SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
Souhrnná teritoriální informace Seychely Zpracováno a aktualizováno zastupitelským úřadem ČR v Nairobi (Keňa) ke dni 12.01.2011
Seznam kapitol souhrnné teritoriálné informace: 1. Základní informace o teritoriu 2. Vnitropolitická charakteristika 3. Zahraničně-politická orientace 4. Ekonomická charakteristika země 5. Finanční a daňový sektor 6. Zahraniční obchod země 7. Obchodní a ekonomická spolupráce s ČR 8. Základní podmínky pro uplatnění českého zboží na trhu 9. Investiční klima 10. Očekávaný vývoj v teritoriu
1/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
1. Základní informace o teritoriu 1.1. Oficiální název státu •
Seychelská republika
•
Republic of Seychelles
•
République des Seychelles
•
Repiblik Sesel
1.2. Rozloha •
455 km
2
1.3. Počet obyvatel, hustota na km², podíl ekonomicky činného obyvatelstva •
Počet obyvatel: 87,4 tis. (odhad)
•
Hustota na km : 181 obyvatel
•
Podíl ekonomicky aktivního obyvatelstva: není k dispozici
2
1.4. Průměrný roční přírůstek obyvatelstva a jeho demografické složení •
Průměrný roční přírůstek obyvatelstva: 1,5 %
•
Demografické složení: není k dispozici
1.5. Národnostní složení •
kreolové (90 %)
•
Indové (5 %)
•
Malgaši (3 %)
1.6. Náboženské složení •
křesťané (95 %)
•
muslimové (3 %)
•
hinduisté (2 %)
1.7. Úřední jazyk a ostatní nejčastěji používané jazyky Úřední jazyky: •
angličtina
•
francouzština
•
kreolština
2/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
1.8. Administrativně správní členění země, hlavní město a další velká města Seychelské ostrovy (ostrovy Mahé, Praslin, La Digue, Silhouette aj.), souostroví Amiranty, Coetivy, Cosmoledo, Providence aj. Z celkem 115 ostrovů je obydleno pouze 46. Administrativně jsou Seychely rozděleny do 25 regionů: 1.
Anse aux 6. Pins Anse 7. Boileau
2.
Baie Lazare Baie Sainte Anne Beau Vallon
11.
Cascade
16.
12.
Glacis
17.
13.
Grand` 18. Anse (Mahe) Grand` 19. Anse (Praslin) La Digue 20.
3.
Anse Etoile
8.
4.
Anse Royale
9.
Bel Air
14.
5.
Au Cap
10.
Bel Ombre
15.
Englis 21. River Les 22. Mamelles
Pointe La Rue Port Glaud
Mont Buxton
23.
Roche Chaiman
Mont Fleuri
24.
Saint Louis
Plaisance 25.
Takamaka
Hlavní město •
Victoria (Mahé)
1.9. Peněžní jednotka a její členění, používání jiných měn Peněžní jednotka: seychelská rupie – SCR, která se dělí na 100 centů (kurs 2009: 1 USD = 14,2 SCR)
Používání jiných měn: Po cizincích je vyžadována platba za ubytování, nájem auta a ostatní služby spojené s turistickým ruchem ve volně směnitelné měně.
1.10. Státní svátky, obvyklá pracovní a prodejní doba Státní svátky: •
1. leden: Nový rok
•
2. leden: Nový rok
•
březen/duben: Velký pátek
•
březen/duben: Velikonoční neděle
•
1. květen: Den práce
•
5. červen: Den osvobození
•
18. červen: Národní den (schválení demokratické ústavy 1993)
•
29. červen: Den nezávislosti
•
15. srpen: Festival La Digue
•
1. listopad: Den Všech svatých
3/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
•
8. prosinec: Svátek neposkvrněného početí
•
25. prosinec: Svátek vánoc
Pracovní doba: •
státní úřady: po–pá 9:00–15:00
•
soukromé firmy: po–pá 8:00–16:00
1.11. Místní zvyklosti důležité pro obchodní kontakty Při jednání s obchodními partnery není vzhledem k teplému podnebí nutný oblek (a mnohdy ani vázanka). Obchodní jednání jsou věcná, svými hlavními rysy charakteristická spíše asijskými než africkými specifiky.
1.12. Podmínky využívání místní zdravotní péče českými občany a občany EU Místní zdravotnická péče je na dobré úrovni. V případě potřeby je možno kontaktovat českého lékaře MUDr. Jiřího Panovského, který působí jako primář interního oddělení všeobecné nemocnice Victoria Hospital.
Kontakt tel.: +248 722 144, +248 388 000 fax: (+248) 224 792, 225 416 e-mail:
[email protected]
1.13. Víza, poplatky, specifické podmínky cestování do teritoria V případě předem zajištěného ubytování a zpáteční letenky se pro držitele platného pasu nevyžaduje vstupní vízum. Není nutné žádné, jinak pro tropy typické, očkování. Rovněž není třeba užívat antimalarika. Průměrná teplota vzduchu je 29°C.
1.14. Oblasti se zvýšeným rizikem pro cizince – vhodnost návštěvy s ohledem na politickou či jinou situaci v zemi Na ostrovech nejsou oblasti se zvýšeným rizikem.
