DUTCH WATER SECTOR INTELLIGENCE
Van cyber- tot design space: culturele trends & de Millenniumgeneratie Voor het derde jaar op rij gaven twee leidende trendwatchers uit New York, Erica Orange en Jared Weiner, een toespraak op de conferentie van de World Future Society. Ze presenteerden de laatste culturele trends en hoe deze de toekomst van jongeren beïnvloeden. Twee jaar geleden stond de rappe opkomst van de sociale media en verschillende communicatiestijlen centraal. Vorig jaar de carrière en veranderingen in werkplaatsen stijl. Dit jaar brachten ze trends in een alomvattend raamwerk samen, bestaande uit
acht
invloedsferen
(spaces), van cyber space tot inner- en outer space. Deze invloedssferen worden
gezien
context
waarin
opgroeien
en
moeten als
een
jongeren die
dus
veelbepalend zijn voor hoe zij in de toekomst denken en handelen.
www.dwsi.nl HÉT PLATFORM VOOR GEZAMENLIJKE HORIZONSCANNING, VOOR EN DOOR DE HELE NEDERLANDSE WATERSECTOR. Binnen de Dutch Water Sector Intelligence worden relevante trends aangereikt aan participerende organisaties. Gezamenlijk vertalen we deze trends in denktanksessies naar kansen & bedreigingen voor de watersector en mogelijke adaptatiestrategieën.
DUTCH WATER SECTOR INTELLIGENCE
Cyber space Cyber space draait in essentie om een verschuiving naar een virtuele leefwereld. Niet alleen internet en sociale media zijn hierin belangrijke variabelen, maar de consequenties voor werk, sociale omgang en levensvooruitzichten zullen groot zijn. In cyber space speelt Augmented Reality (AR) een hoofdrol. Of het nu gaat om beeldherkenningssoftware, apps waarmee je je emotie kunt regelen of zelfsturende auto’s; AR drukt een stempel op het leven van jongeren in het komende decennium. Cyber space luidde een nieuw tijdperk in: die van verontwaardiging (indignation). Wat we zien in de Arabische wereld, maar ook in Europa, de Verenigde Staten en China duidt erop dat cyber 1
space het voornaamste vehikel is voor verandering . Maar cyber space leidt evengoed tot retroutopia. Wereldwijd zoeken jongeren naar tastbaarheid, simpliciteit en overzichtelijkheid, wier betekenis vervaagt in de oprukkende virtuele wereld. Die waarden lijken zij te vinden in voorbije tijdperken, wat af te lezen valt aan de populariteit van o.a. zwart-wit foto’s, de terugkeer van Britse telefooncellen en “nieuwe oude” mode. Cyber space komt tot slot opvallend tot uiting in virtuele valuta. Virtuele en echte valuta strijden om voorrang. Voor bedrijven wordt van belang dat zij virtuele waarde meenemen in hun balans. Micro space In microspace neemt micro- en nanotechnologie een prominente plek in. Die maakt veel nieuwe producten mogelijk, zoals innovatieve toepassingen in energie en met materialen. Het 3D printen heeft bij uitstek de toekomst, aldus Orange en Weiner. Dit is niet nieuw, maar het ontwikkelt zich nu sneller dan ooit en kan verstrekkende effecten hebben. Zo komt het printen 2
van botten en organen in zicht. Zou dat het donorcodicil overbodig maken ? Ook cosmetische ingrepen met geprint huid kan realiteit worden. En wat te denken van het printen van voedsel? Nog even afgezien van de smaak, zou dat op een aantal voedselvraagstukken wel eens 3
antwoord kunnen bieden . Cruciaal voor de millenniumgeneratie is het op maat maken en kunnen delen (open source) van veel van de toepassingen. Dit uitgangspunt is van belang, want wat betekent dat voor de toekomst van het intellectuele eigendom, auteursrecht en merken? En van wie is de software waarmee 3D printers worden aangestuurd of het object dat uit de 3D printer rolt? Een juridisch zeer complexe aangelegenheid, en dit type werkgelegenheid zou dus wel eens kunnen gaan stijgen. Time space Niets is tegenwoordig waardevoller dan tijd. Niemand heeft genoeg tijd en iedereen zou een beetje extra tijd met gemak kunnen invullen. Tijd en tijdperceptie spelen dus een belangrijke rol in de toekomst van jongeren. Hier draait het niet alleen om lineaire of sequentiële tijd, maar ook
1
De nieuwe trendalert “Revolutie 2.0” gaat hier dieper op in.
