Schuivende panelen
Petra Berkhout
Kerncijfers agrocomplex Nederland, 2012
2
Aandeel (%) van deelcomplexen in TW en werkgelegenheid, 2012
Toegevoegde waarde
Werkgelegenh eid
2012
2012
Akkerbouw
31.4
26.2
Glastuinbouw
18.6
19.3
7.9
9.4
Grondgebonden veehouderij
24.5
27.4
Intensieve veehouderij
17.1
17.3
0.7
0.4
100.0
100.0
Deelcomplex
Opengrondstuinbouw
Visserij Totale agrocomplex a Gebaseerd op binnenlandse grondstoffen. Bron: Agrarische input-outputtabel, bewerking LEI.
3
Primaire landbouw
Aandeel sector in de nationale economie daalt Anno 2012: 1,5% TW – 2,2% werkgelegenheid Uitstralingseffect is groter (maar hoe groot ??) Belang daalt: ● Gemiddeld per jaar afname bedrijven 3% ● Afname areaal grond 0,3% ● Afname arbeid 2% ● Blijvers worden groter
Andere schakels agrocomplex groeien 4
5
Ontwikkeling landbouw (1950 = 100)
6
Bepalende factoren
Een complex van factoren. Een van de belangrijkste is de groei van de welvaart:
groter deel van inkomen besteed aan andere dingen dan voedsel
aandeel sector in economie daalt
In Nederland bleef dit effect beperkt vanwege de sterke groei van de export
Teruggang agrarisch aandeel is vooral gevolg van achterblijvende prijzen
Factoren - vervolg
Stijging van de arbeidskosten => stimulans om arbeidsproductiviteit te vergroten
In combinatie met technische vernieuwingen => intensivering en/of bedrijfsvergroting
Technische ontwikkeling is beïnvloed door veranderingen in prijsverhoudingen
Door verhoging van de productiviteit =>vergroting van de productie => een druk op prijzen en inkomens
Beleid?
Invloed van een beleidsmaatregel vaak niet te isoleren van andere factoren
Van sommige beleidsmaatregelen is het effect wel eenvoudig zichtbaar
Bv. de melkquotering => ● halt aan stijging melkproductie ● daling aantal melkveebedrijven niet vertraagd ● groei aantal koeien per bedrijf wel
Invloed GLB diffuus
9
Ontwikkeling GLB-instrumenten 1962-1968: Prijsbeleid
1984-1988: Productiebeheersing
1992-1999: Gekoppelde inkomenstoeslagen, plattelandsbeleid
2003-2008: Ontkoppelde inkomenstoeslagen, cross-compliance
2015–2020: Flat rate, vergroening
Interne EU-prijs
Invoerheffing
Exportrestitutie
Wereldmarktprijs
Van EGKS via EEG naar de EU
1951: EGKS, 1957: EEG Gemeenschappelijke landbouwbeleid jaren zestig Diverse uitbreidingen, van 6 naar 28 Sinds 1992 is er een gemeenschappelijke markt Vrij verkeer van mensen, goederen, diensten en kapitaal
Nu 28 lidstaten, ruim 511 miljoen inwoners
Nederland – agrarische handel
Invoer bijna 56 mrd. euro, uitvoer ruim 83 mrd. euro Aandeel in totale handel bij invoer: rond de 12 à 13%, bij uitvoer rond de 15 à 17%
EU belangrijkste handelspartner: ● van uitvoer 80% naar EU ● invoer voor 56% uit EU ● ongeveer één derde van intrahandel met Duitsland ● B, LUX, FRK en VK samen aandeel van rond de 40%
Export Nederland- vervolg
Aandeel VS:2% Aandeel Midden-Oosten:2% Aandeel China:1,4% EU => vergelijkbaar beeld ● 73% is intrahandel ● VS: rond de 2,5% ● Rusland, China, Midden-Oosten rond de 2-3 %
14
Ten slotte ...
GLB/EU => belangrijke factor in ontwikkeling Ndlse. landbouw
De hervorming zal voor sommige bedrijven grote impact hebben wegens de herverdeling van de toeslagen
● Toeslagbedrag in NL is over alle ha gemiddeld 435 euro
● Circa 30% van de bedrijven heeft toeslag die hoger is => melkveebedrijven, akkerbouwbedrijven met zetmeel, vleeskalverenbedrijven
● Circa 40% bedrijven heeft toeslag van minder dan 150 euro per ha => vooral tuinbouwbedrijven
15
Belang toeslag voor inkomen
Gemiddeld 50% bijdrage aan inkomen
Grote verschillen: 20% bedrijven geen toeslag 50% ontvangt 10.000 euro of minder per bedrijf 5% bedrijven ontvangt meer dan 50.000 euro per bedrijf
Pijler 1 betalingen per hectare in 2009 bedrijfstoeslag + slachtpremies + zetmeeltoeslag + overige regelingen
Maar ....
Uitdagingen landbouw nu vooral gevolg van milieu/gezondheid/maatschappelijke eisen
Denk aan mest, gewasbescherming, dierziekten, volksgezondheid, dierenwelzijn et cetera
Stelling: dat is bepalender voor de ontwikkeling van de landbouw dan GLB en/of TTIP
18
Ontwikkeling landbouw (1950 = 100)
19
Vragen?
20
