STARTEN MET INTERNATIONAAL ONDERNEMEN. Import

STARTEN MET INTERNATIONAAL ONDERNEMEN Import

STARTEN MET INTERNATIONAAL ONDERNEMEN

Of u nu fietsen wilt importeren uit China of het exclusieve verkooprecht hebt van Engels sanitair, invoer van producten of diensten vereist een aantal basisvaardigheden. Praktische tips, nuttige informatie en voorbeelden uit de praktijk kunt u lezen in dit boekje. Het is er één uit de reeks Starten met internationaal ondernemen. Andere boekjes in de reeks Starten met internationaal ondernemen zijn: • Voorbereiding en aanpak • Juridische zaken • Financiën en verzekeringen • Import • Transport en douane • Investeren in het buitenland • Zakendoen in Turkije, Marokko, Suriname, Aruba en de Nederlandse Antillen U kunt de boekjes bestellen op www.internationaalondernemen.nl

I-0616

INHOUD Ga strategisch te werk • Welk product is geschikt voor import? • Hoe vindt u een leverancier? • Productaansprakelijkheid • Parallelimport • Ralf Eijkelenkamp: ‘Voorbereiding vergde een halfjaar’ • André Fikkers: ‘Elke klant is anders’

2 4 5 6 9 10 12

Handelsagent of importeur • Minimale opzegtermijn • Schadeloosstelling en goodwill-vergoeding • Concurrentiebeding • Nico van Wieringen, VNT: ‘Succes kan een probleem zijn’ • Gerda Eggenkamp, Twinhills: ‘Laat contracten checken’

14 17 18 18 20 22

Betalen en betaald worden • Open account: gebruikelijk maar risicovol • Letter of credit (L/C): kostbare zekerheid • Factoring • Valutarisico’s • BTW • Jolanda Veenhof-Tas, Xclusive Youngplants: ‘Oegandese stek is goedkoper’ • Frits van Rees Vellinga, Holland House: ‘Niet bezuinigen op LC’s’

24 27 29 30 30 31 32

Incoterms voorkomen spraakverwarring • Wat Incoterms regelen en niet regelen • Vier categorieën • Overdracht op scheepsreling • Wilko Gunster, ICC: ‘Kies niet lukraak een Incoterm’ • Godfried Smit, EVO: ‘Meer oponthoud en meer regels’

36 39 39 41 42 44

Douane en invoerrechten • Douane controleert, heft en int • BTI versnelt controles • Oorsprong van goederen • Betaling uitstellen door opslag van goederen • Ruud Scheidel, Furness Logistics: ‘Neem het openbaar vervoer’ • Charley Dietvorst, VAT Logistics: ‘Importeren is niet moeilijk’

46 49 50 51 52 54 56

Adressen

58

Import

34

1

Ga strategisch te werk ‘Toen ik de Amerikaanse producent benaderde, bood hij mij een prijs die de helft lager lag dan het bedrag dat de Nederlandse importeur vroeg. Kijk, dan is het zinvol om zelf te importeren.’

Ga strategisch te werk Als u besluit een buitenlands product op de Nederlandse markt te brengen, zijn grondige markten productkennis erg belangrijk. Het is niet verstandig u te beperken tot het aan de man brengen van producten van uw leverancier. Het risico dat u, zodra zich een mogelijkheid voordoet, als ‘dure tussenhandel’ het loodje moet leggen, is niet ondenkbeeldig. U moet toegevoegde waarde hebben: u bent bijvoorbeeld deskundig in de betreffende branche, servicegericht, weet wat klanten willen, wat technisch mogelijk is en waar nieuwe kansen liggen. Ook moet u besluiten of u het product als agent of als importeur naar Nederland wilt halen. Welk product is geschikt voor import? • Hetzelfde of een vergelijkbaar product is al in Nederland te krijgen. Als u besluit een dergelijk product te importeren, zal het beter of goedkoper moeten zijn. • Hetzelfde of een vergelijkbaar product wordt in Nederland niet verkocht. Dat is mooi, u heeft een gat in de markt gevonden. Stel uzelf wel de vraag waarom dit product nog niet in Nederland te krijgen is. Denk daarbij aan een andere smaak, cultuur, wettelijke eisen, veiligheids-, gezondheids- of milieu-eisen (bijvoorbeeld voor een CE-markering) en invoerbeperkingen of zelfs een invoerverbod.

Hoe vindt u een leverancier? • op internationale vakbeurzen. Kijk op www.internationaalondernemen.nl/agenda; • via ambassades. Vul in het zoekprogramma van www.evd.nl ambassade en naam van het betreffende land in; • lijsten waarop leveranciers zichzelf aanbieden, zijn verkrijgbaar bij de Kamer van Koophandel, evenals het boek ‘Nederland over de Grens’, handig voor het vinden van importbemiddelende instanties: www.kvk.nl; • het Centrum tot Bevordering van de Import uit Ontwikkelingslanden (CBI) heeft als doel ondernemers in ontwikkelingslanden te helpen bij de export van hun producten. Adviseurs kunnen u aan adressen van leveranciers helpen: www.cbi.nl; • via Kompass (www.kompass.nl), ABC (www.abc-d.nl), bilaterale Kamers van Koophandel (www.evd.nl of www.kvk.nl), consultants, brancheorganisaties, enzovoorts.

Seminars voor starters De Kamer van Koophandel heeft voor startende ondernemers een seminar ontwikkeld, getiteld ‘Commercieel plan en marktonderzoek’. Bent u dat stadium al gepasseerd, dan is het seminar ‘Starten met importeren’ wellicht iets voor u. Voor data en plaatsen kijk op www.kvk.nl.

De informatie in dit boekje is deels afkomstig uit de uitgave ‘Import: een zakelijk avontuur’ van de Kamer van Koophandel en het ICCboek Incoterms 2000. 4


Import

5

Checklist voor de tussenhandelaar Denk bij het uitvoeren van uw plannen aan: • het afsluiten van een contract met de exporteur/ leverancier; • het afsluiten van een contract met de koper/afnemer; • opdracht geven aan een expediteur om het vervoer te regelen; • het inschakelen van een bank bij betalingen; • het regelen van de opslag van het product; • het (laten) bezorgen van de goederen bij de koper; • het regelen van service en garantie. Productaansprakelijkheid U bent aansprakelijk voor schade die ontstaat doordat u een gebrekkig product op de markt heeft gebracht. Voor consumentenproducten kan elk bedrijf in de keten worden aangesproken, voor industriële producten alleen de fabrikant. De eindverantwoordelijkheid ligt altijd bij de fabrikant. Let op: als u producten van buiten de EU importeert, wordt u juridisch gezien als de fabrikant.

Volgens de EG-richtlijn inzake productaansprakelijkheid is de producent aansprakelijk voor de schade die door een gebrek in zijn product is veroorzaakt, ongeacht of dat gebrek door zijn schuld is ontstaan. Zelfs het feit dat een product voldoet aan alle van toepassing zijnde wettelijke eisen (waaronder CE) sluit niet uit dat een product in een concreet schadegeval toch als gebrekkig zal worden beschouwd. Het risico van torenhoge claims kunt u verminderen door een goede verzekering af te sluiten en veel aandacht te besteden aan de gebruiksaanwijzingen en etiketten. Door de productaansprakelijkheid is het aan te bevelen altijd informatie in de taal van de afzetmarkt te geven. CE staat voor Conformité Européenne. De CEmarkering geeft aan dat het product voldoet aan specifieke Europese eisen betreffende veiligheid, gezondheid en milieu. Het is dus géén kwaliteitsmerk. Heeft uw product eenmaal een CE-markering, dan wordt het zonder verdere nationale eisen of keuringen toegelaten in de 25 EU-staten en in IJsland, Noorwegen en Liechtenstein.

www Een lijst van industriële producten die voorzien moeten zijn van de CE-markering, kunt u vinden op www.egadvies.nl. Een overzicht van de richtlijnen kunt u ook vinden op www.evd.nl/ce-markering. Tips vindt u op www.innovatienet.nl, www.euronorm.net en www.syntens.nl. 6


Import

7

Test uw juridische kennis Wie is verplicht CEmarkering aan te brengen op speelgoed uit Taiwan? a) de groothandel; b) de fabrikant in Taiwan; c) de verantwoordelijke importeur in de EU. Het goede antwoord is c. Als u goederen importeert van buiten de EU, wordt u gezien als de fabrikant van de goederen. U bent er als importeur dan verantwoordelijk voor dat de goederen voldoen aan de gestelde eisen. U kunt dat doen door een keuring van de goederen, het vervolgens opstellen van een fabrikantenverklaring en het aanbrengen van de CE-markering. De fabrikant is verplicht tien jaar lang alle technische documentatie over het ontwerp, productieproces en het product ter beschikking te houden voor een aangewezen keuringsinstelling. Uit de Import kennistest van de Kamer van Koophandel: www.kvk.nl. 8

