2013
current Techniek voor je leven
Ex-staatssecretaris Paul de Krom aanjager Techniekpact Zet in op inzetbaarheid • Recept voor groei Het spel of de knikkers? • Chercher la femme Systems engineering, spelen met spagaten Current met digitale extra’s op current.croon.nl
2
Tech niek voor je leven zet in op inzetbaarheid
Colofon Current is een opiniërend magazine. De verschillende artikelen hebben elk een eigen visie en boodschap. Ze vinden elkaar onder het motto: Techniek voor je Leven. Kies voor een leven in de techniek en blijf bij! Current is een uitgave van Croon Elektrotechniek. Croon is de grootste in elektrotechniek gespecialiseerde onderneming van Nederland.
Interactief magazine: current.croon.nl UITGEVER
Inhoud Trend Marktvraag & inzetbaarheid
Zij aan zij Industrie = samenwerken
De praktijk van...IHC Opleiding & strategie
Croon Elektrotechniek B.V. Schiemond 20-22 3024 EE Rotterdam
[email protected] www.croon.nl
6
4
Visie Lennart Koek
3
8 12
REDACTIE Croon Elektrotechniek, Marketing & Business Development
REALISATIE Bureau Lorient Communicatie BV, Valkenburg ZH Goedinvorm grafische producties BV, Scheveningen Van der Weij grafische bedrijven BV, Hilversum
Portret “Herwaardering van techniek”
Bijzondere carrière “Spel gaat voor knikkers”
14
Intern ondernemerschap Ambassadeur
18
Blijf je ontwikkelen!
20
22
FOTOGRAFIE EN BEELD Croon elektrotechniek (4, 13, 19, 22, 27, 29, 35, 37, 43) Bureau Lorient Communicatie (6, 7, 8, 9, 10, 11, 21, 24, 28, 33, 38, 40, 41, 42) Wikipedia (5, 30, 31) Fotobureau Dijkstra (cover, 14-17) E. Dronkert (23) Rabobank (24) Sjoerd van Oosten, F-L-E-X (43)
current.croon.nl Beleef Current, beleef Croon!
E-College Recept voor groei
23
Opinie “Techniek inspireert”
26
Chercher la femme Vrouw & Techniek
29
30
klimaatneutraal natureOffice.com | DE-179-088863
Current is ook online te vinden. Kijk op current.croon.nl voor extra filmpjes en links.
Het nieuwe werken... ...op kantoor
gedrukt
Niets uit deze uitgave mag, geheel of gedeeltelijk, worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. © 2013 Croon Elektrotechniek
Nieuws!
Systems engineering: Het spel van spagaten
32
Wetenschap: Duurzaam inzetbaar
34
Summary
38
42
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
Trend
Brede competenties en diepgaande kennis 4
5
De markt verandert. De klant formuleert zijn vraag steeds minder in technische bewoordingen. Een functionele beschrijving volstaat. Dat stelt andere vragen aan de inzetbaarheid van medewerkers. Veel hangt af van de manier waarop zij functionaliteit vertalen in techniek. Zij krijgen de vraag abstract binnen en werken via co-creatie met de klant aan het antwoord. “Dit vraagt om meer hoog opgeleide medewerkers”, zegt marketing manager David Knops. “Tegelijk moeten de technische details en de realisatie goed zijn. Daarom gaat de groeiende behoefte aan hoger opgeleiden samen met een herwaardering voor de technisch vakspecialist.”
“
Voorheen zaten we bij de klant tegenover technici. Die legden één op één een technische vraag neer bij onze technici. Tegenwoordig zitten we vaker bij managers aan tafel, die een functionele vraag stellen”, beschrijft Knops. Dat maakt de omzetting naar een technische oplossing voor de klant ingewikkelder. De werknemer die zich in die situatie het best thuis voelt, heeft een ‘T-profiel’. Daarbij staat de staande lijn voor vakspecialisme of verdieping en de liggende lijn voor algemene, brede competenties.
Vraag en antwoord “De kwaliteit van het antwoord aan de klant ligt besloten in de kwaliteit van de vraag. De mensen aan onze kant moeten daar een scherp oog voor hebben. Zo nodig kunnen ze de klant begeleiden naar het verscherpen van zijn vraagstelling. Ook cocreatie, het samen met de klant toewerken naar een oplossing, vraagt om brede kennis. Tegelijk vereist de vertaling naar techniek hoogstaande vakkennis. Je gaat samen een traject in en moet er ook samen uitkomen: samen uit, samen thuis.”
Dat vraagt brede competenties en diepgaande vakkennis. Maar in de praktijk is het koppelstuk tussen de liggende en staande lijn van het T-profiel vaak dun, zegt Knops. “Hoe krijg je dat zo stevig mogelijk? Ben je als persoon in staat voldoende verschillende petten op te zetten en opgaven zo nodig via verschillende aanvliegroutes te benaderen? Sommige mensen kunnen dat, andere hebben dat van nature minder meegekregen. Zo vullen mensen elkaar in de organisatie aan. Degenen met een echt vakspecialisme hebben we hard nodig. Met alleen prachtige engineering uit de tekenkamer kom je er niet, inzicht bij de uitvoering is net zo goed van groot belang.”
Herwaardering vakspecialist Knops: “De toegevoegde waarde van een bedrijf ligt voor een groot deel in het vermogen om de kwaliteitsketen over een heel project te kunnen sluiten. Dat betekent dat je zeker weet dat het product dat je levert, antwoord geeft op de vraag van de klant en de behoefte van de klant. Dat hangt af van hoe de ontwerper een abstracte vraag vertaalt naar techniek. Maar het hangt net
David Knops
Gezocht: een T-profiel
zoveel af van een foutloze realisatie van de techniek door de monteurs. Het gaat erom die cirkel te sluiten. Daarvoor moet je alle benodigde kennis in huis hebben.” Door deze ontwikkeling is er herwaardering voor de vakspecialist. Knops: “In het algemeen en zeker ook bij
Croon. Van mensen die inhoudelijk diep gaan heeft hun hele werkomgeving profijt. ‘Een leven lang leren’ is daarbij vanzelfsprekend, of je nu de liggende, de staande lijn of de koppeling wilt versterken. Daarbij vallen leren en werken over elkaar heen; een duidelijk onderscheid is er niet.”
“Groeiende behoefte aan hoger opgeleiden gaat samen met herwaardering voor de technisch vakspecialist.”
Praktijkgerichtheid rendeert Het opleidingsbeleid van Croon is gericht op optimale aansluiting bij de mogelijkheden van de medewerker en bij de praktijk. Knops: “Opleiden moet wel renderen. Kijk naar ons E-College, waarin elementen op VMBO-, MBO-, HBO- en academisch niveau te vinden zijn. Op elk niveau sluit de leerstof aan bij de weerbarstige praktijk van het echte leven. Dat geldt ook voor het Professional Engineering Programme, waarin we technisch academici die buiten de techniek zijn gaan werken willen terugwinnen voor technische functies. Vijftien kandidaten kwamen door de voorselectie. Inmiddels is een aantal bij Croon in dienst getreden.”
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL De praktijk van... IHC Merwede
Slimme mensen voor snelle veranderingen
Peter Wemmers: “We repareren de gaten uit het reguliere onderwijs. Daarnaast leiden we medewerkers breder op, zodat ze flexibeler inzetbaar worden”
Peter Wemmers: “Het tekort aan technici is oplosbaar” 7
Behalve toptechnologie in het hoogste segement vraagt ook het middensegment om innovatie: zo kosteneffectief mogelijk bouwen met bestaande technologie.
Strategie...
IHC Merwede verandert: van decentraal naar centraal, van exportbedrijf naar multinational, van kennisintensief bedrijf naar innovatiegedreven onderneming. Het opleidingsniveau stijgt, ‘een leven lang leren’ is essentieel. De bedrijfsschool begeleidt medewerkers liefst van VMBO tot academisch niveau.“Bovendien benutten we ons MBO+-programma om medewerkers op te leiden in de bedrijfsstrategie”, zegt Peter Wemmers, Concern Manager Opleidingen.
“
Volgens wetenschappelijk onderzoek leer je 70% in de praktijk, 20% door feedback van collega’s en 10% klassikaal”, zegt Wemmers. “Daarom kun je leren beter niet isoleren in klaslokalen, maar integreren met praktijkopdrachten en feedback van collega’s. Je leert dagelijks veel in breder verband
dan in je opleiding alleen. E-learning kan dit proces ondersteunen. Je legt kennis bij mensen neer, zodat ze het in hun eigen eigen tijd kunnen aansluiten op hun eigen praktijk.” Voor IHC Merwede is leren essentieel. De klanteisen op het gebied van veiligheid, milieu en maatschappelijk verantwoord
ondernemen nemen toe. Het bedrijf speelt daar als wereldmarktleider op in. IHC Merwede richt zich steeds meer op systeemintegratie in haar schepen. De innovatieve componenten zijn daarbij dienstbaar aan het geheel en dragen bij aan de meerwaarde van IHC Merwede-schepen.
De nieuwe strategie heeft zijn effect op de bedrijfsopleidingen, zegt Wemmers: “De strategie vraagt om slimme mensen die bereid zijn mee te gaan met de snelle veranderingen om ons heen. Vanouds besteden we veel aandacht aan opleiden, maar dat gebeurde meer geïsoleerd. Nu is het opleidingsprogramma in lijn met de strategische langetermijndoelen: naast de vakdocenten denken leidinggevenden en mentoren mee. De programma’s worden centraal opgezet, om decentraal uitgerold te worden en inhoud te krijgen.” Niet alleen de markten veranderen, het bedrijf zelf doet dat ook. IHC Merwede internationaliseert, groeit en professionaliseert. Naast producten die vanuit Sliedrecht, Krimpen en Kinderdijk de wereld over gaan, vindt steeds meer lokale productie plaats. IHC Merwede verandert van een decentraal bedrijf in een onderneming met centrale shared resources. “We produceren niet alleen dichtbij de klant, daar ontwikkelen we ook. De beste methoden nemen we centraal over, met vrijheid voor geoptimaliseerde lokale uitvoering. Het is een voortdurende wisselwerking tussen centraal en lokaal”, vat Wemmers samen.
...verweven met opleidingen Zowel internationalisering, groei als professionalisering vragen om opleidingen: om culturen bij elkaar te brengen en om nieuwe mensen eerst op een hoog basisniveau te brengen en vervolgens verder op te leiden. Wemmers: “Hoe groter je wordt, hoe makkelijker je bij grote klanten binnenkomt. Die leggen meeromvattende projecten bij ons neer, met onoverzichtelijker risico’s. Die risico’s dekken we af door voldoende kritische massa en dankzij engineers die goede risico-inschattingen kunnen maken.”
Wetenschappelijk onderzoek: je leert 70% in de praktijk, 20% van je collega’s en 10% in de klas De ingrijpende veranderingen vragen om veranderingsmanagement. “Een belangrijk onderdeel is de medewerkers te doordringen van de strategie. Opleidingen zijn een hulpmiddel om de strategie uit te dragen”, aldus Wemmers. In het MBO+-programma leggen daarom IHC-directeuren de bedrijfsstrategie uit aan cursisten. Wemmers: “Daarnaast
bevat dit programma inhoudelijke modules die essentieel zijn voor de strategie, zoals lean manufacturing. Cursisten krijgen duidelijk uitgelegd welk effect hùn deel van het totale proces heeft binnen de totale productieketen. Medewerkers, trainees en leidinggevenden zijn zeer enthousiast.”
