Inleiding U stopt regelmatig met ademen als u slaapt. Deze aandoening noemen artsen OSAS en in het dagelijks leven spreken we van slaapapneu. Uw arts heeft dit apparaat aan u voorgeschreven. Het blaast luchtdruk in uw keel als u ademt bij het slapen. Hierdoor verdwijnen of verminderen uw klachten over uw ademhalingsstops. VOOR EEN SUCCESVOLLE BEHANDELING MOET U HET APPARAAT ELKE NACHT GEBRUIKEN. Total Care heeft u dit apparaat geleverd. In deze folder leggen wij de oorzaken en behandeling van slaapapneus uit, we geven tips over het gebruik van uw apparatuur en geven antwoord op vragen die ons veel worden gesteld.
Slaapapneus: oorzaken en behandeling De verschijnselen van OSAS OSAS betekent Obstructief Slaap Apneu Syndroom, wat wil zeggen dat de ademhaling soms stopt als iemand slaapt. Zo’n stop heet een apneu. Iedereen stopt wel eens met ademhalen in de slaap, maar sommige mensen hebben die apneus meer dan vijf keer per uur of zij duren erg lang. Alleen die mensen hebben OSAS. Als iemand meer dan 15 ademhalingsstops per uur heeft dan is de aandoening ernstig. De ademhalingsstops hebben tot gevolg dat de patiënten steeds wakker worden en nauwelijks diep slapen. De gevolgen zijn o.a. slaperigheid overdag, ochtendhoofdpijn, hartkloppingen, hoge bloeddruk en gebrek aan concentratievermogen. Dat tast het welbevinden en het maatschappelijk functioneren van OSAS-patiënten aan. Bovendien is het hevige snurken en/of het vele schrikkend wakker worden vervelend voor hun partners. Bij ernstige klachten kan het leven van een apneupatiënt ernstig ontwricht raken. De oorzaak van OSAS Apneu betekent “geen lucht”. Een slaapapneu ontstaat als het bovenste gedeelte van de keel tijdens de slaap dicht slaat (zie de afbeelding). Dit snijdt de luchtweg af, waardoor de patiënt op houdt met ademen. Er bestaan verschillende oorzaken voor het dicht slaan van de keel. Voorbeelden van lichamelijke oorzaken zijn vergrote amandelen, vernauwing in de keelholte of de vorm van de neus. Sociale oorzaken zijn roken, alcoholgebruik of overgewicht. De behandeling van OSAS OSAS wordt behandeld met apparaten die de keelholte tijdens de slaap open houden door luchtdruk in de keelholte te blazen. Hierdoor kunnen patiënten weer vrij ademhalen waardoor zij weer diep en ononderbroken kunnen slapen. De resultaten zijn minder slaperigheid, beter concentratievermogen en meer energie. Het effect van de behandeling is meestal al na een paar nachten merkbaar, maar soms duurt het een paar weken voordat een patiënt gewend is aan het apparaat.
Pap apparaten Wij noemen deze apparaten pap-apparaten waarbij pap is afgeleid uit de eerste letters van positive airway pressure (positieve luchtdruk). Total Care levert de volgende drie modellen pap-apparaten. Het eerste model levert een vaste continue luchtdruk en wordt daarom het continue pap-apparaat (Cpap-apparaat) genoemd. Het apparaat is vooral effectief voor patiënten met matige tot ernstige slaapapneu. Het tweede model is vooral geschikt voor patiënten die een steeds wisselende luchtdruk nodig hebben. Het apparaat past de benodigde luchtdruk dan automatisch naar behoeften aan. Daarom heet het een Auto-Cpap- apparaat. Het derde model is geschikt voor patiënten die een erg hoge luchtdruk nodig hebben. De andere modellen werken dan niet goed, omdat de patiënten dan moeite krijgen met uitademen. Voor die patiënten is een apparaat ontwikkeld met twee standen van de luchtdruk. Daarom heet het een Bi-level-Cpap-apparaat. Dit apparaat verlaagt automatisch de luchtdruk als de patiënt uitademt, en verhoogt de luchtdruk naar het oude niveau als de patiënt weer inademt.