Importcontrole De Voedsel en Waren Autoriteit (VWA)/Keuringsdienst van Waren (KvW) controleert of de wettelijke regels bij invoer van producten zijn nageleefd. Het gaat hierbij uitsluitend om producten uit zogenaamde ‘derde landen’. Dit zijn landen die geen lid zijn van de Europese Unie. Voor deze importproducten moet een aangifte tot verbruik binnen de EU bij de douane worden gedaan. Voor de goederen voor verdere be- of verwerking of verdere handel worden vrijgegeven, onderwerpt het importcontroleteam van de VWA/KvW deze aan een inspectie. www.vwa.nl

Parallelimport Stel, u wilt een merkspijkerbroek importeren die in Nederland 70, in Griekenland 35, en in Mexico 15 euro kost. De verkoopprijs is in de meeste gevallen tot stand gekomen in afspraken tussen de producent en zijn distributeur. Als u buiten dit officiële distributiekanaal om de spijkerbroek wilt invoeren uit bijvoorbeeld Mexico, doet u aan parallelimport. Parallelimport is in bovengenoemd voorbeeld alleen toegestaan vanuit Griekenland. Het is niet toegestaan een beschermd merkproduct parallel te importeren uit landen buiten de Europese Economische Ruimte (EER), die bestaat uit de lidstaten van de EU, Noorwegen, Liechtenstein en IJsland.

www Informatie over parallelimport kunt u vinden op de site van de Dutch Merchants Association (DMA): www.parallelhandel-dma.nl. Voor informatie over gedeponeerde merknamen kunt u terecht bij het Benelux Merkenbureau: www.bmb-bbm.org.


Import

9

Ralf Eijkelenkamp • Nutritrade v.o.f.

‘Voorbereiding vergde een half jaar’ Na een half jaar intensief met zijn broer aan de voorbereiding te hebben gewerkt, springt Ralf Eijkelenkamp in 2005 in het diepe. Hij gaat voedingssupplementen importeren uit de Verenigde Staten. Eijkelenkamp denkt er op termijn van te kunnen leven en zelfs eigen personeel in dienst te kunnen nemen.

10

Eijkelenkamp was eind november 2004 één van de deelnemers aan het seminar ‘starten met importeren’ van de Kamer van Koophandel in Arnhem. ‘De meeste informatie was mij al bekend. Toch vond ik het nuttig dit eens in een samenhangend geheel te horen. Ook vond ik het goed dat er veel aandacht werd besteed aan eventuele valkuilen. Interessant verder waren de verhalen en ideeën van andere (potentiële) importeurs.’ Een half jaar lang zijn de broers Eijkelenkamp circa twintig uur per week bezig geweest met marktonderzoek, het in kaart brengen van alle aandachtspunten en regels, het schrijven van een ondernemingsplan en de onderhandelingen met bank en leverancier. ‘We hebben onderzoek gedaan naar de concurrentie, de behoeftes van consumenten, de omzet van de branche en hoe die over de verschillende verkoopkanalen is verdeeld. Daarvoor hebben het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), andere databases, websites van concurrenten, winkels en advertenties geraadpleegd. Uiteindelijk hebben we de conclusie kunnen trekken dat er nog genoeg ruimte is op de Nederlandse markt om onze producten af te zetten.’

Door via internet bij verschillende leveranciers informatie op te vragen over onder meer kwaliteit en prijs, is Eijkelenkamp terechtgekomen bij het bedrijf waarmee hij en zijn broer in zee willen gaan. ‘We hebben afgesproken dat de leverancier het eerste transport verzorgt en dat we dit daarna laten regelen door de expediteur die wij hebben uitgezocht.’ De naam van het bedrijf wordt Nutritrade v.o.f. Na een jaar willen de broers dit omzetten in een BV. Hun producten willen ze afzetten via internet, market-to-market, sportscholen en winkels. Ze hebben in een tien-stappenplan uitgedokterd waar ze over ongeveer drie jaar willen uitkomen met hun verkoop. ‘We hebben ook een merknaam en logo bedacht voor verschillende doelgroepen. Die moeten nog wel gedeponeerd worden.’ www.gratisafvallen.nl


Import

11

André Fikkers • Fiktech

‘Elke klant is anders’ Gespecialiseerd in procesoptimalisatie bij industriële productiebedrijven, bekijkt ing. André Fikkers per keer waar hij de benodigde producten of onderdelen vandaan haalt. Soms importeert hij zelf, soms is het zinvoller om zaken te doen met een Nederlandse toeleverancier.

12

Fikkers’ bedrijf Fiktech (ontstoffingstechniek en procesoptimalisatie) biedt oplossingen voor de meest uiteenlopende technische problemen. Bij vrijwel alle productieprocessen komen stofdeeltjes of dampen vrij die schadelijk zijn voor de werkomgeving en machines. Fiktech is gespecialiseerd in stof- en dampafzuiging, industriële filtersystemen en hoogvacuüm stofzuiginstallaties. Producten die bij procesoptimalisatie worden ingezet, zijn bijvoorbeeld poederpompen, pendelkleppen, slijtbochten, niveau-indicatoren en silo-beveiligingsinstallaties. ‘Ik heb 25 jaar ervaring in industriële toepassingen,’ vertelt Fikkers, ‘waarvan de laatste twee jaar als zelfstandig ondernemer. Ik weet dus waar Abraham de mosterd haalt.’ Omdat iedere klant weer andere oplossingen voor manco’s in het productieproces vraagt, zijn de producten en onderdelen die Fikkers importeert zeer divers. Ook de producten die hij van Nederlandse toeleveranciers koopt, komen vaak uit het buitenland. ‘Daar komt het merendeel van de technische materialen vandaan.’

De keuze om zelf te importeren of om zaken te doen met een Nederlandse importeur, is onder meer een financiële, zegt hij. ‘Zo had ik een keer een apparaat nodig waarvoor de Nederlandse importeur een extreem hoge prijs vroeg. Via internet heb ik de Amerikaanse producent weten te achterhalen. Toen ik die benaderde, bood hij mij een prijs die de helft lager lag dan het bedrag dat de Nederlandse importeur vroeg. Kijk, dan is het zinvol om zelf te importeren. Wanneer het niet zinvol is? Toen ik laatst een product nodig had dat een Nederlandse importeur via een Italiaanse producent kon leveren, bleek dat de kosten niet tegen de baten zouden opwegen als ik het zelf zou importeren. De prijsstelling van de importeur was dus zo goed, dat ik mij de ‘ellende’ van zelf importeren, zoals verzekering, transport en verpakking, heb kunnen besparen.’ www.fiktech.nl


Import

13

Handelsagent of importeur ‘Laat in de agentuurovereenkomst vastleggen dat u geen risico loopt als uw fabrikant niet of te laat levert, waardoor klanten de goederen weigeren.’

16

Handelsagent of importeur Het werk van een handelsagent bestaat voor een groot deel uit communicatie. Als handelsagent spreekt u de taal en kent u de cultuur van de afzetmarkt. U heeft producten marktkennis, waardoor u kunt bemiddelen tussen fabrikant en klant. In tegenstelling tot een importeur, koopt een agent niet zelf in. Voor uw intermediaire rol krijgt u provisie. De hoogte daarvan hangt af van het contract dat u heeft afgesloten met fabrikant of principaal. De provisie kan volgens het Bulletin van het Verbond van Nederlandse Tussenpersonen (VNT) variëren van 1 procent bij de verkoop van bloemzaden tot 15 á 20 procent bij de verkoop van dure machines. Steeds meer agenten werken als importeur, maar de juridische status van een importeur is aanmerkelijk slechter dan die van een agent. U heeft als importeur dus ook baat bij een goed contract met de fabrikant. Een importeur wordt ook wel distributeur genoemd. Een handelsagent heeft in tegenstelling tot een importeur geen groot startkapitaal nodig. U bent als agent geen partij in schadeclaims voor bijvoorbeeld productaansprakelijkheid. Een importeur koopt goederen van een buitenlandse leverancier en verkoopt deze door aan derden. U handelt dan voor eigen risico en verkoopt op eigen naam. Uw producten kunnen worden bewerkt, overgepakt of ongewijzigd doorverkocht. Als importeur heeft u dus meer vrijheid en een aanzienlijk betere marge en als handelsagent meer zekerheid.

Minimale opzegtermijn Werkt u als handelsagent voor een buitenlandse fabrikant zonder schriftelijk contract, dan moet deze principaal volgens het Nederlands recht een opzegtermijn van vier maanden aanhouden als hij de relatie met u wil opzeggen. Deze opzegtermijn wordt verlengd met een maand als u drie jaar voor dezelfde fabrikant heeft gewerkt en met twee maanden als de relatie zes jaar of langer heeft geduurd. Heeft u wel een contract, dan geldt wat u met de fabrikant bent overeengekomen. Naar Nederlands recht zijn er wel uitgangspunten waaraan uw principaal zich moet houden. Zo mag de opzegtermijn niet korter zijn dan een maand in het eerste jaar van de overeenkomst, twee maanden in het tweede jaar en drie maanden in de daarop volgende jaren. Het bovenstaande is alleen van toepassing op agentuurrelaties die voor onbepaalde tijd zijn aangegaan. Als u een relatie aangaat voor bepaalde tijd, is het niet nodig een opzegtermijn af te spreken. Als importeur heeft u geen wettelijke bescherming. U moet een contract hebben als u zekerheid wilt hebben over de opzegtermijn. Heeft u geen schriftelijk contract en bent u het er niet mee eens dat uw fabrikant de overeenkomst opzegt, dan spelen bij de uitspraak van de rechter vaak een rol: de duur van de relatie, de branche en bijvoorbeeld de vraag of bepaalde investeringen die u op verzoek van de fabrikant heeft gedaan, al zijn terugverdiend.