Doorstromen Helaas moet IHC Merwede ook veel investeren om kennisgaten uit het reguliere onderwijs te dichten. Wemmers: “Het onderwijs op VMBO-, MBO- en HBOniveau schiet tekort. Daarnaast willen we medewerkers breder opleiden, zodat ze flexibeler inzetbaar worden. Zo hangt wat het bedrijf nodig heeft nauw samen met wat gunstig is voor de ontwikkeling van medewerkers. We hebben steeds hoger opgeleide mensen nodig. Wie het leuk vindt, het aan kan en gemotiveerd is, kan van VMBO tot academisch niveau doorstromen.”
Oplosbaar tekort Wemmers kent het grote tekort aan technici. “Maar als je onderkent dat je continu op de arbeidsmarkt actief moet zijn, op scholen en in de hele maatschappij, is het probleem oplosbaar. Als je maar zorgt dat talent op je imago afkomt en je vervolgens een aantrekkelijke werkgever blijft”, meent hij. “Zeker als je zelf specialisten opleidt, is het tekort beheersbaar. Het is ook een kwestie van slimmere benutting van talent.”
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
Zij aan zij
8
Industrie draait om samenwerking Hoe kijken Shell Moerdijk als opdrachtgever en Croon als opdrachtnemer aan tegen employability? Beide bedrijven vinden elkaar in hun steun voor ‘Kies techniek’. Maar er zijn meer overeenkomsten: in stagebeleid, het streven naar evenwichtige teams en de wens het imago van de industrie bij te stellen. Locatiedirecteur Joke Driessen van Shell Moerdijk: “Onze sector kenmerkt zich door dynamiek en voortdurende innovatie. Affiniteit met techniek is nodig, maar het vermogen om samen te werken weegt minstens even zwaar. Wie samenwerken leuk vindt, is hier op zijn plek.” Ron van Baal, vestigingsmanager Industrie van Croon in Rotterdam en Roosendaal: “Tijdens sollicitatiegesprekken stel ik inpassing in het team vaak nog boven technische competenties.”
D
e relatie tussen Shell Pernis en Croon bestaat al tientallen jaren. Sinds een jaar of vijf voert de business group Industrie van Croon ook projecten uit in opdracht van Shell Moerdijk. Ron van Baal: “We zijn hier binnengekomen via Pernis, vanwege onze specialisaties in aarding en ‘heat tracing’, het onderhoud aan voorzieningen die procesleidingen met medium op de juiste temperatuur houden. Joke en ik hebben elkaar leren kennen tijdens een gezamenlijk veiligheidsevenement op de locatie.”
Samenwerking doorslaggevend De laatste decennia is er veel veranderd in de industrie, benadrukt Driessen. “Er is veel meer geavanceerde techniek. Ook de verhoudingen bij uitbesteding zijn veranderd. Vroeger voerde de contractor opdrachten uit onder directe
verantwoordelijkheid van het lijnmanagement. Tegenwoordig heeft de contractor, die voor ons met de benen in de klei staat, meer eigen verantwoordelijkheid en een gelijkwaardiger positie. We werken tenslotte samen aan hetzelfde doel.” De veranderingen hebben allerlei gevolgen, zegt Driessen. “Voor mij als locatiedirecteur is afstemming met contractors belangrijker geworden. Iedereen moet beseffen hoe details in het veld de veiligheid in een fabriek kunnen beïnvloeden. Daar moet je dus over praten. Het is belangrijk dat iedereen die aan installaties werkt, dezelfde regels volgt.” Van Baal beseft dat terdege: “Het komt er op aan gezamenlijk een goede instructie te verzorgen, zeker ook aan minder ervaren personeel. Open communicatie is essentieel; je moet je vrij voelen elkaar aan te spreken.
Daarvoor moet de sfeer goed zijn. In de industrie maak je als medewerker altijd deel uit van een team. Daarom let ik er tijdens sollicitatiegesprekken goed op of iemand in het team past. De ‘fit’ in het team is minstens zo belangrijk als technische competenties. Samenwerking bepaalt hoe ver een team uiteindelijk komt.” Driessen is het daar roerend mee eens. “We bieden veel stageplaatsen aan MBO-ers. Daaruit selecteren we de kandidaten die goede technische competenties combineren met teamspirit.”
Parallellen Net als Shell werkt Croon nauw samen met regionale MBO-opleidingen, zoals het Radius College in Breda. Van Baal: “Daarmee hebben we een ‘educational partnership’. Leerlingen lopen bij ons stage en onze mensen verzorgen
9
Joke Driessen en Ron van Baal: “De industrie vernieuwt constant. Dat maakt onze bedrijfstak aantrekkelijk voor nieuwe medewerkers”
lessen op school. Tijdens die lessen geven ze hun ogen goed de kost om te screenen op talent voor Croon.” Vissen opdrachtgever en contractor daardoor in dezelfde vijver? Driessen: “Deels wel, maar deels mikken we ook net op andere opleidingen. Bovendien hebben we vooral een groot gezamenlijk belang om jonge mensen te enthousiasmeren voor techniek. Techniek is leuk - en biedt goede carrièremogelijkheden.” Om die boodschap kracht bij te zetten is Shell een actieve deelnemer aan Jet-Net voor HAVO en VWO en biedt het de lagere klassen van het VMBO de ‘chocolate challenge’ aan. Driessen: “Dit bestaat uit een gastles gegeven door één van onze jonge operators. Daarna gaan de leerlingen zelf aan de slag in een nagebouwde chocoladefabriek. De uitdaging biedt een kennismaking met techniek en legt daarbij de nadruk op samenwerking.”
Potentieel vrouwen onbenut Zij betreurt dat ondanks alle inspanningen er nog veel potentieel onbenut blijft, zoals dat van vrouwen. “Op de academische functies werken bij ons steeds meer vrouwen. Twee van de vijf productie-unit managers zijn vrouw en van hun assistenten is de helft vrouw. Maar op VMBO- en MBO-niveau is het zover nog niet. Meiden beslissen vaak vroeg over hun beroepskeuze, op basis van vooringenomen ideeën. De Girlsdays waar we aan deelnemen moeten bijdragen aan een omslag. De meiden nemen daarheen vaak hun moeders mee. Die stimuleren hun dochters daarbij niet: ze komen binnen met ‘ik vind het helemaal niks’. Maar bij het weggaan vragen ze: ‘Zeg, verzorgen jullie ook omscholingen?’ Dat moet je hebben.”
“Zelf ervaar ik dat een goede verdeling tussen mannen en vrouwen evenwicht in teams brengt.”
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
10
“Het is jammer dat niet iedereen het werkelijke beeld van de industrie kent.” Joke Driessen: “Blijf werk niet doen omdat het gemakkelijk is! Als je het eenmaal niet leuk meer vindt, ben je te laat. Zorg dat je bijblijft en nieuwe dingen leert”
Ook Croon organiseert Girlsdays. Van Baal is er blij mee: “Eén teamlid kan de sfeer en prestatie van een heel team bepalen. Daarom is de teamsamenstelling zo belangrijk. Zelf ervaar ik dat een goede verdeling tussen mannen en vrouwen evenwicht in teams brengt.” Zoals beide bedrijven aan Girlsday deelnemen, blijken er meer parallellen te zijn. Croon heeft samen met de TU Delft een speciaal programma om academische (elektro)technici terug te winnen voor de techniek. Ook Shell organiseerde enkele jaren geleden speciale omscholingsklasjes. “Omscholing kost veel energie, maar kan de moeite zeker waard zijn”, zegt Driessen.
Employability en afwisseling Driessen vertelt dat Shell Moerdijk bewust bezig is met de toekomstige werknemersbehoefte op de locatie. Senioren nemen enkele jaren voor hun pensioen jonge honden onder hun hoede om zoveel mogelijk kennis over
te dragen. Dat werkt voor beide partijen prettig. De ouderen zijn blij dat ze via die actieve mentoring hun kennis kunnen overdragen. Voor de jongeren is het contact met al die ervaring nuttig. Het biedt een eerste belangrijke stap op weg naar vakvolwassenheid, een traject van zeven, acht jaar. Van Baal ziet ook hier een parallel: “Ook bij ons komt opleiding op basis van het meester-gezel principe weer in zwang. Het werpt vruchten af. Eén van onze projectleiders in Roosendaal loopt tegen de zeventig. Na zijn officiële pensioen sprong hij eerst in waar ervaren capaciteit nodig was, maar de laatste jaren doet hij vooral prachtig werk in de leerlingenbegeleiding. Het is een gevoelig verlies als hij binnenkort stopt.”
Duurzaam inzetbaar Deze bedrijfscoryfee is een levend voorbeeld van ‘duurzame inzetbaarheid’ volgens Croon. Van Baal: “Vitaliteit, lichamelijke gezondheid, is pijler één.
Werkvermogen, een gezonde geest met een stabiele privésituatie is de tweede pijler. Employability maakt het beeld compleet: voldoende afwisselend en uitdagend werk dat aansluit bij kennis en capaciteiten. Driessen: “Dat is heel belangrijk. Blijf werk niet doen omdat het gemakkelijk is! Als je het eenmaal niet leuk meer vindt, ben je te laat. Zorg dat je bijblijft en nieuwe dingen leert. In een innovatieve omgeving als de industrie kan dat altijd. Zowel voor de motivatie als voor de innovatie is het goed als mensen af en toe rouleren.” Van Baal haakt aan: “Voor blijvende motivatie is een open werkklimaat belangrijk: dan is het bespreekbaar als je het niet meer leuk vindt en zoek je gezamenlijk alternatieven om het plezier weer terug te krijgen.” Het managementteam in Moerdijk heeft zelf op verschillende sites en in andere landen ervaring opgedaan. “Maar verschillende fabrieken op dezelfde locatie leren kennen heeft hetzelfde effect”, zegt Driessen. “Je komt binnen met een frisse blik en draagt vanuit eerdere ervaring ideeën voor verbetering aan. Het is leuk voor jezelf en goed voor het bedrijf als teamleden van elkaar leren. Innovatie draait niet alleen om jarenlange trajecten op de ontwikkelingsafdeling, maar ook om slimme praktijkoplossingen. Elke nieuwe medewerker vormt daarvoor een bron van inspiratie.” Van Baal nam onlangs met dat doel een academicus aan: “Later zal hij vooral van achter zijn bureau opereren, maar nu draait hij mee in de montage. Hij leert de praktijk kennen om later goed te kunnen ontwerpen. Vanuit zijn achtergrond heeft hij een analytische kijk, waaruit ideeën voor praktische efficiencyverbetering voortkomen. Dat gaat over het standaardiseren van repeterende werkzaamheden en het vereenvoudigen van calculaties en engineeringsmethodieken. Bijvoorbeeld door met installatiemodules te rekenen in plaats van met losse onderdelen kunnen we veel calculatietijd besparen.”
Driessen: “Wij hebben voor een soortgelijke rol speciaal de functie van assistant maintenance supervisor gecreëerd.”
Imago Driessen concludeert dat de industrie veel innovatiever en dynamischer is dan velen denken. Van Baal: “En schoner. Wij merken dat nieuwe collega’s vergroening belangrijk vinden. Dat moet in de bedrijfscultuur verweven zijn.” Behalve geavanceerde besturingstechniek en bijvoorbeeld robotisering kenmerkt de industrie zich ook door steeds lagere emissies. Driessen: “De industrie vernieuwt constant. Dat maakt onze bedrijfstak aantrekkelijk voor nieuwe medewerkers. Het is alleen jammer dat niet iedereen het werkelijke beeld van de industrie kent. We kunnen als individuele bedrijven aan dat imago werken, maar we hebben ook een gezamenlijke taak. Er gebeuren prachtige dingen in de industrie. We mogen trots zijn op onze sector. Dat moeten we uitdragen.”
