VAN HEINDE &VERRE. Bewoners van diverse pluimage over Noord SMAKEN VAN NOORD 4-15 NIEUWE NOORDERLINGEN AANKLEEDPOP NOORD

Pronkzucht

VAN HEINDE &VERRE Bewoners van diverse pluimage over Noord

Foto Iona Hogendoorn

26-35 SMAKEN VAN NOORD

4-15 NIEUWE NOORDERLINGEN

36-37 AANKLEEDPOP NOORD

Van Heinde & Verre

Bewoners van diverse pluimage over Noord

INHOUD 4-15 HELDEN VAN DE VAN DER PEKSTRAAT 16-25 AMSTERDAM NOORD IONA HOGEDOORN 26-35 NIEUWE NOORDERLINGEN 36-37 AANKLEEDPOP NOORD 38-39 IDYLLISCH WONEN OP DE BUIKSLOTER DIJK 40-41 ‘IK KOM UIT DE JORDAAN’ 2

42-47 SMAKEN VAN NOORD 48-50 SMAAKLIJSTE VAN DAANTJE&LAURA 51 PUZZEL 52 KLEURPLAAT 53 BORDUREN 54-57 DE WEBSTER UNIVERSITY IN NOORD 58 INFO

VAN HEINDE &VERRE Beste Lezer, Noord laat de gemoederen niet koud. De één zegt Noord gestoord, terwijl de ander de ruimte en het dorpse karakter bejubelt. Voor de tentoonstelling Van Heinde &Verre: bewoners van diverse pluimage over Noord, waarvan dit magazine de begeleiding vormt, ging Pronkzucht op zoek naar het thuisgevoel in Noord. In café Oud Noord vonden we een groepje echte Noordelingen, vier dames die Noord voor geen goud zouden willen verruilen voor de stad. Voor Ger, van origine Jordanees, geldt het zelfde, ondanks dat hij zich nooit écht een Noordeling zal voelen. Benauwd geworden door de alsmaar dichter groeiende en gereglementeerde stad en aangetrokken tot het meer dynamische karakter van Noord, kwam er de laatste jaren een nieuwe migratiestroom op gang. Ook deze relatief nieuwe migranten, waaronder enkele jonge ondernemers in de van der Pekstraat, komen aan het woord. Fotografe Iona Hogendoorn is speciaal voor deze tentoonstelling met haar camera in de hand de pont opgegaan en ging in Noord op zoek naar gezelligheid en huiselijkheid. Haar foto’s zijn van pagina 16 tot pagina 25 in dit magazine opgenomen. Acht studenten van de Amerikaanse Webster University kregen de opdracht om met het thema Thuis in Noord aan de slag te gaan. Zij werden in hun werkproces begeleid door beeldend kunstenaar Machteld Aardse. Machteld maakte een

tekening van de route van haar atelier nabij het Centraal station naar Café de ruimte, deze deze is te vinden op pagina 59 en op de achterzijde van dit magazine. Bij een tentoonstelling over thuisgevoel kan eten niet ontbreken. Geniet van een verwarmende soep, een geurende nostalgische couscous met kip en rozijnen of sluit uzelf een weekend op en ga helemaal los op de recepten voor Weihnachtssplätzchen van Christine. Mocht u nog meer uitdaging verlangen, kleed dan de Noordeling aan, test uw kennis in de puzzel of borduur uw eigen Noord Gestoord werkje. De tentoonstelling Van Heinde & Verre: bewoners van diverse pluimage over Noord is van 24 januari tot en met 1 maart is te zien in Café De Ruimte op de Buiksloterdijk. Dit project had niet tot stand kunnen komen zonder de hulp van velen. Wij danken, naast alle participanten, in willekeurige volgorde, Het Amsterdams Fonds Voor de Kunst, Johanna Bayerlein, Machteld Aardse, Iona Hogendoorn, Roeland Smeets, Nico Bodewes, Leo Stötefalk, Fenneke Voorsluis, de Ruimte, Historisch Centrum Amsterdam-Noord en de studenten van de Webster University Daantje Stötefalk & Laura Smeets, januari 2015

3

Van Heinde & Verre

Bewoners van diverse pluimage over Noord

HELDEN PEK STRAAT VAN DE

V D

De van der Pekstraat van alle markten thuis!

Waar de Van der Pekstraat ooit een rustige woonstraat was is de Van der Pekstraat nu één van de hotspots van Noord. De Mosveldmarkt verhuisde naar de straat en nieuwe onder­ nemers krijgen er de kans om tegen gunstige huurvoorwaar­ den het een jaar te proberen. Resultaat is een levendige straat waar je zowel een biertje kunt drinken in een bruin café, als terecht kunt voor een boek, verwarmende soep, origineel breipatroon of tweedehands spulletjes.

5

Van Heinde & Verre

Bewoners van diverse pluimage over Noord

Helden van de van der Pekstraat

Elythé bij Petra

RUIL WINKEL Elythé bij Petra

ELYTHE Van der Pekstraat 6 1031 EA Amsterdam

6

Petra Ik ben in 1984 naar Amsterdam Noord gekomen vanuit Nieuw-Zuid. Daar woonden we met z’n vijven op een driekamerwoning en hier in Noord kregen we een eengezinswoning met vijf kamers met een tuin en een balkon. We kwamen van één hoog af, dus we hadden echt zoiets van: wow wat een ruimte. De kamers

waren veel groter, we hadden geen buren meer onder ons die herrie maakten en geen buren meer boven ons. Dus we hadden rust en ruimte en wisten niet wat we meemaakten, we waren elkaar in huis af toe gewoon kwijt. Als we op straat liepen dan groetten de mensen elkaar en de bakker kwam nog aan de deur

met een busje. Met Sint-Maarten wisten we helemaal niet wat we meemaakten. Gelukkig had de bakker mijn moeder nog gewaarschuwd dat er kinderen aan de deur kwamen, maar dat waren er niet drie, het waren hordes. Uiteindelijk zijn de koektrommels en de fruitschaal geplunderd om uit te delen. Dat was echt een cultuurshock voor ons, zeg maar. Ik ging in Oost naar school om bloemist te worden en toen ben ik stage gaan lopen op de spreeuwenlaan hier in Noord in de bloemenwinkel en na een jaar ben ik stage gaan lopen op de markt bij de plantenman. Ik vond dat zo mooi, zoals hun die kramen opzetten. Toen ik eenmaal kinderen had ben ik toch weer bij een vriend van mij op de markt gaan helpen met boeketten maken. Ja en dat marktgevoel en dat bekend-worden hier in Noord, doordat je op de markt staat, want een hoop mensen herkenden mij daardoor. Het was zelfs zo dat mijn moeder werd aangesproken als ik een paar dagen niet op de markt stond omdat ik op vakantie of ziek was. ‘Waar is Petra?’ hoorde ze dan. Op een gegeven moment ging het werken op de markt niet meer en toen moest ik stoppen. Ik ben toen nog wel heel actief in de buurt geweest met helpen met andere buurtprojecten, zoals bijvoorbeeld bij de flora-kokjes, waar ik van de winter nog heb geholpen met koken. Mijn jongste dochter is inmiddels dertien jaar en die kwam hier wel eens in de Van der Pekstraat in het winkeltje van Elythé bij Theo. Hij zei op een gegeven moment dat hij een leeftijd had bereikt en dat het winkeltje niet meer zelf wilde voortzetten. Hij wilde weer vrij zijn en zei dat hij mij er wel geschikt

voor vond. Hij zei: ‘jij hebt ook lekker je klets naar mensen toe, helpt mensen graag en kan leuk etaleren, wil jij het niet van mij overnemen?’. Daar heb ik eigenlijk niet eens over na hoeven denken, ik heb meteen ja gezegd. Zo ben ik in de ruilwinkel in de Van der Pekstraat terecht gekomen. Doordat ik bekend ben hier in Noord, komt ook iedereen eventjes buurten, kijken en spullen brengen. Iedereen op straat begroet mij en vraagt hoe het met mij gaat. Heel sociaal is Noord eigenlijk en toch wel wat groener opgezet en dat vind ik het fijne van Noord. Je hebt de ruimte hier, je hebt hier licht, vrijheid en ons kent ons. Eigenlijk is Amsterdam Noord een dorp met heel veel dorpjes. Ik wil hier heel graag blijven. Ik ben nu door de jaren heen wel aardig een Noorderling geworden voor mijn eigen idee. Ik ben dan weliswaar zelf geboren in Amsterdam Oost, maar ik voel mij nu meer een Noorderling dan dat ik zeg dat ik uit Oost kom. Ze zeggen wel eens ‘Noord gestoord’, maar ik noem het ‘Noord prettig gestoord’.

Ze zeggen wel eens ‘Noord gestoord’, maar ik noem het ‘Noord prettig gestoord’

De Van der Pekbuurt De gemeente bemoeide zich pas vanaf 1901 met de stedelijke ontwikkeling van Noord, de industrie was haar deels al vooraf gegaan. Volkshuisvesting moest er komen voor de arbeiders en aan de randen van Noord kwamen villa’s.

Als onderdeel van het 3500-woningenplan van Floor Wibaut bouwde de Amsterdamse architect J.E. van der Pek (5 oktober 1865 – 23 maart 1919) 1468 huizen in de naar hem vernoemde Van der Pekbuurt. De huizen bestaan standaard uit twee woonlagen, met twee in elkaar geschoven woningen. Deze woningen hadden aanvankelijk nog geen badkamers; gedoucht werd er in een nabij gelegen badhuis. De buurt kenmerkt zich door een eenvoudige en repeterende stijl. De Van der Pekstraat vormt de kern van de Van der Pekbuurt en de huizen in deze straat hebben in tegenstelling tot de andere huizen drie woonlagen en een kap.

7

Van Heinde & Verre

Bewoners van diverse pluimage over Noord

Helden van de van der Pekstraat

CLUB GELUK

Club Geluk

CLUBGELUK Van der Pekstraat 75 1031 CT Amsterdam

CURSUS BREIEN

Mensen die hier komen zijn de nieuwe Noorderlingen, die vaak een hele drukke baan hebben.

