SCALPEL HET OOG IN DE KIJKER - ELECTROCHIRURGIE - IMELDA BY NIGHT - PERI-OPERATIEVE PATIËNTENVEILIGHEID EN VERDER IN DIT NUMMER

DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT - VERENIGING VAN VLAAMSE OPERATIEVERPLEEGKUNDIGEN NR 65 - JANUARI - FEBRUARI - MAART 2007

SCALPEL

EN VERDER IN DIT NUMMER

- P2A9798

- ELECTROCHIRURGIE - IMELDA BY NIGHT - PERI-OPERATIEVE PATIËNTENVEILIGHEID

AFGIFTEKANTOOR 2400 MOL

V.U. HASELAARS MARC, ST. LODEWIJKSTRAAT 76, B-3600 GENK

HET OOG IN DE KIJKER

SUPPORTED BY:

AND

Inhoud Edito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Colofon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Van de redactie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Activiteitenagenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Adverteerderslijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Adverteren in scalpel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 Electrochirurgie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 Vooraankondiging 24ste jaarsymposium VVOV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14 Imelda by night: “het operatiekwartier” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 De peri operatieve patienten veiligheid: een studie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20 Bedenkingen voor prikbord en koffiekot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25 Het oog in de kijker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27 Regionale werkgroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Nationaal bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34

2 SCALPEL

-

V.V.O.V. NIEUWSBRIEF

-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

Edito Bedankt

D

De VVOV heeft een nieuw bestuur en een nieuw vast bureau gekozen. Conform de statuten wordt op de volgende bestuursvergadering uit het vast bureau de voorzitter gekozen. Bij het schrijven van dit editoriaal weet ik nog niet wie de nieuwe voorzitter is, maar ik wens haar of hem heel veel succes, volharding, creativiteit, geduld en vooral visie toe. Er is continuïteit maar ook verjonging, dat verheugt mij. Zo is ervaring gecombineerd met dynamiek, dat moet goed gaan. Zoals vroeger al aangekondigd ben ik geen kandidaat-voorzitter meer. Ik ga op het eind van het jaar met pensioen en zeg nu zelf dat het niet kan dat zo een dynamische vereniging als de VVOV moet teren op een voorzitter die gepensioneerd is. Dat verdient de VVOV niet.

V

Via dit forum, Scalpel, wil ik alle medewerkers en collega’s bedanken voor de jarenlange samenwerking. De ervaring, de contacten, de samenwerking heeft mij rijk gemaakt. Collegialiteit, vriendschap, steun, in groep kunnen samenwerken is onbetaalbaar. De VVOV is een unieke ervaring geweest. De contacten waren zakelijk, maar warm, hartelijk. Er was ruimte voor ideeën, om problemen te bespreken, om creatief te zijn. Het is ons duidelijk dat er in alle operatiezalen dezelfde problemen zijn, maar het is verbazingwekkend dat die op diverse wijze worden opgelost. Dat is de vrijheid maar ook de creativiteit van de OK medewerkers. Ik mag vaststellen dat de VVOV de enigste vereniging is die de problemen kent, ter harte neemt, niet altijd en onmiddellijk een oplossing klaar heeft maar toch de nodige adviezen geeft aangepast aan de lokale situatie.

S

Samen hebben wij getracht structuur te brengen in de werking van het OK. Gezien de diversiteit en pluraliteit is dat niet altijd, overal en helemaal gelukt. Samen hebben wij de opleiding voor OK verpleegkundige opgestart, met succes. Wij hadden graag nog meer opleidingscentra gehad maar de scholen moeten als partner ook wel mee willen. Samen hebben wij, jarenlang, voor onze beroepstitel gestreden. In 2007 hebben wij dit bereikt. Het was een lange weg, het is niet 100% wat wij voor ogen hadden, maar er is een compromis bereikt. Wij hebben dit voorlopig aanvaard om de beroepstitel en de problematiek hier rond niet op de helling te zetten. Maar wij hebben onze tanden erin gezet en zullen verder onderhandelen.

S

Samen hebben wij gewerkt om de VVOV aanvaard te krijgen. Wij zitten in verschillende organen, wij hebben wel geen fractie politiek gesproken maar wij zijn er en men kent ons. De VVOV is een begrip in Vlaanderen maar ook in Europa laten wij ons horen. Samen hebben wij van ons jaarlijks symposium een event gemaakt, nog net geen pukkelpop maar toch. Het is een begrip en staat in eenieders agenda. Samen hebben wij Scalpel een nieuw gezicht gegeven. Het is een financiële dobber maar het mag gezien worden, het is kwaliteit. Dit alles en nog veel meer kon alleen tot stand komen als ge met enthousiaste, geëngageerde mensen moogt werken. De voorzitter is een go-between, een trigger, een motivator, maar zonder de goede medewerkers lukt dat niet.

D

De VVOV is een stuk van mijn leven, dat zal zo blijven. Ik zal mij nog nuttig maken achter de schermen, maar het afscheid is er. Ik wil iedereen waarmee ik heb mogen samenwerken bedanken, alle regionale werkgroepen en medewerkers, de redactie, het bestuur. Bijzondere dank aan Monique, Guy, Maria, Hanjo, Marc, Jan en Chantal. Met jullie heb ik zeer nauw en professioneel mogen samenwerken. Bedankt voor de mooie uren, doe zo voort. Ook dank aan de mensen van industrie, het was fijn om met jullie te mogen samenwerken.

I

Ik neem afscheid met alleen maar aangename herinneringen, maar er is een tijd van komen en een tijd van gaan. Nogmaals 1000x dank

Claudio 3 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

*5 -BCP 0QMFJEJOHFO -PHJTUJFL %PPS[JDIU

Welkom bij een groep ziekenhuizen en ouderenvoorzieningen waar bijna 3000 medewerkers en 350 artsen de patiënten en bewoners omringen met de allerbeste zorgen. Groep Gasthuiszusters van Antwerpen is een dynamische en continu innoverende werkomgeving die onderzoek hoog in het vaandel voert en soepel inspeelt op maatschappelijke evoluties. Daarbij geven we ook voor elkaar, als collega’s, het beste van onszelf. Voor het OK in AZ Sint-Augustinus, Wilrijk, zijn wij wegens uitbreiding met de nieuwste technieken in de chirurgie (robotchirurgie, diepflapchirurgie, intra-operatieve radiotherapie, ...) op zoek naar nieuwe collega's (m/v):

Adjunct-hoofdverpleegkundige OK Oftalmologie Achtersegment voltijds • vast

Functie: Het operatiekwartier oftalmologie achtersegment is een hooggespecialiseerde werkomgeving met internationale uitstraling. U geeft leiding aan een sterk gemotiveerd en gespecialiseerd team van verpleegkundigen. Het operatiekwartier oftalmologie achtersegment omvat 2 zalen en maakt organisatorisch deel uit van een totale capaciteit van 16 operatiezalen. In de praktijk werkt u nauw samen met de 4 collegaleidinggevenden die u in hun deelgebied optimaal zullen ondersteunen. Profiel: • u hebt een diploma bachelor of master in de verpleegkunde behaald • u behaalde bij voorkeur een bijkomende opleiding leiding geven of bent bereid deze alsnog te volgen • u hebt bij voorkeur kennis van en ervaring op een operatiekwartier.

Verpleegkundige OK voltijds • vast

Functie: Het operatiekwartier is een dynamische werkomgeving waar de patiënt en de patiëntveiligheid centraal staan. Er zijn 16 operatiezalen waar alle disciplines - met uitzondering van cardiochirurgie - vertegenwoordigd zijn. Teams van verpleegkundigen, chirurgen, anesthesisten, logistieke medewerkers en secretaressen werken dagelijks samen tussen 07.00 u. en 20.00 u. om dit te verwezenlijken. Nieuwe collega’s krijgen een opleiding aangeboden van 6 maanden, gecoördineerd door de leidinggevende “vorming en opleiding”. U krijgt een persoonlijk opleidingsplan waar alles aangeleerd wordt, noodzakelijk voor de functie van omloopverpleegkundige. Nadien wordt de mogelijkheid geboden om te specialiseren binnen één van de verschillende disciplines. In functie van het aanbod kan een bijkomende vorming tot verpleegkundige instrumentist(e) gevolgd worden. Na de opleiding maakt u deel uit van de oproepbare wacht. Er is ook een mogelijkheid om op het OK oftalmologie achtersegment tewerkgesteld te worden. Profiel: • u behaalde het diploma A1 of A2 verpleegkunde • u behaalde het getuigschrift van de wettelijke opleiding radioprotectie of bent bereid dit alsnog te behalen • u bent bereid wachten te doen (ongeveer 1 week op 10, oproepbaar via gsm) • u kunt binnen de 30 minuten in het ziekenhuis aanwezig zijn.

Sollicitaties met cv en pasfoto kunt u richten aan de personeelsdirecteur, p/a Groep GvA, Sint-Augustinuslaan 20, 2610 Wilrijk. Voor eventuele vragen kunt u e-mailen naar [email protected]

Meer vacatures: www.gvagroup.be JOUW GOEDE ZORG L A AT M E N S E N ZICHZELF ZIJN

Groep GvA

Sint-Augustinuslaan 20, 2610 Wilrijk

JAN7-G700542.indd 1

AZ Sint-Augustinus, Wilrijk

Sint-Vincentiusziekenhuis

Campus Sint-Vincentius, Antwerpen Campus AZ Sint-Jozef, Mortsel

Sint-Bavo, Wilrijk

RVT Sint-Gabriël, Antwerpen

De Bijster, Essen

Sint-Camillus Gasthuiszusters van Antwerpen, Antwerpen

2/9/07 2:52:40 PM

Van de redactie Lente

D O T

De lente is alweer begonnen en zoals iedere vogel zijn ei zal leggen zijn ook wij bezig om een paar promotie-artikelen van de VVOV klaar te stomen. Zoals velen onder jullie wel zullen gemerkt hebben is onze website dringend aan hernieuwing toe. Momenteel is onze nieuwe layout en inhoud volop in ontwikkeling en zullen jullie heel binnenkort onze vernieuwde website kunnen raadplegen op : http://www.operatieverpleegkundige.be Onze promotiestand , die jullie wel kennen van ons symposium in Blankenberge, was ook dringend aan vernieuwing toe. Op ons volgend symposium zal je onze nieuw stand kunnen bewonderen . Indien er nog verpleegkundigen zijn die graag willen meewerken aan ons tijdschrift of die hun artikel graag willen publiceren kunnen steeds terecht op : [email protected] Tot binnenkort op ons symposium in Blankenberge,

de redactie

Colofon Scalpel Tijdschrift van de Vereniging Vlaamse Operatie Verpleegkundigen. ( VVOV ) 25 jaargang, nr. 64 december 2006 http://www.VVOV.info Verschijnt driemaandelijks. Afgiftekantoor 2400 Mol. ISSN 1370-6594