1.15. Kontakty na zastupitelské úřady ČR v teritoriu (včetně generálních či honorárních konzulátů) – popis spojení z letiště a z centra města Teritoriálně příslušný český zastupitelský úřad se nachází v keňském Nairobi do 31. 1. 2011. Po tomto termínu bude tento stát příslušný k českému zastupitelskému úřadu v Addis Abebě, kontaktní adresa: Embassy of the Czech Republic Kirkos Kifle Ketema Rd. Kebele 15 House No. 289 Addis Ababa P.O.Box 3108
4/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
tel.: 00251/11/5516382, 00251/11/5516132 fax: 00251/11/5513471 e-mail:
[email protected] web: www.mzv.cz/addisababa Adresa ZÚ Nairobi: Embassy of the Czech Republic Jumuia Place, Lenana Rd. P. O. Box 48785-00100 Nairobi, Kenya tel.: (+254 20) 273 1010, -11, -12 fax: (+254 20) 273 1013 e-mail:
[email protected] mobil po pracovní době: (+254) 722517161 (konzul)
Popis spojení z letiště a z centra města: Z mezinárodního letiště Jomo Kenyatta International Airport se po hlavní třídě Mombasa Road, která ve městě přechází v Uhuru Highway, dosáhne po cca patnácti km jízdy centra Nairobi. Zde pak na kruhovém objezdu Uhuru Highway / Kenyatta Avenue odbočíme doleva a po cca osmi stech metrech na první světelné křižovatce zahneme vpravo na State House Avenue. Po zhruba dalším kilometru jízdy poté, co mineme prezidentský palác (State House) zabočíme doleva na Ralph Bunche Road, ze které pak odbočíme na první křižovatce doprava na Lenana Road. Velvyslanectví se nachází cca osm set metrů od této křižovatky na levé straně v třípatrovém objektu Jumuia Place. Je možné použít místní taxislužby, cesta z letiště stojí cca 1.500 KES, z centra města cca 500 KES.
1.16. Kontakty na zastoupení ostatních českých institucí (Česká centra, CzechTrade, CzechInvest, CzechTourism) Na Seychelách není zastoupení žádné z českých institucí.
1.17. Praktická telefonní čísla v teritoriu (záchranka, dopravní policie, požárníci, infolinky apod.) •
Předčíslí: +248
•
Záchranka, policie, požárníci: 999
•
Nemocnice •
Anse Royale Hospital tel.: 371222
•
Baie Ste. Anne Hospital tel.: 233414
•
La Digue Logan Hospital tel.: 234255
•
Victoria Hospital te.l: 388000
•
Praslin Hospital tel.: 232333
1.18. Internetové informační zdroje •
www.seychelles.net všeobecné info o zemi
•
www.seychelles.uk.com Seychelles Tourist Office, Londýn
•
www.lonelyplanet.com Lonely Planet – podrobné a kvalifikované průvodce
•
www.allafrica.com All Africa Global Media – zpravodajství
•
www.africaintelligence.com Indian Ocean Newsletter – zpravodajství (placené)
•
www.stratfor.com Strategic Forecasting – zpravodajství (placené)
•
www.news.bbc.co.uk BBC – zpravodajství
5/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
•
www.africaonline.com Africa on Line – zpravodajství
•
www.nation.sc Nation stránky jediného deníku v zemi
•
www.worldbank.org Světová banka – statické údaje
•
www.imf.org Mezinárodní měnový fond – ekonomické údaje
•
www.siba.net Seychelles International Business Authority
1.19. Adresy významných institucí
6/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
2. Vnitropolitická charakteristika Seychely byly francouzskou kolonií v období 1756–1794, odkdy pochází většina místních francouzských pojmenování, včetně samotného názvu země (po tehdejším ministru financí Jean Moreau de Séchelles). V období 1794–1811 se o ostrovy přela Francie s Velkou Británií, v roce 1814 získala kontrolu definitivně Velká Británie, která ostrovy spravovala až do jejich nezávislosti v roce 1976. Po téměř 200 letech je přirozené, že francouzština je na Seychelách již v menšině. V roce 1903 získaly Seychely statut britské korunní kolonie. V roce 1948 proběhly první volby do Zákonodárné rady a v roce 1964 došlo k ustavení prvních politických stran: socialisticky orientované Seychelské lidové sjednocené strany (SPUP) vedené Francem Albertem René a Seychelské demokratické strany (SDP) Jamese Manchama s liberální orientací. V roce 1966 v parlamentních volbách vítězí SDP. Seychely byly prohlášeny nezávislým členem Commonwealthu v r. 1976. Prvním prezidentem nezávislých Seychel se stal Sir James Richard Mancham. Po roce vlády se však stal obětí státního převratu, který uskutečnil tehdejší předseda vlády Albert René (1977). Od té doby (1977–1992) žil v londýnském exilu. Albert René prohlásil svoji stranu Seychelskou lidovou pokrokovou frontu (Seychelles People`s Progressive Front – SPPF) za jedinou legální politickou stranu v zemi. Tento stav trval až do r. 1991, kdy se země pod tlakem donorských zemí vrátila k pluralitnímu systému. Albert René, který stál v čele státu nepřetržitě 27 let, v dubnu 2004 odstoupil z důvodu vysokého věku. V souladu s ústavou nastoupil do funkce hlavy státu dosavadní viceprezident James A. Michel, jenž byl v srpnu 2006 – v termínu řádných prezidentských voleb – do funkce prezidenta zvolen. Ve volbách r. 1993, 1998 i 2002 zvítězila s výraznou převahou SPPF. Poslední (předčasné) volby se uskutečnily v květnu 2007, kdy byl parlament rozpuštěn prezidentem. Důvodem byl protest opoziční SNP vedený kvůli kontroverznímu rozhodnutí Národního shromáždění o zákazu přidělování licencí na vysílací práva pro politické strany a náboženské skupiny. Obě opoziční strany SNP a SDA spojily své síly a sestavily společné kandidátky pod hlavičkou SNP. Volby se tak staly duelem mezi SPPF a SNP. Zatímco SPPF prezidenta Michela v předvolební kampani vyzdvihovala své ekonomické úspěchy (růst ekonomiky o 5 %) a varovala před tím, že opozice uškodí ekonomickému růstu, SNP a SDA apelovaly na voliče, aby podpořili „skutečný“ vícestranický systém a nedávali již další mandát SPPF. Volební účast dosáhla vysokých 85,9 %. Ve volbách vyhrála (stejně jako doposud) SPPF a v parlamentu obsadila 23 míst oproti 11 místům SNP.