De bepaling van het geschikte model Van tevoren moeten wij bepalen welk pap-apparaat voor u het meest geschikt is. Die bepaling wordt titratie genoemd. Daarvoor gebruiken wij de Auto-Cpap-instelling, omdat deze zich vanzelf aanpast aan de benodigde luchtdruk. Een patiënt moet twee weken achter elkaar minstens vier uur per nacht met dit apparaat slapen. Daarna komt een medewerker van Total Care bij u langs en leest de luchtdrukken af die door het apparaat zijn gegeven. Dit is het titratierapport. Uit het rapport blijkt bij welke minimale druk de slaapapneus ophouden. Als een Cpap-instelling voor u geschikt is, wordt deze druk door onze medewerker voor u ingesteld.
CSAS: slaapapneus met een oorzaak die weinig voor komt Ademhalingsstops kunnen ook een andere oorzaak hebben dan het dicht vallen van de keelholte, namelijk te weinig prikkels door de hersenen aan de ademhalingsorganen. Deze oorzaak wordt CSAS (Centraal Slaap Apneu Syndroom) genoemd. De patiënten behandelen wij met Bi-level-Cpap-apparaten, die zo zijn ingesteld dat zij de ademhaling stimuleren als een patiënt op houdt met ademen. CSAS komt weinig voor en daarom bespreken we deze aandoening niet verder in deze folder.
Uw eigen apparatuur Het pap-apparaat Het belangrijkste doel van Total Care is u als patiënt de beste behandeling te geven tegen uw slaapapneus. Daarom staat u centraal in onze aandacht. Om ons doel te bereiken, leveren wij met verschillende pap-apparaten. Allemaal hebben zij veel opties. Total Care stelt de opties zo in dat zij voor u het beste werken en het prettigst zijn. De uiteindelijke keuze voor een apparaat en de instellingen maken wij in overleg met u en u arts. Het masker Behalve het pap-apparaat leveren we ook een masker. Ook daarvan bestaan verschillende modellen. Total Care meet u een goed zittend model aan. Als na een paar nachten blijkt dat dit masker toch niet lekker zit, dan raden wij u aan ons te bellen. Bij het volgende bezoek neemt onze medewerker dan een ander model masker voor u mee. -Zorg dat de onderdelen van het masker die uw huid raken (maskerkussen en voorhoofdsteunkussen) iedere dag ontvet worden met water en een beetje afwasmiddel. Als u dit niet doet, gaan er zich huidvetten op het maskerkussen vastzetten waardoor het masker de grip verliest en er een lekkage ontstaat. -Zorg dat u altijd uw masker recht op het gezicht plaatst en dat de oren vrij zijn van de hoofdbanden, dus 2 banden boven de oren en 2 onder de oren. -Maak altijd 1 band onder los bij het op- en afzetten van het masker en gebruik daarbij het daarvoor bestemde clipje. Zo blijft de band zijn elasticiteit houden en gaat de klittenband minder snel kapot, u hoeft ze dan niet elke dag strakker te trekken. -Als u uw masker strakker of losser zet, zorg dan dat u uw banden gelijkmatig aantrekt. De bovenste banden samen en de onderste banden samen. -Zorg altijd dat het masker comfortabel zit, het moet niet te los zitten, dat geeft lekkage, maar ook niet te strak, dit geeft nl lekkage via huidplooien die dan ontstaan. -Als er een voorhoofdsteun op uw masker zit, kunt u ook de druk op uw neusbrug aanpassen. Zorg dan dat er geen lucht in de ogen komt, en dat er geen drukplek ontstaat op de neusbrug. -Zorg ervoor dat u uw masker altijd na het schoonmaken op een correcte wijze in elkaar zet, anders krijgt u ook een lekkage.
De bevochtiger De meest voorkomende bijwerking van de behandeling is het ontwaken met een droge neus, keel of mond. Als dit gebeurt, kunt u dit verhelpen met een bevochtiger. Tips aansluiten apparaat zonder bevochtiger De DV54 wordt aangesloten op het lichtnet met de zwarte stroomkabel (fig. 1). De luchtslang komt aan de achterkant op de daarvoor bestemde opening (fig. 2). Zorg er voor dat de openingen aan de onderkant zijn afgesloten door de grijze dop (fig. 3). Het masker wordt aan het uiteinde van de luchtslang aangesloten (fig.4).
