ZORGVERZEKERAARS NEDERLAND - ZN DIALOOG NR 6 - 9 OKTOBER 2014
1
TRANSITIE LANGDURIGE ZORG VERGT INVESTERING IN SAMENWERKING Hoe geef je in het licht van de transitie langdurige zorg optimaal vorm aan de functie wijkverpleegkunde? Die vraag zullen zowel de zorgaanbieders als de zorgverzekeraars moeten beantwoorden. Daarvoor moeten ze ieder deels vanuit hun eigen perspectief oplossingen vinden. Maar ze hebben elkaar ook nodig om samen met de gemeenten de langdurige zorg in goede banen te leiden. Rob van Dam en Roelof Konterman in gesprek.
2
3 4
zorg in gericht op de verpleging en verzorging en de gemeenten gericht op de participatie. Maar de ‘knip’ waarover iedereen het heeft, zit in het achterliggende systeem en is niet voor de cliënt zichtbaar. Om het zo overzichtelijk mogelijk te houden, hebben wij gezegd:
ZORGVERZEKERAARS NEDERLAND - ZN DIALOOG NR 6 - 9 OKTOBER 2014
“ALS JE MEER INZET OP WAT MENSEN ZELF KUNNEN, ZOU MEER INVESTEREN IN DE WIJKZORG LOGISCHER ZIJN”
daar waar mogelijk kopen wij de wijkverpleegkundi-
WIJKVERPLEGING
ge zorg in bij dezelfde partij waar de gemeente dit ook doet. Hierbij hebben wij oog voor het feit dat zorgaanbieders behalve met lagere tarieven van de
1 2
Van Dam noemt de rol van de wijkverpleegkundige in
gemeenten ook met lagere tarieven van de zorgver-
3
het nieuwe gemeentelijke zorglandschap ‘interessant
zekeraars geconfronteerd worden. Ook wij ontko-
4
en relevant’. “Maar we zijn gewend aan zaken doen
men niet aan de bezuinigingen. Wij zaten met onze
met het zorgkantoor en krijgen nu te maken met
inkooptarieven vrij hoog en hebben die nu verlaagd
Rob van Dam is voorzitter van de raad
zorgverzekeraars én met 32 gemeenten”, zegt hij.
naar de marktgemiddelden. Daarmee kunnen we
van bestuur van zorgaanbieder Careyn.
“Probleem daarbij is dat gemeenten heel verschillen-
iets meer volume inkopen, al betekent het voor een
de verantwoordingseisen kunnen stellen, plus dat ze
zorgaanbieder natuurlijk wel dat die hetzelfde werk
heel verschillende – en soms absurd lage – tarieven
moet doen voor minder geld.”
hanteren waartegen wij wél het werk voor onze cliënten moeten doen.”
Roelof Konterman is van bestuur van Achmea.
Die afspraak om als gemeenten en zorgverzekeraar bij dezelfde partij in te kopen, helpt de zorgaan-
lid van de raad Konterman zegt de bezwaren van Van Dam te
bieders, stelt Van Dam, want het voorkomt veel
herkennen. “Daar komt nog die ‘knip’ in de functie
afstemmingsproblemen. “Maar die tariefsafslag voor
bij”, zegt hij. “Wij kopen de wijkverpleegkundige
de wijkzorg blijft een probleem. Als je meer inzet op
gemeente – die kijkt naar kwaliteit, prijs en de sa-
– zou meer investeren in de wijkzorg logischer zijn.”
menhang in het aanbod.” Het gaat erom dat de cliënt
Konterman ontkent dit niet, maar voegt toe: “We krij-
regie krijgt, werpt Van Dam tegen. “Maar daarvoor
gen er wel wat voor terug, ook in de wijkverpleging:
hebben we het pgb”, zegt Konterman. “En wie die
de gemeenten kunnen op maat contracteren, dat zal
regie niet wenst, kan de zorg in natura krijgen. Ik
compenserend werken. Al zal het ook tot verschillen
denk ook niet dat het percentage dat die regie kan
tussen gemeenten gaan leiden.”
en wil nemen zo heel groot zal zijn.”