Import

17

Schadeloosstelling en goodwill-vergoeding Een fabrikant kan de agentuurovereenkomst met u niet zomaar voortijdig beëindigen. Hij zal u dan schadeloos moeten stellen. Het bedrag dat hij moet betalen, is gelijk aan de inkomsten die u zou hebben gehad als de overeenkomst wel op een juiste wijze zou zijn opgezegd. Als handelsagent heeft u na het beëindigen van de overeenkomst recht op een goodwill- of klantenvergoeding, omdat u bijvoorbeeld zijn klantenkring in uw gebied aanmerkelijk heeft uitgebreid. De vergoeding bedraagt maximaal de gemiddelde jaarprovisie die u gedurende de vijf jaar voorafgaand aan de beëindiging van de overeenkomst ontving. Een goodwill- of klantenvergoeding kan naar Nederlands recht en volgens de Europese richtlijn inzake zelfstandige handelsagenten (86/653/EEG) niet contractueel worden uitgesloten.

Zorg voor goede contracten Laat in de agentuurovereenkomst vastleggen dat u geen risico loopt als uw leverancier niet of te laat levert, waardoor klanten de goederen weigeren. Ook al werkt u op basis van ‘no cure, no pay’, hij zal u hierover toch provisie moeten betalen: de wanprestatie is alleen de leverancier aan te rekenen. Het risico van een inferieur product hoort eveneens bij de fabrikant te liggen en niet bij u. 18

Concurrentiebeding In agentuur- of distributiecontracten wordt vaak een concurrentiebeding overeengekomen. Daarin staat dat u de fabrikant ten tijde of na afloop van de overeenkomst niet mag beconcurreren. Een beding wordt doorgaans voor een jaar aangegaan en kan alleen worden opgelegd als het schriftelijk is vastgelegd en betrekking heeft op het soort goederen of diensten waarvoor u als handelsagent de principaal heeft vertegenwoordigd. Het concurrentiebeding is verder alleen van toepassing op de klantenkring en het gebied dat u was toevertrouwd. Een dergelijke afspraak kan ook met een importeur worden gemaakt.

Als u werknemers in dienst heeft, kunt u in de arbeidsovereenkomst ook een concurrentiebeding opnemen. Daarmee voorkomt u bijvoorbeeld dat een werknemer die ontslag neemt en een eigen bedrijf begint, in zee gaat met uw relaties. Maar als uw exwerknemer door het beding belemmerd wordt om ander werk te vinden, kan hij van u schadevergoeding eisen. Welk recht is van toepassing? Een buitenlandse principaal wil vaak dat het recht van zijn land op de agentuurovereenkomst van toepassing is. Dit moet dan uitdrukkelijk schriftelijk afgesproken worden. Het is altijd verstandig om u te laten adviseren over de mogelijke gevolgen hiervan. Zo kent Kroatië voor een handelsagent een opzegtermijn van maximaal twee maanden en heeft u aan het eind van de overeenkomst geen recht op een goodwill-vergoeding. Ook in Zuid-Amerika hebben handelsagenten minder rechten dan in Europa. Maar in België bestaan er weer beschermende bepalingen voor de importeur. In Duitsland en Frankrijk verleent de jurisprudentie de importeur in sommige gevallen bescherming, bijvoorbeeld als u voor een groot deel van uw omzet afhankelijk bent van het contract met de fabrikant. Bij opzegging van het contract kunt u dan aanspraak maken op compensatie.

www (Engelstalige) modelcontracten voor handelsagenten, distributeurs en franchising en ook ‘short form’ modelcontracten van de Internationale Kamer van Koophandel (ICC) kunt u bestellen via www.icc.nl/publicaties. Uitgebreide checklists voor contracten met handelsagenten en distributeurs kunt u bestellen via www.exportpublicaties.nl.


Import

19

Nico van Wieringen • VNT

‘Succes kan een probleem zijn’ ‘Een agentschap is niet iets dat u er even bij kunt doen’, zegt voorzitter Nico van Wieringen van het Verbond van Nederlandse Tussenpersonen, de belangenorganisatie van de zelfstandige handelsagent, importeur en makelaar in Nederland. ‘Een behoorlijke inzet is vereist.’ Ook al lijkt het vrij gemakkelijk om handelsagent te worden – als u geen eigen voorraad aanhoudt en kantoor aan huis heeft, zijn de aanvangskosten bijvoorbeeld gering – de praktijk is weerbarstiger. ‘Een fabrikant ziet een agent vaak als werknemer die op basis van no cure, no pay handelt. Hij verwacht van u een grote betrokkenheid, een uitstekende marktkennis en goede sociale vaardigheden. ‘U moet’, aldus Van Wieringen, ‘toegevoegde waarde hebben. Daar moet u niet te lichtzinnig over denken.’ De markt stelt steeds meer eisen aan de agent. ‘Het aantal agenten neemt eerder af dan toe. Dat zie je ook bij overnames. Daarbij zijn vaker bestaande agenten betrokken dan nieuwelingen.’ Ook wordt er tegenwoordig minder belang gehecht aan opgebouwde relaties. ‘Die zijn minder bestendig en bieden minder zekerheid. Het eigenbelang staat eerder centraal dan vroeger. Dat heeft natuurlijk ook met de economie te maken.’

20


De trend is tegenwoordig dat de fabrikant zijn producten zo snel mogelijk bij de eindgebruiker wil hebben en mogelijke tussenschakels zo veel mogelijk wil vermijden. ‘Een fabrikant die in het begin nog weinig omzet heeft, kan met een agent in zee gaan onder het mom: alles wat hij extra weet te verkopen, is mooi meegenomen. Maar boekt die agent inderdaad succes en vangt hij dus veel provisie, dan krabt de principaal zich achter de oren: die vergoeding kan best wat naar beneden. Als u van te voren het percentage niet goed heeft vastgelegd, kan succes ook een probleem zijn.’ Van Wieringens advies aan startende handelsagenten is om goede afspraken te maken en die juridisch sluitend vast te leggen. ‘Een agent geniet in Nederland een redelijke wettelijke bescherming. Maar als u start, heeft u nog geen verleden waarop u zich kunt beroepen. Een principaal heeft, ook als u uw werk goed doet, het recht om de relatie met u van het ene op het andere moment op te zeggen. U moet zich er dus van tevoren goed rekenschap van geven in wat voor avontuur u zich stort.’ www.vnt.org

Import

21

Gerda Eggenkamp • Twinhills BV

‘Laat contracten checken’ De golfkleding van het Larense bedrijf Twinhills BV komt via Zweden uit het Verre Oosten. Golfsokken haalt directeur Gerda Eggenkamp uit Californië. Haar tips: hou de boekhouding en de markt in de gaten en laat contracten met fabrikanten checken door een vakorganisatie. ‘Handel drijven binnen de Europese Unie heeft eigenlijk niets met importeren te maken’, zegt Eggenkamp. Zo hoeven er geen invoerrechten te worden betaald en facturen kunnen worden opgesteld zonder BTW. ‘Zakendoen binnen de EU is eigenlijk heel gemakkelijk.’ Afzetten doet Twinhills BV alleen in Nederland. ‘De golfmarkt is een kleine markt’, vertelt ze, ‘maar wel een groeimarkt. Er komen steeds meer golfshops buiten de golfbanen.’ De golfmerkkleding van het bedrijf in Laren, zoals Daily Sports en Abacus, komt uit Zweden. De contacten met deze firma heeft Eggenkamp gelegd op de internationale golfbeurs in München. De Scandinavische leverancier bestelt de kleding weer in het Verre Oosten. Waarom Eggenkamp niet rechtstreeks zakendoet met deze leverancier? ‘Daarvoor zijn de aantallen te klein. Voor ons is het niet lucratief om een container vol te bestellen. Onze bestelling gaat mee in de container van de Zweedse distributeur. Kleding voor golfsport is heel trendgevoelig; twee keer per jaar moeten we met een nieuwe collectie komen.’ De sokkenleverancier kwam Eggenkamp tegen op de centrale golfbeurs in Orlando.