11
Ron van Baal: “De ‘fit’ in het team is minstens zo belangrijk als technische competenties”
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
Lennart Koek:
12
“Meer doen met intelligente elektrotechniek”
13
In een dynamische wereld ontwikkelt ook Croon zich. Lennart Koek, vanaf 1 december 2013 directievoorzitter van Croon Elektrotechniek, blikt vooruit. “Met een ‘Design to Operate’-aanpak leveren we onze bijdrage aan een maatschappij in beweging.”
“
Techniek leeft”, zegt Lennart Koek. “Techniek ontwikkelt zich en ondersteunt de mens bij het bouwen aan een veilige, aangename en duurzame wereld. We zien dat technologie steeds slimmer wordt en steeds meer mogelijk maakt, zeker in onze branche. Met intelligente, zelf denkende en lerende systemen kunnen we processen efficiënter en effectiever maken en de prestaties in kwaliteit en rendement van organisaties verhogen. Immers, je kunt meer als je meer weet. Croon is in staat om deze innovatieve systemen te ontwikkelen, te implementeren en te onderhouden.”
Complete dienstverlener Croon is een complete dienstverlener in intelligente elektrotechniek. “Vanuit onze solide basis als installateur van elektrotechnische systemen, zijn we actief op alle onderdelen van de keten: Design, Build and Maintain. We ontwerpen en realiseren uitdagende projecten en nemen die vervolgens ook in onderhoud op basis van prestatieverplichtingen. Vroeger legden opdrachtgevers veelal gespecificeerde bestekken bij ons neer en leverden wij een
bepaalde inspanning. Dat doen we nog steeds, maar we werken steeds vaker op basis van prestatie-afspraken: we nemen verantwoordelijkheid voor het feitelijke resultaat, met het daarbij behorende risico en de zeggenschap. Aan ons om een optimaal resultaat voor de klant te bereiken. Zo dragen wij met intelligente elektrotechniek bij aan een wereld die in beweging wil en moet blijven.”
Lennart Koek • Per 1 december 2013 directievoorzitter Croon Elektrotechniek • Begon in 1989 bij Croon GBBS • Werd in 1998 Directeur Utiliteit • Is sinds 1 januari 2008 statutair directeur
“Je kunt meer als je meer weet.”
Vakmanschap, innovatie en samenwerking Bij de letters DBFM voegt zich steeds vaker de O van ‘operate’. “Steeds vaker werken we op basis van een ‘Design to Operate’-aanpak. Daarbij bedenken we hoe we installaties met behulp van intelligente elektrotechniek zó kunnen ontwerpen dat ze de klant duurzaam sterker en beter maken. De ‘operations’ van de klant staan centraal; de installatie moet presteren. Tegelijk weten we ook hoe we deze installaties moeten bouwen en onderhouden. Dat lukt alleen als je weet waar je mee bezig bent. Daarom blijven wij investeren in vakmanschap, innovatie en samenwerking.” Koek wil de komende jaren blijven bouwen aan deze pijlers onder de Croon-cultuur: diepgaande kennis van het vakgebied en
Opleiding • INSEAD Business School for the world, Frankrijk • TSM Business School, MBA Management for the Construction Industry • TH Rijswijk, Bsc Elektrotechniek, Technische Computerkunde
Lennart Koek: “Met intelligente elektrotechniek dragen we bij aan een wereld die in beweging wil en moet blijven”
van het werkveld van de klant, een open oog voor nieuwe technologische mogelijkheden in een veranderende wereld en de bereidheid om samen met anderen te komen tot het beste resultaat. “We streven naar duurzame samenwerkingsverbanden en naar co-creatie, omdat we er van overtuigd zijn dat wederzijdse inspiratie – intern en extern – de sleutel vormt voor prestatieverbetering.”
Landelijk actief Begin 2014 zullen Croon en zusterbedrijf HVL geïntegreerd zijn tot één onderneming. De organisaties
vullen elkaar geografisch aan, waardoor een landelijk opererende klant erop kan rekenen dat zijn installaties overal in het land op een juiste en eenduidige manier presteren. Het samengaan van Croon en HVL heeft ook op andere terreinen meerwaarde, aldus Koek: “Het stelt ons in staat om de kennis, kunde en expertise uit beide ondernemingen te bundelen: een engineer die in Amsterdam aan een ziekenhuis werkt, kan zijn kennis en ervaring ook inzetten bij een ziekenhuis in Maastricht. Zo zijn we samen sterker, onder één Croon-vlag.”
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
Aanjager Techniekpact 2020 Paul de Krom
“Tijd voor de definitieve herwaardering van techniek” 14
Techniek is overal, benadrukt Paul de Krom, voormalig staatssecretaris en aanjager van het Techniekpact 2020. “In de industrie, de landbouw en de dienstverlening. Techniek maakt het mogelijk de dingen te doen die we willen bereiken. Techniek is de ruggengraat van onze economie en de motor voor innovatie.” Techniek biedt volop kansen – maar waar zijn de mensen die ze willen grijpen? Voor 2016 wordt een tekort van ruim 150.000 technici voorspeld, op alle niveaus. Het Techniekpact wil het tij keren.
V
ies, onderbetaald werk zonder uitdaging en perspectief: dat is het clichébeeld van werken in de techniek. Geen wonder toch dat mensen de techniek links laten liggen?
“We hebben wat recht te zetten, inderdaad. Dat beeld klopt gewoon niet. We moeten laten zien en ervaren dat het goed en plezierig werken is in de techniek. Wat nou vies en zwaar? Techniek is spannend, je kunt er alle kanten mee op. Het is overal om ons heen en maatschappelijk waanzinnig relevant. Techniek biedt kansen, voor mannen én vrouwen, op alle niveaus.”
Hoeveel technici komen we tekort? Nu al is er een tekort van tienduizenden mensen in de techniek. En dat, terwijl er de komende jaren veel mensen met pensioen gaan. Al met al becijferen we dat Nederland tot 2020 jaarlijks 30.000 extra technici nodig heeft om ons qua concurrentiekracht, innovatie en wetenschap in de wereldtop te houden. In potentie zijn die mensen er, maar ze kiezen onvoldoende voor de techniek. Het is dramatisch dat de werkloosheid momenteel stijgt naar 700.000 mensen, terwijl het bedrijfsleven werknemers uit het buitenland moet halen om te blijven draaien. Nog dramatischer is het, dat bedrijven zich soms elders gaan vestigen om maar voldoende gekwalificeerde, gemotiveerde werknemers te vinden. Dat is economisch onhoudbaar en sociaal onaanvaardbaar.”
Wat gaat het Techniekpact daaraan doen? “We – overheid, onderwijs, werkgevers- en werknemersorganisaties – willen méér jongeren verleiden tot een technische opleiding. We willen dat méér werknemers gaan en blijven werken in de techniek. Daarvoor hebben we een plan met 22 concrete acties opgesteld. We richten ons op de jongere in het onderwijs, van basisschool tot universiteit en alles wat daartussen zit. Daarnaast werken we aan de deskundigheid van docenten. We willen mensen voor de klas met passie voor techniek en de vaardigheden om techniek goed over te brengen. Verder kijken we naar de relatie tussen onderwijs en bedrijfsleven: wat kunnen zij samen bereiken? Tenslotte willen we mensen voor techniek behouden: te vaak zien we dat mensen met een technische opleiding een andere richting aan hun carrière geven, of dat ze door een gebrek aan scholing niet meer geschikt zijn voor hun baan.”
15
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
wel af, om vervolgens iets heel anders te gaan doen. Het is wél de bedoeling dat de mensen ook echt in de techniek aan de slag gaan én blijven. Ook daaraan werken we.”
Hoe krijgt u dat voor elkaar? “Als techniek vanaf de basisschool een faire kans krijgt en niet wordt afgerekend op een achterhaald imago, is er al veel gewonnen. Mensen moeten met een realistisch beeld aan de slag willen in de techniek. Vervolgens is het aan bedrijven en werknemers om aantrekkelijk voor elkaar te blijven. Bedrijven moeten de ontwikkeling van hun werknemers faciliteren en werknemers moeten bereid zijn in zichzelf te investeren: ze moeten hun kennis up-to-date houden. Techniek betekent een leven lang leren. In CAO’s is er ook veel aandacht voor bijscholing.”
Drs. Paul de Krom •Studeerde juridische
Maar een vaste baan is niet voor iedereen weg gelegd. Vormt de toenemende flexibilisering geen bedreiging voor bijscholing?
16
“Dat risico is er – en het zou me niet verbazen als de arbeidsmarkt alleen nog maar flexibeler wordt. Maar dat wil niet zeggen dat mensen zich niet moeten bijscholen. Juist in een flexibele markt is het belangrijk om in jezelf te investeren. Zorg dat je bij blijft, dat is ook je eigen verantwoordelijkheid.”
bestuurswetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen •Werkte bij het Bureau Secretaris-Generaal van het Ministerie van Defensie (1987-1989)
Wat heeft u zelf met techniek?
Kunt u een aantal acties benoemen?
Wat zijn de grootste valkuilen?
“Jazeker. We hebben bijvoorbeeld afgesproken dat in 2020 alle zevenduizend basisscholen structureel wetenschap en technologie in het onderwijsprogramma hebben. Ook geven we voorlichting aan kinderen en ouders, want onbekend maakt onbemind. Verder komen er ‘TechMavo’s’; vmboscholen gericht op techniek. We investeren in docenten in basis- en voortgezet onderwijs. Het kabinet reserveert driehonderd miljoen euro voor bij- en omscholing van mensen die in techniek geïnteresseerd zijn. Bedrijven stellen personeel en werkplaatsen of laboratoria beschikbaar voor gastlessen. Docenten kunnen stage lopen in het bedrijfsleven. En de Topsectoren stellen duizend studiebeurzen beschikbaar.”
“Dat we verzeild raken in discussies over plannen en hoe we die aan elkaar moeten knopen. We moeten de ogen op de bal houden. Daarom hebben we ook deadlines aan alle actiepunten verbonden en bepaald wie er verantwoordelijk voor is. Een landelijke Regiegroep bewaakt de voortgang. Tot dusver liggen we perfect op schema. En als gaandeweg blijkt dat er aanvullende acties nodig zijn, dan voegen we die toe. Zijn er acties overbodig, dan schrappen we ze. Ook een andere valkuil hebben we ondervangen: we moeten niet in heel Nederland dezelfde plannen implementeren. Alle regio’s verschillen. Zo ligt in Zuidoost Nederland de focus meer op het grootbedrijf en in Oost-Nederland meer op het midden- en kleinbedrijf. We moeten per regio kijken wat nodig is en hoe we dat voor elkaar krijgen. Door vijf regio’s – Noord, Oost-Nederland, Zuidoost, Zuidwestvleugel en Noordvleugel - verantwoordelijk te maken voor de uitvoering, kunnen we maatwerk leveren.”
Er is al vaker geprobeerd om de instroom in de techniek te vergroten. Dat is onvoldoende gelukt, getuige de huidige mismatch op de arbeidsmarkt. Waarom slaagt het Techniekpact wél? “Omdat iedereen er belang bij heeft. De economie moet draaien, mensen moeten zich ontwikkelen, bedrijven hebben mensen nodig en mensen willen werk. Daar is iedereen het over eens, het moment is nú en als we de handen ineenslaan bereiken we het meest. We maken geen nieuwe analyses, maar concrete afspraken. We brengen alle partijen bij elkaar, stemmen activiteiten af en gaan gewoon aan de slag. Het draagvlak is groot en het is nu een kwestie van doorpakken.”
