alles wat je moet weten over metaalbewerking najaar 2009 www.metaaljournaal.nl
Varende stad vol techniek
25 jaar OOM:
terugblikken en vooruitkijken
Win je eigen helikopter!
OOM is jarig
Zilver
Erik Yperlaan, directeur OOM
2
>> metaaljournaal najaar 2009
Metaaljournaal is een uitgave van het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Metaalbewerking. OOM adviseert over scholing en personeelsbeleid in de metaalbewerking. OOM is de uitvoeringsorganisatie van sociale partners.
OOM bestaat 25 jaar, reden om terug te blikken, maar vooral om vooruit te kijken naar een toekomst vol nieuwe uitdagingen.
6
10
20
16 illustratie Pepijn Barnard
Als we de leeftijd van OOM even in metaal mogen uitdrukken, dan vieren we dit najaar het zilveren jubileum van onze organisatie. 25 jaar zijn we onderweg, een goed moment om nog eens stil te staan bij waar we vandaan komen en waar we naartoe willen. Want terwijl OOM ooit mede werd opgericht vanuit het streven de economische crisis te lijf te gaan – oudere werkgevers en werknemers herinneren zich wellicht nog de jeugdwerkloosheid in de jaren tachtig – staat de branche nu voor nieuwe uitdagingen. Weer zit het economische tij tegen, maar op lange termijn zal de branche vooral last krijgen van vergrijzing en ontgroening. Simpel gezegd: er stromen meer ouderen uit dan er jongeren bijkomen. In dit nummer daarom nog eens waar wij voor staan: advies en ondersteuning bij opleiding en ontwikkeling. Maar ook wat we van bedrijven verwachten: een actieve bijdrage bij het verbeteren van het imago van de metaalbranche. Want alleen als jongeren zien dat de metaal hen een goede toekomst kan bieden, is er een goede toekomst voor de hele sector. Goed opgeleide, gemotiveerde werknemers zijn de beste ambassadeurs voor uw bedrijf en de hele metaalbranche. Dat metaal niet synoniem is voor vieze handen en zwaar werk zien we bij de bedrijven die we voor dit nummer aandeden. Metaal is ook: alles wat nodig is om vakantiegangers een luxe verblijf op een cruiseschip te kunnen bezorgen. Van de toptechniek die wordt toegepast bij het ontwerpen van cruiseschepen tot en met de fijne, luxe snufjes aan boord, zoals de ijsbar in de Celebrity Century, het schip dat wij bij de Passenger Terminal in Amsterdam bezochten. Ook de bloemenveiling in Aalsmeer zou niet kunnen draaien zonder de inzet van een breed inzetbaar technisch team. Snelheid en precisie zijn nodig om de bloemen vers bij de klant te krijgen en daarvoor mag geen schakel in het proces ontbreken. OOM-bedrijf Alcomij speelt in dit proces een belangrijke rol doordat het een mega order voor de bouw van 260.000 stapelwagens in de wacht heeft gesleept. Dat de metaal soms juist eerder synoniem is aan schoon, is te zien bij Helianthos, een bedrijf dat flexibele zonnecellen ontwikkelt en produceert. Schone energie uit panelen van de rol zou geen kans krijgen zonder metaal en techniek. De enthousiaste werknemers die in dit nummer vertellen over de passie voor hun werk, en de bedrijven die laten zien wat ze in huis hebben, zijn voorbeelden voor de hele sector. Werknemers die verder willen, die elke mogelijkheid aangrijpen om zich te ontwikkelen, gestimuleerd door werkgevers die begrijpen dat goed opgeleid personeel het grootste kapitaal van een bedrijf is. Cursist Edward Lie-Ha-Po geeft bijvoorbeeld aan dat het hem voldoening geeft zijn werk zo goed mogelijk te doen. Als er weer een cursus wordt aangeboden, is hij er weer bij. En Ron Borst, die al 25 jaar metaalbewerker is en al net zo veel diploma’s heeft gehaald: het zijn rolmodellen voor de hele branche. We kunnen er niet omheen dat we dit jaar een flinke tegenvaller moesten brengen: door het gigantische beroep op de Persoonlijke Trainings Toelage zagen we ons genoodzaakt deze regeling voortijdig op te schorten. Het 25-jarig jubileum wordt dan ook niet overdreven uitbundig gevierd. We zien het eerder als een moment om nog eens goed onze doelen op te poetsen. Opleiden en ontwikkelen, voor een metaalbranche die klaar is voor de toekomst. Want zilver moet glimmen, maar om te spreken met onze Vakkanjers die onze sector vertegenwoordigden bij de Worldskills in Calgary: ‘we gaan voor goud!’
Metaaljournaal Najaar 2009
De Skillsmanager Binnenkort kunnen werknemers in de Metaal zelf hun vaardigheden in kaart brengen met de Skillsmanager op de website van OOM. Zo wordt het wel heel makkelijk om een passende training te vinden en daar meteen ook op in te schrijven. Houd www.oom.nl in de gaten om in één oogopslag te zien hoe het met jouw competenties is gesteld.
28
In het fonds zijn de volgende organisaties vertegenwoordigd:
18
Groot, groter, grootst In Amsterdam meren enorme oceaanreuzen aan.Wij namen een kijkje aan boord. De Cursist Edward Lie-Ha-Po deed een cursus TIG-lassen. “Ik wil me blijven verbeteren. Bloemen en techniek De bloemenveiling van Aalsmeer kan niet zonder de metaalbranche. Zonnepanelen van de rol Nuon Helianthos produceert flexibele zonnecellen per strekkende meter. Vakkanjers De WorldSkills in Calgary leverden drie medailles voor excellent vakmanschap op. 4 32 33 34 35
Opening Games Puzzel Mijn regiomanager Hang- en Sluitwerk
vanuit werkgevers: Koninklijke Metaalunie, Nederlandse Organisatie van ondernemers in het MKB in de metaal Nederlandse Vereniging van Modelmakerijen (NVvM) Nederlandse Vereniging van Ondernemers in het Graveerbedrijf (NVOG) Vanuit werknemers: FNV Bondgenoten De Unie CNV Bedrijvenbond Na schriftelijke toestemming van OOM is het mogelijk delen uit deze publicatie over te nemen. Colofon | Redactie: Edwin Schoemaker | Medewerkers OOM: Linda Roessen, Barbara Verhulst | redactionele bijdragen: Pepijn Barnard Michiel Couzy, Evelien Hoekstra, Niels ‘t Hooft, Frank Hylkema, Marije Schilp Annemarie Vestering | Tekstcorrectie: Martine Kamsma | Fotografie: Frank Hylkema Mark van der Zouw | Ontwerp en productie; Team Hilgersom, Amsterdam | ISSN: 1568-0959
Postbus 15 2390 AA Hazerswoude-dorp Telefoon: 0172 521 500 Fax: 0172 521 577 E-mail:
[email protected] Web: www.oom.nl
metaaljournaal najaar 2009 <<
3
opening
Nuna5
Nu op Metaaljournaal.nl
tien keer minder luchtweerstand dan personenauto
www. metaaljournaal.nl is de site over techniek en werken in de Metaal. Metaaljournaal.nl is tot de nok gevuld met filmpjes, fotoreports en inspirerende verhalen over jouw vak. Ook vind je hier alles wat je moet weten over opleiding en ontwikkeling. Check de site regelmatig zodat je niets hoeft te missen.
Bouwen op het water Bouwen op het water is de toekomst. Door de klimaatverandering stijgt het water, waardoor er steeds minder plek zal zijn om te wonen op het land. De oplossing is het bouwen van drijvende woningen. Innovatief en ruimtebesparend.
tests
De Nuna 5 is deze zomer onderworpen aan een reeks loodzware tests, voordat het team naar Australië kon vertrekken. Zo is er proefgereden op het circuit van Zandvoort waar op enkel zonne-energie een snelheid van ruim honderd kilometer per uur werd gehaald. Verwacht wordt dat op de lange, rechte wegen in Australië snelheden van 145 kilometer per uur 4
>> metaaljournaal najaar 2009
geen uitzondering zullen zijn. De gemiddelde snelheid zal naar verwachting honderd kilometer per uur over 3000 kilometer zijn. Teamleider Rein van den Eijnde: “Omdat de auto is ontworpen voor een lange afstandsrace over de weg is de maximum snelheid voor ons minder belangrijk. Een hoge gemiddelde snelheid is wat echt telt. Verder hebben we, voordat we vertrokken, nog niet op de maximum snelheid gereden, omdat het testtraject van Nuna nog loopt. Straks, op de lange rechte wegen van Australië, weten we wat de topsnelheid precies is. Maar die halen we alleen tijdens inhaalmanoeuvres, we moeten ons namelijk wel houden aan de maximum-snelheid van 130 kilometer per uur in het noorden of 110 kilometer per uur in het zuiden.” Volg het team en de verrichtingen van Nuna5 op www.nuonsolarteam.nl
‘We moeten ons in Australië wel houden aan de maximumsnelheid’
Wel eens gehoord van een Volswagen Kever met een motor van 1350 pk? Voor de Amerikaan Ron Patrick is niets te gek. Hij bouwde een straalmotor in zijn Kever. Hoe hard zijn wagen kan, weet Patrick niet. “The car was built to thrill me, not to kill me”, zegt hij.
Merkwaardig....
De Nuna5 wordt getest in de windtunnel van DNW in Marknesse
Het Nuon Solar Team, dat bestaat uit veertien studenten van de TU-Delft, heeft deze zomer de lucht-weerstand van de zonneauto Nuna5 met dertig procent omlaag weten te brengen ten opzichte van de Nuna4. Dat bleek uit testen van de studenten in de DNW windtunnel van Marknesse. Bij het ter perse gaan van dit nummer van Metaaljournaal is het team en de zonne-auto aangekomen in Australië.Hier neemt de Nuna5 eind oktober deel aan de World Solar Challenge, een race voor zonne-auto’s in Australië. Deze race werd door het Nuon Solar Team al vier keer op rij gewonnen.
Kever met straalmotor
Nuna facts and figures ❚ De gemeten luchtweerstand is te vergelijken met de weerstand die je voelt als je in een rijdende auto op de snelweg een boek ter grootte van een A4’tje uit het raam steekt. ❚ De luchtweerstand van Nuna5 is maar liefst tien keer kleiner dan die van een gewone personenauto. ❚ De aerodynamica van Nuna5 is gebaseerd op die van zweefvlieg tuigen. ❚ Zandvoort is een bochtig circuit en daarom erg geschikt om het bochtengedrag van de auto te testen. ❚ De tests in Australië vinden plaats op de openbare weg, dus Nuna5 moet gekeurd worden door de Australische Dienst voor Wegverkeer. ❚ Twee jaar geleden lag de gemiddelde snelheid van Nuna4 op 91 kilometer per uur. ❚ Coureur Jan Willem van Gent, student Industrieel Ontwerpen, heeft veel race-ervaring en zal de kwalificatieronde rijden in Australië. ❚ In de World Solar Challenge van 2007 heeft het team tien banden verwisseld.
Racen op stoom
En wat is dit nou weer?
