STATEN HOLLAND ZUID. Lid Gedeputeerde Staten. Drs. G, Veld tl u ijzen. Contact

Lid Gedeputeerde Staten Drs. G, Veld tl u ijzen

^ v ™ HOLLAND ZUID

STATEN

Statencommissie Ruimte en Leefomgeving

Contact 070 441 68 34 [email protected]

Postadres Provinciehuis

Postbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-holland.nl Datum Ons kenmerk Uw kenmerk Bijlagen

Bijlage 1: toelichting op projecten Investeringsprogramma EAZ waaraan provincie wil bijdragen

Onderwerp

Stand van zaken investeringsprogramma Economische Agenda Zuidvleugel Geachte leden van de commissie,

In mijn briefvan 28 augustusjl. heb ik aangekondigd u in het najaar te informeren over de financiële consequenties voor de provincie van het investeringsprogramma Economische Agenda Zuidvleugel (EAZ) en de projecten die hiermee samenhangen. Op 20 september jl. heeft de Stuurgroep EAZ de gezamenlijke inspanningen bekrachtigd door de projecten van het investeringsprogramma EAZ op groen te zetten wat betreft de bijdragen van de regionale overheden In de Zuidvleugel aan deze projecten. Daarmee kunnen de projectverantwoordelijke partijen effectief aan de slag met ontwikkelingen die essentieel zijn voor de versterking van Haven Industrieel Complex, Greenports en de Kennisas in onze provincie. Het gaat om de keuze van circa 22 prioriteiten uit ongeveer 50 projecten, waarvan de selectie eind Bezoekadres

vorig jaar is afgerond door opname van deze prioritaire projecten in het Uitvoeringsprogramma

Zuld-Hollandplein 1

EAZ.

2596AW DenHaag Tram 9 en bus 65

In relatie tot de beleidslijn Uitvoering Economische Agenda Zuidvleugel uit de beleidsvisie en

slappen dichtbij het

uitvoeringsstrategie Regionale Economie en Energie kan over het investeringsprogramma EAZ

provinciehuis Vanaf

gemeld worden dat:

stalion Oen Haag CS is hel lien minulen lopen.

•

de provincie en de Zuidvleugelpartners hiermee hebben laten zien dat ze hebben

De parkeerruimle voor

gekozen voor een programmatische aanpak; er zijn aan de voorkant keuzes gemaakt

auto's ts beperkl.

over uit te voeren programma's en projecten, deze programma's en projecten hebben onder aanvoering van de bestuuriijke trekkers in de stuurgroep de afgelopen periode een concretiseringslag gemaakt en een ieders financiële inzet daarbij is nu afgesproken. •

In bijlage 3 van de beleidsvisie was een indicatieve financiële inzet van de provincie opgenomen m.b.t. de prioritaire projecten uit het Uitvoeringsprogramma EAZ. Met het bestuuriijk bekrachtigen van het bijbehorende investeringsprogramma is deze bijfage

Ons kenmerk

''^2'uiD HOLLAND

verder ingevuld en is ook duidelijk geworden wat andere Zuidvleugeloverheden en andere partijen gaan bijdragen. Het bestuuriijk bekrachtigen van het investeringsprogramma EAZ is een mool resultaat, omdal in gezamenlijkheid de regionale overheden, bedrijfsleven en kennisinstellingen bereid zijn circa 72 miljoen euro te investeren om de economische concurrentiekracht in de Zuidvleugel te versterken. Gecombineerd met investeringen in eerdere fases van de projecten of direct gekoppeld aan deze projecten komt het volume zelfs op € 134 min (NB. hierin zit bijvoorbeeld de beoogde investering van DSM van ruim € 37 min in de Biotech Campus Delft). Met provinciale middelen en met voor Zuid-Holland beschikbare EFRO-middelen wordt maximaal € 16.126.397 bijgedragen aan het investeringsprogramma EAZ. Verder is d.d. 20 september jl, in de Stuurgroep EAZ afgesproken om de bestaande Subsidieregeling Clusterprojecten' van de provincie te koppelen aan het investeringsprogramma, specifiek ten behoeve van Biobased economy projecten {zie voor meer informatie project 5 in bijlage 1), Omdat van het budget van de Clusterregeling nog € 2 min beschikbaar is, wordt er dus met provinciale middelen en met voor Zuid-Holland beschikbare EFRO-middelen voor maximaal € 18.126.397 meegefinancierd aan de projecten in het investeringsprogramma EAZ.^ Hieronder is de verdeling weergegeven naar financierende partijen. Bedrag

Aandael

Provincie

€18.126.397 25%

Gemeenten'

€ 9.000.959 12,5%

Bedrijfsleven

€21,925,000 30%

Kennisinstellingen

€15,483.002 21%

Overig

€ 7,603,564 10.5%

Totaal

€72.139.422 100%

Een korte toelichting op de inhoud van de projecten uit het investeringsprogramma EAZ die een beroep willen doen op medefinanciering vanuit de provincie en de beoogde wijze van medefinanciering vanuit de provincie aan deze projecten kunl u vinden in bijlage 1,

^ De Subsidieregeling Clusterprojecten is bedoeld voor bedrijven en instellingen die samen met andere bedrijven, onderzoeks- en/of kennisinstellingen op innovatie gerictite projeclen opzetten. 2

Daarnaast is de provincie bereid om een garantverklaring te verstrekken van € 1,4 min zodat de financieringsbetioefte van het project Population Imaging geheel vanuit het Rotterdamse deel EFRO Kansen van West project betaald kan worden. Zie project 15 in bijlage 1 voor meer informatie.

2/2

Bijlage 1: Toelichting op projecten Investeringsprogramma Economische Agenda Zuidvleugel waaraan provincie wil bijdragen Zoals in de brief is aangegeven hebben projecten uit het investeringsprogramma EAZ op 20 september jl. groen licht gekregen. Dil betekent dat de projectaanvragers groen licht gekregen hebben om verder aan de slag te gaan met hel uitwerken/afronden van hun EFRO-aanvraag/danwel andersoortige aanvraag. De aanvragers zullen een uitgewerkt projectplan bij de managemenlautorileil van hel programma Kansen voor West EFRO in moeten dienen of, in geval van een beroep op andere middelen, een andersoortige aanvraag moeten indienen om financiering le ontvangen. Met provinciale middelen en met voor Zuid-Holland beschikbare EFRO-middelen wordt maximaal € 18,126.397 bijgedragen aan het investeringsprogramma EAZ. Zoals in de brief is toegelicht betreft het projecten waarin ook stevig zal worden medegefinancierd door het bedrijfsleven, kennisinstellingen en andere (regionale) overheden. Er zal sprake zijn van verschillende wijze van financiering van deze projecten: •

EFRO Kansen voor West: de meeste projecten zijn beoogd via hel programma EFRO Kansen voor West programma 2007-2013 le (mede)financieren. Voor de projeclen uil het investeringsprogramma EAZ die via EFRO Kansen voor West zullen worden ingediend, geldt dal het EFRO-budgel bijna is uitgeput. Daarom kiest de provincie voor een overcommitteringsstrategie. Dil betekent dat deze projecten via de subsidieregeling cofinanciering Operationeel Programma Landsdeel West' zullen lopen en dal GS bevoegd is t.b.v. deze EFROaanvragen op basis van deze subsidieregeling te beslissen over het al dan niet afgeven van overcommitteringsverklaringen en cofinancieringsverklaringen, NB. de feitelijke verdeling tussen de provinciale bijdrage en voor Zuid-Holland beschikbare EFRO-middelen aan deze projecten uil hel investeringsprogramma EAZ zal pas vast komen le staan bij vaststelling van hel programma EFRO Kansen voor West 2007-2013. De totale garantstelling t.b.v. deze projecten vanuit de Provincie Zuid-Holland is gebaseerd op de verwachte vrijval.^ Hel EFRO-sleunpunt van de provincie voert momenteel gesprekken met de projeclaanvragers ler ondersleuning bij hel aanvraagproces en ter stimulering van een zo spoedig mogelijke, doch liefst voor eind 2012 ingediende EFRO aanvraag bij de Management Autoriteit van het Programma EFRO Kansen voor West. De projecten dienen namelijk uiteriijk eind 2015 te zijn uilgevoerd en de projeclkoslen dienen dan ook daadwerkelijk te zijn belaald.