U heeft de wind in de zeilen: in 2013 schreven zich twintig procent meer MBO- en HBO-studenten in voor bèta-opleidingen en de technische universiteiten barsten uit hun voegen. De wal keert het schip, u heeft niets meer te doen... “Dat is inderdaad heel goed nieuws, we zijn er blij mee. Maar we moeten oppassen dat we niet te vroeg juichen. Veel studenten haken na een jaar af. Anderen maken hun studie
•Was public affairs
“Techniek is maatschappelijk relevant, concreet en tastbaar. Door innovatieve technologie is Nederland een wereldspeler in bijvoorbeeld de waterbouw en de scheepvaart. Ik ben jaloers op mensen met techniek in de genen. Het is heel erg gaaf als je dingen kunt ontwerpen en bouwen. Zelf had ik wel architect willen worden, als ik daarvoor aanleg had gehad. Bij Shell Pernis heb ik in de ploegendienst kennisgemaakt met de praktijk van de techniek. Dat doe ik nu weer: in het hele land kom ik fantastische voorbeelden tegen van wat techniek mogelijk maakt. Dan kun je toch niet anders dan gefascineerd raken?”
consultant bij Industriële Consulenten Nederland (1989-1991) •Werkte bij Shell, onder andere als vice-president HR Renewables (1991-2003) •Was Tweede Kamerlid voor de VVD (2003-2010) •Was staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (20102012) •Is nu aanjager
“Juist in een flexibele markt is het belangrijk om in jezelf te investeren.”
Techniekpact.
17
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
Loopbaan Peter Cortie
“Kies voor het spel, niet voor de knikkers” 18
Het werd de zee, maar het had ook de lucht kunnen zijn: Peter Cortie wilde letterlijk zijn horizon verbreden. Ook figuurlijk verbreedde hij zijn horizon: hij groeide van scheepswerktuigkundige door tot Business Group Directeur Marine & Offshore bij Croon. “Je moet blijven leren.”
“Ik wilde het avontuur achterna”, vertelt Peter Cortie. “Ik ben erfelijk belast, want ik stam uit een reislustige familie.” Zijn keus viel op de zee. Met een diploma Marine Engineering aan de Hogeschool Zeeland op zak werd hij scheepswerktuigkundige bij de Holland America Line (HAL). Als Special Service Engineer en 5th Engineer voer hij de wereld over. “Dat was een fantastische tijd, het was geen werken, maar een manier van leven.” De focus lag in die periode op techniek en logistiek. Dat veranderde toen Cortie bij Delft Instruments aan de slag ging als Area Sales Manager Middle & Far East. In zijn nieuwe baan stond de commerciële kant centraal, maar als ‘lonely ambassador’ in den vreemde hield hij zich ook bezig met marketing, lokale wetgeving, financiën en de techniek. “Zonder technische kennis kun je innovatieve, technisch complexe oplossingen niet verkopen”, zegt hij. “Het was een hele complete baan.”
Avontuur om de hoek De combinatie van taken en aandachtsgebieden bleef ook in volgende jobs. Cortie was achtereenvolgens General Sales Manager Benelux bij Wärtsilä, General Manager Marine & Industry Scandinavia & Benelux bij Cummins, Managing Director van International Shipping Company en Director of Sales bij Imtech Marine. Wat veranderde was de locatie: Nederland werd zijn thuisbasis, al was hij vaak meer dan
de helft van zijn tijd onderweg. “Je hoeft voor avontuur niet per se ver te reizen: het kan ook om de hoek liggen”, zegt hij. Hij ontwikkelde zich als manager en behaalde zijn MBA General Management aan de Rotterdam School of Management van de Erasmus Universiteit. “Een carrièrestap is bij mij ingegeven door de kans op persoonlijke groei. Ik ga voor het spel, niet voor de knikkers. Het gaat mij niet om de positieverbetering, maar om de mogelijkheid iets nieuws te leren.”
Meegroeien Als Business Group Directeur Marine & Offshore bij Croon Elektrotechniek ziet hij volop kansen voor groei, persoonlijk maar ook als bedrijf. “Croon is een zeer competent bedrijf, dat steunt op een heel sterk team, op vakmanschap en innovatie. De kennis en kunde van Croon zijn goed bereikbaar voor de business. De Business Group Marine & Offshore, een pareltje met volop kansen voor groei, maakt daar graag gebruik van. Zowel Marine & Offshore als ik groeien met Croon mee.”
19
“Avontuur kan ook om de hoek liggen.” Peter Cortie: “Het gaat mij om de mogelijkheid iets nieuws te leren”
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
Accountmanager wordt ambassadeur Fabio Pisano is accountmanager bij Croon. Hij zet het interne ondernemerschap bij Croon op de kaart. “Ik behartig de belangen van de klant bij Croon – en die van Croon bij de klant”, vat hij zijn taak samen. “Dat is goed voor alle partijen.”
20
S
inds anderhalf jaar werkt Fabio Pisano bij Croon. Daarvoor had hij een eigen bedrijf. “Croon geeft me de ruimte om mijn ondernemerskwaliteiten voor het bedrijf in te zetten”, vertelt Pisano. “In de technische dienstverlening is de bedrijfsvoering traditioneel gebaseerd op aanbestedingen. Croon is daar succesvol in, maar de huidige markt vraagt om herziening van deze aanpak. Met leading accountmanagement geven wij de organisatie een extra impuls.”
wil echt niet meer betalen bij ons dan bij een ander. Het voordeel van leading account management zit ‘m dan ook in het behalen van een hogere marge en in een regelmatige stroom aan werkzaamheden. Dat is belangrijk voor de continuïteit van onze organisatie. Maar ook de klant heeft er baat bij dat wij vooraf op strategisch-tactisch niveau meedenken, doordat we tot betere of efficiëntere oplossingen komen.”
Goed luisteren Leading account management begint met goed luisteren naar de klant, vertelt Pisano. “Veel mensen denken dat sales een kwestie van veel praten is, maar het is juist voor 80% luisteren. Je moet weten wat er speelt bij je klanten: wat is precies de aard van hun werkzaamheden, welke processen lopen er, lopen ze tegen knelpunten op, wat zijn hun plannen? Als je dat weet, kun je beoordelen of je voor een klant van toegevoegde waarde kunt zijn. Samen met de klant kun je dan zoeken naar slimme oplossingen.”
Regelmatige stroom Als het goed is wordt een klant zo een vaste relatie die op regelmatige basis werkzaamheden bij Croon onderbrengt tegen een marktconforme prijs. “Een klant
21
Tips van Fabio Pisano 1. D urf ondernemerschap te tonen. Volg je gevoel en wees positief. 2. Luister naar je klant. Verkoop bestaat voor 80% uit luisteren en voor 20% uit sturen. 3. Wees eerlijk en behandel
Teamopgave Deze aanpak werkt niet bij elke klant en staat of valt met de uitvoering. “Het is een teamopgave. Het is belangrijk om de juiste uitvoerder te koppelen aan een klant. Hij moet goed met de klant kunnen communiceren en een correcte uitvoering van de werkzaamheden garanderen. Als ik vervolgens langs kom, hoeven we niet over problemen te praten, maar gaat het over kansen.”
Inspirerend Leading account management is inmiddels ingebed in de Croon-organisatie en de eerste successen zijn geboekt. Pisano: “We zijn enthousiast. Voor mijzelf vind ik het ook inspirerend: ik ontwikkel mezelf doordat ik veel leer over de klant en op strategisch niveau mee denk. Het is fijn dat ik daar de ruimte voor krijg.”
“Veel mensen denken dat sales een kwestie van veel praten is, maar het is juist voor 80% luisteren.”
je klant zoals je zelf ook behandeld wilt worden.
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
Blijf je ontwikkelen! 22
Voor welke uitdagingen staat een HR-manager bij Croon? Current vroeg het Marjolein de Groot-Aertssen.
Is dit een spannende tijd? “Het is in elk geval dynamisch. Ons doel is om de beste man/vrouw op de juiste plaats te positioneren, tegen een marktconforme prijs. Dat is niet eenvoudig. De branche is in beweging en Croon schuift op in de keten. Onze personeelsbehoefte verandert, we zoeken mensen voor nieuwe posities. Dat doen we in een krappe arbeidsmarkt. Daarvoor combineren we een gericht aannamebeleid met het opleiden van onze eigen mensen. We hebben een ‘Human Supply House’ ingericht met een uitgebreid en samenhangend instrumentarium om ons arbeidsmarktbeleid vorm te geven.” Hoe help je medewerkers in een veranderende omgeving ‘fit for the job’ te blijven? “We maken werk van duurzame inzetbaarheid; we zijn het enige bedrijf in de installatiebranche met het ‘Investors In People’-keurmerk. We willen dat onze collega’s zich goed voelen, zich ontplooien en betrokken blijven bij Croon. We besteden bijvoorbeeld veel aandacht aan ‘BRAVO’ (bewegen, roken, alcohol, voeding en ontspanning) en er is een periodiek medisch onderzoek. Daarnaast hanteren we een diversiteitsbeleid en organiseren we generatiemanagement: jong en oud leren van elkaar. Bijzonder is het Croon E-College, dat een enorme diversiteit en kwaliteit aan opleidingen biedt.” Wat verwacht je van de medewerkers zelf? “Dat ze zich realiseren dat de wereld nu andere dingen van ons vraagt dan een paar jaar geleden. Onze taken en verantwoordelijkheden veranderen en ook de techniek staat niet stil. Zowel de organisatie als de medewerkers moeten zich blijven ontwikkelen om toegevoegde waarde te creëren voor Croon. Medewerkers hebben daarin een eigen verantwoordelijkheid: ze moeten alert zijn op wat er verandert bij opdrachtgevers, kijken hoe we hun van dienst kunnen zijn en wat ze daaraan zelf kunnen bijdragen. Ook moeten ze goed samenwerken met hun collega’s en met de opdrachtgever. Willen we onze klant het beste resultaat bieden en bedrijfseconomisch een goed resultaat neerzetten, dan vraagt dat reflectie op de eigen inzet én de bereidheid om de collega een handje te helpen: samen gaat het beter!”
Het Nieuwe Werken, gewoon op kantoor Voor veel mensen staat Het Nieuwe Werken gelijk aan thuiswerken. Op het kantoor van Rabobank Nederland is Het Nieuwe Werken inmiddels vanzelfsprekend, maar thuiswerken is dat veel minder. Pieter Ketting, programmamanager Huisvesting: “Jongeren zijn juist liever op kantoor. Ze willen samenwerken - in een gebouw dat klopt, met ideale werkomstandigheden.”
23
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
Het werk gebeurt onafhankelijk van tijd en plaats, maar is wel activiteit-gerelateerd
Controlerend management maakt plaats voor coachend leidinggeven
Het nieuwe werken is niet alleen een kwestie van organisatie, het heeft ook een technische component. De techniek geeft medewerkers de vrijheid overal in een gebouw te werken volgens hun behoefte.
Pieter Ketting: “Jongere medewerkers kiezen voor verblijf op kantoor vanwege het samenwerken en het netwerken”
24
S
inds twee jaar heeft Rabobank Nederland een nieuw kantoor in Utrecht. Croon Elektrotechniek tekende daar voor de elektrische installatie. Het gebouw en de ICT zijn afgestemd op Het Nieuwe Werken. Rabobank Nederland verstaat daaronder: verantwoordelijkheid zo laag mogelijk leggen, intern ondernemerschap, meer samenwerking met collega’s en regels ter discussie stellen. Het werk gebeurt onafhankelijk van tijd en plaats, maar is wel activiteit-gerelateerd. “Dat wil zeggen: de juiste activiteit vindt op de juiste plek plaats”, zegt Ketting. “Thuiswerken is niet de eerste optie en is lang niet voor iedereen aan de orde - het kan alleen als je thuis rust hebt. ” Op voorhand ging iedereen er vanuit dat vooral de jeugd graag vanuit huis werkt. “Dat blijkt juist niet zo”, weet Ketting. “De jongere medewerkers kiezen voor verblijf op kantoor vanwege het samenwerken en het netwerken. Jongeren vinden een prettige werkomgeving wel erg belangrijk: het gebouw moet kloppen. En het moet maatschappelijk verantwoord zijn, waarbij bijvoorbeeld het licht uitgaat als je er niet bent. De installatietechniek moet passen bij het flexibele gebruik.”