Dit is de snelste ketel ter wereld, althans, zo noemt Charles Burnett III zijn stoom aangedreven supercar. Hij probeert het wereldsnelheidsrecord voor stoomauto's te verbeteren, door er 275 kilometer per uur mee te rijden. De stoomwagen gebruikt vier zware accu’s om de branders te ontsteken die twaalf boilers verwarmen. De boilers (waarin maar liefst vijftien kilometer pijpen en buizen zijn verwerkt) verwarmen per minuut vijftig liter water tot vierhonderd graden. De stoom die hierdoor ontstaat wordt vervolgens geïnjecteerd in een turbine die dertienduizend toeren per minuut maakt. Maar het is pas echt indrukwekkend dat het record dat Burnett wil verbeteren, is neergezet door ene Fred Marriott in 1906. En met deze ketel reed Fred toen al ruim 200 kilometer per uur.
Dit de Sanswire-TAO111, een 35 meter lang, gesegmenteerd luchtschip. Een luchtballon die op extreme hoogte wordt ingezet als onbemand verkennings- en communicatie-instrument. Dit apparaat is ontworpen om extreem lang in de lucht te blijven. Waterstofcellen zorgen voor voortstuwing en elektriciteit. Volgens de firma Sanswire zijn deze gedrochten precies wat we nodig hebben in de strijd tegen het terrorisme.
De stoomauto van Fred Marriott uit 1906
metaaljournaal najaar 2009 <<
5
reportage aan boord van de celebrity century
De bemanning van het luxueuze vijfsterren schip legt elke gast volledig in de watten
De varende stad
Hans Venhuizen van American Cruise Agent: “Het ziet er goed uit, hè? Ik vind zelf de Martini Bar nog altijd heel mooi. Het is de eerste ijsbar op zee, met een bar van ijs, zodat je glas altijd koud blijft. Ook kan de muur bevriezen en staan de flessen tentoongesteld op een blok ijs.” Op het bovenste dek sjouwt een jongen in een blauwe overall met een kabel. Op het schip zijn hiervan duizenden meters te vinden. Iets verderop hangt in de ontvangstlobby een kaart met daarop de precieze route, van Tromsø naar de Barentszzee en van daaruit naar de poolcirkel. “Al onze gasten krijgen een certificaat dat ze op Spitsbergen zijn geweest. Dat is toch heel bijzonder.” duur
tekst evelien hoekstra foto's mark van der zouw
Cruiseschepen worden steeds groter en geavanceerder. Afmetingen van driehonderd meter, dertien dekken en tweehonderd passagiers zijn niet meer uitzonderlijk. Bij de Passenger Terminal in Amsterdam meren jaarlijks meer dan 130 cruiseschepen aan. Maar zo’n schip vaart niet vanzelf; zonder techniek geen cruisevakantie.
6
>> metaaljournaal najaar 2009
Al van ver zie je de Celebrity Century liggen. Het schip met twaalf dekken vertrekt vandaag voor een twaalfdaagse cruisevakantie naar de poolcirkel. Bij de terminal is het een komen en gaan van toeristen, onder wie veel Amerikanen. Iedereen sleept met koffers en koopt nog snel even een sweater met ‘I Amsterdam’ of een historische stadsgids. Terwijl de gas-
ten inschepen voor vertrek, kijken wij rond op het schip. Aan niets zal het de gasten ontbreken. Eenmaal aan boord draait alles om hen. De bemanning van het luxueuze vijfsterrenschip legt elke gast volledig in de watten. Drie zwembaden, een theater, een bioscoop, een basketbalveld, lounge bars, restaurants, een winkelcentrum, een fitnessruimte en
natuurlijk een casino zijn aanwezig. Het is een complete, drijvende stad, waar de glitter en de glamour vanaf stralen. In totaal zijn er 906 hutten aan boord: van een ‘eenvoudige’ kamer zonder uitzicht op zee tot penthousesuites. Alles is mogelijk. Voor de gasten in de Royal Suites staat de champagne al klaar. Zij hebben hun eigen butlers.
Toch is een cruise maken allang niet meer weggelegd voor alleen de allerrijksten. “Als ik op verjaardagsfeestjes zeg dat ik in de cruisewereld werk, gaat steevast het verhaal: o, dat is voor mensen met kunstgebitten die schathemeltjerijk zijn. Vervolgens moet ik dan weer uitleggen hoe de werkelijkheid eruitziet.” Voor duizend euro kun je bijna twee weken op een luxe boot vakantie vieren. Celebrity Cruises is voor het zesde jaar achtereen gekozen tot de beste
metaaljournaal najaar 2009 <<
7
reportage aan boord van de celebrity century
technische gegevens celebrity century aantal passagiers:
1.770 70.606 lengte x breedte 248 m x 32,2 m snelheid: 21,5 knopen hoofdmotor: 37.130 kW bouwkosten: 320 miljoen dollar tonnage:
De scheepsbouwer bouwt schepen met motoren van honderdduizend pk
Foto boven: het zonnedek met zwembad Onder: de Grand Foyer.
rederij van grote schepen. Met meer dan 175 bestemmingen, een bekroonde keuken en een moderne nieuwe vloot behoren zij tot de top in cruisevaartbranche. In 2010 zal het totaal aantal schepen op negen komen. In totaal goed voor 17.639 bedden. Vanochtend is het schip met zijn 868 crewleden teruggekomen van een cruise in Scandinavië. Binnen een paar uur moet het schip bevoorraad worden voor de volgende vaart. Ruim vijfduizend kilo rundvlees, meer dan achtduizend kilo groente, 350 flessen wodka en 7800 flesjes bier gaan mee. En dat is nog lang niet alles. Het schip wordt intussen volgetankt met meer dan 2600 ton brandstof, terwijl het technisch personeel controles uitvoert in de machinekamer. In deze ruimte bevindt zich de hoofdmotor met een vermogen van 37.130 kW. Werktuigbouwkundigen, bankwerkers en elektriciens zorgen ervoor dat het schip vaart. Daarnaast zijn er nog talloze andere machines, apparaten en installaties die de voortstuwing van het schip ondersteunen en de energievoorziening voor alle functies van het schip verzorgen. Zo zijn er de pompen, compressoren om de werk-, regel- en startlucht te verzorgen en koelers die de motoren, het koel- en vriesbedrijf en de airconditioning op temperatuur houden. Met de separatoren en filters wordt de brandstof en de smeerolie gereinigd. De generatoren leveren tenslotte de elektriciteit voor dit alles. groot, groter, grootst
De Century werd in 1995 in het Duitse Papenburg gebouwd op de Meyerwerf. Een van ’s werelds modernste en grootste scheepswerven, bekend om het bouwen van zeer luxe cruiseschepen. Jaarlijks komen 250.000 tot 300.000 bezoekers op de werf. Het is niet alledaags wat zij te zien krijgen. De bouw van zulke oceaanreuzen, van de eerste staalplaat tot de oplevering ervan, is indrukwekkend. Met de grootste overdekte scheepswerf ter wereld hebben ze een ver8
>> metaaljournaal najaar 2009
melding in het Guinness Book of World Records: Alles aan de werf is groot, groter, grootst. De scheepsbouwer bouwt schepen met motoren van 100.000 pk en satellietnavigatie. De Century, met een lengte van 248 meter en een gewicht van bijna 71 miljoen kilo, is één van de oudste schepen van de rederij. De bouw kostte 320 miljoen dollar. In 1998 werd er nog eens voor 55 miljoen aan verbouwd. Het schip onderging een metamorfose en kreeg er meer dan driehonderd nieuwe balkons bij. Sinds deze zomer is het nieuwe paradepaardje van Celebrity Cruises te water gelaten: de Celebrity Equinox. Dit schip is gebouwd met de nieuwste technieken. Voor het ontwerp en de productie werd gebruik gemaakt van moderne computertechnologie. Constructietekeningen zijn er nauwelijks meer, die zijn vervangen door simulaties waarmee de scheepswand wordt ontworpen. metaalbewerking
Door zo veel mogelijk te digitaliseren kunnen er makkelijk meerdere projecten tegelijk worden gepland en kan het montageproces worden getest. Ook op het gebied van metaalbewerking loopt de scheepswerf voorop. Door gebruik te maken van hybridelassen, waarbij het booglassen wordt gecombineerd met laserlassen, kan er sneller gelast worden en is het resultaat van betere kwaliteit. De ingenieurs van de Meyer werf hebben speciaal voor de schepen het zogenaamde ‘I-core paneel’ ontwikkeld. Een sandwich van staalplaten met daartussen een honingraat-structuur, te vergelijken met golfkarton. Deze prefab stalen elementen worden gebruikt om wanden en grote oppervlakten te bouwen en zijn veel lichter zijn dan massief staal. Op de vraag of de passagiers vaak zeeziek worden, antwoordt Venhuizen geruststellend. “We hebben stabilisatoren om deining tegen te gaan.” Maar zeebenen horen er toch een beetje bij.”
De Martiniclub, één van de vele uitgaansgelegenheden aan boord van de Celebrity Century.
De cruiseschepen bij de Passenger Terminal in Amsterdam, moeten nog 25 kilometer over het IJ en het Noordzeekanaal voordat ze bij de zeesluis van IJmuiden zijn. Alle schepen worden begeleidt door een loods, omdat het varen met zeeschepen een heel precieze klus is, vereist het veel kennis en concentratie. Omstandigheden als de stroming, wind en het scheepvaartverkeer zijn elke dag anders en de loods moet met al deze factoren rekening houden. In uitzonderlijke gevallen, die het onmogelijk maken met een tender aan boord te worden gebracht, zoals zware storm, kan de loods met een helikopter aan boord van een schip komen. De Celebrity is inmiddels klaar voor vertrek. Tot ver in de stad is om één uur ’s middags de toeter te horen.
Cruisevakanties populair Het aantal Nederlanders dat met cruisevakantie gaat, is nog nooit zo groot geweest. In 2008 is het aantal boekingen met 44 procent gestegen. Vorig jaar gingen wereldwijd 16,2 miljoen mensen met cruisevakantie. In Europa waren er onder de 4,5 miljoen reizigers 49.000 Nederlanders. Het aantal geboekte cruisevakanties voor deze zomer steeg met 27 procent ten opzichte van vorig jaar zomer. De mondiale cruise-industrie telt meer dan tweehonderd schepen. Zowel de Dutch Cruise Council als de ING verwachten in de toekomst een verdere stijging van het aantal cruisegasten, waaronder steeds meer families met kinderen en jongeren. En nog iets: de Cariben zijn uit. Nederlanders kiezen voor een trip langs de Scandinavische landen en voor bestemmingen in het Middellandse Zeegebied.
metaaljournaal najaar 2009 <<
9
de cursist edward lie-ha-po
paspoort:
naam
Edward Lie-Ha-Po leeftijd:
30 jaar beroep:
Allround monteur bij Terneuzen Marine Services cursus
Lassen (interne scholing)
edward lie-ha-po, allround monteur:
‘Ik wil mezelf blijven verbeteren’
10
>> metaaljournaal najaar 2009
De cursus lassen die het bedrijf Terneuzen Marine Service onlangs voor haar medewerkers organiseerde, was zo’n groot succes, dat herhaling niet kan uitblijven. Edward Lie-Ha-Po is er dan zeker weer bij. tekst annemarie vestering foto mark van der zouw
Het liep storm toen Terneuzen Marine Service (TMS) begin dit jaar vroeg wie van de personeelsleden belangstelling had voor een cursus lassen binnen het bedrijf. De afdeling p & o werd bedolven onder de aanmeldingen; veel werknemers, variërend in leeftijd van 18 tot 58 jaar, gaven zich op voor de cursus. Een van de deelnemers was Edward Lie-Ha-Po, allround monteur bij TMS. Al tijdens zijn beroepsopleiding aan het Centrum Vakopleiding werkte hij als leerling bij TMS. Het bedrijf begon als scheepswerf maar heeft inmiddels het merendeel van zijn werkzaamheden verlegd naar detachering, nieuwbouw en onderhoudswerken bij diverse bedrijven, zoals glas-, chemie-, en kunstmestfabrieken. Een deel van de 86 medewerkers is continu gedetacheerd. Onder hen is Edward, die is uitgeleend aan kunstmestfabriek Yara in Sluiskil.