• •

Procesgeld: dit zal meestal in de vorm van opdrachtverlening zijn. Incidentele subsidie: vooralsnog ziet het er naar uit dat er n.a.v. het investeringsprogramma één project via een incidenlele subsidie gefinancierd dienl te worden. Het betreft project 1, 'Shared R&D programma Provide in Plant One'. Mogelijk dat ook het project 'Biobase Westland' (projecl 6) (deels) vanuil een incidentele subsidie gefinancierd dient te worden.

1 De bestaande regeling cofinanciering Operationaal Programma Landsdeel West is met het besluit van GS d.d. 10 jull jl. uitgebreid met bepalingen die de overcommittering EFRO regelen en is geactualiseerd op basis van de nieuwe beleidsvisie en uitvoeringsstrategie Regionale Economie en Energie. 2 Momenteel is er € 6 min gereserveerd in de garantiereserve ten betioeve van de overcommittering. Mogelijk wordt de huidige overcommittering budgettair neutraal verhoogd ats uit analyse blijkt dat een hogere overcommittering het risico kan verminderen van terugvloeien van vrijval van EFRO-middelen naar Brussel. Indien overgegaan wordt tot een hogere overcommittering, dan dient de garantiereserve te worden verhoogd en wordt dit verwerkt in de Voorjaarsnota.

Hieronder is eersl een overzicht gegeven van de projecten uit hel investeringsprogramma EAZ waaraan de provincie wil bijdragen met eigen middelen of met voor Zuid-Holland beschikbare EFRO-middelen. Vervolgens is voor ieder van deze projecten een korte toelichting opgenomen, waarbij wordt ingegaan: op de maximale financiële bijdrage aan deze projecten, de totale beoogde projectkosten, de beoogde wijze van financiering en korte informatie over de projeclinhoud.

Projecten i n het kader van Transitie Haven Industrieel Complex 1. Shared R&D programma Provide in Plant One 2. Platform BioDelta Zuidvleugel (project maakt onderdeel uil van het programma Biobased Economy) 3. MKB Stimuleringsprogramma 'BBE MKB in Beweging' (project maakt onderdeel uit van het programma Biobased Economy) 4. Groene chemte (project maakt onderdeel uit van het programma Biobased Economy) 5. Regeling Clusterprojecten Biobased (projecl maakl onderdeel uit van het programma Biobased Economy) 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

Biobase Westland (project maakl onderdeel uil van het programma Biobased Economy) Digitale Delta Bouwen met de Naluur: Kennisvalorisatie Ecoshape Duurzame Deltasleden Deep Sea Innovation Centre Schone Schepen Maritieme Campus

Projecten l n het kader van Transformatie Greenports 13. Kenniscentrum Planlensloffen. project BioNL 14. Greenport IDC Projecten in het kader van ontwikkeling Kennisas 15. Population Imaging 16. Organisatie Medical Delta 17. Yes Delft II (project maakt onderdeel uil van Biobased Campus Delft in ontwikkeling) 18. DEP-Bio gebouw (projecl maakt onderdeel uit van Biobased Campus Delfl in ontwikkeling) 19. Open Access Biotech Campus Delfl (projecl maakt onderdeel uit van Biobased Campus Delft ln ontwikkeling) Project in het kader van meerdere economische pijlers 20. Cross-sectorale IT-applicaties

Projecten in het kader van Transitie Haven Industrieel Complex

1. Shared R&D programma Provide In Plant One Maximale bijdrage provincie:

Totale beoogde projectkosten:

e 130.000

E 1.430.000

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Via een incidentele subsidie. N.B. deze aanvraag zal naar venwachling begin 2013 ingediend worden door de aanvrager PlantOne en zal dan ter goedkeuring aan PS voorgelegd worden. Korte toelichting op inhoud van het project: Provide! is een shared R&D programma binnen de topsector chemie dat zich richt op benchmarking, doorontwikkeling en demonstratie van innovatieve procesintensificatie technologie voor chemische en biochemische toepassingen. Het programma wordt uilgevoerd door TNO, in samenwerking met de vragende bedrijven. Deze technologie geeft op korte lermijn efficiëntere productieprocessen, minder CO2 uitstoot en een snellere time-to-market voor (veelal biobased) chemische producten. Dit sluit nauw aan bij de ambitie van de topsector om Nederiand een mondiale toppositie te geven op het gebied van groene chemie. In hel shared R&D programma wericen (bio)chemische bedrijven, apparatenbouwers en kennisinstellingen samen in Plant One om binnen 3 jaar technologie van het lab naar de fabriek te brengen. Met het uitbouwen van Provide! in Plant One positioneert de regio Zuid-Holland zich als koploper op hel gebied van innovatieve en duurzame procestechnologie in de chemische en biobased industrie. Dat zorgt voor een aanzuigende werking van grote en kleine bedrijven en de bijbehorende kenniswerkers. Plant One is een goede kanshebber om Provide! verder in uil le bouwen, maar heeft momenteel niet de basis-infrastructuur die benodigd is voor hel programma, lenrt/ijl dat wel een randvoorwaarde is voor partners en TNO. Om het Provide! programma toch le kunnen uilbreiden en de diverse bedrijven le interesseren om in te stappen is het nodig om een basisinfrastructuur aan le leggen in Plant One, De exploitatie van het programma zal door TNO en de deelnemende bedrijven worden verzorgd. Havenbedrijf Rolterdam en de gemeente R'dam investeren mee in hel project.