Relaxed Zeer belangrijk, naast gebouw en de ICT, is dat de medewerkers Het Nieuwe Werken omarmen, meent Ketting. Volgens hem bewijst het succes dat dit zo is. Onderzoek leert dat de medewerkers van Rabobank Nederland in Utrecht meer verantwoordelijkheid en vrijheid ervaren. Ze werken gemiddeld langer, worden vermoeider van hun werk, maar hebben
Vrijheid creëren in een gebouw
er meer voldoening in. De kwaliteit van het werk steeg. Daardoor ging ook de klanttevredenheid omhoog. In het gebouw met 2.400 stoelen werkten eerst 3.300 en nu 3.900 medewerkers. Dat is mogelijk dankzij de zeer variabele werktijden. Ketting: “Je hoeft geen krampachtige poging te doen om op tijd op het werk te komen, maar kunt voor of na de file gaan werken. Wel zo relaxed en goed voor het gezinsen privéleven.”
Balans Toch heeft Ketting wel een punt van zorg: “De balans tussen werk en privé is lastiger te maken. Die ligt ook voor iedereen verschillend. De één vindt het prettig om tijdens zijn vakantie zijn mail te checken, de ander juist niet. Dan moet je het niet doen. Het management moet de medewerkers daarin begeleiden: te veel en te lang doorwerken is niet goed.” Het illustreert hoe controlerend management bij Rabobank Nederland plaatsmaakte voor coachend leidinggeven. Het management bewaakt de sociale samenhang in het bedrijf. Ketting: “Mensen werken verspreid, waardoor de binding kan vervlakken. Dat is een punt van aandacht. Investeren in binding is nodig. Vroeger was mijn stoel versierd als ik jarig was. Om tien uur kwam de afdeling taart eten in mijn kamer. Nu heb ik geen kamer meer - collega’s weten niet waar ik ben als ik het niet laat weten. Dus moet ik dat doorgeven, anders ga ik met de helft van het gebak naar huis. Het is hetzelfde als met het onderhouden van vriendschappen na je huwelijk. Als je er iets voor doet, dan lukt het prima.”
“
De elektrotechnische installaties van een gebouw vergemakkelijken het nieuwe werken”, zegt Marc Meeder, vestigingsmanager van Croon Elektrotechniek in Apeldoorn. “Aanpassingen maken het bijvoorbeeld mogelijk overal in een gebouw te werken zoals medewerkers willen.” De meeste gebouwen waar het nieuwe werken van start gaat kennen drie zones. Meeder: “Er is een vergadercentrum waar apparatuur zoals beamers en TV’s beschikbaar moet zijn, evenals voorzieningen voor videoconferencing. De sfeer is enorm belangrijk in dit deel; daarom adviseren we hier over het verlichtingsplan.”
Sfeer Daarnaast is er een open plein voor overleg en het gebruiken van maaltijden. “Hier staat de sfeer in het teken van ontmoeten. De verlichting ondersteunt dat”, weet Meeder. “Breedbandig wifi en voeding voor laptops zijn hier eveneens heel belangrijk.” Tot slot is er het kantorengedeelte met grotere en kleinere ruimten voor geconcentreerd werken. “Daar zijn de voorzieningen zo opgezet dat je overal aan de slag kunt. Overal moeten voldoende voedingspunten, dataverbindingen en wifi aanwezig zijn. De verlichting is hier zakelijk en functioneel.”
Energiemanagement Maar het nieuwe werken vraagt meer dan sfeer en aansluitpunten. Meeder: “Vooral ook beveiliging en toegangsverlening zijn kritisch. Wie mag waar op welk moment komen? Ook vragen de ruime werktijden om zorgvuldig beheer en energiemanagement. Er zijn drukke en minder drukke tijden en daar moet je met verlichting en verwarming rekening mee houden. Op rustige tijden kunnen bepaalde gebouwdelen bijvoorbeeld worden afgesloten. Een bedrijf dat dit goed voor elkaar heeft kan enorm besparen op het gebouwbeheer.”
25
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
Academici naar de elektrotechniek
Kees Smit: “Groeien dankzij de juiste mensen”
26
Croon Elektrotechniek is de afgelopen tien jaar uitgegroeid tot een trendsettend en toonaangevend installatiebedrijf. In die tijd nam het aantal medewerkers toe van 1.300 tot ruim tweeduizend en voegde Croon ‘Infra’ en ‘Design Engineering’ toe aan zijn markten. Maar daar bleef het niet bij, vertelt algemeen directeur Kees Smit. “Van een bedrijf dat voornamelijk uitvoerend bezig was, zijn we tegenwoordig veel meer aan de voorkant van projecten actief.” Dat heeft gevolgen voor de personeelsinvulling. De scheidend directeur blikt terug op tien jaar ontwikkeling, van onderneming en medewerkers.
N
et als tien jaar geleden mag elke opdrachtgever die Croon inschakelt vertrouwen op vakmanschap en resultaat. “Wij maken elk project af en dat doen we op een prettige manier”, vat Kees Smit samen. Op andere gebieden is de organisatie wel sterk veranderd. “We hebben het bedrijf wendbaarder gemaakt, waardoor een extra capaciteitsvraag bij de ene markt ook vanuit een andere kan worden opgevangen. Om de risico’s te spreiden hebben we verder flink geïnvesteerd in complexe infrastructurele projecten.” Een derde belangrijke stap was, om ook actief te worden bij het ontwerp en de engineering van projecten. “Dat was best lastig vanuit een traditie met de focus op uitvoering. Tien geleden zag men de tekentafel nog als een noodzakelijk kwaad.”
Investeren in medewerkers Maar de markt bood de kans en dus investeerde Croon in mensen met de juiste kwaliteiten op het gebied van ontwerp en engineering. Het aandeel academici en HTS’ers groeide fors. “Je kunt deze expertise ook tijdelijk inhuren, maar wij binden mensen liever aan ons bedrijf. Dat geeft commitment en maakt het zinvol om te investeren in opleidingstrajecten.” Want bijscholen moet, altijd. “In de
elektrotechniek ben je je leven lang aan het leren”, zegt Smit. Vaste, capabele medewerkers zijn ook essentieel voor de verdere uitbouw van Croon. “Onze omzet is van 140 miljoen euro in 2003 gegroeid naar ruim 400 miljoen nu. Dat is door autonome groei gebeurd, niet door overnames. Dat kan alleen als je de juiste mensen hebt.” De groei biedt kansen voor medewerkers. “Iedereen die bereid is in zichzelf te investeren, kan doorgroeien.”
Abstractievermogen Het is niet makkelijk de juiste mensen te vinden, stelt Smit vast. “Elektrotechniek is een theoretisch vak met praktische componenten. Wie niet goed is in de theorie, die maakt het niet bij ons. Je hebt een zeker abstractievermogen nodig voor elektrotechniek: het is namelijk iets waar je van af moet blijven, terwijl je wel moet weten wat er gebeurt.” Wie dat abstractievermogen heeft, is van harte welkom. Ook als hij nog niet alle fijne kneepjes in de vingers heeft. “Wat de markt niet biedt, dat scholen wij bij. We zijn trots op ons E-College en op onze samenwerking met de TUDelft. Zo komen wij aan de medewerkers die nodig zijn om mooie projecten tot een goed einde te brengen.”
Zorg over onderwijsbeleid Kees Smit is bezorgd over neveneffecten van het huidige onderwijsbeleid. “Het is goed dat er veel belang aan wiskunde wordt gehecht, maar doordat het zwaar meetelt voor je diploma kiezen veel mensen voor Wiskunde A. Wiskunde B, belangrijk in de elektrotechniek, durven velen niet aan. Zo heeft de erkenning van wiskunde een onbedoeld effect.”
TBI Studiefonds Croon maakt onderdeel uit van het TBIconcern. Een van de voordelen daarvan is dat medewerkers aanspraak kunnen maken op het TBI Studiefonds voor hun kinderen. Al vanaf de middelbare school ondersteunt TBI medewerkers bij de studiekosten voor hun kinderen. Fijn voor de medewerkers, want studerende kinderen zijn duur. Maar ook TBI houdt er iets aan over: het bindt medewerkers in een belangrijke fase van hun arbeidzame leven aan de organisatie. Win-win dus.
“We hebben het bedrijf wendbaarder gemaakt.”
27
Kees Smit: “Wij binden mensen liever aan ons bedrijf. Dat geeft commitment en maakt het zinvol om te investeren in opleidingstrajecten”
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
De cijfers liegen er niet om: tot 2016 is er een tekort van vele duizenden HBOen WO-opgeleide technici. De Technische Universiteit Delft rekent het tot haar maatschappelijke verantwoordelijkheid om daar iets aan te doen. Eén van de initiatieven is het Professional Engineering Programme (PEP). Het programma is bij uitstek geschikt voor professionals die (weer) in de techniek aan de slag willen.
Opinie
Inspiratie en vertrouwen Hoe motiveren we mensen voor de techniek? Eigenlijk ligt het antwoord op die vraag voor de hand, vindt Sven Asijee, directeur Techniek bij Croon, lid Adviesraad Human Capital bij de topsector water en ambassadeur van het Water Traineeship. “We moeten uitdragen hoe leuk en nuttig techniek is.”
28
Ingenieurs terug naar de techniek V
eel mensen die afgestudeerd zijn op het gebied van elektrotechniek, technische natuurkunde of werktuigbouwkunde, gaan niet aan de slag in de techniek of verlaten de techniek na enige tijd. Zo kozen velen de afgelopen jaren voor een carrière in de ICT, waar de personeelsbehoefte groot was en de arbeidsvoorwaarden aantrekkelijk. Inmiddels zijn de bordjes verhangen. Waar de perspectieven in andere sectoren minder gunstig werden, biedt de techniek nog prima vooruitzichten. “De aantrekkingskracht van de techniek groeit. Mensen zien de kans om een goede boterham te verdienen in een vak waar van oudsher hun hart ligt. Deze mensen kunnen bij ons hun kennis op peil brengen”, vertelt PEP-programmamanager Ellard Groenewegen.
PEP Het PEP richt zich op HBO- en WO-afgestudeerden. “Er is behoefte aan mensen die zowel de techniek begrijpen als op conceptueel niveau kunnen denken; aan praktische ingenieurs die oplossingen kunnen ontwikkelen en toepassen”, zegt Groenewegen. Het PEP wordt verzorgd door Delft TopTech, school of executive education van de Technische Universiteit Delft. Tijdens de opleiding verwerven de deelnemers kennis van de actuele ontwikkelingen in hun
specifieke vakgebied, leren ze technische analyses toe te passen en krijgen ze vaardigheden aangereikt om complexe problemen op te lossen. Het programma omvat zelfstudie, colleges en een praktijkopdracht. Voor Croon heeft Delft TopTech een programma samengesteld dat is toegespitst op het werkveld. Croon heeft daar zelf presentaties over onderwerpen in het vakgebied door specialisten uit de praktijk aan toegevoegd.
Frisse blik De duur van de opleiding hangt af van het startniveau en de leerdoelstellingen, maar beloopt een maand of vier. Na voltooiing zijn afgestudeerden klaar voor een baan. Sommigen hebben die baan al in de pocket. Croon Elektrotechniek heeft bijvoorbeeld zelf een aantal mensen geselecteerd om de opleiding te volgen en in dienst te treden. De bedoeling is om uiteindelijk dertig nieuwe medewerkers te scholen. Groenewegen: “Croon investeert in deze mensen. Daarvoor krijgt Croon goed gekwalificeerde medewerkers terug, die door hun werkervaring buiten de elektrotechniek een frisse blik op de sector hebben. Dit past bij een bedrijf dat elke dag beter wil zijn en dat medewerkers heeft die weten waar ze over praten.”
