Stationsstraat 36 3590 Diepenbeek 011 35 04 21 011 32 14 69
[email protected] www.pssd.be pssd.smartschool.be
BV vakoverschrijdende eindtermen Ten opzichte van de vorige versie zijn wijzigingen in het groen gemarkeerd.
KLAAR VOOR PUBLICATIE
Eindredacteur: Kim Lenaerts Redactie: / Revisoren: VOET-voorzitters, Ellen Beunckens, Veerle Ernots, Daisy Hermans, Marina Mertens.
Inhoudsopgave 1
Doel beleidsvisie............................................................................................................................. 2
2
Schoolvisie....................................................................................................................................... 2
3
Schoolmissie................................................................................................................................... 2
4 4.1 4.2 4.3 4.4
Vakoverschrijdende eindtermen.................................................................................................... 2 Concept............................................................................................................................................. 2 Overgang van eerste naar tweede generatie VOET-en.....................................................................3 Ordeningskader................................................................................................................................. 3 Evaluatie............................................................................................................................................ 3
5 5.1 5.1.1 5.1.2 5.2
VOET-nastreving.............................................................................................................................. 3 Vakgebonden en vakoverschrijdend.................................................................................................. 3 Vakgebonden..................................................................................................................................... 3 Vakoverschrijdend............................................................................................................................. 4 Tools voor VOET-inventarisatie......................................................................................................... 4
6 6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.1.4 6.1.5 6.2 6.3 6.4 6.4.1 6.4.2 6.5 6.6
VOET-werking.................................................................................................................................. 4 Binnen het ordeningskader................................................................................................................ 4 Gemeenschappelijke stam................................................................................................................ 4 Contexten.......................................................................................................................................... 4 Leren leren........................................................................................................................................ 5 ICT in de eerste graad....................................................................................................................... 5 Technisch-technologische vorming in de tweede en de derde graad................................................5 Buiten het ordeningskader................................................................................................................. 5 Werkgroepcoördinator....................................................................................................................... 5 Functieverdeling................................................................................................................................ 6 Voorzitter........................................................................................................................................... 6 Secretaris.......................................................................................................................................... 6 Vergaderfrequentie............................................................................................................................ 6 Vergaderagenda................................................................................................................................ 6
BV vakoverschrijdende eindtermen
pagina 1 van 10
6.7 6.8 6.8.1 6.8.2 6.8.3 6.8.4 6.8.5 6.8.6 6.8.7 6.9 6.10
Smartschoolcursus............................................................................................................................ 6 VOET-initiatieven............................................................................................................................... 7 Soorten.............................................................................................................................................. 7 Van planning tot evaluatie.................................................................................................................. 7 Aanvraag extra-activiteit.................................................................................................................... 7 VOET-en op verschillende niveaus.................................................................................................... 7 Leerlijn............................................................................................................................................... 8 Structurele inspanningen................................................................................................................... 8 Communicatie.................................................................................................................................... 8 Verslaggeving.................................................................................................................................... 8 Verticaal overleg................................................................................................................................ 8
7
Informatieoverdracht realisatie VOET............................................................................................ 9
8 8.1 8.2 8.3 8.4
Interne kwaliteitszorg...................................................................................................................... 9 Professionalisering............................................................................................................................ 9 Evaluatie samenstelling werkgroepen............................................................................................... 9 Kwaliteitsindicatoren.......................................................................................................................... 9 Evaluatievergadering....................................................................................................................... 10
1
Doel beleidsvisie
Deze beleidsvisie beschrijft hoe onze school met de vakoverschrijdende eindtermen (VOET-en) omgaat.
2
Schoolvisie
Onze maatschappij evolueert voortdurend en als school willen we hierin vooruitstrevend zijn. Vanuit onze schoolvisie werken we aan wat we (maatschappelijk) belangrijk vinden, bv. duurzaamheid. Daarnaast geeft de Vlaamse overheid aan wat zij belangrijk acht om binnen het onderwijs na te streven en waaraan een school moet werken. Dit wordt o.a. vertaald in VOET-en. Ze zijn een vangnet voor waardevolle en maatschappelijk relevante inhouden die je minimaal of niet in de vakken vindt en die op grotere schaal en op schoolniveau kunnen nagestreefd worden.
