Slingelandnieuws Informatieblad voor patiënten en bezoekers van het Slingeland Ziekenhuis Nummer 12 - december 2012
Neem gratis me
e!
De beste zorg voor te vroeg geboren baby’s Poliklinieken buiten het ziekenhuis Patiënt met diabetes wordt steeds meer eigen behandelaar Reumatoloog Irene Idema vertelt over jicht
avondspreekuur U kunt ook dinsdagavond van 17.30 tot 20.30 uur terecht op de poliklinieken van het Slingeland Ziekenhuis. Colofon Geopende poliklinieken op dinsdagavond: Slingeland Nieuws is een uitgave van
• INTERNE GENEESKUNDE
Inschrijfbalie verhuisd
(één keer per maand op dinsdag) • DIABETESVERPLEEGKUNDIGE (alleen controle-afspraken) • PLASTISCHE CHIRURGIE • SEKSUOLOGIE • UROLOGIE • KNO-HEELKUNDE • VAATDIAGNOSTIEK • KLINISCHE GERIATRIE • KAAKCHIRURGIE (alleen poliklinische behandelingen en geen spoedpatiënten,
De Inschrijfbalie is verhuisd. Meteen bij binnenkomst in de centrale hal bevindt de Inschrijfbalie zich links naast de receptie. De medewerkers registeren uw basisgegevens en maken daar een ponskaartje van. Bij wijziging van uw basisgegevens zoals uw naam, adres, telefoonnummer, huisarts, apotheek of ziektezorgverzekering dient u de verandering door te geven bij de Inschrijfbalie zodat uw ponskaartje aangepast kan worden. Denkt u wel aan een geldig legitimatiebewijs en uw juiste verzekeringsgegevens. U kunt iedere werkdag bij de Inschrijfbalie terecht van 7.45 tot 17.00 uur en op dinsdagavond tot 20.30 uur. Wilt u de wijzigingen doorgeven voorafgaand aan uw polibezoek, komt u dan iets eerder.
controles of implantaten)
het Slingeland Ziekenhuis Doetinchem en verschijnt tweemaal per jaar. Het blad is bedoeld om patiënten en bezoekers te informeren over ontwikkelingen in het Slingeland Ziekenhuis. Slingeland Nieuws is gratis en mag worden meegenomen. Voorpagina Neonatologieverpleegkundige Nicole Nijenhuis met baby Isa Eindredactie Saskia de Ree-Steenbergen (PR-functionaris) Redactie
Geachte lezer, Dankzij nieuwe ontwikkelingen beschikken we over meer kennis en innovatieve technieken. Mensen met diabetes worden daardoor steeds meer hun eigen behandelaar, gecoacht door het diabetesteam. Ook de taak van de verpleegkundige verandert. De verpleegkundig specialisten vervullen een rol die tussen die van verpleegkundige en arts in ligt. Verder in deze uitgave verpleegkundige hulp aan huis voor patiënten met hartfalen. Deze manier van werken voorkomt heropnames, zo blijkt uit onderzoek. Naast medisch-technische zorg is er meer ruimte voor het welbevinden en een comfortabele opvang van te vroeg geborenen. Lees meer over ontwikkelingsgerichte zorg waarbij het kind centraal staat. De dieren van de Dierenweide bieden kinderen van de Kinderafdeling afleiding en troost en Stichting Vrienden vervult grote en kleine wensen. Reumatoloog Irene Idema vertelt over jicht en Stichting Ambulance Wens vervult wensen in iemands laatste levensfase. Het Slingeland Ziekenhuis opende poliklinieken buiten het ziekenhuis, locatie Varrseveld – Dialysecentrum Slingeland en Locatie Gezellenlaan – Polikliniek Dermatologie. Verder van huis opereerden de chirurgen in Tanzania, een heel ander verhaal.
Laura Scholten
• PREOPERATIEF SPREEKUUR
(communicatiemedewerker)
• CHIRURGIE
Sjoerd van der Meer (chirurg/traumatoloog)
(algemeen chirurgisch spreekuur alleen voor nieuwe patiënten)
Annemarie van Os
• ORTHOPEDIE
(teamleider Neurologie)
(alleen voor nieuwe patiënten)
Tot slot vragen we uw aandacht voor een actueel overzicht van uw medicijnen. Voor een zo goed mogelijke en veilige behandeling is een actueel overzicht van belang. Zo dragen we samen een steentje bij aan de best mogelijke zorg. En we wijzen u graag op onze vernieuwde website. De website heeft een nieuw uiterlijk met een moderne uitstraling en biedt veel informatie.
Jeroen Roor (gezondheidszorgpsycholoog)
Ik wens u veel leesplezier.
Bloedafname
Tekst
Geert Huisman, algemeen directeur
Voor bloedafname kunt u tot 20.30 uur zonder afspraak terecht.
Joyce de Schepper Laura Scholten
Vrije inloop voor alle patiënten, ook patiënten die vanaf de huis-
Anja Klein
arts komen.
Grafische vormgeving Giesen en Thé Ontwerpers
Radiologie/Röntgen De afdeling Radiologie is uitsluitend geopend voor patiënten met een verwijzing van de specialist; voor het maken van röntgenfoto’s én voor het maken van afspraken voor onder andere MRI- en CT-scan.
Inhoud
www.giesenthe.nl
Shuttle-service van en naar parkeerplaats
Fotografie
Verpleegkundige begeleiding aan huis voor patiënten met hartfalen
4
Toon Hendriks, Charles Keijser
Patiënt met diabetes wordt steeds meer eigen behandelaar
6
Druk
Reumatologen stellen diagnose met punctie
8
Stichting Vrienden voor grote en kleine wensen
11
7000
Ontwikkelingsgerichte zorg voor zieke pasgeborenen
12
Advertentie-exploitatie
Poliklinieken buiten het ziekenhuis
14
Verpleegkundig specialisten zijn expert in hun eigen vakgebied
16
Stichting Ambulance Wens vervult laatste wensen
19
Chirurgen uit het Slingeland Ziekenhuis opereren in Tanzania
20
Wilt u reageren op een artikel
Vernieuwde website voor het Slingeland Ziekenhuis
23
in dit blad? Stuur een e-mail
Actueel medicatieoverzicht draagt bij aan veilige behandeling
25
naar
[email protected].
Dieren brengen kinderen afleiding en troost
27
PREDUXION Doetinchem
Inschrijfbalie De Inschrijfbalie is open voor identificatie, inschrijving en het maken van ponsplaatjes. Op werkdagen van 08.00 tot 17.00 uur én op dinsdagavond van 17.00 tot 20.30 uur.
www.slingeland.nl - Tel. (0314) 32 99 11
2
In het kader van gastvrijheid rijdt er sinds begin november een shuttle op het parkeerterrein van het Slingeland Ziekenhuis van maandag tot en met vrijdag van 8.00 uur tot 13.00 uur. Op het drukste gedeelte van de dag brengt de shuttle patiënten en bezoekers, die slecht ter been zijn, naar de ingang en weer terug. Voor het vervoer wordt gebruik gemaakt van een golfkar. Het gaat om een proef die definitief wordt ingevoerd als de shuttle-service succesvol blijkt. Het initiatief voor de shuttle-service is opgepakt door de Stichting Vrienden van het Slingeland Ziekenhuis die een sponsor voor de golfkar zocht en vond in de Rabobank.
Oplage
Dekker & Partners Media Support
Reageren?
3
Verpleegkundige begeleiding aan huis voor patiënten met hartfalen voorkomt heropnames Hartfalen is een chronische ziekte die gevolgen heeft voor de patiënt in zijn dagelijkse leven. Na de diagnose wordt dan ook gezocht naar een adequate behandeling zoals een dotterbehandeling, een bypassoperatie of een behandeling met medicijnen in combinatie met een dieet en een aantal leefregels. Een patiënt met hartfalen wordt regelmatig gecontroleerd op de Hartfalenpoli en onder supervisie van een van de cardiologen wordt eventueel de medicatie bijgesteld.
Lucas van Rijn is hartfalenverpleegkundige op de Hartfalenpoli van het Slingeland Ziekenhuis. Anneke van Anken is hartfalenver-
Hartfalenverpleegkundigen Anneke van Anken en Lucas van
pleegkundige van Sensire. Ze bezoekt alle hartfalenpatiënten thuis en werkt daarnaast ook op de Hartfalenpoli. “De samenwerking
Rijn geven voorlichting, advies en instructie. Ze leren de
biedt een meerwaarde voor de patiënten, we wisselen ervaringen uit en houden onze kennis op peil. We zijn als het ware een exper-
patiënten met hartfalen hoe ze het hart zoveel mogelijk
tisecentrum waar patiënten, mantelzorgers en professionals een beroep op kunnen doen.”
kunnen ontlasten. “Zodra patiënten weten waar ze op moeten letten, kunnen ze vaak beter omgaan met de ziekte. Ook aan mantelzorgers wordt geleerd om signalen te herkennen zodat ze tijdig actie kunnen ondernemen als het mis dreigt Het aantal heropnames was 40. Dat is een gemiddelde
te gaan. Dat betekent dat we samen de kwaliteit van leven
heropname van 1.25 per keer per patiënt. In het jaar dat de
kunnen verbeteren en heropnames kunnen voorkomen.” In het achtjarig bestaan van de Hartfalenpoli heeft de verpleegkundige ondersteuning en begeleiding veel positieve resultaten geboekt.