Eindredactie Marc Haselaars Claudio Roncada

Abonnementen Prijs per jaargang: 20 eur. ( lidgeld ) Los nummer: 5 eur. Rek. nr.: 001-1281906-30 t.n.v. VVOV. lidgeld

Abonnementenadministratie en advertenties Haselaars Marc Sint Lodewijkstraat 76 3600 Genk Tel. 089/35.75.35 Werk : 089/325060 [email protected]

Redactieleden Haselaars Marc Hendriks Angele

Advertenties dienen bij de drukkerij binnen te zijn uiterlijk 1 maand voor verschijnen. I.e. 15/2, 15/5, 15/8, 15/11

Redactiesecretariaat Haselaars Marc Sint Lodewijkstraat 76 3600 Genk Tel. 089/35.75.35 Werk : 089/325060 [email protected]

Druk en Lay-out Drukkerij Dils NV. Grote Steenweg 3 B-2440 Geel

De redactie laat de verantwoordelijkheid over de inhoud van de artikels volledig aan de auteurs.

http://www.VVOV.info

5 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

ELEKTROCHIRURGIE

ELEKTROCHIRURGIE

VOOR,

CRYOCHIRURGIE STERILISEERBARE ACCESSOIRES STERILISEERBARE INSTRUMENTEN CHIRURGIE

ORTHO

CARDIO

GYN

KNO

GASTRO

NEURO

LEVER

UROLOGIE

EDUKATIE

ERBE BENELUX

Tel: 02-403 13 60 • Fax: 02-403 13 59 • www.erbe.be

Activiteiten Agenda • Onderhoud van instrumenten en endoscopisch materiaal (20 maart 2007) spreker: Mr. Armand Belboom. locatie: Borrelhuis Hasselt

• 2e Orthodagen (25 en 26 januari 2008) onderwerpen: kruisbandchirugie en knieprothesen locatie : Mariaziekenhuis Overpelt

• 24ste Jaarsymposium (10 en 11 mei 2007) locatie: Floreal Club Blankenberge • Brachytherapie (29 mei 2007) spreker: Dr. Stragier locatie: Borrelhuis Hasselt

Adverteerderslijst Erbe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Johnsson & Johnsson

Gasthuiszusters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Lohman & Rauscher . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Initial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2

Steris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Mölnlycke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18-19

Medicor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

. . . . . . . . . . . . . . . . . .35

6 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

Adverteren in Scalpel 1. Adverteren • Scalpel is het tijdschrift van de Vereniging van Vlaamse Operatiezaalverpleegkundigen. Er verschijnen 4 edities per jaar met een oplage van 1300 exemplaren. Via onze mailing bereiken we de belangrijkste ziekenhuizen in het Vlaamse land. Ook wordt Scalpel verstuurd naar 17 andere landen van Europa die lid zijn van de Europese vereniging, EORNAC. Ons tijdschrift biedt aan bedrijven, ziekenhuizen en collega beroepsorganisaties de mogelijkheid tot adverteren of het plaatsen van vacatures en aankondigingen van symposia.

• Advertentiemodaliteiten : - zwart-wit :

1/2 pagina : 125 eur/ editie 1 pagina : 250 eur/ editie - 4 kleuren : 1/2 pagina : 375 eur/ editie 1 pagina : 500 eur/ editie - steunkleur : 1/2 pagina 200 eur/ editie 1 pagina : 300 eur/ editie - buitenkaft, 4 kleuren : 900 eur/ editie - binnenkaft, 4 kleuren : 750 eur/ editie - personeelsadvertentie : Toeslag op bovenstaande tarieven : 100 % Deze prijzen zijn geldig vanaf 1/05/2000. Verschijningsdata van het tijdschrift zijn: 15/03, 15/06, 15/09, 15/12.

2. Sponsoring evenementen • Ook bestaat de mogelijkheid voor de industrie om op te treden als sponsor bij de verschillende activiteiten van het V.V.O.V.( zowel nationaal als regionaal), zoals lezingen, symposia, minisymposia e.d. In ruil hiervoor biedt het V.V.O.V. een stand aan op de activiteiten met vermelding van de bedrijfsnaam op affiches en uitnodigingen. Andere modaliteiten zijn altijd bespreekbaar.

3. Hoofdsponsorship • In overleg met het hoofdbestuur.

4. Gebruik adressenbestand • Het V.V.O.V. beschikt over een uitgebreide en up-to-date adressenbestand van al onze leden en medische bedrijven. Deze mailinglist is te verkrijgen op label voor éénmalig gebruik. (contract). Prijs per adres: 0,75 eur.

• Voor alle verdere informatie : Marc Haselaars Sint Lodewijkstraat 76 3600 GENK Tel/fax : 089/ 35 75 35 Z.O.L. Campus St. Jan Tel : 089/32 50 60 fax : 089/32 79 82 Email : [email protected] 7 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

ELEKTROCHIRURGIE HET NATUURKUNDIGE VERSCHIL TUSSEN VEILIG EN GEVAARLIJK… DHR .

Elektrochirurgie…

H AN V AN R EEKUM

Faradisch… Komt voor als je gelijkstroom en laag frequent wisselstroom gebruikt

Is het doelbewust plaatselijk verbranden van patiënten in de hoop dat zij er beter van worden...

Geen gelijkstroom of laag frequent wisselstroom gebruiken

... en is dus een medische handeling.

D

Thermische effecten • Coagulatie t < 50°C (1) t >> 100°C (2) • Snijden Alleen deze effecten willen wij!

De effecten van stroom • Elektrolytisch - Weefselontbinding • Faradisch - Zenuwstimulatie • Thermisch - Coaguleren of snijden

(1)

Elektrolytisch… Afbraak van weefsel bij een elektrode (en aangroei aan de andere elektrode) Komt alleen voor als je gelijkstroom gebruikt

I

Dan kun je rare dingen doen… Geen gelijkstroom gebruiken

(2) I

Ongewenst thermisch effect Er is geen garantie die u beschermt tegen eigen onkunde! Faradisch… Geeft zenuwstimulatie…

8 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

ELEKTROCHIRURGIE

Een stroomkring • Stroom loopt altijd in een kring Er moet dus een toevoerende draad en een afvoerende draad zijn. • Soms is dat niet goed zichtbaar en wordt de afvoerende draad gevormd door: Natte doeken, infuus, operatietafel, chirurg, assistent, wondspreiders. Modi…

Inductie Energie overdracht naar: • ECG leads • Pacemaker elektroden • Infuus • Appendage rails aan OK tafel • Endoprotheses (totale heup) • Hals kettingen, colliers of ringen (maar die mogen niet worden gedragen)

Extra weerstand (impedantie, Z) bij:

• Oprollen van snoeren (zowel actieve als neutrale elektrode)

• Verlengsnoeren • Opwikkelen aan infuusstandaards, ogen van

Inductantie

doekenklemmen etc. Condensator Twee geleidende oppervlakken die worden gescheiden door een hele dunne isolator. De ladingsdragers die op die oppervlakken zitten zo dicht bij elkaar dat + en - elkaar kunnen aantrekken.

Skin effect Typerend voor hoogfrequent stroom

9 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

ELEKTROCHIRURGIE

Capacitief… Energie overdracht naar: • Patiënt door nat gaas op incisiefolie • Chirurg door instrument in handschoen Maar ook gedeeltelijk bij de neutrale plaat!

De neutraal elektrode II • Skin effect zorgt automatisch voor concentratie op de rand(en). • Bliksemafleider effect zorgt voor concentratie op spitse punten. • Zorg voor veel rand! • Zorg voor afgeronde punten!

Is de ohmse weerstand hoog,dan is de capacitieve overdracht groot en omgekeerd… De fasehoek geeft weer welke verhouding er is tussen capacitantie en ohmse weerstand en geeft de kwaliteitvan het contact weer.

Weerstanden op de plaat

Gaatjes in handschoenen of doorslag is onzin!

De neutraal elektrode We gaan er zelf één bedenken…

• Operatiehandschoenen worden op gaatjes getest!

• Operatiehandschoenen weerstaan > 16 kV! Het is de capacitieve overdracht die de handschoen plaatselijk opwarmt en het gaatje erin smelt. De neutraal elektrode I • Moet de stroom opvangen • Wordt daardoor warmer • Hoogste temperatuur op de plaats met stroomconcentraties • Mag nooit boven de 42°C komen • Warmte moet door bloed worden afgevoerd

Dit kan dus echt niet! Leading edge, trailing edge

Elektrochirurgie… Moeilijk? Misschien wel, als het na vandaag maar weer iets veiliger is geworden!

{ { 10 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

ELEKTROCHIRURGIE

Hij gaat uit van cirkelvormige elektrodes die via een weerstand worden aangesloten.

De neutraal elektrode III (fig A) • Stroom op de “lange kant” laten “binnenkomen” • Geen spitse punten creëren • Oppervlakte van de elektrode helemaal gebruiken, geen luchtbellen!

fig A

Oriëntatie • Het is net een Cdtje vierkant van buiten, rond van binnen. • Vierkant kent een lange leading edge. • Rond kent geen voor- of achterkant. De neutraal elektrode V • Maar 1 keer plakken! • Gebruik bij twee patiënten is niet alleen onhygiënisch, maar ook gevaarlijk! • Bij ondeskundig aanbrengen vervalt de “ GEEN BRANDWOND-garantie” • U BENT DAN VERANTWOORDELIJK VOOR DE FINANCIELE GEVOLGEN!

fig B

De neutraal elektrode IV (fig B) • “Lange kant” om de stroom op te vangen • Nooit “scheef” op de stroomrichting plakken • Maak van de connector geen “bliksemafleider”

Geaarde output… Bij dit toestel is de neutrale elektrode aan aarde gelegd

Wat als... Gelijkmatige stroomverdeling = gelijkmatige warmteverdeling

Zwevende output… Is niets zweverigs aan, wel moeilijk… Dan kan dit niet gebeuren.