3
Schoolmissie
De school wil met de organisatie van bepaalde initiatieven 1 door de VOET- en werkgroepen de VOETen nastreven.
4
Vakoverschrijdende eindtermen
4.1
Concept
Eindtermen zijn minimumdoelen die: • • •
1
door de overheid noodzakelijk en bereikbaar worden geacht voor een bepaalde leerlingengroep in Vlaanderen; jongeren moeten behaald en/of nagestreefd hebben wanneer ze op hun achttiende het leerplichtonderwijs verlaten; zowel kennis, vaardigheden, attitudes als inzicht omvatten.
Het begrip 'initiatieven' omvat projecten, extra-activiteiten, mogelijkheden … waarmee VOET-en worden nagestreefd.
BV vakoverschrijdende eindtermen
pagina 2 van 10
Eindtermen worden ingedeeld in: •
•
4.2
vakgebonden eindtermen: te behalen doelstellingen die specifiek behoren tot een vakgebied. Ze zijn verwerkt in leerplannen; vakoverschrijdende eindtermen: minimumdoelen die niet specifiek behoren tot een vakgebied en die de school d.m.v. vakgebonden lessen en andere initiatieven nastreeft.
Overgang van eerste naar tweede generatie VOET-en
De school inventariseerde in de loop van het schooljaar 2009-2010 alle initiatieven die op de één of andere manier bijdroegen tot het realiseren van de VOET-en, uitgezonderd de vakgebonden activiteiten. De verantwoordelijke organisator maakte vervolgens de koppeling met de nieuwe VOETen. De extra-activiteiten pasten daarbij in het nieuwe VOET-concept. Daarnaast werden er ook hiaten opgemerkt: voornamelijk de VOET-en van 'socio-economische samenleving' en 'omgeving en duurzame ontwikkeling'. Hier moest dus extra aandacht aan worden gegeven om ze na te streven.
4.3
Ordeningskader
De VOET-en zijn ondergebracht in een ordeningskader waarin: • • • • •
zeven contexten; een gemeenschappelijke stam; leren leren; technisch-technologische vorming (2de en 3de graad ASO); ICT (1ste graad)
worden gecombineerd. Meer informatie over dit ordeningskader is na te lezen in de brochure ‘informatiebrochure VOET @ 2010’.
4.4
Evaluatie
Als school moeten we niet bewijzen dat we de VOET-en bereiken aangezien er een inspanningsverplichting geldt. We dienen onze inspanningen en georganiseerde activiteiten kenbaar te maken en te verantwoorden. Op die inspanning staat geen kwantitatieve norm. Wij vinden het belangrijk om zicht te hebben op welke VOET-en er in welke mate per opleiding worden nagestreefd en wat eventuele hiaten zijn. Zie punt 5.2 Tools voor VOET-inventarisatie p. 4. Onze school wil alle VOET-en per opleiding nastreven.
5
VOET-nastreving
5.1
Vakgebonden en vakoverschrijdend
Onze school streeft de VOET-en zowel na binnen de lessen (vakgebonden) als buiten de lessen (vakoverschrijdend).
5.1.1
Vakgebonden
Voor elk vak zal de vakgroep de VOET-en binnen de lessen en in vakgebonden activiteiten nastreven en bewaken. Informatie over de vakgroepwerking is terug te vinden in BV vakgroepwerking.