fig.1
fig. 2
fig. 3
fig. 4
Aansluiten bevochtiger op CPAP Als u een bevochtiger heeft, sluit deze dan aan door uw apparaat met de achterkant schuin op de achterkant van uw bevochtiger te plaatsen (fig. 5). Let daarbij op dat de grijze stop verwijderd is (fig. 3). De grijze stop moet nu op de achterkant van het apparaat worden gezet (fig. 6). Laat het apparaat zakken tot u een klik hoort. De luchtslang wordt bevestigt aan de opening aan de achterkant (fig. 7).LET OP! Pas na aansluiting het waterbakje vullen met water. Dit moet gedemineraliseerd water zijn of water dat minstens 10 minuten gekookt heeft en daarna afgekoeld is. Vul het waterbakje tot een centimeter onder de vulrand (fig. 8). De waterbak wordt verwijderd met de blauwe knop (fig. 9) De bevochtiger koppelt u af met behulp van de knop aan de zijkant van de bevochtiger .(fig.10)
fig
fig. 5
fig. 6
fig 7
fig 8
Schoonmaken apparatuur Onze klanten zijn zelf verantwoordelijk voor het schoonmaken van de apparatuur. Elke dag schoon maken De zachte onderdelen van uw masker maakt u schoon met lauw water met wat afwasmiddel. De grijze foam onderdelen van Fisher en Paykel mogen slechts gereinigd worden met een vochtige doek, nooit onder de kraan afspoelen of uitknijpen. De harde onderdelen van het masker (het maskerframe) dienen 1 maal per week gereinigd te worden met een warm sopje. De waterbak spoelt u elke dag leeg en vult hem opnieuw met gekookt afgekoeld kraanwater of gedistilleerd water voor consumptief gebruik, dit bevat helemaal geen kalk. Elke week schoon maken De slang spoelt u schoon. De slang moet helemaal droog zijn voordat u deze weer aansluit. Het waterbakje kunt u bv ontkalken met schoonmaakazijn verdund met water. Als u dit 1x per maand doet is dat ruim voldoende. Het zwarte filter spoelt u schoon met warm water ,deze kunt u hergebruiken. Het filter helemaal laten drogen voordat u het terug plaatst. Uw cpap-apparaat dient u schoon te maken met een vochtige, schone doek. Elke maand schoon maken De hoofdband wassen met de handwas. LET OP! klittenband sluiten. Deze niet in de wasmachine wassen, daar de hoofdband dan zijn elasticiteit verliest.
Het eerste gebruik van uw Cpap of Auto Cpap apparaat: Het kan zijn dat u de eerste nacht wat onzeker bent of vragen heeft, u kunt dan altijd de gebruiksaanwijzing van uw apparaat doornemen en deze brochure. Voorbereidingen voor het slapen gaan: -
U zet eerst het masker op. Wanneer uw masker goed zit, gaat u rustig door de neus in- en uitademen. Monteer de slang op uw masker. Zet uw apparaat aan door op de aan/ uit knop te drukken. Wanneer onze medewerker u verteld heeft dat uw apparaat automatisch start (autostart) hoeft u niets in te drukken en gaat uw apparaat vanzelf aan als u een paar keer krachtig in –of uitademt.
In de ochtend wakker worden : - U zet het apparaat uit door op de aan/ uit-knop te drukken. - Wanneer u een apparaat heeft met ‘autostop’ hoeft u geen knop in te drukken. - U maakt de slang los van het masker. - Vervolgens zet u het masker af. Tijdens de nacht wakker worden : Indien u wakker wordt en naar het toilet moet: - Schakel het apparaat uit ( indien nodig). - Maak de slang los van het masker. - Ga met het masker op naar het toilet. - Bevestig de slang weer aan het masker. - Schakel uw apparaat weer in. Wordt u wakker en heeft u last van een te hoge druk? - Auto Cpap, Zet het apparaat uit, kom even tot rust en zet het apparaat daarna weer aan. Het apparaat start nu weer op een lagere druk, zodat u rustig uw slaap kunt hervatten. -
CPAP , Druk op de rampknop (rechtsonder) om het apparaat weer met een lage druk te laten starten. Het apparaat bouwt nu weer langzaam de druk op naar de ingestelde therapiedruk.