Telemonitoring
patiënten thuisbegeleiding kregen, zijn er slechts drie
Een andere innovatieve manier van werken is telemonito-
mensen opgenomen. Dat is nog geen 10% van de opnames
ring. “Sinds kort zijn we daar op kleine schaal mee begon-
daarvoor. Dat zijn spectaculaire cijfers waar niet alleen wij,
nen. Aan de hand van vooraf ingestelde bandbreedtes wat
maar ook de cardiologen van onder de indruk zijn.”
betreft gewicht en bloeddruk, kunnen we een patiënt op afstand volgen en begeleiden. Zitten mensen boven of onder
Thuisbegeleiding
Hartfalenverpleegkundige Anneke van Anken tijdens de thuisbegeleiding bij de heer Janssen uit Zelhem.
Samenwerking
Sinds drie jaar worden patiënten met hartfalen ook thuis begeleid. “Het gaat dan met name om patiënten die niet
ring en kunnen we direct gaan handelen en extra onder-
De kracht van het succes in de thuisbegeleiding zit in de
steuning bieden. Het aantal hartfalenpatiënten zal de
Onderzoek
samenwerking tussen de gespecialiseerde hartfalenver-
komende jaren toenemen, de techniek zal een belangrijk
pleegkundige, thuiszorgteams en het Slingeland
hulpmiddel zijn in het leveren van kwalitatief goede zorg.
mantelzorgers in de buurt hebben”, aldus mevrouw Van
Uit onderzoek is gebleken dat verpleegkundige begelei-
Ziekenhuis. Zowel de patiënten, de mantelzorgers als de
Telemonitoring is daar een voorbeeld van. Dat betekent dat
Anken. “Hartfalen is een complexe ziekte die maatwerk per
ding belangrijke resultaten boekt en heropnames voor-
teams om de patiënt heen, weten goed waar ze op moe-
je de patiënt op afstand volgt, aangevuld met direct per-
patiënt vereist. Daarvoor is gespecialiseerde verpleegkun-
komt. De cardiologenvereniging heeft inmiddels in haar
ten letten om een terugval te voorkomen. “Als je er tijdig
soonlijke verzorging en verpleging als dat nodig is. Als we
dige begeleiding nodig en het is dan ook belangrijk dat de
werkwijze opgenomen dat verpleegkundige begeleiding
bij bent, kan door bijsturing een opname worden voorko-
kijken naar de toenemende zorgvraag is deze aanpak een
thuiszorgmedewerker precies weet waar op gelet moet
wordt aanbevolen bij de behandeling van hartfalen. Van
men. De Hartfalenpoli is steeds op de achtergrond en dient
goede manier om ook in de toekomst de kwaliteit van de
worden bij een patiënt met hartfalen. Om de thuiszorg te
Rijn onderzocht daarnaast het effect van thuisbehandeling
als vangnet als het niet goed gaat. We hebben in ons zie-
zorg te waarborgen”, aldus de hartfalenverpleegkundigen.
ondersteunen en daarmee de kwaliteit van de zorg te ver-
op heropnames. “Voor thuisbehandeling werd een groep
kenhuis een patiëntendossier waarbij we precies kunnen
groten, stuur ik de thuiszorgteams aan. Bovendien bezoek
van 32 mensen onderzocht; patiënten met ernstig hartfa-
zien wat er rondom een patiënt gebeurt. We zijn van alles
ik de hartfalenpatiënten thuis.”
len en een gemiddelde leeftijd van ruim tachtig jaar.
op de hoogte ook als er tussentijds iets verandert.
goed ter been zijn of waarvan niet duidelijk is waarom mensen een terugval hebben. En patiënten die weinig familie of
4
de ingestelde normen, dan volgt automatisch een alarme-
5
‘Patiënt met diabetes wordt steeds meer eigen behandelaar’ Veel mensen met diabetes voelen zich geen patiënt, maar gewoon een gezond mens met diabetes. Het aantal mannen en vrouwen met diabetes groeit. “Door nieuwe ontwikkelingen beschikken we
Aan de hand van een continue registratie van bloedsuikerwaarden kunnen internisten Alexandra Mulder en Aart Mudde de patiënt een advies geven over de behandeling van diabetes.
over meer kennis en innovatieve technieken waardoor mensen met diabetes beter te behandelen zijn”, aldus internisten Alexandra Mulder en Aart Mudde. “De patiënt wordt steeds meer eigen behandelaar en wij coachen dat.”
Het behandelteam van de polikliniek Diabetes bestaat
type 2 zijn onder behandeling bij de huisarts. Wel zien
uit artsen en diabetesverpleegkundigen die de patiënt
we een groeiende groep jongere mensen met type 2.
helpen bij het inpassen van de ziekte in het dagelijkse
Dat zijn mensen meestal van dertig, veertig jaar met
leven en om complicaties te voorkomen. “Daarbij wor-
overgewicht of die vanwege erfelijke familiaire aanleg
den ze ondersteund door een breed team van diëtis-
diabetes hebben.” Naast type 1 en 2 bestaan zeldzame
ten, oogartsen, een psycholoog en de voetenpolikli-
vormen van monogenetische diabetes.
licht mevrouw Geessink toe. “Naast medicijnen kunnen
computerprogrammaatjes)”, vertelt Mudde. “Aan de
technische hulpmiddelen een uitkomst bieden. We heb-
hand van je insulinegevoeligheid krijg je een advies op
Zelfmanagement
ben veel kennis van nieuwe ontwikkelingen waardoor
grond van glucosewaarden die het apparaat meet, de
we mensen beter kunnen behandelen.” Na een lange
gevoeligheid die je hebt ingevoerd, de koolhydraten die
Voor mensen met diabetes die insuline nodig hebben,
onderzoeksfase zijn er sinds 2010 insulinepompen met
je gaat eten én de inspanning die je gaat verrichten.
zijn er verschillende mogelijkheden. Insuline kan toege-
sensoren op de markt; hypermoderne hulpmiddelen
Het vergemakkelijkt het nemen van een beslissing aan
Twee typen diabetes
diend worden met behulp van een insulinepen of -
voor diabetesregulering. Het gaat hier om een geavan-
de hand van het advies dat je krijgt. Maar - er zit ook
pomp. De patiënt programmeert en bedient de pomp
ceerde insulinepomptherapie gecombineerd met conti-
een maar aan - ook dan is het belangrijk dat je als
“Diabetes is grofweg in twee groepen te onderschei-
die via een aansluiting in de buik continu insuline toe-
nue-glucosemonitoringsystemen. De allernieuwste
patiënt blijft meedenken of het gegeven advies wel
den. Diabetes type 1 komt vaak al op jonge leeftijd
dient. “Wil de patiënt meer of juist minder insuline toe-
insulinepomp met sensortechniek is in een aantal zie-
klopt. De patiënt houdt ook dan zelf de regie.”
voor. Mensen met type 1 worden via de huisarts naar
dienen, dan kan hij dat zelf regelen. Zelfmanagement is
kenhuizen geïntroduceerd waaronder het Slingeland
het ziekenhuis verwezen en hier met insuline behan-
essentieel want de insulinebehoefte is afhankelijk van
Ziekenhuis. “We zijn begonnen met het introductiepro-
deld”, aldus mevrouw Mulder. “Type 2 wordt ook wel
wat je doet. Naast de activiteiten speelt ook voeding
gramma en dat wordt de komende jaren uitgebouwd.
oudersdomsdiabetes genoemd, omdat de meeste
een rol; koolhydraten en insuline moeten met elkaar in
Aan de hand van een uitgebreide lijst met criteria
mensen oudere mensen zijn. De meeste mensen met
evenwicht zijn. Je moet dus steeds alert zijn bij wat je
wordt gekeken wie voor vergoeding in aanmerking
doet en wat je volgende activiteit zal zijn. Eigenlijk denk
komt en door ons wordt begeleid”, voegt Mudde toe.
niek. Diabetes is een chronische ziekte. Als behandelteam bouw je een relatie op met de mensen die hier komen, je trekt jaren met mensen op”, aldus diabetesverpleegkundige Jolanda Geessink.
je na voor een stukje van je alvleesklier. De insulinepomp is vooral favoriet bij jonge patiënten die kiezen voor flexibiliteit”, aldus de internisten.
Hypermoderne diabetesregulering “Dankzij deze vernuftige techniek krijgen patiënten
6
Technische hulpmiddelen
meer inzicht in suikerwaardes. Patiënten die te maken
Soms lukt het niet om de bloedsuikerwaarden onder
wat er gebeurt en daar de insuline nauwkeurig op aan-
controle te krijgen, ook dan volgt een verwijzing naar
passen. De sensor geeft trends aan, je kunt een alarm
het ziekenhuis. “Dat geldt vooral voor mensen met een
instellen waardoor mensen gewaarschuwd worden. Dat
instabiele regulatie of mensen die in hun werk tegen
is een belangrijk voordeel voor mensen die hypo’s min-
beperkingen aanlopen zoals wisselende diensten. Voor
der goed aan voelen komen. De patiënt wordt geholpen
hen maken we een individueel plan met zorg op maat”,
bij het nemen van beslissingen via wizards (interactieve
hebben met grote schommelingen kunnen beter zien Het team van diabetesverpleegkundigen weet hoe belangrijk het is om met diabetes je eigen leven te kunnen leiden. Voorste rij diabetesverpleegkundigen van links naar rechts: Jolanda Geessink, Sylvia Kemperman, Els Grandia. Achterste rij secretaresse Yvonne Derksen, diabetesverpleegkundigen Ada Gerritsen en Judith van Eldik Diabetesverpleegkundigen Marloes Bannink en Jolanda te Slaa ontbreken.