Politický vývoj v datech: Nezávislost •
29. 6. 1976 – vyhlášena nezávislost, ustavena koaliční vláda, v čele prezident James Mancham a France Albert René jako předseda vlády
•
5. 6. 1977 – nekrvavý státní převrat provedený příznivci předsedy vlády – René se stává prezidentem
Politické změny •
1978 – přijetí nové Ústavy zakotvující vládu jedné politické strany (tzv. 2. republika)
•
1979 – v prezidentských volbách René zvolen prezidentem
•
1981 – s pomocí tanzanských jednotek potlačen pokus jihoafrických žoldáků obnovit vládu bývalého prezidenta Manchama
•
1982 – potlačena vzpoura armádních důstojníků
•
1984 – v prezidentských volbách René zvolen na další funkční období, zároveň zastával funkci ministra zahraničních věcí Seychelské republiky
•
1989 – v prezidentských volbách René zvolen na další funkční období
•
1991 – povolena činnost politických stran
•
18. 6. 1993 – přijata nová ústava zakotvující pluralitní politický systém (tzv. 3. republika)
•
srpen 1993 – v pluralitních prezidentských volbách byl René zvolen na další funkční období
•
1998 – v pluralitních parlamentních volbách vítězí ziskem 30 ze 34 mandátů SPPF
7/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
•
3. 9. 2001 – v předčasných prezidentských volbách poráží René ziskem 54 % hlasů vůdce opoziční SNP Wavela Ramkalawana (45 %) a je zvolen na další funkční období
•
6. 12. 2002 – v parlamentních volbách zvítězila ziskem 54,3 % hlasů SPPF, která získala 23 mandátů před opoziční SNP (42,6 % a 11 mandátů) a SDP (3,1 % – bez mandátu)
•
14. 4. 2004 – René rezignoval na funkci hlavy státu (odešel do penze), novým prezidentem byl v souladu s ústavou jmenován dosavadní viceprezident James Alix Michel
•
30. 6. 2006 – Michel byl ziskem 53,73 % hlasů zvolen prezidentem (poražený Wavel Ramkalawan získal 45,71 % hlasů), 2. 8. 2006 inaugurován
•
listopad 2006 – policie silou potlačila demonstraci opozičních poslanců před parlamentem, 4 poslanci (mezi nimi i šéf opozice Wavel Ramkalawan) byli zraněni. Poslanci protestovali proti zákazu zřízení rozhlasové stanice
•
květen 2007 – po parlamentních volbách nedošlo ke změně počtu mandátů v parlamentu
•
červen 2007 – snížení počtu ministrů z 10 na 8, klíčoví ministři potvrzeni ve svých funkcích
O Siru Jamesovi: Sir James Mancham byl prvním prezidentem nezávislých Seychel. Po roce vlády se však stal obětí marxistického státního převratu (1977), který uskutečnil tehdejší předseda vlády Albert René v době, kdy se Sir Mancham v Londýně účastnil konference hlav států Commonwealthu a oslav výročí královny Alžběty II. Od té doby (1977–1992) žil v londýnském exilu. Za dobu jeho krátké roční vlády Seychely zažily velký rozkvět. K jeho zřejmě největším úspěchům patřilo vyjednání souhlasu Velké Británie a USA, aby bylo na Seychelách postaveno mezinárodní letiště, které bylo uzpůsobeno jak na přistávání vojenských (amerických), tak civilních letadel a následné etablování Seychel jako turistického ráje. V nuceném exilu se Mancham věnoval četným a různorodým aktivitám, a to jak práci v soukromém sektoru, tak také v intelektuální sféře. Založil „Kampaň za návrat demokracie na Seychely“ a jako lektor přednášející na mnoha univerzitách tematicky zpracovával především velmocenský boj o vliv v Indickém oceánu. Tomuto tématu se aktivně věnuje dodnes. Po patnáctiletém exilu a návratu do vlasti v roce 1992 se James Mancham prohlásil „Apoštolem národního usmíření“ a usiloval o jeho propagaci ve vnitropolitickém procesu, stejně jako o návrat k multipartismu. Dodnes zůstává aktivním činitelem jak na domácí, tak mezinárodní politické scéně a je častým přednášejícím na konferencích s různorodou tematikou – např. regionální bezpečnost, demilitarizace a dobré vládnutí v Africe, potravinová bezpečnost, role ostrovních národů v novém miléniu, geopolitika v Indickém oceánu aj. K nejaktuálnějším počinům Sira Jamese patří vydání knihy s názvem: „Seychelles Global Citizen: The Autobiography of the Founding President of the Republic of Seychelles“. Kniha je především (ale nejen) politickým pojednáním o probíhajícím konfliktu v boji o moc a vliv v Indickém oceánu a o vnitropolitických seychelských turbulencích. James Mancham tu vzpomíná na složitosti období vyjednávání nezávislosti pro seychelské souostroví na Velké Británii a do tohoto kontextu zasazuje své poznání, že bývalí koloniální vládcové málokdy jednaly ve vztahu ke svým bývalým koloniím altruisticky, na prvním místě byly vždy jejich potřeby, zájem či snaha získat vliv v oblasti. Jinak tomu nebylo ani v případě souhlasu mocností s vybudováním mezinárodního letiště na Seychelách, kdy hlavím motivem pro Západ (závislým na ropě) bylo získání „nepotopitelné letecké základny“ v Indickém oceánu (báze USA na ostrově Diego Garcia), jejímž hlavním úkolem bylo monitorovat a ochraňovat ropné cesty. Touto optikou začal pohlížet také na rozvoj turismu na seychelských ostrovech – příjmy z turistického ruchu považoval za největší dobrovolný transfer zdrojů od bývalých koloniálních vůdců ke svým bývalým koloniím. Byli to právě britští a francouzští turisté, kteří na Seychely přinášeli mnohem více finančních prostředků, než jejich vlády poskytovaly formou pomoci, jejíž objem byl limitován tím, že chyběla motivace dosažení bezprostředního zájmu. Sir Mancham vyzdvihuje strategickou a globální důležitost seychelských ostrovů, pod heslem „žádná země není malá, je-li obklopena mořem“. Strategická důležitost Seychel vyplývá z jejího umístění v Indickém oceánu, který je hlavní obchodní (energetickou) mořskou cestou. Geostrategickou důležitost Seychel přirovnává k postavení Kuby v 50. letech. Toto přirovnání má svůj účel, jelikož Sir James výše uvedenými
8/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
argumenty apeluje především na představitele USA, aby na Seychelách jmenovali svého velvyslance, a to nejen v kontextu nedávného podpisu dohody o vojenské spolupráci mezi představiteli Seychel a Číny.
