TB daar kun je wat mee!

TB daar kun je wat mee! Nieuwsbrief over de bacheloropleiding Technische Bestuurskunde Nr. 4 - mei 2008

Het belang van economie in de opleiding

In deze nieuwsbrief:

Door Aad Correlje Als je op TB komt studeren krijg je in ieder geval les van Aad Correlje. Hij geeft in het eerste jaar de vakken Economie van Infrastructuren en Economie & Bedrijf. Je kunt zijn naam regelmatig tegenkomen in de media, hij staat bekend als expert op het gebied van de olie- en gasindustrie. Achtergrond

Tijdens mijn studie politicologie aan de Universiteit van Amsterdam schreef ik een afstudeerscriptie over energiebeleid. Eenmaal klaar, vond ik dat er een hoop vragen waren die beter vanuit de samenhang van politiek, economie en techniek te beantwoorden waren. Ik kreeg de gelegenheid een proefschrift te schrijven aan de Erasmus Universiteit; indertijd een bekend centrum voor energieonderzoek. Dat onderzoek ging over de manier waarop Spanje zijn energiebeleid moest aanpassen toen het lid werd van de Europese Unie in 1986 en de gevolgen daarvan voor de Spaanse energieindustrie. Daarbij hield ik mij ook uitgebreid bezig met de internationale olie-industrie. Boeiend was dat dit project inderdaad het brede inzicht opleverde dat noodzakelijk is om ontwikkelingen in de energiewereld te begrijpen.

Interesse voor energie

Dat inzicht kwam vrijwel meteen van pas toen de EU ging streven naar een interne Europese energiemarkt begin jaren ’90, wat tot allerlei veranderingen leidde in het beleid en in de industrie. Sindsdien heb ik bestudeerd wat de liberalisering van de energiemarkt betekent voor het functioneren van de energievoorziening. Vervolgens ging

ook duurzaamheid een grotere rol spelen, vanwege het broeikaseffect en lokale milieueffecten.

Na 20 jaar nog steeds actueel

Vandaag de dag staat de beschikbaarheid van olie, gas en duurzame energie centraal in de discussie. Na een aantal onderzoeksprojecten op dit gebied bij universiteiten en instituten in binnen- en buitenland kwam ik in 2002 bij TBM terecht, bij de sectie Economie van Infrastructuren (EvI). Als universitair hoofddocent bij deze sectie combineer ik allerlei activiteiten en onderwerpen die ik belangrijk en boeiend vind.

Economie van infrastructuren

Infrastructuren, zoals die voor elektriciteit, aardgas, olie, telecom, water en transport, zijn in economische zin bijzonder. Het is namelijk niet zo dat ‘de markt’ niet zonder meer tot een geschikt aanbod leidt in deze sectoren. Er is dan ook meestal sprake van een rol voor de overheid, vanuit het publieke belang. Bij de sectie EvI kijken we in het onderzoek vooral naar de wisselwerking tussen de techniek, het beleid en het management van deze systemen en de economische consequenties daarvan voor de industrie en voor de consumenten.

Het belang van economie ICT in Blijdorp Student aan het woord Stedentrip naar Milaan Wat is Technische Bestuurskunde? Een dagje meelopen op TB Open dagen groot succes Serious gaming tijdens open dagen

De rol van TB op dit gebied

De vraag is vrijwel altijd hoe je de markt moet ‘inrichten’, zodat hij wél aan de eisen voldoet op het gebied van de beschikbaarheid van diensten, milieuvoorwaarden, acceptabele prijzen, innovatie, etc. Deze vraag staat natuurlijk ook centraal in mijn onderwijs bij TBM, waarbij ik samenhang aanbreng met andere technische en beleidsvakken. lees verder op pagina 2 >>

Waarom krijg jij deze nieuwsbrief? Jij krijgt deze nieuwsbrief, omdat jij interesse hebt getoond in de opleiding Technische Bestuurskunde. Hiermee willen wij je graag regelmatig informeren over de opleiding en over het vakgebied. Wil je meer weten over een onderdeel van deze nieuwbrief of deze nieuwsbrief niet meer ontvangen, stuur dan een mailtje naar [email protected]

Faculteit Techniek, Bestuur en Management

Adviezen aan overheid

Het publieke belang van infrastructuren uit zich in grote maatschappelijke belangstelling - vooral als het fout dreigt te gaan - en in politieke gevoeligheden. Ik word daarom nogal eens betrokken bij adviezen aan de overheid, de industrie en internationale organisaties. Investeren in het ondergronds opslaan van aardgas, het effectief omgaan met overstromingsrisico’s, duurzame en betaalbare drinkwatervoorziening en riolering in ontwikkelingslanden, de verschillen in de elektriciteitssectoren van diverse landen en de beschikbaarheid van olie zijn voorbeelden van recent onderzoek.

