Verbinden, vernieuwen, vertrouwen en voorbeeld willen zijn
Samenvatting jaarverslag 2013 Algemeen Toegankelijk Onderwijs ‘s-Hertogenbosch e.o.
Inleiding In deze samenvatting staan de belangrijkste zaken uit het jaarverslag 2013 van ATO-scholenkring ’s-Hertogenbosch e.o. Voor de periode 2010-2015 hebben wij als belangrijkste speerpunten: eigentijds onderwijs, kwaliteit, optimale kansen voor iedereen en openheid en respect. Deze speerpunten willen wij bereiken door verbinden, vertrouwen, vernieuwen en voorbeeld willen zijn. In deze samenvatting leest u de concrete uitwerking daarvan in 2013.
1. Onderwijs Onderwijs is de kerntaak van ATO-scholenkring. Onze missie is het verzorgen van actief pluriform onderwijs en educatie aan kinderen in de leeftijd van nul tot dertien jaar. Een belangrijk speerpunt voor 2013 was het sturen op leeropbrengsten. Dat heeft geleid tot goede resultaten. De onderwijsinspectie constateerde in 2013 dat er geen (zeer) zwakke ATO-scholen meer zijn. Daar zijn we erg trots op! Een van de criteria van de onderwijsinspectie is de score van een school op de Cito-eindtoets van de afgelopen drie jaar. Hieronder vindt u deze scores (of scores van andere toetsten omgerekend naar Citoscores): 2014
2013
Aquamarijn
V
V
Beekman LW Caleidoscoop
V V V V
v V V V O V
2012
2011
2010
2009
V
V
O
V
G V
G V
G G
V V
O V V V
V V G V
O G O V
O V V O
V G V
V V V
V G V
O V O
V V V
V V V G G
V O V G G
G V G G G
V V G V G
V V V O V
n.v.t. V G
V V V V V
V V V n.v.t. n.v.t.
V G O n.v.t. n.v.t.
n.v.t. V v n.v.t. n.v.t.
n.v.t. O v n.v.t. n.v.t.
1
1
2
1
6
5
School
Groote Wielen Hobbit Kruisstraat Madelief Meander Merlijn Mozaiek Noorderlicht Ontdekking De Overlaet Rondeel Springplank Sterrenbosch Vlieger De Wiek De Sprong Hoven totaal onvoldoende
n.v.t. V V G V V V V G V O V
Toelichting: - In het overzicht staat het oordeel van 2009 en 2010 op basis van de toen geldende normering. - Kindcentra De Hoven en De Sprong hadden in 2012 nog geen groep 8. - De eindopbrengsten van 2009 zijn op basis van de gegevens van de inspecteur als onvoldoende of voldoende beoordeeld. Er is daarbij niet naar een eventuele bovengrens gekeken.
Opbrengsten zijn slechts een deel van goed onderwijs. Wij kijken ook heel nadrukkelijk naar het pedagogisch klimaat en de totale integrale ontwikkeling van het kind. Om de kwaliteit hoog te houden, vinden wij het van groot belang dat ons onderwijs eigentijds is en op maat. Eigentijds onderwijs Eigentijds onderwijs is een van de speerpunten uit ons strategisch beleidsplan. Dit betekent dat wij lesgeven volgens de laatst bewezen inzichten en dat wij proberen gebruik maken van moderne middelen als ICT en sociale media. Een voorbeeld van eigentijds onderwijs binnen ATO is het Deltaplan Taal/Lezen. 2013 stond in het teken van de verdere uitwerking van het Deltaplan. Het afgelopen jaar verzorgde Digidact, een ICT-stafdienst, voor ATO alle zaken die met ICT te maken hebben. In 2013 heeft Digidact op alle locaties WIFI geïnstalleerd. Naast de vele
1
computerplekken (gemiddeld 1 pc per 5 kinderen), heeft nu ook bijna ieder klaslokaal een digibord. Tot slot heeft Digidact voor flinke besparingen gezorgd, door ICT-zaken Europees aan te besteden. Onderwijs op maat Een ander belangrijk speerpunt van ATO-scholenkring is het bieden van onderwijs op maat. Op 1 augustus 2014 treedt de Wet Passend Onderwijs in werking. Voor de voorbereiding hiervan werkt ATO samen met de overige schoolbesturen in de regio. Het is een nieuw samenwerkingsverband, De Meijerij PO (www.demeierij-po.nl). Dit nieuwe samenwerkingsverband is verdeeld in tien ondersteuningseenheden/wijken; elke wijk ontwikkelt een programma om zoveel mogelijk kinderen kind-nabij onderwijs te bieden.