Op de vakopleiding behaalde Edward zijn lasdiploma’s en certificaten constructiebankwerken. Als werknemer van TMS volgde hij enkele cursussen, waaronder een cursus hoogwerken. Onlangs volgde hij de cursus lassen binnenshuis. Docent was zijn collega François Vermast, voorman van de scheepswerf en gediplomeerd lasinstructeur. Gedurende twaalf weken was Edward elke woensdagavond tussen half vijf en half negen in het speciaal voor de cursus ingerichte leslokaal te vinden. In zijn eigen tijd, maar TMS zorgde voor koffie en lekkere broodjes. Edward kon zelf kiezen waarin hij zich wilde bekwamen: elektroden, MIG/MAG- of TIG-lassen. gezellig
het bedrijf zelf een cursus te volgen. Bovendien is het gezellig, omdat je elkaar al kent. Voor werkgevers is het ook interessant, omdat de inhoud van de cursus precies kan worden afgestemd op de behoefte van het bedrijf en het niveau van de werknemers. En het is goedkoper dan werknemers elders een cursus te laten volgen.” In september wordt de lascursus herhaald, zodat alle belangstellenden aan bod kunnen komen. “Ik ben tijdens de cursus begonnen met TIGlassen, dat heb je niet een-twee-drie onder de knie.” De volgende cursus is Edward er weer bij. “Een opleiding is voor mij de beste manier om me te verdiepen. Het geeft me voldoening om mijn werk zo goed mogelijk te doen. Ik wil mezelf blijven verbeteren.”
“Ik vind het een heel goede oplossing, zo’n intern scholingsproject. Voor de werknemers is het gemakkelijk om bij
Meer informatie? Kijk op www.marineservice-terneuzen.nl
metaaljournaal najaar 2009 <<
11
techniek de bloemenveiling van aalsmeer
Mega order voor Alcomij Het OOM-bedrijf Alcomij (ongeveer honderd medewerkers) heeft een mega order voor de productie en modificatie van 260.000 uniforme stapelwagens voor bloemen- en plantenveiling FloraHolland binnengehaald. Dit meerjarige contract heeft een omvang van tientallen miljoenen euro’s. Een uniforme stapelwagen staat in de sierteeltsector al jaren hoog op de verlanglijst. Directeur Theo Sanders is zeer tevreden met de opdracht. “Voor Alcomij biedt dit een solide basis voor de bedrijfsvoering van de komende jaren, en dat in deze economisch lastige tijden. Met dit contract is een langdurige samenwerking met FloraHolland gestart.” Alcomij is al ruim veertig jaar actief in de glastuinbouw en ontwikkelt en fabriceert aluminium kasdeksystemen, staalconstructies en de logistieke inrichting voor kassen. Sinds 1980 is Alcomij producent van de aluminium veilingkarren, zoals ze gebruikt worden door de vroegere Bloemenveiling Aalsmeer.
Bloemen houden van techniek
In de distributiehal crossen tientallen elektrotrekkers met een sleep van stapelwagens vol met bloemen door elkaar.
Elke dag kun je verse bloemen kopen in de winkel. Maar daar gaat een enorme operatie aan vooraf. De grootste bloemenveiling ter wereld, in Aalsmeer, is een stad van techniek. Een kijkje achter de schermen bij FloraHolland.
12
>> metaaljournaal najaar 2009
Ambitieuze techneuten “Veel van onze mensen volgen cursussen om zich te blijven ontwikkelen. Dat is ook nodig in onze branche. Stilstand is achteruitgang,” aldus directeur Theo Sanders. Geregeld doet Alcomij een beroep op één van de regelingen van OOM. Jaarlijks maken ongeveer 25 medewerkers van het bedrijf gebruik van de opleidingsbijdrage van OOM voor diverse technische en organisatorische opleidingen. “We hebben in onze technische dienst een jonge medewerker met een Leerwerkbijdrage. Deze jonge vent heeft het metaalvak in zijn bloed en in hem investeren we graag. Als ik meer van dat soort ambitieuze techneuten zou kunnen krijgen, neem ik ze direct aan. Crisis of niet. Dit zijn de mensen van de toekomst en uit hen kweken wij de nieuwe leiding van ons bedrijf, zowel technisch als organisatorisch.
Een erkend diploma met de LeerWerk Bijdrage
tekst evelien hoekstra foto’s frank hylkema
Het is zes uur ’s morgens op de klokken van Aalsmeer als de eerste bloemen geveild worden. Rozen, tulpen, chrysanten, zonnebloemen, anjers, maar ook minder bekende bloemen als ranonkels komen voorbij in de veilingzaal. De bijna vijftienhonderd in-
Uniforme veilingkar Door de fusie van de Bloemenveiling Aalsmeer en FloraHolland in 2008 ontstond de behoefte aan een uniforme veilingkar. Het uitwisselen van de verschillende stapelwagens werd een steeds grotere praktische en economische belemmering voor kwekers en handelaren. Tot op heden moeten de leden van de bloemenveilingen hun snijbloemen en potplanten op twee verschillende veilingkarren aanvoeren. Vanaf augustus 2007 hebben Alcomij Logistics en FloraHolland intensief samengewerkt bij de ontwikkeling van één type Landelijke Stapelwagen. Alcomij heeft een concept bedacht waardoor het huidige bestand aan Aalsmeer Stapelwagens kan worden gemodificeerd, zodat niet alles hoeft te worden vervangen.
Een ander voordeel is de verminderde milieubelasting, omdat door het grotendeels hergebruiken van de bestaande onderdelen van de veilingkarren minder aluminium en andere grondstoffen nodig zullen zijn. Nu de aftrap is gegeven voor de activiteiten, begint het bouwen en inrichten van twee tijdelijke fabrieken bij FloraHolland in Aalsmeer en Naaldwijk. De dagelijkse gang van zaken op de bloemenveiling mag daar geen last van hebben. Tenslotte zijn duizenden bloemenkwekers en -handelaren afhankelijk van de veilingklok en een perfecte logistiek.
kopers in de veilingzalen bieden met hun laptop voor zich en telefoon in de hand op de meest uiteenlopende bloemen en planten. Aalsmeer is het grootste handels centrum voor bloemen en planten ter wereld. Elke werkdag worden er
45 miljoen bloemen en vijf miljoen planten verkocht bij de zes vestigingen van FloraHolland. Behalve in Aalsmeer worden ook in Naaldwijk, Rijnsburg, Venlo, Bleiswijk en Eelde bloemen en planten geveild. In Aalsmeer kopen handelaren op dertien klokken in vijf afmijnzalen in. Het complex is zo groot dat het meer weg heeft van een kleine stad; zo vind je er een kapper, een fysiotherapeut, een postkantoor, drie restaurants en twee viskramen, om maar eens wat te noemen.
dertig monteurs
Zonder techniek zouden de bloemen en planten hun bestemming nooit bereiken. Marcel de la Mar van de technische dienst is met zijn dertig monteurs op de veiling onder meer verantwoordelijk voor het onderhoud van de elektrotrekkers, de stapelwagens, de koelinstallaties, de machines in de wasserij van de bloemenemers, de elektronische hangbaan, de kettingbaan. “Het gaat om veel en heel uiteenlopende technische apparatuur en infrastructuur, die
Een werkgever kan voor elke werknemer met een (leer-)arbeidsovereenkomst bij een bij OOM aangesloten bedrijf die een beroepsopleiding gaat volgen, een bijdrage aanvragen. Met deze LeerWerk Bijdrage wil OOM werknemers stimuleren een beroepskwalificerende opleiding te volgen. De LeerWerk Bijdrage is bedoeld voor beroepsopleidingen die leiden tot een erkend diploma. De LeerWerk Bijdrage kan worden aangevraagd voor beroepskwalificerende opleidingen MBO (niveau 1 t/m 4) tot en met HBO-niveau (niveau 5). De opleidingen moeten zijn opgenomen in
het Centraal Register Beroepsopleidingen (CREBO) of in het Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs (CROHO). Uitkering van het voorschot aan de werkgever gebeurt elke zes maanden. De bijdrage voor de tweede helft van het laatste opleidingsjaar wordt betaald nadat de werknemer het diploma heeft behaald. (Er geldt een maximum van één jaar voor niveau 1 en twee jaar voor niveau 2 t/m 5). Het recht op deze (laatste) bijdrage vervalt als de werknemer het diploma niet heeft behaald binnen een jaar na het verstrijken van de nominale opleidingsduur.
metaaljournaal najaar 2009 <<
13
techniek de bloemenveiling van aalsmeer
Marcel de la Mar, hoofd van de technische dienst.
onmisbaar zijn voor de veiling.” In de distributiehal beneden crossen tientallen elektrotrekkers met een sleep van stapelwagens vol met bloemen door elkaar. “Het zijn enorme aantallen: we hebben bijvoorbeeld 850 elektrotrekkers en 260.000 stapelwagens. De grote hoeveelheden maken het complex.” grootste koelcel ter wereld
Elke dag worden tienduizenden veilingkarren van de kwekers naar de zes veilingen vervoerd. De vrachtwagens zijn gekoeld, zodat de bloemen langer vers blijven. Als de bloemen en planten bij de veiling zijn, gaan de bloemen de koelcel in. FloraHolland heeft in de vestiging Naaldwijk de grootste koelcel ter wereld: 43.000 vierkante meter groot: 14
>> metaaljournaal najaar 2009
meer dan tien voetbalvelden bij elkaar. Elke koelcel heeft zijn eigen temperatuur, zodat er voor elk product een optimaal klimaat heerst. De keurmeesters controleren in de nacht voor de veiling de bloemen en planten. Is de kwaliteit goed? Wat is de steellengte? Via de acht kilometer lange kettingbaan komen de bloemen en planten in Aalsmeer op karren in de veilinghal terecht. De veilingmeester bepaalt de snelheid waarmee de karren vol bloemen onder de klok doorgaan. Hiermee probeert hij het de kopers naar de zin te maken en zo de maximale prijs voor een product te verkrijgen. Zodra de producten zijn verkocht, gaan ze naar de distributiehal. Daar zorgen de medewerkers ervoor dat de verkochte bloemen en planten zo snel
Elke werkdag worden er 45 miljoen bloemen en vijf miljoen planten verhandeld bij de zes vestigingen van Flora Holland
'We hebben hier 850 elektrotrekkers en 260.000 stapelwagens. Die hoeveelheden maken het proces complex' mogelijk bezorgd worden bij de onder het veilingdak gevestigde handelaren. Zo’n groothandelaar of exporteur verpakt ze en vervoert ze naar zijn klanten, overal ter wereld. “De stapelwagens worden vervoerd met elektrotrekkers die op elektriciteit lopen. Dat is behalve voor het milieu, natuurlijk veel beter voor iedereen die hier in de hal werkt. In de accucentrale kunnen de medewerkers hun lege accu inleveren en krijgen ze een volle terug.”