22


‘De sokken uit Californië worden verzonden via een expediteur die in Nederland de invoerrechten voor ons regelt. Het is belangrijk van te voren te weten wat de invoerrechten op sokken zijn in verband met de prijsstelling op de Nederlandse markt. Expediteurs zijn daarin gespecialiseerd.’ Haar belangrijkste tip aan beginnende importeurs is om heel alert te blijven. Nadat Eggenkamp in 1997 begon met haar bedrijf, heeft ze de gevolgen van de economische recessie leren kennen. ‘Ik heb ook pech gehad doordat fabrikanten met wie ik zakendeed, failliet gingen.’ ‘Starters op de internationale markt moeten hun boekhouding en de markt waarin ze opereren goed in de gaten houden’, zegt ze. ‘Overleg regelmatig met klanten, onderzoek bestaande en nieuwe afzetmogelijkheden. Ook is het goed om u aan te sluiten bij een vakorganisatie, zoals in mijn branche de Nederlandse Vereniging van Kleding- en Textielagenten (NVKT). Zij kunnen u bijvoorbeeld helpen bij het opstellen en controleren van contracten met leveranciers en juridische hulp verlenen. Daarnaast kunt u profiteren van de vele collectieve voordelen, bijvoorbeeld op het gebied van verzekeringen en vervoerders.’

Import

23

Betalen en betaald worden ‘Bijkomend voordeel is dat Oeganda een ontwikkelingsland is, waardoor er over de geïmporteerde stekken geen invoerrechten hoeven te worden betaald.’

26

Betalen en betaald worden Levert import u genoeg op om van te leven? De offerte die u van de leverancier ontvangt, is een eerste prijsindicatie. Daarnaast zijn er de kosten voor transport, verzekering, inklaring, invoerrechten en dergelijke. En vergeet uw vaste bedrijfskosten niet, zoals een auto, reclamebudget, abonnementen, reiskosten, bedrijfspand, verzekeringen, beursbezoeken en salarissen. Hoe betaalt u uw leverancier en hoe wordt u betaald door uw klanten? Voor u als importeur is het natuurlijk het prettigst als u pas na ontvangst van de goederen hoeft te betalen. Maar uw leverancier ziet liever dat u vooruitbetaalt. Welke betalingswijze u overeenkomt, is in de eerste plaats afhankelijk van wat u met uw leverancier en uw klanten heeft afgesproken. Daarnaast spelen factoren als wat gebruikelijk is in uw branche, het land van uw leverancier en de kredietwaardigheid van uw klanten een rol. De volgende betalingswijzen komen het meest voor: • open account • cheques • documentair incasso • letter of credit (L/C)

Open account: gebruikelijk maar risicovol De meeste buitenlandse transacties worden op dezelfde wijze verrekend als de binnenlandse handel: de goederen worden aan u geleverd, u ontvangt een factuur en betaalt uw leverancier per giro of bank. U op uw beurt levert ook aan uw klanten op open account. Bij deze vorm van betaling bestaat de minste zekerheid dat de rekening inderdaad wordt voldaan. Bij vooruitbetaling kan een bankgarantie meer zekerheid bieden dat de goederen of diensten ook werkelijk worden geleverd. Uw bank of de bank van de buitenlandse leverancier garandeert dan dat het vooruitbetaalde bedrag wordt teruggestort als levering uitblijft.


Import

Cheques: afrekenen onder voorbehoud In landen als Engeland, Frankrijk, Italië en de Verenigde Staten is het gebruikelijk te betalen met cheques. De bank van de leverancier neemt meestal de cheque ‘onder gewoon voorbehoud’ aan. De leverancier krijgt dan onmiddellijk betaald, maar als naderhand blijkt dat de cheque toch niet te innen is, zal de bank dit bedrag van hem terugvorderen. Cheques worden in het Nederlandse betalingsverkeer nauwelijks meer gebruikt.

27

Documentair incasso: gelijk oversteken Bij deze betalingswijze heeft u pas recht op de goederen als u heeft betaald. Uw leverancier krijgt zijn geld pas, als hij de benodigde financiële of handelsdocumenten heeft overhandigd. De wederzijdse banken spelen hierbij een intermediaire rol. De documenten worden aangeboden tegen gelijktijdige betaling (D/P = Documents against Payment of C.A.D. = Cash Against Documents). Als u uw afnemer krediet heeft verleend, voegt u bij de documenten een termijnwissel (D/A = Documents against Acceptance). Betaling volgt op een later tijdstip, zoals is overeengekomen in de wissel.

Letter of credit (L/C): kostbare zekerheid Ook bij een L/C spelen de wederzijdse banken een intermediaire rol, alleen hebben zij als extra taak een L/C in overeenstemming met het koopcontract op te stellen (dit doet uw bank) en de L/C na controle en toetsing van kredietwaardigheid, te adviseren of te confirmeren (dat doet de bank van uw leverancier). Een L/C biedt de meeste zekerheid, maar is wel de kostbaarste betalingswijze. De voorgeschreven documenten die uw leverancier moet leveren, worden eerst door zijn bank vergeleken met de vereisten in de L/C. Gaat zijn bank daarmee akkoord, dan krijgt uw leverancier betaald. De bank van de leverancier stuurt de documenten vervolgens door naar uw bank, die de documenten eveneens vergelijkt met de L/C. Als ook u de documenten goedkeurt, wordt de koopsom van uw rekening afgeschreven. De spelregels van betaling per documentair krediet worden sinds jaar en dag bepaald door de Internationale Kamer van Koophandel (ICC). Deze organisatie is uitgever van de ICC Uniforme Regels en Gebruiken voor Documentaire Kredieten (Uniform Customs and Practice for Documentary Credits, ook wel UCP 500 genoemd).

www De Uniforme Regelen en Usances voor Documentaire Kredieten, de UCP 500, kunt u bestellen bij ICC Nederland (www.icc.nl/publicaties). Hij is zowel in het Engels als Nederlands leverbaar. Tips voor L/C’s vindt u in de checklist letter of credit van Fenedex, te bestellen via www.exportpublicaties.nl. 28


Import

29

Factoring De periode tussen inkoop en verkoop kunt u voor een groot deel overbruggen door factoring. Hierbij financiert de factoringmaatschappij/bank uw facturen voor, waardoor u het geld direct weer kunt inzetten in uw bedrijf. Zo kunt u door uw eigen leveranciers snel te betalen, inkoopkortingen regelen. Ook kan de factoringmaatschappij uw debiteurenbeheer verzorgen. Van alle door de factor goedgekeurde vorderingen wordt het risico van u overgenomen dat uw afnemer niet betaalt. Factoring is dus ook een vorm van kredietverzekering. Volgens de checklist factoring van de Kamer van Koophandel is deze financieringsvorm alleen interessant als uw omzet in gefactureerde bedragen ten minste 450.000 euro bedraagt. De factortarieven liggen tussen de 0,1 en 2 procent van de omzet. Valutarisico’s Als u importeert, is het nadelig als de koers van de valuta waarin u handelt, stijgt. Uw importproducten worden dan duurder. U kunt voor zekerheid kiezen door de koers van tevoren vast te leggen. Dan spreekt u af dat u een vooraf vastgelegde hoeveelheid valuta op een bepaalde datum tegen een afgesproken koers koopt. Dit heet een valutatermijntransactie. U kunt ook een calloptie kopen. Hierdoor krijgt u het recht om gedurende een bepaalde periode of aan het einde van deze periode een bepaalde valuta te kopen tegen een vastgestelde prijs. Bij een putoptie heeft u het recht om gedurende een bepaalde periode of aan het einde van deze periode een bepaalde valuta te verkopen tegen een vastgestelde prijs. Om van dit recht gebruik te maken, betaalt de koper een premie.

Het is logisch dat u alleen premie wilt betalen voor het profiteren van een verwachte gunstige koersbeweging. Wordt een gunstige koersbeweging niet verwacht, dan kunt u het beste kiezen voor de goedkopere termijntransactie. BTW Bij de berekening van de verschuldigde BTW moet u onderscheid maken tussen import uit landen buiten de EU en uit de lidstaten. Uw leverancier buiten de EU brengt u geen BTW in rekening. U betaalt in dat geval het gangbare tarief in Nederland. Levering binnen de EU heet intracommunautaire verwerving en geen import. Als u een BTW-identificatienummer heeft, brengt de leverancier u geen BTW in rekening. De BTW-heffing wordt in dat geval naar u in Nederland verlegd. U moet dit periodiek aan de Belastingdienst opgeven en verrekenen met de BTW die u aan uw binnenlandse afnemers in rekening heeft gebracht. Heeft u geen BTW-nummer, dan brengt uw leverancier u het BTW-percentage in rekening zoals dat geldt in zijn lidstaat.

www Informatie over factoringmaatschappijen kunt u vinden op: www.ifnfinance.nl, www.delagelanden.nl en www.nmb-heller.nl. 30


Import

31

Jolanda Veenhof-Tas • Xclusive Youngplants BV

‘Oegandese stek is goedkoper’ Managing director Jolanda Veenhof-Tas van Xclusive Youngplants BV gaat stekmateriaal importeren uit Oeganda. Dit jaar verwacht ze de eerste zending. De eerste proefleveringen zijn in ieder geval veelbelovend. ‘Daar kunnen Nederlandse stekken niet tegenop.’

