# MRT 2016
1
VOOR MEDEWERKERS EN EXTERNE RELATIES
Van ’t Hofflaan feestelijk geopend / 4 EEN JAAR SIMPELWEG GELUKKIG / 8 WERKEN MET JUSTITIABELEN / 11 WAT MAAKT JOUW DAG EEN TOPDAG? / 14 THEATER VEDER
< Foto voorpagina: dinsdag 23 februari 2016: de officiële – en feestelijke! - opening van de
nieuwste kleinschalige woonvoorziening van Amsta; de Van ‘t Hofflaan in Watergraafsmeer.
Bekijk alle foto’s op Amst@net.
8
# Uitgelicht
Inhoud / 3 Z IN IN WERK Al meer dan 16 jaar zingend aan het werk
Een nette 7: dat is het cijfer wat jullie de
STA gaven in de lezersenquête van de STA
/ 4 Eén jaar Simpelweg gelukkig, we zijn weer in beweging
in het najaar van 2015. Met dat cijfer zijn we
tevreden, maar we zijn vooral blij met de tips die jullie meegaven aan de redactie. Met die
/ 6 IN BEELD Hondje Norm op De Fagel
tips zijn we direct aan de slag gegaan en dat zie je nu terug: de opmaak van het blad is
/ 7 DE FRISSE BLIK Alwine Kist, basisarts
6
opgefrist, we plaatsen meer foto’s en betere foto’s en we hebben kritisch gekeken naar de oplage, zodat er minder papier verspild wordt.
Ook kwam uit het lezersonderzoek naar
/ 8 Werken met justitiabelen / 10 KLANT EN KLACHT Gekakel
7
COLUMN
Relinde Weil
/ 11 DE STELLING Wat maakt jouw dag een topdag? / 12 “Verhuisd? Nee, ik woon hier al 40 jaar”
voren dat jullie graag nog meer Amsta-
medewerkers terugzien die in de STA aan
het woord komen. Daarom horen we graag welk verhaal jij zelf graag zou willen vertellen. Dat mag positief zijn of juist kritisch. Of misschien is er juist een onderwerp waar je meer over wilt weten. Laat het ons weten! Ook als je zelf goed kunt schrijven of mooie foto’s kunt maken, horen we dat graag. Wie weet maken we dan samen van die nette 7 een trotse 8.
Mail jouw idee naar:
[email protected]
14
/ 14 Certificaat Theater Veder: “De interactie maakt het heel waardevol” / 15 Liefde op de Overtoom / 16 PRIKBORD
CO LO FO N
12
STA is een uitgave van Amsta en verschijnt vier keer per jaar. STA is bestemd voor medewerkers van Amsta, vrijwilligers en externe relaties. Amsta biedt persoonlijke ondersteuning, wonen, zorg en welzijn aan mensen met een verstandelijke beperking en ouderen in Amsterdam # Jaargang 9 nummer 1, maart 2016 # Oplage 3.300 exemplaren # Eindredactie Elize Fallon # Redactie Joke Bart, Grietje Babois, Elske Cazemier, Lia Edel, Elize Fallon, Ilse den Hollander, Bonne Linthorst, Lotte van der Meulen, Jiska Stroes # Adviseurs Petra van Dam, Relinde Weil # Ontwerp Studio Zwaan, Amsterdam # Fotografie Christian Jara Sepulveda, Suzanne Blanchard # Drukwerk Drukkerij Peters # Redactieadres Amsta, afdeling Communicatie, Roetersstraat 2, 1018 WC Amsterdam # Vragen of tips? Mail de redactie op
[email protected] of bel 020-5352023
2
MRT 1 6 STA1
Zin in werk Rosie van der Kust – Kluivert huishoudelijk medewerkster met coördinerende taken
Al meer dan 16 jaar zingend aan het werk Aanstekelijk zingend doet Rosie van der Kust – Kluivert haar werk op locatie De Poort. Medewerkers en bewoners die zin hebben zingen met haar mee. Met de stapel Metro-kranten die ze iedere ochtend meebrengt, zorgt ze voor een mooi ochtendritueel voor zichzelf én een aantal bewoners die haar trouw opwachten. Tijdens het interview steken verschillende mensen hun hoofd om de hoek van de deur. Ze zijn allemaal op de hoogte van het interview dat Rosie vandaag heeft. Rosie is trots, de andere medewerkers gunnen het haar zichtbaar.
“Het werk is echt zoals ik ben” Al 16 jaar werkt Rosie bij Amsta. Vijf dagen in de week werkt ze op de 3e etage van De Poort. Daar start ze met het schoonmaken van de huiskamer. Daarna maakt ze het sanitair schoon. De bewoners groet ze vriendelijk. Dan is het pauze. Met alle huishoudelijk medewerkers zitten ze beneden en bespreken ze de dag. Voorheen had iedereen op eigen houtje pauze. Rosie is blij dat het nu gezamenlijk is. Daar voelt ze zich prettig bij. Na de pauze hervat Rosie haar werk en maakt ze de badkamers en slaapkamers schoon.
Schoonmaken is mijn werk en mijn hobby “Het werk past echt bij me” vertelt Rosie. “Het is hoe ik ben. Schoonmaken is mijn hobby. Het maakt mijn hoofd leeg. Als er iets vervelends is, of ik ben verdrietig, ga ik opruimen en schoonmaken. Met bezig zijn vergeet ik mijn zorgen en spanningen. Na een feestje bij vrienden help ik met schoonmaken, hoe laat in de avond het ook is. En als het thuis niet goed gaat, begin ik aan een grondige schoonmaak. Het werk is echt zoals ik ben”.
