Sociaal ondernemen: innovatief ondernemen met dubbele winst Conferentie “Samen werken aan lokaal ondernemerschap” 19 november 2015 Bert Otten Radar Advies Lianne Harrewijn IMK
Sociaal ondernemen is in!
sociaal ondernemen VNG/PPO
2
11/20/2015
Plaatsbepaling Social enterprise Primair een maatschappelijke missie Zelfstandige onderneming Financieel zelfvoorzienend (beperkt afhankelijk van giften/subsidies) Sociale bedrijfsvoering
Sociale firma Particulier, eigen risico Substantieel personeelsbestand : afstand tot de arbeidsmarkt/beperking Minstens de helft omzet uit commerciële activiteiten Winst in ontwikkeling van de onderneming
Sociale werkvoorziening/arbeidsmatige dagbesteding Ondernemingen die socialer/inclusief ondernemen sociaal ondernemen VNG/PPO
3
11/20/2015
sociaal ondernemen VNG/PPO
4
11/20/2015
Voorbeelden
sociaal ondernemen VNG/PPO
5
11/20/2015
Lokale oriëntatie Social entrepreneurs zijn pioniers veelal gericht op lokale maatschappelijke vraagstukken: • Decentralisaties in het sociaal domein bieden kansen voor nieuwe verbindingen en innovaties • Versterken van lokale/wijkeconomie/participatie • Duurzaamheid • Transformatie sociale werkvoorziening
Top 3 Belemmeringen (Social Enterprise Monitor 2015) : 1. Regelgeving en overheidsbeleid 2. Toegang tot financiering 3. Herkenning en erkenning
sociaal ondernemen VNG/PPO
6
11/20/2015
Overheidsbeleid • Geen gericht overheidsbeleid in tegenstelling tot andere EU-landen • • • •
VK: social enterprise.uk/ social enterprise/mutuals (WISE/CIC) Frankrijk : movement des entrepreneurs sociaux België : sociale economie/ invoegbedrijven EU: Social Business Initiative
• SER advies 2015 • • • • • •
Investeer gezamenlijk in impactmeting Versterk de samenwerking tussen sociale ondernemingen Vergroot de kennis bij de overheid en sociale ondernemingen Onderzoek de mogelijkeheid voor een label Verbeter het financieringsklimaat Creëer meer ruimte bij overheidsinkoop
sociaal ondernemen VNG/PPO
7
11/20/2015
Gemeenten aan de slag Amsterdam wil meer succesvolle sociale ondernemingen 18 september 2015 De gemeente gaat meer inkopen bij sociale ondernemingen, versoepelt regels en verbetert het contact met sociaal ondernemers. Verder onderzoekt het college de beschikbaarheid van fondsen zodat deze bedrijven meer kapitaal kunnen aantrekken. De maatregelen zijn opgenomen in het actieplan Sociaal Ondernemen 2015-2018.