2
Zie TED-talk over de vorderingen in het printen van een nier, een van de ‘eenvoudigste’ organen:
http://www.ted.com/talks/anthony_atala_printing_a_human_kidney.html. 3
Zie recent artikel in de Guardian (UK):
http://www.guardian.co.uk/environment/2012/may/18/3d-printers-food-sustainable www.dwsi.nl VAN CYBER- TOT DESIGN SPACE: CULTURE TRENDS & DE MILLENNIUMGENERATIE
2
DUTCH WATER SECTOR INTELLIGENCE
om “gelijktijdige” tijd waarin de echte als de virtuele wereld naast elkaar bestaan of elkaar continu afwisselen. Nog niet zo lang geleden kon je ervan uitgaan dat grote, goed presterende bedrijven decennialang bleven bestaan. Nu is de tijdspanne waarin bedrijven opkomen en gaan eerder 5 – 10 jaar. De “pop-up wereld” neemt over, zie bijvoorbeeld pop-up restaurants en – kledingzaken. Voor jongeren betekent dit dat ze liever ondernemer zijn dan CEO van een groot beursgenoteerd bedrijf. De trend is dat jongeren steeds sneller bedrijfjes opzetten, die soms wel en vaak ook niet slagen. Dit gaat gepaard met een sterke “ik-cultuur”. Waar een uitgebreid sociaal vangnet ontbreekt, denken jongeren vooral aan de eigen omstandigheden en worden veel minder gehinderd door de consequenties van hun acties. Ze starten iets op wat mislukt, maar beginnen direct weer opnieuw, enz. From green-to-blue space We gaan van “groen doen” naar “groen zijn” tot “blauw”. ‘Groen doen’ gaat erom dat je laat zien dat je milieu belangrijk vindt. Maar dit wordt al verwacht, is oud nieuws en geeft organisaties geen opvallend aanzien of voordeel meer. ‘Groen zijn’ is vaak het doel, maar voor veel bedrijven en organisaties een stuk moeilijker te realiseren dan groen ‘doen’. Hiervoor is een efficiëntere bedrijfsvoering niet genoeg, maar dient de hele levenscyclus van producten of diensten in beschouwing te worden genomen en moet worden gedacht aan ander (biologisch afbreekbaar) materiaalgebruik. De toekomst is echter aan ‘blauw’. Blauw gaat erom dat je meer teruggeeft aan je omgeving dan je er vandaan haalt. Stadslandbouw sluit hier nauw bij aan, evenals ecotecture, de kunst en wetenschap van het ontwerpen van menselijke systemen die functionele en esthetische integratie met natuurlijke ecosystemen nastreeft. Jongeren zijn in toenemende mate betrokken bij blauwe initiatieven en zijn er daardoor prominente aanjagers van. Blauw in deze context is afgeleid van de bijnaam die onze planeet in de ruimte krijgt: the blue planet. Inner space Inner space gaat om onszelf, wat ons tot mens maakt. De bestudering van hersenen (neurowetenschap) maakt op dit vlak een snelle en opvallende ontwikkeling door. Applicaties die weinigen voor mogelijk hielden komen langzaam maar zeker in zicht als gevolg hiervan, zoals voor het lezen van menselijke gedachten. Door het scannen en op basis daarvan analyseren van hersenactiviteit kunnen steeds accuratere beschrijvingen worden gegeven van wat iemand denkt. Deze opkomende mogelijkheid kan voor verschillende doeleinden worden ingezet, zoals in de medische praktijk voor mensen met een vegetatieve status of in iets heel anders, marketing, voor het bepalen van consumentenvoorkeuren. Maar er kleven serieuze ethische dilemma’s aan veel van de potentiële toepassingen. Waar dit de oudere generaties flink zal bezighouden, zal de millenniumgeneratie hier veel minder bezwaarlijk tegenover staan en veel meer bereid zijn hierin mee te gaan.
www.dwsi.nl VAN CYBER- TOT DESIGN SPACE: CULTURE TRENDS & DE MILLENNIUMGENERATIE
3
DUTCH WATER SECTOR INTELLIGENCE
Outer space Outer space doelt op het koloniseren van andere planeten en het “bezetten” van de ruimte. Motivaties voor dit type activiteiten lopen uiteen; men wordt gedreven door wetenschappelijke nieuwsgierigheid, het zoeken naar schaarse of nieuwe materialen, alsmede het zoeken naar nieuwe leefgebieden voor de mens. Over ruimtetoerisme wordt al met enige regelmaat gerept. Maar het bouwen van een ruimtelift (zie foto) is een concreet voornemen dat een frequenter verblijf van meer mensen in de ruimte dichterbij brengt.