2. Voorwaarden voor goed onderwijs Voor het verzorgen van goed onderwijs – onze kerntaak– zijn een aantal zaken van groot belang. Allereerst natuurlijk ons personeel, het goud van onze organisatie. Maar ook op het gebied van huisvesting, kwaliteitszorg en financiën is goed beleid essentieel. 2.1 Personeel In het personeelsbeleid van ATO-scholenkring staat het bevorderen van de bevlogenheid en ontwikkeling van de individuele ATO-medewerker centraal. Wij werken aan een integraal personeelsbeleid, met als kern de gesprekkencyclus. Een medewerker heeft dan elk jaar een ontwikkelings- of evaluatiegesprek en een functionerings- of beoordelingsgesprek. Naast het integraal personeelsbeleid hadden in 2013 de volgende punten extra aandacht: Ziekteverzuim In 2013 was het ziekteverzuim van ATO-scholenkring 6,75 procent, een stijging van 0,53 ten opzichte van 2012. De verzuimfrequentie is uitgekomen op 0,87. Dit is een voortzetting van de dalende trend; de meldingsfrequentie komt daarmee onder de gestelde norm van maximaal 1,00.
2013
2012
2011
2010
Ziekteverzuim
6,75
6,22
6,87
5,99
Meldingsfrequentie
0,87
1,22
1,42
1,27
Ziekteverzuim: het percentage ziektedagen ten opzichte van het totaal aantal beschikbare werkdagen. Meldingsfrequentie: het gemiddelde aantal ziekmeldingen per medewerker per jaar.
In januari 2013 is een nieuw verzuimbeleid ingevoerd, aangepast aan de methode oplossingsgericht verzuimbeleid. ATO is daarnaast geen eigenrisicodrager meer voor het ziekteverzuim in het eerste ziektejaar en valt weer volledig onder het vervangingsfonds. Met ingang van 1 juli 2013 zijn we wel eigenrisiscodrager voor de WIA. Verder is in 2013 het contract met de arbodienst 365/ArboNed verder uitgekleed en is een vernieuwing opgepakt van de risicoinventarisatie en evaluatie (ri&e) van de arbeidsomstandigheden. Mobiliteit en brede inzetbaarheid In 2013 heeft de werkgroep Personeel het beleid ‘mobiliteit en duurzame inzetbaarheid’ ontwikkeld. Het arbeidsmarktplatvorm PO heeft een projectsubsidie van circa €40.000,- toegekend
2
voor twee belangrijke onderdelen uit dit beleid: de scan duurzame inzetbaarheid en de begeleidingstrajecten duurzame inzetbaarheid. Evenals in 2011 en 2012, hebben wij in 2013 diverse workshops mobiliteit aangeboden, met in totaal tien deelnemers. De vrijwillige mobiliteit is toegenomen van 1 à 2 procent in voorgaande jaren naar 5 procent in 2013. De beoogde mobiliteit is 8 procent. In 2013 heeft als gevolg van de sluiting van de basisscholen De Kruisstraat en De Wiek, en als gevolg van krimp in bepaalde wijken, veel verplichte mobiliteit van leerkrachten plaatsgevonden.
Gerealiseerde mobiliteit
2009 1,5%
2010 1,5%
2011 4%
2012 4%
2013 8,5%
Strategische personeelsplanning In 2013 is met ondersteuning van een subsidie van het Arbeidsmarktplatform PO een maatwerktraject opgestart rond strategische personeelsplanning. Zo willen wij een beter beeld krijgen van de kwalitatieve en kwantitatieve vraag naar personeel en hierop beter inspelen.