2. Platform BioDelta Zuldvteugel (project maakt onderdeel uit van het programma Biobased Economy) Uaximale bijdrage provlncle: E 300,000

Totale beoogde projectkosten: E 300,000

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Via procesgeld. reguliere financiering Kennisallianlie en (voornamelijk in-kind) bijdragen van de belangrijkste stakeholders

Korte toelichting op Inhoud van het project: Om de Biobased Economy (BBE) in de Zuidvleugel als cluster en cross-sectoraal thema goed le ontwikkelen is een programmatische aanpak nodig. De aard en ontwikkelfase van hel thema vraagt om een breed palet van activiteiten zoals financiering, versterking organiserend vermogen, (cross sectorale) kelensamenwerking, instrumentontwikkeling en stimuleren van ondernemerschap. In afwachting van de mogelijke instelling van een ROM is hel lot die tijd raadzaam een organisatievorm voor BBE in te richten die zich bezig houdt met Ontwikkeling en Innovatie, Daarnaast wordt er in omliggende regio's (mn, Zeeland, Brabant en Vlaanderen) aclief aan de biobased economy gewerkt. Zuid-Holland wil zich daar graag bij aansluiten om de 'Biobased Delta' te vormen en heeft daartoe een structuur nodig waarvanuil bestuuriijke vertegenwoordigers binnen de Biobased Delta aclief kunnen zijn. De vorming van een sierke regio is in Europa belangrijk zowel voor financiële ondersteuning (koploperregio's) als door lobby en zichtbaarheid. Een helder, aansprekend en integraal verhaal van het biobased cluster in de Zuidvleugel is onmisbaar voor acquisitie, financiering, samenwerking tussen thema's en regio's en innovatie. De laken van het platform 'BioDelta Zuidvleugel' (met daarboven een bestuuriijk netwerk met vertegenwoordigers uit de triple helix) vallen uiteen in : [1) communicatie en organisatie (o.a, de samenwerking met Zeeland en Noord-Brabant in de Biobased Delta, de positionering in Europa en hel stimuleren van (cross-sectorale) verbindingen tussen Mainport, Greenport, chemie, energie en biotechnologie (2) Ondernemerschap (focus op MKB en specifieke knelpunten starters), faciliteiten/kennisinfrastructuur, gericht aanjagen van projecten voor de clusterregeling (zie project 5) en Biobase Westland (zie project 6). bevorderen van kruisbestuivingen en kelensamenwerking en benutting en synergie lussen bestaande (onderzoeks)faciliteiten zoals Plant One, YesIDelft. BioProcessFacility en Living Labs. Op termijn zal het platform 'BioDelta Zuidvleugel' ingroeien in of nauw gaan samenwerken met de te vormen ROM Zuidvleugel.

3. MKB Stimuleringsprogramma 'BBE MKB in Beweging' (project maakt onderdeel uit van het programma Biobased Economy) Maximale bijdrage vanuit provinciale middelen en voor Zuid-Holland Totale beoogde projectkosten: beschikbare EFRO middelen: €488.397

€1.225.420

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Via EFRO Kansen voor West: met gebruik making van de Subsidieregeling cofinanciering Operationeel Programma Landsdeel WesL Korte toelichting op Inhoud van het project: Hel MKB stimuleringsprogramma 'BBE MKB in Beweging' geeft antwoord op de opgave hel MKB gerichl te betrekken als krachtige motor in de transitie naar een Biobased Economy. Ze stimuleert en jaagt hel MKB aan lot verwaarding van biogrondstoffen en reslstromen naar Product Markt Combinaties en marktintroductie. De slag naar commerciële toepassingen wordt hiermee gemaakt en het potentieel in het MKB aangesproken en verzilverd. De inhoudelijke kern van het project is het venwaarden van biogrondstoffen naar een marktloepassing ("producting"), Gedacht kan worden aan productie van verpakkingen, composieten, 'vulstoffen', verven, lijmen en kitten, kunststof- & papieraddilieven en tapijten op basis van blomateriaal. Eindgebruikers zljn vooral actief in sectoren als de bouw [verven, coatings, vulmiddelen, isolatiemateriaal, kitten, lijmen], verpakkingsindustrie [biofolie], de stoffeer- en meubelindustrie [la pijten/au to interieur], de grafimedia [drukinkten], papierindustrie [bindmiddelen], de kunstofverwerkende [biopolymeren en additieven], maar ook de foodseclor [voedingsingrediënten]. De focus zal in leder geval gericht worden op de bedrijven/ sectoren gerelateerd aan de Malnport en Greenports. Het MKB Stimuleringsprogramma is opgebouwd ull een viertal fases: Fase 1

Ontmoeten & verbindingen leggen

Fase 2

Clustervorming & individuele begeleiding

Fase 3

Ontwikkeling en Implementatie

Fase 4

Marktintroductie

4. Groene chemie (project maakt onderdeel uit van het programma Biobased Economy) Maximale bijdrage vanuit provinciale middelen en voor Zuid-Holland [Totale beoogde projectkosten: beschikbare EFRO middelen: e 1.000.000

ie 2.780,000

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Via EFRO Kansen voor West: met gebruik making van de Subsidieregeling cofinanciering Operationeel Programma Landsdeel West. Korte toelichting op inhoud van het project: In het kader van het Nederiands innovatiebeleid heeft de chemische industrie in het Haven Industrieel Complex van Rotlerdam een programma ontwikkeld om hel vergroenen van de chemische en fuel industrie een stevige boost te geven. Deltalinqs. financieel gefaliciteerd door het Rotterdam Climate Initiative en de Provincie Zuid Holland, heeft hierbij het voortouw genomen. Uil een uitgebreide analyse onder de Rotterdamse chemische industrie is hel Isobutanol Platform als eerste, belangrijke stap naar voren gekomen, Met behulp van dit platform molecuul zijn vele producten te realiseren zoals paraxyleen tbv PET flessen, vliegtuigbrandstoffen, diesel, kunstrubber en fijnstof onderdrukkers (GTBE). De productie van Isobutanol vla fermenlatie op basis van 2*"* (reslstromen) en S^' ® ( zeewieren, algen) generatie biomassa is in theorie omschreven maar in de praktijk grotendeels onbekend. Hel programma dienl er loe om in fase 1 le onderzoeken of een groen Isobutanol Platform zowel technisch als financieel haalbaar is en Indien dlt hel geval ls welke vervolgstappen gemaakt moeten worden om tol commerclalisalie le komen. In fase 2 (2014 en verder) wordt in een pilot plant hel productieproces getest.

5. Regeling Clusterprojecten Biobased {project maakt onderdeel uit van het programma Biobased Economy) Uaximale bijdrage vanuit provinciale middelen en voor Zuld-Holland Totale beoogde projectkosten: beschikbare EFRO middelen:

E 3000.000

Er zit nog circa € 2 min in de regeling Clusterprojecten, Er wordt nog circa E 1 min toegevoegd aan de regeling, waardoor er ln totaal een subsidieplafond zal ontstaan van € 3 min. Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: De subsidieregeling Clusterprojecten wordt aangepast en een eenmalige tender in 2013 wordl opengesteld voor projecten gericht op Research&Developmenl rondom Biobased Economy. Korte toelichting op Inhoud van het project: Innovatie-investeringen in de Biobased Economy zijn vanwege uiteenlopende redenen extra risicovol. Toch is er behoefte aan doorbraaklnnovaties die trendzettend kunnen zijn voor de sector om nieuwe markten te veroveren of om beslaande marktaandelen substantieel te vergroten. Ook innovaties die de operationele kosten in belangrijke mate kunnen terugdringen zijn uitermate welkom. Om deze innovatieve ontwikkeling le versnellen is een effectief Instrument wenselijk. De Zuidvleugel heeft een sterke uitgangspositie voor de Biobased Economy, Meer onderzoek en innovatie is nodig om nieuwe ontwikkelingen lot stand le brengen. Er is behoefte aan instrumentarium dat onderzoek en innovatie kan versnellen. Binnen het EFRO Programma Kansen voor West is er mel de regeling Clusterprojecten een Instrument beschikbaar, gericht op het stimuleren van doorbraaklnnovaties door samenwerkingsverbanden van bedrijven en onderzoekscentra. De regeling is staatsteunproef (Omnibus Decentraal regeling) en kan maximaal 50% subsidie geven aan R&D projecten. In deze R&D projecten kan lot op zekere hoogle ook subsidie worden gegeven aan onderzoeksinfrastructuur als prototypen, proeffabrieken en testopstellingen. Deze regeling Clusterprojecten wordt volledig toegespitst op de Biobased Economy. In 2013 zal één tender van 3 min. worden georganiseerd voor deze sector.