7
Jicht: pijnlijke gewrichtsontstekingen, niet altijd in grote teen
Reumatologen stellen diagnose met punctie Een warme, dikke en zeer pijnlijke grote teen? Het kan een aanval van jicht zijn. Jicht is
Bourgondisch leven
Onderhoudstherapie
De exacte oorzaak waardoor urinezuur neerslaat en jicht
Jicht komt steeds vaker voor en wordt behandeld met
veroorzaakt is onduidelijk. “Wel zijn er factoren die van
medicijnen. Bij een eerste aanval is het belangrijk om de
invloed lijken te zijn zoals overgewicht”, vervolgd Idema.
pijn te bestrijden en de ontsteking te remmen met NSAID’s ,
“De ‘Bourgondische levensstijl’ is niet bevorderlijk, net als
Prednison of colchicine. De mensen die bij de reumatoloog
roken en een verhoogd cholesterolgehalte. Er is een aan-
komen zijn voornamelijk patiënten die een complexere
getoonde relatie tussen het drinken van bier en de kans
vorm hebben, waarbij de aanvallen telkens terugkomen,
op een jichtaanval. Een patiënt kan zijn levensstijl wel
niet meer overgaan of waarbij sprake is van een gestoorde
enigszins aanpassen als er sprake is van jicht. Dat wil
nierfunctie of een hartkwaal. “We behandelen dan niet
echter niet zeggen dat iemand nooit meer aanvallen
alleen de aanval maar proberen ook te voorkomen dat
krijgt. Een dieet beïnvloedt het urinezuurgehalte maar
mensen nieuwe aanvallen krijgen. Dat noemen we onder-
een aandoening waarbij plotselinge gewrichtontstekingen ontstaan als gevolg van een
een klein beetje. In bepaalde families komt jicht meer
houdstherapie. Bij drie of meer aanvallen per jaar is het
voor. Ook vaatlijden, hoge bloeddruk en diabetes verho-
belangrijk dat men dagelijks en langdurig medicijnen
verhoogde concentratie urinezuur in het bloed. De kristallen van urinezuur slaan neer op
gen het risico. Mensen die plaspillen gebruiken, hebben
gebruikt. Er zijn weinig soorten medicijnen beschikbaar
de gewrichten en veroorzaken daar een acute pijnlijke ontsteking. Reumatoloog Irene
minder vocht in hun vaten en houden daarom ook sneller
voor deze onderhoudsbehandeling. Een eerste middel ver-
Idema vertelt wat zij en haar collega’s kunnen doen voor deze patiënten.
urinezuur vast.
laagt het urinezuurgehalte in het bloed. Verdraag je dit niet, dan kan een medicijn dat zorgt dat je meer urinezuur gaat uitplassen, uitkomst bieden.”
“Soms denken mensen dat ze geen jicht hebben omdat ze pijn in hun pols of knie hebben en niet in de grote teen. In 50% van de gevallen gaat het ook om de grote teen of de bal van de voet, maar bij de overige 50% zit jicht in een ander gewricht”, geeft Idema aan.
Symptomen Aanvallen van jicht ontstaan vaak ’s nachts. De symptomen zijn over het algemeen duidelijk te herkennen: heftige pijn, zwelling en roodheid van een gewricht, soms in Reumatologen kunnen onder de microscoop de naaldvormige urinezuurkristallen (foto links) aantonen in gewrichtsvloeistof. “Als jichtknobbels (foto midden) niet behandeld worden, blijven ze groeien”, aldus Irene Idema.
combinatie met koorts. Maar pijn in een gewricht en een verhoogd urinezuurgehalte is niet altijd jicht. Als er twijfel is kunnen de reumatologen zekerheid geven met een punctie. “Wij prikken dan met een holle naald in het gewricht en halen er vloeistof uit. Deze gewrichtsvloeistof
Met jichtknobbels naar de reumatoloog
wordt onder de microscoop bekeken. Vinden we typische
Jichtknobbels zitten vaak op de ellebogen, de tenen, de vingers of de oorschelp. Het zijn kleine witte bobbeltjes onder de
naaldvormige urinezuurkristallen dan is er sprake van
huid, een kristalophoping van urinezuur, die wit doorschemeren door de huid heen. Idema vervolgt: “De knobbels verme-
jicht.” Het is normaal dat er urinezuur in het bloed zit,
nigvuldigen en blijven groeien. Ze kunnen niet door de huisarts worden verwijderd, omdat de wond, zonder urinezuurverla-
maar bij mensen met jicht stapelt het urinezuur zich op,
gende behandeling, niet dichtgaat. Voor behandeling moet de reumatoloog ingeschakeld worden. Regelmatig terugkeren-
zij plassen er te weinig van uit. Uiteindelijk slaat het dan
de jichtaanvallen die niet goed worden behandeld kunnen uiteindelijk tot beschadiging van de gewrichten en nieren lei-
neer in een gewricht, de huid of nieren. “Als je een hoog
den. Daarnaast kunnen zich nierstenen vormen uit de urinezuurkristallen. “Als iemand bijvoorbeeld al behandeld wordt
gehalte urinezuur in het bloed hebt, hoeft het niet zo te
voor een hoge bloeddruk en tevens jichtknobbels heeft, dan is het belangrijk ook een behandeling te starten voor de jicht”,
zijn dat je ook daadwerkelijk jicht krijgt, pas als het neer-
aldus mevrouw Idema.
slaat ontstaan er problemen.” Reumatoloog Irene Idema
8
9
Als ggewaardeerd ewaardeerd ketenpartner ketenpartner van van het het Ziekenhuis, hett adr adres Slingeland Sling eland Ziek enhu uis, he es vvoor: oor:
Zorghotels m en in “ Even op a d em ko a bele fo ee n lu x e en co m g rtm et hote lo m g ev in rg ” profession ele zo
ͻͻ ͻͻ ͻͻ ͻͻ ͻͻ
T: 0314 - 62 82 00 www.degoudenleeuwgroep.nl
, ĞƌƐƚĞůĞŶƌĞǀĂůŝĚĂƟĞŶĂĞĞŶ ,ĞƌƐƚĞůĞŶƌĞǀĂůŝĚĂƟĞŶĂĞĞŶ Ž ƉĞƌĂƟĞ ŽƉĞƌĂƟĞ Ziek enhuisverp plaatste zzorg org Ziekenhuisverplaatste (schakelbed) Overbruggingszorg Ov erbruggingsszorg (schakelbed) bed) Sfeervolle mett Sf eervolle 1 persoonskamer per ersoonskamer er me privacy vveel eel privacy 24-uurss aanwezigheid 24-uur aanwezigheid vverpleegkundigen erpleegkundiggen
Stichting Vrienden van het Slingeland Ziekenhuis
Voor grote en kleine wensen Al meer dan twintig jaar realiseert de Stichting Vrienden van het Slingeland Ziekenhuis tal van wensen die het verblijf voor patiënten en bezoekers in het ziekenhuis net iets comfortabeler maken. “We worden benaderd door patiënten of hun familie. Maar ook medewerkers van het zieken-
Je haar verliezen…
huis dragen regelmatig ideeën aan, zoals Hetty Meijer, teamleider van Polikliniek Dermatologie, locatie Gezellenlaan in Doetinchem”, aldus Luc Cuvelier, voorzitter van de stichting.
Koekje bij de koffie
…dat is niet zomaar iets, dat is ingrijpend.
De polikliniek Dermatologie wil naast de beste zorg ook een warme, sfeervolle omgeving bieden
Bij Hairmasters begrijpen we dat en vindt u een luisterend oor. Daarnaast krijgt u van
aan de patiënten. Op hun patiëntvriendelijke verlanglijstje stond een aantal wensen waaronder
ons deskundig en vooral persoonlijk advies, gebaseerd op onze jarenlange ervaring en
een luxe tijdschriftenmap, muziek in de poliklinische behandelruimte, tv-schermen in de uit-
kennis vanuit ons eigen atelier. Wij werken met de modernste technieken en leveren alle
slaapkamer én in de wachtkamers. En een koekje bij de koffie! Dankzij een bijdrage van de
mogelijke soorten haarwerk. En mocht u het lastig vinden te bepalen bij welk haarwerk u zich het prettigst voelt, dan biedt ons ruime assortiment petten, turbans en sjaals
stichting zijn deze wensen inmiddels gerealiseerd. Vooral het koekje bij de koffie - gebakken
u een geschikt alternatief. In alle gevallen zorgen wij voor een passend draagadvies.
door leerlingen van het Graafschap College - wordt erg gewaardeerd door de patiënten.
Bel gerust voor een vrijblijvende afspraak. Wij nemen graag de tijd voor u.
Shuttle-service
Haareweg 94 7009 EG Doetinchem tel. 0314 - 36 47 49
Voor
Na
Cuvelier: “Daarnaast hebben we de afgelopen jaren uiteenlopende projecten gerealiseerd zoals computers met internet voor kinderen, maar ook koelkastjes voor patiënten op verpleegafdelingen en workshops uiterlijke verzorging voor oncologische patiënten. Er is een informatiezuil voor patiënten en momenteel loopt er een proef met shuttle-service. Patiënten en bezoekers die slecht ter been zijn, worden met een golfkar van de parkeerplaats naar de ingang gebracht
speciaal voor aanvullend haar
en weer terug.”
www.hairmasters.nl ERKEND DOOR ZORGVERZEKERAARS LID VAN TOP HAARWERKERS GILDE NEDERLAND ERKEND LEVERANCIER VAN HAARWERKEN
25 euro per jaar
ALMELO | AMSTERDAM | DEN HAAG | DOETINCHEM | EINDHOVEN | HENGELO | WOERDEN
Vriend worden van de Stichting Vrienden van het Slingeland Ziekenhuis kan vanaf 25 euro per jaar, gedurende een periode van minimaal drie jaar. Vrienden ontvangen twee keer per jaar het ziekenhuismagazine ‘Slingeland Nieuws’, twee consumptiebonnen voor het bezoekersrestaurant en een welkomstcadeau. Bovendien worden Vrienden uitgenodigd voor Vriendenavonden.