Omdat er geregeld mankementen zijn aan zowel de trekkers als de karren, heeft De la Mar een aantal medewerkers die continu aan het sleutelen zijn. Een nieuw wiel, een lasklus of andere klussen, alles wordt gemeld bij de storingsdienst. de aalsmeer shuttle
Het complex, dat zo groot is als Monaco, beschikt over een geavanceerd intern transportsysteem van dertien kilometer. De Aalsmeer Shuttle, een elektronische hangbaan, vervoert sierteeltproducten van de veilinghallen in het centrum van het Aalsmeerse bloementerrein naar klanten op de locatie Zuid, aan de overkant van de provinciale weg. Hier zijn ongeveer 35 groothandelaars en exporteurs gevestigd.
De oversteek van de stapelwagens via het overdekte traject duurt ongeveer een kwartier. Het hangbaansysteem is volledig automatisch en heeft een capaciteit van 210 vrachtwagens per uur. Omdat alle karren een identificatiecode in een tag hebben, kan over het hele complex gevolgd worden waar de bloemen zijn. Een gigantisch draadloos computernetwerk maakt dat mogelijk. Voor De la Mar betekent een hapering in het transportsysteem dat er onmiddellijk een logistiek noodverband moet worden aangelegd. “Wij zijn geen specialisten, dat kan niet als je zulke uiteenlopende klussen doet, maar dat maakt het werk juist ook afwisselend.” Circa 85 procent van de bij FloraHolland gekochte bloemen en planten
gaat naar het buitenland. Duitsland, Engeland en Frankrijk zijn de belangrijkste bestemmingen. Sinds kort wordt geëxperimenteerd met het vervoer van planten per spoor, omdat de kosten van wegtransport oplopen en de files toenemen. Ook de CO2-uitstoot is minder. gps
De planten worden vervoerd in containers. Ook heeft de container een GPS/GPRS-systeem dat informatie verstuurd over de locatie van de container en de temperatuur. Of het nu gaat om bloemen in een supermarkt in Düsseldorf, een chique speciaalzaak in Londen, een tuincentrum in Parijs of een bloemenstal in Amsterdam: ze komen gegarandeerd vers uit Aalsmeer.
metaaljournaal najaar 2009 <<
15
duurzaamheid zonnecelfolie
webtip! Op internet is heel veel informatie te vinden over het gebruik van de zon als alternatieve en duurzame bron van energie. Een goede plek om met zoeken te beginnen is zonne-energie. startpagina.nl. En alles over de zonnecelfolie van Nuon Helianthos en de andere innovatieve projecten van Nuon is te vinden op www.nuon.nl.
‘Twee uur zonlicht is genoeg om de hele wereld een jaar lang van elektriciteit te voorzien’
16
>> metaaljournaal najaar 2009
Energie per strekkende meter
tekst en foto frank hylkema
Zo krachtig als de zon is, zo moeilijk is het om er veel energie uit te halen. Nuon Helianthos werkt aan zonnecellen die op de rol worden gemaakt. De zon is een onuitputtelijke en schone bron van energie en de voordelen van zonne-energie boven energie uit fossiele brandstoffen zijn reusachtig. Om energie uit zonlicht op te kunnen wekken heb je zonnepanelen nodig waarin fotovoltaïsche cellen licht omzetten in elektriciteit. In theorie een een voudig procédé, maar de praktijk is lastiger: zonne panelen zijn kostbaar en het rendement is laag. Dit betekent dat je een groot oppervlak met peperdure zonnepanelen nodig hebt om relatief weinig elektriciteit op te wekken. “En dat terwijl twee uur zonlicht al voldoende is om de hele planeet een jaar lang van elektriciteit te voorzien,” zegt Jan Willem Peters, manager marketing van Nuon Helianthos in Arnhem. In een knalgele proeffabriek werkt Nuon Helianthos aan een nieuw concept voor zonnecellen. Het probleem met traditionele zonnepanelen is niet alleen dat ze erg duur zijn om te produceren, maar ook dat ze erg zwaar en breekbaar zijn. Om optimaal gebruik te kunnen maken van het potentieel dat zonneenergie biedt, zou je grote, ongebruikte oppervlaktes, zoals daken van bedrijfshallen, moeten gebruiken. Glazen zonnepanelen zijn daar eigenlijk niet zo geschikt voor; alleen al omdat dakconstructies vaak extra versterkt moeten worden om het gewicht te kunnen dragen. “En dan hebben we het nog niet over de installatiekosten.” Bij Helianthos zijn daarom lichtgewicht flexibele zonnecellen ontwikkeld, die ‘op de rol’ geproduceerd worden. Helianthos heeft een methode ontworpen waarbij de lichtgevoelige laag wordt ‘opgedampt’ op een drager van zeer duurzaam kunststof. Het resultaat is een stuk lichter en sterker dan een traditioneel zonnepaneel. “Voorlopig is het rendement van ons zonnecelfolie nog lager dan bij een gewoon zonne paneel, maar door massaproductie wordt het veel goedkoper,” zegt Peters. “We ontwikkelen nu een methode om Helianthos te integreren in dakbedekking. Rollen bitumen met daarop een laag onverslijtbaar Helianthos zullen in de toekomst huizen van stroom kunnen voorzien.” In de proeffabriek wordt nu gewerkt aan het verfijnen van de productiemethode en aan de productie van 1,2 meter brede folie. In de volgende stap zal op het naastgelegen terrein een grootschalige productiefaciliteit worden gebouwd met een capaciteit van één miljoen vierkante meter per jaar. Peters: “En dan kan de zonnecelfolie echt de wereld gaan veroveren.”
metaaljournaal najaar 2009 <<
17
25
jubileum oom bestaat 25 jaar
naam:
Ton van der Velden, 45 jaar bedrijf
25 jaar
Van Kessel Machinefabriek functie:
Directeur internet:
www.kesselmf.nl
opleiden en ontwikkelen
Dit najaar bestaat OOM 25 jaar. Terugblikken, even stilstaan en dan weer vooruitkijken naar een toekomst vol nieuwe uitdagingen.
Waar in de jaren tachtig de scholing van werknemers in de metaalbranche nog in de kinderschoenen stond, staat de branche nu voor nieuwe uitdagingen: vergrijzing en verbetering van het imago van de metaal. Directeur Erik Yperlaan: ‘Bedrijven moeten zelf het imago van de metaal verbeteren.’
tekst michiel couzy en annemarie vestering
Erik Yperlaan, directeur OOM
18
>> metaaljournaal najaar 2009
OOM is al 25 jaar bezig werkgevers in de metaalsector bewust te maken van het belang personeel op te leiden. Daarin is grote vooruitgang geboekt maar valt ook nog veel te bereiken, zegt directeur Erik Yperlaan. “Bedrijven moeten nog meer aandacht heb-
ben voor de ontwikkeling van hun mensen. Ze zouden hierover vaker moeten praten met werknemers. Een op de toekomst gerichte dialoog over innovatie en vakmanschap.” Als bedrijven hun opleidingen goed geregeld hebben, kunnen ze daarmee naar buiten treden. Niet alleen ten gunste van die bedrijven, maar voor het imago van de hele sector. Dat is nodig, want er dreigt nog altijd een groot personeelstekort in de metaalbranche, ondanks de economische crisis. Het is nodig dat meer jongeren kiezen voor een baan in de metaal. “OOM kan het imago van de sector niet opkrikken, werkgevers- en werknemersorganisaties evenmin. De bedrijven moeten dat zelf doen, door stages aan te bieden aan scholieren, door werknemers les te laten geven op de opleidingen, zodat leerlingen in aanraking komen met metaaltechniek en de praktijk. Dat bewustzijn moet nog verder worden versterkt bij bedrijven.” Het is de boodschap die Yperlaan mee wil geven als hij terugkijkt op het 25-jarige bestaan: er is veel bereikt, maar er kan nog zoveel meer worden bereikt en daarvoor is medewerking van werkgevers en werknemers nodig.
25 jaar Machinefabriek Van Kessel Ton van der Velden is directeur van Van Kessel Machinefabriek in Veghel. Een bedrijf dat dit jaar ook 25 jaar bestaat. Hij is trots op zijn bedrijf. ‘We hebben enthousiaste vakmensen aan het werk, die zich voor honderd procent inzetten.’ Met een draai- en freesbank in de garage van hun moeder in Vorstenbosch begonnen broers Arie en Ben van Kessel in 1984 een bedrijfje dat uitgegroeide tot de huidige Van Kessel Machinefabriek. Vanaf het prille begin worden er machineonderdelen en gereedschappen gedraaid en gefreesd, tegenwoordig voor de farmaceutische, de grafische en de voedingsmiddelenindustrie. In 2007 werd Ton van der Velden eigenaar-directeur. Hij werkte sinds 2001 bij de machinefabriek als werkvoorbereider, automatiseerder en rechterhand van de toenmalige directeur Ben van Kessel, die nog altijd drie halve dagen per week langskomt voor advies en overleg over de koers van het bedrijf. Van der Velden: “Dat hebben we bij de overname zo afgesproken. Arie en Ben wisten in hun beginperiode ook niet alles. Ik weet bijvoorbeeld dat zij tegen een klant wel eens hebben gebluft dat ze een bepaald onderdeel konden maken. Toen ze de opdracht vervolgens moesten uitvoeren, kostte het bloed, zweet en tranen. Inmiddels wordt dat onderdeel hier al 22 jaar naar volle tevredenheid van de klant gemaakt.” magnesiumbrand
In een bedrijf met zo’n lange historie gaat natuurlijk ook wel eens iets mis. “In 2002 hebben we een magnesiumbrand gehad. Een werknemer draaide assen van magnesium, toen er een vonk tussen de magnesiumkrullen viel. Een felle vlam zorgde voor een brandje dat direct werd geblust. Wij dachten dat het met een sisser was afgelopen, maar meldden de brand toch bij de brandweer. Het hele korps stond enkele minuten later met vier brandweerwagens voor de deur. Maar goed ook, want de brand woedde onder de laag bluspoeder gewoon door en laaide iets later opnieuw fel en heftig op. Uiteindelijk doofde de vlammen vanzelf toen alle magnesium was verbrand en konden we opgelucht ademhalen.” trots
Al 25 jaar organiseert de personeelsvereniging van Machinefabriek Van Kessel jaarlijks een barbecue voor medewerkers en partners. Als Van der Velden die gezellige club van 25 vaste krachten, zaterdaghulpen en BBL-leerlingen dan om zich heen ziet, is hij extra trots op zijn bedrijf. “We hebben een goed onderhouden en uitgebreid machinepark en maken hartstikke mooie producten. OOM heeft daaraan een belangrijke bijdrage geleverd, want door dit fonds kunnen we extra veel medewerkers opleiden.”