Wachten op de Metro Onopvallend doet Rosie ook opvallend werk voor de bewoners. Iedere werkdag neemt ze vanuit de metro een stapel Metrokranten mee. Twee bewoners van de Korsakov afdeling, waaronder Marcel en Freek, wachten haar beneden op en krijgen van haar een krant. “Vroeger werd de Metro hier altijd binnen gebracht. Dat is nu niet meer zo. Ik nam voor mijzelf wel een Metro mee. Bewoners vroegen mij steeds vaker of ze mijn Metro mochten lezen als ik hem uit had. Toen kwam ik op het idee de
Metro voor de bewoners mee te nemen”. Rosie neemt deze taak zeer serieus en regelt vervanging als ze er zelf niet is tijdens de vakantie. Deze zomer gaat Rosie met vervroegd pensioen. Ze wil terug naar Suriname: “Ik droom er van om weer daar te wonen in een huis met een tuin. Ik hou van tuinieren. Dan kan ik alles mooi verzorgen”. / Lotte van der Meulen
MRT16 STA1
3
Eén jaar Simpelweg Gelukkig: we zijn weer in beweging! Begin 2015 startten zes pilotteams onder begeleiding van een coach met een nieuwe manier van werken: Simpelweg Gelukkig. Tijd om de balans op te maken. Wat heeft een jaar Simpelweg Gelukkig gebracht? STA vroeg het aan Joke Griebling (bewoonster), Jettiena Brummer (EVV-er), Miriam Akrarry (afdelingshoofd) en Ciske van Haeringen (coach), in een gesprek op de woongroep Eerste Poortsteeg in locatie De Poort.
V.l.n.r.: Miriam, Joke (vooraan), Jettiena en Ciske. Joke: “Mede door Simpelweg Gelukkig doe ik nu weer wat ik leuk vind. Zoals zelf koken of bladeren in de Wereldatlas!”
4
MRT 1 6 STA1
Simpelweg Gelukkig, wat houdt dat in het alledaags leven en werken in? Ciske: “Simpelweg Gelukkig is er op gericht alles door de bril van de bewoner te bekijken en zowel de bewoner als de medewerker in hun kracht te zetten. Beiden worden zelfstandiger en dragen meer verantwoordelijkheden.” Jettiena: “In het dagelijks werk houdt Simpelweg Gelukkig in dat je in gesprek gaat met de bewoner over hoe hij of zij wil leven, in plaats van je te laten leiden door hoe jij je werk jarenlang deed. Als team ga je met de bewoners onderzoeken wat er allemaal mogelijk is en daarbij maak je gebruik van elkaars kracht.” Bewoonster Joke: “Precies, dat is in het hele leven zo. Er zijn altijd dingen die een mens wél kan en die doe ik nu weer. Als iets mis gaat of niet lukt, dan hebben we een bewonersvergadering en kijken we hoe we het met ondersteuning van de zorg toch kunnen regelen.”
Jettiena : “Als team zijn we zelfstandiger geworden. Vroeger waren we gewend alles aan Miriam te vragen, dat is echt veranderd.” “Ja Miriam, jij kan wel naar huis!”, lacht Joke.
Dat klinkt simpel, hoe kregen jullie dit voor elkaar?
Tips voor teams bij Amsta die starten met Simpelweg Gelukkig
Miriam: “We hadden als team een droom, dat de Eerste Poortsteeg een huis zou worden, met éénpersoonskamers waar het woongenot voorop zou staan en niet de aandoening van mensen die er wonen. Er werd verbouwd en een multidisciplinaire werkgroep heeft de visie uitgewerkt. De kaders waren duidelijk, nu moesten we gaan werken zoals we graag wilden. Simpelweg Gelukkig kwam op het goede moment.”
Miriam: “Voor het afdelingshoofd: maak je niet teveel zorgen. Gewoon doen, heb vertrouwen in je team en durf het aan hen over te laten.” Jettiena: “Probeer niet te veel beren op de weg te zien en vragen te stellen als ‘Kunnen de bewoners het wel aan? Overvragen we ze niet?’ Begin gewoon, ga met de bewoners en met je collega’s op zoek en je komt er samen wel uit.”
Hoe helpt Simpelweg Gelukkig zo’n team versterken? Ciske: “We zijn gestart met teamsessies. Je volgt tijdens de teamsessies een pad, waarin teamleden eerst met elkaar bespreken hoe ze met elkaar om willen gaan, wat ze belangrijk vinden in de zorg. Daarna wordt het gesprek aangegaan met de bewoners en hun naasten. Maak dit zo klein mogelijk. Woorden als ‘zelfregie’ of ‘eigenaarschap’ zijn lege begrippen. Die worden veel duidelijker als je de vraag stelt: wat wil jij graag en wie gaat wat, wanneer doen om dat te bereiken?”