Als ggewaardeerd ewaardeerd ketenpartner ketenpartner van van het het Slingeland Sling eland Ziek Ziekenhuis enhu uis zijn wij AWBZ-aanbieder A WBZ-aanbieder van: van: ͻͻ te E gro “BEST isatie organ g r o 10” z nd 20 thuis derla e N n va
T: 0315 5 - 39 69 50 zorgrijnenijssel.nl www.thuiszorgrijnenijssel.nl
10
ͻͻ ͻͻ ͻͻ
Zorg en diens Zorg dienstverlening tvverlening bij de cliëntt thuis cliën Werken W erken we we met met kleine teams teams van van a vvaste aste zorgverleners zorgverleners Staat St aat de w wens ens vvan an de cliën cliëntt en klantvriendelijkheid klan tvriendelijkheid kheid cen centraal traal al Voor V oor jong en oud, ou ud, 24 uur perr dag, dag ag, 7 dag dagen en per w week e eek
Ook ondernemers kunnen met hun bedrijf Vriend worden en krijgen bovendien bijzondere mogelijkheden om hun bedrijf als Vriend te presenteren.
‘Wilt u Vriend worden? Bel dan met (0314) - 32 94 41 op dinsdag en woensdag of via www.slingeland.nl'
11
Ontwikkelingsgerichte zorg voor zieke pasgeborenen “De zorg voor te vroeg geboren baby’s was jarenlang primair gericht op een goede prognose en overleven. De aandacht lag vooral op medisch-technische zorg”, aldus kinderarts Monique Jacobs. “Inmiddels hebben we op medisch-technisch gebied veel geleerd en is er meer ruimte voor het welbevinden en een comfortabele opvang van te vroeg geborenen. We combineren het beste van deze twee werelden in
“We werken met aandacht voor de houding, omgeving, verzorging en voeding van het kind”, aldus de neonatologieverpleegkundigen Leonie ter Voert (links) en Nicole Nijenhuis.
ontwikkelingsgerichte zorg.”
Ontwikkelingsgerichte zorg richt zich op de individuele ontwikke-
Band ouders en kind
Moeder Melissa Beumer en baby Damian Helmig.
ling van het kind; op comfort, stabiliteit en verminderen van stress voor de pasgeborene én het stimuleren van de relatie met de
Op de afdeling Neonatologie is niet alleen
ouders. Bij ontwikkelingsgerichte zorg staat het kind centraal.
aandacht voor de baby, ook de band tussen
Daar omheen wordt de zorg georganiseerd.
ouders en kind wordt gestimuleerd. “We betrekken ouders door ze zoveel mogelijk
Observatiemethode
in de verzorging te laten deelnemen, maar ook door bijvoorbeeld een geurdoekje in de
Hulpmiddelen
Ritme van de baby
“Om ontwikkelingsgerichte zorg te kunnen geven is aandacht voor
couveuse te leggen die ouders bij zich heb-
De overgang vanuit een warme, donkere baarmoeder naar het liggen in
De ontwikkelingsgerichte zorg heeft
een pasgeborene essentieel”, aldus Nicole Nijenhuis en Leonie ter
ben gedragen. De mogelijkheid om borst-
een couveuse is groot voor een baby. “Hier proberen we zoveel mogelijk rekening
niet alleen effect op het werk van de
Voert, gespecialiseerde neonatologieverpleegkundigen met het
voeding te geven, draagt er toe bij dat
mee te houden. Vooral voor te vroeg geborenen is gebruik van veel licht niet goed
verpleegkundigen, maar ook op het
aandachtsveld ontwikkelingsgerichte zorg.
moeder en kind dicht bij elkaar zijn. Ook
voor de ogen. We proberen de lichtprikkels te beperken door het dempen van licht
werk van de artsen. “We stemmen de
Ontwikkelingsgerichte zorg is een onderdeel van NIDCAP, een
voor vaders bieden we de mogelijkheid om
met behulp van dimmers. Voor prematuren onder de 33 zwangerschapsweken
zorg af op het ritme van de baby. Dat
observatiemethode die ontwikkeld is in Amerika. “Met deze
huid op huidcontact te hebben met de
gebruiken we een speciale afdekhoes over de couveuse. Bovendien ligt een baby
betekent dat we ons werk zo veel
methode ga je heel bewust kijken hoe een baby reageert voor,
baby. We noemen dat buidelen, dat bete-
volledig begrensd in de baarmoeder. Als kinderen na de geboorte begrensd neerge-
mogelijk aanpassen aan de voedings-
tijdens en na een verzorgingsmoment. De signalen die het kind
kent dat een ouder het kind op de blote
legd worden, is het verblijf in een couveu-
en verzorgingstijden van het kind”,
laat zien, vormen de basis van een individueel zorgplan.”
borst draagt”, aldus de verpleegkundigen.
se een stuk aangenamer. Sinds najaar 2012
aldus mevrouw Jacobs. De ontwikke-
“Het horen van de hartslag, de warmte bij
maken we daarom gebruik van de ‘snug-
lingsgerichte zorg past bij onze toe-
een lichaamstemperatuur van 37 graden en
gle’ en ‘de frog’, deze hulpmiddelen helpen
komstvisie waarbij de keten van zorg op
de lichaamsgeur van de ouders dragen bij
de houding en ligging te ondersteunen.
elkaar aansluit, zorg op maat geleverd
In verschillende academische ziekenhuizen wordt al langer vol-
aan het ontstaan van een goede hechting
We zijn als afdeling erg blij met de aan-
wordt en ouders meer en meer betrok-
gens deze methode gewerkt met bewezen effecten. Kinderen lig-
van ouder en kind. Een langere periode
schaf van deze materialen.”
ken worden bij de zorg van hun kind.”
gen een kortere tijd aan de beademing, de verblijfsduur van de
met elkaar zitten geeft rust, niet alleen bij
baby in het ziekenhuis is korter en ouders hebben minder last van
de baby, ook bij de ouders. Daarnaast dra-
stress. Onderzoek van de afgelopen 25 jaar toont bovendien aan
gen cameravoorzieningen in connectie met
dat kinderen een betere sociale en emotionele ontwikkeling heb-
thuis of naar de kraamafdeling bij aan de
ben, minder concentratie- en leerproblemen en dat de methode
betrokkenheid van ouders bij hun baby.”
Bewezen effecten
‘Bij ontwikkelingsgerichte zorg staat het kind centraal’
een positief effect heeft op de band tussen moeder en kind. Kinderarts Monique Jacobs
12
13
Poliklinieken buiten het ziekenhuis Door de groei van het aantal patiënten bij diverse vakgroepen en afdelingen is uitbreiding van poliklinieken gewenst. Dat is niet altijd mogelijk binnen de grenzen van het ziekenhuis aan de Kruisbergseweg. Bovendien is het om praktische redenen en de toegenomen zorgvraag wenselijk om poliklinieken op nieuwe locaties buiten het ziekenhuis onder te brengen. Dat levert voor de patiënten veel voordelen op.
Ook de afdeling Dialyse groeide uit haar jasje binnen de muren van het ziekenhuis. Het centrum voor dialysepatiënten in Varsseveld is goed bereikbaar aan de Sinderenseweg. Het centrum heeft acht dialysestations en biedt plaats aan 32 patiënten om in huiselijke sfeer te dialyseren.
In mei van dit jaar verhuisde de polikliniek voor Dermatologie naar de Gezellenlaan in Doetinchem. De modern
Locatie Varsseveld - Dialysecentrum Slingeland
ingerichte locatie ligt op een centrale plek, dichtbij de A18. Er is drie keer zoveel ruimte op deze locatie en gratis parkeergelegenheid voor de deur. De wachtka-
Dialysepatiënten reizen gemiddeld drie keer per
mers zijn sfeervol en comfortabel inge-
week naar het dialysecentrum voor een behande-
richt. Het team van vier dermatologen
ling die vier uur duurt. Voor velen in de omgeving
Het Slingeland Ziekenhuis heeft kwaliteit en service hoog in
en de patiënten zijn enthousiast.
van Varsseveld is dit centrum een uitkomst. De
haar vaandel staan. Patiënten die in de Achterhoek op vakantie
reistijd wordt beperkt, mensen kunnen voor de
zijn, zijn welkom om te dialyseren.
deur parkeren of worden afgezet door de taxi.
Op basis van medische informatie wordt beoordeeld of patiën-
Er zijn geen trappen of liften, alle ruime behandel-
ten terecht kunnen in het dialysecentrum in Varsseveld of dat de
kamers zijn op de begane grond.
behandeling in het dialysecentrum van het Slingeland Zieken-
Locatie Gezellenlaan - Polikliniek Dermatologie
Vakantiedialyse
huis in Doetinchem plaatsvindt. Overdrachten die nodig zijn
Alle zorg onder één dak
UV-cabines
Privacy
voor de behandeling, zoals medicatie en het afstellen van een kunstnier, wordt geregeld met het eigen dialysecentrum. Na de
Mensen kunnen zelf aangeven of zij het prettig
vakantie wordt een overdracht verstuurd om de eigen behandelaars te informeren hoe de behandelingen zijn verlopen.