metaaljournaal najaar 2009 <<
19
25
jubileum oom bestaat 25 jaar
naam:
Ron Borst, 43 jaar bedrijf
Precisiemetaal Dedemsvaart bv
‘Om zich te kunnen weren tegen concurrentie uit verre landen moesten bedrijven zich onderscheiden met een hoog opleidingsniveau. Er was maar één remedie: meer scholing’ akkoord
OOM was in 1984, het jaar van oprichting, het product van intensief overleg tussen vakbonden en werkgeversorganisaties. In 1982 sloten partijen het historische akkoord van Wassenaar, waarin afspraken waren opgenomen over loonmatiging en arbeidstijdverkorting. Afspraken die een belangrijke bijdrage zouden vormen aan de economische groei in de jaren erna. In de metaalsector kwamen werkgevers en werknemers ook bij elkaar,
functie:
omdat de branche kampte met een aantal problemen. Zo was er scheefgroei ontstaan tussen metaalbedrijven die wel aandacht besteedden aan het opleiden van personeel en bedrijven die daar niet aan meededen. Zo kon het gebeuren dat het ene metaalbedrijf flink investeerde in scholing, maar dat de geschoolde medewerkers na afronding van de opleiding voor iets meer geld vertrokken naar een concurrent, die het niet zo nauw nam met cursussen. “Dit soort incidenten leidden tot frustratie bij bedrijven die wel aan scholing deden. Daarom vonden we dat de opleidingskosten in de hele sector gelijk moesten worden getrokken,” aldus Yperlaan. De sector was zelf niet in staat dit te reguleren. Daar kwam nog iets bij: in de jaren tachtig gingen de grenzen open en kwam de concurrentie op uit verre landen, waar mensen voor lagere lonen werkten. Ook middelgrote en
kleine bedrijven hadden hier last van. Om zich te kunnen weren, moesten bedrijven zich onderscheiden met een hoog opleidingsniveau van hun werknemers. Er was maar een remedie: meer scholing. Scholing alleen was niet voldoende. Zaak was ook om mensen die met een een diploma van de opleiding kwamen, te behouden voor de metaalbranche. Te veel mensen zochten een baan buiten de sector. Deze ontwikkelingen zorgden voor grote eensgezindheid onder vakbonden en werkgeversorganisaties om meer aandacht te besteden aan scholing. Ze maakten afspraken in de cao om een deel van de loonruimte te gebruiken voor een scholingsfonds. Alle bedrijven zouden hieraan moeten bijdragen. Over de besteding van dat geld werden afspraken gemaakt, geheel in de geest van ‘Wassenaar’. Het fonds werd ondergebracht bij een
Allround medewerker opleiding
ITO (Individueel Technisch Onderwijs), KMBO (Kort Middelbaar Beroeps Onderwijs) en vele cursussen internet:
www.pmbearings.nl
25 jaar metaalbewerker, 25 diploma’s Ron Borst is al 25 jaar metaalbewerker en heeft geen kans onbenut gelaten zich te ontwikkelen. Inmiddels is hij Technisch Vakkracht 3, heeft leuk werk en verdient goed. ‘Aan je afkomst kun je niets veranderen, maar aan je toekomst wel.’
Verworven Competenties) had aangevraagd. Ik kreeg negen ervaringscertificaten, op één certificaat na goed voor de kwalificatie technisch vakkracht 2. Omdat ik die wel wilde halen, heb ik een cursus wiskunde gevolgd. geen dag zonder werk
“Sinds mijn achttiende ben ik metaalbewerker; een fantastisch beroep waarin je je heel goed kunt ontplooien. Bij diverse werkgevers heb ik in de afgelopen 25 jaar veel verschillende vaardigheden opgedaan. Ik heb bijvoorbeeld beplatingen aan de verkeerstoren van Schiphol bewerkt, koperen platen diepgetrokken voor de pauken in het orkest van André Rieu en luxe designplantenbakken gelast voor klanten in Dubai. Nu werk ik bij Precisiemetaal. Daar maken we precisieonderdelen voor de medische industrie en de ruimtevaart. Ik werk alweer een jaar op de harderij; een nieuwe kans waardoor ik het proces van harden, gloeien en veredelen onder de knie heb gekregen. In de loop der jaren ben ik een echte allrounder geworden. Dat bleek wel toen een van mijn vorige werkgevers een EVC-traject (Erkennen
Maar de verdiensten van een technisch vakkracht 3 trokken me wel aan, dus ik ben weer verder gaan leren. Inmiddels heb ik zeker 25 diploma’s en certificaten. Ik heb in al die jaren nog geen dag zonder werk gezeten. Vakmensen zijn altijd nodig. Nu het economisch even tegenzit, heeft Precisiemetaal veel mensen moeten ontslaan, maar ik blijf aan het werk. Vanwege mijn brede vakkennis heb ik nu meerdere petten op binnen het bedrijf; ik werk niet alleen in de harderij maar ook als heftruck bestuurder, plaatwerker en monteur. Echt, hoe breder je bent opgeleid, hoe meer kansen je hebt. Bovendien verdien je meer naarmate je kennis en vaardigheden toenemen. Ook dat kan een reden zijn om je te blijven ontwikkelen. Aan je afkomst kun je niets veranderen, maar aan je toekomst wel.”
JELMER VALK a g g r e g a t e n
20
>> metaaljournaal najaar 2009
metaaljournaal najaar 2009 <<
21
25
jubileum oom bestaat 25 jaar
naam:
Peter van de Sandt, 48 jaar bedrijf
'Die groep specialisten ontwaarde een aantal urgente ontwikkelingen: de beroepsbevolking in de metaalsector vergrijst én ontgroent'
Van de Sandt Construction BV functie:
Directeur internet:
www.vandesandt.eu
van de witte plekken in die kennis, op het herstellen van de schade. De toekomst kwam te weinig aan de orde.
door in kaart te brengen over welke kennis werknemers al beschikten. Veradvies volgens onderzochten wij in hoeverre die kennis aansloot bij het beroep en In de beginjaren hield OOM zich uitsluitend bezig met de BeroepsBegelei- waar de witte vlekken zaten. Dit leidde dan tot een opleidingsadvies.” dende Leerweg (BBL), bedoeld voor OOM keek ook naar de ontwikkelinleerlingen in de metaalsector. OOM gen in de branche en welke kennis voerde zelf geen opleidingen uit en heeft dat ook later nooit gedaan, maar nodig zou zijn om die ontwikkelingen bij te kunnen benen. Werkgevers bemiddelde wel tussen bedrijven en werd gevraagd naar hun ambities en aanbieders van opleidingen. plannen, en er werd gekeken wat voor In de loop der jaren ging OOM zich functies en welke kennis nodig waren toeleggen op advies. Veel bedrijven om hun doelen te bereiken. Hieruit wilden best opleiden, maar verloren het overzicht door het enorme cursus- kon bijvoorbeeld naar voren komen aanbod. OOM maakte het inzichtelijk, dat oudere werknemers achterliepen op het gebied van automatisering en onder meer met de cursuscatalogus, dat ze hierin scholing nodig hadden. maar stapte ook op de bedrijven af. “Wij hebben ons zo ontwikkeld, dat we Probleem was dat OOM vooral keek bij bedrijven konden onderzoeken wat naar de huidige functies en de kennis van de werknemers. Opleidingen wade kennisbehoefte was van het persoren vooral gericht op het wegnemen neel,” zegt Yperlaan. “Dit deden we stichting: OOM zag het levenslicht.
Van harte gefeliciteerd! Wil jij weten voor wie?
JA
Blader dan snel verder.
Stichting
OOM
toekomstverkenning
In 2006 zette OOM daarom een grootscheepse toekomstverkenning op touw. In eerste instantie hield de organisatie een enquête onder bedrijven met daarin de vraag hoe de toekomst van de sector eruitzag. Op basis van dat beeld wilde OOM opnieuw de dienstverlening van de organisatie tegen het licht houden. Werkgevers reageerden massaal. “Ze zeiden dat ze best vragen konden beantwoorden over de ontwikkelingen binnen een jaar, maar dat wij voor de verwachtingen op de lange termijn naar bijvoorbeeld de Koninklijke Metaalunie en kennisinstellingen moesten gaan,” aldus Yperlaan.
Adver 185x115 Stichting OOM.indd 1
>> metaaljournaal najaar 2009
constructiewerk. Het is een geluk in deze tijd dat het bedrijf op twee pijlers rust; het is nu rustig in de autobranche, terwijl het constructiewerk juist weer aantrekt.” harde leerschool
Meer jubileumverhalen uit de Metaal vindt je op www.metaaljournaal.nl
“Eigenlijk was ik liever politieagent geworden,” zegt Peter van de Sandt, directeur van Van de Sandt Construction BV. “Maar omdat mijn broer beter kon leren, mocht hij elders gaan werken en moest ik genoegen nemen met een baan in het bedrijf van mijn vader.” Op zijn 21ste werd hij mede-eigenaar en vervolgens kocht hij zijn vader uit. “Toen heb ik er iets van gemaakt wat ik leuk vind, ik heb het bedrijf naar mijn hand gezet.” Het was Wouter van de Sandt die in 1784 een smederij begon waar hij paarden besloeg en hekken en ploegen smeedde. In de loop der tijd heeft het bedrijf een heel ander gezicht gekregen: nu is het een constructiebedrijf voor alle mogelijke toepassingen in staalen standbouw. “We maken stands voor autofabrikanten zoals Landrover en Jaguar, die hun nieuwste modellen presenteren op autobeurzen wereldwijd. Daarnaast doen we ook het reguliere
Peter van de Sandt werkt al ruim dertig jaar in het bedrijf. In die periode is er ook wel eens iets misgegaan. “Een van mijn eerste klusjes was een verdiepingsstand voor een Engelse opdrachtgever. De onderdelen moesten worden verchroomd. Het bedrijf dat ik daarvoor had benaderd, dompelde de onderdelen zó, zonder voorbewerking, in een chroombad. Het resultaat was dat de chroomlaag van de onderdelen afbladderde, het zag er niet uit. Vanwege een veel te strakke planning moest ik de stand zo aanleveren, ik kon er niets meer aan doen. De opdrachtgever heeft de onderdelen nog snel met skai laten bekleden. Ik kreeg de rekening: 30.000 gulden. Dat was een harde leerschool!” Peter van de Sandt heeft zelf geen zonen om zijn bedrijf over te dragen. Zijn dochter is nog te jong voor een beroepskeuze. Maar hij maakt zich geen zorgen: “Er is nog van alles mogelijk wat betreft de toekomst van Van de Sandt Construction BV.”
Ontdek het zélf !
De Jager RVS feliciteert het
met het 25 jarig bestaan!
(kortste weg)
Al meer dan 50 jaar maatwerk Samenwerken aan de beste oplossingen in roestvrijstaal Van ontwerp, productie tot montage, alles onder één dak Apparaten voor voedings, chemische en farmaceutische industrie
science center NEMO Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam tel 020-531 32 33 www.e-NEMO.nl
De Jager RVS, Oostergoweg 7, 9101 PL Dokkum, T-0519-292954,
[email protected], www.jagerrvs.nl
bestaat 25 jaar !
22
Van de Sandt Construction BV gaat al acht generaties over van vader op zoon en bestaat dit jaar 225 jaar. Directeur Peter van de Sandt: ‘Ik heb er iets van gemaakt dat ik leuk vind en het bedrijf naar mijn hand gezet.’