Marieke Wij zijn Barbara en

In eerste instantie zijn we beMarieke van Club Geluk. We gonnen met wol, heel erg georihebben altijd in Noord gezeten ënteerd op de buurt. De spullen met een atelier op de Zamenhof- die we al hadden door tien jaar straat, waarvan de eerste tien Club Geluk waren zelfgemaakte jaar met een webshop. We waren stoffen en huishoudtextiel, we georiënteerd op het centrum qua wisten wel dat dat meer voor de verkoop, omdat er vroeger hier nieuwe Noorderlingen zou zijn en in Noord natuurlijk vrij weinig daarom wilden we de wol relatief was. De mogelijkheid diende zich goedkoop verkopen voor de oude aan om onze intrek in de wisselNoorderlingen, omdat de mensen winkel te nemen aan de van der hier vaak geen groot budget hebPekstraat 120. Daar zijn we toe ben. Zo wilden we letterlijk een gekomen omdat we zagen dat verbindende rol vervullen hier in de wolwinkel die vroeger op de de van der Pekbuurt. We hebben Resedastraat zat werd opgeheeen hoop geleerd in die tijd van ven. Dat was een hele ouderwet- de wisselwinkel, voornamelijk se wolwinkel. Het logo was zelfs dat we niet te goedkoop moeten nog van toen hij was opgericht: gaan, want het kan namelijk fantastisch! De winkel werd altijd nog goedkoper als je een opgeheven niet vanwege faillisheel groot concern hebt en daar sement, maar gewoon wegens gaan mensen met heel weinig ouderdom van de verkoopster. geld sowieso wel naar toe. Dus Wij gaven samen al workshops en we hebben besloten om ons toch we hadden bedacht dat we zoiets meer op de nieuwe Noorderlinwel samen wilden gaan doen. gen te oriënteren, door middel

8

clubgeluk.nl

In eerste instantie zijn we begonnen met wol, heel erg georiënteerd op de buurt. van wat mooiere wolletjes maar ook door leuke haak- of borduurpakketten en vernieuwende manieren om de technieken toe te passen. Want dat is wat ons voornamelijk het meest onderscheidt. Waarin we wel een verbindende rol vervullen is dat we hier ook spullen verkopen van mensen uit de buurt. We hebben sloffen van Jopie, dat is een oudere dame hier in de buurt, sokken van een mevrouw waarvan haar moeder die weer maakt in Turkmenistan en we hebben onze vaste bezoekster Houria. Zij woont hier verderop en maakt kindervestjes

met een heel simpel, ontzettend leuk patroontje.

de wol bepaalt dan eigenlijk de maat. We hebben haar een paar keer uitgelegd dat als je honHet is namelijk één lap en je derdzes steken opzet en dus het hoeft dan alleen de okseltjes patroon maal anderhalf doet, dat dicht te naaien. Barbara en ik zijn je dan op de andere plekken maal dol op grote slagen snel thuis, anderhalf doet, dat je dan een dus dat patroon wilden we wel volwassen vest krijgt, maar ‘She leren. Dat was vrij lastig want just doesn’t buy it’. Dus Zij blijft ze beheerst de Nederlandse taal gewoon doorgaan op één en zezo goed als niet. Toen ze het had ventig steken en wij blijven haar over ‘meerdertje’, begreep ik vestjes gewoon verkopen met later pas dat ze meerdere steken veel enthousiasme. Inmiddels bedoelde. Alles viel langzamerhebben we het patroon vertaald hand op zijn plaats. Zij kan alleen naar onze eigen maat, hebben we maar babyvestjes maken omdat zelf ook zo’n vest en geven we zij geleerd heeft dat je één en ze- ook workshops in het maken van ventig steken opzet, de dikte van die vesten. En het grappige is

Elke dinsdagavond van 20.00 tot 21.30 geven wij een cursus breien. De cursus bestaat uit 5 achtereenvolgende lessen en is geschikt voor beginnende beginners tot en met gevorderden. Afhankelijk van je niveau kies je voor een breiproject wat je gedurende de cursus gaat (leren) maken. Je kan kiezen uit de volgende projecten (oplopend in moeilijkheidsgraad): Pannenlap (basistechieken), Knuffeluil (basistechnieken, meerderen en minderen), Kabelcol breien (basistechnieken en kabels), Raglanvest (basistechnieken trui breien), Sokken breien (basistechnieken sokken breien, rond breien), Fair isle muts breien (basistechnieken, rond breien, fair isle).

9

Van Heinde & Verre

Helden van de van der Pekstraat dat de mensen die ze hier komen breien juist vaak de nieuwe Noorderlingen zijn, die vaak een hele drukke baan hebben. Laatst was er een mevrouw die voor een ministerie werkt ergens in Den Haag en een directrice van een tv-zender en die willen dat dan juist leren uit een soort van mindfullness, dat ze lekker kunnen ontspannen. Dus het directe verbinden tussen het nieuwe een oude Noord is ons misschien niet gelukt, maar indirect – dus via ons – lukt het wel door middel van zo’n vest. Bordurpatroon Noord Gestoord Pagina 56

DO IT YOURSELF! Breien, haken, weven, naaien, je kunt het zo gek niet bedenken: grootmoeders’ handwerk is terug van weg geweest. En niet alleen het handwerk, ook het wekken van fruit en het zelf repareren van je apparatuur worden niet langer als ouderwets gezien. In plaats van steeds maar op zoek te gaan naar nieuwe spullen, lijken meer mensen hun spullen liever te repareren en te hergebruiken. Er is sprake van een heuse Do it Yourself beweging. Ook je handen uit de mouwen steken? Kijk op: www.ifixit.com www.allesoverbreien.nl www.allesoverhaken.nl www.etsy.com www.mediamatic.net/382105/en/ workshop-grow-your-own-oystermushrooms

10

Barbara Mijn ouders zijn hier vlak na mijn geboorte komen wonen en zij hadden de eerste sportschool in Amsterdam Noord. Ze zijn begonnen met een zwemschool. Heel veel mensen uit Amsterdam Noord zo rond de vijftig, hebben van mijn ouders leren zwemmen. Ik niet, want op een gegeven moment moest ik op zwemles en toen was het zwembad al weer weg. Er kwam toen een sportschool. Vroeger kenden veel mensen uit Amsterdam Noord mijn familie wel, maar dat is nu aan het veranderen omdat er steeds meer nieuwe mensen in Noord komen wonen, wat ik overigens heel leuk vind. Vroeger had je heel veel verschillende buurten in Amsterdam Noord. Je had het Blauwe zand, daar wilde je echt niet wonen, omdat daar echt de aso’s woonden. Dan had je nog het Floradorp, dat was ook verschrikkelijk en dan had je de Rimboe. De bewoners van de Rimboe en het Floradorp vochten altijd met elkaar. Het was best wel spannend in Amsterdam Noord en je wist wel waar je niet moest komen. Wat ook verandert is dat wanneer vroeger iemand zei dat hij in de Azaliastraat woonde, ik dacht: ‘Jezus Christus, daar moet je echt

niet zijn!’, maar tegenwoordig is het een hippe buurt.

Ik woon nu ook in een buurt waar ik vroeger echt never nooit niet wilde wonen. Ik heb heel lang op het Meerpad gewoond in Amsterdam Noord en daarna op de Nieuwendammerdijk, dus dat was allemaal best wel sjiek. Als ik dan uitging of ik leerde nieuwe mensen kennen en ik zei dat ik in Noord woonde, dan schrokken ze en zeiden ze dat ze het daar verschrikkelijk vonden en er zelf echt nooit zouden gaan wonen. De mensen die dat toen zeiden, die wonen nou ook allemaal hier. Nu wonen we in het Blauwe zand in een huurhuis, waar ze van twee huurhuizen één huis hebben gemaakt, waardoor het hartstikke groot is met een gigantische tuin, heel prettig. Dus ik woon nu ook in een buurt waar ik vroeger echt never nooit niet wilde wonen. Mijn kinderen zitten op de school waar mijn man ook vroeger op heeft gezeten en dat is gewoon een hele leuke school. Hier in de winkel zie ik dus ook veel verschillende mensen komen: nieuwe Noorderlingen die het leuk vinden wat we doen, maar ook oude mensen die een praatje komen maken en dan zeggen (Barbara zet een plat accent op): “oh ja ik weet nog wel hè met die breiwinkel, ja ja, jammer hè dat hij weg is.” Dat proberen we toch een beetje terug te halen.

Van Heinde & Verre

Bewoners van diverse pluimage over Noord

Helden van de van der Pekstraat

Café Oud Noord

CAFÉ OUD NOORD Voor mij is er ook gewoon een stukje vertrouwen dat ik heb; mijn vriendinnen in Noord, ik heb mijn clubjes in Noord, ik heb mijn werk hier in Noord, ik ben hier thuis omdat ik hier gewoon alles heb.

CAFÉ OUD NOORD Van der Pekstraat 83-85 1031 CT Amsterdam

12

Gonda Nou het is gewoon heerlijk in Noord. Als ik thuis kom dan ben ik gewoon echt thuis. Je hebt hier je tuintje en je groen, dat is gewoon echt Noord. Je kan de stad opzoeken, met de drukte en de winkels en je kan een stukje fietsen voor het plattelands gevoel. Alles is hier ruim, het is heel lekker vergeleken met de andere delen. Voor mij is er ook gewoon een stukje vertrouwen dat ik heb; mijn vriendinnen in Noord, ik heb mijn clubjes in Noord, ik heb mijn werk hier in Noord, ik ben hier thuis omdat ik hier gewoon alles heb. Dat is het enige wat mij hier houdt, omdat ik hier alles heb en opnieuw starten, daar ben ik dan voor mijn gevoel te oud voor. Ik woon in een buurt waar in het begin ook allemaal oudere mensen woonden, die hier altijd al hadden gewoond en altijd hun straatjes

Geraldina We proberen

Marokkaans, Surinaams, Turks en iedereen zingt gewoon live mee op André Hazes

iedereen echt een thuisgevoel te geven. Met Kerst en Oud en Nieuw zijn we altijd open voor vaste klanten. We proberen gewoon gezellig met elkaar te zijn. Er komen mensen die alleen zijn en geen kinderen hebben en ook stelletjes met kinderen. We proberen zo veel mogelijk een huiselijk gevoel aan mensen te geven. Er komen hier veel verschillende klanten: Marokkaans, Surinaams, Turks en iedereen zingt gewoon live mee op André Hazes. Er komt hier een gehandicapte jongen als vaste klant en toen hij zijn bankstel zijn huis uit moest hebben, hebben we met een paar mannetjes van hier voor hem zijn bank bij het vuil gezet. Als er eten over is, dan geven we dat aan de alleenstaanden mee. Weetje, de sfeer zo met elkaar, dat is gewoon heel leuk. We zijn

allemaal opgegroeid in Amsterdam Noord, dus het is echt je eigen buurtje, je eigen plekje. Ik vind de saamhorigheid in Noord gewoon echt geweldig. Laatst had ik een lekkage en toen kwamen mijn Marokkaanse bovenburen meteen met emmers met water, zodat ik nog kon afwassen enzo. Nou waar vind je dat nou nog tegenwoordig, dat is haast nergens meer.

Lydia Zonder Noord kan ik niet leven en waarom, dat gaan ik je vertellen. Noord is een dorp in een dorp, een stad in een dorp. Toen ik hier geboren werd, toen had je hier vriendjes en vriendinnetjes, je had vrijheid. Toen ik zeventien was ging ik trouwen en toen ging ik naar de stad. Ik dacht echt wat moet ik hier! Ik kwam in de Borgerstraat terecht en toen ging ik verhuizen naar de

goed schoon maakten. Dat was heel gezellig en dat is nu niet meer. Nu is de wijk waar ik woon overgenomen door koopmensen. Die hebben hun huizen gekocht en dat is gewoon een ander soort mensen dan de echte Noorderlingen. Zij kopen hun huis en denken dan ook de straat erbij te kopen. Zij zien dat anders, vroeger stond je gewoon nog echt voor elkaar klaar, iedereen veegde zijn straatje, deed zijn dingetje en dat is niet meer. Je hielp elkaar, met een kopje soep en een boodschappie. Ik was een uur onderweg om de hond uit te laten, want je moest overal even praten, even dit en dat, nou dat is niet meer. Iedereen heeft een huis gekocht, iedereen werkt, dus er is eigenlijk gewoon niemand meer aanwezig overdag, je bent eigenlijk alleen.

13

Van Heinde & Verre

Bewoners van diverse pluimage over Noord

Café Oud Noord

Een strakke legging, kort truitje, hoog geblondeerd.Beetje ordinair, beetje plat, een beetje een Nel Veerkamp type.