Stroom en warmte verdelen In 1981 zet John Webster een theoretisch model op voor een gelijkmatige stroomverdeling zonder het probleem van de ‘leading edge’.

Of toch?

11 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

ELEKTROCHIRURGIE

BEWAAK! • De aansluiting van de plaat op het toestel • Het opplakken van de plaat. • Het contact van de plaat met de patiënt

Extra maatregelen Dikke kunststof isolatie blokkeert hoogfrequent stroom.(alle stroom, ook gelijkstroom en laagfrequent stroom) Bloedleegte… Levert nooit een goede plaats voor een neutrale plaat op! Ga maar eens na…

DE ‘SPLIT PLATE’ Voor Contact Quality Monitoring System bewaking (REM, NESSY, ARM, PaCC, PCS, SEN, Thermogard en anderen)

12 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

Operatietafels

Revolutie in ziekenhuiswereld met CMAX Transfer van STERIS

Operatietafel Cmax Transfer TM

Steris Surgical Technologies (Marketing, Onderzoek & Ontwikkeling, Productie, Verkoop en Diensten voor operatietafels en chirurgische lampen) lanceert in Europa een belangrijke innovatieve oplossing voor de tenlasteneming van patiënten op de operatietafel binnen het operatiekwartier. Steris Surgical Technologies is het Europese centrum voor de activiteiten betreffende chirurgisch materiaal van het Amerikaanse STERIS, dat marktleider is en zijn zetel heeft in Mentor Ohio. Het concept achter de CMAX T: een ligvlak van goed doordachte afmetingen op een gemotoriseerd mobiel voetstuk. Beide delen zijn met elkaar verbonden door een met een motor verstelbare as van 454 mm (patent STERIS Surgical Technologies) die dit nieuwe Gemotoriseerde Mobiele Transfersysteem (patent STERIS Surgical Technologies) voor patiënten mogelijk maakt. Deze innovatieve gemotoriseerde tafel met afneembare stuurstang verlicht de protocollen aanzienlijk!

naar de ontwaakkamer: deze twee belangrijke fasen worden uitgevoerd met een gemotoriseerde, mobiele operatietafel, namelijk de CMAX T.

Een revolutie in het conventionele transfersysteem... Het wordt in een conventioneel transfersysteem (meer dan 40 jaar oud) steeds moeilijker de gebruiksprotocollen te volgen en na te leven. De CMAX T van STERIS Surgical Technologies is dan ook perfect op zijn plaats in het operatiekwartier van de toekomst dankzij zijn grote aanpassingsvermogen op het gebied van positionering, verplaatsing en hygiëne.

Beperking van de kosten... De aankoop van het materiaal zelf in de architectuur van het operatiekwartier vormt een eerste besparing. Er is namelijk altijd plaats voor de CMAX T, hoe het operatiekwartier ook is opgebouwd. Bovendien is zijn autonomie perfect compatibel met het bestaande materieel. Nog een sterke besparing: het concept achter dit product. De CMAX T vormt één uniek geheel, in tegenstelling tot conventionele transfersystemen die uit drie elementen bestaan (het ligvlak, de wagen en de sokkel). Dankzij het concept van de CMAX T gaat het desinfecteren sneller en vergt het onderhoud minder tijd. Dit levert op zich al een grote tijdsbesparing op. Bovendien is het ziekenhuispersoneel erg te vinden voor het concept en de ergonomie van het product, waarmee ongemakken (met name rugpijn) worden vermeden.

Ziekenhuispersoneel kan inderdaad patiënten tot 270 kg (!) eenvoudig en zonder overbodige handelingen van de ingang van het operatiekwartier naar de operatiezaal brengen en vandaaruit

DE CMAX T IN ACTIE ZIEN? Aarzel niet om contact op te nemen met het commerciële netwerk van STERIS Surgical Technologies, dat in uw ziekenhuis demonstratiedagen met uw teams kan organiseren. STERIS SA / NV Dichtkunstlaan 30 B-1070 Brussel - ANDERLECHT Tel. : + 32 25 23 24 88 - Fax : + 32 25 23 22 76 GSM +32 473 71 05 94 Email : [email protected] www.steris.com Surgical Technologies publi anglais.indd 4

19/01/07 18:57:59

Programma 24ste jaarsymposium VVOV.

D

voor open en laparoscopische procedures. De ForceTriad levert zowel verbeterde monopolaire als bipolaire energie met de nieuwe generatie LigaSure weefseltechnologie samengevoegd in één unit (weefsel – en vaatfusie). Tyco Healthcare Belgium. 14 u 30 – 15 u 20 en 16 u 30 – 17 u 20: Met Zimmer veilig en doeltreffend voor de verpleegkundige Het belang van veiligheid en resultaat voor de verpleegkundige en de patiënt: - bij cementeringstechnieken (cementeringsmixingsystemen – pulserende lavage) - bij het werken onder bloedleegte - gebruik van chirurgische motoren Zimmer. 14 u 30 – 15 u 20 en 16 u 30 – 17 u 20: Antiseptica in de OK. Evaluatie en gebruik van antiseptische handontsmetting met vernieuwd assortiment van Hibi antiseptica. Mölnlycke Health Care . 14 u 30 – 15 u 20 en 16 u 30 – 17 u 20: Nieuwe beeldvormingstechnieken in de laparoscopie. High definition 1080 I laparoscopie and OR integration. Olympus Belgium. 14 u 30 – 15 u 20 en 16 u 30 – 17 u 20: Telemedicine. Digitale multimedia toepassingen verbinden het operatiekwartier met het interne en externe computernetwerk Maquet Belgium. 14 u 30 – 15 u 20 en 16 u 30 – 17 u 20: Knoopworkshop Sutures Johnson & Johnson Medical.

Donderdag 10 mei 2007 08 u 00 – 9 u 20: Inschrijvingen 09 u 20 – 9 u 30: Opening tweedaags symposium door de voorzitter. 09 u 30 – 10 u 20: Laparoscopische heelkunde: Wat kunnen we nog verwachten? Prof. Dr. Guy Hubens Adj. Diensthoofd Abdominale Heelkunde Universitair Ziekenhuis Antwerpen 10 u 30 – 11 u 20: Obesitaschirurgie 2007. Dr. Bart Smet Chirurg Heilig Hartziekenhuis Roeselare 11 u 30 – 12 u 20: Laparoscopische heelkunde: verpleegkundige aandachtspunten. Mevrouw Nadine Cools Verpleegkundig Navigator Operatiekwartier - UZ Brussel. 12 u 30 – 13 u 30: Lunch

WORKSHOP 13 u 30 – 14 u 20 en 15 u 30 – 16 u 20: Operation Optimal Protection. Interactieve workshop waarbij stilgestaan wordt bij de verschillende facetten die bij een optimale en correcte handbescherming een rol spelen. Ansell Healthcare Europe. 13 u 30 – 14 u 20 en 15 u 30 – 16 u 20: Laparoscopie vandaag. Praktische workshop met twee werkstations Stöpler Belgium. 13 u 30 – 14 u 20 en 15 u 30 – 16 u 20:: Laparoscopische bariatrische heelkunde: een introductie. - overzicht van alle ingrepen - uitleg over multi-disciplinaire centra - door computer geassisteerde leersystemen - aanpassen inhoud maagband: de praktijk Johnson & Johnson Medical. 13 u 30 – 14 u 20 en 15 u 30 – 16 u 20: Micro-laparoscopie in de praktijk. Voorstelling van micro-laparoscopisch materiaal (2.7 mm) en laparoscopisch materiaal. Voorstelling van herstelling van starre en flexibele laparoscopen. Medical Device Services 13 u 30 – 14 u 20 en 15 u 30 – 16 u 20: ForceTriad: Next generation LigaSure vessel sealing generator Het ForceTriad energieplatform is een volledig uitgerust electrochirurgisch systeem

DEELNAME AAN HET SYMPOSIUM MET STAND:

• Cardinal Health Belgium • Ansell • Olympus Belgium 17 u 30: Bezoek aan het SEA-LIFE CENTER Blankenberge Zet u schrap voor een boeiende reis doorheen de oceanen rondom de wereld en neem een frisse duik in wel 1 miljoen liter water. Binnen zijn 30 aquariums met honderden soorten vissen. In deze mysterieuze onderwaterwereld sta je oog in oog met de beruchte piranha's, spectaculaire haaien, schattige zeehondjes en knotsgekke humboltpinguïns. Ontdek ook de groene zeeschildpadden, uniek in België. 19 u 00: Receptie en diner 14

SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

V

16 u 00 – 17 u 00: Waarborgen van veilige patiëntenzorg. De Heer Peter Van Bogaert Verpleegkundig Afdelingshoofd Operatiekwartier - UZ Antwerpen. 17 u 00: Aperitief 18 u 00: Buffet

Vrijdag 11 mei 2007 8 u 00 – 9 u 30: Inschrijvingen 09 u 20 – 9 u 30: Opening symposium door de voorzitter. 9 u 30 – 10 u 30: Over Stress, Burnout en andere welvaartsziekten. Prof. Boudewijn Van Houdenhove Psychiater / Buitengewoon hoogleraar Faculteit Geneeskunde Katholieke Universiteit Leuven 10 u 30 – 11 u 00: Koffiepauze

WORKSHOP 3: CSA & Hygiëne 11 u 00 – 12 u 00: Post Operatieve Infecties, een stijgend wereld wijd probleem. Mevrouw Linda Gussé Clinical Product Specialist Kimberly – Clark. 12 u 00 – 13 u 30: Lunch 13 u 30 – 14 u 30: Sterilisatie en reprocessing: hoe bieden wij kwaliteit waar de patiënt recht op heeft? De Heer Jos Bessemans Zaakvoerder - BesCo bvba. 14 u 30 – 15 u 30: Kleding en afdekdoeken voor het operatiekwartier. Europese normen voor een betere communicatie. De Heer Fred Foubert Manager normalisatie en certificatie CENTEXBEL. 15 u 30 – 16 u 00: Koffiepauze 16 u 00 – 17 u 00: Creëren van een patiëntveilige omgeving op OK. De heer Chris De Cnaep Operatiezaalverpleegkundige Imeldaziekenhuis - Bonheiden. 17 u 00: Aperitief 18 u 00: Buffet