Professionalisering en ATO-academie - Sinds 2010 wordt er gebouwd aan de ATO-academie, om een kwalitatief goed professionaliseringsaanbod te ontwikkelen voor de medewerkers. In 2013 is het aanbod van de ATO-academie weer verder uitgebreid als gevolg van samenwerking en afstemming tussen ATOScholenkring, Signum, Digidact, Kanteel, Compas en Passage. De ATO-academie heeft daarnaast diverse bijeenkomsten voor nieuwe medewerkers georganiseerd. - In 2012 zijn drie netwerkgroepen opgestart: netwerk taal, netwerk rekenen en netwerk sociaalemotionele ontwikkeling. In 2013 hebben deze netwerkgroepen zich zelfstandig doorontwikkeld. Zo heeft het netwerk taal een belangrijke rol in de uitvoering van het Deltaplan Taal/Lezen. - De acht ATO-coaches hebben het afgelopen jaar 22 coachtrajecten afgerond. De inhoud was divers, gericht op groepsdynamiek, verandering van rol en werkdruk/timemanagement. - In 2013 is in totaal € 740.000 uitgegeven aan scholing en ontwikkeling, waarvan € 180.000 op schoolniveau en € 560.000 op basis van bovenschools beleid. Het streven was 3 procent van de omzet, ofwel zo’n € 700.000. - ATO heeft drie opleidingsscholen, waar vijftig studenten van de Pabo ’s-Hertogenbosch worden opgeleid, en participeert in het REP (samenwerkingsverband van schoolbesturen en de Pabo). Functiedifferentiatie en functiemixbeleid In 2013 zijn negentien medewerkers geaccrediteerd voor de functie leraar-expert en – waarschijnlijk voor het eerst in Nederland – één voor de functie van leraar Onderwijs & Ontwikkeling voor het expertisegebied taal. ATO heeft in totaal ongeveer 24 procent (in fte’s) van het totale aantal leerkrachten benoemd in een LB-salarisschaal. Per 1 augustus 2014 moet dat op schoolniveau 30 procent zijn en op bestuursniveau 40 procent. Administratie in eigen beheer en digitaal systeem Met ingang van 1 januari 2014 zal ATO-Scholenkring zelf de salaris-, personeels-, en financiële administratie gaan voeren. In 2013 heeft de voorbereiding hiervoor plaatsgevonden. Per 1 december 2013 is een medewerker personeels- en salarisadministratie aangetrokken. Directievoering en leiderschap Het College van Bestuur voert elke jaar diverse overleggen met de directeuren. Elke directeur volgt ook de gesprekkencyclus. In 2013 is verder een ATO-besturingsfilosofie en koers leiderschapsontwikkeling opgesteld. Kern van deze visie is dat eigenaarschap zo laag mogelijk in de
3
organisatie ligt. Daarom heeft het directieberaad nadrukkelijk meer verantwoordelijkheid genomen voor relevante beleidsontwikkeling. Bestuurspool ATO-scholenkring heeft ongeveer 12 fte leerkrachten in een bestuurspool. Zij worden ingezet als er vervangingsvragen zijn. In 2013 wilden wij met deze leerkrachten de gesprekkencyclus oppakken en meer sturen op kwaliteit. Dit is ten dele gelukt. Een andere doelstelling was het verbinden van talentvolle leerkrachten aan ATO. Deze doelstelling is nog niet behaald. 