De beste manier om de wereld van metaal te ontdekken, is proefjes doen. Maar waar kan dat? (omweg)
NEE
9 x 25 jaar Van de Sandt Construction BV
13-08-2009 09:42:07
metaaljournaal najaar 2009 <<
23
jubileum oom bestaat 25 jaar
‘Bedrijven moeten dat imago zelf verbeteren, met tevreden werknemers als hun ambassadeurs’ Daarop stelde OOM een gezelschap samen van specialisten, wetenschappers en kenners van de markt: hoe zou de werkgelegenheid zich ontwikkelen, wat waren de economische verwachtingen, de ontwikkelingen in het onderwijs, technologie en personeelsbeleid? Die groep specialisten ontwaarde een aantal urgente ontwikkelingen: de beroeps bevolking in de metaalsector vergrijst én ontgroent. Met andere woorden: het aandeel oudere werknemers is te groot, het aandeel jongeren te klein. Dit betekent dat er elk jaar te veel mensen met pensioen gaan en dat te weinig nieuwe vakmensen zich aandienen. Het gevolg: personeelstekorten. Daarnaast ontwikkelt de internationale concurrentie zich sterk. In Nederland moet het niveau van vakmanschap om-
webtip!
hoog, maar dat streven staat op gespannen voet met de productiedruk in bedrijven: iedereen is te druk om zich ook nog te laten opleiden. Te weinig leerlingen kiezen voor technische opleidingen. De aansluiting van de lesstof op de praktijk laat te wensen over. Om dit te verbeteren zouden bedrijven meer moeten bijdragen aan het onderwijs, door stages aan te bieden en zelf gastlessen te verzorgen. Metaalbedrijven beseffen dat opleidingen belangrijk zijn, maar de opleidingsdeelname blijft daar bij achter. Bovendien laten bedrijven zich bij hun opleidingskeuzes vooral leiden door de huidige kennistekorten en niet door de toekomstige behoeften. Dat was nogal wat. Met dit lijvige rapport in de hand, besloot OOM zijn dienstverlening aan te passen. “Wij werken nu veel meer aan het bewustzijn van metaalbedrijven: ze moeten zich realiseren dat de arbeidsmarkt krap is en in de toekomst
steeds krapper wordt. Daarnaast proberen we hen ervan te overtuigen dat jonge werknemers in 2009 meer behoefte hebben aan ontplooiing dan in 1984, en dat ze daarin een eigen verantwoordelijkheid willen nemen,” zegt Yperlaan. “We streven naar een professionele aanpak van de dialoog binnen bedrijven, waarbij de toekomst van de onderneming wordt verbonden aan die van de werknemer.” dialoog
OOM daagt metaalbedrijven uit na te denken over de toekomst. En niet alleen tussen nu en het einde van de orderportefeuille, maar op de lange termijn. “Aan de hand van die toekomstvisie kunnen werknemers zich, door te werken aan de eigen professionaliteit, mee ontwikkelen. Zo ontstaat binding tussen bedrijf en personeel. Als mensen op hun werk een plafond raken, gaan ze elders kijken naar een baan.”
Brakel interieurgroep feliciteert OOM met haar 25 jarig jubileum! Sinds 1945 is Brakel Interieurgroep in staat de totale afbouw van een kantoorinrichting te verzorgen met haar flexibele, zakelijk representatieve, kwalitatieve hoge, duurzame en van hoog niveau esthetische producten. Bij het ontwerpen, produceren en monteren van het interieur maken wij gebruik van geavanceerde technieken in de productie. In samenwerking met o.a. het OOM leiden wij ons personeel op tot specialisten in hun vak. Tijdens deze processen wordt al aangegeven welke duurzame kwaliteit wenselijk is en staan duurzaam bouwen en verbouwen daarbij hoog in het vaandel. Dat betekent kiezen voor oplossingen ten aanzien van materialen/producten die weinig milieubelastend zijn en die in de gebruik- en afvalfase zo weinig mogelijk problemen opleveren. Dit is het beste voor het welzijn van mensen en daarbij ook kostenefficiënt.
24
>> metaaljournaal najaar 2009
‘We moeten nog forse stappen maken, zodat scholieren beseffen dat techniek een goede toekomst biedt’ In de praktijk blijkt dat zeventig procent van de werkgevers zegt dat er binnen hun bedrijf kansen zijn, maar dat slechts dertig procent van de werknemers die ziet. Die dialoog moet dus beter. “Wij zijn inmiddels uitgegroeid tot een partner voor werkgever en werknemer bij de verkenning van hun toekomst,” vat Yperlaan samen. Dit wil nog niet zeggen dat werk gevers en werknemers hun blik automatisch naar voren hebben gericht en minder bezig zijn de gaten te vullen die in het verleden zijn ontstaan. “Dat wordt onvoldoende opgepikt,” zegt Yperlaan. “De blik is nog altijd te veel gericht op het hier en nu.” Hij benadrukt nog maar eens dat het bewustzijn bij bedrijven op dit gebied beter kan, want de problemen waarmee de sector kampt zijn niet
zomaar een-twee-drie voorbij. Door de economische crisis komen problemen als vergrijzing en ontgroening even op de achtergrond, maar op korte termijn zal de instroom van jonge werknemers achterblijven, doordat aan de metaalbedrijven een hardnekkig en onjuist imago kleeft van fysiek zwaar werk, vieze handen en weinig perspectief. “Wij kunnen van alles roepen, maar bedrijven moeten zelf dat imago verbeteren, met tevreden werknemers als hun ambassadeurs.” investering
De vraag is of OOM voldoende heeft bereikt. “Ons doel was dat opleidingen een integraal onderdeel zouden vormen van het beleid in de bedrijven, dat bedrijven scholing zien als een investering met een hoog rendement. We hebben op dit terrein veel
TechniekTalent.nu is een samenwerkingsverband van bedrijfsleven, opleidingsfondsen, scholen en koepelorganisaties. Met maar één doel: meer instroom en behoud van (jonge) mensen in de techniek. Op www.techniektalent.nu lees je over hoe met vereende krachten gewerk wordt aan het binnenboord houden van het talent dat we hebben.
bereikt. In de jaren tachtig waren metaalbedrijven goed voor twaalfduizend scholingsdagen per jaar, nu zijn het er meer dan honderdduizend.” Maar om de hele sector naar een hoger plan te krijgen, is dit alles een druppel op de gloeiende plaat, vervolgt Yperlaan. “Er is nog veel te bereiken, bijvoorbeeld in de relatie met de scholen. Bedrijven werken al veel samen met scholen, dat was in de jaren tachtig ondenkbaar. Maar we moeten nog forse stappen maken, zodat scholieren beseffen dat techniek een goede toekomst biedt.” “In samenwerking met onze sociale partners, met de Opleidingsbedrijven Metaal, met de loopbaancoaches van de vakorganisaties en met de technische sectoren die samenwerken in TechniekTalent.nu kunnen wij de komende jaren nog veel bereiken.”
Wij feliciteren OOM OOM en A+O richten zich samen op de promotie van de sector, het aantrekken van jong talent en het behouden van vakkrachten. Hiervoor zoeken onze medewerkers elkaar steeds vaker op. Dat is essentieel. Samen werkt het! Nu en in de toekomst.
Medewerkers, directie en bestuur A+O Metalektro
41968_A+O_felicitatie_advertentie.indd 1
metaaljournaal najaar 2009 <<
19-08-2009 12:10:39
25
jubileum oom bestaat 25 jaar belangstelling voor persoonlijke trainingstoelage groter dan verwacht
‘Eén op de vijf werknemers heeft een toelage gehad’ Terwijl OOM 25 jaar bestaat, moest onlangs een moeilijk besluit worden genomen: het stopzetten van de Persoonlijke Trainings Toelage. Intussen gaat op andere fronten het opleidingsoffensief door. Adjunct-directeur Frans Bothof: ‘In januari hopen we de nieuwe regeling klaar te hebben.’ Zeven keer zoveel post als normaal, honderden telefoontjes: het was extreem druk bij OOM, sinds de stichting op 8 juni aankondigde dat het geld voor de Persoonlijke Training Toelage (PTT) op is. Die toelage is bedoeld voor werknemers in de metaalbranche die een opleiding hebben gevolgd om hun vakkennis bij te spijkeren. Bedrijven hadden nog tot
18 juni de tijd om declaraties in te dienen voor cursussen die al gevolgd waren, maar waarvoor ze nog geen toelage hadden aangevraagd. “Normaal gesproken krijgen wij een kratje post per dag, in juni waren dat er zeven. Met als hoogtepunt 17 juni, de dag voor de deadline, toen we dertien kratten post binnen kregen,” zegt Frans Bothof, adjunct-directeur van
OOM. “In totaal zijn tussen 8 en 18 juni nog 7500 aanvragen ingediend. Het is onwaarschijnlijk dat we al die aanvragen kunnen honoreren. We zullen bedrijven moeten teleurstellen.” De telefoon stond roodgloeiend. “We hebben honderden telefoontjes gehad, vooral van werkgevers, maar ook van een enkele werknemer. Sommigen waren boos of teleur gesteld.” Bedrijven hadden hun mensen op cursus gestuurd, ervan uitgaande dat ze daarvoor een ver goeding zouden krijgen, tot de mededeling van OOM kwam dat het geld voor dit jaar op was.
De stichting had zich voorbereid op negatieve reacties uit de sector. “We hebben in overleg met de werkgevers- en werknemersorganisaties een communicatieplan opgesteld. Onderdeel daarvan was een workshop waarin medewerkers hebben geleerd hoe ze om moeten gaan met emoties: dat ze vragen beantwoorden zonder zelf boos te worden,” zegt Bothof. Hij heeft zelf een stuk of vijftig brieven beantwoord en acht bedrijven bezocht om tekst en uitleg te geven. grote belangstelling
Wat was er ook al weer aan de hand? De belangstelling voor de PTT was dit
jaar en vorig jaar veel groter dan verwacht. In 2008 had OOM tien miljoen euro vrijgemaakt voor de toelages. Uiteindelijk heeft de organisatie vijftien miljoen euro uitgekeerd aan ongeveer 17.000 toelages voor cursussen. Die vijf miljoen extra heeft OOM kunnen uitkeren door de financiële reserves van de stichting aan te spreken. Voor 2009 had OOM 8,6 miljoen euro begroot voor de PTT. “We zijn gestopt met het aannemen van nieuwe aanvragen, toen ons duidelijk werd dat we de 15,5 miljoen zouden overschrijden. We hebben geprobeerd het bedrag nog verder op te rekken,
Frans Bothof, adjunct-directeur OOM
IPV Opleiding & Training feliciteert OOM met haar 25-jarig jubileum Al meer dan 15 jaar werken OOM en IPV samen aan de professionaliteit van medewerkers in de metaalsector.
Gefeliciteerd!
Volgend jaar viert IPV ook haar 25-jarig jubileum. IPV, specialist in praktijkgerichte trainingen op het gebied van:
Verkoop Leiderschap Klantgerichtheid Projectmanagement Communicatie Kijk voor het aanbod van IPV op www.oom.nl of www.ipv.nl. Net als ‘suiker’OOM, helpt IPV u ook in deze uitdagende tijden: OPLEIDEN ZONDER KOSTEN. Ga naar www.opleidenzonderkosten.nl
26
>> metaaljournaal najaar 2009
Bekaert Combustion Technology B.V. feliciteert stichting OOM met haar 25-jarig jubileum en wil haar bedanken voor het onderhouden en vergroten van de vakkundigheid Bekaert Combustion Technology B.V. J.C. van Markenstraat 19 NL - 9403 AR Assen T: +31 592 345 145 F: +31 592 345 483 E:
[email protected] www.bekaert.com/heating
in de metaalbranche Producent van gasbranders en warmtewisselaars
voor de CV-ketel industrie.
metaaljournaal najaar 2009 <<
27
jubileum oom bestaat 25 jaar
Uiteindelijk heeft OOM vijftien miljoen euro uitgekeerd aan ongeveer 17.000 cursustoelages
“We proberen een deel van dat geld alsnog te gebruiken als subsidie voor bedrijven waar werknemers cursussen volgen.” 2010
maar dat kon niet meer. Verdere bezuinigingen zouden ten koste gaan van subsidies voor leerlingen. Met het nogmaals aanspreken van de reserves, dreigde de situatie dat OOM niet aan zijn meerjarige verplichtingen zou kunnen voldoen.” Bothof benadrukt dat in de metaalsector relatief veel werknemers opleidingen volgen. “Eén op de vijf heeft een PTT gehad voor een cursus. Dat is uniek in vergelijking met andere sectoren.” OOM probeert voor dit jaar Europees subsidiegeld aan te wenden voor de metaalbedrijven. De stichting heeft dit jaar drie miljoen euro toegezegd gekregen uit het Europees Sociaal Fonds (ESF). Dat is gekoppeld aan het verstrekken van de PTT voor cursussen die het vakmanschap bevorderen.
