De Overasseltse en Hatertse Vennen is een bijzonder gebied met glooiende rivierduinen, vele vennen en uitgestrekte heidevelden. Ook al liggen de rivieren Maas en Waal nu ver van dit gebied vandaan, zij zijn de makers van dit landschap. Na de laatste ijs-
Beleef en ontdek de Overasseltse en Hatertse Vennen
Wandelen Fietsen Paardrijden
Vennengebied
tijd, zo’n 10.000 jaar geleden, was Nederland een poolwoestijn. Zand uit de bedding van de Maas werd hier door de heersende zuidwestenwind tot hoge duinen opgeblazen. De Waal had voordien al een laag klei afgezet dat werd samengedrukt tot een ondoordringbare laag. Daardoor bleef het regenwater staan in de vorm van vennen. Vanaf de 19e eeuw werden hier grove dennen aangeplant voor de Limburgse mijnbouw. Omdat de vennen dreigden te verdrogen is een deel bos in 2013 omgevormd naar heide. Hierdoor blijft unieke flora en fauna die afhankelijk zijn van deze vennen behouden.
generaties bewoond. Er zijn burchten bekend van wel 800 jaar oud met gangen van zo’n 100 meter.
He
Burchten kunnen een oppervlakte hebben van wel twee voetbalvelden! Wighenerhorst
Archeologie
O
Naast natuur zijn er in het Vennengebied ook veel sporen van cultuurhistorie aangetroffen. Bij het Wijchens Ven werden resten van 12 prehistorische huizen gevonden. In andere delen van het Vennengebied zijn tientallen grafheuvels en urnenvelden te vinden. Woonden de mensen hier destijds dichtbij of kwamen ze van ver om hun doden te begraven? Het AWN (Archeologische Werkgemeenschap Nederland) probeert door het uitvoeren van archeologische opgravingen antwoord
Bijzondere soorten Ieder seizoen biedt dit natuurgebied iets bijzonders. De wuivende witte pluimen van veenpluis in juni, de prachtige paarse heide in september of speur
se edijk
Ze
aaf
Leigr
NEDER- EN
OVE
eens naar diersporen in de winter. Wist u dat in dit gebied vele bijzondere en zeldzame planten- en diersoorten voorkomen? Er komen maar liefst 11 soorten amfibieën voor van de in totaal 16 soorten die we in Nederland kennen. Een daarvan is de zeldzame knoflookpad, die bij gevaar een stof afscheidt
snoet. Met zijn brede poten en lange nagels graaft hij als de beste! En dat komt goed van pas bij het graven van zijn huis. De dassenburcht wordt door vele
selts e
een prachtig dier met een markante grijs gestreepte
Gaa
het Vennengebied diverse dassenburchten. De das is
Dam
die – inderdaad – naar knoflook ruikt. Ook liggen in
k dij St ad
Wijchensven
2 NIJMEGENDUKENBURG
De Eikenhorst Ven d am
um ens ew eg
eg ldw e v i He
HATERTSE BROEK
St ad br Landwinkel oe De Diervoort ks
Oude Rakenven
ew
Nieuwe Rakenven
Bij de 3 Linden
a St. W
OVERASSELTSE EN HATERTSE VENNEN
eg
Gagelven
TEERSCHE
lrick
Kersjesven
Oriolusven
eg ew
t
tra
at
be
el
es
m
gs
Ha
ur
erks Pa
g
rg
st
r.
e IJk
la
ar
be en k an Bl
se rg
g we
HEUMENSE BOS
tse w
eg
Do nde rbe r
hu
Heumens Bos
Ta r
rgs be
lHa me
Sle
eb
4 Manege 6
Donderbergven
t
Uitzichtpunt
N8
es tra a
Restaurant
gs
Horeca
ur
Picknickplaats
Molenhoek
Sle eb
Hondenlosloopgebied
Kas teels es traat
ling
tr.