De Noorderling Aankleedpop! Pagina 36/37

14

Helden van de van der Pekstraat Leeuwendalerweg, toen ging ik op een gegeven moment scheiden en leerde ik mijn huidige man kennen en toen dacht ik echt: Ik moet hier weg, ik word hier gek: heimwee. Ik zat elk weekend bij mijn ouders. Ik kom uit een gezin van acht en iedereen kwam elke zondag bij mijn ouders. Dat was Noord, iedereen kwam bij elkaar. Toen heb ik tegen mijn man gezegd: ‘Luister ik ben nu zwanger en je kunt met mij mee naar Noord of ik ga alleen met de baby’. Nou en toen zei hij dat hij met mij mee ging. Mijn man is echt een Westerling: geboren in Zuid en opgegroeid in West, maar hij is nu echt wel honderd procent een Noorderling geworden en dat is helemaal geweldig. Wat er zo speciaal is aan dat ik in Noord woon dat is de vrijheid, de gezelligheid en amicaliteit onder mensen. Ik sta zelf al tweeëndertig jaar op de markt, vroeger Mosveld, saamhorigheid, nu ook de laatste jaren tussen alle culturen. Ik sta met groente en fruit. Ik heb negentig procent Marokkaanse mensen als klant en het is toch mijn thuis op één of andere manier. En dan kom ik thuis na de markt en dan doe ik mijn deur open en dan denk ik: Oh heerlijk ik ben weer in mijn huisje en dan kijk ik naar buiten en dan zie ik mijn mooie tuin en dan denk ik: ‘ik ga hier nooit meer weg.’ De enige reden dat ik hier wegga is met zes planken om me heen. Maar ik ga nooit meer uit Amsterdam Noord, nooit meer.

Sonja Toen ik hier voor het

eerst binnen kwam was er echt een familiesfeertje. Met mensen van me eigen leeftijd, ik vond het wel heel fijn voelen. Het is net één grote familie, alsof je in een kamer vol visite zit. De typische Noorderling…..Tsja, ze zeggen wel ‘Noord gestoord’. Ik pik ze er wel uit….Een strakke legging, kort truitje, hoog geblondeerd en eigenlijk iets willen lijken en het niet zijn. Jezelf meer voordoen dat dat je bent. Ik denk dat dat wel een echte Noordeling is. Beetje ordinair, beetje plat, een beetje een Nel Veerkamp type. Soms heb ik ook wel zo’n bui, dan trek ik een tijgertruitje aan, dan ben ik er voor in the mood. Ik zal best wel trekjes hebben van een echte Noorderling die ik zelf misschien niet zie. De echte Noordelingen vind ik wel ons kent ons, iedereen kent elkaar, ze kunnen ook heel goed over elkaar kletsen, dat ervaar ik natuurlijk ook hier, ze lullen altijd over elkaar en als ze elkaar zien dan gedragen ze zich alsof er nooit iets gebeurd is.

DE SOEPBOER Anderhalf jaar geleden zijn we begonnen en bij de opening was het wel meteen duidelijk dat wij de "nieuwe mensen" waren en SOEPBOER ik kan me voorstellen dat het Van der Pekstraat 93 bij mensen die hier al heel lang 1031 CV Amsterdam zitten ook een soort angst opwekt door de verandering. We werden in eerste instantie dan ook niet met open armen ontvangen, meer Mike Een vriend van mij was met een soort lichte vijandigheid. heel ziek. Ik zorgde voor hem en Uiteindelijk denk ik dat wat ons hij hield heel erg van soep en dat tot nu toe er door heen heeft maakte ik daarom wekelijks voor gesleept is dat we hele gewone hem. Dat bracht hem heel veel jongens zijn, niet per se hip: we troost en het was ook even lekker willen gewoon een eigen zaak fijn samen zijn. Hij woonde op de opbouwen. En dat kan hier heel Oudezijds Voorburgwal, in het goed, de huur is laag, dus daarhoerengebied, daar was Lodewijk door heb je iets meer ruimte in Asscher bezig om de boel schoon je bedrijfsvoering om te groeite maken. En die vriend van mij en, zonder torenhoge kosten te vond dat ik daar iets moest behebben. Het gaat bijna natuurlijk ginnen met soep en het de Soep- hoe je hier in de buurt groeit. hoer moest noemen. Dat vond Mensen herkennen je, gaan je ik een beetje een heftige naam, groeten, daardoor is de sociale dus ik wilde het de Soepboer verbintenis met de buurt nu veel noemen, zodat het in de volkssterker. De vijandigheid is wel mond vanzelf wel de Soephoer omgeslagen in gewoon normaal zou worden. We zijn daar gaan contact. Sinds een paar maanden kijken en wilden daar graag iets is de Van der Pekstraat helemaal nieuws neerzetten, maar voor verbouwd en nu is de markt hier. het soort horeca dat wij voor Al het publiek dat naar de Mosogen hadden, was daar geen plek. veldmarkt ging, komt nu hier. En Mijn compagnon Niels woonde al die komen ook bij ons koffie drinin Noord en hoorde dat ze in de ken en taart eten en dat heeft een Van der Pekstraat hard op zoek enorm effect op de samenstelling waren naar ondernemers en zo van ons publiek. In de eerste zijn we in contact gekomen met instantie waren het vooral de Ymere en zij zagen onze plannen ‘nieuwe Noordelingen’, jonge geheel erg zitten. Het leek ons leuk zinnen die enorme behoefte hebom in Noord te zitten, omdat het ben aan plekjes zoals dit. Maar aanvoelde als een pioniersplek. nu wordt het publiek breder, Er is nog niet zo veel hier. dus wat wij al hoopten, iedereen

houdt van soep, dat begint nu ook wel te kloppen. Het krijgt langzaam echt vorm.

Bij de opening was het wel meteen duidelijk dat wij de ‘nieuwe mensen’ waren en ik kan me voorstellen dat het bij mensen die hier al heel lang zitten ook een soort angst opwekt door de verandering. Er werd ons in het begin ook wel gevraagd wanneer we een tweede vestiging gingen openen, zoals Burgermeester die overal in de stad nieuwe zaken opent. Maar dat is niet onze insteek. We willen en gezond bedrijf in Noord en daarbij ook een relatie aangaan met onze directe omgeving. We proberen zoveel mogelijk aan te haken op initiatieven, zoals de Broedstraat, die hier in de buurt zijn om ons echt hier te wortelen. We zijn dus helemaal niet bezig om ergens anders nog iets te openen. Ik hoop dat we hier groeien en dan zien we wel weer verder. We blijven hier in Noord en we gaan hier in investeren.

15

Iona Hogendoorn

A’DAM NOORD

Iona Hogendoorn

(1978) is fotografe en filmmaakster en woont in Amsterdam. Na haar studie Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam studeerde ze aan de Hogeschool voor de Kunsten Amsterdam af in de richting Audiovisueel. Naast werk in opdracht realiseert zij autonome audiovisuele projecten die zich richten op de mens en zijn omgeving, meestal met een sociale invalshoek. Het zichtbaar maken van ongeziene werelden is haar passie. Naast tijdschriften is haar werk zowel in musea als in de openbare ruimte geëxposeerd. Als docent is zij verbonden aan onder andere het SAE instituut en het Stedelijk Museum Amsterdam (SMA).

19

Van Heinde & Verre

20

Bewoners van diverse pluimage over Noord

21

Van Heinde & Verre

22

Van Heinde & Verre

24

Bewoners van diverse pluimage over Noord

25

Van Heinde & Verre

Noord was lange tijd een plek waar de ‘échte’ Amsterdammers niet dood gevonden wilden worden. Lelijke nieuwbouw, verwaaide treurige pleinen en het gebrek aan fijne café’s, winkels en uitgaansplekken, zorgden ervoor dat de korte oversteek met de pont voor veel Amsterdammers toch een brug te ver was. Dat is ver­ anderd. In een stad die steeds meer is geperfectioneerd en gereglementeerd, is er een toenemende waardering voor Noords imperfectie. Tegenover de hectische en individuele stad, biedt Noord rust, ruimte en een dorpsgevoel. 26

Bewoners van diverse pluimage over Noord

Het is niet zo netjes en dat is wel heel fijn

NIEUWE NOOR DER LINGEN

Van Heinde & Verre

Bewoners van diverse pluimage over Noord

Nieuwe Noorderlingen

Barbara tuin, die bijna naar binnen groeide. Ik liep een beetje gedesillusioneerd weg, maar tegen het einde van de fietstocht terug naar de stad realiseerde ik me dat als niemand het wilde hebben er misschien wel wat van de prijs af zou kunnen. Gelukkig heb ik een opa met heel veel zakelijke ervaring en een boeren handelsgeest. Hij heeft de helft geboden van de vraagprijs. Ik wist niet dat zoiets kon, maar dat kan dus blijkbaar wel. Dus ik denk echt dat dit huisje op mij heeft gewacht, dit huisje wist ook dat ik hier heel graag wilde wonen.

hadden nog geen douche. Als iets een goede manier is om de buurt te leren kennen dan is het om in badjas de straat op te gaan en te vragen waar je kunt douchen. In twee weken heb ik denk ik wel bij acht verschillende mensen gedoucht, wat toch best wel privé is want je bent alleen in iemands badkamer. Iedereen was super makkelijk, als ze moesten werken, gooiden ze de sleutel bij me in de brievenbus.

Ik ben heel blij dat ik een huis heb waar ik zelf heel graag wilde wonen en vervolgens ook heel veel met mijn handen aan heb gedaan. Ik had nog nooit geklust. Binnen dat en een paar maanden was ik gewoon zelf hele schuttingen aan het demonteren. Ik weet nu als ik de kraan aan zet, waar het water precies vandaan komt en hoe het er achter de muren uitziet. Dat gevoel, dat je in je eigen huis weet hoe alles tot stand is gekomen, dat is zo’n thuisgevoel. Hiervoor heb ik tien jaar in de Pijp gewoond en daar voelde ik me steeds minder We konden er nog niet meteen in. thuis, omdat de buurt steeds minder Tenminste, niet zoals wij het in gedach- authentiek werd. Ik woon nu wel in een ten hadden. Het idee was om zo min buurtje waar bijna alleen maar linkse mogelijk te slopen. Maar slopen is heel tweeverdieners wonen. Als dat het makkelijk, dus sloopten we steeds meer. alleen maar zou zijn, zou me dat heel erg En toen moest dat er natuurlijk ook beklemmen. Hoe aardig iedereen ook is, weer allemaal in, dus dat verbouwen maar dan had ik ook gewoon in Haarheeft wel lang geduurd. We hadden al lem kunnen wonen, en als ik alleen dat wel kennis gemaakt met de buren die dorpsgevoel had willen hebben dan had heel lief waren. Daardoor ontstond het ik ook terug kunnen gaan naar Wezep. thuisgevoel ook wel echt. Ik had natuur- Het verschil is dat het hier wel heel lijk binnen een week een huis gekocht in gezellig is, maar dat het ook een rauw een buurt waar ik helemaal niet bekend randje heeft. Als je ramen smerig zijn was, in een straat waar ik geen idee had en je afval ligt ernaast, of iemand komt wat voor mensen er woonden. Ik had binnen en je hebt nog een hele afwas niet eens naar andere huizen gekeken staan, dan zal niemand een wenkbrauw en opeens woonde ik in Noord. Vanaf optrekken. In de supermarkt lach ik het begin was iedereen heel lief. Ik me rot, dan voeren ze gesprekken of de mocht gereedschap lenen en ongevraagd Canta wel zal blijven staan in de storm. kwamen er kopjes koffie onze kant op Daarnaast zijn er verschillende achtermet gebakjes en we mochten bij buren gronden, verschillende kleuren, zijn er kijken hoe zij hun huizen hadden verirritante hangjongetjes. Je hebt hier een bouwd. Het voelde al heel warm. We dorpsgevoel, maar wel met een stadse hadden het zo lang mogelijk uitgesteld mentaliteit. Iedereen doet zijn eigen om niet in het stof te wonen, maar in ding. Het is niet zo netjes en dat is wel oktober moesten we er echt in, maar we heel fijn.