2.1. Stručná charakteristika politického systému Politický systém prezidentská republika s jednokomorovým Národním shromážděním (34 křesel)
Hlavní politické strany •
Seychelles People`s Progressive Front
•
Seychelles National Party
•
Social Democratic Aliance
Hlavní politické události Seychely, původně pod britskou nadvládou, byly prohlášeny nezávislým členem Commonwealthu v r. 1976. Následující rok tehdejší předseda vlády Albert René provedl státní převrat a prohlásil svoji stranu, Seychelskou lidovou pokrokovou frontu (Seychelles People´s Progressive Front - SPPF), za jedinou legální politickou stranu v zemi. Tento stav trval až do r. 1991, kdy se země pod tlakem donorských zemí vrátila k pluralitnímu systému. Ve volbách r. 1993, 1998 i 2002 pak zvítězila s výraznou převahou SPPF. Albert René, který stál v čele státu nepřetržitě 27 let, z titulu vysokého věku v dubnu 2004 odstoupil. V souladu s ústavou nastoupil do funkce hlavy státu dosavadní viceprezident James A. Michel, jenž byl v srpnu 2006 – v termínu řádných prezidentských voleb – do funkce prezidenta zvolen na 5ti leté období. V důsledku hospodářské krize v roce 2008 (neschopnost hradit úrokové sazby půjček) se Seychely obrátily na MMF se žádostí o audit – v návaznosti na výsledky auditu a doporučení MMF začala vláda úspěšně uskutečňovat radikální reformy včetně zásadní liberalizace devizového režimu, které jim vyneslo také schválení překlenovací půjčky. V současné době se uskutečňuje druhá generace reforem zaměřených na transformaci a zlepšení výkonnosti ekonomiky a zabezpečení makroekonomické stability, hospodářské reformy a ekonomický růst jsou pozitivně hodnoceny i v rámci monitoringu DEU včetně čerpání EDF. Seychely respektují mezinárodní právo a země nebyla od vyhlášení své nezávislosti nikdy vtažena do žádného vnějšího konfliktu. V průběhu roku 2010 došlo k nárůstu aktivit seychelské strany na mezinárodní scéně, a to především v souvislosti s bojem proti (somálskému) pirátství – na Seychelách je v současné době zadrženo a souzeno cca 40 somálských pirátů, uskutečnilo se zde i několik jednání k této problematice (např. Mezinárodní sympozium o pirátství či Mezinárodní konference o pirátství) Dne 22. listopadu 2010 se konalo teprve druhé zasedání pracovní skupiny (WP) pro přístup Seychel (SYC) do WTO. Na programu zasedání bylo: •
zhodnocení stavu jednání o přístupu na trh na základě revidované zbožové nabídky (WT/ACC/SPEC/ SYC/2/REV.1) a nabídky ve službách (WT/ACC/SPEC/SYC/3/Rev.1,
•
obnovení prověrky zahraničně-obchodního režimu Seychel na základě revidovaného memoranda o zahraničně obchodním režimu (WT/ACC/SYC/9), odpovědí na dotazy členů (WT/ACC/SYC/10), informativních dokumentů z oblasti SPS a TBT (WT/ACC/SYC/11) a přehledu legislativy (WT/ACC/ SYC/9/ADD.1 a 10/ADD.1)
•
zvážení dalších kroků v činnosti WP.
Evropská komise upozornila, že prakticky neexistuje legislativa v oblasti TBT, SPS a dovozních licencí. Chybí rovněž legislativní akční plán. V průběhu schůzky vedoucí delegace Seychel požádal o poskytnutí 9/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
technické pomoci avizoval zájem ukončit přístupový proces v časovém horizontu r. 2014 , což však EK považuje za nereálné.