Alle kennis en faciliteiten voor de beste dermatolo-
Bovendien zijn er UV-cabines voor lichttherapieën op
vinden om wat meer privacy te hebben tijdens de
gische zorg zijn op de nieuwe polikliniek onder één
de polikliniek. De cabines zijn patiëntvriendelijk, voor-
behandeling door het uittrekken van panelen
dak aanwezig. Zo worden er diverse ziekten en aandoe-
zien van ventilatie en een klok die aangeeft hoe lang
naast het bed. Er zijn spelletjes, internet en iPads
ningen van de huid behandeld, maar daarnaast ook
de behandeltijd nog duurt. De vier dermatologen heb-
beschikbaar. Het is een erg patiëntvriendelijk dia-
allergieën, seksueel overdraagbare aandoeningen en
ben een eigen spreekkamer en meerdere onderzoeks-
lysecentrum. De medewerkers werken zowel in het
aandoeningen van de beenvaten zoals spataderen. Ook
kamers tot hun beschikking. Daardoor kunnen patiën-
ziekenhuis in Doetinchem als op het dialysecen-
centra. Naast het Kenniscentrum Dermatologie zijn de volgende Kenniscentra ontwikkeld:
de behandeling van huidkanker en van een open been
ten zich in alle rust aan en uitkleden en kan de arts
trum in Varsseveld. De kwaliteit van de zorg is
vindt op deze locatie plaats. Sinds 1 november bieden
flexibeler werken door van de ene naar de andere
hetzelfde als die in het ziekenhuis. Bij complicaties
de dermatologen diverse cosmetische dermatologische
kamer te gaan. Zo wordt de wachttijd voor patiënten
kunnen patiënten altijd rekenen op de 24-uurs
behandelingen aan.
verkort.
zorg van het ziekenhuis.
Het Slingeland Ziekenhuis beschikt over diverse kennis-
darmkanker www.darmkankercentrum.nl gynaecologie www.gynaecologie.slingeland.nl orthopedie www.orthopedie.slingeland.nl verloskunde www.verloskunde.slingeland.nl
w w w . d e r m a t o l o g i e . s l i n g e l a n d . n l
urologie www.urologie.slingeland.nl vaatchirurgie www.vaatchirurgie.slingeland.nl slaapcentrum www.slaapcentrum.slingeland.nl
14
15
Verpleegkundig specialist Zorgverlener tussen de arts en verpleegkundige in
Opleiding en vakgebieden Een verpleegkundig specialist is een geregistreerde HBOverpleegkundige die vervolgens een tweejarige Masteropleiding ‘Advanced Nursing Practice’ heeft afgerond in een bepaalde richting. De verpleegkundig specialisten werken
'We staan dicht bij de patiënt'
samen met zowel artsen als verpleegkundigen en proberen
Links Trudy Geurts, verpleegkundig specialist Vaatchirurgie
de patiëntenzorg waar mogelijk te verbeteren. In het
en Sylvia Kok, verpleegkundig specialist Coloncare
Slingeland Ziekenhuis zijn er tien die werken binnen de volgende vakgebieden:
Zittend van links naar rechts: Arie Doornink (cardiologie), Mariëtte Streefland (cardiologie), Sanne Mooij (vaatchirurgie), Els Meuleman (oncologie), Sylvia Kok (colonchirurgie). Staand van links naar rechts: Trudy Geurts (vaatchirurgie), Anne Marie Winkelman (orthopedie), CliniClowns Susan Holterman (neurologie), Mirjam Ellen ter Braak enKappert (urologie), Manitta Spekschoor (longziekten).
• Cardiologie - Arie Doornink en Mariette Streefland • Cardio-vasculaire zorg (vaatchirurgie) - Sanne Mooij • Chirurgie, Coloncare (dikkedarmaandoeningen) - Sylvia Kok • Oncologie en Hematologie - Els Meuleman • Longgeneeskunde - Marita Spekschoor • Neurologie - Susan Holtermann • Orthopedie - Annemarie Winkelman • Urologie - Mirjam Kappert
Gerard Walters
• Vaatchirurgie en Wondcentrum - Trudy Geurts
De tien verpleegkundig specialisten in het Slingeland Ziekenhuis vervullen een rol die tussen die van de verpleegkundige en de arts in ligt. Ze hebben de bevoegdheid om een aantal medische taken van de artsen over te nemen en zijn werkzaam op de verpleegafdelingen en poliklinieken, ieder als expert in het eigen vakgebied.
Informeren en begeleiden
van patiënten te beantwoorden. Bij wijze van spreken, heb
Verpleegkundig specialisten begeleiden de patiënt inten-
één keer te laat bellen of helemaal geen vragen durven te
sief gedurende het stellen van de diagnose, de behande-
stellen”, aldus mevrouw Geurts.
ling en tijdens de nazorg. Trudy Geurts, verpleegkundig specialist Vaatchirurgie, vertelt: “We zorgen dat de patiënt
16
Verpleegkundig specialisten zijn er voornamelijk voor
Sylvia Kok is verpleegkundig specialist Coloncare (dikke-
de patiënt. Ze zijn opgeleid om een aantal medische
darmaandoeningen). Zij geeft aan: “De kracht van onze
taken op zich te nemen. Zo mogen ze medicijnen voor-
functie is dat we een grote betrokkenheid en brede
schrijven en zijn ze bevoegd bepaalde medisch hande-
kennis hebben over een specifieke patiëntengroep.
lingen uit te voeren of door te verwijzen. Naast het
Omdat de verpleegkundig specialisten expert zijn
lichamelijk onderzoek en eventueel aanvullend onder-
binnen hun eigen specialisme, kunnen zij voor een
zoek, spreken ze uitgebreid met de patiënt. Zo kunnen
goede afstemming zorgen tussen de medische behan-
ze uiteindelijk een diagnose en een behandelplan,
deling en verpleegkundige zorg voor patiënten. Dat
gezamenlijk met de arts opstellen.
komt de patiënt en zijn behandeling ten goede.”
ik liever dat een patiënt tien keer voor niks belt, dan dat ze
goed geïnformeerd wordt over zijn situatie, we geven uit-
Gespecialiseerd verpleegkundige
leg en hebben tevens oog voor de emotionele en sociale
Er zijn nogal wat zorgverleners binnen de muren van een
zaken die een rol spelen. We staan dicht bij de patiënt.”
ziekenhuis. Zo zijn er, naast de verpleegkundig specialisten,
Mevrouw Kok beaamt dat. “Wij kijken echt naar de mens
ook gespecialiseerd verpleegkundigen werkzaam die ook
en niet alleen naar de ziekte. Daarbij speelt ook de thuis-
wel consulenten worden genoemd; zij zijn verpleegkundi-
situatie een rol en de levensstijl. We vragen met recht ‘hoe
gen die specifieke kennis hebben op het gebied van
gaat het met ù?’, soms zijn mensen verbaasd dat we daar
bepaalde aandoeningen of ziekte, zoals borstkanker, hart-
ook aandacht voor hebben en niet alleen naar de ziekte of
falen of wondverzorging. Deze verpleegkundigen werken
het herstel vragen.” Mocht er een probleem optreden in de
nauw samen met de verpleegkundig specialist om goede
thuissituatie, dan weet de patiënt of de thuiszorgverpleeg-
zorg voor de patiënt te leveren. Waar de verpleegkundig
kundige de verpleegkundig specialist te vinden. “We zijn in
specialist bezig is met het stellen van de diagnose,
veel gevallen makkelijker te benaderen dan de behande-
registratie en taken op het medische vlak, is de gespeciali-
lend arts. We hebben korte lijnen naar de artsen en kunnen
seerd verpleegkundige vooral bezig met het uitvoeren van
snel overleggen. Bovendien maken wij tijd vrij om vragen
het behandelplan en verpleegkundige handelingen.
17
Stichting Ambulance Wens vervult laatste wensen Nog één keer door je geboorteplaats rijden, op karpers vissen of een concert bijwonen. Stichting Ambulance Wens vervult de laatste wensen van mensen die lijden aan een ongeneeslijke ziekte en niet lang meer te leven hebben. De stichting zorgt voor speciaal vervoer en deskundig begeleidend personeel.
Wesley Weijman is verpleegkundige op afdeling N2. “De stichting doet geweldig werk en vervult kleine tot grote wensen voor volwassenen en kinderen. Begin dit jaar was ik betrokken bij een dagje uit van een langdurige zieke vrouw. Ambulance Wens kent geen wachtlijst. De wens van de patiënte werd vrijwel meteen vervuld en dat werkt heel prettig.”
Arno Hugen
Beter horen? Ga naar Beter Horen
Twijfelt u wel eens aan uw gehoor? Breng dan een bezoek aan Beter Horen voor een persoonlijk advies en een hooroplossing die echt bij u past. Maak kennis met onze gekwalificeerde medewerkers en profiteer van topkwaliteit producten en service.
Patrick Godschalk
Marjo Kreeftenberg-Legters
Wilt u ook beter horen? Dan ontvangen we u graag bij onze Beter Horen winkels in Doetinchem. U kunt zonder afspraak binnenlopen in onze winkels aan de Terborgseweg en de Walstraat.