Bekend van TV

Regelmatig doen de media een beroep op mij, bijvoorbeeld om de olieprijs te verklaren, of om commentaar te geven op de Russische aardgasstrategie. Het onderzoek naar belangrijke en complexe infrastructuren, in combinatie met het onderwijs, de advisering en de media-uitleg daarover, is veeleisend en soms lastig, maar toch vooral spannend en erg leuk.

Onverwachte ICT-ontmoeting in Blijdorp Het bacheloreindproject van Steven Quick

Het bacheloreindproject vormt het sluitstuk van de bacheloropleiding Technische Bestuurskunde. Dit project stelt de studenten in staat te laten zien wat ze in de eerste 2,5 jaar van de opleiding hebben geleerd. In iedere nieuwsbrief besteden we aandacht aan een bacheloreindproject. De ontmoeting van Steven Quick

Diergaarde Blijdorp is sinds de uitbraak van de zilverruggorilla Bokito in één klap beroemd geworden. De dierentuin had deze toegenomen naamsbekendheid graag op een andere manier bereikt, maar het noodlot tartte de dierentuin op 18 mei 2007.

Mijn onverwachte ontmoeting met Blijdorp kwam tot stand na enkele gesprekken met ICTmedewerkers van stichtingen en gemeentelijke overheden. Hier hoorde ik dat er in de Rotterdamse dierentuin onduidelijkheid bleek te bestaan over de kosten en baten van de gebruikte ICT-software. Na een eerste kennismakingsgesprek werd ik al gauw ingelijfd als tijdelijk medewerker binnen de organisatie om mijn eigen bachelorproject vorm te geven.

ICT-voorzieningen in de dierentuin?

In de dierentuin maken ongeveer 170 medewerkers gebruik maken van ICT-voorzieningen. Mijn bachelorproject richtte zich specifiek op de bestudering van de ICT-kantoorsuites. Binnen Blijdorp wordt, zoals in vele instellingen, Microsoft Office gebruikt. Iedereen kent dit product wel van programma’s als Word, Excel en Powerpoint. De hoge licentiekosten hebben onder andere de systeembeheerder van de dierentuin doen besluiten om op kleine schaal te experimenteren met zogenaamde open source software. Belangrijke kenmerken van dergelijke software zijn de openbare broncode en de goedkope dan wel gratis aanschaf. Op het gebied van kantoorsuitetoepassingen is OpenOffice.org een bekend voorbeeld.

Wat heb je onderzocht?

In mijn bachelorproject heb ik onderzocht wat de gevolgen zullen zijn van een OpenOffice.org implementatie in de automatiseringskern van de dierentuin. Hiervoor heb ik enige realistische scenario’s geformuleerd, waarin respectievelijk meer en minder OpenOffice.org gebruik door medewerkers worden getoetst. Aan de hand van enkele beoordelingscriteria heb ik deze scenario’s verder uitgewerkt. Hiervoor was het noodzakelijk om medewerkers te raadplegen. Ik heb hierdoor een uniek kijkje mogen nemen achter de schermen van verschillende afdelingen.

En wat zijn de resultaten?

Bij menig project spelen de totale kosten altijd een belangrijke rol in de eindafweging. In dit onderzoek heb ik vastgesteld dat een uitgebreider Open Office.org gebruik door medewerkers tot aanzienlijke kostenbesparingen bij de dierentuin zal leiden. Het pakket Microsoft Office kan namelijk op een verantwoorde manier gedeeltelijk worden vervangen door OpenOffice.org. Een interessante conclusie, die bevestigt dat bedrijven en instellingen kritischer naar de aanschaf van ICT-kantoorsuites zouden moeten kijken. Veelal wordt het pakket Microsoft Office aangeschaft, terwijl mogelijk ook andere goedkopere alternatieven geschikt kunnen zijn.

Hoe kijk je terug op het project?

Dankzij het “netwerken”, wat overigens een typische TB-term is, heb ik de mogelijkheid gehad om een uniek zelfstandig project uit te voeren binnen een dierentuinorganisatie. Deze onverwachte ontmoeting aan het eind van mijn bacheloropleiding had ik in ieder geval niet willen missen!