Een lastig punt hierbij is dat ook voor de wijkver-
Van Dam fel: “Dat ben ik dus volstrekt met je
pleegkundige functie een macrobudget geldt, stelt
oneens. Hetzelfde werd gedacht bij de komst
Van Dam. “Helaas geldt hierbij bij overschrijding een
van internetbankieren, maar 98 procent van
generieke korting. Gaat een andere zorgaanbieder
de mensen blijkt dit te doen. We moeten
over zijn budget voor wijkverpleegkundige zorg heen,
echt accepteren dat de burger de regie
dan wordt niet alleen hij daarvoor gekort door de
heeft.” Konterman is niet overtuigd.
overheid, maar dan wordt die korting over alle aan-
“Eigen regie nemen in bankieren
bieders verdeeld. Dat is heel lastig.”
vind ik echt van een andere orde dan eigen regie op het
DE WET LANGDURIGE ZORG
ZORGVERZEKERAARS NEDERLAND - ZN DIALOOG NR 6 - 9 OKTOBER 2014
wat mensen zelf kunnen – de kern van de transitie
gebied van zorg”, zegt hij.
1 2
De grootste omkeer die we in het huidige zorgveld zien, is de veranderende zorgvraag, vindt Van Dam.
3
“Mensen willen zo lang mogelijk thuis blijven wonen,
4
en ze willen niet meer dat hen zoveel mogelijk uit handen wordt genomen. De verandering in wetgeving die hieruit volgt, vind ik dus logisch en ik zie ons die ook samen vormgeven. Ik zou alleen politiek een andere route hebben gevolgd en een veel eenvoudiger systeem hebben gecreëerd waarbij de professionals en de cliënten samen in de regio het beschikbare geld verdelen.” Maar Konterman ziet dit anders: “Dan is er geen enkele partij meer – zorgverzekeraar,
“DAAR WAAR MOGELIJK KOPEN WIJ DE WIJKVERPLEEGKUNDIGE ZORG IN BIJ DEZELFDE PARTIJ WAAR DE GEMEENTE DIT OOK DOET”
Vinden de zorgaanbieder en de zorgverzekeraar dat
worden. Dit gaat écht een disbalans geven waarbij
is dat vertrouwen beslist een aandachtspunt. Met
zorgverzekeraars met verhoudingsgewijs veel verze-
Careyn hebben we al een jarenlange relatie en een
kerden met een hoog risico erg in het nadeel zijn.”
goede verstandhouding. Dat is niet met alle zorgaanbieders zo. En we hebben ook de nieuwkomers in de
ze tot elkaar veroordeeld zijn in de langdurige zorg? “Ik denk juist dat we heel veel aan elkaar kunnen
Van Dam: “En daarvan gaan wij ook last krijgen, want
markt om rekening mee te houden. Ook die moeten
hebben”, zegt Van Dam. Ook Konterman gaat ervan
het betekent dat wij geen rendabele tarieven krijgen
een plek krijgen. Maar de hoeveelheid geld die we
uit dat de partijen van elkaar kunnen leren. “We
en toch voor oplossingen moeten zorgen voor onze
voor het totale zorgaanbod te besteden hebben,
hebben in veel zorgsectoren succes geboekt met het
cliënten. Voor ons is investeren in samenwerking dus
groeit niet mee als we dat faciliteren. Een nieuwe zorg-
landelijk vormgeven van de inkoop. Voor de langdu-
net zo belangrijk. Denken dat wij wel weten wat de
aanbieder ruimte bieden gaat dus altijd ten koste van
rige zorg zullen we die inkoop echter anders moeten
cliënt wil is niet meer van deze tijd. Bovendien heb-
het budget dat voor de bestaande partijen beschik-
gaan vormgeven, daaraan moeten we een meer
ben we een vastgoedprobleem op te lossen en daar-
baar is. Ik snap dus heus wel dat wij niet altijd een
regionale invulling gaan geven. We zullen heel goed
bij hebben we de gemeenten én de zorgverzekeraars
medaille winnen van de zorgaanbieders.”
op de hoogte moeten zijn van wat er in de regio’s ge-
nodig. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid.”