Voor iedereen die in het ziekenhuis opgenomen wordt, komt er een moment dat je het ziekenhuis mag verla-
Comfortabel vervoer
ten. De meeste mensen gaan een voorspoedig herstel
Ogenschijnlijk kleine dingen kunnen voor een onge-
tegemoet, maar er zijn ook patiënten die van de arts te
neeslijk zieke patiënt heel belangrijk zijn, maar zijn
horen krijgen dat ze uitbehandeld zijn. Medisch gezien
soms lastig te realiseren. Bijvoorbeeld omdat iemand
wordt er dan geen genezing meer verwacht. In plaats
niet meer mobiel is. Met name voor die mensen kan
van je leven door te leven, begint de laatste levensfase.
Stichting Ambulance Wens speciaal vervoer regelen. Voor deze uitstapjes zijn ambulances ontworpen met
Vooruitzichten De vooruitzichten van iemands laatste levensfase zijn
extra comfortabele brancards. Ook gaan kundig medisch geschoolde medewerkers mee. Dit jaar werd voor een patiënt van het Slingeland Ziekenhuis een
heel verschillend. Soms is het duidelijk dat iemand nog
bezoek aan de Posbank geregeld. De vrouw bracht op
een korte periode te leven heeft, maar het komt ook
de brancard een bezoek aan de schaapskooi met pas-
voor dat er geen verwachting is aan te geven. Ook iede-
geboren lammetjes. Het werd een onvergetelijke dag.
re patiënt is anders; de reactie van de patiënt is vaak
Terborgseweg 49 7001 GN Doetinchem T. 0314 - 33 33 78 www.beterhoren.nl
18
Walstraat 76 7001 BV Doetinchem T. 0314 - 36 63 11
Kruisbergseweg 27 7009 BL Doetinchem T. 0314 - 39 10 14
onvoorspelbaar en van tal van factoren afhankelijk. Niet
Voor meer informatie:
alleen van iemands karakter, maar ook van het ziekte-
www.ambulancewens.nl
beeld en het verloop daarvan, de woon- en werksitua-
Al 100 jaar
tie, of er wel of geen mensen in iemands nabijheid zijn. Daarnaast speelt leeftijd een rol.
19
De gezondheidszorg hier is niet te vergelijken met daar
Chirurgen uit Slingeland opereren in Tanzania Een gemiddelde dag van een chirurg in het Slingeland Ziekenhuis: een botbreuk herstellen, een gezwel weghalen of het poliklinische spreekuur draaien. Eén keer per jaar verruilt chirurg Erik Staal deze dagelijkse praktijk in het Slingeland Ziekenhuis om te werken in Afrika.
Vaatchirurg Susan Lemson (foto rechts), OK-assistente Anja van den Boom, tropenarts in opleiding Maarten Verregghen en anesthesioloog Michiel Bijkerk reisden dit jaar mee met chirurg Erik Staal (derde foto van links) om in Tanzania te opereren.
Opleiden en opereren Als opleider tot tropenarts biedt Staal ook een tropenarts die in het Slingeland Ziekenhuis in opleiding is de mogelijkheid om op een veilige manier kennis te maken met het vak. Op hun beurt geven de specialisten uit Doetin-
Van 1999 tot 2004 woonde Staal met zijn gezin in Tanzania en werkte hij als tropenarts in het Sengerama Hospital. Onlangs ging hij voor de zesde keer terug naar Afrika om mensen te opereren. Hij doet soms andere operaties dan hij hier gewend is om te doen. “Het opereren van een klompvoet, een vergrote schildklier of een buikwandbreuk en het opheffen van stoma’s zijn veelvoorkomende ingrepen die we daar doen”, aldus Staal.
Collega’s “Toen ik na bijna vijf jaar terug was uit Afrika, had ik wel een jaar nodig om te schakelen naar hoe het hier werkt. Je kunt de gezondheidszorg daar en hier niet vergelijken. De ervaring in Afrika helpt mij de zaken hier te relativeren. Het werk daar is zo ontdaan van bijzaken. Je bent er puur met je vak bezig. Daar ben ik arts voor geworden.” Tijdens de vorige reis ging collega-chirurg
Ondersteuning
Ton van Engelenburg met Erik Staal mee naar Afrika.
Vrienden van Erik Staal richtten de stichting Simba op,
Lemson. “De eerste keer Afrika maakt altijd grote indruk
die de chirurg en zijn vrouw nu beheren. Stichting
op collega’s. We stemmen ons werk zoveel mogelijk af
Simba werft fondsen om materialen voor het zieken-
op de behoeften die er in het Sengerama Hospital zijn.
huis aan te schaffen en de overuren van Tanzaniaans
We gaan er heen om de mensen te opereren, daarnaast
OK-personeel te betalen. De Nederlandse medici beta-
verrijkt het werken in Afrika je als mens.”
Deze reis was het de beurt aan vaatchirurg Susan
Uit het blog van Susan Lemson “Op het programma stond een jongen met een nietgenezen bovenbeenbreuk van twee maanden oud. Dat
chem de Afrikaanse collega’s les tijdens operaties en
was werken. De botten waren langs elkaar gegleden, dus
onderwijssessies. De bedoeling is om vanaf 2013 twee
het been was 8 cm korter, en dat al twee maanden.
keer per jaar vanuit de Achterhoek naar Tanzania te
Terwijl Maarten en Ann aan het onderbeen trekken,
vertrekken.
houdt Michiel de jongen van boven vast, zodat we hem niet van tafel trekken. Met vereende krachten lukt het
Twee weken opereren en opleiden in Tanzania geeft elke reis een heel tastbaar resultaat. “Vorig jaar opereerden we na veel voorbereiding een man met een grote beeninfectie die al 2,5 jaar in het ziekenhuis lag. We hebben zijn
uiteindelijk om het bot weer op zijn plaats te krijgen. Het was al warm, maar met deze inspanning, gekleed in een soort dik-plastic slagersschort met daarover een OK-jas was het niet te harden. Aan het einde van de ingreep kon ik mijn OK-pak uitwringen.”
been tot aan zijn heup moeten amputeren, maar na twee maanden kon hij wel het ziekenhuis eindelijk verlaten. Deze man is nu opgenomen in een lokaal gehandicaptenprogramma.”
len hun reis en verblijf in Tanzania zelf. Het initiatief krijgt ondersteuning vanuit het Slingeland Ziekenhuis. In de eerste plaats vanuit de maatschap van chirurgen, maar ook steeds vaker vanuit andere specialismen. Zo gaan er dit jaar een operatieassistent en een anesthesioloog van het ziekenhuis mee.
20
21
Kom kennismaken met het Sensire servicehuis in Vorden
Vernieuwde Toegewijd T oegewijd Deskundig Deskundig K Klantgericht lantgericcht Professioneel Professioneel Toonaangevend Toonaangevend
website
O h Orthopedische di h schoenen Beleef ‘comfortabel wonen’ Een boterham smeren met aangepast bestek, een rondje lopen met een lichtgewicht inklapbare rollator of een testrit maken met de traplift. In het Sensire Servicehuis in het Achterhoekse Vorden draait alles om uitproberen. Van een draadloze deurbel tot een douchezitje en van een automatische nagelknipper tot een seniorenbed. Een uniek concept in Nederland.
Almelo A lmelo
Amersfoort Amersffoort
D Doetinchem oetinchem m
Enschede
Har Harderwijk derwijk
Z Zwolle wolle
B Borst prothesen
voor het Slingeland
Sensire Servicehuis Een afspraak maken kan via 0314 - 35 74 19 of via e-mail:
[email protected] Sensire Servicehuis, Dorpsstraat 7 in Vorden
Ziekenhuis
is onderdeel van Sensire.
De website van het Slingeland heeft sinds kort een totaal nieuw uiterlijk met een moderne uitstraling en veel informatie. In 2011 waren er ruim 800.000 bezoeken op www.slingeland.nl. Dat aantal neemt alleen maar toe. De website biedt nu extra
Website voor smart phones
functionaliteiten die de gebruiksvriendelijkheid vergroten
Omdat steeds meer mensen het internet be-
zoals een geavanceerde zoekmachine en de mogelijkheid om
zoeken met hun mobiele telefoon, heeft het
de letters te vergroten.