Student aan het woord Door Lilian Maat, tweedejaars student Maar mijn interesse is breder. Het liefst zou je voor alle problemen die je in het nieuws voorbij hoort komen een oplossing willen vinden.

Na veel twijfelen tussen verschillende studies, ben ik in 2006 begonnen met Technische Bestuurskunde. Ik vind altijd veel verschillende dingen leuk en daarom leek TB mij de perfecte mix. Ik wilde wat doen met de technische vakken die ik op de middelbare school heb gevolgd.

Het is ontzettend leuk dat TB zo gevarieerd is. Je bent elke periode weer met iets heel nieuws bezig. En ook elke ochtend heb je andere vakken dan in de middag, dat is bij de meeste andere opleidingen niet zo. Het contact met docenten is op TB heel goed. De docenten en studenten gaan heel informeel met elkaar om, zo wordt de stap om naar een docent toe te gaan om iets te vragen of te zeggen veel kleiner. Ook is het handig dat wiskunde in groepen zo groot als op de middelbare school wordt gegeven. Het is altijd leuk om een docent op tv of de krant te zien. Dat geeft toch aan dat degenen die college geven ook echt wat te vertellen hebben. Daarnaast is TB ook een hele gezellige studie. Er is een hele actieve studievereniging (Curius) waar

veel TB’ers lid zijn. En door de WOEJ (eerstejaarsweekend) die zij organiseren, leer je aan het begin van je studie al veel mensen kennen. Er zijn uitjes naar bedrijven om je te oriënteren op wat je wilt doen na je studie en er worden feesten en borrels georganiseerd. Elk jaar begint een groep van iets meer dan honderd studenten aan TB. Daarom ken je bijna iedereen op de faculteit. Maar de groep is ook weer groot genoeg om mensen met dezelfde interesses te vinden. Delft zelf is ook een hele leuke stad om te studeren. Omdat het niet zo’n grote stad is, ken je veel mensen en zijn er veel mensen lid bij een studentenvereniging. Ongeveer 1 op de 5 inwoners is student. Waar je ook woont, er zijn altijd leeftijdgenoten in de buurt. Er worden veel feestjes en activiteiten georganiseerd, zodat er altijd wel iets te doen is!

Met de Curius stedentrip naar Milaan Door studievereniging Curius werkplaats en aan het eind van dit alles schonken ze espresso’s.

Chique uit eten

Vliegen naar Milaan

Het begon allemaal redelijk vroeg op donderdagochtend 10 april. We verzamelden op station Delft om vervolgens met de trein naar Eindhoven te gaan. Op het vliegveld konden we allemaal nog even een broodje eten voordat het vliegtuig vertrok naar Milaan Bergamo. Eenmaal in Milaan liepen we door typisch Italiaanse straten naar ons knusse hotel. Er was daar een aantal grote slaapzalen met badkamers. Eenvoudig, maar we waren toch niet van plan er veel tijd door te brengen. Donderdagmiddag had iedereen een paar uur vrije tijd om gelato te eten en om te shoppen. ‘s Avonds gingen we met z’n allen eten in een aangeraden pizzeria vlak bij het hotel.

Een lange dag bij Capgemini

De volgende ochtend ging de wekker om half acht en vertrokken we een half uur later naar het consultancybureau Capgemini, het doel van onze stedentrip. Hier kregen we bij ontvangst een heerlijk zoet ontbijt met echte koffie, waarna de educatieve dag kon beginnen. Alle 40 deelnemers kregen in groepen uitleg over cases die ooit aan bod zijn geweest bij Capgemini. Na deze toelichting was het aan onszelf om creatief te zijn. In groepen kregen we de opdracht om op bepaalde aspecten van een case te letten en deze vervolgens te presenteren in het Engels. Tijdens de lunch kregen we relaxt belegde broodjes en drank. Vervolgens bezochten we een ander bedrijf waarvoor Capgemini een opdracht had uitgevoerd, genaamd Cimbali. Met de bus gingen we op weg naar deze op kwaliteit en duurzaamheid gerichte espressoapparatenfabriek. Hier kregen we een presentatie over de doelstellingen en resultaten van de fabriek, een rondleiding door de

Eenmaal terug bij Capgemini was er nog een korte evaluatie van de dag en werd iedereen aan alle kanten bedankt voor de bijdrage en gastvrijheid. Die avond gingen we met één van hun medewerkers, Cristina Juliani, eten in een chique en sfeervol visrestaurant genaamd Petrarca, ergens down town. Als afsluiting van de lange dag hadden we besloten om gezellig met zijn allen te gaan feesten en drankjes te doen in een hippe uitgaansgelegenheid. Hier waren de Italiaanse lange Frans en baas B aan het optreden.