BV vakoverschrijdende eindtermen
pagina 3 van 10
5.1.2
Vakoverschrijdend
Onze school koos ervoor om op twee vlakken vakoverschrijdend te werken nl. door de oprichting van VOET-groepen enerzijds en werkgroepen anderzijds. De VOET-groepen zijn zeer concreet bezig met en werken doelgericht aan de VOET-en (cfr. binnen het ordeningskader). De werkgroepen (cfr. buiten het ordeningskader) werken rond het thema van hun werkgroep dat niet noodzakelijk VOET-gebonden is, maar waarbij toch VOET-en worden nagestreefd. Ieder personeelslid met een opdracht van minstens 20 % is verplicht lid van minstens één VOET- of werkgroep. Daarnaast kan een personeelslid zich extra engageren en op vrijwillige basis aan een VOET- of werkgroep deelnemen. Bij de verdeling van het personeel over de verschillende VOET- en werkgroepen wordt rekening gehouden met het aantal leden zodat dat in evenwicht is met de behoeften van die groep.
5.2
Tools voor VOET-inventarisatie
Er wordt beroep gedaan op twee tools om de nagestreefde VOET-en te inventariseren: 1
2
jaarplannen: iedere vakgroep maakt per vak per leerjaar en graad een jaarplan binnen het digitaal schoolplatform. Hieraan dienen o.a. de VOET-en gekoppeld te worden. De vakgroepen hebben de opdracht om voor 1 oktober de VOET-en in hun jaarplan waarheidsgetrouw en aantoonbaar in te geven. De rapportering gebeurt per opleiding. Hierbij wordt het zevende jaar niet meegerekend. eigen databank: de VOET-en die worden nagestreefd met extra-activiteiten en andere initiatieven worden in een zelf ontwikkelde databank 'DB planning' ingegeven. De rapportering ervan kan per vak-, VOET- of werkgroep en per VOET.
Deze inventarisatie wordt gecommuniceerd aan het personeel:
•
de eerste week van oktober: dan kunnen de VOET-groepen nagaan welke eigen extra-activiteiten eventueel geschrapt kunnen worden omdat de doelstellingen ervan in voldoende mate binnen de vakken gerealiseerd worden. Daarnaast komen ook hiaten tot uiting. Het principe hier is dat de VOETgroepen realiseren wat de vakken niet gerealiseerd krijgen. op het einde van het schooljaar.
6
VOET-werking
6.1
Binnen het ordeningskader
6.1.1
Gemeenschappelijke stam
•
Ieder personeelslid dient de VOET-en uit de gemeenschappelijke stam steeds na te streven: tijdens de lessen, de speeltijden, bij extra-activiteiten …
6.1.2
Contexten
Elke VOET-groep werkt rond de VOET-en per context: • • • •
VOET-groep lichamelijke gezondheid en veiligheid (VT-LGV); VOET-groep mentale gezondheid (VT-MTG); VOET-groep sociorelationele ontwikkeling (VT-SRO); VOET-groep socioculturele samenleving (VT-SCS);
BV vakoverschrijdende eindtermen
pagina 4 van 10
• • •
VOET-groep omgeving en duurzame ontwikkeling (VT-ODO); VOET-groep politiek-juridische samenleving (VT-PJS); VOET-groep socio-economische samenleving (VT-SES).
O.a. in het kader van LGV, MTG en ODO zijn er beleidsvisies uitgewerkt: • • •
BV gezondheid, BV mentale gezondheid, BV duurzaamheid.
6.1.3
Leren leren
VT-LER werkt rond de VOET-en leren leren. Er wordt hierbij aandacht geschonken aan acht items die leerlingen ontwikkelen op vlak van leren. Er wordt bovendien een onderscheid gemaakt tussen initiatieven voor de tweede graad en initiatieven voor de derde graad conform de VOET-indeling. Deze VOET-groep werkt daarnaast i.s.m. de interne leerlingbegeleiding een eigen beleidsvisie uit: BV leren leren.
6.1.4
ICT in de eerste graad
De PSSD Green High heeft enkel een tweede en een derde graad. Toch vinden we het belangrijk om ook aandacht te schenken aan de VOET-en ICT die de leerlingen moeten nastreven in de eerste graad. De vakgroep informatica bewaakt dit. Uiteraard wordt er aan deze VOET-en ook aandacht geschonken binnen andere vakgroepen. Deze VOET-en kunnen echter niet worden geregistreerd binnen de jaarplannen, daar ze niet in de leerlijn van de tweede en derde graad zitten. De vakgroep informatica werkt daarnaast een eigen beleidsvisie uit: BV ICT.