Veel gestelde vragen Hoe kan ik pijn in mijn bijholtes of op mijn borst verhelpen? Als u deze klachten heeft als u net met de behandeling tegen slaapapneus bent begonnen, komt dit omdat uw lichaam nog moet wennen aan het inblazen van de luchtdruk. Deze klachten verdwijnen op den duur vanzelf. Mag ik neusspray gebruiken als ik verkouden ben? Bij verkoudheid mag u tijdelijk een neusspray gebruiken. Mag ik autorijden als slaapapneu patiënt? OSAS kan concentratieproblemen geven en dat vermindert de rijvaardigheid. Als u de diagnose OSAS heeft en er nog niet effectief tegen wordt behandeld, mag u in principe niet autorijden. Vraag daarom aan uw dokter of uw behandeling effectief is. Wat moet ik doen bij condens in de slang? Als u een bevochtiger gebruikt, kan condensvorming in de slang optreden. Om dat tegen te gaan, moet u het apparaat lager zetten dan het masker. Zorg er bovendien voor dat het in de kamer niet te koud wordt. Blijft de condensvorming toch aanhouden dan mag u de temperatuur van de bevochtiger lager zetten. Helpt ook dat niet, dan raden wij u aan om bij Total Care een slangenhoes te kopen die de condensvorming voorkomt. Wat moet ik doen als ik op reis ga? Maak het waterbakje leeg voordat u de DV54 in pakt voor vervoer. Als u naar het buitenland gaat, adviseren wij u een wereldstekker van het betreffende land mee te nemen. De reden is dat de DV54 een ingebouwde adapter heeft die er voor zorgt dat het apparaat de goede hoeveelheid stroom krijgt.. Gaat u met het vliegtuig dan moet u zorgen voor een douaneverklaring die in uw bezit is. Deze verklaring kunt u telefonisch opvragen bij Total Care, Ons telefoonnummer is 013-5313535. Het Cpap apparaat moet u als handbagage mee nemen. Reisverzekering U kunt een reisverzekering afsluiten waarin de waarde van het apparaat gedekt wordt. U kunt hierbij een waarde aanhouden van ongeveer 1500 euro. Elke reisverzekering heeft zijn eigen voorwaarden, wij raden u aan deze informatie op te vragen bij de desbetreffende maatschappij. Indien Total Care producten naar het buitenland moet sturen zijn de verzendkosten voor de gebruiker van het Cpap apparaat.
Meest voorkomende klachten bij CPAP therapie: Probleem Oorzaak Oplossing
: Verstopte neus, verkouden. : Reactie op de luchtstroom. : Bevochtiger aan of hoger zetten, evt Neusspray (Nacl) gebruiken.
Probleem Oorzaak Oplossing
: Droge ogen, traan ogen. : Masker lekkage. : Afstellen masker neusrug.
Probleem Oorzaak Oplossing Probleem Oorzaak Oplossing
: Droge mond –en keel. : Uitdroging slijmvlies door luchtstroom, open mond ademhaling. : Bevochtiger starten, neusspray. Evt indien echt noodzakelijk FFM masker . : Luchtstroom te warm. : Filter vies, Cpap te dicht bij verwarming. : Filter vervangen
Probleem Oorzaak Oplossing
: Luchtstroom te koud. : Koude slaapkamer. : Temp verhogen, bevochtiger aan of hoger.
Probleem Oorzaak Oplossing
: Winderigheid/boeren “opgeblazen gevoel”. : tgv de luchtdruk : Tijdelijk op zijn laagste mogelijke druk zetten.
Probleem Oorzaak Oplossing
: ‘Ik voel s’nachts geen luchtstroom meer, maar ben niet benauwd : Gewenning aan de druk. : Ga zo door!! Evt kunt u masker een beetje van uw gezicht trekken.
Probleem : Duizeligheid overdag/ s’nachts. Oorzaak : Ventilatie probleem soms bij Full Face masker. Oplossing : Contacteer Osas verpleggkundige, evt de laagst mogelijke druk en comfort stand bij uitademing instellen. Probleem Oorzaak Oplossing
: Bloedneuzen. : Reactie van heet neusslijmvlies op de luchtdruk. : Bevochtiger starten of verhogen, contacteer Osas verpleegkundige.
Heeft u nog meer vragen of eventuele storingen? Dan kunt u altijd bij ons te recht via email
[email protected] of telefoon 0135313535. Nog meer informatie kunt u vinden op onze site www.totalcaregroep.nl en op de website van de vereniging van slaapapneu patiënten www.apneuvereniging.nl.
Total Care Total Care Groep B.V. is een gerenommeerde leverancier van apparaten die apneu behandelen. Ook leveren wij monitoringsystemen die de ademhaling, het zuurstofgehalte in het bloed en de hartslag registreren. Bovendien leveren wij apparaten voor medicijnverneveling. Ons logo bestaat uit drie cirkels die met elkaar zijn verbonden. De cirkels zijn onze cliënten, specialisten die de apparaten en systemen voorschrijven, en de zorgverzekeraars die de apparaten en systemen vergoeden. Total Care ziet zichzelf als de verbinding tussen die cirkels met als doel klanttevredenheid en hoogwaardige service.