t
Dagrecreatie straa
Spel
n
ee
Staatsbosbeheer kantoor eg gw
fd ijk
Valenberg
Parkeerplaats kels traat Camping
ho
Informatiepaneel
fst
Bijven Roelofsven noord Rietvennen Roelofsven zuid
its
Natuurbeleefpad , km
Ho
Meeuwenven
els uv he
BROEK
Heinven Stortven
ks Lo
B ra
Schietven Botersnijder zuid
Ki ev
t aa
St. Walrick
Vennen , km
VERASSELTSE
Ketelven Botersnijder oost
str
Ruiterpad
aa
Worsemsebroekven
Botersnijder west
•
lse
tse l
St e
eg
ui
Fietspad
Kapel St. Walrick
ew
tk
Bosven Langenven zuid
gs
ha
rch
Poelvennen
Eendenven
er nb sse He
Sc
Bu
St
Langenven noord
Bavoven
Bullenkamp
Par kse
eg
Talingenven
g ee
Geitw eg
SLUISPOLDER
weg
Uiversnest
stra at
He
a
M
WEEZENHOF
Vo s
se
ne
in
ds
ew
eg
a
gezinnen met kinderen. Nabij het Uiversnest (De Diervoort) bevindt zich de “boomvalk”, een spanes W
nende kabelbaan waar kinderen naar hartenlust
k
r te
van boom naar boom kunnen roetsjen. De gele route is 6,5 kilometer. Deze route brengt u onder andere langs het Botersnijdersven, het Oriolusven en Bavoven. En misschien komt u onderweg de
R
schaapskudde tegen! Deze maaimachines zorgen er voor dat de heide niet dichtgroeit.
Lapjesboom Beide wandelroutes voeren u langs de beroemde
n
E
ruïne van St. Walrick en de ‘koortsboom’. Aan de zuidmuur van de ruïne van de middeleeuwse St. Walrickkapel staat een oude zomereik, die nog altijd dienst doet als koortsboom. Het volksverhaal vertelt dat als een lapje stof van een zieke aan een koortsboom (ook wel lapjesboom) wordt gebonden,
te vinden op dit soort vragen. Het Vennengebied
deze boom ervoor zorgt dat de ziekte verdwijnt.
is dus eigenlijk één groot grondarchief. Tijdens
Wanneer er voor het eerst een lapje aan de boom is
de omvorming in 2013 zijn vele scherven, glazen
bevestigd, is niet bekend. Wel is er een legende over
armbandfragmenten, een bronzen sikkel en tiental-
hoe de predikende Willibrordus (eind 7e of begin
len silhouetten van begravingen uit de Prehistorie
8e eeuw) hier gevangen genomen werd door de
(Steentijd tot IJzertijd) ontdekt.
heidense rover Walrick. Willibrordus wist echter de
Beleef de vennen
zieke dochter van Walrick te genezen. Walrick deed boete in Rome, bekeerde zich en stichtte een kerk
De Overasseltse en Hatertse Vennen worden
midden in de wildernis. Hij vroeg de dorpelingen
beheerd door Staatsbosbeheer en wij verwelkomen
een eik te planten waar ze, ook na zijn dood, om
jaarlijks vele recreanten en natuurliefhebbers. Voor
genezing van de zieken konden bidden. Er worden
mensen uit de wijde omgeving is dit dé plek voor
tot op de dag van vandaag nog steeds processies
natuurbeleving, rust, ontspanning of sportieve acti-
gehouden naar de kapel met zijn lapjesboom.
viteiten. Er zijn naast een ruiter- en menroute ook twee wandelroutes die u door dit mooie gebied
Klaproos en korenbloem
voeren. De rode wandelroute is een relatief korte
Roelofsven, Botersnijder en Uiversnest. Dit zijn
wandeling van ca. 3,5 kilometer en geschikt voor
intrigerende namen van een paar van de 28 ven-
Staatsbosbeheer Rijk van Nijmegen-Zuid Donderbergweg 3 | 6611 KL Overasselt E-mail:
[email protected] Weblog: rivierengebied.wordpress.com
nen in het Vennengebied. Het is een intiem landschap dat niet alleen bestaat uit heide en vennen, maar ook natuurakkers. Op deze akkers verbouwt Staatsbosbeheer winterrogge, waarbij zeldzame akkerkruiden als klaproos, korensla en korenbloem goed gedijen. “Onkruid vergaat niet” zegt het spreekwoord. Maar een groot aantal kruiden behoort tot de groep sterk bedreigde plantensoorten. Door zware bemesting en gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen zijn vele soorten in Nederland bijna verdwenen. Aan de hand van een gedetailleerd akkerbeheerplan zorgt Staatsbosbeheer er voor dat deze prachtige akkerkruiden weer volop te zien zijn in het Vennengebied.
©2015 Staatsbosbeheer auteursrechten voorbehouden Tekst en fotografie: Staatsbosbeheer