6.1.5
Technisch-technologische vorming in de tweede en de derde graad
De VT-TTV werkt voor zowel de tweede als de derde graad ASO concrete TTV-activiteiten uit.
6.2
Buiten het ordeningskader
Onderstaande werkgroepen werken rond een specifiek thema dat niet binnen het ordeningskader van de VOET-en valt: • • • • • •
activerende werkvormen (WK-AWV); buitenlandse reis (WK-BLR); cultuurbeleid (WK-CUL); internationalisering (WK-INT); taalbeleid (WK-TAB); tablet-pc (WK-TBP).
Ook deze werkgroepen streven bepaalde VOET-en na door de inrichting van bepaalde initiatieven. voorbeeld
6.3
WK-BLR organiseert de buitenlandse reis voor de derde graad in de paasvakantie. Daarbij worden o.a. heel wat VOET-en van context 6 socioculturele samenleving nagestreefd.
Werkgroepcoördinator
De functie van werkgroepcoördinator houdt o.a. volgende taken in: •
indeling van de personeelsleden over de VOET- en werkgroepen;
BV vakoverschrijdende eindtermen
pagina 5 van 10
• • • • • •
de werking van de VOET- en werkgroepen toelichten aan nieuwe personeelsleden; verslaggeving opvolgen en voorzien van feedback; verspreiden van het nascholingsaanbod en andere nuttige informatie; inventariseren van de nagestreefde VOET-en per opleiding; verticaal overleg met werkgroepcoördinator PMD; evaluatie van de VOET- en werkgroepen.
6.4
Functieverdeling
In het begin van het schooljaar worden per VOET- en werkgroep de functies onder de leden verdeeld tijdens de eerste vergadering.
6.4.1
Voorzitter
De functie van voorzitter vereist een redelijk engagement in tijd en inspanning. Hij/zij vervult o.a. volgende taken: • • • •
vergadering beleggen, voorbereiden en leiden; streven naar teamspirit binnen de groep; ontvangen informatie m.b.t. didactisch materiaal, VOET-gebonden ontwikkelingen, het professionaliseringsaanbod ... verspreiden; aanspreekpunt voor directie.
De werkgroep is, o.l.v. de voorzitter, verantwoordelijk voor de kwaliteit van de aangeboden initiatieven en voor het nastreven van de doelstellingen. Om die reden en om het evenwicht in taakbelasting te garanderen, worden verantwoordelijkheden en taakbelasting verdeeld over de leden van de werkgroep.
6.4.2
Secretaris
De secretaris vervult o.a. volgende taken: • •
verslaggeving formele overlegmomenten; voorzitter vervangen bij afwezigheid.
6.5
Vergaderfrequentie
De VOET- en werkgroepen komen minstens twee keer per schooljaar samen.
6.6
Vergaderagenda
Vanuit het schoolbeleid worden er agendapunten voor iedere VOET-groep vastgelegd. Ze zijn opgenomen in de wiki: ‘jaaragendapunten VOET-groepwerking’ op het digitaal schoolplatform. Daarnaast zijn de VOET- en werkgroepen vrij om zelf extra agendapunten aan te brengen.
6.7
Smartschoolcursus
Zowel voor de VOET- als de werkgroepen is er een Smartschoolcursus, nl '0 VOET-groepen' en '0 werkgroepen'. Deze zijn voor personeel de centrale bewaarplaats voor de (formele) werkzaamheden en bevatten o.a.:
BV vakoverschrijdende eindtermen
pagina 6 van 10
documenten: iedere VOET- en werkgroep heeft er een map die als digitaal archief fungeert. Ieder lid kan binnen de bestaande mappenstructuur documenten uploaden en downloaden. Daarnaast bevat de tool documenten m.b.t. de VOET-inventarisatie en -nastreving; weblinks: interessante websites; wiki 'geplande jaaragendapunten VOET-groepwerking': een overzicht van de verplichte agendapunten per periode.
