Toepassing van wet- en regelgeving voor de diepe ondergrond
Pieter Jongerius
2/1/2011
De Mijnbouwwet
2
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
1
De Mijnbouwwet
Invloedssfeer
Wat is de diepe ondergrond?
100 m 500 m
~ 5 km 3
De Mijnbouwwet
4
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
Vergunningen
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
2
Mijnbouwwet 1
• Vergunningen voor opsporing, winning en opslag opsporing en winning van koolwaterstoffen, zout, aardwarmte opslag van aardgas, CO2, stikstof, olie etc.
• Systeem van concurrerende aanvragen open gebied concurrerende aanvragen gedurende 91 dagen
5
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
Mijnbouwwet 2 Vergunningsduur: op basis van voorziene activiteiten minister EZ kan vergunning intrekken als geen activiteit • Vergunningsgebied op basis van: blokken (opsporing offshore) grootte opsporingsgebied (winning offshore) voorkomen (onshore) minister EZ kan deel intrekken bij fallow acreage
6
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
3
Mijnbouwwet 3 • Winningsplan, opslagplan planmatig beheer bodembeweging (onshore)
• Veiligheid, gezondheid, milieu algemene nationale wetgeving specifieke onderwerpen in Mijnbouwwet Veilgheidsdocumenten en systemen
7
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
Vergunningen
beoordelaars
Technische en Veilgheids aspecten • Staatstoezicht op de Mijnen Financiële aspecten • Energie beheer Nederland Geologische/technische onderbouwing • TNO adviesgroep EZ
Bodembeweging • Tcbb
Werkprogramma • TNO adviesgroep EZ Algemeen advies • Provincie Concluderend advies • Mijnraad 8
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
4
De nieuwe werkelijkheid
aardwarmte
9
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
Complex! 0.5
0. 5 1 km
1
1
1.5 2 km
1. 5
2 3 km 2
4 km 2.5
2. 5
Bron: NAM
10
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
5
Elke diepte
Steenkool voorkomens
100 – 5000 m
Olie & Gasvoorkomens
600 – 5000 m
Zoutvoorkomens
10 – 3000 m
Aquifers
0 – 5000 m
Temperatuur verdeling Drukverdeling 11
15 – 220˚C 1 – 500 atm Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
Het wordt dus drukker in de diepe ondergrond ….
12
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
6
Gebruiksfuncties kunnen elkaar beïnvloeden
13
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
Beïnvloeden
14
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
7
Beïnvloeden
15
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
Gebruiksfuncties kunnen met elkaar concurreren
16
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
8
Concurreren
Wat is de diepe ondergrond? •Gas •Olie •CO2 •Stikstof •Waterstof •Water •Warmte •Perslucht
17
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
Gebruiksfuncties kunnen elkaar uitsluiten
18
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
9
19
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
Hoe nu verder
Verleden: “wat het eerst komt, dat wordt indien veilig het gebruik”
Nu en in de toekomst: Afwegingen in kader optimaal gebruik ondergrond
20
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
10
VRODO afweging
Wat willen we waar?
Wat kan waar?
21
objectief
Wat zit waar?
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
Wat is waar 1) uit diepe boringen • 3087 op land • 1307 op NL deel van de Noordzee
2) uit seismisch onderzoek (surveys)
22
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
11
Data
23
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
Nog meer data
24
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
12
Digitaal beschikbaar ~27 km
~35 km
5 km
25
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
Wat kan waar? zoutstructuur 2020 C02
AW-aquifer (kh > x, T > y)
ZE, RB RO, DC
2020
CO2 / UGS
2012 C02
ZE
2
ZE
> x Mton, kh > y (dus geschikt)
UGS N2 H2
UGS N2 H2
C02
gasveld
2
4
UGS N2 H2
4
< x Mton, kh > y Kh < y (dus ongeschikt)
ZE, RB
0
RO
H2 Kh>x en GIIP>y en seal = ZE
UGS N2 H2
1
RO
C02
2020
ZE, RB
RN, KN RBMVL
2
Onbekend Kh<x of GIIP
UGS N2 H2
C02
vrij
2
aantal putten
4
aantal cavernes
UGS N2 H2
C02
2027
RB, RN
1
RO, RB
ZE, RB RO
seal reservoir
UGS N2 H2
C02
2018
KN, N
C02
3
UGS N2 H2
2019
KN
RB, RN RBMVL
26
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
13
Wat willen we waar Afwegingskader • Economische Waarde • Strategische Waarde • Risico’s (veiligheid) • Milieu impact • Omkeerbaarheid • Tijdsduur • Ruimtebeslag aan het oppervlak • Milieu impact
27
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
Van VRODO naar RODO
Technisch/geologische inventarisatie van activiteiten: “wat is waar?” Vaststelling mogelijke concurrentie en interferentie: “wat kan waar?” TNO 2010/11 Quantificatie van karakteristieken op basis van consistente definities
Prioriterings-scenarios op basis van transparant beslissingsmodel
RUG 2011/12
Nationale Structuur Visie 28
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2/1/2011
14