WORKSHOP 1: 11 u 00 – 12 u 00: Laparoscopische hysterectomie: bijna in one day clinic. Dr. Guy Bouwens - Gynaecoloog V.Z.W. Gezondheidszorg Oostkust 12 u 00 – 13 u 30: Lunch 13 u 30 – 15 u 30: Heelkunde voor longtumoren. Professor Dr. Paul De Leyn - Kliniekhoofd UZ Gasthuisberg - Leuven. 13 u 30 – 15 u 30: Video-assisted thorax heelkunde. Prof. Dr. Philippe Nafteux Adjunct Kliniekhoofd, MD UZ Gasthuisberg Leuven. 13 u 30 – 15 u 30: Longchirurgie, verpleegkundige aandachtspunten: open chirurgie / thoracoscopie. Mevrouw Chantal Boelens Operatiezaalverpleegkundige UZ Gasthuisberg Kern C Leuven. 15 u 30 – 16 u 00: Koffiepauze 16 u 00 – 17 u 00: Bilaterale hoogdorsale thoracoscopische sympathicolyse in kader van hyperhidrosis. Dr. Tom De Keukeleire - Pneumoloog UZ Brussel. 17 u 00: Aperitief 18 u 00: Buffet

WORKSHOP 4: Anesthesie 11 u 00 – 12 u 00: Postoperatieve hypothermie: Preventie: een must! Koen De Meester Verpleegkundig afdelingshoofd Herman Vermeulen - Verpleegkundige Universitair Ziekenhuis Antwerpen. 12 u 00 – 13 u 30: Lunch 13 u 30 – 14 u 30: De moeilijke intubatie. Dr. Johan Van Canneyt Dienst Anesthesie ZOL Genk. 14 u 30 – 15 u 30: De ontwikkeling van een nieuw geneesmiddel. De heer Theo Meert Prof, KUL; PhD, PhD Therapeutic area leader NS Pain & Neurology JNJ PRD RED EU. 15 u 30 – 16 u 00: Koffiepauze 16 u 00 – 17 u 00: Anesthesie tijdens de zwangerschap. Prof. Dr. Marc Van de Velde Obstetrische anesthesie UZ Gasthuisberg Leuven. 17 u 00: Aperitief 18 u 00: Buffet

WORKSHOP 2: HOOP 11 u 00 – 12 u 00: Procesbeheersing in het operatiekwartier. De Heer Hans Crampe Directeur Nieuwbouw en Facilitaire diensten AZ Maria Middelares Gent. 12 u 00 – 13 u 30: Lunch 13 u 30 – 14 u 30: De hoofdverpleegkundige als “pacemaker” voor een kwaliteitsvolle relatie tussen patiënt en medewerkers (I) De Heer Jan De Boeck De Hospital coach - Improvement. 14 u 30 – 15 u 30: De hoofdverpleegkundige als “pacemaker” voor een kwaliteitsvolle relatie tussen patiënt en medewerkers (II) De Heer Jan De Boeck De Hospital coach - Improvement. 15 u 30 – 16 u 00: Koffiepauze 15 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

Imelda by night: “het operatiekwartier” F REDERIK S ENTE -

VERPLEEGKUNDIGE NEUROCHIRURGIE

I MELDAZIEKENHUIS - B ONHEIDEN

2

21 uur, dit is het uur waar de 7 mensen van de late ploeg naar uitkijken, want dan komt die éne persoon die hen allen naar huis mag sturen: “de nacht”

kraamafdeling die nog snel een epidurale catheter willen om comfortabel de nacht in te gaan en last but not least de nacht van OK die

Daar het operatiekwartier 24 uur op 24 uur en 7 dagen op 7 operabel dient te zijn is er altijd 1 verpleegkundige aanwezig die de permanentie verzorgt. Op het ogenblik dat je toekomt is het elke dag opnieuw even inschatten hoe je nacht gaat starten: • Zijn er nog operaties gaande? • Hoeveel mensen liggen er nog in de ontwaakkamer? • Moeten er nog ongeplande spoedoperaties doorgaan in de eerstkomende uren? • Welke zalen zijn er al gepoetst en startklaar gezet voor de dag nadien, welke nog niet? • Lijken de wandelgangen al doorgankelijk of is “Katrina” net gepasseerd?

hem op regelmatige basis telefonisch onderschept zodanig dat hij zijn handtekening kan komen zetten om de patiënten naar hun kamer te laten gaan. In afwachting van de verpleegafdelingen die de patiënten komen ophalen, voer je de benodigde controles van de ontwaakkamer uit: • Werken alle monitors naar behoren en zijn ze voorzien van de benodigde kabels? • Staan alle O2-leidingen dicht? • Zijn de aspiratiepotten vervangen? • Is de pijnmedicatie voldoende aangevuld om de volgende dag door te komen? • Ligt er voldoende linnen om de patiëntentafels op te dekken?

Meestal start je als nachtverpleegkundige in de ontwaakkamer, waar je er voor zorgt dat de laatst aanwezige patiënten pijnvrij zijn, stabiele parameters vertonen en ordelijk in hun bed liggen, zodanig dat de collega’s van de verpleegafdelingen ook op een deftige manier aan hun nachtshift kunnen beginnen.

23 uur, dit is meestal het uur waarop de laatste patiënt uit de ontwaak is, tijd om ons naar het andere uiteinde van het operatiekwartier te begeven: centrale sterilisatie. De materialen die laat in de avond op OK werden gebruikt zijn nu gereinigd, opnieuw gesteriliseerd en dienen terug weggezet te worden op hun respectievelijke plaatsen. Dankzij een goed labelsysteem kan je deze klus klaren op een klein uurtje.

Het 1ste probleem dat zich nu meestal stelt is de anesthesist van wacht opsnorren die zijn “zegen” moet geven om de patiënten naar hun kamer te laten gaan. Deze persoon zijn grootste fans van dit uur zijn: de verpleegkundigen van intensieve zorgen die reeds enkele uren op hem aan het wachten zijn, de moeders in spé op de

Nu beginnen we aan het grote werk, gewapend met een lege kar en vuilzak doen we een 1ste toer door de 10 zalen van het operatiekwartier. Overal slingeren nog wel loden schorten, lege verpakkingspapieren , spuitpompen en andere toestellen rond die niet op hun normale plaats liggen of staan.

{ { … als er geen spoedoperaties zijn tussengekomen

In elke zaal gaan we de benodigde infusen en druklijnen klaarmaken, spoelvloeistoffen oplossen, benodigde materialen binnenzetten,… Voor je het goed in de mot hebt, zijn we weer anderhalf uur verder en wordt het hoog tijd voor een korte pauze.

01u30, recht naar de koffiekamer, boterhammen uit de koelkast halen, een kop met espresso van versgemalen koffiebonen laten vollopen (de beste koffie van

16 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

IMELDA BY NIGHT: “HET OPERATIEKWARTIER”

Buiten de aanwezige nachtverpleegkundige zijn er nog 4 andere verpleegkundigen van thuiswacht die telefonisch kunnen opgeroepen worden. Minstens 1 persoon moet er bijkomen, soms alle 4 afhankelijk van de aard en urgentie van de uit te voeren operatie. Ook de anesthesist, chirurg, assistent, stagiair en perfusionist van wacht zijn bereikbaar indien nodig. 24 uur op 24, 7 dagen op 7 staat er een team van gespecialiseerde hulpverleners klaar om alle spoedoperaties tot een goed einde te brengen. Op elk vrij moment dat er nog overblijft zijn er verschillende karren die op regelmatige tijdstippen dienen gecontroleerd te worden. (gips- / latex- / katheter- en kinderkarren), heeft de teamleider een lijstje samengesteld met specialisme-specifieke taken,… verveling is nooit aanwezig. Zijn er geen spoedoperaties, dan ben je 10 uur eigen baas: lievelingsmuziek opzetten tijdens het werk, zelf bepalen in welke volgorde je alles doet, gewoon op eigen tempo er voor zorgen dat de boel piekfijn in orde is om de volgende ochtend vlot aan het geplande operatieprogramma te kunnen beginnen.

het Imeldaziekenhuis wordt er in de wandelgangen beweerd) en ondertussen de nachtradio op de achtergrond die de meest slaapverwekkende muziek produceert die er bestaat. Na de pauze is het tijd om naar de centrale desk van het operatiekwartier te gaan, waar het nodige administratieve werk ligt te wachten:

• ingevulde anesthesiefiches bij de patiëntendossiers steken.

Heb je de pech dat er 1 of meerdere spoedoperaties dienen door te gaan, dan is het de benen van onder het lijf lopen om alles ordelijk gedaan te krijgen en moet je vaak prioriteiten stellen betreffende welke taken je uitvoert en welke worden doorgeschoven naar de volgende ploeg. Variatie alom, je weet nooit op voorhand welke richting het uit gaat.

• kamernummers opzoeken van de geplande patiënten en naamstickers afdrukken.

• Voorschriften, registratiebladen en apotheekvoorschriften van in de late namiddag sorteren.

Zo nu zijn de taken die elke dag dienen te gebeuren achter de rug en is het ongeveer 03u geworden……als er geen spoedoperaties zijn tussengekomen.

06 uur, hoog tijd om aan de 2de en finale ronde door de operatiezalen te beginnen:

• lichten aandoen • temperatuur van de zalen controleren • anesthesietoestellen starten zodanig de gas-

Als nachtverpleegkundige heb je een draagbare telefoon op zak die op de meest onmogelijke uren begint te rinkelen: • de anesthesisten om te vragen in welke zaal ze de volgende dag staan. • de assistent van wacht die nog een operatie wenst te plannen van iemand die via spoed is binnengekomen, maar niet onmiddellijk dient geopereerd dient te worden. • spoedgevallen om te melden dat er een transportfirma onderweg naar boven is, die leenmaterialen van een firma komt afhalen. • Een chirurg met de boodschap dat er een dringende interventie dient door te gaan.

sen opgewarmd zijn.

07 uur, je hebt alweer een nacht op OK doorgesparteld, nog een korte babbel met de vroege vogels van de desk en terug huiswaarts, waar je kan genieten van een welverdiende “nacht”rust, zodanig dat je de volgende avond van voren af aan kan beginnen, want… “THE SHOW MUST GO ON” (Freddie Mercury, QUEEN)

In dat laatste geval sta je er niet alleen voor. 17 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

MO0701-01_adv-297x420-NL.indd 1

26-03-2007 15:26:06

MO0701-01_adv-297x420-NL.indd 2

26-03-2007 15:22:13

De peri-operatieve patiënten veiligheid: een studie V ERTALING

D

EN SAMENVATTING

De vraag die Sharon Chappy stelt is: "Welke en hoeveel incidenten of bijna fouten worden er gemeld in de peri-operatieve fase". Haar ervaring was dat er wel gemeld werd maar heel summier en dat ze ook niet naar buiten werden gebracht. Ze worden binnenshuis gehouden en zeker niet besproken in een breder forum. Men is bang voor negatieve publiciteit.