•
• •
6.8
VOET-initiatieven
6.8.1
Soorten
VOET-en moeten niet per se met extra-activiteiten (studiereis, lezing, theatervoorstelling …) nagestreefd te worden. Het kan ook met initiatieven zoals een affichecampagne, het aanwezig zijn van bepaalde 'elementen' zoals waterkraantjes op school …
6.8.2
Van planning tot evaluatie
De VOET- en werkgroepen werken volgens het principe van de PDCA-cirkel: •
• • • • • • •
6.8.3
Plan: in het begin van het schooljaar en voor 30 september werken de VOET- en werkgroepen hun jaarplanning uit. Bij het screenen en kiezen van een initiatief stellen ze zich best onderstaande vragen. Is dit initiatief te verantwoorden binnen het opvoedingsproject en binnen de VOET-en? Wat zijn de doelen die we nastreven? Is dit initiatief daar het meest geschikt voor? Kunnen we met minimale aanpassingen soms een groter didactisch rendement bereiken? Hoe gaan we na of de leerlingen de doelstellingen bereiken? Do: het initiatief vindt plaats. Check en Act: evaluatie (behouden, bijsturen of afvoeren) van het initiatief.
Aanvraag extra-activiteit
Iedere extra-activiteit wordt aangevraagd via een aanvraagformulier FRM extra-activiteit. De extraactiviteit dient daarbij aan een aantal voorwaarden te voldoen. Deze zijn na te lezen in BV extraactiviteiten.
6.8.4
VOET-en op verschillende niveaus
Wanneer er VOET-initiatieven uitgewerkt worden, is het belangrijk om na te gaan of de acties gericht zijn op verschillende niveaus: de individuele leerling, de klas, de hele school en haar omgeving. voorbeeld voorbeeld voorbeeld
op niveau van de individuele leerling: beroep doen op de individuele leerlingbegeleiding, lessen leren leren … op niveau van de klas: biotoopstudie Kiewit, bezoek suikermuseum Tienen … op niveau van de school: sportdag, gedichtendag, fairtrade@school …
BV vakoverschrijdende eindtermen
pagina 7 van 10
6.8.5
Leerlijn
Als we VOET-en bij leerlingen willen nastreven, houdt dit veel meer in dan eenmalige en kortdurende acties. De aangeboden initiatieven worden vanzelfsprekend aangepast aan hun doelpubliek. Leerlingen komen best in de loop van hun schoolloopbaan diverse keren in contact met de verschillende VOET-en. De aangeboden VOET-en in een billijke verhouding spreiden over de graden is dus essentieel. De VOET-groepen werken daarom een leerlijn uit om dit te bewaken.
6.8.6
Structurele inspanningen
Wanneer tegelijkertijd in de klas, de school en de omgeving structurele of organisatorische aanpassingen gebeuren, krijgt het initiatief nog meer kans op slagen. voorbeeld
6.8.7
onze school wil een duurzame school zijn (VOET-en omgeving en duurzame ontwikkeling) en bouwde hier structurele voorzieningen zoals gescheiden afvalophaling, gratis kraantjeswater …
Communicatie
6.8.7.1 Intern Leerlingen en hun ouders ontvangen een brief met informatie over de extra-activiteit (wie, wanneer, waar, waarom, korst, organisator). Deze informatie is ook opgenomen in de nieuwsbrief voor leerlingen en personeel. 6.8.7.2 Extern Iedere extra-activiteit die wordt goedgekeurd wordt opgenomen in de kalender die via de schoolwebsite te raadplegen is. Nadat de extra-activiteit plaats vond, wordt erover gecommuniceerd via de Facebookpagina van de school. En soms ook via de geschreven pers. voorbeeld
6.9
Het Belang van Diepenbeek, de goednieuwskrant uit Het Belang van Limburg, Teng Diepenbeek
Verslaggeving
Na ieder overleg maakt en communiceert de secretaris het verslag. De wijze van verslaggeving is door de school vastgelegd in een dienstnota voor personeel.