Milaan ontdekken

Zaterdag was onze cultuurdag. We hadden wat tijd om uit te slapen en met croissants te ontbijten. Vervolgens konden we kiezen om naar het voetbalstadion San Siro te gaan of om het oude Castello Sforzesco te bezoeken. Dit was in de 14e eeuw een onneembare vesting met grachten, midden in de stad Milaan.

om andere culturele bezienswaardigheden, zoals de Galleria Vittorio Emanuele en het Scala Theater, te bezoeken. We gingen die avond in kleine groepjes uit eten. Er werden discotheken, cocktailbars en voetbalcafés bezocht.

‘s Middags gingen we een groepsfoto te maken, om vervolgens naar het dak van de dom (Duomo Santa Maria Nascente) te gaan. Vanaf hier was de hele stad te zien. Bij mooi weer is er een zicht tot aan de zuidelijke Alpen, de Dolomieten. Vanaf het einde van de middag had iedereen weer vrije tijd

Zondagochtend was het alweer tijd om richting Delft te gaan. Al vroeg ging de wekker en werd er opgeruimd en ingepakt. Per taxi en bus gingen we naar het vliegveld. De terugreis ging erg snel en voor we het wisten stonden we weer in Nederland om ons drukke studentenleven te vervolgen.

Terug naar huis

Colofon

Wat is Technische Bestuurskunde? Beslis jij over de techniek van morgen? •

Wat voor invloed heeft triple play (één aanbieder voor telefonie, internet en televisie) op de markten van aanbieders van telefoon, internet en commerciële televisieprogramma’s?

•

Hoe kunnen Aziatische landen hun kustbeheer verbeteren om de gevolgen van tsunamis tot een minimum te beperken?

•

Hoe kan de Rotterdamse haven zo worden ingericht dat schaarse ruimte zo optimaal mogelijk wordt gebruikt?

Heb jij het in je om te beslissen over dit soort vraagstukken, die draaien om meer dan techniek alleen? Dan is TB echt iets voor jou!

Om een probleem breed in kaart te kunnen brengen, krijg je tijdens de opleiding Technische Bestuurskunde vakken uit verschillende disciplines. Je volgt technische vakken, doet veel aan wiskunde en modelleren, maar krijgt ook te maken met recht, management en economie. Verder leer je hoe het openbaar bestuur en het bedrijfsleven in elkaar zitten en je houdt je bezig met technisch-bestuurskundige methoden en technieken voor probleemanalyse.

TU Delft Faculteit Techniek, Bestuur en Management Marketing & Communicatie

Domeinen

Jaffalaan 5 2628 BX Delft 015-2783421 [email protected]

Bij Technische Bestuurskunde kun je kiezen uit vier specialisatierichtingen: de domeinen. Jouw specialisme hierbij is de speciale TB-aanpak van problemen met zowel technische als organisatorische, juridische en economische aspecten.

Domein Informatie- en Communicatietechnologie (ICT)

Domein Transport, Infrastructuur en Logistiek (TIL)

Bij dit domein leer je wat je nodig hebt om ICTdiensten te ontwikkelen en hoe je ervoor kunt zorgen dat bedrijfsprocessen beter lopen. Door de snelle technologische ontwikkelingen worden steeds meer zaken elektronisch afgehandeld, waardoor ICT steeds belangrijker wordt.

Bij dit domein leer je verschillende aspecten van internationaal en nationaal transport kennen: netwerken, ketens, lading, transportmiddelen en infrastructuur. Daarnaast verdiep je je in de analyse van transport- en logistieke systemen.

Voorbeelden van vraagstukken dit gebied zijn het gebruik van ICT voor de bagageafhandeling op Schiphol, privacybescherming, of de beveiliging van luchthavens met behulp van irisidentificatie.

Vraagstukken op dit gebied zijn bijvoorbeeld: de aanleg van nieuwe bedrijvenparken, de toekomst van de Rotterdamse haven, intelligente snelheidsbegrenzers op auto’s en vrachtwagens, de uitbreiding van Schiphol, de Hogesnelheidslijn, de Betuwelijn en de Zuiderzeespoorlijn.