De amerikanen zijn kampioenen in statistieken. Elke gebeurtenis wordt geanalyseerd, % worden gepubliceerd en in tabellen gegoten, gemiddelden worden bepaald om van te duizelen. De amerikanen zijn ook zeer bezorgd om de patientveiligheid, u kent wel de advokaten die aan de uitgang van het ziekenhuis de patienten staan op te wachten. Als wij nu die 2 componenten samen nemen dan komt er beslist een interessant en waardevol dokument te voorschijn. Dat is precies wat Sharon Chappy heeft gedaan. Zij is OK verpleegkundige en assistent aan de universiteit van Wisconsin. Zij heeft een studie gemaakt over welke gebeurtenissen en feiten de patientveiligheid in het gedrang hebben gebracht. Zij heeft onder supervisie van Ellen Murphy gedurende 3 jaar gegevens verzameld en in statistieken gegoten.

Ook is er een verschil in interpretatie van een incident. Er was dus duidelijk een probleem om incidenten te definieren. Er zijn duidelijk meer incidenten dan in deze studie vermeld staan. Het was ook niet de bedoeling om repressief op te treden maar wel om een inventaris te maken van problemen, om risico factoren te inventariseren en om deze dan structureel aan te pakken. Ze worden geanalyseerd, procedures worden uitgeschreven en veranderingen geimplementeerd. Menselijke fouten zijn fouten die gebeuren door: • gebrek aan aandacht voor de patient • niet correct verpleegkundig handelen • medicatie fouten • gebrek aan voorzorgsmaatregelen • niet uitgevoerde of verkeerd uitgevoerde orders • foute documentatie

Er waren 3 grote groepen van fouten • telling van tampons, instrumenten en scherpe voorwerpen, • het niet of slecht functioneren van toestellen • medicatie fouten. De studie heeft ook duidelijk gemaakt dat er nog geen kultuur bestaat om gegevens over fouten uit te wisselen en te bespreken. Ook het feit dat er geen standaard taal en meldingsmechanisme is maakt deze studie niet eenvoudiger.

Wij kunnen die fouten verminderen door: • voldoende en goed opgeleid personeel • duidelijke afspraken en procedures • interne opleiding, gefocused om het personeel te sensibiliseren en te motiveren • psychologische steun aan personeel • voldoende en goed onderhouden materiaal

De studie is verschenen in uitgave van de AORN Journal april 2006 vol 83 no4 p 871- 897. Ik breng u hier een samenvatting om u duidelijk te maken hoe belangrijk veiligheid wel is. Het is niet iets dat mag genegeerd worden of pas op de tweede plaats komt na produktiviteit.

{ {

Het gerenommerde Institute of Medicine meldt dat in 2000 er 44000 tot 98000 potentiele doden waren door medische fouten. Dat was uiteraard een grote schok. Men is begonnen om iedereen te sensibiliseren. De patient werd plots heel belangrijk, maar ook de medewerkers, de verpleegkundigen lopen risico's. Waar met mensen gewerkt wordt duiken fouten op dat is onvermijdelijk. Maar wij moeten ze opsporen en strategieen ontwikkelen om ze te voorkomen.

Nu is er zonder data geen studie

20 SCALPEL

-


C LAUDIO R ONCADA

-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

DE PERI OPERATIEVE PATIENTEN VEILIGHEID: EEN STUDIE

• slecht werkende stapling met bloeding en darmscheur als gevolg

• coating van hechtingsmateriaal niet correct aangebracht met doorscheuren als gevolg

• breken van een endoscoop • slecht werkende geigerteller bij sentinel procedures

• slecht werkende pacemaker 3 Medicatie fouten n=74 Veel fouten gebeuren in de pre-operatieve fase en in de Pacu 4 Het niet volgen van de juiste procedure n=63 n=12 gaat over de niet correcte voorbereiding van de huid en niet uitgevoerde labo aanvragen. Niet opgemerkte allergien, niet correct behandelen van biopten scoren ook slecht. Ook organisatorische problemen liggen aan de grondslag van een onveilige patienten omgeving. Een chirurg die niet wil werken met een omloop of gekwalificeerd personeel, enkel om besparings redenen.

Nu is er zonder data geen studie. Er was dus een instrument nodig om die data te verzameln zie fig. 1.

5 Materiaal niet beschikbaar n=57 Gedurende 12 maanden worden de data verzameld en worden incidenten van 2000 tot 2003 herzien. De resultaten vindt u in fig 2 mooi grafisch weer gegeven.

Het juist materiaal was niet beschikbaar, de leensetten waren niet in orde, de juiste hechtingsmaterialen waren niet in voorraad, zaagbladen van de juiste maat ontbraken. Dit waren veel voorkomende feiten.

De top 10 van fouten en incidenten zijn

6 Beschadigde huid n=43

1 Geen of verkeerde telling van instrtumenten, tampons en scherpe voorwerpen n=214.

Vooral beschadigingen door detergentia, kleefstroken van afdekmaterialen.

De helft n=127 was door het niet of fout tellen van scherpe voorwerpen, daarna het tellen van instrumenten n=41 en het tellen van compressen n=19

7 Vuil materiaal en instrumentarium n=42 Dus niet correct gereinigd materiaal, verpakking die stuk was, instrumenten die stuk waren

Een RX was een middel om deze fouten op te sporen

8 Vertraging van de opstart 2 Slecht werkende toestellen of medical devices n=81

Buiten het feit da tmateriaal niet ter beschikking was of niet naar behoren functioneerde is het niet tijdig aanwezig zijn van de chirurg een vertragingsfout. Hierdoor is er meer onnodig verbruik van anesthesie produkten

Hier waren de gevolgen voor de patient soms dramatisch met blijvende letsels als gevolg. Gemelde voorvallen waren: 21 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007


9 Slechte informatie n=24

2 Slecht werkende toestellen

Het gekend probleem van een dossier dat zoek is, RX niet ter beschikking, labo uitslagen nog niet gekend, een EKG dat in laatste instantie werd aangevraagd maar niet uitgevoerd.

Een interessante vaststelling was dat onkunde van een chirurg dikwijls werd toegeschreven aan slecht werkende devices. Bij gebruik van nieuwe materialen is er een testperiode, er is een leercurve. Nochtans moet de veiligheid van de patient niet op het spel gezet worden. Gebruik van nieuwe materialen moet goed voorbereid zijn, liefst in team verband. Opleiding en begeleiding is hier zeker op zijn plaats.

10 Positioneringsfouten n=16 Dit valt relatief nog mee. De meeste fouten gebeuren bij obese patienten dus in de bariatrische chirugie. Er zijn nog een heel deel incidenten gemeld die moeilijk in een of andere catagorie kunnen geplaatst worden.

3 Medicatie fouten Zoals reeds gemeld voornamelijk pre en post operatief. Per operatief waren er n=3 fouten waarvan 2 een allergische reactie. De fouten in de verkoeverkamer waren meestal te wijten aan onderbestaffing en niet gekwalificeerd personeel. Perioperatief dienen alle spuiten gelabeld te worden, dit is een must.

Na de inventaristaie volgt de bespreking, de discussie met de nodige aanbevelingen. 1 Foute telling

4 niet volgen van de procedure

Hier is zeker een standaard procedure op zijn plaats. Voor elke ingreep hoort een tellingsformulier. Deze dient ingevuld door de omloop en instrumenterende met een dubbele controle. Bij fouten dient een RX aangevraagd en dient dit ook gedocumenteerd. De chirurg is de eind verantwoordelijke en tekent eveneens het formulier. Alle documenten worden ondertekend en samen met anesthesiefiche geklasseerd, het kan uiteraard ook electronisch.

Iedereen in het ok zou op de hoogte moeten zijn van alle procedures. Deze werden opgesteld om zowel patient als de medewerker te beschermen en of beter te begeleiden. Het verkeerd behandelen van een biopt kan ver strekkende gevolgen hebben voor de patient, gaande van verkeerde diagnose tot het instellen van een verkeerde behandeling. Ook het niet willen werken van een chirurg met een verpleegkundige of deskundige hulp hypothekeert het welzijn van de patient.

Ik zeg wel degelijk alle procedures. Hoeveel amandelbloedingen moeten gereviseerd omdat er nog een tampon achter is gebleven.

5 Materiaal niet beschikbaar Hier speelt de persoonlijke verantwoordelijkheid een rol. Wij mogen verwachten dat iedereen professioneel bezig is. Er moet ook iemand ten persoonlijke titel aangeduid worden die verantwoordelijk is voor de opvolging, dat het juiste materiaal op het juist moment op de juiste plaats aanwezig is en uiteraard ook functioneert. Het is onaanvaardbaar als verpleegkundige om een ingreep op te starten en dan te moeten vaststellen dat dingen ontbreken. Dus ondanks dat er iemand moet zijn die de dingen opvolgd moet er duidelijk gespeeld worden op de persoonlijke verantwoordelijkheid van de medewerkers. Persoonlijke identificatie bij het uitvoeren van handelingen is hier op zijn plaats. Dit ligt in Vlaanderen zeer gevoelig.

{ { Uit deze studie blijkt duidelijk dat wij verder moeten kijken dan onze neus lang is.

22 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007


betering. Indien de fouten ontdekt worden aan het begin van de ingreep kan er nog ingegrepen worden, maar dat was maar in 2 gevallen het geval. De andere fouten kwamen tijdens de ingreep of zelfs op het einde van de ingreep aan het licht.

Gedurende 12 maanden worden de data verzameld en worden incidenten van 2000 tot 2003 herzien.

6 Beschadigde huid

8 Vertraging in de opstart

Klassiek zijn de gebroken tanden bij intubatie. Een preoperatieve gebitscontrole kan hier veel ongemak voorkomen. Ook het vragen naar allergien voor bepaalde produkten helpt.

Het waren er 41. Voornamelijk te wijten aan het te laat kiomen van dechirurg. In enkele gevallen was de anesthesie al opgestart en nadien werd de ingreep nog uitgesteld. Het spreekt voor zich dat dit een risico is voor de patient en we spreken nog niet over de onkosten die hierdoor zijn ontstaan. Ook hier een procedure dat geen patient onder narcose wordt gebracht alvorens de chirurg aanwezig is. Deze moet zich uiteraard houden aan de afspraak om op tijd te komen.