“Wie gaat wat, wanneer doen om het doel te bereiken?” Wat is het effect op de werkdruk van de verzorgende? Miriam: “Onder invloed van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en alle risicoscores hield ik de teugels strak. Door Simpelweg Gelukkig ben ik binnen de kaders vrijheid gaan geven aan het team om zaken zelf op te lossen.” Dat ziet Jettiena in haar ervaring van de werkdruk: “Vroeger rende ik me rot om iedereen om negen uur gedoucht hebben, nu volg ik het ritme van de bewoners. Er komen ook taken bij, omdat je alles zelf regelt en het niet meer aan je afdelingshoofd vraagt. Toch geeft dat mij minder werkdruk, want nu kan ik het zelf regelen en hoef ik niet af te wachten tot het in orde komt.”
Wat merken bewoners en collega’s er van? Joke: “Toen ik hoorde dat het bij Simpelweg Gelukkig ook gaat over wat ík wil, heb ik mijn kans gegrepen. Ik ‘moest’ hier vroeger altijd kleuren. Maar dat wilde ik eigenlijk helemaal niet meer. Ik hou van lezen, zodat ik kennis opdoe van de n atuur of verre landen. Ik ben met de zorg op zoek gegaan naar boeken, encyclopedieën en de wereldatlas. Ik weet nu alles over
z eehonden op de Noordpool. Je zou kunnen zeggen dat ik wakker geworden ben. Ik weet dat het overdreven klinkt, maar vergeleken met hoe het hier tot een jaar geleden was, is het nu de hemel op aarde.” Jettiena: “Een voorbeeld van wat collega’s er van merken: we weten nu hoeveel geld er is voor meubels en bijvoorbeeld koelkasten en kunnen het bedrag zelf besteden. Omdat we eigen budgetten hebben, gaan we ook zo slim mogelijk om met het geld.”
Begint Simpelweg Gelukkig bij gelukkige medewerkers of bij gelukkige bewoners? Miriam: “Het begint bij een team dat ja zegt, dat warm loopt voor waar ze ooit voor gekozen hebben: weer een bijdrage leveren aan het dagelijks geluk van bewoners.” “Als coach is het mijn taak om dat vlammetje aan te wakkeren bij mensen!’, zegt Ciske enthousiast. ‘Ik zou het fijn vinden als Simpelweg Gelukkig het venster wordt waardoor alle mensen bij Amsta naar de wereld kijken en dat het niet blijft bij een project.” Joke: “Ik merk dat dat is gelukt. We zijn als bewoners weer in beweging, bijvoorbeeld doordat we nu onderling het huishouden regelen op de groep en zelf koken. Ik maak weer deel uit van de samenleving!” “Het verhaal van Joke dat ik nu hoor, ontroert en inspireert me”, besluit Miriam ons gesprek. “Dat de bouwstenen die we met elkaar hebben uitgedacht en gelegd leiden tot dagelijks geluk van bewoners: daar doe ik het voor.” / Lia Edel
MRT16 STA1
5
In beeld Hoe geeft De Fagel een positieve draai aan een een gure woensdagmiddag in februari? Het is simpel: spelen met Norm! Hondje Norm, die dagelijks met Igo Bolster meekomt, heeft een belangrijke plek in het dagelijks leven van de bewoners op Kleinschalig Wonen-locatie De Fagel. De hond is zeer geliefd en doet zelfs mee met de gym. Op de foto lopen meneer De Waal en Igo een rondje met Norm. Even uitwaaien na een middag muziek maken in de huiskamer, waarbij meneer De Waal zijn danskunsten vertoonde en hondje Norm vrolijk mee kwispelde op de accordeonmuziek.
Hondje Norm op De Fagel 6
MRT 1 6 STA1
De frisse blik
Alwine Kist, basisarts Alwine Kist werkt net één maand bij Amsta als ik haar interview in het Dr. Sarphatihuis. Een échte frisse blik dus, van deze 29-jarige basisarts. Een gesprek over balans tussen beter maken of comfortabeler maken, balans tussen werk en privé en balans op de yogamat.
Je hebt onder andere gewerkt in academische ziekenhuizen en op de plastische chirurgie. Waarom koos je voor Amsta? Alwine: “Mijn ambitie is om in de eerste lijn te werken, mogelijk als huisarts - of als een andere dokter. Daarom wil ik meer ervaring opdoen in deze ‘tak van sport’. Bij Amsta kijk ik heel anders naar een cliënt dan ik dat deed in het ziekenhuis. In het ziekenhuis leer je om te werken volgens het principe: wat is er mis en hoe lossen we dat zo efficiënt mogelijk op? Bij Amsta is het totaalplaatje veel belangrijker. Dat zie je terug in de multidisciplinaire overleggen, waarin ik bijvoorbeeld met de ergotherapeut en fysiotherapeut kijk naar de bewoner.” Alwine legt uit dat de artsen bij Amsta niet alleen bezig zijn met preventie en genezing, maar ook met palliatieve zorg. Dat laatste is nieuw voor Alwine: “Het maakt dat ik veel bezig ben met de balans tussen beter maken of comfortabeler maken. Dat vind ik heel indrukwekkend en het is bijzonder om daar een bijdrage aan te kunnen leveren.”