Slingeland Ziekenhuis ook een mobiele website ontwikkeld. Vanuit een zogenaamde ‘smart phone’
Vier ingangen
Voor meer informatie: Fabriekstraat 14 7005 7 005 AR AR D Doetinchem o e ti n ch e m Telefoon T elefoon 088 999 0 840 IInternet nternet w www.rrt.nl ww.rrt.nl
ORTHESEN PROTHESEN ORTHESEN PROTHESEN OORTHOPEDISCHE RTHOPE DI S C HE SSCHOENEN C HOENEN EL ELASTISCHE AST I S C HE KKOUSEN OUSEN BBORSTPROTHESEN ORSTPRROTHESE N RE REDRESSIEHELMEN D RESS I EHELMEN
worden bezoekers automatisch naar de mobiele variant van de website doorgestuurd als zij het
De website biedt verschillende ingangen, specifiek gericht op
adres www.slingeland.nl. intoetsen. De mobiele
patiënten, bezoekers, mensen die informatie zoeken over werk
website is specifiek ontworpen voor de kleine
en opleiden én voor verwijzers. Om een goed beeld te geven
schermpjes van de smart phones en heeft een
van het ziekenhuis is gebruik gemaakt van veel foto’s.
beperkt aantal onderwerpen. Zo vindt men er
Inmiddels zijn er meer dan 600 pagina’s aan informatie over
informatie over de route, adressen, parkeren,
het ziekenhuis. Daarnaast zijn er zogenaamde online
telefoonnummers, bezoektijden, de wegwijzer in
Kenniscentra ontwikkeld, waarin uitgebreide informatie over
het ziekenhuis en prikposten. Uiteraard is er ook
5DDGKXLVVWUDDW(;'RHWLQFKHP7HO ziektebeelden, onderzoeken en behandelingen te vinden is.
de mogelijkheid om direct door te gaan naar de
Hier zijn ook een blog en forum toegevoegd. Bovendien is de
volledige website, waar uitgebreidere informatie
vindbaarheid van informatie op de website via zoek-machines
te vinden is.
sterk verbeterd. RRT is SEMHRRT SEMH-erkend erkend pr producent od ducent en lev leverancier erancier vvan an or thopedische hulpmidde len en rrevalidatie-artikelen. evalidatie-artikelen. orthopedische hulpmiddelen
22
www.slingeland.nl
23
Annemiek’ss Hoorstudioo geeft gehoor aan Annemiek’ a uw wensenn Bij Annemiek’ Annemiek’ss Hoorstudiee in Doetinchem zijn ze er ervan van overtuigd da dat at we onze ze zintuigen gen hard nodig hebben bben om van an alles goed te kunnen gen genieten. nieten. Horen en verstaan zijn zo belangrijk da datt daar verstandig andig dig mee omgesprongen moe moet et worden. Bij Annemiek’ Annemiek’ss Hoorstudio H is een aanpassing pas goed als het de beste best hooroplossing hoooroplossing is. Zij zijn ijn volledig v ig oor kunnen zij goed inspringen op trends ds en vanuit nuit objectiviteitt zoeken naar de beste oplossing sing ng Hierdoor merkonafhankelijk. Hierdo voor uw gehoorprobleem.. Geen mens is hetzelfde namelijk, elijk, k, waardoor waardoo w oor geen enkel probleem proobleem gelijk is. Een hoortoestel el ingemeten maatt gemaakt. voor.. wordt nauwkeurig ingeme eten en op maa gemaakt Daar Daar neemt het et vakkundige personeel neel uitgebreid de tijd voor Professionaliteit staat hoog bij b Annemiek’ Annemiek’ss Hoorstudio Hoorstudio.. Het bbed bedrijf drijf iss ontstaan uit vakmanschap vakmanschap, ondernemerschap onder nemerschap en jarenlan jarenlange ge ervaring. er varing. Ze behoren tot dee eerste eerrstee als triage audicien. Door deze eisen is Annemiek’ Annemiek’ss Hoorstud Hoorstudio dio een HoorProfs vakaudicie vakaudicien. en. D Dititt betekent dat u op ser servicevice- en kwaliteitsniveau net even meerr mag verwachten dan van and andere dere audicienbedrijven. u udicienbedrijven. De dienstverlening stopt bij Annemiek’s Annemiek’s Hoorstudio Hoorstudio eigenlijk nooit. Doordat Annemiek’ Annemiek’ss Ho Hoorstudio oorstuddioo aan de HoorProfs-organisatie Bij aanschaf vvan an een deelneemt heeft u een groot voordeel. vooordeel. Zo is er bijvoorbeeld met hoortoestel de samenwerkende verzekeraars UVIT afgesproken dat alle bij hen EEN JAAR LANG GRATIS GRA ATIS TIS aangesloten verzekerden verzekerdeen het HoorProfs HooorProfs Allinpakket ontvangen. Dit BATTERIJEN. BA ATTERIJEN. betekent dat de verzekerden kunnen rekenen op de beste hoorzorg..
Met een actueel medicatieoverzicht draagt een patiënt bij aan een zo goed mogelijke en veilige behandeling “Weet welke medicijnen u gebruikt, want een actueel medicatieoverzicht is belangrijk voor een zo goed mogelijke en veilige behandeling”, aldus Frederieke Braam, hoofd van de ziekenhuisapotheek van het Slingeland Ziekenhuis.
Vraagg naar de voorwaarden in de winkel. Vraa
Het is voor een horende orende soms sooms moeilijk te begrijpen wat slechthorendheid precies is M ermee ermee omgaan is ook oook moeilijk. moeilijk. k. Met de moderne moderne technieken kan is.. Maar nagegaan worden wat u met uw u moder ne hoortoestellenn hoortt wat w u zou moeten horen. Dit maakt moderne dat u maximaal kunt verstaan.
Medicatieveiligheid is een landelijk thema. Uit onderzoek blijkt dat veel mensen niet weten welke medicijnen ze gebruiken en dat er regelmatig problemen ontstaan met geneesmiddelen bij patiënten.
Wilt u de dienstverlening vann Annemiek’ elf er vaaren a of meer weten over bovenAnnemiek’ss Hoorstudio ze zelf ervaren genoemde diensten? Kom dann eens langs voor een kennismakingsgesprek makinggsg sgesprek of hoortest. Hoortesten en kennismakingsgesprekken kennnismakingsgesprekken zijn altijd ijd gratis ratiss. gratis.
Meerdere behandelaars
Annemiek’ss Hoorstudio, De VVeentjes Annemiek’ eentjes 5, Doetinchem. Tel. Teel. 0314 - 36 36 05 60. 0
“Veel patiënten denken dat de dokter wel weet wat ze slikken. In de praktijk is er vaak sprake van meerdere behandelaars, dat maakt het overzicht complex. Bovendien moet de patiënt toestemming geven om gegevens tussen behandelaars uit te wisselen. Om tot een goed actueel overzicht te komen, zijn inspanningen van de zorgverleners maar ook van de patiënt zelf nodig. Het
Yunio kraamzorg bevalt beter!
is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Door een actueel medicatieoverzicht bij zich te hebben, draagt een patiënt bij aan zijn eigen veiligheid”, benadrukt mevrouw Braam. Zo’n overzicht is persoonlijk en vertrouwelijk en is te verkrijgen bij de eigen apotheek van de patiënt.
Eén dossierhouder Onlangs startte in West-Achterhoek de publiekscampagne ‘Zorg voor een actueel medicatieoverzicht’. “De kracht in deze regio is dat we vanuit het Netwerk Transmurale Zorg West-Achterhoek
Frederieke Braam, hoofd van de ziekenhuisapotheek
Belangrijk voor iedereen die regelmatig medicijnen gebruikt! “Bij bezoek aan de huisarts, medisch specialist en iedere andere zorgverlener die bevoegd is om medicijnen voor te schrijven, is het van belang dat mensen een actueel overzicht bij zich hebben van de medicijnen die ze gebruiken. Haal uw persoonlijke actuele medicatieoverzicht op bij uw eigen apotheek voordat u naar een zorgverlener gaat”, is het dringende advies van mevrouw Braam. Meer informatie voor de patiënt is te vinden op: www.slingeland.nl onder Patiënteninfo / Medicatieveiligheid.
ketenafspraken hebben gemaakt. Met alle betrokken partijen hebben we afgesproken dat de bronapotheek – de eigen apo-
‘Een deskundige hand is die eerste dagen heel welkom.’
theek van de patiënt - altijd over een actueel medicatieoverzicht beschikt. Er is dus in onze regio één dossierhouder die de veranderende medicatiegegevens van de patiënt registreert. Artsen, specialisten en andere zorgverleners die bevoegd zijn om medi-
Yunio ondersteunt u met kraamzorg en jeugdgezondheidszorg. Dat doen we altijd samen. Samen met onze klanten, samen met collega’s en samen met andere organisaties. En altijd op een manier die bij ons past: persoonlijk en dichtbij.
24
Haal uw actuele medicatieoverzicht op bij uw apotheek
cijnen voor te schrijven zijn gehouden om iedere wijziging in
Neem uw medicatieoverzicht mee naar elke afspraak met een arts Houd uw medicatieoverzicht actueel
medicatie door te geven aan deze bronapotheek van de patiënt. Yunio kraamzorg Voor meer info, 24 uur per dag bereikbaar: www.yunio.nl 0900 - 98 64 (10 ct/min)
Daarnaast is het aandeel van de patiënt zelf onmisbaar bij het Yunio is onderdeel van
.
actueel houden van zijn medicatieoverzicht.”
Geef toestemming aan uw behandelaars voor inzage in uw medicatieoverzicht
25
Morgana, Morgan a, de inno innovatieve vatieve sla slaapwinkel aapwinkel We W e staan er niet altijd bij stil, maar een gr groot oot deel van v ons leven speelt prettig zich af in bed. Dan is het natuurlijk wel zo pr ettig g om comfortabel te liggen. Want Want een goede goed de nachtrust bepaalt tenslotte e de kwaliteit van de dag! Op zoek naar hett perfecte bed bij Morgana in n Doetinchem. RIJKE H RIJKE HISTORIE ISTORIE Hessel H essel en PPetra etra LLubbers ubbers zijn n eigenaar van de slaapwinkel Morgana aan a de woonwoonboulevar d in Doetinchem. De oorspr ong boulevard oorsprong van het familiebedrijf ligt al in de jaren jaren 50. Hessel De opa van H essel had in die dagen een meubelfabriek in H Hengelo engelo G Gld. ld. IIn n de 60-er jar en bouwde R ené LLubbers ubberss - de vader van jaren René
H essel - het fami liebedrijf uit met de ver Hessel familiebedrijf ver-koop van meubelen en en woningtextiel on on-der de naam LLubbers ubb bers W oninginrichting en Woninginrichting later LLubbers ubbers W oonwinkel. IIn n 1994 heeft Woonwinkel. H essel de zaak in H engelo G ld van z’n va Hessel Hengelo Gld va-der overgenomen n. Ve ervolgens verhuisde overgenomen. Vervolgens het bedrijf twaalff jaar geleden naar Doe Doe-tinchem als bedde enspeciaalzaak Morgana. beddenspeciaalzaak
Een slaapoploss slaapoplossing sing die past bij uw lic lichaamsprofiel haamsprofiel
COMPLEET COMPLEET A ASSORTIMENT SSORTIMENT De Morg Morgana gana gr groep oep telt 15 vestigingen ver ver-deeld over ver Nederland. Bij Morgana vindt u een co ompleet assortiment ledikanten, compleet boxsprin ngs, kledingkasten en bedtextiel. boxsprings, De ruim me collectie van Morgana biedt een ruime passende de oplossin ng oplossing voor ied dere iedere smaak en elk budg get. budget.