32

Bij haar oude werkgever heeft Jolanda Veenhof-Tas al de nodige ervaring opgedaan met stekmateriaal voor de glastuinbouw. ‘Die sector is gewend om zaken te doen met specialistische bedrijven die zich richten op een deel van de keten. Bomen- en vaste plantenkwekers deden dat tot voor kort niet. Dat waren veelal familiebedrijven die alles in eigen hand hielden. Maar ook daar is nu een ontwikkeling gaande richting specialisatie.’ En dat was dus het gat in de markt waar Veenhof-Tas in is gesprongen: stekmateriaal voor bomen- en plantenkwekers importeren. Daarvoor heeft ze Oeganda uitgekozen, een land dat ze heeft leren kennen toen ze nog in loondienst werkte. Bovendien heeft een ex-collega van haar daar een productiebedrijf, dat onderdeel is van een vijftien jaar oude lokale onderneming. ‘Ik ga dus zaken doen met een Nederlander die ik al ken en die al acht jaar in Oeganda woont. Dat maakt de stap wat gemakkelijker.’ Een andere belangrijke reden voor de keuze voor Oeganda is dat stekken daar goedkoper kunnen worden gekweekt onder klimatologisch betere omstandigheden. Bijkomend voordeel is dat Oeganda een ontwikkelingsland is, waardoor er over de geïmporteerde stekken geen invoerrechten hoeven te worden betaald.

Om mogelijke lacunes in haar kennis van internationaal zakendoen te dichten, heeft Veenhof-Tas eind november 2004 het seminar ‘starten met importeren’ van de Kamer van Koophandel in Arnhem gevolgd. Daar heeft ze erg veel van opgestoken. ‘De consulenten internationale handel gaven tips die ik goed kan gebruiken. Vooral op het gebied van Incoterms. Het is in mijn sector heel belangrijk dat iedereen hetzelfde verstaat onder bijvoorbeeld levering van deur tot deur.’ De expediteur met wie ze in zee gaat, kende ze al uit haar vorige baan. Bovendien is hij gespecialiseerd in bederfelijke waar, met name in de tuinbouw. Waar ze wel tegenop ziet, is het sluiten van contracten met het lokale bedrijf in Oeganda. ‘De Oegandese eigenaar is een gehaaide zakenman. Ik zal er dus voor moeten zorgen dat ik mijn contracten dichtgetimmerd heb. Zo gauw ik afspraken op papier heb staan, zal ik er ook een jurist naar laten kijken.’


Import

33

Frits van Rees Vellinga • Holland House

‘Niet bezuinigen op LC’s’ ‘Ik denk dat ik op jaarbasis met gemak zo’n 30.000 euro kan besparen als ik helemaal niet met L/C’s zou werken,’ berekent managing director Frits van Rees Vellinga van Holland House International out of the blue. Op een omzet van 7,5 miljoen euro is dat een behoorlijke kostenbesparing. Toch waarschuwt hij om niet te penny-wise te zijn. ‘Bezuinig niet op de verkeerde dingen.’ Holland House importeert kleding uit Bangladesh, China en India en exporteert naar Engeland, Spanje, Duitsland en België. Begonnen op een zolderkamertje in 1997 zonder noemenswaardig kapitaal, betaalde Van Rees Vellinga ruim 400.000 gulden aan banken verzekeringskosten, op een omzet van toen 5 miljoen gulden. ‘Dan werk je gewoon een jaar voor niets. Maar als je niet kapitaalkrachtig bent, moet je zorgen dat je niet door onvoorziene omstandigheden het schip ingaat; dat je dat afgedekt hebt. Als je gaat bezuinigen op dit soort overheadkosten en er gebeurt iets, dan heb je een jaar lang gewerkt, maar als de boot met drie containers van jou aan boord zinkt, is alles weg.’ Van Rees Vellinga heeft ‘van voor tot achter alles dichtgetimmerd’. L/C’s, een verzekering op basis van krediet- én contractrisico, financiering door een factoringmaatschappij. Zijn collecties heeft hij verzekerd tegen diefstal, ‘ook vanuit de auto, met imaginaire winst’. ‘Het goederentransport over zee, van het Verre Oosten naar hier, het traject vanaf de haven naar de klant, inclusief de opslag in het magazijn in Nederland, het is allemaal verzekerd.’

34


Hij zweert bij factoring. ‘Voor handel waarmee voorfinanciering is gemoeid, is factoring absoluut ideaal. Tussen het moment van verkoop en dat van leveren, zitten bij mij vaak vijf tot zes maanden. Daarbij komt nog een keer de betalingsconditie van de klant. Al met al ben ik zo zeven maanden verder voordat ik mijn geld heb. Ik kan daar weer vier maanden afhalen doordat NMB Heller de in- en verkoop voor een groot deel voorschiet. Dat kost iets meer geld, maar wees daarin niet te zuinig.’ Sommige maanden moeten overbrugd worden, omdat zijn fabrikant betaald moet worden, terwijl zijn afnemer dat pas veel later doet. ‘Nu is zo’n periode makkelijker door te komen dan in het begin. Wij hebben nu vermogen. En als de groei van ons vermogen maar gelijke tred houdt met de groei van onze omzet, van onze inkoopbehoefte, dan is het allemaal wel op te vangen. Dat kan alleen door goede prognoses en een goede planning te maken en je daaraan te houden.’ In Bangladesh moet Van Rees Vellinga met L/C’s werken, dat heeft de overheid daar zo bepaald. Maar in China doet hij ook wel zaken op basis van Cash Against Documents, dus met een documentair incasso. ‘Dat werkt eigenlijk hetzelfde als een L/C, behalve dat er op voorhand geen zekerheid is gesteld door mijn bank. Voor mij is dat goedkoper, want over die zekerheid betaal je veel kosten. Een wijziging van een L/C, wat heel veel gebeurt, kost ook ontzettend veel geld, al gauw een paar honderd euro. Maar op C.A.D.basis doe ik eigenlijk alleen zaken als ik de fabrikant al langer ken, als er een vertrouwensrelatie is.’ [email protected]

Import

35

Incoterms voorkomen spraakverwarring ‘Hulp bieden bij het inladen hoort niet bij de Incoterm Ex Works. Als u daar wel voor kiest, leg dat dan vast. Anders kunt u het schip ingaan, omdat u behulpzaam bent geweest.’

Incoterms voorkomen spraakverwarring Handelsgebruiken kunnen wereldwijd verschillen. Dit kan aanleiding geven tot misverstanden, geschillen en gerechtelijke processen. Om dit te voorkomen, heeft de Internationale Kamer van Koophandel (ICC), voor het eerst in 1936, internationale regels opgesteld die de meest gebruikte handelstermen verklaren en toelichten. Verwijzing naar Incoterms 2000 in een verkoopovereenkomst, bakent op een heldere manier de wederzijdse verplichtingen van de partijen af en verkleint het risico van juridische complicaties. Incoterms beperken zich tot de leveringsvoorwaarden van materiële goederen – dus niet van immateriële goederen zoals computersoftware. Ze zijn van toepassing op koopovereenkomsten en niet op vervoersovereenkomsten. Toch heeft het gebruik van een bepaalde Incoterm gevolgen voor de overige overeenkomsten. Een leverancier die bijvoorbeeld een CFR- of CIF-overeenkomst heeft afgesloten, kan niet anders dan voor zeevervoer kiezen. Een van de voorwaarden is namelijk, dat hij u een connossement (zeevrachtbrief) of een ander zeevaartdocument moet overleggen.

Incoterms regelen: • kostenverdeling. Tot welk moment draagt de verkoper bepaalde kosten en wanneer gaat de koper de kosten dragen? • risicoverdeling. Tot waar is het risico van schade aan of verlies van de goederen voor rekening van de verkoper en vanaf waar gaat de koper dit risico dragen? • taakverdeling: wie doet wat? Zoals de verdeling van documentaire verplichtingen.


Import

Gelet op de periodieke herziening door het ICC van de Incoterms, is het belangrijk in koopovereenkomsten te verwijzen naar de meest recente versie. Zo voorkomt u meningsverschillen over de versie van de Incoterms. Vermeld daarom dat uw overeenkomst wordt beheerst door ‘Incoterms 2000’. 38

Incoterms regelen niet: • de eigendomsoverdracht. De wetgeving ten aanzien van dit aspect verschilt sterk per land; • de verhoudingen tussen koper c.q. verkoper en de vervoerder; • wanprestatie, betalingsvoorwaarden en garantie. Vier categorieën De Incoterms zijn verdeeld in vier categorieën. De E-term is de leveringsvoorwaarde waarbij de verplichting van de verkoper minimaal is: de verkoper hoeft niet meer te doen dan de goederen ter beschikking van de koper te stellen op de afgesproken plaats – meestal het bedrijfspand van de verkoper. In de tweede categorie (de F-termen) moet de verkoper de goederen aan een door de koper benoemde vervoerder afleveren. In de C-termen sluit de verkoper de vervoersovereenkomst af, maar hij is niet verantwoordelijk voor het risico van verlies van of schade aan de goederen of voor extra kosten die gemaakt worden na inlading en verzending. In de vierde categorie (D-termen) draagt de verkoper alle kosten en risico’s die verbonden zijn aan het vervoer van de goederen naar de plaats van bestemming.