7 Vuil materiaal Slecht gereinigd materiaal en beschadigde verpakking wijst op het niet professioneel bezig zijn, het niet nemen van zijn verantwoordelijkheid. Opleiding en controle is zeker de basis voor een goed instrumenten beleid. Ook een regelmatig overleg met de dienst sterilistaie zorgt voor ver23 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007


9 Onvolledige documentatie.

Niets is zo belangrijk in het OK dan de patient

Hier handelt het over onvolledige dossiers met als gevolg vertraging, verkeerde kant geopereerd, verkeerde patient in de zaal enz.

{ {

Hier was het moeilijk om de verslagen te bemachtigen. Men was zich bewust dat men hierin tekort schoot. 10 Positioneringsfouten Zoals hierboven reeds vermeld gebeuren de meeste ongevallen bij obese patienen. De stelling is hier duidelijk, indien men als bariartrisch centrum erkend wil worden moet men de nodige aanpassingen doen, het juiste materiaal voor handen hebben en moet iedereen voldoende opgeleid zijn. Het is uiteraard een lucratieve business maar er moet geinvesteerd worden in de nodige toebehoren

Wij moeten ook duidelijk kunnen stellen naar de verpleegkundigen toe welke de gevolgen van ongevallen en fouten zijn. Wat men ook zegt, niets is zo belangrijk in het OK dan de patient. Er kan niet genoeg gewerkt worden aan zijn veiligheid. Het ontwikkelen en invoeren van een meldingsplicht moet gestimmuleerd worden.

Uit deze studie blijkt duidelijk dat wij verder moeten kijken dan onze neus lang is. Prospecteif werken, attent zijn is de boodschap. Er wordt speciale aandacht gevraagd voor

• het tellen • huidletsels • aanweig zijn van materiaal en het moet ook nog werken

• procedures allerhande zonder de werking in het gedrang te brengen

• positionering Er moet zeker gewerkt worden aan een standaard werkwijze voor het doorgeven van ongevallen of bijna ongevallen. Speciale aandacht wordt gevraagd voor een adekwate bestaffing en het opleidingsniveau. Ook het niet repressief karakter bij het melden van fouten moet duidelijk gecommuniceerd worden Deze studie van Sharon Chappy moet een trigger zijn om nog verder onderzoek te doen naar ongevallen, fouten of bijna fouten. Dit komt uiteindelijke de patient ten goede. 24 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

Bedenkingen voor prikbord of koffiekot Ons nieuw softw a programma slaaret automatisch je werk op als het den dat je iets geda kt wat de moeite wan hebt aa om bij te houderd is n

at en d net k n De eren ls and zijn a zo ezelf kt j zaa or e v ro veel den tan vers s i m

bek Wie van rompen niet visie k is an ru van im zijn hart

Obstacle s those fr are igh things yo tfull u se when you e take you re off your yes goal

r e e m e o "H s r e g g i l s r dwa erder v e o h n a k n i e r t de " n e k gera

H misv et is een e denkrstand t cha en d e hetz otisch w at elfd erke e is als ..n .

... cr eatie f we rken

25 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

Medicor medical supplies

05-06-2003

13:14

Page 1

Uw partner in ...

Medicor Medical Supplies Timmerik2 • 3020 Herent tel.: 016/27.18.18 fax: 016/22.44.23

thoraxdrainage

Het oog in de kijker. D R . B RIGITTE C OLLA O FTALMOLOOG AZ V ESALIUS T ONGEREN /B ILZEN

• Tijdens de eerste weken kan het zonlicht

Wat is KATARAKT ? Katarakt is een vertroebeling van de ooglens waardoor we niet meer zo scherp kunnen kijken.

• •

In het begin is er last bij het lezen en het TV-kijken, het beeld is wat wazig , ook het kijken bij zonlicht veroorzaakt hinder. Als de katarakt dikker wordt , ontstaat er een sterkere vermindering van het zicht, we kijken door een vuile bril. Deze katarakt neemt tenslotte langzaam toe en het zicht verdwijnt.

•

•

Een ingreep is aan te raden van zodra de gezichtsvermindering hindert.

wat hinderen, het oog is soms rood en jeukt wat. Soms voelt men een licht schurend gevoel. De patiënt doet best regelmatig druppels (functie?) in het geopereerde oog. Ofwel laat hij dit doen door een verpleegster ofwel door een ander bekwaam persoon. Best altijd de handen wassen voor de druppels ingedaan worden. Opgelet! Onmiddellijk de oogarts waarschuwen ingeval er een hevige pijn aan het geopereerde oog gevoelt word of een plotse gezichtsvermindering zich voordoet. Te vermijden/ toegelaten:

• Mag de patiënt zwemmen ? De eerste 4 weken niet.

Welke behandelingswijzen

• Mag de patiënt TV kijken, lezen, breien?

Phakoemulsificatie De kataraktoperatie gebeurt nu bijna steeds volgens de nieuwe methode van phakoemulsificatie. De lens wordt verwijderd uit oog langs een kleine incisie van 3 mm. Zij wordt verbrijzeld met ultrasone energie. Deze techniek heeft het voordeel dat het oog bijna niet voelt dat het geopereerd werd, daar de ingreep gebeurt langs een kleine incisie. Via deze kleine incisie wordt en nieuwe lens in het oog ingebracht, deze plooit zich open in het oog .

• Mag de patiënt buiten komen? De eerste

Dit mag hij doen zoveel hij wenst. dagen moet hij voorzichtig zijn indien het weer koud of winderig is. Mogelijke complicaties: Panoftalmie:Ontsteking van het oog met moge lijks verlies van zicht. Behandeling: antibiotica

Nastaar: Vertroebeling van het lenskapsel. Bij het verwijderen van de troebele lens wordt een groot deel van het lenskapsel gespaard om hierin de nieuwe lens te kunnen positioneren. Over het oppervlak van het lenskapsel kunnen soms weer nieuwe lensvezels uitgroeien die een vertroebeling direct achter de kunstlens veroorzaken. Dit is nastaar. De patiënt gaat geleidelijk weer minder duidelijk zien, soms na maanden, soms na jaren. Behandeling: Yag laser, duurt 5 min. en is pijnloos.

Met speciale apparatuur meten we vooraf op de consultatie welke sterkte nodig is om een optimaal zicht te bekomen. De computer berekend de lens die nodig is aan de hand van oa.de kromming van het hoorvlies, de lengte van het oog en de diepte van de voorste oogkamer De ingreep gebeurt ambulant en onder lokale verdoving. De patiënt komt 1 uur voor de ingreep naar het ziekenhuis om druppels in te laten doen die de pupil dilateren (vergroten). Net voor de ingreep krijgt hij een paar extra druppels rond het oog, dit noemen we topicale anesthesie , er gebeurt geen inspuiting meer . De ingreep duurt een 15 minuten, daarna mag hij naar huis.

Wat is GLAUCOOM of groene staar? Bij glaucoom is er sprake van een verhoogde oogdruk. De hoeveelheid vocht in de voorste oogkamer is te veel in verhouding met de ruimte. De verhouding tussen de aanmaak en afvoer van het kamerwater is gestoord. De normale oogdruk ligt tussen 15 en 22 mm Hg.

Enkele praktische raadgevingen na een KATARAKT-operatie ? • De patiënt is geopereerd van katarakt volgens de nieuwe methode Phakoemulsificatie en een intra-oculaire lens is ingeplant in zijn oog.

Ten gevolge van de hoge druk in de voorste oogkamer ontstaat er druk op de oogzenuw. Zenuwvezels kunnen hierdoor kapot gedrukt worden, waardoor gezichtsvelduitval ontstaat die irreversiebel is. De verschijningsvormen van 27

SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

HET OOG IN DE KIJKER. glaucoom zijn divers. Het kan heel snel optreden in de vorm van acuut glaucoom. Dit gaat gepaard met veel pijn en misselijkheid en moet direct behandeld worden, omdat anders veel blijvende schade ontstaat. In de meeste gevallen heeft glaucoom een geleidelijk verloop. Door de constant hoge oogdruk ontstaat een gezichtsvelduitval (scotoom), aanvankelijk tussen 10 en 20 graden nasaal (aan de neuskant). Zolang deze uitval binnen het binoculaire veld valt en overdekt wordt door een normaal gezichtsveld van het andere oog, bemerkt de patiënt dit niet. De uitval kan dus al even bestaan voordat de persoon dit zelf bemerkt. Het centrale zien blijft meestal het langst gespaard.

Welke Refractie-afwijkingen zijn er ? Er zijn drie soorten refractie-afwijkingen : • Bijziendheid of Myopie: Het zicht dichtbij is goed, maar in de verte ziet men personen of voorwerpen wazig. • Verziendheid of Hypermetropie: Het zicht is onscherp in de verte en nog waziger dichtbij. • Astigmatisme of Cylindrische afwijking: Het zicht is slecht dichtbij en op afstand. Een astigmaat ziet de dingen een beetje vervormd en vooral onscherp in bepaalde assen.

Symptomen: Gezichtsvelduitval en daarna ook daling van het scherpe zien Behandeling: Met medicijnen wordt geprobeerd de oogdruk te verlagen en laag te houden. Laser: Trabeculoplastie: De bedoeling is de mazen van het afvoersysteem beter doorgangkelijk te maken. Een operatie:Trabeculectomie, een nieuw afvoerkanaal maken. Opvolging is zeer belangrijk: 1. Oogdruk boven 20 opgelet: 2. Oogzenuw: atrofie van de oogzenuw volgen 3. Perimetri: het gezichtsveld 4. Familiaal: glaucoom komt duidelijk meer voor in bepaalde families.

Wat is Refractieve Chirurgie ?

De cornearefractieve chirurgie laat toe het hoornvlies te herslijpen met de laser. De mate waarmee het hoornvlies kan herslepen worden, is afhankelijk van de basiskromming en de pupil. De maximumgrens situeert zich rond de -10 voor bijzienden en +3.50 voor verzienden.

Met refractieve chirurgie bedoelt men operatietechnieken die refractie- (of brekings-) afwijkingen van het oog corrigeren of verminderen.

Welke behandelingswijzen vallen onder Refractieve Chirurgie ?