“
Werk moet leuk zijn”, vindt Sven Asijee. “Zeker voor jonge mensen telt dat werk maatschappelijk relevant is, dat het echt iets bijdraagt aan de maatschappij. Techniek doet dat. Techniek maakt landen veiliger en biedt bedrijven nieuwe kansen. Techniek draagt bij aan een betere gezondheidszorg of een prettiger leven. Techniek verbindt mensen, via smartphone of skype. Techniek is overal om ons heen en de mogelijkheden zijn enorm. Dat kan heel erg inspirerend werken. Als wij laten zien hoe leuk en nuttig techniek is, dan gaat het ons lukken voldoende jongeren te interesseren voor onze branche.”
Technicus van de toekomst Wat voor technici hebben we nodig? Asijee: “De technicus van de toekomst kan combineren. Hij of zij kan de verbinding leggen tussen ontwikkelingen in de maatschappij en de techniek. Hij ziet mogelijkheden, weet hoe hij die kan realiseren en wie hij daarbij nodig heeft. Hij is ook in staat om de ‘vraag achter de vraag’ te achterhalen: wat is het onderliggende probleem, waar heeft de klant nu echt behoefte aan? Alleen dan kom je tot een oplossing waar de klant echt iets aan heeft. Dat schept vertrouwen, een vertrouwen dat nodig is in een samenleving waar technologie steeds
belangrijker wordt maar ook steeds ongrijpbaarder. Naast deze brede, communicatieve technicus, is er de (super)specialist die cruciaal is voor de ontwikkeling, uitvoering en het onderhoud van de oplossingen.”
Schaars of niet? De arbeidsmarkt is krap, bevestigt Asijee. “De superspecialist is soms lastig te krijgen, maar ook de technicus die kan combineren is niet één-twee-drie te vinden. Anderzijds valt het ook wel weer mee. De schaarste is in elk geval niet zo groot dat we dat terugzien in de verdienmodellen. Natuurlijk scheelt het wel hoe je je als bedrijf profileert en je personeelsbeleid vormgeeft. Croon investeert op allerlei manieren in zijn mensen – we hebben bijvoorbeeld het Investors In Peoplecertificaat – en dat maakt ons tot een gewilde werkgever. Ook hebben we een vestiging in Polen opgezet om aan onze behoefte aan technische kennis en kunde te kunnen voldoen. Die vestiging ontwikkelt zich boven verwachting. Oorspronkelijk focuste de vestiging zich op (design) detail engineering, inmiddels verzorgt de vestiging ook integrale projectonderdelen. Dat doet ze zowel voor projecten in Nederland als, steeds vaker, in Polen. We zijn daar heel tevreden over.”
29
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
Chercher La Femme... Er zijn niet genoeg mannen om de grote vraag naar bètatechnici op te vullen. Vrouwen zijn nodig! Het goede nieuws is, dat meisjes steeds vaker kiezen voor een technische opleiding of baan.
Vrouwen moet je vasthouden Technisch opgeleide vrouwen verlaten de techniek vaker dan mannen, zo blijkt uit het Arbeidsmarkt Gedragsonderzoek van Intelligence Group. Slechts 31 procent van alle technisch opgeleide vrouwen werkt momenteel nog in een technische functie, ten opzichte van 54 procent van de mannen. De overige 69% stapte over naar de R&D of naar administratieve functies. Relatief weinig vrouwen werken na hun 40e nog in de techniek. Wel overweegt één op de drie vrouwen die momenteel niet meer in de techniek werkt, om weer in de techniek te gaan werken. Bron: Intelligence Group, september 2012
Tips voor vrouwen 30
Vrouwen in het lab, mannen in de installatietechniek Vrouwen in de techniek zijn vaker hoogopgeleid dan mannelijke technici. En terwijl mannen in de techniek vaak kiezen voor een opleiding die voorsorteert op de elektro- of metaaltechniek, kiezen vrouwen vaak voor laboratoriumtechniek of chemische technologie. Ook op de werkvloer zijn de verschillen groot. Twaalf procent van de vrouwen werkt als laborant, terwijl slechts één procent van de mannen dat doet. Mannen werken daarentegen veel vaker als monteur. Bron: Intelligence Group, september 2012
Kies techniek, ook op school • In het VMBO koos de afgelopen jaren ongeveer de helft van de jongens voor de techniek. Maar de meiden zijn ook goed bezig, vooral in de gemengde leerweg. Voor het leerjaar 2011-2012 koos maar liefst 44% van de dames voor een technisch profiel. • Ook in het HAVO en het VWO stijgt het aandeel meisjes met een N-profiel fors. Maar liefst 29,8% van de vrouwelijke havisten koos techniek in 2011-2012, tien procent meer dan in 2001-2002. Op het VWO koos in 2011-2012 zelfs de helft van de meiden een N-profiel. • Goed nieuws in het MBO: steeds meer vrouwen kiezen voor bètatechniek: van 14,3% in 2005-2006 naar 19,7% in 2011-2012. Het slechte nieuws is, dat de totale instroom van jongens en meisjes in het MBO gestaag daalt. Relatief meer vrouwen dus, maar in absolute cijfers helaas geen groei in bètatechniek. • In het WO zijn vrouwen enthousiaster over bètatechniek dan op het HBO (2011: 20,9% WO tegen 7,5% vrouwen in het HBO). Opgeteld zien we dat het aandeel vrouwen in het HBO en WO gegroeid is van 8,8% in 2000-2001 naar 12,2% in 20112012. Doordat steeds meer mensen een HBO- of WO-opleiding volgen, is het totaal aantal bètatechnische vrouwelijke studenten nog sterker gegroeid. Bron: Kennisbank Platform Bèta Techniek. Meer lezen? Http://kbt2012.kiwi.qdelft.nl
31
Wil je het maken als vrouw in de techniek? Vijf carrièretips! 1. Verdien respect Weet waarover je praat, bereid je goed voor en deel je kennis en vaardigheden met collega’s. 2. Wees jezelf Ken je eigen sterke en zwakke punten en bedenk hoe je daarmee om gaat in je werk. 3. Wees je bewust van je collega’s Als je weet hoe je met je collega’s om moet gaan, kan dat je een aanwinst in het team maken. 4. Blijf leren Je diploma is over tien jaar misschien wel niets meer waard. Blijf nieuwsgierig, stel vragen, leer van anderen en durf fouten te maken. Investeer in cursussen of vakliteratuur. 5. Laat je horen Je hoeft echt niet op de tafel te gaan staan, maar wees aanwezig. Laat je stem horen! Bron: Forbes.com
Vrouw in Installatietechniek Het Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB) heeft in 2012 door ITS, Radboud Universiteit Nijmegen, de trends en ontwikkelingen in de technische installatiebranche (TI) in kaart laten brengen. Wat springt eruit? 1. H et aandeel vrouwen in de TI was in 2011 circa 10%, een lichte groei t.o.v. 2009. 2. Van die 10% werkt het overgrote deel in niet-technische functies. 3. In grote TI-bedrijven werken meer vrouwen in technische functies dan in kleine TI-bedrijven. 4. Vrouwen in technische functies in de TI zijn gemiddeld een jaar jonger dan hun mannelijke collega’s.
5. Vrouwen in technische functies in de TI werken vaker in deeltijd dan hun mannelijke collega’s, maar minder vaak dan vrouwen in niet-technische functies. Reden: zorg voor gezin en/of huishouden. Flexibiliteit vinden ze belangrijk. 6. Vrouwen in technische functies zijn mobieler dan mannen: zowel de instroom in, als de uitstroom uit de branche is groter. 7. Vrouwen in de TI hebben minder vaak een vast contract met vaste uren dan mannen. 8. Mannen melden veel vaker dan vrouwen dat ze last hebben van fysieke ongemakken, zoals lawaai of een ongemakkelijke werkhouding.
9. Mannen én vrouwen in technische functies vinden dat hun werk gevarieerd is en dat ze veel zelf kunnen beslissen en oplossen. Wel vinden mannen vaker dan vrouwen dat hun werk creativiteit vereist. 10. W at willen mannen én vrouwen? Interessant werk, een prettige sfeer, een goede leidinggevende, een goed salaris, werkzekerheid, gezond werk en de mogelijkheid om te leren. Het rapport ‘Vrouwen in de TI’ (2012) bevat nog veel meer interessante informatie en is te downloaden via www. vhto.nl. Het is opgesteld door het ITS van de Radboud Universiteit Nijmegen.
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
Systems Engineering
Het spel van spagaten Met het Coentunnelproject had Croon één van de eerste Design, Build, Finance and Maintain (DBFM) contracten in Nederland. Daarmee is onder andere een schat aan ervaring opgedaan op het gebied van Systems Engineering. In het praktijkbeheer van dergelijke grote, complexe projecten loopt Croon voorop. Dat is te danken aan de constante bijscholing van bestaand personeel en het aantrekken van nieuwe mensen, met nieuwe competenties. Als team krijgen ze het voor elkaar.
32
33
“Verandering zit nu in de kern van de organisatie.”
“
Bij DBFM-contracten bieden we de klant oplossingen op grond van diens functionele eisen. Daarvoor zoeken we als installatietechnisch specialist de meest efficiënte en slimste oplossingen voor de klant”, zegt Peter van Dam. Hij is operationeel directeur en projectdirecteur Infra bij Croon. Van Dam legt uit wat het nut van Systems Engineering is: “Een aantoonbaar en gecontroleerd proces is cruciaal. Dat moet alles omvatten van systeemontwerp via schetsontwerp en gedetailleerd uitvoeringsontwerp tot en met een onderhoudsperiode van 24 jaar. In die tijd worden complete systemen afgeschreven en vervangen door toekomstige innovatieve alternatieven.” De klant wil gedurende de looptijd alle gestructureerde (ontwerp)stappen en keuzes volgen. Zo kan hij steeds vaststellen of de gekozen oplossingen aan zijn eisen voldoen. Dat klinkt eenvoudig. Maar door de enorme complexiteit van grote infrastructuurprojecten is het in de praktijk allesbehalve simpel. Zo omvat een tunnelproject met de omliggende snelwegen al snel meer dan vijftig deelinstallaties op het gebied van
voeding, verlichting, brandveiligheid, communicatie en verkeersbeheer. Daaroverheen komen de ‘hersenen’ van het geheel, om alle deelsystemen vanuit een integrale benadering te bedienen en te besturen. Van Dam: “Een klein voorbeeldje wat dit betekent: elk systeem ondergaat een acceptatietest in de fabriek, een acceptatietest binnen het project én een test als onderdeel van het integrale systeem.”
Metamorfose Croon is inmiddels in dit soort contracten gegroeid, geeft Van Dam aan. “De laatste twee jaar heeft een metamorfose plaatsgevonden. Verandering zit nu in de kern van de organisatie, de wendbaarheid om mee te groeien in contracten is vergroot. Dat moet ook, want het is onvermijdelijk dat tijdens een lang lopend proces accenten verschuiven. Een leven lang leren hoort daarbij, constante bijscholing.” Zo moeten de vele tientallen ontwerpers in een project, net als trouwens medewerkers in projectmanagement,
maintenance, realisatie en beproeven, zijn doordrongen van de Systems Engineering-aanpak. Van Dam: “Een belangrijk onderdeel van Systems Engineering is een goed documentbeheersysteem. Dat maakt het mogelijk om duizenden tekeningen en vele documenten efficiënt te beheren. Dat is essentieel om de opdrachtgever te tonen dat het project aan de eisen voldoet. Goede opslag van informatie over ontwerpen, technische systemen - en verificatie en validatie daarvan - voorkomt miscommunicatie.”