28
>> metaaljournaal najaar 2009
Inmiddels is de rust enigszins teruggekeerd op de burelen van OOM. De organisatie is nu hard aan het werk om voor 2010 een nieuwe vorm voor de PTT te vinden, die past binnen de financiële mogelijkheden van OOM. “We hebben een inventarisatie gemaakt van alle aanvragen, we sturen vragenlijsten naar bedrijven, houden interviews met werkgevers en we hebben al gesproken met de mensen die de PTT hebben bedacht,” aldus Bothof. “In januari hopen we de nieuwe regeling klaar te hebben.” leerwerkplekken
OOM heeft ook goed nieuws. Er is meer geld beschikbaar gekomen voor bedrijven die leerlingen in de metaalsector aan werk helpen en houden. Het gaat om 6,2 miljoen voor twee
jaar, bijeen gebracht door werk geversorganisatie Koninklijke Metaalunie en de vakbonden FNV Bond genoten, CNV Bedrijvenbond en De Unie. Dit geld is vooral bedoeld voor BBL-leerlingen, die vier dagen werken en één dag op school zitten. Volgens Bothof kan een leerwerkplek voor bedrijven nu min of meer kostendekkend worden, dankzij deze extra toelage en de fiscale voordelen. Dit geld moet ervoor zorgen dat metaalbedrijven extra leerlingen aannemen. Veel werkgevers vinden zo’n leerplek te duur in deze crisistijd of hebben vanwege de recessie geen werk beschikbaar. “Als we niets doen, zullen in het volgende leerjaar 25 procent minder leerplekken beschikbaar zijn.” Dat zou een slechte ontwikkeling zijn, want de branche heeft juist veel behoefte aan jonge vaklieden. Door de vergrijzing en te lage instroom van jongeren, dreigt weer een personeelstekort als de crisis voorbij is. Bothof: “Dat is de grote uitdaging voor de metaalsector.”
metaaljournaal najaar 2009 <<
29
vakkanjers worldskills 2009 in calgary
webtip!
Techniektoppers in Canada
Binnenkort start de inschrijving voor de VakkanjerWedstrijden 2010. Kijk voor meer informatie op www.vakkanjers.nl.
De resultaten van de Vakkanjers op de WorldSkills 2009 in Calgary Tijdens de de WorldSkills, de tweejaarlijkse wereldkampioenschappen voor jonge vakmensen, stonden 45 wedstrijdvakken op het programma. In totaal deden duizend deelnemers uit 51 verschillende landen mee. Bijna 150.000 bezoekers waren getuige van de strijd om wereldgoud. CAD-tekenen Bob Kramer (22), Heinkenszand Kramer Machines BV, Colijnsplaat: 3e (brons) CNC-draaien Patrick Borgelink (21), Rietmolen – Enerpac Haaksbergen BV, Haaksbergen: 7e en medaille voor excellent vakmanschap Industriële automatisering Karel Versteegen (20), Afferden – Van der Lande BV, Veghel: 9e en medaille voor excellent vakmanschap Mechatronica Kevin Kloosterman (20), Den Haag – ROC Mondriaan, Den Haag: 13e Rens van Holstein (19), Naaldwijk – ROC Mondriaan, Den Haag: 13e Manufacturing Team Challenge (MTC) Jan Nevels (21), Haarlo – Safan BV, Lochem: 5e Guus van Bree (20), Vortum-Mullem – Elpress Cleaning Systems, Boxmeer: 5e David den Hartigh (22), Oud-Alblas – TTA BV, Bleskensgraaf: 5e Robotica Sjors van der Valk (19), Honselersdijk – ROC Mondriaan, Den Haag: 9e
tekst michiel van ruitenbeek foto’s bureau top
/ kevin mcelheran
De WorldSkills 2009, van 1 tot 7 september in Calgary, leverden eenmaal brons en drie medailles voor excellent vakmanschap op voor de Nederlandse Vakkanjers. Een nog betere prestatie dan op de wereldkampioenschappen voor jonge vakmensen van twee jaar geleden in Japan. Brons en drie medailles voor exCalgary, Alberta. ‘Cowtown’ staat bij veel Nederlanders nog in het geheugen gegrift als de stad waar Yvonne van Gennip in 1988 driemaal Olympisch goud won. Inspiratiebron of niet, de tien Vakkanjers laten er in de voorbereiding geen gras over groeien: op het allerhoogste podium moet gepresteerd worden. Neem de leden van het driekoppige team dat uitkomt in de Manufacturing Team Challenge (MTC). Jan Nevels, David den Hartigh 30
>> metaaljournaal najaar 2009
en Guus van Bree komen uit drie verschillende windrichtingen, maar komen in de laatste maanden niettemin vijf of zes keer per week bijeen om te trainen. Jan Nevels, teamcaptain van Team Nederland: “We hebben er alles aan gedaan om te vlammen in Canada. Anders kun je beter thuisblijven.” anderhalf jaar voorbereiding
Tel daarbij op de fysieke en mentale training die de Vakkanjers ondergaan op weg naar de WorldSkills en de ver-
wachtingen zijn hooggespannen als de tien op 26 augustus in het vliegtuig naar Calgary stappen, samen met de andere achttien leden van Team Nederland. Na een weekje acclimatiseren kan de Nederlandse selectie na de openingsceremonie eindelijk het gaspedaal vol intrappen, gesteund door een klein oranjeleger van fans. Anderhalf jaar van selectiewedstrijden, nationale kampioenschappen en kwalificaties voor de WorldSkills: levert dat eremetaal op het allerhoogste niveau op? Alleen CNC-draaier Patrick Borgelink mag de eerste wedstrijddag niet meteen beginnen: de twintig deelnemers moeten de machines delen en werken in shifts. Hij blijft er koel onder. “Het werk moet toch gewoon gebeuren.” goed teken
In de hitte van Calgary (bijna dertig
graden) schieten de MTC’ers voortvarend uit de startblokken. De drie hebben het afgelopen jaar oneindig getraind op prototypes van de wedstrijdopdrachten: een solartracker en een fitnessapparaat dat stroom opwekt. In het team geldt een strikte taakverdeling. Alles met als doel zo weinig mogelijk productie-uren te maken. Want naast de werking beoordeelt de jury ook het kostenplaatje. “We hebben vandaag amper een woord hoeven te wisselen,” zegt Guus van Bree na wedstrijddag één. “Dat is een goed teken.”
laatste wedstrijddag kan de spanning eraf bij Borgelink, wanneer alle kandidaten verdeeld over twee teams als ‘toegift’ een schaakspel draaien. De MTC’ers hebben dan al een dipje achter de rug. Teamlid David den Hartigh komt met een gezicht dat op onweer staat van de wedstrijdvloer af. “Onze getrainde opdrachten lopen prima, maar de surpriseopdracht geeft problemen.” De gespannen gezichten van de drie tijdens de jurering op zaterdag spreken boekdelen. Jan Nevels: “Ik ben helemaal kapot.” medaillekansen
gespannen gezichten
Patrick Borgelink werkt een wedstrijdvloer verderop stoïcijns door aan zijn werkstukken. Zelfs de voortdurende aanwezigheid van zijn vriendin en ouders brengt de CNC-draaier niet uit zijn concentratie. Pas op de
Na vier dagen bloed, zweet en tranen zit het wedstrijdgedeelte van de WorldSkills 2009 erop. Het is de Vakkanjers en hun collega’s aan te zien. Een wereldkampioenschap is wat anders dan een nationale wedstrijd. De hamvraag: gaat er een medaille
mee naar huis? Slechts een enkeling durft zich uit te spreken over zijn medaillekansen. De slotceremonie, in een met duizenden toeschouwers afgeladen Corral op Stampede Park, moet uitsluitsel geven. CAD-tekenaar Bob Kramer pakt brons. De medailles voor excellent vakmanschap voor CNC-draaier Patrick Borgelink en industrieel automatiseerder Karel Versteegen maken het Oranjefeestje compleet. excellent vakmanschap telt
Patrick Borgelink glundert in de snikhete arena: “Ik hield nergens rekening mee bij de prijsuitreiking. De eerste dag liep niet zoals ik wilde en dan sta je meteen op achterstand. Goud, brons en zilver had ik al opgegeven. Dan is een medaille voor excellent vakmanschap gewoon een prijs voor mij. Dat is echt iets wat telt.”
metaaljournaal najaar 2009 <<
31
games
meer webtip! games! Al deze games zijn te spelen op www.metaaljournaal.nl. Iedere maand staan hier de nieuwste technische webgames.
Vijf technische pc-spellen
Win deze helikopter!
Als je pc over een goede videokaart beschikt, kun je daar fraaie games op draaien. Wij hebben een top vijf gemaakt van pc-spellen die iets te maken hebben met techniek.
Op de website van Metaaljournaal vul je deze woordzoeker online in. Zo speel je mee voor de fantastische hoofdprijs: een radiografisch bestuurbare helikopter. . En als je de hoofdprijs niet wint maak je altijd nog kans op één van die andere mooie prijzen!
tekst niels ’t hooft
1 Racen voor benzine De wereld ligt in puin en er zijn nog maar weinig fossiele brandstoffen over. Een klein groepje waaghalzen trekt zich hier niks van aan en racet om de laatste druppels benzine. Fuel speelt zich af in een uitgestrekt landschap (van 1400
5x
vierkante kilometer, zeggen de makers) dat met verschillende voertuigen doorkruist kan worden. Indrukwekkend is de GPS in de game: die bepaalt aan de hand van je voertuig welke route je het best kunt nemen.
100 delige gereedschapset Doppenset, waterpomp- en striptang, schroevendraaiers en inbussleutels, combinatiesleutels T-greep, ratelgreep, bitjes, poolklemmetjes en hamer.
10x
Fuel, € 49,99 Vereist een Intel Core Duo 3.00 GHz met 1 GB RAM en een videokaart met 256 MB geheugen
2 Helden van het slagveld
32
3 Strijd tussen de planeten
Survival zakmes Blik- en flesopener, kurkentrekker, mes, priem, schaar, schroevendraaier, tang, vijl en zaag.
4 Rollenspel
5 Evolutie als game
Het rode en het blauwe leger zijn in oorlog met elkaar. Via internet speel je een soldaat en moet je zien samen te werken om meer vijanden te verslaan, land te veroveren en de vlag van de tegenstanders te stelen. Gedurende het spel kun je gebruikmaken van allerlei voertuigen, waaronder tanks en vliegtuigen. Dit is het eerste deel in de Battlefieldreeks, een spel dat gratis via internet gespeeld kan worden.