2.2 Huisvesting Goed huisvestingsbeleid is een belangrijke voorwaarde voor het bieden van goed onderwijs. Dit geldt voor onderhoud, maar ook voor renovatie en nieuwbouw. De ambitie is om elke school te transformeren naar een kindcentrum 0-13 jaar, waarin minimaal opvang, peuterwerk, onderwijs en tussenschoolse en buitenschoolse opvang worden aangeboden. In 2013 is gekeken hoe ver elke locatie is. Mede op basis hiervan wordt een jaarplan 2014 geschreven. Doelen voor 2013 en wat daarvan is gerealiseerd - De Wiek en De Kruisstraat zijn gesloten omdat er geen kinderen meer zijn ingeschreven. - Er is uitvoering gegeven aan het Meerjarig Onderhoudsplan (MOP). - Klachten van scholen over de schoolgebouwen zijn aangepakt. - Nieuwbouw en renovatie: o De renovatie van Madelief is opgeleverd. o De voorbereiding voor de nieuwbouw van Noorderlicht is opgestart. - Het Frisse Scholenproject 2 is inmiddels in uitvoering. Op diverse scholen is begonnen met het aanbrengen van voorzieningen om het binnenklimaat te verbeteren tot label A. 2.3 Kwaliteit Een goed kwaliteitsbeleid is een van de speerpunten voor de periode 2010-2015. Binnen het kwaliteitsbeleid besteden wij cyclisch aandacht aan de verschillende beleidsterreinen. Daarbij stellen wij ons steeds de volgende vragen: Doen we de goede dingen? Doen we de goede dingen goed? Wat vinden anderen ervan? Wat doen we met die kennis? In 2013 waren de volgende zaken van belang: Allereerst natuurlijk kwaliteit van onderwijs. Onze doelstelling – geen zwakke scholen meer volgens de inspectienormen – hebben wij behaald. Uit de POM 2013 blijkt verder dat er een goed pedagogisch klimaat heerst op de ATO-scholen. Een ander speerpunt is gekwalificeerd personeel. Hiervoor hebben wij ook in 2013 scholing ingezet, zowel voor teams als voor individuele medewerkers. Wij willen dat er veelvuldig en efficiënt gebruik gemaakt wordt van de ATO-academie. Hier wordt aan gewerkt, maar dit is in 2013 nog onvoldoende geëvalueerd. Medewerkers moeten aan diverse (ATO-) competenties voldoen. Voor leidinggevenden hebben wij dit in 2013 getoetst middels de gesprekkencyclus; de beoordeling van leerkrachten vindt plaats in 2014. Ook kwalitatieve huisvesting vinden wij erg belangrijk. Hiervoor hebben wij in 2013 onder andere het Meerjaren Onderhoudsplan (MOP) uitgevoerd. Tot slot willen wij een duidelijke ATO-identiteit uitdragen, zowel intern als extern. Dit is nog een belangrijk aandachtspunt voor de komende jaren. Bij de ATO-identiteit hoort ook goed werkgeverschap. In de POM 2013 geven de medewerkers een tevredenheidscijfer van 7,5, even hoog als in 2011.
4
2.4 Financiën In financieel opzicht hebben wij in 2013 binnen de afgesproken kaders gehandeld. We hebben het jaar afgesloten met een positief resultaat. Dat is toe te schrijven aan een incidentele, aanvullende bekostiging van het Ministerie, aan een positief regulier resultaat en aan minder investeringen vanuit de bestemmingsreserves. Door een goede periodieke controle heeft 2013 in financieel opzicht geen verrassingen gebracht. Voor het onvoorzien positieve resultaat creëerden we eind 2013 een bestemmingsreserve. Hieruit neutraliseren we het negatieve resultaat in 2014 en 2015. In het schooljaar 2014-2015 zullen we vanuit de bestemmingsreserve – op basis van een projectplan – niet-structurele investeringen doen voor het verbeteren van de kwaliteit van onderwijs. Door het positief regulier resultaat hebben wij de bestemmingsreserve diepte-investeringen kunnen aanvullen. Dit is conform ons financieel kader en het beleidsplan, waarin we activiteiten hebben benoemd die we willen uitvoeren als wij financiële ruimte zouden krijgen. Door deze activiteiten te bekostigen vanuit de bestemmingsreserve