2.2. Hlava státu (jméno, kompetence) •
H. E. James A. MICHEL: současně ministr obrany, vnitra a právních záležitostí
2.3. Složení vlády •
Danny Faure: viceprezident, současně ministr obchodu a financí, ministr veřejných zálěžitostí a ministr informací, komunikace a technologií
•
Vincent Meriton: ministr pro místní rozvoj, mládež a sport
•
Jacquelin Dugasse: ministr využívání půdy a bydlení
•
Joel Morgan: ministr domácích záležitostí, životního prostředí a dopravy
•
Macsuzy Mondon: ministryně pro vzdělávání, zaměstnanost a lidské zdroje
•
Bernard Shamlaye: ministr sociálního rozvoje a kultury
•
Jean-Paul Adam: ministr zahraničních věcí
•
Peter Sinon: ministr investicí a přírodních zdrojů
10/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
3. Zahraničně-politická orientace 3.1. Členství v mezinárodních organizacích a regionálních uskupeních ACP (African, Caribbean and Pacific), AfDB (African Development Bank), AOSIS (Alliance of Small Island States), AU (African Union), COMESA (Common Market for Eastern and Southern Africa), FAO (Food and Agriculture Organization), G-77, IAEA (International Atomic Energy Agency), IBRD (International Bank for Reconstruction and Development), ICAO (International Civil Aviation Organization), ICRM (Institute of Certified Records Managers), IFAD (International Fund for Agricultural Development), IFC (International Finance Corporation), IFRCS (International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies), ILO (International Labour Organization), IMF (International Monetary Fund), Interpol, IOC, ISO (korespondent), ITU (International Telecommunication Union), ITUC (International Trade Union Confederation), MIGA (Multilateral Investment Guarantee Agency), NAM (Non-Aligned Movement), OIF (l`Organisation internationale de la Francophonie), OPCW (Organization for the Prohibition of Chemical Weapons), SADC (Southern African Development Community), UN, UNCTAD (United Nations Conference on Trade and Development), UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization), UNIDO (United Nations Industrial Development Organization), UNWTO (World Tourism Organization), UPU (Universal Postal Union), WCO (World Customs Organization), WHO (World Health Organization), WIPO (World Intellectual Property Organization), WMO (World Meteorological Organization), WTO (World Trade Organization) (pozorovatel).
3.2. Účast země na mnohostranných smlouvách a dohodách Z obchodně politického hlediska je klíčová účast v regionálních uskupeních Indického oceánu.
3.3. Přehled bilaterálních smluv s ČR (včetně data vstupu) – mimo smluv dle kap.7.1. Dohoda o vědecké a kulturní spolupráci (14. 4. 1986).
11/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
4. Ekonomická charakteristika země 4.1. Zhodnocení hospodářského vývoje za minulý rok, předpověď dalšího vývoje Úroveň seychelské ekonomiky, měřeno ukazatelem HDP na obyvatele, je nejvyšší v rámci subsaharské Afriky; posledních několik let nicméně vykazuje stagnaci. Dvě nejdůležitější odvětví ekonomiky jsou cestovní ruch a rybozpracující průmysl (konzervovaný tuňák). Vláda se snaží omezit tuto jednostrannou závislost podporou zemědělství a malovýroby. Zásadním problémem je však nedostatek volně směnitelné měny, jehož průvodním jevem jsou různá administrativní opatření, která mají za následek chronicky špatné zásobování maloobchodní sítě. V zemi existuje rozsáhlý černý trh. Základním krokem, vedoucím k narovnání stávajících disproporcí, by byla devalvace uměle udržované domácí měny.
4.2. Základní makroekonomické ukazatele za posledních 5 let (HDP/ obyv., vývoj objemu HDP, podíl odvětví na tvorbě HDP, míra inflace, míra nezaměstnanosti) 2007 21 300
HDP na obyvatele (USD) 2008 20 800
2009 20 800
HDP přírůstek (%) 2006
2007
2008
4,5
7,3
2009 -1,3
0,7
Podíl odvětví na tvorbě HDP (2009) •
Zemědělství: 2,9 %
•
Průmysl: 30,8 %
•
Služby: 66,2 %
Klíčovým odvětvím jsou služby (zejména turistický ruch), které se na HDP podílejí více než 60 %. Rybozpracující průmysl představuje 20 % HDP. Celkově zaznamenal průmysl v r. 2009 pokles oproti předchozímu období o 3%. Zemědělství se na HDP podílí pouze minimálně (pěstování kokosových ořechů, skořice, vanilky, sladkých brambor, čaje a banánů). Míra inflace (%) 2008
2009 37
31,8
Míra nezaměstnanosti (2006): 2 % Pracovní síla (2006): 39 560
4.3. Průmysl – struktura, tempo růstu, nosné obory Průmysl představuje více než 30 % HDP. Kromě klíčového rybozpracujícího průmyslu to jsou pivovarnictví a nealko nápoje, tabákový průmysl, stavba lodí, tiskařský průmysl a výroba nábytku. Kromě poměrně objemného vývozu tuňáka je rozsah výroby omezen malou kapacitou tuzemského trhu, pro který je většina produkce určena.
12/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
4.4. Stavebnictví Je soustředěno do hlavního města a na výstavbu infrastruktury.
4.5. Zemědělství – vývoj, struktura Zemědělství představuje pro své omezené zdroje půdy na straně jedné a nevlídnými klimatickými podmínkami (četné srážky, vysoké teploty a vlhkost) na straně druhé nemalý problém – většina obilovin se dováží. Pro export se pěstují kokos, skořice a čaj. Sektor vytváří cca 3 % HDP.
4.6. Služby Páteří ekonomiky ostrovů je turistický ruch, jehož prudký rozvoj nastal počátkem 70. let, kdy zahájilo provoz mezinárodní letiště na Mahé. Počet návštěvníků se každoročně pohybuje kolem 120 tisíc, z toho dvě třetiny z Evropy. Seychelám se nevyhnul globální úpadek sektoru, který nastal po útocích 11. září 2001. V současnosti se země potýká s úbytkem návštěvníků, zapříčiněným vysokou cenovou úrovní služeb a základních komodit i jejich nízkou kvalitou.
4.7. Infrastruktura (doprava, telekomunikace, energetika – z toho jaderná) Silniční síť zahrnuje celkem 300 km komunikací, z toho více než 200 km s pevným povrchem. Pravidelná trajektová přeprava existuje mezi ostrovy Mahé, Praslin a La Digue. Mezinárodní letiště je na ostrově Mahé a spojení s Evropou je provozováno jak domácími Air Seychelles, tak i British Airways. Veškerá elektrická energie je generována v tepelných elektrárnách – z ropy, která je však drahá s ohledem na rostoucí ceny ropy, hledají se náhradní zdroje z obnovitelné energie. Velký zájem je o solární panely, což vytváří určitou možnost o naše podnikatele.