beurt bij de zorgaanbieders en de gemeenten, zeker
Konterman: “Een van onze bedrijfsonderdelen is een
nu we als zorgverzekeraars niet meer gecompen-
vastgoedonderneming die investeert in zorgvastgoed
seerd worden voor risico’s. Het is onverantwoord dat
en woningen. Daarin vinden we elkaar dus wel. Toch
ZORGVERZEKERAARS NEDERLAND - ZN DIALOOG NR 6 - 9 OKTOBER 2014
VERTROUWEN
die compensatie zo snel is afgebouwd, ook in relatie tot de wijkverpleging, waar het de bedoeling is dat de
1
zorgverzekeraars vanaf 2017 volledig risicodragend
2
3 4
Deel deze ZN dialoog
Zorgverzekeraars Nederland nr 41 / 9 oktober 2014
Gebruik eHealth neemt toe Het gebruik van eHealth door zorggebruikers neemt langzaam toe. Het gaat vooral om online afspraken maken en het aanvragen van herhaalrecepten in de eerste lijn. Ten opzichte van vorig jaar is de elektronische dossiervoering nog verder verbeterd, wat goede kansen biedt voor de online inzage in het dossier door de zorggebruiker. Dit blijkt uit de eHealth Monitor 2014 die Nictiz en Nivel vandaag aanboden aan Leon van Halder, secretaris-generaal bij het ministerie van VWS. Zorgverzekeraars Nederland (ZN) is blij met de uitkomsten in deze tweede uitgave van de eHealth Monitor. Uit de monitor blijkt dat inmiddels 13% van de zorggebruikers de mogelijkheid kent om online afspraken te maken bij de eigen huisarts. In 2013 was dit slechts 7%. Met het digitaal aanvragen van een herhaalrecept is inmiddels 30% bekend, tegenover 21% in 2013. Dit zijn nog geen cijfers om blij van te worden, maar de stijging is onmiskenbaar. Veel beter gaat het met de elektronische dossiervoering. Huisartsen doen dit al langer op grote schaal. 98% van de huisartsen houdt patiëntendossiers voornamelijk of uitsluitend elektronisch bij. Bij de medisch specialisten is een stijging te zien van 66% in 2013 naar 75% in 2014. Belemmeringen Maar de eHealth Monitor geeft ook aan dat de in 2013 gesignaleerde belemmeringen voor opschaling van het gebruik van eHealth grotendeels blijven bestaan. Obstakels rondom bekendheid, standaardisatie, financiering en regie zijn helaas niet in één klap op te lossen. De toename van het gebruik van eHealth blijft mede daarom beperkt. Daarnaast constateren de auteurs dat de toename stokt omdat zorggebruikers en zorgverleners bij sommige toepassingen onvoldoende meerwaarde ervaren. In de eHealth Monitor 2014 wordt expliciet de aanbeveling gedaan om bij de ontwikkeling en inzet van eHealth krachtig te sturen op tastbare meerwaarde voor alle betrokkenen. Sinds het verschijnen van de eHealth Monitor in 2013 zijn diverse initiatieven ondernomen om de gesignaleerde belemmeringen weg te nemen en in te spelen op de gedane aanbevelingen. Zorgverzekeraars hebben zich verbonden aan de onlangs vastgestelde implementatie agenda eHealth en nemen in dat kader deel aan projecten rondom ketenzorg, zelfzorg en het Persoonlijk GezondheidsDossier (PGD). Zorggebruikers, zorgverleners, zorginstellingen en zorgverzekeraars werken in deze projecten aan de daadwerkelijke opschaling van eHealth. De focus ligt daarbij niet op de technologie zelf, maar op de meerwaarde voor de zorg door meer mogelijkheden voor zelfmanagement en eigen regie voor patiënten. De uitkomsten van het onderzoek staan in een onderzoeksrapport, tabellenbijlage en infographic.
Uitbreiding site over verspilling in de zorg De website verspillingindezorg.nl is, naast het bestaande meldpunt, uitgebreid met voorbeelden. Ook ziet de bezoeker sinds kort wat er met de meldingen gebeurt, voor welke aanpak is gekozen en welke organisaties deelnemen aan het programma. De praktijkvoorbeelden geven een weergave van positieve verhalen van zorgaanbieders die met hun project een manier hebben gevonden om verspilling tegen te gaan en dat graag met anderen delen. Hierbij zijn ook hun contactgegevens meegenomen. Zo kunnen geïnteresseerden direct met hen in contact komen.
ZN journaal 41
9 oktober 2014
Aanpak verspilling in de zorg Ruim veertig partijen in de zorg, waaronder ZN, werken op initiatief van minister Schippers van VWS samen aan het programma Aanpak verspilling in de zorg. Het project bestaat uit drie onderdelen: genees- en hulpmiddelen, langdurige zorg en curatieve zorg. De inzet van het programma is zorg op maat, minder weggooien, slim organiseren, samenwerken en de patiënt centraal stellen. De goede voorbeelden op de site zijn ook ingedeeld op deze thema’s. Sinds 2013 bestaat het landelijk Meldpunt Verspilling in de zorg. Hierop zijn inmiddels ruim 20.000 meldingen gedaan.
ZN journaal 41
9 oktober 2014