In het 41ste millennium moet een groep ruimtemariniers het universum redden. Ze worden tegengewerkt door de psychisch sterke Eldar, barbaarse Orks en de tentakelvormige Tyranids. Eigenlijk is dit een strategische game, maar je hoeft geen basis te bouwen als beginpunt voor je operatie. Alles draait om de tactiek waarmee je de vijand belaagt en de manier waarop je mariniers slimmer en sterker worden.
Met twaalf miljoen spelers is World of Warcraft de populairste pc-game van het moment. Je maakt een personage aan en duikt in de enorme wereld Azaroth. Daar voer je opdrachten uit, alleen of met andere spelers. Langzaam wordt je personage sterker en beter, bijvoorbeeld in ‘Crafting’. Daarmee kan je personage bijvoorbeeld wapens maken of verbeteren. En dat komt goed van pas met al die monsters.
Weinig games zijn zo groots opgezet als Spore. Je begint als eencellige die groter moet groeien. Dan ga je het water uit en begin je te lopen. Al snel bestuur je een hele stam, dan een heel land en uiteindelijk krijg je de techniek om de ruimte in te gaan. Daar wachten duizenden planeten op je. Bij elke overgang krijg je de mogelijkheid naar eigen smaak wezens, voertuigen en gebouwen te ontwerpen.
Battlefield Heroes, Gratis via Battlefieldheroes.com. Vereist een Intel Pentium 4 met 512 MB RAM en een videokaart met 256 MB geheugen
Warhammer 40,000: Dawn of War II € 21,99. Vereist een Intel Pentium 4 3.2 GHz met 1 GB RAM en een videokaart met 128 MB geheugen
World of Warcraft € 14,99 (plus een maandabonnement). Vereist een Intel Pentium 4 met 512 MB RAM en een videokaart met 32 MB geheugen
Spore € 54,99. Vereist een Intel Pentium 4 2.0 GHz met 512 MB RAM en een videokaart met 128 MB geheugen
>> metaaljournaal voorjaar najaar 2009 2009
opleiding training techniek machine lassen moer olie boor werk tin ict baan evc duurzaam jubileum scholing stapelwagen veiling cruise zonnepaneel Helianthos
J
L
E
E
N
A
P
E
N
N
O
Z
U
N
H
G
N
I
D
I
E
L
P
O
B
M
E
V
E
I
L
I
N
G
S
K
I
A
L
G
L
A
S
S
E
N
K
I
L
A
I
G
A
L
K
R
E
W
E
G
E
Z
A
I
N
W
N
A
A
B
I
N
U
R
N
C
L
I
L
E
V
C
N
I
M
U
T
T
I
N
N
E
S
M
H
L
O
U
H
R
E
O
M
I
P
A
C
O
L
D
O
N
B
O
O
R
A
A
E
H
I
E
S
I
U
R
C
A
G
R
T
C
E
E
R
E
N
I
H
C
A
M
T
S
De prijswinnaars van de ZOMERpuzzel: Notebook: Jan de Vries uit Kloosterhaar Weerstation: A. Hijman uit Nieuwkoop, Jan Berkel uit ‘s-Gravenzande, Louis van Liere uit Wilhelminadorp, A. Wammes uit Haarsteeg, A. Pellen uit Wintelre, Toolset: T. van der Linden uit Budel, G. Polinder uit Nunspeet, R. van Hattem uit Wijngaarden, F. van de Heuvel uit Neeritter, Wouter Duin uit Heerhugowaard, R. Oomen uit Hapert, F. ter Horst uit Albergen, J. van Veen uit Urk, D. van Meerendonk uit Capelle aan den IJssel, B van Gastel uit Blokker
metaaljournaal najaar 2009 <<
33
Hang- en sluitwerk
Mijn regiomanager Evert Polhoud is regiomanager in MiddenNederland (Utrecht, het Gooi, Flevoland, Veluwe). “Al achttien jaar ondersteun ik als intermediair werkgevers en werknemers bij scholingsvraagstukken. Ik tip bijvoorbeeld een bedrijf dat een stagiair zoekt, of ik zoek een opleidingsinstituut dat tegemoet kan komen aan de scholingswensen van een bedrijf. Het is leuk om dan relaties te zien ontstaan waar beide partijen hun voordeel mee doen. Er is ook wel eens onvrede tussen twee partijen. Als bedrijven bijvoorbeeld bepaalde eisen stellen aan een opleiding en een school daaraan niet kan voldoen. Ik zorg er dan voor dat men met elkaar in gesprek blijft en ik kijk hoe we de situatie kunnen verbeteren. Als je scholing onder de aandacht wilt brengen bij bedrijven, moet je er geregeld op bezoek en aanschuiven bij de directie. Alleen folders sturen werkt niet. De bedrijfstakvoorlichters van OOM, de regiomanagers
en de vakbonden spelen daarin een belang rijke rol; door gezamenlijk op te trekken zorg je ervoor dat het onderwerp opleiden en ontwikkelen op de agenda blijft staan. Bedrijven met goed opgeleid personeel renderen veel beter. Elke vakman of vakvrouw zou wat mij betreft de koninklijke leerweg moeten volgen; een beroepsopleiding waarin werken en leren worden gecombineerd en waarbij de leerling door een leermeester vanuit een bedrijf wordt begeleid. Dat geldt ook voor de zijinstromers. Een beroepsopleiding maakt werknemers minder kwetsbaar; in geval van faillissement of sanering van het bedrijf vinden zij snel weer nieuwe baan, omdat zij breed zijn opgeleid.”
"Elke vakman of vakvrouw zou wat mij betreft de koninklijke leerweg moeten volgen"
De regiomanager vertegenwoordigt OOM in uw regio. Bij hem of haar kunt u terecht voor al uw vragen over opleidingen en ontwikkeling. Kijk ook wie uw regiomanager is: 1 F riesland, Groningen, Drenthe: Michiel Jansen Telefoon: 06 537 624 17 E-mail:
[email protected] 2 Overijssel en de Noordoostpolder: Jan Abbing Telefoon: 06 51 990 828 E-mail:
[email protected] 3 Utrecht, het Gooi, Flevoland, Veluwe: Evert Polhoud Telefoon: 06 519 916 59 E-mail:
[email protected] 4 Gelderland: Johan-Peter Leeuwenburg Telefoon: 06 533 661 48 E-mail:
[email protected] 5 Limburg: Patricia Storms Telefoon: 06 209 568 03 E-mail:
[email protected]
6 Midden- en Oost-Brabant: Marcellino Kat Telefoon: 06 519 908 35 E-mail:
[email protected] 7 Zeeland en West-Brabant: Jet Ruiter Telefoon: 06 519 908 33 E-mail:
[email protected] 8 Rijnmond: Houria Belkhadda Telefoon: 06 304 129 83 E-mail:
[email protected] 9 Rijnstreek en Haaglanden: Pieter Langeveld Telefoon: 06 304 112 11 E-mail: p,
[email protected] 10 Noord-Holland m.u.v. het Gooi: Anton Verlaan Telefoon: 06 519 908 30 E-mail:
[email protected]
Evert Polhoud is regiomanager in Utrecht, het Gooi, Flevoland en de Veluwe
Extra geld voor leerlingen in de Metaal
Globaliseringsfonds helpt bij ontslag
OOM heeft een nieuwe regeling gepresenteerd om leerlingen in de metaalsector aan werk te helpen en te houden. Metaalbedrijven kunnen via OOM extra geld krijgen voor het aanbieden van leerwerkplaatsen. Werkgevers- en werknemersorganisaties in de metaalbewerking, waaronder de Koninklijke Metaalunie, stellen hiervoor de komende twee leerjaren 6,2 miljoen euro beschikbaar. Doel van de regeling is de instroom van leerlingen uit het beroepsonderwijs in de Metaal op peil te houden. Het gaat veelal om 16- en 17-jarigen die nog deels leerplichtig zijn.
Bedrijven en sectoren die zijn getroffen door de crisis kunnen bij massaontslag gebruik maken van geld uit het Europees Globaliseringsfonds. Met dit geld kunnen werknemers weer aan de slag worden geholpen met bijvoorbeeld scholing of hulp bij het opzetten van een eigen bedrijf.
Minder leerwerkplaatsen Door de recessie dreigen leerwerkplaatsen bij de kleine metaalbedrijven massaal te verdwijnen. Jaarlijks stromen circa tweeduizend BBL-leerlingen (vier dagen werken, een dag naar school) uit het VMBO en MBO de sector in. Veel van de bij OOM aangesloten ondernemingen kampen momenteel echter met forse omzetverliezen en zien geen mogelijkheid deze jongeren een leerwerkplaats aan te bieden. Bedrijven kunnen een extra bijdrage van OOM krijgen van 1250 euro. De regeling is bedoeld voor leerwerkplekken voor school verlaters en voor BBL-ers van wie de arbeidsovereenkomst met een vorig bedrijf, als gevolg van de economische crisis, is verbroken.
Het Agentschap SZW ondersteunt bedrijven en sectoren die in aanmerking willen komen voor een bijdrage uit het globaliseringsfonds bij hun aanvraag. Een belangrijke voorwaarde is dat sprake moet zijn van massaontslag: vijfhonderd ontslagen in een periode van vier maanden voor één bedrijf of vijfhonderd ontslagen in een periode van negen maanden voor, een sector in één of twee aan elkaar grenzende provincies. Het Europees Globaliseringsfonds heeft jaarlijks 500 miljoen euro beschikbaar. Het geld was eerst alleen bedoeld voor ontslagen door de globalisering. De ruimere regels vanwege de crisis zorgen ervoor dat het geld tijdelijk breder kan worden ingezet. Inmiddels hebben de eerste bedrijven die een beroep willen doen op het Europees Globaliseringsfonds, zich gemeld. Bron: Metaalmagazine
WWW.VANDESANDT.EU
Het Platform Bèta Techniek feliciteert OOM met hun 25-jarig bestaan 25 jaar lang een belangrijke organisatie als het gaat om vakmanschap in de metaalbewerkingsbranche. OOM en het Platform werken al jaren intensief samen in onder andere het ACT Programma (voor de arbeidsmarkt) en het Programma VTB (voor verbreding van techniek in het basisonderwijs). Het Platform hoopt dan ook de komende jaren de goede samenwerking met OOM voort te zetten.
225 YEAR
BUILDING
CONSTRUCTION
EXPERIENCE IN CONSTRUCTION
OOM
25 Y EAR
EXHIBITION CONSTRUCTION
1
34
2
>> metaaljournaal najaar 2009
4
5
6
7
8
9
10
OPLEIDING ONTWIKKELING METAALBEWERKING
Fotografie: WetenWeek 2007, DigiDaan
metaaljournaal najaar 2009 <<
35
Stichting OOM: al 25 jaar een ijzersterk verhaal! Onderzoeks- en adviesbureau CINOP feliciteert stichting OOM met haar 25 jarig bestaan. Ook in de toekomst willen wij samen met stichting OOM een constructieve bijdrage leveren aan een ‘leven lang leren’.
www.cinop.nl
Advertentie OOM.indd 1
18-8-2009 14:45:36
Moeilijk te bereiken? Totalis kan erbij! Veilig verankerd verzorgen wij reparaties, onderhoud en inspectieklussen op moeilijk bereikbare locaties. En hiervandaan feliciteren wij OOM met haar 25-jarig jubileum. www.totalis.nl