“... de balans tussen beter maken en comfortabeler maken” Wordt er nog een beetje gelachen op de werkvloer ondanks de serieuze onderwerpen? “Ik lach hier heel veel! De bewoners vinden het heerlijk als ik even een praatje kom maken, en je kunt met hele kleine dingen mensen blij maken. Bijvoorbeeld alleen al door hen gerust te stellen. Ook met collega’s hebben we het leuk. Deze week verbaasden we ons nog over een e-mail die werd rondgestuurd in het Sarphatihuis over goudvis Amigo die bij gebrek aan een kom moest overleven in een verbandtrommel. Na een paar uur had hij alweer een nieuw onderkomen gevonden. Die betrokkenheid, dat het hele Sarphatihuis op zoek gaat naar een vissenkom, dat heb ik nog nooit eerder bij een werkgever meegemaakt.” Toch is betrokkenheid van medewerkers in de zorg wel een bekend thema voor Alwine. Op haar vrije dag verzorgt ze samen met een compagnon cursussen ‘work-life-balance’ voor dokters. Alwine: “De meeste dokters zijn erg empathisch. Dat is een mooie eigenschap, maar je trapt ook snel in de valkuil dat je geen afstand meer kan nemen van je werk. Werkweken van
80 uur helpen daar natuurlijk niet echt aan mee! In de cursus laten we zien hoe je op basis van filosofische uitgangspunten een betere balans kunt krijgen.”
Wat doe je zelf om in balans te blijven en je frisse blik te behouden? “Sporten is mijn uitlaatklep. Ik ben in training voor mijn eerste triathlon en ga ook twee keer per week ‘s ochtends naar yoga voordat ik bij Amsta begin. Na een paar hoofdstanden, de boomstand en downward facing dogs, begin je elke dag weer met een frisse blik!” / Elize Fallon
MRT16 STA1
7
Menselijke waarden De Top 600 van Amsterdam: het klinkt als een eervolle vermelding maar is dit allerminst. Om de stad veiliger te maken heeft de politie een lijst gemaakt met de 600 meest criminele veelplegers van High-Impact delicten zoals woninginbraken, straatroof en overvallen. Gemeente, politie, reclassering, woningcorporaties, de GGZ en zorginstellingen werken samen om ze uit het criminele circuit te helpen. Regelmatig is er bij veelplegers sprake van een verstandelijke beperking. Het Ambulant Specialistisch Team (AST) van Amsta begeleidt deze mensen op een unieke manier. Herman Wassink, gedragswetenschapper bij Amsta Karaad, vertelt over menselijke waarden zoals onvoorwaardelijke steun, vertrouwen en een lange adem.
Werken met justitiabelen Justitiabelen Een kwart van de 450 mensen met een verstandelijke beperking die door het AST worden begeleid behoort tot de groep ‘justitiabelen’; mensen die in aanraking zijn gekomen met justitie. Veel daarvan komen voor in de Top 600. Herman Wassink van Amsta Karaad: “Mensen met een licht verstandelijke beperking die in de stad wonen zijn kwetsbaar om met justitie in aanraking te komen. Zonder goede begeleiding maken ze makkelijk schulden, worden uit hun woning gezet, ontwikkelen gedragsproblemen en komen ze in het criminele circuit terecht.”
Onvoorwaardelijke steun Vaak zien andere instanties geen heil meer in de cliënten die bij het AST worden aangemeld. Amsta Karaad is dan ook de enige VG-zorginstelling in Amsterdam die bij Justitie zorg inkoopt. Herman: “Onze aanpak verschilt wezenlijk van die van andere instanties. Wij zien geen criminelen maar mensen met een ondersteuningsbehoefte. Wij staan onvoorwaardelijk naast een cliënt, ongeacht het aantal keer dat iemand terugvalt. De cliënt
8
MRT 1 6 STA1
ontvangt begeleiding op basis van vrijwilligheid, en bepaalt zelf de doelen waaraan hij werkt. Zo maken we mensen zelf verantwoordelijk voor hun gedrag, en krijgen ze de kans meer regie over hun eigen leven te voeren.”
Verleiden De meeste mensen zijn aanvankelijk niet gemotiveerd om begeleiding te ontvangen. Ze zijn gewend om met wantrouwen, afwijzing of op een neerbuigende manier benaderd te worden door instanties. Herman: “Het contact begint met verleiden. Bijna al onze cliënten hebben schulden en financiële problemen. Dat vormt vaak een ingang. We kunnen hen wijzen op schuld sanering of belastingteruggaaf. Zo bouwen we langzaam een band op. Als die er eenmaal is kunnen we de cliënten ook op andere vlakken helpen structuur aan te brengen in hun leven. Veel cliënten hebben baat bij diagnostiek of een behandeling. Bijvoorbeeld bij agressie of seksueel grensoverschrijdend gedrag. Wij bieden dat ook op dezelfde locatie, bij ons Centrum voor Diagnostiek en Behandeling (Wijzer). De drempel voor deze hulpverlening is zo een stuk lager.”
“Wij zien geen criminelen, maar mensen met een ondersteuningsbehoefte”
achtergrond overschatten ze zichzelf vaak en komen ze in de problemen. Wij geven ze steeds opnieuw een kans. Als een cliënt terugvalt zoeken we hem meteen op, ook als dat in de gevangenis is. Zo bouwen we langzaam een vertrouwensband op, en die is essentieel om iemand echt te kunnen helpen.”