4.8. Přijímaná a poskytovaná rozvojová pomoc Od dubna 2010 Světová banka schválila 3 půjčky prostřednictvím IBRD v celkové hodnotě USD 19,7 mil. Tyto půjčky jsou zaměřeny především na podporu zemědělství, rybolovu, lesnictví, zdravotnictví, průmyslu, obchodu a dopravy.
13/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
5. Finanční a daňový sektor 5.1. Státní rozpočet – příjmy, výdaje, saldo za posledních 5 let Státní rozpočet 2009 příjmy výdaje saldo
306,2 266,3 39,9
Vývoj státního rozpočtu od května 2010 do října 2010 (dle centrální banky, ) SCR=1,55 CZK Monthly May 2010 Jun 2010 Jul 2010 Aug 2010 Sep 2010 Oct 2010 GOVERNMENT BUDGET (R million) Revenue & 282.9 384.7 330.6 432.6 331.7 281.8 Grants Total Revenue 281.5 383.4 329.0 429.9 330.1 277.9 Tax 265.6 284.7 268.8 349.1 308.9 249.8 Non-tax 15.9 98.7 60.2 80.8 21.2 28.1 Grants 1.4 1.3 1.6 2.6 1.6 3.9 Expenditure 227.1 230.7 279.2 248.5 374.9 276.1 and Net Lending Current 193.8 230.8 250.5 223.6 310.6 244.2 Expenditure Primary 187.5 183.9 216.2 206.2 190.0 220.9 Current Expenditure Wages and 56.6 61.1 62.8 59.2 52.1 57.3 Salaries Goods and 57.8 50.5 70.7 60.3 61.5 76.1 Services Interest due 6.3 46.9 34.2 17.4 120.6 23.3 External 1.9 32.6 10.8 10.8 92.2 19.0 Domestic 4.4 14.3 23.4 6.6 28.4 4.3 Transfers 70.2 72.1 104.2 85.7 76.4 84.7 Social 19.4 21.4 22.1 38.9 24.7 29.2 program of Central Government Transfers to 21.9 18.6 50.2 23.2 22.8 24.8 public sector from Central Government Benefits and 28.8 32.0 31.8 23.6 28.9 30.8 approved programs of SSF Other 2.9 0.2 0.4 0.9 0.0 2.8 Capital 49.4 28.1 46.9 73.9 111.3 87.0 Expenditure Net Lending -16.1 -28.2 -18.2 -49.0 -47.0 -55.1 Contingency 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
14/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
Primary balance, Accrual basis (GFS) including grants in percent of GDP Excluding grants in percent of GDP Overall balance, Accrual basis (GFS) in percent of GDP
620.5
200.9
85.6
201.4
77.4
28.9
0.6%
1.8%
0.8%
1.8%
0.7%
0.3%
60.6
199.6
84.0
198.8
75.8
25.0
-0.1%
1.8%
0.7%
1.8%
0.7%
0.2%
-42.3
154.1
51.4
184.0
-43.2
5.6
-0.4%
1.4%
0.5%
1.6%
-0.4%
0.0%
Sources: GFS statistics based on new format provided by Ministry of Finance as of January 2009
5.2. Platební bilance (běžný, kapitálový, finanční účet), devizové rezervy (za posledních 5 let) Platební bilance 2008 Vývoz Dovoz Saldo Státní dluh Státní rezervy
2009 496,8 1 005 -508,2 1 505 63,8
432,5 759,1 -326,6 1 321 190,6
Zdroj Poznámka: výše uvedené údaje jsou většinou odhady
5.3. Zahraniční zadluženost, dluhová služba Státní dluh
Zahraniční zadluženost (dle SB, USD mil.) 2008 1 505
2009 1 321
5.4. Bankovní systém (hlavní banky a pojišťovny) Centrální banka: CENTRAL BANK OF SEYCHELLES Independence Ave. P.O.Box 701, Victoria Tel.: (+248) 282000 Fax: (+248) 226104
Komerční banky: BARCLAYS BANK PLC
15/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
Independence Ave. P.O.Box 167, Victoria Tel.: (+248) 383838 Fax: (+248) 324054 DEVELOPMENT BANK OF SEYCHELLES Mahe P.O.Box 217, Victoria Tel.: (+248) 294400 Fax: (+248) 224274 e-mail:
[email protected] NOUVOBANQ State House Avenue P. O. Box 241, Victoria Tel.: (+248) 293000 Fax: (+248) 224670 e-mail:
[email protected] SEYCHELLES SAVINGS BANK Kingsgate Hse. P. O. Box 531, Victoria Tel.: (+248) 225251 Fax: (+248) 224713 e-mail:
[email protected]
Pojišťovny: H. SAVY INSURANCE CO. LTD. Maison La Rosiere P.O.Box 887, Victoria Tel.: (+248) 322272 Fax: (+248) 321666 e-mail:
[email protected] STATE ASSURANCE CORPORATION Pirates Arms Building P.O.Box 636, Victoria Tel.: (+248) 295000 Fax: (+248) 224495 e-mail:
[email protected]
5.5. Daňový systém Obchodní daň (Trade Tax) se vztahuje na tři oblasti: •
dovozy: týká se veškerého dováženého zboží. Sazba je v rozmezí 0–200 % z hodnoty zboží; v průměru však 25 %. Netýká se reexportů.