6. Blobase Westland (project maakt onderdeel uit van het programma Biobased Economy) Maximale bijdrage provincie:

Totale beoogde projectkosten:

E 300,000

e 700.000

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Procesgeld of een incidentele subsidie. Dal is nog niel bekend. Korte toelichting op inhoud van het project: Het Westland als greenport is een uiterst geschikte omgeving om de fysieke meerwaarde van de biobased economy zichtbaar le maken. Hier zijn immers de grondstoffen (reststromen vanuil de tuinbouw) beschikbaar, is reeds bestaande biobased bedrijvigheid, er is sprake van een gunstige ligging langs de Rotterdamse Haven, en lokale partijen (ondernemers, onderwijs, overheid en onderzoeksinstellingen) zijn enthousiast om snel te starten met aanvullende biobased activiteiten. De Bio Base Westland (ook wel aangeduid als 'Valorisatiepark Westland', vanwege het valoriseren - tot waarde brengen - van reststromen uit de tuinbouw) kan een showcase worden voor de hoogwaardige venverking van reststromen en biomassa. Finale doelstelling is hel creëren en realiseren van een fysieke locatie ("park") in de regio waar binnenkomende reststromen uit het tui hbo uwc luster (aangevuld met gft-slromen) zichtbaar tol verwaarding worden gebracht (demonstratie). Hiervoor worden inhoudsstoffen an/of de karakteristieken van de stof (zoals het sap of de vezels) benut in een grondstoffenrotonde; dil is de "Bio Base" Westland. Het complete fysieke park wordt gefaseerd gerealiseerd. Naar verwachting zljn pas na 2014 de fysieke kenmerken van het beoogde park zichtbaar. Zonder grondige voorbereiding zal hel fysieke park naar venA/achting niet van de grond komen: er moeten business cases opgesteld worden om de valorisatie van luinbouwslromen vorm le geven (en bij voorkeur door het meerdere malen te gebruiken- het zogenaamde cascaderen), er moet een locatie worden voorbereid waar de activiteiten vorm kunnen krijgen (ruimtelijk en milieutechnisch), er moet en open innovatieomgeving worden gecreëerd waarin ondernemers producten kunnen ontwikkelen, produceren en vermarkten, er moeten nvesleringsmogelijkheden worden voorbereid etc. De doelstelling voor deze programmaperiode omvat daarom de belangrijke eerste stappen voor de parkvorming die nodig zijn om het langere termijnperspectief dichterbij te brengen: hierbij gaat het allereerst om het ruimtelijk en milieutechnisch mogelijk maken van een vergister (bij voorkeur op hel lerrein van Vliet in Hoek van Holland), hel opzetten van een open innovatie samenwerkingsomgeving en studies naar potentiële verwaardingsslappen. Voor de ondersteuning van de totstandkoming van hel fysieke park wordt een aantal l&O instrumenten van het platform BioDelta Zuidvleugel (zie project nr. 2) specifiek ingezet op de Bio Base Westland.

7. Digitale Delta Maximale bijdrage vanuit provinciale middelen en voor Zuid-Holland Totale beoogde projectkosten: beschikbare EFRO middelen: E 700,000

E 5,853.500

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Via EFRO Kansen voor West: met gebruik making van de Subsidieregeling cofinanciering Operationeel Programma Landsdeel West. Korte toelichting op inhoud van het project: Met het project wordt gestreefd naar het op regionaal niveau, in de Zuidvleugel, realiseren van een Pilot van het project de Digitale Delta. Met dll project wordt ln de Zuidvleugel aantoonbaar wal de toegevoegde waarde is van de koppeling van data ull verschillende waler ICTsystemen en de opschaling van water- en ICT-toepasslngen. Ook wordl aangetoond welke voordelen de realisalie hiervan met zich meebrengt voor de beslaande maatschappelijke opgaven en welke winst gemaakt kan worden in de werkelijke onderhoudskosten en vervangingsinvesteringen. Tevens ontstaat er een etalage waarin op ware grootte kan worden gezien hoe effectief de diverse waler- en ICT-toepasslngen in de praktijk functioneren. Door verbetering van de onderiinge verbinding van veel verschillende individuele producten versnelt de kennis- en productontwikkeling en worden de marktkansen aanzienlijk vergoot, Het doel is om de pilot Digitale Delta landelijk uit te rollen (dll is geen onderdeel van het EFRO-projecl). Met de Digitale Delta wordl hel (op termijn) mogelijk om een goed hydrologisch & hydraulisch model van de wereld te hebben dat continu gevoed wordt door de meest recente satelliet- en meetgegevens. Zodra maar ergens ter wereld een overstroming dreigt, welen we wat er aan de hand is (soms zelfs ruim daarvoor).

8. Bouwen met de Natuur: Kennisvalorisatie Ecoshape Uaximale bijdrage vanuit provinciale middelen en voor Zuld-Holland Totale beoogde projectkosten: beschikbare EFRO middelen: E 850,000

e 1,200,000

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Via EFRO Kansen voor West: met gebruik making van de Subsidieregeling cofinanciering Operationeel Programma Landsdeel West. Korte toelichting op Inhoud van het project: Fase II ln Ecoshape is het vervolg op Ecoshape fase I en is erop gericht om de opgebouwde kennis verder in waterbouwkundige projectontwikkeling en -uitvoering in de praktijk te brengen onder het motto "make ll happen". Deze fase wordl nog meer dan de eerste fase toegespitst op hel realiseren van praktijkcases. Hierbij koml de nadruk te liggen op kennisvalorisatie en op een rol van EcoShape als kennisleverancier, kennismakelaar en kennis- ontwikkelaar in lopende projeclen. Kennisoverdracht naar de bedrijven in en bulten hel consortium is een belangrijk onderdeel binnen het project en de kennisvalorisatie. Het consortium schat in dal de internalionale markt voor Building with Nature (BwN) toepassingen een groeimarkt is. niet alleen vanwege voordelen aan de batenkant (milieu), maar ook aan de kostenkant Om het marktaandeel in deze groeimarkt le vergroten wordt door de sector een inlernationallseringsstrategie uitgevoerd. De in het project uitgevoerde showcases spelen een belangrijke rol ln deze strategie. Deze deelprojecten zijn o.a.; Natuuriijke Inrichting van Rijnhaven en Groene Poort Rolterdam, Het gaat hierbij om versteende havenbekkens via een ecodynamisch ontwerpproces om le vormen tot een beter leefbare urbane omgeving en meer kansen lot gebiedsontwikkeling. Het consortium beoogt met deze showcase (en de andere showcases) een substantiële bijdrage aan de inlernationallseringsstrategie. Meeriaagse veiligheid Eiland van Dordrecht. BwN kan bijdragen aan de veiligheid legen overstromen bijv. door hel inzetten van buitendijks gebied als groen schild tegen golven en instabiliteit van de dijk. Blnnendijkse natuurgebieden kunnen bijvoorbeeld als hoogwalerbuffer en golfremmer ingezet worden waardoor de primaire waterkering/ compartimenteringsdijk goedkoper kan worden uitgevoerd. Hel gaat om het toepassen en demonstreren van kennis in de praktijk, het stimuleren van innovatie en hel bijdragen aan nieuwe exportproducten waarmee nieuwe internationale afzetmarkten kunnen worden bereikt. Nieuwe experimenleergebleden zljn hiervoor nodig, waarbij de Zuidvleugel van de Randstad met haar ligging in de Delta de natuuriijke en logische plek ls om te experimenteren en maatregelen zichtbaar te maken voor de Internalionale markten. Door middel van stevige coalities met bedrijven, kennisinstellingen en overheden wil de provincie de kracht van kansrijke clusters en het innovaliepolentieel benutten. Ecoshape is daar bij uitstek voor geschikt. Hel primaire doel van het opnemen van deze deelprojecten in EcoShape is hel aantonen dat hel BwN concepl werkt in een stedelijke omgeving.