Iedereen was super makkelijk, als ze moesten werken, gooiden ze de sleutel bij me in de brievenbus.

DIT HUISJE HEEFT OP MIJ

GEWACHT Barbera Ik heb niet bewust gekozen

voor Noord. Ik vond dit wel een heel leuk buurtje, zo langs de Nieuwendammerdijk, maar ik had nooit verwacht hier te kunnen wonen. Op een gegeven moment zag ik hier een huisje te koop staan, dit huisje op het Meerpad, en ik dacht: ‘dit is mijn huis! Ik moet en ik zal daar wonen!’ Ik had het nog niet eens in het echt gezien, maar ik begon er echt over te dromen en er over te fantaseren. Ik keek steeds even op Funda of het nog niet verkocht was. Ik vertelde ook aan mensen dat dit mijn

28

huis was, dat ik hier zou gaan wonen, ook al kon ik het niet betalen. Uiteindelijk ben ik toch maar een keer gaan kijken. Eigenlijk met het idee dat het wel tegen zou vallen en dat ik het uit mijn hoofd kon zetten en op zoek kon gaan naar een betaalbare etage in Amsterdam. Toen we hier kwamen bleek dat het al heel lang te koop stond en niemand het aandurfde, want het was best wel klein. Daarbij was het een rijksmonument met scheuren in de muren en een compleet verwilderde

29

Van Heinde & Verre

Bewoners van diverse pluimage over Noord

Nieuwe Noorderlingen

Niels

HET ENIGE WAT IK MISTE, WAREN

LEUKE PLEKKEN Niels Ik woon nu sinds een goede drie

jaar in Amsterdam Noord, in de Bloemenbuurt (Floradorp). Ik ben samen met mijn vriendin en destijds twee kinderen hier naar toe verhuisd, we woonden op de Wallen. Dat vonden we fantastisch, daar hebben we een hele fijne tijd gehad in een heel leuk huisje. Maar goed, dat werd gewoon te klein. We zochten zelfs een beetje buiten Amsterdam, maar ik wilde wel altijd kunnen fietsen en daardoor werd Noord de logische focus. Toen vonden we een huis, waarvan ik eigenlijk nooit had verwacht dat ik daar zou willen wonen, maar het was voor een gezin het ideale huis. Van buiten ontzettend lelijk, maar van binnen het huis wat je nodig hebt, met een leuke tuin. Zodoende zijn wij naar Noord verhuisd. Wat wij heel aantrekkelijk vonden aan Noord was de nabijheid van de Nieuwmarktbuurt, onze oude buurt en ook de mix van mensen in Noord. We waren voor Noord ook een tijdje bezig met IJburg, toen werden we daar uit een soort van toestand wakker waarin we dachten: "Oh nee straks zitten we hier alleen maar met dezelfde mensen witte wijn te drinken op de stoep". Dat

30

wilden we niet, Noord is dan lekker ruw. Ik kom zelf eigenlijk uit Oost Duistland en dat gevoel komt ook een beetje terug in Noord, een beetje lelijkheid en een beetje gewoonheid. Het hele hippe, yupperige, wat je veel aan de andere kant van het water tegenkomt, heb je hier veel minder, in ieder geval in de buurt waar wij wonen. Terwijl ik de Wallen dus heel erg leuk vind omdat ze ook ruw zijn, merkte ik wel bijvoorbeeld op de school van mijn dochter dat je toch wel omringd wordt door heel veel rijke mensen. Dat voelde niet altijd even als thuis.

Oh nee straks zitten we hier alleen maar met dezelfde mensen witte wijn te drinken op de stoep. We voelden ons heel snel thuis in Noord, we kenden ook al wat mensen hier en vrienden van ons kochten ook een huis in ons blok en weer andere vrienden nog een half jaar later. Het wordt een beetje een enclave, een plekje met meerdere

gezinnen waar we goed contact mee hebben, dat heb je nodig als je kinderen hebt, dan wil je support van andere ouders.

Ik vind het niet goed als er in een wijk maar één type mens woont. Het enige wat ik in Noord heel erg miste, waren leuke plekken. Er waren natuurlijk wel plekken als Noorderlicht en de IJkantine en er kwamen steeds leukere dingen bij, maar het was nog best wel armoedig. Vooral wat betreft winkelaanbod. Buikslotermeerplein trek ik echt totaal niet, daar werd ik helemaal ongelukkig. Dus de eerste paar jaar deed ik eigenlijk alle boodschappen nog op de Nieuwmarkt. Dat ging me tegenstaan. Ik voelde me thuis in Noord, was wel een beetje een Noord supporter, ik volgde alle ontwikkelingen en vond het leuk om Noord naar buiten toe te promoten, omdat veel mensen toch verbaasd waren dat ik in Noord woonde. Maar het ging me tegenstaan dat ik nog niet alles in Noord kon vinden. Het eerste idee was om de Soepboer op de Wallen te vestigen. Het stikt daar van de toeristendingen en het leek me goed daar iets echts neer te zetten. Maar toen de Wallen afvielen, dacht ik al snel aan Noord, omdat hier ruimte voor nieuwe dingen is, plus dat ik dus zelf dit soort plekken miste. Ik kan nog wel tien jaar wachten tot die plekken er komen, maar ik kan natuurlijk ook zelf zo’n plek vormgeven. En dat viel samen met een kans in de Van Der Pekbuurt. Anders dan de NDSM werf, was dit echt een pioniersplek. Dat sprak ons juist wel aan. Ik ben zelf helemaal geen horeca man, ik kom meer uit de maatschappelijke participatiehoek. Ik heb heel veel gewerkt

met subsidiegeld, projecten die dingen beter moesten maken. Maar er werd heel erg gesneden en het gevolg ervan was dat er wel mooie projecten werden neergezet in een wijk, maar dan was de subsidie op en dan was er weer niks. Er was weinig duurzaamheid. Toen ontstond het idee om met een commercieel bedrijf de buurt te veranderen, dat is eigenlijk veel duurzamer. Dan ben je niet afhankelijk van subsidie. Ik vind het spannend dat je dan iets nieuws aan een wijk toevoegt. Wat betreft integratie, dat vind ik een beetje lastig. Ik heb met bepaalde groepen weinig te maken en dat vind ik geen probleem. In een gezonde samenleving leven verschillende groepen goed met elkaar, naast elkaar en ik vind het niet goed als er in een wijk maar één type mens woont. Mijn integratie bestaat er niet uit dat ik heel veel met de "oude Noordelingen" aan de keukentafel zit, maar het bestaat er wel uit dat we met z'n allen in dezelfde wijk wonen en dat het helemaal prima gaat.

De Soepboer Pagina 15

www.desoepboer.nl facebook.com/DeSoepboer

31

Van Heinde & Verre

Nieuwe Noorderlingen HET MOET EEN

BEETJE ROMMELIG ZIJN

Ed Ik ben eigenlijk op dit huis geval-

len omdat het onder mijn neus werd geschoven door een makelaar, die een hele mooie brochure had gemaakt over dit wijkje. Er stonden zulke idyllische huizen in, in een prachtige natuurlijke, groene en landelijke omgeving, dat ik er helemaal voor ging en er dusdanig voor ging, dat ik het gewoon op die tekening samen met mijn vriend gekocht heb.

Het moment dat ik de Schellingwouderbrug op kom rijden en het dorpje zie liggen, dan komt er al een soort rust over mij heen. Dat gevoel bleek helemaal bewaarheid te worden, hoewel het er in het begin toch als een zanderige bouwput uitzag, hebben we het hier in de loop der jaren toch almaar groener en groener zien worden en is het nu het parkachtige, plantenrijke buurtje geworden, waarvan ik gehoopt had dat het zou worden.

32

Het gevoel om altijd een beetje dicht bij de natuur te blijven dat heb ik altijd eigenlijk wel gehad. Al vanaf mijn jeugd, die ik heb doorgebracht in Egmond aan Zee. Die duinen, de bossen en de vogeltjes, die die in zich her­bergen. En die hobby heb ik hier eigenlijk ten volle kunnen uitoefenen. Dus van alle mensen die hier wonen hebben wij misschien wel het minst aangeharkte tuintje. Het is allemaal niet zo keurig volgens een plan neergezet. Het moet een beetje rommelig zijn, want daar houden de dieren van en eigenlijk wij ook. Ik heb een beroep waarbij ik veel onder de mensen ben. Met name in de binnenstad van Amsterdam. Het is nogal een hectische baan: veel auto­ rijden, veel praten met mensen, veel verkeersituaties en dan ook een kantoor wat een hectisch gebeuren is. Kortom: drukte, drukte, drukte en het moment dat ik de Schellingwouderbrug op kom rijden en het dorpje zie liggen, dan komt er al een soort rust over mij heen. Hier moet ik zijn, daar staat mijn huis en dat is mijn buurtje.

Eén van de lades van het dressoir ligt vol met vondsten van Ed’s vele vogeltochten: nestjes en allerlei soorten eieren.

Van Heinde & Verre

Bewoners van diverse pluimage over Noord

Nieuwe Noorderlingen Gebortekamer Daantje

IK HAD NIET GEDACHT DAT IK HIER OOIT ZOU WILLEN

WONEN Daantje Ik ben in Noord geboren in

het oude ZAN ziekenhuis, hier aan het einde van de Van der Pekstraat, waar nu een hotel staat. De eerst paar jaar van mijn leven heb ik op het NDSM terrein gewoond. Mijn moeder werkte in een kantoor en daarboven was een ruimte waar mijn ouders konden wonen. Daar heb ik gewoond tot ik vier was en toen zijn we naar Hoorn verhuisd. Op mijn dertiende gingen mijn ouders uit elkaar en ben ik met mijn moeder terug gegaan naar Amsterdam, naar Noord. En daar gingen wij wonen vlakbij het Buikslotermeerplein, op Bovenover.

Ik heb Noord best wel lang gezien als een hele deprimerende plek. Ik vond het verschrikkelijk daar. Het was bouw uit de jaren zestig, het plan van Gool, ooit heel idealistisch opgezet met het idee dat er allemaal ateliers zouden komen, maar dat is eigenlijk helemaal mislukt. Ik vond het een hele treurige buurt, qua architectuur verschrikkelijk en ik vond het Buikslotermeerplein verschrikkelijk. Het was ook niet een hele gelukkige periode

34

in mijn leven en ik bleef in Hoorn op school en als ik dan met de bus terug reed naar Noord, dan kreeg ik bijna een soort knoop in mijn maag. Ik vond het echt verschrikkelijk om daar naar toe te gaan. Ik heb Noord best wel lang gezien als een hele deprimerende plek. Mijn oom en tante woonden ook in Noord, op de Meidoornweg en daar had ik het altijd enorm naar mijn zin, dus het was ook niet alleen maar negatief, ik associeerde het ook wel met mijn familie. Maar ik had niet gedacht dat ik daar ooit zelf zou willen wonen. Dat is wel veranderd in de afgelopen jaren. Noord is wat minder eenzijdig aan het worden. Vroeger waren het echt Noordelingen die er woonden en weinig leuke café ’s of winkels. Nu is er een soort leuke mengeling van oude Noorderlingen en nieuwe Noorderlingen. Ik hoop dat het een mengeling blijft en het niet te veel doorslaat naar de andere kant. Het lijkt me nu een hele fijne plek om te wonen en ik vind de dynamiek, die combinatie van leuke plekjes met ook wel lelijkheid, de hippe jonge gezinnen in combinatie met die oude Noorderlingen, dat is iets dat me juist heel erg aanspreekt en wat mij toch wel doet denken om terug te gaan waar ik ooit vandaan ben gekomen, namelijk naar Noord. Mijn roots in Noord. Dus misschien koop ik daar binnenkort wel een huis, als ik een zak met geld vind...