Geavanceerdere
satelliettoepassingen eveneens
onder, zoals
vallen de
hier satphone
waarmee waar ook ter wereld verbinding kan worden gemaakt. Jongeren richten hun vizier steeds meer op outer space en zullen toepassingen met open armen verwelkomen. Storage space Storage space betreft enerzijds het afvalvraagstuk. Vooral elektronisch afval is een groeiend zorgenkindje, daar steeds meer apparatuur steeds sneller wordt afgedankt en moet worden verwerkt. Anderzijds heeft storage space te maken met het fenomeen ‘big data’, de verzamelnaam voor datasets die alsmaar groter worden. Opslag
en
verwerking
van
grote
hoeveelheid
gegevens
biedt
vele
meet-
en
analysemogelijkheden voor wetenschappelijke, bedrijfsmatige en andere doeleinden. Jongeren tonen vooral een groeiende interesse in zogeheten ‘zelf-kwantificering’, waarbij ze continu meten wat ze tot zich nemen in termen van bijvoorbeeld voedsel of luchtkwaliteit, in welke staat o.a. het humeur of de bloeddruk verkeert en hoe ze fysiek of mentaal presteren. Maar door dit 24
alles nadert de hoeveelheid data dat IT systemen te verwerken krijgen de yottabyte (10 bytes). De onhanteerbaarheid van data komt als zodanig steeds weer in zicht. Ook brengt het nieuwe uitdagingen met zich mee op het vlak van beveiliging en privacy. Design space Ontwerpen is in veel facetten van groot belang. Ontwerpen moeten multifunctioneel, gelaagd en interactief zijn. Ontwerpen zijn tastbaar of niet, en vooral niet-tastbare ontwerpen zullen opmars maken, vooral onder jongeren. Of het nu gaat om websites, social media, het corporate imago of een app op het vlak van Augmented Reality; allen vereisen een goed doordacht ontwerp teneinde de boodschap maximaal over te brengen.
www.dwsi.nl VAN CYBER- TOT DESIGN SPACE: CULTURE TRENDS & DE MILLENNIUMGENERATIE
4
DUTCH WATER SECTOR INTELLIGENCE
Relevantie voor de watersector
Cyber space: DWSI schreef recent een trendalert over Augmented Reality. Daarin werd ook al gewezen op de grote vlucht die deze technologie neemt. Hier wordt het nog eens bevestigd. Organisaties in de watersector doen er goed aan serieus na te gaan wat dit voor hen kan betekenen. Jongeren kunnen bij uitstek hiervoor worden ingezet.
Micro space: nanotechnologie staat al even op het netvlies van de watersector en kan zowel positieve als negatieve effecten hebben. In een DWSI trendalert uit 2009 over Technieken van de toekomst gaan we hier ook verder op in. 3D printen en het open source karakter zijn kwesties waar nog veel minder aandacht naar uitgaat in de watersector. Beiden kunnen echter de bedrijfsvoering van organisaties danig opschudden en het is zaak in de smiezen te hebben hoe.
Time space: het belang van tijd en het begeerde ondernemersgedrag van jongeren vereist van organisaties in de watersector een stevige reflectie op het personeelsbeleid – willen zij hen aantrekken. Strakke kaders, langjarige planningen en overmatig rationeel gedrag zullen moeten worden herzien.
From green-to-blue space: op dit vlak heeft de watersector wellicht een streepje voor op veel andere sectoren in de samenleving. Water wordt al veelal geassocieerd met een ‘groen’ imago, en er worden steeds meer ‘groene’ initiatieven onderzocht en gestart (bijv. in de water-energie nexus). ‘Blauw’ voor de watersector zou betekenen dat zij nog veel integraler en substantiëler dan nu het geval is haar ‘groene’ activiteiten uitbreidt en verankert – in alle facetten van de organisatie.
Storage space: de watersector is voor steeds meer van haar activiteiten afhankelijk van IT systemen en grote hoeveelheden data. Weliswaar biedt dit steeds meer mogelijkheden en plukt de watersector daar de vruchten van, maar het creëert daarmee tegelijkertijd serieuze vraagstukken met betrekking tot IT-afhankelijkheid en beveiliging.
Design space: op dit vlak zullen organisaties in de watersector vooral een visie moeten ontwikkelen op hoe zij welke boodschap naar buiten toe wil brengen en daar het juiste ontwerp bij (laten) uitwerken.
Meer informatie Deze trendalert is opgesteld in augustus 2012 o.b.v. de voordracht die Erica Orange en Jared Weiner van Weiner Edrich Brown (WEB) hielden op de World Future Conference 2012. Zie voor meer informatie: www.wfs.org of http://weineredrichbrown.com/about-web/. W: www.dwsi.nl E:
[email protected]
www.dwsi.nl VAN CYBER- TOT DESIGN SPACE: CULTURE TRENDS & DE MILLENNIUMGENERATIE
5