39

Let op bij C-termen Vindt bij E-, F- en Dtermen de overdracht van risico en kosten op hetzelfde moment plaats, bij de C-termen is dit niet het geval. Dan kan het zijn dat de verkoper de transportkosten tot de bestemmingshaven betaalt, maar dat het risico veel eerder overgaat op de koper. Dit kan tot misverstanden leiden. Als u handelt op basis van C-termen, heeft u een verschepingscontract, bij D-termen is dit een aankomstcontract. 40

Meer specifiek levert dit het volgende beeld op: 1. Groep E (vertrek): • EXW Af fabriek (… overeengekomen plaats) 2. Groep F (hoofdvervoer niet betaald): • FCA Vrachtvrij tot vervoerder (… overeengekomen plaats) • FAS Franco langzij schip (… overeengekomen verschepingshaven) • FOB Franco aan boord (… overeengekomen verschepingshaven) 3. Groep C (hoofdvervoer betaald): • CFR Kostprijs en vracht (… overeengekomen bestemmingshaven) • CIF Kostprijs, verzekering en vracht (… overeengekomen bestemmingshaven) • CPT Vrachtvrij tot (… overeengekomen plaats van bestemming) • CIP Vrachtvrij inclusief verzekering tot (… overeengekomen plaats van bestemming) 4. Groep D (aankomst): • DAF Franco grens (… overeengekomen plaats) • DES Franco af schip (… overeengekomen bestemmingshaven) • DEQ Franco af kade (… overeengekomen bestemmingshaven) • DDU Franco exclusief rechten (… overeengekomen plaats van bestemming) • DDP Franco inclusief rechten (… overeengekomen plaats van bestemming)

Overdracht op scheepsreling In de VS wordt onder FOB wat anders verstaan dan in de Incoterms 2000, zegt algemeen secretaris Wilko Gunster van ICC Nederland. In de VS wordt FOB vaak gebruikt om aan te geven tot waar de goederen worden verscheept, onafhankelijk van het middel van vervoer. FOB Las Vegas is daar net zo gewoon als FOB Rotterdam voor goederen die uit de VS komen. FOB Rotterdam kan dan ook inhouden dat het hoofdvervoer is betaald. In de Incoterms 2000 gaat het bij FOB uitsluitend om vervoer over water en is het hoofdvervoer niet betaald. ‘Verwijzing naar de juiste voorwaarden is dus ook hier essentieel.’ ‘Daarnaast is het de vraag of de FOB-term nog veel wordt gebruikt,’ zegt Gunster. ‘Deze voorwaarde is bijvoorbeeld niet handig als het om containers gaat. Het is heel onwaarschijnlijk dat containers over de scheepsreling worden getild. Nog belangrijker is dat u de staat waarin de goederen zich bevinden, niet op de scheepsreling kunt controleren. U kunt dan beter een Incoterm afspreken waarbij het risico overgaat op de eerste vervoerder. In dat geval kan de container bij de overdracht wel worden geopend.’

www Voor dit hoofdstuk is gebruikgemaakt van de inleiding van Incoterms 2000, een uitgave van ICC Nederland. U kunt dit boek, in vele verschillende talen, bestellen via: www.icc.nl/publicaties.


Import

41

Wilko Gunster • ICC Nederland

‘Kies niet lukraak een Incoterm’ ‘Het is heel belangrijk de Incoterm waaronder u wilt leveren of geleverd wilt krijgen, letterlijk te nemen,’ waarschuwt algemeen secretaris Wilko Gunster van ICC Nederland. ‘Wijk daar zo min mogelijk vanaf. En als u dat wel doet, leg dat dan vast in het koopcontract.’ Gunster haalt het voorbeeld aan van een Nederlandse exporteur, die zakendeed met Rusland op basis van de Incoterm EXW. De Russische chauffeur kwam met zijn zware vrachtwagen bij het Nederlandse bedrijf en vroeg vriendelijk of de aanwezige werknemers konden helpen de goederen in te laden. Dat deden zij. De chauffeur ging op weg, viel in Polen in slaap en reed zijn vrachtwagen total loss tegen een boom. De lading moest als verloren worden beschouwd. Het leidde tot een conflict dat voor de rechter werd uitgevochten. Uiteindelijk heeft de Nederlandse exporteur op eigen kosten voor de tweede keer moeten leveren aan zijn Russische afnemer, want de rechter oordeelde dat er verkeerd was geladen. ‘Hulp bieden bij het inladen hoort niet bij EXW. Als u daar wel voor kiest, leg dat dan vast. Dan neemt u bewust een risico en gaat u niet onbewust het schip in, omdat u behulpzaam bent geweest.’ Kort voor dit gesprek heeft Gunster een lang telefoongesprek gevoerd met een Nederlandse ondernemer, die op CFR-basis geleverd had aan een Chinees bedrijf. Bij CFR (kostprijs en vracht) gaat het risico over op de koper op het moment dat de goederen de scheepsreling passeren. De goederen kwamen beschadigd aan op de plaats van bestemming. De exporteur is zich van geen kwaad bewust en wil weten

42


wat hij nu moet doen. ‘Hij heeft zakengedaan op grond van een algemene tekst over CFR op een website. Aan welke clausules hij moet voldoen, weet hij niet. Hij weet dus ook niet waarop hij zich precies moet beroepen om zijn gelijk te kunnen halen. Ik heb hem gezegd dat hij toch echt de volledige tekst van de Incoterms 2000 nodig heeft, met per term de tien gedetailleerde voorwaarden voor zowel verkoper als koper. En bij voorkeur de officiële, Engelstalige versie.’ Dat is een fout die heel veel ondernemers maken, zegt Gunster. ‘Dan hebben ze iets gehoord of gelezen over Incoterms en pikken er lukraak eentje uit die ze wel wat lijkt. Dat gaat in een aantal gevallen misschien goed, maar in geval van een conflict gaat het dus echt fout. U moet heel goed weten waar u het over heeft: wat spreekt u af in het verkoopcontract, het vervoerscontract, welke Incoterm neemt u en wat zijn daarvan de gevolgen?’ ‘Als u bijvoorbeelt handelt in merkartikelen of hightech elektronica, in heel gevoelige apparatuur, kan ik me voorstellen dat u ervan verzekerd wilt zijn dat de spullen in goede staat bij de klant aankomen. Dan kiest u dus voor een D-term, waardoor u de controle heeft tot de eindaflevering: als er dan toch iets niet goed gaat, moet u de fout bij uzelf zoeken. Bij schroot wordt meestal af fabriek geleverd. Ook bij graan, olie en aardappelen heeft de verkoper vaak een voorkeur voor zo weinig mogelijk verplichtingen, dus een E- of F-term.’ www.icc.nl

Import

43

Godfried Smit • EVO

‘Meer oponthoud en meer regels’ ‘Nieuwe eisen op het gebied van veiligheid en terrorismebestrijding zullen tot meer regelgeving leiden bij het transport en de logistiek’, zegt manager legal affairs Godfried Smit van de ondernemersorganisatie voor logistiek en transport EVO. ‘Dat wordt één van de grote opgaven de komende tijd.’ Ondernemers zullen in de nabije toekomst nog gedetailleerder moeten aangeven wat voor soort goederen ze im- of exporteren, op basis waarvan de autoriteiten hun risico-analyse opstellen. Smit voorziet meer oponthoud bij zowel binnen- als buitengrenzen, waarheen de controles die nu nog vaak in (binnenlandse) depots worden uitgevoerd, zich in toenemende mate zullen verplaatsen. ‘Het organiseren van deze complexe logistieke keten, is een taak die ondernemers erbij zullen krijgen.’ Een goede voorbereiding wordt steeds meer noodzakelijk. ‘Ik adviseer ondernemers die starten met internationaal zakendoen altijd om verschillende bronnen te raadplegen: EVO, Kamer van Koophandel, EVD, enzovoorts. Speel op zeker, kies niet te snel voor een bepaalde Incoterm, maar ga van tevoren grondig na of die past bij uw situatie. Als u bijvoorbeeld verantwoordelijk bent voor de douaneformaliteiten en u laat het vervoer over aan de klant, dan loopt het al gauw mis. Als uw afnemer het transport regelt, beschikt u vaak niet over de benodigde bewijzen dat de goederen hun bestemming hebben bereikt.’