6.10
Verticaal overleg
Jaarlijks wordt er een formeel overleg gehouden tussen de werkgroepcoördinator van de middenschool (PMD) en die van de secundaire school (PSSD). Hierbij worden o.a. • • •
de inventarisatie van initiatieven met de bijhorende VOET-en uitgewisseld; werkpunten vastgelegd; overlappingen aangekaart.
De informatie die de PMD doorgeeft, wordt door de werkgroepcoördinator van de PSSD gecommuniceerd naar ieder personeelslid van de PSSD via de nieuwsbrief.
BV vakoverschrijdende eindtermen
pagina 8 van 10
7
Informatieoverdracht realisatie VOET
Op het einde van het schooljaar worden de resultaten van de VOET-realisatie per opleiding gecommuniceerd en gepubliceerd via het digitaal schoolplatform.
8
Interne kwaliteitszorg
8.1
Professionalisering
Individuele personeelsleden of werkgroepen krijgen de kans om zich te professionaliseren in bepaalde VOET-thema's. Enerzijds door het volgen van een professionalisering buiten de school. voorbeeld
het volgen van een lezing over politiek.
Anderzijds door het volgen van interne professionaliseringen die de school aanbiedt. voorbeeld
workshop over het nieuwe VOET-concept op een pedagogische studiedag.
Nieuwe personeelsleden en interimarissen die langere tijd op onze school aanwezig zijn, worden aan het begin van hun indiensttreding door de werkgroepcoördinator geïnformeerd over de VOET-werking in onze school. Ze ontvangen daarbij ook de brochure 'VOET@2010'. Meer informatie over professionalisering: zie BV professionalisering.
8.2
Evaluatie samenstelling werkgroepen
Op het einde van het schooljaar mogen de voorzitters van de werkgroepen doorgeven of het aantal leden voldoende is en ook of er wijzigingen nodig zijn in de samenstelling van de groep voor het volgende schooljaar. Daarnaast mogen de individuele personeelsleden aangeven of ze het volgende schooljaar in een andere of bijkomende werkgroep wensen te zitten.
8.3
Kwaliteitsindicatoren
Conform de BV kwaliteitszorg zijn er voor deze beleidsvisie kwaliteitsindicatoren van toepassing. Op het einde van het schooljaar wordt de werking van de werkgroep getoetst aan een aantal beoordelingscriteria, nl. kwaliteitsindicatoren. #
indicator
minimum kwaliteitseis
instrument
meting
1
vergaderfrequentie
minstens twee per schooljaar
aantal verslagen
in orde of niet in orde
2
realisatie opgelegde vakgroepagenda
al de agendapunten zijn besproken
verslaggeving
in orde of niet in orde
3
realisatie VOET-en
minstens de hiaten per eigen databank 'DB opleiding zijn planning' nagestreefd met extra
BV vakoverschrijdende eindtermen
in orde of niet in orde
pagina 9 van 10
initiatieven
De resultaten en bevindingen van de meting van deze kwaliteitsindicatoren staan elk jaar opnieuw omschreven in een jaarverslag.
8.4
Evaluatievergadering
Indien de VOET- of werkgroep één of meer kwaliteitsindicatoren niet behaalt en er dus bijsturing nodig is, kan er een vergadering met de werkgroepcoördinator worden gehouden. Er wordt een evaluatie gedaan met alle leden van de VOET- of werkgroep. De evaluatievergadering eindigt met een engagementsverklaring van de VOET- of werkgroep van verbetervoorstellen voor het komende schooljaar. Deze maken op hun beurt deel uit voor de evaluatie van het volgende schooljaar. Problemen die te wijten zijn aan het individueel functioneren van een personeelslid worden in een functionerings-/evaluatiegesprek met het betrokken personeelslid besproken.
BV vakoverschrijdende eindtermen
pagina 10 van 10