10

9. Duurzame Delta Steden Uaximale bijdrage vanuit provinciale middelen en voor Zuld-Holland Totale beoogde projectkosten: beschikbare EFRO middelen: E 750,000

E 1.750,000

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Vla EFRO Kansen voor West: met gebruik making van de Subsidieregeling cofinanciering Operationeel Programma Landsdeel West Korte toelichting op Inhoud van het project: Het doel van Duurzame Dellasteden is om het Nederiandse bedrijfsleven te lalen doorgroeien lot wereldwijd toonaangevend marktspeler in het ontwikkelen en beschikbaar maken van kennis en kunde ten behoeve van duurzame stedelijke ontwikkeling in deltagebieden. Om aan voornoemde ambitie le kunnen voldoen wordt in eerste instantie ingezet op: Doorbouwen op en uitbouwen van Proeftuinen in PP P-constructies tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en de regio Partnership met hel voorgenomen NWO/STW/MinBuZa-DME/t&M programma voor hel ontwikkelen van een bundei van kennisprojecten met marktpartijen en kennisinstellingen Ontwikkelen van een valorisatie- en demonstratiepool voor het versterken van exportkansen voor de water- en stedenbouwseclor. De kern van de werkwijze van het Programma Duurzame Deltasteden is het ontwikkelen van innovatieve oplossingen op het gebied van Sensing, Planning en Building binnen een viertal daarvoor geselecteerde proeftuinen binnen de Zuidvleugel en de resullaten en uitkomsten daarvan rechtstreeks te verbinden met toepassingen in Deltasteden builen Nederland waar nu al vla Rolterdam en andere Zuidvleugelsteden relaties mee zijn aangegaan.

11

10. Deep Sea Innovation Centre Uaximale bijdrage vanuit provinciale middelen en voor Zuld-Holland Totale beoogde projectkosten: beschikbare EFRO middelen: É 1,000,000

£11,700.000

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Via EFRO Kansen voor West: met gebruik making van de Subsidieregeling cofinanciering Operationeel Programma Landsdeel West. Korte toelichting op Inhoud van het project: Door een verschuiving van energiebehoeften vanuit (de bodem van) de zee zal een toenemende vraag vanuit de wereldmarkt ontstaan, waarbij de diepzee-exploratie een aanzienlijke rol zal invullen in de (nabije) toekomst. Het doel van hel Deep Sea Innovation Centre (DSIC) is een ontwikkel- en testfaciliteit te bieden, die fundamenteel (diepzee)onderzoek. toegepast (dlepzee)onderzoek en Industriële testen en ontwikkeling mogelijk maakt voor de maritieme sector teneinde de concurrentiekracht te vergroten door nieuwe kennis en technologie geschiki le maken voor vermarkting richting de maritieme wereldwijde leader-firms en MKB-spelers in de regio/NL, Ook milieutechnische aspecten zullen in een vroeg stadium worden meegenomen Het DSIC slaal niet alleen ten dienste van de Nederlandse industrie, maar zal door de Founding Fathers die hel centrum beheren ook voor internationale spelers toegankelijk worden gemaakt. Hiermee wordt de ambitie van een wereldwijd leidend Deep Sea Innovation Centre ingevuld.

12

11. Schone schepen Maximale bijdrage provincie:

Totale beoogde projectkosten:

Ê 100,000

Ê 130.000

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Via procesgeld. Korte toelichting op inhoud van het project: De maritieme sector is een innovatieve en internationale sector. De ambitie van de sector is om leidend te blijven door te blijven investeren in innovaties. De ontwikkeling en bouw van "schone én slimme" schepen ls een logische volgende slap. De markt voor zulke schepen ls omvangrijk, onder meer omdat de eisen op gebied van milieu en veiligheid steeds strenger worden. Momenteel is er een ontwikkeling gaande om, vanwege gunstige milieuprestaties, LNG als brandstof te introduceren in de binnenvaart. Dit vergt afleverpunten. Er zijn echter diverse knelpunten voor het bunkeren aan het water w.o.: onvoldoende kennis over LNG en bunkerpunten, belemmerende nautische regelgeving en m.b.l. de organisatie van vulpunten. Oplossingen zitten in: de uitgebreide LNG beschrijving die ai door de EU is gemaakt; het uilvoeren van diverse scenario studies waarbij nader inzicht wordt verkregen in de aard en omvang van het veiligheidsvraagstuk. het team Publicatie Gevaariijke Stoffen maakt nu een handleiding voor hel gebruik en bunkering van LNG. Deze PGS vormt de basis voor de verlening van een omgevingsvergunning, een bovenregionaal kennisloket over LNG en de organisatie van informatiesessies voor vergunninghouders en handhavers. Samenloop met LNG vulpunten voor de weg ligl hierbij voor de hand. Er zijn al enkele vulpunten voor LNG in Nederiand. In de toekomsl zullen vulpunten mogelijk bevoorraad worden vanuit grotere bunkerpunten. Projectactiviteiten: 1,

Ontwikkelen set met ruimtelijke randvoonvaarden. Ontwikkelen milieutechnische randvoorwaarden (het gaat hierbij om Kwalitatieve beschrijving scenario's, het doorrekenen van scenario's en rapportage scenario's),

2,

Opzetten van een kennis en expertisecentrum voor LNG,

13

12. Maritieme Campus Maximale bijdrage provincie:

Totale beoogde projectkosten:

E 48,000

288.000

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Via procesgeld (in dit geval opdrachtveriening) Korte toelichting op inhoud van het project: Als onderdeel van de Economische Agenda Zuidvleugel is de afgelopen tijd gewerkt aan het project 'Maritieme Campus'. Doel is om de economische kracht van de maritieme sector in de Zuidvleugel verder te versterken. Het kwartiermaken voor de maritieme campus heeft geleid tot een viertal breed gedragen doelstellingen, te weten: 1. 2. 3. 4.