• • • • •

{ {

PRK Lasik Lensimplantatie Lasek Zyoptix

• PRK: Dit is het afschaven van het hoornvlies

Opvolging is zeer belangrijk.

met de laser, deze techniek geeft goede resultaten voor lichte bijziendheid en licht astigmatisme. We doen eerst één oog, dan het andere. + Voordelen: Het hoornvlies blijft intact, achteraf kan men nooit meer zien dat er iets aan het oog gebeurde. - Nadelen: De heling duurt enkele dagen, met één à twee dagen ernstige pijn en enkele dagen tot een week wazig zicht. 28

SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

HET OOG IN DE KIJKER. • Lasik: Lasik is de meest toegepaste metho-

• Iris Claw Lensimplantatie: Deze methode

de. Hier wordt een flap gemaakt van het hoornvlies (dikte 160 tot 180 micron). Deze flap wordt omgeklapt en de laser slijpt de geprogrammeerde afwijking weg.

laat toe elke bijziendheid en bepaalde verzienden te corrigeren door middel van een intra-oculaire lens die wordt ingebracht in de voorste oogkamer en vastgehecht met twee kleine haakjes aan de iris.

+ Voordelen: De ingreep zelf geeft weinig last. Meestal worden dan ook de twee ogen samen geopereerd en is het zicht ´sanderendaags reeds zeer behoorlijk. Het scherpe contrastzicht kan gedurende enkele weken een beetje minder blijven, maar laat een normaal functioneren toe. (meer info over Lasik zie lager)

De ingreep is intra-oculair. Een blijvende lens wordt ingeplant via een insnede van 6 mm. Deze wonde wordt gehecht met drie fijne hechtingen. De ingreep is echter zeer geschikt voor hogere bijzienden die niet met een laser kunnen gecorrigeerd worden. Meestal wordt gekozen voor een algemene anesthesie. De ingreep gebeurt in het daghospitaal De ingreep is niet pijnlijk, de patiënt voelt de eerste dagen een licht schurend gevoel. 's Anderdaags is er een controle voorzien. Het tweede oog wordt meestal een week later geopereerd. Soms wordt bij astigmatenbijzienden de combinatie Lasik en Iris Claw uitgevoerd; eerst wordt een flap gemaakt en met de laser het hoornvlies rondgemaakt. Daarna wordt de myopie gecorrigeerd met een iris claw lens. Soms wordt na heling van de insnede nog een bijkomende lasercorrectie uitgevoerd onder de flap.

• Lasek: Bij Lasek wordt er een flap gemaakt van epitheelcellen (een flap van nauwelijks 40 micron). Daar deze epitheelcellen volledig herstellen, blijft er ook aan dit oog niets meer zichtbaar achteraf. Na het maken van deze flap slijpt de vooraf geprogrammeerde laser de afwijking precies weg. Na de laserbehandeling wordt de fijne laag epitheelcellen teruggelegd. + Voordelen: Er is nooit iets aan het oog zichtbaar achteraf. De patiënten die door een te dun hoornvlies niet in aanmerking komen voor Lasik, kunnen wel geholpen worden met Lasek. - Nadelen: De nadelen zijn dezelfden als PRK, maar minder uitgesproken pijn en minder lang wazig zicht. De ingreep gebeurt meestal maar unilateraal: eerst één oog, het andere oog de volgende week. (meer info over Lasik zie lager)

+ Voordelen: Het goede optische beeld en de mogelijkheid om hoge afwijkingen te corrigeren. Voorwaarde is een pupil die niet te groot is. Anders loopt de patïent het risico in het donker naast de lens te kijken. - Nadelen: De intra-oculaire ingreep, anesthesie en de permanente prothese is een nadeel.

• Zyoptix: Zyoptix is een nieuwe upgrade van de laser. Bij een aantal patiënten kan een Zyoptix-behandeling zorgen voor een preciezere behandeling. Bij deze patiënten kunnen bepaalde aberaties weggeslepen worden en zo een beter zicht geven. Deze behandeling vraagt een goede medewerking tijdens de laser, daar ze wat langer zal duren.

Wat is het resultaat van een Iris Claw-operatie ? De iris claw geeft een zeer goed optisch beeld en laat toe zeer hoge bijziendheid te corrigeren. Het zicht herstelt zich zeer snel, lichte afwijkingen van een halve dipoptrie zijn zeker mogelijk na de ingreep vooral omdat de gemiddelde afwijking zeer hoog is. Voor de ingreep is dat normaal.

Of de patiënt baat heeft met Zyoptix hang af van een aantal metingen. Patiënten met grotere pupillen worden best behandeld met zyoptix. De hele behandeling gebeurt volgens hetzelfde principe als een gewone lasikbehandeling, maar zal iets langer duren en een uitgebreider vooronderzoek vragen. Zyoptix bezorgt u echter geen "arendszicht" zoals men het -via bv. het internet- zal voorstellen. Zyoptix zal ook de kans op heringreep niet doen verminderen en myope afwijking daarom niet juister corrigeren. Een behandeling met Zyoptix is duurder omdat een speciale kaart per patiënt gebruikt moet worden.

De patiënt mag niet gaan zwemmen de eerste 4 weken. Zeker in het begin dient hij voorzichtig te zijn, het blijft een ingreep aan het oog. Een slag op het oog zou de wonde kunnen openen.

ICL: Intra-oculaire Contactlens (ICL), vergelijkbaar met de vorige maar deze wordt achter de iris voor de eigen lens gezet. Het materiaal van de lens is zacht en kan dus opgevouwen door 29

SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

HET OOG IN DE KIJKER. een 3,2 mm opening in het hoornvlies worden ingebracht.

{ {

Welke complicaties komen er bij Refractieve Chirurgie voor ? • Onvolledige flap • Langdurige haze / Sands of Sahara • Erosie van het epitheel • Slechte centrage • Last in het donker • Droge ogen

Zal het zicht perfect zijn?

• Onvolledige flap: De ingreep is gestart, maar om één of andere reden is het flap-maken begonnen, maar onderbroken. De ingreep wordt uitgesteld en kan na 10 weken opnieuw uitgevoerd worden.

• Droge ogen: Regelmatig ontstaat er enkele dagen na de Lasik-ingreep een keratitis sicca. Dit wordt veroorzaakt door een verminderde traansekretie na de ingreep. Dit is echter van voorbijgaande aard.

• Langdurige haze / Sands of Sahara: De patiënt ontwikkelt na een normaal verlopen Lasik ingreep een waas in de interface (de ruimte onder de flap).De oorzaak hiervan is onbekend. De haze verdwijnt langzaam.

LASIK: Lasik is een ingreep waarbij zowel bijziendheid, astigmatisme en verziendheid kan gecorrigeerd worden

• Slechte centrage:Tijdens de laserbehande-

•

ling is een goede medewerking vereist: U moet een rood licht fixeren, zo weinig mogelijk rondkijken,... U bent de enige die zelf uw oog moet stilhouden. De eye-tracker is weliswaar in staat kleine oogbewegingen te volgen en de laserkop te doen meevolgen, maar het goed stilhouden van het oog is belangrijk om constante vochtigheid over de laserzone te bewaren. Last in het donker: Sommige patiënten ervaren als de pupil groter worde in het donker een verminderd zicht omdat de pupil net iets groter wordt dan de behandelde zone.

Wat is LASIK ? De afkorting lasik staat voor Laser Assisted inSitu Keratomileusis. Lasik is eigenlijk een combinatie van 2 technieken, het maken van een flap van 160 micron met het keratoom en de microprecisie van de excimer laser,wij kozen in ons centrum voor de eximer laser van Chiron/ Bausch en Lomb die wereldwijd een grote faam geniet en met zijn ultra snel roterende spot precies de vooraf geprogrammeerde afwijking wegslijpt. Hoe gebeurt de ingreep bij LASIK ? De ingreep gebeurt onder plaatselijke verdoving, 3 druppels volstaan, een flapje hoornvlies wordt gemaakt met een speciaal toestel , het keratoom, dit flapje wordt omgeklapt tijdens de ingreep en de laser zal de afwijking wegslijpen, nadien wordt het flapje teruggeplaatst en de ingreep is afgelopen. De ingreep met de voorbereiding duurt zo'n halfuurtje. De ingreep is niet pijnlijk, ook niet achteraf. Wat is het resultaat van LASIK ? Zal het zicht perfect zijn ? Bij 90% van de patiënten kan men een zeer goed resultaat bekomen met een zicht dat dit van contactlenzen benadert. Bij sommige patienten, meestal in de groep van de hoogste afwijkingen, kan er een lichte ondercorrectie zijn, die in bepaalde omstandigheden het dragen van een lichte bril 30

SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

HET OOG IN DE KIJKER. mijn minder stabiel bleken na lasik, tegelijk is er een beter contrast zicht na lasek en minder kans op heringreep.

vraagt. In sommige gevallen is een heringreep nodig, in dat geval wordt het flapje gewoon opgelicht en de laser corrigeert de afwijking wat bij.Meestal zal het zicht 's anderendaags reeds vrij behoorlijk zijn, soms kan het zicht de eerste dagen nog wat wazig zijn.Sommige hebben wat last van droge ogen kort na de ingreep. Dit is echter van voorbijgaande aard.

Wat is het resultaat van LASEK ? Het bereiken van het beoogde eindresultaat duurt echter iets langer dan bij lasik. Binnen een week is ongeveer een 4/5 van het voorgenomen resultaat. Van een volledig herstel is slechts na enkele weken sprake.

Opgelet! Lasik kan het probleem van presbyopie niet oplossen, vanaf de leeftijd van 43 jaar vermindert het zicht dichtbij en kan u een leesbril nodig hebben, dit heeft te maken met een verminderde accomodatie en hieraan kan Lasik niets veranderen.

De meeste patiënten die een Lasek behandeling ondergaan hebben terug een redelijk zicht de volgende dag, daarmee kunnen ze geen preciese werk doen zoals autorijden, computer etc. Er kan echter nog sprake zijn van een troebel zicht gedurende 5 dagen gemiddeld, hoewel dit minder lijkt voor te komen dan bij PRK.

LASEK: Lasek is een vorm van refractieve chirurgie. Een soort van upgrade van de PRKtechniek.

Een voordeel ten opzichte van PRK is dat er na de behandeling minder pijn is.