BIJ MORGANA BIJ MORGANA BENT BENT U VERZEKERD VERZEKERD VA VAN AN EEEN EN G GOEDE OEDE O OPLOSSING PLOSSING “Dankzij “Dank kzij onze unieke digitale slaap slaap-test zijn ziijn wij in staat een objectief en betr ou uwbaar advies te geven”, aldus betrouwbaar H essel Lubbers. Lubbers. “Daar naast hebben wij Hessel “Daarnaast ons te eam versterkt met een ergotheraergotherateam peute zodat mensen met rug- of neknekklachte en op verantwoor de wijze geadgeadklachten verantwoorde viseer d kunnen worden”. worden”. viseerd “ En uiteraard uiteraard worden worden al onze pr oduk“En produkten gratis grratis thuis bezorgd en vakkundig gemon nteerd. Mocht u desondanks gemonteerd. niet tevreden teevreden zijn over uw aankoop, dan bi ieden wij u 90 dagen lang slaapbieden garant tie. Dát biedt zekerheid en een garantie. veilig g gevoel”.
Commissie Gastvrijheidszorg Award aangenaam verrast over Dierenweide
★★★★
Dieren bieden kinderen afleiding en troost Het Slingeland Ziekenhuis is met vier van de vijf sterren geëindigd op een zevende plaats bij de Gastvrijheidszorg Award 2012. In de eindrapportage wordt het ziekenhuis omschreven als een modern en goed geoutilleerd centrumziekenhuis en krijgt het complimenten voor gastvrijheid, betrokkenheid, aandacht, deskundigheid en veiligheid. De dierenweide wordt als opmerkelijk genoemd.
“De visitatiecommissie was aangenaam verrast over de dierenweide aangrenzend aan de Kinderafdeling”, aldus Veronie Gebbinck, teamleider Kindergeneeskunde. “Het
GRATIS SSLAAPTEST GRATIS LAAPTEST IIeder eder mens is uniek: licha lichaamslengte, aamslengte, gewicht en favoriete sl slaaphouding aaphouding zijn van belang bij de keuze van n een nieuw bed en matras. matras IIn n een n speciale EErgosleep rgosleep meetcabine, uniek bij Mo organa, wor dt in 8 minuten uw zogenaamde zoge enaamde SSlaap-DNA laap-DNA Morgana, wordt Analyse) (Digitale Nachtrust A nalysse) gemeten. Op deze wijze zijn wij in staat om een matras adviseren of lattenbodem te adviser ren die het best bij ú past. Maatwerkk dus! EEn n er is al een slaapoplossing vanaf € 84 845,45,ERGOTHERAPEUTE ERGOTHERAPEUTE Mensen met rug- of nek nekklachten kklachten wor worden den begeleid door onze ergotherapeute Mo onica JJansen. ansen. Zij heeft ruime er Monica er-varing in het adviser en van mensen met ligpr oblemen. adviseren ligproblemen. Op basis van een individ ueel advies zoeken we een bed, individueel matras en hoofdkussen die d het beste bij u past. past K ortom ortom, Kortom, maatwerk voor een comfo ortabele en gezonde nachtrust! comfortabele
WILT U MEER WILT MEER WETEN? WETEN? “Kom “ Kom dan gerust langs en ervaar de mogel ijkheden die Morgana biedt. mogelijkheden Doe dee gratis slaaptest voor eeen professioneel professioneel advies en maak kennis onze met on nze uitgebreide uitgebreide collectie collect tie slaapmeubeslaapmeubelen en bedtextiel”. Petra en Hessel Lubbers
OPENINGSTIJDEN OPENINGSTIJDEN Maandag Maanda ag Dinsdag g t/m donderdag donderdag Vrijdag V rijdag Zaterdag Zater dag g
Morgana Doetinchem Woonboulevard W oonboulevard Doetinchem (A18-afslag 3) Tel. T el. (0314) 392 058
[email protected] www.morgana.nl www .morgana.nl
26
13.00-18.00 uur 09.30-18.00 uur 09.30-21.00 uur 09.30-17.00 uur
feit dat kinderen buiten kunnen spelen, zorgt ervoor dat kinderen zich net wat meer thuis voelen in het ziekenhuis. Bovendien bieden de dieren niet alleen afleiding, maar ook troost. Kinderen zouden minder pijn beleven in de omgang met dieren, zo is wetenschappelijk aangetoond.”
Pol Klein samen met pedagogisch mederwerkster Marieke Burgers.
Levende knuffels
Zelfvertrouwen
De dierenweide is een grote wens die enkele jaren gele-
Dat dieren kinderen geweldig helpen bij de verwerking
den werd gerealiseerd dankzij de bijdragen van de Lions
van ziekte ondervond ook André Nijenhuis toen zijn
en de Stichting Vrienden van het Slingeland Ziekenhuis.
zoon ziek was. Inmiddels werkt hij als een van de zes
“Een schaap, drie geiten, tien kippen, vier konijnen en
vrijwilligers voor de dierenweide. “Als vee- en melkvee-
een handvol duiven geven de kinderen afleiding en
houder ben ik gewend om met dieren om te gaan. Dit is
troost tijdens hun opname in het ziekenhuis. “Het con-
heel anders, maar het is prachtig om te zien wat dieren
tact met kind en dier gaat altijd in overleg”, aldus peda-
met kinderen doen. Het is ook mooi hoe je kinderen
gogisch medewerkster Marieke Burgers. “We houden
kunt betrekken bij de zorg voor de dieren. Dat kan een
rekening met allergieën van de kinderen én zorgen er
ziek kind net weer een beetje zelfvertrouwen geven.”
vanzelfsprekend voor dat de veiligheid voor kind en dier gewaarborgd is. Een dier is een levende knuffel die helpt om de ziekte te verwerken.”
27
Verzorgd eruit zien met een pruik
In ons wer In werk rk als haarzorgverle haarzorgverlener ener komen wij regelmatig gelmatig vragen tegen die mensen m hebben ove er de aanschaf van een e haar werk. over haarwerk. Hier leest u de drie vragen wa aarop men vaak een n antwoord wil. waarop Ergens Ergens g zie ik er best wel tegen tegenop g nop p om een p pr pruik uik tte nemen. Heeft ieder reen dat? iedereen Vrijwel alle mensen ensen moeten echt even n wennen aan het idee van v een haarstuk of haar haar-rijpelijk, want het verli ies van het eigen haar gaat aat altijd gepaard met werk. Heel begrijpelijk, verlies tuurlijk spelen die ook k een rol bij een oplossing ng voor het haar verlies. emoties. En natuurlijk haarverlies.
Gekke vraag: g: ik weet niet of ik i wel een pr pruik uik no nodig odig heb. k er toch een hebbe en. Wat Wat nu? Maar voor de zekerheid wil ik hebben. Dit is helemaall geen gekke vraag. Als u bijvoorbeeld een chem chemokuur mokuur krijgt, is het niett verlies optreedt. altijd zeker of er duidelijk haar haarverlies an een van tevoren doo or u uitgezocht haar werk k in rreser eserrve. Blijkt u inder erWij houden dan door haarwerk reserve. inderwerk nodig te hebben, d dan kunt u er binnen twee wee dagen over beschikken. en. daad het haarwerk haft u het ook niet aan. Passend en in model geknipt. Heeft u het niet nodig, dan schaft
Hoe moet het et nou met de verg vergoeding goeding van de zorg zorgverzekering? gverzekering? We hebben contracten ntracten met alle zorgv zorgverzekeraars. verzekeraars. W Wij ij verzorgen verzorgen de administratieve afhandeling van Vervolgens an uw basisdeclaratie. V ervolgens helpen wij u met m de eventuele aanvullende vergoedingen. ergoedingen. Erkend en aanbevolen Erkend aanbevollen De Gelderse Pruikenma aker is een door alle zorgv verzePruikenmaker zorgverzekeraars erkende haarzo haarzorgverlener. rgverlener. Wij Wij worden aanbeaa anbevolen door medisch spe specialisten. ecialisten. Met het Slingeland Slingelland Ziekenhuis hebben wij een samenwerkingsverband. samenwerkingsverba and. Afspraak maken Afspraak U bent met al uw vrage vragen en welkom. Belt u daarvoor daarvoo or Langskomen 0314 3 54321. 03 5 3 . Langsko a gs o omen e kan a natuurlijk atuu j ook: oo : Doetinchem. Houtkampstraat 33 in D
DE GEL GELDERSE DERSE E PRUIKEN NMAKER PRUIKENMAKER ONDERDEEL ON DERDEEL VAN VAN MAR MARDI DI KAPPERS
www.mardikappers.nl www .mardika appers.nl