Voldoening
“Ze dromen net als anderen van een relatie, een huis en een auto” Een lange adem Het vergt een lange adem om een vertrouwensband op te bouwen met de cliënt. Lang niet iedereen is geschikt voor dit werk. Herman: “Medewerkers worden hier niet aangenomen op basis van hun opleidingsniveau. We hebben academisch geschoolde begeleiders, maar bijvoorbeeld ook een tramconducteur. Gelukkig hebben wij een eigenzinnige en visionaire manager (Jan Meijers, red.) die een neus heeft voor het aannemen van de juiste medewerkers. Belangrijke kwaliteiten in dit werk zijn dat je open minded bent, en een hele lange adem hebt. Je moet veel houden van je medemens om dit werk te kunnen doen. Het zijn mensen zoals jij en ik, die behoefte hebben aan autonomie en erkenning. Ze dromen net als anderen van een relatie, een huis en een auto. Maar door hun verstandelijke beperking en hun
Wat maakt het werk de moeite waard? “Dat het er wezenlijk toe doet dat je er bent. Als je het vertrouwen hebt gewonnen en de cliënt kan helpen andere keuzes te maken, dan geeft dat veel voldoening. Laatst werd een van mijn collega’s gebeld door een cliënt vanuit Turkije. Hij had een delict gepleegd en was naar Turkije gevlucht. Maar de eerste die hij belde was mijn collega. Dat is grote winst. Op zo’n moment kun je iemand helpenverstandige vervolgstappen te nemen.” Ook de onderlinge sfeer tussen medewerkers maakt het werk de moeite waard. Er is weinig verloop in het team en de verzuimcijfers liggen ver onder het gemiddelde. “We zijn een hecht team en kunnen altijd op elkaar terugvallen als dat nodig is.”
De toekomst Er wordt veel bezuinigd in de extramurale ondersteuning. Hoe zie de toekomst van het AST er uit? Herman: “Er is veel vraag naar onze begeleiding. Op dit moment werken we met wachtlijsten. Andere instanties weten ons steeds beter te vinden, ook voor expertisevraagstukken. Bijvoorbeeld de Taakstraf Unit van de reclassering en de Bijlmerbajes komen voor consultatie bij ons. Ze willen advies over bejegening van mensen met een verstandelijke beperking. Er is genoeg werk te doen en ik hoop dat wij het nog lang mogen blijven doen.” / Jiska Stroes
MRT16 STA1
9
Column
Niet van hun stuk te brengen Bijna al onze thuiszorgcliënten uit de ouderenzorg zijn in januari overgestapt naar Leven & Zorg. De cliënten wilden graag mét onze medewerkers mee naar deze relatief kleine thuiszorgorganisatie. De afgelopen maanden is er door heel veel mensen hard gewerkt om dit prachtige resultaat mogelijk te maken. En het leuke was: iedereen van Amsta die naar Leven & Zorg toe ging om te praten over een eventuele overdracht leek een beetje verliefd te worden op deze kleine, jonge, multiculturele organisatie. Dat overkwam onze externe procesbegeleider, de teammanager van het thuiszorgteam, de P&O’ers en uiteindelijk ook mijzelf. Samen overstappen naar een andere kleine thuiszorgorganisatie was de wens van veel van onze cliënten en medewerkers. Voor mij als lid van de Raad van Bestuur waren er natuurlijk ook andere criteria die de keuze bepaalden. Zo wilde ik dat de thuiszorgorganisatie verpleging en verzorging én huishoudelijke hulp zou leveren. En dat de organisatie aan zoveel mogelijk thuiszorgmedewerkers een baan zou kunnen bieden. Ik trof bij Leven & Zorg een groep ondernemende, slimme, keihard werkende mensen aan, die zich gedurende het hele proces door geen enkele tegenvaller van hun stuk lieten brengen. Voor elk probleem werd een creatieve oplossing bedacht. En hoe spannend het soms ook was, er werd altijd gelachen.
Relinde Weil
Liefde op de Overtoom
Nu is het spannend voor het thuiszorgteam. Het zal even wennen zijn bij de nieuwe organisatie. Ik hoop dat ze bij Leven & Zorg ook weer vlinders in hun buik gaan voelen. Omdat ze er kunnen zijn voor de cliënten en hun vak met heel hun hart kunnen uitoefenen.
Een vader is plotseling overleden.
halen herinneringen op en
De vader van een jongeman die al lang
steken kaarsjes aan.
op de Overtoom woont.
De kaarsjes vormen de letter L van liefde.
Er is geen rouwkaart, geen begrafenis
Iemand gaat op haar knieën om een foto te
en bijna geen informatie,
maken.
maar de medewerkers hebben er
Maar eigenlijk doen we dat allemaal,
behoefte aan om stil te staan
buigen,
en deze man te gedenken.
buigen voor deze zachtmoedige,
We doen dat gewoon op hun groep.
geduldige man,
Zij hebben de vader gekend,
voor wie het leven zo hard was.
ze hebben gezien wat hij
En we buigen ons met extra liefde
voor zijn zoon betekende,
en aandacht naar zijn zoon,
ze hebben hem ontvangen.
die nu geen directe familie in de buurt
Ze hebben zijn geschiedenis gevolgd,
meer heeft.
de hele tragiek van zijn leven.
Als gast maak ik in gedachten
En nu dat geëindigd is
ook een buiging voor dit team,
spreiden ze zijn gebedskleedje uit
dat niet alleen een thuis biedt aan bewoners,
over de tafel, zetten zijn foto erop,
maar ook aan hun familie.
/ Elske Cazemier
10
MRT 1 6 STA1
De Stelling
Wat maakt jouw dag een topdag? Rotdag
Niet alleen voor onze cliënten geldt het streven ‘Simpelweg Gelukkig’. Zelf willen we natuurlijk ook met plezier naar het werk en met een tevreden gevoel weer naar huis. Maar wat zijn de factoren die dat mogelijk maken? In het medewerkertevredenheidsonderzoek in het najaar van 2015 stelden wij de open vraag: ‘Wanneer heb jij een topdag?’