35

Van Heinde & Verre

Bewoners van diverse pluimage over Noord

Aankleedpop

NOORD Kleed deze pop aan als oude of als nieuwe Noorderling!

36

37

Van Heinde & Verre

Bewoners van diverse pluimage over Noord

Door één van de initiatiefnemers van de Ruimte wordt Christine lief­ kozend de lievelingsbuurvrouw genoemd. Zodra we haar prachtige dijkhuisje binnenstappen en wij uiterst vriendelijk door haar en haar man Ton worden ontvangen, begrijpen we dit. Het huis ademt één al gast­ vrijheid. We dalen af naar de ruime woonkeuken en vleien ons neer in de serre van waar we een Bonte Specht spotten.

IDYLLISCH WONEN OP DE BUIKSLOTER DIJK

Het was een beetje een ruïne eigenlijk op de Buiksloterdijk. Het was een schattig huisje en er moest echt ontzettend veel aan gebeuren.

38

Ton Dit huis hebben we gevonden dankzij buren, vrienden van ons en die zeiden dat er een huisje vlak bij dat van hen te koop stond en ze vroegen ons om bij hen in de buurt te komen wonen. Het was een beetje een ruïne eigenlijk op de Buiksloterdijk. Het was een schattig huisje en er moest echt ontzettend veel aan gebeuren. Maar ja je bent jong en er waren ook heel veel vrienden die ook klussen, dus we hebben hier met heel veel vrienden aan gewerkt. Zelfs Christine haar ouders, die ons ook het geld hadden voorge­schoten, hebben hier nog staan schuren en schilderen. Daardoor ken je het huis ook helemaal. Iedereen die hier komt voelt zich ook gelijk thuis. Het is houtbouw en het ruikt dus ook een beetje anders dan een gewoon stenen huis. Het geeft

direct een hele prettige sfeer. We hadden gelijk al de woonkeuken. Op een gegeven moment bleek, nu zo’n jaar of vier-vijf geleden, dat onze plannen van het uitgraven van de keuken, niet helemaal doordacht waren en toen brak de vloer. Er kwam allemaal water uit, dus als het hard regende dan moest ik elke ochtend met de water stofzuiger in de weer. Daar moest iets aan gebeuren. Op de dijk bleef een stuk van het huis hangen en de rest zakte in de blubber en dat gaat dan hoe langer hoe verder. Dus op een gegeven moment moesten we eruit, we konden gelukkig in de flat van mijn moeder, hebben we het hele onderstuk er uitgehaald en er paaltjes onder gezet. Daarna hebben we er een prachtige nieuwe vloer in gezet en kregen we een nieuwe keuken en deze nieuwe aanbouw met het licht hierboven. Dus het was echt fantas-

Ton tisch, we zaten eigenlijk helemaal in onze serre, maar ook in de tuin. Omdat ik heel erg van het schilderen, tekenen en glas ben wilden we hier ook wel wat gekleurd glas hebben, anders wordt het ook een beetje een technisch hokje, dan lijkt het een beetje op een kas.

Toen ben ik dat soort strookjes gaan maken en gaan toepassen. In feite is nu een beetje de markt ingestort voor glas in gebouwen, dus nu maak ik dingen die meer met glasblazen te maken hebben. Ik blaas zelf niet, want het kost drie jaar om dat te leren en daar ben ik te ongeduldig voor. Ik geef dan een Ik kan in het bedrijf waar ik werk heel opdracht aan de blazer en daarmee ga goed allerlei gekleurde ramen maken, ik dan een hele dag werken. Ik zeg dan dat is een fusing-techniek met heel wat ik precies wil in welke techniek, mooi Bulls-eye glas uit Amerika, dat wat de maten zijn en ik teken het dan is nu sinds een jaar of twintig hier op van te voren ook helemaal uit. Het laatde markt in steeds mooiere kleuren. ste dat ik heb bedacht is een tulpenDat glas versmelt op één temperatuur, piramide. Dat is natuurlijk zo’n antiek dus je kan daar van alles van makding dat je bij Tichelaar kunt kopen en, vroeger kon dat niet. Toen heb ik voor verschrikkelijk veel geld, maar ik bedacht dat ik op alle grenzen waar wilde kijken of ik dat ook van glas kon het een beetje technisch wordt, een maken waarbij het dan los op elkaar beetje gekleurd glas te doen. Daar ben stapelbaar is. Nou het was een verik op gekomen omdat ik een strookje schrikkelijke triomf dat dat kon. Ik heb had gemaakt voor een opdracht. Die er één van één meter twintig gemaakt mensen hadden niet helemaal door hoe en nu wil ik een nog grotere maken, zo dat effect dan zou worden en daarom gaat dat dan. Dus daar ben ik nu mee had ik een klein stukje voor ze gemaakt bezig en overmorgen (tweede week van vijftien centimeter breed en andecember 2014) ga ik naar Tetterode en derhalve meter lang om het ze te laten ga ik daar met de jongens weer blazen. zien. Mijn moeder zag dat en wilde Dat is mijn verhaal over het glas en het dat meteen hebben en daarna zei de huis. buurvrouw dat ze ook zo’n stukje wilde hebben.

Het is houtbouw en het ruikt dus ook een beetje anders dan een gewoon stenen huis.

Ton en Christine met op de achtergrond door Ton vervaardigde glaskunst. Benieuwd naar ander werk van Ton? Kijk op www. tonmensenkamp.nl

39

Van Heinde & Verre

Bewoners van diverse pluimage over Noord

Gedwongen door ruimtegebrek, verruilde menig Amsterdammer de stad voor Noord. De oversteek ging niet altijd van harte. Waar de één haar grootsteedse identiteit achter zich heeft gelaten aan de andere kant van het IJ, zal de ander nooit een echte Noordeling worden.

Toen ik voor het eerst in Noord kwam wonen dacht ik ‘waar kom ik nou terecht?’

IK KOM UIT DE JORDAAN Ger Ik kom uit de Jordaan. Daar heb

ik eenendertig jaar gewoond en toen heb ik twee jaar in de Van Beuningen straat (Amsterdam-Oost) gewoond, daar hadden we op een halve woning twee kinderen. Daarna ben ik verhuisd naar Noord, naar de Fazantenweg. Ik zal nooit een Noordeling worden, never, maar ik zou ook nooit meer naar de Jordaan terug willen. Het leefklimaat wat ik hier heb, vind ik niet in de Jordaan. Ik heb nog een broer wonen in de Jordaan, in de Willemstraat, daar ga ik elke veertien dagen zaterdags naar toe, drinken we koffie, en dan gaan we naar de Lindegracht en de Noordermarkt. Ik zal de gezelligheid altijd zoeken daar, nooit hier. Alleen mijn woning, wat ik hier heb, waar vind ik dat? Nergens. Iedereen staat er verbaasd van dat je vijf minuten van de pont afzit, je gaat het IJ over en je bent in de stad. Ik heb hier vierennegentig vierkante meter en een tuin van tien bij vijf en een halve meter. En een ander voordeel: een Nederlander is snel geneigd schuttingen neer te zetten. Ikke, ikke, ikke en de rest kan stikke. Wij wonen hier met vijf buren en we hebben vanaf

40

het begin gezegd: geen schuttingen. Vorig jaar vakantie had ik vier bossen sleutels van de buren. We gaan grandioos met elkaar om. Prachtig. We zijn ook een keer de mooiste straat van Noord geweest, maar dat is langzamerhand een beetje verflauwd. In de Jordaan had je die samenhorigheid ook heel veel. Als het mooi weer was zette iedereen stoeltjes buiten, lekker klaverjassen. Toen kwam die klote televisie, die begon om acht uur, dus om half acht, kwart voor acht werd de hele zooi ingepakt en weg waren ze. Pleitte. In Noord heb je nu, net als vroeger in de Jordaan, veel samenhang. Als iemand in de Jordaan woonde met zijn ouders, kregen ze zelf later ook een woning in de Jordaan. Het was een kluit op zich. Iedereen die in die buurt zat, bleef daar ook. Dat heb je nu ook in Noord met Disteldorp, Tuindorp, Floradorp. Je hoort het wel eens als er weer ellende is, met dat kampvuur (kerstboomverbranding in Floradorp) bijvoorbeeld, ze moeten de bladeren verf van de muren halen, maar dat

Ger vuur dat blijft er. Als ze dat proberen tegen te houden staat dat halve dorp op zijn kop. Dat heb je hier heel erg, het klit allemaal op elkaar. Net als vroeger in de Jordaan, de mensen wonen er en trouwen er.

In Noord heb je nu, net als vroeger in de Jordaan, veel samenhang. Toen ik voor het eerst in Noord kwam wonen dacht ik waar kom ik nou terecht? Tja, want Noord, wat moet je daar? Niemand ging naar Noord, het was een uitgestorven oord. Je kwam er om te werken, de scheepsbouw, het werkspoor, alles was in Noord. Maar als je in de stad gewend was dan ging je toch zeker niet naar Noord? Maar ja, ik zat op een halve woning, dus ik was blij toen ik op de Fazantenweg een woning kreeg met drie slaapkamers. Ja en toen moest Noord hogerop getrokken worden. Want het was een

Noord heeft van oudsher een slecht imago. Het begon al in de zestiende eeuw. De lichamen van de geëxecuteerde mi­sdadigers werden aan de overzijde van het IJ opgehangen op het zogenaamde Galgenveld (tegenwoordig Volewijck). Inwoners van Amsterdam werden er zo elke keer als ze naar de overkant keken aan herinnerd dat ze op het rechte pad moesten blijven: daar wilde je immers niet eindigen! Al in de 19de eeuw ontwikkelde Noord zich tot industriegebied. De industrie verspreidde een smerige lucht die dankzij de Zuid­westen wind de arbeiderswijken invloog. De buurt werd geassocieerd met grauwigheid en smerige geuren. De woningwet die in 1902 in Nederland werd ingevoerd, stelde de overheid in staat om

uithoek hier, je had de Shell, de NDSM, ADM, maar al die fabrieken gingen sluiten. Godverdomme dachten ze, wat moeten we met dat NDSM terrein beginnen? Nou hadden ze nu nog maar twee keer zo'n terrein gehad. Drie jaar geleden ben ik met mijn kleinzoon, hij is kok en als er iets nieuws is, gaan we altijd samen kijken, ja opa betaalt, naar Noorderlicht geweest. s 'Avonds een borreltje drinken, kampvuur erbij. Positief vind ik dat, want stilstand is achteruitgang. Aan de ander kant wat nu in de Van Der Pekstraat is gebeurd, daar hebben ze dertig sociale huurwoningen weggehaald en daar douw je allemaal winkeltjes in. Leuk en aardig hoor, en de winkeliers krijgen allemaal een jaar de tijd om iets op te bouwen en als het dan niet lukt komt er iets nieuws in. Een boekenwinkel, soepwinkel, er zit van alles in, maar er zijn wel een kleine veertig woningen weggetrokken. Affijn, Ik voel me hier thuis. Ik heb het hier ideaal. Ik zou zelfs met mijn broer Rob die op de Willemsstraat woont, op een grandioos mooie woning, niet willen ruilen.

vervallen woningen onbewoonbaar te verklaren. De bewoners van deze krotten waren vaak arm en veel van hen hadden (drank-)problemen. Ze werden een probleemgroep waar de overheid woonscholen voor oprichtte. Ook in Noord kwam een woonschool: Asterdorp, de iets mindere probleemgezinnen werden geplaatst in Floradorp. Noord dankt haar stigma asociaal grotendeels aan deze heropvoedings-/ woonbegeleidingswijken. Vanaf de jaren zeventig verdween de scheepsbouw­industrie uit het gebied. Soms woonden alle werknemers van zo’n bedrijf in één buurt. Het sluiten van de fabrieken zorgde zodoende voor grote maatschappelijke en financiële problemen. Buurten raakten in verval en de sfeer werd grimmig.