44


De keuze voor het vervoer is afhankelijk van de gewenste snelheid en betrouwbaarheid. ‘Een zending zand zal niet gauw door de lucht worden vervoerd. Dan zult u voor de keuze staan tussen binnenvaart, spoor en weg. De binnenvaart is betrouwbaar, maar langzaam. Bij het spoor is de betrouwbaarheid een probleem. De positie van het goederenvervoer ten opzichte van het personenvervoer is in bijna elk land anders geregeld. In sommige landen kan een goederentrein lang stilstaan omdat het reizigersvervoer voorrang heeft. Het wegvervoer wordt door toenemende files en tolheffing steeds minder aantrekkelijk. Welke transportvorm de meeste voordelen biedt, wisselt bijna van jaar tot jaar.’ www.evo.nl

Import

45

Douane en invoerrechten ‘Douanezaken vormen een vak apart. Ook al doet u volkomen te goeder trouw aangifte. Als blijkt dat bijvoorbeeld de gekozen goederencode toch niet de juiste is, kan dat al tot een boete leiden’.

Douane en invoerrechten Over goederen die u importeert uit landen buiten de EU (zogenaamde derde landen), betaalt u in de regel invoerrechten. Invoerrechten worden berekend over de douanewaarde, die bestaat uit de aankoopwaarde van goederen, plus de vracht- en verzekeringskosten tot aan binnenkomst in de EU. De hoogte van het invoertarief is verder afhankelijk van het soort product (elk product heeft een eigen goederencodenummer/ statistieknummer) en het land van oorsprong van de goederen. Invoerrechten zijn in alle lidstaten van de EU gelijk. Dit geldt ook voor landbouwheffingen en anti-dumpingheffingen. Heffingen die per EU-staat verschillen, zijn de omzetbelasting, accijnzen en verbruiksbelastingen.

Douane controleert, heft en int De Nederlandse douane is de controlerende dienst op het terrein van de in-, uit- en doorvoer van goederen. Ook heft en int de douane de bij invoer verschuldigde belastingen. De dienst controleert niet alleen of aan de fiscale verplichtingen is voldaan, maar stelt ook de hoogte van bijvoorbeeld de verschuldigde douanerechten vast en int deze. Daarnaast kijkt de douane ook of andere verschuldigde belastingen zoals Belasting op Personenauto’s en Motorrijwielen (BPM), accijns of omzetbelasting zijn voldaan.

Verder controleert de douane de kwaliteit en de veiligheid van producten, invoer van namaakproducten, van bedreigde dier- en plantensoorten en de uitvoer van cultuurgoederen.

Lager tarief of vrijstelling U kunt bij import uit bepaalde landen een lager invoerrechttarief of zelfs vrijstelling van invoerrecht krijgen. Dat zijn de landen waarmee de EU handelsakkoorden heeft. Dit heet het Algemeen Preferentieel Systeem. Als importeur moet u wel aantonen dat de goederen inderdaad in die landen zijn geproduceerd. U doet dit aan de hand van het zogeheten Form A, dat door de leverancier van de goederen moet worden verstrekt. 48


Import

49

BTI versnelt controles Als u goederen in- of uitvoert, moet u op uw aangifte een goederencode invullen. U kunt daarvoor bij de douane een Bindende tariefinlichting (BTI) aanvragen. Als de goederencode is vastgelegd, kan de douane sneller controles uitvoeren. Voor u betekent dat tijdwinst. Een BTI is zes jaar geldig in alle landen van de Europese Unie. U kunt een BTI schriftelijk aanvragen bij de Belastingdienst/Douane Rotterdam. Een aanvraagformulier kunt u downloaden via de site van de Europese Unie of aanvragen bij de BelastingTelefoon Douane: 0800-0143. Met het ingevulde formulier moet u een monster en een productomschrijving of een foto van de goederen meesturen. Een BTI kost niets. Alleen als de douane kosten moet maken om de samenstelling van de goederen te kunnen bepalen, bijvoorbeeld bij laboratoriumonderzoek, worden de kosten aan u doorberekend.

Oorsprong van goederen Als u goederen invoert in de Europese Unie of goederen uitvoert naar landen buiten de EU, kan ook de oorsprong van de goederen invloed hebben op de hoogte van de douanerechten. Ook voor de toepassing van maatregelen zoals anti-dumpingrechten, invoerverboden en -beperkingen is de oorsprong van de goederen van belang.

In een Bindende Oorsprongsinlichting (BOI) legt de douane vast welke oorsprong uw goederen precies hebben. Daardoor krijgt u, voordat u goederen gaat in- of uitvoeren, zekerheid over de toepassing van de oorsprongsregels die in uw specifieke situatie gelden. De BOI vervangt echter niet de verplichte oorsprongsbescheiden! Bij invoer van goederen moet u een BOI aanvragen bij de Afdeling Oorsprongszaken van de Belastingdienst/ Douane Noord/kantoor Arnhem. Bij uitvoer doet u de aanvraag bij de Kamer van Koophandel.

www Een aanvraagformulier voor een BTI kunt u downloaden via de site van de Europese Unie: http://europa.eu.int/comm/taxation_customs/databases/bti_en.htm. 50


Import

51

52

Invoervergunning Voor de invoer van goederen uit bepaalde landen en voor landbouwproducten en bepaalde industriële goederen heeft u een invoervergunning nodig. Onder industriële goederen vallen bijvoorbeeld resten en afval van gietijzer, ijzer of staal, halffabrikaten van ijzer of van niet-gelegeerd staal enzovoorts. Een invoervergunning moet u aanvragen bij de Belastingdienst Douane, Centrale Dienst voor In- en Uitvoer (CDIU) in Groningen. Aanvraagformulieren voor vergunningen zijn verkrijgbaar bij de Kamers van Koophandel. Met ingang van 1 januari 2006 vervallen het ‘Invoerbesluit landen 1981’ en het ‘In- en uitvoerbesluit industriële goederen 1963’.

Wilt u voor uw goederen gebruikmaken van opslag in een douane-entrepot, dan moet u daarvoor meestal een vergunning aanvragen. U zult altijd eerst een oriënterend gesprek moeten hebben met de douane. U kunt de goederen tijdens de opslag in entrepots bepaalde behandelingen laten ondergaan: • om de goederen in goede staat te bewaren: u kunt daarbij denken aan het herstellen van verpakkingen, luchten, drogen, koelen, invriezen, toevoegen van conserveringsmiddelen en dergelijke. • om de kwaliteit en presentatie van de goederen te verbeteren: bijvoorbeeld sorteren of aanbrengen van merken. • als voorbereiding op distributie of wederverkoop.

Betaling uitstellen door opslag van goederen Als u bedrijfsmatig goederen van buiten de EU importeert, kunt u de goederen die u niet direct nodig heeft, enige tijd (laten) opslaan. Het moment waarop u de douanerechten en heffingen bij invoer moet betalen, wordt door de opslag onder douanetoezicht verschoven naar een later tijdstip. Dat kan extra belangrijk zijn als de eindbestemming van de goederen mogelijk buiten de EU ligt of als de goederen pas veel later nodig zijn.

Actieve veredeling: geen invoerrechten Bij een bepaalde combinatie van import, bewerking en export hoeft u geen invoerrechten te betalen. U importeert bijvoorbeeld goederen uit een land buiten de EU, bewerkt deze en voert ze binnen een wettelijk bepaalde periode weer uit naar degene die ze u heeft geleverd. U moet dan wel vooraf bij de douane de Regeling actieve veredeling aanvragen. Ook bepaalde grondstoffen en halffabrikaten kunnen onder deze regeling vallen. Vrijstelling van invoerrecht kunt u bij de douane aanvragen via de Regeling schorsingssysteem of terugbetalingssysteem.


Import

53

Ruud Scheidel • Furness Logistics

‘Neem het openbaar vervoer’ ‘Als u maar één krat of kist met goederen uit het buitenland wilt importeren, gaat u natuurlijk niet een hele container afhuren,’ zegt commercieel directeur Ruud Scheidel van Furness Logistics. ‘Dan kunt u beter een beroep doen op een expediteur die containergroepagediensten verzorgt. Dan verplaatst u zich niet per taxi, maar neemt u het openbaar vervoer.’

