Obsah
Seznam použitých zkratek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Předmluva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
KAPITOLA I Banka jako podnikatel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1 Pojem a prameny práva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2 Bankovní licence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3 Organizace banky . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4 Provozní požadavky . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Pravidla jednání s klienty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Uveřejňování informací . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Povinnost jednat obezřetně . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Kapitál . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Pravidla angažovanosti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Pravidla likvidity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Předchozí souhlas ČNB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Oznamování personálních a jiných změn . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Omezení účasti bank v jiných právnických osobách . . . . . . . . . J. Obchody s osobami se zvláštním vztahem k bance . . . . . . . . . . K. Povinnost jednat s odbornou péčí a zákaz zneužití informací. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . L. Akcie, kvalifikovaná účast na bance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5 Účetnictví a obchodní dokumentace . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6 Bankovní dohled . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Opatření k nápravě a pokuty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Nucená správa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7 Zánik banky . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8 Bankovní tajemství, povinnost mlčenlivosti a zpracování osobních údajů . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9 Pojištění pohledávek z vkladů . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15 15 17 19 23 23 24 24 24 25 26 26 27 27 27 28 29 30 31 32 32 33 33 34 5
OBSA H
KAPITOLA II Obecné otázky bankovních obchodů . . . . . . . . . § 1 Pojetí a druhy bankovních obchodů . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2 Bankovní obchodní podmínky . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3 Zákonná a smluvní ochrana klienta. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Smlouvy uzavírané distančním způsobem a závazky ze smluv uzavíraných mimo obchodní prostory . . . . . . . . . . . . B. Finanční arbitr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4 Platební styk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Platební služba. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Platební transakce a platební účet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Smlouva o platebních službách . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Povinnosti poskytovatele platebních služeb . . . . . . . . . . . . . . . E. Úplata za plnění povinnosti poskytovatele . . . . . . . . . . . . . . . . F. Provádění platebních transakcí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Platební příkazy a autorizace platebních transakcí. . . . . . . . . . . H. Platební prostředky . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Přijetí a odmítnutí platebního příkazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . J. Lhůty pro provádění platebních transakcí . . . . . . . . . . . . . . . . . K. Neautorizovaná platební transakce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . L. Nesprávně provedená platební transakce . . . . . . . . . . . . . . . . . M. Společná pravidla k neautorizovaným a nesprávně provedeným transakcím . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . N. Odpovědnost za chybný platební příkaz . . . . . . . . . . . . . . . . . . KAPITOLA III Bankovní obchody podle občanského zákoníku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1 Účet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Právní úprava . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Pojetí smlouvy o účtu a její náležitosti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Nakládání s účtem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Nakládání s peněžními prostředky na účtu . . . . . . . . . . . . . . . . E. Vedení a úročení účtu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Důsledky smrti majitele účtu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Zánik závazků ze smlouvy o účtu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Platební účet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Jiný než platební účet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . J. Vkladní knížka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2 Jednorázový vklad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
37 37 40 46 49 51 54 55 57 58 63 66 67 68 69 70 70 72 72 74 75
77 77 77 78 80 81 81 82 83 84 85 88 93
O B SA H
§3
§4
§5 §6
§7
A. Právní úprava . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 B. Podstatné náležitosti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 C. Nakládání s vkladem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 D. Zánik závazku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 E. Vkladní list . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Akreditiv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 A. Právní úprava . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 B. Podstatné náležitosti smlouvy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 C. Obsah a oznámení akreditivu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 D. Odvolatelnost akreditivu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 E. Potvrzený akreditiv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 F. Pověření jiného výstavce akreditivu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 G. Oznámení akreditivu jiným výstavcem akreditivu. . . . . . . . . . 106 H. Dokumentární akreditiv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 I. Jiné akreditivy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 J. Právní úprava příkazu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 Inkaso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 A. Právní úprava inkasa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 B. Podstatné náležitosti smlouvy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 C. Povinnosti obstaravatele inkasa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 D. Jiný obstaravatel inkasa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 E. Dokumentární inkaso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 F. Subsidiární úprava příkazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 Bankovní záruka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Úvěr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 A. Pojem a druhy úvěrů . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 B. Pojem a právní úprava . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 C. Předmět úvěru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 D. Účel úvěru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 E. Úroky z úvěru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 F. Zajištění úvěru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 G. Čerpání úvěru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 H. Poskytnutí úvěru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 I. Splacení úvěru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 J. Předčasné splacení úvěru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 K. Odstoupení od smlouvy o úvěru a zesplatnění úvěru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 Zápůjčka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 7
OBSA H
A. Pojem a právní úprava . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Předmět zápůjčky. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Úroky z peněžité zápůjčky . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Přenechání předmětu zápůjčky . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Povinnost vydlužitele vrátit věc stejného druhu . . . . . . . . . . . F. Splacení a předčasné splacení zápůjčky . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Odstoupení od smlouvy o zápůjčce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8 Úvěry pro spotřebitele a podnikatele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Úvěry pro spotřebitele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Spotřebitelské úvěry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Hypoteční úvěry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Úvěry na bydlení . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Úvěry pro podnikatele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Úvěry pro korporátní klienty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Syndikované úvěry. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Projektové financování . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9 Prodej úvěrových pohledávek a sekuritizace . . . . . . . . . . . . . . . . A. Prodej úvěrových pohledávek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Sekuritizace (strukturované financování) . . . . . . . . . . . . . . . .
134 135 136 136 137 137 137 138 138 138 145 147 153 153 159 161 163 163 164
KAPITOLA IV Závazky v investičním bankovnictví . . . . . . . . § 1 Investiční bankovnictví a investiční služby . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2 Obstarávání vydávání cenných papírů a zaknihovaných cenných papírů . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Emise dluhopisů . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Emise akcií . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3 Obstarávání obchodování na kapitálových trzích (brokerage) . . . . § 4 Custody služby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5 Obhospodařování majetku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
168 168
KAPITOLA V Finanční a komoditní deriváty . . . . . . . . . . . . . § 1 Podstata a funkce derivátů . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2 Druhy derivátů . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3 Forwardy a futures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Forwardy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Futures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4 Swapy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5 Opce a warranty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
189 189 193 194 194 194 196 197
8
170 170 176 178 184 187
O B SA H
A. Opce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Warranty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6 Kreditní deriváty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7 Smluvní dokumentace derivátů . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8 Právní regulace OTC derivátů . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
197 199 200 201 207
Seznam použité literatury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209 Věcný rejstřík . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
9