Het versterken van de innovatiekracht van het MKB bedrijfsleven in relatie tot het topsectorenbeleid en bijbehorende innovatiecontracten Het gezamenlijk op regionaal niveau (van 'Gorinchem tot Maasvlakte') vormgeven en afstemmen van het maritiem technisch onderwijsaanbod in de gehele onderwijskolom, met daarbij structureel vormgegeven vraagsturing vanuil de markt Hel veiligstellen van voldoende talent voor de sector, via het vormgeven van werk-naar-werk en zij-instroom trajecten voor de maritieme sector Hel neerzetten van een wervend perspectief richting jongeren (en hun ouders), scholieren, studenten, investeerders, ondernemers, kenniswerkers over deze mooie sector

De provincie medefinanciert alleen activiteiten in het kader van doelstelling 1 binnen dit grotere project. Activiteiten die ln het kader van doelstelling 1 zulien plaatsvinden, betreffen onder meer: • Het ln beeld brengen van de koplopers en volgers in dit cluster in de hele Zuidvleugel; • Het koppelen van MKB bedrijven aan de lopende projecten en programma's van de topsectoren (Water, Logistiek en op onderdelen van Energie); • Het creëren van een 'portfolio' van baanbrekende MKB Innovaties die ln de afgelopen jaren zijn gerealiseerd; • •

•

Mede aan de hand daarvan zichtbaar maken dal in dit cluster veel baanbrekende innovaties naar voren komen en dat de grote bedrijven daar de ondersteuning van het regionale MKB nodig hebben; Aansluiting creëren tussen deze regionale activiteiten en innovaties en de Business Case 'Maritieme Hotspots' van het kernteam 'Export en Promotie' als onderdeel van de Topsector Maritiem, Hierin is de internationaliseringstrategie voor de maritieme topsector vastgesteld; Het, in samenhang met de andere doelstellingen van de Maritieme Campus, creëren van een samenwerkingsstructuur om de duurzame realisatie van deze aciivileiten te borgen.

14

Projecten in het kader van Transitie Greenports

13. Kenniscentrum Pla nten stoffen, project BloNL Maximale bijdrage vanuit provinciale middelen en voor Zuld-Holland Totale beoogde projectkosten: beschikbare EFRO middelen: E 1.010.000

e 1,920,000

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Via EFRO Kansen voor West: mel gebruik making van de Subsidieregeling cofinanciering Operationeel Programma Landsdeel West. Korte toelichting op Inhoud van het project: De Nederiandse tuinbouwsector heeft eind 2011 hel Kenniscentrum Pla nten stoffen (KCP)opgericht, Het doel van hel Kenniscentrum is: een doorbraak te creëren ln markten voor toepassing van werkzame stoffen ull planten. De Nederlandse tuinbouw sector heefl een unieke positie als hel gaat om de aanwezige biodiversiteit van planten die commercieel worden geteeld. Nergens ter wereld Is zo'n grote collectie van planten aanwezig. Op dit moment worden deze planten alleen voor food (groenten en fruit) of fun (bloemen en planten) toepassingen geteeld. Deze biodiversiteit aan planten vertegenwoordigd een unieke collectie aan inhoudsstoffen waarvan de schatting is dat er enkele 100.000-en verschillende inhoudsstoffen aanwezig zljn. Het projecl BioNL, hel eerste concretiseringproject van het KCP maakt de ontsluiting van het potentieel van inhoudsstoffen uil de Nederlandse tuinbouwsector (bollen, sierteelt en groente en fruit) voor toepassingen ln nieuwe marktsegmenten mogelijk (nieuwe product/markt combinaties). Deze nieuwe marktsegmenten zijn bijvoorbeeld de farmaceutische, agrochemische, cosmetische, geur- en smaakstoffen, natuuriijke pigmenten, voedingssupplementen en veevoeder. Extracten van planlenmaterialen die in de breedte de biologische diversiteit van de tuinbouwsector representeren zijn het gereedschap om die ontsluiting mogelijk te maken. Met de beschikbare middelen ln hel subsidieproject zal een basisbibliotheek worden aangelegd, die beslaat uit extracten van planten met een zo groot mogelijk diversiteit op geslachtsniveau. Met behulp van de bibliotheek kan op een structurele wijze gezocht worden naar bioaclleve sloffen en de ontwikkeling van nieuwe product-markt combinaties.

15

14. Greenport IDC Uaximale bijdrage vanuit provinciale middelen en voor Zuld-Holland Totale beoogde projectkosten: beschikbare EFRO middelen: e 1.900,000

E 7.990.000

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Vla EFRO Kansen voor West: met gebruik making van de Subsidieregeling cofinanciering Operationeel Programma Landsdeel West. Korte toelichting op inhoud van het project: De centrale doelstelling van dil project is: een substantiële toename van productiviteit en kwalileit van producten en productieomgevingen in de tuinbouw waarvan het effect zich niet beperkl tot enkele ondernemers, maar waarvan de hele sector (in de breedte en door de keten heen) mee Itan profiteren. Hiervan afgeleide doelstellingen zijn: Komen tot doorbraaklnnovaties op thema's die voor de sector in de regio Zuid-Holland van belang zijn met cross-overs naar Logistiek en Biobased Economy. Om dit doel te bereiken zullen de kennis en faciliteiten van de kennisinstellingen en onderzoekscentra vraaggestuurd worden ingezet. En zal de opgebouwde kennis op een gestructureerde manier verspreid worden onder de belanghebbende ondernemers. Hiertoe zal op de korte termijn de focus liggen op het financieel ondersteunen van een beperkt aantal doorbraakprojecten binnen de reeds in de regio beschikbaar zijnde faciliteiten die kunnen optreden als Innovatie Demonstratie Centra (IDC). Daarnaast zal er aandacht zijn voor hel toepassen en implementeren van deze innovaties bij grotere groepen ondernemers (eariy adopters en early majority) en zal er worden gezorgd voor organiserend vermogen om de IDC's met elkaar te verbinden en te voorkomen dat hel systeem uiteenvalt in losse initiatieven. Zo worden de IDC's met elkaar verbonden tot één regionaal samenwerkingsverband waarbij de kennis over de verschiltende onderwerpen elkaar kunnen versterken. Tot slot zal er worden ingezet op hel aansluiten bij en van initiatieven op het gebied van Human Capital, Onderzoek en Innovatie, en investeringen. Het is de bedoeling om dit systeem in een latere fase ook uil le rollen over de rest van Nederland. Projectactiviteiten zijn: Opzetten van Innovatie Demonstratie Centra Demonstreren van nieuwe technologieën, aan de hand van de roadmap die is opgesleld door de ondernemers ln de sector. In de roadmap worden de issues en oplossingsrichtingen beschreven Actief benaderen van toeleveranciers binnen en buiten de sector om alternatieve technologieën te demonstreren Signaleren van kansen voor nieuwe oplossingen, door bijeenkomsten le organiseren, arena sessies, 1 op 1 gesprekken, etc Samenstellen van consortia die aan de slag willen gaan met de Ideeën Uitwerken van de ideeën door de consortia, hierbij ondersteund door de kennisinstellingen en scholen (haalbaarheidsstudies, projectplannen, financiering regelen)