•
služby: platí se měsíčně a výše je odvislá od obratu poskytovatele
•
domácí výroba: týká se alkoholu, nápojů a tabáku
Sociálnípojištění: zaměstnavatel odvádí za každého pracovníka. Sazba se pohybuje na úrovni 10–40 % vyplácené mzdy v závislosti na její výši. Živnostenská daň (Business Tax) se stanoví na základě čistého zisku nebo zdanitelného příjmu. V závislosti na jeho výši se pohybuje v rozmezí 0–40 %. Podrobnosti jsou specifikovány v Business Tax Act (Ministry of Finance 1987, 1992). Daň vybíraná srážkou (Withholding Tax) se týká výnosů z cenných papírů, úroků, licenčních poplatků a autorských honorářů. Řídí se rovněž zákonem Business Tax Act. 16/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
6. Zahraniční obchod země 6.1. Obchodní bilance za posledních 5 let – vývoz, dovoz, saldo – tabulka Vývoz Dovoz Saldo
Obchodní bilance (USD mil.) 2008 496,8 1 005 -508,2
2009 432,5 759,1 -326,6
6.2. Teritoriální struktura – postavení v (k) EU Hlavními obchodními partnery jsou ve vývozu (2009) Velká Británie 24,84 %, Francie 18,53 %, Itálie 9,45 %, Mauritius 9,03 %, Japonsko 6,98 % a Španělsko 4,92 %. Dovozními partnery (2009) jsou Saudská Arábie 16,44 %, Indie, 8,33 %, Španělsko 7,49 %, Jižní Afrika 6,72 %, Francie 6,39 %, Brazilie 6,07 % a Singapur 5,07 %
6.3. Komoditní struktura Vývozu dominuje konzervovaný tuňák (více než 2/3 podíl); dovozy představují hotové výrobky, stroje, dopravní prostředky a potraviny.
6.4. Dovozní podmínky a dokumenty (po vstupu do EU), celní systém, kontrola vývozu Pro jakýkoliv dovoz musí být uděleno dovozní povolení Ministerstva financí. Zboží je dle „potřebnosti“ klasifikováno do kategorií, kdy potraviny a komodity základní potřeby spadají do kompetence státní organizace Seychelles Marketing Board. Udělení dovozního povolení může trvat několik měsíců i déle. Tato dovozní povolení byla přijata vzhledem k nedostatku volně směnitelné měny a v praxi znamenají zásadní překážku pro volný obchod.
6.5. Ochrana domácího trhu 6.6. Zóny volného obchodu Zóna volného obchodu (Seychelles International Trade Zone – SITZ) byla zřízena v r. 1995. Je určena pro překlad, balení, skladování a výrobu za účelem exportu. Zóna poskytuje zásadní úlevy – osvobození od místních daní a možnost dílčího zaměstnání zahraniční pracovní síly. Vztahuje se na ni tzv. SITZ Act a je spravována státní institucí Seychelles International Business Activity. Její kapacita je však využívána na pouhých 40 %. Důvodem tohoto stavu je povinnost zaměstnat z jedné poloviny (drahou) domácí pracovní sílu.
17/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
7. Obchodní a ekonomická spolupráce s ČR 7.1. Smluvní základna Obchodní dohoda: Victoria, 11. 1. 1988. V souvislosti se vstupem ČR do EU seychelská strana souhlasila s ukončením její platnosti k termínu vstupu.
7.2. Bilance vzájemné obchodní výměny za posledních 5 let – tabulka Země původu/určení Kód Název Seychely
SC
Bilance vzájemné obchodní bilance tis. Kč 2009 Obrat Vývoz Dovoz 63 405 61 615 1 790
Bilance 59 825
7.3. Komoditní struktura českého vývozu/dovozu •
Hlavní položka vývozu ČR: výrobky techniky zdravotnické, instalační a vytápěcí elektrické stroje
•
Hlavní položka dovozu ČR: umělecká díla
7.4. Perspektivní položky českého exportu (velikost trhu, podíl domácí výroby a dovozu) Perspektivní je účast na různých rozvojových programech jako např. při rozvoji infrastruktury, výstavbě silnic, budování nových zavlažovacích systémů a zásobníků na sladkou vodu, zařízení pro recyklaci vody a ostatních surovin či zřizování výcvikových středisek pro řemeslnou výrobu. Dále dopravní prostředky včetně letadel a v neposlední řadě zařízení pro hotely – textil, sklo a porcelán.
7.5. Firmy a joint-ventures ve vzájemném obchodu a v ostatních oblastech ekonomické spolupráce ZÚ Nairobi nemá informace o konkrétních firmách či joint-ventures.
7.6. Vyhodnocení poptávek v teritoriu po českém zboží, výrobní kooperaci České zboží má tradičně dobrý zvuk, je hodnoceno jako kvalitní s přijatelnou cenou.
7.7. Zahraniční rozvojová spolupráce Aktuálně neprobíhá.
7.8. Vzájemná výměna v oblasti služeb Objem vývozu služeb z ČR na Seychely je zatím nulový. Příležitosti lze v omezené míře spatřovat v oblasti strategických služeb, především informačních technologiích, je ovšem nutné počítat s poměrně vyspělým trhem a silnou mezinárodní konkurencí.
7.9. Podmínky pro zaměstnávání občanů z ČR 18/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
8. Základní podmínky pro uplatnění českého zboží na trhu 8.1. Distribuční a prodejní kanály, využívání místních zástupců, další faktory ovlivňující prodej Vzhledem k omezené kapacitě trhu se dovozy realizují přímo, popř. prostřednictvím k tomu zřízených státních organizací.
8.2. Podmínky zaměstnávání cizinců a místních sil Cizinci potřebují ke své činnosti pracovní povolení – tzv. Gainfull Occupation Permit, který vydává Ministerstvo vnitra (Depatment of Internal Affairs, Immigration Division). Pro zaměstnání místních sil platí jednoduché pracovní právo. Doporučuje se uzavřít řádnou pracovní smlouvu, která je v případě pracovněprávního sporu podkladem pro soudní jednání.