sociaal ondernemen VNG/PPO
8
11/20/2015
Ondernemen met Bbz • • • • • •
•
Landelijk gemiddeld 10.000 aanvragen per jaar Grofweg 4.000 toekenningen op levensonderhoud en/of bedrijfskapitaal 40-60 verhouding starters gevestigden Voornamelijk >97% micro ondernemers dan wel zzp-ers (landelijk MKB >92%) Grotendeels lokaal georiënteerd, wijk en/of regio Top 4 sectoren: 22% bouw 18% dh 17% horeca 14% persoonlijke dienstverlening Gestart met met Bbz ondersteuning; na 3,5 jaar ruim 74% nog actief Positieve effecten op persoonlijke ontwikkeling en sociale betrokkenheid 9
Sociaal ondernemen binnen Bbz
Social Return ‘kleine ondernemers’
10
Ezeltherapie en ezelwandelingen • Kernactiviteit: dagbestedingen, ezeltherapie & workshops. • Maatschappelijk doel: zingeving van bestaan aan kinderen & jongeren met een beperking en de ontwikkeling van deze kinderen positief beïnvloeden door ezeltherapie • Sterk: motivatie, ervaring in de zorg en de passie • Ontwikkeling in management & commerciële vaardigheden & zakelijke houding • Huidige situatie: Na 1 jaar gehele krediet afgelost. Nu na ruim twee jaar is er voldoende winstgevendheid voor levensonderhoud. Privé veel ontzien. 11
Natuureducatie • Het bieden van educatie en vermaak over de natuur aan ‘stadse’ kinderen. Zelf beleven en ontdekken staat centraal • Maatschappelijk doel: De jeugd in de stad de waarde en het belang van de (stadse) natuur bijbrengen. • Sterk in passie overbrengen en netwerken opbouwen • Ontwikkeling in management en commerciële vaardigheden & zakelijke houding. • Huidige situatie na 3 jaar: Onafhankelijk van Bbz 12
Sport en voeding
• Ontwikkeling van gezonde sportkantines • Maatschappelijk doel: De bestrijding van overgewicht en de bevordering van gezonde voeding en beweging. • Sterk in kennis en netwerken • Ontwikkeling noodzakelijk op pitchen verkopen en acquisitie, de boer op • Huidige situatie is nog in opbouw, nog uitkeringsafhankelijk
13
Boodschappenservice
• Doen en bezorgen van boodschappen voor zelfstandig wonende ouderen • Maatschappelijk doel: Toenemend aantal ouderen zoveel mogelijk zelfstandig te laten blijven • Sterk in overtuigingskracht, binden van partijen, doorzettingsvermogen • Ontwikkeling op organisatie, logistieke zaken, commerciële vaardigheden en financieel inzicht. • Heeft aantal partijen aan zich gebonden, start is gemaakt, begeleiding loopt. 14
Schoonmaakbedrijf • Interieurreiniging, woningontruimingen & woningreiniging • Maatschappelijk doel: Mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt werk dan wel werkervaring bieden • Sterk in samenhang bedrijfsformule, flexibiliteit, lerend vermogen • Ontwikkeling was nodig op commercieel beleid (passief) en financieel inzicht • Huidige situatie: financiële problemen zijn overwonnen, 25 medewerkers in dienst, maatschappelijk doel groeit in belang.
Goodcompany Award 2014 15
Extra aandachtspunten • Coaching en ontwikkeling op: - commerciële vaardigheden - acquisitie - zakelijkheid • Beoordeling bedrijfsformule: - langere aanloopperiode - gedrevenheid ondernemer - ingebed zijn/raken in netwerken - consistentie bedrijfsformule/propositie
16
Social return door kleine ondernemers • • • • • • • •
1. Iets terug doen voor de samenleving 2. Ervaring opdoen als werkgever 3. Werkervaring opdoen voor Wwb-er (nu PW) 11 gemeenten, 100 ondernemers & 100 stageplekken 6 gemeenten, 50 ondernemers & 24 stageplekken en 28 stagiairs Positieve resultaten op activatie en ervaring opdoen. Aantal contracten en enkele uitstroom naar ondernemerschap Begeleiding ondernemers en stagiairs essentieel. Matching procedure aan de voorkant beter kaderen. Enthousiasme Bbz ondernemers zeer groot. Graag bijdragen aan en iets terug doen voor de samenleving
17
Sociaal ondernemen en Bbz Stimuleer en benut sociaal ondernemen binnen Bbz - Herkenning en erkenning op basis van criteria - Investeer in begeleiding & ontwikkeling - Stimuleer via eigen inkoop en SR programma - Faciliteer in netwerken - Ruimere financieringsmogelijkheden? - Social return ‘verplichting’ van bestaande Bbz ondernemers
18
Vragen? Bert Otten Radar
[email protected] 06-22303790
Lianne Harrewijn IMK
[email protected] 06-419 00 528
19