Verrassend divers De antwoorden waren verrassend divers, wat aangeeft dat verschillende mensen uit verschillende zaken voldoening halen. Bij velen stond de blije cliënt of bewoner bovenaan. Maar ook een fijne samenwerking met gezellige collega’s geeft veel mensen een topdag. Daarnaast zijn een goede sfeer, waardering en het kunnen leveren van een nuttige bijdrage veelgenoemde antwoorden.
Topdag of rotdag? Opvallend was het grote aantal mensen dat het halen van de planning, het afhebben van taken en het hebben van voldoende tijd noemde als reden om een topdag te hebben. Een interessante uitkomst, want betekent dat dan ook dat je een rotdag hebt als je de planning niet haalt, ook al heb je wel tevreden cliënten en leuke collega’s?
Reacties op Yammer Deze vraag hebben we nog eens voorgelegd aan de collega’s op Yammer in de vorm van een stelling: “Ik heb geen plezier in mijn werk als ik mijn planning niet haal”. Een aantal reacties: Wim Duba: “Dat je je prettig voelt (en plezier in je werk hebt) wil nog niet zeggen dat je geen plezier in je werk hebt als je de planning niet haalt. Hoewel het best frustrerend kan zijn. Als het structureel is zal het plezier wel verdwijnen denk ik zo.” Ilia Simeonidis: “Ik vind het lekker als ik mijn planning niet haal als dat komt omdat er onverwachte dringende zaken waren die aan het eind van de dag dan weer opgelost zijn!” Nelleke Hof : “Gewoon plannen dat je hoe dan ook een topdag gaat hebben helpt. :-)”
Topdag! Bespreek het met elkaar Hoe zit dat in jullie team? Is het niet rondkrijgen van de planning een domper op het werkplezier en zo ja, hoe kunnen jullie daar dan iets aan doen? Een mooi onderwerp voor het volgende teamoverleg, of praat erover mee op Yammer. Wil je meer weten over de uitkomsten van het medewerker tevredenheidsonderzoek, kijk dan op Amstanet of vraag er naar bij je leidinggevende. / Bonne Linhorst
MRT16 STA1
11
Donny Zwennes verhuist ouderen met dementie
‘Verhuisd? Nee hoor, ik woon hier al 40 jaar’ De Haagse Donny Zwennes richt zich met zijn verhuisbedrijf speciaal op ouderen met dementie. Net als wij bij Amsta, kijkt hij waar de klant behoefte aan heeft. Om de overgang van hun eigen huis naar een verzorgings- of verpleeghuis zo klein mogelijk te maken, dupliceert hij de oude woning in het verpleeghuis. “Als mensen al 40 jaar een schilderij boven het de bank zien, moet je dat niet zomaar verplaatsen”.
Vertrouwd Als ik binnen kom, is Donny druk bezig met de ontruiming van een woning in Leidschendam. De bewoonster van het huis is onlangs verhuisd naar een verpleeghuis en Donny ruimt de woning helemaal leeg. “Dan heeft de familie er geen werk meer aan”. Trots laat hij de foto’s zien van de oude woning en haar nieuwe kamer in het zorgcentrum. “Kijk zo is het geworden, zie je verschil?” De foto’s tonen twee nagenoeg identieke kamers, met als blikvangers een witte schouw, een ronde tafel en een televisie in de hoek. Donny knikt tevreden. “Door de kamer op dezelfde manier in te richten, voelen mensen zich eerder vertrouwd in hun nieuwe huis. Vooral voor mensen met dementie is dat erg belangrijk. Bij Alzheimer patiënten werkt het korte termijn geheugen niet goed meer. Maar mensen weten dondersgoed dat die lamp altijd in die hoek hing en niet boven de tafel.” Een verhuizing naar een verpleeghuis of zorgcentrum is ingrijpend. Maar als mensen terugkeren in hetzelfde interieur zijn ze sneller gewend en minder van slag, weet Donny uit ervaring. “Ook is er minder sprake van agressie en slecht slapen of dwalen door de gangen. Ik ga altijd even terug na de verhuizing om te horen hoe het gaat en de verhalen zijn eigenlijk altijd positief. ‘Ben ik verhuisd’, vragen ze dan?”
Goed kijken en luisteren Donny gaat altijd op dezelfde manier te werk. “We gaan eerst langs bij de klant voor een kennismakingsgesprek. Hierbij vraag ik altijd of een familielid of iemand anders die de klant goed kent bij kan zijn, bijvoorbeeld de casemanager dementie. Bij zo’n bezoek geef ik uitleg over onze werkwijze en loop ik
12
MRT 1 6 STA1
met de klant door de woning. Ik maak foto’s en stel vragen. Zo komen de verhalen vanzelf los. Over dat schilderijtje dat ooit tijdens een vakantie is gekocht of over die collectie vingerhoedjes. Goed kijken en goed luisteren, daar gaat het om.”