16

Projecten in het kader van Ontwikkeling Kennisas 15. Population Imaging Er is geen bijdrage beoogd aan dil projecl vanuit de provincie. De beoogde totale projectkosten zijn € 7.117,939 en de gevraagde EFRO-bijdrage aan dit project is. € 2,8 min. Deze gevraagde EFRO-bijdrage ad. € 2,8 min zal len laste komen van het Rotterdamse EFRO-budgel. Daar de gemeente Rotterdam op dit moment nog € 1,4 min budget heefl en zelf geen middelen heeft om te overcommitteren, heeft de gemeente Rotterdam de provincie gevraagd garant te slaan voor dil bedrag onder de voorwaarde dal de eerstkomende vrijval in de Rotterdamse EFRO budgetten lol € 1,4 min wordl ingezet ten behoeve van de financiering van de EFRO bijdrage aan Population Imaging. De provincie is bereid dit voorstel van de gemeente Rotterdam te ondersteunen en heeft ook ruimte hiervoor binnen het beschikbare budget. De provincie wil dit voorstel ondersteunen omdat hierdoor de bestaande maar beperkte budgetten optimaal benut kunnen worden binnen het Europese Kansen voor West Programma 20072013 en binnen hel Investering programma EAZ. Korte toelichting op inhoud van het project: Population Imaging is het systemafisch verzamelen en analyseren van medische beelden in grole populatiecohorten. Het doel van dlt onderzoek is het ontdekken van imaging biomarkers (een objectieve maat die wordl vastgesteld met beeldvormende technieken), om kennis over de ontwikkeling en verloop van ziekten op te doen. Deze kennis kan worden gebruikt om vroegdetectie van ziekte mogelijk le maken (om preventie le ondersteunen) en ziekte verloop beter te voorspellen, voor het optimaliseren van therapie voor hel individu ("Individualized medicine"), Nederland, en Medical Delta in hel bijzonder, heefl een sierke positie op het gebied van Population Imaging. Om deze sterke positie te behouden en verder uil te bouwen werken hel Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en hel Erasmus MC aan het project "Population Imaging Infrastructuur in Medical Delta". Middels dil project wordt In de Medical Della een unieke Population Imaging infrastructuur van wereldklasse opgezet voor hel vericrijgen. opslaan, venverken en analyseren van beelddata. Het creëren van de Population Imaging infrastructuur draagt bij aan de doelstellingen van de Nederiandse overheid met betrekking tot het Topsectorenbeleid, onderzoek, innovatie en gezondheidsbeleid. De opzet van deze unieke infrastructuur en de openstelling voor bedrijven tezamen met de aanstelling van een accountmanager bedrijven in dil project, leidt tot nieuwe productontwikkeling in software, ICT hardware, biotechnologie en medische beeldverwerking, en aantrekkingskracht op (internationale) bedrijven. Tevens zorgt de Infrastructuur voor een positief effect op de regionale en nationale (kennis) economie, nieuwe bedrijvigheid (daar zljn al drie voorbeelden van), werkgelegenheid, valorisatie en de toppositie van Nederland als centre of excellence op het gebied van Populafion Imaging onderzoek. Het doel is dal Medical Delta de Europese kern voor dit type onderzoek wordl.

17

16. Organisatie Medical Delta Uaximale bijdrage provincie:

Totale beoogde projectkosten:

E 400,000

E 2.700.000

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Via een boekjaarsubsidie van max. € 200.000 in 2013 en 2014 Korte toelichting op inhoud van het project: De Medical Delta organisatie heefl tot doel om de triple helix te versterken, partijen bij elkaar te brengen en om behoeften en ideeën om te zetten in nieuwe samenwerkingsverbanden en projeclen voor betere zorg en voor economische groei. Kortom, excellente kennis omzetten in banen. De Medical Delta organisatie zal zich (blijven) bezighouden met: •

Agendasetling. lobby en voorbereiding van grote investeringen in de kennisinfrastructuur (bijv. NeCEN. Population Imaging, Proeftuinen)

•

Ondersteunen van publiek-private samenwerking (business development) in de regio op het gebied van Life Science & Technology

•

Het versterken van een multidisciplinaire ondenvijs en onderzoek omgeving in deze regio op het gebied van Life Science & Engineering via o.m. Medical Delta hoogleraren en gezamenlijke opleidingen

•

Het versterken van incubator functionaliteit door samenwerking tussen de diverse Technology Transfer Offices (TTO's) en incubator organisaties in Delfl. Leiden en Rotterdam

•

Gezamenlijke marketing en acquisitie van bedrijven

•

Het verbinden van de zorguitvoering en verantwoordelijke (lokale) overheid met kennispartners en industrie via het Vitalileilsprogramma.

•

Europese positionering en profilering via o.m. HealthTIES.

•

Middels communicatie-activiteiten het versterken van de community in verschillende richtingen: - lussen de disciplines (convergence) - tussen de diverse stakeholders (triple helix) - over de grenzen van de steden heen (regio / schaalsprong)

•

Portalvorming voor de buitenwereld en de eigen achterban voor toegang lot innovafiepartners, kennis, financiers, launchingcustomers etc.

18

17. Yes Delft II (project maakt onderdeel uit van Biobased Campus Delft In ontwikkeling) Maximale bijdrage vanuit provinciale middelen en voor Zuld-Holland Totale beoogde projectkosten: beschikbare EFRO middelen: E 1.100.000

E 13.000.000

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Via EFRO Kansen voor West: met gebruik making van de Subsidieregeling cofinanciering Operationeel Programma Landsdeel West. Korte toelichting op Inhoud van het project: Succesvolle start-ups en spin-offs zijn van essentieel belang voor technische innovatie en kennisvalorisatie. De aanwezigheid van deze startende bedrijven geeft een belangrijke impuls aan de economische ontwikkeling van de regio. Hel huidige YESIDelfl is zo succesvol gebleken dat het gebouw nagenoeg vol zil. Van de meer dan 100 bedrijven die sinds de start in 2005 geselecteerd zljn, ls nog steeds meer dan 90% acfief en de meest succesvolle bedrijven hebben inmiddels tientallen werknemers en miljoenenomzetten. Naasl de slart-ups van de TU Delft zitten er ook bedrijven afkomstig van andere kennisinstellingen uit de regio. Deze hightech bedrijven zljn voor hun activiteiten sterk afhankelijk van de TU Delfl. In veel gevallen is er sprake van onderiinge R&D samenwerking. Tevens maken de starters en doorgroelers gebruik van de onderzoeksfaciliteiten van de TU die zij, vanwege de grote investeringssommen, niet zelf kunnen financieren. Hel doel van YESIDelfl 2 is hel accommoderen van de huidige groei en de potentiële aanwas van bedrijven ull binnen- en buitenland in de nabijheid van zowel de TU als het huidige YESIDelfl gebouw. Met de realisatie van YES!Delft2 komt ruimte vrij in de huidige incubator voor nieuwe spin-offs en slart-ups van de TU Delfl, TNO, Deltares, DSM, Erasmus-MC, LUMC en de toekomstige Protonen Kliniek [HollandPTC). Hel gaat om circa 6,200 m2 BVO hoog kwalitatieve bedrijfsruimte voor doorstromers en internationale bedrijvigheid. Er zal ruimte zijn voor het huisvesten van 20-40 bedrijven. Zowel gevestigde bedrijven als nieuwkomers moeten opfimaal gebruik kunnen maken van de faciliteiten en ondersteuning die het huidige YES!Delft programma te bieden heefl. De nieuwbouw is daarom voorzien direct naasl de huidige incubator en zal een fysieke verbinding krijgen. Daarnaast zullen in hel nieuwe YESIDelfl 2 gebouw exlra voorzieningen aangebrachl worden die nu niel of nauwelijks in het huidige YESIDelfl gebouw aangeboden kunnen worden. Er valt te denken aan lab faciliteiten voor bedrijven in de Medische Technologie en de Clean Tech. Hierdoor kunnen starters binnen deze sectoren beter aansluiten bij hel YESIDelfl programma.

