5/15/2014
Testen op soa: hoe, wat, waar? Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter
[email protected]
Overzicht van de presentatie • • • • • •
Soa en hiv in België Preventie en plaats van testen Uitdagingen voor soa-bestrijding Welke teststrategieën bestaan er? Welke teststrategie gebruiken? Conclusies en besluiten
1
5/15/2014
Soa in België en Vlaanderen
cijfers WIV, 2013
HIV diagnoses per jaar – verdeling naar geslacht 1400 1200 1000 Mannen Vrouwen onbekend Totaal
800 600 400 200 0
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
cijfers WIV, 2013
2
5/15/2014
Hiv-preventie
« Know your epidemic, know your response » Gebruik beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk voor jouw doelgroep!
3
5/15/2014
Hiv-preventie
Medicatie
4
5/15/2014
Hiv-preventie
Nationale hiv-plan
5
5/15/2014
Hiv-preventie
Community aanpak
6
5/15/2014
Hiv-preventie
7
5/15/2014
Voor mensen uit verschillende groepen, met en zonder hiv
15
Hiv-preventie
8
5/15/2014
TESTEN VOOR HIV EN SOA
Uitdagingen soa-bestrijding: wie testen?
General Population Bridge Population Core transmitters
9
5/15/2014
Uitdagingen soa-bestrijding: niet enkel testen
risicogedrag geïnfecteerd geen klachten zoekt hulp juiste behandeling therapietrouw partner(s) behandeld risicoreductie
0
100
200
Uit proefschrift Jan van Bergen, Soa-aids-Nederland; Aangepast uit model Piot tuberculosebestrijding
Uitdagingen soa-bestrijding: niet enkel testen
risicogedrag geïnfecteerd geen klachten zoekt hulp juiste behandeling therapietrouw partner(s) behandeld risicoreductie
0
100
200
Uit proefschrift Jan van Bergen, Soa-aids-Nederland; Aangepast uit model Piot tuberculosebestrijding
10
5/15/2014
WELKE STRATEGIEËN BESTAAN ER?
Klassieke hiv test strategie • “Pre-test counselling” bij een arts; bloedname • Staal opsturen naar labo – Screening – Indien nodig: confirmatietest
• Resultaat meedelen na ongeveer een week • “Post-test counselling” bij een arts Gemedicaliseerd, focus op toestemming / informatie Dit is de “standard of care”
11
5/15/2014
Wat zijn de kanttekeningen bij deze strategie?
• Bij wie ligt het initiatief? – Initiatief om arts te bezoeken: patiënt – Initiatief om test voor te stellen: ?!
• Testen we hiermee de juiste mensen/risicogroepen?
“The hidden epidemic” = Hiv+ mensen die niet op de hoogte zijn van diagnose = motor van de epidemie = prioritaire doelgroep voor testing Vooral gekend bij MSM: - 56% in Sialon I studie (44% tot 79%) 2008-2009 - 14,3% In Antwerpen (30% in gay bars) 2009-2010 Nagenoeg geen gegevens voor migranten.
12
5/15/2014
Alternatieve strategieën • HIV sneltesten • In de eerste lijn • In “gespecialiseerde infrastructuren voor opsporing” • In andere medische diensten (spoedgevallen dienst)
• • • •
Gedecentraliseerd testen (“outreach testing”) Test in en door de community (“Community based testing”) Online testen Zelftesten
Welke stalen worden gebruikt (1) • Bloedstalen: – Vol bloed
– Vingerprik
– ‘Dried blood spot’
13
5/15/2014
Welke stalen worden gebruikt (2) • Speekselstalen (‘Oral fluid’)
• Urinestalen
27
Besluit alternatieve HIV test strategieën • Complementair aan klassieke strategie • Praktisch haalbaar, best gebruikt bij risicopopulatie • “Linkage to care” blijft aandachtspunt Belangrijke elementen: • Verandering van paradigma • Ethische aspecten
14
5/15/2014
WELKE STRATEGIE GEBRUIKEN?
• Er is geen “beste” strategie • Elke strategie heeft voor- en nadelen: keuze moet afhankelijk zijn van specifieke groep en situatie
15
5/15/2014
Conclusies en besluit • Soa komen geregeld voor, en testen kan aangewezen zijn: – Bij klachten (jeuk, branderig gevoel bij plassen, enz) – Bij regelmatig wisselende partners
• De meeste soa zijn geneesbaar, maar alle stappen in de behandeling moeten gezet worden om optimaal effect te bereiken (inclusief behandelen van partners) • ‘Klassieke’ strategie van opsporing lijkt ontoereikend • Zoeken naar nieuwe en vernieuwende methodes • Test de juiste mensen • Zorg voor een juiste risico-inschatting
HOE EEN RISICO-INSCHATTING MAKEN?
16
5/15/2014
Oefening
• Per 3 • Vertellen over: – – – – –
Wanneer de laatste keer seks gehad? Met wie? Vaste of occasionele partner? Hoe het was (op schaal 1 – 10) Was er voorspel? Waaruit bestond dit? Condoom gebruikt tijdens laatste contact?
17
5/15/2014
Seksuele counseling en sekstherapie • Seksuele counseling: 1ste lijn – Praten over seks met risico-inschatting – Educatie: basisinformatie – Adviezen + verwijzing
• Behandeling: 2de lijn – Bij problematische seksbeleving: disfuncties, hyperseksualiteit – Bij gecompliceerde problemen
Conclusie: hoe omgaan met cliënten en hun seksualiteit?
• Durf praten over seks • Bouw hulpverleningsrelatie op met vertrouwen, neutrale, niet-veroordelende houding
18
5/15/2014
Conclusie: hoe omgaan met cliënten en hun seksualiteit?
• Begin zelf over seksualiteit en hou het bespreekbaar • Herhaal informatie regelmatig • Wees bewust van je non-verbale signalen • Niet interpreteren van signalen, maar bevragen: patiënt heeft het antwoord!
Bedankt!!
19