#
Mix van expertises
Donny Zwennes
Na het eerste gesprek maakt Donny een verhuisplan. “Vaak gaat het om een verhuizing van groot naar klein. Er moet dus geselecteerd worden. Niet alles kan mee. Door het gesprek weet ik welke spullen de grootste emotionele waarde hebben. Bij de inrichting van de nieuwe kamer zijn de centrale punten belangrijk. De bank, de televisie, de tafel. Dat bouw ik zo goed mogelijk na. Heeft de oude woning een schouw en de nieuwe woning niet? Dan kijk ik of ik bij de Gamma een zelfde soort schouw kan vinden.” Bij de inrichting let hij ook op de veiligheid. “Een glazen tafel adviseer ik niet mee te nemen. Levensgevaarlijk.” Donny’s vader, die ook bij het gesprek aanwezig is, grapt: “Eigenlijk is ons een werk een mix van allerlei expertises: psychologie, maatschappelijk werk en ergotherapie.”
startte in 2015 met Zwennes Totaal Service. Hiervoor werkte hij als voorlichter bij de Kamer van Koophandel. Door het werk van zijn vader, die met zijn geluidsbedrijf het geluid bij het eerste Alzheimer Café in Nederland verzorgde, kwam Donny 18 jaar geleden in aanraking met mensen met dementie. Bij het Alzheimer Café hoorde hij over de problemen en zorgen bij mensen met dementie en hun naasten, als bleek dat mensen niet langer zelfstandig konden blijven wonen. Dit bracht hem op het idee van het verhuisbedrijf. Zwennes
Feeling voor ouderen
Totaal Service is nu nog vooral actief in
Zwennes Totaal Service is nu een jaar in bedrijf en loopt als een trein. Donny heeft inmiddels 9 man in dienst. Op mijn vraag waar hij zijn medewerkers op selecteert, valt hij even stil. “Dat is een goede vraag. Waar selecteer ik op? Medewerkers moeten in ieder geval feeling hebben voor het omgaan met (demente) ouderen. Rustig en respectvol met hen om gaan. Niet geïrriteerd reageren als iemand iets voor de 10e keer vertelt. Als dat goed zit, komt de rest vanzelf.”
de omgeving van Den Haag, maar krijgt steeds meer aanvragen vanuit andere delen van Nederland. Voor meer informatie zie: www.zwennestotaalservice.nl
/ Ilse den Hollander
“Door de kamer op dezelfde manier in te richten, voelen mensen zich eerder vertrouwd in hun nieuwe huis” De oude woning...
en de nieuwe woonplek
MRT16 STA1
13
Amsta-medewerkers Rick van Essen (links) en Rob Kok
Rick en Rob behaalden certificaat bij Theater Veder
“De interactie maakt het heel waardevol” Op een ouderwets petroleum kookstelletje stoofpeertjes maken tijdens een theatervoorstelling? Niets is te gek voor Amsta- medewerkers Rick en Rob, die volgens de methode van Theater Veder speciale voorstellingen maken voor ouderen met dementie. Met het certificaat van de Veder-methode op zak, maken zij regelmatig bewoners blij door letterlijk in geuren en kleuren optredens te verzorgen. Rick van Essen en Rob Kok, beide werkzaam in de kleinschalig wonen-locatie Meer en Oever, volgden voor het behalen van het certificaat een cursus van Theater Veder waarin zang, acteren en beweging centraal staan. Maar ook improvisatievermogen is heel belangrijk in theatervoorstellingen voor mensen met dementie.
14
MRT 1 6 STA1
Kans gegrepen Rick: “Ik was naast mijn werk als verzorgende altijd al geïnteresseerd in theater, maar ik had er nooit echt de tijd voor. Toen ik via Amsta de kans kreeg om deze cursus te gaan doen, heb ik die gegrepen. Omdat het prettiger werkt in een duo, heb ik aan Rob gevraagd of hij het leuk zou vinden om mee te doen.”
Klant en Klacht
Gekakel Wat je leert tijdens de trainingen kun je ook gebruiken in de dagelijkse zorg Rob: “Ik ben helpende in de verzorging, ik wist eerst niet of het wat voor mij zou zijn. Maar toen ik over mijn twijfel heen was gestapt en naar de eerste bijeenkomst was geweest, vond ik het erg leuk om te doen. Ook nu we zelf voorstellingen maken en hier op de afdelingen opvoeren, heb ik er heel veel plezier in.”