De mensen Een DBFM-contract telt al snel vele honderden pagina’s. Van Dam: “Systems Engineering vereist meer dan alleen technische kennis. Het draait ook om processen en kwaliteit. Daarvoor hebben we andere mensen met nieuwe competenties nodig, zoals omgevings- en contractmanagers. Een contractmanager moet naast technisch ook juridisch onderlegd zijn en dit combineren met verstand van bouwkundige en installatietechnische bouwprocessen en met
bedrijfskunde. Eén van de taken is te kijken of we niet te veel doen, wat onnodig duur is, of te weinig. Dat laatste is ook geen optie.” Daarbij zijn er voor de nieuwe contractvorm DBFM nog geen betrouwbare kengetallen beschikbaar om van uit te gaan. Van Dam: “Levensduur en beschikbaarheid van de infrastructuur zijn enorm belangrijk. Maar als je niet uitkijkt en alles daarop baseert, lijkt opeens elke investering geoorloofd. Dan wordt een project vier keer te duur. Daarom zijn afgewogen keuzes nodig, waarin kwaliteit, veiligheid, beschikbaarheid, onderhoudbaarheid en betrouwbaarheid naast betaalbaarheid aan bod komen. Als je daarbij wetenschappelijk onderbouwde keuzes wilt, kom je er niet uit.” Dit alles maakt uitvoering van een DBFM-project een spel van spagaten, concludeert Van Dam. “Maar het is een fantastisch veelzijdig spel. Het is onmogelijk voor één persoon om alle deelfacetten te overzien. Dus moet je samenwerken. Dat is wat het zo mooi maakt: als je als team de opgave in samenwerking met capabele mensen voor elkaar krijgt.”
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
Korte berichten
E2-College Na Rotterdam kan nu ook Amsterdam bij Croon ‘naar school’: het tweede Croon E-College is een feit! Het E-College begeleidt studenten en medewerkers in opleidingsen ontwikkeltrajecten voor de elektrotechniek, van VMBO- tot WOniveau. Er zijn vier aandachtsgebieden: • businessvoorwaardelijke certificering; • functietechnische opleidingen; • ontwikkelen van specifieke kennis; • cursussen op het gebied van houding, gedrag en effect.
Techniek is leuk voor meisjes!
34
Croon doet mee met ‘Girlsday’, een jaarlijks evenement om meisjes van 10-15 jaar kennis te laten maken met de fascinerende wereld van bèta, techniek en ICT. In 2013 zetten 27 leerlingen van CSG Willem van Oranje uit Oud Beijerland in het E-College van Croon een elektrisch autootje in elkaar. Leerlinge Floortje: “Ik dacht dat dit me echt nooit zou lukken, maar toen ik het eenmaal doorhad ging het goed! En het leukste was dat we onze auto konden ‘pimpen’ met glitters, stickers en kleurtjes.” Vervolgens kregen de meisjes een rondleiding op een van de mooie projecten van Croon, het nieuwe Rotterdam Centraal Station. Ze waren geweldig onder de indruk. Of de meisjes in de toekomst nu gaan kiezen voor techniek is natuurlijk nog de vraag, maar in ieder geval weten ze al een stuk meer van (elektro)techniek!
PEP-talk!
In september 2013 namen de eerste deelnemers aan het Professional Engineering Programme (PEP) een certificaat of bewijs van deelname in ontvangst. PEP is een innovatief traject om ingenieurs die niet meer in de technische sector werkzaam zijn weer op op te leiden voor de techniek (HBO/WO-niveau). Het Croon E-College werkt hierbij samen met DelftTopTech. Technische vrouwen: Wat doet Croon? •Vrouwelijke Croon-medewerkers bezoeken scholen om voorlichting te geven over vrouwen in de techniek; •Croon won in 2012 de 2e prijs bij de Femme Tech Awards, een prijs voor het technische bedrijf dat het meeste werk maakt van vrouwen op de werkvloer; •Croon participeerde in 2013 in de Vrouwen Carrièredag van de TU Delft. Het publiek bestond uit vrouwelijke studenten van de opleiding Technische Bestuurskunde. Croon verzorgde een presentatie en een workshop over projectmanagement.
Talent uit Polen Goed he? Komt uit Polen! Croon heeft vestigingen in Warschau en Gdansk en werkt ook samen met de universiteiten van deze beide steden. Dit resulteert onder andere in de inzet van Poolse studenten als stagiair bij de technische afdelingen in Nederland. Ook wisselt Croon personeel uit met Polen. De ervaringen met de Poolse collega’s zijn heel positief, geeft HR-manager Marjolein de Groot-Aertssen aan: “Met de kwaliteit, het vakmanschap en de flexibiliteit van onze Poolse collega’s is het prima gesteld.”
Stille Kennis benutten Mensen beschikken over ‘Stille Kennis’: kennis die we wel hebben, maar niet gebruiken omdat we er ons niet van bewust zijn. Croon traint zijn mensen in het herkennen en benutten van die kennis. In het personele ‘prekwalificatiesysteem’ is de ervaring van werknemers vastgelegd.
De vijftien deelnemers zijn bijna allemaal via het UWV gerekruteerd. Acht hebben hun certificaat behaald en zes een bewijs van deelname. Al tijdens de werving traden twee PEP-pers in dienst bij Croon. Zes anderen kozen ook voor Croon, juist op moeilijk invulbare vacatures. Drie deelnemers zijn nog in de sollicitatieprocedure. De rest wordt in portefeuille gehouden voor later. PEP-per Richard Spaander gaf tijdens de certificaat-uitreiking een zeer inspirerende toespraak. “Ik weet het nog goed, het was 23 november 2012 toen ik een berichtje van Ronald Blonk op LinkedIn over het programma voorbij zag komen. Ik was direct enthousiast; waar kun je als 50-plusser nog een switch maken, een opleidingsprogramma volgen en weer aan het werk gaan? Waar bedrijven in deze tijden zoeken naar mensen die direct 100% effectief inzetbaar zijn, zoekt Croon naar vijftien mensen met verborgen technisch talent dat even een opPEPpertje nodig heeft. Dat noem ik nog eens investeren in mensen!”
35
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
Korte berichten Beste Werkgevers van Nederland In 2012 eindigde Croon Elektrotechniek op de zesde plaats bij de verkiezing van de Beste Werkgevers van Nederland in de categorie ‘organisaties met meer dan duizend werknemers’. De verkiezingen worden georganiseerd door Effectory en VNU Media (Intermediair). Dat Croon een goede werkgever is, blijkt ook uit het cijfer voor werknemerstevredenheid. Croon scoorde in 2012 maar liefst een 8,1! Ook voor 2013 is Croon weer genomineerd voor de titel ‘Beste Werkgever van Nederland.’
36
Feyenoord Jobscorers bezoeken Croon Voetbalclub Feyenoord, het UWV Werkbedrijf en een aantal bedrijven helpen jongeren met een Wajong-uitkering aan werkervaring en – hopelijk – een vaste baan. Croon, al vele jaren aangesloten bij de Feyenoord Business Club, is betrokken bij het project. Gerard Noordermeer, Feyenoord-fan en praktijkopleider bij het E-College van Croon: “Dit soort projecten ondersteunen wij graag. Niet alleen vanuit onze MVO-visie, maar ook ter promotie van techniek bij jongeren.” Mark Smit, initiatiefnemer en coördinator van Feyenoord Jobscorer, is blij dat jongeren bij Croon een kijkje in de keuken kunnen nemen: “De jongens vinden het heel erg interessant om te zien wat voor techniek er allemaal schuilt achter bijvoorbeeld een containerschip. Daarnaast hebben ze ook ervaren hoe het is om zelf iets te maken, met succes.”
Serious gaming I: CRAFT Met serious game CRAFT leren aankomende Croon-vakmensen virtueel én in de praktijk hoe ze schakelkasten moeten samenstellen. Tijdens een introductiemaand bij het E-College oefenen BBLleerlingen intensief met CRAFT, daarna gaan ze in de praktijk aan de slag. Elke week besteden ze een halve dag aan het oefenen van hun vaardigheden. CRAFT combineert simulatie, gaming en praktijk, gebaseerd op een onderliggend didactisch model. De leerling ontwikkelt kennis, vaardigheden en inzicht. CRAFT toetst ook de vorderingen en bewaart de resultaten op een persoonlijke profielpagina. CRAFT is een serious game van kenniscentrum Kenteq, dat de game samen met het Croon E-College toesneed op de de elektrotechniek.
Leuk om te weten: Serious gaming II: Connectro 3.0 Croon introduceert Connectro 3.0, een gratis game die spelers verbindingen laat maken tussen vraag en antwoord, tekst en afbeelding, etc. Connectro biedt spelmogelijkheden op ieder niveau, van basisschool tot hoogopgeleid. Connectro is online speelbaar, maar is ook beschikbaar voor de iPad (ook een prachtig stukje elektrotechniek). Het is vriendelijk in gebruik en op vele manieren toepasbaar. Connectro is een levende game: Connectro wordt continu aan de tijd en wensen van gebruikers aangepast, elke dag komen er vellen bij. www.connectro.org.
• Croon’s Gerard Noordermeer stond in 2012 in de Top3 van beste praktijkopleiders van Nederland; • Croon Apeldoorn is genomineerd voor de verkiezing van Beste Leerbedrijf 2013 van Noord-Nederland (Friesland, Groningen, Overijssel, Drenthe en Gelderland); • Croon heeft als enig Nederlands bedrijf in de elektrotechniek het Investors in People-keurmerk; • Croon ondersteunt al jaren de introductiedagen van hogescholen en universiteiten in Nederland door middel van sponsoring en het geven van bedrijfspresentaties. In 2013 was Croon bij de TU Delft, de Haagse Hogeschool, de TU/e, Fontys Hogeschool en de Hogeschool Utrecht; • Croon is erkend als ‘Excellent Opleidingsbedrijf’. Dit predicaat onderscheidt bedrijven die buitengewoon presteren op het gebied van opleiden en ontwikkelen van personeel. • Croon nodigt docenten uit voor een stage. Zo kunnen docenten ervaren hoe de praktijk zich ontwikkelt en leert Croon de school en de docenten beter kennen.
37
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
CURRENT.CROON.NL
Wetenschap
Het wordt wel eens tijd voor duurzame inzetbaarheid “Inzetbaarheid staat op de agenda”, weet prof. dr. Aukje Nauta. Zij is bijzonder hoogleraar Employability aan de UvA, plaatsvervangend SER-kroonlid en consultant bij Factor Vijf. Een gesprek over het loskoppelen van leeftijd en loonkosten, samenwerking, het opheffen van het onderscheid tussen leren en werken en nog veel meer. Er kan, zal en moet nog heel wat veranderen de komende tijd.
38
“
Eind juni organiseerde ik een congres over duurzame inzetbaarheid. Het bleek dat er in Nederland diezelfde maand nog vier congressen waren. Het onderwerp leeft.” In de voorbereiding naar haar congres werden vijfduizend HR- en arbo-professionals bevraagd. Nauta: “Meer dan de helft van de bedrijven blijkt bezig met inzetbaarheidsbeleid. Helaas doet tweederde niets aan het stimuleren van langer doorwerken. Dat laatste maakt inzetbaarheidsbeleid pas echt duurzaam. Verstandig beleid wordt snel opgeofferd aan kortetermijndenken. VUT en prepensioen zijn historische vergissingen. Sommige bedrijven noemen seniorendagen duurzaam inzetbaarheidsbeleid, maar het tegendeel is waar. Ze maken ouderen alleen maar onnodig duur.”