Domein Ruimte: Gebruik en Ontwikkeling (RGO)

Domein Energie, Water en Industrie (EWI)

Ruimte wordt steeds schaarser, en natuurverschijnselen zoals overstromingen hebben een grote invloed op het gebruik en de ontwikkeling van ruimte. Bij dit domein leer je om ruimte flexibel, multifunctioneel en kwalitatief hoogwaardig in te vullen.

Binnen dit domein houd je je bezig met complexe problemen binnen de energiesector, de watersector en de industriesector. Je bestudeert de elektriciteits- en gasinfrastructuur, waterleidingnet, en grote industriële netwerken van verschillende fabrieken die aan elkaar gekoppeld zijn.

Voorbeelden van vraagstukken die bij RGO aan de orde komen, zijn locatie- en inrichtingsvraagstukken in en rond mainports (bijv. de Rotterdamse Haven of Schiphol), de trend naar multifunctioneel ruimtegebruik en de herontwikkeling van stadswijken in een proces van globalisering.

Voorbeelden van vraagstukken zijn de introductie van ‘groene’ energie, de liberalisering van de energiemarkt, de gevolgen van stroomstoringen en fabrieken die handelen in het recht om CO2-gassen uit te stoten.

Hoe ziet de opleiding eruit? Technische Bestuurskunde duurt drie jaar. In deze drie jaar leer je hoe je complexe vraagstukken met technische en organisatorisch-bestuurlijke componenten kunt analyseren.

Uitgave:

Toelatingseisen voor TB VWO oude stijl • •

• •

Profiel N&T geeft rechtstreekse toelating Profiel N&G: Wiskunde B2 is niet verplicht om te worden toegelaten bij TB. Je wordt geacht de achterstand die je hebt met een NG-profiel, weg te werken tijdens je bachelor. Profiel E&M aangevuld met Wiskunde B1,2 en Natuurkunde 1,2 Profiel C&M aangevuld met Wiskunde B1,2 en Natuurkunde 1,2

Overige vakken in je pakket (zoals Economie) zijn een pré, maar niet noodzakelijk

VWO nieuwe stijl

(vanaf september 2010) • • • •

Profiel N&T geeft rechtstreekse toelating Profiel N&G met Wiskunde B & Natuurkunde Profiel E&M met Wiskunde B & Natuurkunde Profiel C&M met Wiskunde B & Natuurkunde

Wiskunde D, Economie en Management & Organisatie zijn dus niet verplicht.

Een dagje meelopen op TB Door Victor den Bak Hoe ziet een college er uit op TB? Wat houdt de wiskunde precies in? Hoe is de sfeer op een normale doordeweekse dag? Dat zijn allemaal vragen waar je wel enigszins antwoord op krijgt in de folders, de website en op de open dagen. Maar gewoon een dagje meelopen geeft eigenlijk een veel beter beeld van de opleiding. Op een meeloopdag volg je samen met een TBstudent en 1 of 2 andere meelopers een aantal colleges. Je ziet wat het niveau van de lessen is en welke boeken er gebruikt worden. Vragen kun je meteen stellen, natuurlijk ook vragen die je ineens te binnen schieten over zaken waar je nog nooit aan gedacht hebt. Bijna alle meelopers zijn wel op de open dagen geweest. Maar verschilt de werkelijkheid nou met het beeld dat je op de open dagen meekrijgt? We vragen het aan de meelopers van 7 mei.

Marnus: ‘Ik vind het leuk dat er veel mensen bij de studievereniging langskomen. Er heerst een leuke sfeer en je kan lekker een bakje koffie drinken.’ Jurgen: ‘Het is iets drukker dan ik dacht. Er lopen nog veel mensen rond die met van alles bezig zijn of overleggen terwijl er lesgegeven wordt.’ Alle meelopers vandaag hebben NG- of NT-profiel en kunnen komend schooljaar zonder problemen aan de slag. Voor hen die geen economie hebben gehad is het een geruststelling dat TB ook goed te doen is zonder deze voorkennis. Veel scholieren twijfelen tussen een vorm van bedrijfskunde en TB. Soms is het echter een keuze tussen twee totaal verschillende opleidingen. Neem bijvoorbeeld Jamaica, een vrolijk meisje uit 6vwo: ‘Ik twijfel tussen TB en de Koninklijke Marine. Dat lijkt misschien vreemd op het eerste gezicht, maar ik wil eigenlijk afwisseling en uitdagingen aan gaan.’