Interactie met bewoners Rick en Rob maken samen meerdere malen per jaar een nieuwe huiskamervoorstelling met zang, sketches en muziek, die ze opvoeren op de verschillende afdelingen van Meer en Oever. “Elke voorstelling duurt ongeveer een uur en heeft verschillende onderdelen. We maken gebruik van attributen en kostuums. Voor de herkenbaarheid zijn onze ‘basispersonages’ twee buurmannen. Tijdens het optreden zoeken we vooral naar interactie met de bewoners, we vragen actief om hun aandacht en stimuleren alle zintuigen. De positieve reacties zijn heel direct en dat maakt het zo waardevol. Laatst hebben we, als onderdeel van de voorstelling, op een ouderwets petroleum kookstelletje stoofpeertjes gemaakt. De geur bracht bij alle bewoners her inneringen naar boven, zo leuk was dat.” De cursus bij Theater Veder is volgens Rick en Rob een aanrader voor iedereen die in de zorg werkt. “Wat je leert tijdens de trainingen kun je ook gebruiken in de dagelijkse zorg. Het is een waardevolle toevoeging wanneer je flexibel en spelenderwijs met de bewoners kunt omgaan en op een andere manier contact met ze kunt maken.” / Bonne Linthorst
Ben je na het lezen van dit artikel geïnteresseerd in het certificeringstraject bij Theater Veder? Neem dan contact
Hij belt mij regelmatig met zijn ontevredenheid en zijn verhalen liegen er niet om. Met dezelfde regelmaat probeert hij ook Peter R. de Vries te pakken te krijgen, want dat is in zijn ogen de enige man die iets voor hem zou kunnen doen. Aan mij, de klachtenfunctionaris, heeft hij niet zo veel. Ten eerste ben ik een vrouw en ten tweede heeft hij van zijn leven nog nooit iemand ontmoet die zulke domme vragen stelt. Zou ik niet beter eens een beetje kunnen doorpakken? “Wie doet er dan zo naar tegen u?” Hij kan er geen antwoord op geven. Er deugt niemand, ze zijn stuk voor stuk onaardig tegen hem. Met zijn buurvrouw weten ze wel veel plezier te maken, dat hoort hij door de muren heen. Op mijn vraag of er dan niet één verzorgende aardig voor hem is, komt er na diep nadenken één naam. Nou ja aardig, ze kan ermee door. “Het is hier een dolle boel mevrouw, bijna iedere dag is er een feest op de afdeling. Hoe vindt u dat nou?” Mij is bij binnenkomst op de afdeling niets bijzonders opgevallen. Geen slingers of lampionnen. “Vandaag niet?” opper ik voorzichtig. Hij haalt zijn schouders op en zegt dat het mogelijk toeval is en mocht ik het nog niet hebben begrepen, die feestjes zijn voor de verzorgenden niet voor de bewoners. Wat zou ik kunnen doen aan het allesoverheersende gevoel van onvrede bij deze cliënt met beginnende dementie? Er zijn geen namen, er zijn nooit concrete gebeurtenissen en dat is nu juist wat ik nodig zou hebben om een klachtenprocedure op te starten. “Wat verwacht u van me?” vraag ik hem. Behalve dat dit ook alweer zo’n domme vraag is, weet hij een duidelijk antwoord te formuleren. “Zeg ze allemaal eens goed de waarheid!” Ik denk aan de zorgmedewerkers die dag en nacht voor hem klaar staan en vertel hem toch nog maar eens over de bedoeling van de klachtenafhandeling: niet een sterke man of vrouw die medewerkers de oren wast, maar iemand die vraagt om naar elkaar en naar elkaars standpunten te luisteren en daarbij een middenweg zoekt waarmee beide partijen tevreden kunnen zijn. Hij kijkt me aan, slaat zijn ogen ten hemel en zegt: “Wat een gekakel.”
op met jouw leidinggevende om te kijken wat de mogelijkheden zijn vanuit het
/ Grietje Babois
Amsta-opleidingsprogamma.
MRT16 STA1
15
prik
bord
Week van Zorg en Welzijn Deze STA valt op de mat in de Week van Zorg en Welzijn. Ook Amsta zet haar deuren open op diverse locaties. Was je er bij? Deel je ervaringen op Yammer of stuur je leukste foto’s naar
[email protected].
Verhuisbericht van de administratie
Crowdfunding-actie voor een Tovertafel
Sinds 29 februari zitten alle administraties op het gebied van klanten, medewerkers, debiteuren en crediteuren samen op locatie Jan Bonga. 13 medewerkers van de financiële administratie en 7 medewerkers van de cliënt- en product registratie die eerst op Nellestein zaten, zijn verhuisd. Doel van de verhuizing is dat er makkelijker kan worden samengewerkt en expertise wordt gebundeld, zodat de klant beter wordt bediend. Veel succes op jullie nieuwe werkplek!
WANTED! Gastredacteur Lijkt het jou leuk om een keer mee te werken aan de STA? Dat kan! De redactie is op zoek naar gastredacteuren, omdat we het belangrijk vinden dat we geluiden uit alle Amsta-hoeken laten terugkomen in dit blad. Als gastredacteur denk je mee over de onderwerpen voor de volgende editie van de STA en ga je mee op pad naar een interview of fotoshoot. Iets voor jou? Stuur voor 4 april een e-mail naar
[email protected]
16
MRT 1 6 STA1
✂
De Tovertafel is een interactief spel voor mensen met dementie. Amsta-locatie Vondelstede wil graag een Tovertafel aanschaffen, om zo bewoners te activeren en stimuleren. Om de tafel te kunnen betalen, is Amsta een crowdfunding actie gestart. Dat betekent dat we via donaties de financiering van de Tovertafel rond willen krijgen. Doneren kan al vanaf 1 euro! Help je mee, door een donatie te doen of bekendheid te geven aan de actie? Kijk op de actiepagina: activecues.com/ crowdfunding/vondelstede
Waardigheid en trots bij Amsta
Wist je dat Amsta meedoet aan het programma Waardigheid en Trots van het ministerie van VWS? Waardigheid en trots wil een impuls geven aan de verbetering van de ouderenzorg in Nederland. Ook Simpelweg Gelukkig is voortgekomen uit Waardigheid en Trots. De zorginstellingen die meedoen krijgen van de overheid ‘regelruimte’; de mogelijkheid om te experimenteren. Amsta doet mee in twee themagroepen: de werkgroep BOPZ, die kijkt naar vermindering van vrijheidsbeperking en de werkgroep HACCP, die zich buigt over (voedsel) hygiëneregels. Meer weten?
www.waardigheidentrots.nl