbouw moet duurzaam zijn en levensloopbestendig. Onderwijs Er is ook grote druk tot schaalvergroting in het onderwijs, het samenvoegen van scholen tot grote schoolgemeenschappen. Er zijn echter grote regionale verschillen. Zo daalt het kindertal in Limburg en Brabant sneller dan elders. En terwijl er een tekort aan leraren is in de Randstad hebben sommige regio’s te maken met een overschot aan leraren en leegstand van
schoolgebouwen. In veel regio's zal de afstand tussen voordeur en schooldeur snel toenemen als niet snel wordt ingegrepen. Het verdwijnen van scholen zal de leegloop en vergrijzing van bepaalde gebieden nog verder versterken. Ook hier moet een pleidooi voor kleinschaligheid centraal staan. Provincie@Inwonersbelangen wil de lokale onderwijsvoorzieningen beschermen. Op dit moment is de financiering van scholen te veel afhankelijk van het leerlingaantal. Provincie@Inwonersbelangen pleit er voor om ook de kwaliteit van het gegeven onderwijs en de sociale kosten van het verdwijnen van een school in de besluitvorming over het onderwijsaanbod mee te nemen. In Nederland (7 miljard euro) en dus ook de regio Utrecht is sprake van veel achterstallig onderhoud van schoolgebouwen. Kinderen krijgen dus les in slechte gebouwen is dat is niet goed voor het onderwijs. Daar moet de komende jaren verbetering in komen door scholen te vernieuwen. Er zijn meer argumenten om een krachtig pleidooi te houden voor het opnieuw verzelfstandigen van scholen die tot een scholengemeenschap behoren. In het onderwijs zijn de verhoudingen tussen het management en de leraren volledig zoek. Managers maken de dienst uit en niet ouders, leraren en leerlingen. Uit overweging van kostenbesparingen en bezuinigingen, zijn door fusies en concentraties. lesfabrieken ontstaan met massale aantallen studenten. Maar de kosten van deze schaalvergroting worden niet in kaart gebracht. Het aantal afgegeven diploma's wordt richtinggevend, niet de kwaliteit van het onderwijs en de prestaties van leerlingen. Kleinschalig onderwijs lijkt duurder, maar het extra 'menselijk kapitaal' dat wordt opgebouwd met meer persoonlijke aandacht en begeleiding is vele malen de investering waard. De leerling weer centraal stellen. Provincie@Inwonersbelangen wil onderwijs in kleine scholen met voldoende aandacht voor leerlingen. Daarnaast dient het vernieuwen van schoolgebouwen fors aandacht te krijgen in de komende jaren. Zorg Ook in de gezondheidszorg verandert het nodige. Zo is er veel zorg naar de gemeenten gegaan en zien we in rap tempo de kleinere ziekenhuizen verdwijnen. B.V. de toekomst van het Hofpoortziekenhuis in Woerden staat op het spel en de eerstelijnszorg wordt niet meer uitgevoerd door de plaatselijke arts die met pensioen gaat en wordt vervangen door huisartsenposten op afstand. Voor veel doelgroepen zoals ouderen of jonge gezinnen wordt de afstand naar de 1e lijnszorg daarmee steeds groter, de kwaliteit holt achteruit en is vanwege de vervoerskosten vooral in het weekend niet meer betaalbaar. Aanrijtijden bij spoedgevallen komen door de bezuinigingen steeds meer onder druk te staan en het zal duidelijk zijn dat de kwaliteit van de gezondheidszorg steeds verder terugloopt. Niet in het minst door de marktwerking.
Provincie@Inwonersbelangen wil de zorg uit de marktwerking halen de beschikbare middelen voor de zorg anders verdelen en weer dicht bij de inwoners brengen. In het regiobestuursmodel wat wij voorstaan, krijgt de regio de taak om samen met de gemeenten de dekking voor de 1e lijns en 2e lijns zorg, de specialistische zorg goed te regelen. Hofpoortziekenhuis in Woerden in haar huidige vorm als 1e lijns zorgziekenhuis, maar ook in andere regio’s moet absoluut blijven. De marktwerking in de zorg moet worden afgeschaft, er zijn genoeg andere manieren om de zorg betaalbaar te houden.
Cultuur en verenigingsleven Van verenigingen tot sportclubs, overal waar vrijwilligers zich inzetten wordt de sociale cohesie bevorderd en wordt de leefbaarheid van wijk, dorp of stad vergroot. In de meeste gevallen leidt een bloeiend verenigingsleven tot een grote betrokkenheid van burgers bij hun gemeenschap. Provincie@Inwonersbelangen wil het verenigingsleven dat vaak een lange traditie heeft niet een 'couleur locale' een grote bijdrage leveren aan het behoud van het specifieke karakter van een regio of stad. Naast het verenigingsleven gaat het ook om voorzieningen zoals dorpshuizen, bibliotheken, sociaal-‐culturele voorzieningen en dergelijke. Cultuurprotectionisme, regionale identiteit en kleinschaligheid zijn prima te rijmen. De sociale kracht van deze voorzieningen dient versterkt te worden. Provincie@Inwonersbelangen zal zich richten op de bescherming van regionale tradities, instituties, feestdagen en cultuuruitingen.