diepte-investeringen, blijft de omvang van de algemene reserve (volgens de norm) minimaal gelijk aan de omvang per einde 2011. In 2014-2015 zal het College van Bestuur het strategisch beleidsplan 2015-2019 vaststellen. De bestemmingsreserve diepte-investeringen geeft financiële ruimte voor de uitvoer van activiteiten op basis van dit strategisch beleidsplan. ATO maakte in 2013 gebruik van de diensten van een administratiekantoor. Vanaf 1 januari 2014 zullen wij zelf de financiële en personeels- en salarisadministratie gaan doen. De verwachting is dat wij hierdoor de controlefunctie zullen kunnen versterken, omdat we tijdiger een beter en vollediger beeld zullen hebben van de (financiële) situatie. Op het gebied van onderhoud en beheer zal de gemeente de komende jaren meer verantwoordelijkheid leggen bij de schoolbesturen. Wij zullen de komende periode concretiseren wat dit voor ATO betekent. De meerjarenbegroting 2014-2017 laat onderstaande ontwikkelingen zien ten aanzien van de exploitatie en de balans: Exploitatiebegroting
Rijksbijdragen Ministerie Overige overheidsbijdragen Overige baten
Realisatie 2013
Begroot 2014
Begroot 2015
Begroot 2016
Begroot 2017
24.531.140
22.828.217
22.027.858
21.325.930
21.201.318
203.437
141.764
60.000
60.000
60.000
1.771.575
1.408.717
1.086.237
1.086.237
1.016.237
Totaal baten
26.506.152
24.378.698
23.174.095
22.472.167
22.277.555
Personeelslasten
21.367.521
21.122.537
20.000.787
18.651.241
18.473.461
514.086
549.102
536.753
518.655
506.414
1.718.044
1.770.606
1.771.742
1.772.901
1.774.083
Afschrijvingen Huivestingslasten Overige lasten
2.013.752
1.671.220
1.688.281
1.679.728
1.669.099
25.613.403
25.113.464
23.992.563
22.622.526
22.423.057
Saldo baten en lasten
892.749
734.767-/-
818.468-/-
150.359-/-
145.502-/-
Financiële baten en lasten
190.520
115.000
115.000
115.000
115.000
1.083.269
619.767-/-
703.468-/-
35.359-/-
30.502-/-
39.000
106.348
66.367
70.680
44.498
1.044.269
726.115-/-
769.835-/-
106.039-/-
75.000-/-
Totaal lasten
Resultaat Regulier resultaat Mutatie bestemmingsreserves
5
Ontwikkeling balanspositie Realisatie 2013
Begroot 2014
Begroot 2015
Begroot 2016
Begroot 2017
2.850.000
2.843.000
2.734.000
2.268.000
2.274.000
132.000
190.000
190.000
190.000
190.000
2.982.000
3.033.000
2.924.000
2.458.000
2.464.000
Vlottende activa
13.448.000
10.071.000
8.836.000
8.508.000
8.170.000
Totaal ACTIVA
16.430.000
13.104.000
11.760.000
10.966.000
10.634.000
Algemene reserve
4.813.000
5.002.000
5.068.000
5.139.000
5.184.000
Bestemmingsreserve
2.221.000
1.272.000
302.000
196.000
121.000
Totaal eigen vermogen
7.034.000
6.274.000
5.370.000
5.335.000
5.305.000
Voorzieningen
3.849.000
3.455.000
3.015.000
2.256.000
1.954.000
0
0
0
0
0
5.547.000
3.375.000
3.375.000
3.375.000
3.375.000
16.430.000
13.104.000
11.760.000
10.966.000
10.634.000
Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa
Langlopende schulden Kortlopende schulden
Totaal PASSIVA
Ontwikkeling kengetallen Realisatie 2013
Begroot 2014
Begroot 2015
Begroot 2016
Begroot 2017
Grenzen
Kaptalisatiefactor
59,2%
56,7%
56,6%
58,2%
58,5%
Minimaal 40%
Weerstandsvermogen
19,6%
22,5%
23,5%
24,1%
24,4%
Minimaal 15%
Financiële buffer
47,0%
24,3%
20,7%
17,9%
16,6%
Minimaal 5%
Met de meerjarenbegroting 2014-2017 blijven wij binnen de grenzen van het afgesproken financieel kader.
