Urge-incontinentie Marina Hovius, uroloog
Anatomie
Terminologie
Prevalentie
Onderzoek
Co-morbiditeit
Conservatieve maatregelen
Medicamenteuze therapie
Operatieve therapie
Anatomie
Terminologie: richtlijn urine-incontinentie mei 2014. NVU/NVOG
Frequency
symptoom behorend bij LUTS. Frequency bestaat wanneer de patiënt ervaart dat hij/zij vaker plast dan normaal.
Urgency
pathologische aandrang voor urine op willekeurige momenten, behoort tot LUTS.
Urge-incontinentie /UUI
vorm van incontinentie waarbij er onvrijwillig urineverlies optreedt tijdens plotse hevige, onhoudbare aandrang.
Stressincontinentie/SUI
onvrijwillig verlies bij urine tijdens drukverhogende momenten.
Gemengde incontinentie/MUI combinatie van stress- en urge-incontinentie Reflexincontinentie
ongewild urineverlies t.g.v. neurologische aandoening
Prevalentie 18%
Man
vrouw
16% 14% Prevalentie
12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 5-14
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75-84 leeftijd
>85
Totaal
m.n. OAB heeft veel invloed op kwaliteit van leven 25% ervaart zorgen of depressief gevoel stress en angst verergeren de klachten kwaliteit van leven wordt sterk beïnvloed door de klachten bij stressincontinentie minder invloed KvL 89% voelt zich vrij om te doen wat ze willen
Onderzoek •
Mictielijst: - meetinstrument - diagnostisch instrument - biofeedback instrument
• Urineonderzoek: teststrook, evt urinesediment en urinekweek. Een symptomatische uwi kan klachten van UI verergeren. Bij geïnstitutionaliseerde ouderen met UI verbeteren de klachten niet als hun asymptomatische bacteriurie wordt behandeld. •
Evt residu bepaling: echo/eenmalig catheterisatie.
Co-morbiditeit •
Scherpere regulatie van glucose geeft geen verbetering van UI.
•
Aanpassen van medicatie: anti-hypertensivum (alfa blokkers): kunnen UI verergeren. medicatie werkzaam op CZ: bijwerking UI mogelijk diuretica verergert of veroorzaakt UI niet. systemische oestrogeensuppletie bij voorheen continente vrouwen, kan UI verdubbelen! Bij pre-existente UI 30% verergering.
•
Obstipatie: Behandel co-existente obstipatie bij UI.
Conservatieve behandelingen •
Leefstijlaanpassingen: Caffeine: vermindering geeft geen verbetering van UI. Wel van urgency en frequency. Vochtintake: tegenstrijdige RCT’s! Advies normaliseer intake indien abnormaal hoog of laag. Obesitas: 5-10% gewichtsverlies verbetering van UI. Roken: gering bewijs dat roken geassocieerd is met UI. Er is geen bewijs dat stoppen de symptomen verbeterd.
•
Blaastraining: Gedragstherapeutische interventies. Gering bewijs dat gesuperviseerde blaastraining beter is dan geen behandeling van UI. Effectiviteit vermindert na staken van behandeling. Inconsistent bewijs dat blaastraining beter is dan medicamenteuze behandeling Combinatie blaastraining en anti-muscarinica: geen duidelijke verbetering van UI, wel van frequency en nycturie.
•
Bekkenfystiotherapie: Vaker genezing en verbetering dan patiënten die geen BFT hebben gevolgd. Myofeedback beter, op lange termijn verdwijnen de voordelen. Hoe meer contact met instructeur hoe beter , geen verschil groep of individueel. Matige therapietrouw op lange termijn. zie presentatie BFT
•
Electrostimulatie: Direkte stimulatie bij UUI wordt bereikt door effect op stimulatie op de BB, de detrusor en de afferente innervatie. Bewijs (als monotherapie) is inconsistent. ES is niet effectiever dan ant-muscarinica bij UUI.
PTNS (posterieure percutane tibiale zenuw stimulatie): PTNS is effectief. Geen bewijs van genezing van UUI. Niet effectiever dan anti-muscarinica.
Medicamenteuze behandeling
•
Belangrijkste bijwerking is droge mond. Bij ER (vertraagde afgifte): minder droge mond. Groot percentage van patiënten die medicatie staakten: < 3mnd 50%! Ivm slechte efficacy (41%), bijwerkingen (22 %) en kosten 19%).
•
Mirabegron (Betmiga 50 mg): Beta-3-receptor agonist (sympaticomimeticum) vanaf april 2014 in Nederland op de markt. Effectief: 43-50%. Cave placebo effect!! Bijwerkingen mild en klinisch niet relevant. Nieuw middel: terughoudendheid vooralsnog.
•
Intravaginale oestrogenen: UUI kan verbeteren of genezen. Duur is onbekend.
•
Desmopressine (minrin): Mn in de eerste 4 uur vermindering van UI.
•
Geen plek voor flavoxaat (urispas), amitryptilline imipramine bij UI.
Chirurgische behandeling: Botox • •
Botuline toxine is een vergif geproduceerd door de bacterie Colstridium Botulinum Het werkt zowel sensorisch (aandrangsprikkel) als motorisch (incontinentie).
•
Via cystoscopie met een naald wordt submucosaal (in de detrusor= blaasspier) 100-200 EH botox (opgelost in NaCl) gespoten op 10-20 plekjes.
• • • •
Afname in frequentie en toename van blaascapaciteit, na 3 dg-2 wk. Werkzaamheid 4-12 maanden. Kan dan herhaald worden. 5% kans op CIC en 20% kans op uwi’s.
Chirurgische behandeling: TVT(-O) De tuinslang theorie:
Bij MUI is een MUS (TVT of TVT-O) een optie. 50% kans dat urge component blijft bestaan.