Weg met oud = duur Nauta bepleit een loskoppeling van leeftijd en loonkosten: “Een vriendin van 53 schreef zich in bij een selectiebureau. Dat wilde het laatstverdiende salaris weten. Waarom? Ze wilde leuk werk, niet per se meer verdienen. We moeten af van het automatisme dat het salaris automatisch met de leeftijd mee stijgt.” Nauta sluit zich aan bij de arbeidsmarktvisie die Lynda Gratton in haar boek ‘The Shift’ ontvouwt: “Vroeger leerde je een vak voor het leven, nu gaan we naar ‘serial mastery’. Na verloop van tijd wil je iets anders of verandert de vraag op de arbeidsmarkt. Dan leer je een ander vak. Je leeftijd heeft niets met verdiencapaciteit te maken, het gaat om volwassenheid in je vak. Het kan betekenen dat je op je vijfenveertigste weer als junior begint, met bijbehorend salaris.”
T-profiel De werknemer van de toekomst heeft een T-profiel. De staande lijn staat voor een vakspecialisme of verdieping, de liggende lijn staat voor generalistische competenties. Beide zijn steeds meer gescheiden geraakt, maar nu gaat inhoudelijke specialisatie weer samen met algemene competenties. Ze maken een vakspecialist breder inzetbaar. “Er is een herwaardering voor de vakspecialist”, constateert Nauta. “Dat gaat ten koste van de manager, die tenslotte zelf geen waarde toevoegt. De economie ontwikkelt zich richting een
39
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
40
CURRENT.CROON.NL
Nauta: “Ze stimuleren hun medewerkers bij te dragen aan open source-ontwikkeling. Die medewerkers geven niet alleen veel kennis ‘weg’, maar leren er zelf ook veel van. Het vergroot hun inzetbaarheid en het levert nieuwe ideeën voor het bedrijf op. Kennis binnenhouden levert geen concurrentievoordeel op. Niet kennis is macht, kennis delen is macht.” Nauta brengt dat in haar eigen vakgebied in de praktijk: “HR kan vaak beter. Daarom zet ik een samenwerking op met vijftien HR-managers, die elkaar een jaar lang helpen hun eigen organisatie te ontwikkelen. Elke ‘meester’ krijgt er een ‘gezel’ bij, een student die helpt bij de uitvoering en die frisse ideeën inbrengt. Zoiets kan in iedere bedrijfstak, inclusief de techniek.” Nauta ziet dat technische bedrijven door personeelsschaarste nog meer creatieve oplossingen nodig hebben dan andere organisaties. Daarbij kunnen ze er niet omheen de scholen op te zoeken. “Ze zullen moeten bedenken wat zij kunnen doen om scholen mee te krijgen.”
“Duurzame inzetbaarheid is niet met geld, juridische maatregelen of CAO’s afdwingbaar.”
ambachtseconomie, zoals een recent SER-advies aangeeft. Denk dan niet aan oude ambachten, maar aan ambachtelijk werk dat voortkomt uit technologische ontwikkeling, zoals het maken van apps. Die professional kan dankzij ICT uitstekend samenwerken met anderen. Daardoor kan hij functioneren zoals voorheen alleen een grote organisatie kon. Deze ‘amplified individual’ kan grote projecten aan zonder dat er managers aan te pas komen. Zelfgeleide samenwerking markeert de revival van kleinschaligheid, hoewel grotere bedrijven ook hun kleinschalige, zelfsturende teams hebben.”
Werken is leren, leren is werken De waarde van een opleiding verandert. Nauta: “Prof. dr. Andries de Grip van het Maastrichtse Research center voor Opleiding en Arbeidsmarkt (ROA) heeft het over de ‘halfwaardetijd van kennis’, die veel korter is dan vroeger. Kon je ooit twintig jaar vooruit met je schoolkennis, nu is dat twee, drie jaar. Dat verandert de waarde van een opleiding, met kort houdbare inhoudelijke kennis en generalistische competenties die een leven lang meegaan. Samenwerking is daarbij een kernbegrip; communicatie en samenwerking zijn de aangewezen wegen om kennis actueel te houden.” De samenwerking tussen onderwijs en werkgevers moet beter om de aansluiting van scholieren op de arbeidsmarkt te verbeteren. Nauta gaat zelfs verder: “Het onderscheid tussen leren en werken valt weg. Vanaf de middelbare school zou
41
Werknemer aan zet
iedereen moeten werken èn leren. Scholieren moeten zo snel mogelijk een werkomgeving in, bijvoorbeeld leren omgaan met machines wanneer het bedrijf die niet gebruikt. Ze komen dan al doende in aanraking met techniek. Zo kweek je interesse en vertrouwdheid. Techniek wordt zo onderdeel van een alledaagse praktijk, ook voor meisjes. En bekend maakt bemind.” Andersom kunnen ingenieurs gastcolleges op scholen geven. “Daar leren niet alleen de scholieren van, het maakt de ingenieur ook beter inzetbaar. Hij werkt aan de horizontale lijn van zijn T”, concludeert Nauta. “Werk wordt leuk als iedereen over zijn eigen beroepsgrenzen kijkt en zijn creativiteit benut. ‘Een leven lang leren’ betekent niet ‘terug naar school’. Het hoeft niet om dure opleidingen te gaan, vaak kan er meer met minder. Je kunt veel leren via filmpjes op You Tube en door degene te benaderen die jou kan vertellen wat je wilt weten. Juist voor technische beroepen werkt dat heel goed, zowel op individueel als op bedrijfsniveau. Hier liggen enorme kansen. Zoek de samenwerking met MBO, HBO en universiteit. En als dat voor jouw bedrijf alleen niet lukt, doe het dan samen met anderen.”
Meester en gezel Sommige grote bedrijven, zoals IBM, snappen wat ze bij open innovatie en ‘open source’ kunnen winnen.
Samenwerking en een informele aanpak kunnen aanslaan in Nederland met zijn open economie, open houding en geringe machtsafstand. Ondanks het vaak wisselende beleid in ons land hebben we goede papieren om succesvol over de grenzen van bedrijf en vakgebied heen te kijken. Nauta: “Tegelijk kunnen we nog veel leren van Scandinavische landen, waar de begeleiding van werk naar werk met het oog op ‘serial mastery’ veel beter is geregeld. Dat wordt ook wel tijd; het gaat al dertig jaar over doorbraken in inzetbaarheid, maar het landt onvoldoende op de werkvloer. Ik spreek zelden leidinggevenden die continu met medewerkers in gesprek zijn om te zorgen dat iedereen op de juiste plek zit. Wat kun je? Wat wil je? En - heel belangrijk - wat is jouw plan B voor als je huidige baan verdwijnt? De dialoog over die vragen kan afspraken opleveren die leiden tot duurzame inzetbaarheid. Dat is niet met geld, juridische maatregelen of CAO’s af te dwingen. Het komt aan op motivatie. Ben je niet meer gemotiveerd, dan moet je echt iets anders gaan doen. Als werknemer ben je zelf verantwoordelijk voor je duurzame inzetbaarheid, maar de leidinggevende is het aan de medewerkers en de organisatie verplicht dit hoe dan ook te faciliteren.”
Bouwen op vertrouwen De directrice van een metaalbedrijf met acht medewerkers wilde grotere opdrachten kunnen uitvoeren. Dus is ze samenwerking en personeelsuitwisseling gaan opbouwen met een tiental collegabedrijven in de regio, die ze vertrouwde. Dat leverde veel op: medewerkers leerden van elkaar. En door hun Facebook-contacten wisten ze elkaar bij vragen te vinden.
CURRENT.CROON.NL
TECHNIEK VOOR JE LEVEN
Stimulator Technology Pact 2020 Paul de Krom:
“Technology revalued”
42
Science
It’s about time for sustainable employability “Employability is on the agenda”, says Aukje Nauta, professor of employability at the University of Amsterdam. “More than half of all companies has developed an employability policy. Nonetheless, two thirds do nothing to accommodate their staff to keep on working at higher age. A sound policy is often traded quickly for short term thinking. Examples of short term thinking are early retirement arrangements. These are historical mistakes.” Nauta pleads for a disconnection between age and labour cost, to boost older people’s chances on the labour market. “The new paradigm of ‘serial mastery’ can mean restarting as a junior at 45, with the according salary.” The future employee has a T-profile, combining the vertical line of a deep specialism with the horizontal line of broad competences. The modern economy favors co-operating, highly skilled professionals, called ‘amplified individuals’. They are capable of participating in large projects without managers. This professional has to update his knowledge continually, as knowledge becomes obsolete faster and faster. “Therefore working means learning and learning means working.” And knowledge has to be shared; keeping knowledge within looses its competitive edge. “Not knowledge is power, sharing knowledge is power.” A change can, will and will have to come. Finally, after thirty years of talking, practicing takes the place of talking about employability.
Technology is all around, says former secretary of state Paul de Krom. “In industry, agriculture and the services sector. It enables us to do what we want to attain. It is the backbone of our economy as well as the innovation engine.” Technology offers plenty of opportunities – but where are the people ready to grab those? For 2016 a shortage of 150,000 technicians is foreseen. Companies even move abroad in order to find enough qualified, motivated employees. The Technology Pact means to turn the tide and to adjust the image of dirty, heavy, underpaid labour. “Technology is exciting, versatile and incredibly relevant.” Therefore government, education, employers and employees wish to tempt more young people to choose a technical education. 22 actions are defined: “We will strengthen the expertise of teachers and put science and technology on the agenda of seven thousand primary schools. We will counsel children and their parents. We will develop a new type of technical secondary schools and fund retraining and further education. Teachers can do internships in companies, companies put laboratories at the disposal of education, and so on.”
Shell and Croon:
Team fit first
Shell Moerdijk as principal and Croon as contractor find each other in their support of the ‘Choose technology’ initiative. But there are more matches: the internship policy, striving for balanced teams and the wish to adjust the image of industry. Site director Joke Driessen of Shell Moerdijk: “Our sector is characterized by dynamism and continuous innovation. Affinity with technology is necessary, but the ability to collaborate is at least equally important. Someone who likes to collaborate is here at the right spot.” Ron van Baal, location manager Industry at Croon Rotterdam and Roosendaal: “During job inquiries I value the team fit even higher than technical competencies.”
Academics into electro
Kees Smit: “The right people accommodate growth” During the last decade, Croon Elektrotechniek has grown from 1,300 to 2,000 employees. The company has become more agile and added infrastructure to its markets. That is not all, says parting general director Kees Smit. “Ten years ago, the plotting board was regarded as an inevitable evil. From a contracting company we have now become more project based and engineering driven.” This has consequences for staffing. “Everyone who is willing to invest in himself, can make a career.” Still, it is hard to find the right people, Smit knows. “Electro-technology is a theoretic profession with practical aspects. When your theory is not good, you won’t make it. When you’re capable of abstract thinking you’re welcome, even if your knowledge isn’t completely up-to-date. What is missing, we adjust with retraining. We are proud of our E-College and of our collaboration with the Delft University of Technology. Together we enable our employees to turn our beautiful projects into a success.”
43
Available in the
App Store and in the
Android Market
SPEEL JEZELF SLIMMER Welke afbeelding links hoort bij welke symbool rechts? Met Connectro, een nieuw spel voor iPad en PC, wordt leren nog leuker. Het spel is ontwikkeld door Croon en is vooral erg leuk voor scholieren, studenten en leerkrachten. Maar ook voor ieder ander die zijn kennis wil testen. Het past helemaal bij ons streven om onderwijs en ontwikkeling in de breedte te stimuleren en de interesse in elektrotechniek aan te wakkeren. Connectro is gratis verkrijgbaar in de App Store en in de Android Market. En online te spelen op www.croon.nl/connectro