Twijfel jij nog over je studie? Doe komend schooljaar een meeloopdag hier op TB. Stort jezelf een dagje in een wereld die totaal anders is dan je middelbare school. Vanaf september zijn er weer nieuwe meeloopdagen. Tot dan! Interesse in een meeloopdag? Mail even naar: [email protected]

Open dagen 27 & 28 maart groot succes

Technische studies winnen aan populariteit: de TU Delft ontving tijdens de open dagen weer meer studenten dan vorig jaar. Daarvan kwamen maar liefst 400 bezoekers een kijkje nemen op onze faculteit Techniek, Bestuur en Management. Ondanks de drukte verliep alles zeer goed en hebben we hopelijk iedereen een goed beeld van de opleiding Technische Bestuurskunde gegeven. ’s Ochtends vroeg op de informatie- en opleidingenmarkt in de aula bleek de interesse voor TB al groot te zijn. Veel scholieren kwamen speciaal voor TB naar Delft. De open dagen in maart horen natuurlijk tot de laatste mogelijkheden om antwoorden op vragen te krijgen en alle twijfels

weg te werken, voordat je je als 6vwo-er voor een vervolgopleiding moet inschrijven.

gezellig en interessant TB precies is. En of Delft eigenlijk een leuke stad is om in te wonen.

Het TB-programma bestond uit presentaties, workshops, een informatiemarkt met domeinenhoek, een DJ in de hal, een serious gaming lab en rondleidingen. Het gaming lab en de DJ waren voor het eerst in het programma terug te vinden en beiden bevielen erg goed.

De open dagen zijn een goede mogelijkheid om informatie op te doen. Dat geldt zowel voor hen die nog nooit van de studie gehoord hebben, als voor de scholieren die zich al vrij zeker zullen inschrijven. Komend schooljaar zijn er open dagen in oktober 2008 en maart 2009.

De workshops gingen over de mogelijkheid wolkenkrabbers in Nederland te bouwen. De scholieren werden ingedeeld als verschillende belanghebbenden (gemeente, projectontwikkelaars en omwonenden) en probeerden tot een gezamenlijke oplossing te komen. Daarbij moest er gerekend worden en werd een aantal afwegingen gemaakt om de standpunten te ondersteunen. De TB-voorlichters stonden weer klaar om hun ervaringen te delen en alle vragen over hun studie te beantwoorden. De voorlichters zijn zelf student en kunnen natuurlijk goed aangeven hoe moeilijk,

Serious gaming tijdens de open dagen Door Paul Hoekstra Deze keer hadden we ervoor gekozen om ook wat extra’s van de studie te laten zien in de vorm van een ‘Serious gaming lab’. In dit lab werden met behulp van een aantal grote schermen (smartboards) twee moderne onderwijsvormen gepresenteerd. Daarnaast kon men zelf ook een serious game uitproberen.

Aan de ene kant werd het interactief modelleren gepresenteerd. Dit is een van de nieuwste onderwijsvormen van TB waarbij studenten in groepjes van 3 tot 5 personen achter een groot scherm modellen gaan maken van complexe systemen, bijvoorbeeld een bedrijfsproces. Door met je vingers het scherm aan te raken en figuren te verschuiven kun je heel simpel een model aanpassen. Het werkt ontzettend eenvoudig en bevorderd het brainstormproces. Daarnaast werden enkele serious games (zoals Simport) gepresenteerd. Dit zijn interactieve spellen die in sommige bachelor- en mastervakken gebruikt worden om de studenten management en techniek te leren combineren. Zo moet bij Simport een Tweede Maasvlakte gebouwd en geëxploiteerd worden. Dit is een lastig werk omdat je met zowel bouwbedrijven als toekomstige bedrijven in onderhandeling bent over bijvoorbeeld prijzen,

opleverdata, enzovoort. Door deze vaardigheden in serious games te oefenen kun je gemaakte fouten later eenvoudig zien en hieruit leren. Ook was het mogelijk zelf een serious game te spelen, namelijk de ‘Dijkpatrouille’. Dit is een spel dat niet in de opleiding TB wordt gebruikt, maar dat is ontwikkeld door een afstudeerder bij Technische Bestuurskunde. In de dijkpatrouille was het mogelijk om zelf even de dijkwachter te zijn en binnen een bepaalde tijd zo veel mogelijk problemen aan de dijk te signaleren.