8.3. Podmínky pro zřízení kanceláře, reprezentace, společného podniku Veškeré podnikání vyžaduje registraci. Podle zákona o společnostech (Companies Act), který vychází z anglického zákona o společnostech, lze zakládat následující typy společností: •
podnik jednotlivce (pod svým jménem)
•
veřejná obchodní společnost (Partnership)
•
akciová společnost (Proprietary Company)
•
společnost s ručením omezeným (Limited Company)
Zahraniční vlastnictví není omezeno – firma může ze 100 % patřit cizinci.
8.4. Požadavky na propagaci, marketing, reklamu (využití HSP) Obvyklá je propagace v HSP, zejména v tisku. Propagaci na místě nelze provádět bez materiálů v angličtině, popř. francouzštině.
8.5. Způsoby řešení obchodních sporů Obchodní právo vychází z práva anglického. Českým subjektům se nedoporučuje jít do sporů s místními partnery. Vhodnější a ve svém výsledku finančně méně náročné bývá mimosoudní vyrovnání.
8.6. Režim zadávání veřejných zakázek Veřejné zakázky se zadávají formou tendrů Ministerstva financí. Tendry bývají zveřejňovány v tisku. Termíny pro podávání nabídek jsou však velmi krátké, takže tendrového řízení se mohou zpravidla účastnit pouze ty firmy, které jsou v místě fyzicky přítomny, nebo zde mají své zástupce. V případě tendrů, které jsou financovány bankami nebo agenturami, kde ČR není členem (např. African Development Bank – AfDB), je nutné aby český dodavatel využil pro svou nabídku firmu sídlící v zemi, která je členskou zemí dané banky (agentury).
19/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
8.7. Problémy a rizika místního trhu V rámci afrického regionu jsou Seychely hodnoceny jako země s menšími riziky. Obvyklá platební podmínka, zejména při prvních dodávkách novým partnerům, je neodvolatelný akreditiv, otevřený u renomované banky. Pro pojištění proti politickým rizikům byla za podpory Světové banky zřízena African Trade Insurance Agency. Kontakt: P.O.Box 10620 Nairobi, Keňa web: www.ati-aca.com
8.8. Problematika ochrany duševního vlastnictví Ochrana duševního vlastnictví v evropském, nemluvě o americkém chápání, na Seychelách neexistuje. Krádeže technologických softwarových aplikací jakož i obcházení patentových práv, které by mohly české partnery ohrozit nejvíce, však narážejí na nízkou technologickou kulturu v zemi.
8.9. Obvyklé platební podmínky, platební morálka V případě nového obchodního kontaktu se doporučuje užívat neodvolatelný akreditiv. Z této platební podmínky lze postupně přejít na platbu proti dokumentům.
8.10. Významné veletrhy a výstavy v teritoriu Pořádají se specializované veletrhy (např. zařízení pro hotely – sklo, porcelán). Běžnou praxí vývozců je též uspořádání tzv. národních dnů.
20/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
9. Investiční klima 9.1. Podmínky vstupu zahraničního kapitálu (omezení, pobídky pro investory) Investice jsou regulovány tzv. Investment Promotion Act z r. 1994, který stanoví míru odpisů, sazby daní a sociálního pojištění, odečitatelné položky pro základ daně a kvóty pro zaměstnání zahraničních pracovních sil. Publikováno Ministerstvem financí.
9.2. Přímé zahraniční investice v teritoriu (odvětvová a teritoriální struktura) Na ostrovech se angažují zejména bývalé koloniální mocnosti, Velká Británie a Francie. Investice směřují zejména do oblasti telekomunikací, bankovnictví a dopravy.
9.3. České investice v teritoriu Dle dostupných informací na Seychelách nejsou.
9.4. Nejperspektivnější odvětví pro investice, privatizační a rozvojové projekty Perspektivní investicí je účast na rozvojových programech budování infrastruktury (silnice, letiště) a stavby zavlažovacích systémů. Vzhledem k existující tradici je pro české firmy zajímavý záměr zřizování výcvikových středisek pro řemeslné výroby.
9.5. Rizika investování v teritoriu Přestože se vláda snaží přilákat zahraniční investice, vzhledem k nesměnitelnosti místní měny nelze eventuální zisky převádět zpět ze země.
21/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)
SOUHRNNÁ TERITORIÁLNÍ INFORMACE
Seychely
10. Očekávaný vývoj v teritoriu 10.1. Významné události v následujícím roce a jejich dopady na ekonomickou sféru země Změna v čele státu, kdy po 27 letech vystřídal Alberta René jeho viceprezident, dává naději na řešení neúnosné situace, kdy místní měna je silně nadhodnocena a země trpí nedostatkem deviz. V důsledku tohoto stavu je ochromen zahraniční obchod země a stejně tak je vzhledem k vysokým cenám poskytovaných služeb a nedostatku mnohdy základních komodit postižen hlavní zdroj příjmů země – turistický ruch. Jakékoliv řešení však narazí na politický odpor obyvatelstva, které si zvyklo na štědrý sociální stát.
10.2. Trendy, vstup země do mezinárodních uskupení, přijetí nových zákonů, daní apod. Seychely vystupují aktivně zejména v rámci oblasti, kde jsou členy různých regionálních organizací.
10.3. Nové možnosti pro český export či jinou ekonomickou spolupráci s ČR ČR udržuje se Seychely tradičně přátelské styky a české zboží je dostatečně známo. Problémem je stávající systém dovozních povolení, který de facto znemožňuje volný zahraniční obchod.
22/22
© Zastupitelský úřad Nairobi (Keňa)