Vitaal en duurzaam platteland Zoals gezegd, is het voor de leefbaarheid van het platteland van belang dat zoveel mogelijk voorzieningen in de dorpen en kernen gehandhaafd blijven. Agrarische bedrijven verdwijnen of breiden uit door het afschaffen van het melkquotum in 2015. Het karakter van het landelijk gebied moet echter in stand blijven. Dat kan ook prima door voormalige agrarische bedrijfsgebouwen een passende functie te geven en de regelgeving hiervoor te versoepelen. Veel aandacht zal moeten worden besteed aan de bodemdaling in het gebied de waterhuishouding die onder druk staat en de steeds toenemende landschapsvervuiling door het plaatsen van windturbines. Duurzaam bouwen en in eigen energiebehoefte voorzien danwel in dat van anderen kan ook op heel veel andere manieren. Er moet ook aandacht zijn voor toenemende mogelijkheden voor recreëren in het gebied. De activiteiten van de stuurgroep Groene Hart moeten verder worden uitgewerkt en in de komende jaren worden gerealiseerd. In het Groene Hart liggen veel kansen voor waterrecreatie. Het Groene Hart heeft meer watergebied dan Friesland en we maken er door het ontbreken van initiatieven en gecoördineerde aanpak geen gebruik van. Door een bestuursregio Groene Hart te vormen zou dit een enorme impuls kunnen krijgen.
Regionaal maatwerk is daarom in deze belangrijk. Provincie@Inwonersbelangen pleit ervoor om oplossingen te bedenken vanuit de specifieke problematiek in een regio en niet vanuit de budgetten en bijbehorende criteria ’s voor bestedingen vanuit verschillende sectoren en provincies. Provincie@Inwonersbelangen wil daarom een brede agenda neerzetten die goed aansluit bij de persoonlijke leefwereld van de inwoners van het platteland. “Recreatieve mogelijkheden ontwikkelen vanuit de regio en de activiteiten van de stuurgroep Groene Hart realiseren.” De boer is in het economisch leven onmisbaar voor het behoud van het karakteristieke weidelandschap en de leefbaarheid van het platteland. De bedrijfsvoering van agrarische bedrijven wordt steeds moeilijker, zeker in die gebieden waar steeds meer woonfuncties komen en agrarische bedrijven steeds vaker worden beperkt als gevolg van toenemende milieuwetgeving. Op het platteland wonen is accepteren dat een werkend agrarisch bedrijf daar is gevestigd en accepteren dat het soms overlast met zich meebrengt en niet andersom zoals nu het geval is. Duurzaamheid Het landschap is en blijft een basiswaarde van natuur en cultuur waarbinnen op een uitgebalanceerde wijze ruimte moet zijn voor wonen, werken, verplaatsen en verpozen. Daarom moet er regionale afstemming zijn voor duurzame infrastructuur en ontwikkeling, bouw en exploitatie van nieuwe wijken, bedrijventerreinen, landbouw en energiebouw. Er is grote behoefte en noodzaak voor duurzaam ruimtegebruik (een algemene kerntaak!) met ruimte voor diversiteit. Provincie@Inwonersbelangen is van mening dat de overheid verantwoordelijk is voor een regelgeving die het milieu beschermt, het gebruik van grondstoffen en fossiele energie beperkt en voor landschap en natuur een historisch en ecologisch verantwoorde ontwikkeling mogelijk maakt. In het algemeen moet het gebruik van zowel agrarische als industriële grond niet alleen de productie maar ook landschap, natuur en recreatie kunnen dienen. Uitgangspunt is daarbij dat Nederland unieke natuur heeft maar in hoofdzaak cultuurland vormt waarvan de natuurlijke en landschappelijke kwaliteit verder ontwikkeld kan worden. De strijd tegen het water was, is en zal altijd een onverbrekelijk deel uitmaken van onze nationale identiteit, en zeker van onze regionale identiteit. Die strijd mogen we dan ook nooit laten verslappen. Provincie@Inwonersbelangen pleit voor een praktische benadering van de Ecologische Hoofdstructuur(de verbindingszones tussen natuurgebieden de EHS), waardoor natuur, wonen en werken weer in balans worden gebracht. De regio’s moeten zich blijven inzetten op het gebruik van milieuvriendelijke energieopwekking. De economische en maatschappelijke baten daarvan moeten ten goede komen aan inwoners!
Bijlage 1 Provincie@Inwonersbelangen wil structureel 50 miljoen bezuinigen op de provincie. Dit geld gaat naar alle gemeenten van Utrecht voor. De inwoners van de gemeente kunnen zo zelf bepalen waarvoor de middelen ingezet worden. Voorbeelden zijn: (1) Zorg en participatie, (2) Behoud van voorzieningen zoals ziekenhuiszorg in de buurt, (3) Verenigingsleven (4) Goed vestigingsbeleid voor (startende) ondernemers, (5)Huisvesting voor jongeren en ouderen, (6) Vernieuwen scholen In onderstaande tabel zijn alle gemeenten van provincie Utrecht opgenomen. Daarachter het aantal inwoners en het extra geld waarvan de inwoners zelf in de eigen gemeenten kunnen bepalen waaraan het besteed wordt.
Amersfoort Baarn Bunnik Bunschoten De Bilt De Ronde Venen Eemnes Renswoude Rhenen Soest Stichtse Vecht Utrecht Utrechts Heuvelrug Houten IJsselstein Leusden Lopik Montfoort Nieuwegein Oudewater Veenendaal Vianen Wijk bij Duurstede Woerden Woudenberg Zeist
Aantal inwoners 151.534 24.373 14.591 20.518 42.097 42.654 8.778 4.925 19.164 45.345 63.767 330.772 47.903 48.471 34.184 29.005 14.000 13.653 61.011 9.885 63.322 19.625 23.072 50.593 12.831 61.449 1.257.522
Extra geld 6.025.104 969.089 580.149 815.811 1.673.808 1.695.954 349.019 195.822 761.975 1.802.950 2.535.423 13.151.738 1.904.659 1.927.242 1.359.181 1.153.260 556.650 542.853 2.425.843 393.035 2.517.729 780.305 917.360 2.011.614 510.170 2.443.257 50.000.000