54

Invoerrechten, quotaregelingen, preferentiële tariefregelingen, certificaten van oorsprong, handelsfacturen, goederencodes… Douanezaken vormen een vak apart, zegt Scheidel. ‘Ook al doet u volkomen te goeder trouw aangifte, als blijkt dat bijvoorbeeld de gekozen goederencode toch niet de juiste is, kan dat al tot een boete leiden.’ Een expediteur kan u deze zorg uit handen nemen. ‘Daarnaast is het zo dat een expediteur een borgstelling bij de douane heeft, waardoor de goederen zonder meer ingeklaard kunnen worden. Als u dat allemaal zelf wilt doen, zult u waarschijnlijk contant moeten betalen. Daar is de douanedienst eigenlijk niet meer op ingericht.’ ‘Bij de keuze van een expediteur moet u uitgaan van de plaats waar u de geïmporteerde goederen wilt aangeven’, zegt Scheidel. ‘Komen de goederen aan op Schiphol, dan zoekt u natuurlijk geen expediteur in Rotterdam.’ Naast douanezaken moet u ook het transport regelen. ‘Dat is niet minder belangrijk: wie betaalt, bepaalt. Heel veel Nederlandse importeurs regelen het vervoer zelf. Een expediteur kan daarin bemiddelen. Als u bijvoorbeeld hoogwaardige goederen uit China wilt importe-

ren en u vindt de vrachtkosten niet zo belangrijk, als u de goederen maar snel in huis heeft, dan komt u al gauw bij luchtvracht uit. Maar welke maatschappij kiest u en welk tarief? Bovendien is de capaciteit niet oneindig. Een luchtvaartmaatschappij kan u wel een fantastisch tarief hebben aangeboden, maar helaas de komende maand geen plaats hebben om uw goederen te vervoeren.’ Een expediteur kan vaak gunstigere condities bij een vervoersmaatschappij bedingen, omdat hij meestal grote hoeveelheden in de aanbieding heeft. ‘Niet alleen uw goederen, maar ook die van uw mede-importeurs. Die goederen kunnen gecombineerd worden, waardoor u niet zelf een vrachtauto of een zeecontainer hoeft af te huren. Dat is toch een stuk voordeliger.’ Een ander voordeel van een expediteur is dat hij bijna altijd beschikt over opslagruimte. ‘Behalve opslaan, pakken we ook goederen om of maken ze anderszins verzend- en gebruiksklaar. Dat doen we meestal niet in opdracht van de importeur. Wij werken vaak voor Amerikaanse bedrijven, waarmee veel importeurs in zee gaan. Als u bijvoorbeeld flatscreens inkoopt, komen die veelal uit Maleisië of China in opdracht van Amerikaanse bedrijven. Wij houden die op voorraad. Als u bij de Amerikaanse leverancier een partij flats creens bestelt, kunt u die soms al de volgende dag in huis hebben. Omdat wij dan alleen nog maar hoeven te zorgen dat bijvoorbeeld snoeren, software en gebruiksaanwijzing in orde zijn voor de Nederlandse markt.’ www.furness-logistics.com


Import

55

Charley Dietvorst • VAT Logistics

‘Importeren is niet moeilijk’ Voordat u als importeur goederen koopt van een leverancier, is het aan te bevelen eerst contact op te nemen met uw bank en met een logistieke dienstverlener, zegt algemeen directeur Charley Dietvorst van VAT Logistics. ‘Dan weet u precies van te voren welke kosten u allemaal moet maken.’ Zeker weten dat de kosten en de kwaliteit van het goederentransport in goede handen zijn. Dat kan een reden zijn een expediteur in de arm te nemen. ‘Zodat de goederen inderdaad op de juiste plaats van bestemming aankomen, en niet in plaats van bijvoorbeeld in Groningen, in Brussel belanden,’ zegt Dietvorst. ‘VAT Logistics begeleidt het hele traject: vanaf de fabriek tot aan de klant. Wij kunnen importeurs adviseren over de meest gunstige leveringscondities, transport- en verzekeringsmogelijkheden. Moeten de goederen bij de fabriek worden opgehaald of in de haven van Shanghai? Is het verstandig de goederen per boot te vervoeren of kunt u beter kiezen voor luchtvracht? Wij regelen de douaneformaliteiten en zorgen dat de documenten die u nodig heeft voor bijvoorbeeld een letter of credit (L/C) in orde zijn. Daarnaast kunnen we ook voor andere, belangrijke zaken zorgen, zoals de goederen bij de producent controleren, de financiële afhandeling verzorgen en in onze vier opslagplaatsen in Nederland de producten verpakken, ompakken en prijzen. Wij hebben hier in Rotterdam op dit moment 85.000 pallets staan.’

56


Aan deze dienstverlening hangt zeker een fors prijskaartje? Dietvorst ontkent dit, maar wil uit concurrentieoverwegingen niet de tarieven van VAT Logistics noemen. ‘Ga er maar vanuit dat het reuze meevalt. Daarvoor hoef ik alleen maar te wijzen naar wat er allemaal bij Blokker, Hema en Xenos te koop is. Een groot deel van hun producten komt uit het Verre Oosten. En toch zijn ze scherp geprijsd.’ Ook voor die producten zijn invoerrechten betaald, die gemiddeld 6 procent van de waarde bedragen en ook die producten zijn vaak vervoerd per container, waarvoor bij 55 kuub aan lading zo’n 2.000 dollar moet worden betaald. Importeren is niet zo ingewikkeld, zegt Dietvorst. ‘Of u nu tien pallets met paraplu’s uit Shanghai wilt invoeren of containers vol met goederen, zorg dat u de juiste route bewandelt.’ www.vatlogistics.nl

Import

57

ADRESSEN Belastingdienst: www.belastingdienst.nl CBI, het Centrum tot Bevordering van de Import uit Ontwikkelingslanden, heeft als doel leveranciers uit ontwikkelingslanden te helpen bij de export van hun producten. Hun adviseurs kunnen u aan adressen van leveranciers helpen: www.cbi.nl. Douane: www.douane.nl EVD, agentschap van het ministerie van Economische Zaken, ondersteunt ondernemers en publieke organisaties bij het internationaal ondernemen en samenwerken. De EVD stimuleert internationale activiteiten met informatie over buitenlandse markten, met projectmatige en financiële ondersteuning en door het leggen van contacten met zakenpartners in het buitenland. Daarbij werkt de EVD intensief samen met de Kamer van Koophandel, NBSO en internationale organisaties: www.evd.nl. EVO, Ondernemersorganisatie voor logistiek en transport, behartigt de belangen van ruim 30.000 vervoerders in de groot- en detailhandel, bouw, industrie, agrarische sector en zakelijke dienstverlening: www.evo.nl. Factoringmaatschappijen • IFN Finance: www.ifnfinance.nl • Lage Landen (Rabobank): www.delagelanden.nl • NMB Heller: www.nmb-heller.nl

58


Fenedex, een organisatie gericht op de bevordering van de kwaliteit van het exporteren en internationaliseren van het Nederlandse bedrijfsleven in het algemeen en die van de leden in het bijzonder. Individuele dienstverlening en opleidings- en trainingsactiviteiten gericht op buitenlandse markten: www.fenedex.nl en www.export.nl FENEX, de Federatie van Nederlandse Expediteursorganisaties, heeft als doel om via collectieve belangenbehartiging de nationale en internationale positie van de georganiseerde Nederlandse expediteur te versterken: www.fenex.nl. Handelsinformatiebureaus kunnen controleren of het verstandig is met een bepaald bedrijf zaken te doen en of het kredietwaardig is. • Graydon: www.graydon.nl • Dun & Bradstreet: http://dbnetherlands-dnb.com • Kisys: www.kisys.nl. ICC, ledenorganisatie die zich inzet voor een goed klimaat voor wereldwijd zakendoen, eerlijke concurrentie en bescherming van intellectuele eigendommen. Enerzijds door belangenbehartiging voor het internationale bedrijfsleven, anderzijds door praktische instrumenten voor de handel. ICC publicaties, zoals contracten en leveringsvoorwaarden (Incoterms 2000), worden door ondernemers over de hele wereld gebruikt: www.icc.nl.

Import

59

Inspectiemaatschappijen die goederen vóór verscheping controleren: • SGS: www.sgs.nl • Bureau Veritas: www.bureauveritas.com Kamer van Koophandel, informatiepunt en wegwijzer voor het bedrijfsleven, zoals informatie over alle benodigde documenten, heffingen en subsidiemogelijkheden voor de (beginnende) exporteur. De Kamer van Koophandel voert de Handelsregisterwet uit en komt in de regio op voor economische belangen van bedrijven: www.kvk.nl. MKB Nederland behartigt de belangen van zo’n 175.000 ondernemers. Namens hen onderhandelt en overlegt MKB-Nederland met landelijke, Europese, provinciale en lokale overheden, sociale partners en andere: www.mkb.nl. NCH (Nederlands Centrum voor Handelsbevordering) vormt als federatie van zestig bilaterale landencentra en regionale business councils een wereldwijd netwerk van kennis, ervaring en contacten op buitenlandse markten: www.handelsbevordering.nl. VNT, het Verbond van Nederlandse Tussenpersonen, is de belangenorganisatie voor de zelfstandige handelsagent, importeur en makelaar in Nederland: www.vnt.org.

60


Internationaal ondernemen is een initiatief van het ministerie van Economische Zaken en wordt uitgevoerd door de EVD. Internationaal ondernemen is een samenwerkingsproduct van overheidsinstanties en particuliere organisaties. Kijk voor meer informatie op www.internationaalondernemen.nl.

Colofon Maart 2005 Uitgave EVD, Postbus 20105, 2500 EC Den Haag Telefoon (070) 778 88 88, E-mail [email protected] www.evd.nl www.internationaalondernemen.nl Ontwerp Frissewind visuele_communicatie, Amsterdam Tekst Petra van Alten Druk PlantijnCasparie Den Haag

STARTEN MET INTERNATIONAAL ONDERNEMEN. Import

Recommend Documents