Drie boekentips waarin de negatieve aspecten van Noord mooi worden beschreven: Suzanna Jansen Het pauperparadijs. Een familie­ geschiedenis. Margriet de Moor De schilder en het meisje, Kees van Beijnum Over het IJ.

41

Bewoners van diverse pluimage over Noord

Smaken van Noord

Ik bak koekjes, dat is een traditie

DE KOEKJES VROUWEN SMAKEN VAN NOORD

Je thuisvoelen is onlosmakelijk verbonden met eten: de geuren in huis wanneer er een bouillon wordt getrokken, de gezelligheid van het samen aan tafel zitten en de smaken die verbonden zijn met familie en je culturele achtergrond. Noord herbergt mensen van diverse pluimage met uiteenlopende achtergronden en daarmee ook verschillende smaken.

Het thuisgevoel en het eten. Christine Er zijn vaak mensen Volgens mij is eten en koken die vragen of ik dan volgens rewerk. Ja dus! Want dan leer voor mensen overal ter wereld cept ik van een ander en dat vind ik een manier om zich thuis te ontzettend leuk. En zoals ik het voelen. Of het nou in de leren van een ander leuk vind - ik Kalahariwoestijn is of hier heb helden, zoals bijvoorbeeld Claudia Roden - zo vind ik het op de Buiksloterdijk, dat ook leuk om zelf het koken door maakt geen verschil. Dus te geven. waar ik ook kom, ik wil altijd Dit huis werd verbouwd omdat koken. Dat is voor mij een de vloer was doorgebroken en manier van leven eigenlijk. met de nieuwe keuken is er ook Koken is voor mij niet zo een zes-pits-fornuis en dat is snel mogelijk iets doen, maar echt fantastisch! En dat zes-pitsfornuis heeft ook twee ovens die juist liever zo langzaam buitengewoon briljant zijn ingemogelijk, omdat ik de bouwd, zodat je met 90 centimeprocessen interessant vind. ter fornuis toch twee goede ovens

Ik bak koekjes, dat is een traditie. Ik ben Duits-Joods, dat wil nog wel. Inmiddels is dat enigszins uit de hand gelopen. Mijn moeder maakte Weihnachtsplätzchen, kerstkoekjes. Mijn grootmoeder van vaders zijde deed dat zeker ook en ik heb dat overgenomen, mijn zusjes ook maar bij hen houdt het bij twee, drie soorten op. Bij mij is dat dus onnavolgbaar uitgebreid met Noord-Marokkaanse, Joodse koekjes. In de kersttraditie vind ik dat wel passend. Ik heb zelf geen kinderen, maar ik wilde dit wel doorgeven, zodat het eigenlijk een soort heilige nieuwe traditie wordt. Nou dat is gebeurd. Wij noemen ons de koekjesvrouwen. We zijn hebt, dus appeltaartformaat zoals met z'n drieën op het ogenblik ze dat bij de winkel zeiden en een en we zijn buitengewoon streng gewone oven. En sindsdien is bij het beoordelen of iemand mee het probleem van op vier bladen mag doen. Die mag dan als assistegelijk koekjes bakken ook uit tente meedoen een jaar en als het de wereld. niet bevalt dan word je gewoon

43

Van Heinde & Verre

Bewoners van diverse pluimage over Noord

De koekjesvrouwen

Smaken van Noord De koekjes­vrouwen houden nauwgezet hun receptenboek bij, waarin goede aanvullingen en mindere successen voor de volgende jaren duidelijk worden genoteerd.

niet nog een keer gevraagd. De anderen zijn partners, dus we zijn met z'n drieën partners en de assistent of assistente (het zijn bijna altijd vrouwen, daar zijn we ook een beetje streng op zodat we op prettige wijze kunnen roddelen). De assistente mag een zakje koekjes meenemen aan het eind van twee dagen keihard werken, dat moet dan genoeg zijn en ze mag de recepten hebben. De partners betalen één derde van de kosten. Het kost ongeveer viereneenhalve euro per kilo. Maar je gaat naar huis met zeven en een halve kilo koekjes. Dus voor dertig euro ben je klaar voor alle kerstcadeautjes. Er zijn mensen die een moord doen voor de kerstkoekjes, die willen dan oppassen of de hond uitlaten in ruil voor een zakje koekjes. We maken nu veertien soorten, in twee dagen. De koekjes hebben ook een prachtige kwaliteit, er wordt nauwelijks boter gebruikt, dus je kunt ze heel lang bewaren. Mijn moeder begon in oktober te bakken. Dat doe ik niet, wij bakken in de maand december en je kunt ze tot maart nog heel goed eten. Dan pak je een hoeveelheid uit het blik, die doe je in een ander blikje en daarbij doe je een vers boterhammetje, dan gaat het vocht van het boterhammetje in de koekjes en dan heb

44

Het ruikt hier dan naar bijvoorbeeld versgemalen kruidnagel en kardemon.

Volgens mij is eten en koken voor mensen overal ter wereld een manier om zich thuis te voelen.

je weer gewoon zachte lekkere gooey koekjes. De hele keuken is als we gaan bakken uitgeruimd. Alle kastjes zijn leeg, alle platte vlakken zijn leeg, alle blikken staan klaar. Dan begint het hier te ruiken naar alle kruiden, we malen alle kruidenmengsels zelf. Het ruikt hier dan naar bijvoorbeeld versgemalen kruidnagel en kardemon. Degene die assistente is wordt aan een soort proef onderworpen. Dat is een ritueel. En als er geen assistente is, dan doe ik het zelf. Dat heet namelijk eine

halbe Stunde ununter­brochen rühren. Dat betekent dat je een kilo suiker en zeven eieren krijgt (we hebben ontdekt dat acht te veel is) en dat je half uur ononderbroken moet roeren en dan verandert dat van donkergeel naar bijna wit. Dat is een kleverige substantie die echt prachtig is. Dat proces is de inwijding voor het koekjes bakken. Het kan natuurlijk wel eens dat de Anissplätzchen te vroeg op zijn, dat kan want ze zijn erg lekker,

en dat ik ze nog een keer moet maken. Dan doe ik het gewoon in de keukenmachine. Maar kerstkoekjes bakken begint met een half uur ononderbroken roeren, anders is het gewoon niet goed. Datzelfde recept heeft als aanbeveling dat je het twaalf uur moet laten staan. Denk je: daar maak ik vijf uur van, dan worden de koekjes gewoon niet goed. Door het twaalf uur laten staan, droogt het deeg helemaal uit. Alle smaken, rum, suiker en

eieren trekken in elkaar in en het krijgt een soort structuur waardoor, als je er koekjes van maakt, het binnen twaalf of vijftien minuten een koekje wordt. Droog je het korter dan twaalf uur, dan breken de koekjes en zijn ze niet lekker, verkeerde structuur, niet meer doen. Dus ik ben ontzettend voor het onthaasten, in de praktijk, ik ga niet zitten op een stoel, maar ik laat twaalf uur iets rusten. Dat is onthaasten.

45

Van Heinde & Verre

ROYALVIS &TRAITEUR

Wat mij echt een thuisgevoel geeft, dat is couscous

De eerste keer dat we de Abdulhafid Ik ben hier terechtgekomen via een vriend. Hij viswinkel van Abdelhafid had deze zaak, maar kon hem zelf binnenkomen is het een gure niet meer runnen en ging failliet. dag en rammelen we van de Ik dacht dat ik het wel beter kon. honger. Na lang wikken en Het was net toen de crisis begon, in 2010, ik had een uitzendbureau wegen — keuze maken is en zag dat het in die branche niet moeilijk — bestellen we een meer zou gaan gebeuren. Ik had vissoep, calamaris, brood met al wat ervaring in de horeca en pittige tomatensaus en twee ben daar toen uit- en hier ingestapt. Marokkaanse muntthee. De soep, waar Abdelhafid Eten is voor mij het leven, daar een jaar lang aan heeft draait het allemaal om. De hele geschaafd, blijkt precies wat cirkel draait om eten en het we nodig hebben en de cala­ genieten ervan, het is belangrijk. echt het belangrijkste is, marisringen zijn onovertrof­ Wat is gezond eten. Het is een grofen, mals en goed gekruid. te vraag van ons lichaam. We Voor dit alles rekenen we net moeten goed eten om te kunnen functioneren, om goed te kunnen iets meer dan een tientje af. 46

Bewoners van diverse pluimage over Noord

groeien en om goed na te kunnen denken en om goed te kunnen leven. Mensen beseffen niet wat goed eten met ons lichaam doet. Als je gezond eet, echt gezond eet en bewust eet wat je lichaam echt nodig heeft, dan hoef je denk ik niet naar de dokter. Wat mij echt blij maakt is wanneer ik een gerecht speciaal op verzoek maak voor iemand. Zoals gisteren, toen werd ik gebeld door een vaste klant uit Amersfoort, die hier regelmatig komt eten. Hij vroeg mij iets speciaal te maken en ik mocht kiezen wat. Nou ja als iemand mij zo’n verantwoordelijkheid in handen geeft, helemaal als hij dan ook komt met zijn familie en vrienden, dan wil ik natuurlijk wel er wel iets echts goeds van maken. We hebben op Italiaanse wijze een dorade gemaakt en hij was er echt meer dan enthousiast over.

Smaken van Noord Nostalgische couscous met kip, kikkererwten en rozijnen Ingrediënten Bereiding Een flinke scheut olie 100 g boter 4 uien, in ringen 1 kip 1 theelepel gemberpoeder 1 theelepel kurkuma Ca. 20 draadjes in en laagje warm water geweekte saffraan 1 kaneelstokje 300 gram gewelde rozijnen 1 pot kikkererwten 1 eetlepel kaneel 2 eetlepels honing

Verhit de olie met de boter in een couscoussier of in het onderste deel van een stoompan. Fruit de uiringen. Hak de kip in ongeveer 8 stukken en voeg deze met de kurkuma. saffraan, het kaneelstokje, gember, zout en peper toe aan de uien. Bak dit een paar minuutjes en zet het geheel onder een laagje water. Stoof dit ongeveer 60 minuten.