19

18. DEP-Blo gebouw (project maakt onderdeel uit van Biobased Campus Delft In ontwikkeling Maximale bijdrage vanuit provinciale middelen en voor Zuld-Holland Totale beoogde projectkosten: beschikbare EFRO middelen: E 1,000,000

E 3,583,063

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Via EFRO Kansen voor West: met gebruik making van de Subsidieregeling cofinanciering Operationeel Programma Landsdeel West. Korte toelichting op Inhoud van het project: Door hoogwaardige kennis én bedrijvigheid in eikaars nabijheid te clusteren ontstaat een hotspot van intemationale allure op het gebied van Industriële Biotechnologie. Momenteel verblijven startende ondernemers afkomstig van de TU Delft of een van haar nationale onderzoeksprogramma's, de eerste 5-10 jaar in tiet pand van de TU vanwege de beschikbare onderzoeksfaciliteiten en samenwerkingsmogelijkheden. De afdelingen Biotechnologie, Chemical Engineering en Bionanoscience verhuizen naar nieuwbouw op Technopolis, hel Science Park van de TU Delft. De planvorming omvat circa 30.000 m2 BVO nieuwbouw gesplitst over laboratoria, onderwijsruimten, kantoren en ondersteunende ruimten. In het plan van eisen voor deze nieuwbouw wordt geen rekening gehouden met de huisvesting van externe bedrijven in het pand, zoais start-ups en spin-offs in de biobased economie. De TU Delft onderschrijft echter hel belang van de samenwerking en kruisbestuiving tussen fundamenteel en toegepast onderzoek en hecht veel waarde aan de nabijheid van deze bedrijven. Daarom heefl de TU Delft besloten niet alleen in de nieuwbouw voor de faculteit te investeren, maar ook in een shared facilities voorziening op steenworp afstand van de nieuwbouw. Dit zijn de labfacillteiten van hel dep-bio gebouw. Doelstelling van het project is de aankoop en inrichting van de shared lab facilities binnen het dep-bio gebouw, zijnde een gebouw met bedrijfsruimten en shared lab facilities voor startende bedrijven en buitenlandse bedrijven in de Industriële Biotechnologie sector. De venvachting is dat hel dep-bio gebouw huisvesting gaat bieden aan ongeveer 15 bedrijven. Hel dep-bio gebouw richt zich niel alleen op starters, maar ook op doorstarters en grotere bedrijven. De ruimtebehoefte per onderneming is gemiddeld genomen dan ook groter dan wanneer hel alleen starters zou betreffen. De ondernemingen in hel dep-bio gebouw kunnen ook gebruik maken van het ondernemersprogramma bij Yes! Delfl.

20

19. Open Access Biotech Campus Delft (project maakt onderdeel uit van Biobased Campus Delft In ontwikkeling) Maximate bijdrage vanuit provinciale middelen en voor Zuld-Holland Totale beoogde projectkosten: beschikbare EFRO middelen: E 4.000.000

E 4,444,500

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Via EFRO Kansen voor West: € 2 min vanuil reslerend budget EFRO Kansen voor West en € 2 min cofinanciering. Korte toelichting op Inhoud van het project: DSM gaat een 'open access' campus realiseren op haar site in Delft-Noord. Hel terrein dal momenteel een gesloten karakter heeft, wordt omgevormd tot een wereldwijd toonaangevende R&D campus, toegankelijk voor derden. Dit betekent een sterke, gewenste kwaliteitsimpuls voor het omliggende stedelijke en landelijke gebied. De herontwikkeling zorgt voor een modern, aantrekkelijk aangezicht hetwelk tot ver ln de omtrek zal uitstralen. De campus wordl een attractieve locatie voor bedrijven op het gebied van onderzoek, ontwikkeling en productie ln Industriële biotechnologie die synergie zoeken met DSM en met eikaar. Een belangrijk onderdeel binnen het gehele Masterplan voor de 'open access' campus is de realisatie van een nieuwe laboraloriumfaciltteil: Lab-6, De bouw van hel Lab-6 gebouw maakt geen onderdeel ull van de EFRO-aanvraag. DSM investeert hierin ongeveer € 37 min. Concreet behelst het projecl een tweetal kernactiviteiten: •

Realisatie van het 'open access' gedeelte van Lab-6. Het betreft vergaderfaciliteiten, een auditorium, een documentatiecentmm en restauratieve voorzieningen,

•

Het toegankelijk maken van deze open access faciliteiten in Lab-6 en het terrein voor derden. Concreet gaat het hterbij om onder andere de aanleg van de toegangsweg, een parkeerterrein en loegangs- en veiligheidssystemen.

Tevens wordt in 2013/2014 de uitbreiding van de Bioprocess Pilot Facility (betreft een ander EFRO-projecl) gerealiseerd op het terrein waardoor hel aantrekkelijk wordt voor bedrijven die willen inzetten op R&D voor de 2e en 3e generatie biotechnologie. Dil belreft de verwerking van zogenaamde non-food biomassa, zoals reststromen en houtachtige gewassen, lol biobrandstoffen en -materiaten. Het project zorgt voor een betere benutting en zichtbaarheid van de bestaande kennis op het gebied van bioscience en levenswetenschappen. Dit komt ten goede aan de externe profilering en concurrentiekracht. Door kennis, bedrijvigheid en faciliteiten le clusteren kan de biotechnologie sector beter internationaal in de markt worden gezel om binnen- en buitenlandse partijen le interesseren voor samenwerking, versterking van het cluster en mogelijke vestiging in Delft

21

Project dat bijdraagt aan meerdere pijlers 20. Cross sectorale IT-appIlcatles Uaximale bijdrage provincie:

Totale beoogde projectkosten:

E 50,000

E 145,000

Beoogde wijze van medefinanciering door de provincie: Procesgeld Korte toelichting op inhoud van het project: ICT vormt de noodzakelijke levensader voor de Zuidvleugel, omdat ICT noodzakelijk is voor (veel) innovatie in alle topsectoren. Om tot Innovatie te l^omen zoeken bedrijven uit de verschillende topsectoren samenwerking met ICT-bedrijven, om hun specifieke tCT-kennis en -kunde. Op dit moment is hel aantal en de kracht van de samenwerkingsrelaties lussen Zuid-Hollandse bedrijven en Zuid-Hollandse ICT-bedrijven te laag. Hier is [met name ook in de vier topsectoren van de zuidvleugel: logistiek, waler. greenports, veiligheid) veel winsl (in termen van nieuwe producten, nieuwe diensten, meer toegevoegde waarde) te boeken. Vanuit dil projecl wordt (A) een aanlal concrete nieuwe producten en diensien in een aantal toonaangevende sectoren in Zuid-Holland (logistiek, waler, greenports, veiligheid) met behulp van ICT ontwikkeld in de vorm van cross-sectorale ICT-projecten, en krijgl (B) het Zuid-Hollands ICTcluster een binnen Nederiand aansprekend en herkenbaar profiel (vergelijkbaar met de Noordvleugel en Noord-Brabant). Dil project ondert<ent het belang en potentieel van ICT voor innovatie in ólle topsectoren, maar kiest voor concrete projeclen in de vier zuidvleugelsecloren waar cross sectorale samenwertcing aan Innovatie het meest kansrijk is, en heeft als resultaat een aantal nieuwe cross sectorale ICT applicaties en een versterkt profiel. Hel vormt een zelfstandig, afgebakend project met zelfstandig nutlige resultaten en kan, als daar iater voor wordt gekozen, een vervolg krijgen in een üitvoeringsprogramma ICT.

22