Wat is LASEK ? De afkorting lasek staat voor Laser Assisted Sub Epithelial Keratomileusis. Bij Lasek wordt er een flap gemaakt van epitheelcellen (een flap van nauwelijks 40 micron). Daar deze epitheelcellen volledig herstellen, blijft er ook aan dit oog niets meer zichtbaar achteraf. Lasek is de laatste upgrade van de PRK-behandeling. Lasek is eveneens bekend onder de naam 'PRK epiflap' of 'Advanced Surface Ablation'. Er was voor het eerst sprake van Lasek in 1999.

Wat is INTACS? Intacs of intrastromale cornea ringen zijn klein segmenten in pmma die geplaatst worden in het stroma van de cornea op een diameter van 7 mm in de midperiferie van het oog. Deze ringen hebben verschillende effecten op het cornea oppervlak

• zijn zorgen ervoor dat de breking verandert waardoor het oog minder bijziende wordt

• zij veranderen de kromming van de centrale cornea door deze af te vlakken

• zij verhogen het prolaat aspect van de cor-

Hoe gebeurt de ingreep bij LASEK ? Het epitheel, de bovenste, verhoornde cellaag van het hoornvlies, wordt losgemaakt met alcohol. Daarna wordt met de excimerlaser de gewenste afwijking weggslepen op het hoornvliesoppervlak. Na de behandeling wordt de fijne laag epitheelcellen teruggeplaatst.

nea en dragen aldus bij tot een betere visus De ringen worden gemaakt in verschillende diktes van 0.2 mm tot 0.45 mm, hoe dikker de ring hoe groter het effect op de cornea kromming Elk segment zal een lengte van 150° overlappen en beide segmenten geplaatst met een kleine tussenruimte vormen alsdusdanig een ring in de midperiferie van de cornea

Hierna dekt men het hoornvlies tijdelijk ter bescherming met een zachte contactlens af. Het voordeel van lasek is dat het ook kan toegepast worden bij personen met een dun hoornvlies. een gemiddeld hoornvlies is 550 micron dik. Voor de lasik-behandeling moet er minstens 280 micron overblijven nadat de flap verwijderd is (het flapje heeft een gemiddelde dikte van 110 à 130 micron).

Indicaties De indicaties voor intacs zijn: • keratoconus, de ring zal een duidelijke vervlakking geven van de cornea in niet geavanceerde keratoconus, éénmaal de centrale kromming boven de 67 dioptrie centraal is de ring niet meer aangewezen • ectasia na voorgaande lasik operaties; door het grote succes van de lasik ingrepen duiken ook meer en meer ectasieen op van de cornea • onregelmatig astigmatisme na vroegere RK waarbij de cornea onstabiel is geworden

De laatste tijd wordt er wereldwijd meer en meer lasek toegepast. Dit heeft te maken met de stabiliteit. Men heeft gemerkt dat een aantal hoornvliezen ook al waren ze dik genoeg op ter31 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

HET OOG IN DE KIJKER. van jaren. Op die manier zouden bij een aantal patienten een corneatreansplantatie kunnen uitgesteld of vermeden worden Voordelen in vergelijkingen met corneatransplant: • Ingreep gebeurt ambulant • Sneller herstel • Geen mogelijkheid tot afstoting Nadelen:Te ver gevorderde keratoconus met te dunne, te steile cornea kan niet behandeld worden, hier is een corneatransplantatie noodzakelijk

voorafgaand aan de ingreep wordt een map van het hoornvlies gemaakt aan de hand van zowel de orbscan als de pentacam, de juiste dikte van de cornea wordt gemeten , de kromming over het ganse oppervlak. de ringen worden geplaatst onder lokale of algemene verdoving, een aantal markeringen worden geplaatst en wij beginnen met het maken van een incisie op de steilste as, deze incisie met diamantmes wordt geplaatst op 70% van de dikte van de cornea, het oog wordt onder matig druk geplaatst doormiddel van een ring en een speciaal toestel, een glijder schuift intrastromaal om de tunnels te maken, eenmaal de tunnels geplaatst kan men de pmma ringen inbrengen daarna wordt de insnede gehecht met een nylon draad

Postoperatief beeld na plaatsen intacs

Resultaten Bij al onze patiënten op één na, (een te ver gevorderd keratoconus) werd een verbetering van de visus vastgesteld van meer dan 2 lijnen zowel ongecorrigeerd als gecorrigeerd , na de ingreep konden we bij 6/13 patiënten een 10/10 visus meten na refractie. 2 patiënten halen ongecorrigeerd 9/10 Tijdens onze halfjaarlijkse follow-up merken wij een continue evolutie waarbij de cornea steeds vlakker en symmetrischer wordt cfr foto Deze positieve evolutie stemt ons uiterst tevreden zeker omdat we vaststellen dat keratoconus of ectasia zonder behandeling steeds verergeren, de litteratuur toont ons een stabiliserend effect op lange termijn, met progressieve vervlakking en betere symmeztrie zelf na verloop

Voorbeeld van onregelmatig astigmatisme na rk en prk, bemerk in het centrum een volledig gekantelde cornea met vierdubbel beeld, links preop, na de behandeling rechts postop , duidelijk merkbaar de optische zone die veel groter geworden met als resultaat terug een normaal beeld.

32 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

Regionale werkgroepen Regio Antwerpen

Regio West-Vlaanderen

Voorzitster: Kristin De Jongh Schildebaan 28 2240 Zandhoven Tel: 03 464 14 14 AZ St. Jozef Zoersel, tel: 03 380 23 30 [email protected]

Voorzitster ad interim: Els Catrysse Ringovenlaan 52 2845 Niel Tel: 03 663 70 51 Eeuwfeest kliniek MKA Antwerpen Tel: 03 240 26 11 [email protected]

Regio Brabant

Regio Oost-Vlaanderen

Voorzitster: Frieda Mathay Broekstraat 11a, 3210 Lubbeek. Tel: 016/348650 [email protected]

Voorzitster:Edith Haemers Kloosterlaan 13 9850 Nevele Tel: 09 371 65 57 AZ.Maria Middelares Gent, tel: 09 260 67 08 [email protected] Greta Pauwels Van Huylebroeckstraat, 2B4 9060 Zelzate Tel: 09 345 62 85 Elizabeth ZH- HH Kliniek, tel: 09 376 05 70 [email protected]

Regio Limburg Voorzitster: Anita Steensels Solterweg 48 3960 Bree Tel: 089 86 51 28 Salvatorziekenhuis Hasselt Tel: 011 28 95 26 [email protected] [email protected]

33 SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

Nationaal bestuur Website: http://www.VVOV.info e-mail: [email protected] Maatschappelijke zetel VVOV Keinkestraat 16, 3600 Genk

Werkgroep HOOP • Patrick Nieulandt Hof van Rietlaan 37, 2640 Mortsel. tel. 03 440 11 96 [email protected] AZ St. Maarten, campus Duffel tel. 015 30 42 60

Rekeningnummer 001-1281906-30 Voorzitter Roncada Claudio Keinkestraat 16, 3600 Genk, tel. 089 30 85 90 ZOL.,Campus St. Jan, tel. 089 32 50 80 [email protected]

•

Ondervoorzitster Van Hiel Monique Mechelsesteenweg 340, 2820 Bonheiden, tel.015 55 05 60 Imeldaziekenhuis, Bonheiden, tel. 015 50 53 15 [email protected]

Bestuursleden • Chantal Vekeman Assestr. 16 9550 Herzele, Tel: 054 50 25 76 St.lucas Ziekenhuis Gent, tel. 09 224 57 90, gsm: 0496 25 08 03 [email protected]

Secretaris Hanjo Anthonissen Ringovenlaan 52, 2845 Niel. tel. 03 663 70 51 Gsm: 0486 39 48 74 [email protected] Penningmeester Stercq Guy Hoogstraat 159, 2830 Tisselt, tel. 03 886 44 16 [email protected] UZ Brussel, tel. 02/476 31 57, fax: 02 477 89 00 gsm 0496 04 03 37 [email protected] Ledenadministratie Haselaars Marc St. Lodewijkstraat 76, 3600 Genk tel. 089 35 75 35, fax 089 35 75 35 ZOL. Campus St. Jan,Genk tel. 089 32 50 60 [email protected] [email protected]

•

Chantal De Geyter Aarschotsebaan 153, 1910 Kampenhout tel. 016 65 00 02 [email protected] UZ Gasthuisberg Leuven

•

Suzy Kimpen Kruisstraat, 51, 3520 Zonhoven tel. 011 81 10 41 UZ.Gasthuisberg Leuven Tel: 016 34 30 05 [email protected]

•

Glenn Verelst Hagelkruis 36 bus 2, 2990 Wuustwezel tel. 03 297 17 68 AZ KLINA Brasschaat tel. 03 650 52 34 [email protected]

Redactie tijdschrift Haselaars Marc Roncada Claudio

Europese vereniging • Loureiro Maria. Volaardestraat, 75 A, 9200 Dendermonde tel. 052 41 42 92 [email protected] UZ Brussel, tel: 02 477 89 27 •

Ann De Troetsel Helsstraat 66, 2630 Aartselaar tel. 03 887 93 21 [email protected] UZ Antwerpen, tel. 03 821 36 86

Eindredactie Haselaars Marc St. Lodewijkstraat 76, 3600 Genk tel. 089 35 75 35, fax 089 35 75 35 [email protected]

Brigitte Vandewalle Duindistellaan 19, 8370 Blankenberge tel. 050 41 62 61 [email protected] AZ Fabiola ZH Blankenberge, tel. 050 43 49 10

Roncada Claudio Keinkestraat 16, 3600 Genk, tel. 089 30 85 90 [email protected] 34

SCALPEL

-


-

JANUARI

-

FEBRUARI

-

MAART 2007

De eerste en enige antibacteriële

hechtingsdraad

Johnson & Johnson Medical N.V. Eikelenbergstraat 20 1700 Dilbeek tel: 02/481.74.00 e-mail: [email protected] www.vicrylplus.com

een volledig en innovatief gamma voor het operatiekwartier

Laboratoires Lohmann & Rauscher s.a. Rue des Pontons 25 B-4032 Liège (Chênée) Tel.: 04 367 97 11 Fax: 04 367 97 33 [email protected] www.lohmann-rauscher.be

lohmann & rauscher

SCALPEL HET OOG IN DE KIJKER - ELECTROCHIRURGIE - IMELDA BY NIGHT - PERI-OPERATIEVE PATIËNTENVEILIGHEID EN VERDER IN DIT NUMMER

Recommend Documents