Bereid nu de couscous in een traditionele couscoussier, of anders in een stoompan met een doek. Besprenkel de couscous met water en wrijf met de vingers los. Stoom 50 gram boter de couscous twintig minuten, 500 g couscous boven het kipmengsel. Na twintig minuten wrijf je de couscous nogmaals met je vinger los en stoom je de couscous opnieuw Verse Koriander twintig minuten. Voeg nu aan het

kipmengsel de rozijnen, kikker­ erwten, kaneel en honing toe en voeg aan de couscous een lepel boter en zout naar smaak toe. Stoom de couscous voor de laatste keer 20 minuten (in totaal dus zestig minuten). Voeg de laatste 5 minuten de kikkererwten aan het kipmengsel toe. Garneer de couscous en het kipmengsel met verse koriander. Recept: Pronkzucht

Couscous

Garnering

Eten is voor mij het leven, daar draait het allemaal om. Wat mij echt een thuisgevoel geeft, dat is couscous. Vroeger aten we bijna wekelijks couscous, maar nu eigenlijk nog maar zelden. Mijn moeder maakte het altijd en had daarvoor alle tijd, tijd die mijn vrouw nu niet meer heeft. Ik maak het ook wel voor mijn nieuwe restaurant aan de overkant van de straat, maar dat is toch anders. Als wij nu, zeg één keer in het half jaar, thuis couscous maken dan is dat zo lekker en dat mis ik soms. Zelf vind ik hem het lekkerst met kip, ui en rozijnen, echt lekker zoet.

47

Van Heinde & Verre

Bewoners van diverse pluimage over Noord

Interview Pronkzucht Smaaklijstje

DAANTJE &LAURA

Pronkzucht is dol op eten. Tijdens het werken aan onze tentoon­stellingen wordt er regelmatig een korte kook-eetpauze ingelast en zo kan het zijn dat we onze werkdag beginnen met een kop Kusmi pepermuntthee en een stuk overgebleven taart, voor de lunch even snel twee pizza’s en een pan soep in elkaar draaien, tegen borreltijd de Franse kazen uit de kast trekken en de werkdag eindigen met een quinoasalade met makreel en harissa. Onze gedeelde liefde voor koken en eten maakt onze samenwerking zoveel prettiger.

Laura Wat is je eerste eetherinnering? Tot mijn zevende

Wat is jouw stijl van koken? Ik kook het liefst

hadden mijn grootouders een heerlijk huis in Frankrijk waar wij soms hele zomers vertoefden. Mijn ouders hebben geen rijbewijs en zodoende aten wij alleen de zeer lokale producten, waaronder ook altijd een hele Bleu d’Auvergne. De smaak van die kaas is voor mij voor altijd verbonden met mooie herinneringen en daarom hebben wij in ons gezin als vaste traditie dat we die kaas ook eten bij ons verjaardagsontbijt.

alles en zo verschillend mogelijk. Ik houd ervan om producten te kopen die ik niet ken en dan te experimenteren. Ik kook alleen op gevoel en maak niets uit kookboeken, maar heb er veel en lees ze wel graag.

Welk gerecht maakten je ouders vroeger het best? Mijn moeder is thuis degene die voornamelijk kookt en de liefde voor exotische producten, het experimenteren en het struinen over de markt heb ik duidelijk van haar. Zij maakt een heerlijke rendang, ooit aangeleerd door haar eerste schoonmoeder. Daarnaast maakt zij de meest uiteenlopende jams en chutneys, die zij bewaart in haar grote inloopkleerkast. Mijn vader kookt slechts zelden (hij doet wel altijd de afwas). Als hij dat vroeger wel deed dan waren het steevast óf pannenkoeken óf pasta met rode saus óf hij haalde patat bij Monnie, ook lekker voor de afwisseling.

Je lievelingsplek om boodschappen te doen? Ik fiets eigenlijk de hele stad door, maar er zijn een paar plekken waar ik altijd terugkom. Zoals bij Sener, de meest geweldige groente-delicatessenwinkel op de Kinkerstraat waar vaak heel hard klassieke muziek wordt gedraaid, Le Fournil en Hartog voor brood en de Ten Katemarkt voor de dagelijkse boodschappen.

Waar eet je graag? Vorig jaar nam onze lieve vriend Nico Daantje en mij mee naar zijn lievelingsrestaurant Le petit Latin en die ervaring is echt onvergetelijk met de heerlijkste perfect gecreëerde gerechten en een geweldige eigenaar, die enkele kookgeheimen met ons deelde. De meest bijzondere borrel is te halen bij Café Dokter: Boerenmeisjes (abrikozen op brandewijn), gemaakt door de schoonmoeder van de eigenaar: heerlijk met kaas!

Wat is je meest memorabele eetherinnering? Ik

Kleine hapjes met veel verschillende smaken en die dan heel rustig opeten, met een goede wijn erbij. Welk gerecht biedt je troost? Kleine hapjes met

logeer jaarlijks gemiddeld twee keer een paar dagen bij mijn Groningse grootmoeder in Zuid-Limburg en die dagen staan eigenlijk altijd helemaal in het teken van het samen koken en eten. Die dagen waarin we steevast de openhaard aanhebben en in ieder geval één keer zuringsoep eten en Grand Cru Gewürztraminer drinken zijn mij erg dierbaar.

Wil nog altijd een keer? Met een verse paling (die heb je niet in Limburg) naar mijn grootmoeder om haar haar moeders recept te zien maken.

veel verschillende smaken en die dan heel rustig opeten, met een goede wijn erbij. Eigenlijk geldt het wel voor goed eten en koken in het algemeen: ik kan er echt zo ontzettend van tot rust komen en gelukkig van worden.

48

49

Van Heinde & Verre

Interview Pronkzucht

Daantje

Puzzel

1

Wat is je eerste eetherinnering? De fijngeprakte Liga met sinaasappelsap, of de pap die ik kreeg van mijn moeder wanneer ik ziek was. Het lijken rare keuzes voor wanneer je ziek bent, maar op de een of andere manier werkte het voor mij helend. 

Welk gerecht maakten je ouders vroeger het best? Mijn moeder maakte zelf roti, kippenpoten in een pan met 20 tenen knoflook, de bodem zelf maken met komijnzaad en het eten met de handen. Ook waren haar hartige taarten favoriet. Mijn vader kookte vroeger niet veel, maar maakte op verjaardagen wel eens lumper, een Indisch rijst/gehakt gerecht, dat mij erg is bijgebleven. Ondanks dat mijn vader niet veel kookte had hij wel een enorme liefde voor lekker eten. Zodra we op vakantie Frankrijk binnenreden, ging hij op zoek naar een bakkertje om daar eclairs, taartjes en croissants in te slaan, dan door naar de slager voor orgaanvlees en worsten en bij de boer of een supermarché werden druiperige kazen ingeslagen. 

Welk gerecht biedt je troost? Dat is absoluut soep. Vooral het zelf trekken van bouillon. Schenkel, groenten, foelie, laurier, kruidnagel in de pan. Wat ik heel mooi vind is hoe dit mengel gedurende het trekproces steeds meer smaak krijgt, totdat het de perfecte diepe smaak heeft die het moet krijgen. Vooral dingen die lang moeten pruttelen of in de oven moeten en daarbij het huis vervullen met geuren, geven mij troost. 

Wat zijn je specialiteiten? ‘s avonds lees ik regelmatig in kookboeken en maak ik in mijn hoofd kleine aanpassingen in de recepten of combineer ik verschillende recepten. Ik hou ervan authentieke recepten te maken, maar ben geen puritein. Belangrijk vind ik vooral om alles zelf te maken. Dus voor de soep zelf bouillon trekken, zelf jus maken van orgaanvlees, op zoek gaan naar het lekkerste recept voor Madeleines, confit de canard maken, stoofpeertjes, dat soort gerechten. 

Je lievelingsplek om boodschappen te doen? Dat zijn veel verschillende plekken. Ik ga naar de Ten Katemarkt voor goedkope groenten bij de

50

50 cent kraam, haal sommige producten bij de Marqt of de natuurwinkel, maar koop het liefste bij kleine ondernemers. Ik kan heel gelukkig worden van enthousiaste en bekwame winkeliers. Hartog heeft wat mij betreft het lekkerste brood van Amsterdam, maar dat is nu te ver van mijn huis. 

Waar eet je graag? Voor de lekkerste croissantjes ga ik naar de Pompadour en voor mijn lievelings frambozentaart naar Landskroon. Small World en de Gebroeders Niemeijer zijn favoriet voor lunch. Voor het diner Le petit Latin en Marius. Bij beide is het eten verrukkelijk en de sfeer ongedwongen.

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Als zesjarige weigerde ik daar een kindermenu en wilde per se net als mijn ouders een acht gangen diner. Wat is je meest memorabele eetherinnering? Dat is misschien wel de aardappelpuree die ik in Le petit Latin at. Zo warm en zacht en zo troostend. De eigenaar heeft me zijn recept ingefluisterd, maar toch is het daar lekkerder. Het was een hele smakelijke avond in goed gezelschap.  Ook mijn vakanties in Frankrijk zijn vormend in mijn eetgedrag geweest. Als zesjarige weigerde ik daar een kindermenu en wilde per se net als mijn ouders een acht gangen diner. Mijn ouders gaven toe en ik at alles, tot grote genoegdoening van de kok, helemaal op. 

11

12

Vragen 1. Maak de slogan af: Noord……? 2. Waar komt Ger oorspronkelijk vandaan? 3. Voor welke koekjes is het belangrijk om 30 minuten onophoudelijk te roeren? 4. Welk ritueel vindt er jaarlijks in Floradorp plaats? 5. Waar kun je terecht voor een gehaakt cactus speldenkussen? 6. Hoe wordt Benedenlands, Bovenover en Het hoogt ook wel aangeduid? 7. Op welke dijk vind je Café de Ruimte? 8. Welke brug moet Ed over als hij naar huis rijdt? 9. Welke naam had de vriend van Mike oorspronkelijk bedacht voor de Soepboer? 10. Hoe heet het winkeltje dat tegenwoordig door Petra wordt bestierd? 11. Welk gerecht maakt Abdelhafid volgens de dames van Pronkzucht onovertroffen? 12. Waar vind je de dames Gonda, Sonja, Geraldina en Lydia? 

Wil nog altijd een keer? Ik zou wel meer onderzoek willen doen naar vergeten authentieke recepten en aan de hand daarvan misschien diners organiseren.

51

Van Heinde & Verre

Kleurplaat

Borduren Benodigdheden: Borduurstramien, borduurgaren en een naald. Tel de steekjes uit en maak kruisjes! Patroon Club Geluk

52

DE WEBSTER UNIVERSITY IN NOORD Bij sommigen bleef het bij schetsen, bij anderen kreeg het werk een vertaalslag naar de omgeving. Het ging om vragen als: waar kom ik vandaan, en wat beteken ik in relatie tot het thuis van Amsterdam Noord. En om het zoeken naar contact; het gevoel van samenzijn; zichtbare en onzichtbare patronen; het kijken en gezien worden; kleine en grote observaties. De interviews De studenten hebben verschillende achtergronden, komen uit verschillen- van Pronkzucht hielpen in het nadenken over het thuis in Noord. de delen uit de wereld. Ze hebben hun eigen thuis achter zich gelaten en De studenten zijn met eigen media aan de slag gegaan, van tekening, onderzochten, reflecteerden op- en probeerden aan te sluiten bij wat ze in aquarel, geluid, Iphone, What’s app Amsterdam Noord tegenkwamen. Ze tot licht en sculptuur, om een dialoog keken ieder op hun manier met eigen aan te gaan met de omgeving. specialisatie en vakgebied, vanuit de Machteld Aardse kunst, de internationale relaties, de media, de psychologie en ieders eigen gevoel van thuis in de wereld. Als beeldend kunstenaar en docent aan de ‘Amerikaanse universiteit’ de Webster University in Leiden leek mij de tentoonstelling in De Ruimte over Amsterdam Noord en het thuis­gevoel een mooie gelegenheid om een aantal studenten in contact te brengen met dit bijzondere deel van Amsterdam.