3 De organisatie ATO wil een sterke en efficiënte organisatie zijn. Een belangrijk speerpunt hierbij is openheid en respect. 3.1 Openheid en respect Openheid en respect is een van de speerpunten voor ons beleid in de periode 2010-2015. Ook in 2013 zijn wij hiermee aan de slag gegaan. Communicatie Voor een goede communicatie hebben wij naast diverse overleggen op school- en bestuursniveau de volgende instrumenten ingezet: Het strategisch beleidsplan De jaarverslagen Personeelskrant over het functiehuis ATO-plein Schoolgids, website van de school en nieuwsbrieven Facebook E-mailverkeer Maraps op bestuurs- en schoolniveau Enkele zaken, zoals een communicatieplan, onze website en ATO als merknaam zijn nog niet helemaal gerealiseerd en worden doorgeschoven naar 2014. De nieuwe website en een
6
Facebookaccount zijn een feit. Uit de POM 2013 blijkt dat ouders tevreden zijn over onze informatievoorziening (3,2 op schaal van 4) en over hun mogelijkheden tot inbreng (8 op 10). Respect Wij gaan uit van de gelijkwaardigheid van alle levensbeschouwelijke en maatschappelijke stromingen; de leerling kan een levensbeschouwing opbouwen en van daaruit een eigen inbreng hebben, met respect voor de levens- en maatschappijbeschouwing van anderen. Integriteit Ook integriteit is een belangrijk begrip binnen het speerpunt openheid en communicatie. Een concreet voorbeeld hiervan is de klokkenluidersregeling, die in 2013 in werking is getreden. 3.2 Een sterke en efficiënte organisatie Voor het sterk en efficiënt maken en houden van onze organisatie, hebben we in 2013 de volgende stappen gezet: Voor een goed verloop van de overgang naar kindcentra 0-13 heeft ATO-scholenkring samen met Signum de Stichting Beheer Kindcentra (SBK) opgericht. In 2013 heeft de SBK het beheer en de huisvesting verzorgd voor het Educatief Centrum Hintham. Op het gebied van facilitaire zaken hebben we in 2013 verder samengewerkt met Signum. Door bijvoorbeeld gezamenlijk in te kopen, profiteren we van kortingen. Ook is ons stafbureau gestart met het facilitair servicemeldpunt (FSM), waar scholen storingen kunnen melden en bestellingen kunnen doen. In 2013 heeft ATO één klacht ontvangen. Deze is door ATO zelf afgehandeld. ATO participeert in de Stichting Schoolbesturen Primair Onderwijs ’s-Hertogenbosch (SSPOH). In 2013 heeft het SSPOH onder andere een programma ontwikkeld om de doorlopende lijn tussen primair en voortgezet onderwijs te verbeteren. ATO geeft haar maatschappelijke verantwoordelijkheid onder andere vorm door het Keniaproject Teachers4Teachers. In 2013 is het beleidsplan aangepast, is de selectieprocedure voor leerkrachten opnieuw vastgesteld en is een format ontworpen voor de nieuwsbrief.
4 De toekomst De komende jaren bouwen wij uiteraard verder aan het hierboven toegelichte beleid. Voor 2014 zijn belangrijke aandachtspunten: -
Het verder ontwikkelen van de kindcentra 0-13 Het uitvoeren van de Wet Passend Onderwijs Het verder ontwikkelen en uitvoeren van ons Deltaplan Taal/Lezen Het opstellen van een nieuw strategisch personeelsbeleid Het verder bouwen aan de ATO-academie en nog betere afstemming tussen de verschillende vormen van scholing Het zelfstandig voeren van de personeels-, salaris- en financiële administratie Het terugdringen van het ziekteverzuim (doel: 4 procent) Het opstellen van een nieuw communicatieplan Het verbeteren van de invulling en bekendheid van ATO als merknaam Het opstellen voor een nieuw strategisch beleidsplan voor de periode 2015-2019.
7