De onderzoeksprocessen waren daarom heel divers: van heel direct en helder, interactief en experimenteel, tot teruggetrokken in zichzelf, aftastend en zoekend naar de essentie van thuis. De studenten keerden samen of individueel terug naar Noord om verder te gaan in hun proces en denken.

54

Teacher / artist: Machteld Aardse Assistant curator / designer: Malia Bloedon

SONDUS OUDA EGYPTE Illuminations of Noord Toen ik voor het eerst door Amsterdam Noord wandelde viel mij op dat de gordijntjes patronen hadden, naarmate ik beter keek vielen mij meer patronen op, bijvoorbeeld op de huisdeuren. Deze patronen inspireerden mij tot het ontwerpen van een eigen patroon.

compleet te maken besloot ik om ook de pont te tekenen, die Amsterdam Noord verbindt met de andere kant van het IJ. Mensen gebruiken de pont elke dag om naar hun werk te gaan of om naar andere steden te reizen, het is onderdeel van hun dagelijkse leven. Mijn motivatie bestond eruit iets te leren over de levens, huizen en tradities van mensen in een stad die wezenlijk verschilt van mijn van de stad waarin ik ben opgegroeid.

Mijn patronen heb ik toegepast op objecten die ik associeer met Amsterdam Noord. Ik besloot mij te richten op vervoersmiddelen, vanzelfsprekend hoort daar de fiets bij. Wat ik ook veel zag in Noord Mijn uiteindelijke ontwerpen zullen in de tentoonstelling geprojecteerd worden middels overheadwaren de kleine autootjes (Canta’s), waar maar projectors op afbeeldingen van Amsterdam Noord. één of twee mensen in passen en om de serie

55

CHARLOTTE VAN HEESEWIJK NEDERLAND

INNA STORCHAK RUSLAND

Connecting Bridges Van nature heb ik

The Spirits of Northern Amsterdam

soms het gevoel dat ik met iedereen op de aardbol verbonden ben. Dit resulteert in enorm veel gesprekken die ik overal en met iedereen aanknoop. Voor dit project besloot ik dit gedrag te omarmen en juist te gebruiken. Ik besloot om van mijn huis aan de andere kant van het water naar Amsterdam Noord te lopen en de gesprekken die ik onderweg had te documenteren. De uitdaging lag erin om niet actief op zoek te gaan naar deze gesprekken, maar om ze gewoon te laten gebeuren. Ik heb de foto’s bewust genomen met mijn telefoon, omdat dit de eenvoud van het project benadrukt, het informele en het feit dat het om momentopnamen gaat.

Ik liet me inspireren door de verschillende interviews die Pronkzucht heeft verzameld voor deze tentoonstelling. Aanvankelijk dacht ik letterlijke tekeningen te maken die de interviews konden illustreren. Na bezoeken aan Amsterdam Noord, de omgeving van De Ruimte en Floradorp werd ik aangetrokken tot een bepaalde harmonie van de leefomgeving met de “natuur’. Tijdens mijn bezoeken was het mooi weer en rustig. Ik besloot mijn interne beleving vast te leggen, de sfeer te tekenen, zoals ik die tijdens mijn bezoeken aan Noord beleefde (of ervoer) met de interviews in mijn achterhoofd; romantisch en contemplatief van sfeer. Ik gebruikte waterverf en houtskool op papier vanwege de warme, huiselijke uitstraling.

TAYA POPLIN-REDHOUSE AMERIKA Making a Home in Noord Mijn werk is persoonlijk van insteek. Ik vertel graag verhalen die dicht bij mijn observaties staan. Voor ‘Heinde en Verre’ werd ik geleid door ‘herinneringen naar thuis’. Ik verlangde ernaar mijn eigen thuisgevoel te combineren met de fysieke plek van Amsterdam Noord. Ik besloot om mijn eigen dierbare huiselijke herinneringen te schilderen op transparante films en die persoonlijk op locaties in Amsterdam

Noord te fotograferen: in de lucht, op water, tegen achtergronden van Noord. In tegenstelling tot werken met Photoshop achter de computer heb ik alles bewust met de hand gedaan en de imperfecties erin gelaten. Niet alleen trachtte ik zo het moment van de herinnering voelbaar te maken, maar ook om aan te geven dat herinneringen vaak abstract, troebel, buiten proporties en imperfect zijn. Webster Audio piece: ‘Home’ Teacher / artist: Carlos Roos

ALYSSA TURNBOW AMERIKA Christmas in Noord |Toen we met dit

56

project begonnen, wist ik meteen dat ik iets met de dijkhuisjes op de Buiksloterdijk wilde doen. Omdat ons project wordt afgerond in de kerstperiode en de mensen in Noord kerst vaak heel serieus nemen besloot ik om een kerstdorpje te bouwen. In mijn thuisland Amerika bouwen wij ieder jaar rond kerst een klein porseleinen kerstdorpje op en ik was helemaal verast om te zien dat die dorpjes hier ook populair zijn.

Voor de vorm van de huisjes koos ik voor de vier voorkomende vormen van de gevels die zo kenmerkend zijn voor de Buiksloterdijk. Daarna heb ik de huisjes roze en blauw geschilderd, de kleuren van Floradorp. De bezoeker kan de huisjes openen en ziet daar quotes uit de verhalen, die te lezen zijn in deze catalogus. Ik wilde in dit werk de twee subculturen [de dijkbewoners en de bewoners van Floradorp - PZ] laten samenkomen.

DONIA SALEM EGYPTE / NEDERLAND Perfect Selfie Amsterdam Noord karakteriseert voor mij het gevoel van ‘gemeenschap’. In mijn zoektocht naar het begrip hiervan, besloot ik de gemeenschap een gezicht te geven. Ik vroeg bewoners van Amsterdam Noord wat zij het mooist vinden aan hun eigen gezicht en om daar dan vervolgens zelf een foto van te maken met mijn I-phone. Van deze afzonderlijke elementen heb ik één gezicht opgebouwd: het gezicht van Noord. Het vragen van de

bewoners van Noord, het in contact komen was heel spannend en interessant en heeft me geïnspireerd om meer soortgelijk onderzoek te doen naar het fenomeen sociale media en selfies. Mijn ‘Perfect Selfie’ van Amsterdam Noord is een continue proces dat nooit compleet is.

STEFANIA HERRERA VENEZUELA Lullaby Het concept van mijn Lullaby project is het symbolisch verbinden van het concept thuisvoelen met muziek. Slaapliedjes worden meestal door moeders gezongen om hun babies in slaap te brengen. Als we denken aan thuisvoelen, dan denken we aan familie, liefde en herinneringen die ons een warm en gelukkig gevoel geven.

Muziek is een onderdeel van ons leven en de teksten of de melodie van een liedje kunnen ons makkelijk terugbrengen naar een gelukkig moment. Het idee achter dit project is dat slaapliedjes ons makkelijk een gevoel van veiligheid, warmte en geluk geven: ons eerste concept van thuis, symbolisch vormgegeven als singles.

57

Van Heinde & Verre

INFO PRONKZUCHT De missie van Pronkzucht is om een zo breed mo­ gelijk publiek aan te spreken door laagdrempelige én inhoudelijke tentoonstellingen te ontwikkelen die universele thema’s aansnijden. Op filosofisch niveau is Pronkzucht geïnteresseerd in de relatie tussen mensen en dingen. Welke betekenislagen kennen mensen aan objecten toe en hoe beïnvloeden dingen op hun beurt de mens? Pronkzucht kiest voor invalshoeken en perspectieven die veelal onbelicht blijven en is niet gebonden aan een gebouw of collectie en dat maakt dat zij vrijelijk kan onderzoeken en in kan spelen op de actualiteit. De tentoonstellingen worden plekken die ontmoetingen, uitwisseling en contemplatie stimuleren. Pronkzucht is opgericht door Daantje Stötefalk en Laura Smeets. Beiden zijn opgeleid tot cultuurhistorici en museumwetenschappers. Gedreven vanuit een liefde voor de verhalen die objecten in zich dragen maken zij hierover tentoonstellingen in musea, maar ook op minder voor de hand liggende plekken.

www.pronkzucht.nl De Ruimte Ruimte is Samen metmet de de De is een eenpodium, podium,café caféenenexpositieruimte. expositieruimte. Samen Saunakaravaan organiseren opop dede zondagen sauna-avonden in en Saunakaravaan organiserenwewe zondagen sauna-avonden in rondom de mobiele sauna in onze achtertuin, met livemet muziek en vooren rondom de mobiele sauna in onze achtertuin, live muziek drachten van verhalenvertellers, dichters endichters schrijvers. onze huiskamer en voordrachten van verhalenvertellers, en Inschrijvers. In serveren verschillende koks avondeten van over de hele wereld. We onze huiskamer serveren verschillende koks avondeten van over hebben lezingen, filmvertoningen enzovoort. de hele concerten, wereld. Wevoorleesavonden, hebben concerten, voorleesavonden, lezingen, Er is nooit niks teenzovoort. doen, we zijn altijd café. Detewijn van we wijnimporteur filmvertoningen Er is nooit niks doen, zijn altijd Il Palazzo komtvan rechtstreeks bij Italiaanse wijnfamilies vandaan, ons café. De wijn wijnimporteur Il Palazzo komt rechtstreeks bij speciaalbierwijnfamilies is gemaakt vandaan, door Amsterdamse brouwersisDe Vriendschap, Italiaanse ons speciaalbier gemaakt door Oedipus en De brouwers Prael. We De zijn Vriendschap, woensdag t/mOedipus zondag en geopend vanaf Amsterdamse De Prael. We 18 uur, overdagt/m kunzondag je inhetzelfde pand genieten vanoverdag lunch enkun koffie zijn woensdag geopend vanaf 18 uur, je in bij lunchcafé Cusic. hetzelfde pand genieten van lunch en koffie bij lunchcafé Cusic.

DE RUIMTE

Ceci n’est pas un café

www.cafederuimte.nl | Buiksloterdijk 270, Amsterdam-Noord

58

MACHTELD AARDSE Heen en weer

Machteld Aardse (1972) is een multi­ disciplinaire kunstenaar wonend in Amsterdam. Na haar studie Kunst­ geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, studeerde ze aan de Gerrit Rietveld Academie en behaalde haar Master’s aan de Dutch Art Institute. In haar werk gebruikt Aardse verschillende media, waaronder getekende animaties, performances en licht projecties. De verschillende visies op de wereld met hun specifieke verbindingen en kortsluitingen intrigeren haar. Met kunstenaar Kyra Sacks vormt ze het tekenduo‚ de Beeldvormers’. Als docent is ze verbonden aan de Webster University en the Moving Academy for Performing Arts (MAPA).

JOHANNA BAYERLEIN Grafisch ontwerp

Johanna Bayerlein woont en werkt in Den Haag. Na haar studie Grafisch ontwerp aan de Gerrit Rietveld Academie begon ze te werken als freelance grafisch ontwerper. Ze weet voor ieder product en iedere tentoonstelling een geheel eigen en passende stijl te creëren. Naast andere ontwerpopdrachten is zij de vaste ontwerper van het curator duo Pronkzucht en ontwierp zij derhalve de communicatie middelen en catalogi van alle voorgaande tentoonstellingen.